Jaarverslag 2013 Stichting Hoedje van Papier
Inhoudsopgave 1. Inleiding
3
2. Organisatie, personeel en bestuur
4
2.1 Algemeen 4 2.2 Bestuur en personeel Stichting Hoedje van Papier 4 2.3 Bestuur en personeel Asociacion Pasa la Voz 5
3. Activiteiten in Nederland
6
3.1 Algemeen 6 3.2 Media 7 3.2.1 Algemeen 7 3.2.2 Wijktijgers 7 3.2.3 UCee Station 16 3.2.4 WijktijgerPlus 20 3.2.5 Overige media opdrachten 24 3.3 Taal 26 3.3.1 Algemeen 26 3.3.2 VoorleesExpress 26 3.3.3 Meer Taal Meer Kans 33 3.4 Computerwijk 35 3.4.1 Algemeen 35 3.4.2 Computerwijk 35 3.5 Overige projecten: Training Diversiteit en Inclusie 42
4. Activiteiten in Peru
43
4.1 Algemeen 43 4.2 Workshops 44 4.3 Capaciteitsopbouw & netwerk 55 4.4 Opleidingstraject 59
5. Partners en fondsen
62
6. Nawoord en bestuurlijke voornemens
66
Bijlage 1. Strategisch plan 2014
67
Bijlage 2. Begroting 2014
2
70
1. Inleiding Voor u ligt het verslag van een bijzonder jaar. Een jaar waarin Hoedje van Papier enorm gegroeid is. Een jaar ook waarin Hoedje van Papier, ondanks de moeilijke omstandigheden, erin geslaagd is om goede resultaten te bereiken voor een groeiend aantal mensen die daar behoefte aan hebben.
opstelling er ook is. Daarbij voelen wij ons verbonden door onze kernwaarden, hieronder in het zwart gedrukt: • Hoedje van Papier werkt vanuit een grote betrokkenheid bij de maatschappij en de mensen met wie wij samenwerken. Deze betrokkenheid inspireert ons tot wat we doen en hoe we dit doen. • In een maatschappij die continu evolueert en veranderende eisen stelt aan burgers, maar ook aan organisaties zoals de onze, is het belangrijk flexibel te zijn. Wij zijn als organisatie in staat ons creatief en daadkrachtig aan te passen aan datgene waar het meest behoefte aan is. • Geen mens of organisatie staat op zichzelf. Samenwerking met andere organisaties en het aangaan van verbindingen is dan ook de kracht van Hoedje van Papier. Ook de mensen op wie onze projecten zijn gericht proberen we te stimuleren om zich te verbinden aan andere mensen, netwerken en doelstellingen. • Hoedje van Papier gelooft dat ieder persoon kwaliteiten en dromen heeft. Sommige mensen hebben een extra steuntje in de rug nodig om deze te ontdekken en in te zetten. Onze projecten zijn dan ook gericht op het activeren van mensen door uitgaan van eigen kracht. • Hoedje van Papier voert haar projecten met aandacht voor mens en kwaliteit uit en heeft zich daarmee als een betrouwbare partner weten te onderscheiden.
Voor veel groepen en individuen in de samenleving is participatie nog niet vanzelfsprekend, terwijl er wel steeds meer van burgers wordt gevraagd. Met de verschillende methodieken en projecten die Hoedje van Papier inzet, weet zij mensen te activeren en te stimuleren een actievere rol te spelen binnen de maatschappij. We zijn er als stichting trots op dat we steeds meer mooie en effectieve methodieken weten in te zetten om onze doelen te bereiken voor een steeds bredere doelgroep. In 2013 zijn de mediaprojecten ingezet om naast kinderen ook ouderen, mensen met een beperking en Nieuwe Nederlanders te bereiken. De VoorleesExpress en het project Computerwijk zijn onder de vleugels van Hoedje van Papier het afgelopen jaar enorm gegroeid en geprofessionaliseerd in Rotterdam. Ook hebben we veel kinderen, jongeren en vrijwilligers weten te bereiken met op-maat-opdrachten die we voor verschillende opdrachtgevers hebben uitgevoerd. Als laatste hebben we ook in Peru belangrijke stappen gezet richting de verdere inbedding van de activiteiten binnen lokale structuren. Kortom, Hoedje van Papier is een organisatie die voortdurend in beweging is. Deze kracht is voor ons noodzakelijk, aangezien we ons bewegen in een continu verschuivend landschap.
We hopen u met dit verslag een compleet overzicht te geven van al onze activiteiten en wensen u veel leesplezier!
Tegelijkertijd betekent dit dat we continu bezig zijn om ons intern aan te passen aan wat er extern van ons wordt gevraagd. Soms houdt dat in dat er van het personeel veel flexibiliteit wordt gevraagd. Gelukkig hebben wij tot nog toe mogen ervaren dat de betrokkenheid van iedereen ertoe geleid heeft dat deze flexibele
Namens het bestuur van Stichting Hoedje van Papier, Henk Kleij Voorzitter
3
2. Organisatie, personeel en bestuur 2.1. Algemeen
activiteiten inmiddels dermate uitgebreid dat Hoedje van Papier een door velen erkende organisatie is binnen de Rotterdamse onderwijsen welzijnswereld, die niet alleen op mediavlak activiteiten uitvoert, maar sinds augustus 2012 ook de VoorleesExpress Rotterdam onder haar hoede kreeg. In 2013 is bovendien begonnen met de uitvoer van het project Computerwijk in Rotterdam.
Korte geschiedenis In eerste instantie is de Nederlandse stichting in 2005 in het leven geroepen om vanuit Nederland ondersteuning te bieden aan de projecten in Peru, o.a. in de vorm van beleidsontwikkeling, managementondersteuning, financiële werving, voorlichting & communicatie en vrijwilligersorganisatie. Vanaf 2008 is de Nederlandse stichting bovendien begonnen met de organisatie van media-activiteiten in Rotterdam. Vanaf dat moment zijn de taken van de Nederlandse stichting uitgebreid en is de organisatie enorm gegroeid. In 2012 zijn de
2.2. Bestuur en personeel Stichting Hoedje van Papier Directeur en management Het management van Hoedje van Papier wordt uitgevoerd door een directeur, daarbij ondersteund door Mano, projectbureau voor maatschappelijke ontwikkeling. In 2009 is Liesbeth Kerstens, directeur van de stichting naar Nederland verhuisd, nadat zij 5 jaar in Peru heeft gewoond en gewerkt, en sindsdien is zij actief voor zowel de projecten in Peru als de activiteiten in Nederland. In Nederland is zij verantwoordelijk voor de aansturing van het team en de bewaking van het strategisch en operationeel plan. Vanuit Nederland coördineert zij bovendien de activiteiten in Peru. Daarvoor reist zij twee of drie keer per jaar naar Peru om projecten ter plekke te evalueren en nieuw strategische plannen te maken met het team in Peru. Daarnaast heeft Mano een uitermate belangrijke rol, met name op financieel-administratief vlak en op het gebied van relatienetwerken. Patrick van de Westelaken en Michiel van Buuren werden namens Mano ingehuurd door de stichting.
Oprichting Stichting Hoedje van Papier 24 maart 2005 Inschrijving kamer van Koophandel 5 juli 2005 Oprichting Asociación Pasa la Voz 30 mei 2005 Registratie bij SUNARP asiento 7 de la partida N. 11039084 del libro de Asociaciones civiles del Registral
Personeel Naast de directeur werkten vanaf januari 2013 nog 8 medewerkers in dienst van Hoedje van Papier, waarvan één medewerker met een contract voor onbepaalde tijd. Eind 2013 hebben wij afscheid genomen van één medewerker, maar hebben we tegelijkertijd twee nieuwe medewerkers aangenomen. Eind 2013 werkten dus in totaal 10 medewerkers in dienst van de stichting.
Doelstelling Bevorderen van participatie in de samenleving voor groepen en individuen voor wie dat niet vanzelfsprekend is, door middel van methodieken en projecten gerelateerd aan taal, media en educatie
4
2.3. Bestuur en personeel Asociación Pasa la Voz
Bestuur Stichting Hoedje van Papier
Ook in 2013 staat Pasa la Voz wederom ingeschreven bij het overkoepelende en controlerende overheidsorgaan voor internationale samenwerking.
Voorzitter Dhr. H.W. Kleij Secretaris Dhr. P.C. Piket
Personeel In Peru werken 11 mensen betaald mee aan de projecten van Pasa la Voz. Daarnaast was de directeur van de stichting werkzaam vanuit Nederland.
Penningmeester Dhr. P.C. Piket
Cositas Ook het project Cositas liep in 2013 door. Nicole Matt is mededirecteur van het project en verricht haar werkzaamheden als vrijwilligster. Zowel Liesbeth Kerstens als Holguer Castillo werken ook binnen het rooster van Pasa la Voz gedeeltelijk voor het project Cositas. Gezamenlijk hebben zij de leiding over 3 medewerkers. De middelen voor het project Cositas zijn afkomstig uit fondsenwerving in Liechtenstein door Nicole Matt.
Algemeen bestuurslid Dhr. A.B. Fernandes Algemeen bestuurslid Mevr. M.R.T. Blom-Jorna Algemeen bestuurslid Mevr. E.J. Hagenaars-Baldee
Stichting Hoedje van Papier staat bij de belastingdienst aangemerkt als ANBI-instelling, onder fiscaalnummer 8147.52.743. Het bestuur komt tenminste 4 keer per jaar bijeen. De leden zijn op 1 januari 2012 aangetreden voor vijf jaar en hebben een controlerende functie.
Bestuur Asociación Pasa la Voz Voorzitter Maria Dora Elguera Velarde Secretaris Yuliana Lazarte Carrasco Penningmeester Michel David Mitrani Reaño
5
3. Activiteiten Nederland 3.1. Algemeen
de rug nodig om deze te ontdekken en in te zetten. Onze projecten zijn dan ook gericht op het activeren van mensen door uitgaan van eigen kracht. • Hoedje van Papier voert haar projecten met aandacht voor mens en kwaliteit uit en heeft zich daarmee als een betrouwbare partner weten te onderscheiden.
Doelen Hoedje van Papier wil door middel van verschillende projecten kwetsbare burgers, met name kinderen, jongeren en ouderen, de kans geven en stimuleren om op actieve wijze deel uit te maken van hun wijk, de maatschappij en beslissingen die op hen betrekking hebben. Tijdens de verschillende activiteiten van Hoedje van Papier wordt er hard gewerkt aan het stimuleren van actief burgerschap door te richten op de volgende aandachtsgebieden:
Activiteiten Media • Workshops en persbureaus onder de naam Wijktijgers. • Mediaworkshops voor ouderen, mensen met een beperking en nieuwe Nederlanders onder de naam WijktijgersPlus. • Jongerenredacties onder de naam UCee Station . • Mediaopdrachten op maat voor diverse opdrachtgevers. • Uitvoer van Wijktijgerprojecten door franchisepartners in Breda en Den Haag.
• Het doelbewust werken aan specifieke sociale en cognitieve competenties. • Het doelbewust inzetten van mogelijkheden tot levensecht leren, oftewel het bieden van kansen om zich actief in te zetten en een zinvolle bijdrage te kunnen leveren. • Sociale ontmoeting, kennismaking en omgang met andere (wijk)bewoners. Kernwaarden • Hoedje van Papier werkt vanuit een grote betrokkenheid bij de maatschappij en de mensen met wie wij samenwerken. Deze betrokkenheid inspireert ons tot wat we doen en hoe we dit doen. • In een maatschappij die continu evolueert en veranderende eisen stelt aan burgers, maar ook aan organisaties zoals de onze, is het belangrijk flexibel te zijn. Wij zijn als organisatie in staat ons creatief en daadkrachtig aan te passen aan datgene waar het meest behoefte aan is. • Geen mens of organisatie staat op zichzelf. Samenwerking met andere organisaties en het aangaan van verbindingen is dan ook de kracht van Hoedje van Papier. Ook de mensen op wie onze projecten zijn gericht proberen we te stimuleren om zich te verbinden aan andere mensen, netwerken en doelstellingen. • Hoedje van Papier gelooft dat ieder persoon kwaliteiten en dromen heeft. Sommige mensen hebben een extra steuntje in
Taal • Vrijwilligersproject op het gebied van taalontwikkeling onder de naam VoorleesExpress. Getrainde vrijwilligers lezen gedurende 20 weken voor bij gezinnen thuis. • Meer Taal Meer Kans is vanaf april 2013 door Hoedje van Papier in samenwerking met Mano uitgevoerd en loopt nog door tot tenminste april 2014. Dit project richt zich op taalstimulering van kinderen die opgroeien in een tweetalige omgeving. • In 2013 is een start gemaakt met de voorbereidingen van twee maatwerkopdrachten op taalgebied die in 2014 zullen worden uitgevoerd en uitgerold: voorleesochtenden in de klas door getrainde vrijwilligers bij de Pendrecht Universiteit en door getrainde voorleesmoeders op de Agnesschool. ICT Vrijwilligersproject op het gebied van digibetisme onder de naam Computerwijk. Compu6
3.2. Media Gewenste resultaten 3.2.1. Algemeen Wat? Stichting Hoedje van Papier heeft de afgelopen jaren bewezen dat zij op een leuke, effectieve manier kan bijdragen aan het actief burgerschap van met name kinderen en jongeren door middel van de inzet van diverse media. Via verschillende workshops, kinderpersbureaus en jongerenredacties konden kinderen en jongeren zichzelf en hun ideeën de afgelopen jaren laten zien, zodat zij als actieve burgers serieus werden genomen en zelf de hoofdrol konden spelen in hun eigen leven, hun leefomgeving en thema’s die voor hen belangrijk zijn. In 2012 zette Hoedje van Papier haar methodieken bovendien in om andere kwetsbare doelgroepen te bereiken, zoals ouderen en Nieuwe Nederlanders. Deze succesvolle pilot is in 2013 verder uitgerold onder de naam WijktijgersPlus.
1. Kwetsbare burgers, met (sociale en persoonlijke) competenties/ vaardigheden voor actief burgerschap 2. Kwetsbare burgers zijn actief binnen hun wijk 3. Wijkbewoners komen met elkaar in contact 4. Kwetsbare burgers hebben hun taalniveau verbeterd en maken hun ideeën en meningen zichtbaar in de wijk door middel van gebruik van mediacommunicatiemiddelen
Hoe? De mediaworkshops en persbureaus van Hoedje van Papier zijn gericht op de ontwikkeling van competenties die uitermate belangrijk zijn voor de integrale ontwikkeling van de deelnemers als actieve burgers binnen hun school, werk en wijk. De deelnemers worden tijdens de workshops in staat gesteld om als journalisten, tv- en radiomakers deel uit te maken van hun wijk, de maatschappij en beslissingen die op hen betrekking hebben. Zij doen hiermee niet alleen praktische kennis op; ze onderzoeken ook thema’s die dicht bij hun belevingswereld liggen. Zo verkennen zij hun buurt en worden zich bewuster van wat er zich allemaal afspeelt. Daarbij maken zij bovendien contact met andere bewoners met wie zij normaal gesproken niet in aanraking zouden komen. Zo leren de deelnemers zich in te leven in anderen, een kritische houding te ontwikkelen, een mening te vormen, maar ook zelf naar oplossingen te zoeken.
terwijk verzorgt computercursussen in de wijk voor buurtbewoners. De lessen worden gegeven door getrainde vrijwillige docenten uit de buurt. Het contact tussen de buurtgenoten tijdens de cursus is net zo belangrijk als het leren van computervaardigheden. Dit project ging op 1 januari 2013 van start. Overige projecten Stichting Hoedje van Papier heeft in samenwerking met Mano en Diversity Joy een training aangeboden, ‘Diversiteit en Inclusie’ genaamd. Met deze training werd ten doel gesteld dat de in Rotterdam aanwezige diversiteit als positief en stimulerend wordt ervaren en hierdoor meer sociale binding met de stad en leefomgeving ontstaat. Op de volgende pagina is een overzicht te zien van alle activiteiten van Hoedje van Papier die van januari tot en met december 2013 in Rotterdam hebben plaatsgevonden.
3.2.2. Wijktijgers Wat doen we en waar? De Wijktijgeractiviteiten kunnen worden opgedeeld in Wijktijgerworkshops van 6 tot 18 weken en Wijktijgerpersbureaus die gedurende 7
Totaal 22 worskhops Wijktijgers - 308 kinderen 9 workshops WijktijgersPlus - 81 deelnemers 5 Wijktijgerpersbureau's - 146 kinderen 5 UCee wijkredacties - 62 jongeren Overige opdrachten - 1110 deelnemers VoorleesExpress - 312 gezinnen Meer Taal Meer Kans - 11 gezinnen Computerwijk - 228 deelnemers Training Diversiteit en Inclusie - 49 deelnemers
DG Overschie 2 WijktijgerPlus workshops - 21 deelnemers VoorleesExpress - 1 gezin
DG Delfshaven VoorleesExpress - 53 gezinnen Computerwijk - 5 deelnemers
Training Diversiteit en Inclusie Stadsbreed 49 deelnemers
Overige opdrachten Stadsbreed 1110 kinderen, jongeren en ouderen
DG Prins Alexander 5 Wijktijger workshops - 64 kinderen VoorleesExpress - 1 gezin
DG Noord 2 Wijktijger workshops - 30 kinderen 1 Wijktijgerpersbureau - 34 kinderen 1 UCee wijkredactie - 10 jongeren VoorleesExpress - 41 gezinnen Computerwijk - 5 deelnemers
DG Kralingen-Crooswijk 5 Wijktijger workshops - 75 kinderen VoorleesExpress - 36 gezinnen DG Centrum 1 WijktijgerPlus workshops - 9 deelnemers VoorleesExpress - 6 gezinnen
DG IJsselmonde 4 Wijktijger workshops - 64 kinderen DG Charlois 2 WijktijgerPlus workshops - 17 deelnemers 1 Wijktijger workshop - 14 kinderen VoorleesExpress - 27 gezinnen 1 UCee wijkredactie - 8 jongeren Meer Taal Meer Kans - 8 gezinnen 3 WijktijgerPlus workshops - 30 deelnemers Computerwijk - 12 deelnemers VoorleesExpress - 49 gezinnen Meer Taal Meer Kans - 1 gezin DG Feijenoord Computerwijk - 120 deelnemers 5 Wijktijger workshops - 61 kinderen 3 Wijktijgerpersbureaus - 112 kinderen 3 UCee wijkredacties - 44 jongeren 1 WijktijgerPlus workshop - 4 deelnemers VoorleesExpress - 64 gezinnen Meer Taal Meer Kans - 4 gezinnen DG Hoogvliet Computerwijk - 86 deelnemers VoorleesExpress - 34 gezinnen
8
het gehele schooljaar actief zijn. De methodiek voor deze activiteiten is beschreven in een vakkrachtenmanual en vakkrachten worden getraind om deze in de praktijk in te zetten. Aan deze manual is in 2012 een extra hoofdstuk toegevoegd over hoe je als vakkracht aan taalontwikkeling kan werken. In 2013 is hier bij de uitvoering van de activiteiten extra gebruik van gemaakt.
In Rotterdam voert Hoedje van Papier alle Wijktijgeractiviteiten zelf uit; in Breda en Den Haag worden deze door partners uitgevoerd. In Breda is in 2010 een start gemaakt met de samenwerking. Helaas hebben de Wijktijgerwerkzaamheden daar in 2012 stilgelegen. Eind 2012 heeft Surplus Welzijn een projectleider aangewezen. Deze is getraind door Hoedje van Papier. Ook de (nieuwe) vakkrachten in Breda zijn getraind door Hoedje van Papier. In september 2013 zijn de werkzaamheden weer van start gegaan. Meerdere workshops en persbureaus zijn met succes uitgevoerd.
Inmiddels worden de Wijktijgeractiviteiten in 12 wijken van Rotterdam uitgevoerd, maar ook in andere steden. Gesteund door het Oranjefonds Groeiprogramma heeft Hoedje van Papier haar mediaprojecten inmiddels geïntroduceerd in Breda en Den Haag.
