Jaarverslag 2012
op weg naar de toekomst
Op weg naar de toekomst
Jaarverslag 2012
Inhoudsopgave Boek 1 Voorwoord Interviews
5 6
Boek 2 Stichting MosaLira 2 Leiderschap 4 Strategie 6 Management van medewerkers, middelen en processen 8 Klanten en partners 12 Medewerkers 18 Maatschappij en bestuur en financiers 24 Jaarrekening 28
Bijlage l Gegevens rechtspersoon Bijlage ll Aantal leerlingen Bijlage lll Voorstellen scholen
40 42 44
3
Jaarverslag 2012
Voorwoord Voor u ligt ons jaarverslag 2012. Een kalenderjaar waarin
De onderwerpen die in dit jaarverslag de revue passeren
de meest opvallende gebeurtenissen voor MosaLira
illustreren hoe de verbinding met het hier en nu wordt
bestonden uit het definitief worden van de wetgeving
gerealiseerd. Het is immers onze opdracht kinderen
met betrekking tot Passend Onderwijs, de start van de
maximaal toe te rusten voor het succesvol functioneren
viering van ons tienjarig bestaan en daarmee het lan-
in de maatschappij van morgen. Door het aangaan van
ceren van onze mascotte “Mooske”, het opstellen van
het maatschappelijk debat blijft de school midden in
de investeringsagenda en het aangekondigde vertrek
de maatschappij staan. Zeer relevant voor leerkrachten,
van de voorzitter van het College van Bestuur in 2013.
ouders en hun kinderen. De interviews in dit jaarverslag
Waar we echter opnieuw het meest trots op zijn, is de
voor MosaLira! Vanaf deze plaats hartelijk dank aan alle
illustreren de eenheid in verscheidenheid: kenmerkend kwaliteit van het onderwijs op onze scholen. In een
mensen die zo enthousiast hun verhalen lieten opte-
tijd waarin bezuinigingen en demografische krimp
kenen door de interviewers!
de voorpagina’s beheersen zijn wij gestart met een ambitieus investeringsprogramma met als doel de kwaliteit van het onderwijs, het personeel en het lei-
Uw reacties worden zeer op prijs gesteld via
[email protected]
derschap binnen onze organisatie de komende jaren substantieel te versterken. Hierbij vormt ons Strate-
Theo van Mulken
Dave Huntjens
gisch Programma 2015 nog steeds de leidraad. Motto
Voorzitter College van Bestuur
Lid College van Bestuur
in 2013 is door investeren in de toekomst meer en betere resultaten in de breedste zin van het woord behalen! In 2012 hebben we in het kader van ons jubileum uitdrukkelijk de verbinding met de maatschappij gezocht door de interactie tijdens de goed bezochte thema-avonden in het Museum aan het Vrijthof. Lorenzo Clermonts en Paul Frerich van De Vlinderboom
5
Jaarverslag 2012 André Limburg en Bart van der Poel dienstverlening op het gebied van
‘Over onderwijs gesproken’ Het schooljaar 2012-2013 is voor MosaLira een bijzonder jaar. Wij vieren ons tienjarig bestaan. Een van de activiteiten die we organiseren is het geven van lezingen, informatiebijeenkomsten en thema-avonden voor medewerkers en andere belangstellenden waarbij de hoofddoelstelling van MosaLira en de verankering daarvan binnen en buiten ons onderwijs het uitgangspunt is. Tien onderwerpen passeren de revue. Tien onderwijskundige thema’s die ook als een rode draad door dit jaarverslag hun weg weten te vinden.
trapt André af. Ellis knikt. “We hebben samen naar de tien
ict. Het betreft de inkoop van zowel
onderwerpen gekeken en dan zie je toch een grote diffe-
het systeembeheer als ook de hard-
rentiatie in aanpak en interesses.” We lopen gezamenlijk
ware. De contractwaarde bedraagt
door de tien thema’s. Te beginnen met wetenschap en
circa een miljoen euro. Met deze ict
techniek. “Ik heb in het prille begin deel uitgemaakt van
investering loopt MosaLira voorop in
deze werkgroep”, zegt André. “Toen is er een teamsite
Zuid-Limburg en, zegt Dave Huntjens,
op de portal aangemaakt om gebruik te kunnen maken
lid college van bestuur,“ sluiten we
van elkaars expertise. Daar wordt nog te weinig gebruik
naadloos aan bij onze filosofie over
van gemaakt. Leerlingen zijn wel aan de slag gegaan
modern onderwijs.” Hoe dat nieuwe
met Kodu, een Windowsprogramma waarbij het zelf
leren zich manifesteert binnen onze
games maken centraal staat. Ook is er gewerkt met Lego
stichting maken ict onderwijsexpert
Mindstorms. Dat is eigenlijk robotica. Het zelf leren pro-
Ellis Houben en manager informatie
grammeren van bewegingen en acties die de robot kan
& automatisering André Limburg duidelijk.
maken.” Ellis: “In Kindcentrum Amby werken ze met de Techniektoren, een lesconcept voor techniek in het ba-
“Laat ik voorop stellen, dat er veel gebeurt, dat er kansen liggen, maar ook dat er nog veel moet gebeuren”,
sisonderwijs, waarbij ook gebruik wordt gemaakt van internet.” Van wetenschap en techniek naar identiteit. “Daar kan ik kort over zijn”, aldus André. “Er is een pagina identiteit aangemaakt op de portal maar die is (nog) niet in gebruik.” Heel anders ligt het bij het taalproject: ‘Over Mooske gesproken’. “De communicatie van dit project verloopt vooral via e-mail”, constateert Ellis. “Alle voorbereidingen van het werkproces worden met elkaar gedeeld via e-mail. Beeldmateriaal
Die tien thema’s hebben we verbonden met ict en social media, één van de speer-
wordt verzameld op de website van MosaLira 10.”
punten van MosaLira. Niet voor niets ondertekenden op 5 april 2012 Skool Automatisering uit Eindhoven en MosaLira een vierjarig contract voor de complete
In de Euregioschool worden de mogelijkheden van Donny Vos en Addallah Tamiyazou bs ‘t Spoor
ict en social media goed benut. Kinderen die Franse
7
Jaarverslag 2012 Ellis Houben
Ellis Houben
met leerlingen van bs ‘t Spoor les krijgen en omgekeerd Belgische kinderen die Nederlands leren communiceren via mail met de partnerschool. Mooie vorm van onderwijskundige internationalisering. Academisch opleiden in de school betekent ook aandacht voor moderne leer- en onderwijshulpmiddelen. “Dat is absoluut nog een verbeterpunt op de pabo opleiding”, constateert Ellis. “Te vaak ervaar ik dat stagiaires geen kaas hebben gegeten van het omgaan met smartborden, binnen onze stichting allang gemeengoed. Krijtborden zijn passé. Smartbordgebruik hoort onderdeel
werkers van scholen uit het speciaal onderwijs een
ook voortdurend aandacht te generen in de traditionele
te zijn van de opleiding. Ja, ik sta er wel voor open om
enorme drive. Ze werken ontzettend hard aan hun
media zoals dag- en regiobladen. Knap.”
op de pabo een workshop gebruik van smartborden
ict-ontwikkeling. Ik ben er van overtuigd dat het niet
te geven.” Ellis maakte deel uit van de werkgroep die
lang meer duurt voordat door die voortdurende
de succesvolle Open dag Bonnefantenmuseum en
ontwikkelingen het zo zal zijn dat de kinderen in-
voor het inrichten van kindcentra. De Odaschool is daar
MosaLira organiseerde. “Geweldig, daar heb ik me op
derdaad op hun eigen niveau kunnen werken.”
een mooi voorbeeld van. Daar is ict onderdeel van het
pr-gebied heerlijk kunnen uitleven. Mooske heeft een
“Talentenschool en MosaLira Sport zijn beide voorbeel-
computergestuurd onderwijsprogramma. De com-
nieuw uiterlijk gekregen, een website gemaakt, actief
den van hoe social media optimaal te integreren zijn
puter heeft binnen het onderwijs een daadwerkelijk
met twitter en facebook; we hebben de social me-
binnen het onderwijs”, aldus Ellis. “Binnen de Talenten-
geïntegreerde rol. Er is een vijftigtal laptops gekop-
dia mogelijkheden volledig benut. Ook richting de
school is een enthousiaste groep jonge leerkrachten
peld aan de wifi infrastructuur. Steeds meer scholen
‘oude’ media. Krant, tv, radio, het is allemaal opgepakt.
heel actief met een levendige website en het gebruik
worden wifi dekkend gemaakt.” Daarbij is de visie van
Mooi, om te zien hoe al die mediavormen elkaar be-
van twitter en facebook. Ze weten ook de ouders in de
de school belangrijk. André benadrukt het nog eens.
ïnvloeden en aanvullen.” “Als je spreekt over passend
buurt prima te bereiken. En Herma Westenberg, co-
“Eerst moet duidelijk zijn wat je als school/team wilt.
onderwijs, kinderen op hun eigen niveau laten leren
ördinator onderwijs en sport van MosaLira, doet alles
Waarom heb ik iets nodig? Waarom doe ik die inves-
en werken, dan genereer je met ict en social media
via social media. Is daarmee dagelijks aan de slag en
tering? Eerst een visie ontwikkelen waarin je aangeeft
in de vorm van het gebruik van laptops, computers,
weet haar doelgroep ontzettend goed te bereiken.
wat je wilt bereiken. En dan pas je school en midde-
tablets, smartphones, etc. ongekende mogelijk-
Heeft trouwens ook een mooie website. Bovendien
len gaan inrichten op basis van deze visie.”
heden”, aldus André. “Ik bespeur bij de mede-
lukt het haar door social media optimaal in te zetten
Tenslotte blikken Ellis en André vooruit. “MosaLira kiest
9
Jaarverslag 2012 11 Truce Oirbons en Jean-Philippe Rieu boek van Mooske. Met de verhalen en illustraties van alle kinderen.”
op de kop. Mooske legt niet alleen de verbinding tussen alle kinderen, maar wil vooral ook een verbindende factor zijn voor alle mensen. Het delen van die verantwoorde-
Even terug in de tijd. September 2012.
De wondere wereld van Mooske Het was een idee van directeur Jan Slangen. MosaLira leerlingen die zelf een boek samenstellen over de avonturen van MosaLira mascotte Mooske. Een kinderboek dat in het feestjaar 2013 wordt uitgegeven. Een avontuurlijk boek met nieuwe jonge teken- en schrijverstalenten die worden ondersteund en begeleid door Jean-Philippe Rieu. “Natuurlijk heb ik mijn steentje bijgedragen”, zegt Jean-Philippe. “Maar het is toch vooral de wijsheid van de kinderen die frappeert.” “Ik heb me twee maanden teruggetrokken met al die prachtige verhalen en expressieve tekeningen. Ik heb Mooske ontmoet in Maastricht en die heeft mij op een heel bijzondere manier verhalen verteld. Samen met alle beschrijvingen en tekeningen is dat momenteel aan het uitkristalliseren tot de wondere wereld van Mooske. Een
lijkheid voor elkaar sluit aan bij de visie van MosaLira die
Tim en Femke, leerlingen groep 7 van
de binding van de school met de omgeving hoog in het
De Vlinderboom kunnen het zich
vaandel heeft staan. Zichtbaar en contactrijk voor ieder-
nog goed herinneren. “ Onze juf liet
een. “Later mochten we ook zelf schrijven en tekenen”,
een filmpje zien van Mooske. Die liep
legt Femke uit. “Dan kun je de verbinding leggen tussen
over de brug in Maastricht. Een brug
fantasie en echt.” “Je hoeft dan niet binnen de lijntjes te
brengt je naar de andere kant, daar zie
kleuren”, merkt Tim fijntjes op.
je weer andere mensen”, zegt Femke. Tim: “De brug verbindt mensen, je
Jean-Philippe hoort het glimlachend aan. Voor hem op
ziet ook kinderen op verschillende
tafel ligt een grote stapel paperassen met tekeningen,
scholen, die hebben allemaal iets met elkaar te maken.”
verhalen, gedichten. “Jullie zijn allemaal Mooske, ieder-
Femke: “In school lopen verschillende mensen. Kinde-
een is Mooske, wij zijn Mooske”, filosofeert hij. “Mooske”
ren, ouders, grootouders, meesters en juffen.” Tim: “En
is verzonnen toen MosaLira werd opgericht.
samen zijn wij met elkaar.” Daarmee slaat Tim de spijker
Jaarverslag 2012 13 Maxime Tillie en Femke Beckers Toen aan mij werd gevraagd een boek te maken over Mooske wilde ik dat graag doen, maar alleen als ik het samen met de kinderen kon ontdekken. De brug was voor mij de metafoor voor verbinding tussen mensen. Samen met de kinderen hebben we geluisterd naar het liedje The Bridge van Elton John. Allemaal met de ogen dicht, zijn we over de brug gegaan. En wat we aan de overkant
Jan Slangen, Tim Ketten en Demis Mertzanis
hebben gezien, gehoord, geproefd, geroken en gevoeld hebben we in de kring verwoord of geschilderd. Aan elkaar laten zien, verteld of voorgelezen. Zo ontdekte ie-
opgetekend en verwoord in al die werkstukken. Verha-
der voor zich zijn eigen Mooske. Zowel Femke als Tim
len die hem herinneren aan de oudste geschriften, de
lustraties bij hebben gemaakt. Zo figureren alle kinderen daadwerkelijk in de wondere wereld van Mooske. “Voor
hebben geschilderd. “Ik heb een snoepjesboom bij een
fenomenale poëzie. “Mag ik?” En zonder het antwoord
wie is dat boek?” vragen Femke en Tim. “Alle kinderen
zonsondergang gemaakt”, aldus Femke. “En ik een zon
af te wachten leest hij voor: Ik sta voor een prachtige brug.
van Maastricht, van alle scholen krijgen een gratis exem-
die goede raad geeft”, zegt Tim. Ze vonden het een
Een brug van goud. Ik zie een man aan de overkant en stap
plaar”, aldus Jan Slangen. “Bovendien verspreidt de
mooie opdracht. Femke: “Het is leuk om Mooske zelf te
over de gouden brug. Die man is mijn opa. Mijn opa die al
uitgeverij nog vijfendertighonderd exemplaren in alle
ontdekken.” “Komt mijn tekening ook in dat boek?” wil
maanden weg is. Mijn opa die in de hemel is. Ik voel een
kinderboekenwinkels in Nederland en België. De op-
Tim graag weten. “Ik kreeg er van de juf een compli-
dikke kus, mijn opa geeft die kus. Ik pak mijn opa vast maar
brengst gaat naar KiKa, kinderkankervrij, door de Mosa-
ment voor.”
hij is ineens weg, ineens verdwenen. Ik ga rennen en speel
Lira kinderen uitgekozen als goede doel. En alle verha-
verstoppertje. Met mijn opa. Ik hoor hem roepen: ik ben
len en tekeningen worden op 21 juni 2013 als het boek
Daar heeft Jean-Philippe nog geen antwoord op. “Ik
hier! Ik zie opa en ga naar hem toe. En opa zegt: ik ben
officieel wordt uitgereikt per school tentoongesteld.”
heb vijfenveertig workshops gedaan met in totaal
altijd bij je. Dan is opa weg en ik voel me niet verdrietig.
Thuis gekomen toch maar even The Bridge gedraaid.
achthonderd kinderen van alle MosaLira scholen. Dat
Uit al die prachtige proza en poëzie heeft Jean-
Do you cross the bridge or do you fade away? vraagt Elton
zijn achthonderd werkstukken.” Hij kan lyrisch verha-
Philippe uiteindelijk achttien verhalen van Mooske
John aan zijn gehoor. Al die MosaLira kinderen hoe-
len over de schoonheid die de kinderen ontdekten
gedestilleerd die Mooske aan de overkant van de
ven op die vraag geen antwoord meer te geven. Zij
aan de overkant van de brug. De wijsheid van de
brug heeft ervaren. Die verhalen geschreven door de
zijn de brug al overgestoken en hebben hun droom-
kinderen, waarbij hij de W van wijsheid met grote
bovenbouw leerlingen zijn voorgelezen aan de on-
beelden al expressief gevisualiseerd en verwoord.
kapitalen schrijft. De vaak pakkende beeldspraak
derbouwkinderen die daar op hun beurt weer de il-
Jaarverslag 2012 15 Elisabeth Clevis met groep 3 van de St.Aloysius Koos Consten en René Houben steken
Wat voor waardengemeenschap wil je zijn? Binnen MosaLira is de Commissie Onderwijs en Identiteit (COI) actief. In het leven geroepen om het bestuur te adviseren met betrekking tot levensbeschouwelijke kwesties van het onderwijs op de MosaLira scholen. “Identiteit kun je niet van bovenaf dicteren, iedere school mag en kan een eigen specifieke identiteit uitstralen”, opent commissievoorzitter René Houben het gesprek. Samen met Koos Consten, Franco Ackermans en Wiel Smeets, identiteitsbegeleider MosaLira, vormt hij de Commissie Onderwijs en Identiteit (COI).
waarden en normen, tot een levensbeschouwing (kunnen)
niet onder stoelen of banken dat de
komen die leidt tot een specifieke identiteit.” Koos: “Het bis-
vorming van een dergelijke commissie
dom vond het noodzakelijk dat we de katholiciteit binnen
in aanleg een dringende wens was van
de scholen waarborgden, terwijl wij ons de vraag stelden:
het bisdom Roermond. Toen MosaLira
waar richten wij het vizier op, en in het vervolg daarop hoe
volgens haar statuten een algemene
verantwoorden we dat naar de huidige maatschappij.”
stichting werd, bestond bij de katholieke kerk de vrees dat de verankering
Die bespiegelingen vertaalde de commissie in - zoals
van het katholieke erfgoed in de ka-
ze dat zelf benoemen- ‘de onderlegger voor de com-
tholieke scholen binnen dat nieuwe
municatie met schooldirecties, leerkrachten, ouders en
bestuur zou vervagen. “Die opdracht
priesters.’ Die onderlegger doorgrondt en beschouwt
van het bisdom vond de commissie
op een overzichtelijke, schematische wijze de basis van
te strikt en te eng’, legt René uit. “De
de levensbeschouwelijke grondslag van de school en
commissie wilde er niet alleen zijn om louter de katho-
de daarop gebaseerde inhoud en vormgeving van de
liciteit van scholen en bestuur te ondersteunen. Voor
levensbeschouwelijke educatie. Het schetst de keuzes
ons kwam steeds meer de vraag centraal te staan op
die scholen kunnen maken en helpt hen om uiteinde-
welke wijze scholen, vanuit een verbinding met hun
lijk zèlf hun keuze te maken. Het is een handreiking bij de zoektocht naar waar de school levensbeschouwelijk
Ilyas Kaya en Florence Laermans
gezien voor wil staan. “Die queeste”, vervolgen Koos en René, “zijn we primair gestart met een oriënterende fase bij de schooldirecties. Aan de directeuren hebben we de vraag voorgelegd: waar sta je met je team als we praten over levensbeschouwing. Wat je dan vaak ervaart is aarzeling, twijfel, terughoudendheid. Vroeger was het eenvoudig, de katholieke kerk schreef voor en
Jaarverslag 2012 17 Evan Salden en Tijntje van Well
de katholieke scholen volgden. De school stond in functie van de kerk. Die dwingende rol van de kerk is door de ontkerkelijking nagenoeg uitgespeeld. Veel -oudere- leerkrachten hebben die secularisatie zelf ondervonden en/ of actief deelgenomen aan een andere benadering van
Daan van Alphen, Tijntje van Well,
de beleving van hun geloof. Jongere leerkrachten missen
David van Ballegoij, Noah Tzouvadakis en Teun Dorenbosch
de inhoudelijkheid van de rituelen van de religie. Logisch, want door de ontkerkelijking is de kerkelijke ritus naar de achtergrond verdwenen. Dat roept dus de vraag op: hoe
Maar hoe kun je mensen verlokken om na te denken over
geef ik invulling aan een eigen schoolidentiteit?”
levensbeschouwelijke kwesties en die ook nog gestruc-
Het enthousiasme van de commissie heeft zijn weerslag op veel MosaLira scholen. Inmiddels maakt al bijna de
tureerd integreren in je onderwijs? Koos en René glimla-
helft van de MosaLira scholen gebruik van dit onder-
Naast aandacht voor catechese, godsdienstonderwijs,
chen. “We zijn op zoek gegaan naar jonge leerkrachten
steunende project. Zowel in reguliere basisscholen als
en geestelijke stromingen ruimt ‘de onderlegger’ heel
die vanuit een intrinsieke motivatie met levensbeschou-
in het speciaal onderwijs. “Door de open opzet kiezen
duidelijk plaats in voor sociaal-emotionele vorming.
wing in de klas aan de slag wilden gaan. Gemotiveerde
scholen zelf heel nadrukkelijk welke ondersteuning ze
Kernwoorden daarbij zijn: ontdekken eigen persoon-
medewerkers die met de door hen toegepaste werk-
wensen”, benadrukken de commissie. MosaLira streeft
lijkheid, sociale houding, burgerschapsvorming, mo-
vormen via een andere benadering bezinning bij
in haar beleid naar incorporatie. Wat we beogen is dat
rele houding op basis van westerse waarden en nor-
leerlingen bewerkstelligen.” Een gouden greep bena-
de MosaLira waarden en normen in iedere uiting van
men. Daarmee leverde de commissie een duidelijk
drukken ze. Drie leerkrachten - één werkzaam binnen
de stichting herkenbaar aanwezig zijn. Als de Com-
statement af. Koos: “Het gaat om verbinding, om de
MosaLira, de andere twee ingehuurd,- die vanuit een
missie Onderwijs & Identiteit zich door haar alom
ontmoeting tussen school, ouders en kinderen. De
filosofische en kunstzinnige verdieping de vertaalslag
vertegenwoordigde herkenbaarheid zelf overbodig
coherentie in de maatschappij. Herkenbare normen
maken naar levensbeschouwelijke aspecten en het op
heeft gemaakt, zijn we in onze opzet geslaagd.”
en waarden. Qua identiteit van een vuist maken naar
een verhalende, beeldende en speelse manier over-
een hand reiken.” Of zoals René het duidt: “waarde-
brengen op leerkrachten en leerlingen. “Ik heb met
verinnerlijking daar moeten mensen uiteindelijk altijd
eigen ogen gezien hoe de waardeverinnerlijking heel
zelf mee aan de slag.”
subtiel plaatsvindt”, aldus René.
