Jaarverslag 2011
Jaarverslag Nuffic 2011
Jaarverslag 2011
INHOUDSOPGAVE 1
Voorwoord ............................................................................................................................................................. 8
2
Verslag van activiteiten.......................................................................................................................................... 9 2.1 INLEIDING ................................................................................................................................................. 9 2.1.1 Beleidsdoelstellingen 2011 ............................................................................................................. 9 2.1.2 Jaarrekening naar werkdomeinen ................................................................................................. 10 2.2 WERKDOMEIN PROGRAMMAMANAGEMENT...................................................................................... 12 2.2.1 Capaciteitsopbouw........................................................................................................................ 13 2.2.2 Programma’s voor individuele beurzenverlening .......................................................................... 14 2.2.3 Nationaal Agentschap LLL ............................................................................................................ 16 2.2.4 Baten & lasten werkdomein Programmamanagement .................................................................. 17 2.3 WERKDOMEIN INFORMATIEDIENSTEN ............................................................................................... 18 2.3.1 Onderwijsvergelijking .................................................................................................................... 18 2.3.2 Positionering van het Nederlandse hoger onderwijs in het buitenland .......................................... 20 2.3.3 Voorlichting ................................................................................................................................... 21 2.3.4 Media ............................................................................................................................................ 24 2.3.5 Baten & lasten werkdomein Informatiediensten ............................................................................ 26 2.4 WERKDOMEIN UNESCO EN EXPERTISEONTWIKKELING ................................................................. 28 2.4.1 Genereren, verzamelen en ontsluiten van informatie en kennis ................................................... 28 2.4.2 Secretariaat van de Nationale UNESCO Commissie ....................................................................... 30 2.4.3 Baten en lasten werkdomein UNESCO en Expertiseontwikkeling ................................................ 31 BEDRIJFSVOERINGSHOOFDSTUK....................................................................................................... 32 2.5 2.5.1 Medewerkers ................................................................................................................................ 32 2.5.2 Financieel beleid en instrumenten ................................................................................................ 34 2.5.3 Beheersing risico’s ........................................................................................................................ 36 2.5.4 Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen ................................................................................. 38 2.6 TOEKOMSTIGE ONTWIKKELINGEN ..................................................................................................... 39 2.6.1 Terugblik (verwachte) ontwikkelingen ............................................................................................. 39 2.6.2 Nuffic-Activiteitenplan 2012 - 2015 .................................................................................................. 39 2.6.3 Doorkijk na 2012 ........................................................................................................................... 42
3
Jaarrekening........................................................................................................................................................ 43 3.1 BALANS ................................................................................................................................................... 43 3.2 STAAT VAN BATEN EN LASTEN ........................................................................................................... 44 3.3 KASSTROOMOVERZICHT...................................................................................................................... 45 3.4 GRONDSLAGEN VAN WAARDERING EN RESULTAATBEPALING...................................................... 46 3.5 TOELICHTING OP DE BALANS .............................................................................................................. 52 3.5.1 Vaste activa .................................................................................................................................. 52 3.5.2 Programma-uitvoering .................................................................................................................. 52 3.5.3 Vlottende activa ............................................................................................................................ 54 3.5.4 Eigen vermogen ............................................................................................................................ 55 3.5.5 Voorzieningen ............................................................................................................................... 56 3.5.6 Programma-uitvoering .................................................................................................................. 57 3.5.7 Kortlopende schulden ................................................................................................................... 57 3.5.8 Financiële instrumenten ................................................................................................................ 60 3.5.9 Niet in de balans opgenomen verplichtingen en activa ................................................................. 61 3.6 TOELICHTING OP DE STAAT VAN BATEN EN LASTEN ...................................................................... 62 3.6.1 Nuffic-programmamiddelen........................................................................................................... 62 3.6.2 Baten Nuffic-organisatie ................................................................................................................ 63 3.6.3 Lasten Nuffic-organisatie .............................................................................................................. 64 3.6.4 Belastingen ................................................................................................................................... 70
4
Overige gegevens ............................................................................................................................................... 71 4.1 BESTEMMING RESULTAAT ................................................................................................................... 71 4.2 CONTROLEVERKLARING ...................................................................................................................... 72
Bijlage ............................................................................................................................................................................ 75 Bijlage 1
Lijst met afkortingen ................................................................................................................................. 76
Bericht van de Raad van Toezicht In het verslagjaar is de uitvoering van het Nuffic Activiteitenplan 2008-2011 tot een afronding gekomen. De Raad van Toezicht constateert, dat de Nuffic haar beleidsvoornemens met de inzet van de beschikbare middelen heeft weten te realiseren. Dit verdient veel waardering. Er zijn belangrijke mijlpalen gepasseerd. Het programmabeheer is verder gedigitaliseerd. Ook sloeg de Nuffic met een aantal andere partijen, waaronder Studiekeuze123 en de IND, de handen ineen om het proces van toelating van buitenlandse studenten tot het hoger onderwijs te verbeteren. In het kader daarvan werd eind 2011 als eerste de nieuwe zoekmachine ‘Studyfinder’ gelanceerd waarmee internationale studenten het Nederlands opleidingsaanbod kunnen raadplegen. Voor het ministerie van Buitenlandse Zaken is de evaluatie van de huidige capaciteitsopbouwprogramma’s gestart. Nagegaan wordt hoe toekomstige capaciteitsopbouwprogramma’s zo kunnen worden ontworpen, dat zij passen in het beleid van de staatssecretaris. Het is inmiddels meer dan tien jaar geleden, dat de Nuffic met het Neso-programma startte. Een evaluatie leidde in 2011 tot een inhoudelijke verdieping. Deze zal de komende jaren verder tot uitvoering komen. De samenwerkingsagenda tussen de Nuffic en het Europees Platform leidde in het verslagjaar tot de voorbereiding van de projecten ‘Gap Year’ en ‘online leeromgeving internationalisering’ die in 2012 worden uitgevoerd. Hiertoe is een gemengde werkgroep in het leven geroepen met medewerkers van de Nuffic en het Europees Platform. Het zijn voorbeelden die illustreren, dat de Nuffic voortdurend bezig is met vernieuwing en het zoeken naar strategische partners. 2011 was óók een jaar waarin de Nuffic zich geconfronteerd zag met forse bezuinigingen. De programma’s Huygens en Libertas zijn door de minister van OCW beëindigd. Hiernaast werd aangekondigd, dat de generieke subsidie voor de periode vanaf 2012 wordt verminderd. Toch bleef de organisatie de toekomst met vertrouwen tegemoet zien. In 2011 richtte de Nuffic zich op een nieuw meerjarig Activiteitenplan voor de periode 2012-2015. Hiernaast nam zij maatregelen om zoveel mogelijk op kosten te besparen, terwijl de efficiency verder werd verhoogd. Daardoor kon ruimte worden vrijgemaakt om de dienstverlening verder te verbeteren en te vernieuwen. Hierbij kijkt de Nuffic vooruit, weet de organisatie goed aansluiting te vinden bij de ontwikkelingen binnen de internationalisering van het hoger onderwijs en kiest zij strategische partners. In december 2011 kondigde Algemeen Directeur Sander van den Eijnden na zeven jaar bij de Nuffic zijn vertrek aan vanwege zijn benoeming tot voorzitter van het College van Bestuur van de Open Universiteit. Hij is van grote betekenis geweest voor de ontwikkeling van de organisatie. Wij zijn vol lof over het vele werk dat onder zijn leiding is verricht om de Nuffic een goed functionerende organisatie te laten zijn, en nog meer tot een boegbeeld te maken van de internationalisering van het hoger onderwijs. In 2011 zijn ook twee nieuwe leden tot de Raad van Toezicht toegetreden. Daardoor is de Raad weer op volle sterkte. Wij danken in het bijzonder het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, het ministerie van Buitenlandse Zaken, de Europese Commissie en de universiteiten en de hogescholen voor het gestelde vertrouwen in de Nuffic en de goede samenwerking. Nuffic – Jaarverslag 2011
De leiding van Nuffic en alle overige medewerkers zijn wij dankbaar voor hun grote inzet en de hierdoor bereikte resultaten.
4
Namens de Raad van Toezicht, Jan G.F. Veldhuis Voorzitter
Jaarverslag 2011
Raad van Toezicht De Raad van Toezicht van de Nuffic heeft een toezichthoudende en adviserende rol naar de directie en het algeheel functioneren van de organisatie op het terrein van de bedrijfsvoering, de strategie en het beleid van de organisatie. Voorafgaand aan elke vergadering met de Algemeen Directeur en de andere leden van de Directieraad vindt als regel een besloten vooroverleg van de Raad van Toezicht plaats. Tussen de voorzitter van de Raad van Toezicht en de Algemeen Directeur vindt periodiek overleg plaats waarbij de follow up van de vergadering van de Raad van Toezicht wordt besproken, de voorbereiding van de volgende vergadering en de algemene gang van zaken van de organisatie aan de orde komt.
Vergaderingen Raad van Toezicht De Raad van Toezicht heeft in 2011 viermaal plenair vergaderd. De onderwerpen die daarbij aan de orde kwamen zijn: •
selectie en benoeming van twee nieuwe leden van de Raad van Toezicht;
•
jaarverslag, incl. jaarrekening 2010 en accountantsverslag;
•
zelfevaluatie functioneren Raad van Toezicht;
•
Activiteitenplan 2012-2015 (incl. begroting 2012);
•
treasurybeleid;
•
risicoanalyse;
•
besturingsmodel;
•
mandaat- en volmachtregeling;
•
HR-beleid en talentontwikkeling.
De Raad van Toezicht sprak in 2011 eenmaal met de Ondernemingsraad.
Commissies De Raad van Toezicht kent twee commissies: de Audit Commissie en de Remuneratie Commissie. Beide bestaan uit twee leden. De Audit Commissie vergadert met de Algemeen Directeur en met de accountant. Naast de behandeling van het jaarverslag (en jaarrekening), de kwartaalrapportages en de begroting wordt in de vergaderingen van de Audit Commissie aandacht besteed aan de verdere verbetering van de planning- en controlcyclus en het risicomanagement. De Audit Commissie heeft driemaal vergaderd. Naast (voor)bespreking van diverse bovenstaande agendapunten van de Raad van Toezicht werden ook de accountantsbevindingen van KPMG, het fiscaal beleid, het anti-fraudebeleid, het auditplan (plus realisatie), het meerjarige inkoopplan en de verbetermonitor bedrijfsvoering in de vergadering van de Audit Commissie besproken. De Remuneratie Commissie vervult ten opzichte van de Algemeen Directeur/bestuurder de rol van werkgever. Het
Samenstelling In 2011 zijn twee nieuwe leden tot de Raad van Toezicht toegetreden. De heer mr. L.J. Klaassen is per 1 maart 2011 benoemd tot voorzitter van het College van Bestuur van Stenden Hogeschool en heeft daarom op 1 maart 2011 zijn functie als lid van de Raad van Toezicht neergelegd. Vanwege zijn vertrek is een werving- en selectieproces in gang gezet voor een nieuwe voorzitter van de Audit Commissie, dat in december met de benoeming van mevrouw
Nuffic – Jaarverslag 2011
functioneren van de Algemeen Directeur is door de Remuneratie Commissie positief beoordeeld.
5
drs. M.R. van Dongen kon worden afgerond. Daarnaast is in augustus als nieuw lid de heer prof. dr. A.C. Nieuwenhuijzen Kruseman toegetreden, in de functie van vicevoorzitter van de Raad van Toezicht. Hij zal de huidige voorzitter in december 2012 opvolgen. De samenstelling van de Raad van Toezicht was per 31 december 2011 als volgt. De heer drs. J.G.F. (Jan) Veldhuis (voorzitter; lid Remuneratie Commissie) Voormalig voorzitter van het College van Bestuur van de Universiteit Utrecht
Nevenfuncties: voorzitter Raad van Toezicht Stichting Carmelcollege(s), voorzitter bestuur Stichting Quality Assurance Netherlands Universities, lid Commissie van Advies Nederlands Instituut voor Oorlogsdocumentatie, lid Raad van Toezicht Roosevelt Study Center, voorzitter Raad van Toezicht Diakonessen(zieken)huis Utrecht-Zeist-Doorn, voorzitter bestuur Fonds Ziekenhuis Antoniushove, lid bestuur Nederlandse uitgave van het Corpus Iuris Civilis, lid Board of Advisors Ivy Circle, voorzitter bestuur stichting Restauratie en Onderhoud Slot Zuylen.
De heer prof. dr. A.C. (Arie) Nieuwenhuijzen Kruseman (vicevoorzitter) Hoogleraar inwendige geneeskunde Maastricht Universitair Medisch Centrum, voorzitter Koninklijke Nederlandsche Maatschappij tot bevordering der Geneeskunst (KNMG) Nevenfuncties: voorzitter wetenschappelijk adviesraad (WAR) van het Diabetes Fonds Nederland, lid reviewcommissie hoger onderwijs en onderzoek, voorzitter Raad van Toezicht Nederlands studenten kamerorkest (NESKO), voorzitter stichting Pro Organo. Mevrouw drs. M.A.M. (Marleen) Barth Voorzitter van GGZ Nederland Nevenfuncties: voorzitter Nationale Vereniging De Zonnebloem, lid Eerste Kamer (fractievoorzitter PvdA), voorzitter Raad van Toezicht Bureau Jeugdzorg Noord-Holland, lid Visitatiecommissie SPF en SPOV, lid Commissie Integriteit Publieke Omroep, voorzitter Banning Werkgemeenschap voor PvdA, lid Adviescommissie Nederland, NA & Suriname SKAN Fonds, lid Bestuur Prinsjesdagontbijt, lid Raad van Advies Frans Hals Museum, voorzitter Adviescommissie Muziekeducatie van het Fonds Cultuur Participatie.
Mevrouw drs. M.R. (Miriam) van Dongen (beoogd voorzitter Audit Commissie) Voormalig CFO Achmea/Eureko – Divisie Zorg
Nevenfuncties: lid Raad van Toezicht en voorzitter Audit Committee Nierstichting Nederland, lid Raad van Commissarissen en lid Audit Committee Centraal Boekhuis te Culemborg.
De heer mr. D. (Dirk) Elsen (wnd voorzitter Audit Commissie)
Nuffic – Jaarverslag 2011
Director Emerging Markets Triodos Investment Management (m.i.v. januari 2012)
6
Nevenfuncties: commissaris Stichting de Alliantie, trustee Heineken Africa Foundation, lid Adviesraad ‘Growing Inclusive Markets Initiative’, United Nations Development Programme.
Jaarverslag 2011
De heer drs. H.J.M. (Hein) Knaapen (lid Remuneratie Commissie) Group HR director KPN (sabbatical leave)
Nevenfuncties: lid Raad van Commissarissen Coca Cola Enterprises Nederland, lid Raad van Toezicht Nationale Reisopera, voorzitter Raad van Advies Nederlandse Vereniging voor Personeelsbeleid, lid Dagelijks Bestuur stichting Management Studies.
Benoemingsschema Raad van Toezicht Naam
Eerste keer aangesteld op
Huidige termijn eindigt op
Jan Veldhuis (vz)
1 december 2004
1 december 2012
Marleen Barth
6 april 2009
6 april 2013
Miriam van Dongen
8 december 2011
8 december 2015
Dirk Elsen
14 november 2007
14 november 2015
Hein Knaapen
12 mei 2004
12 mei 2012
Arie Nieuwenhuijzen Kruseman
19 augustus 2011
19 augustus 2015
Nuffic – Jaarverslag 2011
(vice vz)
7
1
Voorwoord
In dit jaarverslag geven we een beeld van de activiteiten van de Nuffic in 2011. Daarbij leggen wij verantwoording af over ons beleid. 2011 bracht de Nuffic zowel inhoudelijk als financieel stabiliteit. Veel van ons werk heeft een doorlopend karakter. We nemen daarin steeds een kritische, maar uitvoerende en dienstverlenende houding aan. We hebben onze bedrijfsvoering verder geprofessionaliseerd en belangrijke stappen gezet naar de toekomst. In het verslagjaar liep het Activiteitenplan 2008-2011 ten einde. Wij hebben dan ook voor de periode 2012-2015 een nieuw meerjarig activiteitenplan opgesteld. Het ministerie van OCW sprak in zijn subsidiebeschikking voor de Nuffic woorden van waardering uit over de vernieuwde opzet van het plan, waarin een heldere verbinding wordt gelegd tussen doelstellingen, activiteiten, prestatie-indicatoren en de daarvoor beschikbare middelen. Door die woorden voelt de Nuffic zich bevestigd en aangemoedigd om op de ingeslagen weg voort te gaan. De periode van stabiliteit is benut om onze informatie- en communicatiefunctie in 2011 opnieuw in te richten. Verdere digitalisering en inzet van sociale media stonden daarbij centraal. Juist daardoor kunnen wij er voor zorgen, dat de (nieuwe) doelgroepen die de Nuffic bedient, precies de informatie krijgen die aansluit op hun behoefte. Dat geldt niet alleen voor de inhoud, maar ook voor de toon, de stijl en de communicatievorm. 2011 was ook het jaar waarin de hogescholen onze bijzondere aandacht kregen. We hebben een systeem van accountmanagement voor de hogescholen ingericht en zullen dat in 2012 uitbouwen door ons in de Neso-landen meer te richten op het identificeren van goede samenwerkingspartners voor hogescholen. Vanaf 2012 wordt de Nuffic geconfronteerd met een fors pakket aan bezuinigingen van onze grootste financiers. Besparingsmaatregelen waren nodig om de taakstellingen van de ministeries van BZ en OCW te verwerken tot een sluitende begroting. Door ons goed voor te bereiden konden we de gevolgen beperken en blijven we investeren om ons tot een meer kennisrijke organisatie verder te ontwikkelen. We zijn trots, dat een zevental deskundigen zich onder leiding van Tweede Kamerlid Nebahat Albayrak in een Adviesraad heeft geformeerd om de Nuffic daarin te adviseren. De afronding van het Activiteitenplan 2008-2011 vormde een uitgelezen moment om opnieuw een klanttevredenheidsonderzoek te laten uitvoeren. Uit het onderzoek blijkt dat zowel de algehele tevredenheid over de Nuffic als de productspecifieke tevredenheid onder onze doelgroepen hoog is. In december heeft Sander van den Eijnden zijn vertrek bij de Nuffic aangekondigd. Sinds medio maart neem ik als Algemeen Directeur waar. In de loop van 2012 zal een nieuwe Algemeen Directeur worden aangesteld door de Raad van Toezicht. Graag bedank ik, mede namens Directieraadlid Hanneke Teekens, Sander van den Eijnden voor de prettige samenwerking in de afgelopen jaren en voor wat hij voor de ontwikkeling van de organisatie heeft betekend. Alle collega’s dank ik voor het vele goede werk in de afgelopen jaren en de leden van de Raad van Toezicht,
Nuffic – Jaarverslag 2011
de ministeries, koepelorganisaties, hogeronderwijsinstellingen en andere partners voor de goede samenwerking!