In Den Haag heeft Zebra Welzijn zich in 2012 gericht op de planvorming en fondsenwerving. In 2013 is ook hun projectleider door Hoedje
9
van Papier op organisatorisch niveau getraind. De vakkrachten en projectleider hebben daarnaast een training ontvangen hoe zij de methodiek kunnen uitvoeren. Vanaf september 2013 zijn er in Den Haag meerdere workshops en persbureaus succesvol uitgevoerd. Wijktijgerworkshops In 2013 zijn in totaal 22 workshops uitgevoerd op scholen in verschillende wijken in Rotterdam. In deze trajecten van 6 tot 18 weken maken kinderen kennis met media en werken zij aan sociale competenties. De workshops worden gegeven door mediacoaches, die professioneel actief zijn als journalist, radio- of videomaker. Eveneens is bij elke workshop een docent of stagiair aanwezig, waardoor de kinderen zo optimaal mogelijk worden begeleid.
ondersteunen de kinderen bij het aannemen van een actieve houding, actief participeren en het samenwerken aan een gezamenlijk project. In januari 2013 is in vijf wijken van Rotterdam gestart met Wijktijgerpersbureaus: in Afrikaanderwijk, Hillesluis, Feijenoord/Noordereiland, Children’s Zone en Oude Noorden. Elk Wijktijgerpersbureau werd in drie blokken georganiseerd. In januari is gestart met een blok van 9 lesweken, in maart is eveneens gestart met een blok van 9 lesweken en in september is een blok van 12 lesweken gestart. Voor de uitvoer van de Wijktijgerpersbureaus is in alle wijken aangesloten bij bestaande samenwerkingsverbanden in de wijk. Daarbij is overleg gepleegd met verschillende partners, zoals de deelgemeente, woningcorporaties en onderwijs- en welzijnsinstellingen. De nieuwe welzijnsorganisatie Twern in Fijenoord was een belangrijke partner in 2013. In samenwerking met de Twern zijn in 3 wijken persbureaus uitgevoerd. Met Stichting Kinderparadijs Meidoorn is een persbureau uitgevoerd in het Oude Noorden. Een nieuwe ontwikkeling was een Wijktijgerpersbureau in samenwerking met Children’s Zone (Agnesschool).
De disciplines die worden aangeboden zijn journalistiek, radio en video, afhankelijk van de wensen en doelstellingen van de school. Het resultaat van de workshops is een mooi eindproduct in de vorm van een magazine, een video- of radioreportage. De trend dat er vanuit de scholen meer gericht wordt op journalistiek in verband met de link met taalontwikkeling heeft zich in 2013 ook doorgezet: van de 20 workshops zijn er 18 workshops journalistiek afgenomen.
In 2013 heeft Hoedje van Papier gewerkt aan de inbedding van de Wijktijgerpersbureaus met de verschillende partners. Met SWN waar we in 2012 ook Wijktijgerpersbureaus mee hebben georganiseerd bleek dit niet mogelijk, maar de Twern heeft o.a. in Feijenoord het persbureau zelfstandig voortgezet en Kinderparadijs Meidoorn deed dit in het Oude Noorden.
Wijktijgerpersbureaus Buiten schooltijd konden kinderen ook meedoen met Wijktijgeractiviteiten. Het Wijktijgerpersbureau (WPB) is een vervolg op de Wijktijgerworkshops en is bedoeld voor kinderen uit de wijk die gemotiveerd zijn om meer te leren over media of kinderen die hun talenten niet genoeg kunnen ontwikkelen binnen het reguliere schoolaanbod. Bij het Wijktijgerpersbureau komen kinderen van verschillende scholen in de wijk samen, waardoor meer verbinding met de wijk ontstaat. De kinderen gaan aan de slag met journalistiek en video en onderzoeken hun wijk en alle zaken die daarbij voor hen van belang zijn. Niet alleen leren de kinderen meer over hun wijk, ook durven zij hun stem te laten horen via diverse wijkmedia.
Om de inbedding van de Wijktijgerpersbureaus zo soepel mogelijk te laten verlopen, hebben we veelvuldig contact gehad met deze partners en hen begeleid en getraind in de methodiek en de praktische organisatie. Resultaten Hoe meten we? Stichting Hoedje van Papier gebruikt verschillende instrumenten die bewust worden ingezet om de voorgestelde resultaten te behalen en te meten. Het meten van de resultaten gebeurt vervolgens door de deelnemers en de vak-
De kinderen worden begeleid door professionele mediacoaches en een kinderwerker van een lokale welzijnsorganisatie. Zij stimuleren en 10
Hoe verliepen de activiteiten? Volgens Hoedje van Papier en de vakkrachten die werden ingezet: • Bijna alle activiteiten zijn volgens planning en naar tevredenheid uitgevoerd. • De aantallen zijn behaald, ook al hebben we een aantal activiteiten op een andere wijze uitgevoerd dan van tevoren was gepland. • Het team van Hoedje van Papier was steeds beter op elkaar ingespeeld waardoor de interne verschuiving van projectmedewerkers geen problemen heeft opgeleverd. • De organisatie wordt door de vakkrachten over het algemeen als professioneel en prettig ervaren om voor te werken. • Onze kwaliteit, communicatie en begeleiding worden goed gewaardeerd, zowel door de vakkrachten als de scholen. • Er is een klein aantal workshops gegeven aan een grote groep (24 kinderen) waar meer apparatuur voor nodig is om de workshop uit te voeren.
Volgens de scholen: • De reacties zijn positief, diverse scholen geven aan dat ze het contact met stichting Hoedje van Papier als prettig ervaren. • Vanuit de scholen krijgen we bovendien te horen dat de kinderen enthousiast zijn over onze activiteiten. Het kwam regelmatig voor dat kinderen zelfs thuis met de opdrachten van de vakkracht aan de slag zijn gegaan. • Over het algemeen zijn de scholen tevreden over de vakkrachten die door ons op de scholen worden ingezet. • Inmiddels zijn er al meerdere scholen die ons hebben gevraagd in 2014 workshops te verzorgen.
11
Moeilijkheden en oplossingen Samenwerkingspartners in Rotterdam In één geval werd aangegeven dat de kwaliteiten van de kinderwerker die vanuit de welzijnsorganisatie werd ingezet bij het Wijktijgerpersbureau niet toereikend waren en dat er is tekort geschoten bij de werving en begeleiding van de kinderen.
kracht een evaluatieformulier in te laten vullen over de organisatie en de inhoud van de workshops. Uiteindelijk leveren ook de verschillende magazines, videoreportages, radioreportages en artikelen geplaatst in lokale- en wijkkranten ons een goed beeld over de contacten in de buurt, de wijze waarop de deelnemers actief zijn binnen hun eigen wijk en de wijze waarop zijn hun eigen ideeën zichtbaar maken.
Wat zijn de behaalde resultaten? Met de Wijktijgerworkshops hebben we in totaal 308 kinderen bereikt:
DG Feijenoord Jan - Mei
Pijler
Kop van Zuid
Video
15 kinderen
Jan - Feb
Vakmanstad
Bloemhof
Journalistiek
5 kinderen
Nov - Dec
Globetrotter
Katendrecht
Journalistiek
8 kinderen
Nov - Dec
Schalm
Katendrecht
Journalistiek
9 kinderen
Sep - Jan
Agnesschool
Feijenoord
Video
24 kinderen
DG Kralingen-Crooswijk Jan - Feb
Oscar Romero
Oud-Crooswijk
Journalistiek
15 kinderen
Jan - Feb
Oscar Romero
Oud-Crooswijk
Journalistiek
15 kinderen
Mei - Jul
Oscar Romero
Oud-Crooswijk
Journalistiek
15 kinderen
Mei - Jul
Oscar Romero
Oud-Crooswijk
Journalistiek
15 kinderen
Mrt - Apr
Pierre Bayle
Nieuw-Crooswijk
Journalistiek
15 kinderen
12
DG Prins Alexander Nov - Dec
Meridiaan
Oosterflank
Video
12 kinderen
Sep - Dec
Pionieer
Oosterflank
Journalistiek
7 kinderen
Nov - Dec
Cornelis Haakschool
Oosterflank
Journalistiek
13 kinderen
Okt - Dec
Cornelis Haakschool
Oosterflank
Journalistiek
11 kinderen
Sep - Dec
Prins Alexander school
Ommoord
Journalistiek
21 kinderen
Nov - Dec
Provenier
Provenierswijk
Journalistiek
14 kinderen
Nov - Dec
Fontein
Oude Noorden
Video
16 kinderen
Feb - Apr
Meester van Eijck
IJsselmonde
Journalistiek
14 kinderen
Feb - Apr
Meester van Eijck
IJsselmonde
Journalistiek
18 kinderen
Apr - Jun
Meester van Eijck
IJsselmonde
Journalistiek
14 kinderen
Apr - Jun
Meester van Eijck
IJsselmonde
Journalistiek
18 kinderen
House of Hope
Tarwewijk
Journalistiek
14 kinderen
DG Noord
DG IJsselmonde
DG Charlois Apr - Mei
13
Met de Wijktijgerpersbureaus hebben we in totaal 146 kinderen bereikt:
Wijktijgerpersbureau
Periode Jan-Mrt
Periode Apr-Jun
Periode Sep-Dec
Kinderparadijs Meidoorn
11
11
12
Afrikaanderwijk
9
9
Hillesluis
12
12
Feijenoord
13
9
Children’s Zone
24
24
Media-uitingen Website De kinderen die deelnemen aan de videoworkshops hebben hun eigen website: www.wijktijgers.nl. Tijdens de lessen maken de Wijktijgers videoreportages waar de vakkracht een eindmontage van maakt. Deze filmpjes zet Hoedje van Papier op de Wijktijgerwebsite. Ook is er op deze site een pagina waar de pdfs te vinden zijn van de magazines die de Wijktijgers maken tijdens de workshops journalistiek.
Er is per Wijktijgerpersbureau contact met een wijkkrantenredactie, bewonersvereniging of woningcorporatie waarbij Hoedje van Papier structureel content mag aanleveren die gepubliceerd wordt. Daarnaast worden filmpjes vanuit Deelgemeente Noord aangeleverd bij Cineac. Deze filmpjes worden op de website www. rotterdamnoord.tv geplaatst waar Hoedje van Papier over een eigen pagina beschikt.
Om ook een digitaal podium te kunnen bieden aan de grote hoeveelheid artikelen, interviews, foto’s en verslagen vanuit de Wijktijgerpersbureaus, zijn de Wijktijgerblogs in het leven geroepen, als onderdeel van de Wijktijgerwebsite. Hier kunnen ook de filmpjes, tussenmontages en extra artikelen op gezet worden. Elk Wijktijgerpersbureau beschikt over een eigen blog waar de vakkrachten van het desbetreffende persbureau alles kan posten wat de Wijktijgers maken en meemaken.
Wijktijgeruitingen zijn in 2013 gepubliceerd in de volgende media • • • • • • • • •
Wijkmedia De artikelen en bijbehorende foto’s die bij de Wijktijgerpersbureaus worden geproduceerd, worden door Hoedje van Papier aangeleverd bij diverse kranten, nieuwsbrieven en websites. 14
Wijkkrant Sluis The Nieuwste Brief in Town Noorderzon Oosterflankkrant Jong 010 Website Woonstad Rotterdam Website Kloosterbuurt Website Nieuwzuid.nl Website Cineac
De vakkrachten aan het woord
De stem van de kinderen Wat hebben de kinderen geleerd?
Wat hebben de kinderen geleerd over hun vak?
• Het bedenken van goede vragen (gebruik van de vijf W’s en H vraag, stellen van open vragen) • Jezelf presenteren/voorstellen • Interviewen • Beleefd omgaan met mensen als je gaat interviewen • Doorvragen • Luisteren naar elkaar, de vakkracht, de geïnterviewde • Het terugkijken van opnames en kijken wat goed is en beter kan • Het leren schrijven van een artikel/maken van een reportage • Goede foto’s maken • Het bedienen van een videocamera • Gebruik microfoon • Samenwerken • Fantasie gebruiken • Nieuwe kennis van de buurt, tijdens uitstapjes • Wat zijn de eigen kwaliteiten • Wat is er allemaal te doen in mijn wijk • Leren aanpassen in een groep; • Spelling
• Opstellen van vragen, de vijf W’s en de H-vraag • Doorvragen • Jezelf introduceren • Omgangsregels tijdens het interviewen • Interviewen/interviewtechnieken • Cameratechnieken, zoals wide, medium, close • Het schrijven van een artikel • Het maken van koppen, bijschriften • Schrijven van een introductie • Opmaak van een artikel Welke sociale competenties hebben de kinderen ontwikkeld? • Goed met elkaar omgaan en maken van afspraken hierover • Creatief zijn, met ideeën komen • Presenteren voor de groep • Het aanspreken van mensen en jezelf introduceren • Omgangsvormen • Initiatief nemen • Samenwerken • Zichzelf uitdrukken • Eigen mening achterhalen en geven • Taalontwikkeling
15
Vakkrachten Quotes Wijktijgerworkshops Rose
Ik werk procesgericht met een mooi eindproduct als doel, maar het proces gaat voor.
Ellen
Door middel van creatieve schrijfopdrachten schreven ze verhalen die ze anders nooit hadden geschreven.
Ellen
De leerlingen ontdekten ook dat ze goed waren in vragen stellen en dat het niet eng is om iets te vragen aan een onbekende, als je maar beleefd bent.
Lianne
Het waren leuke, enthousiaste (en drukke) kinderen. Met de juiste ‘strengheid’ en consequente houding hebben we er leuke en leerzame lessen van kunnen maken.
Vakkrachten Quotes Wijktijgerpersbureaus Bastiaan
De voorbereiding en uitvoering van ons banketavontuur waren te gek. Iedereen vond het leuk en de samenwerking was erg goed.
Bastiaan
Gaandeweg het persbureau merkte ik een duidelijke vooruitgang in hoe de kids met elkaar omgingen. Beleefder, met meer aandacht en zelfs corrigeerden ze elkaar af en toe.
Zahra
Ons thema was eten. We hebben ons bezig gehouden met wat goed en slecht eten is. Dit naar aanleiding van de zakken chips die de deelnemers altijd meenamen.
3.2.3. UCee Station Wat doen we en waar? Sinds september 2009 heeft Hoedje van Papier haar aanbod uitgebreid met het project UCee Station, een concept van de organisatie ClickF1. Na de start in Amsterdam en Utrecht heeft deze organisatie Hoedje van Papier gevraagd het project als franchisenemer in Rotterdam uit te voeren. Met UCee Station worden jongeren tussen 12 en 23 jaar bereikt. De activiteiten sluiten goed aan op de media-activiteiten voor de kinderen van de basisschool, zodat de mogelijkheid van een doorgaande leerlijn wordt geboden.
van de disciplines radio, video en tekstschrijven. Ze leren redactie te voeren en de door hen gekozen onderwerpen zo goed mogelijk te presenteren. Binnen verschillende wijken zijn jongerenredacties ingericht. De UCee wijkredactie heeft plaats binnen een openbare locatie in de wijk, zoals een buurthuis, en kan door verschillende groepen jongeren worden gebruikt. De redactie is ingericht met de benodigde apparatuur voor het maken van radioshows en filmpjes. De jongeren worden door een mediacoach van Hoedje van Papier opgeleid om zelfstandig met de apparatuur aan de slag te gaan. Gedurende een traject van 8 tot 10 weken gaan de jongeren aan de slag met radio of video. Meerdere trajecten kunnen
Het doel van UCee Station is de deelnemers te leren effectief te communiceren aan de hand 16
worden verzorgd indien wenselijk. De mediacoach wordt daarbij begeleid door een jongerenwerker.
schillende stations kunnen worden ingericht en gevuld met filmpjes, radioshows, foto’s en geschreven artikelen. Binnen een station kunnen verschillende perrons worden gecreëerd door de deelnemende jongeren, maar ook scholen, sportverenigingen, buurthuizen en andere
UCee Station beschikt over een speciale jongerensite op landelijk niveau, waar per stad, ver-
Hoe verliepen de activiteiten? Volgens Hoedje van Papier en de vakkrachten die werden ingezet: • Bijna alle activiteiten zijn volgens planning en naar tevredenheid uitgevoerd. • De aantallen zijn behaald, ook al hebben we een aantal activiteiten op een andere wijze uitgevoerd dan van tevoren was gepland. • Het team van Hoedje van Papier was steeds beter op elkaar ingespeeld waardoor de interne verschuiving van projectmedewerkers geen problemen heeft opgeleverd. • De organisatie wordt door de vakkrachten over het algemeen als professioneel en prettig ervaren om voor te werken. • We hebben de samenwerking met de verschillende partners als zeer prettig ervaren, gemaakte afspraken werden nagekomen. • De werving onder de jongeren is goed verlopen.
Volgens de samenwerkingspartners: • De reacties zijn positief, diverse partners geven aan dat ze het contact met stichting Hoedje van Papier als prettig ervaren. • De partners zijn tevreden over de vakkrachten die door ons worden ingezet. • De partners zijn enthousiast over de eindproducten die door de jongeren zijn gemaakt.
17
(jongeren)organisaties binnen de wijk kunnen een eigen perron invullen. Op deze manier fungeert de site als informatieplatform voor alles dat met jongeren binnen de wijk, de stad of in Nederland te maken heeft. De site heeft verder mogelijkheden om eigen communities aan te maken en aan te sluiten op andere sociale media.
Het heeft lang geduurd voordat er definitieve afspraken gemaakt konden worden. Dit is direct bespreekbaar gemaakt en de daaropvolgende afspraken waren snel gemaakt en nagekomen. Resultaten Hoe meten we? Stichting Hoedje van Papier gebruikt verschillende instrumenten die bewust worden ingezet om de voorgestelde resultaten te behalen en te meten. Het meten van de resultaten gebeurt vervolgens door de deelnemers en de mediacoach een evaluatieformulier in te laten vullen over de organisatie en de inhoud van de jongerenredacties.
De trajecten hebben plaatsgevonden in de Deelgemeenten Feijenoord, Charlois en Noord. In 2013 vonden vijf UCee mediatrajecten plaats in de wijk Bloemhof, Hillesluis, Afrikaanderplein, Oude Noorden en Tarwewijk. Moeilijkheden en oplossingen Samenwerkingspartners in Rotterdam In een enkel geval verliep de communicatie voorafgaand aan het traject niet naar wens.
Uiteindelijk leveren ook de verschillende media-uitingen ons een goed beeld over de wijze waarop zijn hun eigen ideeën zichtbaar maken. 18
De stem van de jongeren: Wat hebben zij geleerd?
De vakkrachten aan het woord: Wat hebben de jongeren geleerd over jouw vak?
• Het bedenken van goede vragen (gebruik van vijf W’s en H vraag, stellen van open vragen) • Jezelf presenteren/voorstellen • Interviewen • Beleefd omgaan met mensen als je gaat interviewen • Doorvragen • Luisteren naar elkaar, de vakkracht, de geïnterviewde • Het terugkijken van opnames en kijken wat goed is en beter kan • Goede foto’s maken • Het bedienen van een videocamera • Gebruik microfoon • Samenwerken • Fantasie gebruiken • Omgaan met Apple MAC computer • Een radioshow presenteren • Muziek uitkiezen voor een radioshow • Filmen met spiegelreflexcamera met filmlenzen • Monteren van beelden • Animeren van letters en afbeeldingen • Filmscript schrijven • Locatie spotten • Produceren: o.a. benodigdheden voor film regelen, plannen, afspraken maken en nakomen • Vergaderingen voorzitten & brainstormen • Dialoog uitschrijven • Acteren
• • • • • • • • • •
Desk en fieldresearch doen Filmen met spiegelreflexcamera Inzet van lenzen en brandpunt Workflow m.b.t. filmen met spiegelreflexcamera in Final Cut Geluid en beeldbewerking Geluid opnemen met externe opnameapparatuur Een microfoon gebruiken Licht opzetten Filmscript schrijven Regisseren
Welke sociale competenties hebben de jongeren ontwikkeld? • Goed met elkaar omgaan en maken van afspraken hierover • Naar elkaar luisteren • Samenwerken • Creatief zijn, met ideeën komen • Het aanspreken van mensen • Geven en ontvangen van feedback • In samenwerkingsverband verschillende functies vervullen, zo een crew vormen • Elkaar assisteren • Creatief problemen oplossen • Omgeving/buurt in kaart brengen • Voor een groep spreken • Mondeling en schriftelijk gedachten formuleren
19
Wat zijn de behaalde resultaten? In totaal bereikte UCee Station in 2013 62 jongeren:
Maand
Project
Wijk
Maart
Oleander Buzz
Bloemhof
Journalistiek
10
Augustus
Jongeren Hillesluis
Hillesluis
Video
10
September
Wijkschool Feijenoord
Afrikaanderwijk
Video
24
November
Klooster Noord
Oude Noorden
Radio
10
September
Meidengroep HoH
Tarwewijk
Video
8
3.2.4. WijktijgersPlus Wat doen we en met wie?
Discipline
Aantal
thodiek af te stemmen op de specifieke behoeften per doelgroep. Tijdens de gesprekken en voorbereidingen is gebleken dat de methodiek zoals die is ontwikkeld voor de kinderen zeker ook voor een groot deel toepasbaar is op de andere doelgroepen. De sociale competenties die tijdens de activiteiten worden ontwikkeld zijn voor alle doelgroepen van belang, waarbij er bij de ene doelgroep meer accent komt te liggen op taalontwikkeling (nieuwe Nederlanders) en bij de andere doelgroep bijvoorbeeld meer op het contact met andere mensen (bijvoorbeeld bij ouderen).
