■
JAARVERSLAG SEIZOEN 2009-2010
zaterdag 26 september 2009 ALGEMENE LEDENVERGADERING 14.00 uur in Muziekatelier (1e verdieping) van de voorzieningencluster Prismare, Roomweg 167d, Enschede Bij aankomst in Roombeek werden de leden van de Kunstkring verwelkomd door een reusachtig beeld van kameraad Vladimir Iljitsj Oeljanov, bij de meesten bekender onder zijn revolutionaire schuilnaam Lenin. Het bronzen gevaarte was in de week voorafgaand aan de Algemene Ledenvergadering (ALV) voor de Twentse Welle geplaatst als tijdelijke blikvanger voor een tentoonstelling over de geschiedenis van de twintig jaar geleden ter ziele gegane DDR. Maar dit terzijde. Voor de ALV van 2009 hadden zich een kleine 50 leden verzameld in het vrolijk veelkleurige Muziekatelier op de 1e verdieping van voorzieningencluster Prismare. Omdat Janny van Oosten wegens ziekte niet aanwezig kon zijn, werd de vergadering voor de gelegenheid voorgezeten door vice-voorzitter Bart ten Bruggencate. Hoewel hij zich redelijk van zijn taak kwijtte, verzuimde hij toch melding te maken van de ontvangen berichten van verhindering, iets dat Janny niet zou zijn overkomen! De vergadering kende desondanks toch een vlot verloop, zodat deze na ongeveer 30 minuten alweer kon worden gesloten. Na de sluiting vertelde Jan Timmers, ter voorbereiding op een wandeling door de wijk Roombeek, over de recente geschiedenis van het in mei 2000 door de vuurwerkramp getroffen gebied. Jan was door zijn verbondenheid met woningbouwvereniging 'De Woonplaats' vanaf dag 1 betrokken bij de sanering en wederopbouw van Roombeek. Zodoende kon hij zijn verhaal met interessante ‘inside information' larderen. Tijdens de beraadslagingen hebben alle aanwezigen hun naam op speciale ‘Groeten uit Roombeek’-kaarten gezet die, vergezeld van een bos bloemen, na afloop van deze middag door secretaris Nell bij Janny zijn bezorgd. zaterdag 26 september 2009 ROOMBEEK rondleiding door de Enschedese wijk Roombeek Jan Timmers had zijn medebestuursleden de vrijdagmiddag voorafgaande aan de ALV uitvoerig en in detail voorbereid op hun taak als architectuurgids. Want na afloop van de ledenvergadering werd in kleine groepjes onder leiding van de bestuursleden een wandeling gemaakt door de inmiddels vrijwel geheel weer opgebouwde wijk Roombeek. Er werd bewonderend en soms verwonderd stilgestaan bij, en gekeken naar, prachtige staaltjes van eigentijdse en 'nep'-tijdse architectuur. Zoals de prachtige "grachten'-gevelwand langs de voormalige Lonnekerspoordijk of het imposante gebouw De Ekenhof. Maar ook het Roomveldje en het schitterend verbouwde Rozendaal-complex waarin de Twentse Welle is gehuisvest zijn een nadere beschouwing meer dan waard. Sommige deelnemende wandelaars waren voor het eerst in de wijk, anderen waren er al eerder geweest. Na afloop werd er in de Prismare Lounge nog gezellig nagekletst. En uit de reacties bleek dat het voor iedereen, mede door het fantastische zomerse weer, een geweldig leuke en interessante middag was geweest. Roombeek is een wijk die uitnodigt om regelmatig bezocht te worden. Het is er aangenaam toeven. donderdag 1 oktober 2009 BELLE VAN ZUYLEN lezing door Joke Hermsen, schrijfster en filosofe 20.00 uur in de bibliotheek, Bouwmeester 8, Haaksbergen (in samenwerking met de bibliotheek en Boek & Buro) ‘Op basis van Belle van Zuylens geschriften schreef Joke J. Hermsen een smaakvol en vindingrijk verhaal over het grote mysterie in Belle van Zuylens leven. Belle van Zuylen was in die periode halverwege de veertig, en ongelukkig in haar huwelijk. Wat is er toen gebeurd tussen haar en de jonge bankier? Geen biograaf die uitkomst kan bieden. Dus verplaatst Hermsen zich als romanschrijfster in Belle en Jean-Samuel, en zal ze zich om meer dan een reden verbonden voelen met haar hoofdper-
1
sonage: ongeveer even oud als Belle toen, eveneens belezen, en al net zo geboeid door de immer gespannen, spannende verhoudingen man-vrouw, lichaam-geest, vrijheid-moraal. Hartstocht is een ziekte, passie trekt zich niets aan van de moraal, in verliefdheid word je een ander – en denkt pas dan jezelf te zijn.’ (Arjan Peters, in de Volkskrant). Een kleine 46 belangstellenden bezochten deze avond de bibliotheek na sluitingstijd in verband met een lezing over de buitengewoon getalenteerde Belle van Zuylen (1740-1805). Joke Hermsen vertelde hoe ze ertoe gekomen is om na haar proefschrift ook nog een roman over Belle te schrijven. De vraag van een Franse actrice naar een filmscenario leidde uiteindelijk tot de roman ‘De liefde dus’. Mevrouw Hermsen sprak uitvoerig over haar boek, waarbij ze zowel inging op het leven als ook het gedachtengoed van de voor haar tijd zeer geëmancipeerde en vooruitstrevende Isabella-Agneta-Elisabeth van Tuyll van Serooskerken. De roman gaat over 6 weken uit het leven van Belle. Zes weken waarin niemand wist waar ze was. Voor de roman is de schrijfster als het ware in de huid gekropen van haar hoofdpersoon die ze door haar proefschrift al bijna als familie was gaan beschouwen. Hoewel ze 10 jaar besteedde aan de dissertatie en ‘slechts’ ruim negen maanden aan de roman, heeft het schrijven van het boek van Belle en Joke pas echte soulmates gemaakt. Na de pauze werd een korte documentaire getoond waarin Joke Hermsen ter voorbereiding op het schrijven van haar boek verschillende ‘Belle’-plaatsen in binnen- en buitenland bezocht. Zondag 11 oktober 2009 TANGO ROSA RIO 15.30 uur TEHA Theater De Kappen , Sterrebosstraat 2, Haaksbergen De dames van het Tangokwartet ‘Tango Rosa Rio’ hadden deze zondag geduchte concurrentie van de Military in Boekelo en van Richard Wagner’s Rheingold. Bovendien kwam het water met bakken tegelijk uit de lucht vlak voor het begin van het concert. Desondanks hadden dik over de honderd muziekliefhebbers de weg naar de grote zaal van De Kappen weten te vinden om zich daar te koesteren aan hartverwarmend en uiterst temperamentvol ensemblespel van buitengewone klasse.
Op het programma stonden tango’s van vooral Astor Piazzolla, maar ook een speciaal voor Jacqueline Edeling geschreven stuk van Carel Kraayenhof. Tango Rosa Rio is het eerste vrouwelijke tangokwartet ter wereld. Het bestaat uit violiste Marieke de Bruijn, Jacqueline Edeling op bandoneon, pianiste Pauline Post en Suze Stiphout op contrabas, Alle musiciennes hebben een gedegen klassieke opleiding genoten hetgeen welhaast een voorwaarde is om dit repertoire goed te kunnen uitvoeren. Voor het spelen van de danstango’s is een speciale techniek vereist waarbij de instrumenten zowel een melodische als ritmische functie hebben. De muziek werd afgewisseld met een verhalende uitleg door Marieke de Bruijn waardoor het publiek werd meegevoerd in de wereld van de tango. Grote indruk maakten vooral de laatste twee stukken voor de pauze, ‘Fracanapa’ en ‘Mumuki’ beiden ontsproten aan het meesterbrein van de Tango Nuevo: Astor Piazzolla. Jacqueline Edeling toverde hem bijna
2
weer tot leven met de weemoedige klanken uit de door haar meesterlijk bespeelde bandoneon. Het was een concert om heel lang met heel veel plezier aan terug te denken. zaterdag 17 oktober 2009 MÖNCHENGLADBACH excursie naar Museum Abteiberg en Schloß Rheydt
Over kunst bestaan de meest uiteenlopende prachtige en soms ook zeer diepzinnige definities, maar in het Museum Abteiberg in Mönchen-Gladbach hoorden we uit de mond van één van de gidsen deze: ‘Kunst ist eine Vereinbarungssache’ . Met andere woorden: kunst is datgene waarover men overeengekomen is dat het kunst is. Een gortdroge omschrijving, maar zeer ‘to the point’. Tijdens de rondleiding gaf deze definitie regelmatig stof tot nadenken en bood hij bovendien een goede invalshoek om de getoonde kunst eens vanuit een ander perspectief te zien. Er werd uitvoerig stilgestaan bij een klein aantal representatieve werken uit de collectie. Werken van o.a. Sigmar Polcke, Martin Kippenberger, Gerhard Richter en Tom Wesselman werden zo als het ware aan de bezoekers ‘geopenbaard’. Bovendien werd de betekenis van de werken inzichtelijk gemaakt. En weer bleek dat als je maar lang en goed kijkt niets alleen dat is wat het aanvankelijk alleen maar leek te zijn. Omdat ’s ochtends de bus veel te laat bij het vertrekpunt aanwezig was, bleef er helaas veel te weinig tijd over om het museum en het beeldenpark rustig te bekijken. In het restaurant bij Schloß Rheydt stond namelijk de lunch op het Haaksbergse gezelschap te wachten. Na het eten splitste de club zich in twee groepen die elk een ‘gründliche Führung’ kregen door de gerestaureerde kasematten en het Herrenhaus waarin een bescheiden museum is ondergebracht. In de kelder van het renaissancehuis bevindt zich een kleine maar fijne verzameling sculptuurtjes en aardewerk uit de Griekse en Egyptische oudheid. Het was een prachtige zonnige herfstdag waarvan nog volop vanuit de bus kon worden genoten. Zeker toen daar traditiegetrouw ook nog een lekker drankje en hapje aan te pas kwamen. De vicevoorzitter beloofde dat hij voorzitter Janny de hartelijke groeten van alle excursiedeelnemers zou overbrengen. En uit naam van alle in de bus aanwezigen bedankte hij Elly IJzerman voor de organisatie van de mooie excursie. En zo reed er even een bus vol luid applaudiserende Hollanders over de Deutsche Autobahn.