8
Den Haag, 10 mei 2012
Joep Houterman Algemeen Directeur a.i.
Jaarverslag 2011
2 2.1
Verslag van activiteiten INLEIDING
2.1.1 Beleidsdoelstellingen 2011 De Nuffic is de Nederlandse organisatie voor internationale samenwerking in het hoger onderwijs. Haar rechtsvorm is die van een stichting zonder winstoogmerk. Talent en kennis zijn de belangrijkste grondstoffen van de Nederlandse economie. Grondstoffen waar wereldwijd steeds meer vraag naar is. Maar niet alleen de vraag stijgt, er is ook een explosieve groei van de kennisproductie wereldwijd. Studenten, docenten en onderzoekers kijken, werken en leven over grenzen heen. Voor een open economie en open samenleving als de onze, schept dat mogelijkheden en een noodzaak. Nederland moet verbonden zijn met individuen, organisaties, instellingen, economische systemen en overheden wereldwijd. De Nuffic wil daarin ondersteunen. Vanuit een onafhankelijke, deskundige, dienstbare opstelling willen we helpen deze verbindingen tot stand te brengen. De missie van de Nuffic is dan ook Linking Knowledge Wordwide. De Nuffic heeft haar missie geoperationaliseerd in een strategisch kader en vervolgens in haar meerjarige activiteitenplan. Dit meerjarige activiteitenplan vormt samen met een set aan bestuurlijke afspraken de basis voor de generieke subsidieverstrekking door het ministerie van OCW. In 2010 is een bestuurlijke overeenkomst afgesloten tussen het ministerie en de Nuffic voor de periode 2012-2015. In 2011 vond een uitwerking plaats voor deze periode in de vorm van een nieuw meerjarig activiteitenplan inclusief een meerjarenbegroting, dat door het ministerie van OCW is goedgekeurd. Daarnaast heeft het ministerie van OCW besloten om de subsidietermijn 2008-2011 te verlengen naar ultimo 2012. Gedurende die periode kunnen, na goedkeuring van de opdrachtgever, nog uitgaven ten laste van de subsidiebedragen 2008-2011 worden gedaan. Het jaar 2011 was het vierde jaar in het meerjarige Activiteitenplan 2008-2011, waarvan ‘vernieuwing en verbetering’ het centrale motto is. Dit motto kwam in 2011 op diverse manieren tot uitdrukking. Binnen de werkdomeinen worden in de eerste plaats tal van (kleinere) activiteiten ontplooid die hieruit voortvloeien. In de Nuffic-begroting 2011 wordt daarnaast echter een aantal speerpunten expliciet benoemd die de afzonderlijke werkdomeinen qua belang en formaat overstijgen. Hieronder wordt ingegaan op de realisatie van de ontwikkelingen per speerpunt. –
De eerste toekenningsronde van beurzen middels de tweede release van het programma Scholarships Online (SOL) heeft plaatsgevonden. Hiermee is het beurzenprogramma Netherlands Fellowship Programmes (NFP) gedigitaliseerd. Dit levert een grote bijdrage aan een klantvriendelijker beurzenbeheer. Onder andere de (verbeterde) aanmeldings- en selectieprocedure van NFP vindt nu online plaats.
–
Het project ‘Vernieuwing website’ is gestart om de website te moderniseren. De eerdere versie van de Nufficwebsite was al sinds 2007 online. Doel is vernieuwing vanuit het gebruikersperspectief. In 2011 is een leverancier geselecteerd die voor een nieuwe structuur en vormgeving heeft gezorgd. In 2012 wordt de content overgezet en komt de nieuwe website online.
–
Kennis en expertise van de Nuffic is in 2011 beter ontsloten voor de doelgroep door middel van Netherlands
ondermeer hogeronderwijsinstellingen ondersteund worden in hun werk. –
De Nuffic heeft in 2011 haar stelsel van accountmanagement voor hbo-instellingen verder geïntensiveerd. Belangrijk doel van het accountmanagement is om de dienstverlening van de Nuffic beter aan te laten sluiten op de behoeftes van de instellingen, door met deze organisaties in gesprek te gaan.
–
Door middel van een reorganisatie van de communicatiefunctie van de Nuffic, zijn de verschillende informatiediensten sterker organisatorisch geclusterd. Achterliggende processen zijn met behulp van externe
Nuffic – Jaarverslag 2011
International Education Monitor. Online wordt kennis beschikbaar gesteld waarmee (beleids-)medewerkers van
9
begeleiding doorgelicht en verbeterd, met het oog op een effectieve en doelmatige dienstverlening aan de afnemers. –
De samenwerking met verschillende ketenpartners is geïntensiveerd. Met het Europees Platform is een samenwerkingsagenda opgesteld, waarin gewerkt wordt aan diverse nieuwe producten en diensten. Het project Gap Year, richt zich op het opdoen van internationale ervaring en competenties van schoolverlaters in het jaar voordat zij aan het hoger onderwijs beginnen. Het project Leeromgeving Internationalisering Nuffic en EP (LINE) zet een online leeromgeving internationalisering op voor onder meer docenten in voortgezet en hoger onderwijs. Daarnaast is met de IND, DUO en Studiekeuze 123 gewerkt in diverse projecten binnen het Rode Loperprogramma. Deze projecten moeten de aankomst van buitenlandse studenten in Nederland makkelijker maken door onder meer een verbeterde informatievoorziening.
In de periode december 2011 tot februari 2012 vond het Nufficbrede Klanttevredenheidsonderzoek (KTO) plaats. In dit onderzoek is de tevredenheid over de dienstverlening van de Nuffic onderzocht onder studenten en medewerkers in het hoger onderwijs op product- en dienstenniveau. Daarnaast zijn op bestuurlijk niveau gesprekken gevoerd met opdrachtgevers, instellingen en samenwerkingspartners. Uit het klanttevredenheidsonderzoek blijkt, dat zowel de algehele tevredenheid over de Nuffic als de productspecifieke tevredenheid onder studenten en medewerkers hoog is. Uit de gesprekken met de stakeholders blijkt, dat zij tevreden zijn over dat wat de Nuffic doet (de Nuffic is een gevestigde, deskundige en betrouwbare uitvoerder), maar dat de Nuffic haar innovatieve vermogen (ontwikkeling van nieuwe dienstverlening) zou kunnen verbeteren. De Nuffic is tevreden met de resultaten van het KTO. De onderzoeksresultaten helpen de Nuffic met verdere professionalisering en verbetering van het producten en dienstenpakket. Aan de resultaten van het onderzoek wordt in 2012 opvolging gegeven.
Andere belangrijke ontwikkelingen ten aanzien van de organisatie, zoals de bezuinigingen door de Rijksoverheid, worden behandeld in hoofdstuk 2.6.
2.1.2 Jaarrekening naar werkdomeinen De Nuffic bestaat uit de drie werkdomeinen: Programmamanagement, Informatiediensten en UNESCO & Expertiseontwikkeling. In de volgende hoofdstukken komen per werkdomein in 2011 gerealiseerde doelstellingen, activiteiten en financiële resultaten aan de orde. Voor zover dit mogelijk en zinvol is, worden de resultaten steeds afgezet tegen de begroting 2011 en de realisatie in 2010. In onderstaande tabel staat het financiële totaalbeeld van de Nuffic, uitgesplitst naar de drie werkdomeinen en een categorie Overige. x € 1.000 Lasten
Programmamanagement
Nuffic – Jaarverslag 2011
Informatiediensten
10
UNESCO & Expertiseontwikkeling Overige Totaal Interest en overige baten Belastingen Resultaat
Jaarrekening 2011 Baten Baten Resultaat generiek overig
Lasten
Begroting 2011 Baten Baten generiek overig
Resultaat
Lasten
Jaarrekening 2010 Baten Baten Resultaat generiek overig
8.997
1.493
7.622
118
9.345
1.747
7.737
139
9.570
1.562
8.358
350
13.012
11.856
1.233
77
11.950
10.464
1.561
75
11.783
9.885
2.062
164
2.963
2.802
161
-
3.656
3.512
144
-
3.366
2.873
493
-
738
542
196
-
231
123
108
-
1.065
754
311
-
25.710
16.693
9.212
25.182
15.846
9.550
25.784
15.074
11.224
195 225 627207-
214 0 214
514 256 770
Jaarverslag 2011
Op de door het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) gesubsidieerde activiteiten is in 2011 € 0,8 miljoen meer besteed dan oorspronkelijk was begroot. In de begroting is een bedrag van € 2 miljoen begrepen afkomstig uit de egalisatiereserve ter dekking van het Neso-programma in 2011. In deze begroting waren nog niet meegenomen de overheveling van € 0,25 miljoen van de programmamiddelen Libertas naar de apparaatskosten, evenmin als de toewijzingen van € 0,7 miljoen voor het Rode Loperprogramma en € 0,4 miljoen voor het project Holland Alumni Netwerk. Uiteindelijk is de egalisatiereserve met € 1,1 miljoen afgenomen ten opzichte van vorig jaar en sluit ultimo 2011 op een saldo van € 2 miljoen. Dit bedrag mag met goedkeuring van het ministerie van OCW in 2012 worden besteed voor een aantal nieuwe activiteiten uit de begroting 2011. Het financiële resultaat op de programma’s die niet door OCW worden gesubsidieerd maar in opdracht van het ministerie van Buitenlandse Zaken, de Europese Commissie en een aantal andere opdrachtgevers worden uitgevoerd, is € 195.000. Dit is overeenkomstig de begroting. In 2011 is de positie van de Nuffic met betrekking tot de vennootschapsbelasting (VPB) door een externe fiscalist in kaart gebracht en dit heeft geresulteerd in het standpunt, dat de Nuffic VPB-plichtig is. In 2012 zijn hierover met de Belastingdienst afspraken gemaakt. Derhalve is in de jaarrekening een schuld inzake VPB-belasting opgenomen, met
Nuffic – Jaarverslag 2011
terugwerkende kracht voor de jaren 2007-2011.
11
2.2
WERKDOMEIN PROGRAMMAMANAGEMENT
Het werkdomein Programmamanagement (PM) omvat voornamelijk het beheren van programma’s voor internationale mobiliteit (beurzen) en internationale samenwerking (tussen instellingen). De staatssecretaris voor Ontwikkelingssamenwerking en de Europese Commissie zijn de twee grootste opdrachtgevers, met de minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap als goede derde. Daarnaast zijn er nog enkele kleinere opdrachtgevers in binnenen buitenland. Het hoofddoel van het werkdomein Programmamanagement is “de positie van de beste administrateur van programma’s voor internationale mobiliteit en samenwerking verwerven en behouden; programma’s voor beurshouders, studenten en instellingen steeds gebruiksvriendelijker maken; overheid en donoren adviseren over beleidsonderwerpen die gerelateerd zijn aan hun programma’s.” 2011 was het jaar van de bezuinigingen. Het ministerie van OCW besloot tot het opheffen van het Huygens Scholarship Programme om daarmee ruim € 10 miljoen te kunnen bezuinigen. In de programma’s van de staatssecretaris voor Europese Zaken en Ontwikkelingssamenwerking, de Netherlands Fellowship Programmes (NFP) en het Netherlands Initiative for Capacity development in Higher Education (NICHE) werd ongeveer 30 % van de programmamiddelen bezuinigd. De middelen binnen het Leven Lang Leren Programma van de Europese Commissie, waaronder het Erasmusprogramma, zijn stabiel gebleven. In de volgende paragrafen wordt ingegaan op de ontwikkelingen in het programmabeheer van de Nuffic in 2011 gesplitst naar activiteiten.
Doelstellingen 2011 •
Het realiseren van tevredenheid bij opdrachtgevers en doelgroepen: programma’s worden positief gewaardeerd. Prestatie-indicator: conclusies uit productevaluaties
•
Het versterken van de advisering aan opdrachtgevers (vanuit de rol van intermediaire organisatie) om programma’s effectiever en efficiënter te maken.
Realisatie 2011 De klanttevredenheid is gepeild bij de opdrachtgevers OCW en BUZA. Het beeld is positief. De EC is in toenemende mate tevreden over werkzaamheden van het Nederlandse Nationaal Agentschap. De waardering onder buitenlandse en Nederlandse Huygensstudenten is gemeten, met positief resultaat. Waardering bij instellingen is eveneens bevraagd voor Huygens. Ook dit gaf een positieve uitkomst. In het Nufficbrede klanttevredenheidsonderzoek worden de programma’s van PM over de hele linie, zowel door studenten als door medewerkers van hogeronderwijsinstellingen (zeer) positief gewaardeerd. Er is over meer programma’s advies gegeven dan gepland, niet alleen over NICHE maar ook over VSB, NFP, Huygens en het nieuwe programma van de EC (Erasmus for All). De adviesrol wordt nu beter ingevuld. Inhoudelijke taken zijn belegd binnen de directie en er is goede input met name vanuit de directie U&E.
Prestatie-indicator: uitvoeringsanalyse en advies aan opdrachtgevers: 3 programma’s
Nuffic – Jaarverslag 2011
•
12
Het beheersen en verminderen van de uitvoeringslast voor studenten en instellingen. Prestatie-indicator: oordeel doelgroepen over uitvoeringslast
Uit het klanttevredenheidsonderzoek komt naar voren, dat de doelgroepen bij de diverse programma’s tevreden zijn over variabelen als “het gemak van de aanvraag” en de “Financiële afwikkeling, inclusief rapportage aan de Nuffic”.
Jaarverslag 2011
•
Het omlaagbrengen van de uitvoeringslast van de Nuffic (t.b.v. opdrachtgevers. Prestatie-indicator: verhouding gemiddelde apparaatskosten / programmamiddelen niet hoger dan 6%.
Gemiddeld is de verhouding van de apparaatskosten t.o.v. programmamiddelen 7.2 %. De streefwaarde wordt in de meeste programma’s niet gehaald. Oorzaak ligt in de specifieke werkzaamheden van de programma’s, zoals geëist door de donoren, maar ook in de fase waarin een programma zich bevindt. Huygens is een arbeidsintensief programma qua beoordeling van aanvragen. NPT en (eerdere) NFP bevinden zich in afbouwfase waarin nog wel rapportages worden afgehandeld maar relatief weinig wordt uitbetaald. NICHE bevindt zich in een opbouwfase waarin veel nieuwe projecten opgezet zijn, wat het meest arbeidsintensieve deel is in het proces en waar nog relatief weinig middelen worden gebruikt. In het nieuwe NFP en Erasmus is er een minder directe relatie tussen apparaatskosten en programmamiddelen.
•
Portefeuille programma’s blijft in balans t.o.v. het voorgaande jaar. De Nuffic is de belangrijkste beheerder voor OCW, BUZA en EC.
Het Huygensprogramma werd in 2011 beëindigd. Er werd bezuinigd op programmamiddelen NICHE en NFP. Budgetten voor Erasmus nemen toe (deels door overheveling onderuitputting binnen programma).
Prestatie-indicator: ontwikkeling programmamiddelen t.o.v. het vorige jaar. •
De continuïteit van een kostendekkend programmabeheer is gewaarborgd.
Een bedrag van € 118.000 is gerealiseerd en ligt daarmee iets onder de streefwaarde. Dit komt door de betaling van € 35.000 voor de afwikkeling van het in 2008 beëindigde Bolashakprogramma.
Prestatie-indicator: saldo exploitatie programmabeheer (ter dekking van continuïteitsrisico’s) is over 2011 minimaal € 139.000.
2.2.1 Capaciteitsopbouw Binnen de afdeling Capaciteitsopbouw worden het Netherlands Programme for Institutional Strengthening of Post Secondary Education and Training Capacity (NPT), de projectmatige modaliteiten van de Netherlands Fellowship Programmes (NFP) en het Netherlands Initiative for Capacity development in Higher Education (NICHE) beheerd. In 2007 heeft de minister voor Ontwikkelingssamenwerking besloten, dat NFP en NPT respectievelijk per eind 2011 en eind 2012 moeten zijn uitgefaseerd. Deze programma’s worden vervangen door nieuwe programma’s: het Netherlands Initiative for Capacity development in Higher Education (NICHE) en de vernieuwde NFP. Deze programma’s zijn eind 2008 van start gegaan. Begin 2011 werd de door het ministerie van Buitenlandse Zaken eind 2010 opgelegde committeringspauze gedeeltelijk opgeheven. Eind 2010 werd besloten om in 2011 € 34 miljoen te bezuinigen op de hogeronderwijsprogramma's NPT, NICHE en NFP (op een aanvankelijk gepland budget van € 116 miljoen). Er werd tevens een nieuwe landenlijst bekendgemaakt. Deze bezuiniging had als gevolg, dat er minder NICHE-projecten konden worden geïdentificeerd en gearticuleerd. Bovendien werd er bij de financiering prioriteit gegeven aan projecten die aansluiten bij het nieuwe OS1
1
Zie ‘De Basisbrief Ontwikkelingssamenwerking’ van het ministerie van Buitenlandse Zaken die op 26 november 2010 aan de Tweede Kamer is verstuurd.
Nuffic – Jaarverslag 2011
beleid .