Hoedje van Papier richtte zich tot medio 2012 hoofdzakelijk op kinderen en jongeren tussen 10 en 23 jaar en daarbij in het bijzonder op kinderen en jongeren die opgroeien in aandachtswijken. Maar, Hoedje van Papier wil ook dat in Nederland andere doelgroepen de kans krijgen om hun problemen, ideeën, voorstellen en doelen meer zichtbaar te maken. Daarbij gaat het om doelgroepen voor wie het minder vanzelfsprekend is dat zij actief deel uit (kunnen) maken van de maatschappij en voor wie het dus extra belangrijk is dat zij zichzelf kunnen laten zien en horen, zoals kinderen die opgroeien in gezinsvervangende tehuizen, mensen met een verstandelijke beperking, 65-plussers en nieuwe Nederlanders.
Vanwege het grote succes met de pilots in 2012 en het enthousiasme van de samenwerkende partijen en deelnemers heeft Hoedje van Papier binnen haar aanbod in 2013 ook activiteiten gericht op deze doelgroepen opgenomen, onder de naam WijktijgersPlus. Concreet bediende stichting Hoedje van Papier in 2013 de volgende doelgroepen:
In de tweede helft van 2012 is met verschillende doelgroepen een 6-tal geslaagde pilots uitgevoerd. Er is vanuit de samenwerkingspartners breed inzicht verkregen in de behoeften van de verschillende doelgroepen en hoe we daar onze methodiek op konden aanpassen. Het is vanzelfsprekend de inzet geweest om de me-
• 65-plussers • Mensen met een verstandelijke beperking • Vluchtelingen/nieuwkomers 20
Helaas is de geplande uitvoer van workshops met kinderen die opgroeien in gezinsvervangende tehuizen niet van de grond gekomen. Het is erg lastig gebleken geschikte partners te vinden die dit in 2013 met ons konden uitvoeren. Wel is in 2013 de samenwerking aangegaan en zijn er concrete plannen gemaakt voor de realisatie van media activiteiten in samenwerking met de Guusje Nederhorst Foundation die per 2014 door het leven gaat als Stichting Vergeten Kind.
we ook de samenwerking opgezocht om gezamenlijk een media workshop aan te bieden aan ouderen in IJsselmonde. Pit010 is een welzijnsorganisatie die in diverse wijken in Rotterdam actief is en richt zich in IJsselmonde op diverse leeftijdsgroepen en werkt aan het vergroten van de zelfredzaamheid van mensen en de sociale cohesie. Ouderen hebben hun hele magazine van begin tot eind samengesteld. Zij kregen les in het schrijven van artikelen, interviewtechnieken en fotograferen. Naast dat de ouderen gewerkt hebben aan vaktechnische competenties zoals schrijven, fotograferen en interviewen, hebben de ouderen ook gewerkt aan sociale competenties zoals samenwerken, hun mening verwoorden en zelfvertrouwen. Ook hebben zij hun eigen wijk onderzocht en weten ze nu beter welke bijzondere mensen er in de wijk wonen, waar zij terecht kunnen voor hulp en welke activiteiten er voor hen worden georganiseerd.
Workshops met ouderen In totaal hebben we in 2013 4 workshops uitgevoerd met ouderen. Hiervoor hebben we met drie organisaties samengewerkt, namelijk Laurens, RadarUitvoering en Pit010. Samen met zorginstelling Laurens hebben we twee workshops journalistiek verzorgd in activiteitencentrum Plein 13. Plein 13 is een activiteitencentrum voor senioren in Rotterdam Overschie. Ouderen kunnen hier diverse cursussen, workshops en lezingen bijwonen. Het eindproduct is een 16 pagina tellend magazine geworden over ouder worden in Overschie.
Workshops met mensen met een verstandelijke beperking Pameijer is een organisatie die zich richt op kwetsbare mensen met bijvoorbeeld een (lichte) verstandelijke beperking of met psychosociale of psychische problemen. In samenwerking met Pameijer hebben we hen ondersteund met PameijerTV. De redactie van PameijerTV bestaat uit cliënten van Pameijer. Zo wordt er onder andere veel aandacht besteed aan het maken van (informatieve) filmpjes waarmee gewerkt wordt aan de doelstelling: communicatie voor cliënten. Daarnaast wordt er gewerkt aan opleiden en ontwikkeling van de redactie.
In Rotterdam Centrum hebben we in 2012 één van de pilots georganiseerd. Na deze succesvolle ervaring hebben we in 2013 wederom een workshop journalistiek georganiseerd voor ouderen in Rotterdam Centrum in samenwerking met welzijnsorganisatie RadarUitvoering die de aanbesteding heeft gewonnen. RadarUitvoering geeft invulling aan de zorg en welzijn nieuwe stijl in Rotterdam Centrum. Met Pit010 heeft Hoedje van Papier eerder een samenwerking opgezet voor het project Computerwijk. In het najaar van 2013 hebben
Van juni tot en met december hebben we 2
Quotes WijktijgersPlus Lianne
Ik heb de dames enorm zien groeien: waren ze eerst een beetje bang om initiatief te nemen, aan het einde stelden ze gewoon de vragen die er in hen leefden. Echt tof.
Deelnemer Laurens
Ik heb het als bijzonder positief ervaren hoe Lianne alle deelnemers in hun waarde heeft kunnen laten. Erg knap.
21
dagdelen per week de hoofdredactie van PameijerTV begeleidt en structuur aangebracht. Er is gewerkt aan een heldere werkwijze, een duidelijke rolverdeling en het produceren van filmpjes.
om de Nederlandse taal te verbeteren. Moeilijkheden en oplossingen Samenwerkingspartners in Rotterdam In een enkel geval verliep de communicatie voorafgaand aan het traject niet naar wens. Het heeft lang geduurd voordat er definitieve afspraken gemaakt konden worden. Dit is direct bespreekbaar gemaakt en zijn er gezamenlijk concrete afspraken gemaakt met betrekking tot de verantwoordelijkheden en verwachtingen van elkaar.
Workshops met vluchtelingen/nieuwkomers Voor deze doelgroep hebben we vijf workshops georganiseerd in samenwerking met de organisatie House of Hope. House of Hope is een echt huis, waar kinderen en volwassenen van alle volken, culturen en leeftijden elkaar ontmoeten. Hoedje van Papier voerde op drie locaties workshops uit met vijf groepen. Alle groepen zijn aan de slag gegaan met de workshop journalistiek, waarbij zij elkaar en hun directe leefomgeving beter hebben leren kennen. De discipline journalistiek heeft hen tegelijk geholpen
Maand
Partner
Resultaten In 2013 bereikte Hoedje van Papier met WijktijgersPlus 81 deelnemers :
Doelgroep
Wijk
Discipline
Aantal
Sep
Laurens
Ouderen
Overschie
Journalistiek
8
Okt - Nov
Laurens
Ouderen
Overschie
Journalistiek
13
Sep - Nov
House of Hope
Vrouwengroep
Tarwewijk
Journalistiek
10
Okt
House of Hope
Mannengroep
Tarwewijk
Journalistiek
12
Okt - Nov
House of Hope
Meidengroep
Tarwewijk
Journalistiek
8
Sept -Nov
House of Hope
Vrouwengroep
Katendrecht
Journalistiek
4
Sept -Nov
House of Hope
Vrouwengroep
Beverwaard
Journalistiek
10
Nov - Dec
Radar
Ouderen
Stadsdriehoek
Journalistiek
9
Dec
Pit010
Ouderen
Lombardijen
Journalistiek
7
22
Hoe verliepen de activiteiten? Volgens Hoedje van Papier en de vakkrachten die werden ingezet: • Bijna alle activiteiten zijn volgens planning en naar tevredenheid uitgevoerd. • De organisatie wordt door de vakkrachten over het algemeen als professioneel en prettig ervaren om voor te werken. • We hebben de samenwerking met House of Hope, RadarUitvoering en Pit010 en als zeer prettig ervaren, gemaakte afspraken werden nagekomen.
Volgens de samenwerkingspartners: • De reacties zijn positief, diverse partners geven aan dat ze het contact met stichting Hoedje van Papier als prettig ervaren. • De partners zijn tevreden over de vakkrachten die door ons worden ingezet. • De partners zijn enthousiast over de eindproducten die zijn gemaakt.
23
Wat hebben de deelnemers geleerd?
Wat hebben de deelnemers geleerd op journalistiek vlak?
• Zij vonden de ontmoeting met andere mensen uit de buurt, het elkaar daadwerkelijk leren kennen en naar elkaar luisteren erg waardevol; • Nieuwe woorden geleerd; • Initiatief nemen; • Onderzoeksjournalistiek; • Deelnemers hebben elkaar leren kennen; • Geleerd wat er te vinden is in de wijk (activiteiten, winkels, bijzondere mensen etc.)
• Het schrijven van een goed journalistiek stuk • De opbouw van een interviewgesprek • Het maken van goede journalistieke foto’s • Verschil tussen open en gesloten vraag • De benaming van de verschillende onderdelen van een artikel • Luisteren en doorvragen • Fotografie: verschillende manieren om een voorwerp vast te leggen
3.2.5. Overige media opdrachten Stichting Hoedje van Papier heeft ook activiteiten op maat uitgevoerd voor diverse opdrachtgevers, zoals (deel)gemeentes en woningcorporaties. Bij elke aanvraag wordt er kritisch
Maand
Partner
gekeken of de activiteit aansluit bij de doelgroep en wat de maatschappelijke insteek is. Resultaten Met de verschillende opdrachten hebben wij in totaal 1110 deelnemers bereikt:
Doelgroep
Wijk
Discipline
Aantal
Sep - Dec
PameijerTV
LVB
Noord
Video
15
Feb
Woonstad
Nvt
Bloemhof
Journalistiek
0
Feb
Bibliotheek Rotterdam
Jongeren
Centrum
Video
15
Feb
Stichting Leergeld
Jongeren
Den Haag
Journalistiek
20
24
Maand
Partner
Doelgroep
Wijk
Discipline
Aantal
Mrt
Pathé Unicef
Kinderen
Amsterdam
Journalistiek
4
Apr
Museumwoning Vreewijk
Ouderen
Vreewijk
Video
12
Mei
TOS / Ladies Street Soccer Toernooi
Kinderen en jongeren
Zuidwijk
Video
25
Jul
Roots & Routes UME Rotterdam
Jongeren
Delfshaven
Journalistiek
10
Aug
Jeugdvakantieland
Kinderen
Rotterdam
Journalistiek
92
Aug
Jeugdvakantieland
Kinderen
Rotterdam
Video
42
Aug
Jeugdvakantieland
Kinderen
Rotterdam
In de kast
225
Aug
Jeugdvakantieland
Kinderen
Rotterdam
Flipboekjes
600
Sep
Roots & Routes UME Keulen
Jongeren
Keulen
Video
5
Okt
Woonstad
Kinderen
Bloemhof
Video
3
Okt
Woonstad
Kinderen
Hillesluis
Video
3
Okt
Woonstad
Kinderen
Feijenoord
Video
3
Okt
Woonstad
Nvt
Bloemhof
Journalistiek
0
Okt
Woonstad
Nvt
Hillesluis
Journalistiek
0
Okt
Woonstad
Volwassenen
Feijenoord
Journalistiek
8
Nov
DOCK & Co
Kinderen
Schiebroek
Journalistiek
5
25
Maand
Partner
Doelgroep
Wijk
Discipline
Aantal
Nov
Oleander Buzz
Jongeren
Bloemhof
Journalistiek
10
Nov
Pendrecht Universiteit
Kinderen
Pendrecht
Kinderraad
10
Dec
DOCK & Co
Ouderen
Schiebroek
Journalistiek
3
3.3. Taal
2. 3. 4. 5. 6.
3.3.1. Algemeen Wat? Sinds augustus 2012 voert Stichting Hoedje van Papier het project VoorleesExpress uit in Rotterdam. De VoorleesExpress stimuleert de taalontwikkeling van kinderen en verrijkt de taalomgeving thuis. Ouders worden in staat gesteld om de taalontwikkeling van hun kinderen op hun eigen manier te stimuleren.
Taalontwikkeling stimuleren Leesplezier van de kinderen vergroten Ouderbetrokkenheid vergroten Sociale cohesie en wijkverbinding Partnerschap tussen school en ouders versterken
3.3.2 VoorleesExpress Wat doen we en waar? In 2013 is VoorleesExpress Rotterdam uitgevoerd in bijna alle deelgemeentes in Rotterdam, te weten: Kralingen-Crooswijk, Noord, Delfshaven, Schiebroek, Overschie, Prins Alexander, Centrum, Feijenoord, Charlois, IJsselmonde en Hoogvliet.
Daarnaast versterkt VoorleesExpress Rotterdam de partnerschap tussen school en ouders. Zo nemen ouders en school samen de verantwoordelijkheid voor de ontwikkeling van kinderen, waarbij ze elkaar ondersteunen én versterken.
Binnen de gemeente Rotterdam is in juni 2011 een Taaloffensief gestart waarbij 29 wijken doelgebied zijn, aangezien hier de taalbeheersing problematisch of zeer zwak is. VoorleesExpress Rotterdam sluit zoveel mogelijk aan bij de wijken waar het Taaloffensief wordt uitgevoerd.
Hoe? Twintig weken lang komt een vrijwillige voorlezer thuis bij een gezin met kinderen van 2 tot en met 8 jaar. Het gaat hierbij om kinderen die moeite hebben met de Nederlandse taal en opgroeien in een taalarme omgeving. De vrijwilliger introduceert het voorleesritueel bij het gezin. De ouders krijgen handvatten om het voorlezen zelf over te nemen en boeken een blijvende plek te geven in het dagelijks leven. Vrijwillige voorlezers worden begeleid door een vrijwilliger coördinator, die elk 5 à 6 voorlezers en gezinnen begeleidt.
VoorleesExpress Rotterdam werkt met een Noordoever en een Zuidoever. De deelgemeentes ten noorden van de Maas behoren tot de Noordoever en de deelgemeentes ten zuiden van de Maas behoren tot de Zuidoever. Deze verdeling is gemaakt om het werk zo efficiënt mogelijk uit te voeren. Een schooljaar wordt in twee seizoenen opgedeeld. Elk seizoen bestaat uit 20 weken. Dat betekent dat er voorgelezen wordt tussen september en februari en tussen februari en juli.
Gewenste resultaten? 1. Het voorleesritueel integreren in het gezinsleven 26
Hoe verliepen de activiteiten? VoorleesExpress is voor de uitvoer van haar activiteiten afhankelijk van de inzet van gezinnen en vrijwilligers. Hierbij wordt samengewerkt met verschillende partners en worden diverse communicatiekanalen aangeboord.
scholen of andere partners in welke wijken er contact is geweest of juist nog extra contact moet plaatsvinden. Ook voor het werven van vrijwilligers wordt gebruik gemaakt van deze actieplannen. VoorleesExpress hanteert een aantal flyerplekken per wijk, maar deze worden per seizoen herzien en aan de lijst worden waar mogelijk nieuwe plekken toegevoegd. Tevens maakt VoorleesExpress voor het werven van vrijwilligers gebruik van social media, (Rotterdamse) kranten, mond-tot-mondreclame en vacaturewebsites.
De werving van gezinnen vindt over het algemeen plaats via tussenpersonen die gezinnen aanmelden bij de VoorleesExpress, zogeheten toeleiders. In 2013 is veel contact geweest met peuterspeelzalen, scholen en andere samenwerkingspartners in de verschillende wijken om het gewenste aantal gezinnen te bereiken. Dit contact verliep over het algemeen goed. Deze toeleiders staan in direct contact met de doelgroep, waardoor zij goed zicht hebben op welke gezinnen in aanmerking kunnen komen voor deelname aan de VoorleesExpress. Bij het onderhouden van contact met scholen in de verschillende deelgemeentes wordt er door de projectmedewerkers gewerkt met actieplannen, zodat er een goed overzicht is met welke
Naast deze kanalen heeft Hoedje van Papier een convenant met Hogeschool Rotterdam, waarin afspraken staan over het aanbieden van stageplaatsen aan onder meer tweedejaars Pedagogiek studenten. Zij lopen dan stage als vrijwilliger bij de VoorleesExpress. In 2013 is samengewerkt met 76 scholen en 13 peuterspeelzalen: 27
Deelgemeente
Noord
Kralingen-Crooswijk
Delfshaven
Overig Noordoever
Toeleider Het Laddertje Het Plein OBS Hildegardisschool Juliana van Stolbergschool Dominicusschool De Margriet De Klimop Basisschool ’t Spoor PSZ De Driehoek PSZ De Krokodil Arentschool De Vier Leeuwen Prinses Julianaschool De Kleine Wereld Talmaschool Nieuwe Park Rozenburgschool ODBS Pierre Bayle De Bavokring De Waalse School Willem van der Veldenschool Ireneschool Duo 2002 H.J. van Wijlenschool Dr. J. Woltjerschool Basisschool de Müllerpier Valentijnschool OBS Palet Delfshaven Mariaschool Mozaïek Vierambachtschool De Boog Eloutschool Van Oldenbarneveltschool Eben-Haezerschool Emmausschool Daltonschool De Margriet Peuter&co PSZ Disck PSZ De Koploper Tuinstad Schiebroek Augustinusschool Jan Prinsschool PSZ Babylon
28
Feijenoord
Charlois
IJsselmonde
Hoogvliet
Groen van Prinstererschool De Globetrotter De Piramide Pnielschool De Schalm De Pijler Toermalijn De Sleutel De Akkers Theresiaschool Paus Joannesschool Elout van Soeterwoudeschool Shri Saraswatieschool PSZ Balsemientje PSZ Speelglobe PSZ ‘t Valkje PSZ De Kameleon PSZ Het Kwetternest PSZ Sari Marais PSZ De Brink OSBS De Kameleon EBS Timon Elout van Soeterwoudeschool SBO Sonnevanck OBS de Toermalijn De Kameleon Beatrixschool Elisabethschool Willem van Oranjeschool Wilhelminaschool Christophoor PSZ Toermalijntje OBS Sam Sam Prins Willem Alexanderschool OBS de Kubus CBS Beatrix OBS De Groene Palm Paus Joannesschool OBS De Catamaran OBS ‘t Prisma Westpuntschool De Notenkraker De Tuimelaar De Schakel Zalmplaat PCB Oudeland
29
Moeilijkheden en oplossingen? In zowel seizoen 9 als seizoen 10 waren er verschillende moeilijkheden die opgelost dienden te worden.
was het aantal gezinnen dat meedeed in dit seizoen minder dan het doelaantal. In seizoen 10 is dit aangepakt, bijvoorbeeld door het beter onderhouden van het contact met de scholen en gesprekken met vrijwilligersorganisaties, waardoor het aantal deelnemende gezinnen in Hoogvliet flink is toegenomen.
De eerste uitdaging zijn de gezinnen die het voorleesseizoen niet geheel afmaken. De redenen voor gezinnen om het voorleesseizoen niet af te maken zijn onder meer verhuizing, privéomstandigheden, onhandelbare gezinssituatie, geen contact met gezin mogelijk, gezin ziet af van deelname, gezin heeft het te druk, vader is het niet eens met aanmelding, te lang wachten door wachtlijst. De doelaantallen moesten wel behaald worden, daarom zijn we in het geval van een afmelding op zoek worden gegaan naar een vervangend gezin. Dit kan een gezin zijn wat op de wachtlijst staat. Indien er geen gezin op de wachtlijst staat, wordt contact opgenomen met samenwerkingspartners in de wijk en wordt op deze manier een nieuw gezin in de wijk gezocht.
