Jaarverslag Stichting Hoedje van Papier

Jaarverslag 2012 Stichting Hoedje van Papier

Inhoudsopgave 1. Inleiding

3

2. Organisatie, personeel en bestuur

4

2.1. Algemeen 4 2.2. Bestuur en personeel Stichting Hoedje van Papier 4 2.3. Bestuur en personeel Asociacion Pasa la Voz 5

3. Activiteiten in Nederland

6

3.1 Algemeen 6 3.2 Media 6 3.2.1 Algemeen 6 3.2.2 Wijktijgers 8 3.2.3 UCee Station 16 3.2.4 Pilots 20 3.2.5. Overige media opdrachten 24

3.3 Taal











4. Activiteiten in Peru

4.1 Algemeen 4.2 Workshops 4.3 Capaciteitsopbouw&netwerk 4.4 Opleidingstraject







5. Partners en fondsen

25

30



30 31 36 41

42

6. Nawoord en bestuurlijke voornemens

46

Bijlage 1. Strategisch plan 2013 Bijlage 2. Begroting 2013

47 50



2







1. Inleiding Met trots presenteert het bestuur van stichting Hoedje van Papier u het verslag van een veelbewogen jaar. 2012 was een gecompliceerd jaar. Een jaar waarin vele bezuinigingenplaatsvonden, waardoor een flink aantal van onze samenwerkingspartners werden getroffen. Een jaar waarin niet alleen zij, maar ook wij werden gedwongen ons flexibel op te stellen en sommige plannen, op zowel inhoudelijk als financieel gebied te herzien. Binnen het bewegende landschap heeft Hoedje van Papier echter een goede vorm gevonden waarbij zij blijvend inspeelt op de veranderingen, maar ook de kansen die deze bieden. Het was voor Hoedje van Papier dan ook een mooi jaar. Een jaar dat is begonnen met een nieuw bestuur dat vol enthousiasme aan haar taak is begonnen. Een jaar waarin de start is gemaakt met een nieuw, bijzonder project, namelijk de VoorleesExpress, een vrijwilligersproject dat inzet op het terugbrengen van taalachterstand. En een jaar dat is afgesloten met een handtekening onder de overeenkomst met Computerwijk, een vrijwilligersproject dat zich richt op het wegwerken van digibetisme in Nederland. Vanaf 2013 zullen wij ook met dit project van start gaan. Daarmee heeft Hoedje van Papier zich weten te profileren als een creatieve, flexibele organisatie die haar kennis en ervaring inzet om met verschillende projecten een bijdrage te leveren aan een betere maatschappij. Een maatschappij waarbinnen ook diegenen, voor wie dat niet altijd even vanzelfsprekend is, een actieve rol kunnen spelen. We hopen u met dit verslag een compleet overzicht te geven van al onze activiteiten en wensen u veel leesplezier! Namens het bestuur van stichting Hoedje van Papier, Henk Kleij Voorzitter 3

2. Organisatie, personeel en bestuur 2.1. Algemeen

activiteiten inmiddels dermate uitgebreid dat Hoedje van Papier een door velen erkende organisatie is binnen de Rotterdamse onderwijsen welzijnswereld, die niet alleen op mediavlak activiteiten uitvoert, maar per 1 augustus ook de VoorleesExpress Rotterdam onder haar hoede kreeg en de eerste stappen heeft gezet om vanaf 2013 ook het project Computerwijk in Rotterdam uit te voeren.

Korte geschiedenis In eerste instantie is de Nederlandse stichting in 2005 in het leven geroepen om vanuit Nederland ondersteuning te bieden aan de projecten in Peru, onder andere in de vorm van beleidsontwikkeling, managementondersteuning, financiële werving, voorlichting & communicatie en vrijwilligersorganisatie. Vanaf 2008 is de Nederlandse stichting bovendien begonnen met de organisatie van media-activiteiten in Rotterdam. Vanaf dat moment zijn de taken van de Nederlandse stichting uitgebreid en is de organisatie enorm gegroeid. In 2012 zijn de

2.2. Bestuur en personeel Stichting Hoedje van Papier Directeur en management Het management van Hoedje van Papier wordt uitgevoerd door een directeur, daarbij ondersteund door Mano, projectbureau voor maatschappelijke ontwikkeling. In 2009 is Liesbeth Kerstens, directeur van de stichting naar Nederland verhuisd, nadat zij vijf jaar in Peru heeft gewoond en gewerkt, en sindsdien is zij actief voor zowel de projecten in Peru als de activiteiten in Nederland. In Nederland is zij verantwoordelijk voor de aansturing van het team en de bewaking van het strategisch en operationeel plan. Vanuit Nederland coördineert zij bovendien de activiteiten in Peru. Daarvoor reist zij twee of drie keer per jaar naar Peru om projecten ter plekke te evalueren en nieuw strategische plannen te maken met het team in Peru. Daarnaast heeft Mano een uitermate belangrijke rol, met name op financieel-administratief vlak en op het gebied van relatienetwerken. Patrick van de Westelaken en Michiel van Buuren werden namens Mano ingehuurd door de stichting.

Oprichting Stichting Hoedje van Papier 24 maart 2005 Inschrijving kamer van Koophandel 5 juli 2005 Oprichting Asociación Pasa la Voz 30 mei 2005 Registratie bij SUNARP asiento 7 de la partida N. 11039084 del libro de Asociaciones civiles del Registral

Personeel Naast de directeur werkten vanaf januari 2012 nog vier medewerkers in dienst van Hoedje van Papier. Per 1 augustus zijn daar vier medewerkers bijgekomen die tot die tijd reeds het project VoorleesExpress hebben uitgevoerd, onder aansturing van Mano en Stichting De Meeuw. Dat betekent dat in 2012 in totaal acht medewerkers in dienst waren en daarnaast twee medewerkers via Mano werden ingehuurd.

Doelstelling Bevorderen van participatie in de samenleving voor groepen en individuen voor wie dat niet vanzelfsprekend is, door middel van methodieken en projecten gerelateerd aan taal, media en educatie

4

2.3. Bestuur en personeel Asociación Pasa la Voz

Bestuur Stichting Hoedje van Papier

Ook in 2012 staat Pasa la Voz wederom ingeschreven bij het overkoepelende en controlerende overheidsorgaan voor internationale samenwerking.

Voorzitter Dhr. H.W. Kleij Secretaris Dhr. P.C. Piket

Personeel In Peru werken dertien mensen betaald mee aan de projecten van Pasa la Voz. Daarnaast was de directeur van de stichting werkzaam vanuit Nederland.

Penningmeester Dhr. P.C. Piket

Cositas Ook het project Cositas liep in 2012 door. Nicole Matt is mededirecteur van het project en verricht haar werkzaamheden als vrijwilligster. Zowel Liesbeth Kerstens als Holguer Castillo werken ook binnen het rooster van Pasa la Voz gedeeltelijk voor het project Cositas. Gezamenlijk hebben zij de leiding over zes medewerkers. De middelen voor het project Cositas zijn afkomstig uit fondsenwerving in Liechtenstein door Nicole Matt.

Algemeen bestuurslid Dhr. A.B. Fernandes Algemeen bestuurslid Mevr. M.R.T. Blom-Jorna Algemeen bestuurslid Mevr. E.J. Hagenaars-Baldee

Stichting Hoedje van Papier staat bij de belastingdienst aangemerkt als ANBI-instelling, onder fiscaalnummer 8147.52.743. Het bestuur komt tenminste vier keer per jaar bijeen. De leden zijn op 1 januari 2012 aangetreden voor vijf jaar en hebben een adviserende, controlerende en fiatterende functie.

Bestuur Asociación Pasa la Voz Voorzitter Maria Dora Elguera Velarde Secretaris Yuliana Lazarte Carrasco Penningmeester Michel David Mitrani Reaño

5

3. Activiteiten Nederland 3.1. Algemeen

ICT Voorbereidingen voor de start van een vrijwilligersproject op het gebied van digibetisme onder de naam Computerwijk. Computerwijk verzorgt computercursussen in de wijk voor buurtbewoners. De lessen worden gegeven door getrainde vrijwillige docenten uit de buurt. Het contact tussen de buurtgenoten tijdens de cursus is net zo belangrijk als het leren van computervaardigheden. Dit project gaat vanaf 1 januari 2013 van start.

Doelen Hoedje van Papier wil door middel van verschillende projecten kwetsbare burgers, met name kinderen, jongeren en ouderen, de kans geven en stimuleren om op actieve wijze deel uit te maken van hun wijk, de maatschappij en beslissingen die op hen betrekking hebben. Tijdens de verschillende activiteiten van Hoedje van Papier wordt er hard gewerkt aan het stimuleren van actief burgerschap door te richten op de volgende aandachtsgebieden:

Op de volgende pagina een overzicht van alle activiteiten van Hoedje van Papier die van januari tot en met december 2012 in Rotterdam hebben plaatsgevonden.

• Het doelbewust werken aan specifieke sociale en cognitieve competenties • Het doelbewust inzetten van mogelijkheden tot levensecht leren en het bieden van kansen om zich actief in te zetten en een zinvolle bijdrage te kunnen leveren • Sociale ontmoeting, kennismaking en omgang met andere (wijk)bewoners

3.2. Media 3.2.1. Algemeen Wat? Stichting Hoedje van Papier heeft de afgelopen jaren bewezen dat zij op een leuke, effectieve manier kan bijdragen aan het actief burgerschap van met name kinderen en jongeren door middel van de inzet van diverse media. Via verschillende workshops, kinderpersbureaus en jongerenredacties konden kinderen en jongeren zichzelf en hun ideeën de afgelopen jaren laten zien, zodat zij als actieve burgers serieus werden genomen en zelf de hoofdrol konden spelen in hun eigen leven, hun leefomgeving en de thema’s die voor hen belangrijk zijn. In 2012 zette Hoedje van Papier haar methodieken bovendien in om andere kwetsbare doelgroepen te bereiken.

Kernwaarden • Bestrijden sociale achterstand • Samenwerken en verbinden • Activeren en betrekken Activiteiten Media • Workshops en persbureaus onder de naam Wijktijgers • Mediaworkshops voor ouderen, mensen met een beperking en nieuwe Nederlanders • Jongerenredacties onder de naam UCee Station • Mediaopdrachten op maat voor diverse opdrachtgevers • Opzet van Wijktijgerprojecten door franchisepartners in Breda en Den Haag

Hoe? De mediaworkshops en persbureaus van Hoedje van Papier zijn gericht op de ontwikkeling van de competenties die uitermate belangrijk zijn voor de integrale ontwikkeling van de deelnemers als actieve burgers binnen hun school, werk en wijk. De deelnemers worden tijdens de workshops gemotiveerd en in staat gesteld om als journalisten, tv- en radiomakers deel uit te

Taal Vrijwilligersproject op het gebied van taalontwikkeling onder de naam VoorleesExpress dat per 1 augustus door Hoedje van Papier wordt uitgevoerd 6

Totaal 22 Wijktijger workshops - 384 kinderen 8 Wijktijgerpersbureau's - 262 kinderen 9 UCee Wijkredacties - 68 jongeren 6 pilots - 67 deelnemers Overige opdrachten - 655 deelnemers VoorleesExpress - 102 gezinnen

Overige opdrachten met diverse activiteiten 665 kinderen en jongeren

DG Prins Alexander WPB Oosterflank - 43 kinderen VoorleesExpress - 3 gezinnen

DG Noord 5 Wijktijger workshops - 72 kinderen DG Overschie WPB Oude Noorden - 30 kinderen 1 pilot - 5 deelnemers WPB Provenierswijk - 18 kinderen WPB Liskwartier - 4 kinderen WPB zomeractiviteiten - 48 kinderen 2 UCee@Noord - 18 jongeren VoorleesExpress - 25 gezinnen DG Kralingen-Crooswijk 7 Wijktijger workshops - 90 kinderen DG Delfshaven VoorleesExpress - 14 gezinnen VoorleesExpress - 28 gezinnen DG Centrum 2 pilots - 26 deelnemers

DG Charlois 2 pilots - 28 deelnemers VoorleesExpress - 3 gezinnen

DG Rozenburg 1 Wijktijger workshop - 15 kinderen DG Hoogvliet 1 Wijktijger workshop - 22 kinderen

DG IJsselmonde 4 Wijktijger workshops - 63 kinderen 1 pilot - 8 deelnemers VoorleesExpress - 15 gezinnen

DG Feijenoord 4 Wijktijger workshops -122 kinderen WPB Katendrecht - 28 kinderen WPB Afrikaanderwijk - 31 kinderen WPB Hillesluis - 28 kinderen WPB Feijenoord - 32 kinderen 7 UCee@Feijenoord - 50 jongeren VoorleesExpress - 14 gezinnen

maken van hun wijk, de maatschappij en beslissingen die op hen betrekking hebben. Zij doen hiermee niet alleen praktische kennis op; ze onderzoeken ook thema’s die dicht bij hun belevingswereld liggen. Ze verkennen hun buurt en worden zich bewuster van wat er zich allemaal afspeelt. Daarbij maken zij bovendien contact

met andere bewoners met wie zij normaal gesproken niet in aanraking zouden komen. Zo leren de deelnemers zich in te leven in anderen, een kritische houding te ontwikkelen, een mening te vormen, maar ook zelf naar oplossingen te zoeken.

7

pier haar mediaprojecten inmiddels geïntroduceerd in Breda en Den Haag.

Gewenste resultaten

In Rotterdam voert Hoedje van Papier alle Wijktijgeractiviteiten zelf uit; in Breda en Den Haag worden deze door partners uitgevoerd. In Breda is in 2010 een start gemaakt met de samenwerking. Helaas hebben de Wijktijgerwerkzaamheden daar in 2012 stilgelegen. In Den Haag heeft Zebra Welzijn zich gericht op de planvorming en fondsenwerving zodat in 2013 gestart wordt met het project. Eind 2012 heeft Zebra Welzijn een projectleider aangewezen. Deze is getraind door Hoedje van Papier.

1. Kwetsbare burgers met (sociale en persoonlijke) competenties voor actief burgerschap 2. Kwetsbare burgers zijn actief binnen hun wijk 3. Wijkbewoners komen met elkaar in contact

Wijktijgerworkshops In 2012 zijn in totaal 22 workshops uitgevoerd op scholen in verschillende wijken in Rotterdam. In deze trajecten van 6 tot 18 weken maken kinderen kennis met media en werken zij aan sociale competenties. De workshops worden gegeven door mediacoaches, die professioneel actief zijn als journalist, radio- of videomaker. Eveneens is bij elke workshop een docent of stagiair aanwezig, waardoor de kinderen zo optimaal mogelijk worden begeleid.