13
Het programma NPT is een onderwijsontwikkelingsprogramma, dat in 14 ontwikkelingslanden wordt uitgevoerd. In de NPT-projecten werken postsecundaire onderwijs- of daaraan gelieerde instellingen samen met Nederlandse organisaties (veelal hogeronderwijsinstellingen) aan capaciteitsontwikkeling. In het verslagjaar 2011 werden 130 projecten onder het NPT beheerd in 14 deelnemende landen. 49 NPT-projecten werden afgerond. De NFP-tailormadetrainingen zijn ontworpen voor organisaties in de NFP landen om aan de vraag naar specifieke deskundigheid en stafontwikkeling te kunnen voldoen. Aan het eind van het verslagjaar waren alle tailormadetrainingen afgerond. Eind 2011 besloot het ministerie van Buitenlandse Zaken de modaliteit ‘tailormade’ per januari 2012 weer open te stellen onder NFP. De doelstelling van NICHE is duurzame versterking van postsecundaire opleidingscapaciteit in ontwikkelingslanden, waardoor deze landen beter in staat zullen zijn (op langere termijn) zelf in de benodigde opleidingen en menskracht te voorzien. NICHE wordt uitgevoerd in 22 landen. In 2011 zijn er 40 NICHE-projecten via een call for subsidy tender gepubliceerd en 46 subsidiebeschikkingen afgegeven. Daarvan waren er drie voor projecten die al in 2010 gepubliceerd waren en drie voor de uitvoering van projecten met een budget kleiner of gelijk aan € 50.000. Deze laatste drie beschikkingen zijn onderhands gegund. In 2011 hebben zes workshops plaatsgevonden: in Colombia, Oeganda, Rwanda, Zambia, Egypte, Mozambique. Soms kwamen de deelnemers uit verschillende landen. Eind 2011 organiseerde de Nuffic in samenwerking met Van Hall Larenstein en Alice O. een regionaal seminar ‘Shared Practice’ in Rwanda. Vierenvijftig NICHE-projectpartners uit negen Afrikaanse landen kwamen bij elkaar om ervaringen en best practices te delen en workshops te volgen over het integreren en mainstreamen van gender- en arbeidsmarktgerelateerde onderwerpen in de capaciteitsopbouw van hun instellingen. In 2012 zullen de desbetreffende projectpartners in samenwerking met de programmabeheerders van Nuffic op landenniveau vervolg geven aan de resultaten van het seminar. In december organiseerde de Nuffic samen met PIE het seminar ‘Toolkit for sustainable impact’. Hierbij waren vertegenwoordigers van 40 Nederlandse instellingen aanwezig.
In het najaar is de externe evaluatie opgestart naar de impact van het NPT-programma en de opstart van het NICHEprogramma. Deze opdracht is gegund aan het Duitse consultancybureau Ramboll. De uitkomsten van deze evaluatie zijn beschikbaar in mei/juni 2012 . Zij vormen een belangrijke input bij het denken over de aanpassing van de huidige programma’s of het ontwerpen van een geheel nieuwe aanpak.
De Nuffic verleende eveneens advies aan de Vlaamse zusterorganisatie VLIR. Programmabeheerders hebben adviesdiensten verleend voor VLIR ten behoeve van identificatieprocessen in drie landen, Tanzania, Oeganda en Ecuador.
Nuffic – Jaarverslag 2011
2.2.2 Programma’s voor individuele beurzenverlening
14
De Nuffic beheert uiteenlopende nationale beursprogramma’s. De beurzen gaan deels naar Nederlandse studenten ter ondersteuning van een studieverblijf in het buitenland en deels naar buitenlandse studenten ter ondersteuning van een studieperiode aan een Nederlandse instelling.
Jaarverslag 2011
NFP en NPT/NICHE zijn beleidsmatig nauw aan elkaar gelieerd. NFP kent diverse modaliteiten die net als NPT en NICHE bijdragen aan de capaciteitsopbouw van organisaties. De kernactiviteit betreft beursverlening aan individuen (beurzen voor masteropleidingen, korte cursussen, opfriscursussen en PhD’s) of aan groepen medewerkers (opfriscursussen) van organisaties in 61 ontwikkelingslanden. Het bedrag aan programmamiddelen voor NFP is door de bezuinigingen in 2011 gedaald met 33%. Dit resulteerde in een afname van het aantal toekenningen. Het aantal aanvragen steeg licht ten opzichte van 2010. Aantal aanvragen
Programma
2009
2010
Aantal toekenningen 2011
2009
2010
2011
NFP masters
3.185
3.896
5.732*
897
853
569*
NFP short courses
4.920
6.807
18.620*
1.433
1.329
1.448*
NFP PhD-kandidaten
193
215
710*
68
65
100*
NFP refresher courses
82
76
73
30
28
28
Huygens (Nederlandse studenten)
300
334
424
111
122
93
Huygens (buitenlandse studenten)
1.629
1.742
1.927
249
239
194
*2011 kende vier deadlines, waarvan een met de oude NFP-procedure en drie met de nieuwe NFP-procedure. De aantallen per modaliteit van alle deadlines zijn bij elkaar opgeteld.
Het ministerie van OCW, de opdrachtgever van het Huygens Scholarship Programme (Huygens) maakte in het voorjaar van 2011 bekend het programma per 1 januari 2012 te beëindigen. 2011 werd hiermee het laatste jaar voor inen uitstroommobiliteit van talentvolle studenten aan het eind of kort na de voltooiing van hun studie. Naast NFP en Huygens worden diverse andere (kleinere) beurzenprogramma’s uitgevoerd voor verschillende Nederlandse en internationale opdrachtgevers: •
Het programma Culturele Verdragen, dat gebaseerd is op bilaterale culturele verdragen met andere landen, werd in 2011 gecontinueerd. Binnen het EUI-programma hebben 22 kandidaten een beurs gekregen (2010: 29), waarvan 4 nieuwe toekenningen
•
In 2011 studeerden met het MoU China-programma 15 Chinese bursalen in Nederland (2010: 15) en 24 Nederlandse bursalen in China (2010: 25).
•
Het Libertas Noodfonds is een speciaal programma, dat is gericht op instroom van politiek geëngageerde studenten die om politieke redenen hun studie niet in hun eigen land kunnen voortzetten. In 2011 werd de instroom uit deze landen gesloten en was het niet meer mogelijk om nieuwe aanvragen te doen. In het academisch jaar 2011-2012 werden 35 vervolgaanvragen (waarvan 34 toekenningen) gedaan. In 2010-2011 waren er 39 vervolgaanvragen (waarvan 38 toekenningen).
•
Voor het Middle Eastern and North African Scholarship Programme (MENA) voor de landen Algerije, Libanon,
132). •
In 2011 kwamen 213 voordrachten voor het VSBfonds (2010: 159) binnen. Uiteindelijk werden 137 aanvragen gehonoreerd (2010: 125).
Nuffic – Jaarverslag 2011
Syrië, Irak, Oman en Marokko kwamen in 2011 427 aanvragen binnen en werden 143 beurzen toegekend (2010:
15
•
De Nuffic is de Europese continentale partner van de Ford Foundation in het International Fellowships Programme. Dit programma beoogt uit 22 landen geselecteerde kandidaten die zich in achterstandsposities bevinden maar aantoonbaar over leiderschapscapaciteiten beschikken, te laten opleiden. In 2011 ontving de Nuffic 71 (2010: 89) aanvragen tot plaatsing voor cursisten die een geschikte opleiding zochten. In 45 (2010: 59) gevallen kwam door bemiddeling van de Nuffic een plaatsing tot stand. 2011 was het laatste jaar waarin plaatsingen voor dit programma werden gedaan.
•
Voor de Higher Education Commission of Pakistan beheert de Nuffic het HEC-programma, voor PhD-kandidaten. In 2008 besloot de Nuffic geen nieuwe plaatsingen meer te verrichten. Eind 2011 volgden nog 126 HEC-bursalen hun PhD in Nederland (2010: 157).
2011 was het eerste jaar van de vernieuwde, online NFP-aanvraag- en selectieprocedure. Met de digitalisering is een kwaliteits- en efficiencyverbetering tot stand gebracht voor instellingen en aanvragers.
2.2.3 Nationaal Agentschap LLL Het geïntegreerde programma voor een Leven Lang Leren 2007-2013, van de Europese Commissie, richt zich op alle onderwijsvelden. In iedere lidstaat heeft de Europese Commissie een contract afgesloten met een Nationaal Agentschap (NA) voor de uitvoering van de deelprogramma’s Comenius, Erasmus, Leonardo en Grundtvig. In Nederland is de Nuffic contractant voor het NA en contactpersoon voor de Europese Commissie en het ministerie van OCW. De verschillende deelprogramma’s worden door de Nuffic, CINOP en het Europees Platform uitgevoerd. Na de investeringen in de samenwerking tussen de partners in 2009 en 2010 was 2011 vooral een jaar van consolidatie. Voor een programma dat halverwege de periode verkeert en een uitvoeringsstructuur die inmiddels meerdere jaren staat, is dat ook vanzelfsprekend. Er is sprake van een duidelijke versnelling in het opleveren van de producten voor de Europese Commissie. Ook de kwaliteit neemt toe, gemeten naar het aantal aanbevelingen dat nog moet worden opgevolgd. Noemenswaardig voor 2011 is de inzet die ook de Nuffic pleegde om het beheer van het programma bij het Europees Platform te optimaliseren. In 2011 heeft de Nuffic als penvoerder een interne audit uitgevoerd bij het Europees Platform. In juni 2011 is het boek ‘Leven Lang Leren in Europa’ over de eerste vier jaar van het programma verschenen. Het geeft op aansprekende wijze informatie over het programma, geïllustreerd met persoonlijke verhalen en verhalen over inspirerende en succesvolle projecten. Het boek illustreert de grote diversiteit binnen het programma en is door de opdrachtgevers OCW en de EC zeer goed ontvangen. Daarnaast investeerde het NA in 2011 in het opbouwen en overdragen van kennis op de zogenaamde Centrale Projecten binnen het programma. Mijlpaal was de ‘disseminatieen inspiratieconferentie’ op 13 december waarbij alle onderwijssectoren waren vertegenwoordigd. De Nuffic voert het deelprogramma Erasmus uit, dat zich richt op studie en stage in Europa voor studenten, docenten en stafmedewerkers in het hoger onderwijs. Uit de cijfers blijkt, dat de in 2007 ingezette groei zich voortzet.
Nuffic – Jaarverslag 2011
Modaliteiten
16
2007-2008
2008-2009
2009-2010
2010-2011
2011-2012 (voorlopig toegekend)
Studie
4.699
4.902
5.358
5946
6692
Stage
1.287
2.103
2.320
2644
3132
633
699
688
756
845
64
121
114
207
290
Onderwijsopdrachten Staftraining
Jaarverslag 2011
Het budget is nog steeds voldoende om aan de toegenomen vraag tegemoet te komen. Eerdere geluiden uit de sector dat om budgettaire redenen tot strengere selectie moest worden overgegaan, zijn nog niet uitgekomen. Het aantal aanvragen voor de Intensieve Programma’s (IP’s), een ander onderdeel van het Erasmusprogramma, is gestegen. IP’s zijn korte studieprogramma’s van maximaal zes weken waarin diverse deelnemende landen participeren. Na twee stabiele eerste jaren is de afgelopen jaren sprake van een gestage groei, van 24 projecten in 2009, naar 29 in 2010 tot 35 gehonoreerde projecten in 2011.
2.2.4 Baten & lasten werkdomein Programmamanagement x € 1.000 Lasten
Capaciteitsopbouw en beurzen Programma's OCW Nationaal Agentschap LLL Overige activiteiten Programmamanagement
6.342 1.109 1.156 390 8.997
Jaarrekening 2011 Baten Baten Resultaat generiek overig
6.460 1.109 384 1.493
1.156 6 7.622
118 118
Lasten
6.349 1.434 1.192 370 9.345
Begroting 2011 Baten Baten generiek overig
6.488 1.434 313 1.747
1.192 57 7.737
Resultaat
139 139
Lasten
6.950 1.204 1.041 375 9.570
Jaarrekening 2010 Baten Baten Resultaat generiek overig
7.300 1.204 358 1.562
1.041 17 8.358
350 350
De OCW-programma’s zijn ruimschoots uitgevoerd binnen het begrote bedrag. De programma’s die niet door het ministerie van OCW worden gefinancierd hebben per saldo een positief resultaat van € 118.000. Op nagenoeg alle programma’s werden positieve resultaten behaald. Op VSB en op het Wim Deetman Studiefonds was het resultaat marginaal negatief, alleen op HEC een iets groter negatief resultaat van circa € 5.000. Wel is in 2011 circa € 35.000 betaald aan de overheid in Kazachstan in het kader van het afwikkelen van het Bolashakprogramma, hetgeen het resultaat drukt. Dit programma was al in 2008 beëindigd.
Het Nationaal Agentschap heeft haar activiteiten ruimschoots binnen de begrote bedragen uitgevoerd. De overige
Nuffic – Jaarverslag 2011
activiteiten, waaronder het project ‘Digitalisering’, zijn overeenkomstig de begroting uitgevoerd.
17
2.3
WERKDOMEIN INFORMATIEDIENSTEN
De Nuffic biedt studenten, Nederlandse hogeronderwijsinstellingen en andere relevante Nederlandse organisaties ondersteuning bij het realiseren van hun internationale ambities. Bij de informatiedienstverlening van de Nuffic gaat het in algemene zin om het verzamelen, ordenen en ontsluiten van gevalideerde kennis en informatie ter bevordering van de internationalisering van het Nederlandse hoger onderwijs. Meer specifiek gaat het om de ondersteuning van de institutionele samenwerking ter bevordering van inkomende en uitgaande studentenmobiliteit. De in Link Int! geformuleerde ambitie om mee te bewegen met en voorop te lopen bij veranderingen, in combinatie met de bezuinigingen vanuit de overheid, leidde in 2011 tot een reorganisatie waarbij de huidige structuur van de directie Informatiediensten is neergezet. Hierbij is de informatie- en communicatiefunctie van de directie zodanig ingericht, inhoudelijk, organisatorisch en technisch, dat de noodzakelijke verbeterslag gemaakt is. Uitgangspunt is hierbij geweest dat in de komende jaren efficiënter, sneller en beter gewerkt kan worden. De belangrijkste kritische succesfactor is de tevredenheid van de afnemers over de dienstverlening. In onderstaande tabel worden de betreffende prestatie-indicatoren uit de begroting 2011 gepresenteerd met de uitkomsten uit het recente klanttevredenheidsonderzoek. Andere prestatie-indicatoren, die zijn gemeten met behulp van aparte klantevaluaties van de verschillende informatiediensten, komen in de volgende paragrafen aan de orde. In verband met de vernieuwing van de Nuffic-website vindt de meting van de klanttevredenheid daarover pas in de tweede helft van 2012 plaats. Doelstellingen 2011
Realisatie 2011 (KTO)
•
waardering instellingen voor Study in Holland (SiH): +
•
zeer goed (++)
•
waardering Neso Market Information: +
•
goed tot zeer goed (++)
•
waardering Nuffic Neso-website: +
•
goed tot zeer goed (++)
•
waardering instellingen voor kwaliteit materiaal WilWeg: ++
•
goed (+)
2.3.1 Onderwijsvergelijking In 2011 werd de verbetering van de kerntaak diplomawaardering voortgezet, waarbij snelheid van de advisering en een betere toegankelijke informatie voor de klant voorop stond. Naast de mogelijkheid voor de instellingen om digitaal een diplomawaardering aan te vragen, is in 2011 alles in gereedheid gebracht om instellingen direct toegang te verlenen tot een afgeschermd deel van de database. Sinds begin 2012 kunnen zij daardoor zelf de eigen aanvragen monitoren en eerder uitgebrachte waarderingen raadplegen. De volgende stap in het digitaliseringsproces is de ontwikkeling van een digitale adviesomgeving, waarbij de instellingen direct zelf eenvoudige waarderingen uit de database kunnen onttrekken. In 2011 is daarvoor de eerste aanzet gegeven. Deze dienst zal naar verwachting eind 2013 beschikbaar zijn. Speerpunt was verder het binnen de termijnen uitbrengen van de verschillende adviessoorten, de uitbreiding van het Nuffic – Jaarverslag 2011
aantal landenmodules inclusief het opnemen van informatie over de internationale erkenning van diploma’s, en de
18
dienstverlening voor het Nuffic-certificaat. Deze doelstellingen zijn alle behaald.
In 2011 zijn er, inclusief advisering over de meeneembaarheid studiefinanciering, 12.500 adviezen over de waarde van buitenlandse diploma’s uitgebracht, 1.000 adviezen meer dan in 2010. De bulk was bestemd voor de instellingen en de overheid. Het aantal adviezen voor deze doelgroep is ongeveer 1600 meer dan in 2011. Deze toename kan worden
Jaarverslag 2011
verklaard door de betere en vluggere dienstverlening van de Nuffic aan de instellingen. De top vijf van landen is: China, Duitsland, de Verenigde Staten, het Verenigd Koninkrijk en Iran. Ruim 2.100 van de adviezen werden uitgebracht in het kader van de IDW-structuur voor toegang tot de arbeidsmarkt, 600 minder dan vorig jaar. De terugloop in aantallen is direct gerelateerd aan de afname van financiering door UWV Werkbedrijf. Binnen de IDW- structuur wordt samengewerkt met Colo (nu SBB, Stichting Samenwerking Beroepsonderwijs Bedrijfsleven). Advisering over de internationale meeneembaarheid van de Nederlandse studiefinanciering was wederom een belangrijke activiteit met het uitbrengen van 3.500 adviezen, een vergelijkbaar aantal als in 2010. Alle 15 beschrijvingen van onderwijssystemen zijn geactualiseerd. In 2011, het eerste volledige jaar waarin deze dienstverlening vanuit het hoofdkantoor in Nederland plaatsvond, werden in totaal ongeveer 5.200 Nuffic-certificaten afgehandeld ten behoeve van de aanvraag van een verblijfstitel voor de inkomende Chinese studenten. Dit aantal is stabiel ten opzichte van voorgaande jaren.
