Jandino asporaat Ik ruilde FlIppo s voor voedsel. Kinderopvang voor de minima. vier de Liefde. Het BLad dat omhoog KiJKt nummer 6 juni 2012

Het BLad dat omHoog KiJKt nummer 6 | juni 2012

Jandino asporaat

‘Ik ruIlde FlIppo’s voor voedsel’

Kinderopvang voor de minima Geen eIGen bIjdraGe

vier de Liefde bruIloFt voor klanten voedselbank

CoLofon HooFdredactIe: Sander de Kramer conceptontwIkkelInG: Arjan Verweij Sander de Kramer Andries Coppoolse Barbara Kathmann coördInator: Koen Freijssen

Resto VanHarte is het gezellige buurtrestaurant met lekkere, gezonde maaltijden. Dé plek om buurtgenoten en wijkorganisaties te leren kennen.

redactIonele medewerkers: Ilja Post Xandra Brood Herman den Blijker Sjaak Sies Clara Sies Jan-Cees Butter Marcel Slockers Sjany Middelkoop Mitchell Daamen Henk Schouten Tante Toos Wendy Bovendeert Willem Philipsen Wendy Vermeulen FotoGraFIe: Arie Kievit Rokus van den Bout Bart Jansen Fadjiwa Faber David Jezior vormGevInG: Maximum David Cleffken druk: Senefelder Misset dIstrIbutIecoördInator: Sjany Middelkoop dIstrIbutIepunten en partners: Voedselbanken Nederland Resto VanHarte Stichting Humanitas Yulius Stichting Mara Radar Uitvoering Minimax Stichting Pluspunt Rotterdam met dank aan: Gijs Kempen Marja Bijl Jan Menting Hermen van Dorp

Reseveringsnummer: 0800 - 0151 3 of 6 euro, Kinderen voor de halve prijs U vindt Resto VanHarte op de volgende adressen: Amersfoort: Weberstraat 2. Amsterdam: Pieter Calandlaan 258a, Motorwal 300 en Kraaiennest 68. Alkmaar: Arubastraat 2. Arnhem: IJssellaan 89. Den Bosch: Ploossche Hof 85. Den Haag: Jonckbloetplein 24, Diamanthorst 183, Guntersteinweg 277 en Laakweg 235 (kinderrestaurant). Den Helder: Boterzwin 3476. Dordrecht: Groen van Pinstererweg 38. Enschede: Pastoor Geertmanstraat 17. Groningen: Goudlaan 297. Leeuwarden: Hoeksterpad 16. Maastricht: Edisonstraat 4. Middelburg: op wisselende locaties bel naar het gratis nummer 0800-0151. Rotterdam: Schommelstraat 69 en Dempostraat 143. Tilburg: Corellistraat 10. Utrecht: Bernadottelaan 23. Venlo: Drie Decembersingel 40. Zoetermeer: Van Doornenplantsoen 1 en Cesar Franckrode 62.

redactIeadres: Redactie Ja! Mauritsplaats 24 3012 CD Rotterdam [email protected] Telefoon: 06-50404503 advertentIeverkoop: [email protected] dIstrIbutIepunt worden? Koen Freijssen: 06-50404503 [email protected]

doeLsteLLingen Ja! is in december 2011 opgericht. Dit magazine verschijnt maandelijks en is bedoeld voor alle mensen, die (tijdelijk) moeite hebben zich in onze snelle, complexe samenleving te redden.

inHoUd 8

interview Jandino asporaat

Ja! wil ondermeer, met gemakkelijk leesbare artikelen, de weg wijzen naar instanties en initiatieven. Ja! wil met bijzondere levensverhalen en interessante interviews inspireren en geeft bovendien handige tips hoe kan worden bespaard op de dagelijkse uitgaven.

20

een aapJe aLs verZorger

Ja! is een blad dat omhoog kijkt. Ons motto luidt: ‘We kijken naar mogelijkheden in plaats van beperkingen’. Ja! is er overigens voor álle mensen die een portie positiviteit kunnen gebruiken. Het magazine is in heel Nederland gratis verkrijgbaar en wordt verspreid via onder andere Voedselbanken Nederland, verzorgingshuizen, ziekenhuizen, alle filialen van Resto VanHarte en tal van maatschappelijke instanties. Bovendien staat elke editie van Ja! digitaal op onze website: www.jamagazine.org.

verder... 4 jalezers over 5 nIeuws uIt absurdIstan 5 koopjesjaaG-ster Xandra 6 kInderopvanG voor mInIma en studenten 11 tIps van tante toos 12 daG van de knoFlook In vItorIa-GasteIz 15 bIkken met HerrIe 16 ‘als mantelzorGer moet je ook jezelF nIet verGeten’ 18 koopjesjaGen met Xandra brood 19 de sIezen 22 scHrIjverscaFé 24 droomHuwelIjk voor klanten voedselbank 26 kruIswoordpuzzel 27 doc slock GeeFt raad 28 GratIs uItaGenda 29 wIe zeGt er ja! teGen dIana vollebreGt? 30 eerste Hulp bIj ouderscHap 31 lacHen met Henk

4

MENING

OPMERKELIJK

JALEZERS OVER: deren u o r o voo t u a an teit v iale versi i n U Spec e rde aan d bejaa

erik: ,,Het klinkt leuk, maar er zijn grenzen. Dat ouderen de auto niet meer durven te pakken, ligt niet aan de auto, maar aan het verkeer. Tegenwoordig heeft iedereen op de weg haast. Alles moet snel, snel, snel. Die mentaliteit maakt de weg onveilig.”

s o om apper eel n aut e ensch e t ven. V e n e e w l g e e e k s t t ik mdat el Bri ontw en, o gevo e d r l j t e i r s g i a o l n vei eid et aut Newc rdigh ers ee lijk m a d e a r v m u j a i u r n nde best ppen eigen chille o s t n r s e u v h n t re en in st me teem oude trouw tiesys itgeru r a u e g s v i i v t agen , en na ze he ekent . De w eeld e n b r e o z e e ber o i t v j u i o r B verl n. igste orden iddele e veil ten w d n u h hulpm p c s r eidstis erkee toma snelh v u en n a e e l t l e a d uto schuw ssvo r a e a r e t a s d bij die w bevat waar ijkt. soren Ook n . e n s e n afw e j d l i e l a i m e c r d e aar ve en sp tien j el van r t e e o t v z e n f t j gen begre og vi de wa het n r l e a t. e z n s t kom wan aker k r m a e m ns d op de Volge auto e d t to duren

nieUws uIt absurdIstan

Voetbal uit Japan spoelt aan in Alaska Een voetbal die vorig jaar werd meegevoerd door de golven van de tsunami in Japan, is aangespoeld op Middleton Island voor de kust van Alaska. Dat is hemelsbreed een afstand van ongeveer 5.500 kilometer. De bal is van de 16-jarige Misaki Murakami uit Japan, die zijn naam erop had geschreven. De vinder op Middleton Island, David Baxter, is gehuwd met een Japanse. Zij wist de naam van de eigenaar te ontcijferen en spoorde hem telefonisch op. Intussen hebben ze met elkaar gesproken.

nedzat: ,,Ik hoop dat deze auto’s niet alleen voor volwassenen te koop zijn. In mijn omgeving ken ik behoorlijk wat jongeren die zo’n auto goed zouden kunnen gebruiken!”

Murakami woonde in de zwaar getroffen kustplaats Rikuzentakata. Baxter heeft beloofd de bal per post terug te sturen. Volgens het Japanse persbureau Kyodo is de Japanse jongen verrast en dankbaar dat zijn bal is teruggevonden.

Hond onderbreekt vliegverkeer New York mirte: ,,Een gat in de markt! Ik ben alleen wel bang dat zo’n auto niet voor een klein prijsje te koop is. Maar misschien krijgt men tegen die tijd wel korting op vertoon van een pas voor 65-plussers.”

cezanne: ruben: ,,Een uitstekend initiatief. Veel ouderen durven inderdaad niet meer de auto in te stappen, omdat ze bang zijn. In zo’n auto met de nieuwste snufjes durven ze misschien wel weer de weg op. Komt er dan wel zo’n sticker achterop: bejaarde aan boord!”

,,Wat mij betreft moeten de autowegen meer worden afgestemd op ouderen. Tegenwoordig zijn de kleine lettertjes op de verkeersborden nauwelijks meer te lezen.”