Jaarverslag 2012 19 Chantal Thomassen Carole Vegter Chris Close Ze vindt kunst, muziek en dans best de
Eef Karsten
‘Als je kinderen bij iets betrekt wordt het aantrekkelijker’ De kop boven dit verhaal is niet bedacht door een volwassene. Het is een letterlijke uitspraak van Chris Close (11) leerlinge groep 8, Odaschool. Chris was op 18 november 2012 gids tijdens de open dag van MosaLira en het Bonnefantenmuseum. Een bijzonder kunstspektakel door leraren en leerlingen.
van Maya Hayuk en een schilderij met klassieke kunst. Ik
ze dierenarts. Chris heeft wel genoten
wilde een mooi beeld, een vrolijk schilderij en een oud
van haar rol als museumgids. “We wa-
kunstwerk over de Grieken dat heel precies is geschilderd.
ren met veertien gidsen en je kreeg
Alle gidsen hebben op de laatste voorbereidingswoens-
eerst op een aantal woensdagmidda-
dagmiddag hun rondleiding gedaan. En toen werden we
gen een opleiding. Dat was nog niet
in het diepe gegooid.” Is dat moeilijk een rondleiding ge-
zo gemakkelijk. Het begon met een
ven aan zoveel (3500 bezoekers, red.) verschillende men-
rondleiding op de klassieke afdeling,
sen? Chris denkt even na. “Ja en nee”, antwoordt ze. “De
daarna op de afdeling met moderne
meeste bezoekers zijn aardig. Maar er zijn er ook die je zin
kunst. Vervolgens konden we drie
onderbreken, die willen laten merken dat ze het wel we-
kunstwerken kiezen, waar we de be-
ten. Je moet wel je aandacht er bij houden, want soms
zoekers meer duidelijkheid over wil-
begin je met een groepje van drie geïnteresseerden en
den geven. Wat we zelf wilden vertellen over die kunst-
dat groeit dan uit tot tien personen. Ik vond het wel slim
werken hebben we eerst opgeschreven. Dat verhaal
van het museum dat ze kinderen hebben ingezet voor
en een paar steekwoorden hebben we op een briefje
rondleidingen. Als je kinderen bij iets betrekt, wordt het
geschreven en van buiten geleerd.” Chris koos voor drie
aantrekkelijker.” Misschien volgend jaar weer?
“Het Bonnefantenmuseum had aan een aantal MosaLira scholen gevraagd of er misschien kinderen waren die als gids de bezoekers van de open dag wegwijs wilden maken in het museum. Dat wilde ik wel doen, dat vond ik gewoon leuk”, zegt Chris.
kunstwerken. “Een beeld van Venus, een muurschildering
moeite waard, maar liever toch wordt
Chris Close
Jaarverslag 2012 21 Carole Vegter Eef Karsten Chris Close “Dat zou ik niet doen”, stelt Chris openhartig vast. “ Dan wordt het zo gewoon. Ik zou het om de paar jaar doen.” Directeur bij MosaLira Eef Karsten en conservator educatie Bonnefantenmuseum Chantal Thomassen hebben ademloos geluisterd naar de frank en vrije voordracht van Chris. “Ik ben onder de indruk van je woorden”, zegt Chantal. “Ik
Chris Close
heb genoten van je verhaal”, merkt Eef op. Hij is de inspirator en drijvende kracht van dit warme bad vol kunst en cultuur. Hij vervolgt: “Onder de titel ‘Mooske en het Mu-
waarbij de leerlingen de hoofdrol vervulden.” Eef Karsten:
seum’ hebben ruim tweehonderd leerlingen en vijftig
“Maastricht is een cultuurstad. Heden en verleden zijn hier
waarin alle geledingen van bestuurders, leerkrachten, ICC’ers en kinderen elkaar ontmoeten ontzettend goed. Je
leraren van MosaLira scholen voorstellingen, exposities
cultuurhistorisch met elkaar verbonden. Dit evenement
hoopt als museum dat het effect na-ijlt, dat mensen zich
en inloopactiviteiten voorbereid. Het programma is in
heeft ongetwijfeld aangetoond hoe aangenaam het
meer thuis gaan voelen in onze omgeving. Dat docenten
de verf gezet door een werkgroep bestaande uit Carole
kan zijn kunst en cultuur samen te beleven, dwars door
zich vrij voelen om met kinderen naar binnen te komen
Vegter, Chantal Thomassen, Koos Consten, Ton Quik, Ellis
generaties en meningen heen. Niet belerend of vanuit
en zelf dat avontuur met kunst kijken aan te gaan. Deze
Houben, Ben Dackers en de Interne Cultuur Coördinato-
een voorgeschreven invalshoek, maar met een open oog
eerste samenwerking proeft naar meer. We zijn met deze
ren (ICC’ers) van MosaLira. Naast voorstellingen waarbij
voor ondergaan, zien en beleven. Hoe aantrekkelijk het
open dag allemaal boven onszelf uitgestegen. Dit avon-
kinderen hun eigen kunsten en school voorstellen, wa-
kan zijn met kunst om te gaan. Daarin is ook een taak
tuur heeft zaken in beweging gezet.” Eef knikt. “Zonder
ren er overal in het museum projecten bedacht waarin
weggelegd voor het onderwijs. En zeker voor het basis-
meer. We hebben de ICC’ers bij elkaar gebracht. Zij er-
Mooske, de mascotte van MosaLira, de verbindende
onderwijs waar leerlingen kunstuitingen vaak met een
varen die ontmoeting als een meerwaarde. De afspraak
schakel was. Muziek, schilderkunst door leerlingen met
frisse blik en onbevangen tegemoet treden.” “ Zonder
is gemaakt dat we elkaar in ieder geval een of twee keer
kleur als verbindend motief, videoclips, graffiti en pop
meer”, beaamt Chantal Thomassen. “Ik was onder de
per jaar ontmoeten. Dit is een aanzet tot nauwere sa-
art, workshops, mozaïekvormen en armbanden maken,
indruk van de onbevangenheid van de gidsen. Hoe ze
menwerking.” Chantal: “De vonk is overgesprongen.”
een speurtocht voor leerlingen en hun ouders met leer-
de informatie voor het voetlicht brachten, hun concen-
Het laatste woord is uiteraard aan Chris. “Ik vond het
krachten als kunstprofessoren en een inloop workshop
tratie. Contact met het onderwijs is zo belangrijk. Mu-
niet alleen erg leerzaam, maar vooral ook leuk om te
‘Mijn Afrika’ waar samen een wandtekening werd ge-
sea met hedendaagse en oude kunst zitten niet in het
doen. Kunst zet je aan het denken. Niet alleen door er
maakt. Het waren stuk voor stuk culturele activiteiten
curriculum van scholen. Daarom is zo’n open dag
naar te kijken, maar vooral ook door het zelf te doen.”
Jaarverslag 2012 23 Ans Meyers-van Kan Miel Durlinger onthouden maak je een woordspin of
Leer het zelf te ontdekken Miel Durlinger, leerling groep 7 basisschool Amby legt het haarfijn en systematisch uit. “Wij werken hier op school met thema’s op basis van onderzoeksvragen”. Miel laat zijn werkstuk zien.
te eenvoudig zijn. Het fijne is dat als je zo’n thema hebt
mindmap. We weten hoe dat moet,
uitgewerkt, je er heel veel van weet. Maar niet alleen
dat hebben we geleerd. Het fijne van
van het gekozen onderwerp. Je komt veel interessante
zo’n woordspin is ook dat het tijd be-
dingen tegen en je leert ook van elkaar en van de juf
spaart. Nadat je dit gedaan hebt kan
natuurlijk, maar zij leert ook weer van en over ons. Of ik
je met open vragen, dat zijn geen
graag naar school ga? Ja hoor, ik vind het hier echt fijn.”
ja of nee vragen, maar vragen waar je het antwoord nog niet op weet,
Basisschool Amby is een academische basisschool.
gaan werken aan je onderzoeks-
Een academische basisschool is een school waar op-
vraag of onderzoeksvragen. Heb je
leiden, innoveren en onderzoeken op de werkplek
die eenmaal vastgesteld dan ga je
centraal staan. Zowel zittende als aanstaande leraren
op zoek naar echte antwoorden.
onderzoeken, innoveren en worden op verschillende
Daar maak je een verslag van met
manieren opgeleid. Dit vindt plaats ten behoeve van
bronvermelding, dat bespreek je met medeleer-
de leerresultaten van leerlingen en de professionele
lingen en met de juf.” Miel neemt even een slokje
ontwikkeling van de mensen binnen de school. De
water. “Het is niet zo” gaat hij verder, “dat je zomaar
pijlers opleiden, onderzoeken en innoveren vormen
een thema kunt uitzoeken. Het moet natuurlijk niet
gezamenlijk de academische school. Op een academische school worden stagiaires op de werkplek opgeleid. Dit biedt hen de mogelijkheid hun kennis
“Ik had gekozen voor het thema ‘Geloof’. Dat onderwerp werk je dan in vijf weken
op de werkvloer op te doen, uit te breiden en toe
uit. Dat doe je aan de hand van een stappenplan, waarbij je leert werken vanuit
te passen. Hierdoor wordt de kloof tussen theorie
onderzoeksvragen. In het stappenplan maak je afspraken over het onderwerp,
op de opleidingsinstituten en praktijk op de basis-
welke bronnen je gebruikt, de taakverdeling met andere leerlingen en met juf
scholen verkleind.
Karin. Om een goede onderzoeksvraag te stellen moet je eerst zoveel mogelijk informatie verzamelen over alles wat met het thema te maken heeft. Dat bete-
Ans Meijers is schoolopleider. Zij begeleidt mento-
kent dus veel lezen, op internet rondkijken of bijvoorbeeld iemand interviewen
ren van basisscholen en begeleidt en beoordeelt
die veel van het onderwerp weet. Om de informatie die je verzamelt goed te
studenten van de Pabo die stage lopen binnen Miel Durlinger en Rowan Houten
Jaarverslag 2012 25 Leerlingen groep 7 basisschool Amby MosaLira scholen. Binnen basisschool Amby is ze de opleidingscoördinator. Ans schreef mee aan het eerste curriculum dat als basis dient voor de gezamenlijke visie op leren die onderwijsopleidingen en Opleidingsscholen uitdragen en willen verwezenlijken. Bovendien bewaakt en coördineert ze als afgevaardigde binnen een taakgroep van besturen het afgesproken beleid. “Sa-
Leerlingen groep 7 basisschool Amby
men met studenten, leerkrachten en Paul Hennissen, lector opleiden in de school aan Zuyd Hogeschool (DeNieuwstePabo), vormen we een professionele
De onderzoeksstappen zet je op een systematische
leergemeenschap, ofwel een community of practice.
wijze, je brengt diepgang aan in het proces, vanuit
slag of stoot. Natuurlijk niet, maar dat maakt dit proces ook mede zo leerzaam. Door bijvoorbeeld steeds
In die leergemeenschap onderzoeken we gezamen-
een wetenschappelijke setting. De meerwaarde zit in
weer andere leerkrachten in groepen te laten deelne-
lijk op welke wijze we ons onderwijs kunnen vernieu-
de dynamiek en systematiek. Uit het verhaal van Miel
men en met de materie aan de slag te laten gaan be-
wen, verbeteren. Want dat staat centraal: we willen
ervaar ik hoe, vanuit onderzoeksvragen, leerkrach-
speur ik dat steeds meer leerkrachten en studenten
een directe bijdrage leveren aan de schoolontwikke-
ten, studenten en leerlingen op elkaar inwerken. Als
zich bekwamen in deze systematiek. En uiteindelijk
ling. Als ik zo naar Miel luister, dan bespeur ik toch
lector Opleiden in de school wil je leerkrachten en
kunnen leraren door die onderzoekende houding
het plezier dat hij ervaart in onderwijs dat bij hem
studenten naar een hoger niveau tillen, sterker ma-
vaststellen en evalueren welke aanpak bij iedere
past.” Paul Hennissen knikt. “Community of practice
ken, de kwaliteitslag op veel fronten versterken.”
leerling de beste resultaten oplevert.” Of zoals Miel
verwijst naar duurzaam samen overleggen, onder-
Systematisch werken met onderzoeksvragen, leren
het verwoordt: “van zelf leren krijg ik nooit genoeg”.
zoeken en verbeteren van de praktijk van leerkrach-
vanuit een onderzoekende houding is, dat mag
ten en schoolleiding om zo het onderwijs aan de
duidelijk zijn, geen op zichzelfstaand fenomeen in
leerlingen te verbeteren.” Hij legt uit wat een acade-
basisschool Amby. Integendeel. “Nee, absoluut
mische basisschool inhoudt. “Opleiden in de school
niet”, merkt Ans op. “Het is een manier van werken
is het professionaliseren van zittende en aanstaan-
die zich als een olievlek door de school verspreidt.
de leerkrachten op een systematische en onder-
De kracht ervan is dat leerkrachten zich bekwamen
zoekende wijze. Waarbij het belangrijk is dat je het
in de vaardigheden om die systematiek van wer-
samen doet in het kader van schoolontwikkeling.
ken tot een succes te maken. Dat gaat niet zonder
Jaarverslag 2012 27 Jean Winkens
school hoeft alle kinderen op te vangen.
Passend onderwijs… vloek of zegen? “Passend onderwijs is de naam voor de nieuwe manier waarop onderwijs aan leerlingen die extra ondersteuning nodig hebben wordt georganiseerd”, opent Jean Winkens, directeur IvOO het gesprek. “Door passend onderwijs kunnen meer kinderen, eventueel met extra ondersteuning, in het reguliere onderwijs blijven. Dat is de theorie, de praktijk is vaak weerbarstiger.”
“Het IvOO is een school voor kinderen die voldoen aan
Kan een school geen passend onderwijs
de criteria van het Regionaal Expertise Centrum Cluster
geven, dan wordt binnen het samen-
4”, vervolgt Jean Winkens. “Bovendien hebben al onze
werkingsverband een andere school ge-
leerlingen een diagnose in het autistisch spectrum.” Hij
zocht die dit wel biedt. Scholen kunnen
laat een geografisch overzicht zien van de populatie van
zich specialiseren en onderling afspre-
alle leerlingen. Daaruit blijkt dat de leerlingen uit heel
ken wie welke kinderen het beste on-
Zuid-Limburg komen. “Als de gelden straks in de samen-
derwijs kan bieden. Leraren en school-
werkingsverbanden terecht komen -voor ons geldt dat
leiders krijgen in het nieuwe stelsel een
het IvOO valt onder het samenwerkingsverband Maas-
centrale rol. In het nieuwe stelsel wordt
tricht/Heuvelland- zie ik het nog niet gebeuren dat
de leerlinggebonden financiering (rug-
bijvoorbeeld kinderen uit de Westelijke Mijnstreek of
zak) afgeschaft. Het budget blijft wel
Parkstad -die nu wel onze school bezoeken- nog deze
volledig beschikbaar, maar gaat voort-
richting uit komen. Die samenwerkingsverbanden zul-
aan rechtstreeks naar de samenwerkende scholen. Die die-
len waarschijnlijk zelf een aanbod gaan creëren. Als bij
nen het geld zo doeltreffend mogelijk in te zetten.
ons door deze maatregelen het leerlingenaantal drastisch terugloopt, lukt het niet meer een adequaat en volledig programma voor onze leerlingen in te richten. En dat is juist voor deze kinderen broodnodig.” Winkens draagt het hart op de tong. “Dat is, zeg maar, de negatieve kant van de medaille. De positieve zijde is dat we onlangs een gesprek met betrokkenen uit het voortgezet onderwijs hebben gevoerd. Waarbij
Vanaf 1 augustus 2014 zijn scholen verplicht een passende onderwijsplek te bieden
we heel bewust bezig zijn geweest om elkaar hand-
aan alle leerlingen, ook als die extra ondersteuning nodig hebben. De huidige or-
vaten aan te reiken. Reguliere scholen zien de bui
ganisatie van passend onderwijs is complex. Ook is niet altijd duidelijk waar geld
al hangen. Zij weten ook (nog) niet welke trajecten
voor extra ondersteuning naartoe gaat. Daarom gaan scholen in de regio samenwer-
mogelijk zijn. Hoe ze bijvoorbeeld invulling moe-
ken om leerlingen een passende plek in het onderwijs te bieden. Niet elke “gewone”
ten geven aan de zorgplicht. Je merkt toch dat je
Jaarverslag 2012 29 Jean Winkens
op elkaar bent aangewezen. Het gesprek gaf me een goed gevoel. Ik heb goede hoop dat we elkaar in de toekomst vinden. Overigens, ook op het terrein van bestuurlijke samenwerking bespeur ik een toenadering.” In Meerssen is de VSO Diplomastroom gehuisvest. De leeftijd van deze leerlingen ligt tussen 12-20 jaar. “Binnen
veel vragen en onduidelijkheid op bij een aantal leerlingen:
plan. Persoonlijk vind ik dat het nog niet door moet gaan. Ten-
deze afdeling begeleiden we onze leerlingen zowel di-
‘Iedereen naar dezelfde school? Waar zitten we straks? Het
minste niet binnen drie jaar, dan ben ik klaar met Havo basis.
dactisch als op sociaal-emotioneel welzijn richting regu-
passend onderwijs komt, en nu?’ Voor hen is passend onder-
lier VMBO-TL of Havo onderbouwprogramma”, legt Jean
wijs vooral een spannende maatregel die op hen af komt
uit. “Het sluit aan bij onze visie om toe te werken naar een
en angst en onzekerheid oproept. Om recht te doen aan
of ik naar regulier onderwijs wil, zeg ik ja. Je hebt een hoger
maximaal haalbaar uitstroomniveau. Samen met ouders
wat ze werkelijk vinden, leest u hieronder een aantal let-
niveau. Je bent ‘normaal’. En je hebt er meestal meer vrienden.
en -waar mogelijk- leerlingen formuleren we een ont-
terlijke passages uit de betogen.
Zouden alle leerlingen naar regulier moeten? Nee, want som-
wikkelingsperspectief dat aansluit bij het te verwachten uitstroomprofiel.” Binnen de VSO Diplomastroom functi-
•
•
Daarna mag het plan worden uitgevoerd.’
•
Als je op speciaal onderwijs zit, zoals ik, en je vraagt me
migen kunnen het gewoon niet aan.’
‘Ik vind niet dat alle leerlingen naar het reguliere onder-
‘Ik wil naar het regulier onderwijs. Daar zitten al mijn
oneren 144 leerlingen. Het merendeel stroomt uit naar
wijs zouden moeten gaan. Sommigen kunnen dat nu en
niveau 3-4 van de huidige ROC’s , 10 leerlingen stromen
later misschien ook echt niet aan, omdat ze slecht kunnen
Ik vind het speciaal onderwijs wel goed. Er is extra hulp, zon-
echter door naar Havo- 4 regulier.
plannen en daardoor veel last met huiswerk zullen krijgen.’
der dat gaat het bergafwaarts. Ik zou wel redelijk graag naar
Dat ‘passend onderwijs’ ook leeft bij de leerlingen van
•
’Het speciaal onderwijs vind ik goed, omdat je in een klei-
het IvOO in Meerssen blijkt uit de betogen die door
nere klas zit. Dan krijg je meer aandacht als je iets moeilijk
leerjaar twee als opdracht bij het vak Nederlands zijn
vindt. Ik zou het niet erg vinden als ik op het speciaal onder-
geschreven. Het onderwerp is ‘passend onderwijs’; ti-
wijs moet blijven. Maar ja, in het regulier onderwijs zitten
tel en inhoud mogen ze zelf bedenken. Uit een aantal
wel weer veel vrienden…’
titels blijkt dat er nogal wat leerlingen tégen passend
• •
‘Ik weet niet of het passend onderwijs moet doorgaan,
onderwijs zijn. Zij kiezen voor: ‘de regering draait door’,
want het is niet handig voor iedereen. We moeten nog veel
‘speciaal onderwijs is belangrijker dan je denkt’ of ‘onnodi-
leren. Het zal wel krap worden in die reguliere scholen.’
ge bezuinigingen’. Tot slot roept passend onderwijs ook
‘Het is een mooi idee, maar er zitten nog fouten in het
vrienden. Je hebt meer variatie, je hebt meer sociaal contact.
een reguliere school gaan. Er zijn meer leerlingen, dus kun je meer vrienden maken.’
