Jaarverslag 2015 Stichting Vluchtelingenwerkgroep Utrechtse Heuvelrug
Alle mensen zijn hetzelfde. Het zijn slechts hun gebruiken die verschillen Confucius
Jaarverslag 2015
Voorwoord . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3
Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4
Doelstelling van de Stichting
De begeleiding en ondersteuning . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
6
Asielzoekers en vluchtelingen in de Gemeente Utrechtse Heuvelrug Begeleiding Gezinshereniging De in 2014 uitgenodigde vluchtelingen
Medewerkers, bestuur en activiteiten in . . . . . . . . . . . . . . .
9
Medewerkers Bestuur 2015 Activiteiten met medewerkers, bestuur en cliënten
Regionale contacten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
12
Financiën . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
13
Bijlage I: Samenvatting financieel jaarverslag VWUH . . . . . . . . . . . . .
14
Bijlage II: Bestuur en medewerkers VWUH . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
15
Bestuur Coördinator Vrijwillige medewerkers
2
Voorwoord In 2015 is in Europa het woord vluchtelingen geen dag meer uit de lucht geweest. Het is een van de grootste politieke vraagstukken voor heel Europa geworden: toelaten of grenzen dicht, reddingsacties voor drenkelingen in de Middellandse zee of pogingen boten terug te sturen? In ons land golft de publieke opinie mee op al deze beelden – willen/ kunnen we zoveel vluchtelingen opvangen ja of nee? Gelukkig is er in onze Gemeente een duidelijke wens om de vluchtelingen die een status hebben gekregen zo snel mogelijk goede huisvesting te bieden en te helpen bij het nieuw opbouwen van hun leven. Dit betekent voor alle betrokkenen, zoals Gemeente, Woningbouwverenigingen en onze Werkgroep, veel extra werk. Gelukkig hebben onze medewerkers zich met tomeloze energie en eindeloos geduld ingezet om al deze nieuwe mensen te helpen wegwijs te worden in Nederland. Er zijn medewerkers bijgekomen, we hebben een alweer goed bezocht 4e spreekuur geopend. De samenstelling van ons bestuur veranderde in grote mate. Zowel onze secretaris, Jan Geurkink als onze penningmeester, Wubbo van Dijk nam na vele jaren bestuurslidmaatschap afscheid. Zij tweeën waren de oprichters van onze Stichting in 2009, en hebben veel voor de Stichting betekend. Voorzitster Madeleine de Bruijn en bestuurslid personeelszaken Elly Dekker beëindigden hun bestuurslidmaatschap. We zijn hen veel dank verschuldigd. Helaas nam ook ons nieuwe bestuurslid, Joke Baardemans, in de loop van het jaar weer afscheid. Zij blijft betrokken als vrijwillig medewerker voor de website. We hebben de banden met de werkgroepen in de nabije omgeving verstevigd: De Bilt, Bunnik en Wijk bij Duurstede. Gezamenlijk hebben we een klachtenregeling voor medewerkers en cliënten en een gedragscode voor de medewerkers opgesteld. We hopen dat deze helderheid over hoe wij werken bijdraagt aan onze samenwerking, intern en extern. Annechien Ingen Housz, voorzitter
3
1
Inleiding De taken en werkzaamheden van de Stichting Vluchtelingenwerkgroep Utrechtse Heuvelrug (VWUH) beperken zich uitsluitend tot vluchtelingen die in ons land een toelatingsprocedure hebben doorlopen en met een (tijdelijke) verblijfsvergunning in onze gemeente huisvesting toegewezen hebben gekregen: het zijn dus vluchtelingen met een status. Ons werk begint op het moment dat de cliënten het huurcontract voor de nieuwe woning hebben ondertekend. Wij zijn vanaf dat moment verantwoordelijk voor de maatschappelijke begeleiding en toeleiding naar de inburgeringscursus, een taak die door de Gemeente aan ons is gedelegeerd en door de Gemeente wordt gesubsidieerd. Samen met en onder leiding van de coördinator van de Vluchtelingenwerkgroep zorgt een groep van vaste en tijdelijke vrijwillige medewerkers voor de maatschappelijke begeleiding en juridische ondersteuning van de nieuwe medeburgers. Daarbij behoort ook dat ze erop toezien dat de statushouders aan de voor hen zo belangrijke inburgeringsregeling voldoen. De begeleiding is erop gericht dat de vluchteling na ongeveer twee jaar min of meer zelfredzaam is.