Resultaten? In 2013 heeft VoorleesExpress 312 gezinnen bereikt in Rotterdam. Dit zijn twaalf gezinnen meer dan het gestelde doelaantal van 300 gezinnen. Het geplande aantal gezinnen voor 2013 is dus met succes behaald. In seizoen 9, dat liep van februari 2013 tot en met juli 2013, zijn er op zowel de Noordoever als op de Zuidoever 60 gezinnen bereikt. Er zijn tevens op zowel de Noordoever als de Zuidoever 7 gezinnen, dus 14 gezinnen in totaal, die het voorleesseizoen om verschillende redenen niet geheel hebben afgemaakt. In seizoen 10, van september 2013 tot februari 2014, hebben op de Noordoever 71 gezinnen meegedaan en 97 gezinnen op de Zuidoever. In seizoen 10 zijn er op de Noordoever geen gezinnen afgevallen en op de Zuidoever maakten 10 gezinnen de 20 weken van het seizoen niet vol. Redenen voor gezinnen om het voorleesseizoen niet af te maken zijn verhuizing, privéomstandigheden, onhandelbare gezinssituatie, geen contact met gezin mogelijk, gezin ziet af van deelname, gezin heeft het te druk, vader is het niet eens met aanmelding, te lang wachten door wachtlijst.
Niet alleen gezinnen, maar ook voorlezers of coördinatoren kunnen voortijdig stoppen. Voor hen gelden dezelfde uiteenlopende redenen als voor de gezinnen. Ook in dit geval wordt er gezocht naar een vervangende voorlezer of coördinator. Dit kan ingewikkelder zijn dan het lijkt, aangezien voorlezers vaak alleen in een bepaalde wijk willen voorlezen. Beide gevallen van afmelding gelden als een uitdaging, omdat het hierdoor langer dan gepland duurt voordat een voorleesseizoen daadwerkelijk is gestart en ook weer kan worden afgerond.
In totaal hebben 288 gezinnen de 20 weken van het voorleesseizoen afgemaakt.
Een andere uitdaging is het matchen, dat is het koppelen van de gezinnen aan de voorlezers. Op dit moment wordt er gematched met het programma Excel en deze manier van werken is vrij omslachtig. In 2013 zijn nieuwe mogelijkheden om het matchen efficiënter te laten verlopen onderzocht. Vanaf begin 2014 zal een nieuwe manier om te matchen worden geïmplementeerd.
In de tabel op de volgende pagina is zichtbaar hoeveel gezinnen in welke wijk en deelgemeente hebben meegedaan en hoeveel gezinnen het seizoen niet geheel hebben voltooid.
Tenslotte zijn er in sommige deelgemeenten ook uitdagingen. In deelgemeente Hoogvliet verliep het contact met verschillende partners, zoals scholen, in seizoen 9 niet goed. Hierdoor 30
Deelgemeente
Doelaantal 2013 (subsidieaanvragen)
Totaal seizoen 9
Uitgevallen Totaal seizoen 9 seizoen 10
Totalen 9 & 10 Uitgevallen seizoen seizoen 10 afgemaakt
Noordoever Totaal Noord
30
20
3
18
38
Oude Noorden
11
3
10
Agniesebuurt
2
1
3
Provenierswijk
0
4
4
Liskwartier
6
1
7
Bergpolder
1
1
2
Blijdorp
0
1
1
0
21
Totaal Delfshaven
25
20
1
32
0
52
Totaal Kralingen-Crooswijk
25
15
2
19
0
34
Crooswijk
6
5
11
Rubroek
1
3
4
Kralingen-Oost
1
Kralingen-West
7
2
11
5
1
2
0
7
60
7
71
0
131
Vrij in te vullen Totaal Noordoever
1 18
Zuidoever Feijenoord
37
30
3
28
3
58
IJsselmonde
20
14
4
9
0
23
Charlois
30
15
29
5
44
Carnisse
0
10
1
10
Zuidwijk
4
7
1
11
Oud-Charlois
3
3
2
6
Tarwewijk
7
3
1
10
Pendrecht
1
6
Hoogvliet
33
1
0
31
7 2
Vrij in te vullen Totaal Zuidoever Totaal afgerond Noord & Zuidoever
32 0
60
7
120
97
10
168
Totaal bereikt Noord & Zuidoever
14
31
157
288 10
312
Wat vonden gezinnen van het project? Een aantal quotes: • De ouders vinden de toekomst van hun zoon erg belangrijk. Zij zijn daarom ook blij met het project. Zij zijn tevreden met de voorlezer en zoon Akcan vindt het erg leuk!
Seizoen 10
Seizoen 9
In seizoen 9 en 10 hebben tientallen vrijwilligers zich ingezet als voorlezer of coördinator. Ook zijn er veel stagiaires actief geweest als voorlezer of coördinator. In onderstaande tabel zijn deze aantallen te zien per seizoen.
Vrijwillige voorlezer
71
114
Vrijwillige coördinator
25
26
Stagiairs – voorlezer
45
44
• De ouders zijn erg blij met voorlezer Willeke. Ook hun zoon Eduard vindt het leuk en kijkt er naar uit. • De moeder is actief betrokken en leest nu zelf meer voor. Ik heb ook de vader gevraagd om meer voor te lezen. • Het concentratievermogen van Aybuke is erg verbeterd en ze is niet meer zo verlegen, ook in de klas niet.
Inhoudelijke resultaten De coördinatoren komen per voorleesseizoen op drie momenten bij de gezinnen thuis; aan het begin, in het midden en aan het eind van het seizoen.
• Nederlands praten gaat vooruit, herhaling zou wel goed zijn om woorden te laten beklijven. • Moeder leest Xander iedere avond ongeveer een kwartiertje voor voordat hij gaat slapen. Xander leest al beter. Hij leest vooral iets rustiger en neemt nu ook vaker de tijd om eerst te kijken wat er precies staat.
Tijdens deze gezinsbezoeken wordt een vragenlijst afgenomen bij ouders en kinderen, waarbij onder meer vragen worden gesteld over hoe ouders het voorlezen ervaren en wat de doelstellingen binnen het gezin zijn. Een inhoudelijk resultaat dat geldt voor alle gezinnen is dat zij tenminste één keer in het voorleesseizoen een bezoek aan de bibliotheek hebben gebracht. Ieder gezin heeft een bibliotheekabonnement afgesloten, waardoor de drempel van het bibliotheekbezoek wordt verlaagd. Dit heeft een positieve invloed op het taalklimaat thuis en het vergroten van het leesplezier van de kinderen.
• Moeder ‘leest mee’ tijdens het voorleesuurtje en nu leest zus Dilara ook voor.
32
Wat vonden de kinderen van het project?
Wat vonden gezinnen van het project? Een aantal quotes:
• Eduard praat veel meer Nederlands, dat gaat goed, evenals het begrijpend lezen. Bovendien vindt hij het lezen leuk.
• Vader heeft van school te horen gekregen dat Redouane de laatste weken erg goed vooruit is gegaan met lezen dankzij de betrokkenheid van de voorlezer. Ook is hij op school wat rustiger in de klas en niet meer vervelend. Zijn concentratie is verbeterd op school. Zijn vader geeft aan dat Redouane thuis nu ook eerst iemand laat uitspreken voor hij reageert. Daar is hij erg blij mee.
• Aybuke is ook erg enthousiast en is helemaal mee, ze probeert zich ook meer en meer in het Nederlands uit te drukken. • Redouane vindt het voorlezen en zelf lezen erg leuk. Het zelf lezen van boekjes met grote letters gaat al goed. Wel vindt hij het soms moeilijk als een boekje kleine letters heeft. Die leest hij daarom samen met zijn vader als de voorlezer er niet is.
• De moeder is enthousiast en heel positief over voorlezer Joanneke. Ze is blij met de mogelijkheid om deel te nemen aan de VoorleesExpress.
• Yassin doet het op school al een stuk beter met taal. Hij kent al veel meer woordjes.
3.3.3. Meer Taal Meer Kans Wat doen we en waar? Het project Meer Taal Meer Kans heeft als doel het voorkomen van taalachterstand en het bevorderen van een betere startpositie van jonge kinderen in het basisonderwijs in Rotterdam. Daarbij richt zij zich specifiek op gezinnen met één of meerdere jonge kinderen van 20 maanden tot 5 jaar en waar thuis een andere taal dan Nederlands of onvoldoende Nederlands wordt gesproken.
kunnen begeleiden bij hun taalontwikkeling. De taalcoaches worden op hun beurt begeleid door een coördinator. Elke coördinator begeleidt 5 vrijwillige taalcoaches. Zij hebben wekelijks contact en er worden intervisiebijeenkomsten georganiseerd. De coördinator bezoekt bovendien elk gezin aan het begin, halverwege en aan het einde van het traject. Zowel de coördinatoren als de taalcoaches krijgen voor de start een twee daagse training aangeboden en alle vrijwilligers moeten een verklaring omtrent gedrag kunnen overleggen.
Gedurende een traject van 10 weken, met daarin 17 contactmomenten, worden de gezinnen bezocht door een vrijwillige tweetalige taalcoach. Zij leren de ouders hoe zij hun kinderen
Hoedje van Papier heeft het project Meer Taal Meer Kans per 1 april 2013 overgenomen van stichting de Meeuw. Het project loop formeel 33
t/m eind april 2014 met de opdracht om Meer Taal Meer Kans binnen Rotterdam in te bedden als methodiek.
en vrijwilligers op te starten en te onderzoeken op welke manier dit project op langere termijn zou kunnen worden ingebed.
Hoe verliepen de activiteiten? Hoedje van Papier heeft in 2013 in eerste instantie de methodiek beter overdraagbaar gemaakt. Ook is het project dusdanig aangepast dat het door tweetalige vrijwilligers uit te voeren is. Voorheen werd het project nog door professionals uitgevoerd, waardoor het te duur en onuitvoerbaar werd.
Uiteindelijk zijn in 2013 11 trajecten gestart. Wij hebben ons hierbij in eerste instantie gericht op gezinnen in de wijken waar een grote vertegenwoordiging van Turkse en Antilliaanse gezinnen woont en waar sprake is van een taalachterstand. In het bijzonder gaat het dan om de wijk Feijenoord in deelgemeente Feijenoord, de wijk Pendrecht in deelgemeente Charlois en de wijk Beverwaard in deelgemeente IJsselmonde.
Daarnaast was het materiaal voorheen alleen gericht op de Antilliaanse doelgroep. Hoedje van Papier heeft in 2013 de mogelijkheden onderzocht om het project uit te rollen naar andere talen. In overleg met de gemeente Rotterdam (Taaloffensief) is vervolgens besloten om dit project ook te richten op Turkse gezinnen.
Moeilijkheden en oplossingen Het bleek niet eenvoudig om het project volgens de planning uit te voeren. Oorspronkelijk was het doel om 20 gezinnen te bereiken: 10 Turkse en 10 Antilliaanse gezinnen. Het bleek echter lastig om daarvoor goede, tweetalige vrijwilligers te vinden. Bovendien was ook het vinden gezinnen met jonge kinderen die mee wilden doen aan dit project niet eenvoudig. We hebben veel inspanningen geleverd om zoveel mogelijk mensen te bereiken, maar de complexiteit van het project en bereidwilligheid voor deelname viel tegen.
Nadat de methodiek herschreven was en alle benodigde werkmaterialen waren ontwikkeld, zijn er gezinnen, vrijwilligers en coördinatoren geworven en zijn de vrijwilligers getraind. Verder hebben met de gemeente Rotterdam en actieve partnerorganisaties veel gesprekken plaatsgevonden om de toeleiding van gezinnen
34
Tijdens de pilot hebben we daarom besloten ons minder op de directe uitvoering gaan richten, maar vooral veel tijd te investeren in het goed overdraagbaar maken van het project, zodat na afloop van deze pilot in april 2014, andere organisaties de methodiek kunnen implementeren. Via deze organisaties hopen wij de doelgroep en de vrijwilligers makkelijker te bereiken. Daarmee moet de doelstelling om het project in te bedden in Rotterdam worden behaald.
van Papier: bestrijden sociale achterstand, samenwerken en verbinden en activeren en betrekken. Hoe? Computerwijk verzorgt computercursussen in de wijk voor en door buurtbewoners. De lessen worden gegeven door getrainde vrijwillige docenten uit de buurt. Het contact tussen de buurtgenoten tijdens de cursus is net zo belangrijk als het leren van computervaardigheden.
Resultaten Uiteindelijk zijn in 2013 11 gezinnen van start gegaan, waarvan 4 Turkse gezinnen en 7 Antilliaanse gezinnen. Daarnaast is het project geïntroduceerd bij vele organisaties in Rotterdam, zoals bij het CJG, op scholen, bij welzijnsorganisaties en kinderopvangorganisaties. De methodiek zal in 2014 deels worden ingebed bij de VoorleesExpress. Als er gezinnen zijn die de Nederlandse taal niet goed genoeg beheersen, zal de VoorleesExpress onderzoeken of het voor deze gezinnen mogelijk is om door een tweetalige vrijwilliger geholpen te worden met de methodiek Meer taal Meer Kans. De VoorleesExpress zal daarvoor de Antilliaanse en Turkse materialen beschikbaar hebben. Daarnaast zijn we in gesprek met Stichting Lezen en Schrijven en de wijkteams van de Children’s Zone en onderzoeken we hoe deze methodiek ook door deze organisaties geïmplementeerd kan worden.
De deelnemers delen hun interesse in de computer. Hun afkomst, achtergrond en geloof is heel verschillend. Tijdens de cursus komen ze vaak voor het eerst met elkaar in contact, iets wat anders niet of nauwelijks gebeurt. Zo vergroten de cursussen niet alleen het zelfvertrouwen en de kansen van de deelnemers, maar dragen deze ook bij aan een prettigere en sterkere buurt. Er is veel ruimte voor persoonlijke aandacht en een veilige leeromgeving. De deelnemers worden op deze manier gestimuleerd om zichzelf te ontwikkelen. Computerwijk maakt gebruik van locaties en organisaties die de doelgroep al bereiken in hun dagelijkse werk. De cursussen zijn daardoor laagdrempelig en toegankelijk. Gewenste resultaten? 1. Stimuleren ontwikkeling digitale vaardigheden 2. Stimuleren maatschappelijke zelfredzaamheid 3. Sociale cohesie en wijkverbinding
3.4. Computerwijk 3.4.1. Algemeen Wat? Sinds januari 2013 is Stichting Hoedje van Papier de lokale uitvoerder van Computerwijk in Rotterdam. Het project Computerwijk is in 2006 gestart in Amsterdam en inmiddels uitgegroeid tot een landelijk initiatief. Het doel van het project is tweeledig: het bestrijden van digibetisme én het stimuleren van sociale cohesie. Het aanleren van computervaardigheden is dus net zo belangrijk als het opdoen van sociale contacten met buurtbewoners. De ideologie van het project Computerwijk sluit goed aan bij de doelstelling en kernwaarden van Hoedje
3.4.2 Computerwijk Wat doen we en waar? In 2013 zijn er 40 Computerwijk cursussen uitgevoerd in Rotterdam. Deze cursussen zijn uitgevoerd in drie deelgemeentes in Rotterdam, te weten: Charlois, Feijenoord en IJsselmonde. Bij de organisatie van Computerwijk cursussen wordt gestreefd naar een samenwerking met een partner in de wijk, bijvoorbeeld een welzijnsorganisatie. Deze partners komen in hun dagelijks werk in contact met de Computerwijk doelgroep en beschikken in bijna alle gevallen over een geschikte ruimte in de wijk. 35
De cursussen worden gegeven door getrainde vrijwillige docenten. Hoedje van Papier traint alle vrijwilligers in didactiek, klassenmanagement en de inhoud van het lesmateriaal. Elke
cursus wordt gegeven door twee docenten aan maximaal 8 cursisten. Computerwijk werkt momenteel met cursussen op drie niveaus: Dubbelklik Basis, Dubbelklik Plus en Dubbelklik XL.
Dubbelklik Basis • Typen op het toetsenbord • Klikken met de muis • Websites bekijken op internet
Dubbelklik Plus • Bestand opslaan op de computer en werken met een zoekmachine • Online encyclopedie gebruiken • Filmpjes kijken met YouTube • Een treinreis plannen • Hotmail: E-mail lezen en sturen Contactpersonen E-mail beantwoorden en doorsturen Bijlage openen en opslaan
Dubbelklik XL • • • • • • • •
Tekstverwerking Mappen op de computer E-cards Internetbankieren OV reisinformatie Woonnet Rijnmond Facebook en online winkelen Werk zoeken
36
Moeilijkheden en oplossingen? In het eerste jaar van Computerwijk zijn er tal van uitdagingen geweest. Tijdens de opstart van het project in Rotterdam was er geen begeleiding vanuit stichting Computerwijk, de landelijke organisatie, waardoor veel moeilijkheden en uitdagingen door Hoedje van Papier zelf zijn opgelost. Later in het jaar was er wel een aanspreekpunt vanuit stichting Computerwijk, maar omdat er vanuit de landelijke organisatie in weinig tijd veel problemen het hoofd moesten worden geboden en dus niet in alle gevallen tijdig kon worden ingespeeld op de lopende problemen, heeft Hoedje van Papier toch in veel ontwikkelingen een voortrekkersrol moeten aannemen.
Hoe verliepen de activiteiten? De activiteiten verliepen over het algemeen goed. Zowel deelnemers als welzijnspartners in de wijk zijn enthousiast over het project en willen graag meedoen. Welzijnspartners begrijpen de noodzaak en ervaren de laagdrempeligheid van het project als erg positief. Eind 2012 zijn gesprekken gestart in Charlois, om daar een samenwerking aan te gaan met Pit010. Deze samenwerking was succesvol en in januari 2013 kon in het Participatiecentrum gestart worden met de eerste Computerwijk cursussen. Pit010 heeft een groot aandeel gehad in de werving van cursisten in Charlois, waardoor de activiteiten in deze deelgemeente goed verliepen.
Een veelvoorkomende moeilijkheid is het innen van betalingen van cursisten en de aanwezigheid van cursisten. Cursisten dienen bij aanvang van de eerste les de bijdrage te betalen. Veel cursisten vergeten dit bedrag mee te nemen, waardoor projectmedewerkers van Computerwijk meerdere malen naar locaties zijn gegaan om geld te innen. Hierbij komt dat veel cursisten een aantal lessen meedoen en wanneer zij geen uitweg meer zien voor het betalen van het deelnamegeld, zij niet meer naar de cursus komen. Ook zijn er veel cursisten die zich aanmelden en vervolgens niet komen. Het is moeilijk om de oorzaak hiervan te achterhalen en er zijn meerdere oplossingen bedacht. Een oplossing kan zijn om cursisten na het versturen van de bevestigingsbrief, met daarin gegevens over de cursus, na te bellen om hen telefonisch te informeren over deelname aan de cursus en het betalen van de bijdrage. In 2014 worden er meer cursisten geworven, zodat de doelaantallen uiteindelijk behaald kunnen worden. Hierbij wordt rekening gehouden met het grote verloop van cursisten.
Ook in IJsselmonde is getracht een samenwerking aan te gaan met Pit010. Deze samenwerking verliep niet altijd vlekkeloos, onder meer omdat er veel verschuivingen waren in contactpersonen. Ook beschikte Pit010 niet over een geschikte locatie. In mei 2013 is er één Computerwijk cursus georganiseerd in Buurthuis De Dijk. Na afloop van deze cursus is besloten de uitvoer in IJsselmonde tijdelijk te staken, totdat er een geschikte samenwerkingspartner en locatie is gevonden. In Feijenoord is in het eerste half jaar van 2013 geen samenwerking geweest met een welzijnspartner. De volledige organisatie en werving lag hiervoor in handen van Computerwijk. De cursussen vonden plaats op het Sint Montfort College. In Feijenoord verliep de werving van de cursisten wat stroever, omdat de welzijnsorganisatie die fungeert als schakel tussen cursus en cursist, hier ontbrak. Na de zomervakantie is er in Feijenoord een nieuwe locatie gevonden om cursussen te organiseren; het Servicepunt op de Hilledijk. Ook is er een samenwerking aangegaan met de organisatie Wilskracht Werkt. Deze organisatie werkt in Feijenoord vanuit het Servicepunt en staat in direct contact met veel potentiële Computerwijk cursisten, waardoor zij cursisten hebben kunnen aanmelden. De cursussen verliepen goed op het Servicepunt, onder meer omdat Wilskracht Werkt fungeerde als aanspreekpunt op de locatie, wat door docenten als zeer prettig werd ervaren.