4. Kwetsbare burgers hebben hun taalniveau verbeterd en maken hun ideeën en meningen zichtbaar in de wijk d.m.v. gebruik van mediacommunicatiemiddelen

3.2.2. Wijktijgers Wat doen we en waar? De Wijktijgeractiviteiten kunnen worden opgedeeld in Wijktijgerworkshops van 6 tot 18 weken en Wijktijgerpersbureaus die gedurende het gehele schooljaar actief zijn. De methodiek voor deze activiteiten is beschreven in een vakkrachtenmanual en vakkrachten worden getraind om deze in te zetten. Aan deze manual is in 2012 een extra hoofdstuk toegevoegd over hoe je als vakkracht aan taalontwikkeling kan werken. Onderdeel van de methodiek is de opzet van de lesplannen, die door de vakkrachten worden opgesteld en van feedback worden voorzien door de trainer/coach. Deze legt ook bezoeken af om praktijkgerichte feedback te kunnen geven. Tot slot vinden er intervisiebijeenkomsten plaats. Op deze manier zorgen wij er voor dat de kwaliteit van onze activiteiten zo goed mogelijk is.

De disciplines die worden aangeboden zijn journalistiek, radio en video, afhankelijk van de wensen en doelstellingen van de school. In 2012 waren meer dan de helft van de workshops gericht op journalistiek. Het resultaat van de workshops is een mooi eindproduct in de vorm van een magazine een video- of radioreportage. Wijktijgerpersbureaus Buiten schooltijd konden kinderen ook meedoen met Wijktijgeractiviteiten. Het Wijktijgerpersbureau (WPB) is een vervolg op de Wijktijgerworkshops en is bedoeld voor kinderen uit de wijk die gemotiveerd zijn om meer te leren over media of kinderen die hun talenten niet genoeg kunnen ontwikkelen binnen het reguliere schoolaanbod. Bij het Wijktijgerpersbureau komen kinderen van verschillende scholen in de wijk samen, waardoor meer verbinding met de wijk ontstaat. De kinderen gaan aan de slag met journalistiek en video en onderzoeken hun wijk en alle zaken die daarbij voor hen van belang zijn. Niet alleen leren de kinderen meer

Inmiddels worden de Wijktijgeractiviteiten in 14 wijken van Rotterdam uitgevoerd, maar ook in andere steden. Gesteund door het Oranjefonds Groeiprogramma heeft Hoedje van Pa8

over hun wijk, ook durven zij hun stem te laten horen via diverse wijkmedia.

In samenwerking met TOS zijn in vijf wijken persbureaus uitgevoerd. Met Stichting Kinderparadijs Meidoorn en SWN (Stichting Welzijn Noord) zijn de overige persbureaus uitgevoerd. Ook is overleg gepleegd met verschillende partners, zoals de deelgemeente, woningcorporaties en onderwijs- en welzijnsinstellingen.

De kinderen worden begeleid door professionele mediacoaches en een kinderwerker van een lokale welzijnsorganisatie die hen stimuleren in en ondersteunen bij het aannemen van een actieve houding, het participeren en het samen met andere kinderen werken aan een project. In januari 2012 is in acht wijken van Rotterdam gestart met Wijktijgerpersbureaus: in Afrikaanderwijk, Hillesluis, Feijenoord/Noordereiland, Katendrecht, Liskwartier/Bergpolder, Oosterflank, Oude Noorden en Provenierswijk. Elk Wijktijgerpersbureau werd in drie blokken georganiseerd. In januari is gestart met een blok van 9 lesweken, in maart is eveneens gestart met een blok van 9 lesweken en in september is een blok van 12 lesweken gestart.

Om de binding van de persbureaus met de wijk te stimuleren, zijn in 2012 panelbijeenkomsten gehouden in de Deelgemeente Noord en Feijenoord. Tijdens deze panelbijeenkomsten waren verschillende betrokkenen uit de wijk aanwezig om mee te denken over aansluiting van activiteiten bij datgene wat zich in de wijk afspeelt, de inzet van de Wijktijgers bij belangrijke evenementen en de inzet van vrijwilligers. Aanwezig waren o.a. vertegenwoordigers van woningcorporaties, deelgemeente, welzijnsorganisaties en bewonersverenigingen. Zij deden dit op vrijwillige basis.

Voor de uitvoer van de Wijktijgerpersbureaus is in alle wijken aangesloten bij bestaande samenwerkingsverbanden in de wijk. TOS (Thuis op Straat) was in 2012 een belangrijke partner.

Moeilijkheden en oplossingen Samenwerkingspartners in Rotterdam • In de meeste gevallen bleken de kwaliteiten van de verschillende sociaal cultureel

Hoe verliepen de activiteiten? Volgens de scholen: • De reacties zijn positief, diverse scholen geven ons terug dat ze het contact met stichting Hoedje van Papier als prettig ervaren. • Vanuit de scholen krijgen we bovendien te horen dat de kinderen enthousiast zijn over onze activiteiten. Het kwam regelmatig voor dat kinderen zelfs thuis met de opdrachten van de vakkracht aan de slag zijn gegaan. • Over het algemeen zijn de scholen tevreden over de vakkrachten die door ons op de scholen worden ingezet. • Inmiddels zijn er al meerdere scholen die ons hebben gevraagd in 2013 workshops te verzorgen.

9

Volgens Hoedje van Papier en de vakkrachten die werden ingezet: • Bijna alle activiteiten zijn volgens planning en naar tevredenheid uitgevoerd. • De aantallen zijn behaald, ook al hebben we een aantal activiteiten op een andere wijze uitgevoerd dan van tevoren was gepland. • Het team van Hoedje van Papier was steeds beter op elkaar ingespeeld, met name de tweede helft van het jaar bij de wisseling van één van de projectmedewerkers. • Ook de inhoudelijke en organisatorische veranderingen die in 2011 zijn voorgesteld hebben steeds meer een duidelijke en werkbare vorm gekregen in 2012. • De organisatie wordt door de vakkrachten over het algemeen als prettig ervaren om voor te werken. • Onze kwaliteit, communicatie en begeleiding worden goed gewaardeerd, zowel door de vakkrachten als de scholen. • Het werken in een team bestaande uit twee vakkrachten en een sociaal cultureel werker wordt in veel gevallen positief ervaren, aangezien je met elkaar een plan van aanpak formuleert en met elkaar ideeën bedenkt om invulling aan het persbureau te geven. • Bij sommige vakkrachten sluit deze werkwijze echter minder goed aan. Zij verzorgen liever een workshop van bijvoorbeeld 6 aansluitende weken. Intern hebben wij goed in kaart gebracht welke vakkrachten het best op welke trajecten kunnen worden ingezet. • Het werken met teams zorgt ervoor dat wij met de kinderen een meer constante relatie hebben opgebouwd. Onder de deelnemers van de Wijktijgerpersbureaus hebben een groot aantal deelnemers het gehele jaar meegedaan. • De inzet van vrijwilligers bleek lastig. De inhoud van de taken was vaak van een te hoog niveau en als organisatie kon Hoedje van papier niet de nodige structuur en begeleiding bieden. Besloten is om vrijwilligers met name als begeleiding bij workshops in te zetten en niet langer bij de persbureaus.

10

werkers die vanuit de welzijnsorganisaties werden ingezet niet toereikend om ook een aantal lessen zelfstandig te verzorgen. Vanaf april 2012 hebben wij dan ook de duur van de bijeenkomsten ingekort, zodat bij alle bijeenkomsten een vakkracht aanwezig kon zijn. • In overleg met Thuis Op Straat, de betreffende partner, hebben wij in gezamenlijk overleg besloten onze samenwerking in 2013 niet voort te zetten. • In 2013 gaan wij de Wijktijgerpersbureaus opzetten met welzijnspartners zoals De Twern en Children’s Zone in Feijenoord en Kinderparadijs Meidoorn en SWN in Noord. Zij hebben een aantal zeer ervaren kinderwerkers waarmee wij in een eerder stadium hebben samengewerkt.

volgens ingezet tijdens vakantieactiviteiten in deelgemeente Noord. Vakkrachten zijn ingezet om tijdens bestaande vakantieactiviteiten aan te sluiten en Wijktijgers te werven. Met deze kersverse Wijktijgers hebben zij vervolgens diverse artikelen geschreven en reportages op film vastgelegd. Er is aangesloten bij het Vakantiepaleis, Huttendorp, Waterspeelweek en de Music Summerschool. Het WPB Provenierswijk is na de zomervakantie opnieuw gestart in samenwerking tussen SWN en Hoedje van Papier. Breda In Breda veroorzaakten ingevoerde bezuinigingen ingrijpende wijzigingen in de organisatie van Surplus Welzijn. Projecten, activiteiten en functies zijn hierdoor stopgezet en kwamen te vervallen. Ook zijn er op een paar uitzonderingen na, geen buurthuizen meer in Breda. Voor het project Wijktijgers betekende dit dat de stedelijk projectleider werd ontslagen, evenals de ondersteunende kinderwerkers en brede school coördinatoren. Hierdoor heeft het project in 2012 geen doorgang gevonden. Gedurende het jaar is er veel contact geweest tussen Hoedje van Papier en Surplus Welzijn om te zoeken naar mogelijkheden voor een doorstart. Eind 2012 heeft Surplus Welzijn een nieuwe projectleider aangewezen en is er een nieuw plan geschreven om vanaf januari 2013 het project nieuw leven in te blazen.

Wijktijgerpersbureaus Rotterdam-Noord Voor twee Wijktijgerpersbureaus heeft Hoedje van Papier in de eerste maanden van 2012 bijzonder veel inspanning geleverd om deze tot een succes te maken. Dit was voor het WPB Liskwartier/Bergpolder en WPB Provenierswijk. In de wijk Liskwartier/Bergpolder leek geen animo te zijn vanuit de kinderen en in de Provenierswijk was het WPB een groot succes totdat er op hetzelfde moment een gymactiviteit werd ingepland. Kinderen kozen wekelijks massaal voor gym of voor het WPB. In overleg met de deelgemeente Noord is gekozen om beide WPB’s (tijdelijk) stop te zetten en een alternatieve activiteit te organiseren.

Resultaten Hoe meten we? Stichting Hoedje van Papier gebruikt verschillende instrumenten die bewust worden ingezet

Eenzelfde ureninzet van vakkrachten is ver-

11

om de voorgestelde resultaten te behalen en te meten. Het meten van de resultaten gebeurt vervolgens door de deelnemers en de vakkracht een evaluatieformulier in te laten vullen over de organisatie en de inhoud van de workshops. Uiteindelijk leveren ook de verschillende magazines, videoreportages, radioreportages en artikelen geplaatst in lokale- en wijkkranten ons

een goed beeld over de contacten in de buurt, de wijze waarop de deelnemers actief zijn binnen hun eigen wijk en de wijze waarop zijn hun eigen ideeën zichtbaar maken. Wat zijn de behaalde resultaten? Met de Wijktijgerworkshops hebben we in totaal 384 kinderen bereikt:

DG Feijenoord Januari

SKVR De Sleutel

Bloemhof

Video

15 kinderen

SKVR De Sleutel

Bloemhof

Video

15 kinderen

SKVR De Sleutel

Bloemhof

Video

15 kinderen

De Piramide

Hillesluis

Journalistiek

77 kinderen

Oscar Romero

Oud-Crooswijk

Radio

12 kinderen

Oscar Romero

Oud-Crooswijk

Radio

12 kinderen

Vier Leeuwen

Rubroek

Video

10 kinderen

April

Oscar Romero

Oud-Crooswijk

Journalistiek

12 kinderen

Mei

Oscar Romero

Oud-Crooswijk

Journalistiek

12 kinderen

Juni

Oscar Romero

Oud-Crooswijk

Journalistiek

15 kinderen

Oscar Romero

Oud-Crooswijk

Journalistiek

17 kinderen

DG Kralingen-Crooswijk Januari

12

DG Noord Januari

Het Plein

Oude Noorden

Journalistiek

14 kinderen

Het Plein

Oude Noorden

Journalistiek

14 kinderen

Maart

Het Plein

Oude Noorden

Journalistiek

14 kinderen

April

Het Plein

Oude Noorden

Video

15 kinderen

Het Plein

Oude Noorden

Journalistiek

15 kinderen

De Notenkraker

Hoogvliet

Video

22 kinderen

De Rank

Rozenburg

Journalistiek

15 kinderen

Augustus

Meester van Eijck

IJsselmonde

Journalistiek

18 kinderen (groep 5/6)

Augustus

Meester van Eijck

IJsselmonde

Journalistiek

13 kinderen (groep 7/8)

November

Meester van Eijck

IJsselmonde

Journalistiek

18 kinderen (groep 5/6)

November

Meester van Eijck

IJsselmonde

Journalistiek

14 kinderen (groep 7/8)

DG Hoogvliet Juli

DG Rozenburg Augustus

DG IJsselmonde

13

Met de Wijktijgerpersbureaus hebben we in totaal 262 kinderen bereikt: Wijktijgerpersbureau

Periode Jan-Mrt

Periode Apr-Jun

Periode Sep-Dec

Katendrecht

11

8

9

Afrikaanderwijk

7

13

11

Hillesluis

12

7

9

Oosterflank

9

16

18

Feijenoord

10

7

15

Oude Noorden

11

9

10

Provenierswijk

10

x

8

Liskwartier Bergpolder

4

x

x

Vervangende vakantie activiteiten (WPB Provenierswijk en Liskwartier Bergpolder)

Media-uitingen De Wijktijgerpersbureaus brengen verschillende eindresultaten voort. Tijdens de lessen journalistiek schrijven de kinderen artikelen en maken ze foto’s. Deze artikelen met bijbehorende foto’s worden door Hoedje van Papier aangeleverd bij diverse kranten, nieuwsbrieven en websites. Er is per Wijktijgerpersbureau contact met een wijkkrantenredactie, bewonersvereniging of woningcorporatie waarbij Hoedje van Papier structureel content mag aanleveren dat gepubliceerd wordt.