Jaarverslag 2012 31 Peter Noordhoek groep 6 St. Aloysius leerlingen
Wereldkinderen - Enfants du monde International Children “I’m also learning French,” says Amy (8). Haar ouders komen uit Engeland, Amy is hier geboren en leerlinge van het United World College Maastricht (UWCM). “I have an app on my phone to help me.” Het geeft maar weer eens aan hoe jonge kinderen hun eigen modus met moderne communicatiemiddelen spelenderwijs weten te vinden. Amy is samen met Shira (7) op bezoek bij Isabelle (11) en Fieke (11), leerlingen van de Sint Aloysiusschool.
de
mogelijkheden
van
Isabelle en Fieke vinden Franse les niet alleen leuk, ze ervaren het
buurtaalleren om zo een model voor
ook als leerzaam. « Dans notre école, tous les groupes reçoivent
vroegtijdig vreemde talenonderwijs
des cours de français. Nous faisons cela sur la base de thèmes.
via uitwisseling te ontwikkelen en uit
Ca commence très simplement : du calendrier pour apprendre à
te proberen. Het project is een initia-
compter jusqu’à dix jusqu’à des thèmes sur par exemple les par-
tief van de schoolbesturen Limburgs
ties du corps et la nourriture. Les fêtes comme Noël, Carnaval ou
Voortgezet Onderwijs (LVO), Mosa-
Pâques sont également abordées pendant les cours ». Mais à
Lira, Movare en Stichting Voortgezet
l’école, on ne se limite pas qu’à l’apprentissage. Bien au contrai-
Onderwijs Parkstad Limburg (SVOPL),
re. “Nous avons aussi un programme d’échange avec une école
waarbij het draait om het bevorderen
de Liège, » expliquent Isabelle et Fieke avec enthouiasme. Ce
van buurtaal- en cultuuronderwijs
sont des enfants de notre âge. Dans leur école, ils reçoivent
vanaf de onderbouw in het basison-
des cours de néerlandais. Nous avons appris à leur envoyer
derwijs met een doorlopende leerlijn
des lettres. Nous sommes aidés en cela par un professeur de
naar het voortgezet onderwijs. Naast de Aloysiusschool
français. Les enfants de Liège sont venus nous rendre visite et
krijgen ook alle leerlingen van basisschool Wyck Franse
nous allons bientôt aller les voir en autocar dans leur école
les.
de Liège. Lorsque les enfants belges étaient ici, ils parlaient néerlandais et nous français. Nous avons suivi ensemble un cours de gymnastique, avons fait du dessin et de la peinture et avons réalisé tous ensemble une grande fresque. » “In 2008 is basisschool Sint Aloysius gestart met Frans in de groepen 7 en 8”, legt directeur Truce Oirbons uit. “Dat is in de loop der jaren uitgebreid naar alle groepen en volgend jaar gaan we nog een stapje verder en beginnen we met de peuters.” Die gedachten-
De Sint Aloysiusschool maakt zich sinds een vijftal jaren sterk voor het bevorderen
gang sluit goed aan bij de uitkomsten van weten-
van de kennis van de Franse taal. In de zogenaamde Euregioschool verkennen de
schappelijk onderzoek waaruit onder meer blijkt dat Firnik Duyzens en Danilo Smeets
Jaarverslag 2012 33 Nicola Cooper
hoe jonger een kind les krijgt in een vreemde taal, hoe sneller het deze taal leert. Isabelle en Fieke denken dat ook. «Nous remarquons que lorsqu’on apprend le français, on peut mieux comprendre les autres personnes qui habitent ici, juste de l’autre côté de la frontière, et qui parlent français. En riant : et c’est aussi amusant lorsque vous êtes en vacances ou lorsque vous devez lire un menu au restaurant.»
Groep 6, St. Aloysius
Truce Oirbons ervaart de Franse lessen als een verrijking van het onderwijs. “Het is niet alleen de taal die ze leren. Shira add that they not only learn in class, but after school
Maar de kinderen maken ook kennis met een andere
“Overall language development is stimulated in a positive
cultuur, met andere gewoonten. Het draagt ook bij aan
way through multilingualism. Our school offers primary and
as well. “We have an afterschool group. We make dates
wederzijds begrip. Daar komt bij dat Maastricht met zijn
secondary education to more than five hundred students
with other kids and do fun stuff.” Zo leren de leerlingen
internationale ligging grensoverschrijdend burgerschap
with over forty nationalities,” says Niki. Ook de gemeente
spelenderwijs omgaan met andere gewoonten, andere
gewoon nodig heeft. Bovendien, de Franse invloeden
Maastricht is blij met het UWCM. Goed internationaal
culturen, andere talen. Niki explains: “You can’t learn a
uit het verleden zijn overal in Maastricht merkbaar aan-
onderwijs is belangrijk voor Maastricht als kennisstad
new language without mastering your mother tongue
wezig. Zo maken de kinderen ook nog kennis met een
maar ook voor het bedrijfsleven en de regio.
first. After all, you’re translating from your mother tongue.
stukje Maastrichtse historie.”
This is something Amy and Shira don’t have to worry about
Children are still in the process of learning their mother
yet. “I speak English, Dutch and Hebrew and my classmate
tongue. It’s been proven that children should continue to
Nicola Cooper is Mother Tongue Language Coördinator
is teaching me Turkish,” says Shira with a hint of pride.
think, speak, play and dream in their mother tongue to be
at the United World College Maastricht (UWCM). Meer-
Amy’s mother tongue is English, but she also speaks Dutch
able to learn a second language. An international move
taligheid draagt bij aan de algehele taalontwikkeling
and, as we know, French thanks to her handy app. “When
is often a culture shock for children. You can ease this by
is haar overtuiging. Maar dat niet alleen. Tweetalige
they first start, kids can speak their own language in class,”
allowing them to speak their own language in the begin-
kinderen beschikken niet alleen over een goed taalge-
Amy explains. “Later, they learn Dutch as well.” They love
ning.” Amy, Shira, Isabelle en Fieke spreken vandaag
voel maar hebben ook vaak een voorsprong bij ande-
their school. “We also went to see our new school.” In
moeiteloos Engels, Frans, Nederlands en Mestreechs
re cognitieve vakken. Bovendien leidt meertaligheid
September, UWC Maastricht will relocate to a brand new
door elkaar. De Babylonische spraakverwarring is bij
vaker tot een meerwaarde op sociaal en emotioneel
building on the Geusselt. “A necessary move as we’re get-
kinderen ver te zoeken. Die ontstaat helaas meestal
gebied.
ting too big for this building,” says Niki Cooper. Amy and
als volwassenen andere belangen najagen.
Jaarverslag 2012 35 Adje Syrier
“In 1995 zijn we in Belfort gestart
‘Als wij samenwerken ontwikkelen zij zich beter’
heel vanzelfsprekend verlopen. Toen vanuit MosaLira het
met kinderdagverblijf Pinokkio”, ver-
idee kwam om die samenwerking te formaliseren in een
telt directeur Marian van der Nat.
convenant was dat voor STEPS eigenlijk niet meer dan een
“In 1997 is een begin gemaakt met
logische stap.” “Hier zijn drie geledingen aanwezig die sa-
buitenschoolse opvang, daar ligt
men het kindcentrum - zoals bedoeld- belichamen”, be-
onze eerste link naar de John F. Ken-
vestigt directeur John F. Kennedyschool, Chris Roes. “Het
nedyschool. Later in 2005 zijn we
is redelijk uniek. Op één locatie bevindt zich alles wat niet
–zeg maar de school ingetrokken,
alleen de kindpartners nodig hebben, maar ook de ou-
zijn we hier gehuisvest.” “Peuter-
ders en hun kinderen.”
speelzaal De Uppedöpkes is hier al zo’n twaalf jaar gevestigd”, aldus Adje
Maar het is niet alleen de huisvesting en de facilitaire
Syrier, directeur STEPS, de overkoepe-
mogelijkheden die Kindcentrum Belfort die min of meer
lende organisatie voor tweeëntwin-
unieke positie binnen de gemeente Maastricht oplevert.
tig peuterspeelzalen in Maastricht. “De samenwerking
De drie genoemde directieleden hebben elkaar op
met de andere kindpartners is in Belfort eigenlijk altijd
deze locatie al heel wat jaren uitstekend aangevoeld en dat naadloos weten te vertalen naar operationeel
In een Integraal Kind Centrum (IKC) wordt op basis van een gedeelde visie door samenwerkende organisaties duurzaam gewerkt aan de ontwikkeling van kinderen. MosaLira heeft in Maastricht een aantal jaren geleden het voortouw genomen om een brug te slaan naar andere betrokken organisaties om de doorlopende ontwikkelingslijn daadwerkelijk gestalte te geven in een totaalpakket van educatie, opvang en ontwikkeling voor kinderen van 0-13 jaar. Hierin gaan peuterspeelzaalwerk, kinderopvang, buitenschoolse opvang en basisonderwijs binnen MosaLira als eenheid functioneren. Integraal Kindcentrum Belfort geldt als voorloper in dit proces.
niveau. Vooral ook door daarbij mensen te betrekken die meedenken in de ontwikkeling van het kindcentrum die het drietal voor ogen staat. “Het is een natuurlijk groeiproces”, zegt Marian van der Nat. “Dat klopt”, vult Adje Syrier aan. “We hoeven elkaar niet meer met argumenten te overtuigen over wat goed is voor de ontwikkeling van het kindcentrum en dus de kinderen zelf.” “Die natuurlijke groei heeft er toe bijgedragen dat je kostbare tijd wint”, constateert Chris Roes. “Je hoeft je energie niet te steken in processen om de ander van je gelijk Lara Camp
Jaarverslag 2012 37 Alexander Smirnov
te overtuigen. Je weet hoe de hazen lopen. In die zin kun je inderdaad stellen dat wij qua samenwerking het eerste kindcentrum in Maastricht zijn geweest.” “Als je je als partners in een IKC verbindt, dan betekent
Chris Roes, Adje Syrier, Marian van der Nat
dat feitelijk dat je investeert in de mensen op de werkvloer”, vervolgt Adje Syrier. “ Het door ons geformuleerde beleid, dient door hen gedragen te worden. Als
stoten om de kindcentra stadsbreed te realiseren. Dat
meenschappelijkheid nogmaals heel tastbaar voor
je ervoor kiest dat je bij elkaar in de keuken kijkt, dan
is het proces waar we nu in staan. En dan zeg ik zonder
het voetlicht.” Het is duidelijk. In Kindcentrum Belfort
moet je daar ook de mogelijkheden voor bieden. Die
te willen opscheppen: hier bij ons is de aangewezen
wordt de loper uitgelegd voor het onderwijs en de
denkwijze hanteren wij alle drie. We zijn begonnen
locatie voor de gemeente Maastricht om samen met
opvang van de toekomst.
met een visie te formuleren. Daar komen consequen-
alle betrokken partners de eerste proeftuin het licht te
ties uit voort. Daar moet je vervolgens creatief mee
laten zien. Nogmaals, hier is alles voorhanden om in
omgaan om uiteindelijk van je visie werkelijkheid te
de breedste zin van het woord inhoud, vorm en or-
maken. “ Marian knikt. “Door de constructieve sa-
ganisatie aan een kindcentrum te geven. Wat wij hier
menwerking tussen kinderopvang, peuterspeelzaal
laten zien is de kern van wat een kindcentrum moet
en basisschool is een structuur ontstaan waarin aan
zijn. In het belang van het kind gezamenlijk de juiste
de doorgaande leer- en zorglijn alle aandacht wordt
keuzes maken zodat het geheel meer is dan de som
besteed. Ook naar de ouders presenteren we ons
der delen.”
onder één noemer. Hier is echt sprake van een open deuren mentaliteit.”
En hoe merken de kinderen dat? “Met alle kinderen van de drie partners zetten we een gezamen-
IKC Belfort is een mooi voorbeeld van hoe kindcen-
lijk ambitieus project op. Medewerkers van de drie
tra stedelijk, of beter nog, stadsbreed georganiseerd
geledingen bereiden dat al een jaar lang minutieus
zouden moeten worden. Chris: “We moeten en
voor. Alle kinderen gaan dit voorjaar drie weken
kunnen van elkaar nog veel meer leren. De succes-
met het thema ‘water’ aan de slag. Afgestemd op
sen met elkaar delen. Weloverwogen stappen ma-
hun eigen mogelijkheden. Met een gezamenlijke
ken, loskomen van (eigen) belangen. Nu ook door-
opening en afsluiting. Daarin brengen we onze ge
Jaarverslag 2012 39 Imke Houben Annette Wijnen Darell maakt met veel plezier gebruik
hele school die verbetering van schoolprestaties en andere
van de verlengde onderwijstijd voor
vaardigheden kon uitbreiden. Twee jaar geleden hebben
kinderen die hun talenten willen ont-
we definitief voor 2,5 uur per week structurele onderwijs-
wikkelen. De Talentenschool Maas-
tijdverlenging voor groep 1 t/m 8 gekozen.”
tricht biedt extra kansen aan kinderen
Samen zijn in groeien Darell Dritty (10) zit in groep 7/8 van basisschool De Letterdoes. Een vrolijke, beweeglijke leerling. Nieuwsgierig én leergierig. “Ik ga graag naar school”, zegt hij. “Hier doen ze heel veel waarvan je kunt leren. Ik ga naar de Talentenschool, de Wie-kentschool en de winter- en zomerschool. Daar doen we dingen waar je je in kunt uitleven. Leuke dingen zoals kunst, film, theater en archeologie. Nog niet zo lang geleden hebben we op de Talentenschool het project ‘Wijk van de toekomst’ gedaan om samen te laten zien hoe gastvrij we zijn voor andere mensen. Maar hier komen ook mensen op school om over hun beroep te vertellen. Ik teken graag, ik wil later architect worden.”
uit de Maastrichtse wijken Wittevrou-
Zo eenvoudig als je dit opschrijft, zo ingrijpend en veel-
wenveld, Wyckerpoort, Limmel en
omvattend is deze beslissing geweest. Leerkrachten Imke
Nazareth. De Talentenschool is een
Houben, Sanne Creuëls en Annemieke van Rooy, project-
initiatief van MosaLira, gemeente
leider Ed Lemmens en directeur Annette Wijnen blikken
Maastricht, Trajekt en het St. Maar-
terug en kijken vooruit. Imke en Sanne stonden in het
tenscollege. “We bemerkten dat de
schooljaar 2009-2010 aan de wieg van de Talentenschool.
extra leertijd waar de kinderen vrij-
Sanne en Imke: “Toen we in 2009 startten met de Talen-
willig gebruik van maken, een her-
tenschool bespeurden we al snel dat kinderen zich na
kenbare bijdrage levert aan verbetering van de (school)
schooltijd minder snel opgeven voor activiteiten. Lan-
prestaties”, aldus directeur Letterdoes en ’t Spoor, An-
delijk bestonden er al initiatieven met de winterschool.
nette Wijnen. “Dat was voor ons een aansporing om
We hebben ons aan de hand van een viertal modellen
te bezien of je door onderwijstijdverlenging door de
breed georiënteerd. Verschillende modellen bekeken en vergeleken. Een informatie- en studiedag georganiseerd en vanuit al die indrukken en (eigen) ervaringen is het idee geboren van structurele onderwijstijdverlenging. Dat idee hebben we geconcretiseerd en later ook geëvalueerd naar ouders en leerkrachten. De achterliggende gedachte is het aanbieden van extra onderwijs. De onderwijstijdverlenging is vooral bedoeld om je reken- en taal opbrengsten te verhogen, maar je besteedt uiteraard ook aandacht aan algemene ontwikkeling in de ruimste zin van het woord.”
Leerlingen bs De Letterdoes
Jaarverslag 2012 41 Leerlingen bs de Letterdoes
“Zoals Sanne en Imke al aangeven hadden we last van de vrijblijvendheid”, constateert Annette. “De stap om na schooltijd te komen was voor kinderen en ouders vaak een brug te ver. Van de andere kant ervaar je dat kinderen nieuwsgierig zijn. Die onderzoekende houding, dat zit er gewoon in: ik wil iets leren. Daar sluiten wij bij aan door een zodanig onderwijsaanbod te realiseren dat ze ook de
Leerlingen bs De Letterdoes
mogelijkheden hebben om te groeien. Nogmaals, die onderzoekende vragende houding, die ze al hebben als ze heel jong zijn , die proberen we door te zetten naar de
de Talentenschool past ook in het overheidsbeleid: meer
toekomst. In taal, rekenen en lezen. Maar naast de cog-
kinderen de kans geven op meer speel- en leertijd. De
paal boven water. “De onderwijsresultaten staan voorop. We hebben met beide teams gekozen voor deze vorm.
nitieve vaardigheden komen ook creatieve en sociaal-
overheid heeft die verplichting op zich genomen. (In
Uit vier modellen hebben we ons eigen ‘Talentenschool
emotionele competenties om de hoek kijken.”
het kader van onderwijstijdverlenging (OTV) stelt het
Maastricht model’ geboetseerd. Natuurlijk, het blijft al-
ministerie van O C & W subsidie beschikbaar, red.) Ik zeg
tijd zoeken naar nog beter, naar uitbreiden in de toe-
Sinds dit schooljaar zijn de leerkrachten zelf verant-
wel eens, dit is geen project, dit is een voortdurende
komst van de betekenisvolle context die de kinderen
woordelijk voor de invulling van de leerstof die tijdens
landelijke ontwikkeling. Dat ervaar ik ook als we als pro-
krijgen aangeboden. We hebben een slag geslagen
de onderwijstijdverlenging wordt aangeboden. “Wat
jectleiders landelijk bij elkaar komen. De motivatie is
waar we trots op mogen zijn.” Wat bij Annette dan
wij zien is”, zegt Annemieke,” dat je hierdoor heel
groot. Het is voor iedereen hetzelfde verhaal, maar het
weer de reactie oproept dat we afstand moeten doen
concreet aansluit bij de talentontwikkeling van deze
wordt overal anders ingevuld. Die aanwezige kennis
van het oude onderwijssysteem. Maar dat is een an-
kinderen. Je ervaart vooruitgang op het gebied van
deel je met elkaar. Ik bespeur dat de door ons ontwik-
dere discussie…
studievaardigheden, de brede belangstelling neemt
kelde modules zich landelijk in een grote belangstel-
toe, de samenwerking onderling verloopt beter. Ze
ling mogen verheugen. Meer dichter bij huis kun je je
maken een persoonlijke groei door. We geven ze
afvragen of je de ontwikkeling binnen De Letterdoes
bagage mee waardoor ze steviger in hun schoenen
en ’t Spoor -waar vier jaar aan is gewerkt- gaat verdie-
staan. Dat is zeker naar de toekomst van deze kinde-
pen en verfijnen om er MosaLira breed mee aan de
ren heel belangrijk.” Ed Lemmens knikt. “Hier zijn heel
slag te gaan.”
bewuste keuzes gemaakt. De doorontwikkeling van
Voor Sanne, Imke en Annemieke staat het als een
Jaarverslag 2012 43 Team Playing for Success
“De samenwerking dit jaar met die
Op weg naar een MosaLira wereldrecord In 2012 deed maar liefst een op de acht MosaLira medewerkers mee aan het hardloopfestijn Maastrichts Mooiste. Binnen MosaLira is sport, bewegen en gezondheid een speerpunt. Kinderen leren bewegend de wereld te ontdekken. Lichamelijke beweging heeft bovendien een positieve invloed op de fysieke en psychische ontwikkeling van ieder mens en daarmee op de gezondheid. Sport en bewegen is ook een belangrijke factor bij de zelfontplooiing van kinderen. Ze ontwikkelen zelfvertrouwen, worden gestimuleerd tot zelfreflectie, leren omgaan met winst en verlies en leren verschillende (sociale) vaardigheden.