Doelstelling van de Stichting a De Stichting heeft ten doel het zich op basis van de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens in te zetten voor de maatschappelijke begeleiding en belangenbehartiging van vluchtelingen aan wie een verblijfsvergunning is toegekend en aan wie woonruimte is toegewezen in de Gemeente Utrechtse Heuvelrug. b De Stichting tracht dit doel te bereiken door: Het verlenen van persoonlijke, juridische en maatschappelijke begeleiding en ondersteuning; Het bevorderen van draagvlak hiervoor in de samenleving; Het verrichten van alle handelingen die hiermee in de breedste zin van het woord verband houden of daartoe bevorderlijk zijn.
4
2015 Dit jaar was er weer een van trieste records: wereldwijd meer dan 60 miljoen displaced persons, ruim 1 miljoen vluchtelingen steken de Middellandse Zee per boot over naar Europa, 3600 personen komen daar bij om. Nederland telt eind 2015 47.764 asielzoekers in de opvangcentra, de vlotte doorstroming van de jaren daarvoor stokt. Velen verwelkomen de vluchtelingen, maar helaas zijn er ook tekenen dat het maatschappelijk draagvlak vermindert. Bijna de helft van de vluchtelingen komt uit Syrië, als gevolg van de burgeroorlog daar. Uit Eritrea, Irak, Ethiopië en Afghanistan komen elk zo’n 8%. De Gemeente UH kreeg een huisvestings-taakstelling van 83 personen (in 2012 waren dat er 12, in 2013 26, in 2014 44): bijna 7 keer zoveel in 4 jaar tijd. Voor de VWUH was 2015 een jaar van vele veranderingen en activiteiten, waarvan wij hierna verslag doen.
5
2
De begeleiding en ondersteuning Asielzoekers en vluchtelingen in de Gemeente Utrechtse Heuvelrug Elk jaar krijgen gemeenten door het Rijk een taakstelling opgelegd voor het aantal te huisvesten vergunninghouders. De taakstelling voor de Gemeente Utrechtse Heuvelrug werd in 2015 vastgesteld op 83 personen. Asielzoekers die een verblijfsvergunning hebben ontvangen (vergunninghouders) verhuizen naar eigen woonruimte. Dit aantal is gebaseerd op het inwoneraantal van een gemeente. In totaal kregen in 2015 139 cliënten begeleiding, waarvan een deel in 2014 al hier gehuisvest waren. Overzicht totaal aantal cliënten naar verblijfsvergunning Begin 2015 Eind 2015
Soort verblijfsvergunning
10
8
VBTR (vergunning Verblijf Bepaalde Tijd regulier; allen verleend onder het Kinderpardon)
72
131
0
0
82
139
VBTA (vergunning Verblijf Bepaalde Tijd Asiel) VBTR (vergunning Verblijf Bepaalde Tijd regulier op medische gronden) Totaal
Naast de taakstelling voor 2015 was er een achterstand van 5 personen van 2014, dat het totaal te huisvesten statushouders voor 2015 op 88 personen bracht. Wat opvalt, is het grote aantal mensen uit Syrië, Afghanistan en Eritrea die een woning binnen onze Gemeente hebben gekregen. Dit komt duidelijk overeen met het aantal mensen dat uit deze landen moest vluchten afgelopen jaar.
6
Overzicht herkomstlanden van het totaal aantal cliënten per 31 december 2015 Herkomstland Azerbeidzjan
Aantal personen
Aantal gezinnen
5
1
16
4
Armenië
5
2
Birma
5
3
China
5
1
Eritrea
13
5
Guinee
6
2
Iran
8
4
Namibië
2
1
Sierra Leone
1
1
Soedan
5
1
Somalië
5
2
Sri Lanka
10
2
Syrië
Afghanistan
46
18
Vietnam
3
1
Pakistan
4
1
139
49
Totaal
Van de 88 personen in de taakstelling voor 2015 hebben er 73 een woning binnen onze gemeente aangeboden gekregen. Binnen de Gemeente zijn er in Driebergen 12 woningen beschikbaar gesteld, in Doorn 3, in Amerongen 3, in Maarn 2 en in Leersum 3 woningen.