48

videoreportages waar de vakkracht een eindmontage van maakt. Deze filmpjes zet Hoedje van Papier op de Wijktijgerwebsite. Daarnaast worden filmpjes vanuit deelgemeente Noord aangeleverd bij Cineac, deze filmpjes worden op de website www.rotterdamnoord.tv geplaatst waar Hoedje van Papier over een eigen pagina beschikt. Om ook een digitaal podium te kunnen bieden aan de grote hoeveelheid artikelen, interviews, foto’s en verslagen zijn de Wijktijgerblogs in het leven geroepen, als onderdeel van de Wijktijgerwebsite. Hier kunnen ook de filmpjes, tussenmontages en extra artikelen op gezet worden. Elk Wijktijgerpersbureau beschikt over

De kinderen die deelnemen aan de Wijktijgers hebben hun eigen website: www.wijktijgers.nl. Tijdens de lessen video maken de Wijktijgers 14

een eigen blog waar de vakkrachten van het desbetreffende persbureau alles kan posten wat de Wijktijgers maken en meemaken.

De stem van de kinderen Gemiddelde waardering: 8.9!

Tot slot is er op de Wijktijgerwebsite een pagina waar de pdf’s te vinden zijn van de magazines die de Wijktijgers maken tijdens de Wijktijgerworkshops.

Wat hebben zij geleerd? • Het bedenken van goede vragen (gebruik van de vijf W’s en H vraag, stellen van open vragen); • Jezelf presenteren/voorstellen; • Interviewen; • Beleefd omgaan met mensen als je gaat interviewen; • Doorvragen; • Luisteren naar elkaar, de vakkracht, de geïnterviewden; • Het terugkijken van opnames en kijken wat goed is en beter kan; • Het leren schrijven van een artikel/maken van een reportage; • Het maken van een intro/outro (radio); • Goede foto’s maken; • Het bedienen van een videocamera; • Gebruik microfoon; • Samenwerken; • Fantasie gebruiken; • Nieuwe kennis van de buurt, tijdens uitstapjes; • Spelling.

De vakkrachten aan het woord Wat hebben de kinderen geleerd over hun vak? • Opstellen van vragen, de vijf W’s en de H-vraag; • Interviewen/interviewtechnieken; • Cameratechnieken, zoals wide, medium, close; • Het schrijven van een artikel; • Het maken van koppen, bijschriften; • Schrijven van een introductie; • Opmaak van een artikel. Welke sociale competenties hebben de kinderen ontwikkeld? • Goed met elkaar omgaan en maken van afspraken hierover; • Naar elkaar luisteren; • Samenwerken; • Creatief zijn, met ideeën komen; • Het aanspreken van mensen (“als je beleefd doet, krijg je meer voor elkaar”); • Geven en ontvangen van feedback.

Wat vonden de kinderen het minst leuk? Schrijven. Gelukkig vonden veel kinderen dit juist ook weer heel leuk!

15

Moeilijkheden en verbeteringen Stichting Hoedje van Papier hanteerde in 2012 ook observatieformulieren, waarbij wij een beeld wilden verkrijgen over de ontwikkeling van sociale competenties bij de deelnemers. Het hanteren van deze observatieformulieren door deze in te laten vullen door de begeleiders van onze activiteiten is niet goed verlopen. Hierdoor hebben wij onvoldoende informatie teruggekregen om vanuit deze observatieformulieren goede conclusies te kunnen trekken. Inmiddels hebben wij er intern voor gekozen een andere vorm te kiezen voor het aanleveren van informatie rondom observaties. De observatie van deelnemers nemen wij vanaf 2013 namelijk mee in de evaluatie van de vakkrachten, zodat wij zeker weten dat wij de door ons gewenste informatie terugkrijgen.

Wijktijgeruitingen zijn in 2012 gepubliceerd in de volgende media • • • • • • • • • • • • • • • • • • •

Wijkkrant De Kaap Wijkkrant Sluis Provenieuws Deelgemeentepagina Feijenoord in de Havenloods Het Bolwerk & Buurtwerk Bergpolder The Nieuwste Brief in Town Afri Verbind(t) Nieuwsbrief Noorderzon Oosterflankkrant Wijkkrant Bloemhof Jong 010 Nieuwsbrief S.W.A.T. Cineac Noord Website Kaapschip Facebookpagina Kaapschip Website Woonstad Rotterdam Website Kloosterbuurt Website Nieuwe-Oogst Website Nieuwzuid.nl

3.2.3. UCee Station Wat doen we en waar? Sinds september 2009 heeft Hoedje van Papier haar aanbod uitgebreid met het project UCee Station, een concept van de organisatie ClickF1. Na de start in Amsterdam en Utrecht heeft deze organisatie Hoedje van Papier gevraagd het project als franchisenemer in Rotterdam uit te voeren. Met UCee Station worden jongeren tussen 12 en 23 jaar bereikt. De activiteiten sluiten goed aan op de media-activiteiten voor de kinderen van de basisschool, zodat de mogelijkheid van een doorgaande leerlijn wordt geboden. Het doel van UCee Station is de deelnemers te leren effectief te communiceren aan de hand van de disciplines radio, video en tekstschrijven. Ze leren redactie te voeren en de door hen gekozen onderwerpen zo goed mogelijk te presenteren. De activiteiten die onder UCee Station vallen, zijn onder te verdelen in twee verschillende trajecten: UCee@wijk en UCee@ School. Deze trajecten hebben plaatsgevonden in de Deelgemeenten Feijenoord en Noord.

Eindpresentatie Op 6 juni werden de Wijktijgerpersbureaus op een heel feestelijke manier afgesloten: de eindresultaten werden in een compilatievideo gemonteerd en in filmhuis Lantaren/Venster op een groot scherm aan het publiek vertoond. De artikelen van de verschillende persbureaus werden per persbureau in compilatiemagazines samengevoegd. Deze kregen de kinderen mee naar huis.

UCee@wijk Binnen verschillende wijken in Rotterdam zijn jongerenredacties ingericht. Kinderen kunnen doorstromen naar deze jongerenredacties die in samenwerking met jongerenorganisaties worden opgezet en uitgevoerd. Ook kunnen

Naast de 60 kinderen die deel hadden genomen, waren ook de vakkrachten, sociaal cultureel werkers en andere genodigden aanwezig. In totaal hebben ongeveer 120 mensen de eindpresentatie bijgewoond. 16

ning van de tentoonstelling genaamd ‘The Right to Answer’ waren UCee Station deelnemers actief met een eigen radioshow en hebben zij vele bezoekers geïnterviewd aan de radiobar.

jongeren zich vanuit de jongerenorganisatie aansluiten. De UCee wijkredactie vindt altijd plaats op een openbare locatie in de wijk, zoals een buurthuis, en kan door verschillende groepen jongeren worden gebruikt. De redactie is ingericht met de benodigde apparatuur voor het maken van radioshows en filmpjes. De jongeren worden tijdens het traject begeleid door een jongerenwerker en een mediacoach van Hoedje van Papier. In 2012 vonden zes UCee mediatrajecten plaats in de wijk.

• Een nieuwe wijksamenwerking is gestart met de MeidenVilla Mullow van Stichting Welzijn Feijenoord. In deze meidenkamer, waar overigens op bepaalde tijdstippen ook jongens welkom zijn, heeft een radioproject plaatsgevonden: Villa Radio. Iedere week hebben de jongeren een radioshow opgenomen waarin vele onderwerpen de revue zijn gepasseerd.

UCee@school UCee@school wordt in samenwerking met (V) MBO-opleidingen georganiseerd. De mediacoaches van UCee werken samen met de docenten van de desbetreffende school en geven les in verschillende mediadisciplines. UCee@school lessen maken deel uit van het reguliere schoolprogramma en de deelnemers worden ook als zodanig beoordeeld. In het kader van UCee@ school zijn in 2012 drie trajecten uitgevoerd.

• In 2012 hebben de leerlingen van VMBO De Wielslag in Bloemhof een videotraject gevolgd. Leerlingen van dezelfde VMBO hebben bovendien twee edities van de Oleander Buzz gemaakt, een krant die is verspreid onder de bewoners in de wijk Bloemhof.

Hoe verliepen de activiteiten? In de Deelgemeente Feijenoord:

• In Hillesluis zijn jongeren aan de slag gegaan die al eens eerder een videoworkshop hadden gevolgd. Hierdoor waren zij al bekend met verschillende technieken en konden zij zich tijdens de workshop verder verdiepen. Onder leiding van de mediacoach hebben zij een script bedacht en uitgeschreven en hebben zij zich verschillende cameratechnieken eigen gemaakt. Vervolgens hebben zij hun eigen film van begin tot eind gemaakt.

• In navolging op het project eind 2011 vond er in januari 2012 weer een filmproject plaats in de Afrikaanderwijk. Dit filmproject werd begeleid door dezelfde mediacoach als in 2011 en is bezocht door dezelfde groep jongeren die eerder deel hebben genomen. De mediacoach heeft tijdens voorgaande filmprojecten een goede band opgebouwd met jongeren in de Afrikaanderwijk. De film die uit het project is voortgekomen heeft als titel ‘Jouw buis’ en is een talkshow met verschillende items die allemaal verzonnen zijn door de jongeren zelf. Zo leggen de jongeren op eigen wijze vragen voor aan bezoekers van de markt op het Afrikaanderplein over onder andere liefde, geluk en het milieu.

In de Deelgemeente Noord: • In het voorjaar van 2012 heeft er een traject plaatsgevonden van tien weken, waarbij de mediacoach heeft samengewerkt met de coach van de Wijkschool Noord. Dit is een nieuwe partner, die zich richt op jonge schoolverlaters in Noord. De deelnemende jongeren hebben kennisgemaakt met video en interviewtechnieken. De Zwart Janstraat, een drukke winkelstraat in Noord, bood een mooi en uitdagend podium voor verschillende buurtinterviews over het thema ‘mens en dier’. Dit alles is verwerkt in een documentaire met als titel ‘The Animal Approach of Mankind’.

• Begin februari 2012 is in Rotterdam Zuid een nieuw initiatief geopend genaamd RAAF, Rotterdam Art Adventure & Food. Rondom de allereerste expositie is UCee Station ingeschakeld om met een groep jongeren radio items te maken over het onderwerp ‘educatie’. Ook tijdens de ope17

Resultaten Hoe meten we? Stichting Hoedje van Papier gebruikt verschillende instrumenten die bewust worden ingezet om de voorgestelde resultaten te behalen en te meten. Het meten van de resultaten gebeurt vervolgens door de deelnemers en de mediacoach een evaluatieformulier in te laten vullen over de organisatie en de inhoud van de jongerenredacties.

• In het najaar van 2012 is in zowel het Oude Noorden als in Hillesluis een videotraject gestart. Het traject in het Oude Noorden was een onderdeel van een uitwisseling tussen Franse en Nederlandse jongeren, waar in april 2012 een UCee skypemeeting voor is georganiseerd. In samenwerking met de jongerenwerkers van Buurtwerk is een vierweekse workshop gegeven in Het Klooster. Het resultaat is een mooie informatieve film over het Oude Noorden, waar de Rotterdamse jongeren verschillende aspecten van hun wijk belichten. Zij zijn eind november naar Parijs vertrokken en hebben hun film aan de Franse jongeren laten zien.

Uiteindelijk leveren ook de verschillende media-uitingen ons een goed beeld over de wijze waarop zijn hun eigen ideeën zichtbaar maken.

Maand

Project

Wijk

Januari

F1 – Afrikaanderwijk

Afrikaanderwijk

Video

7

F2 – RAAF

Afrikaanderwijk

Radio

6

O – Oleander Buzz

Bloemhof

Journalistiek

6

O – Oleander Buzz

Bloemhof

Journalistiek

6

F3 – Wielslag

Bloemhof

Video

9

F4 – Meidenkamer

Bloemhof

Radio

7

N1 – Wijkschool

Oude Noorden

Video

9

Oktober

N2 – Klooster Noord

Oude Noorden

Video

9

November

F2 – Hillesluis

Hillesluis

Video

9

April

18

Discipline

Aantal

De stem van de jongeren: Wat hebben zij geleerd?

De vakkrachten aan het woord: Wat hebben de jongeren geleerd over jouw vak?

• Het bedenken van goede vragen (gebruik van vijf W’s en H vraag, stellen van open vragen) • Jezelf presenteren/voorstellen • Interviewen • Beleefd omgaan met mensen als je gaat interviewen • Doorvragen • Luisteren naar elkaar, de vakkracht, de geïnterviewden • Het terugkijken van opnames en kijken wat goed is en beter kan • Goede foto’s maken • Het bedienen van een videocamera • Gebruik microfoon • Samenwerken • Fantasie gebruiken • Nieuwe kennis van de buurt, tijdens uitstapjes • Spelling • Omgaan met Apple Mac computer • Filmen met spiegelreflexcamera met filmlenzen • Monteren van beelden • Animeren van letters en afbeeldingen • Filmscript schrijven • Locatie spotten • Produceren: o.a. benodigdheden voor film regelen, plannen, afspraken maken en nakomen • Vergaderingen voorzitten & brainstormen • Dialoog uitschrijven • Acteren

• • • • • • • • •

Desk en fieldresearch doen Filmen met spiegelreflexcamera Inzet van lenzen en brandpunt Workflow m.b.t. filmen met spiegelreflexcamera in Final Cut Geluid en beeldbewerking Geluid opnemen met externe opnameapparatuur Licht opzetten Filmscript schrijven Regisseren

Welke sociale competenties hebben de jongeren ontwikkeld? • Goed met elkaar omgaan en maken van afspraken hierover • Naar elkaar luisteren • Samenwerken • Creatief zijn, met ideeën komen • Het aanspreken van mensen • Geven en ontvangen van feedback • In samenwerkingsverband verschillende functies vervullen, zo een crew vormen • Elkaar assisteren • Creatief problemen oplossen • Omgeving/buurt in kaart brengen • Voor een groep spreken • Theorie betrekken bij gegeven opdracht • Mondeling en schriftelijk gedachten formuleren

19

Media-uitingen UCee Station heeft een landelijke website en een website voor Rotterdam. De landelijke UCee Station website werd in 2012 37.543 keer bezocht door 28.163 unieke bezoekers. De website telde 103.564 paginaweergaves en bezoekers bekeken 2,76 pagina’s per bezoek. Bezoekers kunnen vanaf de landelijke site doorklikken naar de Rotterdam-site, of meteen het webadres voor Rotterdam invoeren. De UCee Station Rotterdam website telde 1.160 paginaweergaves, waarvan 753 unieke paginaweergaves.

dus extra belangrijk is dat zij zichzelf kunnen laten zien en horen, zoals kinderen die opgroeien in gezinsvervangende tehuizen, mensen met een verstandelijke beperking, 65-plussers en vluchtelingen/nieuwkomers. Er is vanuit de samenwerkingspartners goed overlegd om inzicht te verkrijgen in de behoeften van de verschillende doelgroepen, zodat de methodiek afgestemd kon worden op de specifieke behoeften per doelgroep. Tijdens de gesprekken en voorbereidingen is gebleken dat de methodiek zoals deze is ontwikkeld voor kinderen voor een groot deel ook toepasbaar is op andere doelgroepen. De sociale competenties die tijdens de activiteiten worden ontwikkeld zijn voor alle doelgroepen van belang, waarbij het accent bij de ene doelgroep meer ligt op taalontwikkeling (vluchtelingen/nieuwkomers) en bij de andere doelgroep bijvoorbeeld meer ligt op het contact met andere mensen (bijvoorbeeld bij ouderen).