Of dat gaat lukken? “Natuurlijk”, zegt ze enthousiast. “Leren
andere ’10-jarige’, ofwel Maastrichts
aan de Maas; ontmoeten en verbinden is het adagium van
Mooiste, ziet MosaLira als een uitge-
MosaLira. De combinatie van onderwijs en sport wordt
lezen gelegenheid om aandacht te
mede door de binding met diverse partners in tal van
schenken aan een gezonde en actieve
sportieve programma’s voor het voetlicht gebracht.” Ge-
levensstijl voor volwassenen en kinde-
dreven vertelt Herma over de projecten waar ze in samen-
ren”, vertelt coördinator onderwijs en
werking met diverse Maastrichtse instellingen mede han-
sport, Herma Westenberg. Ze loopt
den en voeten aan geeft. ‘Lerend scoren’ is daar een goed
alvast vooruit op 2013. “We willen dan
voorbeeld van. “MVV Maastricht en MosaLira hebben
een heel bijzondere dimensie toe-
hun krachten gebundeld in dit bijzondere programma
voegen aan Maastrichts Mooiste. We
dat in 2011 is gestart. Alle MosaLira scholen doen mee.
gaan proberen een wereldrecord te
MVV Maastricht wil kinderen en jongeren aanzetten tot
vestigen dat een plaats krijgt in het
meer bewegen en een gezondere leefstijl. Als rolmo-
Guinness Book of Records door met duizend kinderen
del zijn de spelers bij uitstek geschikt om de jeugd te
deel te nemen aan de Maastrichts Mooiste Kinderloop.”
stimuleren gezonder te gaan leven. Bij “Scoren in de klas” krijgen groepen 7 les van de selectiespelers over een maatschappelijk thema en hoe het alledaagse leven van een profvoetballer er uit ziet. Hierbij wordt ook nadrukkelijk ingestoken op gezondheid en fair play. Bovendien wonen de kinderen van groep 5 t/m 8 een thuiswedstrijd bij van MVV en brengen de groepen 7 een bezoek aan het bedrijf MVV, waarbij ook een training op klein Geusselt wordt bijgewoond.” Een andere topper is Playing for Success. Een initiatief waarmee leerlingen in de leeftijd van 9 tot 14 jaar hun prestaties in taal en rekenen verbeteren. Het gaat om onderpresterende kinderen: gewone
Jaarverslag 2012 45 Herma Westenberg
leerlingen die minder presteren dan ze kunnen. Playing for Success draagt bij aan het structureel opheffen van dit onderpresteren. Daarnaast levert Playing for Success een belangrijke bijdrage aan het zelfvertrouwen én een po-
Team Playing for Success
sitiever zelfbeeld. Herma: “Het is een naschoolprogramma dat twaalf weken duurt. We willen dat de kinderen succeservaringen opdoen, dat hun welbevinden wordt
kelen van (sport)talenten voor stad en regio. Playing for
voor sponsoring of facilitaire ondersteuning. “Ik ervaar dat
verbeterd. Het gaat erom dat ze positieve leerervaringen
Success levert aldus een bijdrage aan kennisontwikkeling
steeds meer ondernemers hun maatschappelijke ver-
opdoen. In de directe omgeving van het MVV stadion
en het voorkomen van vroegtijdige schooluitval.
antwoording nemen in het in beweging krijgen van de
van professionele docenten, stagiaires en vrijwilligers
Het realiseren van kansen voor ieder kind heeft Herma
heid ook op dat gebied hun talenten te ontwikkelen. Om
aan opdrachten die aansluiten bij hun interesses. De
hoog in het vaandel staan. Als kartrekker onderwijs
daar een steentje aan bij te dragen zijn succesvolle sa-
kinderen worden gestimuleerd, geprikkeld, uitgedaagd
en sport inspireert en enthousiasmeert ze mensen,
menwerkingsverbanden en sportstimuleringspartners
om hun prestaties te verhogen. Ze leren hun favoriete
bedrijven en instellingen. Voor 2013 heeft ze de Mo-
onontbeerlijk.”
spelers en trainers kennen en maken stappen in hun
saLympics op het programma staan. “Op 22 mei 2013
prestaties. Zo ontstaat vanzelf de Wow factor. Ofwel,
vieren we op sportieve wijze dat MosaLira tien jaar be-
Playing for Success is een feest om aan mee te doen.”
staat”, legt Herma uit. “Op die dag vinden in De Geusselt
Leerlingen, ouders en betrokken leerkrachten zijn lo-
de MosaLympics plaats. Voor alle leerlingen van groep
vend over dit innovatieve onderwijsprogramma waar-
6 die dan -gemiddeld genomen- tien jaar oud zijn. Al
in, zoals Herma al aanstipte, ook trainers en spelers van
die ruim zeshonderd kinderen gaan actief aan de slag
MVV een rol van betekenis spelen. Door haar bijzon-
tijdens de MosaLympics waarbij meedoen belangrij-
dere positie in de Maastrichtse samenleving kan MVV
ker dan winnen is. Samen met het Jeugdsportfonds,
Maastricht actuele maatschappelijke onderwerpen
Topsport Limburg en CIOS zijn er diverse sportieve
op het gebied van gezondheid, waarden en normen,
uitdagingen ontwikkeld: voor elk wat wils. Teamspi-
participatie en integratie in de spotlight zetten. Met
rit, out of the box sporten, je sporttalent ontdekken,
voetbal als krachtig vehikel, wil de club zich pro-actief
we gaan er een sportief feest van maken.” Ondertus-
inzetten voor een betere samenleving en het ontwik-
sen is Herma al druk doende bedrijven te benaderen
jeugd. Kinderen die sporten biedt MosaLira de mogelijk-
en in het stadion zelf , werken ze samen onder leiding
Jaarverslag 2012 47 Jasper Starken Rosa Veerkamp Younes Chitich
Leren door te doen Een afspraak met vijf leerlingen uit groep 7 van basisschool Scharn. Bij het betreden van de klas word je keurig begroet door Jasper, Sophie, Younes, Rosa en Andrea. Je stoel staat klaar, ze geven allemaal een hand, kijken je aan en zeggen duidelijk hun naam. Ik ga er eens goed voor zitten, want dat belooft wat voor de rest van dit gesprek.
“ONO is een project van de overheid
groep kreeg een begeleider, de juf of een stagiaire. Maar
dat zich richt op versterking van de
we moesten wel zelf alles organiseren. We hebben ons
samenwerking tussen onderwijs en
verdeeld in vier groepen: de bouwgroep klein, de bouw-
bedrijfsleven. In zo’n project komen
groep groot, de groep public relations, voor de interne en
allerlei vaardigheden aan de orde”,
externe communicatie en de groep organisatie. “Younes:
maakt juf Debby Luyten duidelijk. Een
“De bouwgroep klein richtte zich op de kinderknutsel-
gedreven leerkracht met hart voor de
wedstrijd. De bouwgroep groot moest aan de slag met
zaak. Basisschool Scharn doet met
de carnavalswagen.”
de leerlingen van groep 7 mee aan dit project. “Wij hebben er dit jaar
Die carnavalswagen werd de grote blikvanger van de
voor gekozen om iets te onderne-
optocht in Scharn. Een sprookjesachtige voorstelling
men rondom het thema carnaval”,
van een draak gemaakt van beschilderd piepschuim.
vertellen Rosie en Andrea. “Op twee manieren: zelf
Met op de troon het prinselijke kleuterpaar. Aan dikke
een carnavalswagen maken voor de optocht in Scharn
touwen voortgetrokken door kabouters in prachtige
en het andere onderwerp is voor de patiënten in het
kostuums. En let wel: in eigen ontwerp en uitvoering
azM meedoen met de kinderknutselwedstrijd. Iedere
door de kinderen gemaakt. Dat ‘nieuws’ verspreidde zich als een lopend vuurtje door Scharn. De oh’s en de ah’s waren niet van de lucht tijdens de optocht.
“Wie kan mij uitleggen wat ONO betekent? “Verder dan de O kom ik niet want Jasper weet
Ze zijn nog steeds enthousiast als ze er over ver-
al wat ik bedoel. “ONO betekent Ondernemend Netwerk Onderwijs. Dat hebben wij met
tellen. Hoe ze contact opnamen met de afdeling
onze klas gedaan. ONO leert kinderen samenwerken. We zijn daar in groep 7 mee begon-
Techniek van het Maartenscollege om zelf de juiste
nen.” “Maar jullie werken toch al veel langer samen?” Ze lachen. “Ja, dat is wel zo. Maar nu
maat piepschuim voor hun bouwproject te snijden,
werken we in aparte groepen en moeten we alles zelf regelen. Zonder leraren, die helpen
hoe ze onderhandelden met de bouwmarkt in de
wel, maar ze controleren niet alles. Want we werken samen met elkaar maar ook met
wijk om in ruil voor gratis verlichting reclame voor
bedrijven en zo. De baas van ONO heeft dat met MosaLira besproken”, legt Sophie uit.
de bouwmarkt te maken op de praalwagen. En dat Jeroen Duijsens
Jaarverslag 2012 49 Jasper Gilissen
lukte! Of dat ze tijdens een vergadering met de Tempeleers te horen kregen dat ze de kabouterpakken mochten lenen. Sponsoring regelen, onderhandelen, gesprekken uitschrijven, naspelen en dan bellen. Contacten leggen binnen en buiten de school, een gratis bloemetje regelen bij de bloemisterij. Alles zelf regelen ofwel zelfstandig leren, ja dat vinden deze leerlingen niet alleen leuk maar
Sophie Heijnen
vooral ook leerzaam. “Jij noemt het zelfstandig leren”, zegt projectcoördinator
Techniek, ondernemen, zo hebben we het ook naar de
Jeroen Duijsens. “Ik noem het liever leren door ervaren,
kinderen gepresenteerd: we gaan iets doen rondom car-
opeten”, giechelen ze. Ik vraag tenslotte of ze ieder voor zich het project in één zin willen samenvatten. Rosa: “ik
door te doen. Techniek is ook een manier om in het
naval. Leren door te doen als het kan. Bij die werkvorm
heb er veel van geleerd. Ja ik wil het nog een keer doen”.
onderwijs mee om te gaan. Dat doen we bij MosaLira.
worden toch nogal eens vraagtekens geplaatst. Voor mij
Andrea: “je leert ondernemen dat moet je later ook gaan
Door het creëren van werkwijzen waar wetenschap,
is het belangrijk dat de kinderen in een veilige werksfeer
doen. En dat je met andere mensen zelf contact moet
techniek en ondernemen zijn te combineren en in te
samen lesactiviteiten voorbereiden en uitwerken die
opnemen”. Jasper: “ik vind het erg leerzaam je wist niet
passen in de bestaande programma’s. Daar doen nu al
bijdragen aan het werken en leren in de school. Het
dat je iets leerde, dat gaat vanzelf”. Sophie: “we hebben
negen MosaLira scholen aan mee en er is concrete be-
prikkelt kinderen, maakt ze enthousiast. Want naast de
goed geleerd om samen te werken, ook hoe je orde
langstelling van nog een aantal scholen. De teller staat
vaste dag dat we met dit project bezig waren, werkten
op zaken moet stellen”. Yoenes: “vooral dat je dingen
inmiddels op twaalf scholen.”
ze er ook aan buiten schooltijd.”
helemaal zelf mag regelen, dat vind ik nog het fijnste”. Jeroen Duijsens hoort het glunderend aan. “Dit had-
Ook voor leerkrachten is het een leerproces. Deb-
Is de rest van de week dan niet verschrikkelijk saai? De
den we wel in gedachten, maar we wisten niet dat het
by: “Vorig jaar hebben we meegedaan met de pi-
vraag leidt tot hilariteit bij de kinderen. “Nee, hoor”,
zo zou uitpakken. Hier ben ik heel blij mee.”
lot. Toen wisten we eigenlijk niet zo goed waar we
lachen ze. “Want de juf laat ons bij andere vakken ook
heen moesten met dat project, wat moeten we
dingen zelf opzoeken. Bijvoorbeeld laatst bij reke-
doen dit jaar? Samen met collega Joke van de pa-
nen met inhoudsmaten. Toen hebben we een cake
rallel groep 7 is toen besloten het aan een thema
gebakken. Dan moeten we zelf met het recept aan de
te koppelen om er inhoud aan te geven.
slag, zelf afwegen, zelf de inhoud berekenen. En zelf
Op weg naar de toekomst
Jaarverslag 2012
1
Stichting MosaLira MosaLira stichting voor leren, onderwijs en opvoeding
wijs in Maastricht en omgeving. Daarnaast heeft Mosa-
levensbeschouwelijke oriëntatie van het onderwijs op
satie te plannen en evalueren. De scholen van MosaLira
is opgericht in 2003 en gevestigd te Maastricht. Dit jaar
Lira tevens ten doel het verzorgen van kinderopvang-,
alle scholen van MosaLira te stimuleren, te versterken,
krijgen hiermee zowel een duidelijke ontwikkelrichting
vieren wij ons 10-jarig bestaan. In dit jaarverslag vindt
peuterspeelzaal- en overige pedagogische begelei-
te begeleiden en te ondersteunen. Deze taak voert de
als een kader voor evaluatie aangeboden. Het INK mo-
u een impressie van de manier waarop we dit jubileum
dingsactiviteiten.
commissie uit vanuit de aanname dat levensbeschou-
del is ook gebruikt als basis voor dit jaarverslag.
welijke oriëntatie de basis en toetssteen vormt voor een
gestalte hebben gegeven. Passend binnen de normen Het onderwijs binnen alle MosaLira scholen wordt ge-
waardengestuurde ontwikkeling. Een verheldering van
geven met aandacht voor de godsdienstige, levensbe-
de onderliggende mens- en levensvisie draagt bij aan de
MosaLira is het bevoegd gezag van 17 scholen voor ba-
schouwelijke en maatschappelijke waarden zoals die
doorwerking van de sturende waarden in het denken en
sisonderwijs, twee scholen voor speciaal basisonderwijs
leven in de Nederlandse samenleving en met onderken-
handelen van alle betrokkenen.
en drie voorzieningen voor speciaal onderwijs. Op onze
ning van de betekenis van de verscheidenheid van die
en waarden van MosaLira en verbinding zoekend.
scholen werken circa 830 personeelsleden voor ruim
waarden. Hierbij wordt geen onderscheid gemaakt tus-
Als grootste onderwijsorganisatie voor basis en speciaal
5.600 leerlingen. Het marktaandeel van MosaLira binnen
sen katholieke, protestants-christelijke, interconfessionele,
(basis-) onderwijs in Maastricht speelt MosaLira een be-
het basisonderwijs in Maastricht is bijna 64%.
algemeen bijzondere of openbare scholen. Om echter
langrijke rol in de ontwikkeling van jonge mensen die in
haar betrokkenheid op de kwaliteit en het karakter van
de nabije toekomst de stad en regio mede zullen vorm-
De stichting heeft zonder winstoogmerk ten doel het
het onderwijs aan de scholen op katholieke grondslag te
geven. MosaLira laat zich in haar verantwoordelijkheid lei-
geven van basisonderwijs, speciaal basisonderwijs, spe-
borgen, heeft de katholieke kerk i.c. het bisdom Roermond
den door haar missie en zoekt waar nodig en gewenst de
ciaal onderwijs en voortgezet speciaal onderwijs van een
MosaLira bij de verbreding van haar grondslag en doelstel-
samenwerking met partners. Binnen MosaLira wordt het
of meer richtingen en openbaar onderwijs in afzonderlijke
ling in 2010 gevraagd een Commissie Onderwijs en Identi-
INK managementmodel gebruikt als kwaliteitsinstrument.
scholen voor bijzonder onderscheidenlijk openbaar onder-
teit in het leven te roepen. De commissie heeft als taak de
Dit model wordt ingezet om de prestaties van de organiJaarverslag 2012
3
Leiderschap
de wet, de statuten, de grondslag en belangen van
deze medezeggenschapsstructuur. Daardoor kreeg
MosaLira en de geldende interne en externe regelge-
UWCM haar eigen, onafhankelijke medezeggen-
ving. Het beleid dient evenwichtig, samenhangend en
schapsraad. Ook werd in januari voor het eerst een
gericht op de gestelde doelstellingen te zijn en wordt
gezamenlijke bijeenkomst gehouden van alle MR-en
in dialoog met belanghebbenden op alle relevante ni-
en de GMR van MosaLira. Dit initiatief zal zeker worden
veaus van de organisatie geformuleerd. Het CvB legt,
herhaald.
zowel individueel als collectief, verantwoording af aan de Raad van Toezicht inzake de doelstellingen, een en
Evenals alle geledingen binnen MosaLira heeft de GMR
ander conform de geldende statuten, het bestuurssta-
deel uitgemaakt van het brainstormproces omtrent de
Per 1 januari 2011 heeft MosaLira haar bestuursstructuur
zitter van het CvB overgenomen. Mevrouw van Horssen
tuut en de overige MosaLira-regelingen. De Raad van
investeringsagenda. De GMR zal de komende tijd, de
aangepast naar het zogenaamde Raad van Toezicht mo-
heeft vanaf 1 maart 1997 aan het roer gestaan van Mosa-
Toezicht ziet er op toe dat de doelstellingen van MosaLira
haar in dat kader toegekende medezeggenschap, seri-
del. Ultimo 2012 bestaat de Raad van Toezicht van Mosa-
Lira en haar rechtsvoorgangers en wij danken haar hierbij
op verantwoorde wijze worden bereikt door middel van
eus oppakken.
Lira uit zes leden, te weten:
nogmaals voor haar inzet en betrokkenheid. Op 27 maart
het uitoefenen van zijn taken en bevoegdheden zoals in
2013 hebben wij in aanwezigheid van vele genodigden
de statuten omschreven.
De heer F. Groutars, voorzitter
op een passende wijze afscheid van haar genomen.
Mevrouw M. Driessen, lid
In het kader van de ontwikkelingen met betrekking tot Passend Onderwijs is de GMR nauw betrokken bij de voor-
De GMR heeft voor de tweede keer, sinds de verkiezings-
bereidingen om te komen tot een medezeggenschap-
De heer P. Brugman, lid
Het CvB bestuurt collegiaal en de leden dragen derhalve
structuur in 2011 werd geïntroduceerd, in september 2012
structuur binnen het nieuwe samenwerkingsverband. De
Mevrouw M. Heijltjes, lid
gezamenlijke verantwoordelijkheid voor het gehele be-
twee nieuwe ouderleden verwelkomd, mevrouw Hanne
medezeggenschap zal vorm krijgen middels een zoge-
De heer H. Manders, lid
leid en de exploitatie van MosaLira. Met behoud van de
Ramaekers en de heer Jasper Trietsch. De personeelsle-
naamde Ondersteuningsplanraad (OPR). Vóór de zomer-
De heer J. van Ruyven, lid
gezamenlijke verantwoordelijkheid hebben de leden ieder
den binnen de GMR hadden te kennen gegeven ook een
vakantie van 2013 moet de voorlopige OPR zijn ingevuld.
De leden van de Raad van Toezicht ontvingen tot 1 janu-
hun aandachtsgebieden waarvoor zij primair verantwoor-
volgende termijn zitting te willen nemen. Er waren verder
ari 2013 de maximaal fiscaal toelaatbare vrijwilligersvergoe-
delijk zijn. De verdeling van de aandachtsgebieden en de
geen aanmeldingen voor de GMR, dus een verkiezing kon
En tenslotte, maar niet in de laatste plaats, werd ook de
ding.
wijziging daarin wordt door het CvB vastgesteld en ter ken-
achterwege blijven.
GMR verrast door de aankondiging van het afscheid van
nis gebracht van de Raad van Toezicht. Het CvB beslist bij
mevrouw Van Horssen als voorzitter van het CvB. De GMR
Het College van Bestuur (hierna: CvB) van MosaLira werd in
volstrekte meerderheid van stemmen. Staken de stemmen
Met betrekking tot het jaar 2012 is op het gebied van de
kijkt terug op een lange periode van constructieve en pret-
2012 gevormd door mevrouw P. van Horssen (voorzitter) en
dan beslist de stem van de voorzitter. Conform de in de sec-
medezeggenschap een aantal bijzonderheden vermeldens-
tige samenwerking. Inmiddels hebben ook de eerste kennis-
de heer D. Huntjens (lid). Vanaf 1 april 2013 heeft mevrouw
tor geldende governance code zal het CvB niet toestaan dat
waard. Allereerst maakte de bovenschoolse MR van UWC
makingsgesprekken met haar opvolger, de heer Van Mulken,
van Horssen haar werkzaamheden bij MosaLira vrijwillig be-
door hem of onder diens leiding activiteiten plaatsvinden,
Maastricht haar tweede termijn rond en werd door de GMR-
plaatsgevonden. De GMR is ervan overtuigd dat deze samen-
ëindigd en heeft de heer T. van Mulken haar plaats als voor-
dan wel activiteiten worden nagelaten die in strijd zijn met
en van LVO en MosaLira ingestemd met de voortzetting van
werking ook heel vruchtbaar zal worden. Jaarverslag 2012
5
Strategie
Kwaliteit is leidend bij beslissingen en de
MosaLira heeft voor elk van de drie doelstellingen
5.
haar visie geformuleerd ten aanzien van wat in 2015
mate waarin personeelsleden voldoen aan de speci-
bereikt moet zijn. De belangrijkste resultaten in 2015
ficaties om succesvol te kunnen zijn op de functie en
zijn:
rol die ze binnen de organisatie vervullen. Werving van personeel is gericht op de toegevoegde waarde
1.
Iedere school is een op locatie centraal aange-
van de persoon (fit for use).
stuurd kindcentrum waar, 52 weken per jaar tussen 7.30 en 18.30 uur, op basis van een gedeelde visie,
6. Er heerst een aanspreekcultuur op verant-
door samenwerkende organisaties, duurzaam ge-
woordelijkheden. Het geven en ontvangen van pro-
werkt wordt ten behoeve van de ontwikkeling van
fessionele feedback is normaal en mensen stellen zich
kinderen tussen 0 en 13 jaar.
kwetsbaar op. Communicatie op alle niveaus (kinderen, ouders, personeelsleden, externe partners) wordt
De missie van MosaLira is:
sitie op de maatschappelijke ladder, maar iedereen bin-
2. Er is een expertisecampus ingericht waarin
nen onze organisatie heeft wel de opdracht uit elk kind
efficiënt gebruik gemaakt wordt van de beschikbare
vorm gegeven middels een professionele dialoog.
MosaLira biedt een veilige uitdagende leeromgeving
te halen wat erin zit en kinderen optimale startkansen
expertise van het personeel en waarbinnen voor ou-
7. Mede-eigenaarschap is de belangrijkste voor-
waarin kinderen zich ontwikkelen tot verantwoordelijke
te geven in de maatschappij van de toekomst. Via het
ders van kinderen met speciale ontwikkelbehoeften en
waarde om tot persoonlijk meesterschap te komen. Het
en succesvolle medeburgers. Ouders zijn partners bij het
werken aan haar strategische doelstellingen denkt Mo-
–mogelijkheden ‘één loket functie’ gerealiseerd is.
zorgt voor een stimulans in de persoonlijke ontwikke-
onderwijs. Persoonlijke talenten, respect voor elkaar en een
saLira de hoofddoelstelling het meest effectief en ef-
duurzame samenleving zijn voor MosaLira leidend. De hoofddoelstelling van MosaLira is:
ling, doordat persoonlijke doelen en organisatiedoelen
ficiënt te realiseren. Het motto is door investeren in de
3. Alle scholen hebben een vastgesteld ondersteu-
toekomst van onze leerlingen meer en betere resultaten
ningsprofiel en handelen hiernaar, zodat voor alle be-
behalen.
trokkenen duidelijk is waar de grenzen van de school zich
8. MosaLira investeert in haar medewerkers. Dat is niet
bevinden. Duidelijk is op welke onderwijs- en ontwikkel-
vrijblijvend, niet voor MosaLira en niet voor haar mede-
meer met elkaar in lijn komen te liggen.