3
woensdag 4 november 2009 MODERNE CHINESE SCHILDERKUNST China, nieuw realisme en Avant-garde aan het einde van de 20ste eeuw lezing door Cees Hendrikse, Chinakenner en verzamelaar van Chinese kunst 20.00 uur in de Richtershof Jhr. von Heijdenstraat 6, Haaksbergen Gao Jianfu, Wang Daton, Luo Zhongli, Cheng Conglin, Cheng Danqing, He Duoling, Wang Keping, Wang Guangyi, Xu Bing, Zhang Huan, Zhang Xiaogang, Wang, Fang Lijun, Yue Minju. Allemaal namen die de bezoekers van deze lezing aanvankelijk niets zeiden, maar als je de verfrissende hedendaagse Chinese kunst uitgelegd krijgt door een kenner als Cees Hendrikse, dan begint het een beetje te dagen, wat een gigantische ontwikkeling China nu doormaakt, ook op cultureel gebied. Cees Hendrikse komt de eer toe, zeker in ons eigen land, de ogen van het publiek voor de hedendaagse Chinese kunst bij een groot publiek te hebben geopend. Hij is ook menigmaal vanwege zijn expertise gastcurator van verschilllende tentoonstellingen geweest. Zoals bij XianFeng! Hedendaagse beeldhouwkunst uit China de tentoonstelling in 2005 in Museum Beelden aan Zee en bij de spraakmakende expostie New World Order, hedendaagse installatiekunst en fotografie uit China in 2008 in het Groninger Museum. In zijn lezing stond Hendrikse uitvoerig stil bij de politieke, maatschappelijke en culturele ontwikkelingen die China in de vorige eeuw heeft doorgemaakt. Zo werd de context duidelijk waarin de eigentijdse Chinese kunst is geworteld en/of waaraan ze zich heeft ontworsteld. Op de website van de Kunstkring staan foto's van de diverse kunstwerken die nader werden besproken. Het bijna 50koppige publiek was één en al aandacht en zoog de informatie gretig op, hoewel niemand na afloop kon garanderen dat hij of zij de namen van de kunstenaars in de toekomst net zo makkelijk zal kunnen reproduceren als de spreker van de avond. zondag 8 november 2009 NOBUKO TAKAHASHI, PIANO 15.30 uur TEHA Theater De Kappen Sterrebosstraat 2, Haaksbergen Het beloofde een bijzonder concert te worden. Het programma repte van een ‘romantisch – virtuoos’ pianoconcert. Bij een pianoconcert denk je onwillekeurig aan een pianist(e) met orkest. Deze middag was het podium alleen voor Nobuko Takahashi. De stukken die ze speelde behoorden allen tot het ‘ijzeren’ romantisch en soms virtuoos repertoire. Helaas eiste haar manager op een vrij nadrukkelijke wijze veel aandacht op. Zijn toelichtingen op het programma waren lang, onzorgvuldig en knullig. Bovendien wekte hij de indruk nogal te hechten aan de commerciële kant van het concertbedrijf. De pianiste daarentegen was de bescheidenheid zelve die met haar spel menigeen in de met meer dan honderd toehoorders gevulde zaal wist te ontroeren. Jammer was dat door wijzigingen in de volgorde van spelen het soms niet helemaal duidelijk meer was wat er ten gehore werd gebracht. Voor een enkeling was het programma misschien iets teveel ‘music for the millions’ en had het een pietsje avontuurlijker gemogen. Nobuko Takahashi dankte het zeer gemêleerde (oud en…jong!!) publiek met een mooie toegift, waarna enkele jeugdige fans nog met haar op de foto gingen. Het was een mooie middag maar de muziekcommissie kan toch maar beter zelf de regie in handen houden. donderdag 19 november 2009 SCULPTUUR IN DE OPENBARE RUIMTE lezing door Jaap Nijstad 20.00 uur in kunstzaal Achterom Sterrebosstraat 2, Haaksbergen Dat het Vrijheidsbeeld in New York het beroemdste beeld ter wereld is weet iedereen. Maar op de vraag wie het gemaakt heeft moesten ook de ruim 43 aanwezigen in de Kunstzaal het antwoord schuldig blijven. Tien namen noemen van Nederlandse beeldhouwers van voor 1900 bleek eveneens een onoplosbaar probleem. Anders dan in bijvoorbeeld Italië werden in Nederland pas halverwege de 19de eeuw voor het eerst beelden in de openbare ruimte geplaatst (m.u.v. de veel oudere ‘Erasmus’
4