3.2.4. Pilots Wat doen we en met wie? Hoedje van Papier wil dat ook andere doelgroepen dan kinderen en jongeren de kans krijgen om hun problemen, ideeën, voorstellen en doelen meer zichtbaar te maken. Daarbij gaat het om doelgroepen voor wie het minder vanzelfsprekend is dat zij actief deel uit (kunnen) maken van de maatschappij en voor wie het 20

Hoedje van Papier beter aan te laten sluiten op wat de verschillende doelgroepen nodig hebben. In 2013 zullen we deze methodieken in manuals verwerken.

In de tweede helft van 2012 is met verschillende doelgroepen een zestal geslaagde pilots uitgevoerd: • Twee workshops met ouderen (65+ers); • Twee workshops met mensen met een beperking; • Twee workshops met vluchtelingen/ nieuwkomers.

Workshops met ouderen In augustus is gestart bij Sonor in het centrum van Rotterdam. Vijftien ouderen volgden acht weken een workshop Journalistiek, waarbij zij hun hele magazine van begin tot eind hebben samengesteld. Zij kregen les in het schrijven van artikelen, het verwoorden van hun gedachten, interviewtechnieken en fotograferen. Trots konden zij op 18 oktober hun 24-pagina tellende magazine presenteren tijdens de speciaal door Sonor georganiseerde bijeenkomst in Odeon. In november is een tweede workshop met ouderen gestart, in samenwerking met Laurens in Overschie. Vijf ouderen hebben zes weken lang een workshop Journalistiek gevolgd. Ook zij behaalden verschillende leerdoelen en hebben samen gewerkt aan sociale competenties. Hun eindproduct, een magazine, wordt begin januari 2013 gepresenteerd.

Hoe verliepen de activiteiten? Algemeen De pilot workshops zijn zowel door de vakkrachten, de samenwerkingspartners als de deelnemers uitermate enthousiast ontvangen. De toewijding van de deelnemers bleek erg groot met een groot verschil in dynamiek bij de verschillende groepen. Vanuit de pilots hebben wij veel kennis opgedaan over de wijze waarop onze methodiek uitgevoerd kan worden met de verschillende doelgroepen. In de basis verlopen de trajecten met de nieuwe doelgroepen vergelijkbaar als met de kinderen. De wijze van het aanbieden van informatie om de workshops vorm te geven, verschilt wel per doelgroep. De ervaringen vanuit de pilots gebruiken we om de methodiek van stichting

21

Workshops met mensen met een beperking Voor de uitvoering van deze twee videoworkshops is samengewerkt met Pameijer. In mei is gestart met elf cliënten van de afdeling Sociale Psychiatrie bij Pameijer, afdeling Centrum. Zij leerden in zes weken de beginselen van videomaken, interviewtechnieken en bereidden hun eigen item voor. Ze hebben een interview afgenomen bij Studio Lonne Wennekendonk, het designbureau dat de huisstijl van Pameijer heeft ontworpen. In november is een videoworkshop gestart in IJsselmonde, met acht cliënten van de afdeling Licht Verstandelijk Beperkt. Zij hebben eenzelfde traject doorlopen en hebben voor hun eindproduct een bezoek gebracht aan de brandweer in IJsselmonde.

op de locatie in de Tarwewijk een workshop met de mannengroep, bestaande uit elf mannen, en een workshop met de vrouwengroep, bestaande uit zeventien vrouwen, uit. Beide groepen gingen aan de slag met interviewen, leerden verhalen vertellen, gingen de wijk in voor reportages, en dat alles is samengebundeld in twee geheel eigen magazines. Moeilijkheden en oplossingen Eerder was er gepland om in totaal acht workshops uit te voeren met voor ons nieuwe doelgroepen. Zo waren er ook twee workshops gepland om uit te voeren in samenwerking met een gezinsvervangend tehuis. Ondanks de vele enthousiaste gesprekken bleek het niet mogelijk om in 2012 binnen Rotterdam een geschikte locatie te vinden. Daarbij moesten we wegens tegenvallende fondsenwerving twee workshops bezuinigen.

Workshops met nieuwe Nederlanders/vluchtelingen In november 2012 is gestart met twee workshops journalistiek bij House of Hope. House of Hope is een echt huis, waar kinderen en volwassenen van alle volken, culturen en leeftijden elkaar ontmoeten. Hoedje van Papier voerde

Maand

Partner

Resultaten In 2012 bereikte Hoedje van Papier met haar pilots 67 deelnemers :

Doelgroep

Wijk

Discipline

Aantal

Mei

Pameijer

Sociale Psychiatrie

Centrum

Video

11

Juli

Sonor

Ouderen

Centrum

Journalistiek

15

November

Pameijer

LVG

IJsselmonde

Video

8

November

House of Hope

Vrouwengroep

Tarwewijk

Journalistiek

17

November

House of Hope

Mannengroep

Tarwewijk

Journalistiek

11

November

Laurens

Ouderen

Overschie

Journalistiek

5

22

Wat vonden de deelnemers ervan?

Nieuwe Nederlanders/ vluchtelingen

Mensen met een beperking

Volgens House of Hope

Hebben zelf een heel actieve rol gespeeld bij het verzinnen en uitwerken van een te onderzoeken thema.

“Je ziet allerlei krachten van de vrouwen naar boven komen. Gaaf om te zien. Sommige vrouwen doen dingen die ze anders nooit zo snel gedaan zouden hebben. Ze hebben genoten. De vakkracht had ook een goede aansluiting met de vrouwen.”

Het belangrijkste wat zij hebben geleerd: • Hanteren van een videocamera • Het zichzelf presenteren • Het afstappen op mensen om te interviewen.

Wat vonden de deelnemers leuk en wat hebben zij geleerd? “Alles was leuk, ik vind het gezellig.”

Ouderen

• Samenwerken • Interviewen • Samen naar een resultaat toe werken • Foto’s maken • Mensen even heel anders zien • Werken als een team

Zij hebben veel geleerd op journalistiek vlak: • Het schrijven van een goed journalistiek stuk • De opbouw van een interviewgesprek • Het maken van goede journalistieke foto’s

Wat vonden de deelnemers minder leuk?

Zij vonden de ontmoeting met andere ouderen uit de buurt, het elkaar daadwerkelijk leren kennen en naar elkaar luisteren erg waardevol.

“Ik dacht dat het moeilijk zou zijn, maar naderhand was het gezellig geworden. Heel fijn.”

23

• Workshop journalistiek Leergeldkids • Skypemeeting in samenwerking met deelgemeente Noord • Mediastudio op Jeugdvakantieland • Mediaworkshops voor jongeren voor Roots & Routes • Vakantieschool Bloemhof Vakmanstad

3.2.5. Overige media opdrachten Stichting Hoedje van Papier heeft ook activiteiten op maat uitgevoerd voor diverse opdrachtgevers, zoals (deel)gemeentes, woningcorporaties. Bij elke aanvraag wordt er kritisch gekeken of de activiteit aansluit bij de doelgroep en wat de maatschappelijke insteek is. In 2012 hebben we de volgende opdrachten uitgevoerd:

Resultaten Met de verschillende opdrachten hebben wij in totaal 655 deelnemers bereikt:

• Woonstad Bloemhof nieuwsbrief en reportage door jongeren

Maand

Partner

Doelgroep

Januari/juni

Woonstad

Jongeren

Februari/maart

Leergeldkids

Mei

Discipline

Aantal

Bloemhof

Journalistiek

2, 2, 2, 6

Kinderen

Den Haag

Journalistiek

19

DG Noord

Jongeren

IJsselmonde

Skypen

9

Juli

Jeugdvakantieland

Kinderen

Ahoy

Journalistiek, radio, video

590

Augustus

Roots & Routes

Jongeren

Delfshaven

Radio, video

10

Augustus

Vakmanstad

Kinderen

Bloemhof

Journalistiek

15

November

Woonstad

-

Bloemhof

Journalistiek

0

24

Wijk

3.3. Taal

wel 20 keer één uur. De voorlezer en het gezin zoeken samen naar een manier om het voorlezen een blijvend plekje te geven in het gezinsleven.

Wat doen we en waar? Het project de VoorleesExpress is in 2006 in de Utrechtse wijk Kanaleneiland gestart. Van een klein burgerinitiatief is het uitgegroeid tot een professioneel project met landelijk succes. Sinds 2009 wordt het project de VoorleesExpress in Rotterdam uitgevoerd door Mano en sinds 2010 is de gezamenlijke organisatie hiervan in handen geweest van Stichting de Meeuw en Mano, bureau voor maatschappelijke ontwikkeling.

Hoe verliepen de activiteiten? Het geplande aantal gezinnen en vrijwilligers is het afgelopen jaar met succes behaald. Het doelaantal was 100 gezinnen en uiteindelijk is er bij 102 gezinnen voorgelezen. Dit lukte dankzij een groot aantal vrijwilligers die op hun beurt weer worden aangestuurd door vrijwillige coördinatoren. In de tweede helft van 2012 (seizoen 8) heeft een team van 18 coördinatoren de voorlezers en gezinnen persoonlijk begeleid. 12 van hen hadden het coördinatorschap eerder uitgevoerd, in seizoen 7. De coördinatoren hebben de taak om de voorlezers te begeleiden en ondersteuning te bieden waar dat nodig is. Zij hebben het beste zicht op het verloop van het voorleestraject en kunnen in de gaten houden of de voorlezer en het gezin plezier beleven aan het voorlezen. Ook zijn zij voor voorlezers en gezinnen altijd bereikbaar voor vragen. Indien nodig, verwijzen zij de gezinnen door naar onze partner organisaties. Alle coördinatoren hebben een training gehad, voorafgaand aan

Sinds augustus 2012 is de VoorleesExpress als project onderdeel gaan uitmaken van Stichting Hoedje van Papier. De VoorleesExpress introduceert het voorleesritueel bij gezinnen met een taalachterstand. Zo wordt het leesplezier vergroot en de taalontwikkeling van de kinderen (2 – 8 jaar) gestimuleerd. Daarnaast brengt de VoorleesExpress stadsgenoten met verschillende achtergronden met elkaar in contact om sociale cohesie te versterken. De voorlezers zijn vrijwilligers. Zij komen een half jaar lang wekelijks bij het gezin thuis, ofte-

25

de start van het seizoen. Gedurende de twintig weken, hebben de coördinatoren drie evaluatiemomenten gehad met de projectleiding. Er wordt veel in hen geïnvesteerd aangezien zij een elementaire schakel zijn voor het goed functioneren van de VoorleesExpress.

Hogeschool Rotterdam. Van de 97 voorlezers waren er 26 stagiaires. Vier van hen hebben bij twee gezinnen voorgelezen. Naast de inzet van vrijwilligers is de samenwerking met partners in de wijken erg belangrijk. Scholen en peuterspeelzalen helpen met het geven van voorlichting, de werving van gezinnen en in een aantal gevallen ook bij de werving van vrijwilligers. In 2012 is samengewerkt met 43 scholen en 5 peuterspeelzalen:

Naast de vrijwilligers die via de krant, website, mond-tot-mondreclame en vacaturebanken werven, werkt Hoedje van Papier ook samen met een groot aantal sociale opleidingen van

Deelgemeente

Noord

Kralingen/Crooswijk

Delfshaven

Overig Noord

Basisschool & peuterspeelzaal

Johan de Graaffschool Het Plein Combinatie 70 Imeldaschool Dominicus Het Spoor Hildegardisschool PSZ De Driehoek PSZ De Krokodil PSZ De Kindertuin PSZ Prins Pom

De Vier Leeuwen De Esch Bavokring De Waalsche School Nieuwe Park Rozenburg De Kleine Wereld

Mozaiek Dr. J. Woltjerschool De Boog Valentijnschool Het Spoor Eben-Haezerschool Emmausschool

De Piloot (Alexander) Cornelis Haakschool (Alexander) PSZ Woelwater (Alexander)

26

Feijenoord

Savornin Lohmanschool Pnielschool Groen van Prinsererschool Bogermanschool Cosmicusschool Bloemhof Piramide Da Costaschool De Pijler

IJsselmonde

Kubus Beatrixschool Meester van Eijckschool De Regenboog De Archipel De Catamaran De Groene Palm Prins Willem Alexanderschool Sam Sam

Overig Zuid

De Klaver Elisabethschool De Kameleon

Er is in 2012 ook een start gemaakt met meer wijkgericht werken, waarbij stagiairs een aantal dagen per week werkzaam zijn bij een welzijnsorganisatie in één van de deelgemeenten waar de VoorleesExpress actief is en van daaruit de werving van gezinnen en vrijwilligers kan coördineren. In seizoen 8 is succesvol gestart met de lokale inbedding van de VoorleesExpress in deelgemeente Noord. SONOR is de samenwerking met de VoorleesExpress aangegaan om als lokale partner mede-uitvoerder van het project te worden. Een derdejaars stagiaire is 2 dagen per week werkzaam vanuit het kantoor van SONOR en kan zo gebiedsgericht, met ondersteuning van de lokale organisatie, gezinnen en vrijwilligers werven. Deze manier bevalt erg goed en zal in 2013 verder worden uitgebreid, waarbij minstens drie stagiaires op deze manier moeten worden ingezet.