REDACTIONEEL 5

Een hond die ontsnapte terwijl hij werd klaargemaakt voor transport, heeft gisteren het vliegverkeer op de New Yorkse luchthaven LaGuardia onderbroken. De hond wist te ontkomen toen hij naar zijn transportkooi werd overgebracht. Byrdie, een 35 kilo zware Rhodesian Ridgeback, belandde na zijn ontsnapping op een van de startbanen. Het duurde even voordat hij door luchthavenpersoneel kon worden gevangen. Een aantal vluchten liep daardoor vertraging op. Nadat de hond was gevangen, kreeg hij alsnog een plaatsje in het vliegtuig en kon hij met zijn eigenaar de reis naar Memphis voortzetten.

go, Jandino! Twee jaar geleden werd ik bij toeval benaderd om te figureren in een televisiefilmpje van Jandino Asporaat. Ik aarzelde geen moment. Ik had daarvoor een theatershow van Jandino gezien en was erg onder de indruk van zijn kunsten. Met zijn hilarische typetjes zette hij de theaterzaal op z’n kop! Ik mocht een bescheiden rol vertolken als klusjesman in de sketch ‘Help, mijn man is John Williams’, waarin hij RTL4-presentator John Williams op een ongekende manier persifleerde. Het filmpje werd een groot succes. Het fragment werd duizenden keren bekeken op YouTube en komt nog steeds regelmatig voorbij in shows op televisie. Na het theater, wist hij ook het televisiepubliek voor zich te winnen. Op dit moment maakt hij furore op de beeldbuis met De Dino Show. Jandino is hot. Zijn agenda is overvol. Alles wat hij aanraakt lijkt in goud te veranderen. Maar hij laat de roem absoluut niet naar zijn hoofd stijgen. In een openhartig interview met Ja! vertelt hij het verhaal achter het succes. In zijn jaren als tiener had hij het totaal niet breed. Er waren zelfs dagen dat zijn gezin nauwelijks te eten had. Ondanks tegenslagen bleef Jandino omhoog kijken. Hij bleef het glas half vol zien, in plaats van half leeg. Naar eigen zeggen wist hij altijd al dat hij voor iets groots was voorbestemd. En dat is gebleken. Koen Freijssen, redactie Ja!

6

7

REPORTAGE

Kinderopvang Werkende ouders met jonge kinderen klagen er al jaren over. De kosten van de kinderopvang. Die rijzen zo snel de pan uit dat zelfs tweeverdieners, met een modaal inkomen, een enorm hoog bedrag kwijt zijn aan het stallen van hun koter.Voor mensen met een lager inkomen is de nood nog hoger. Zij kunnen de opvang soms helemaal niet meer betalen. Met alle negatieve gevolgen van dien: baanverlies, studieafbreking en bijstand. Sarafina Kinderopvang komt deze ouders tegemoet door de eigen bijdrage kwijt te schelden. tekst Ilja Post FotoGraFIe Bart Jansen

voor mInIma en studenten Maandagochtend, iets na half acht. Zojuist zijn de deuren van Sarafina Kinderopvang opengegaan. In korte tijd vult het vier verdiepingen tellende gebouw zich met kinderen. Peuters, kleuters en baby’s die door paps of mams in comfortabele ‘buggies’ worden binnen gerold. Chantel Goeptar (32), directeur van Sarafina, ziet het tevreden aan. De eerste dag na de meivakantie, en het is meteen weer volle bak. Precies zoals ze het graag ziet. Toch is dat geen vanzelfsprekendheid. ,,Door de bezuinigingen van de regering merken we dat steeds meer ouders problemen ervaren met het betalen van de eigen bijdrage kosten kinderopvang. Hierdoor kunnen simpelweg steeds minder mensen hun kind naar de opvang brengen, met alle negatieve gevolgen van dien, zoals baanverlies. Sommige studenten moeten er zelfs hun studie voor afbreken. De eigen bijdrage van gemiddeld 100 tot 200 euro per maand lijkt misschien niet zoveel. Maar voor een jonge alleenstaande moeder die alleen van studiefinanciering moet zien rond te komen, is het een waar fortuin. Die kan dat bedrag nooit alleen ophoesten. En dus stoppen ze met school en vragen een uitkering aan.” Chantel ziet hoe moeilijk sommige ouders het nu al hebben. ,,Regelmatig worden kinderen binnengebracht in dezelfde luier die leidsters hen de middag ervoor hebben aangetrokken. Niet uit luiheid. Of omdat ze het vergeten zijn. Maar uit pure armoede. Om geld te besparen, hopen ze dat wij hun kind dan verschonen. Flesjes hetzelfde verhaal. Als moeders hun kind komen ophalen, vragen ze vaak nog om een extra luier of flesje. Daar doen we helemaal niet moeilijk over. Het laat zien hoe zwaar sommige ouders het hebben. Sommigen zitten financieel echt aan de grond.”

Dat is tegelijk de reden achter het teruggelopen aantal op te vangen kinderen. Momenteel zijn dat er zo’n zestig. En hoewel dat er heel wat lijken - zeker wanneer je ze één voor één naar binnen ziet komen - waren dat er een paar maanden geleden nog meer dan honderd. Om ouders die uit geldgebrek hun kinderen van de crèche hebben moeten halen, introduceert Sarafina een uniek concept. Voortaan wordt de eigen bijdrage kwijtgescholden. Voor vijf hele dagen opvang scheelt dat al gauw zo’n 200 euro per maand. Sarafina kan dit doen omdat de organisatie effectief te werk gaat.

‘de eIGen bIjdraGe van GemIddeld 100 tot 200 euro per maand lIjkt mIsscHIen nIet zoveel. maar voor een jonGe alleenstaande moeder dIe alleen van studIeFInancIerInG moet zIen rond te komen, Is Het een waar FortuIn’ Daarnaast hebben ze een buffer opgebouwd. Of door de maatregel ook klanten terugkomen, is nog niet te zeggen. ,,Daarvoor is de maatregel nog niet lang genoeg van kracht. Maar het zou een win-winsituatie zijn. Wij ieuwe klanten en studerende moeders kunnen hun opleiding afmaken zonder al te veel schulden op te bouwen.” Desondanks geeft ze toe dat het waanzin is dat de regering de wet op de kinderopvang niet beter geregeld heeft. ,,Zeven jaar geleden, toen ik Sarafina oprichtte, speciaal voor mensen met een lager inkomen, was het al niet best. Maar toen werd de kinderopvang voor minima in de schuldsanering nog rechtstreeks betaald.

Althans, de kosten werden automatisch ingehouden. Re-integratiebedrijven kochten toen ook nog plekken in. Die tijd is voorbij. Nu moeten deze ouders zelf geld apart leggen. Dat proberen ze vast ook wel. Maar na aftrek van alle vaste lasten, en incidentele uitgaven voor bijvoorbeeld een kapotte koelkast, blijft er vaak niet genoeg over.” De nieuwe regels komen de verstandhouding tussen ouders en kinderopvang niet ten goede. Mensen met openstaande schulden voelen zich minder op hun gemak wanneer ze hun kind komen brengen. Die gaan ons als schuldeiser zien. Wanneer we hen bellen, is daar eerst die angst. Bellen ze me omdat ik mijn kind kan ophalen? Of gaat het om de rekening. Dat werkt natuurlijk niet lekker. Ik stel me daarom zo neutraal mogelijk op. Iemand anders binnen onze organisatie regelt de financiën; ik ben er in de eerste plaats voor de kinderen.” Wat dat betreft, is de naam van de kinderopvang goed gekozen. ‘Sarafina’ betekent woestijnroos. Deze zandsteentjes worden gevormd in woestijnen waar grondwater aan het oppervlak komt en daar verdampt. Het resultaat is een soort kristal van zandkorrels. Kortom, een klontje zand dat door de werking van wind en water uitgroeit tot iets groots en moois. En dat is dan ook meteen de insteek van Chantel. ,,Veel van de kinderen die hier komen, hebben het thuis niet gemakkelijk. Maar door onze goede zorg hopen we deze ruwe diamantjes alsnog te laten schitteren.”

Voor meer informatie: Sarafina Kinderopvang Kipstraat 52 Rotterdam 010 - 2135914

8

9

INTERVIEW

een openhartig interview met jandino asporaat

‘iK rUiLde

fLippo’s voor worteLs’ cabaretier jandino asporaat is hot. anoniem over straat gaan, is er voor hem niet meer bij. de man achter ‘de dino show’ moet om de paar meter handtekeningen uitdelen. ook zonder pruik en plaknagels herkent iedereen de grofgebekte, fastfoodverkoopster judeska. eén van de meest populaire typetjes uit de sketch ‘Fc kIp’. maar jandino, die momenteel werkt aan alweer zijn vierde theatershow, laat de roem niet naar zijn hoofd stijgen. ,,Ik weet nog goed hoe we vroeger amper te eten hadden.” tekst Ilja Post en Koen Freijssen FotoGraFIe Brett Russel

Dat je in 2005 in de finale van het cabaretfestival Cameretten stond, sindsdien drie avondvullende theaterprogramma’s hebt gemaakt en momenteel de ster bent van ‘De Dino Show’ is bekend. Maar wie is de man áchter het talent? Om met Tante Es, het alter ego van collegacabaretier Jörgen Raymann te spreken: vertel me, wie is je vader, wie is je moeder?