van Hendrick de Keijser, het oudste Nederlandse buitenbeeld uit 1622). Kortom, in tegenstelling tot bijvoorbeeld de schilderkunst is er over beeldhouwkunst maar zeer beperkte kennis voorhanden bij het gemiddelde publiek. De Kunstkring mocht zich dan ook gelukkig prijzen met de komst van kunsthistoricus Jaap Nijstad. Hij geldt in ons land als autoriteit waar het de beeldhouwkunst betreft. Hij bleek bovendien een gezellige gemakkelijke prater die geestdriftig kon vertellen. Over bijvoorbeeld: beelden op goede en slechte plekken - mooie en knullig vormgegeven jassen - voor- en achterkanten - figuratief en non-figuratief – abstractie - etcetera, etcetera. En over Frédéric Bartholdi, Charlotte van Pallandt, Louis Royer, Ossip Zadkine, Louis-François Roubiliac, Auguste Rodin, Oswald Wenckebach, Mark Di Suvero, Martín Chirino, Alexander Calder en vele anderen. Naar mate de tijd verstreek raakten de aanwezigen zo steeds meer ingewijd in de wereld van de sculptuur en haar al dan niet optimale habitat. Het was zo’n avond die de eerder genoemde ruim 43 toehoorders lang zal heugen. Met dank aan de spreker en zijn enthousiaste gehoor. Op de website stonden foto’s van enkele door Jaap Nijstad besproken beeldhouwwerken. donderdag 10 december 2009 MODERN LIFE, EDWARD HOPPER EN ZIJN TIJD lezing door Carolien ten Bruggencate, kunsthistorica 20.00 uur in kunstzaal Achterom Sterrebosstraat 2, Haaksbergen
Evenals de spreker bij de vorige lezing van de Kunstkring is ook Carolien ten Bruggencate een oud student van professor Henk van Os. Dit had weliswaar niets met het onderwerp van de lezing te maken, maar was een toevallige bijkomstigheid. Dat Carolien gevraagd was om te komen spreken over 'Modern Life. Edward Hopper en zijn tijd' was echter allesbehalve toevallig. Zij heeft in het verleden reeds vele lezingen voor de Kunstkring verzorgd die evenzovele keren grote waardering van de toehoorders oogstten. In de lezing van deze avond werd uitvoerig aandacht besteed aan de Amerikaanse schilder Edward Hopper en diens tijdgenoten. Dit naar aanleiding van een tentoonstelling, die van 26 september 2009 t/m 17 januari 2010 te zien was in Rotterdam. De tentoonstelling 'Modern Life, Edward Hopper and His Time' in de grote daglichthal van de Kunsthal presenteerde acht topstukken van Hopper samen met ruim negentig andere meesterwerken uit de collectie van het Whitney Museum of American Art in New York. Voor het eerst werd Edward Hopper in de context van zijn tijd getoond, met werken van kunstenaars als Georgia O'Keeffe, Charles Sheeler, Robert Henri, Lyonel Fei-
5
ninger, John Sloan en Alfred Stieglitz. De tentoonstelling gaf met schilderijen, werken op papier, sculpturen en foto's een indrukwekkend beeld van de ontwikkelingen in de moderne kunst in Amerika en plaatste het oeuvre van Hopper in een nieuw licht. Carolien besprak verschillende van deze kunstenaars en toonde reproducties van hun werken. Na de pauze kwam het werk van Hopper ter sprake. Er waren meerdere mensen die afloop zeiden dat ze toch nog snel een retourtje Rotterdam wilden boeken voordat de expositie afgelopen zou zijn. Als je met je kennis en enthousiasme een gehoor zo weet te boeien kan je haast geen mooier compliment gemaakt worden. zondag 17 januari 2010 EKE SIMONS, piano en BART TEN BRUGGENCATE, schilderijen 15.30 uur TEHA Theater De Kappen Sterrebosstraat 2, Haaksbergen
Schilderijen, een vleugel, een tentoonstelling, een concert. Maar geen schilderijen van Viktor Hartmann en geen muziek van Modest Moessorgski. Deze keer muziek van Sweelinck, van Beethoven, Schat, Janácek, Sporck en Goebaidulina en schilderijen van Bart ten Bruggencate. Twee jaar geleden werd de Haaksbergse kunstenaar Bart ten Bruggencate door de pianiste Eke Simons gevraagd om mee te werken aan een concert dat zij zou geven in het Muziekgebouw aan het IJ in Amsterdam. Hij maakte daarvoor nieuwe schilderijen bij speciaal aan haar opgedragen composities. De samenwerking beviel zo goed, dat besloten werd vaker samen iets te gaan doen, hetgeen onder meer resulteerde in het concert in de Kappen. Voor een ruim honderdkoppig publiek bracht Eke een zeer gevarieerd programma ten gehore met werken van de hiervoor genoemde componisten. Bart plaatste bij ieder stuk het bijbehorende schilderij op een ezel naast de vleugel. Hetzelfde schilderij werd tegelijkertijd met een beamer op een groot scherm geprojecteerd. Zo konden de luisteraars op de klanken van de muziek hun gedachten laten dwalen over de kunstwerken en daarbij zelf vaststellen of deze nu wel of niet bij de betreffende composities pasten. Uit reacties na afloop bleken de meningen daarover gelukkig zeer uiteenlopend. Men was het in elk geval wel met elkaar eens dat het een bijzonder geslaagd concert was. Eke speelde prachtig en gepassioneerd. Zij maakte vooral indruk met haar interpretaties van de 20ste eeuwse werken en met het speciaal voor haar gecomponeerde 'Chapters' van haar leeftijdgenoot Antal Sporck. Na afloop namen Eke en Bart dankbaar het gulle applaus in ontvangst.
