jaarverslag van de secretaris Bij de komende ledenvergadering van 9 april 2016 zijn in de zaal de notulen van de vergadering, de jaarstukken van 2015 en de begroting voor 2016 verkrijgbaar. Rest ons een terugblik op het jaar 2015. Uit diverse voorgaande bijeenkomsten met de Vrienden wordt vanuit onze vereniging enthousiast gereageerd op de nieuwe aanpak van het Nederlands Openluchtmuseum. Benadrukt wordt dat het laagdrempelige karakter van het museum een kernkwaliteit is en blijft.
ledenvergadering In het voorjaar hadden we de jaarlijkse ledenvergadering met circa 100 Vrienden. In deze vergadering is de financiële stand van zaken van onze vereniging door de penningmeester gepresenteerd en zijn vragen vanuit de vergadering beantwoord. Daarnaast zijn de plannen van het bestuur besproken op het gebied van gedifferentieerd lidmaatschap, projecten, jaarprogramma, fondsenwerving annex ‘friendraising’, communicatie en public relations. In de vergadering is afscheid genomen van Marjolein Sanderman en Maurice Linssen. Kees de Ruiter is door het bestuur voorgedragen als nieuw lid van het bestuur en tevens vicevoorzitter, Rein Bouwman is door het bestuur voorgedragen als nieuw bestuurslid en tevens penningmeester. Na een korte kennismaking is de vergadering unaniem akkoord gegaan met de benoemingen waarna onder felicitaties van een ieder de nieuwe bestuursleden konden aanschuiven. Belangrijke veranderingen en/of activiteiten werden gepresenteerd door directeur Willem Bijleveld. Het was zijn eerste ledenvergadering zodat ook een korte kennismaking volgde. In zijn presentatie is ingegaan op de rol die ons museum krijgt voor de Canon van de Nederlandse Geschiedenis. Hiervoor worden verbouwingen en nieuwe tentoonstellingen gepland en gerealiseerd. Canon heeft hier de betekenis van ‘een lijst van zaken die belangrijk worden geacht’, in dit geval voor de geschiedenis van Nederland. Samen met het Rijksmuseum is het Openluchtmuseum door de regering gevraagd hier verder inhoud aan te geven. Dit gebeurt in de vorm van de 50 bijzondere thema’s (vensters) die van groot belang zijn voor de Nederlandse geschiedenis. In 2014 is een begin gemaakt met het realiseren van de eerste vensters in het museumpark. In 2015 heeft dit een vervolg gekregen met de realisering van vier vensters. Eind 2016 zullen 19 vensters het museumpark verbeeld zijn. In 2015 is tevens de ingrijpende en langdurige verbouwing van het entreegebouw gestart inclusief het ontmantelen van de HollandRama presentatie. Willem Bijleveld meldde tevens dat het museum heel blij is met de vraag van het bestuur voor een groot en duurzaam project. In de tweede helft van 2014 heeft het bestuur gekozen voor de projecten ‘Feest! In Nederland’ en het Techniek Toernooi voor de jaren 2015, 2016 en 2017. ‘Feest!’ wordt samen met Museum Catharijneconvent gefinancierd waarbij de bijdrage van de Vrienden is door het bestuur vastgelegd op € 99.500. Het Techniek Toernooi is geraamd op € 43.000 5
per jaar. Het totaalbedrag van deze investeringen bedraagt € 228.500. Dit is veel meer dan de jaarlijkse bijdragen van de Vrienden en wordt daarom gedeeltelijk gefinancierd uit het vermogen van de vereniging. Andere projecten die door het museum zijn uitgevoerd en doorliepen in 2015 waren ‘Restart’, de vergroting van het parkeerterrein en het vergroten van de zelfverdiencapaciteit van het museum. Na de lunch zijn twee lezingen met korte excursie gegeven voor de vensters Eerste Wereldoorlog (door Carianne van Dorst) en Veelkleurig Nederland (door Gitta Paans). Aansluitend volgde een lezing van Han Lörzing over de veranderingen van de laatste 70 jaar in Nederland. Vrienden konden zijn boek ‘Jaren van verandering’ kopen en laten signeren.