Naast deze advisering op maat stelt de Nuffic 56 zogenoemde landenmodules op de website beschikbaar, vijf meer dan in 2010. Deze bevatten informatie over de erkenning in Nederland van de meest voorkomende opleidingen. In 2011 is aan Engelstalige modules bovendien een internationale niveau-indicatie, namelijk het EQF-niveau, toegevoegd. De modules maken het voor de instellingen mogelijk eenvoudige waarderingen zelf op te stellen en bevatten sinds 2010 ook waarderingsverklaringen over de meest voorkomende diploma’s. De Nuffic heeft het aantal modules met de beschrijving van echtheidskenmerken van buitenlandse diploma’s met één uitgebreid tot in totaal 16, terwijl de bestaande modules alle zijn geactualiseerd. Samen met DUO (voorheen IB-Groep) beantwoordt de Nuffic verder vragen over postbusuniversiteiten via het Coördinatiepunt Informatieverstrekking Diploma Mills (CIDM). Daarnaast bestaat de mogelijkheid om de authenticiteit van originele documenten door de Nuffic te laten nagaan. In opdracht van het ministerie van OCW beheert de Nuffic het Nationaal Contactpunt (NCP) voor de Europese Richtlijn 2005/36/EG voor beroepserkenning. De Nuffic bouwt expertise op over de Richtlijn, adviseert over de toepassing, verzorgt de voorlichting en ondersteunt het ministerie van OCW (als nationaal coördinator beroepserkenning). Naast algemene telefonische en schriftelijke vragen over de werking van de Richtlijn werden er een kleine 100 NCPverklaringen verstrekt. Erkenning wordt ook bevorderd door het organiseren van cursussen en seminars. In binnen- en buitenland werden 15 maatwerk face-to-face- en onlinetrainingen en seminars over diplomawaardering verzorgd. Er zijn bovendien vier NARIC-projecten over diplomawaardering en erkenning uitgevoerd, met als belangrijkste het tweejarige project EAR (European Area of Recognition). Dat heeft als doel de good practice in erkenning in een praktisch handboek aan alle ENIC’s en NARIC’s ter beschikking te stellen. Tevens wordt bijgedragen aan de beleidsvorming op het gebied van diplomawaardering en de internationale erkenning van diploma’s en graden. De Nuffic heeft invloed door actieve deelname aan nationale en internationale netwerken en overlegstructuren en volgt de ontwikkelingen op het gebied van diploma-erkenning op de voet. Nationaal gaat het hier om de IDW-structuur, het Landelijk Admissions Officersoverleg (LAO), de Kommissie Buitenlands Studerenden (KBS)
netwerken die ten dienste staan van het Bolognaproces en de Europese hogeronderwijsruimte. Naast deelname aan de jaarlijkse netwerkvergaderingen van het ENIC/NARIC-netwerk, vertegenwoordigde de Nuffic Nederland in de Bologna Working Group on Recognition. Verder was de Nuffic vertegenwoordigd bij vergaderingen en conferenties over aan Bologna gerelateerde processen, in het bijzonder over erkenning van learning outcomes, de voortgang van het Bolognaproces, de link tussen accreditatie en erkenning (ECA) en de ontwikkeling van nationale en Europese kwalificatieraamwerken NQF, EHEA-QF en EQF (zie paragraaf 2.4.1).
Nuffic – Jaarverslag 2011
en activiteiten inzake het Bolognaproces. Internationaal gaat het om ENIC/NARIC-netwerk en andere internationale
19
Doelstellingen 2011
Realisatie 2011
•
waardering projecten onderwijsvergelijking : +
goed tot zeer goed (++)
•
% binnen 1 week uitgebrachte diplomawaarderingen: >85%
97%
•
aantal vertegenwoordigingen in relevante netwerkbijeenkomsten: 8
15
•
aantal gepubliceerde landenmodules: 5
5
•
aantal cursussen en cursisten: 15/200
15/300
•
waardering van cursisten onderwijsvergelijking : +
goed tot zeer goed (++)
2.3.2 Positionering van het Nederlandse hoger onderwijs in het buitenland Een belangrijk doel van de Nuffic binnen het werkdomein Informatiediensten is de positionering van het Nederlandse hoger onderwijs door het Neso-programma, met name in de doellanden. De kernactiviteiten van het Neso-programma zijn: generieke promotie en student counseling, faciliteren van institutionele samenwerking, het verschaffen van marktinformatie en -analyse en ondersteuning van Holland Alumniactiviteiten. In 2011 heeft de Nuffic een nieuwe set e
prestatie-indicatoren ingevoerd naar aanleiding van de aanbevelingen van de evaluatie over de 2 fase van het Nesoprogramma. De resultaten hiervan zullen in een separate rapportage in 2012 aan OCW worden aangeleverd. In 2011 heeft de Nuffic de tien education market information fact sheets ten behoeve van de Nederlandse instellingen geactualiseerd. Het gebruik van de Nuffic marktinformatie is vergroot. Het aantal instellingsmedewerkers dat toegang tot deze informatie kreeg, steeg van 168 in 2010 tot 262 in 2011. De Nuffic Neso’s hebben ook toenemende aandacht besteed aan het faciliteren van Nederlandse instellingen bij het zoeken naar samenwerkingspartners in de doellanden. Het belang van institutionele samenwerking neemt zichtbaar toe. In 2011 hebben de Nuffic Neso’s bijna 300 keer Nederlandse instellingen gefaciliteerd in het kader van hun institutionele samenwerking. Een andere positioneringsactiviteit is de coördinatie en deelname, gezamenlijk met Nederlandse instellingen, aan buitenlandse instroomfairs. De Nuffic nam in 2011 aan instroomfairs deel in de Neso-doellanden en vijf andere landen (Argentinië, Chili, Colombia, Turkije en Griekenland). Over het algemeen waren de instellingen tevreden over de dienstverlening van de Nuffic bij deze fairs. Een wereldwijd Holland alumninetwerk met een platformfunctie zorgt ervoor, dat alumni elkaar kunnen vinden en dat internationale kennisuitwisseling, mede in het belang van Nederland, gewaarborgd is. Belangrijk daarvoor was de uitvoering in 2011 van het Holland Alumni network-project met focus op Neso-landen. De Nuffic heeft onder meer training voor Holland alumniverenigingen en voor Nederlandse instellingen verzorgd. De informatievoorziening en dataverzameling werd verder geprofessionaliseerd en de Holland alumni in de Neso-landen zijn getraind als Study-inHolland ambassador. Voorts organiseerde de Nuffic in 2011 de tweede Holland Alumni Conferentie (met steun van de ministeries van OCW en Buitenlandse Zaken). De conferentie resulteerde onder meer in 2.500 nieuwe inschrijvingen op het Holland Alumni netwerk en/of de lokale Neso-alumninetwerken, en in 200 getrainde alumni uit 36 landen die ingezet kunnen worden voor de positionering van het Nederlands hoger onderwijs. In totaal was er een stijging van Nuffic – Jaarverslag 2011
51% van ingeschreven alumni in het Holland Alumni netwerk.
20
Jaarverslag 2011
De Nuffic Neso Indonesië heeft in 2011 het door de Nederlandse ambassade in Indonesië gefinancierde StuNed (Studeren in Nederland) beurzenprogramma uitgevoerd. Gedurende het jaar werden via dit bilaterale programma 430 beurzen verstrekt aan Indonesische mid-career professionals van partnerorganisaties van de ambassade (m.n. overheden, universiteiten, NGO’s ) voor studie aan een Nederlandse instelling in drie verschillende modaliteiten: Master Courses, Short Courses en Tailor Made. StuNed III is eind 2011 afgerond. De Nuffic heeft in 2011 het beheer van het StuNed IV-programma verder geprofessionaliseerd mede aan de hand van de goede praktijkvoorbeelden van de NFP-processen. Doelstellingen 2011
Realisatie 2011
•
aantal bezoeken op studentenpagina’s van Nuffic Neso-websites t.o.v. voorgaande jaren: +10%
+8,4 %
•
aantal keren dat Nederlandse instellingen gebruikmaken van de verschillende Nuffic Neso-
294
kantoren in het kader van institutionele samenwerking (kantoren opgeteld): 300 •
waardering van instroomfairs (instellingen): +
•
ingeschreven alumni in Holland Alumni netwerk t.o.v. voorgaande jaren: +35%
•
aantal gepubliceerde Education Market Information fact sheets: 10
+ +51% 10
2.3.3 Voorlichting Relatiebeheer De Nuffic zet gericht in op een versterking van het relatiebeheer met de Nederlandse hogeronderwijsinstellingen om een aansprekend beeld te bieden van de organisatie en zodoende realisatie van de eigen doelstellingen te bevorderen. De Nuffic wil een blijvend hoge waardering van haar relaties binnen en in de sfeer van het hoger onderwijs voor haar diensten en producten. Daartoe is van essentieel belang dat de organisatie een goed beeld heeft van wat haar relaties van de Nuffic verwachten. Andersom moeten de Nuffic-relaties blijvend een samenhangend, correct en aansprekend beeld van de organisatie hebben. De Nuffic is daarom in 2011 voortgegaan met het aanhalen van de banden met het hoger onderwijs. Het accent lag in deze periode op de hogescholen. Met ongeveer de helft van de hogescholen zijn afspraken gemaakt over een jaarlijks bezoek op het niveau van de directie en het College van Bestuur. De eerste
Nuffic – Jaarverslag 2011
bezoeken vinden begin 2012 plaats.
21
Netwerken De Nuffic is een vooraanstaand en actief lid van het Europass-consortium, waarvan het al sinds de oprichting deel uitmaakt. Naast de generieke promotie van de Europass-instrumenten (waaronder het Europass CV) is apart aandacht besteed aan verbetering van de informatie op de Nuffic-website over in het buitenland studeren en stage lopen. Hiertoe wordt volop doorgelinkt vanaf de Europass-website. Ook is de promotie geïntensiveerd van de uitgifte van het Diploma Supplement door de hogeronderwijsinstellingen aan afgestudeerden, met name door de verschillende actoren (NEC, Bologna Experts, VSNU en HBO-raad) met elkaar in contact te brengen rond dit thema.
Met de Grantfinder en de Beursopener wordt informatie gegeven over beursmogelijkheden voor respectievelijk buitenlandse studenten die in Nederland willen komen studeren, en studenten die vanuit Nederland in het buitenland willen gaan studeren. In de Grantfinder zijn circa 125 beurzen opgenomen (2010: 100). Alle beurzen zijn geactualiseerd in 2011. In de Beursopener zitten circa 180 fondsen (in 2010 nog 255). Deze zijn ook allemaal geactualiseerd. Het aantal opgenomen beurzen in de Beursopener is gedaald, deels omdat de informatie verouderd was, deels als gevolg van de economische teruggang. De applicatie waarin beide beursdatabases zijn ondergebracht, is geheel vernieuwd. Ook is de zoekfunctie verbeterd. De Nuffic beheerde tot de zomer voor Nederland het CIEE-programma (Council on International Educational Exchange) en bemiddelde bij het verkrijgen van vergunningen voor stages en ervaringsplaatsen in de VS. Dit is gebeurd naar tevredenheid van alle betrokkenen. In 2011 is bemiddeld bij 73 aanvragen (2010: 132). De Nuffic heeft deze activiteit stopgezet. Inmiddels heeft Fulbright –mede op initiatief van de Nuffic- het CIEE-programma overgenomen. De Nuffic ondersteunt het COSPA-netwerk. COSPA staat voor Coordinating Office for Student Placement Abroad. Het is het netwerk van de stagecoördinatoren buitenland van de Nederlandse hogescholen en universiteiten. Hoogtepunt van de COSPA-activiteiten is de jaarlijkse netwerkdag. In 2011 kwamen ruim 60 stagecoördinatoren van zo’n 40 instellingen bijeen. De bijeenkomst werd bijzonder positief gewaardeerd door de deelnemers. Mobiliteitsobstakels kennismigranten De Nuffic beheert het mobstacles-netwerk en de mobstacles-helpdesk. Deze activiteiten zijn bedoeld om de verblijfsrechtelijke kant van de komst van kennismigranten (studenten, onderzoekers, docenten) naar Nederland te versoepelen door het geven van deskundige informatie. De Nuffic heeft in 2011 een begin gemaakt met het veranderen van haar rol in dit werkveld. Dat kent een drietal aanleidingen: de procedures rondom het verlenen van verblijfsvergunningen voor studie worden steeds transparanter en eenvoudiger, de hogeronderwijsinstellingen worden steeds deskundiger en de IND heeft haar communicatie en samenwerking met de instellingen geïntensiveerd. De Nuffic heeft daarom het gesprek geopend met de IND. Ook in 2011 verstrekte de Nuffic gevalideerde informatie over obstakels in de sfeer van visa en verblijfsvergunningen. In 2011 verzond Mobstacles 14 netwerkberichten (2010: 18). Samen met de IND zijn er 13 nieuwsbrieven uitgebracht (2010: 15). Middels twee cursussen zijn er 32 medewerkers van hogeronderwijsinstellingen getraind (2010: 31). Er zijn 621 helpdeskvragen beantwoord (2010: 1556). Deze sterke daling heeft te maken met de verbeterde dienstverlening door de IND aan het veld en de mobstacles-website die
Nuffic – Jaarverslag 2011
continu wordt bijgewerkt.
22
Jaarverslag 2011
Euraxess is het nationale informatiecentrum voor de ondersteuning van buitenlandse onderzoekers die overwegen naar Nederland te komen om te werken of al in Nederland aan het werk zijn. De Nuffic heeft nu alleen de verantwoordelijkheid voor het beheer en het goed functioneren van dit centrum. Euraxess informeert op een groot aantal terreinen: zoals sociale zekerheid, belastingen, zorgverzekeringen, vacatures en verblijfstitels. Euraxess verzond daartoe onder meer 22 netwerkberichten (2010: 27) en organiseerde twee seminars waaraan 95 medewerkers van hogeronderwijsinstellingen, onderzoekscentra en academische ziekenhuizen deelnamen (2010: 56). Uit de reacties blijkt, dat met name de seminars, de website en nieuwsbrieven van Euraxess in een grote behoefte voorzien. In 2010 is het Euraxess-project met het ministerie van OCW afgerekend. Het ministerie heeft toestemming verleend om de resterende gelden in te zetten voor de afwikkeling van het project. Hieronder is de besteding van het overschot op de Euraxess-subsidie van € 45.200 nader gespecificeerd.
2010 Overschot ministerie van OCW
2011
Totaal
45.200
45.200
19.800
19.800
Lasten Personeelskosten Nuffic Website (technisch onderhoud en hosting)
3.800
18.400
22.200
2.100
2.100
900
200
1.100
24.500
20.700
45.200
Euraxess seminar Redactie Euraxess Newsletter Totale lasten
Deskundige voorlichting aan klanten en publiek Vanwege de vele en gevarieerde vragen van het publiek heeft de Nuffic in 2011 onderzocht hoe de beantwoording van die vragen door het Informatiecentrum beter kon worden georganiseerd. Het doel daarvan was het aantal vragen te verminderen en de afhandeling te versnellen. Aanvankelijk steeg het aantal vragen sterk, door enkele incidentele oorzaken (zoals de introductie van een gedigitaliseerd beursaanvraagsysteem); inmiddels is het gestabiliseerd. Na lancering van de nieuwe en sterke verbeterde Nuffic-website zal het aantal vragen waarschijnlijk afnemen. Tegelijkertijd is dankzij enkele organisatorische maatregelen de snelheid van afhandeling verder vergroot. Door intensivering van het overleg met de inhoudelijk deskundigen, zijn de door het Informatiecentrum verstrekte antwoorden informatierijker geworden. Van alle vragen kon ruim 90% (iets meer dan in 2010) in de eerste lijn (het IC) bevredigend worden afgehandeld. Voor een kleine 10% (iets minder dan in 2010) was de tussenkomst van een expert noodzakelijk. De gemiddelde responstijd van de ruim 39.000 vragen bedroeg minder dan twee werkdagen, tegen ruim
Nuffic – Jaarverslag 2011
twee werkdagen in 2010.
23
Doelstellingen 2011
Realisatie 2011
•
•
39.415: overschrijding door een piek aan vragen per telefoon en contactformulier over de NFP- en Huygens-aanvraagrondes begin 2011, mede veroorzaakt door de introductie van de digitalisering van het aanvragen.
•
Ca. 95% (2010: ca. 90%). Gemiddelde antwoordtijd loopt steeds verder terug: 1,9 dagen (2010: 2,2 dagen).
aantal afgehandelde vragen (contactformulier en telefoontjes) door Informatiecentrum: maximaal 19.000
•
% binnen 3 werkdagen afgehandelde mails. (Informatiecentrum): >90%
2.3.4 Media De afdeling Media verzamelt, bewerkt en verspreidt de informatie die de Nuffic met haar externe doelgroepen wil delen. De Nuffic website is hierbij het belangrijkste communicatie-instrument. Daarnaast bevordert de afdeling de mobiliteit van buitenlandse en Nederlandse studenten door hen te informeren over studeren in Nederland (Study in Holland) en in het buitenland (WilWeg). Ten slotte publiceert de afdeling nieuws en achtergronden over internationalisering, Europese hogeronderwijsprogramma’s en de eigen organisatie. Vernieuwing en herinrichting van processen De focus van de afdeling Media lag in 2011 op het vernieuwen en herinrichten van bestaande processen. Uitgangspunt hierbij vormde een betere bediening van de doelgroepen en het creëren van meer ruimte voor vernieuwing door een efficiënte manier van werken. Een Lean Six Sigma consultant begeleidde de afdeling hierbij. In de laatste maanden van 2011 werden de eerste resultaten van deze exercitie zichtbaar. Meer dan tien afzonderlijke nieuwsuitingen zijn begin 2012 omgevormd tot één digitale Nuffic-nieuwsbrief. En door het clusteren van de activiteiten ter bevordering van inkomende en uitgaande studentenmobiliteit werden de krachten op het gebied van online promotie gebundeld. Dit heeft geleid tot versterking van de activiteiten en een toename van het verkeer naar de websites.