,,Ik ben geboren in Willemstad, Curaçao. En groeide, grotendeels zonder vader, op in de wijk Buena Vista. Een gebroken gezin dus. Arm ook. Mijn moeder had drie baantjes om ons te onderhouden. Ze werkte in een snackbar, maakte bij mensen schoon en had haar eigen winkeltje in etenswaren. En dan nog kwamen we soms tekort. Dat was dan ook de reden waarom we naar Nederland zijn gekomen. Ze wilde een betere toekomst voor ons.”

,,Elf jaar was ik toen we gingen. Maar ik stond niet te trappelen. Oké, we waren arm. Maar ik was gelukkig. En de saamhorigheid was groot. Op Curaçao deelden we alles met elkaar. Ik heb mooie herinneringen aan die tijd. In het weekend gingen we naar het strand. Dan sliepen we onder de sterrenhemel, om de ochtend erop te gaan vissen en barbecueën.”

,,Onlangs moest ik weer terugdenken aan die tijd. Ik stond in de kamer van mijn zoontje, keek naar alle spullen - zijn bedje, speelgoed, kleren, commode - en dacht: ik sliep vroeger op de grond. Zal deze jongen ooit zo blij zijn met een stukje appel als ik toen was? Hoe breng ik hem respect en waardering voor de kleine dingen bij? Want ja, ik probeer hem niet te verwennen, maar onbewust doe je dat toch.” >>

‘In Nederland zijn overal de gordijnen open. Maar de deuren blijven dicht. Delen is hier, vanwege de grotere welvaart, minder vanzelfsprekend dan op Curaçao’

10 INTERVIEW Hoe heb je die overstap naar Nederland ervaren? ,,Dat was best moeilijk. Er werd hier erg op de buitenkant gelet. Op school was je cool als je kleren droeg van C&A of Peek & Cloppenburg. Maar ik was het jongetje dat kleding van de Wibra of Zeeman droeg. Mijn moeder had ook moeite met de gesloten houding. Ze kreeg een zenuwinzinking. In Nederland zijn overal de gordijnen open. Maar de deuren blijven dicht. Delen was hier, vanwege de grotere welvaart, minder vanzelfsprekend dan op Curaçao. Met uitzondering van Tante Annie dan. Een Hollandse buurvrouw die soms extra voor ons kookte. Een schat van een vrouw, maar helaas geen geboren kokkin. Haar nasi met mosselen smaakte op zijn minst wat apart. Maar klagen deed je niet. Vooral de laatste dagen van de maand hadden we soms echt honger.” ,,Het beste gerecht dat ik ooit heb gegeten, heb ik zelf bij elkaar gesprokkeld. Vroeger hadden we een schooltuin, waar iedereen wat groente uit mocht meenemen. Veel kinderen moesten alleen niets weten van al die vervormde aardappelen, wortels en tomaten. Nou, ik wel. Ik ruilde ze voor Flippo’s en gaf ze aan mijn moeder. En geloof me, na drie dagen niet eten smaakt zelfs zoiets simpels als aardappels, uien en wat kruiden als een hemels gerecht.”

BESPAREN 11 Veel kinderen die opgroeien in armoedige wijken dreigen het verkeerde pad op te gaan. Heb jij een dergelijk moment gekend in je leven? ,,Ik was vroeger best een bijdehand ventje. Maar dat kwam, omdat ik van mij af moest bijten. Ik was vrij klein en droeg enorme slobberbroeken om mijn X-benen te verbergen. Soms overschreeuwde ik mijzelf daardoor. Maar echt gemeen was ik niet. Mijn sterkste punt is dat ik in mezelf geloof. Als kind wist ik al dat ik voor iets groots was voorbestemd. Toen dacht ik al dat iedereen naar mij keek. Dat klinkt misschien arrogant, maar ik ben ervan overtuigd dat je je eigen succes bepaalt. Natuurlijk zijn er tegenslagen in je leven. Maar het is aan jou of je het glas half vol of half leeg wilt zien. Wat dat betreft, is geluk een keuze. Morgen kun je dood zijn. Haal dus nu alles uit het leven wat erin zit!” Je leven laat zich lezen als een jongensboek. Een jongetje uit RotterdamZuid dat zich ontpopte tot een succesvolle BN’er. Zie je jezelf als rolmodel voor jongeren uit achterstandswijken? ,,Dat is een moeilijke. Ik verbaas me nog elke dag over de reacties van mensen die ik op straat tegenkom. De handtekeningjagers, de meisjes die met je op de foto willen, de agent die je voor controle aanhoudt en ineens een imitatie uit één van mijn shows uit zijn mouw schudt… bizar!

Afgelopen Koninginnedag was ik met Jim Bakkum op stap. Na Idols toch ook niet onbekend met gillende mensenmassa’s. Maar zelfs hij was onder de indruk van mijn plotselinge populariteit. Iedereen, jong of oud, blank of zwart, lijkt fan te zijn van De Dino Show. Ik heb zelfs gehoord dat de show op bepaalde scholen wordt gebruikt bij maatschappijleer. Ergens voelt dat wat ongemakkelijk. Ik red de wereld niet, ik red geen levens; ik maak comedy. Als ik kinderen al iets wil meegeven, dan zijn het niet de ‘lessen’ uit De Dino Show.”

Als ik dat zie, ben ik blij dat ik al 16 jaar bij mijn vriendin Shirley ben. Iemand die ik ken uit de tijd dat ik nog niet bekend was. Het is ooit vijf dagen uit geweest, en dat was de slechtste tijd uit mijn leven. Echt, ik heb medelijden met mannen die het met zo’n ‘golddigger’ moeten doen.”

Wat is dan wel je boodschap? ,,Wat ik jammer vind, is dat deze maatschappij heel erg op de buitenkant is gericht. Het plaatje is belangrijker dan de inhoud geworden. Social media spelen daarin een belangrijke rol. Jongeren maken zich druk over hoeveel vrienden ze op Facebook hebben. Maar wat zegt dat nu werkelijk? Het is allemaal zo oppervlakkig. Mensen vragen je altijd hoe het gaat. Maar zijn ze bereid ook echt te luisteren wanneer je zegt ‘niet zo goed’? Meestal zijn ze al lang vertrokken.”

Tot slot, maakt geld gelukkig? ,,Geld maakt absoluut niet gelukkig. Als ik morgen dood ga, kan ik niets meenemen. Ik heb ooit een vleugel gekocht. Mijn vriendin waarschuwde nog: ‘Dat moet je niet doen.’ Maar ik vond dat ik het verdiende. Ondanks het enorme prijskaartje besloot ik het instrument te kopen. Het was tenslotte een jongensdroom. De verkoper vertelde me dat de vleugel binnen drie weken zou worden geleverd. Ik had er een foto van gemaakt. Elke dag keek ik een paar uur naar die foto. Ik was zo gelukkig. Trots liet ik mensen mijn nieuwste aankoop zien. Maar op het moment dat de vleugel in huis was, dacht ik na twee dagen: tja, het is maar een vleugel.”

,,De televisiewereld is daar natuurlijk een schoolvoorbeeld van. Ik was altijd al een familieman. Maar deze wereld heeft me eens te meer laten zien dat familie en vrienden het állerbelangrijkst in je leven zijn. De ‘golddiggers’ die je als BN’er soms tegenkomt; ik vind het stuitend. Die vrouwen zoeken enkel naar mannen die een Bentley voor hen kunnen betalen.

,,Het gaat om de weg ernaar toe. De strijd om het je te kunnen veroorloven. Maar het uiteindelijke bezit, daar is helemaal niets aan. Ik denk dat je geld moet hebben om te beseffen dat het niet gelukkig maakt. Het gaat er om dat je samen het leven viert. Ik denk nog vaak terug aan mijn jeugd op Curaçao. We waren erg arm, maar wat waren we gelukkig.”

tips van tante toos tante toos is de ongekroonde koningin van het geld besparen. In ja! geeft ze handige tips en trucs hoe kan worden bezuinigd op de dagelijkse uitgaven.

geef muggen geen kans! Het is weer lente. De zon schijnt en ’s avonds zit je lekker lang te genieten van de warme temperaturen op je balkon of in de tuin. Er lijkt geen vuiltje aan de lucht, maar dan blijkt ineens dat je bent gestoken door een mug. Erg vervelend, want de jeuk die ontstaat, is erg irritant. Je kunt natuurlijk middeltjes kopen bij de apotheek, maar voorkomen is beter dan genezen. Daarom een aantal tips om de muggen op afstand te houden. - Zet een citroenplant neer of smeer jezelf in met citroen. Muggen houden echt niet van citroen. - Draag een shirt met lange mouwen en een lange broek als je op een warme avond buiten zit. Op deze manier maak je de kans om gestoken te worden een stuk kleiner. - Gebruik bij het bereiden van je avondmaaltijd lekker veel knoflook en een ui. De kans is groot dat je tijdens het slapen niet meer gestoken wordt door een mug. - Stop wat lavendel in een sok en hang deze in de slaapkamer, vlakbij het bed. Muggen hebben een hekel aan de geur van lavendel en zo blijven ze op afstand. - Door het aansteken van wierookstokjes zullen de muggen echt niet in je buurt komen. Geniet van de lente!