Een andere moeilijkheid tijdens het organiseren van Computerwijk cursussen is het werken met verschillende computersystemen op de locaties. De besturingssystemen van de computers verschillen per locatie. Dit kan een uitdaging vormen voor de docenten, die niet altijd gewend zijn om met verschillende besturingssystemen te werken. Tevens is er niet op elke locatie een contactpersoon of aanspreekpunt 37
aanwezig, waardoor er bij computerproblemen niet altijd hulp op locatie ingeschakeld kon worden. Deze vragen dienen in dat geval door Computerwijk te worden beantwoord.
materiaal geactualiseerd en werkbaar gemaakt om de geplande cursussen uit te kunnen voeren. De methodiek is in 2013 steeds beter afgestemd op de specifieke wensen van cursisten en de meer algemene behoeften in de samenleving. In het huidige lesmateriaal wordt onder meer aandacht besteed aan het activeren van burgers, bijvoorbeeld door het geven van lessen over huizen zoeken, een curriculum vitae maken en online vacatures zoeken.
Op het gebied van de processen en organisatie van het project Computerwijk heeft Hoedje van Papier het bestaande handboek van Stichting Computerwijk in 2013 geactualiseerd en aangevuld. Dit handboek geldt als leidraad bij het project en Hoedje van Papier heeft veel onderdelen hiervan zelf opgezet en uitgewerkt. Deze toevoegingen en veranderingen komen ten goede aan de uitvoer en de overdraagbaarheid van het project. In het handboek wordt de organisatie van het project duidelijk beschreven, evenals de stappenplannen voor de uitvoer. Ook bevat het handboek alle benodigde documenten voor de uitvoer en administratie van het project.
Resultaten In ons oorspronkelijke plan zijn we uitgegaan van 41 cursussen voor maximaal 8 deelnemers per cursus. Gedurende de loop van het project kwamen we erachter dat het niet altijd haalbaar bleek om die 8 cursisten vast te houden. We hebben toen besloten om een ondergrens vast te stellen van 6 cursisten per cursus en als het deelname aantal onder 6 personen zou komen te liggen, dat de cursus dan afgezegd of verplaatst zou worden. Daarmee komen we op maximaal 328 cursisten en minimaal 240 cursisten. Ook zijn we uitgegaan van 230 unieke cursisten, omdat sommige cursisten zich ook aanmelden voor vervolgcursussen.
Tenslotte zijn er in 2013 veel uitdagingen geweest op het gebied van het lesmateriaal. Sinds de oprichting van Stichting Computerwijk in 2009 wordt gewerkt met ‘Dubbelklik’ lesmateriaal. Dit materiaal is inmiddels sterk verouderd en achterhaald, waardoor bepaalde onderdelen uit sommige lessen niet meer konden worden uitgevoerd. Stichting Computerwijk is bezig met nieuw lesmateriaal, maar omdat dit niet op tijd gereed kon zijn voor de cursussen in 2013 heeft Hoedje van Papier het ‘Dubbelklik’
Deelgemeente
jan - feb
Wegens een wisseling van de welzijnsorganisatie in deelgemeente Feijenoord is één cursus in deze deelgemeente uitgesteld tot begin 2014. Daarmee zijn in 2013 40 cursussen uitgevoerd. In onderstaande tabel is af te lezen hoeveel cursussen er zijn georganiseerd in elke deelgemeente:
mrt - apr
mei – juni
sept – okt
nov – dec
Charlois
3
5
8
4
4
Feijenoord
2
2
2
3
6
7
10
IJsselmonde Totaal
1 5
7
11
38
• In deelgemeente Feijenoord schreven zich 86 deelnemers in voor een cursus. In totaal hebben de cursisten 86 keer deelgenomen aan de 15 cursussen die we in deze deelgemeente hebben georganiseerd; • In deelgemeente Charlois schreven zich 120 cursisten in. In totaal hebben we 171 cursisten een diploma kunnen uitreiken voor de 24 cursussen die in de deelgemeente zijn georganiseerd; • In deelgemeente IJsselmonde schreven 12 cursisten zich in, waarvan er vijf 1 cursus hebben afgerond. • 10 deelnemers uit andere deelgemeenten schreven zich in, maar konden in 2013 niet deelnemen aan een cursus. Zij zullen in 2014 deelnemen.
Voor de 40 cursussen hebben zich in totaal uiteindelijk 228 unieke cursisten ingeschreven. Dat zijn twee cursisten minder dan de geplande 230 unieke cursisten. Omdat een aantal cursisten aan meerdere cursussen heeft meegedaan, hebben we in totaal 262 keer een cursist ingeschreven voor een cursus. Dit aantal ligt lager dan het maximaal geplande aantal van 328 en iets hoger dan het gaandeweg minimaal geplande aantal. De redenen waarom we het maximale aantal niet hebben weten te behalen zijn divers: • Cursisten konden wegens privé omstandigheden de cursus toch niet betalen of niet geheel afronden. • Andere cursisten waren qua niveau niet in staat de cursus naar voldoening te voltooien. • 10 cursisten zullen in 2014 een cursus volgen, omdat wij in 2013 geen cursus op de door hen gewenste locatie en op hun niveau konden aanbieden.
We kunnen dus concluderen dat we het aantal te organiseren cursussen hebben behaald, maar dat het deelnemende aantal cursisten enigszins is achtergebleven bij onze maximale verwachtingen. Voor 2014 zullen we van tevoren rekening houden met het verloop van het aantal cursisten. We gaan dan uit van de ondergrens van 6 cursisten en streven ernaar per cursus een hoger aantal deelnemers (10) in te schrijven, rekening houdend met de vele omstandigheden waardoor cursisten op het laatst
Alle benodigde vrijwillige docenten zijn gevonden en opgeleid. Veel van hen gaan ook in 2014 verder met lesgeven voor Computerwijk. De verdeling van aantallen cursisten per deelgemeente ziet er als volgt uit:
39
af kunnen haken. Hiermee hopen we alsnog uit te komen op een gemiddelde van 8 cursisten per cursus.
die beter kunnen. Onderstaande inhoudelijke resultaten zijn een samenvatting van de evaluatieformulieren en de uitkomsten van de evaluatiebijeenkomsten met de docenten.
Inhoudelijke resultaten Aan het eind van elk blok vullen de docenten en de cursisten een evaluatieformulier in. De uitkomsten worden verwerkt en waar mogelijk omgezet in een actiepunt. De docenten wonen, naast het invullen van het evaluatieformulier, ook een evaluatiebijeenkomst bij aan het einde van elk blok. Hier worden lopende zaken besproken en punten die goed gaan en punten
Wat kan beter volgens de cursisten? • Er zou meer aandacht kunnen worden besteed aan cursisten die wat langzamer zijn. • De locatie Charlois is te krap.
Wat gaat goed volgens de cursisten?
• Moeilijke oefeningen zouden herhaald kunnen worden.
• Docenten zijn goed, hebben geduld en zijn begripvol.
• De computer is anders dan thuis, hierdoor vind de cursist het moeilijker om programma’s te gebruiken en thuis toe te passen.
• Boeken zijn duidelijk en goed. Het is fijn dat je erin mag schrijven, zodat je aantekeningen kan maken.
• Sommige computers zijn verouderd.
• Het is fijn dat er gewerkt wordt met duidelijke plaatjes in de boeken.
• In het boek is er nog iets te weinig theoretische uitleg, maar het is allemaal wel leesbaar.
• De locatie in Feijenoord is goed, overzichtelijk ingericht met ruime bureaus en goede stoelen.
• Leerlingen met verschillende niveaus zouden beter ingedeeld kunnen worden.
• De docenten hebben geduld en je mag ze alles vragen.
• Bij XL moest er een CV worden gemaakt, maar er waren veel ouderen. Het past dus niet goed bij de doelgroep. Men zou meer onderscheid kunnen maken in doelgroepen en wat zij willen leren.
• Er is aandacht voor iedereen en de docenten zijn behulpzaam. • De docenten namen de tijd en gaven duidelijke uitleg.
40
Wat gaat goed volgens de docenten?
Wat kan beter volgens de docenten?
• Het aantal cursisten per cursus is goed.
• Er zou meer oefenmateriaal kunnen zijn voor cursisten om thuis te oefenen.
• Dankbaarheid van cursisten is erg prettig.
• Verschillende besturingssystemen is onhandig.
• Cursussen zorgen voor verbinding tussen mensen.
• Over de locatie en voorzieningen: in sommige gevallen is de ruimte te klein, is er gedateerde software en past het lespakket niet bij de doelgroep.
• Goede verhouding tussen mannen en vrouwen. • Prettige werksfeer.
• Spelling van namen cursisten kan beter worden gecheckt.
• Gezellige mensen. • Lesopbouw is goed.
• Computerwijk zou eerder kunnen laten weten wanneer en waar de cursussen gaan plaatsvinden.
• Docenten leren onderling veel van elkaar.
• Meer communicatie met collegadocenten is wenselijk, o.a. om ervaringen uit te wisselen.
• Prettig contact met contactpersonen op bepaalde locaties.
• De contactpersoon op locatie is niet altijd bereikbaar.
• Coördinatie vanuit Hoedje van Papier is goed, het contact met de coördinator Computerwijk is prettig.
• Soms is er kritiek op de collegadocent. Tip voor Hoedje van Papier: onverwacht bezoek tijdens cursussen om te kijken hoe het gaat.
• Locatie Feijenoord: ruim lokaal. • Locatie Charlois is goed bereikbaar en gratis parkeren.
• De intake van nieuwe docenten kan beter, er kan bijvoorbeeld meer aandacht worden besteed aan motivatie, zodat alle docenten dezelfde insteek hebben.
41
3.5. Overige projecten: Training Diversiteit en Inclusie
deelnemers en trainers van begin tot eind zeer gemotiveerd. De deelnemers waren erg enthousiast over de inhoud van de dag. Zij gaven aan dat ze er in hun (vrijwilligers)werk en ook in hun privésituatie veel aan kunnen hebben.
Wat doen we en waar? Stichting Hoedje van Papier heeft in samenwerking met de organisaties Mano en Diversity Joy een training aangeboden, ‘Diversiteit en Inclusie’ genaamd. Met deze training werd ten doel gesteld dat de in Rotterdam aanwezige diversiteit als positief en stimulerend wordt ervaren en dat hierdoor meer sociale binding met de stad en leefomgeving ontstaat.
Moeilijkheden en oplossingen We hebben bij dit project niet echt veel moeilijkheden gekend. We hebben een evaluatie gehouden waar de deelnemers konden aangeven wat ze van de training vonden en wat er aan verbeterd zou kunnen worden. De beoordeling van de training was heel positief. Echter, één van de conclusies was dat de training nog iets teveel op individueel besef is gericht, dus wat voor rol diversiteit speelt in ieders dagelijks leven. Als aanbeveling werd onder meer gegeven dat de training wellicht meer handvatten zou kunnen bieden n.a.v. concrete werksituaties zoals deze onder meer binnen het onderwijs- en welzijnswerk voorkomen.
Diversiteit gaat over man en vrouw, rijk en arm, jong en oud, zwart en wit, moslim, christen, atheïst, allochtoon en autochtoon, seksuele voorkeur en mensen met en zonder beperkingen. Allemaal hebben we onze geschiedenis met verschillen: soms pijnlijke ervaringen, soms vreugdevol. Soms verbonden met conflict, soms verbroederend en verrijkend. En we hebben allemaal emoties en oordelen rond het thema. Uitgangspunt voor de training waren onze eigen ervaringen met diversiteit. Op basis daarvan onderzochten we onze positie in het werkveld en hoe we daarbinnen met diversiteit omgaan.
Resultaten Met de twee trainingen zijn in totaal 49 deelnemers bereikt. Zij hebben veel inzicht verkregen in diversiteit als thema. Gezien het feit dat de deelnemers vrijwel allemaal in relatie staan tot een doelgroep waarbij het belangrijk is rekening te houden met verschillende achtergronden, heeft de training een concrete bijdrage kunnen leveren aan het beter kunnen uitvoeren van het (vrijwilligers)werk. Dit geldt o.a. voor de projecten van Hoedje van Papier.
Hoe verliepen de activiteiten? De training ‘Diversiteit en Inclusie’ is in november 2013 met 2 groepen vrijwilligers uitgevoerd. De training was met name gericht op vrijwilligers, voor een groot deel werkzaam bij de VoorleesExpress en Computerwijk. Ongeveer een kwart van alle deelnemers was student van de sociale opleidingen van Hogeschool Rotterdam. Daarnaast hebben nog een aantal mensen zich via andere organisaties aangemeld.
De ontwikkeling van deze workshops staat niet op zichzelf. 2013 was het pilotjaar, maar in 2014 zal verder gebouwd worden met de opgedane ervaring en zal er worden samengewerkt met meerdere partners in de stad. Hierbij zal onder meer de samenwerking worden gezocht met de diverse kenniscentra, Vrijwilligerswerk Rotterdam en diverse welzijnsorganisaties.
De Hogeschool Rotterdam heeft als locatie voor de trainingen gediend. Op beide dagen verliep het programma voorspoedig en waren alle
42
4. Activiteiten Peru 4.1. Algemeen
shops die de kinderen stimuleren bij het ontwikkelen van levensvaardigheden en het vormgeven van hun ‘levensplan’ ter voorbereiding op hun toekomst, nadat zij de opvang (gedwongen) moeten verlaten.
Doelen Het project Pasa la Voz heeft als doel het verbeteren en professionaliseren van het onderwijs en de hulpverlening van kinderen in risico- of achterstandsituaties, zodat de sociale inclusie van deze kinderen en jongeren wordt bevorderd.
• Verbetering van het onderwijs/ de hulpverlening vanuit de lokale organisaties door middel van (bij)scholingscursussen voor de directie en het personeel van deze organisaties. Aan de cursussen neemt het personeel deel van 13 organisaties uit ons netwerk. Daarmee wordt de hulp en het onderwijs van naar schatting 4000 kinderen verbeterd.
Pasa la Voz werkt met weeskinderen, sociaal verwaarloosde kinderen, tienermoeders, werkende kinderen, slachtoffers van seksueel en fysiek misbruik, slachtoffers van seksuele exploitatie, kinderen die in aanraking zijn geweest met de politie en kinderen die opgroeien in achterbuurten en in extreme armoede leven.
Samenwerking met lokale partners Om haar doelstellingen te kunnen behalen en verduurzamen, werkt PLV nauw samen met verschillende belangrijke regionale partners:
Netwerk Pasa la Voz is geen op zichzelf staande organisatie. Pasa la Voz werkt met een netwerk van bestaande lokale organisaties die zich richten op kansarme kinderen in de stad Cusco. Voor Pasa la Voz is de samenwerking met deze organisaties van groot belang. Zij staan uiteindelijk voor de belangrijke taak om de kinderen die instrumenten mee te geven die van belang zijn voor hun toekomst. Binnen deze organisaties worden kinderen in het algemeen opgevangen en wordt hen de nodige basiszorg verleend, maar helaas zijn vaak niet alle nodige middelen aanwezig en is het personeel niet of slecht opgeleid voor het werk dat zij doet. De lokale organisaties zijn daardoor niet in staat om een integrale aanpak te bieden die nodig is voor de ontwikkeling van de kinderen tot zelfredzame, ondernemende kinderen/volwassenen.
Ministerie van Onderwijs Elk jaar stuurt Pasa la Voz de curricula van de verschillende activiteiten naar het ministerie ter goedkeuring. De certificaten voor de workshops en cursussen, zowel voor de kinderen als voor het personeel worden officieel erkend door het ministerie. Ook heeft het ministerie PLV gevraagd een pilot uit te voeren met een openbare school n.a.v. een werkbezoek dat zij bracht aan PLV. Deze pilot is inmiddels met succes uitgevoerd en ook in 2013 zal PLV met deze school haar samenwerking voortzetten. Red Semilla Nueva Dit is een regionaal netwerk van opvangorganisaties voor kinderen/ jongeren in Cusco. Pasa la Voz maakt onderdeel uit van het actieve bestuur van dit netwerk en is als organisatie verantwoordelijk voor de afdeling capaciteitsopbouw van het netwerk.
Activiteiten Pasa la Voz bereikt haar doelstelling door middel van twee programmalijnen:
Regionale Overheid & Ministerie van Sociale Zaken (Gobierno Regional en Ministerio de la Mujer y Poblaciones Vulnerables) Pasa la Voz heeft deel uitgemaakt van een comité dat namens het netwerk Semilla Nueva
• Directe hulp aan kinderen in de vorm van onderwijs, als aanvulling op de (vaak beperkte) hulp vanuit de huidige lokale hulpverleningsinstanties. PLV organiseert work43
heeft meegewerkt aan een interventie-manual, een strategisch plan voor de komende vijf jaar dat door Unicef Cusco en bovengenoemde ministeries wordt vormgegeven. PLV is als ervaringsexpert gevraagd mee te denken en een aandeel te leveren aan de manual op het gebied van ‘Bescherming van het Kind’. Zodra het plan goedgekeurd is en er komt een budget voor beschikbaar, zal PLV de uitvoering van het door haar vormgegeven gedeelte voor haar rekening nemen. Dit is echter sterk afhankelijk van de politieke ontwikkelingen.
hun stem kunnen laten horen. Het gaat hierbij om magazines, theatervoorstellingen, videoreportages en blogs. Deze worden niet alleen verspreid onder de kinderen van de organisaties uit ons netwerk, maar ook bij andere openbare scholen, op markten, in de wijken, het centrum van de stad en in openbare theaters en musea. Ook nemen kinderen regelmatig deel aan evenementen voor of over kinderen. Hierbij komen verschillende thema’s die voor de kinderen van belang zijn aan bod en worden deze gedeeld met het publiek. Hoe verliepen de activiteiten? De workshops zijn allemaal volgens planning verlopen en hebben mooie resultaten opgeleverd. Voor de kinderen is Pasa la Voz een fijne afleiding van de dagelijkse activiteiten. Zij voelen zich thuis, vrij en kunnen zich uiten. Zij geven vaak aan Pasa la Voz als een grote, warme familie te zien. Van de begeleiders van de kinderen krijgen wij dezelfde positieve reacties. Naast de workshops zijn in 2013 twee activiteiten georganiseerd waar alle kinderen gezamenlijk aan hebben deelgenomen. Ook deze activiteiten zijn goed verlopen. Daarnaast wordt aan het einde van elk semester een eindpresentatie georganiseerd.
4.2. Workshops Wat? Voor jongeren die deel uitmaken van het netwerk Pasa la Voz organiseert Pasa la Voz workshops journalistiek, fotografie & video en theater. Tijdens de workshops wordt aandacht besteed aan vakinhoudelijke aspecten rondom bovengenoemde media. De programmering van de workshops vindt bovendien plaats rondom de ontwikkeling van levensvaardigheden. Door middel van specifieke werkvormen en thema’s worden deze vaardigheden ontwikkeld. De workshops maken onderdeel uit van een driejarig cursusprogramma waarbij de kinderen zichzelf kunnen ontwikkelen en voorbereiden op hun toekomst. In het eerste jaar ligt de nadruk op het creëren van bewustzijn van de kinderen ten aanzien van hun eigen sociaalculturele achtergrond, hun huidige situatie en de rechten van het kind. In het tweede jaar besteden wij vervolgens aandacht aan het ontwikkelen van sociale vaardigheden en het creëren van bewustzijn ten aanzien van rechten en verplichtingen van kinderen. In het laatste jaar ligt de nadruk op de persoonlijke ontwikkeling van kinderen en het maken van een eigen levensplan, zodat de kinderen een duidelijk idee hebben van wat zij willen doen op het moment dat zij geacht worden zelfstandig te zijn. Vaak is dit als zij 18 jaar zijn en het tehuis moeten verlaten of andere vormen van opvang voor hen eindigen.