samenwerking De samenwerking met Willem Bijleveld verloopt bijzonder goed. Hij hecht veel belang aan maatschappelijk draagvlak en de rol die onze vereniging daarbij speelt. Daarnaast zijn voor hem de belangrijkste aandachtspunten de Canon van de Nederlandse Geschiedenis, herpositionering en imagoverbetering van ons museum, alsmede het nieuw toegevoegde onderdeel ‘Centrum voor Volkscultuur en Immaterieel Erfgoed’ (VIE). Ook blijft zijn aandacht gericht op het samen met de Vrienden realiseren van fondsenwerving en een stelsel van gedifferentieerd lidmaatschap. Het bestuur onderschrijft al deze onderwerpen van harte en voegt daaraan toe dat omstreeks 2017/2018 wordt gestreefd naar het onderbrengen van de ledenadministratie van de vereniging in de museumorganisatie met behoud van juridisch eigendom.
activiteiten Op 21 juni 2015 mochten we enkele tientallen Vrienden verwelkomen bij de workshops fotografie. Door slecht weer en onduidelijkheid bleef de belangstelling onder de maat. In 2015 heeft het bestuur nog twee extra activiteiten voor Vrienden georganiseerd met het doel om na evaluatie van deze dagen te gaan kiezen voor een aanpak die meer Vrienden aanspreekt dan tot nu toe is gelukt. De Vriendendag vond alsnog plaats op 3 oktober en op 12 en 13 december werden twee extra workshops georganiseerd. De evaluatie van genoemde activiteiten volgt in het eerste kwartaal van 2016 en zal vervolgens in de ledenvergadering van 9 april worden toegelicht.
6
schenking & nalatenschap Door de jaren heen heeft het bestuur diverse legaten mogen ontvangen. Dat gebeurde ook in 2015 weer. Uitgangspunt van het bestuur is daarbij het informeren van erven en/of schenkers waaraan de ontvangen middelen worden besteed. Dat gebeurt overigens altijd in overleg met de directie van het museum. Juist om die reden heeft het bestuur de directie gevraagd om een lijst met grote en kleine projecten waaruit kan worden gekozen. In 2015 ontving de vereniging de genereuze bijdrage uit het nalatenschap van de heer Rietman. Hij was jarenlang trouw lid en kwam in 2015 helaas te overlijden. Bijzondere vermelding verdient een grote erfenis die onze vereniging in het vooruitzicht werd gesteld door een Vriend(in) die in het verleden ook in het museum heeft gewerkt. Dit nalatenschap van mevrouw Stegeman zal worden ingezet voor verschillende projecten binnen het museum. Het financiële deel komt terug in het financieel jaarverslag van 2016 en komt op de agenda van de ledenvergadering van het voorjaar van 2017.
administratie administ ratie & secretariaat In 2015 heeft ons secretariaat goed gefunctioneerd. Extra ondersteuning bleef nodig vanwege de veel tijd vergende ledenadministratie, ICT-problemen en het op orde krijgen van het (e-mail)adressen bestand van onze vereniging. In april werd daarom mevrouw Marjolein van Slingerland-Gudde aangenomen op basis van een nul-urencontract. Zij kan flexibel worden ingezet bij drukte, ziekte en vakantie. Op 31 december 2015 mochten we echter een zeer mooi ledenaantal noteren: 14.444 leden, waarvan 10.267 volwassen en 4.177 jongeren. De ‘vaste’ bijdragen, gelieerd aan het ledenaantal, zijn op verzoek van het museum voor de jaren 2014 en 2015 besteed aan het succesvolle Smokkelspel. Zie hiervoor ook het financiële jaarverslag. De aanwas in de afgelopen decemberperiode (winteropenstelling 2015) was weer aanzienlijk, te weten 1.586 leden. In 2015 zijn 4.905 gewone Museumkaarten verkocht en 5.060 VriendenMuseumkaarten, waarvan ruim 2.000 kaarten voor jeugdleden. Dat betekent dat er steeds meer VriendenMuseumkaarten 7