Tante Toos

dag van de KnofLooK In vItorIa-GasteIz

In Vitoria-Gasteiz in Spanje wordt op de ‘dia de blusas’ de hele jaarvoorraad knoflook gekocht en verkocht. Door de hele stad lopen de inwoners met een ketting van knoflook om hun nek naar huis. Het is een eeuwenoude traditie om op deze dag voor het hele jaar knoflook in te slaan. FotoGraFIe Rokus van den Bout

BIKKEN MET HERRIE 15

STEUN ONZE GEZELLIGHEIDSDIEREN

geKarameLiseerde witLof à la HerrIe Dankzij Herrie serveert u tijdens het diner een heerlijk en origineel bijgerecht. Het bereiden van de gekarameliseerde witlof is simpel. Geniet van deze bitterzoete combinatie.

Benodigdheden:

IEDERE WEEK GAAT INGRID NAAR HENK OM HEM OP TE VROLIJKEN GEZELLIGHEIDSDIEREN.NL

1 eetlepel roomboter 3 eetlepels suiker flinke scheut sherryazijn zout POWERED BY ZWIERS

STEUN ONS WERK EN DONEER

3 middelgrote stronken witlof

zwarte peper

Bereidingswijze: Snijd de kont van de stronken witlof. Pel de balderen los. Snijd weer een stukje van de kont af en pel de volgende bladeren los. Herhaal deze handelingen tot alle stronken helemaal afgepeld zijn. Snijd de balderen in grove diagonale stukken. Bak de witlof in de boter tot hij begint te kleuren. Doe de suiker erbij en laat de bladeren karameliseren. Blus ze af met de sherryazijn en reduceer tot het vocht om de bladeren heen plakt. Breng de witlof op smaak met zout en peper. Zet hem desgewenst tot het serveren weg en warm hem dan weer op. Smullen maar!

16 INSPIRATIE

‘aLs manteLZorger moet je ook jezelF nIet verGeten’ Carola Smit was 9 jaar oud toen haar moeder in coma belandde. Toen ze anderhalf jaar later weer bijkwam, was haar moeder gehandicapt. En Carola mantelzorger. Op haar 16e levensjaar verhuisde ze naar het jeugdhuis van het Leger des Heils. Om zo ook haar eigen leven te kunnen leiden. De liefde voor muziek die ze toen ontdekte, heeft haar tot de finale van De Andere Finale gebracht. Een alternatief songfestival voor mensen die zorg of begeleiding van het Leger des Heils ontvangen. tekst Ilja Post FotoGraFIe RKK

17 Carola (18) weet nog goed dat haar moeder ziek werd. Negen jaar oud was ze. Een klein meisje nog maar, groep 5 op de basisschool. Haar oudere broer probeerde haar nog te sussen: ‘Het is vast een griepje; maak je geen zorgen’. Maar helaas, het was veel ernstiger dan een simpel griepvirus. Moeder had last van haar galstenen. Zo hevig, dat opereren noodzakelijk was. Carola weet nog hoe ze haar mams gedag kuste. Na de narcose zouden ze elkaar weer terugzien. Maar er ging iets mis. Tijdens de operatie raakten artsen per ongeluk haar lever, waardoor haar moeder in een coma sukkelde die anderhalf jaar zou duren. Pats! Ineens kwam Carola’s jonge leventje er heel anders uit te zien. Omdat ze al heel lang geen contact meer met haar vader had, werd ze opgevangen door een tante. Van de ene op de andere dag moest ze haar oude, vertrouwde omgeving opgeven. Maar het belangrijkst was natuurlijk dat ze haar moeder moest missen. Ze ging vaak langs. Uit school iedere dag een uurtje. Dan nam ze tekeningen mee, en beterschapkaartjes van vrienden en familie. Maar wanneer het bezoekuur ten einde liep, moest ze weer gaan. Dan begon het lange wachten op morgen. Al gauw merkten ze dat het op school wat minder ging. ,,Ik kon me minder goed concentreren. Gelukkig hielden de leerkrachten wel rekening met mijn thuissituatie. Als ik eens verdrietig de klas uitstormde, of me niet kon concentreren op een proefwerk, begrepen ze me wel. Maar verder voelde ik me best eenzaam. Ik vond het moeilijk om vriendschappen te onderhouden. Vaak dacht ik: ik heb wel iets belangrijkers aan mijn hoofd.” In totaal woonde Carola vier jaar bij haar tante in huis. Op een dag belde het ziekenhuis met wereldschokkend nieuws. Haar moeder was uit haar coma ontwaakt. Voor Carola een meer dan bizarre ervaring. ,,Al die maanden daarvoor had ik haar hand

beetgepakt, en zachtjes in haar oor gefluisterd, zonder een reactie terug te kijken. En nu, nu keek ze me ineens weer aan. Nog geen maand later zat ze weer naast me op de bank.” Maar de moeder die Carola meekreeg uit het ziekenhuis, was niet dezelfde moeder als die er een kleine twee jaar eerder was ingegaan. ,,Ze had een trauma opgelopen. En was een beetje gehandicapt geraakt. Veel dingen die ze daarvoor gewoon zelf kon, moest ik van haar overnemen. Mijn broer hielp ook wel mee. Maar die ging op zijn 15e al het huis uit. Daarna kwam een groot deel van de zorg op mijn schouders terecht.”

‘aL die maanden daarvoor Had iK Haar Hand BeetgepaKt, en ZaCHtJes in Haar oor gefLUisterd. maar nooit Kreeg iK een reaCtie terUg. en nU, nU KeeK Ze me ineens weer aan’

Carola deed het zonder morren. Natuurlijk zorgde ze voor haar moeder. ,,Zoiets doe je gewoon. En met liefde”, zegt ze. Maar het ‘moederen’ hakte er bij de destijds 11-jarige mantelzorger best in. Even vrijaf nemen, of lekker buiten spelen,

was niet vanzelfsprekend. Jarenlang hield ze zich groot. Maar op haar 16e werd het haar teveel. Carola besloot op zichzelf te gaan wonen. Maar niet zonder haar moeder goed verzorgd achter te laten. Onder andere door hulp van NOVO, een instelling in de provincies Groningen en Drenthe die onder andere mantelzorgers ondersteunt, te regelen. Zelf belandde Carola in een jeugdhuis van het Leger des Heils. Aanvankelijk werd ze in een woongroep geplaatst. Daarna verhuisde ze op hetzelfde terrein naar een klein appartementje. Toen hoefde ze enkel nog haar douche en wc te delen. De tijd voor zichzelf deed haar goed. Ineens besefte ze dat ze ook een eigen leven had. En dat ze eigenlijk best goed kan zingen. Net als haar naamgenoot, dé Carola Smit van de ‘Band Zonder Naam’. Dat bleek toen ze vorig jaar deelnam aan de voorrondes van een soort talentenjacht voor mensen die zorg of begeleiding van het Leger des Heils ontvangen. Nadien zong ze op de Majoor Bosshardt Dinner Show een zelfgeschreven lied, dat ze aan haar moeder opdroeg. Een optreden dat een staartje kreeg toen ze door datzelfde Leger des Heils werd gevraagd voor De Andere Finale. Een alternatief songfestival, waarbij onbekende talenten uit het werkveld van het Leger des Heils de meest bekende liedjes uit de historie van het Eurovisie Songfestival zingen. Carola, prachtig opgemaakt en in een glitterjurk gehuld, zong in het onlangs door RKK uitgezonden programma het nummer ‘Love Shine a Light’. ,,Een erg speciale ervaring”, zegt ze. ,,Vroeger, in één van de poëzieboekjes van mijn vriendinnen, schreef ik al dat ik later een beroemde moeder hoopte te worden. Wie weet komt die droom alsnog uit. En zo niet, dan ook goed. Dan ga ik gewoon verder met mijn opleiding tot gastvrouw. Daarna wil ik graag naar de Theateropleiding, óf lekker gaan werken in de hotelwereld. Ik heb nog plannen genoeg!”

18 SHOPPEN

koopjesjaGen met Xandra Brood er leuk uItzIen HoeFt nIet veel Geld te kosten. de bekende tv-stylIste Xandra brood Gaat elke maand met een ja!-lezer op stap, op zoek naar een mooIe, betaalbare outFIt.