Naast de directe uitvoering van de workshops is door de vakkrachten van Pasa la Voz in 2013 nieuw educatief materiaal uitgewerkt in de vorm van een lerarenmanual en een werkboek voor kinderen. In 2012 is reeds het materiaal uitgewerkt voor het eerste cursusjaar; in 2013 is dit voor het tweede cursusjaar gedaan. Daarnaast is er een video ontwikkeld rondom het thema ‘omgaan met emoties’. De vakkrachten van Pasa la Voz worden voortduren bijgeschoold. In 2013 zijn alle vakkrachten getraind door de medewerkers van Pasa la Voz die verantwoordelijk zijn voor de programmalijn capaciteitsopbouw. De training vond plaats rondom het thema ‘conflicthantering en onderhandelen’. Moeilijkheden en oplossingen • Tijdens de implementatie van het project hebben we altijd te maken met andere organisaties. Deze samenwerking houdt in
Tijdens de verschillende workshops produceren de kinderen verschillende uitingen waarmee zij 44
dat we erg afhankelijk zijn van het niveau van organisatie en coördinatie van onze partners. Hoewel onze partners erg enthousiast zijn over de samenwerking en gemotiveerd zijn om actief deel te nemen aan het netwerk, verloopt de communicatie en coördinatie helaas niet altijd even soepel. Dit houdt in dat we vaak veel tijd kwijt zijn aan het vastleggen van afspraken en het herinneren hieraan. Ook vergeten organisaties vaak door te geven als er veranderingen in hun programmering zijn die van invloed zijn op de deelname van de kinderen aan ons workshopprogramma. Ook komen niet altijd alle afgevaardigden van de lokale organisaties hun afspraken na als het gaat om het bijwonen van presentaties, evaluaties en andere overlegmomenten.
te winnen van haar partners en goede resultaten heeft kunnen laten zien. Ook heeft Pasa la Voz op regelmatige basis ontbijten georganiseerd voor afgevaardigden van de lokale organisaties uit het netwerk. Tijdens deze ontbijtsessies worden alle praktische en inhoudelijke aspecten behandeld die van belang zijn voor de samenwerking. • De kinderen die deelnemen aan de workshops kunnen in sommige gevallen de periode niet afmaken. Dit komt omdat de kinderen, indien mogelijk, weer terug worden geplaatst bij hun familie of andere bekenden die hen kunnen opvangen. In sommige gevallen worden kinderen geadopteerd of hebben zij hun tijd in de gevangenis uitgezeten. Doordat de kinderen zich in principe niet permanent in de tehuizen bevinden, is er altijd een verloop van kinderen tijdens de workshops. Het doelaantal van 160 kinderen is mede daardoor tijdens het
De samenwerking met de partners is wel met de tijd verbeterd. Dit komt o.a. doordat Pasa la Voz het vertrouwen heeft weten
45
tweede semester niet behaald. Pasa la Voz probeert dit zoveel mogelijk te ondervangen door een strenge selectie van de deelnemers in overleg met de psychologen/ sociaal werkers van de lokale organisaties. Resultaten In 2013 hebben gedurende de eerste helft 160 jongeren 2 keer per week gedurende 2,5 uur deelgenomen aan de workshops. De tweede helft hebben 149 jongeren deelgenomen. Vanwege verschillende omstandigheden is er altijd een verloop. Sommige jongeren gaan terug naar hun gezin of worden bij een ander gezin geplaatst.
De workshops worden door de kinderen zelf en door de leraren geëvalueerd. Na elk semester wordt er per kind een evaluatieformulier ingevuld, waarbij de ontwikkeling van levensvaardigheden wordt geëvalueerd, maar ook de vakinhoudelijke kennis per discipline. Deze kennis wordt aangevuld met een zelfevaluatie door de kinderen en de inhoud van de producten die aan het einde van elk semester worden geproduceerd. De resultaten worden met de begeleiders van de kinderen gedeeld.
De jongeren waren afkomstig van de volgende organisaties:
Nr
Organisatie
1
Hogar Maria Salomé Ferro
2
Hogar San Judas Chico
3
Hogar San Pedro
4
Centro Juvenil de Rehabilitación Marcavalle
5
Programa de Educadores de calle Rosaspata
6
Programa de Educadores de calle Vinocanchón
7
Hogar Amantaní Cusco
8
Hogar Amantaní Ccorca
9
Hogar Jesus Mi Luz
10
Centro Yanapanakusun
11
Casa de Acogida Mantay
12
Colegio San Francisco de Borja
Hoe meten we de resultaten? Pasa la Voz maakt bij het ontwikkelen, gebruiken en evalueren van werkvormen met de ‘vaardigheden voor het leven’ die door de Wereld Gezondheids Organisatie worden gehanteerd. Daarbij heeft zij een eigen indeling gemaakt, afgestemd op de behoeften die tijdens de afgelopen jaren zijn geïdentificeerd door Pasa la Voz, de kinderen zelf en hun begeleiders.
De ontwikkeling van levensvaardigheden wordt per blok, maar ook gedurende het gehele jaar geëvalueerd, waarbij de gegevens per semester worden gedeeld met de leraar die het kind tijdens het opeenvolgende semester moet evalueren. Per kind kan aan het einde van het jaar in statistieken worden gezien hoe het zijn vaardigheden heeft weten te ontwikkelen. Wat zijn de behaalde resultaten? De vaardigheden die bij de kinderen worden ontwikkeld, zijn in te delen in onderstaande categorieën. Daarbij is een onderverdeling gemaakt tussen het eerste en het tweede cursusjaar. Uit de evaluaties blijkt dat de kinderen zich op al deze vlakken in mindere of meerdere mate ontwikkelen. Vaak blijkt daarbij dat de kinderen zich aan het einde van het jaar minder positief beoordelen dan de vakkrachten. Dit komt aan de ene kant omdat zij vaak een laag zelfbeeld hebben. Aan de andere kant worden zij zich gedurende de workshops bovendien bewuster van hun eigen ontwikkeling. Daardoor gaan sommige kinderen zich kritischer beoordelen.
46
Evaluatie eerste cursusjaar Fysieke zelfkennis
Hoe ben ik: wat vind ik leuk, waar ben ik goed in en waar ben ik minder goed in? Bewustzijn t.a.v. emoties en hoe daarmee om te gaan
Volgens de leraren van PLV ligt het percentage kinderen dat deze vaardigheden niet tot nauwelijks heeft ontwikkeld op 40% en aan het einde van het jaar slechts 12%. 21% van de kinderen heeft deze vaardigheden gemiddeld ontwikkeld; aan het einde van het jaar is dat 20%. Het percentage dat deze vaardigheden aan het begin van het jaar al goed heeft ontwikkeld is 39% en aan het einde van het jaar is dit percentage gestegen naar 68%.
Volgens de leraren van PLV ligt het percentage kinderen dat deze vaardigheden niet tot nauwelijks heeft ontwikkeld op 60% en aan het einde van het jaar slechts 11%. 15% van de kinderen heeft deze vaardigheden gemiddeld ontwikkeld; aan het einde van het jaar is dat 45%. Het percentage dat deze vaardigheden aan het begin van het jaar al goed heeft ontwikkeld is 15% en aan het einde van het jaar is dit percentage gestegen naar 44%.
Bij de start van het jaar geeft nog 60% van de kinderen aan dat zij niet tot in zeer beperkte mate beschikken over deze vaardigheden. Aan het einde van het jaar was dit nog slechts 27%. 20% heeft deze vaardigheden gemiddeld ontwikkeld en aan het einde van het jaar is dat 40%. 20% geeft bij de start van 2012 aan deze vaardigheden wel goed te hebben ontwikkeld en aan het einde van het jaar is dat 33%.
Bij de start van het jaar geeft nog 62% van de kinderen aan dat zij niet tot in zeer beperkte mate beschikken over deze vaardigheden . Aan het einde van het jaar was dit nog slechts 30%. 20% heeft deze vaardigheden gemiddeld ontwikkeld en aan het einde van het jaar is dat 36%. 8% geeft bij de start van 2012 aan deze vaardigheden wel goed te hebben ontwikkeld en aan het einde van het jaar is dat 34%.
47
Waar kom ik vandaan: ik ben trots op mijn afkomst, weet waar ik vandaan kom en identificeer me met de tradities en gewoontes. Ik heb contact met mijn familie en vind het leuk als zij mij op komen zoeken
Mijn relatie met anderen Volgens de leraren van PLV ligt het percentage kinderen dat deze vaardigheden niet tot nauwelijks heeft ontwikkeld op 50% en aan het einde van het jaar 39%. 23% van de kinderen heeft deze vaardigheden gemiddeld ontwikkeld; aan het einde van het jaar is dat 20%. Het percentage dat deze vaardigheden aan het begin van het jaar al goed heeft ontwikkeld is 28% en aan het einde van het jaar is dit percentage gestegen naar 41%.
Volgens de leraren van PLV ligt het percentage kinderen dat deze vaardigheden niet tot nauwelijks heeft ontwikkeld op 55% en aan het einde van het jaar slechts 14%. 30% van de kinderen heeft deze vaardigheden gemiddeld ontwikkeld; aan het einde van het jaar is dat 32%. Het percentage dat deze vaardigheden aan het begin van het jaar al goed heeft ontwikkeld is 15% en aan het einde van het jaar is dit percentage gestegen naar 54%.
Bij de start van het jaar geeft nog 68% van de kinderen aan dat zij niet tot in zeer beperkte mate beschikken over deze vaardigheden . Aan het einde van het jaar was dit nog slechts 42%. 20% heeft deze vaardigheden gemiddeld ontwikkeld en aan het einde van het jaar is dat 23%. 12% geeft bij de start van 2012 aan deze vaardigheden wel goed te hebben ontwikkeld en aan het einde van het jaar is dat 25%.
Bij de start van het jaar geeft nog 57% van de kinderen aan dat zij niet tot in zeer beperkte mate beschikken over deze vaardigheden . Aan het einde van het jaar was dit nog 36%. 23% heeft deze vaardigheden gemiddeld ontwikkeld en aan het einde van het jaar is dat 44%. 20% geeft bij de start van 2012 aan deze vaardigheden wel goed te hebben ontwikkeld en aan het einde van het jaar is dat nog steeds 20%.
48
Evaluatie tweede cursusjaar Uitdrukkingsvaardigheden
Omgangsvormen Volgens de leraren van PLV ligt het percentage kinderen dat deze vaardigheden niet tot nauwelijks heeft ontwikkeld op 22% en aan het einde van het jaar slechts 9%. 40% van de kinderen heeft deze vaardigheden gemiddeld ontwikkeld; aan het einde van het jaar is dat 22%. Het percentage dat deze vaardigheden aan het begin van het jaar al goed heeft ontwikkeld is 38% en aan het einde van het jaar is dit percentage gestegen naar 69%.
Volgens de leraren van PLV ligt het percentage kinderen dat deze vaardigheden niet tot nauwelijks heeft ontwikkeld op 61% en aan het einde van het jaar slechts 14%. 24% van de kinderen heeft deze vaardigheden gemiddeld ontwikkeld; aan het einde van het jaar is dat 21%. Het percentage dat deze vaardigheden aan het begin van het jaar al goed heeft ontwikkeld is 15% en aan het einde van het jaar is dit percentage gestegen naar wel liefst 65%.
Bij de start van het jaar geeft nog 45% van de kinderen aan dat zij niet tot in zeer beperkte mate beschikken over deze vaardigheden . Aan het einde van het jaar was dit nog 25%. 20% heeft deze vaardigheden gemiddeld ontwikkeld en aan het einde van het jaar is dat 42%. 25% geeft bij de start van 2013 aan deze vaardigheden wel goed te hebben ontwikkeld en aan het einde van het jaar is dat 33%.
Bij de start van het jaar geeft nog 67% van de kinderen aan dat zij niet tot in zeer beperkte mate beschikken over deze vaardigheden . Aan het einde van het jaar was dit nog 28%. 22% heeft deze vaardigheden gemiddeld ontwikkeld en aan het einde van het jaar is dat 40%. 11% geeft bij de start van 2013 aan deze vaardigheden wel goed te hebben ontwikkeld en aan het einde van het jaar is dat 32%. De meeste vaardigheden zijn goed ontwikkeld door een grote groep kinderen. Op het gebied van de relatie van de kinderen met anderen is de vooruitgang niet zo groot als dat we zouden willen. Dat betekent dat we hier tijdens het tweede cursusjaar extra aandacht aan zullen moeten besteden.
49
Samenwerken
Zelfkennis en zelfvertrouwen
Volgens de leraren van PLV ligt het percentage kinderen dat deze vaardigheden niet tot nauwelijks heeft ontwikkeld op 33% en aan het einde van het jaar 11%. 39% van de kinderen heeft deze vaardigheden gemiddeld ontwikkeld; aan het einde van het jaar is dat 42%. Het percentage dat deze vaardigheden aan het begin van het jaar al goed heeft ontwikkeld is 28% en aan het einde van het jaar is dit percentage gestegen naar 47%.
Volgens de leraren van PLV ligt het percentage kinderen dat deze vaardigheden niet tot nauwelijks heeft ontwikkeld op 46% en aan het einde van het jaar slechts 13%. 31% van de kinderen heeft deze vaardigheden gemiddeld ontwikkeld; aan het einde van het jaar is dat 32%. Het percentage dat deze vaardigheden aan het begin van het jaar al goed heeft ontwikkeld is 23% en aan het einde van het jaar is dit percentage gestegen naar 55%.
Bij de start van het jaar geeft nog 40% van de kinderen aan dat zij niet tot in zeer beperkte mate beschikken over deze vaardigheden . Aan het einde van het jaar was dit nog 29%. 29% heeft deze vaardigheden gemiddeld ontwikkeld en aan het einde van het jaar is dat 39%. 31% geeft bij de start van 2012 aan deze vaardigheden wel goed te hebben ontwikkeld en aan het einde van het jaar is dat 32%.
Bij de start van het jaar geeft nog 50% van de kinderen aan dat zij niet tot in zeer beperkte mate beschikken over deze vaardigheden . Aan het einde van het jaar was dit nog 35%. 24% heeft deze vaardigheden gemiddeld ontwikkeld en aan het einde van het jaar is dat 40%. 26% geeft bij de start van 2012 aan deze vaardigheden wel goed te hebben ontwikkeld en aan het einde van het jaar is dat 25%.
50
Uitdrukkingsvaardigheden
Omgaan met emoties Volgens de leraren van PLV ligt het percentage kinderen dat deze vaardigheden niet tot nauwelijks heeft ontwikkeld op 52% en aan het einde van het jaar slechts 23%. 21% van de kinderen heeft deze vaardigheden gemiddeld ontwikkeld; aan het einde van het jaar is dat 42%. Het percentage dat deze vaardigheden aan het begin van het jaar al goed heeft ontwikkeld is 27% en aan het einde van het jaar is dit percentage gestegen naar 35%.
Volgens de leraren van PLV ligt het percentage kinderen dat deze vaardigheden niet tot nauwelijks heeft ontwikkeld op 55% en aan het einde van het jaar slechts 8%. 20% van de kinderen heeft deze vaardigheden gemiddeld ontwikkeld; aan het einde van het jaar is dat 20%. Het percentage dat deze vaardigheden aan het begin van het jaar al goed heeft ontwikkeld is 25% en aan het einde van het jaar is dit percentage gestegen naar wel liefst 70%.
Bij de start van het jaar geeft nog 68% van de kinderen aan dat zij niet tot in zeer beperkte mate beschikken over deze vaardigheden . Aan het einde van het jaar was dit nog slechts 31%. 19% heeft deze vaardigheden gemiddeld ontwikkeld en aan het einde van het jaar is dat 39%. 13% geeft bij de start van 2012 aan deze vaardigheden wel goed te hebben ontwikkeld en aan het einde van het jaar is dat 30%.
Bij de start van het jaar geeft nog 65% van de kinderen aan dat zij niet tot in zeer beperkte mate beschikken over deze vaardigheden . Aan het einde van het jaar was dit nog 20%. 21% heeft deze vaardigheden gemiddeld ontwikkeld en aan het einde van het jaar is dat 41%. 14% geeft bij de start van 2013 aan deze vaardigheden wel goed te hebben ontwikkeld en aan het einde van het jaar is dat 37%.
51
Analytisch vermogen
Omgaan met stress en spanning
Volgens de leraren van PLV ligt het percentage kinderen dat deze vaardigheden niet tot nauwelijks heeft ontwikkeld op 61% en aan het einde van het jaar slechts 20%. 25% van de kinderen heeft deze vaardigheden gemiddeld ontwikkeld; aan het einde van het jaar is dat 41%. Het percentage dat deze vaardigheden aan het begin van het jaar al goed heeft ontwikkeld is 14% en aan het einde van het jaar is dit percentage gestegen naar 39%.
Volgens de leraren van PLV ligt het percentage kinderen dat deze vaardigheden niet tot nauwelijks heeft ontwikkeld op 68% en aan het einde van het jaar 28%. 22% van de kinderen heeft deze vaardigheden gemiddeld ontwikkeld; aan het einde van het jaar is dat 32%. Het percentage dat deze vaardigheden aan het begin van het jaar al goed heeft ontwikkeld is 10% en aan het einde van het jaar is dit percentage gestegen naar 40%.
Bij de start van het jaar geeft nog 59% van de kinderen aan dat zij niet tot in zeer beperkte mate beschikken over deze vaardigheden . Aan het einde van het jaar was dit nog 43%. 27% heeft deze vaardigheden gemiddeld ontwikkeld en aan het einde van het jaar is dat 19%. 14% geeft bij de start van 2012 aan deze vaardigheden wel goed te hebben ontwikkeld en aan het einde van het jaar is dat 38%.
Bij de start van het jaar geeft nog 71% van de kinderen aan dat zij niet tot in zeer beperkte mate beschikken over deze vaardigheden . Aan het einde van het jaar was dit nog 49%. 17% heeft deze vaardigheden gemiddeld ontwikkeld en aan het einde van het jaar is dat 22%. 12% geeft bij de start van 2012 aan deze vaardigheden wel goed te hebben ontwikkeld en aan het einde van het jaar is dat 19%. De resultaten laten zien dat de kinderen zich op bepaalde vlakken zeer goed hebben ontwikkeld, op andere vlakken in beperkte mate. Over het algemeen is hun zelfvertrouwen toegenomen en zijn zij beter in staat om met andere mensen om te gaan, zich uit te drukken en hun belevingen te delen. Ze weten hun kennis in de praktijk toe te passen en zijn zich bewuster van hun reactie op bepaalde situaties. Dit is een belangrijk uitgangspunt om met deze kinderen het derde cursusjaar te starten.
52
heeft verteld. Dezelfde kinderen hebben ook drie uitwisselingen georganiseerd met twee opvangtehuizen en de jeugdgevangenis, waarbij zij aan de hand van hun werk een debat hebben gevoerd over hun ervaringen met het opgroeien in een tehuis en hoe de workshops van Pasa la Voz hen hierbij helpen.
Media-uitingen De kinderen van Pasa la Voz hebben zich zichtbaar gemaakt in de stad Cusco en hebben hun stem laten horen aan een groot publiek door middel van de volgende media: • Aan het eind van elk semester wordt er een magazine uitgegeven. Dit jaar zijn de volgende magazines door de kinderen gemaakt:
• De kinderen hebben ook deelgenomen aan verschillende evenementen:
• Identiteit: Peru is een land met een enorme culturele diversiteit, maar vaak weten de kinderen niet zoveel over hun land en henzelf. Voor het tijdschrift gingen zij op onderzoek uit naar wie zij zijn, waar zij vandaan komen, wat hun wortels zijn en wie zij willen zijn.
• Deelname aan een evenement van de ombudsman op het gebied van mensenhandel. De kinderen hebben hier een toneelstuk opgevoerd genaamd Kusisiña, over een kind dat wordt meegenomen en seksueel wordt misbruikt. Dit verhaal is gebaseerd op daadwerkelijke testimonials van de kinderen. De ombudsman heeft de kinderen in een speciale brief gefeliciteerd met hun mooie aandeel aan het evenement.
• Pubertijd: aangezien we met pubers werken, is het voor hen interessant om deze levensfase verder te onderzoeken. Hoe was de pubertijd van hun ouders en grootouders, tegen welke moeilijkheden lopen de kinderen aan en hoe gaan zij om met sociale druk en de invloed van anderen?