worden verkocht en dat in 2015 de ambitie van het bestuur en directie (50/50) is gehaald. Heel belangrijk hiervoor was het besluit van de directie om per 1 december 2015 (dus net voor de winteropenstelling) in principe alleen VriendenMuseumkaarten te verkopen aan de balie. Natuurlijk blijft het mogelijk dat bezoekers op verzoek een gewone Museumkaart aanschaffen. De inzet van museum en vereniging om hiermee meer Vrienden te registreren is daarmee geslaagd. Dat betekent ook het naar boven bijstellen van de afspraken voor 2016: 60% (of zelfs meer) VriendenMuseumkaarten tegen 40% gewone Museumkaarten. Het zoveel mogelijk verkopen van VriendenMuseumkaarten levert voor de vereniging en dus ook voor het museum meer op voor projecten en activiteiten. Het is jammer dat de Museumvereniging aankoop van gewone Museumkaarten mogelijk heeft gemaakt zonder registratie maar voor het feitelijke effect hiervan moet 2016 worden afgewacht. Registratie van de VriendenMuseumkaarten is wel verplicht en kost meer tijd aan de balie. Vrienden en museum werken aan een verbetering en versnelling van de registratie door het inzetten van tablets bij de entreebalie met ingang van eind maart 2016. Verenigingsbestuur en museumdirectie beraden zich over eventuele nieuwe stappen om de verkoop van VriendenMuseumkaarten te vergroten.
bestuur In 2015 heeft het bestuur onder dankzegging voor hun inzet afscheid genomen van vicevoorzitter Marjolein Sanderman en penningmeester Maurice Linssen. Hun opvolgers zijn respectievelijk Kees de Ruiter en Rein Bouwman die in de ledenvergadering van 11 april 2015 zijn benoemd als bestuurslid. In een eerdere sollicitatieronde was een andere zeer geschikte kandidaat voor ons bestuur naar voren gekomen. Omdat onze vicevoorzitter in 2015 moest aftreden vanwege het bereiken van de maximale zittingsduur van 8 jaar, was met deze kandidaat afgesproken dat hij kon meedoen in de sollicitatieronde voor deze zetel. Dit is in de ledenvergadering van 2014 gemeld met het verzoek aan de leden om zich desgewenst aan te melden zodra de vacature op de website zou komen. Er hebben zich voor deze zetel geen andere kandidaten gemeld. De heer De Ruiter is daarop in ons bestuur benoemd door de ledenvergadering en bezet de zetel van vicevoorzitter. Eind 2014 liet onze penningmeester het bestuur weten dat hij zich na zijn eerste periode van 4 jaar zich niet meer herkiesbaar zou stellen. Dit leidde tot een sollicitatieronde met meerdere kandidaten. Begin 2015 heeft dat geresulteerd in het voordragen van de heer Bouwman, die door de ledenvergadering werd benoemd als penningmeester van onze vereniging.
logo & huisstijl In 2015 heeft het museum een nieuwe huisstijl gekozen en ons bestuur heeft besloten dat onze vereniging zich hierbij aansluit. Een en ander zal in 2016-2017 leiden tot hierop aangepaste VriendenMuseumkaarten en andere communicatiemiddelen. 8
beleidsplannen Het beleidsplan ‘Vrienden voor het leven’ is eind 2013 al via de website voor een ieder beschikbaar gesteld. Zoals de titel van ons beleidsplan al laat zien, wil onze vereniging haar leden langjarig aan zich binden en zijn we samen met het museum op zoek naar differentiatie binnen het lidmaatschap. We richten ons daarbij ook in het bijzonder op de jeugdleden omdat daarmee ook de toekomst van onze vereniging wordt veilig gesteld. Het meerjarenbeleidplan van het museum is in 2014 door de Raad van Toezicht vastgesteld. Beide beleidsplannen ondersteunen de nieuwe en uitdagende ontwikkelingen van het museum. Centraal in het plan van het museum staat de ontwikkeling van de Canon van de Nederlandse Geschiedenis. Van het beleidsplan van de Vrienden wordt door het bestuur gewerkt aan een ‘update’.