MosaLira streeft naar het behalen van maximale leerop-
De drie strategische hoofddoelstellingen van MosaLira
behoeften van kinderen de school een passend aanbod
werkers. Dit geldt voor iedereen, dus ook voor opvoeders
brengst voor ieder kind, waarbij in een waardegerichte be-
zijn:
kan bieden.
en begeleiders van kinderen.
• Beter benutten van het breed onderwijsaanbod en
4.
nadering de vorming en het welbevinden van het gehele kind centraal staat.
goede kwaliteitszorg. Ons onderwijs is derhalve gericht op de totale ontwikke-
• Versterken van de professionele cultuur.
ling van het kind. Er is in onze visie meer dan status en po-
• Versterken van het persoonlijk meesterschap.
Elke school betrekt ouders als partner actief bij de
ontwikkeling van hun kind en de juiste schoolkeuze.
Jaarverslag 2012
7
Management van medewerkers, middelen en processen
king tot Passend Onderwijs en ook de doordecen-
GMR en individuele personeelsleden. De Investe-
tralisatie van het het groot onderhoud van het on-
ringsagenda dient nog binnen het CvB vastgesteld
roerend goed, die waarschijnlijk negatieve financiële
te worden en moet vervolgens ter goedkeuring
gevolgen voor MosaLira zullen hebben in de nabije
naar de Raad van Toezicht. De goedgekeurde In-
toekomst, zijn wij van mening dat wij er iedere dag
vesteringsagenda zal geïntegreerd worden in onze
alles aan moeten doen om uit kinderen te halen wat
integrale meerjarenbegroting. Ter ondersteuning
er in zit. De vele doemscenario’s en het praten over
van het primaire proces begroten wij binnen Mosa-
bezuinigingen en verlies van werkgelegenheid zou-
Lira op basis van schooljaren. Het algemene doel van
den verlammend kunnen werken op onze organisa-
het financieel beleid binnen MosaLira is het beheren
tie en de individuele medewerkers. Door juist in deze
van de organisatie in financieel opzicht, zodat Mosa-
tijd te investeren denken wij de toekomst voor onze
Lira kan blijven voortbestaan en haar doelstellingen
medewerkers en vooral leerlingen beter te kunnen ma-
kan blijven nastreven. Binnen de planning en control
ken. Ten aanzien van de Investeringsagenda hebben
cyclus worden plannen binnen de begroting vertaald
In deze paragraaf worden een aantal belangrijke aspec-
van de financiële en personele administratieve organi-
wij drie criteria geformuleerd. De investeringsvoorstel-
in geld. De periodieke controle en evaluatie vindt plaats
ten met betrekking tot het personeelsbeleid genoemd
satie zijn opnieuw beschreven. De implementatie is in
len moeten:
aan de hand van (financiële) managementrapportages.
volle gang en heeft nog enige tijd nodig, maar het is
1.
en de consequenties en uitgangspunten beschreven.
leiden tot het volledig, sneller en beter realiseren
duidelijk dat de organisatie steeds meer en beter in con-
van de doelstellingen uit het Strategisch Program-
MosaLira is het bevoegd gezag van twee scholen voor
Na in 2011 de financiële administratie in eigen beheer
trol komt en risico’s kan managen.
ma 2015 van MosaLira en het Bestuursakkoord PO;
speciaal basisonderwijs en drie voor speciaal onder-
genomen te hebben voert MosaLira vanaf 1 januari 2012
Door het voeren van de administratie in eigen beheer
incidenteel van aard zijn en leiden tot een structu-
wijs (REC 3 en REC 4). Deze sectoren komen door de
rele verbetering;
hele ontwikkeling van Passend Onderwijs de komende
passen binnen het kader dat bepaald wordt door
jaren waarschijnlijk zwaar onder druk te staan. Wij han-
2.
ook zelf de personeels- en salarisadministratie. Dit bete-
is de beschikbaarheid en betrouwbaarheid van de ma-
kent dat er geen dienstverlening meer ingekocht wordt
nagementinformatie aanzienlijk toegenomen. Dit stelt
bij een administratiekantoor. Om de administratie te
ons beter in de gelegenheid de juiste keuzes en afwe-
algemene wet- en regelgeving en het interne beleid
teren werkgelegenheidsbeleid, maar de kwaliteit van
kunnen uitvoeren heeft MosaLira twee fulltime financieel
gingen te maken. In 2012 heeft het CvB derhalve beslo-
van MosaLira.
het onderwijs staat bij ons altijd voorop. Goed financieel
administratief medewerkers, een fulltime salarisadmini-
ten, met goedkeuring van de Raad van Toezicht, om een
3.
management is een absolute randvoorwaarde om de
strateur en een parttime assistent salarisadministrateur
Investeringsagenda te gaan opstellen. Het doel van de
Eind 2012 hebben wij een brede meting gedaan op de im-
juiste dingen goed te kunnen doen binnen de geldende
in het organogram van het bestuurskantoor opgeno-
Investeringsagenda is het sneller en beter realiseren van
plementatie en realisatie van ons Strategisch Programma
kaders en gebruikmakend van alle beschikbare middelen.
men. De overhead lijkt hiermee toe te nemen, maar de
onze doelstellingen uit het Strategisch Programma 2015,
2015. Met de resultaten van deze meting als input hebben
Medewerkers kunnen weliswaar geen rechten ontlenen
insourcing van de administratie naar het eigen bestuurs-
zoals beschreven in het vorige hoofdstuk. Ondanks een
we een Investeringsagenda opgesteld. Het eerste concept
aan hun huidige werkplek, maar samen zullen wij wel pro-
kantoor laat nu reeds zowel financiële als ook kwalitatieve
aantal belangrijke ontwikkelingen, zoals bijvoorbeeld de
is tijdens een inspraakavond op 8 januari 2013 besproken
beren iedereen met een vaste aanstelling te blijven voor-
voordelen zien. Alle procedures en processen ten aanzien
krimp van het leerlingenaantal, de verevening met betrek-
met leden van de Raad van Toezicht, directeurenberaad,
zien van een passende werkplek. Jaarverslag 2012
9
Binnen MosaLira wordt reeds enige jaren gewerkt met
stukken met daaraan toegevoegd de schoolspecifieke
te werken aan de kwaliteit van teams van leerkrachten.
Binnen MosaLira heeft iedere directeur mandaat om
de zogenaamde IPB cyclus (Integraal Personeel Beleid).
zaken. In het veiligheidsplan zijn onder andere alle
Binnen MosaLira is een aantal kaderprincipes leidend
binnen de kaders van de goedgekeurde begroting
De inhoud en uitkomsten van deze gesprekkencyclus
gedragscodes, protocollen en procedures met betrek-
ten aanzien van professionalisering. Het schoolonder-
en het vastgestelde beleid het beschikbare budget te
met individuele medewerkers zijn bepalend voor alle
king tot alle aspecten van het veiligheidsbeleid opge-
nemingsplan en de IPB cyclus zijn bepalend voor het
besteden. Het grootste deel van de kosten (circa 85%)
belangrijke onderwerpen met betrekking tot het perso-
nomen. Het plan bestaat globaal uit drie onderdelen:
vaststellen en uitvoeren van professionaliseringstrajec-
bestaat echter uit salarissen van medewerkers. Voor ie-
neelsbeleid, zoals bijvoorbeeld professionalisering, mo-
preventief beleid, curatief beleid en registratie en eva-
ten, zowel voor het collectief (team) als voor het indivi-
der schooljaar wordt binnen het directeurenberaad, op
biliteit en beloning. Binnen MosaLira is uiteraard de CAO
luatie. Het veiligheidsbeleid waarborgt de veiligheid en
duele personeelslid. Er worden geen strikte budgetten
voordracht van de individuele directeur en na overleg
Primair Onderwijs van toepassing. Medewerkers binnen
het welzijn van medewerkers en leerlingen. Daar waar
gehanteerd voor uitgaven aan professionalisering. Iedere
met het CvB, bepaald welke medewerkers waar gaan
MosaLira dienen derhalve bij een full time aanstelling
een incident zich voordoet, is duidelijk wie waarvoor
school maakt op basis van het schoolondernemings-
werken. Hierbij wordt onder andere rekening gehouden
1.659 uren op jaarbasis te werken. Hierbij is men niet strikt
verantwoordelijk is en wordt er adequaat gehandeld. De
plan, de schoolzelfevaluaties en de resultaten uit de IPB
met wet- en regelgeving, intern beleid en procedures,
gebonden aan de normering voor onderwijzend perso-
directeuren van de scholen zijn verantwoordelijk voor de
gesprekkencyclus de plannen en neemt de kosten van
mobiliteitsverzoeken, matchen van vraag en aanbod,
neel en onderwijsondersteunend personeel met lesge-
uitvoering van het veiligheidsbeleid.
deze plannen op in de begroting. Ieder personeelslid legt
competenties en beoordelingen, verandering van werk-
bonden en/of behandeltaken. In het taakbeleid van Mo-
Professionalisering maakt een belangrijk onderdeel uit
verantwoording af over zijn eigen professionalisering bin-
tijdfactoren en uitstroom van medewerkers.
saLira, ook wel genoemd arbeidsduur en normjaartaak, is
van het personeelsbeleid binnen MosaLira: hoe leren we
nen de IPB cyclus. Kwaliteitsverbetering van het primair
een aantal zaken op dit gebied expliciet vastgelegd.
formeel en informeel met en van elkaar om de kwaliteit
proces is natuurlijk de drijvende motivatie binnen de In-
Iedere school binnen MosaLira heeft een veiligheidsplan
van ons werk elke dag te verbeteren? Om de strategische
vesteringsagenda.
bestaande uit een aantal centraal vastgestelde beleids-
doelen van MosaLira te bereiken, groeit de noodzaak om Jaarverslag 2012 11
Klanten en partners De inspectie kijkt bij de beoordeling van een school
Cito eindscores
natuurlijk niet alleen naar de eindopbrengsten, maar
Naam school
2012
2013 Inspectienorm 537,2
bijvoorbeeld ook naar de tussenresultaten vergeleken met de landelijk vastgestelde normen op de gebieden
John F. Kennedy
537,2
taal en rekenen (conform de bepalingen in het inspec-
Scharn
537,8 539,5
534,8
tiekader).
Sint Oda
531,0
536,5
530,7
Petrus en Paulus
540,3
536,2
534,8
534,5
Belangrijk te vermelden hierbij is dat de score op de eind-
Amby
537,6 538,6
534,3
toets slechts gezien mag worden als één van de vele indi-
De Letterdoes
534,7
528,9
Alle basisscholen van MosaLira nemen de CITO Eindtoets
catoren voor de bepaling van de kwaliteit van de school.
Het Mozaïek
534,6
539,2
529,0
af. In de tabel zijn de resultaten van alle scholen te zien. In
Binnen MosaLira zijn wij zeker voorstander van het meer
De Maasköpkes
542,2
534,7
534,2
Onderwijs
532,1
tegenstelling tot voorgaande jaren worden de resultaten
opbrengstgericht werken en de grotere focus dan voor-
Wyck
536,5 533,8
533,7
van de scholen niet meer getoetst op basis van de voor
heen op het bepalen en transparant maken van opbreng-
Sint Pieter
541,9
542,4
535,2
het gemiddelde leerlingengewicht gecorrigeerde score
sten. Deze ontwikkeling hebben wij reeds in 2007 in gang
De Schans
536,2
541,2
532,0
uit de zogenaamde IC-tabel (IC staat hier voor instroom-
gezet, ruim voordat dit ook landelijk beleid werd. We moe-
De Vlinderboom
535,4
535,9
533,7
correctie), maar wordt de ongecorrigeerde score afgezet
ten er echter voor waken dat toetsresultaten heilig en al-
Sint Aloysius
538,7
535,3
534,9
tegen de norm die bepaald wordt door het gemiddelde
lesbepalend worden. In onze visie is een kwalitatief goede
Montessori Binnenstad
539,8
537,7
534,8
percentage aan leerlingen met een gewicht in de school.
school een school waarbinnen kinderen een optimaal bij
’t Spoor
527,7
530,4
528,3
Dit maakt het mogelijk scholen met een vergelijkbare po-
hun talenten en behoeften passend onderwijsaanbod krij-
Anne Frank
538,1
538,9
534,0
pulatie beter en nauwkeuriger met elkaar te vergelijken.
gen en er derhalve uit kinderen gehaald wordt wat erin zit.
Markus
528,6 535,5
529,4 Jaarverslag 2012 13
De leeropbrengsten worden binnen MosaLira
plannen. In de onderstaande tabel zijn de resul-
systematisch geanalyseerd en geëvalueerd op
taten van de ouders en leerlingen te zien.
zijn. Alle contactpersonen hebben een scholingstraject doorlopen in het kader van de Meldcode
Er is in 2012 één klacht ingediend bij de Landelijke
drie niveaus; school, groep en leerling. Hierbij worden naast de landelijk genormeerde toetsen
Tevredenheidsmeting
ook de methode gebonden toetsen gebruikt.
Peildatum 2013
De schoolzelfevaluatie, inclusief relevante dwars-
Klachtenregeling
Kindermishandeling.
Klachtencommissie door ouders tegen de directie
Ouders
Leerlingen
van een school wegens discriminatie. Deze klacht
Manjefiek Akkoord
is deels gegrond en deels ongegrond verklaard.
doorsneden, trendanalyses, groepsanalyses en
Amby 7,8 8,5
Er zijn de school echter geen sancties of vervolg-
Op 25 mei 2011 hebben de gemeente Maastricht,
analyses van leervorderingen, leidt vervolgens tot
Anne Frank
8,0
8,2
acties opgelegd, dus met de uitspraak van de
jong Leren, MosaLira, SKOM, Suringar, SMART, MIK,
gerichte interventies in de klas. Professionalisering
De Letterdoes
7,6
9,3
klachtencommissie is deze klacht officieel afge-
STEPS en Pinokkio het zogenaamde Manjefiek Ak-
van medewerkers, inrichting van schoolgebouwen,
De Maaskopkes
7,4
7,9
handeld. Dit neemt natuurlijk niet weg dat binnen
koord gesloten in restaurant Manjefiek in Maas-
8,4
de school deze gebeurtenis zorgvuldig besproken
tricht. Hiermee hebben zij de intentie uitgespro-
De Opstap
8,0
e.d. geschieden met het oog op de verhoging van
De Schans
8,1
8,1
wordt en acties ondernomen zijn om dit te voorko-
ken om in goede samenwerking te komen tot het
de leeropbrengsten van leerlingen.
De Sprong
7,9
8,5
men in de toekomst.
realiseren van een goede spreiding van kwalitatief
De Vlinderboom
7,6
7,7
Don Bosco
7,6
8,1
Verder zijn er nog zeven incidenten c.q. klachten in
Heuvelland. De opgave die partijen zich hiermee
keuzes voor leermethoden, aanschaf van systemen
Jaarlijks vindt er een gesprek plaats tussen de in-
hoogwaardige Integrale Kindcentra in Maastricht en
spectie en het CvB. De inspectie kijkt hierbij of er
Het Mozaïek
7,7
7,5
2012 door het CvB in behandeling genomen over
zelf gesteld hebben, is vervat in een programma:
risico’s zijn bij scholen en kent vervolgens de zoge-
IvOO
7,7 7,9
pesten (2), functioneren school en directie (2) en ove-
“Programma Integrale Kindcentra Maastricht”.
naamde toezichtarrangementen toe. MosaLira heeft
Jan Baptist
7,8
7,7
rig (3). Van deze klachten zijn er inmiddels vier naar
momenteel geen enkele school met een aangepast
JF Kennedy
7,8
8,4
tevredenheid van alle partijen afgehandeld. Overige
Dit heeft ertoe geleid dat in 2012 een eenduidige
Markus 7,8 7,9
meldingen zijn door de schooldirecties opgenomen
definitie van het begrip Integraal Kindcentrum (IKC)
Montessori 7,8 7,9
en afgehandeld.
door partijen is geformuleerd en vastgesteld. Deze
arrangement. Hierop mogen wij allen zeer trots zijn. Tevredenheid Eén keer in de twee jaren doet MosaLira een brede
definitie bestaat uit twee delen en geeft antwoord
Petrus en Paulus
7,7
8,1
Scharn
7,7 8,1
In het kader van de klachtenregeling beschikken
Sint Aloysius
7,9
8,1
alle scholen van MosaLira over 1 à 2 contactper-
op de vragen:
tevredenheidsmeting onder personeel, ouders en leer-
Sint Oda
7,5
8,2
sonen. MosaLira beschikt tevens over vijf externe
1. Wat biedt een IKC ouders en kinderen?
lingen. In 2013 zijn opnieuw alle ouders en leerlingen
Sint Pieter
7,2
8,0
vertrouwenspersonen, die vanuit hun expertise in het
2. Hoe is een IKC georganiseerd?
bevraagd met behulp van de Kwaliteitsmeter van Beek-
‘t Spoor
7,5
7,4
kader van de klachtenregeling kunnen worden inge-
veld & Terpstra. De resultaten worden op stichtings- en
Wyck
7,9 7,9
schakeld. Er wordt twee keer per jaar door de contact-
Op basis van de definitie zijn vervolgens besprekingen
schoolniveau uitgebreid geanalyseerd en besproken en
personen geanonimiseerd aan het CvB gerapporteerd
gevoerd over een spreidingsplan voor de stad Maas-
leiden vervolgens tot verbeteracties in de nieuwe jaar-
welke meldingen of klachten in ontvangst genomen
tricht en een blauwdruk van mogelijke organisatiestrucJaarverslag 2012 15
turen. Dit traject is echter nog in volle gang
het curriculum en de reguliere activiteiten van de
en wordt sterk beïnvloed door ontwikkelingen
scholen in de toekomst. MosaLira zal in 2013 ter af-
als krimp, Passend Onderwijs en veranderende
sluiting van het project een inhoudelijk en financieel
wet- en regelgeving (vooral ten aanzien van de
verslag van het project Onderwijstijdverlenging c.q.
kinderopvang).
de Talentenschool maken. Een extern onderzoeksbureau Oberon draagt zorg voor de jaarlijkse tus-
Onderwijstijdverlenging
senrapportages, waarin de inhoudelijke resultaten worden gepresenteerd.
In 2009 heeft MosaLira van OCW een subsidie van ruim € 2,2 mln. toegewezen gekregen in het kader van de regeling Onderwijstijdverlenging basisonderwijs voor haar basisscholen De Letterdoes en ‘t Spoor. Deze projectsubsidie was bedoeld om samen met welzijnsorganisatie Trajekt, voortgezet onderwijs organisatie LVO en de gemeente Maastricht binnen een periode van vier schooljaren de leerprestaties van kinderen duurzaam te verhogen en een betere overgang van het basisonderwijs naar het voortgezet onderwijs te bewerkstelligen. MosaLira heeft in goed overleg met de partners en met behulp van de subsidie de zogenaamde Talentenschool opgericht, waarin kinderen vier uren per week extra onderwijstijd krijgen en speciale activiteiten georganiseerd worden in de WieKent School en zomer- en winterschool. Op 31 augustus 2013 loopt het project af. Eventueel niet bestede middelen zullen na afloop van het project door OCW teruggevorderd worden. Momenteel wordt, samen met de partners, gewerkt aan de plannen om de resultaten van het project te continueren en te gebruiken in Jaarverslag 2012 17
Medewerkers
verzuim te kunnen terugdringen. Leidinggevenden
een digitale invalpool om de vervangers te beheren en
en medewerkers moeten met elkaar de professionele
in te plannen. Vanaf 1 januari 2012 wordt het gehele
dialoog voeren en tijdig actie ondernemen. Het voor-
verzuimproces ook aangestuurd vanuit één admini
kómen van ziekteverzuim is een gezamenlijke verant-
stratief systeem. Hierdoor wordt de kans op het missen
woordelijkheid.
van wettelijk verplichte acties geëlimineerd. Tevens zijn er standaard interventies ingevoerd in het verzuimpro-
Ziekteverzuim
MosaLira heeft er nog niet voor gekozen om eigen risi-
ces ter afdekking van risico’s voor de werkgever en ter
codrager te worden in het kader van de Modernisering
bevordering van de informatievoorziening richting per-
Vervangingsfonds. De preventie van (kortdurend) ziek-
soneelsleden die langdurig ziek zijn met betrekking tot
teverzuim staat hoog op de agenda. Een laag ziektever-
hun rechten en plichten.