COLUMN 19

de sieZen FotoGraFIe: Fadjiwa Faber vIsaGIe: Wendy Vermeulen

sjaak en clara sies zijn de oprichters van de voedselbank in nederland. In ja! laten zij hun licht schijnen over onderwerpen die in onze samenleving spelen.

Saskia is een alleenstaande moeder. Ze doet elke dag enorm haar best om het gezin draaiende te houden. Naast dat ze hard werkt om haar kind te onderhouden, runt ze ook het huishouden in haar eentje. Om even te ontsnappen aan de drukte verwent Xandra haar met een zomerse outfit. en wat vind je van nieuwe look? ,,Enorm leuk. Lekker fleurig. Thuis kies ik vaak voor makkelijk, omdat ik zo druk ben. Daarnaast heb ik niet veel kleding om uit te kiezen. Ik draag dus vaak hetzelfde. Deze nieuwe outfit is meer dan wekom. Mijn haar zit ook prachtig. Ik wist niet dat ik zoveel krullen had, haha! Ik ben verwend en dat is heel fijn.” welk kledingstuk is het mooiste? ,,De schoenen. Die zou ik nooit zo snel hebben gekozen in de winkel. Dan zou ik denken: ik heb nog slippers van vorig jaar. Vaak koop ik ook witte of zwarte slippers, die passen namelijk overal bij. Deze kleur is gewaagder. Die broek is trouwens ook helemaal geweldig.” Zou je dit zo zelf hebben uitgekozen? ,,Misschien wel, want het past echt bij me. Ik heb al veel complimenten gekregen. Afgelopen vrijdag heb ik mijn nieuwe setje direct aangetrokken naar een verjaardag van vrienden.” Heb je er nog wat van opgestoken? ,,Normaal kies ik voor veilig zwart. Xandra heeft laten zien dat ik meer lef moet hebben. Ik ga vaker gekleurde kleding dragen.” Xandra over de kleding van saskia ,,Kleur, prints, lange rokken, tuniekjes, wijde broeken, harembroeken en skinny jeans: de zomer is een zeer gevarieerde tijd qua mode. Bijna alles kan! Combineer goed en struin de markten af voor je zomerse kleding.” ,,Voor de handige mensen onder ons: koop een goedkoop stofje en stik zo een leuk kledingstuk in elkaar. Ook haken en breien is weer helemaal in. Ga dus lekker creatief aan de slag.” ,,Saskia draagt een mooie printbroek. Het staat heel zomers en zit heerlijk! Saskia is niet zo lang. Ik zou dus oppassen met lange rokken, want daardoor lijk je korter. Ze draagt een mooi roze shirt en een turquoise shawl. Dit geeft een heel vrolijk effect.” ,,De sandaaltjes zijn helemaal met kralen bewerkt. Ook aan de details is gedacht. Saskia draagt elegante, gekleurde sieraden. Je waant je zo op een tropisch eiland!”

Hiep, hiep, hoera! Voedselbanken Nederland bestaat tien jaar. Ik hoor het Wouter Bos nog zeggen in 2006: ‘De voedselbanken zijn binnen drie jaar verdwenen’. Wij zijn er nog steeds, maar waar is Wouter gebleven? Ons jubileum gaat natuurlijk niet onopgemerkt voorbij. Op 17, 18 en 19 mei vierden wij voor een uitzinnige menigte de start van ons jubileumjaar. Niemand minder dan ‘De Toppers’ droegen in de ArenA een nummer op aan Voedselbanken Nederland. Geweldig! Maar er staan nog meer mooie dingen te gebeuren. Op de datum 12-12-2012 stappen twaalf echtparen, die verbonden zijn aan de voedselbank, in het huwelijksbootje. In dit nummer op pagina 24 leest u meer over dit initiatief. Nog even een anekdote. Vorige week brak er plotseling paniek uit op de werkvloer. We hadden te weinig vrijwilligers. We kwamen een vrachtwagenchauffeur tekort op de dag dat de pakketten de deur uit moesten. Plotseling stapte er een man binnen. Hij had in het verleden een noodpakket van ons gekregen en vroeg of hij iets voor ons kon doen. Heel toevallig had hij een groot rijbewijs. Kortom: probleem opgelost. De afgelopen 10 jaar hebben we veel van dit soort situaties meegemaakt. Als de nood het hoogst is, is de redding nabij. Dat geldt niet alleen voor ons werk, maar ook privé! Blijf altijd omhoog kijken.

20 BIJZONDERE VERHALEN

21 tekst Ilja Post FotoGraFIe Archief

Chris is verlamd. Sadie niet. Desondanks houden ze van elkaar, als vriend en vriendin. Als Chris jeuk heeft, krabt Sadie zijn rug. Als hij dorst heeft, pakt zij een drankje uit de koelkast. Wie niet beter weet, zou zeggen dat de twee getrouwd zijn. Maar tot een huwelijk zal het nooit komen, want Sadie is een aap en Chris is zijn baas. De twee zijn door de Amerikaanse instantie ‘Helping Hands’ aan elkaar gekoppeld. ,,Er ontstaat bijna altijd een bijzondere band tussen een baas en het aapje.”

een aapJe

als verzorGer

In Amerika veranderen kleine aapjes levens van mensen door letterlijk de helpende hand te bieden. Sadie is een kapucijneraapje, die samenwoont met Chris Watts. ,,Het zit ergens tussen een dochter en een vriendin in. Sadie is een huisdier en een assistent in één”, grinnikt Chris. Sadie is speciaal getraind om de grotendeels verlamde Chris te helpen. Enkele jaren geleden brak Chris zijn nek. Hij heeft sindsdien geen gevoel meer vanaf zijn borst. Hij kan zijn armen en handen amper bewegen. ,,Als ik de telefoon, mijn flesje water, medicijnen of wat dan ook op de grond liet vallen, bleven ze daar liggen tot iemand thuiskwam. Zelf kon ik het niet oppakken. Ik zit aan mijn rolstoel gekluisterd. Niet dat het leven dan ophoudt, maar toch. Zonder hulp van vrienden of familie ben ik nergens meer. Het was moeilijk om te accepteren dat ik de rest van mijn leven afhankelijk ben.” ,,Sinds ik een jaar geleden Sadie kreeg, is alles veranderd. Sadie kan bijvoorbeeld

zelfstandig de lichtknop in huis bedienen. Ook kan ze de televisie aanen uitzetten, de afstandsbediening aangeven of zelfs een fles water uit de koelkast pakken. Ik hoef alleen mijn laserpen te schijnen op wat ik wil en ze gaat aan het werk. Geweldig! Sadie is uitgegroeid tot een geweldige vriendin. Mijn houvast.”

‘sInds Ik een jaar Geleden sadIe kreeG, Is alles veranderd. ze Is mIjn Houvast’ Het aapje van Chris is getraind door de instantie ‘Helping Hands’. Een Amerikaans initiatief dat apen leert om voor gehandicapten te zorgen. De aapjes wonen de eerste vijf jaar van hun leven in pleeggezinnen. Na deze periode gaan ze naar een universiteit speciaal voor apen. Elk aapje wordt daar getraind om alledaagse klusjes op te knappen voor mensen die dat zelf niet kunnen. De dieren leren de meest uiteenlopende dingen. Het opstarten van dvd’tjes, het omslaan van pagina’s in een magazine en het opwarmen van magnetronmaaltijden. ,,Sadie krabt zelfs mijn rug als ik jeuk heb. Precies op dat plekje waar ik, net als vroeger voor mijn verlamming, nooit bij kon komen.” ,,Deze kleine apen maken het verschil voor mensen met een handicap”, vertelt Judi Zazula trots. Als directeur van ‘Helping Hands’ is ze nauw betrokken bij het opleiden van de aapjes. ,,De beestjes zijn erg

leergierig. Ze beschikken precies over de vaardigheden die belangrijk zijn om iemand goed te kunnen helpen. In ruil hiervoor krijgen de dieren veel liefde, complimentjes en bonussen in de vorm van lekkere snacks. In zes tot acht dagen zijn de apen helemaal gewend aan hun nieuwe ‘partner’ en omgeving. De apen leven gemiddeld 30 tot 40 jaar. Ze zijn meer dan alleen een helpende hand. Er ontstaat bijna altijd een bijzondere band tussen een baas en het aapje.” ,,We helpen elkaar”, vervolgt Chris. ,,Zij heeft mijn liefde nodig, net als ik die van haar.” Sadie geeft hem meer dan alleen zelfstandigheid. ,,Het voelt goed om te weten dat er iemand is die onvoorwaardelijk van je houdt. Al praat ze dan niet terug, wat wij hebben, is heel speciaal.” Judi knikt instemmend. ,,We hebben ontdekt dat de emotionele band tussen mens en aap veel voldoening geeft. Apen worden gevoed, gestimuleerd, beloond en geliefd net zo als de persoon dat wordt. Wat dat betreft helpen we niet alleen de aap aan een goed huis, maar ook de hulpbehoevende persoon. De band die op deze manier ontstaat, valt nauwelijks te omschrijven.”