Begeleiding Net als voorgaande jaren hebben we statushouders maatschappelijke begeleiding geboden. Het aantal bezoekers tijdens de spreekuren was fors hoger dan in 2014. Vanaf oktober is er een extra spreekuur ingevoerd, wat het totaal op 4 spreekuren per week bracht. Ondanks deze uitbreiding zijn de spreekuren drukker bezocht dan in 2014. Gemiddeld 130 bezoekers in de laatste 3 maanden van het jaar, gemiddeld 115 bezoekers in de maanden daarvoor. 7
Voornaamste vragen betreffen financiële zaken: uitkering en belastingdienst met de toeslagen. Ook dit jaar bleven er problemen rondom het aanvragen van de toeslag bij de belastingdienst. De steekproefsgewijze controle die werd uitgevoerd onder onze cliënten, leverde diverse keren een wachttijd van 6 maanden op.
Gezinshereniging Ook dit jaar kon een aantal mensen (4 gezinnen) hun kinderen of partner weer in de armen sluiten na korte of lange tijd gescheiden te zijn geweest van elkaar. Voor deze gezinnen weer een stap naar vooruitgang: samen in plaats van alleen de weg te vinden in een nieuw land en aan een nieuwe toekomst te kunnen bouwen.
De in 2014 uitgenodigde vluchtelingen In 2014 heeft onze Gemeente in het kader van hervestiging, 6 gezinnen als uitgenodigde vluchteling opgenomen in Driebergen. Anders aan de begeleiding van deze groep mensen was, dat de woningen gedeeltelijk ingericht moesten zijn voordat men de woning betrok. Hier is door een nieuwe groep vrijwillige medewerkers veel werk verzet. Een jaar later: hoe gaat het met hen? Globaal kan gezegd worden dat deze gezinnen een nieuwe plek om te leven hebben gevonden. Men heeft sociale contacten opgedaan in de directe woonomgeving, is hard aan het werk met de inburgering en allen hebben de wens om binnen afzienbare tijd ook een baan te vinden om zelf in hun onderhoud te kunnen voorzien.
8
3
Medewerkers, bestuur en activiteiten Medewerkers VWUH heeft één betaalde medewerker in dienst met een weektaakomvang van 0,6 FTE, de coördinator. In 2015 is, gezien de toename van de werkzaamheden, haar functie met 4 uur per week uitgebreid. Zij werft, selecteert en begeleidt de vrijwillige medewerkers en coördineert de werkzaamheden van het team van medewerkers. Tevens adviseert ze bijscholingsmogelijkheden voor de teamleden en organiseert die eventueel ook zelf. Zij is ook degene die op ambtelijk niveau overleg voert met vertegenwoordigers van de Gemeente, woningcorporaties e.d. (zie ook hoofdstuk 4). De 13 vrijwillige medewerkers zijn degenen die het meest met de vluchtelingen zelf werken. Zij doen dit voornamelijk op vaste spreekuren in ons kantoor, maar ook via huisbezoek of het begeleiden van cliënten naar instanties waarbij ze hulp nodig hebben. Coördinator en medewerkers hebben, naast persoonlijk overleg, maandelijks een teambespreking. In 2015 verwelkomden we een aantal nieuwe medewerkers.
Bestuur Het bestuur van VWUH wordt gevormd door 5 personen. Het bestuur komt maandelijks bijeen voor vergaderingen over de lopende zaken. In beginsel woont de coördinator al deze vergaderingen bij. Het bestuur is eindverantwoordelijk voor het werk van de coördinator en de medewerkers en fungeert als schakel naar de Gemeente Utrechtse Heuvelrug en naar andere instanties in de buitenwereld. Het bestuur van VWUH vormt tevens het bestuur van de Stichting Noodfonds Vluchtelingenwerkgroep Utrechtse Heuvelrug. Dit fonds werft en beheert gelden waarmee vluchtelingen in onze Gemeente geholpen kunnen worden in bepaalde noodsituaties. Dit betreft bv. kosten voor gezinshereniging. Voor informatie hierover verwijzen we naar het jaarverslag van het Noodfonds.