Online informatievoorziening De Nuffic deelt informatie met haar externe doelgroepen voornamelijk via de Nuffic-website. Dat geldt ook voor de informatie over studeren in Nederland (Study in Holland) en studie en stage in het buitenland (WilWeg). De afdeling Media beheert de website. In 2011 zette de afdeling sterk in op optimalisatie van de informatievoorziening en nog betere aansluiting bij de doelgroepen.
Nieuwe websites De Nuffic wil haar websites toekomstbestendig maken. Daarom is in 2011 begonnen met de bouw van een nieuwe Nuffic-website (www.nuffic.nl) en twee zelfstandige websites voor Study in Holland (www.studyinholland.nl) en WilWeg (www.wilweg.nl). De structuur moest voor bezoekers conform de uitgangspunten van het Rode Loperproject eenvoudiger, compacter en gemakkelijker bereikbaar worden. Centraal moet komen staan wat juist de bezoeker wil
Nuffic – Jaarverslag 2011
lezen en doen.
24
Om dat te bereiken zijn voor de websites nieuwe informatiestrategieën en interactieontwerpen gemaakt. Een extern testpanel heeft daarnaast meegedacht over een betere informatiestructuur. Voor de websites is tevens een vernieuwde, eigentijdse vormgeving ontwikkeld. In 2012 moet de bouw van de websites voltooid zijn. Voorafgaand aan de lancering wordt alle content gevalideerd en herzien.
Jaarverslag 2011
Studyfinder voor internationale studenten Om de voorlichting over het aanbod Engels- en anderstalige studieprogramma’s voor internationale studenten te optimaliseren, is een nieuwe studiekeuze-omgeving ontwikkeld. De nieuwe zoekmachine (Studyfinder) biedt de student op één plek een compleet, up to date en transparant overzicht van het opleidingsaanbod van Nederlandse hogeronderwijsinstellingen. Studyfinder ondersteunt studenten in hun keuzeproces door de mogelijkheid te bieden om te zoeken naar opleidingen die voldoen aan verschillende criteria die voor hen belangrijk zijn. De Nuffic en Studiekeuze123 integreerden in het kader van het Rode Loperprogramma de systemen waarmee zij opleidingsgegevens verzamelen. Hogeronderwijsinstellingen kunnen daardoor voortaan via één kanaal hun opleidingsinformatie toevoegen aan een centrale opleidingsdatabase. Dat vermindert de administratieve lasten aanzienlijk.
Bevorderen inkomende en uitgaande studentenmobiliteit De Nuffic bevordert mobiliteit van buitenlandse en Nederlandse studenten door hen te informeren over studeren in Nederland (Study in Holland) en in het buitenland (WilWeg). In 2011 zijn deze twee activiteiten gezamenlijk in één cluster ondergebracht bij de afdeling Media. Study in Holland De internationale hogeronderwijsmarkt is sterk in beweging. Om de concurrentie het hoofd te kunnen bieden, zijn in samenwerking met de hogeronderwijsinstellingen drie nieuwe unique selling points (usp’s) voor Study in Holland geïntroduceerd: pioneering, creative en connected. Deze usp’s worden op een onderscheidende manier vertaald naar woord en beeld en ingezet bij de promotie van studeren in Nederland. Ze bieden de hogeronderwijsinstellingen voldoende ruimte voor invulling in eigen communicatie-uitingen. In december 2011 is het printmateriaal van Study in Holland geactualiseerd en herdrukt. De nieuwe usp’s komen herkenbaar terug in de brochure Life and Study, de PhD leaflet en op de Study in Holland-website. De focus van Study in Holland in 2011 lag op de versterking van de online promotie door aansluiting op de trends onder de internationale studenten. Zij oriënteren zich hoofdzakelijk in een digitale, online omgeving op hun studiekeuze. De actieve inzet van social-mediakanalen en het plaatsen van online advertenties op enkele belangrijke studyportals hebben bijgedragen aan een verhoogd bereik van de doelgroep. Het aantal unieke bezoekers van de Study in Hollandwebsite nam met 38% toe ten opzichte van 2010. Ook het aantal fans op de Facebookpagina van Study in Holland, de volgers op Twitter en de views van de Study in Holland- film op YouTube zijn in 2011 aanzienlijk gestegen. Studie en stage in het buitenland (WilWeg) Ook de Nederlandse student oriënteert zich steeds meer online bij een keuze voor studie of stage in het buitenland en de voorbereiding van zijn buitenlandverblijf. Om aansluiting bij de doelgroep te behouden is in 2011 gekozen voor een verschuiving naar online promotie en digitalisering van de dienstverlening. De Wilweg website is hierbij het belangrijkste communicatie-instrument. Naast generieke informatie biedt de website 53 modules met landenspecifieke informatie. Hiervoor zijn in 2011 twee nieuwe formats ontwikkeld. Een uitgebreid format voor de meest populaire landen en een light versie voor de minder populaire landen waarbij de lezer via links naar relevante websites wordt doorgeleid. Een groot deel van de landeninformatie is in 2011 geactualiseerd. Met de lancering van de nieuwe,
Facebook, hoewel nog in de kinderschoenen, en van het plaatsen van online advertenties is direct zichtbaar. Het totaal aantal bezoeken aan de WilWeg-website is met bijna 9% gestegen ten opzichte van 2010.
Nuffic – Jaarverslag 2011
zelfstandige WilWeg website in 2012 wordt alle informatie nogmaals herzien. Sinds eind 2011 zet Wilweg Facebook in bij de promotie van studeren en stage in het buitenland. De impact van
25
Nieuws en achtergronden Tot eind 2011 berichtte de Nuffic haar klanten over het gehele werkterrein van de organisatie via meer dan tien verschillende nieuwsbrieven. Deze waren thematisch van aard en besloegen elk een afzonderlijke activiteit of afdeling van de Nuffic. Om de aansluiting bij doelgroepen en klantbehoeften te verbeteren is besloten de nieuwsbrieven samen te voegen en om te vormen tot een digitale, tweewekelijkse Nuffic-nieuwsbrief (Nuffic News) . De lezer ontvangt nu een compleet aanbod aan nieuws in één nieuwsbrief en krijgt zo een coherent beeld van het gehele werkveld van de Nuffic. In aanvulling op Nuffic News heeft de afdeling Media de bladen Transfer en Europa Expresse uitgebracht. Transfer is het magazine over internationalisering van het hoger onderwijs in Nederland, gericht op professionals die zich direct of indirect met internationalisering bezighouden. Europa Expresse, een uitgave van het bij de Nuffic ondergebrachte Nationaal Agentschap Leven Lang Leren, geeft vooral informatie over Europese programma’s voor het hoger onderwijs.
Doelstellingen 2011
Realisatie 2011
•
aantal bezoeken aan de Nuffic- website (1.500.000)
2.456.136 bezoeken
•
% inkomende studenten dat Study in Holland gebruikt: +10%
+ 38 % t.o.v. 2010 (877.042 bezoekers)
•
aantal uitgaande studenten dat WilWeg informatie gebruikt (145.000)
256.824 bezoekers
•
aantal abonnees Transfer (4000)
4350 abonnees
•
aantal unieke bezoekers van de Transfer website (3500 p/maand)
2606 unieke bezoekers p/maand
2.3.5 Baten & lasten werkdomein Informatiediensten x € 1.000 Lasten
Voorlichting & Media Positionering Beurzenprogramma's Onderwijsvergelijking Informatiediensten
3.558 6.940 265 2.249 13.012
Jaarrekening 2011 Baten Baten Resultaat generiek overig
3.267 6.898 1.691 11.856
291 42 342 558 1.233
77 77
Lasten
3.086 6.026 258 2.580 11.950
Begroting 2011 Baten Baten generiek overig
2.820 5.655 1.989 10.464
266 371 333 591 1.561
Resultaat
75 75
Lasten
2.619 6.481 356 2.327 11.783
Jaarrekening 2010 Baten Baten Resultaat generiek overig
2.175 6.156 1.554 9.885
444 325 520 773 2.062
164 164
Het werkdomein informatiediensten heeft in 2011 een reorganisatie ondergaan. Als gevolg daarvan vond er een herindeling plaats. Achter ‘Beurzenprogramma’s’ in de tabel staan de financiële gegevens voor het StuNed programma, dat wordt uitgevoerd door Nuffic Neso Indonesië. In totaal zijn de generieke baten conform de begroting gerealiseerd, rekening houdend met de door het ministerie van OCW toegewezen budgetten voor Rode Loper en het Holland Alumni netwerk van in totaal € 1,1 miljoen. Die waren niet in de oorspronkelijke begroting meegenomen. Daarnaast zijn Transfer en de bibliotheek- en informatiefunctie halverwege het jaar overgebracht van de voormalige directie KEI naar Informatiediensten. Het bedrag van ca € 0,3
Nuffic – Jaarverslag 2011
miljoen was hier niet begroot.
26
Jaarverslag 2011
Er is een daling te zien in de overige baten. Deze daling is onder andere veroorzaakt doordat per 1 september de activiteit CIEE, (Council on International Educational Exchange) is stopgezet. Ook bij Positionering is een daling waar te nemen in de overige baten. Dit is het gevolg van de activiteit fairs waarbij zich veel minder deelnemers hebben aangemeld in 2011 dan was voorzien, ook in vergelijking met 2010. Bij Onderwijsvergelijking zijn de lasten lager dan begroot omdat gedurende een lange tijd onzekerheid is geweest over het al dan niet verlengen van een jaarlijks contract van een bestaande activiteit waardoor hiervoor pas laat in het jaar personeel kon worden aangetrokken. Hierdoor en door vertraagde uitgaven van afrekeningen aan derden van het European Area of Recognition-project (EAR project) is de realisatie van de lasten lager uitgekomen dan voorzien in 2011. De stijging in vergelijking met de realisatie 2010 komt voort uit het uitvoeren van de vernieuwingsprojecten (Rode Loper, Alumni, Vernieuwing website) binnen dit werkdomein. In de lasten van Positionering is een bedrag van € 160.000 voorzien voor het EU-EAHEP project. De verwachting is dat de reeds bij de EC gedeclareerde kosten niet geheel zullen worden vergoed, omdat de auditdienst van de EC een deel
Nuffic – Jaarverslag 2011
van de projectkosten niet heeft goedgekeurd.
27
2.4
WERKDOMEIN UNESCO EN EXPERTISEONTWIKKELING
In het verlengde van een beperkte reorganisatie binnen de Nuffic per 1 juli 2011 werd de directie Kennis & Innovatie (KEI) omgevormd tot de directie UNESCO & Expertiseontwikkeling (U&E). Binnen deze directie zijn het secretariaat van de Nationale UNESCO Commissie en de afdeling Expertiseontwikkeling ondergebracht. Een aantal taken uit de oude directie KEI is overgeheveld naar andere Nuffic-onderdelen, o.a. de productie van Transfer, de bibliotheekfunctie, de informatiespecialisatie en het in 2011 opgezette relatiebeheer (HBO-account). Zowel het secretariaat van de Nationale UNESCO Commissie als de afdeling Expertiseontwikkeling vervulden in 2011 hun functie als expertisecentrum op het terrein van internationalisering, internationale samenwerking en capaciteitsopbouw in het hoger onderwijs en onderzoek. Zij boden het Nederlandse hogeronderwijsveld, de overheid en de onderwijskoepelorganisaties, de binnen- en buitenlandse studenten en partnerorganisaties, en andere belanghebbenden, inhoudelijke en organisatorische ondersteuning. Er werden diverse platforms aangeboden om over relevante onderwerpen op deze terreinen in gesprek te zijn en mensen en organisaties op deze terreinen met elkaar en met de Nuffic te verbinden. 2.4.1 Genereren, verzamelen en ontsluiten van informatie en kennis U&E genereert, verzamelt en ontsluit informatie en kennis die aansluit bij de behoeften van overheden, onderwijsinstellingen, studenten, organisaties en andere belanghebbenden. De directie ondersteunt zo beleid, strategie en uitvoering van internationalisering, internationale samenwerking en capaciteitsopbouw in het hoger onderwijs en onderzoek. U&E hanteert daarvoor een met verschillende partijen afgestemde Kennisagenda 2010 – 2014. Deze beslaat vijf thema’s: Analyse van mobiliteitsgegevens; Transparantie en erkenning; Ontwikkelingssamenwerking; Internationale trends en ontwikkelingen; Impact van internationalisering. Binnen de kaders van deze thema’s worden studies verricht en analyses uitgevoerd. U&E verspreidt de ontwikkelde kennis en informatie in de vorm van publicaties, presentaties, conferenties, seminars, studie- en discussiebijeenkomsten, beleidsnotities, evaluaties en adviezen. In 2011 werd gewerkt op alle vijf hoofdthema’s. Daarbij was er aandacht voor: 1.
de effectiviteit en kwaliteit van aspecten van internationalisering, internationale samenwerking en capaciteitsopbouw waar de Nuffic actief op is. Dit betreft onder andere het programmabeheer en informatiediensten.
2.
het analyseren en interpreteren van trends en ontwikkelingen in de internationale mobiliteit binnen het onderwijs en andere aspecten van internationalisering, internationale samenwerking en capaciteitsopbouw.
3.
het zichtbaar maken van de effecten en resultaten en het bevorderen van internationalisering, internationale samenwerking en capaciteitsopbouw en daaraan gekoppelde zaken.
In 2011 werden 16 (12 gepland) zelfstandige studies verricht, adviezen uitgebracht of analyses en projecten uitgevoerd op de werkterreinen van de Nuffic. Hiermee is nieuwe kennis ontwikkeld en deze werd vervolgens verspreid in de vorm van publicaties, presentaties en seminars. Er werden ondermeer studies uitgevoerd naar de impact van Nuffic – Jaarverslag 2011
internationalisering, naar ‘International student recruitment: policies and developments in selected countries’, naar de
28
'Alignment of higher professional education with the needs of the local labour market: The case of Mozambique' en naar 'Alignment of higher professional education with the needs of the local labour market: The case of Ghana’.
Jaarverslag 2011
Er werden diverse adviezen, evaluaties en bijdragen daaraan, intern en extern uitgebracht. Intern onder andere De Nuffic op weg naar 2020. Extern aan het ministerie van Buitenlandse Zaken over de terms of reference voor de in 2011 gestarte evaluaties van de onderwijsontwikkelingssamenwerkingsprogramma’s NFP en NPT & NICHE. De projecten European Area for Recognition (EAR) en Competences in Education and Recognition 2 (CoRE2), en de Rode Loper werden deels afgerond en dat gebeurde naar volle tevredenheid van de opdrachtgevers. Deels lopen deze projecten nog door in 2012. Deze projecten staan nader toegelicht onder de paragrafen van de directie Informatiediensten. Er werd ook gewerkt aan de projecten Indicators for Mapping and Profiling Internationalisation (IMPI), de Comparative study of European and national-level policies and Practices on academic Mobility (ENPMOB) en de digitale Leeromgeving Internationalisering van de Nuffic en het Europees Platform (LINE) met variërende externe projectpartners. Medewerkers vervullen veelvuldig een actieve rol voor en tijdens bijeenkomsten over bovengenoemde thema’s in binnen- en buitenland. In 2011 gaven zij op verzoek 25 (20 gepland) externe presentaties en lezingen. Er werden seminars, congressen, workshops georganiseerd, waaronder het jaarlijkse Nuffic-congres in maart, de Dag van de Internationale Student in november en de bijeenkomst van de Internationale Donor Harmonisatiegroep in oktober. De afdeling Expertiseontwikkeling participeert in een groot aantal overleggen en inhoudelijke bijeenkomsten in binnen- en buitenland. Zo werd o.a. deelgenomen aan de NAFSA, EAIE, ACA, NETHER en DAAD congressen en seminars, en ook aan tal van kleinere bijeenkomsten zoals HIB, ECA, SOI. Voor het SOI voert de Nuffic ook het secretariaat. De afdeling Expertiseontwikkeling organiseerde voor de Nuffic–collega’s zeven Nuffic Lezingen in het kader van het Nuffic kennismanagement . Naast eenmalige projecten, studies en analyses worden binnen het werkdomein ook diensten en producten doorlopend of periodiek aangeboden. Cursussen over aspecten van en instrumenten voor de internationalisering van het hoger onderwijs maken daarvan deel uit. In 2011 publiceerde de Nuffic samen met CINOP en het Europees Platform de Internationaliseringsmonitor van het onderwijs in Nederland (IMON) op verzoek van het ministerie van OCW. Deze monitor bevat een kwantitatief overzicht van de internationale mobiliteit in het Nederlandse onderwijs. In 2010 publiceerde de Nuffic voor het eerst ook de uitgave Mobiliteit in Beeld (MIB), met internationale mobiliteitscijfers in alleen het hoger onderwijs. De MIB besteedde in 2011 een hoofdstuk aan grenslandenmobiliteit binnen Europa. Dit onderwerp vormde tevens het gespreksthema voor een seminar in augustus 2011 bij de verschijning van de MIB. Op het digitale vlak zijn nieuwe initiatieven ontplooid c.q. verder verfijnd. Vanuit U&E wordt de Nuffic International Education Monitor (NIEM) gevoed, die een stabiel bezoekerspatroon van ruim 2000 lezers (gepland 2000) per maand laat zien en daarmee aan de behoefte lijkt te voldoen. Naast NIEM produceert U&E nieuwsitems voor Nuffic News en verschillende monitors zoals NORRAG, CDDC en de Beleidsmonitor. Het digitale zelfevaluatie-instrument Mapping Internationalization (MINT), waarmee hogeronderwijsinstellingen hun internationaliseringdoelen en -activiteiten in kaart kunnen brengen en monitoren, of kunnen gebruiken om te benchmarken met vergelijkbare instellingen of faculteiten in binnen- en buitenland, lijkt eveneens een schot in de roos met 39 (gepland 25) instellingen die toegang tot de tool hebben gekregen in het eerste volledig operationele jaar. De resultaten van de inspanningen en de interne en externe waardering dienaangaande laten zich op verschillende
geleverde prestaties. Bij de publicatie van studies, evaluaties of analyses is de terugkoppeling van gebruikers, opdrachtgevers, lezers belangrijk. Maar ook de verwijzing naar, of citaties van deze producten geven een goed beeld.