MosaLira gebruikt diverse instrumenten en middelen om
zuim is namelijk niet alleen financieel interessant, maar is
naar 7,6%. Volgens de gegevens van het Vervangingsfonds
medewerkers en leidinggevenden in het kader van goed
ook een belangrijke randvoorwaarde voor de continuïteit
zitten we daarmee boven het sectorgemiddelde. Binnen
arbo- en verzuimbeleid te ondersteunen. Het verloop van
en kwaliteit binnen het onderwijsleerproces. Verzuimpre-
Het ziekteverzuim binnen MosaLira is in 2012 gestegen
Tevredenheid
het verzuim zien we vooral een stijging van de verzuim-
personeel bij MosaLira is erg beperkt en heeft vrijwel uit-
ventie en – bestrijding krijgen binnen MosaLira vooral op
Eén keer in de twee jaren doet MosaLira een brede te-
duur. Een pro-actieve houding van zowel medewerker als
sluitend betrekking op mensen die vertrekken vanwege
individueel niveau aandacht.
vredenheidsmeting onder personeelsleden, ouders en
leidinggevende is van essentieel belang om de verzuim-
deelname aan de (vervroegde) pensioenregeling. Er ver-
leerlingen. In 2013 zijn opnieuw alle personeelsleden be-
duur zo laag mogelijk te houden. Vooral binnen het speci-
trekken geen mensen die slechte arbeidsomstandigheden
Hoogfrequent verzuim heeft binnen MosaLira speciale
vraagd met behulp van de Kwaliteitsmeter van Beekveld
aal onderwijs is het ziekteverzuim hoog. Binnen het gehele
als reden opgeven. Beperkt verloop geeft wel aan dat het
aandacht. De verzuimfrequentie is in 2012 binnen MosaLira
& Terpstra. De resultaten worden op stichtings- en school-
onderwijsveld is een combinatie waarneembaar van steeds
belangrijk blijft om te investeren in een veilige en gezonde
gedaald naar 0,96. In 2011 was dit nog 1,12. Een cijfer onder
niveau uitgebreid geanalyseerd en besproken en leiden
ingewikkelder wordende problematiek van leerlingen en
werkomgeving waarin mensen zich goed voelen. Binnen
de 1 is naar onze mening acceptabel. Vanaf 1 februari 2011
vervolgens tot verbeteracties in de nieuwe jaarplannen. In
steeds hogere eisen die gesteld worden ten aanzien van de
de Investeringsagenda is het versterken en verbeteren van
worden alle vervangingen binnen MosaLira centraal gere-
de onderstaande tabel zijn de resultaten van het personeel
opbrengsten.
de IPB cyclus een belangrijk onderdeel om ook het ziekte-
geld en de bevindingen zijn positief. Wij maken gebruik van
te zien. Jaarverslag 2012 19
Functiemix
Tevredenheidsmeting Peildatum 2013
Binnen de werkgroep Functiemix is in 2012 opnieuw
Samenstelling
gekeken naar de mogelijkheden, de vastgestelde voor-
Personeel Per ultimo 2012 zijn 16 medewerkers binnen MosaLira
waarden en de beoordelingscriteria. In de praktijk blijkt
Binnen MosaLira werkten ultimo 2012 circa 830 me-
Amby 8,1
benoemd in de functie van leerkracht LB binnen het
namelijk dat zowel de organisatie en als ook de mede-
dewerkers oftewel 480 fte. Hiervan is 30% boven de
Anne Frank
basisonderwijs. Dit betreft een betrekkingsomvang van
werkers hier bijzonder moeilijk aan kunnen voldoen. De
leeftijd van 50 jaar. Het geprognosticeerde natuurlijke
7,8
De Letterdoes
8,3
circa 16 fte. De implementatie van de functiemix blijft
beoordelingscriteria ten behoeve van de functiemix voor
verloop is duidelijk in beeld en vormt de onderlegger
De Maaskopkes
8,2
derhalve tot op heden (ver) achter bij de geprognosti-
het (reguliere) basisonderwijs binnen MosaLira zijn:
bij beslissingen over de inzet van de huidige formatie.
De Opstap
7,1
ceerde aantallen. Bij de evaluatie in 2012 zijn de volgende
De Schans
8,0
bevindingen geïnventariseerd.
Onder de aanname dat medewerkers pas uittreden op •
HBO+ werk- en denkniveau door relevante cur-
de pensioengerechtigde leeftijd gaat in de komende vijf schooljaren 60 fte de organisatie verlaten. Van dit aantal
De Sprong
7,5
• Om de inzet van de leerkrachten LB te laten renderen
sussen, masterclasses, dan wel HBO-masters en/of
De Vlinderboom
8,0
en de toegevoegde waarde te kunnen vaststellen, is
werkervaring; in aansluiting op de Kwaliteitsagenda
is 50 fte leerkracht. Dit betekent een behoorlijk verlies
Don Bosco
7,5
tijd nodig. Als dit eenmaal gebeurd is, zal naar verwach-
primair onderwijs onder andere op de deelgebie-
aan ervaring en expertise waarop binnen het huidige
Het Mozaïek
8,1
ting de belangstelling voor deze functie toenemen.
den rekenen en taal, zorg en achterstand;
personeels- en professionaliseringsbeleid nadrukkelijk
(mede)verantwoordelijkheid dragen voor de ont-
geanticipeerd en geïnvesteerd wordt.
• De combinatie van minimaal 50% van de tijd groeps-
IvOO 6,6 Jan Baptist
7,8
verantwoordelijkheid dragen en de rest van toegevoegde
JF Kennedy
7,8
waarde zijn voor de school, het onderwijsproces of een specialisme wordt als zwaar ervaren.
Markus 7,8
• De kwaliteitseis ‘aantoonbaar HBO+’ vormt voor veel leer-
Montessori 7,9
•
wikkeling van, het uitdragen van en verdedigen van •
onderwijskundig beleid;
Van de 830 personeelsleden is 23% man en dus 77%
het signaleren en analyseren van behoeften tot ver-
vrouw. Het percentage mannen dat parttime werkt is 4%.
nieuwing van het onderwijs en hiervoor concepten
Onder de vrouwen is dit percentage 50%. De samenstel-
aanleveren.
ling van het personeelsbestand is vrij stabiel. MosaLira
7,6
krachten een drempel. Het wordt zowel door fulltimers als
Scharn 6,8
door parttimers als ‘zwaar’ ervaren om naast de eigen baan
Uit intern onderzoek is verder gebleken dat een andere pro-
heeft de laatste jaren een constant aantal tijdelijke leer-
Sint Aloysius
8,0
te studeren.
cedure om te komen tot de invulling van de LB functies niet
krachten in dienst. Dit betreft circa 10% van de populatie.
Sint Oda
7,8
Al twee jaar blijkt tijdens de formatiebesprekingen dat met
direct tot andere resultaten zou leiden. De groep medewer-
Daar waar vaste mensen uit dienst gaan wordt de plek óf-
Sint Pieter
7,3
name jonge leerkrachten solliciteren op deze functies. De
kers die voldoet aan de criteria en voorwaarden en derhalve
wel herbezet met tijdelijke mensen, ófwel binnen het be-
t Spoor
8,4
Petrus en Paulus
•
Wyck 7,6 •
regeling is weliswaar niet primair op ‘oudere’ leerkrachten
voor een directe toewijzing in aanmerking zou kunnen komen
staande personeelsbestand. Dat laatste is het geval als het
gericht, maar de respons uit deze categorie blijft achter.
blijkt niet zo groot te zijn. In 2013 zal een heroverweging van
vertrek al met de formatiebesprekingen bekend is en verdis-
Specialismen van mensen zonder 50% groepsver
de functiemix binnen MosaLira plaatsvinden.
conteerd wordt in het formatieplan.
antwoordelijkheid komen niet in aanmerking voor de functiemix. Dit wordt als een gemis ervaren. Jaarverslag 2012 21
Mobiliteit Ondanks het verwachte natuurlijke verloop van de komende jaren moeten wij zeer terughoudend beleid blijven voeren met betrekking tot de instroom van nieuw personeel c.q. het uitbreiden van onze verplichtingen. Alle ontwikkelingen en (verwachte) bezuinigingen rondom Passend Onderwijs en het dalende aantal leerlingen, zeker in het speciaal onderwijs, betekent voor MosaLira een behoorlijk verlies aan arbeidsplaatsen in de nabije toekomst. De IPB cyclus, waarin de ontwikkeling van personeelsleden gestimuleerd wordt en die wordt afgesloten met een beoordeling, is van cruciaal belang bij het kunnen binden van (nieuw) talent aan MosaLira. Wij doen er alles aan talentvolle leerkrachten aan onze stichting te binden. Kwaliteit blijft binnen MosaLira leidend, dus daar waar zich mogelijkheden voordoen om mensen voor langere tijd te binden, zijn de individuele beoordelingsresultaten doorslaggevend. De bundeling van de krachten en expertise uit het reguliere en het speciale onderwijs biedt nieuwe kansen voor personeelsleden. Binnen ons professionaliseringsbeleid zal er steeds meer nadruk komen te liggen op scholing (vrijwillig of verplicht) van vaste medewerkers om de match tussen vraag en aanbod kwalitatief goed te kunnen maken.
Jaarverslag 2012 23
Maatschappij en bestuur en financiers
Treasury
ment tegen zo min mogelijke risico’s. Het afgelopen jaar is de rente nog verder gedaald. Door de renteda-
In 2012 is de stichting Vermogensbeheer volledig ge-
ling en het toegenomen vertrouwen in de financiële
liquideerd. Daarmee eindigde natuurlijk ook de deel-
markten zijn de koersen van de obligaties behoorlijk
name van MosaLira in deze stichting. Via de stichting
gestegen. Obligaties met een (te) laag effectief ren-
Vermogensbeheer hebben jarenlang vele onderwijs-
dement zijn en zullen ook in de toekomst worden ver-
organisaties in de regio Limburg hun liquide midde-
kocht. Op deze transacties is in 2012 een behoorlijke
len belegd in obligaties en liquiditeiten. Conform de
koerswinst gerealiseerd. Ook is een aantal obligaties
afspraken in het opheffingsbesluit van 2011 zijn alle
door de debiteur tegen nominale waarde afgelost,
bezittingen van de stichting Vermogensbeheer pro rata
waarop koerswinst gerealiseerd is. Door de lage rente
parte in natura uitgekeerd aan de deelnemers.
zijn er op dit moment heel weinig herbeleggingsmogelijkheden. De liquide middelen worden derhalve op
MosaLira heeft de overgedragen obligatieportefeuille
rentedragende spaarrekeningen bij de huisbankiers ge-
in depot gegeven bij de ING Bank (zie jaarrekening).
parkeerd om risico’s op koersverlies bij een stijging van
Met de ING Bank is een vermogensadviesovereenkomst
de rente te voorkomen. Deposito’s zijn niet interessant.
overeengekomen, waarbij de Regeling Beleggingen en
Toelichting op jaarcijfers
Belenen voor Onderwijsinstellingen 2011 en het treasury
De beleggingsportefeuille van MosaLira heeft een be-
statuut van MosaLira de kaders en randvoorwaarden
leggingshorizon van meer dan 1 jaar. Zoals eerder be-
bepalen. Het treasury statuut van MosaLira is per 1 janu-
schreven is de portefeuille het afgelopen jaar door het
ari 2011 geactualiseerd. De treasury functie bij MosaLira
nemen van koerswinst en het aflossen van obligaties
wordt geheel centraal uitgevoerd en is ondergebracht
door debiteuren behoorlijk in omvang afgenomen. Het
binnen het bestuurskantoor. Het CvB is direct verantwoor-
voordeel hiervan is dat de kans op koersverliezen steeds
MosaLira sluit 2012 af met een positief exploitatieresultaat
SLO-M gefuseerd is. In de realisatie 2011 zijn “slechts” vijf
delijk en het enige orgaan dat transacties kan sluiten. Er is
kleiner wordt en de liquide middelen beschikbaar zijn
van € 108k. Het operationele resultaat bedraagt -/-€ 387k
maanden voor SLO-M meegenomen. De financiële positie
geen afzonderlijke afdeling voor treasury.
voor investeringen in het primaire proces. Nadeel is dat de
negatief. Dit is inclusief € 379K aan backofficekosten co-
van MosaLira blijft gezond.
opbrengsten uit beleggingen natuurlijk zullen afnemen en
öperatie UWCM. Bij de vergelijking van de realisatie 2012
MosaLira zet haar (overtollige) liquide middelen op een
niet meer gebruikt kunnen worden voor de bekostiging
en 2011 en de begroting 2012 moet er rekening gehouden
risicomijdende manier weg. Dit betekent dat er gekozen
van bepaalde activiteiten.
worden met het feit dat MosaLira per 1 augustus 2011 met
wordt voor een meerjarig zo veel mogelijk stabiel rendeJaarverslag 2012 25
Bijzonderheden
res steeds verder uitgewerkt en geïmplementeerd te worden. De school groeit in leerlingenaantal en boekt
Eind 2009 is de Vereniging United World College
uitstekende onderwijsresultaten. UWCM speelt een be-
Maastricht Coöperatief verband met uitsluiting van
langrijke rol in de aantrekkelijkheid van de euregio voor
aansprakelijkheid opgericht, oftewel coöperatie
(internationale) bedrijven en hun medewerkers.
UWCM. MosaLira behoort tot één van de oprichters van deze coöperatie en vormt samen met stichting
Bijzondere gebeurtenissen
Limburgs Voortgezet Onderwijs (LVO) en stichting United World College Maastricht (UWCM) de leden-
Ook in 2012 hebben er natuurlijk feestelijke en droe-
vergadering. De coöperatie heeft onder andere ten
vige gebeurtenissen plaatsgevonden. Hieronder vindt
doel het exploiteren, bouwen, onderhouden, (ver)
u de belangrijkste in chronologische volgorde.
huren, (ver)kopen en in stand houden van gebouwen welke geschikt zijn voor het geven en coördineren van onderwijs, het in stand houden van een campus en het
13 augustus 2012
(doen) organiseren en coördineren van de onderwijs-
Opening jubileumjaar MosaLira 10
en beheerorganisatie in brede zin ten behoeve van het UWCM en het faciliteren ten behoeve van onderwijs,
14 september 2012
het verlenen van organisatorische ondersteuning op de
Heropening kindcentrum Het Mozaïek
door de coöperatie in stand gehouden campus alsmede het (doen verzorgen van) de feitelijke uitoefening van de
5 oktober 2012
schoolleiding ten behoeve van het UWCM.
Koninklijke onderscheiding de heer K. Consten, directeur De Opstap en De Sprong
In 2013 zal de internationale school van MosaLira, UWCM Primary, haar intrek nemen in het nieuwe gebouw aan De
10 november 2012
Geusselt. Het bevoegd gezag van Primary blijft bij MosaLira,
Koninklijke onderscheiding de heer T. Aarts,
maar binnen UWCM worden de Preschool (peuterspeelzaal),
locatiedirecteur IvOO
Primary (basisonderwijs), Secondary en Boarding (voortgezet onderwijs) geïntegreerd aangestuurd door de Head
11 november 2012
of College die in dienst is bij de coöperatie. Een bijzondere
Overlijden mevrouw C. Lemmens-Hartgerink,
situatie maar inmiddels beginnen de structuren en procedu-
leerkracht Sint Aloysius Jaarverslag 2012 27
Jaarrekening
Grondslagen voor de waardering van activa en passiva
Materiële vaste activa De gebouwen en terreinen en inventaris en apparatuur worden gewaardeerd tegen verkrijgings- of ver-
Algemeen
vaardigingsprijs onder aftrek van de lineaire afschrijving gebaseerd op de economische levensduur. Op
Jaarrekening Algemeen Juridische vorm en voornaamste activiteiten
opgenomen baten en lasten 2011 betreffen dus cijfers
De grondslagen die worden toegepast voor de waar-
van MosaLira excl. SLO-M, vermeerderd met de baten
dering van activa en passiva en de resultaatbepaling
en de lasten over de periode augustus tot en met de-
zijn gebaseerd op historische kosten. Voor zover niet
De volgende afschrijvingstermijnen worden hierbij
cember 2011 van SLO-M. De vermelde baten en lasten
anders is vermeld, worden activa en passiva opgeno-
gehanteerd:
2012 betreffen geheel MosaLira (inclusief voormalig
men tegen nominale waarde.
• Gebouwen:
MosaLira is een stichting en haar activiteiten bestaan uit
20 jaren
• Inventaris en apparatuur,
SLO-M). Transacties in vreemde valuta
het aanbieden van basis en speciaal (basis-) onderwijs
Stelselwijziging
in Maastricht.
In 2012 zijn de perpetuele (eeuwigdurende) obligaties
De jaarrekening is weergegeven in euro’s. Transacties lui-
gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs, zijnde
dende in vreemde valuta worden in de betreffende func-
Toegepaste standaarden
terreinen wordt niet afgeschreven.
ICT:
3 tot 10 jaren
OLP:
8 tot 15 jaren
Meubilair:
10 tot 20 jaren
het verschil tussen de verkrijgingsprijs en de nominale
tionele valuta van de organisatie omgerekend tegen de
Bijzondere waardeverminderingen of vervreemding van
waarde en waarbij uitgegaan is van een verwachte
geldende wisselkoers per de transactiedatum. In vreem-
vaste activa
De jaarrekening is opgesteld volgens de inrichtingsver-
looptijd van 20 jaren. Omdat de verkrijgingsprijs niet te
de valuta luidende monetaire activa en verplichtingen
eisten van Titel 9 Boek 2 van het Burgerlijk Wetboek en
achterhalen is, is deze gefixeerd op de waarde per 1 janu-
worden per balansdatum in de functionele valuta om-
Vaste activa met een lange levensduur worden beoor-
de Richtlijnen voor de Jaarverslaggeving. Specifiek voor
ari 2012. In de jaarrekening 2011 zijn deze obligaties nog
gerekend tegen de op die datum geldende wisselkoers.
deeld op bijzondere waardeverminderingen wanneer
onderwijsinstellingen gelden de bepalingen en modellen
gewaardeerd tegen marktprijs. De koersschommelingen
Niet-monetaire activa en passiva in vreemde valuta die
wijzigingen of omstandigheden zich voordoen die doen
zoals opgenomen in Richtlijn voor de Jaarverslaggeving
zijn echter zodanig, dat hierdoor jaarlijks het resultaat
tegen historische kostprijs worden opgenomen, worden
vermoeden dat de boekwaarde van een actief niet terug-
660 Onderwijsinstellingen.
naar verwachting substantieel wordt beïnvloed. Dit ter-
in euro’s omgerekend tegen de geldende wisselkoersen
verdiend zal worden. Wanneer de boekwaarde van een ac-
wijl deze obligaties zonder meer worden aangehouden.
per de transactiedatum. De bij omrekening optredende
tief hoger is dan de geschatte economische waarde, wordt
Vanaf 2012 is er derhalve voor gekozen de systematiek van
valutakoersverschillen worden als last in de staat van baten
een bedrag ten laste van het resultaat geboekt voor het
de geamortiseerde kostprijs te gaan hanteren, welke zorgt
en lasten opgenomen. Gedurende het verslagjaar hebben
verschil tussen de boekwaarde en de economische waarde
MosaLira is per 1 augustus 2011 gefuseerd met Stichting
voor een gelijkmatig en vooraf te begroten resultaateffect
geen significante transacties in vreemde valuta plaatsge-
van het actief.
Leerlingenzorg Op-Maat (SLO-M). De in deze jaarrekening
voor een langere periode (20 jaren).
vonden.
Staat van baten en lasten
Jaarverslag 2012 29
Financiële vaste activa
Indien een beperkte bestedingsmogelijkheid
Effecten worden gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs
door de organisatie is aangebracht, dan is het al-
Kortlopende schulden
de toekenning betrekking heeft, volledig verwerkt als baten in de staat van baten en lasten. Indien deze
dus afgezonderde deel van het eigen vermogen
Schulden met een op balansdatum resterende loop-
opbrengsten betrekking hebben op een specifiek
aangeduid als bestemmingsreserve. Indien de
tijd van ten hoogste één jaar worden aangeduid als
doel, dan worden deze naar rato van de verrichte
de obligaties met de aflossing ineens op expi-
beperkte bestedingsmogelijkheid door derden is
kortlopend.
werkzaamheden als baten verantwoord.
ratiedatum, omdat deze een hoofdsomgarantie heb-
aangebracht, dan wordt dit deel aangemerkt als
of lagere marktwaarde. Uitzondering hierop vormen: 1.
ben per einde looptijd en verkregen zijn via de deel-
bestemmingsfonds. MosaLira beschikt niet over
name aan een vermogensbeheerstichting waardoor
bestemmingsfondsen.
de verkrijgingsprijs niet te achterhalen is. Deze zijn in de jaarrekening gewaardeerd tegen nominale waarde. 2.
Voorzieningen
de perpetuele obligaties. Deze zijn per ulti-
Kasstroomoverzicht Overlopende passiva betreffen vooruit ontvangen bedragen (waaronder geoormerkte bijdragen) en nog
Het kasstroomoverzicht is opgesteld op basis van de
te betalen bedragen ter zake van lasten die aan een
indirecte methode. Kasstromen in buitenlandse va-
verstreken periode zijn toegekend. Van bedragen die
luta’s zijn herleid naar euro’s met gebruikmaking van
mo 2012 gewaardeerd tegen de geamortiseerde kost-
Een voorziening wordt op de balans opgenomen
voor meerdere jaren beschikbaar zijn gesteld, wordt het
de gewogen gemiddelde omrekeningskoersen voor
prijs, zijnde het verschil tussen de verkrijgingsprijs en
indien sprake is van een verplichting (in recht af-
nog niet bestede gedeelte op deze post aangehouden.
de betreffende periodes. Gedurende het verslagjaar
de nominale waarde waarbij uitgegaan is van een ver-
dwingbaar of feitelijk), waarvan het waarschijnlijk
Vrijval ten gunste van de staat van baten en lasten ge-
hebben geen significante transacties in vreemde valuta
wachte looptijd van 20 jaren. Omdat de verkrijgingsprijs
is dat voor afwikkeling van die verplichting een uit-
schiedt naar rato van de besteding.
plaatsgevonden.
niet te achterhalen is, is deze gefixeerd op de waarde
stroom van middelen benodigd is en een betrouw-
per 1 januari 2012.
bare schatting kan worden gemaakt. Vrijvallen uit en dotaties aan de voorzieningen vinden plaats ten
Vorderingen
gunste of ten laste van de staat van baten en lasten.