6
woensdag 27 januari 2010 BACHS MATTHÄUSPASSION lezing door Marcel Zwitser, musicoloog 20.00 uur in kunstzaal Achterom Sterrebosstraat 2, Haaksbergen Vanwege een misverstand tussen de Kunstkring en De Richtershof moest de lezing op het allerlaatste moment verplaatst worden naar Kunstzaal Achterom, hetgeen gelukkig geen problemen opleverde. Het was bovendien een mooie gelegenheid om de expositie met schilderijen en beelden van respectievelijk Bart ten Bruggencate en Bert Nijenhuis nog eens nader te bekijken. Ondanks het bar slechte weer waren er toch bijna vijftig toehooders. Marcel Zwitser bleek een rasverteller. Hij kon vanzelfsprekend slechts een tipje van de Mattheuspassiesluier oplichten. Maar de manier waarop hij zijn gehoor zo een blik op dit meesterwerk vergunde was onnavolgbaar, meeslepend en spannend. In zijn met vele anekdotes doorspekte verhaal nam hij het publiek eerst mee op een korte reis door de tijd en besprak hij de rol van het passieverhaal in de muziekgeschiedenis vanaf de 4de eeuw n.C. tot in onze tijd. Daarna richtte hij zich specifiek op de Matthäus Passion van Bach. Er zijn vele passiemuzieken geschreven door evenzovele componisten. Maar slechts Johann Sebastian Bach bereikte de top van de Olympus. Zijn unieke Matthäuspassion hoort als muzikale kathedraal eigenlijk op de UNESCOwerelderfgoedlijst. Omwille van de tijd kon hij tijdens zijn rondgang door ‘Bach’s kathedraal’ slechts aandacht besteden aan de algehele structuur en werden ter illustratie enkele ‘straalkapellen’ (lees: recitatieven, aria’s en koralen) bezocht. Toch wist hij zo een goed beeld te schetsen van de omvang en betekenis van het complexe bouwwerk. Zoals het onmogelijk is hier dit kunstwerk in het kort weer te geven, zo is het ook ondoenlijk Marcel Zwitser recht te doen door te proberen een korte samenvatting van zijn geweldige lezing te geven. Zwitser liet muziekfragmenten horen die afkomstig waren van twee zeer verschillende uitvoeringen: de ene onder leiding van Philippe Herreweghe met solisten en het Collegium Vocale Gent en de andere (superslanke interpretatie) met het Gabrieli Consort van dirigent Paul McCreesh. De meningen over welke uitvoering de mooiste was waren verdeeld. Sommige sprekers hèbben het. Daar kan zelfs de beste tv-documentaire niet tegen op. Marcel Zwitser is zo’n spreker. zondag 31 januari 2010 EDITH VELTHUIS, PIANO EN SIMON VELTHUIS, CELLO NIELS OTTINK, GITAAR EN MARTINE BAUHUIS, FLUIT 15.30 uur TEHA Theater De Kappen Sterrebosstraat 2, Haaksbergen
Er is geen land ter wereld dat kan tippen aan de rijke ensemblecultuur van Nederland. Ook Haaksbergen draagt daar een steentje aan bij. Twee zeer getalenteerde duo's leverden daarvoor in een prach-
7
tig concert het bewijs. Voor de pauze speelden pianiste Edith Velthuis en cellist Simon Velthuis (1992) een mooi melodieus programma met o.a. het melancholieke 'Kol Nidrei' van Max Bruch en David Popper's 'Polonaise de concert' . Hoogtepunt vormde de uitvoering van het 1e deel uit de sonate nr.1 van Camille Saint-Saens. Dit stuk werd zo gloedvol vertolkt door moeder en zoon dat het nieuwsgierig maakte naar hun vertolking van de overige delen van deze sonate. Na de pauze was het de beurt aan SENDA DUO, bestaande uit fluitiste Martine Bauhuis (1982) en gitarist Niels Ottink (1981). Ook hun bijdrage aan dit concert stond op een hoog niveau. De meeste stukken die zij speelden klonken voor de weer in grote getale (ca. 110) opgekomen toehoorders onbekend, hetgeen o.a. duidelijk werd omdat na elk deel van het 'Grand Duo Concertant' van Mauro Guiliani een soms weifelend applaus klonk. Pas toen het stuk definitief ten einde was werd er terecht heel hard geklapt. Martine en Niels vormen sinds 2006 een duo en hebben reeds menig optreden achter de rug. Dat was goed te horen aan hun trefzekere manier van musiceren. Elke compositie werd van een passende 'kleur' voorzien. Zo ook de prachtige 'Sicilienne' van Gabriel Fauré en de drie delen uit 'Histoire du Tango' van de Argentijnse componist Astor Piazzolla. Dit wijze waarop Edith en Simon en Martine en Niels zich bij dit concert aan het publiek presenteerden maakte grote indruk. Hun optredens smaakten naar meer. Het is te hopen dat muziekcommissie van de Kunstkring de beide duo's snel weer zal programmeren. En dan elk met een eigen volledig zondagmiddagconcert. donderdag 4 februari 2010 VAN IDEE TOT BOEK lezing door Paul Abels, uitgever en literatuurliefhebber 20.00 uur in de bibliotheek, Bouwmeester 8, Haaksbergen (in samenwerking met de bibliotheek en Boek & Buro)