‘wat wIj Hebben Is Heel specIaal’ Het idee voor een aap als hulpje is niet nieuw. De eerste experimenten stammen uit 1979. Aanvankelijk bedoelt om verlamde veteranen weer wat levensvreugd te geven. Onderzoekers onderzochten hoe apen hen van dienst konden zijn. Een lasergestuurde aanwijsstok bleek het beste middel om een aanwijzingen te geven. Door ergens een lichtstraal op te projecteren, kan een persoon aangeven wat hij wil. De conclusie: apen zijn slimmer, flexibeler én leergieriger dan bijvoorbeeld honden. Judi: ,,Met een beetje goede wil en geduld installeert, een aap zelfs een dvd-speler. Bijna alles is mogelijk.”

24 In the SpotlIghtS

25

droomHUweLiJK

voor klanten voedselbank

maurice en denise worden binnenkort meneer en mevrouw Grosjean. ze gaan trouwen. en een stuk luxer dan ze ooit hadden durven dromen. Het stel uit lelystad, voor de dagelijkse boodschappen afhankelijk van de voedselbank, is één van de uitverkoren paren die namens het project ‘vier de liefde’ een sprookjeshuwelijk krijgt aangeboden. Helemaal gratis. op 12 december 2012, om 12 uur precies, trouwen 12 bruidsparen op 12 unieke locaties in 12 provincies.

tekst Ilja Post FotoGraFIe Archief

Het is organisator Joanne Littooij niet om de ‘huilverhalen’ te doen. ,,Integendeel”, zegt de initiatiefneemster van het unieke trouw-event. ,,Ellende genoeg in de wereld. Daarom wilde ik juist iets vrolijks organiseren. En wat is er nu mooier dan verliefde stellen die afhankelijk zijn van de Voedselbank de mogelijkheid bieden om elkaar op een bijzondere trouwlocatie en symbolische datum het ja-woord te laten geven? Liefde verbindt mensen en biedt steun in goede en slechte tijden. Met dit evenement helpen wij mensen hun droomwens te vervullen door hen, gratis, een mooie huwelijksdag te bezorgen.

bruidspaar voor Flevoland. Denise: ,,Bij onze Voedselbank zagen we een aankondiging hangen: bent u een aanstaand bruidspaar dat een gratis huwelijk verdient? Reageer dan nu! Ik zei nog tegen Maurice: ‘Toe nou, doen! Niet geschoten, is altijd mis.’ Maar na een paar weken was ik het eigenlijk alweer vergeten. Tot ineens een uitnodiging voor een gesprek met de organisatie in de bus viel. Toen bleek dat Maurice stiekem een brief had gestuurd, de lieverd.”

Joanne, naast ondernemer ook trouwambtenaar, kwam op het idee na het luisteren naar de Sky Radio Droombruiloft 2011. Een wedstrijd waarbij 101 koppels de strijd met elkaar aanbonden om een sprookjeshuwelijk op de elfde van de elfde te winnen. Kort daarop vroeg ze de zender of voor dit jaar een soortgelijk project gepland stond. Dat bleek niet het geval, waarop ze zelf aan het brainstormen sloeg. Trouwen op 12-12-2012 is namelijk ook erg speciaal. En de laatste in zijn soort. Want trouwen op de dertiende van de dertiende kan kalendertechnisch niet.

mooIer dan

,,De gedachte achter Vier de Liefde is grotendeels hetzelfde als die van Sky Radio Droombruiloft vorig jaar. Maar dit keer worden er niet één, maar twaalf huwelijken vergeven”, legt Joanne uit. ,,Eén voor elke provincie; dus een koppel uit Zeeland, Brabant, Zuid-Holland en zo verder. Het is de bedoeling dat alles gesponsord wordt, van kleding tot bloemen, van ringen tot taart, van vervoer tot foto’s. Aanstaande bruidsparen kunnen zich opgeven bij de Voedselbank in Rotterdam. Ze moeten daarbij aangeven waarom zij in het bijzonder deze kans moeten krijgen.” Maurice (36) en Denise (29) uit Lelystad zijn al zeker van de winst. Tot hun grote blijdschap zijn zij onlangs uitgekozen als het

‘wat Is er nu verlIeFde stellen dIe aFHankelIjk zIjn van de voedselbank de moGelIjkHeId bIeden om elkaar op een bIjzondere trouwlocatIe en symbolIscHe datum Het ja-woord te laten Geven’

,,Gelukkig maar”, juicht ze. ,,Na een verloving van twee jaar komt nu dan eindelijk onze droom uit. We gaan trouwen! En een stuk luxer dan we ooit hadden durven dromen. Op het VOC-schip Batavia nog wel! Als er die dag geen ijs ligt, worden we er zelfs naartoe gevaren. En dat is nog lang niet alles. Daarna vertrekken

we met onze gasten per touringcar naar event- en feestlocatie Hart van Holland Nijkerk. Samen met de andere bruidsparen snijden we daar de bruidstaart aan en feesten we lekker verder. Volgens mij komt er zelfs een BN’er optreden. Waanzinnig. Welk meisje droomt er u niet van zo’n prinsessenhuwelijk!” Het voelt alsof hun geluk eindelijk is gekeerd. In positieve zin dan. Toen de twee elkaar leerden kennen, zat Denise nog in een relatie. Aanvankelijk moest ze niets hebben van die ‘gladjakker met een pot gel in zijn haar’. Bovendien was hij haar manager. Maar de liefde laat zich nu eenmaal niet beteugelen. En dus kwamen Maurice en Denise alsnog bij elkaar. Ze verwekten zelfs een liefdesbaby. Een dochter, nu één jaar oud. ,,Maar eigenlijk stond onze bruiloft eerder gepland dan de baby”, geeft ze toe. ,,We mikten op 24 juli vorig jaar. Overigens ook een datum met een speciale betekenis. Omdat we 24/7 van elkaar houden. Maar trouwen op 12-12-12 is natuurlijk nóg mooier. En dat de sponsors van dit project de rekening oppakken, is natuurlijk ook geen straf ”, glimlacht ze. ,,Financieel zitten we namelijk nogal wat krap”, klinkt het iets serieuzer. ,,Maurice zit momenteel in de schuldsanering. Na inhouding van allerlei lasten, houdt hij 60 euro leefgeld per week over. Voor de rest moeten we het doen met de 500 euro die ik als loon binnensleep. Geen vetpot dus. Zelf hadden we zo’n bruiloft nooit bij elkaar kunnen sparen.” Het stel is Joanne, de Voedselbank en alle sponsors dan ook ontzettend dankbaar. Nog maar een paar maanden en dan kan Denise eindelijk haar meisjesnaam van zich afschudden. ,,Ik heet Elders. En ben daar vroeger best mee gepest. Nog steeds heb ik er een bloedhekel aan wanneer ik het zinnetje ‘elders in het land’ hoor. Maar vanaf 12 december is dat dus afgelopen. Dan heet ik Grosjean. Veel mooier.”

COLUMN 27

KrUiswoord pUZZeL

26 PUZZEL

Breng de letters uit de overeenkomstig genummerde hokjes in het diagram over naar de hokjes hieronder. Indien de kruiswoordpuzzel juist is opgelost, ontstaat er een trefwoord. Stuur uw oplossing naar: Redactie Ja!, Mauritsplaats 24, 3012 CD Rotterdam. [email protected] Onder de inzenders wordt een mooie prijs verloot. De oplossing van het vorige nummer was: RESTAURANT

39

26

49

1

33

31

6

HoriZontaaL 2 werkmeester, 8 benzinereservoir, 10 vader, 12 nederland (afk), 13 kussenovertrek, 16 amsterdams peil, 17 vaarwel, 18 tandzijde, 19 grens, 21 sporenplant, 23 sleepnet, 24 geschuffeld, 26 soort walvis, 28 pret, 29 overste in een klooster, 30 gevlochten visfuik, 31 bezieling, 34 stand, 36 vochtig, 37 paard met bruinrood haar, 39 desktoppublishing (afk), 40 grol, 42 goedendag, 43 strandmeer, 45 geluid van een ezel, 46 geur, 48 daar, 49 op het kantje, 51 klooster, 53 blufferij. vertiCaaL 1 berg in europa 2 verenigde naties (afk), 3 holte onder de arm, 4 rijksmuseum van oudheden (afk), 5 computermerk, 6 achter, 7 kegelvormig, 9 altijd, 11 vleesgerecht, 14 valdeksel, 15 goudland, 20 wolpluisje, 21 maalwerktuig, 22 kaartspel, 24 voorschrift, 25 plooi, 27 algemeen beschaafd nederlands (afk), 28 tandkarpertje, 32 kabaal, 33 gard, 35 onder invloed van drugs, 37 niet tegen, 38 spraakorgaan, 40 Griekse wijsgeer, 41 oogziekte, 42 anwijzing, 44 licht van haar, 47 uitroep van medelijden, 50 per persoon (afk), 51 insect.