2015 Binnen het bestuur vond in 2015 een vrijwel volledige bestuurswisseling plaats. Wij hebben afscheid genomen van Wubbo van Dijk, Elly Dekker, 9
Jan Geurkink, Madeleine de Bruin en Joke Baardemans. Gelukkig zijn de meeste vacatures weer ingevuld. Voor hun inzet veel waardering en dank. Joke zal als vrijwillig medewerker bij de werkgroep betrokken blijven voor het bijhouden van de website. Doordat in de afgelopen jaren de stroom te begeleiden vluchtelingen zodanig is toegenomen, van 12 personen in 2012 tot uiteindelijk 83 personen, bij ongeveer gelijkblijvende subsidie van de Gemeente Utrechtse Heuvelrug, konden we dit werk niet volhouden zonder extra steun van de Gemeente. Wij zijn dankbaar dat we voor 2015 een suppletie hebben ontvangen. Het bestuur sprak met fractieleden van een aantal politieke partijen, had twee maal overleg met burgemeester en wethouders en onderhield contacten met kerken in de UH en met de lokale pers. Bekendheid met ons werk verstevigt het draagvlak van oorspronkelijke bewoners ten opzichte van de nieuw gevestigde vluchtelingen. De statuten van de Stichting zijn in 2015 herzien en opnieuw vastgesteld. In regionaal samenwerkingsverband is een gedragscode en klachtenregeling ontwikkeld en zijn vertrouwenspersonen aangesteld. Hierover werd een regionale scholingsbijeenkomst georganiseerd voor alle medewerkers, coördinatoren en bestuursleden. Een aanzet tot een beleidsplan is gemaakt, waarin de voornemens voor 2016-2018: met name handhaving van de kwaliteit van de begeleiding, PR en vergroten van het maatschappelijk draagvlak. In 2016 werken wij hier verder aan. De website van de werkgroep is vernieuwd en vervolledigd. Ook in 2015 ontvingen wij giften. Dankzij de Lion’s Utrechtse Heuvelrug konden we met cliënten een bezoek aan de dierentuin brengen. Een deel van deze gelden zal in 2016 worden besteed aan PC’s voor nieuwe cliënten, een onmisbaar attribuut bij het leven in Nederland. Voor het overige verwijzen wij naar het jaarverslag van het Noodfonds.
Activiteiten met medewerkers, bestuur en cliënten In augustus namen 45 vluchtelingen, een aantal medewerkers, coördinator en bestuur met veel enthousiasme deel aan een gezamenlijke maaltijd waarbij ieder een gerecht uit zijn of haar land van herkomst inbracht. Wij maakten dankbaar gebruik van de gastvrijheid van de 1Eurowinkel in Driebergen. Dankzij de donatie van Lions Utrechtse Heuvelrug, die we in gezamenlijk overleg hadden bestemd om een sociale activiteit met de cliënten te kunnen ondernemen, konden 90 cliënten, samen met de VWUH, de dierentuin in Rhenen bezoeken. Een succes voor alle deelnemers. 10
Medewerkers en bestuur genoten van een gezamenlijke kookworkshop, een geanimeerde avond. Met het oog op de invoering van de gedragscode en klachtenregeling werd de hierboven al genoemde regionale scholingsbijeenkomst gehouden. De behandelde casussen leidden tot de wens bij de medewerkers dit in teamverband in 2016 te herhalen. Op 16 december hielden wij een kerstbijeenkomst: cliënten, vrijwilligers en bestuursleden hadden tijd voor persoonlijke ontmoetingen buiten alle druk van het zakelijke om. Het was een gezellige, bonte verzameling van mensen, leeftijden en talen.