Uitgeverij AFdH , genoemd naar Paul Abels, Martien Frijns en Bert de Haan, is een unieke bibliofiele uitgeverij. Het illustere driemanschap heeft het aangedurfd zelf een eigen uitgeverij beginnen, met alle risico's en al het plezier van dien. Geenszins uit winstoogmerk, maar om mooie boeken te maken. "Belangrijk is dat wij eerst aan het boek denken" is dan ook hun motto. Paul levert/coördineert de ideeën en regisseert de productie, Martien is verantwoordelijk voor de vormgeving en Bert de Haan is geestelijk adviseur, degene die de 'jongens' voor financiële debacles behoedt. De uitgeverij heeft op dit moment zo’n 200 abonnees die jaarlijks voor hun € 75,- contributie 3 boeken ontvangen. Paul Abels, vergezeld door Martien Frijns, vertelde op humoristische wijze over wat er zoal komt kijken bij het maken van een mooi boek met 'literatuur van klasse'. Hun ijzeren uitgangspunt daarbij is steeds dat vorm (Frijns) en inhoud (Abels) optimaal op elkaar moeten aansluiten. Er kan hieraan wat hun betreft geen enkele concessie worden gedaan. Hun allereerste boek was in 2003 "Lood" van A.L. Snijders. Dit boek was met de hand gezet uit loden letters. Hierna volgden meerdere boeken van de hand van A.L. Snijders, maar ook de namen van o.a. Tommy Wieringa, Jan Cremer, Threes Anna, Anne van der Meijden kom je in de fondslijst van AFdH tegen als leveranciers van tekstbijdragen voor de
8
prachtuitgaven van de eigenzinnige uitgevers. “345. Drie histories” van dichter Gerrit Krol is een karakteristiek voorbeeld van een AFdH-uitgave. Een boek met verzen die of alleen uit drie-, dan wel vier- of vijfletterige woorden bestaan, voorzien van speciaal gemaakte collage-illustraties door dochter Ellen Krol en het geheel prachtig vormgegeven door Martien Frijns. Het nieuwste project, nog in status nascendi, is "Motorrrraria" . Het wordt een ‘kijk/lees/denk-boek’ voor liefhebbers en ook voor motorliefhebbers. ‘Na afloop zult u de behoefte moeten onderdrukken om ook uitgever te willen worden!’ stond er op de website en in INFORMATIEF. Maar de ruim 40 aanwezigen twijfelden enorm. Want om zulke mooie boeken te kunnen maken heb je toch echt het talent en het enorme enthousiasme nodig dat Paul en Martien ook bij deze zeer geslaagde lezing aan de dag legden. zondag 14 februari 2010 LAND ART / LANDSCHAPSKUNST IN FLEVOLAND lezing door Caroline Lamens, kunsthistorica 14.30 uur in de Richtershof, Jhr. von Heijdenstraat 6, Haaksbergen Het was oorspronkelijk helemaal niet de bedoeling om in april een excursie te organiseren naar de Flevopolders. Caroline Lamens zou alleen maar een lezing geven over de daar aanwezige LandArt/Landschapskunstobjecten. Maar met haar lezing in de Richtershof heeft zij de nieuwsgierigheid bij de bijna vijftig aanwezigen enorm geprikkeld om deze unieke kunstvormen met eigen ogen te willen bekijken. Na haar studie kunstgeschiedenis aan de Universiteit van Amsterdam was Caroline enkele jaren werkzaam in het bedrijfsleven. Op zoek naar een nieuwe uitdaging heeft zij in 2004 het roer omgegooid, stapte opnieuw de schoolbanken in, en behaalde in 2006 haar eerstegraads bevoegdheid kunstgeschiedenis. Sinds 2006 is ze freelance museumdocent voor diverse culturele instellingen. Daarnaast is zij werkzaam als docent kunstgeschiedenis en studieloopbaancoach aan de Willem de Kooning Academie in Rotterdam. Voor Museum De Paviljoens is Caroline werkzaam in de diverse functies; museumdocent voor jong & oud, medewerker educatie en begeleider van de Landartdagtochten in Flevoland. Ze vertelde over het hoe en waarom van Landschapskunst juist in de Flevopolders. In de N.O. Polder was alles gericht op voedselvoorziening en werkgelegenheid. In Flevoland werd begin jaren '70 kunst bewust bij de inrichting van het landschap betrokken. Er werd daarbij ingehaakt op nieuwe ideeën in de kunst, ideeën die ruimte nodig hebben zoals landschapskunstwerken. Caroline Lamens besprak voor de pauze globaal de geschiedenis van de oorspronkelijk in de VS ontstane LandArt. Na de pauze vertelde ze hoe LandArt naar Nederland