Nuffic – Jaarverslag 2011
wijzen lezen. Allereerst uit de vooraf vastgestelde prestatie-indicatoren, maar ook uit de directe en indirecte reacties op
29
In de begroting 2011 is de tevredenheid van de instellingen over de expertise van de Nuffic een belangrijke prestatieindicator voor het functioneren van dit werkdomein. De opbouw van expertise en het delen van kennis wordt in belangrijke mate ondersteund door NIEM. In het recente klanttevredenheidsonderzoek wordt deze tool inhoudelijk als ‘goed’ gewaardeerd. Voor het overzicht van de overige prestatie-indicatoren zie onderstaande tabel. Doelstellingen 2011 •
Realisatie 2011
aantal gepubliceerde studies (intern en extern), publicaties (gedrukt en digitaal) en artikelen (12 stuks)
•
16
•
aantal presentaties, lezingen en workshops (20 stuks)
•
25
•
aantal deelnemers MINT (25)
•
39
•
waardering deelnemers voor MINT (+)
•
KTO: goed tot zeer goed (++)
•
aantal Nuffic-cursussen (2011: 2)
•
2
•
waardering deelnemers cursussen (++)
•
bovengemiddelde waardering (++)
•
aantal bezoekers NIEM (2011: 2.000 unieke bezoekers •
2.053
•
2
•
3
per maand) •
aantal reguliere platformbijeenkomsten met hostakeholders (2011: 2)
•
aantal door U&E/E georganiseerde congressen, symposia, haardvuurdiners, etc (2011: 4)
2.4.2 Secretariaat van de Nationale UNESCO Commissie De Nuffic stelt personeel, huisvesting en operationele middelen ter beschikking van de Nationale UNESCO Commissie. De begroting van het secretariaat van de Nationale UNESCO Commissie maakt onderdeel uit van de begroting van de directie UNESCO & Expertiseontwikelling (U&E), waarvoor de Nuffic verantwoordelijk is. In 2011 heeft de Nationale UNESCO Commissie de laatste fase van het werkprogramma 2010-2011 uitgevoerd, die nog een doorloop heeft naar de eerste helft van 2012. Daarbij werd uitvoering gegeven aan vijf thema’s: Cultuurconventies, Een leven lang leren, Water in mondiale veranderingsprocessen, Duurzame toegang tot informatie, en UNESCO in post-conflict- en post-disastersituaties (PCPD). De eerste vier thema’s sluiten aan bij de belangrijkste domeinen van UNESCO: cultuur, onderwijs, wetenschappen en communicatie/informatie. Het PCPD thema sluit goed aan bij UNESCO’s intersectorale PCPD platform. De activiteiten voor de thema’s cultuurconventies, duurzame toegang tot informatie en PCPD verliepen voorspoedig, in volgorde van succes gevolgd door de thema’s water en leven lang leren, die na enige vertraging in de aanloopfase in 2010 gedurende het jaar 2011 alsnog goed uit de verf kwamen. Daarmee is het gehele programma in 2011 naar tevredenheid van de Commissie uitgevoerd, zowel in kwalitatieve als kwantitatieve zin. In 2011 is ook het project “zichtbaarheid” uitgevoerd, dat ten doel had de zichtbaarheid en het bereik van UNESCO en van de Nationale UNESCO Commissie in Nederland te bevorderen. Hiervoor heeft het departement van OCW eenmalig
Nuffic – Jaarverslag 2011
€ 50.000 ter beschikking gesteld. Het project is uitstekend verlopen en wordt begin 2012 afgesloten.
30
Jaarverslag 2011
In de periode oktober 2003-2007 was Nederland lid van het Werelderfgoedcomité, het UNESCO-orgaan dat beslist over de werelderfgoedplaatsen in de wereld. De Nationale UNESCO Commissie verzorgde het secretariaat van de projectgroep die de Nederlandse vertegenwoordiger Rick van der Ploeg inhoudelijk ondersteunde. Voor deze activiteit is in totaal een doelsubsidie van € 700.000 ontvangen, waarvan ultimo 2011 nog € 48.085 resteerde. Conform met het ministerie van OCW gemaakte afspraken wordt dit laatste bedrag aangewend voor activiteiten die de Nationale UNESCO Commissie in 2012 uitvoert ter gelegenheid van het 40-jarig bestaan van het Werelderfgoedverdrag (19722012). Doelstellingen 2011
Realisatie 2011
•
•
waardering Commissie voor ondersteuning projecten (++)
Dit is gericht gemonitord en terugkoppeling van Commissieleden is ontvangen (++).
•
aantal bezoekers website: 2.500 unieke bezoekers per
•
maand
Gemiddeld 2.571 bezoekers per maand (conform doelstelling).
2.4.3 Baten en lasten werkdomein UNESCO en Expertiseontwikkeling
x € 1.000 Lasten
Studies en Platforms Secretariaat UNESCO UNESCO & Expertiseontwikkeling
1.925 1.038 2.963
Jaarrekening 2011 Baten Baten Resultaat generiek overig
1.816 986 2.802
109 52 161
-
Lasten
2.707 949 3.656
Begroting 2011 Baten Baten generiek overig
2.563 949 3.512
144 144
Resultaat
-
Lasten
2.274 1.092 3.366
Jaarrekening 2010 Baten Baten Resultaat generiek overig
2.030 843 2.873
244 249 493
-
De realisatie blijft fors achter bij de begroting. Dit is enerzijds toe te schrijven aan de overheveling medio 2011 van de redactie van Transfer en van de informatie- en bibliotheekfunctie naar het werkdomein Informatiediensten, die hier voor € 0,3 miljoen zijn begroot. Ook is er minder besteed aan de ontwikkeling van nieuwe producten en diensten en zijn er geen kosten gemaakt voor het focusjaar, dat grotendeels naar 2012 is verplaatst. Bij het secretariaat van de Nationale UNESCO Commissie zijn de lasten hoger dan begroot door wervingskosten personeel, onder andere als gevolg van de in 2010 in gang gezette reorganisatie van het secretariaat. Daarnaast waren de kosten voor het project Zichtbaarheid UNESCO niet begroot. Hiertegenover stond ook een opbrengst in de
Nuffic – Jaarverslag 2011
vorm van een doelsubsidie van het ministerie van OCW.
31
2.5
BEDRIJFSVOERINGSHOOFDSTUK
De vorige paragrafen gingen in op de inhoudelijke prestaties van de Nuffic. In dit hoofdstuk staan we stil bij de bedrijfsvoering van de Nuffic. Na de algemene doelstellingen in de eerste paragraaf wordt ingegaan op de belangrijkste succesfactor binnen de bedrijfsvoering van de Nuffic: het personeel. Het beleid en de instrumenten achter het financieel beheer komen aan de orde in de daarop volgende paragraaf. De vierde paragraaf van dit hoofdstuk heeft betrekking op de beheersing van de belangrijkste risico’s van de organisatie. Tot slot komt de duurzaamheid van de bedrijfsvoering aan de orde.
2.5.1 Medewerkers Deze paragraaf geeft inzage in de ontwikkelingen van het personeelsbeleid en het personeelsbestand. Personeelsbeleid 2011 Het personeelsbeleid in 2011 stond in het teken van het realiseren van mobiliteit, de ontwikkeling van een vernieuwd personeelshandboek en de aanbesteding van personeelsdiensten. •
Mobiliteit De Nuffic wordt geconfronteerd met bezuinigingen. De gevolgen van deze bezuinigingen op het personele budget worden zoveel mogelijk zonder gedwongen ontslagen opgevangen. Om dit te realiseren voerde de Nuffic een aantal maatregelen door. Deze bestaan enerzijds uit de ondersteuning van medewerkers van wie de functie onder druk komt te staan. Anderzijds zijn er maatregelen die medewerkers stimuleren tot vertrek op vrijwillige basis. Daarnaast zijn innovatieve projecten zoveel mogelijk door ‘eigen’ mensen ingevuld.
•
Vernieuwing personeelshandboek Het personeelshandboek omvat een uitwerking van alle personele regelingen die niet in de cao zijn ondergebracht en bevat verwijzingen naar relevante wetgeving. Sinds het verschijnen van het laatste handboek, in 2008, waren zowel interne als wettelijke regelingen en procedures veranderd of vervallen. Dit leidde tot het volledig opnieuw indelen en vernieuwen van het personeelshandboek. Het handboek zal in het vervolg alleen nog in digitale vorm verschijnen en regelmatig aan gewijzigde omstandigheden worden aangepast.
•
Aanbesteding personeelsdiensten De Nuffic maakt regelmatig en vooral bij piekwerkzaamheden gebruik van flexibel personeel. Door het aanbesteden van de dienstverlening inzake de levering van flexibel personeel is een aanmerkelijk
Nuffic – Jaarverslag 2011
efficiencyvoordeel gerealiseerd.
32
Jaarverslag 2011
Personele prestatie-indicatoren Nuffic Begroting 2011
het werven, selecteren en behouden van het juiste personeel
het zorgen voor gemotiveerde en betrokken medewerkers
het vergroten van de kennis en vaardigheden van personeel
•
instroom t.o.v. het aantal medewerkers: 10%
5,6%
•
doorstroom t.o.v. het aantal medewerkers: 8%
4,2%
•
uitstroom t.o.v. het aantal medewerkers: 10%
9,5%
•
aandeel fte’s met dienstverband op totaal aan fte (incl uitzendkrachten, detacheringen, etc.): 95%
96,3%
•
betrokkenheid en tevredenheid medewerkers o.b.v. medewerkersonderzoek: streefwaarden cijfer 8
respectievelijk beoordelingscijfers 7.3 en 7.7
•
ziekteverzuimpercentage: < 3%
3,6%
•
aantal persoonlijke jaarplannen (PJP’s) op het totaal aantal medewerkers: streefwaarde 100%
•
De termijn voor de PJP’s sluit in mei. De score 2010 (termijn mei 2011) bedroeg 100%.
uitgaven aan opleidingen/stafontwikkeling als % van de loonsom: 3,3%
2,7%
De realisatie van de in- en doorstroom wijkt af van de streefwaarden die in de begroting zijn vastgesteld. Op een lagere instroom is bewust ingezet in verband met de bezuinigingen. De lagere doorstroom komt vooral, doordat er in 2011 een aantal vacatures voor bijzondere functies niet door eigen medewerkers kon worden ingevuld. Het betreft met name leidinggevende posities en functies op het gebied van ICT.
Personeelsbestand De omvang en samenstelling van het personeelsbestand ten opzichte van vorig jaar is redelijk stabiel, nadat in 2009 een groei plaats heeft gevonden als gevolg van de uitgebreide ontwikkelingssamenwerkingsprogramma’s. Omvang Nuffic per ultimo van het jaar Aantal medewerkers Aantal vrouwen Aantal mannen Aantal fte
2011
2010
2009
2008
2007
211
219
216
199
196
136 (64%)
139 (63%)
140 (65%)
127 (64%)
124 (63%)
75
80 196
76 193
72
72
178
173
189
Op 31 december 2011 had de Nuffic 211 medewerkers in dienst, waarvan 136 vrouwen en 75 mannen. Van deze 211 medewerkers werken er 113 meer dan 32 uur per week. In 2011 waren 89 medewerkers langer dan 7 jaar in dienst. De Nuffic maakt voor tijdelijke vervanging, bijvoorbeeld vanwege zwangerschapsverlof, gebruik van uitzendkrachten.
worden ingehuurd. In 2011 werden 31 medewerkers ingezet via een uitzend- of detacheringsbureau. In 2010 waren dit er 45. De instroom van nieuwe medewerkers bedroeg 12. De doorstroom van interne medewerkers naar andere plekken en functies binnen de Nuffic bedroeg 9 en de uitstroom van medewerkers was 20.
Nuffic – Jaarverslag 2011
Daarnaast heeft vooral de afdeling Beurzen jaarlijks te maken met tijdelijke piekperioden waarvoor uitzendkrachten
33
2.5.2 Financieel beleid en instrumenten In de jaarrekening die opgenomen is in hoofdstuk 3 leggen wij verantwoording af over de financiële resultaten. De Nuffic heeft het jaar 2011 afgesloten met een positief resultaat (voor belastingen). In deze paragraaf worden de belangrijkste financiële cijfers van het afgelopen verslagjaar nader geanalyseerd en geven we inzicht in de ontwikkelingen van het financieel beleid. Financiële prestatie-indicatoren Nuffic Begroting 2011
zorgen voor financiële stabiliteit/continuïteit
zorgen voor een doelmatige inzet van middelen
•
financieel resultaat > 214.000
€ -207.000 (na belasting)
•
solvabiliteit = 30% (EV/TV)
33,8%
•
liquiditeit = 130%
144%
•
productiviteit > 80%
84,0%
•
inzetbaarheid: totaal aantal gewerkte uren t.o.v. de
77,1%
contracttijd > 80%
Resultaat en weerstandsvermogen De cijfers in bovenstaande tabel laten de realisatie zien in 2011 ten opzichte van de streefwaarden uit de begroting van dat jaar. De Nuffic is per saldo uitgekomen op een negatief resultaat van € -207.000. Het resultaat is negatief door het reserveren van een bedrag voor te betalen vennootschapsbelasting van € 627.000 over de afgelopen vijf jaren. Daarnaast zijn in het resultaat voor € 225.000 aan rentebaten opgenomen. Vanwege de aanhoudende lage rentestanden is dit bedrag nog iets gedaald ten opzichte van het voorgaande jaar. De activiteiten voor opdrachtgevers (niet-OCW), zoals de programma’s in opdracht van het ministerie van BUZA, hebben een positieve bijdrage van € 195.000 geleverd aan het resultaat. Daarmee blijft het iets achter bij de verwachtingen en de behaalde resultaten in 2010. Dit komt, omdat een aantal factoren een drukkend effect hebben gehad op het resultaat, met name de lagere inzetbaarheid van bijna 3 % en de hoger dan begrote verplichtingen voor uitkeringen na ontslag. Ook heeft een niet voorziene uitgave van € 35.000 voor afwikkeling van een in 2008 beëindigd programma het resultaat negatief beïnvloed. Door het negatieve resultaat toe te voegen aan de algemene reserve neemt de algemene reserve af ten opzichte van vorig jaar. De Nuffic heeft daarmee de beschikking over een vrij besteedbare reserve van ruim € 9,2 miljoen. Deze reserve dient als weerstandsvermogen om risico’s af te vangen. Als potentieel risico zijn hierbij geïdentificeerd de kosten die voortvloeien uit het (tijdelijk) stilleggen van de activiteiten, inclusief na-ijlende lasten die daarmee samenhangen, alsmede het risico voortvloeiend uit wachtgeldverplichtingen. In 2012 zal een onderzoek worden
Nuffic – Jaarverslag 2011
uitgevoerd of het aanwezige weerstandsvermogen toereikend is om de hiervoor genoemde risico’s af te dekken.
34
Jaarverslag 2011
Liquiditeit en solvabiliteit Met een liquiditeitsratio van 144 procent en een solvabiliteitsratio van 33,8 procent is sprake van een solide basis. Daarbij moet wel opgemerkt worden, dat in deze verhoudingsgetallen de banksaldi programmamiddelen buiten beschouwing zijn gelaten, zowel als onderdeel van de liquide middelen als van de kortlopende schulden. Deze geldstromen zijn namelijk niet van invloed op het apparaat en het vermogen van de Nuffic als organisatie en zouden daarom een vertekend beeld geven. De liquide middelen, niet zijnde de banksaldi programmagelden, laten een stijging zien ten opzichte van voorgaand jaar van € 3,4 miljoen. De saldi debiteuren en crediteuren betreffen voornamelijk vorderingen op en schulden aan onderwijsinstellingen in het kader van het programmabeheer. Het risico op het niet kunnen innen van gelden bij Nederlandse instellingen wordt ingeschat als beperkt. Ook worden in het kader van het programma NICHE voorschotten verstrekt aan buitenlandse instellingen in ontwikkelingslanden. Hier ligt het risico op oninbaarheid wat hoger. Egalisatiereserve Het jaar 2011 was het laatste jaar in het meerjarige Activiteitenplan 2008-2011. In de afgelopen vier jaren is een egalisatiereserve gevormd om overschotten in een bepaald jaar in te kunnen zetten over de jaargrens heen. Het saldo van de egalisatiereserve bedraagt per ultimo 2011 € 2 miljoen. Een afname van € 1,1 miljoen ten opzichte van 2010. Inmiddels heeft het ministerie van OCW besloten om de duur van de subsidie met één jaar te verlengen tot 1 januari 2013. De egalisatiereserve mag met name ingezet worden voor een aantal nog niet afgeronde verplichtingen, waaronder het lopende Rode Loperproject, Huygens 2 en andere activiteiten. De egalisatiereserve programmagelden OCW bedraagt in totaal € 6,3 miljoen. Dit bestaat voor € 4,4 miljoen uit middelen voor het afwikkelen van het Huygens-programma. Alle verplichtingen aan bursalen zijn reeds aangegaan en zullen in de jaren 2012 t/m 2014 worden uitbetaald. Een bedrag van € 1 miljoen wordt ingezet voor overige programmaverplichtingen, zoals de uitfasering van het Libertas-programma. Daarnaast is afgesproken met het ministerie van OCW om het restant van € 0,9 miljoen, na goedkeuring van de opdrachtgever, aan te wenden voor andere vernieuwingstrajecten, zoals het vervolgtraject Rode Loper en Huygens 2. Risicobeheer inzake financiële instrumenten De Nuffic wordt gefinancierd met publiek geld en hanteert daarom in haar vermogensbeleid ook publieke normen, in lijn met de verwachtingen van opdrachtgevers. Deze uitgangspunten zijn vastgelegd in een beleidskader voor het vermogensbeheer. Hierin is onder andere opgenomen, dat de Nuffic een risicomijdend treasurybeleid heeft en daarom niet handelt in aandelen, buitenlandse obligaties en derivaten. De overtollige liquide middelen zijn geplaatst op zakelijke spaarrekeningen. Ook maakt de Nuffic geen gebruik van financiering door leningen; op de balans staat alleen kort vreemd vermogen inzake programmabeheer. Voor een toelichting op de prijs-, krediet-, liquiditeits- en kasstroomrisico’s die samenhangen met de financiële
Nuffic – Jaarverslag 2011
instrumenten wordt verwezen naar de toelichting in de jaarrekening (paragraaf 3.5.8).