vergaderingen & activiteiten Het bestuur kwam twee keer informeel en vijf keer formeel bijeen. Op 11 april 2015 is een algemene ledenvergaderingen gehouden. Daarnaast had het voltallige bestuur vier maal een gezamenlijke bespreking met de directie van het museum. Belangrijke onderwerpen waren: projecten voor de Canon van Nederland, ledenwerving en verkoop VriendenMuseumkaarten, gedifferentieerd lidmaatschap, systeem voor de ledenadministratie, fondsvorming en sponsoring, (prioritering) grote en kleine projecten en opvolging zetel evenementen. Met de medewerkers van het museum is afgesproken dat zij zich richten op leden die structureel € 1.000 of meer voor het lidmaatschap betalen en dat onze vereniging zich richt op Vrienden die structureel minder dan € 1.000 per jaar betalen als bijdrage voor het lidmaatschap. Dit staat los van de mogelijkheid voor schenkingen en nalatenschappen die via de Vrienden ten goede komen aan het museum. De volgende activiteiten werden (mede)georganiseerd en gefinancierd: algemene ledenvergadering op 11 april 2015, workshops op 17 mei, 21 juni, 12 en 13 december en een Vriendendag op 3 oktober (i.p.v. 21 juni). Zoals eerder gemeld in de ledenvergadering heeft het bestuur van de Vrienden gekozen voor twee projecten met een gezamenlijke kostenpost van € 228.500. In 2015 zijn de projecten ‘Feest! In Nederland’ en het Techniek Toernooi uitgevoerd.
evenementencommissie De evenementencommissie is in 2015 op een andere wijze georganiseerd om meer belangstelling en betrokkenheid van onze Vrienden te genereren. Dit is gebeurd op dagen in mei, juni, oktober, en december in de vorm van workshops (‘van boom tot boek’, zang- en fotoworkshops) waarvoor Vrienden zich vooraf konden aanmelden. De hiervoor benodigde communicatie is uitgevoerd via de website en selectieve directe mailing. De resultaten waren niet overtuigend. Weinig Vrienden meldden zich aan, maar de deelnemers bleken dan wel weer enthousiast. 9
bezoekersaantal Het Nederlands Openluchtmuseum ontving 555.000 (afgerond) bezoekers in 2015. Ook in het museum verbrak de maand december alle records. Ondanks - of dankzij - het extreem warme weer gingen meer dan 100.000 mensen (in 2014 waren dat er 62.000) op zoek naar de winters van vroeger. Het evenement Landleven Winter had een belangrijk aandeel in de succesvolle decembermaand. In 2014 passeerden in totaal 548.000 bezoekers de poort.
museum & vrienden in 2016 In 2016 breidt het museum de presentaties in het kader van de Canon van Nederland verder uit. Uiteindelijk zullen in december 2016 alle vijftig vensters in een tentoonstelling met multimedia, met behulp van games en fysiek in het museumpark tot leven worden gebracht. Zestien van die vensters zullen verwijzen naar andere musea in Nederland.
In 2016 staan voor de Vrienden, naast de algemene ledenvergadering in het voorjaar, in ieder geval Vriendendagen in juni, oktober en december gepland. Het bestuur is in 2015 twee maal rondgeleid in het museum. We namen een kijkje in het kledingdepot en in het veranderende entreegebouw. Als gevolg hiervan is het voorstel geopperd om meer van dit soort rondleidingen in en om het museumpark te gaan organiseren voor leden van de vereniging. Natuurlijk zal worden nagegaan of hiervoor voldoende belangstelling bestaat binnen onze vereniging. Over alle programma’s worden de leden via de (digitale) nieuwsbrief en website verder geïnformeerd. Krijgt u onze nieuwsbrief niet? Controleer dan even of we een (juist) e-mail adres van u hebben. Het programma van onze vereniging sluit in 2016 aan op de evenementenkalender van het museum (zie ook de bijlage). JanWillem Calicher secretaris 10