Als laatste is in seizoen 8 voor het eerst voorgelezen in deelgemeente Hoogvliet. Naast het lezen thuis werden er ook voorleestrainingen voor ouders georganiseerd. In 2013 zal het werk in deze deelgemeente worden voortgezet en uitgebreid. Moeilijkheden en oplossingen Er zijn 6 gezinnen vroegtijdig gestopt met het voorleesseizoen. De vrijgekomen plekken zijn opgevuld door gezinnen die op de wachtlijst staan. Redenen voor deze gezinnen om te stoppen met het voorlezen waren verhuizingen of drukte van de vader of moeder. Resultaten In seizoen 8 hebben 97 voorlezers vrijwillig voorgelezen bij 102 gezinnen in heel Rotterdam: 27

Aantal vrijwilligers

Aantal gezinnen

Vrijwilligers Stagiaires Coördinatoren

72 26 18

72 30

Totaal

116

102

Wat vonden de gezinnen ervan? • Gezinnen ervaren de komst van een voorlezer in huis als zeer positief. Door het voorlezen bij de kinderen thuis wordt het voorleesklimaat in huis vergroot. Concreet houdt dit in dat er meer boekjes in huis zijn, kinderen vragen vaker om voor te lezen, kinderen lezen zelf ook meer of lezen voor voor jongere broertjes of zusjes;

In totaal zijn daarmee 156 kinderen van 2 tot 8 jaar bereikt, waarvan 73 jongens en 83 meisjes. De meeste gezinnen komen uit 5 deelgemeenten: Noord, Feijenoord, Kralingen-Crooswijk, Delfshaven en IJsselmonde. Daarnaast is ook voorgelezen in de deelgemeenten Charlois en Prins Alexander:

Deelgemeente

• Er vindt een culturele uitwisseling plaats tussen de gezinnen en de vrijwilligers. Een aantal gezinnen heeft een mooie vriendschap opgebouwd met de voorlezers. Veel voorlezers blijven bij de gezinnen eten en ook zijn er vrijwilligers die bijvoorbeeld fietsles geven aan de moeders. Dit zijn mooie voorbeelden van interculturele uitwisseling;

Aantal gezinnen

Noord Feijenoord Kralingen-Crooswijk Delfshaven IJsselmonde Overig Noord Overig Zuid

25 14 14 28 15 3 3

Totaal aantal gezinnen

102

• Ieder gezin heeft een bibliotheekabonnement afgesloten en ook alle gezinnen zijn minimaal een keer naar de bibliotheek geweest tijdens het voorleesseizoen. Dit draagt bij aan de verhoging van het literaire klimaat.

Inhoudelijke resultaten Hoe worden de resultaten gemeten? Voorafgaande aan het voorleestraject is bij alle 156 kinderen een uitgebreide vragenlijst afgenomen met daarin de beoogde doelstellingen per kind. Halverwege het voorleestraject worden de doelstellingen geëvalueerd en zo nodig bijgesteld. Aan het einde van het voorleestraject vindt een laatste evaluatie plaats en worden de resultaten besproken. 28

En verder

• Worden gezinnen indien nodig door de VoorleesExpress doorverwezen naar projecten van (welzijns)partners in de wijk of deelgemeente op het gebied van welzijn, taal of participatie.

• Merken leerkrachten van basisscholen vaak de uitwerking van het project op kinderen die deelnemen: ze maken vorderingen in hun taalgebruik en krijgen meer plezier in het lezen. Bij veel kinderen is ook een verhoging in hun AVI-niveau te zien;

29

4. Activiteiten Peru 4.1. Algemeen

ontwikkelen van levensvaardigheden en het vormgeven van hun ‘levensplan’ ter voorbereiding op hun toekomst, nadat zij de opvang (gedwongen) moeten verlaten.

Doelen Het project Pasa la Voz heeft als doel het verbeteren en professionaliseren van het onderwijs en de hulpverlening van kinderen in risico- of achterstandsituaties, zodat de sociale inclusie van deze kinderen en jongeren wordt bevorderd.

• Verbetering van het onderwijs/de hulpverlening vanuit de lokale organisaties door middel van (bij)scholingscursussen voor de directie en het personeel van deze organisaties. Aan de cursussen neemt het personeel deel van 13 organisaties uit ons netwerk. Daarmee wordt de hulp en het onderwijs van naar schatting 4000 kinderen verbeterd.

Pasa la Voz werkt met weeskinderen, sociaal verwaarloosde kinderen, tienermoeders, werkende kinderen, slachtoffers van seksueel en fysiek misbruik, slachtoffers van seksuele exploitatie, kinderen die in aanraking zijn geweest met de politie en kinderen die opgroeien in achterbuurten en in extreme armoede leven.

Samenwerking met lokale partners Om haar doelstellingen te kunnen behalen en verduurzamen, werkt PLV nauw samen met verschillende belangrijke regionale partners:

Netwerk Pasa la Voz is geen op zichzelf staande organisatie. Pasa la Voz werkt met een netwerk van bestaande lokale organisaties die zich richten op kansarme kinderen in de stad Cusco. Voor Pasa la Voz is de samenwerking met deze organisaties van groot belang. Zij staan uiteindelijk voor de belangrijke taak om de kinderen die instrumenten mee te geven die van belang zijn voor hun toekomst. Binnen deze organisaties worden kinderen in het algemeen opgevangen en wordt hen de nodige basiszorg verleend, maar helaas zijn vaak niet alle nodige middelen aanwezig en is het personeel niet of slecht opgeleid voor het werk dat zij doet. De lokale organisaties zijn daardoor niet in staat om een integrale aanpak te bieden die nodig is voor de ontwikkeling van de kinderen tot zelfredzame, ondernemende kinderen/volwassenen.

Ministerie van Onderwijs Elk jaar stuurt Pasa la Voz de curricula van de verschillende activiteiten naar het ministerie ter goedkeuring. De certificaten voor de workshops en cursussen, zowel voor de kinderen als voor het personeel worden officieel erkend door het ministerie. Ook heeft het ministerie PLV gevraagd een pilot uit te voeren met een openbare school n.a.v. een werkbezoek dat zij bracht aan PLV. Deze pilot is inmiddels met succes uitgevoerd en ook in 2013 zal PLV met deze school haar samenwerking voortzetten. Unicef Cusco Ook Unicef Cusco erkent tot nog toe de certificaten van PLV en is medeondertekenaar hiervan. Ook leent Unicef haar personeel uit voor specifieke onderdelen van de trainingen die PLV verzorgt, bijvoorbeeld wanneer het gaat om wetgeving en de Rechten van het Kind. Helaas is de toekomst van Unicef Cusco op dit moment onzeker.

Activiteiten Pasa la Voz bereikt haar doelstelling d.m.v. twee programmalijnen: • Directe hulp aan kinderen in de vorm van onderwijs, als aanvulling op de (vaak beperkte) hulp vanuit de huidige lokale hulpverleningsinstanties. PLV organiseert workshops die de kinderen stimuleren bij het

Red Semilla Nueva Dit is een regionaal netwerk van opvangorganisaties voor kinderen/jongeren in Cusco. Pasa la Voz maakt onderdeel uit van het actieve be30

stuur van dit netwerk en is als organisatie verantwoordelijk voor de afdeling capaciteitsopbouw van het netwerk.

vensplan, zodat de kinderen een duidelijk idee hebben van wat zij willen doen op het moment dat zij geacht worden zelfstandig te zijn. Vaak is dit als zij 18 jaar zijn en het tehuis moeten verlaten of andere vormen van opvang voor hen eindigen.

Regionale Overheid & Ministerie van Sociale Zaken (Gobierno Regional en Ministerio de la Mujer y Poblaciones Vulnerables) Pasa la Voz heeft deel uitgemaakt van een comité dat namens het netwerk Semilla Nueva heeft meegewerkt aan een interventie-manual, een strategisch plan voor de komende vijf jaar dat door Unicef Cusco en bovengenoemde ministeries wordt vormgegeven. PLV is als ervaringsexpert gevraagd mee te denken en een aandeel te leveren aan de manual op het gebied van ‘Bescherming van het Kind’. Zodra het plan goedgekeurd is en er komt een budget voor beschikbaar, zal PLV de uitvoering van het door haar vormgegeven gedeelte voor haar rekening nemen. Dit is echter sterk afhankelijk van de politieke ontwikkelingen.

Tijdens de verschillende workshops produceren de kinderen verschillende uitingen waarmee zij hun stem kunnen laten horen. Het gaat hierbij om magazines, theatervoorstellingen, videoreportages en blogs. Deze worden niet alleen verspreid onder de kinderen van de organisaties uit ons netwerk, maar ook bij andere openbare scholen, op markten, in de wijken, het centrum van de stad en in openbare theaters en musea. Ook nemen kinderen regelmatig deel aan evenementen voor of over kinderen. Hierbij komen verschillende thema’s die voor de kinderen van belang zijn aan bod en worden deze gedeeld met het publiek. Hoe verliepen de activiteiten? De workshops zijn allemaal volgens planning verlopen en hebben mooie resultaten opgeleverd. Voor de kinderen is Pasa la Voz een fijne afleiding van de dagelijkse activiteiten. Zij voelen zich thuis, vrij en kunnen zich uiten. Zij geven vaak aan Pasa la Voz als een grote, warme familie te zien. Van de begeleiders van de kinderen krijgen wij dezelfde positieve reacties. Naast de workshops zijn in 2012 twee activiteiten georganiseerd waar alle kinderen gezamenlijk aan hebben deelgenomen. Ook deze activiteiten zijn goed verlopen.

4.2. Workshops Wat? Voor jongeren die deel uitmaken van het netwerk Pasa la Voz organiseert Pasa la Voz workshops journalistiek, fotografie & video en theater. Tijdens de workshops wordt aandacht besteed aan vakinhoudelijke aspecten rondom bovengenoemde media. De programmering van de workshops vindt bovendien plaats rondom de ontwikkeling van levensvaardigheden. Door middel van specifieke werkvormen en thema’s worden deze vaardigheden ontwikkeld.

Naast de directe uitvoering van de workshops is door de vakkrachten van Pasa la Voz in 2012 educatief materiaal uitgewerkt in de vorm van een lerarenmanual en een werkboek voor kinderen. Dit materiaal wordt gebruikt voor het eerste cursusjaar. Ook is een nieuwe website ontworpen met een interactief domein voor de kinderen, waar zij op kunnen inloggen om tests te doen, hun eindproducten kunnen plaatsen en hun zelfevaluaties kunnen doen.

De workshops maken onderdeel uit van een driejarig cursusprogramma waarbij de kinderen zichzelf kunnen ontwikkelen en voorbereiden op hun toekomst. In het eerste jaar ligt de nadruk op het creëren van bewustzijn van de kinderen ten aanzien van hun eigen sociaalculturele achtergrond, hun huidige situatie en de rechten van het kind. In het tweede jaar besteden wij vervolgens aandacht aan het ontwikkelen van sociale vaardigheden en het creëren van bewustzijn ten aanzien van rechten en verplichtingen van kinderen. In het laatste jaar ligt de nadruk op de persoonlijke ontwikkeling van kinderen en het maken van een eigen le-

Moeilijkheden en oplossingen • Tijdens de implementatie van het project hebben we altijd te maken met andere organisaties. Deze samenwerking houdt in 31

dat we erg afhankelijk zijn van het niveau van organisatie en coördinatie van onze partners. Hoewel onze partners erg enthousiast zijn over de samenwerking en gemotiveerd zijn om actief deel te nemen aan het netwerk, verloopt de communicatie en coördinatie helaas niet altijd even soepel. Dit houdt in dat we vaak veel tijd kwijt zijn aan het vastleggen van afspraken en het herinneren hieraan. Ook vergeten organisaties vaak door te geven als er veranderingen in hun programmering zijn die van invloed zijn op de deelname van de kinderen aan ons workshopprogramma. Ook komen niet altijd alle afgevaardigden van de lokale organisaties hun afspraken na als het gaat om het bijwonen van presentaties, evaluaties en andere overlegmomenten.

Pasa la Voz op regelmatige basis ontbijten georganiseerd voor afgevaardigden van de lokale organisaties uit het netwerk. Tijdens deze ontbijtsessies worden alle praktische en inhoudelijke aspecten behandeld die van belang zijn voor de samenwerking. • De kinderen die deelnemen aan de workshops kunnen in sommige gevallen de periode niet afmaken. Dit komt omdat de kinderen, indien mogelijk, weer terug worden geplaatst bij hun familie of andere bekenden die hen kunnen opvangen. In sommige gevallen worden kinderen geadopteerd of hebben zij hun tijd in de gevangenis uitgezeten. Doordat de kinderen zich in principe niet permanent in de tehuizen bevinden, is er altijd een verloop van kinderen tijdens de workshops. Het doelaantal van 240 kinderen is mede daardoor niet behaald. Pasa la Voz probeert dit zoveel mogelijk te ondervangen door een strenge selectie van de deelnemers in overleg met de psychologen/ sociaal werkers van de lokale organisaties.

De samenwerking met de partners is wel met de tijd verbeterd. Dit komt o.a. doordat Pasa la Voz het vertrouwen heeft weten te winnen van haar partners en goede resultaten heeft kunnen laten zien. Ook heeft

32

Resultaten In 2012 hebben in totaal 203 jongeren twee keer per week gedurende 2,5 uur deelgenomen aan de workshops. De kinderen waren afkomstig van de volgende organisaties:

Nr

De workshops worden door de kinderen zelf en door de leraren geëvalueerd. Na elk semester wordt er per kind een evaluatieformulier ingevuld, waarbij de ontwikkeling van levensvaardigheden wordt geëvalueerd, maar ook de vakinhoudelijke kennis per discipline. Deze kennis wordt aangevuld met een zelfevaluatie door de kinderen en de inhoud van de producten die aan het einde van elk semester worden geproduceerd. De resultaten worden met de begeleiders van de kinderen gedeeld.