Grondslagen voor de resultaatbepaling
Uitgaven vinden rechtstreeks plaats ten laste van de Vorderingen worden gewaardeerd tegen nominale waar-
voorziening.
Algemeen
Langlopende schulden
De opbrengsten en kosten worden op basis van
de onder aftrek van een voorziening wegens oninbaarheid.
historische prijzen toegerekend aan het jaar waarop ze Eigen vermogen
Onder de langlopende schulden worden schulden op-
betrekking hebben.
genomen met een resterende looptijd van meer dan Onder het eigen vermogen worden de algemene reser-
één jaar. De op korte termijn (binnen één jaar) verschul-
ves, de bestemmingsreserves en de bestemmingsfond-
digde aflossingen worden opgenomen onder de kortlo-
sen gepresenteerd. De algemene reserve bestaat uit de
pende schulden.
reserves die ter vrije beschikking staan van het bestuur.
Opbrengstverantwoording Rijksbijdragen, overige overheidsbijdragen en -subsidies uit hoofde van de basisbekostiging worden in het jaar waarop Jaarverslag 2012 31
Financiële Kengetallen
Liquiditeit
als volgt berekend: balanstotaal minus waarde gebouwen en terreinen gedeeld door totale baten. De
2012
2011
2010
De liquiditeit (current ratio = vlottende activa ge-
maximale waarde mag voor een instelling als Mosa-
Solvabiliteit 1
56%
56%
48%
deeld door kortlopende verplichtingen) geeft aan in
Lira 37,5% bedragen (er geldt geen minimumnorm).
Solvabiliteit 2
67%
68%
57%
welke mate de stichting op korte termijn aan haar be-
Ultimo 2012 bedraagt de kapitalisatiefactor 44%.
Liquiditeit 1,84
1,94
1,15
Rentabiliteit (%)
0,3%
talingsverplichtingen kan voldoen. De uitkomst dient
-/-0,6%* -/-0,2%*
minimaal 1 te zijn, opdat alle schulden die op korte termijn opeisbaar zijn, kunnen worden betaald. Op 31
Weerstandsvermogen 30%
34%
22%
december 2012 bedraagt de liquiditeit 1,84 en is daarmee als goed te kwalificeren.
Kapitalisatiefactor 44% 49% 41% Rentabiliteit * De berekening van het kengetal rentabiliteit is vanaf 2012 berekend op basis van het (totale) resultaat gedeeld door de
De rentabiliteit is berekend aan de hand van de formule:
totale baten maal 100%. Tot en met 2011 werd dit kengetal
totaal resultaat gedeeld door de totale baten maal 100%.
exclusief resultaat financiële baten en lasten en het resultaat uit aandeel in coöperatie berekend. Derhalve wijken de hier
Weerstandsvermogen
vermelde rentabiliteitscijfers onder 2011 en 2010 af van de waarden vermeld in de jaarverslagen 2011 en 2010.
Het weerstandsvermogen is berekend aan de hand van de formule: eigen vermogen gedeeld door de rijksbij-
Solvabiliteit
dragen maal 100%. Het weerstandsvermogen per ultimo 2012 bedraagt 30% en is daarmee eveneens als goed te
De solvabiliteit 1 (eigen vermogen gedeeld door balans-
kwalificeren.
totaal) en solvabiliteit 2 (eigen vermogen + voorzieningen gedeeld door balanstotaal) bedragen per 31 december
Kapitalisatiefactor
2012 respectievelijk 56% en 67%. De solvabiliteit is daarmee als goed te kwalificeren.
Een relatief nieuw kengetal voor de beoordeling van de vermogenspositie (gedefinieerd als: “de mate waarin het beschikbare kapitaal wordt ingezet voor het onderwijs”) van onderwijsinstellingen is de kapitalisatiefactor. Deze wordt Jaarverslag 2012 33
Balans na resultaatbestemming 1 Activa
Staat van Baten en Lasten 31-12- 2012 EUR
31-12- 2011
Baten
EUR
3.1 Rijksbijdragen
1.1 Immateriële vaste activa
-
-
4.601.503
4.104.345
3.2 Overige overheidsbijdragen en -subsidies
1.3 Financiële vaste activa
3.366.543
4.034.470
3.5 Overige baten
Totaal vaste activa
7.968.046
8.138.815
2011
EUR EUR EUR
Totaal Baten
-
-
1.5 Vorderingen
4.187.079
4.911.940
4.1 Personeelslasten
1.635.737
1.430.308
4.2 Afschrijvingen
1.7 Liquide middelen
6.003.750
5.178.256
Totaal vlottende activa
2
35.776.520
680.690
304.989
32.506.206 784.250
4.094.410
2.842.567
3.863.822
41.900.000
38.924.076
37.154.278
Lasten
1.6 Effecten
37.124.900
Vlottende activa
1.4 Voorraden
35.989.994
34.312.750
741.685
559.799
576.944
4.3 Huisvestingslasten
2.622.162
2.204.108
2.814.091
4.4 Overige lasten
2.554.615
2.340.237
2.675.816
378.565
601.797*
42.287.021
39.416.894
37.714.228
11.520.504
Totaal activa
19.794.612
19.659.319
Totaal Lasten
Passiva
31-12- 2012
31-12- 2011
Saldo Baten en Lasten
-387.021
-492.818
-559.950
5
Financiële baten en lasten
494.744
348.071
334.035
Totaal resultaat
107.723
-144.747
-225.915
*
Omwille van de vergelijkbaarheid van de cijfers 2012 en 2011 is het in 2011 separaat gepresenteerde “Resultaat uit aandeel coö-
2.1 Eigen vermogen 2.2 Voorzieningen 2.3 Langlopende schulden 2.4 Kortlopende schulden Totaal passiva
EUR 11.176.590 2.183.317
4.5 Back office kosten coöperatie UWCM
31.045.580
11.826.566
Begroot 2012
Vaste Activa
1.2 Materiële vaste activa
2012
EUR 11.068.867 2.348.894
0
312.500
6.434.705
5.929.058
19.794.612
19.659.319
peratie ”, zijnde de back office kosten van de coöperatie UWCM, in deze jaarrekening opgenomen onder post “4.5 Back office kosten coöperatie UWCM”.
Jaarverslag 2012 35
Kasstroomoverzicht
Totaal kasstroom uit investeringsactiviteiten 31-12- 2012 31-12- 2011 EUR
EUR
Kasstroom uit operationele activiteiten Saldo Baten en Lasten
Mutaties voorzieningen
-559.950
Kasstroom uit financieringsactiviteiten Aflossing langlopende schulden
-312.500
Totaal kasstroom uit financieringsactiviteiten 741.685 576.944 -165.577
228.892
Verandering in vlottende middelen:
-312.500
-312.500
Overige balansmutaties -
724.861 -1.200.807
Mutatie liquide middelen
Schulden
505.647 -561.402
Ontvangen interest
1.419.596 -1.516.323 162.532
100.743
-5.634
-12.986
Waardeverandering financiële activa
337.846
246.278
494.744 334.035
Betaalde interest
-312.500
Vorderingen Totaal kasstroom uit bedrijfsoperaties
4.223.514
-387.021
Aanpassing voor: Afschrijvingen
-776.345
825.494
2.728.726
Toelichting Het kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de indirecte methode. In het kasstroomoverzicht wordt onderscheid gemaakt tussen operationele, investerings- en financieringsactiviteiten. Risico’s en eigen vermogen
Totaal kasstroom uit operationele activiteiten
1.914.340 -1.182.288 De inspectie van het onderwijs heeft de eerste maanden van 2012 onderzoek gedaan naar de financiële positie van
Kasstroom uit investeringsactiviteiten
MosaLira. Aanleiding voor het onderzoek was een aanbeveling van de Commissie Vermogensbeheer Onderwijsinstellingen (CVO) in haar eindrapport van november 2009 aan de Tweede Kamer. Het betreft een onderzoek naar mogelijk
Investeringen in materiële vaste activa
-1.249.078
-939.988
beschikbare middelen die niet ingezet zijn in het onderwijsproces. Om vast te stellen of een bestuur over dergelijke
10.235
-
middelen beschikt, introduceerde de CVO een nieuw financieel kengetal, de kapitalisatiefactor. Op basis van dit kenge-
Inbreng SLO-M
3.925.584
Mutaties leningen
250.000
Zoals eerder aangegeven in dit jaarverslag, is MosaLira inmiddels gestart met het opstellen van een Investeringsa-
Overige inv. in financiële vaste activa
987.918
genda. Deze Investeringsagenda zal waarschijnlijk in het voorjaar van 2013 door het CvB vastgesteld en door de Raad
Desinvesteringen in materiële vaste activa
462.498
tal concludeert de inspectie dat MosaLira een financiële buffer heeft die de signaleringswaarde overschrijdt.
van Toezicht goedgekeurd worden. De financiële paragraaf van de Investeringsagenda zal geïntegreerd worden in de meerjarenbegroting van MosaLira. De implementatie zal starten in het schooljaar 2013-2014. Vooralsnog lijkt het erop dat een bedrag van circa € 2 mln. de komende jaren aan reserves geïnvesteerd zal gaan worden in het primaire proces. Jaarverslag 2012 37
De Investeringsagenda betekent onder andere een
Bestemming van het exploitatiesaldo
directe impuls aan de deskundigheid van leerkrach-
dragen in overeenstemming zijn met de in de relevante wet- en regelgeving opgenomen bepalingen,
ten en leidinggevenden en derhalve de kwaliteit
Het positieve resultaat van € 107.723 wordt als volgt
zoals vermeld in paragraaf 2.3.1 Referentiekader van
van het onderwijs. Daarnaast wordt er middels de
bestemd:
het onderwijscontroleprotocol OCW/EL&I 2011.
grondig verbeterde bedrijfsvoering fors ingezet op
Ingevolge het bepaalde in artikel 12h van de statuten
het beheersen en beheren van de risico’s. Het risico-
a € 228.240 is toegevoegd aan de algemene re-
management richt zich daarbij zowel op financiële
serve.
slag 2012 inclusief jaarrekening per 10 juni 2013 goed-
als ook kwalitatieve risico’s. De belangrijkste risico’s
b € 120.517 is onttrokken aan de bestemmingsre-
gekeurd.
voor MosaLira zijn de terugloop van het leerlingen-
serve UWCM.
van MosaLira heeft de Raad van Toezicht het jaarver-
aantal, de kwalitatieve en kwantitatieve gevolgen van Passend Onderwijs, de doordecentralisatie van
Gebeurtenissen na balansdatum
het groot onderhoud, de natuurlijke uitstroom van ervaren en deskundig personeel en de wisselende
Er hebben zich geen significante gebeurtenissen
wet- en regelgeving, bezuinigingen en stelselwij-
na balansdatum voorgedaan.
zigingen door de landelijke en regionale overheid. Goedkeuring van het jaarverslag 2012 Verbonden partijen
Ingevolge het bepaalde in artikel 16 lid 2 van de statuten van MosaLira heeft het College van Bestuur
MosaLira vormt het bestuur van de stichting UWCM
het jaarverslag 2012 inclusief jaarrekening per 4 juni
Preschool te Maastricht en stichting Centrum voor
2013 vastgesteld. Naar het oordeel van de accoun-
Onderwijs, Zorg en Onderzoek (COZO) te Maas-
tant geeft de volledige jaarrekening een getrouw
tricht. Vanwege de geringe balanstotalen en totale
beeld van de grootte en samenstelling van het ver-
baten van deze stichtingen in relatie tot het balans-
mogen van MosaLira en van het resultaat over 2012
totaal en de totale baten van MosaLira is besloten
in overeenstemming met de Regelgeving jaarver-
om de cijfers van deze rechtspersonen niet te con-
slaggeving onderwijs.
solideren in de jaarrekening van MosaLira.
De in de jaarrekening verantwoorde baten, lasten en balansmutaties over 2012 voldoen in alle van materieel belang zijnde aspecten aan de eisen van financiële rechtmatigheid. Dit houdt in dat de beJaarverslag 2012 39
Scholen / Locaties
Bijlage I: Gegevens rechtspersoon
Naam en adres instelling:
Website:
MosaLira stichting voor leren, onderwijs en opvoeding
www.mosalira.nl
Pastoor Habetsstraat 40A 6217 KM Maastricht
Bestuursnummer: 41373
Telefoonnummer: 043-3540133
Naam contactpersoon: Drs. D.J.H.N. Huntjens
Lid College van Bestuur E-mailadres:
[email protected]
1 00SH 2 3 4 01CZ 5 02SP 6 7 03IY 8 9 03LO 10 03NC 11 12 03OP 13 03QD 14 04IP 15 16 04KM 17 05KP 18 06OJ 19 07WV 20 21 08QO 22 09KX 23 10FZ 24 15FK 25 15IQ 26 27 16UN 28 29 16VU 30 31 17LV 32 33 19VJ 34 99GA
Inst v Orthopedagog Ond SO Inst v Orthopedagog Ond VSO Inst v Orthopedagog Ond VSO De Sprong Don Bosco SO Don Bosco VSO John F. Kennedy John F. Kennedy (dislocatie) De Opstap Scharn Scharn (dislocatie) Sint Oda Petrus en Paulus Amby Amby (dislocatie) De Letterdoes Het Mozaïek De Maasköpkes Wyck Wyck (dislocatie) Sint Pieter De Schans De Vlinderboom Sint Aloysius Montessori-Binnenstad Montessori-Binnenstad (dislocatie) t Spoor (Nazareth) t Spoor (Limmel) Anne Frank Anne Frank (dislocatie) Jan Baptist SO Jan Baptist VSO Markus United World CvB Maastricht
Frans van der Laarplein 3 Severenstraat 18 Proost de Beaufortstraat 45 Frans van der Laarplein 3 Anjelierenstraat 40 Mariënwaard 51 Keurmeestersdreef 129 Ebenistendreef 90A Marienwaard 57 Kloosterstraat 5-7 Kloosterstraat 16 Pastoor Habetsstraat 40 Felix Bockenplein 1 Koninginnestraat 2A Pastoor Lanckohrstraat 2 Old Hickoryplein 100 Prestantstraat 40 Schoolstraat 15 Wycker Grachtstraat 4A Sint Maartenslaan 52 Bergweg 50 Borghaag 25 Kelvinstraat 3 Brusselsestraat 46 Capucijnenstraat 106 Capucijnenstraat 118 Kast. Schaloenstraat 8 Askalonstraat 65 De Beente 15 Heugemerstraat 215 Ponjaardruwe 31 Porseleinstraat 14 Malbergsingel 68 Nijverheidsweg 25A
6217 NH 6225 AR 6231 EB 6217 NH 6214 SW 6222 AM 6216 ED 6216 PS 6222 AM 6226 BP 6226 BP 6217 KM 6213 HM 6225 BR 6225 BG 6224 AZ 6217 XX 6223 BD 6221 CW 6221 AZ 6212 CX 6228 EA 6227 VA 6211 PG 6211 RT 6211 RT 6222 TP 6222 EE 6229 AV 6229 AP 6218 SJ 6216 BP 6218 AV 6227 AL
Maastricht Maastricht Meerssen Maastricht Maastricht Maastricht Maastricht Maastricht Maastricht Maastricht Maastricht Maastricht Maastricht Maastricht Maastricht Maastricht Maastricht Maastricht Maastricht Maastricht Maastricht Maastricht Maastricht Maastricht Maastricht Maastricht Maastricht Maastricht Maastricht Maastricht Maastricht Maastricht Maastricht Maastricht Jaarverslag 2012 41
Bijlage II: Aantal leerlingen
2011
2012
1 01CZ
De Sprong
166
187
2 03IY
JF Kennedy
571
566
3 03LO
De Opstap
226
198
4 03NC Scharn
461
454
5 03OP Sint Oda
183
190
6 03QD Petrus en Paulus
208
199
7 04IP Amby
562
523
8 04KM De Letterdoes
139
135
9 05KP
Het Mozaïek
88
89
10 06OJ
De Maasköpkes
92
89
11 07WV Wyck
170
171
12 08QO Sint Pieter
292
285
13 09KX
De Schans
97
104
14 10FZ
De Vlinderboom / UWCM
453
477
15 15FK
Sint Aloysius
338
328
16 15IQ
Montessori Binnenstad
371
364
17 16UN ’t Spoor
176
170
18 16VU
Anne Frank
229
216
19 17LV
Jan Baptist
176
175
20 19VJ Markus
161
150
Het leerlingenaantal bedroeg op 1 oktober 2011 en 2012
21 00SH IvOO
452
420
in totaal respectievelijk 5.722 en 5.601. In het onderstaande
22 02SP
111
111
Don Bosco
overzicht is te zien hoe dit over de scholen verdeeld is. Jaarverslag 2012 43
Bijlage III: Voorstellen scholen
St. Aloysius Euregioschool Het Kindcentrum staat centraal in gedachten, woord en daad. De kindpartners zijn de pilaren die Kindcentrum Aloysius naar grotere hoogten dragen. Samen sterk, samen één. Daarom: De St. Aloysiusschool is meer dan een basisschool alleen. Dankzij de goede samenwerking met de partners in het Kindcentrum Aloysius is het mogelijk om zorg en werk op een goede manier te combineren. Wij bieden onderwijs en opvang voor kinderen van 0-12 jaar. Alle kinderen kunnen hun talenten ontwikkelen door: • een prettig pedagogisch werkklimaat voor kinderen en leerkrachten/ begeleiders • een duidelijke structuur • een breed vormings- en onderwijsaanbod • aandacht voor buurtaalonderwijs in Frans middels de Euregioschool
Onze scholen stellen zich voor.
Ter gelegenheid van de ingebruikname van het vernieuwde bestuurskantoor heeft iedere school een prachtig
Brusselsestraat 46, 6211 PG Maastricht
kunstwerk aangeleverd voor de entree van “het kantoor”,
Directeur: Truce Oirbons
die daardoor meteen de sfeer uitstraalt van het primaire
043-321 04 97
proces. U vindt hier per school het eigen kunstwerk met
[email protected]
toelichting.
www.aloysius-bs.nl Jaarverslag 2011 45
Amby
Anne Frank
“Waar persoonlijk geluk en genieten centraal staat.”
De naam van onze basisschool “Anne Frank” is niet alleen onlosma-
“Waar iedereen een hoge mate van verbondenheid voelt.”
kelijk verbonden met het beroemde boek “Het Achterhuis”, maar is
“Waar we streven naar maximale betrokkenheid van iedereen.”
door het werk van de Anne Frank Stichting méér gaan betekenen. De
“Vanuit een gevoel van vrijheid en een hoge mate van eigenaarschap.”
Stichting is namelijk het symbool geworden van de voortdurende strijd tegen onderdrukking en vooral discriminatie van de mens en in het ge-
Vanaf schooljaar 2011-2012 varen we met onze kindpartners onder de
val van Anne Frank, het kind in het bijzonder!
vlag van “Kindcentrum Amby”. Met een nieuw gezamenlijk beeldmerk,
Kiezen voor de naam “Anne Frank” is dus niet vrijblijvend.
om zo te laten zien dat we met elkaar verbonden zijn. Niet zomaar, maar
Of de bedenkers van deze naam voor onze school dit in gedachten had-
duurzaam en integraal op zoek naar elkaars toegevoegde waarde en
den is niet bekend. Toch is onze school een plek waar kinderen en vol-
steeds meer vanuit een gezamenlijke visie. Omdat Kindcentrum Amby
wassenen elkaar treffen en met elkaar omgaan. Ieder vanuit een andere
over meerdere locaties beschikt, maken we in de wijk nadrukkelijk zicht-
achtergrond, met eigen mogelijkheden, eigen dromen, maar ook met
baar wie en waar onze kindpartners zijn. Het nieuwe logo prijkt op al deze
eigen problemen, hebbelijk- en onhebbelijkheden. Juist door elkaar te res-
plekken. Met trots presenteren we dit nieuwe beeldmerk in onze lijst op het
pecteren en te waarderen wordt onze school een plaats waar iets moois
kantoor van MosaLira.
kan ontstaan, waar belangrijke waarden voor later kunnen worden geleerd.
In april 2012 is Bs. Amby door de minister van onderwijs, na uitgebreide
Zo bekeken is de naam Anne Frank een prachtnaam!
toetsing, geaccrediteerd tot de eerste lichting Academische Basisscholen in Nederland en de eerste Academische Basisschool in Maastricht.
Koninginnestraat 2 A, 6225 BR Maastricht
Directeur: Per Ebbelink 043-362 05 82
De Beente 15, 6229 AV Maastricht Directeur: Emmy Rutten 043-361 29 16
[email protected]
[email protected]
www.annefrank-bs.nl
www.bsamby.nl
Jaarverslag 2011 47
VSO Jan Baptist
SO Jan Baptist
VSO Jan Baptist staat voor een praktisch onderwijs aanbod waarbij
Het SO van de Jan Baptist school staat voor de zorg van het speciale
we voor elke leerling een brug slaan naar wonen, werken en recreëren
kind. Alle kinderen mogen zijn zoals ze zijn. Ieder kind is uniek en moet
voor nu en in de toekomst. Hierbij staan respect voor elkaars moge-
zoveel mogelijk kansen krijgen zijn mogelijkheden te ontwikkelen. Op
lijkheden, eigen keuzes kunnen en durven maken en zelfstandigheid
school willen we samen leren, werken, spelen en groeien. De school
centraal.
biedt een veilige en uitdagende leeromgeving. Wij vinden echter niet alleen de cognitieve ontwikkeling van het kind belangrijk, maar we leggen als school ook een duidelijk accent op het gebied van creatieve, kunstzinnige en levensbeschouwelijke ontwikkeling. Kinderen, ouders en school ontmoeten elkaar en nemen deel aan activiteiten. Elkaar helpen daar waar nodig en kinderen zoveel mogelijk laten ervaren wat er in de maatschappij valt te beleven waarbij ze niet door een roze bril kijken.