35
2.5.3 Beheersing risico’s Jaarlijks wordt bij het opstellen van de begroting een inventarisatie gemaakt van de risico’s die de Nuffic bij haar bedrijfsvoering loopt. Daartoe worden vragen gesteld als: Wat gebeurt er als het misgaat? Welke ontwikkelingen moeten tot elke prijs voorkomen worden? En welke beheersmaatregelen worden dan getroffen? In deze paragraaf blikken we terug op de beheersing van de risico’s die in de begroting 2011 stonden opgenomen. Risico:
Bezuinigingsoperaties binnen de Rijksoverheid (economische crisis, beleidswijzigingen nieuw kabinet) raken de Nuffic in de vorm van krimpende financiering, wat kan leiden tot financiële tekorten bij de Nuffic.
Beheersing:
De getroffen preventieve maatregelen (overleg met opdrachtgevers, partnerschappen aangaan en beleidseffecitiviteit aantonen) zijn uitgevoerd, maar hadden de algemene financiële trend van bezuinigingen niet kunnen voorkomen. De Nuffic heeft met het ministerie van OCW bestuurlijke afspraken gemaakt. De Nuffic heeft in 2011 voor de volgende jaren maatregelen getroffen om te voorkomen dat de financiële resultaten worden aangetast (bezuinigingsmaatregelen, intern mobiliteitsbeleid en procesdoorlichtingen). Daarnaast zet de organisatie in op vernieuwing van het producten-/dienstenaanbod door middel van vernieuwingsprojecten (zie hoofdstuk 2.1).
Risico:
Discontinuïteit: programma’s worden (voortijdig) beëindigd of lopen geleidelijk af. Tenders (huidige) programma’s worden niet binnengehaald.
Beheersing:
In 2011 heeft dit risico zich daadwerkelijk gemanifesteerd. Het ministerie van OCW heeft besloten om het Huygens Scholarships Programme te beëindigen en de instroom via het Libertas Noodfonds te sluiten. Al eerder kortte het ministerie van BUZA in de programma’s NFP en NICHE. Voor de betreffende beheersmaatregelen, zie het bovenstaande risico.
Risico:
De Nuffic is aangewezen als Nationaal Agentschap Leven Lang Leren (NA LLL) en is penvoerder voor de drie deelnemende partijen (CINOP, EP en de Nuffic), maar er zijn te weinig middelen voor de uitvoering van het plan van aanpak.
Beheersing:
Afgelopen jaar waren er voldoende middelen beschikbaar voor de uitvoering van de programma’s binnen het NA. Door sturing en gebruik van de informatie uit de kwartaalrapportages is het NA het afgelopen jaar binnen de begroting gebleven en is een egalisatiereserve opgebouwd om toekomstige tegenvallers in het beheer van de LLL programma’s op te kunnen vangen.
Risico:
Het NA LLL wordt als contractant aangesproken op financieel beheer, kwaliteit van dienstverlening, incidenten, etc. van CINOP of EP.
Beheersing:
Goed overleg met de samenwerkingspartners en opdrachtgevers resulteerde in 2010 al in een nieuwe
Nuffic – Jaarverslag 2011
samenwerkingsovereenkomst. Het aantal bevindingen van de Europese Commissie is teruggebracht.
36
Jaarverslag 2011
Risico:
Doelstellingen ten aanzien van de digitalisering en reductie van transactielast worden niet gerealiseerd,
Beheersing:
Een iteratief ontwikkeltraject met voldoende mogelijkheden voor testing, tussentijdse evaluatie en
onder andere in het SOL-project.
bijsturing van het project leidde tot beheersing van dit risico. Daarnaast is veel interne en externe ITexpertise ingezet (projectbegeleiding). Dit traject had een nauwkeurige specificatie van functionele eisen door de Nuffic tot gevolg. Risico:
De Nuffic Neso’s leveren nog onvoldoende output en outcome op, mede in relatie tot hoge bedrijfskosten van deze kantoren.
Beheersing:
Naar aanleiding van de externe evaluatie van het Neso-programma zijn twee actielijnen in gang gezet. Marktonderzoek in de doellanden leidt tot meer gerichte, en daardoor effectievere promotieinspanningen van de kantoren. Daarnaast wordt met behulp van nieuwe prestatie-indicatoren beter op de output en outcomes van de kantoren gestuurd als integraal onderdeel van de P&C-cyclus.
Risico:
Externe vraag naar dienstverlening loopt terug: individuele diplomawaardering (IDW), advisering meeneembare studiefinanciering en/of projecten/cursussen onderwijsvergelijking.
Beheersing:
Dit risico manifesteert zich als gevolg van bezuinigingen van opdrachtgevers, maar slechts met een beperkt financieel effect. UWV WERKbedrijf sprak medio 2011 re-integratiegelden al niet meer aan (waaruit IDW betaald werd). Inmiddels is duidelijk, dat SZW de financiering niet voortzet. De groei van particuliere opdrachten compenseert deze volumedaling slechts voor een deel. De Nuffic blijft de adviesaantallen monitoren en in overleg met opdrachtgevers en het veld de dienstverlening afstemmen op de behoeftes.
Risico:
Onvoldoende deelname van Nederlandse hogeronderwijsinstellingen aan instroomfairs.
Beheersing:
Instellingen bezuinigen op fairs. Er was een lagere deelname aan fairs door Nederlandse instellingen. Met name fairdeelname in Zuid-Korea (2 instellingen) en Argentinië (1 instelling) was onvoldoende. Een goede landenlijst waarvoor instellingen belangstelling hebben, moet leiden tot een hoge deelname, maar was niet voldoende om de gevolgen van het risico volledig te mitigeren. De financiële gevolgen waren echter beperkt.
Risico:
Promotie- en voorlichtingsactiviteiten (o.a. Study in Holland, WilWeg) bereiken doelgroepen onvoldoende.
Beheersing:
Door het bijhouden van bezoekersaantallen wordt het (kwantitatieve) bereik gemonitord. Hieruit blijkt dat dit risico zich afgelopen jaar niet heeft gemanifesteerd, mede door (online) promotie via sociale media. Daarnaast blijkt uit evaluatieonderzoek (studentpanels en dergelijke), dat de kwaliteit van de instrumenten goed gewaardeerd wordt.
Risico:
De expertisefunctie sluit onvoldoende aan op behoeftes in het veld.
Beheersing:
Een strategische kennisagenda die steeds wordt afgestemd op de behoeftes in het hogeronderwijsveld
klanttevredenheidsonderzoek is dit tot uitdrukking gekomen in een positieve waardering voor kennisplatforms als NIEM.
Nuffic – Jaarverslag 2011
moet ervoor zorgen, dat de expertisefunctie van de Nuffic goed blijft aansluiten. In het
37
Risico:
Het werkprogramma van de Nationale UNESCO Commissie wordt vertraagd of niet volledig uitgevoerd.
Beheersing:
Het risico heeft zich niet voorgedaan, mede dankzij prioritering van werkzaamheden door de Commissie en procesmanagement van het secretariaat.
2.5.4 Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen De financiers van de Nuffic stellen tot op heden geen formele eisen aan de naleving van bepaalde externe (internationale) gedragscodes betreffende milieu en sociale en economische aspecten van de bedrijfsvoering. Desalniettemin hanteert de Nuffic als publiek gefinancierde, maatschappelijke organisatie wel publieke normen en waarden als kader voor haar beleid en bedrijfsvoering. Momenteel voert de organisatie een verkenning uit om de organisatie beter aan te laten sluiten aan de in 2011 vernieuwde OESO-richtlijnen op dit terrein. De normen en waarden met betrekking tot Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen komen voor wat betreft de interne organisatie expliciet tot uitdrukking in de naleving van de CAO Nederlandse Universiteiten, het personeelshandboek (incl. een gedragscode ongewenst gedrag) en gedragsregels in het Nuffic Neso-handboek. Uitgangspunten van good governance zijn uitgewerkt binnen het besturingsmodel van de organisatie. In de samenwerking met het Nederlandse hogeronderwijsveld stelt de Nuffic de Gedragscode internationale student in het Nederlandse hoger onderwijs (code of conduct) als voorwaarde. Deze gedragscode garandeert de kwaliteit van het hoger onderwijs aan buitenlandse studenten. Alleen instellingen die de gedragscode getekend hebben, kunnen gebruik maken van de meeste Nuffic-diensten. DUO treedt op als registerbeheerder van de code. Bij DUO is ook het secretariaat ondergebracht van de onafhankelijke beroepscommissie van belanghebbenden van de gedragscode, waar klachten kunnen worden ingediend. In het kader van het NICHE-programma stelt de Nuffic aan aanvragende organisaties subsidievoorwaarden op het gebied van governance, kwaliteit van de bedrijfsvoering, genderbeleid en andere aspecten . Als onderdeel van het programma wordt dit ook (onafhankelijk) getoetst voordat de Nuffic een samenwerkingsrelatie aangaat (zogenaamde COCA-beoordelingen). In haar inkoopbeleid en -procedures heeft de Nuffic aandacht voor duurzaam inkopen. De Nuffic houdt rekening met het milieu en duurzaam inkopen en volgt criteria van SenterNovem als voorbeeld. Afgelopen jaren is extra aandacht besteed aan het terugdringen van elektraverbruik en warmtecapaciteit door middel van aanpassingen aan de
Nuffic – Jaarverslag 2011
infrastructuur.
38
Jaarverslag 2011
2.6
TOEKOMSTIGE ONTWIKKELINGEN
De vorige hoofdstukken en de jaarrekening kijken hoofdzakelijk terug naar het afgelopen jaar. Om deze informatie goed op waarde te kunnen schatten, moet zij in het bredere kader van recente en toekomstige ontwikkelingen worden beschouwd. Daarvoor dient dit hoofdstuk. Allereerst kijken we opnieuw naar de vooruitblik uit het voorgaande Nufficjaarverslag 2010. De tweede paragraaf gaat in op de begroting voor 2012. Tot slot wordt ingegaan op belangrijke ontwikkelingen in de omgeving van de Nuffic, die vooral hun beslag zullen krijgen in de periode na 2012.
2.6.1 Terugblik (verwachte) ontwikkelingen In het jaarverslag 2010 was een aantal (meerjarige) ontwikkelingen opgenomen, dat voor 2011 en verder werd verwacht. Bij het opstellen van het jaarverslag 2010 was nog niet inzichtelijk waarop bezuinigd zou gaan worden. Naast een verwachte generieke bezuiniging door het ministerie van OCW op de apparaatskosten (personele en materiële lasten), bleek ook het Huygensprogramma te worden beëindigd en de instroom via het Libertas Noodfonds te worden gesloten. Aanvullende bezuinigingen op de programmamiddelen van NICHE en NFP door het ministerie van BUZA voor 2012 (ten opzichte van de eerdere taakstelling in 2011) zijn beperkt gebleven. Diverse interne projecten hebben ertoe geleid dat er een nieuw Activiteitenplan 2012-2015 is opgesteld met een sluitende begroting. Hierin is niet de focus op afbouw en krimp komen te liggen, maar op strategische vernieuwing van het activiteitenpakket van de Nuffic (zie volgende paragraaf). De meerjarige subsidiebeschikking van OCW (zie hierboven) liep af in 2011. Verwacht werd dan ook, dat deze zou worden afgewikkeld en afgerekend per 31 december 2011. Aangezien enkele projecten uit de begroting 2011 vertraagd zijn, heeft het ministerie van OCW besloten om de afrekening uit te stellen tot na de afronding van deze projecten en andere activiteiten in 2012.
2.6.2 Nuffic-Activiteitenplan 2012 - 2015 In het meerjarige Activiteitenplan 2012-2015 staan de reguliere, doorlopende activiteiten van de Nuffic opgenomen met hun prestatie-indicatoren, volumes, kosten. Deze activiteiten zijn grotendeels in lijn met de activiteiten zoals ze ook in dit jaarverslag worden beschreven. Daarnaast is ook een aantal vernieuwingsprojecten met een meerjarig karakter opgenomen. Het gaat om de volgende projecten: •
Huygens 2 Met de bezuinigingen van OCW is het Huygensbeurzenprogramma weggevallen. Dat wil niet zeggen, dat Nederland geen andere mogelijkheden heeft om zich goed te presenteren. De Nuffic wil een formule ontwikkelen om deze nu versnipperde en soms slecht te vinden voorzieningen in samenhang zichtbaar te maken (etalage). Interactieve diplomawaardering De afgelopen jaren nam het aantal adviesaanvragen steeds toe, als gevolg van de toenemende internationalisering en de verbeterde dienstverlening van de Nuffic. De verwachting is, dat de komende jaren het totaal aantal adviezen nog verder gaat stijgen. Om deze toenemende vraag te accommoderen zullen de instellingen steeds meer in staat worden gesteld om zelf diploma’s te waarderen in een door de Nuffic beheerde digitale omgeving. Via dit online instrument zullen de Nederlandse hogeronderwijsinstellingen online de eenvoudige adviezen zelf direct kunnen opvragen. Nuffic – Jaarverslag 2011
•
39
•
Project “Gap Year” In samenwerking met het Europees Platform wordt een online informatieplatform gemaakt voor de groeiende groep scholieren die overwegen na het eindexamen een jaar “naar het buitenland” te gaan. Het nemen van meer keuzetijd, het opdoen van nieuwe ervaringen en het versterken van interculturele competenties tijdens een buitenlandjaar kunnen positief uitwerken op studiekeuze, studiesucces en op het kunnen studeren in een meer internationale leeromgeving. Er is onder jongeren, hun ouders en schooldecanen dan ook veel vraag naar betrouwbare informatie over mogelijke (educatieve) invullingen van het zogenoemde Gap Year. De Nuffic en het Europees Platform willen samen deze voor hen overlappende doelgroep van scholieren en toekomstige studenten helpen daarin hun weg te vinden.
•
Online leeromgeving internationalisering De noodzaak tot het hebben van internationale kennis en competenties voor docenten die voor een international classroom staan neemt toe. Zowel de Nuffic als het Europees Platform heeft momenteel een cursusaanbod voor eigen doelgroepen, maar met een beperkte capaciteit. Het doel van het project is om samen met het Europees Platform een online leeromgeving internationalisering voor alle onderwijssectoren (vooralsnog met uitzondering van het mbo) te ontwikkelen. De online leeromgeving internationalisering is bestemd voor de twee onderwijssectoren (voortgezet onderwijs en hoger onderwijs) en zal bestaan uit verschillende, algemene en verdiepende, modules.
•
Rode Loperprogramma In 2011 ging de uitvoering van het programma Rode Loper van start. Doel van dit programma is het voor buitenlandse studenten vereenvoudigen van informatievoorziening en procedures rondom studiekeuze, aanmelding en inschrijving. In het programma werken diverse uitvoerende organisaties (IND, DUO, Studychoice123, Studylink, Kences, Nuffic) samen met VSNU en HBO-raad. Het Nuffic-deelproject informatievoorziening betreft het opleveren van een werkende demo van een generiek informatiesysteem en een overtuigende businesscase. De volgende fase (start na goedkeuring van OCW in 2012) is de daadwerkelijke implementatie van het systeem.
De volgende tabel vormt de financiële optelsom van de baten en lasten voor 2012 en de voorgaande jaren. Aan de inkomstenkant staan de baten per financier. Daaronder staan de uitgaven aan activiteiten en het (bedrijfs-)resultaat. Het resultaat is alleen begroot voor “niet-generieke activiteiten” (niet-OCW). Op deze activiteiten loopt de Nuffic forse bedrijfsrisico’s, bijvoorbeeld verlies van een tender en eventuele wachtgeldconsequenties (de Nuffic is eigenrisicodrager). Het eigen vermogen dient ervoor om deze risico’s op te kunnen vangen. Om de geldontwaarding van het vermogen door inflatie te compenseren is een resultaat van circa 5% op de betreffende activiteiten in het programmamanagement noodzakelijk.
Nuffic – Jaarverslag 2011
In financieel opzicht ziet de vastgestelde begroting van de activiteiten voor 2012 er als volgt uit:
40
Jaarverslag 2011
Baten & lasten apparaat Nuffic (x € 1.000)
Realisatie 2010
Realisatie 2011
OCW: generieke subsidie
15.074
OCW: transitie en afbouw
-
OCW: overige bijdragen
16.693
Begroot 2012 14.521 880
861
555
495
7.304
6.350
5.287
857
846
855
2.202
1.461
1.222
256
225
-
26.554
26.130
23.260
OS-capaciteitsopbouwprogramma's
3.695
3.357
2.405
Beurzenprogramma's
2.682
2.432
1.963
804
846
937
Positionering NL's ho
5.125
6.130
4.962
Onderwijsvergelijking
1.568
1.541
1.665
Informatie- & kennisvoorziening
4.251
4.336
4.029
Nationale UNESCO Commissie
801
750
716
Overige activiteiten
493
350
337
6.365
5.968
5.894
(24,7%)
(23,2%)
(24%)(*)
25.784
25.710
22.908
Resultaat voor belasting
770
420
352
Vennootschapsbelasting
-
627
-
Resultaat na belasting
-
-207
-
Buitenlandse Zaken Europese Commissie Overige opdrachten Overige baten Totaal baten
Leven Lang Leren Programma
Opslag (indirecte kosten) Opslag (indirecte kosten) in %
Totaal lasten
(*) Dit percentage is excl. een eenmalige reservering voor arrangementen mobiliteitsbeleid ad € 400.000. (zie par. 2.4)
De daling van de inkomsten heeft in 2012 een impact op alle activiteiten, behalve de Leven Lang Leren programma’s (Europese Commissie) en de ondersteuning van de Nationale UNESCO Commissie. De krimp in de OS-activiteiten is
Nuffic – Jaarverslag 2011
al in 2011 zichtbaar. De krimp in de OCW-subsidie is zichtbaar vanaf 2012.