Organisatie

1

Hogar Buen Pastor

2

Hogar San Pedro

3

Centro Juvenil de Rehabilitación Marcavalle

4

Programa de Educadores de calle Rosaspata

5

Programa de Educadores de calle Vinocanchón

6

Hogar Amantaní Cusco

7

Hogar Amantaní Ccorca

8

Hogar Juan Pablo II

9

Centro Yanapanakusun

10

Hogar María Salomé Ferro

11

Casa Acogida Mantay

12

Colegio San Francisco de Borja

13

Jardín infantil Cositas

De ontwikkeling van levensvaardigheden wordt per blok, maar ook gedurende het gehele jaar geëvalueerd, waarbij de gegevens per semester worden gedeeld met de leraar die het kind tijdens het opeenvolgende semester moet evalueren. Per kind kan aan het einde van het jaar in statistieken worden gezien hoe het zijn vaardigheden heeft weten te ontwikkelen. Wat zijn de behaalde resultaten? De vaardigheden die bij de kinderen worden ontwikkeld, zijn in te delen in onderstaande categorieën. Uit de evaluaties blijkt dat de kinderen zich op al deze vlakken ontwikkelen.

Assertieve communicatie en inter-persoonlijke relaties Volgens de leraren van PLV ligt het percentage kinderen dat deze vaardigheden niet tot nauwelijks heeft ontwikkeld op 45% en aan het einde van het jaar slechts 8%. 20% van de kinderen heeft deze vaardigheden gemiddeld ontwikkeld; aan het einde van het jaar is dat 24%. Het percentage dat deze vaardigheden aan het begin van het jaar al goed heeft ontwikkeld is 35% en

Hoe meten we de resultaten? Pasa la Voz maakt bij het ontwikkelen, gebruiken en evalueren van werkvormen met de ‘vaardigheden voor het leven’ die door de Wereld Gezondheids Organisatie worden gehanteerd. Daarbij heeft zij een eigen indeling gemaakt, afgestemd op de behoeften die tijdens de afgelopen jaren zijn geïdentificeerd door Pasa la Voz, de kinderen zelf en hun begeleiders. 33

aan het einde van het jaar is dit percentage gestegen naar 68%.

schikken over deze vaardigheden . Aan het einde van het jaar was dit nog slechts 30%. 20% heeft deze vaardigheden gemiddeld ontwikkeld en aan het einde van het jaar is dat 38%. 10% geeft bij de start van 2012 aan deze vaardigheden wel goed te hebben ontwikkeld en aan het einde van het jaar is dat 32%.

Bij de start van het jaar geeft nog 55% van de kinderen aan dat zij niet tot in zeer beperkte mate beschikken over deze vaardigheden . Aan het einde van het jaar was dit nog slechts 25%. 25% heeft deze vaardigheden gemiddeld ontwikkeld en aan het einde van het jaar is dat 42%. 20% geeft bij de start van 2012 aan deze vaardigheden wel goed te hebben ontwikkeld en aan het einde van het jaar is dat 33%.

Zelfkennis en zelfvertrouwen Volgens de leraren van PLV ligt het percentage kinderen dat deze vaardigheden niet tot nauwelijks heeft ontwikkeld op 55% en aan het einde van het jaar slechts 13%. 30% van de kinderen heeft deze vaardigheden gemiddeld ontwikkeld; aan het einde van het jaar is dat 33%. Het percentage dat deze vaardigheden aan het begin van het jaar al goed heeft ontwikkeld is 15% en aan het einde van het jaar is dit percentage gestegen naar 54%.

Empathie, samenwerken Volgens de leraren van PLV ligt het percentage kinderen dat deze vaardigheden niet tot nauwelijks heeft ontwikkeld op 60% en aan het einde van het jaar slechts 11%. 15% van de kinderen heeft deze vaardigheden gemiddeld ontwikkeld; aan het einde van het jaar is dat 47%. Het percentage dat deze vaardigheden aan het begin van het jaar al goed heeft ontwikkeld is 15% en aan het einde van het jaar is dit percentage gestegen naar 42%.

Bij de start van het jaar geeft nog 50% van de kinderen aan dat zij niet tot in zeer beperkte mate beschikken over deze vaardigheden . Aan het einde van het jaar was dit nog 36%. 23% heeft deze vaardigheden gemiddeld ontwikkeld en aan het einde van het jaar

Bij de start van het jaar geeft nog 60% van de kinderen aan dat zij niet tot in zeer beperkte mate be-

34

is dat 47%. 27% geeft bij de start van 2012 aan deze vaardigheden wel goed te hebben ontwikkeld en aan het einde van het jaar is dat 17%.

is 15% en aan het einde van het jaar is dit percentage gestegen naar wel liefst 70%. Bij de start van het jaar geeft nog 65% van de kinderen aan dat zij niet tot in zeer beperkte mate beschikken over deze vaardigheden . Aan het einde van het jaar was dit nog 29%. 20% heeft deze vaardigheden gemiddeld ontwikkeld en aan het einde van het jaar is dat 41%. 15% geeft bij de start van 2012 aan deze vaardigheden wel goed te hebben ontwikkeld en aan het einde van het jaar is dat 30%.

Hier geldt dat het aantal kinderen dat weinig zelfkennis en een laag zelfvertrouwen heeft gedaald is, maar ook het aantal kinderen dat aan het begin van het jaar aangeeft veel zelfkennis en een hoog zelfvertrouwen te hebben. Dit is te wijten aan het feit dat kinderen zelfbewuster worden en zich daarom minder positief evalueren. De leraren van Pasa la Voz en de begeleiders geven echter aan dat het percentage van kinderen met een hoog zelfvertrouwen enorm gestegen is, namelijk van 15% naar 54%.

Media-uitingen De kinderen van Pasa la Voz hebben zich zichtbaar gemaakt in de stad Cusco en hebben hun stem laten horen aan een groot publiek door middel van: • Twee Pasa la Voz magazines met de titels: Mode en Sociale netwerken. Deze magazines worden in het Spaans/Engels in een oplage van duizend stuks gedrukt en worden uitgedeeld aan alle kinderen van de deelnemende organisaties, neergelegd bij bibliotheken in de wijken en op openbare scholen. In het magazine over het thema mode hebben de kinderen nagedacht over de invloed van de mode op kinderen, mode binnen een culturele context, maar ook de problemen die de mode met zich mee kan nemen, zoals verslavingen of het ten koste van alles willen bemachtigen van spullen. In het magazine over sociale netwerken hebben de kinderen het gehad over sociale netwerken die kunnen ontstaan op basis van gemeenschappelijke doelen, persoonlijke sociale netwerken en de invloed van de social media;

Uitdrukkingsvaardigheden Volgens de leraren van PLV ligt het percentage kinderen dat deze vaardigheden niet tot nauwelijks heeft ontwikkeld op 60% en aan het einde van het jaar slechts 9%. 25% van de kinderen heeft deze vaardigheden gemiddeld ontwikkeld; aan het einde van het jaar is dat 21%. Het percentage dat deze vaardigheden aan het begin van het jaar al goed heeft ontwikkeld

35

• Deelname aan evenementen: de kinderen van Pasa la Voz hebben deelgenomen aan twee beurzen, namelijk een expositie georganiseerd door verschillende tehuizen in Cusco (van de Beneficencia Pública del Cusco) en een expositie die werd georganiseerd door de afdeling Sociale Ontwikkeling en Cultuur van de gemeente Cusco. Ook hebben de kinderen van de markt van Vinocanchón de kinderen van Pasa la Voz vertegenwoordigd tijdens een forum over werkende kinderen. Dit forum was georganiseerd door een organisatie genaamd Guamán Poma de Ayala;

te genezen en het toneelstuk ‘Dromen en nachtmerries’ een video waar de jongens uit de jeugdgevangenis vertellen hoe zij in de gevangenis terecht zijn gekomen. Zij laten zien dat niet alleen zij persoonlijk, maar ook de maatschappij hiervoor verantwoordelijk is en hoe zij een weg zoeken om, als zij vrij komen, zich niet te laten misleiden door alle verleidingen waar zij mee te maken zullen krijgen; • Verschillende geschreven reportages of creatieve teksten over thema’s, zoals werkende kinderen, sociale netwerken, de persoonlijke levens van de kinderen en hun dromen en een radioreportage over de invloed van internet;

• De kinderen die op de Vinocanchón-markt werken zijn voor de radio geïnterviewd over de workshops van Pasa la Voz en hoe deze hun leven beïnvloeden;

• Fotoreportages over de favoriete voorwerpen van de kinderen, hun mooiste herinneringen, de markt waar de kinderen werken, over de superhelden van de kinderen, hun favoriete speelgoed en over medicinale planten. Ook hebben de kinderen foto’s gemaakt van de mensen van wie zij houden en hebben zij liedjes geschreven en daarover foto’s gemaakt. De meiden van het project in Ccorca hebben geëxposeerd in het gemeentehuis van Ccorca met hun eigen tradities als thema.

• De kinderen van de San Borja-school zijn op tv geweest, waar zij vertelden over de workshops van Pasa la Vos en wat deze voor hen betekenen; • Diverse videoreportages door de kinderen, zoals de video ‘Dromen en nachtmerries’ een video over het leven in de gevangenis en hoe de jongens er terecht zijn gekomen (door de jongens zelf ook als toneelstuk opgevoerd), een video over het thema mode, een video over de geschiedenis van het plaatsje Ccorca waar de meiden van het project Amantaní vandaan komen, en een verhaal over Mamá Simona, de belangrijke Berggod uit Ccorca;

4.3. Capaciteitsopbouw & netwerk Wat? Pasa la Voz heeft zich ontwikkeld tot een belangrijke partner van deze instellingen door middel van haar aanbod van capaciteitsopbouw. De cursussen hebben als doel de organisaties te versterken en de kwaliteit van hun activiteiten en omgang met de doelgroep te verbeteren, met name waar het gaat om de ontwikkeling van levensvaardigheden en actief burgerschap van kinderen.

• Diverse theatervoorstellingen die zijn opgevoerd in het gemeentelijk theater, op openbare scholen en bij de organisaties van het netwerk. De volgende voorstellingen zijn door de kinderen gemaakt en uitgevoerd: ‘De droom van pongo’,een theaterstuk met handpoppen, een toneelstuk genaamd ‘Een lied over ons leven’, waar de tienermoeders vertellen over de problemen waar zij mee te maken hebben, zoals fysiek en psychisch geweld en verkrachting, een toneelstuk genaamd ‘De kracht om te leven’, over een vader die op zoek gaat naar een manier om zijn doodzieke zoon

De onderwerpen die tijdens de cursussen aan bod komen, zijn gezamenlijk met de begeleiders zelf, het leidinggevend personeel van de organisaties en andere experts uit het werkveld geïdentificeerd als noodzakelijk voor de 36

Hoe verliepen de activiteiten? Cursussen voor capaciteitsopbouw Voor 2012 was gepland dat het personeel van 15 organisaties uit ons netwerk deel zou nemen aan de activiteiten van Pasa la Voz. Daarmee wordt de hulp en het onderwijs van naar schatting 4000 kinderen verbeterd. In totaal stond er voor de projectperiode een integrale cursus gepland voor in totaal maximaal 30 deelnemers en twee specialisatiecursussen voor maximaal 48 deelnemers in totaal.

opleiding/bijscholing van de begeleiders die in direct contact staan met de kinderen en een effectievere bijdrage willen leveren aan hun ontwikkeling. Na afloop van de cursussen vindt een follow-up plaats, waarbij de trainers van Pasa la Voz de teams begeleiden bij het implementeren van nieuwe strategieën binnen hun organisatie. Op deze wijze levert Pasa la Voz een bijdrage aan de (bij)scholing van het personeel van de organisaties binnen haar netwerk. Het aanbod van Pasa la Voz bestaat uit de volgende onderdelen:

In 2012 zijn uiteindelijk de volgende bijscholingscursussen georganiseerd voor het personeel van de lokale organisaties uit ons netwerk:

• Een integrale cursus voor groepsleiders/ kinderwerkers Deze cursus wordt aangeboden aan de multidisciplinaire teams van de instellingen die onderdeel uitmaken van het netwerk van Pasa la Voz. De hoofdthema´s van deze cursus zijn: Actief Burgerschap/Protagonismo Infantil, Levensvaardigheden, en methodieken voor individuele- en groepsinterventie voor het werken met kinderen en jongeren in achterstandssituaties.

• 25 personeelsleden hebben deelgenomen aan de integrale cursus. Tijdens deze cursus kwamen de volgende thema’s aan bod: sociale en communicatieve vaardigheden, emotionele vaardigheden, cognitieve vaardigheden, gedragsmodificatie, actief burgerschap, individuele interventie met kinderen en jongeren, groepsinterventies met kinderen en jongeren.

• Specialisatie cursussen Per jaar worden twee specialisatiecursussen aangeboden aan instellingen die in voorgaande jaren al een intensief trainingsprogramma bij Pasa la Voz hebben gevolgd. Dit zijn korte cursussen waarin kennis en vaardigheden over specifieke methodieken voor het werken met kinderen en jongeren worden aangeleerd. De eerste specialisatiecursus is gericht op Gedragsmodificatie. De tweede specialisatiecursus heeft als thema ‘De ontwikkeling van sociale vaardigheden bij kinderen’.

• Daarnaast hebben in totaal 36 personeelsleden deelgenomen aan twee specialisatiecursussen: één cursus op het gebied van sociale en communicatieve vaardigheden en één cursus op het gebied van gedragsmodificatie. Aan deze cursussen namen complete teams deel van lokale organisaties, zoals tehuizen en naschoolse opvang. Op verzoek van het Ministerie van Onderwijs is bovendien een specialisatiecursus gerealiseerd met een openbare school in één van de achterwijken van Cusco.

De deelnemers aan de cursussen betalen allen een bijdrage aan de cursus. Indien zij alle huiswerkopdrachten hebben gemaakt en de cursus naar tevredenheid hebben afgerond, krijgen zij aan het eind van de cursus de helft van dit bedrag terug. De organisaties zijn zelf verantwoordelijk voor het verzorgen van een ruimte en de nodige versnaperingen tijdens de bijeenkomsten, waarbij zij wekelijks rouleren. Ook leveren zij een actieve bijdrage in de vorm van presentaties die zij voorbereiden.