kwam. Dat was het werk van Wim Beeren conservator van het legendarische project "Sonsbeek buiten de perken" in 1971. Voor de 6de grote Sonsbeektentoonstelling wilde hij wel eens iets anders dan de gebruikelijke beelden van de 18de t/m de 20ste eeuw. Hij nodigde kunstenaars uit, die andere wegen bewandelden, na te denken over het thema ruimtelijke relaties. Heel Nederland werd zo tentoonstellingsgebied. Tot slot van de lezing besprak Caroline elk van de 5 landschapskunstwerken uit de Flevopolders, die daarna nog eens de revue passeerden in een korte film. dinsdag 2 maart 2010 HET PAUPERPARADIJS lezing door Suzanna Jansen, auteur 19.30 uur in de bibliotheek, Bouwmeester 8, Haaksbergen (in samenwerking met de bibliotheek en Boek & Buro) Ruim 100 enthousiaste bezoekers waren dinsdag 2 maart 2010 naar de Haaksbergse bibliotheek getogen om een lezing bij te wonen van Suzanna Jansen, die van 1983 tot 1985 een balletopleiding deed aan de Rotterdamse Dansacademie, en daarna de studie Communicatie volgde aan de HEAO in Utrecht. Van 1995-1997 werkte ze bij Independent Media in Rusland. Het jaar daarop maakte ze in Moskou de overstap naar de journalistiek. Ze schreef voor verschillende dagbladen en magazines. Terug in Nederland, in 2002, maakte ze reportages voor onder andere Trouw en Intermediair. Al gauw stuitte ze op de roemruchte bedelaarskoloniën van Veenhuizen, en haar familiegeschiedenis aldaar. Een beoogd artikel over dat langdurige en unieke heropvoedingexperiment in het Drentse veen liep uit op een boek, dat in januari 2008 is verschenen onder de titel ‘Het Pauperparadijs’ . Hierin beschrijft ze
9
aan de hand van haar eigen familiegeschiedenis anderhalve eeuw Nederlandse armoede en wat daar aan gedaan werd. Ze ontdekte dat haar overgrootmoeder in 1856 werd geboren in een van de drie grote gestichten in Veenhuizen. Hier probeerde men sinds 1823 wezen, landlopers, arme stadsgezinnen en andere arme sloebers via hard werken, tucht, en orde her op te voeden tot nuttige, keurige burgers. Suzanna vertelde met grote passie over haar onderzoek naar de geschiedenis van haar familie en de invloed van armoede op een gezin. Waarbij haar vloeiende ‘hakkelvrije’ spreekwijze en prachtige gebruik van de Nederlandse taal grote indruk maakten op de aanwezigen.
In de pauze kon men “Het Pauperparadijs” door Suzanna laten signeren en na de pauze was er ruimschoots de gelegenheid om vragen te stellen, waar dan ook gretig gebruik van werd gemaakt. zondag 21 maart 2010 SAXOFOONKWARTET “PINDAKAAS” 15.30 uur TEHA Theater De Kappen , Sterrebosstraat 2, Haaksbergen Zondag 12 november 2006 trad het Duitse saxofoonkwartet ‘Pindakaas’ voor het eerst op in Nederland. Toen in het atrium van het Haaksbergse gemeentehuis waarbij nog geen dertig toehoorders aanwezig waren. Een beschamend klein aantal. Deze keer, bijna vier jaar later, was het niet anders. Ook nu maar dertig bezoekers, maar nu vond het concert plaats in de grote zaal van theater De Kappen, die zo een desolate indruk maakte. Het leek de vier musici echter niet te deren. Zij trakteerden degenen die wel de moeite hadden genomen om te komen op een werkelijk prachtig concert. Evenals in 2006 werd ook nu weer een muzikale reis door de tijd en de wereld gemaakt. Er klonken composities uit de 15de tot en met de 21ste eeuw. Muziek dus van de late middeleeuwen via Renaissance, Barok, Romantiek en Frans Impressionisme tot tango, klezmer en jazz. De saxofoon werd pas in het midden van de 19de eeuw door Adolphe Sax uitgevonden en er is nog relatief weinig origineel repertoire voor geschreven, zeker voor een saxofoonkwartet. Toch leek het bij elk werk alsof het speciaal daarvoor was geschreven. Dat illustreert de hoge kwaliteit van musiceren door de ene dame en de drie heren van “Pindakaas’. De dertig aanwezige toehoorders beloonden het kwartet na afloop met een welverdiende staande ovatie. Het publiek(je) klapte op deze manier ook een beetje de plaatsvervangende schaamte voor de schamele ambiance van zich af en tegelijkertijd werden de vele rijen met lege stoelen zo toch nog even aan het oog van de musici onttrokken. NOTA BENE: Nog geen week later, op zaterdag 27 maart trad de wereldberoemde pianist Stephen Kovacevich op in de grote zaal van het muziekcentrum in Enschede. Er waren amper 85 luisteraars.