1 8

2

3

4

9 13

14

7 11

15

17

16

18 19

21

22

26

20 23

24

27

25

28

29

30

32

33

36

37

34 38

40

35 39

41

42

43

45 49

6

10

12

31

5

46 50 53

44

47

48 51

52

doC sLoCK Marcel Slockers is huisarts. Daarnaast houdt hij zich al meer dan 25 jaar bezig met aan armoede gerelateerde ziektes en kwaaltjes. In deze maandelijkse column beschrijft ‘Doc Slock’ wat hij in zijn werk tegenkomt en geeft hij advies.

elk jaar drIe maanden ouder We worden allemaal ouder. Maar willen we dat eigenlijk wel? En is dat leuk, ouder worden? Niet als je met een halfzijdige verlamming op apegapen in een verpleeghuis ligt. En ook niet wanneer je door uitgerekte longen benauwd achter de geraniums komt te zitten. Desondanks komen dit soort situaties steeds vaker voor. De afgelopen vijf jaar zijn we met zijn allen gemiddeld 15 maanden langer gaan leven. Volgens de statistieken weet ‘de Nederlander’ zijn leven elk jaar met drie maanden te verlengen. Waar dat aan ligt? Allereerst aan het feit dat we gezonder zijn gaan leven. Ook is het aantal verkeersdoden afgenomen - wat gemiddeld veel levensjaren scheelt. Verder is de veiligheid op het werk toegenomen en stoppen steeds meer mensen met roken. Ook dat heeft een positief effect op de levensduur van de gemiddelde Nederlander. En dan heb ik het nog niet eens gehad over de medische vooruitgang die de laatste jaren geboekt is. Denk bijvoorbeeld aan het terugdringen van hart- en vaatziekten. Of aan de succesvolle wijze, waarop suikerziekte te behandelen is. Dat verlengt het leven van patiënten zomaar met tien tot vijftien jaar. Wat verder ontzettend veel uitmaakt, zijn de cholesterolverlagende medicijnen. De mensen die deze medicijnen nodig hebben, leven werkelijk veel langer. Maar daarover vertel ik binnenkort meer... Het punt dat ik hier wil aansnijden, is dat het niet gaat om lánger

GeeFt raad

leven, maar om gelúkkiger leven. Gelukkig oud worden, doe je wanneer je niet jarenlang hoeft weg te liggen kwijlen in een verpleegtehuis. Het tijdig opsporen van suikerziekte en behandeling met cholesterolverlagers zorgen ervoor dat we niet op te jonge leeftijd al een beroerte of hartaanval krijgen. Dus niet op je 50ste, maar pas op je 85ste.

Juist ongezonde mensen, die korter leven, moeten vrijgesteld worden. Eerst moeten we zorgen dat het verschil in levensduur voor mensen in arme en rijke wijken kleiner wordt. Bijvoorbeeld door sport en anti-rookcampagnes te stimuleren. En door meer te investeren in het vroegtijdig opsporen van allerlei ziektes en een goede behandeling daarvan.

Maar wanneer we écht gelukkig ouder willen worden, moeten we tegelijk de armoede bestrijden. Onderzoek wijst uit dat mensen die in arme wijken wonen gemiddeld vijf jaar eerder overlijden dan mensen aan de rijke kant van het spoor. Net als dat mensen die roken, soms drugs gebruiken en regelmatig een borreltje nemen ook vijf jaar minder te leven hebben.

Wat ook helpt, is optimistisch denken. Slim worden door goed onderwijs en het heft in eigen hand nemen. Dus pak eens een goed boek op. Of onderneem iets dat u altijd al heeft willen doen. Dat is mijn tip voor deze maand, overgenomen van mijn oma. Zij is 95 geworden.

Verder vind ik dat, als we dan echt zoveel jaar ouder worden, we langer pensioengeld moeten krijgen. Als dokter denk ik dat het logisch is dat de pensioenleeftijd voor gezonde mensen omhoog gaat.

Huisarts Marcel Slockers

28 UITAGENDA

AANGEBODEN 29

gratisuItaGenda

een daGje-uIt HoeFt nIet duur te zIjn. er Is In nederland van alles te beleven, wat nIks oF weInIG kost. elke maand selecteert ja! leuke evenementen, FestIvals, musea oF andere uItjes dIe GratIs, oF voor slecHts een paar euro,toeGankelIjk zIjn.

amsterdam en omstreken beGIjnHoF en beGrIjkapel Zodra je door het poortje bent, heerst er stilte in de Begijnhof Amsterdam, gesticht in 1393. Het Begijnhofje werd ooit bewoond door begijnen, een soort nonnen, die een belofte van kuisheid hadden afgelegd. Ook staat er een schuilkerkje. Van buitenaf is niet te zien dat er een kerk staat. Adres: Begijnhof 30 werkspoormuseum In het Werkspoormuseum vindt u op de begane grond schilderijen, meubels en andere voorwerpen die vertellen over de tijd van de V.O.C. (1602 tot 1795). Op de eerste verdieping blikt het museum terug op het industriële verleden van fabriek Werkspoor. Adres: Oostenburgergracht 77

rotterdam en omstreken Het belastInG en douane museum Het museum is vanaf 1 juni 2012 weer geopend. In het Belasting en Douane Museum kijk je terug op ruim 20 eeuwen belastinggeschiedenis. Vergelijk onze fiscale situatie van nu met die van onze voorouders, die in het grijze verleden zelfs belast werden voor het dragen van een pruik en het rijden op een fiets. Adres: Parklaan 14 - 16 HouwelInG telecom museum Voormalige medewerkers van de KPN werken in het

Van Houweling Telecommuseum in Rotterdam. In het museum is de telecomgeschiedenis van de Maasstad te zien. Bijzonder is dat vrijwel alle apparaten nog intact zijn. Beleef Rotterdams beeld en geluid in dit museum. Adres: Vlaggemanstraat 15

Utrecht en omstreken kunst en eerlIjke koFFIe Een knus koffiehuis dat een podium biedt aan verschillende kunstenaars. KEEK exposeert en verkoopt de tentoongestelde kunstwerken. Van expressieve olieverfschilderijen tot lampen die iedereen wel mee naar huis wil nemen. Adres: Twijnstraat 23 poppenHuIs carmen Een heel klein museum in Utrecht. Het heeft nostalgisch speelgoed, oude poppen, poppenhuizen en zelfgemaakte poppen van porselein. Het museum is alleen op afspraak te bezoeken. Telefoonnummer: 030-271 56 81. Toegangsprijs voor kinderen en volwassenen is 3 euro. Adres: Wittevrouwensingel 102

den Haag en omstreken Het museum van Het ambacHt Een piepklein museum in het hart van Den Haag, waar maximaal acht bezoekers tegelijk terecht kunnen. In drie kleine historische pandjes vindt

de bezoeker diverse oude gereedschappen van verschillende beroepen, een arbeiderswoninkje en een kapel. Adres: Oog in ‘t Zeilstraat 44

vroeger in het café heeft uit gezien. Adres: Haagweg 375

Het van kInderen museum Zoals de naam al doet vermoeden is Het Van Kinderen Museum alleen van kinderen. Volwassenen komen er bijna niet aan te pas. Het museum wordt volledig ingericht door kinderen. Kinderen en jongeren (van zes tot zestien jaar) kunnen in het museum hun eigen ideeën uitwerken. Het resultaat is in het museum te zien. De door kinderen ontworpen kunstwerken zijn daarna in het museum te bezichtigen. Kinderen maken hier hun eigen museum. Toegang per persoon is 2 euro. Adres: Waldeck Pyrmontkade 116

prInceHaaGs museum Princenhage is een wijk in Breda in de provincie Noord-Brabant. Princenhage was vroeger een zelfstandige gemeente, maar bij de herindeling in 1942 is Princenhage aan de gemeente Breda toegevoegd. Het Princenhaags Museum is sinds juli 2003 gevestigd in de oude aula van de protestantse begraafplaats Haagveld. De vaste collectie van het museum bestaat uit documenten, foto’s en voorwerpen die betrekking hebben op de cultuur, leefgewoonten en historie van Princenhage. Uit deze collectie wordt steeds een specifieke expositie samengesteld. Zo blijft de geschiedenis van Princenhage bewaard. Adres: Haagweg 334