In 2012 heeft het team van Pasa la Voz ook voor deze cursussen een start gemaakt met de ontwikkeling van educatief materiaal. Er liggen manuals en werkboeken voor de integrale cursus en één van de specialisatiecursussen en er zijn zes educatieve video’s geproduceerd met de volgende thema’s: • Observatie van gedrag • Observatie van verbale en non-verbale communicatie 37

Overige activiteiten vanuit het netwerk Pasa la Voz • In 2012 heeft Pasa la Voz drie ontbijten georganiseerd waarbij alle organisaties uit haar netwerk werden uitgenodigd. Alle personeelsleden van Pasa la Voz en de afgevaardigden van elke organisatie uit het netwerk waren hierbij aanwezig. Aan het begin van het jaar werd van de gelegenheid gebruik gemaakt om de doelstellingen en activiteiten die voor het komende jaar gepland staan te delen. Tijdens de tweede en derde ontbijtsessie werden de doelstellingen en activiteiten gezamenlijk geëvalueerd. Moeilijkheden, maar ook de voortgang werden uitgebreid besproken en indien nodig werden er gezamenlijke oplos-

• Principes en axioma’s van de communicatie • Assertieve communicatie en feedback • Technieken voor het voorkomen en bestrijden van stress • Bewustwordingsvideo met interviews en testimonials van de kinderen uit de tehuizen. Ook is voor dit cursusprogramma een belangrijke bijdrage geleverd aan de ontwikkeling van de nieuwe website. Deelnemers aan de cursussen voor capaciteitsopbouw krijgen een eigen domein voor e-learning op de site, waardoor de cursussen interactiever worden en de mogelijkheid bestaat om ook op afstand betrokken te zijn, huiswerk te maken en informatie op te zoeken.

38

andering binnen de organisaties zelf, hebben we ervoor gekozen het aantal deelnemers naar beneden bij te stellen.

singen gezocht. • In 2012 heeft Pasa la Voz ook het voorzitterschap van het netwerk Semilla Nueva verder voortgezet. Zij nam elf keer per jaar deel aan vergaderingen, waar tijdens thema’s besproken werden, zoals problemen waar organisaties tegenaan lopen, maar ook hoe de stem van kinderen een belangrijker rol kan krijgen binnen het plan voor de mensenrechten en de relevantie van het nieuwe interventieplan van het ministerie van Sociale Zaken. Bovendien had Pasa la Voz ook in 2012 een actieve rol binnen het bestuur, als verantwoordelijke voor de capaciteitsopbouw binnen het netwerk. Zij heeft 3 workshops georganiseerd met de volgende thema’s:

• In de projectperiode is de wisselkoers van de Euro naar de Peruaanse Sol gezakt van 3,9 naar 3,2. Dit betekent dat we de begroting hebben moeten bijstellen. Eén van de specialisatiecursussen (sociale en communicatieve vaardigheden) is daarom uitgesteld naar 2013. Dit heeft tevens te maken met het feit dat Unicef Cusco erg enthousiast is over de cursussen die wij bieden. Deze passen precies binnen hun doelstellingen om de situatie van kinderen binnen tehuizen te verbeteren. Zij hebben daarom een voorstel gedaan om een belangrijke bijdrage te leveren aan de specialisatiecursus, door de kosten van de trainers te betalen. Tot op heden hebben wij echter nog geen geld van hun ontvangen. In plaats van de geplande cursus hebben we uiteindelijk de specialisatiecursus sociale en communicatieve vaardigheden gedaan met een openbare basisschool, dit mede op verzoek van het ministerie van onderwijs. De cursus is dus uiteindelijk uitgevoerd, maar voor een lager aantal deelnemers.

• Opstellen van gelijke criteria voor alle organisaties uit het netwerk voor de sociale rapportering betreffende de situatie van de kinderen; • Opstellen van gelijke criteria voor alle organisaties uit het netwerk voor de psychologische rapportering betreffende de situatie van de kinderen; • Workshop Eerste Hulp voor beginners en gevorderden

Resultaten Hoe meten we? Aan het einde van elke cursus voor begeleiders wordt met de deelnemers geëvalueerd. Uit deze evaluatie moet blijken wat de verschillende cursussen hebben bijgedragen aan de persoonlijke ontwikkeling van de begeleiders en de begeleiding van de kinderen. Aan het einde van de specialisatiecursus laten de teams zien hoe zij binnen hun organisatie de kinderen inspraak geven in hun eigen opvoeding in de vorm van een activiteit die zij als huiswerk moeten voorbereiden en uitvoeren.

Moeilijkheden en oplossingen Voor wat betreft het aantal deelnemers heeft Pasa la Voz haar doelen enigszins moeten bijstellen. Dit heeft te maken met het volgende: • Aan de cursussen doen complete teams mee van organisaties. Sommige organisaties die hebben deelgenomen hebben een klein team. Daardoor is het aantal deelnemers lager uitgevallen dan was gepland. We hebben er echter voor gekozen om de doelen bij te stellen en niet met meer organisaties te werken, aangezien we per organisatie een follow-up doen. Tijdens deze follow-up wordt de organisatie begeleid bij de implementatie van de ideeën die tijdens de cursussen worden ontwikkeld. Als er teveel teams tegelijkertijd zouden deelnemen aan de cursus, zou dit ten koste gaan van deze follow-up. Omdat Pasa la Voz zich met name richt op een daadwerkelijke ver-

Ook wordt er vier keer per jaar een ontbijt georganiseerd voor het personeel van alle organisaties uit ons netwerk, waar tijdens de resultaten worden besproken en geëvalueerd. Het gaat hierbij zowel om de resultaten van de workshops voor kinderen als de cursussen voor capaciteitsopbouw. Ook wordt de samenwerking binnen het netwerk besproken. 39

Wat zijn de behaalde resultaten?

Wat zijn de behaalde resultaten?

Voor de teams van de organisaties:

Op persoonlijk niveau: • De deelnemers hebben hun sterke en zwakke kanten ontdekt en zijn zich ervan bewust welke vaardigheden zij verder willen ontwikkelen

• Tijdens de trainingen kwam veel persoonlijke ‘bagage’ naar boven. Tijdens de training kon hierover worden gesproken en ook over de invloed die dit heeft op het team en het werk. Hierdoor is er meer onderling begrip ontstaan

• Zij hebben hun communicatieve vaardigheden ontwikkeld • Zij hebben betere technieken/ vaardigheden voor actief luisteren

• De teams werken beter samen en er is meer onderlinge afstemming

• Zij beschikken over betere methodieken en instrumenten voor het werken met hun doelgroep

• Er is meer consensus binnen de teams over het werk met kinderen en de doelstellingen van de organisatie, doordat de deelnemers gezamenlijke concepten hebben ontwikkeld • De teams denken na over concrete veranderingen binnen het beleid van hun organisatie die gericht zijn op het verbeteren van de situatie van de kinderen

40

4.4. Opleidingstraject

praten en kiezen er in veel gevallen voor het contact geheel te verbreken na het verlaten van de hulpverlening. Vaak geven zij aan onvoldoende of niet voorbereid te zijn op hun leven/ toekomst buiten de opvang.

Wat? Op langere termijn (4 tot 5 jaar) wil Pasa la Voz vanuit haar expertise vormgeven aan een formeel en gecertificeerd opleidingstraject tot sociaal werker. De noodzaak hiervoor is groot, aangezien:

Hoe verliepen de activiteiten? In 2012 is een belangrijke start gemaakt met het leggen van contacten en de opzet van een onderzoeksplan betreffende de opzet van een formeel opleidingstraject. Er zijn samenwerkingsovereenkomsten gesloten met universiteiten in Cusco en Lima, maar ook met de universiteit Jaume I uit Barcelona. Deze universiteiten zijn allen bereid samen te werken bij de opzet van de opleiding. Ook zijn de banden met het Ministerie van Sociale Zaken opnieuw aangehaald, sinds het ministerie een nieuwe organisatievorm en dus ook nieuwe contactpersonen heeft. Samen met een decaan van de universiteit Jaume I is bovendien een onderzoeksplan opgesteld, die de noodzaak van een opleiding moet onderbouwen en informatie moet opleveren over hoe Pasa la Voz de vorm en inhoud van de opleiding kan invullen. In 2013 zal een start worden gemaakt met de uitvoering van het onderzoek door Pasa la Voz, met behulp van 3 stagiairs van de master-opleiding van de universiteit Jaume I.

• Er op dit moment geen opleiding bestaat voor sociaal werk. Een groot gedeelte van het huidige personeel dat werkzaam is binnen de hulpverlening, is niet of te laag opgeleid voor het werk dat zij doet; • Er op dit moment veel te veel kinderen terecht komen in tehuizen, omdat er onvoldoende aandacht wordt besteed aan preventie of het zoeken naar alternatieven. Zo’n 18.000 kinderen in Peru verblijven in tehuizen, gemiddeld tussen 3 en 5 jaar. Na een dergelijke periode is de kans op adoptie of herintegratie in de familie erg klein. 4000 kinderen worden opgevangen in tehuizen die onder verantwoordelijkheden van de staat vallen (INABIF-MIMDES). 40% van deze tehuizen verkeert zich in een ernstige staat: er is gemiddeld één personeelslid beschikbaar voor de begeleiding van 17 kinderen met ernstige psychische klachten en de tehuizen zijn overvol, vaak 200% tot 300% bezet;

Moeilijkheden en oplossingen Helaas zorgt het instabiele politieke klimaat ervoor dat de contacten die gelegd zijn met belangrijke partners, zoals de ministeries, niet altijd even duurzaam zijn. Afspraken die gemaakt zijn moeten soms weer opnieuw gemaakt worden bij wisseling van personeel en beleid. Hierdoor moeten wij soms meer geduld hebben dan we zouden willen en blijft de voortgang van de ontwikkeling van het opleidingstraject afhankelijk van externe factoren.

• Van de kinderen die opgroeien in gezinsvervangende situaties bestaan er nauwelijks tot geen gegevens bestaan over hoe zij zich voelen en ontwikkelen binnen de opvang of over hun situatie nadat zij de hulpverlening verlaten. Vanuit de eigen ervaring met deze kinderen weet PLV dat veel kinderen de tehuizen getraumatiseerd verlaten. Zij willen of durven niet over hun ervaring te

41

5. Partners en fondsen Hoedje van Papier zoekt voor alle activiteiten aansluiting bij verschillende partners en fondsen en deze activiteiten worden dan ook georganiseerd met medewerking van deze partijen. Er is daarbij speciale aandacht besteed aan het opzetten van sterke samenwerkingsverbanden met welzijnspartners, met als doel de Wijktijgerpersbureaus op langere termijn in te bedden in de verschillende wijken. Ook in 2013 zullen hiertoe de nodige stappen worden gezet, zodat het voor deze partners mogelijk is het

Wijktijgerpersbureau vanaf 2014 zelfstandig uit te voeren.

x

Donateurs 2012 x

Scholen

x

x

VLE

Overig

PLV

Pilots

UCee

Partij

WPB

Workshops

Daarnaast heeft Hoedje van Papier dankzij vele fondsen, subsidies, donaties en de inzet van vele vrijwilligers haar activiteiten kunnen bekostigen en realiseren. De belangrijkste fondsen, subsidiënten, sponsors en samenwerkingspartners die aan de activiteiten in 2012 hebben bijgedragen zijn de volgende:

x x

x x

Bijdrage gezinnen VLE x

Gemeente Rotterdam S&R

x

Gemeente Rotterdam JOS x

x

DG Noord

x

x

DG Prins Alexander

x

DG Feijenoord x

DG Kralingen-Crooswijk

x

x

DG IJsselmonde Woonstad Rotterdam

x

x

Vestia Feijenoord

x

x

Havensteder

x

Oranjefonds Groeiplan

x

x

x

Sint Laurensfonds

x

x

x

42

x

x

x

X

X

MariaMarina Foundation

X

Marthe van Rijswijck foundation

X

Base Cusco

X

ASML Foundation

X

VLE

Pilots

X

Overig

UCee

X

PLV

WPB

Stg bevordering van Volkskracht

Workshops

Partij

X

Stichting Leergeldkids Den Haag X

VSBfonds

X X

Skanfonds

X

X X

ASN Foundation FondsDBL

X

SNS REAAL Fonds

X

X

X

X X

Kinderpostzegels Nederland X

ZonMw

X

X

KICI

X

Stichting FEMI

X X

Roots & Routes Sonor

X

Laurens

X

Pameijer

X

House of Hope

X

X

X

X

Vakmanstad Impulsis

X

Mundo Crastino Meliori

X X

Gottmer

43

Weeshuis der Doopsgezinden

X

Peter van Vliet Foundation

X

Stichting Welzijn Noord

X

Stichting Welzijn Feijenoord

X

De Twern

X

Stichting Buurtwerk Alexander

X

Kinderparadijs Meidoorn

X

Thuis op Straat

X

VLE

Overig

PLV

Pilots

UCee

WPB

Workshops

Partij

X X

X

X X

Stichting de Meeuw X

Kloosteralliantie Oude Noorden

X

X X

Stichting Young Up X

SKVR

X

WijkTV

X

Cineac

X

De Noorderzon (Oude Noorden, Erasmusbuurt, Agniesebuurt)

X

Het Kloosterblad (Oude Noorden)

X

Het Bolwerk (Liskwartier/Bergpolder)

X

Provenieuws (Provenierswijk)

X

De Havenloods (Afrikaanderwijk, Feijenoord)

X

De Sluis (Hillesluis)

X

De Oosterflankkrant (Oosterflank)

X

De Kaap (Katendrecht)

X

Wijkkrant Bloemhof (Bloemhof)

X X

Jong010

44

De volgende sponsors en vrijwilligers leverden in 2012 een belangrijke bijdrage:

• Control Media biedt gratis expertise en ondersteuning op het gebied van drukwerk en vormgeving en geeft een ruime korting bij het drukken van de Nederlandstalige versie van de krant;

• Vele vrijwilligers hebben zich ingezet om de activiteiten in Nederland en Peru mogelijk te maken, doordat zij hebben begeleid bij de workshops, hebben voorgelezen voor het project VoorleesExpress of omdat zij in Peru trainingen hebben verzorgd. Zonder hen zou de uitvoer van onze activiteiten onmogelijk zijn;

• Kadanz Creatieve Vormgeving verleent kortingen op alle vormgevingsopdrachten; • Mevrouw Kerstens heeft zelfgemaakte ansichtkaarten gemaakt en verkocht voor Hoedje van Papier;

• Mano Bureau voor Maatschappelijke Ontwikkeling is sponsor van Hoedje van Papier. Naast haar bijdrage in materiaal, kennis en tijd levert zij met name een bijdrage in de vorm van sponsoring van salarissen in Peru die door fondsen vaak niet worden vergoed;

• Mevrouw van de Westelaken heeft op diverse braderieën en bijeenkomsten presentaties gegeven van de activiteiten van de stichting en geld ingezameld; • Via ASML zijn de vliegtickets naar Peru voor een groot deel gesponsord in de vorm van airmiles. Dit houdt in dat er voor de werkreizen naar Peru alleen luchthavenbelasting is betaald;

• Beeldspraak sponsort beide stichtingen middels het tegen een non-profit tarief beheren en onderhouden van de websites.