• De kinderen van Pasa la Voz hebben deelgenomen aan drie werkgroep sessies om een kinderraad in Cusco op te richten. Vervolgens werden zij uitgenodigd om hun ideeën te delen tijdens de eerste bijeenkomst van de Kinderraad die dit jaar in de stad Cusco is geïmplementeerd. Deze Kinderraad (CCONNA - Consejo consultivo a niños, niñas y adolescentes) heeft als doel kinderen de kans te geven om deel uit te maken van beslissingen op beleidsniveau, zoals bijvoorbeeld over de uitgaven vanuit het participatief budget. Dit is geld waar iedereen in de stad Cusco aanspraak op kan maken met goede projecten die gericht zijn op sociale ontwikkeling. Tijdens de eerste bijeenkomst van de Kinderraad kwamen alle burgemeesters uit de regio Cusco bij elkaar. Tijdens een gezamenlijk ontbijt hebben de kinderen van Pasa la Voz aan de burgemeesters verteld wat hun ideeën en behoeften zijn en tegen welke moeilijkheden zij dagelijks aanlopen. Aan het einde van de bijeenkomst tekenden de burgemeesters een
• Tijdens de workshops zijn vele producties gemaakt, zoals eigen toneelstukken, videoreportages en foto-exposities. Thema’s die daarbij aan de orde kwamen zijn: mijn eigen cultuur en tradities, identiteit, tienermoeders, vriendschap en het milieu. Twee keer zijn de kinderen van de theaterworkshop bij een school op bezoek geweest waar zij voor alle leerlingen hun toneelstuk hebben opgevoerd. Ook zijn zij uitgenodigd om deel te nemen aan een televisieprogramma van TV Sur. De kinderen van de journalistiek workshop hebben drie keer een radioprogramma verzorgd voor de radiozender Yanapanakusun over de thema’s discriminatie, milieu en de kinderraad waaraan zij deelnemen. Ook de kinderen van de video workshop mochten één uitzending verzorgen over het thema milieu. De kinderen van de fotografieworkshop hebben ook aan dit radioprogramma deelgenomen, waarbij één van de meiden over haar eigen ervaring met kinderhandel 53
intentieverklaring, waarin zij beloven dat zij in hun beleid rekening zullen houden met de ideeën en verzoeken van de kinderen en jongeren. Ook tijdens een tweede bijeenkomst hebben de kinderen van Pasa la Voz samen met andere jeugdvertegenwoordigers uit de regio ideeën en oplossingen mogen opperen voor de ontwikkelingsplannen van de verschillende gemeenten uit de regio Cusco. Zij deden dat met erg veel overtuiging en lieten daarmee zien dat zij tijdens de workshops van Pasa la Voz enorm gegroeid zijn.
reel centrum in Cusco met een eigen toneelstuk genaamd Cuando doblan las campanas. In hetzelfde culturele centrum hebben zij ook een ander toneelstuk voor een groot publiek mogen opvoeren, genaamd El fruto de eribo. Daarnaast hebben de kinderen van de theaterworkshops bij twee evenementen die door de gemeente zijn georganiseerd opgetreden. • Tijdens een evenement genaamd Sayariy hebben de kinderen van Pasa la Voz kennis gemaakt met de Inca en de Qolla, belangrijke wijzen uit de Andescultuur. Dit evenement, door de gemeente Cusco georganiseerd, heeft
• Deelname aan een publiek evenement over de Quechua cultuur in een cultu-
54
als doel om de Andescultuur levend te houden. De kinderen konden de wijzen allerlei vragen stellen over hun cultuur en lieten zelf ook zien wat zij tijdens de workshops van Pasa la Voz produceren rondom hun culturele tradities. Ter afsluiting van het evenement hebben de kinderen samen met de burgemeester een ceremonie uitgevoerd, waarbij zij Moeder Aarde danken voor alles wat zij ons geeft.
organisaties en andere experts uit het werkveld geïdentificeerd als noodzakelijk voor de opleiding/ bijscholing van de begeleiders die in direct contact staan met de kinderen en een effectievere bijdrage willen leveren aan hun ontwikkeling. Na afloop van de cursussen vindt een follow-up plaats, waarbij de trainers van Pasa la Voz de teams begeleiden bij het implementeren van nieuwe strategieën binnen hun organisatie. Op deze wijze levert Pasa la Voz een bijdrage aan de (bij)scholing van het personeel van de organisaties binnen haar netwerk. Het aanbod van Pasa la Voz bestaat uit de volgende onderdelen:
• Deelname aan het provinciaal comité dat verantwoordelijk is voor het opstellen van een Provinciaal Actieplan voor de Jeugd.
• Een integrale cursus voor groepsleiders/ kinderwerkers Deze cursus wordt aangeboden aan de multidisciplinaire teams van de instellingen die onderdeel uitmaken van het netwerk van Pasa la Voz. De hoofdthema´s van deze cursus zijn: Actief Burgerschap/Protagonismo Infantil, Levensvaardigheden, en methodieken voor individuele- en groepsinterventie voor het werken met kinderen en jongeren in achterstandssituaties.
• Daarnaast heeft Pasa la Voz zelf de volgende evenementen georganiseerd: • Het toneelstuk ANCAMATA is door de kinderen opgevoerd op een middelbare school in Ccorca en tijdens een kerstviering in hetzelfde dorp. • Het toneelstuk ‘Pubertijd’ werd opgevoerd in een bejaardenhuis in Cusco.
• Specialisatie cursussen Per jaar worden 2 specialisatiecursussen aangeboden aan instellingen die in voorgaande jaren al een intensief trainingsprogramma bij Pasa la Voz hebben gevolgd. Dit zijn korte cursussen waarin kennis en vaardigheden over specifieke methodieken voor het werken met kinderen en jongeren worden aangeleerd. De eerste specialisatiecursus is gericht op Gedragsmodificatie. De tweede specialisatiecursus heeft als thema ‘De ontwikkeling van sociale vaardigheden bij kinderen’.
• Het toneelstuk ‘Samen tegen afval’ werd opgevoerd op het marktplein in Cusco.
4.3. Capaciteitsopbouw & netwerk Wat? Pasa la Voz heeft zich ontwikkeld tot een belangrijke partner van verschillende organisaties die met kinderen werken, door middel van haar aanbod van capaciteitsopbouw. De cursussen hebben als doel de organisaties te versterken en de kwaliteit van hun activiteiten en omgang met de doelgroep te verbeteren, met name waar het gaat om de ontwikkeling van levensvaardigheden en actief burgerschap van kinderen.
De deelnemers aan de cursussen betalen allen een bijdrage aan de cursus. Indien zij alle huiswerkopdrachten hebben gemaakt en de cursus naar tevredenheid hebben afgerond, krijgen zij aan het eind van de cursus de helft van dit bedrag terug. De organisaties zijn zelf verantwoordelijk voor het verzorgen van een ruimte en de nodige versnaperingen tijdens de bijeenkomsten, waarbij zij wekelijks rouleren. Ook leveren zij een actieve bijdrage in de vorm van pre-
De onderwerpen die tijdens de cursussen aan bod komen, zijn gezamenlijk met de begeleiders zelf, het leidinggevend personeel van de 55
sentaties die zij voorbereiden.
• De inhoud van deze trainingen is verder vastgelegd in handboeken en instructievideo’s.
Hoe verliepen de activiteiten? Cursussen voor capaciteitsopbouw Voor 2013 was gepland dat het personeel van 13 organisaties uit ons netwerk deel zou nemen aan de activiteiten van Pasa la Voz. Daarmee wordt de hulp en het onderwijs van naar schatting 3500 kinderen verbeterd. In totaal stond er voor de projectperiode een integrale cursus gepland voor in totaal maximaal 30 deelnemers en 2 specialisatiecursussen voor maximaal 60 deelnemers in totaal.
Overige activiteiten vanuit het netwerk Pasa la Voz • In 2013 heeft Pasa la Voz drie ontbijten georganiseerd waarbij alle organisaties uit haar netwerk werden uitgenodigd. Alle personeelsleden van Pasa la Voz en de afgevaardigden van elke organisatie uit het netwerk waren hierbij aanwezig. Aan het begin van het jaar werd van de gelegenheid gebruik gemaakt om de doelstellingen en activiteiten die voor het komende jaar gepland staan te delen. Tijdens de tweede en derde ontbijtsessie werden de doelstellingen en activiteiten gezamenlijk geëvalueerd. Moeilijkheden, maar ook de voortgang werden uitgebreid besproken en indien nodig werden er gezamenlijke oplossingen gezocht.
In 2013 zijn uiteindelijk de volgende bijscholingscursussen georganiseerd voor het personeel van de lokale organisaties uit ons netwerk: • 23 personeelsleden van het Centro de Rehabilitación Juvenil Marcavalle en Hogar Amantaní hebben deelgenomen aan de integrale cursus. Tijdens deze cursus kwamen de volgende thema’s aan bod: sociale en communicatieve vaardigheden, actief luisteren, omgaan met spanning en stress, conflicthantering, actief burgerschap, individuele interventie met kinderen en jongeren, groepsinterventies met kinderen en jongeren. De cursus bestond uit 18 sessies. Daarnaast hebben er in totaal 7 bijeenkomsten plaats gevonden met de directies van beide organisaties.
• In 2013 heeft Pasa la Voz ook het voorzitterschap van het netwerk Semilla Nueva verder voortgezet. Zij nam 11 keer per jaar deel aan vergaderingen, waar tijdens thema’s besproken werden, zoals problemen waar organisaties tegenaan lopen. Bovendien had Pasa la Voz ook in 2013 een actieve rol binnen het bestuur, als verantwoordelijke voor de capaciteitsopbouw binnen het netwerk. Zij heeft twee workshops georganiseerd met de volgende thema’s:
• Op verzoek van het Ministerie van Onderwijs hebben wij in 2013, in plaats van 2 specialisatiecursussen, één lang traject georganiseerd voor 18 leraren van een aantal openbare scholen: Institución Educativa Fe y Alegría, Institución Educandas en 3 leraren van andere scholen. Deze scholen zijn gevestigd in achterstandswijken en de kinderen komen vaak uit zeer moeilijke omstandigheden. Het personeel is zeer laag opgeleid en beschikt over onvoldoende capaciteiten voor de extra begeleiding die deze kinderen nodig hebben. Tijdens de cursus, bestaande uit 38 sessies, kwamen communicatieve vaardigheden, conflicthantering en onderhandeling en het omgaan met stress aan bod.
• Het stimuleren van de participatie van kinderen en jongeren binnen de tehuizen van het netwerk. Er heeft een eerste sessie plaatsgevonden voor het personeel van alle organisaties. Vervolgens zijn er binnen de organisaties samen met de kinderen activiteiten georganiseerd. • Stress management. • Samen met het netwerk Semilla Nueva en gebaseerd op de ervaringen met het reeds bestaande cursusaanbod, heeft Pasa la Voz een voorstel uitgewerkt voor een cursusprogramma van een half jaar voor kinder56
werkers. Dit voorstel is in december 2013 aan verschillende personen binnen de regionale overheid gepresenteerd, met het doel hen te overtuigen van de noodzaak van het opleiden van het personeel en om te worden opgenomen in het budget van de regionale overheid.
Wat zijn de behaalde resultaten? • De deelnemers hebben een verder gedefinieerde visie op onderwijs en opvoeding. • De deelnemers hebben hun communicatieve vaardigheden ontwikkeld. • De deelnemers hebben betere technieken/ vaardigheden voor actief luisteren. • De deelnemers observeren beter het gedrag van de kinderen met wie zij werken en nemen op basis daarvan hun beslissingen en stemmen hun programma hier op af. • De deelnemers hebben technieken ontwikkeld om conflicten te voorkomen of op een constructieve wijze op te lossen, zij zijn assertiever en toleranter. • De deelnemers beschikken over betere methodieken en instrumenten voor het werken met hun doelgroep. • De deelnemers hebben hun sterke en zwakke kanten ontdekt en zijn zich ervan bewust welke vaardigheden zij verder willen ontwikkelen. • De deelnemers hebben zich tools eigen gemaakt die hen in staat stellen meer diverse en geschikte werkvormen toe te passen binnen een groep kinderen of jongeren.
• Pasa la Voz heeft meerder gesprekken gevoerd met het Ministerie van Sociale Zaken en de semi-overheidsorganisatie Inabif. Inabif heeft ruim 400 tehuizen op nationaal niveau onder haar hoede waarvan het personeel moet worden getraind. Aan Pasa la Voz is de vraag gesteld om deze trainingen te verzorgen. Een bevestiging van het enorme gebrek aan goed getraind personeel. Voor 2014 wil PLV de bestaande cursusinhoud gaan omvormen naar een cursus die (gedeeltelijk) online gegeven kan worden. Op die manier kunnen we een bredere doelgroep bereiken, zowel in aantallen als in geografisch opzicht. Moeilijkheden en oplossingen Voor wat betreft het aantal deelnemers heeft Pasa la Voz haar doelen enigszins moeten bijstellen. Aan de cursussen doen complete teams mee van organisaties. Sommige organisaties die hebben deelgenomen hebben een klein team. Daardoor is het aantal deelnemers lager uitgevallen dan was gepland. We hebben er echter voor gekozen om de doelen bij te stellen en niet met meer organisaties te werken, aangezien we per organisatie een follow-up doen. Tijdens deze follow-up wordt de organisatie begeleid bij de implementatie van de ideeën die tijdens de cursussen worden ontwikkeld. Als er teveel teams tegelijkertijd zouden deelnemen aan de cursus, zou dit ten koste gaan van deze followup. Omdat Pasa la Voz zich met name richt op een daadwerkelijke verandering binnen de organisaties zelf, hebben we ervoor gekozen het aantal deelnemers naar beneden bij te stellen. Ook is Pasa la Voz afhankelijk van de directie van de organisaties die hun personeel moeten faciliteren en stimuleren om aan alle sessies deel te nemen. In sommige gevallen, bijvoorbeeld bij het Centro de Rehabilitación Juvenil Marcavalle, heeft het personeel niet altijd deel 57
begeleiding van de kinderen. Aan het einde van de cursus laten de teams zien hoe zij binnen hun organisatie de kinderen inspraak geven in hun eigen opvoeding in de vorm van een activiteit die zij als huiswerk moeten voorbereiden en uitvoeren.
kunnen nemen, o.a. omdat zij niet vrij geroosterd werden. In het geval van Hogar Amantaní geldt dat vier personeelsleden de cursus niet hebben afgerond, omdat zij hun baan bij het tehuis hadden opgezegd. In 2014 zullen we meer mensen inschrijven voor de cursus, van tevoren rekening houdend met dit verloop.
Ook wordt er vier keer per jaar een ontbijt georganiseerd voor het personeel van alle organisaties uit ons netwerk, waar tijdens de resultaten worden besproken en geëvalueerd. Het gaat hierbij zowel om de resultaten van de workshops voor kinderen als de cursussen voor capaciteitsopbouw. Ook wordt de samenwerking binnen het netwerk besproken.
Resultaten Hoe meten we? Aan het einde van elke cursus voor begeleiders wordt met de deelnemers geëvalueerd. Uit deze evaluatie moet blijken wat de verschillende cursussen hebben bijgedragen aan de persoonlijke ontwikkeling van de begeleiders en de
58
kans geven zich op professionele wijze op hun werk voor te bereiden door het volgen van een geaccrediteerd opleidingstraject. Tegelijkertijd zal een formele opleiding de beroepsgroep zichtbaarder maken en daarmee erkenning op sociaal, arbeids- en financieel vlak genereren. Uiteindelijk moeten de arbeidsomstandigheden van deze beroepsgroep verbeterd worden.
4.4. Opleidingstraject Wat? Op langere termijn (4 tot 5 jaar) wil Pasa la Voz vanuit haar expertise vormgeven aan een formeel en gecertificeerd opleidingstraject tot sociaal werker. De noodzaak hiervoor is groot, aangezien:
Hoe verliepen de activiteiten? In 2013 is er hard gewerkt aan het opzetten van dit opleidingstraject. Daarbij is het creëren van bewustzijn bij verschillende belanghebbenden t.a.v. de noodzaak hiervan één van de belangrijkste uitdagingen. De volgende activiteiten zijn in 2013 uitgevoerd:
• Er op dit moment geen opleiding bestaat voor sociaal werk. Een groot gedeelte van het huidige personeel dat werkzaam is binnen de hulpverlening, is niet of te laag opgeleid voor het werk dat zij doet; • Er op dit moment veel te veel kinderen terecht komen in tehuizen, omdat er onvoldoende aandacht wordt besteed aan preventie of het zoeken naar alternatieven. Zo’n 18.000 kinderen in Peru verblijven in tehuizen, gemiddeld tussen 3 en 5 jaar. Na een dergelijke periode is de kans op adoptie of herintegratie in de familie erg klein. 4000 kinderen worden opgevangen in tehuizen die onder verantwoordelijkheden van de staat vallen (INABIF-MIMDES). 40% van deze tehuizen verkeert zich in een ernstige staat: er is gemiddeld één personeelslid beschikbaar voor de begeleiding van 17 kinderen met ernstige psychische klachten en de tehuizen zijn overvol, vaak 200% tot 300% bezet;
• Het verrichten van onderzoek naar de behoeften t.a.v. de invulling van een beroepsprofiel, zowel bekeken vanuit de doelgroep (kwetsbare kinderen en jongeren en hun families) als vanuit het huidige beroepenveld en het creëren van draagvlak in de samenleving, het beroepenveld, NGO’s en de overheid t.a.v. de noodzaak van een formeel opleidingstraject: • Er is een studiegroep gevormd met kinderwerkers van verschillende lokale organisaties die vrijwillig meewerken aan de volgende thema’s: • Een eerste schets van het beroepsprofiel. Deze is bijna afgerond; • Een overzicht van organisaties in de regio Cusco die werkzaam zijn binnen het beroepenveld en de moeilijkheden waar zij tegenaan lopen bij het streven naar hun doelstellingen. Dit is bijna afgerond.
• Van de kinderen die opgroeien in gezinsvervangende situaties er nauwelijks tot geen gegevens bestaan over hoe zij zich voelen en ontwikkelen binnen de opvang of over hun situatie nadat zij de hulpverlening verlaten. Vanuit de eigen ervaring met deze kinderen weet PLV dat veel kinderen de tehuizen getraumatiseerd verlaten. Zij willen of durven niet over hun ervaring te praten en kiezen er in veel gevallen voor het contact geheel te verbreken na het verlaten van de hulpverlening. Vaak geven zij aan onvoldoende of niet voorbereid te zijn op hun leven/ toekomst buiten de opvang.
• Er zijn bijeenkomsten georganiseerd bij vier tehuizen die erop gericht waren de kinderen en jongeren aan het woord te laten over thema’s die voor hen van belang zijn: hoe zien zij de rol van de kinderwerkers, tegen welke moeilijkheden lopen zij aan, wat zijn hun behoeften, etc;
Het doel van een formeel opleidingstraject is om mensen die als kinderwerker/ sociaal pedagogisch hulpverlener aan de slag willen de 59
• Er is samen met stagiairs van vier Universiteiten in Spanje en in samenwerking met andere organisaties onderzoek gedaan naar de sociale realiteit in Peru en in het bijzonder naar de situatie wat betreft de sociale opleidingen. Stagiairs doen onder begeleiding van Pasa la Voz onderzoek door mee te lopen met kinderwerkers en psychologen bij lokale organisaties en door het doen van literatuuronderzoek;
tro de Investigación Social y Educación popular en Ifejant. Zij worden betrokken bij het onderzoek en uitgenodigd voor debatten en andere bijeenkomsten waar het opleidingstraject op de agenda staat. • De Peruviaanse Overheid, zoals: • Het Ministerie van Onderwijs erkent reeds de certificaten van onze trainingen. Zij zullen een belangrijke rol spelen bij de opzet van het curriculum en de erkenning van de opleiding als formeel traject binnen de regels en structuren van Peru. Op nationaal niveau wordt er door het ministerie gewerkt aan een voorstel voor de ‘educación comunitaria’. Dit voorstel zal worden vormgegeven aan de hand van voorstellen uit de verschillende steden. PLV neemt daarom deel aan het vormgeven van het plan voor Cusco en zal daarna in Lima proberen de agendapunten uit het plan voor Cusco ook op de nationale agenda te krijgen. • Dit jaar heeft de Regionale Overheid een start gemaakt met de nieuwe strategische plannen voor de komende jaren in de regio op het gebied van jeugd en welzijn. Pasa la Voz neemt deel aan het opstellen van deze plannen en wil daarmee de opleiding op de agenda zetten; • n de stad Cusco wordt gewerkt aan een Provinciaal Plan voor de Jeugd. PLV neemt deel aan de werkgroep; • Binnen de Tweede kamer kunnen wij rekenen op steun van het Peruviaanse tweede kamerlid Verónica Mendoza. Zij is bereid deel te nemen aan debatten en andere evenementen en kan voorstellen aanbieden aan het Ministerie van Sociale Zaken (Ministerio de la Mujer y Poblaciones Vulnerables) en het ministerie van Onderwijs;
• Er is onderzoek gedaan naar vergelijkbare projecten en contexten waarvan wij kunnen leren, zoals die uit Argentinië, Bolivia, Ecuador en Uruguay. Vanuit het contact met Uruguay en Argentinië is het idee ontstaan om een virtuele platform te vormen op de elerning site van PLV om zo de discussie en uitwisseling van informatie tussen professionals van de drie landen te bevorderen; • Er werden workshops, rond de tafel gesprekken en andere bijeenkomsten georganiseerd, waar de verschillende betrokkenen en autoriteiten zullen aanschuiven om over het thema te debatteren; • Resultaat hiervan en tegelijkertijd instrument hierbij is een documentaire over de huidige situatie in Peru, voorbeelden van interventies en positieve ervaringen in Latijns Amerika en de noodzaak van interventies op dit vlak om de sociale realiteit te verbeteren. Deze documentaire hoopt Pasa la Voz in 2014 te kunnen maken. Er is een vrijwillige filmmaker die heeft toegezegd hier in februari mee te beginnen. • Het aangaan en verstevigen van samenwerkingsverbanden op lokaal, regionaal, nationaal en internationaal niveau. Belangrijke partners in het proces zijn op dit moment: • lokale en nationale NGO’s uit het netwerk van Pasa la Voz en daarbuiten, in het bijzonder Qosko Maki, Inabif, Cen60
• Universiteiten/ organisaties uit Spanje: Universidad Autónoma de Barcelona, Universidad Complutense de Madrid, Universidad Ramón llul Óscar Mateos, Universidad de Valencia, Master de Cooperación Internacional. Met deze universiteiten zijn overeenkomsten gesloten voor o.a. de uitwisseling van expertise en informatie en het sturen van stagiairs en scribenten. Ook heeft de Universidad Complutense uit Madrid PLV uitgenodigd deel uit te maken van het wetenschappelijk comité dat het 1e Iberoamerikaanse congres voor de gespecialiseerde sociaal werker zal organiseren;
dad Ruiz de Montoya, Universidad de Chanpagnant; • Spaanse NGO’s, zoals het Colegio de Educadores Sociales de madrid, Organización de Coopración y Solidaridad Internacional en Entre Culturas: deze organisaties zijn bereid hun expertise te delen en als kritische vriend mee te denken in ons proces. Op langere termijn zijn zij bereid vrijwillige experts in te zetten om het proces in Peru te ondersteunen. Moeilijkheden en oplossingen Het creëren van bewustzijn en het agenderen van het trainen van personeel en het opzetten van een opleidingstraject is een langzaam proces waarbij we veel geduld moeten hebben. Inmiddels heeft Pasa la Voz veel mensen bij dit thema weten te betrekken. Dit is noodzakelijk en fijn, maar heeft tegelijkertijd als consequentie dat het ritme vaak wordt bepaald door andere personen en instanties. Deze zijn vaak minder efficiënt en flexibel dan we zouden willen.