Breda en omstreken

maastricht en omstreken

Het bIerreclamemuseum Boordevol brouwerijnostalgie. Hier bevindt zich de grootste collectie oude bierreclames van heel Europa. Het museum beschikt over een bijzondere verzameling reclameborden. Verder zijn er prachtige affiches, brouwerijmachines en duwkarren te zien. Er staat zelfs een oude vrachtwagen die voor het vervoer van het heerlijke vocht moest zorgen. Natuurlijk ontbreken ook de oude glazen, viltjes, etiketten, lampen en asbakken niet. Bovendien is er een antieke toog ingericht zoals het er

educatIeve boerderIj daalHoeve In Maastricht ligt de Educatieve Boerderij Daalhoeve. Op de boerderij is het één grote beestenboel met een koe, geiten, schapen, kippen, watervogels, varkens, cavia’s en konijnen. Educatieve Boerderij Daalhoeve in Maastricht leent zich ook goed voor een kinderfeestje. Deze activiteit is geschikt voor het hele gezin. Adres: Romeinsebaan 20 Gouvernement aan de maas In dit Limburgse Provinciehuis zijn veel

belangrijke beslissingen genomen. Zo is hier op 7 februari 1992 het Verdrag van Maastricht ondertekend, het werd de basis voor de euro en de Europese Unie. Daarbij komt, dat het Gouvernement een prachtig gebouw is. Van maandag tot en met vrijdag worden er rondleidingen gegeven. De rondleidingen zijn op afspraak en duren niet langer dan anderhalf uur. Adres: Limburglaan 10

groningen en omstreken tscHumI pavIljoen In 1990 vierde Groningen haar 950-jarig bestaan. Het toen opgezette paviljoen van Bernard Tschumi is behouden. In het paviljoen kunt u nu de regelmatig gehouden kunstprojecten bekijken. Allerlei bekende en onbekende namen vinden hier hun platform. Voor meer informatie kunt u bellen naar het nummer: 050-3144562 Adres: Tuinbouwstraat 34

gouda en omstreken strandjutterswInkel Dit zaakje staat bekend als het leukste winkeltje van Reeuwijk. Bent u op zoek naar leuke cadeautjes in de vorm van woonaccessoires, kralen, meubelen, boeken, sieraden en nog veel meer? Ga dan snel naar de Strandjutterswinkel en koop hier uw leuke hebbedingetjes voor een heel zacht prijsje. Adres: Oudeweg 1c, Reeuwijk

Ja!

wIe zeGt er teGen diana voLLeBregt? FotoGraFIe Bart Jansen

Geboorteplaats: Berkel en Rodenrijs Educatie: AOV-diploma. Momenteel bezig met een opleiding tot kraamverzorgster Talen: Nederlands en Engels Hobby: Haar drie kinderen, wandelen met de hond en creatief bezig zijn Bijzonderheden: Vrijwilliger in het geboortehotel Maasstad

wat voor werK HeB Je aLLemaaL gedaan?

,,Ik ben begonnen op de administratieafdeling van het Electriciteitsbedrijf Zuid-Holland. Daarna heb ik bij tegelhandel Jan Groen een verkoopfunctie gehad. Ook heb ik nog bij hoveniersbedrijf Van der Spek gewerkt op de administratieafdeling. En mijn laatste baan was bij ANP waar ik verantwoordelijk was voor het ontvangen en versturen van goederen.” Je Bent drUK met de opvoeden van Je drie Kinderen. toCH doe Je ooK vriJwiLLigerswerK.

,,Dat klopt. Ik werk via de Unie Van Vrijwilligers als vrijwilliger in het geboortehotel Maasstad. Ik wil graag als kraamverpleegster werken en op deze manier doe ik al een beetje ervaring op in de zorgsector. Ik ben nu ook bezig met de opleiding tot kraamverzorgster.”

wat vind Je Zo LeUK aan de KraamZorg?

,,Ik ben al vanaf mijn jeugd gek op baby’s. Het was ook mijn jeugddroom om kraamverzorgster te worden. Maar op de tuinbouwschool zeiden ze dat ik dat niet zou kunnen. Nu wil ik er toch echt voor gaan. Bij de geboorte van mijn kinderen heb ik kunnen zien wat er allemaal bij de kraamzorg komt kijken. Het is als kraamverzorgster heel belangrijk dat je het ook gezellig maakt voor de familie. Ik weet zeker dat ik dat kan.” Heeft U interesse in de diensten van diana voLLeBregt?

Mail onze redactie: [email protected]

30 COLUMN

HUMOR 31

eerste HULp BiJ oUdersCHap tonja roodenburg is een gedreven gezinscoach. dagelijks ondersteunt ze gezinnen die, door wat voor omstandigheden dan ook, haar hulp nodig hebben. In ja! geeft ze, aan de hand van voorbeelden uit de praktijk, opvoedkundige tips aan lezers.

afsCHeid Tegenover mij zit een vader en een moeder met een bezorgde blik in hun ogen. Vader vertelt dat hij binnenkort een half jaar naar het buitenland gaat voor zijn werk. De ouders hebben er samen al veel over gesproken, maar aan hun zoontje van 4 hebben ze het nog niet durven vertellen. ,,Hoe doen we dat?”, vraagt de vader. ,,Hij is nog zo klein, hij begrijpt het misschien niet. Een half jaar is lang!” Ook wil vader weten, wat hij voor zijn zoon kan betekenen op die afstand. Moeder: ,,Ik zie er ook best tegenop dat hij zo lang weg gaat. Misschien ga ik huilen bij het afscheid. Dat wil ik liever niet. Ik wil sterk zijn voor onze zoon.” Ik begrijp het standpunt van de ouders: ,,Jullie zijn zorgzaam en willen je zoontje niet belasten met jullie eigen emoties. Jullie willen hem geruststellen”. Samen bespreken we hoe ze het vertrek van vader aan hun zoontje kunnen vertellen. Ik geef vader de volgende tip: ,,Wat u kunt meegeven aan uw zoontje is hem vertellen dat er een onzichtbaar, gouden draadje tussen hem en u loopt. Een draadje dat je niet kan zien, maar wel kan voelen. En dat draadje gaat overal mee naar toe. Als papa in dat verre land zit, kan ik jou voelen door dat draadje.” Aan moeder geef ik mee dat zij ’s avonds met haar zoontje naar de maan kan kijken. Ze kan dan vertellen dat papa dezelfde maan ziet. Ze kunnen dan zwaaien naar de maan. Een week later vertellen de ouders dat ze het vertrek van de vader aan hun zoontje hebben verteld. Tot opluchting van de ouders is het jongetje niet in huilen uitgebarsten. Op een avond had hij aan zijn vader gevraagd: ,,Heb je mij vandaag gevoeld door het gouden draadje?”

Henk schouten is een voetballegende. In de jaren ’50 speelde hij voor het Nederlands elftal. Op 2 april 1956 schreef Henk geschiedenis. Hij scoorde 9 doelpunten in één wedstrijd. Henk, bijna 80 jaar inmiddels, schittert nog elk weekeinde in de vaderlandse voetbalstadions. Niet meer als veelscorende spits, maar als moppentapper. In Ja! vertelt de topscorer aller tijden elke maand zijn laatste nieuwe.

LaCHen

met Henk Hovercraft Een groot gezin gaat gezellig op vakantie naar Aruba. Het is voor het eerst dat het complete gezin in een vliegtuig stapt. De oudste zoon mag van zijn ouders bij het raam zitten. Eenmaal na het opstijgen, zweeft het gezin een paar kilometer boven de oceaan. De jongen kijkt zijn ogen uit. Nadat hij urenlang de wolken van dichtbij bekijkt, werpt hij een blik naar beneden. Na een paar minuten kijken, roept hij zijn vader. ,,Pap, moet je kijken. Wat een grote boot is dat!” De vader zegt: ,,Nee, mijn zoon. Dat is een hovercraft.” ,,Hoe schrijf je dat?”, vraagt de zoon. Vader: ,,Oh nee, het is toch een boot.”

is op zoek naar enthousiaste vrijwilligers voor enkele uren per week. • Chauffeurs (met rijbewijs B) • Duizendpoten • Regelneven Heeft u zin om ons team te komen versterken?

Heeft u een vraag aan Tonja? Stuur dan een e-mail naar [email protected]

Neem dan contact op met coördinator Koen Freijssen

Deze column wordt mede mogelijk gemaakt door Radar.

06 – 50 40 45 03 of via [email protected]

Wil jij écht iets voor mensen betekenen?

In de zorg word je met open armen ontvangen. Heb je momenteel geen werk maar zou je wel weer aan de slag willen? Kies dan voor een baan in een verpleeg- of verzorgingshuis, de thuiszorg of kraamzorg. Daar kun je écht iets voor mensen betekenen en ben je verzekerd van een mooie toekomst.

Ontdek jouw mogelijkheden op open armen.nl