10
Dus ook daar maar een zaalbezetting van nauwelijks 10%, en dat terwijl de kaarten voor half geld weggingen! woensdag 7 april 2010 POMPEII EN HERCULANEUM lezing door Kees Peterse, archeoloog en bouwkundig ingenieur 20.00 uur in in de Richtershof, Jhr. von Heijdenstraat 6, Haaksbergen Er waren bijna 90 mensen naar de Richtershof gekomen, nieuwsgierig naar de verhalen over de schatten van de door de Vesuviusuitbarsting in 79 n.Chr. verwoeste steden. Veel leden van de Kunstkring maar ook bijna dertig niet-leden. De geschiedenis van Pompeii en Herculaneum spreekt nog steeds enorm tot de verbeelding. Deze avond kwam echter maar een zeer specifiek onderdeel daarvan aan de orde. Namelijk: de ontwikkeling van de architectuur van de woningen door de eeuwen heen tot aan het jaar 79.n.Chr.. Kees Peterse is op dit terrein een groot kenner en een ware expert. Het was interessant inzicht te krijgen in de ontwikkeling van eenvoudige woningen naar uiteindelijk weelderige en soms bijna decadente burgermanspaleizen en -villa’s. Diverse voorbeelden van karakteristieke behuizingen werden besproken zoals bijvoorbeeld het huis van de chirurg, het Casa di Panza, het Casa del Fauno en het Casa delle Nozze d'Argento. Hoewel de spreker regelmatig zeer geestige opmerkingen maakte, kreeg hij toch de lachers niet echt op zijn hand. Het kostte ook de nodige verbeeldingskracht om aan de hand van de verschillende getoonde plattegronden een beeld te krijgen van hoe de interieurs er destijds uit hebben gezien. Men had stilletjes misschien gehoopt op wat meer plaatjes van de prachtige beeldhouwwerken en opmerkelijke (wand)schilderingen die bij de opgravingen te voorschijn kwamen. De beeldende kunst kwam bij deze lezing slechts zijdelings ter sprake. Maar dat is dan een mooi onderwerp voor een volgende lezing. zaterdag 10 april 2010 LANDSCHAPSKUNST IN FLEVOLAND excursie naar de Flevopolders onder begeleiding van Caroline Lamens
Zondag 14 februari jl. kwam Caroline Lamens naar Haaksbergen om te vertellen over Landart in de Flevopolders. Zaterdag 10 april ging er een bus met een kleine vijftig passagiers van Haaksbergen naar Almere, waar Caroline het Twentse gezelschap opwachtte in museum de Paviljoens. Deze zogenaamde Aue Paviljoens werden door Robbrecht & Daem ontworpen voor de Documenta in Kassel in 1992. Hier werd na de ontvangst met koffie en cake een korte rondleiding verzorgd door medewerk-
11
sters van het museum. ‘Only The Title Remains’ was de titel van de eerste museale overzichtstentoonstelling van de belangrijke Nederlandse kunstenaar Germaine Kruip (Castricum, 1970). Voor deze tentoonstelling nam zij de architectuur van het museum als vertrekpunt voor een ‘site-specific’ overzicht van haar werk, waarbij de werking van licht een grote rol speelt Het prachtige verstilde werk maakte op velen een grote indruk. Het dagprogramma werd vervolgd met een busreis door de polders waarbij een viertal landartobjecten ter plekke werden bekeken. Achtereenvolgens ‘Polderland, Garden of Love and Fire’ van Daniel Libeskind uit 1992-1997, het ‘Observatorium’ uit 1971-1977 van Robert Morris, ‘Aardzee’ van Piet Sleegers uit 1982 en tot slot ‘De Groene Kathedraal’ van Marinus Boezem uit 1978-1996. Onderweg vertelde Caroline Lamens honderduit over zowel de kunstwerken als ook over de geschiedenis van de IJsselmeerpolders, over de architectuur in en rond Almere en over alles wat verder interessant was. Haar enthousiasme werkte zeer aanstekelijk. Tel daarbij op het heerlijke frisse voorjaarsweer een geweldige lunch in natuurpark Lelystad en het is duidelijk: dit was een fantastische excursie die de deelnemers nog lang zal heugen. Op de terugreis in de bus, tijdens de borrel met hapjes, was er dan ook een terecht applaus voor Elly IJzerman en Jan Timmers, de organisatoren van deze dag. zondag 11 april 2010 ORGEL PLUS … - CONCERT LOUIS TEN VREGELAAR, ORGEL EN BERT LANGENKAMP, TROMPET 15.30 uur Hervormde Kerk Haaksbergen, Jhr. von Heijdenstraat 6, Haaksbergen
Bijna een jaar geleden waren er nog 70 muziekliefhebbers afgekomen op het ORGEL PLUS … - CONCERT. Dit jaar bleef de teller steken op slechts 41. Dat lag beslist niet aan de musici. Louis ten Vregelaar en Bert Langenkamp hebben beiden hun muzikale sporen al ruimschoots verdiend. En dat ze hun faam niet voor niets hebben verworven demonstreerden ze ook nu weer in een boeiend concert in de Nederlandse Hervormde Kerk. Op het programma stonden werken uit verschillende episodes; barok, klassiek, romantiek en 20ste eeuws. Afwisselend solostukken en composities voor trompet en orgel. Zowel Ten Vregelaar als Langenkamp toonden zich als solist en als duopartner ware meesters op hun instrumenten. De kerk aan de Von Heijdenstraat had lang de reputatie nogal hol en galmend te klinken, zeker na de recente ingrijpende interieurrenovatie. Er zijn
12
daarom nu zeer doeltreffende geluidabsorberende wandbespanningen aangebracht, die de akoestiek zeer ten goede zijn gekomen. Mede daarom klonk de muziek prachtig. Een heel bijzonder moment in het concert was de uitvoering van de 'Petite Trilogie' voor trompet-solo van de Nederlandse componist Willem Frederik Bon. Dit stuk kreeg in de persoon van Bert Langenkamp zijn droomvertolker. Van het concert werden geluidsopnamen gemaakt, die helaas niet voor commerciële doeleinden bestemd zijn. De toehoorders moeten het dus doen met hun eigen herinneringen, die, gehoord het gebodene, heel erg goed zullen zijn.
13