45

6. Nawoord en bestuurlijke voornemens Terugblikken en vooruitzien

vorderen van Burgerkracht en het versterken van de Pedagogische Civil Society. Alle projecten waar door Hoedje van Papier aan wordt gewerkt dragen bij aan het realiseren van deze ideeën. Het werken wordt ons wel bemoeilijkt doordat veel partijen met wie wij samenwerken en die ook een grote rol zouden kunnen spelen bij de genoemde ontwikkelingen op dit moment in zwaar weer verkeren of geheel uit beeld verdwijnen.

2012 was wederom een bijzonder jaar. Enerzijds zie je dat door de aanhoudende crisis er minder geld ter beschikking is om activiteiten zoals die van onze stichting te financieren. Anderzijds is ons activiteitenaanbod uitgebreid. Sinds dit najaar is de Voorleesexpres Rotterdam een onderdeel van Hoedje van Papier en is er een samenwerking aangegaan met Computerwijk. Bovendien vonden er twee zeer geslaagde pilots plaats om de Hoedje van Papiermethodiek toe te passen op andere doelgroepen.

Voor 2013 wensen wij onze organisatie voldoende veerkracht toe om deze economisch moeilijke tijden het hoofd te kunnen blijven bieden, zodat op de lange termijn onze expertise ingezet kan blijven worden om mensen een stem te geven en vaardigheden aan te leren waardoor hun positie in de samenleving versterkt wordt.

Door deze verbreding van het activiteitenaanbod hebben we formeel de doelstelling van Hoedje van Papier gewijzigd van ‘Het leveren van een substantiële bijdrage aan de verbetering van de situatie van kinderen en jongeren, zowel in Nederland als in het buitenland – meer in het bijzonder ook van kinderen en jongeren in kansarme situaties - om hun welzijn en welbevinden te bevorderen. Het daartoe – door aanvullend (informeel) onderwijs – stimuleren van ontwikkeling van kennis en talent en versterken van zelfvertrouwen’ naar ‘Bevorderen van participatie in de samenleving voor groepen en individuen voor wie dat niet vanzelfsprekend is door middel van methodieken en projecten gerelateerd aan taal, media en educatie’.

In Peru, de bakermat van onze stichting, worden de activiteiten gecontinueerd. In het afgelopen jaar is er een aantal noodzakelijke ingrepen verricht die de situatie ter plekke desondanks eerder versterkt dan verzwakt hebben. Wat ons tevreden stelt is dat naast het aanbieden van activiteiten ook het doorontwikkelen van de methodiek een permanent proces is! Een woord van dank vanaf deze plaats gaat uit naar al diegenen, zowel instellingen als personen, die het, door hun inzet of door wat voor bijdrage dan ook, voor nu en in de toekomst mogelijk maken om onze werkzaamheden uit te voeren en iedere keer weer nieuwe wegen te bedenken om handen en voeten te geven aan onze doelstelling.

Het bevorderen van participatie in de samenleving voor mensen voor wie dat niet vanzelfsprekend is blijft ook in 2013 onze belangrijkste drijfveer; taal en media vormen onze gereedschapskist!

Henk Kleij Voorzitter Stichting Hoedje van Papier

Heel veel bestaande wetten en regelingen komen onder de verantwoordelijkheid van gemeenten te vallen: de WMO gaat kantelen en de Jeugdzorg wordt getransformeerd. In beleidsnota’s wordt veel geschreven over het be-

Liesbeth kerstens Directeur Stichting Hoedje van Papier

46

Bijlage 1 Strategisch plan 2013 In 2013 zal het accent komen te liggen op de volgende programmalijnen: HvP NL 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7.

Structureren en bestendigen nieuwe organisatieopzet Ontwikkelen lange termijnvisie Inbedding Wijktijgerpersbureaus Uitvoering en verdieping mediaworkshops Groei en verbeterde efficiëntie VoorleesExpress Groei en efficiëntie Computerwijk Uitbreiding acquisitie opdrachten

HvP Internationaal 8. 9.

Pasa la Voz – Peru Vervolg HvP - India

Gewenste resultaten december 2013

lijk een visie voor de komende 3 tot 5 jaar uitgewerkt; • Er ligt een plan voor de invulling van managementfuncties binnen HvP, waarbij duidelijkheid is en rekening is gehouden met de veranderende persoonlijke wensen van Liesbeth, Michiel en Patrick op de korte en lange termijn; • Er ligt een uitgewerkt organogram voor het jaar 2014.

Programmalijn 1: structureren en bestendigen nieuwe organisatieopzet • Er is meer eenheid binnen de organisatie: de verschillende projecten en bijbehorende personeelsteams voelen zich allemaal onderdeel van Hoedje van Papier; • De interne taakverdeling en communicatielijnen zijn duidelijk; • Alle teamleden kennen elkaar en werken prettig samen; • Coördinatoren van de verschillende projecten zijn ingewerkt op hun functie en kunnen zelfstandig leiding geven aan hun project.

Programmalijn 3: inbedding Wijktijgerpersbureaus • 5 Wijktijgerpersbureaus zijn ingebed in 5 wijken in Rotterdam en worden uitgevoerd door geschikte en door HvP ingewerkte samenwerkingspartners; • Mogelijkheden voor inbedding d.m.v. samenwerking met Children’s Zone zijn onderzocht en er is minstens 1 Wijktijger-

Programmalijn 2: ontwikkelen lange termijnvisie • Bestuur en management hebben gezamen47

persbureau uitgevoerd in het kader van Children’s Zone; • In Breda is de samenwerkingspartner ingewerkt en wordt het project Wijktijgers op succesvolle wijze en volgens een eigen projectplan uitgevoerd; • In Den Haag is de samenwerkingspartner ingewerkt en wordt het project Wijktijgers op succesvolle wijze en volgens een eigen projectplan uitgevoerd.

stens 3 stagiairs worden ingezet die van binnenuit de samenwerkende organisaties verdere inbedding in de wijken kunnen garanderen; • De projectcoördinator is ingewerkt en werkt zelfstandig vanuit een duidelijke structuur en planning en weet haar team op een coachende manier te leiden; • Binnen het team bestaat er een duidelijke taakverdeling en overlegstructuur, is de informatie voor alle geïnteresseerden up to date en inzichtelijk en zijn werkprocessen duidelijk en efficiënt.

Programmalijn 4: uitvoering en verdieping mediaworkshops • Er zijn 15 Wijktijgerworkshops uitgevoerd voor kinderen op scholen tussen 10 en 12 jaar; • Er zijn 4 WijktijgerPlusworkshops uitgewerkt voor ouderen vanaf 65 jaar en de methodiek is aangepast en uitgewerkt in een aparte manual; • Er zijn 4 WijktijgerPlusworkshops uitgewerkt voor mensen met een verstandelijke beperking en de methodiek is aangepast en uitgewerkt in een aparte manual; • Er zijn 4 WijktijgerPlusworkshops uitgewerkt voor kinderen in gezinsvervangende tehuizen en de methodiek is aangepast en uitgewerkt in een aparte manual; • Er zijn 3 WijktijgerPlusworkshops uitgewerkt voor nieuwe Nederlanders en de methodiek is aangepast en uitgewerkt in een aparte manual; • Er zijn 5 UCee trajecten uitgevoerd voor jongeren tussen 12 en 23 jaar oud.

Programmalijn 6: groei Computerwijk • 328 deelnemers hebben een cursus uit het programma-aanbod (4 cursussen met verschillende niveaus) van Computerwijk gevolgd. Het unieke aantal deelnemers dat heeft deelgenomen bedraagt 230; • 40 vrijwillige docenten zijn getraind in het verzorgen van computercursussen voor Computerwijk; • Op gemeentelijk niveau en binnen elke deelgemeente waar Computerwijk actief is, zijn samenwerkingspartners geïdentificeerd en zijn bestaande samenwerkingsverbanden verstevigd; • De projectcoördinator heeft werkprocessen efficiënter gemaakt en heeft structuur aangebracht in het project Computerwijk als onderdeel van HvP. Programmalijn 7: uitbreiding acquisitie opdrachten • De office manager en projectcoördinatoren zijn ingewerkt door de netwerker en bewaken het overzicht over hun eigen accounts en actualiseren deze continu; • De coördinatoren zijn op de hoogte van de verschillende lopende projecten en mogelijkheden en weten deze naar buiten toe uit te dragen; • De P.R. is afgestemd op de werving van extra opdrachten; • De acquisitie van opdrachten heeft een belangrijkere plek binnen de organisatie en heeft tenminste € 40.000 aan eigen inkomsten opgeleverd; • Nieuwe opdrachten zijn als pilots getest of

Programmalijn 5: groei en verbeterde efficiëntie VoorleesExpress • Er is bij 300 taalarme gezinnen in tenminste 6 deelgemeenten voorgelezen. Daartoe zijn tenminste 300 vrijwilligers getraind in interactief voorlezen; • 50 coördinatoren hebben de coördinatorentraining en de workshop interactief voorlezen gevolgd; • Op gemeentelijk niveau en binnen elke deelgemeente waar de VLE actief is,zijn samenwerkingspartners geïdentificeerd en zijn bestaande samenwerkingsverbanden verstevigd; • De platformformule maakt onderdeel uit van de organisatiestructuur, waarbij min48

mogelijkheden wat betreft de haalbaarheid zijn onderzocht, zoals voor Mijn Boek, Levensboek, Meer Taal Meer Kans.

voor deelnemers en video’s, voor zowel de cursussen voor kinderen als voor hun begeleiders; • Er zijn contacten gelegd met belangrijke samenwerkingspartners en reeds bestaande contacten zijn bestendigd ten behoeve van de inventarisatie van mogelijkheden en behoeften aan de opzet van een formeel opleidingstraject voor kinderwerkers; • Er is een onderzoek uitgevoerd die de noodzaak van een formeel opleidingstraject voor kinderwerkers onderbouwt en informatie heeft opgeleverd voor de opbouw van een curriculum voor deze opleiding.

Programmalijn 8: Pasa la Voz – Peru • Er wordt nauw samengewerkt met 13 lokale organisaties binnen het netwerk van Pasa la Voz; • Directies en vertegenwoordigers van 13 lokale organisaties hebben deelgenomen aan 4 netwerkbijeenkomsten; • Pasa la Voz heeft namens het netwerk een actieve rol gehad binnen het bestuur van het netwerk Semilla Nueva en heeft 10 bijeenkomsten bijgewoond en binnen haar rol verschillende trainingen georganiseerd voor de deelnemende organisaties; • 160 kinderen hebben deelgenomen aan de workshops van Pasa la Voz; • 30 kinderwerkers hebben deelgenomen aan de integrale cursus voor capaciteitsopbouw; • 30 kinderwerkers hebben deelgenomen aan de specialisatiecursus ‘Gedragsmodificatie’; • 30 kinderwerkers hebben deelgenomen aan de specialisatiecursus ‘Sociale Vaardigheden’; • Er is educatief materiaal ontworpen in de vorm van lerarenmanuals, werkboeken

Programmalijn 9: Vervolg HvP – India • Door een scribent is onderzoek uitgevoerd naar de voorwaarden en mogelijkheden voor het toepassen van de Wijktijger- en PLV-methodieken naar de Indiase context en er zijn concrete voorstellen gedaan t.a.v. de toepassing van de methodiek; • Er heeft een werkreis plaatsgevonden waar door HvP en Planet Hope wordt samengewerkt om de theorie aan de praktijk te toetsen en de eerste stappen te zetten voor de implementatie van de methodiek; • Er is een eerste aanzet gemaakt voor een methodiekmanual voor Planet Hope.

49

Bijlage 2 Begroting 2013

Omschrijving

Bedrag

Personeel: Algemeen directeur Financieel en organisatorisch manager

€ 97.164 € 57.960 € 39.204

Kantoor en organisatie: Pandhuur en elektriciteit Computernetwerk en licenties Voorraad en kantoormaterialen Telefoon, porto en internet Kilometers en openbaar vervoer Representatie en vergaderingen Verzekeringen, Arbo zaken en gemeentelijke belastingen Administratie en accountantscontrole Overige kosten

€ 85.504 € 26.004 € 3.500 € 12.500 € 5.500 € 1.500 € 1.500 € 7.500 € 22.500 € 5.000

PR en communicatiekosten: Presentaties, bijeenkomsten en gelegenheden vakkrachten en vrijwilligers Website en onderhoud Nieuwsbrieven Drukwerk PR-middelen Drukwerk Pasa la Voz magazine

€ 9.250 € 1.250 € 1.000 € 1.000 € 3.000 € 3.000

50

Omschrijving

Bedrag

Activiteitenkosten projectuitvoering Nederland: Operationeel coördinator Netwerkontwikkeling, uitrolling, opschaling, relatiebeheer en geldwerving Pedagogisch medewerker Medewerkers coördinatie mediaworkshops Medewerker coördinatie Computerwijk Medewerkers coördinatie VoorleesExpress Medewerker administratie en secretariaat Medewerker PR en publiciteit Stagiairs media Coördinatoren voorlezers taal (vrijwilligers) Stagiairs en voorlezers taal (vrijwilligers) Docenten Computerwijk (vrijwilligers) Uitvoering Wijktijger mediaworkshops (30 workshops van 6-12 weken) Uitvoering UCee Station wijk/schoolredacties (5 trajecten) Uitvoering WPB’s DG Noord en Feijenoord (5 WPB’s) Uitvoering Computerwijk (41 workshops) Uitvoering VoorleesExpress (300 gezinnen) Ontwikkeling platform VoorleesExpress Rotterdam Uitvoering Jeugdvakantieland Uitvoering overige maatwerkprojecten/opdrachten media

€ 567.522 € 42.320 € 91.476 € 12.593 € 37.203 € 17.250 € 104.420 € 18.113 € 7.820 € 750 € 21.000 € 16.500 € 4.920 € 52.331 € 15.984 € 33.094 € 22.600 € 30.750 € 11.500 € 11.900 € 15.000

Activiteitenkosten projectuitvoering buitenland: Uitvoering Pasa la Voz Peru

€ 130.052 € 130.052

Onvoorzien

€ 25.000

Totaal

€ 914.492

51