• Hogeschool Rotterdam, afdeling Sociale Opleidingen: er is een convenant gesloten, waarbij o.a. kennisuitwisseling over opbouw en inhoud van curricula en de uitwisseling via stagiairs en scribenten is vastgelegd; • Opleidingsinstituten in Peru en in Cusco in het bijzonder, zoals de Univesidad Andina, Instituto Polivalente, Universi-
61
5. Partners en fondsen Hoedje van Papier zoekt voor alle activiteiten aansluiting bij verschillende partners en fondsen. Haar activiteiten worden dan ook georganiseerd met medewerking van deze partijen. Op het gebied van Media is speciale aandacht besteed aan het opzetten van sterke samenwerkingsverbanden met welzijnspartners, met als doel de Wijktijgerpersbureaus in te bedden in de verschillende wijken in 2013. Vanaf 2014 worden alle Wijktijgerpersbureaus zelfstandig door getrainde partners uitgevoerd. Ook de andere media-activiteiten worden in samenwerking met partners uitgevoerd. Voor Computerwijk zijn (welzijns-)partners gezocht, waarmee samenwerkingen zijn aangegaan in verschil-
Donateurs Scholen
x x
x
Overig
x
x
x
Bijdrage gezinnen VLE
x
x
Zorg- en welzijnspartners
x
x
Gemeente Rotterdam JOS
x x
Gemeente Rotterdam Woonstad Rotterdam
VoorleesExpress
Computerwijk
Pasa la Voz
WijktijgersPlus
UCee Station
WPB
Daarnaast heeft Hoedje van Papier dankzij vele fondsen, subsidies, donaties en de inzet van vele vrijwilligers haar activiteiten kunnen bekostigen en realiseren. De belangrijkste fondsen, subsidiënten, sponsors en samenwerkingspartners die aan de activiteiten in 2013 hebben bijgedragen zijn de volgende:
Wijktijgers
Partij
lende deelgemeentes voor de uitvoer op locatie van computercursussen. Ook de VoorleesExpress zoekt altijd partners in de wijk, waarmee een samenwerking tot stand kan worden gebracht op het gebied van werving van gezinnen en vrijwilligers.
x x
x
Sint Laurensfonds
x
x
Maria Marina Foundation
x
Stichting FEMI
x
Deelgemeente Noord
x
Stichting RCOAK
x
x x
62
X
X
X X
X
X
X
Deelgemeente Hoogvliet
X
Deelgemeente Feijenoord
X
X
Deelgemeente Charlois
X
X
Oranje Fonds
X
Deelgemeente Prins Alexander
FondsDBL
X
X
X
X
X
Skanfonds
X
X
X
X
X
X
X
Kinderpostzegels Nederland
X
Impulsis
X
Deelgemeente Kralingen-Crooswijk
X
VSBfonds
X
X
X
X
SNS REAAL Fonds
X
X
X
X
X
Stichting Boschuysen
X
X
Rabo Share4More
X
Stichting Mundo Crastino Meliori
X
Stichting Weeshuis der Doopsgezinden
X
De Twern
X
Stichting Kinderparadijs Meidoorn
X
Wijkkrant Sluis
X
The Nieuwste Brief in Town
X
63
Overig
VoorleesExpress
Stichting Bevordering van Volkskracht
Computerwijk
Stichting Middelbusker-Stevens
Pasa la Voz
WijktijgersPlus
UCee Station
WPB
Wijktijgers
Partij
Noorderzon
X
Oosterflankkrant
X
Jong010
X
Kloosterbuurt
X
Cineac
X
ClickF1
Overig
VoorleesExpress
Computerwijk
Pasa la Voz
WijktijgersPlus
UCee Station
WPB
Wijktijgers
Partij
X
Stichting Lezen en Schrijven
X
Taal voor het Leven
X
Taal voor Thuis
X
Pit010
X
CJG Rijnmond
X
Bibliotheek Rotterdam
X
Wilskracht Werkt
X
Sint Montfort College
X
De volgende sponsors en vrijwilligers leverden in 2013 een belangrijke bijdrage:
• Mano Bureau voor Maatschappelijke Ontwikkeling is sponsor van Hoedje van Papier. Naast haar bijdrage in materiaal, kennis en tijd levert zij met name een bijdrage in de vorm van sponsoring van salarissen in Peru die door fondsen vaak niet worden vergoed;
• Vele vrijwilligers hebben zich ingezet om de activiteiten in Nederland en Peru mogelijk te maken, doordat zij hebben begeleid bij de workshops, hebben voorgelezen voor het project VoorleesExpress, computerles hebben gegeven voor Computerwijk of omdat zij in Peru trainingen hebben verzorgd. Zonder hen zou de uitvoer van onze activiteiten onmogelijk zijn;
• Control Media biedt gratis expertise en ondersteuning op het gebied van drukwerk en vormgeving en geeft een ruime korting bij het drukken van de Nederlandstalige versie 64
van de krant;
rij Lemniscaat, 100 kinderen in Rotterdam Zuid met Sinterklaas blij gemaakt met een chocoladeletter en een boek.
• Kadanz Creatieve Vormgeving verleent kortingen op alle vormgevingsopdrachten;
• Via ASML zijn de vliegtickets naar Peru voor een groot deel gesponsord in de vorm van airmiles. Dit houdt in dat er voor de werkreizen naar Peru alleen luchthavenbelasting is betaald.
• Mevrouw Kerstens heeft zelfgemaakte ansichtkaarten gemaakt en verkocht voor Hoedje van Papier; • Mevrouw van de Westelaken heeft op diverse braderieën en bijeenkomsten presentaties gegeven van de activiteiten van de stichting en geld ingezameld;
• Voor het project de VoorleesExpress hebben De Kleine Kapitein, Uitgeverij Lemniscaat en Gottmer boeken en boekenbonnen gedoneerd.
• Zonta Rotterdam aan de Maas heeft, in samenwerking met Verkade en Uitgeve-
65
6. Nawoord en bestuurlijke voornemens Het afgelopen jaar is er hard gewerkt door Hoedje van Papier. Met tevredenheid kunnen we vaststellen dat dit geleid heeft tot mooie resultaten. Resultaten die de verwachtingen zelfs overstegen. Binnen de omstandigheden en veranderingen waarbinnen de stichting zich begeeft, hebben we niet alleen ons hoofd boven water weten te houden, maar zijn we uitgegroeid tot een belangrijke speler die op verschillende gebieden een bijdrage weet te leveren aan een maatschappij waarbinnen mensen steeds meer in staat zijn voor zichzelf op te komen.
Tegelijkertijd zal extra worden ingezet op het opzetten van een opleidingstraject voor sociaal werk, zodat de activiteiten van Pasa la Voz steeds verder ingebed raken in bestaande, lokale structuren. Om bovengenoemde taak te volbrengen, moeten we kunnen rekenen op een sterk en betrokken team. De afgelopen jaren is er dan ook veel geïnvesteerd om een enthousiaste en bekwame groep mensen bij onze projecten te betrekken. Ik ben er dan ook van overtuigd dat we door hard werken en met dezelfde betrokkenheid ook in 2014 weer mooie resultaten zullen behalen!
Met de uitvoer van nieuwe projecten in Rotterdam en het steeds meer inspelen op de vraag vanuit de maatschappij, is Hoedje van Papier een belangrijke weg ingeslagen die zij ook in 2014 verder wil voortzetten. Er zal daarom ook in 2014 vanuit onze doelstelling om participatie te bevorderen verder worden ingezet op het flexibel inspelen op behoeften en kansen in de maatschappij. Naast de succesvolle projecten die ook in 2014 verder zullen worden uitgerold, zullen we steeds meer op maat projecten ontwikkelen en nieuwe samenwerkingsverbanden aangaan.
Een woord van dank vanaf deze plaats gaat ook uit naar al diegenen, zowel instellingen als personen, die het, door hun inzet of door wat voor bijdrage dan ook, voor nu en in de toekomst mogelijk maken om onze werkzaamheden uit te voeren en iedere keer weer nieuwe wegen te bedenken om handen en voeten te geven aan onze doelstelling. Henk Kleij Voorzitter Stichting Hoedje van Papier
Ook in Peru zullen we ons verder inzetten om de zelfredzaamheid van kinderen die opgroeien in zeer moeilijke omstandigheden te vergroten.
Liesbeth kerstens Directeur Stichting Hoedje van Papier
66
Bijlage 1 Strategisch plan 2014 In 2014 zal het accent komen te liggen op de volgende programmalijnen: Hoedje van Papier NL 1. 2. 3. 4. 5.
Structureren en bestendigen nieuwe organisatieopzet Programmalijn Media Programmalijn VoorleesExpress Programmalijn Computerwijk Programmalijn Acquisitie overige opdrachten
Hoedje van Papier Internationaal 6.
Pasa la Voz – Peru
Gewenste resultaten december 2014
• De P.R. van de stichting is geactualiseerd (brochure, website, social media, etc).
1. Structureren en bestendigen nieuwe organisatieopzet • De nieuwe organisatieopzet is bestendigd volgens het plan dat tijdens de laatste teamdag is gepresenteerd, waaronder het invoeren van een nieuw personeelsbeleid. • Er ligt een concreet plan voor het personeelsbeleid, o.a. ten aanzien van contracten en de mogelijkheden zijn onderzocht tot eventuele samenwerking met het werkgeversinstituut. • Er heeft een overdracht plaatsgevonden van de taken van de geldwerver/ netwerker aan de projectcoördinatoren. • De algemeen directeur heeft haar werkzaamheden overdraagbaar en op afstand werkbaar gemaakt. • De nieuwe coördinator projecten is ingewerkt.
2. Programmalijn Media • Er hebben 12 workshops bij scholen, Arosa en Pendrecht Universiteit plaatsgevonden. • Er is een Kinderraad bij de Pendrecht Universiteit opgezet en uitgevoerd. • Hoedje van Papier heeft een mediastudio georganiseerd op Jeugdvakantieland. • Er hebben 15 eendaagse workshops plaatsgevonden die i.s.m. de Guusje Nederhorst Foundation op locatie zijn georganiseerd. • Er is een combinatie ontwikkeld met de Computerwijkmethode en deze is uitgevoerd bij House of Hope op verschillende locaties. • Er zijn nieuwe opdrachten binnengehaald en uitgevoerd op mediavlak. • Er ligt een plan voor de ontwikkeling van 67
verbeteringen en vernieuwingen binnen het aanbod van mediaproducten. • De mogelijkheden zijn onderzocht om de filmpjes op wijktijgers.nl via een andere weergave te plaatsen, waardoor de website sneller laadt. • Er zijn meer werkvormen ontwikkeld voor grote groepen (24 +) zodat de workshops beter aansluiten op het werken met hele schoolklassen. • De mogelijkheden zijn onderzocht voor de uitvoer van een nieuwe lange termijn opdracht in samenwerking met een opdrachtgever waarvoor een belangrijke verbouwing of inrichting van een wijk door kinderen of jongeren in beeld wordt gebracht. Indien mogelijk wordt in 2014 een start gemaakt met deze opdracht.
overdraagbaar. • De resultaten zijn meetbaat gemaakt en er is inzicht in de toeleiders en gezinnen. 4. Programmalijn Computerwijk: • Er hebben 75 cursussen met 600 deelnemers plaatsgevonden. • Computerwijk is in nieuwe DG’s opgestart: Delfshaven en Kralingen/Crooswijk en eventuele andere DG’s. • In opdracht van het cluster MO van de gemeente heeft Computerwijk Rotterdam een nieuw cursusprogramma ontwikkeld en 25 cursussen met 250 deelnemers uitgevoerd. • Er is een nieuwe structuur ingevoerd die gebaseerd is op een structuur met coördinatoren, zoals bij de VLE. • Er is een nieuwe methodiek ingevoerd en eventueel ontworpen van nieuwe modules specifiek gericht op de activering van burgers (hulp bij toeleiding naar (vrijwilligers) werk). • Er is een systeem ingevoerd voor het meetbaarder maken van de resultaten van CW. • Er is een combinatie ontwikkeld met de WijktijgerPlus methode en deze is uitgevoerd bij House of Hope op verschillende locaties.
3. Programmalijn VoorleesExpress: • Er is bij 375 gezinnen thuis voorgelezen. • Taal voor Thuis is verder geïntegreerd binnen het voorleestraject. • Mogelijkheden zijn onderzocht voor het integreren van Meer Taal Meer Kans in het aanbod. • Er heeft een Taalproject bij de Pendrecht Universiteit en op de Agnesschool plaatsgevonden. Er is onderzocht of dezelfde methodiek ook op nadere scholen kan worden uitgevoerd. • Er zijn extra opdrachten geworven op taalvlak en indien nodig zijn hiertoe nieuwe methodieken ontwikkeld. • De mogelijkheden zijn onderzocht voor de invoer van een nieuwe structuur die gebaseerd is op de structuur in Amsterdam en op basis hiervan zijn veranderingen ingevoerd. • Mogelijkheden zijn onderzocht voor de inzet van trainees en indien haalbaar zijn deze met of in plaats van stagiairs ingezet. • Er worden vrijwilligers geworven via nieuwe kanalen, zoals bijvoorbeeld bedrijven, studentenverenigingen, etc. en er wordt onderzocht met welke nieuwe opleidingen er kan worden samengewerkt voor de inzet van stagiairs. • Er is een nieuwe manier van matchen ingevoerd. • De interne structuur is efficiënter en beter
5. Programmalijn Acquisitie overige opdrachten: • Eveline is getraind door de geldwerver/netwerker en heeft 12 uur per week besteed aan acquisitie van overige opdrachten. • De P.R. van de stichting is meer gericht op acquisitie en vraaggericht werken. • Er zijn nieuwe opdrachten uitgevoerd en nieuwe producten op maat ontwikkeld. 6. Programmalijn Pasa la Voz – Peru • Er wordt nauw samengewerkt met 14 lokale organisaties binnen het netwerk van Pasa la Voz. • Directies en vertegenwoordigers van 14 lokale organisaties hebben deelgenomen aan 4 netwerkbijeenkomsten. • Pasa la Voz heeft namens het netwerk een actieve rol gehad binnen het bestuur van het netwerk Semilla Nueva en heeft 10 bijeenkomsten bijgewoond en binnen haar 68
•
• • • •
rol verschillende trainingen georganiseerd voor de deelnemende organisaties. 208 kinderen hebben deelgenomen aan de workshops van Pasa la Voz (30 aan het eerste jaar, 60 aan het tweede jaar en 116 aan het derde jaar). 30 kinderwerkers hebben deelgenomen aan de integrale cursus voor capaciteitsopbouw. 15 kinderwerkers hebben deelgenomen aan de specialisatiecursus ‘Gedragsmodificatie’. 15 kinderwerkers hebben deelgenomen aan de specialisatiecursus ‘Sociale Vaardigheden’. Er is educatief materiaal ontworpen in de vorm van lerarenmanuals, werkboeken voor deelnemers en video’s, voor zowel de
cursussen voor kinderen als voor hun begeleiders. • Er is een onlineprogramma ontwikkeld voor het geven van cursussen op afstand en er is een plan gemaakt voor een train de trainer programma. • Er zijn contacten gelegd met belangrijke lokale, regionale, nationale en internationale samenwerkingspartners en reeds bestaande contacten zijn bestendigd ten behoeve van de inventarisatie van mogelijkheden en behoeften aan de opzet van een formeel opleidingstraject voor kinderwerkers. • Er is een onderzoek uitgevoerd die de noodzaak van een formeel opleidingstraject voor kinderwerkers onderbouwt en informatie heeft opgeleverd voor de opbouw van een curriculum voor deze opleiding.
69
Bijlage 2 Begroting 2014
Omschrijving
Bedrag
€ 111.004 € 64.250 € 46.754
Personeel: Algemeen directeur Financieel en organisatorisch manager Kantoor en organisatie: Pandhuur en electriciteit Computernetwerk en licenties Voorraad en kantoormaterialen Telefoon, porto en internet Kilometers en openbaar vervoer Representatie en vergaderingen Verzekeringen, Arbo zaken en gemeentelijke belastingen Administratie en accountantcontrole Overige kosten PR en communicatiekosten: Website en onderhoud Nieuwsbrieven Drukwerk PR-middelen Drukwerk Pasa la Voz magazine
70
€ 102.704 € 24.204 € 7.500 € 11.500 € 10.000 € 1.500 € 3.500 € 12.000 € 27.500 € 5.000 € 3.300 € 1.000 € 300 € 1.000 € 1.000
Omschrijving
Bedrag
Activiteitenkosten projectuitvoering Nederland: Medewerker financiele coordinatie en operationeel management Netwerkontwikkeling, uitrolling, opschaling, relatiebeheer en geldwerving Medewerkers coordinatie media Medewerkers coordinatie Computerwijk Medewerkers coordinatie VoorleesExpress Medewerker Welkom in mijn wijk Medewerkers coordinatie overige projecten Medewerker administratie en secretariaat Medewerker PR en publiciteit Coordinatoren voorlezers taal (vrijwilligers) Stagiairs en voorlezers taal (vrijwilligers) Docenten Computerwijk (vrijwilligers) Uitvoering Computerwijk (82 workshops) Stagiairs Computerwijk en media Uitvoering VoorleesExpress (375 gezinnen) Uitvoering Welkom in mijn Wijk (20 scholen 10 uitwisselingen) Uitvoering mediaprojecten Uitvoering overige projecten Uitvoering Diversity Joy Uitvoering MTMK Activiteitenkosten projectuitvoering buitenland: Uitvoering Pasa la Voz Peru Vliegtickets Amsterdam-Lima Onvoorzien
Totaal
€ 671.418 € 11.550 € 86.830 € 12.113 € 72.885 € 106.483 € 36.660 € 44.005 € 21.350 € 3.715 € 26.250 € 18.300 € 10.200 € 19.718 € 2.250 € 39.188 € 10.920 € 28.036 € 91.707 € 17.764 € 11.497 € 131.052 € 130.052 € 1.000 € 9.379
€ 1.028.858
71