Porseleinstraat 14, 6216 BP Maastricht Directeur: Leon Kik 043-343 05 65
Ponjaardruwe 31, 6218 SJ Maastricht Directeur: Leon Kik 043-328 13 33
[email protected]
[email protected]
www.zmlkjanbaptist.nl
www.zmlkjanbaptist.nl Jaarverslag 2011 49
Het Mozaïek
’t Spoor (Nazareth)
Het Mozaïek staat voor … natuurlijk, kleurrijk goed onderwijs.
Basisschool ‘t Spoor staat voor: verbinding. Deze basisschool is een
Het Mozaïek is een school waar iedereen graag is
sterke schakel in de verbinding tussen twee wijken: Nazareth en Lim-
en met plezier leert, onderzoekt en ontdekt.
mel. De school is koploper, geeft gestalte en inhoud aan een lang ge-
Het Mozaïek staat voor vernieuwing,
koesterde wens van de bewoners van Nazareth en Limmel.
maar koestert ook wat bewezen is goed te zijn.
Basisschool ’t Spoor wil een goede kopman zijn en vult de koppositie
Het Mozaïek is “a place to be “!
met verve in via het verzorgen van goed onderwijs, het hanteren van een goed zorgsysteem, extra aandacht voor cultuur, natuur en sport, onderwijstijd verlenging, wiekentschool en zomer- en winterschool. In basisschool ‘t Spoor staat het kind centraal, de school biedt elk kind voldoende kansen zich volledig te ontwikkelen en zodoende goed aan de start te komen voor de toekomst. Fysiek wacht basisschool ‘t Spoor ook een mooie toekomst. Binnenkort start de bouw van een nieuw onderkomen: een kindcentrum. Pal op de plek waar eerst de grens was tussen Nazareth en Limmel.
Prestantstraat 40, 6217 XX Maastricht Directeur: Lou Quaedackers
043-343 28 04
Kast. Schaloenstraat 8, 6222 TP Maastricht Directeur: Annette Wijnen 043-363 66 79
[email protected]
[email protected]
www.hetmozaiek-bs.nl
www.tspoor-bs.nl Jaarverslag 2011 51
’t Spoor (Limmel) Basisschool ‘t Spoor staat voor: verbinding. Deze basisschool is een
John F. Kennedy De JFK staat voor “… waar kleine mensen groot worden…”
sterke schakel in de verbinding tussen twee wijken: Nazareth en Limmel. De school is koploper, geeft gestalte en inhoud aan een lang ge-
We willen een school zijn waar het plezierig is te leren en te werken
koesterde wens van de bewoners van Nazareth en Limmel.
voor klein en groot. We zorgen voor een vriendelijk en veilig klimaat
Basisschool ’t Spoor wil een goede kopman zijn en vult de koppositie
met duidelijkheid, structuur, orde, regelmaat en respect voor elkaar. Wij
met verve in via het verzorgen van goed onderwijs, het hanteren van
vinden het belangrijk dat de leerlingen veel leren en zich harmonieus
een goed zorgsysteem, extra aandacht voor cultuur, natuur en sport, on-
ontwikkelen. Hierbij vinden wij een goede communicatie en samenwer-
derwijstijd verlenging, wiekentschool en zomer- en winterschool.
king met ouders belangrijk.
In basisschool ‘t Spoor staat het kind centraal, de school biedt elk kind voldoende kansen zich volledig te ontwikkelen en zodoende goed aan de
De voetjes op het kunstwerk staan symbool voor de weg en de zoektocht
start te komen voor de toekomst. Fysiek wacht basisschool ‘t Spoor ook een
naar verbinding tussen de kindpartners. Zij symboliseren tevens het pad
mooie toekomst. Binnenkort start de bouw van een nieuw onderkomen:
dat de kinderen van 0 tot 12 jaar bewandelen in ons kindcentrum. De veel-
een kindcentrum. Pal op de plek waar eerst de grens was tussen Nazareth
heid van de kinderfoto’s betreft de omvang van het totaal aantal kinderen
en Limmel.
dat het kindcentrum bezoekt.
Askalonstraat 65, 6222 CW Maastricht Directeur: Annette Wijnen 043-363 20 65
Keurmeestersdreef 129, 6216 ED Maastricht Directeur: Chris Roes 043-344 01 19 043-344 05 00
[email protected]
[email protected]
www.tspoor-bs.nl
www.kennedy-bs.nl Jaarverslag 2011 53
De Vlinderboom
UWCM Primary School
Kindcentrum De Vlinderboom staat voor geborgenheid, kwaliteit en
Learning is like a mountain, it is an ongoing journey where progress is
veiligheid. Onze missie is: In kindcentrum de Vlinderboom verrijken
made with every step.
professionals de toekomst. In dit kindcentrum werken professionals van onderwijs en opvang hand in hand, in eén gebouw en vanuit één ge-
The UWC Maastricht mountain is not one whole entity, it is made up of
zamenlijke visie. De kwaliteit van het onderwijs en de opvang is goed en
many rocks and components, each one strengthening the foundation.
er wordt steeds naar verbetering gestreefd. Kinderen vliegen als vlinders
Each of these in-school, local, national and international aspects play an
het kindcentrum binnen, ieder met zijn eigenheid en kleur. Alle kinderen
important role in developing and forming each child’s journey as they
worden zoveel mogelijk op maat begeleid in hun eigen ontwikkeling en
make their way up their mountain.
wij dragen daar als kindpartners, vanuit onze gezamenlijke verantwoordelijkheid, ons steentje aan bij. Vanuit een solide, veilige basis krijgt elk kind
On route they have many different experiences, which help them to reflect
de kans om uit te groeien tot de mooiste vlinder, die, goed voorbereid, kan
on where they have been, where they are and where they are going to on
uitvliegen naar een mooie toekomst.
their journey. The role of the school and its community is to support this journey and to provide each child with the tools they need to reach the summit safely, with the ultimate aim of ensuring that each child’s journey is one of personal achievement.
Nijverheidsweg 25A, 6227 AL Maastricht* tot 1 augustus 2013 Kelvinstraat 3, 6227 VA Maastricht
Directeur: Jan Slangen 043-367 13 35
Head of College: Peter Howe 043-356 11 00
[email protected]
[email protected]
[email protected]
www.kcdevlinderboom.nl
www.uwcmaastricht.com Jaarverslag 2011 55
De Maasköpkes Basisschool de Maasköpkes staat voor samenwerking!
Markus De naam Markus staat voor samen leren, samen werken, samen leven. Dit is het uitgangspunt van de methode voor sociale vorming “De
Basisschool de Maasköpkes is één van de kleine scholen van
Vreedzame school” die we binnen onze school hanteren. Door samen
MosaLira. Ondanks dat de school qua formaat klein is zijn wij groot
te werken, samen te sporten, samen te delen, samen te vieren, leren
in samenwerking. Zo is de ouderbetrokkenheid binnen onze school
we kinderen met een sociale blik naar de wereld om zich heen te kijken.
hoog. We hebben een actieve ouderraad die veel activiteiten organi-
Ons motto is dan ook: “Alleen ren je harder, maar samen kom je verder”.
seert voor school. Tevens hebben we veel hulpouders die de school
Dit geldt ook voor de samenwerking binnen het multi-functionele “Cen-
ondersteunen. Zo hebben we ouders die de school versieren, ouders
tre Manjefiek Malberg” waarin onze school gevestigd is. Samen met onze
die handvaardigheidslessen geven en ouders die controleren op luizen
partners, peuterspeelzaal SamSam, BSO Manjefiek, jeugdwerk Trajekt en
en ouders die in verschillende werkgroepen participeren.
openbare basisschool “Het Palet”, creëren we optimale ontwikkelingskansen voor de kinderen in Malberg.
Binnen het dorp Borgharen is de samenwerking met de verschillende verenigingen belangrijk. Zo werken we samen met de parochie, Maaskluivers, fanfare en drumband en sportverenigingen. Samen bekijken we hoe we onze identiteit kunnen vormgeven en muziekonderwijs kunnen verbeteren of activiteiten beter op elkaar kunnen afstemmen. Het geven van gastlessen of het maken van uitstapjes is hiervan een onderdeel.
Schoolstraat 15, 6223 BD Maastricht Directeur: Eef Karsten 043-363 22 81
Malbergsingel 68, 6218 AV Maastricht Directeur: Lou Quaedackers 043-354 14 00
[email protected]
[email protected]
www.bsmaaskopkes.nl
www.bsmarkus.nl Jaarverslag 2011 57
Montessori
St. Oda
Het Montessori-Kindcentrum staat voor individueel en toch samen.
Basisschool St. Oda staat voor het motto: “We steken onze nek uit
We leren met elkaar en van elkaar.
voor ieder kind gericht op het behalen van maximale leeropbrengst”.
We leren het zelf te doen. Elk kind staat centraal. Elk kind heeft recht
Dit doen we binnen het Kindcentrum Oda samen met onze partners
om zich te ontwikkelen in eigen tempo en naar eigen interesse waarin
peuterspeelzaal ‘Lambiek’ en bso ‘Pinokkio’.
het tijd en ruimte krijgt van de leid(st)er. We werken individueel en visueel met prachtig Montessorimateriaal dat uitdaagt om nog meer te
We werken vanuit het gedachtegoed van de professionele cultuur en
willen leren. Kinderen hebben een natuurlijke drive, een intrinsieke moti-
houden ons hierbij vast aan het cyclisch proces van het zg. creatiepro-
vatie om actief bezig te zijn in hun omgeving, om te experimenteren en
ces dat we onderkennen tussen de krachtenvelden:
spelenderwijs te leren. Dit alles gebeurt in het Montessori-Kindcentrum
- verbeeldingskracht: het ik-veld
in een inspirerende, uitdagende omgeving waar het kind zich geborgen
- samenwerkingskracht: het wij-veld
en veilig voelt.
- vormkracht: het het-veld - voedingskracht: het zij-veld. We stellen de samenwerkingskracht (= draagvlak) centraal: we maken gebruik van elkaars kwaliteiten, dit geïnspireerd door de voedingskracht: onze inspiratiebron. Onderlinge verschillen respecteren we en beschouwen deze als een kans tot persoonlijke en gezamenlijke groei. We maken hierbij gebruik van elkaars kwaliteiten.
Capucijnenstraat 118, 6211 RT Maastricht Directeur: Math Korpershoek 043-321 52 50
Past. Habetsstraat 40, 6217 KM Maastricht Directeur: Ed Lemmens 043-343 09 70
[email protected]
[email protected]
www.montessori-bs.nl
www.oda-bs.nl Jaarverslag 2011 59
Petrus en Paulus
St. Pieter
Basisschool Petrus en Paulus staat voor: Samen op weg naar kwaliteit.
Basisschool Sint Pieter staat voor verbinden en ontmoeten……van
Samen met onze kindpartners Steps en Mik maken wij ons sterk voor
station naar station. Wij zoeken de verbinding op met onze kind
het Kindcentrum Wolder. Peuterspeelzaal Pinokkio, BSO Pie en Pau
partners om in de toekomst een onderscheidend en succesvol kind-
en basisschool Petrus en Paulus, alles te vinden op één centrale plek in
centrum te kunnen zijn.
de wijk Wolder. Partners werken op vele terreinen samen om de zorg
Wij vinden het belangrijk om te werken in een sfeer waarbij kinderen en
voor de kinderen zo optimaal mogelijk te maken. Op die manier krijgt het
volwassenen zich geborgen, veilig en erkend voelen, zodat ze zich opti-
kindcentrum een steeds belangrijkere rol in het bereiken van een goede
maal, vol passie en naar mogelijkheden kunnen ontwikkelen, volgens het
kwaliteit m.b.t. de opvoeding van de kinderen. Door samen te werken
motto “Eeuwig Jong”!
vanuit een gezamenlijke visie en door een breed aanbod van allerlei activiteiten onder en buiten schooltijd komen de kinderen in aanraking met vele facetten uit hun omgeving en zijn op die manier goed voorbereid om door te stromen naar het vervolgonderwijs. Veiligheid, structuur, zelfstandigheid, zelfvertrouwen, samenwerken, individuele aandacht, plezier, ouderparticipatie, zijn belangrijke begrippen bij al onze werkzaamheden binnen het kindcentrum Wolder. SAMEN werken we iedere dag aan het bereiken van een goede kwaliteit in het belang van ieder kind.
Felix Bockenplein 1, 6213 HM Maastricht Directeur: Henny Clermonts 043-343 13 99
Bergweg 50, 6212 CX Maastricht Directeur: Marcel Janssen 043-321 20 78
[email protected]
[email protected]
www.petrusenpaulus-bs.nl
www.pieter-bs.nl Jaarverslag 2011 61
De Schans
Scharn
De Schans staat voor een veilige omgeving, waarin iedereen wordt
“Hallo, ik ben Nova. Ik ben 11 jaar en ik heb voor MosaLira namens
uitgedaagd om in een fijne sfeer samen boeiend te blijven leren. We
basisschool Scharn een schilderij gemaakt. In dit stukje tekst ga ik ver-
willen kinderen voorbereiden op een stevige toekomst in een sterk ver-
tellen hoe ik het heb gemaakt en wat je er allemaal in kan zien.
anderende wereld. Een wereld waarin we samen onderweg zijn, een leven lang. Na acht jaar glijden vanaf de Schans maken de kinderen een
Hoe heb ik het gemaakt?
mooie en geslaagde sprong naar een nieuwe toekomst in het Voortge-
Ik ben begonnen met denken over wat wil ik maken hoe wil ik het ma-
zet Onderwijs. In ons gebouw aan de Borghaag in De Heeg beperkt de
ken en welk materiaal gebruik ik hierbij. Ik ben begonnen met allemaal
wereld zich echter niet alleen tot onderwijs. Samen met onze partners
tekeningen maken en heb toen gekozen voor schilderen en een beetje
van BSO Nielson, PSZ de Wiekjes en Trajekt ondersteunen we de sprongen
mozaïek. Mozaïek heb ik gemaakt niet van steen maar kleine deeltjes
van de kinderen, aan ons toevertrouwd, door te zorgen voor kwaliteit in
van een spiegel. Ik heb allemaal kleine vierkantjes gemaakt en daarna ook
leren, onderwijs, opvoeding en opvang.
uitgerekend hoeveel dat er precies zijn. Ik heb allemaal verschillende felle kleuren gekozen en zoveel mogelijk verdeeld over het schilderij. Ik heb de schets van de school over de verf heen gemaakt en toen ben ik gaan plakken met spiegel stukjes. Wat kan je er allemaal in zien? Je kan de school zien, de klepel (een stukje van de school), de klok (ook een stukje van de school), je kan als je het schilderij heel goed bekijkt jezelf heel vaak zien, en als nog eens heel goed kijkt kan je een clown zien Dit schilderij heb ik met plezier gemaakt en het heeft ook een mooi resultaat.”
Borghaag 25, 6228 EA Maastricht
Directeur: Marc Houben 043-367 27 78
Kloosterstraat 5-7, 6226 BP Maastricht Directeur: Eef Karsten 043-362 05 65
[email protected]
[email protected]
www.bsdeschans.nl
www.bsscharn.nl Jaarverslag 2011 63
De Lètterdoes
Wyck Euregioschool
Basisschool de Letterdoes staat voor: een sportactieve school of moeten we zeggen een actieve school met veel aandacht voor sport?
Het Kindcentrum Wyck staat voor een wezenlijk watermerk aan de
Elke dag behalen en vieren onze leerlingen hun succes in school. Dat
Maas. De pijlers van het “Tweedimensionale Kindcentrum” (kunstwerk)
doen ze bij de behaalde resultaten, de schooltijdverlenging, de na-
bestaan uit zgn. scanbare QR-codes die verwijzen naar de respectieve-
schoolse activiteiten, de Talentenschool, de wiekentschool, de zomer-
lijke websites. De letters “kind” zijn daarin verborgen.
en winterschool, de Leefwereld-groep. Nieuwsgierig welk “succes” wij
De letters van “centrum” staan symbool voor groei. Tegelijk in beeld de
het meeste koesteren? Eén met stip staat dat de kinderen graag naar
pijlers van de oude Maasbrug die het Kindcentrum in wording W+ on-
onze school komen. Met hulp van de methode Leefstijl hebben wij in
dersteunen.
school een sfeer gecreëerd waarbij de kinderen zich prettig voelen en hard, samen met ons, kunnen werken aan ons ruime aanbod. Naast flink leren is er de ruimte voor de sport. Is basisschool de Letterdoes niet de eerste school in het Maastrichtse die op eigen initiatief de natte gymles in het zwembad in het leven geroepen heeft?
Wijckergrachtstraat 4 A, 6221 CW Maastricht Old Hickoryplein 100, 6224 AZ Maastricht Directeur: Annette Wijnen
Directeur: Truce Oirbons 043-321 89 97
043-362 37 96
[email protected]
[email protected]
www.wyck-bs.nl
www.deletterdoes-bs.nl Jaarverslag 2011 65
De Opstap SBO de Opstap staat voor Speciaal Basis Onderwijs.
De Sprong SBO de Sprong staat voor: “ het beste uit jezelf en anderen halen” .
Naast een gedegen didactisch / pedagogisch basisaanbod, extra
Dit doen wij vanuit een gezamenlijke betrokkenheid, verantwoor-
individuele arrangementen voor kinderen op leer en/of zorggebied.
delijkheid en pro-actieve samenwerking. Voor kinderen met speciale
Vanuit een prettig, veilig schoolklimaat speciaal als het nodig is,
onderwijsbehoeften wordt een nieuw ontwikkelings-perspectief in
regulier als het kan.
beeld gebracht. Dit perspectief realiseert de school samen met kind, ouders en externe partners in een educatief betekenisvol en duurzaam ontwikkelingsarrangement. Wij zijn er trots op dat wij kinderen met respect voor hun eigenheid mogen begeleiden in hun groei naar zelfstandigheid. We willen de kinderen zo breed en optimaal mogelijk laten ontwikkelen op leergebied maar ook in hun “mens” zijn..
Mariënwaard 57, 6222 AM Maastricht Directeur: Bertina Cobbenhaegen 043-363 78 03
Frans van de Laarplein 3, 6217 NH Maastricht Directeur: Bertina Cobbenhaegen 043-343 00 13
[email protected]
[email protected]
www.sbodeopstap.nl
www.sbodesprong.nl Jaarverslag 2011 67
IvOO
Don Bosco
Het IvOO staat voor een school die voorwaarden schept om de leerlin-
Giovanni Bosco (Castelnuovo Don Bosco, 16 augustus 1815 - Turijn, 31 janu-
gen hun eigen puzzelstukjes in elkaar te laten leggen. Een leerling die 10
ari 1888) was een Italiaans priester. Hij werd geboren als zoon van een arme
jaar bij ons gewerkt heeft aan zijn puzzel schreef in het voorwoord van
boer die met hard werken zijn kost verdiende. Op tienjarige leeftijd had hij
zijn Sectorwerkstuk VMBO TL: “We are all one, but we’re not the same”
in een droom ‘de jeugd’ als werkterrein gezien. Die droom is verschillende
(U2) “Van een kind met ernstige gedragsproblemen en lak aan alles en
keren teruggekeerd. De jeugdjaren van Don Bosco waren niet gemakkelijk.
iedereen, werd naar mijn idee nooit door iemand gedacht dat iemand
Toch kon hij in 1841 na zijn studie priester worden. Tijdens zijn priesterschap
als ik drastisch kon veranderen. De knop omdraaien noem je dat, vooruit-
leerde Don Bosco de trieste levensomstandigheden van de jongens kennen
gang boeken, jezelf beter ontwikkelen. De Engelsen hebben daar een leuk
in de voorsteden van Turijn. Jonge mensen doolden door de straten, werkloos,
woordje voor: progress. Accepteren wie je bent, dat heb ik gedaan. Als ik
verloren, tot het ergste bereid. Don Bosco wou een eind maken aan die sociale
het kan, kan iedereen het, dat is mijn motto.”
wantoestanden. Het begon met een ontmoeting met een ontmoedigde jongen. De jongen bracht na een goed gesprek vrienden mee. Zo groeide een centrum waar de jongens terechtkonden. Op aanraden van minister Rattazzi en Paus Pius IX stichtte hij de Salesianen van Don Bosco en de Zusters van Don Bosco. Zo groeide het werk van Don Bosco voor jongeren wereldwijd. De Don Bosco school in Maastricht wil een plek zijn waar leerlingen met gedragsproblemen zich thuis kunnen voelen. Waar ze erkend worden. Waar het veilig is en Directeur: Jean Winkens 043-346 77 77
waar ze in eigen tempo hun weg naar de toekomst kunnen bewandelen, zonder afkeuring van anderen.
[email protected] Directeur: Els Timmermans VSO AD Severenstraat 18, 6225 AR Maastricht VSO diplomalijn Proost de Beaufortstraat 45, 6231 EB Meerssen SO p/a SBO de Sprong, Frans vd Laarplein 3, 6217 NH Maastricht
043-346 77 61
[email protected] VSO Mariënwaard 51, 6222 AM Maastricht SO Anjelierenstraat 40, 6214 SW Maastricht Jaarverslag 2011 69
Colofon Oplage: 400 exemplaren Redactie: Pieternel van Horssen Dave Huntjens Frans Hermans Linda Keerssemeeckers Foto’s: Moniek Wegdam Ontwerp en druk: Cortjens, Druk met Communicatie
Jaarverslag 2011 71