11
4
Regionale contacten Zowel besturen als coördinatoren houden regelmatig overleg met onze buurtgemeentes in hetzelfde werk. Dit zijn: VluchtelingenwerkSamenspraak Bunnik, Steunpunt Vluchtelingen De Bilt en Vluchtelingenwerkgroep Wijk bij Duurstede. In november is er in een grotere regio contact gezocht met coördinatoren van VW-groepen, om onder andere te bekijken of we gezamenlijke bijscholingscursussen voorlichting te kunnen opzetten voor (nieuwe) medewerkers. Dit heeft geresulteerd in een 1e cursus in voorjaar 2016 In regionaal verband is een begin gemaakt met een digitaal registratiesysteem, dat in 2016 zal worden ingevoerd. Onze coördinator en medewerkers hebben gedurende het jaar onder meer contact gehad met: • • • • • • • • • • • • • • •
12
Woningcorporatie Heuvelrug Wonen Woningbouwverenigingen Amerongen en Maarn Sociale dorpsteams Driebergen-Leersum, Doorn-Maarn en Amerongen Centrum voor Jeugd en Gezin/Bureau Jeugdzorg Voedselbank Altrecht: mensen met psychische problemen kunnen hier ondersteuning krijgen. Nidos: jeugdbescherming voor vluchtelingen. NVA: aanbieder in de regio van inburgeringstrajecten. Kerken in de verschillende dorpskernen Zendingsdiaconessenhuis Amerongen Schuldhulpmaatjes project: een initiatief van de kerkelijke organisaties in Nederland en het Platform voor Christelijke Schuldhulppreventie . De € 1,- winkel, Driebergen-Rijsenburg Taalcoachproject Driebergen COA regievoerder met name i.v.m. huisvesting statushouders AZC’s uit o.a. Hoogeveen, Luttelgeest, Musselkanaal, Zeist en Utrecht
5
Financiën In het jaar 2015 is er een beperkt negatief resultaat voor de Stichting Vluchtelingenwerkgroep Utrechtse Heuvelrug (zie bijlage I). Het negatieve resultaat van de Vluchtelingenwerkgroep is veroorzaakt door o.a. éénmalige kosten voor het vernieuwen van de statuten en kosten in verband met de stijging van het aantal vluchtelingen. Om deze kosten te dragen is extra subsidie bij de Gemeente aangevraagd en deels al verkregen. Op verzoek sturen wij u graag de jaarrekening toe.
13
6
Bijlage I: Samenvatting financieel jaarverslag VWUH 2015 Ontvangen Subsidie Gemeente Utrechtse Heuvelrug
€
71.155,00
Overige baten
€
0,00
Rentebaten
€
192,00
Salarissen etc.
€
50.785,00
Overige bedrijfskosten
€
20.562,00
Nadelig saldo
€
808,00
Uitgaven
14
Bijlage II: Bestuur en medewerkers VWUH Bestuur: Annechien IngenHousz Jan Geurkink Maria van Susante Madeleine de Bruijn-Huijgen Wubbo van Dijk Wim Jansen Elly Dekker-Gordeau Joke Baardemans Gerard van Donselaar
voorzitter secretaris tot augustus 2015 secretaris vanaf augustus 2015 algemeen lid tot augustus 2015 penningmeester tot februari 2015 penningmeester vanaf maart 2015 personeelszaken tot april 2015 algemene zaken en pr tot oktober 2015 algemene zaken augustus 2015
Coördinator: Bep van Delden
Vrijwillige medewerkers: Johan Beuckens maatschappelijke begeleiding Trudeke de Brauw praktische begeleiding Jos Huisin’t Veld praktische begeleiding Antoinette Kooper maatschappelijke begeleiding Marijke de Roo maatschappelijke begeleiding Martin Taal maatschappelijke begeleiding Kees Ton praktische begeleiding Dorien touwen praktische begeleiding Niki Verkaik maatschappelijke begeleiding Klaske de Visser maatschappelijke begeleiding Aartje van Vliet maatschappelijke begeleiding Monique de Vries maatschappelijke begeleiding Ike Zuidberg maatschappelijke begeleiding René Verstappen belastingspreekuur (helpt onze cliënten specifiek met belastingaangiftes)
15