41
2.6.3 Doorkijk na 2012 De Nuffic heeft momenteel geen concrete aanwijzingen van nieuwe bezuinigingen door onze financiers en opdrachtgevers. Desalniettemin blijft in het huidige financiële klimaat het risico aanwezig. Belangrijkste ontwikkelingen met een impact na 2012 zijn de tenders van de grote BUZA-programma’s op het gebied van ontwikkelingssamenwerking. De contracten voor het beheer van de programma’s NPT, NFP en NICHE lopen in 2012 af. De Nuffic streeft er uiteraard naar om de opdracht voor het vervolg van deze programma’s binnen te halen. Het contract voor het NA LLL loopt af in 2013. Beleidsvisies van de Europese Commissie op het Leven Lang Leren
Nuffic – Jaarverslag 2011
programma zullen mogelijk tot uitbreiding van het programma leiden.
42
Jaarverslag 2011
3
Jaarrekening
3.1
Balans
(vóór resultaatbestemming) x €1.000 ACTIVA 1. VASTE ACTIVA 1.1 Materiële vaste activa
2. PROGRAMMA-UITVOERING 2.1 Te vorderen bij financiers 2.2 Verstrekte voorschotten aan instellingen
3. VLOTTENDE ACTIVA 3.1 Debiteuren 3.2 Programmagelden en apparaatskosten 3.3 Overlopende activa 3.4 Liquide middelen
Ref.
2011
2010
3.5.1
5.519 5.519
5.826 5.826
3.5.2
133.706 213.259 346.965
119.198 227.402 346.600
2.705 404 838 51.757 55.704
1.458 1.282 567 55.051 58.358
408.188
410.784
3.5.4
12.078
12.285
3.5.5
1.276 1.320 37 2.633
1.155 804 35 1.994
133.706 213.259 346.965
119.198 227.402 346.600
8.311 1.110 32.811 1.268 1.590 615 180 627 46.512
9.584 4.204 32.868 1.330 1.080 660 179 49.905
408.188
410.784
3.5.2
3.5.3 3.5.3 3.5.3 3.5.3
TOTAAL
4. EIGEN VERMOGEN 5. VOORZIENINGEN 5.1 Groot onderhoud gebouw 5.2 Uitkeringen na ontslag 5.3 Jubileumuitkering
6. PROGRAMMA-UITVOERING 6.1 Te betalen aan instellingen 6.2 Ontvangen voorschotten van financiers
7. KORTLOPENDE SCHULDEN 7.1 Egalisatiereserve OCW 7.2 Crediteuren 7.3 Programmagelden en apparaatskosten 7.4 Verlof- en ZNU-rechten personeel 7.5 Overlopende passiva 7.6 Belastingen en sociale verzekeringen 7.7 Pensioenen 7.8 Te betalen vennootschapsbelasting
TOTAAL
3.5.5 3.5.5
3.5.6 3.5.6
3.5.7 3.5.7 3.5.7 3.5.7 3.5.7
3.5.7
Nuffic – Jaarverslag 2011
PASSIVA
43
3.2
Staat van baten en lasten
x €1.000
1. PROGRAMMAMIDDELEN Ministerie van OCW Ministerie van Buitenlandse Zaken Europese Commissie TOTAAL BATEN Programmamanagement Informatiediensten TOTAAL LASTEN
Ref.
3.6.1 3.6.1 3.6.1
3.6.1 3.6.1
Resultaat Programmabeheer
Realisatie 2011
Begroting 2011
Realisatie 2010
2.378 1.190 27.392 30.960
1.645 220 26.966 28.831
2.384 4.475 22.663 29.522 *
29.770 1.190 30.960
28.611 220 28.831
25.047 4.475 29.522 *
-
-
-
16.693 555 6.350 846 1.461 25.905
15.846 526 6.390 767 1.867 25.396
15.074 861 7.304 857 2.202 26.298
15.166 1.302 980 525 957 1.060 2.042 3.678 25.710
14.120 1.722 1.072 655 1.144 1.121 2.419 2.929 25.182
14.222 1.642 1.734 446 1.092 1.091 2.098 67 3.392 25.784
195 225 420
214 214
514 256 770
627
-
-
214
770
2. NUFFIC-APPARAAT Generieke subsidie ministerie van OCW Ministerie van OCW Ministerie van Buitenlandse Zaken Europese Commissie Overige donoren TOTAAL BATEN
3.6.2
Personeel Uitzendkrachten en detacheringen Huisvesting Afschrijvingskosten Kantoorkosten en inventaris Publicaties en documentatie Reizen en conferenties Subsidies Overige dienstverlening TOTAAL LASTEN
3.6.3
Bedrijfsresultaat Interest Buitengewone baten/lasten Resultaat voor belasting
Nuffic – Jaarverslag 2011
Belastingen
44
3.6.2 3.6.2 3.6.2 3.6.2
3.6.3 3.6.3 3.6.3 3.6.3 3.6.3 3.6.3 3.6.3 3.6.3
3.6.2
3.6.4
Resultaat na belastingen
* Aangepast ten behoeve van vergelijkingsdoeleinden
207-
* * * *
*
Jaarverslag 2011
3.3
Kasstroomoverzicht
x € 1.000
Ref.
2011
2010
Bedrijfsresultaat 2011
3.2
195
514 *
3.6.2
225 492 627121 2 516 729
256 * 446 367133 468
AANPASSINGEN Interest Afschrijving materiële vaste activa Last vennootschapsbelasting Mutatie financiële vaste activa Mutatie voorziening groot onderhoud Mutatie voorziening jubileumuitkering Mutatie voorziening uitkering na ontslag
3.6.3 3.6.4 3.5.5 3.5.5 3.5.5
VERANDERINGEN IN HET WERKKAPITAAL ACTIVA Mutatie debiteuren Mutatie programmabeheer Mutatie overlopende activa PASSIVA Mutatie egalisatiereserve Mutatie crediteuren Mutatie programmabeheer Mutatie te betalen vennootschapsbelasting Mutatie overlopende passiva
3.5.3 3.5.3 3.5.3
3.5.7 3.5.7 3.5.7 3.5.7 3.5.7
Kasstroom uit operationele activiteiten Investeringen in materiële vaste activa Desinvestering in materiële vaste activa Kasstroom uit investeringsactiviteiten
3.5.1 3.5.1
Mutatie geldmiddelen Saldo liquide middelen op 1 januari Saldo liquide middelen op 31 december Mutatie geldmiddelen
3.5.3 3.5.3
1.247878 271-
1.106 10.553 417
1.2733.09457627 404 4.033-
1.2032.594 11.797 24425.020
3.109-
26.002
225 40185-
2.908 4972.411-
3.294-
23.591
55.051 51.757 3.294-
31.460 55.051 23.591
* Aangepast ten behoeve van vergelijkingsdoeleinden.
In tegenstelling tot de jaarrekening 2010 is in bovenstaand kasstroomoverzicht de intrest (zoals opgenomen in de staat
de ontvangen intrest die is toegevoegd aan de egalisatiereserve OCW en aan de programmamiddelen (conform de afspraken met de opdrachtgevers). In de balans zijn de verplichtingen uit hoofde van de programma-uitvoering zowel debet als credit voor hetzelfde bedrag opgenomen omdat het aangaan van een verplichting aan de uitvoerende instellingen automatisch leidt tot een vordering op de donor. Dit leidt per saldo dus niet tot een mutatie in geldmiddelen. In de toelichting 3.5.2 is een verloopoverzicht opgenomen van de verplichtingen en betalingen aan de instellingen in het kader van de programma-uitvoering.
Nuffic – Jaarverslag 2011
van baten en lasten) afzonderlijk weergegeven. De totale intrestkasstroom bedroeg in 2011 € 560.000. Dit is inclusief
45
3.4
Grondslagen van waardering en resultaatbepaling
Algemeen De Nuffic is een stichting naar Nederlands recht met als statutaire naam ‘Stichting Nuffic’, gevestigd aan de Kortenaerkade 11, 2518 AX Den Haag, ingeschreven bij de Kamer van Koophandel Haaglanden onder nummer 41150085. De Nuffic-organisatie wordt voor ruim 90 procent gefinancierd door het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, het ministerie van Buitenlandse Zaken en de Europese Commissie. Het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap heeft een meerjarige generieke subsidie verleend voor een periode van vier jaar, te weten van 1 januari 2008 tot 1 januari 2012, met het oog op de uitvoering van de taken zoals vastgelegd in het kaderstellende Activiteitenplan Nuffic 2008-2011 ‘Vernieuwing & verbetering’. Op deze subsidie zijn de in 2007 voor de Nuffic vastgestelde subsidievoorwaarden van toepassing (HO/BL/07/39629 d.d. 11 oktober 2007). Aan doelsubsidies kunnen specifieke subsidievoorwaarden verbonden zijn en hierover wordt vaak separaat verantwoording afgelegd. Als grondslag voor externe jaarverslaggeving wordt Titel 9 Boek 2 BW en worden de Richtlijnen van de Raad voor de Jaarverslaggeving (RJ) toegepast. De activa en passiva zijn, voor zover niet anders vermeld, opgenomen tegen de nominale waarde. De Nuffic past in het bijzonder RJ 640 Organisaties zonder winststreven toe. Om een goed inzicht te geven in de bijzondere karakteristiek van de Nuffic zijn op basis van RJ 640.302 omschrijvingen van en indelingen in posten voor zover nodig aangepast ten opzichte van de modellen voor balans en winst- en verliesrekening zoals opgenomen in het Besluit modellen jaarrekening.
Een actief wordt in de balans opgenomen wanneer het waarschijnlijk is dat de toekomstige economische voordelen naar de Nuffic zullen toevloeien en de waarde daarvan betrouwbaar kan worden vastgesteld. Een verplichting wordt in de balans opgenomen wanneer het waarschijnlijk is dat de afwikkeling daarvan gepaard zal gaan met een uitstroom van middelen en de omvang van het bedrag daarvan betrouwbaar kan worden vastgesteld.
Baten worden in de staat van baten en lasten opgenomen wanneer een vermeerdering van het economisch potentieel, samenhangend met een vermeerdering van een actief of een vermindering van een verplichting, heeft plaatsgevonden, waarvan de omvang betrouwbaar kan worden vastgesteld. Lasten worden verwerkt wanneer een vermindering van het economisch potentieel, samenhangend met een vermindering van een actief of een vermeerdering van een verplichting, heeft plaatsgevonden, waarvan de omvang betrouwbaar kan worden vastgesteld.
Indien een transactie ertoe leidt dat nagenoeg alle of alle toekomstige economische voordelen en alle of nagenoeg alle
Nuffic – Jaarverslag 2011
risico’s met betrekking tot een actief of verplichting aan een derde zijn overgedragen, wordt het actief of de verplichting
46
niet langer in de balans opgenomen. Verder worden activa en verplichtingen niet meer in de balans opgenomen vanaf het tijdstip waarop niet meer wordt voldaan aan de voorwaarden van waarschijnlijkheid van de toekomstige economische voordelen en betrouwbaarheid van de bepaling van de waarde.
De baten en lasten worden toegerekend aan de periode waarop zij betrekking hebben.
Jaarverslag 2011
De jaarrekening wordt gepresenteerd in euro’s. Alle financiële informatie in euro’s is afgerond op het dichtstbijzijnde duizendtal.
De opstelling van de jaarrekening vereist dat het management oordelen vormt en schattingen en veronderstellingen maakt die van invloed zijn op de toepassing van grondslagen en de gerapporteerde waarde van activa en verplichtingen, en van baten en lasten. De daadwerkelijke uitkomsten kunnen afwijken van deze schattingen. De schattingen en onderliggende veronderstellingen worden voortdurend beoordeeld. Herzieningen van schattingen worden opgenomen in de periode waarin de schatting wordt herzien en in toekomstige perioden waarvoor de herziening gevolgen heeft. Financiële instrumenten De financiële instrumenten omvatten vorderingen, geldmiddelen, schulden, overige financieringsverplichtingen en overige te betalen posten. De financiële instrumenten maken deel uit van de activiteitenportefeuille en worden bij de eerste opname verwerkt tegen reële waarde. Materiële vaste activa De waardering van de vaste activa vindt plaats op basis van historische kostprijs, onder aftrek van afschrijvingen. Kosten worden geactiveerd indien deze gemaakt zijn voor de aanschaf of vervanging van vaste activa of voor de verbouwing/renovatie van het gebouw. Afschrijvingen zijn berekend volgens de lineaire methode op basis van de verwachte economische levensduur. De gehanteerde afschrijvingstermijnen verschillen per soort activa en zijn in overeenstemming met de algemeen aanvaarde normen. De afschrijving is in jaren voor: computerapparatuur en software
3 jaar
overige apparatuur
5 jaar
meubilair
10 jaar
installaties/inrichting gebouw
15 jaar
gebouw
40 jaar
Voor groot onderhoud werkzaamheden aan het gebouw is een aparte voorziening getroffen. Bijzondere waardeverminderingen Vaste activa met een lange levensduur dienen te worden beoordeeld op bijzondere waarde verminderingen wanneer wijzigingen of omstandigheden zich voordoen die doen vermoeden dat de boekwaarde van een actief niet terugverdiend zal worden. De terugverdienmogelijkheid van activa die in gebruik zijn, wordt bepaald door de boekwaarde van een actief te vergelijken met de geschatte contante waarde van de toekomstige nettokasstromen die het actief naar verwachting zal genereren.
worden bijzondere waardeverminderingen verantwoord voor het verschil tussen de boekwaarde en de realiseerbare waarde.
Nuffic – Jaarverslag 2011
Wanneer de boekwaarde van een actief hoger is dan de geschatte contante waarde van de toekomstige kasstromen,
47
Verplichtingen programma-uitvoering Programmaverplichtingen opgenomen in de balans betreffen de korte- en langetermijnverplichtingen per balansdatum. De verplichtingen opgenomen aan de debetzijde van de balans betreffen de vorderingen op de donoren. De verplichtingen aan de creditzijde van de balans betreffen de aan de instellingen te betalen bedragen voor uitvoering van de programma’s. Vorderingen Vorderingen worden bij eerste verwerking gewaardeerd tegen de reële waarde, inclusief de transactiekosten. Na eerste verwerking worden vorderingen gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs. Aangezien geen sprake is van agio of disagio en transactiekosten is de geamortiseerde kostprijs gelijk aan de nominale waarde van de vorderingen. Voorzieningen wegens oninbaarheid worden in mindering gebracht op de boekwaarde van de vordering. Eigen vermogen Financiële instrumenten, die de juridische vorm hebben van eigen vermogensinstrumenten, worden gepresenteerd onder eigen vermogen. Financiële instrumenten, die de juridische vorm hebben van een financiële verplichting, worden gepresenteerd onder schulden. Rente, baten en lasten met betrekking tot deze financiële instrumenten worden in de winst- en verliesrekening verantwoord als opbrengsten of kosten. Voorzieningen Op de balans worden voorzieningen opgenomen voor verplichtingen die op de balansdatum als waarschijnlijk of als vaststaand worden beschouwd, maar waarvan niet bekend is in welke omvang of wanneer zij zullen ontstaan. Tevens kunnen voorzieningen worden opgenomen tegen uitgaven die in een volgend boekjaar zullen worden gedaan, voor zover het doen van die uitgaven zijn oorsprong mede vindt voor het einde van het boekjaar en de voorziening strekt tot gelijkmatige verdeling van lasten over een aantal jaren.
Tenzij anders aangegeven worden de voorzieningen opgenomen tegen de nominale waarde. Toevoegingen aan voorzieningen vinden plaats ten laste van de staat van baten en lasten. Uitgaven vinden rechtstreeks plaats ten laste van de voorzieningen.
Een voorziening in verband met verplichtingen als bedoeld in artikel 2:374 lid 1, eerste volzin BW wordt uitsluitend opgenomen indien op de balansdatum aan de volgende voorwaarden wordt voldaan: a.
De rechtspersoon heeft een verplichting (in rechte afdwingbaar of feitelijk).
b.
Het is waarschijnlijk dat voor de afwikkeling van die verplichting een uitstroom van middelen noodzakelijk is.
c.
Er kan een betrouwbare schatting worden gemaakt van de omvang van de verplichting.
De voorziening groot onderhoud wordt in de jaarrekening opgenomen om de kosten van groot onderhoud gelijkmatig te verspreiden over een periode van dertig jaar. De basis voor het bepalen van de voorziening groot onderhoud vormt het door een extern bouwkostenbureau opgestelde meerjarig onderhoudsplan. Dit onderhoudsplan is onderverdeeld in drie Nuffic – Jaarverslag 2011
kostengroepen, nl. reguliere jaarlijkse onderhoudskosten, verbouwingswerkzaamheden en
48
onderhoudswerkzaamheden. Alleen de laatste categorie wordt als groot onderhoud aangemerkt. De reguliere jaarlijkse onderhoudskosten komen direct ten laste van de staat van baten en lasten en de verbouwingswerkzaamheden worden geactiveerd als materiële vaste activa. Als groot onderhoud worden daarom aangemerkt alle onderhoudswerkzaamheden aan de buitenkant van het pand en tevens de werkzaamheden om de binnenkant van het pand te onderhouden totdat een nieuwe renovatie over 15 jaar zal plaatsvinden. Jaarlijks vindt aan de hand van de
Jaarverslag 2011
geschatte kosten in het groot onderhoudsplan een toevoeging aan de voorziening groot onderhoud plaats. De dotatie aan de voorziening wordt verantwoord als kosten groot onderhoud. Indien de kosten groot onderhoud uitgaan boven het voorziene bedrag voor die bepaalde werkzaamheid, worden de meerkosten verwerkt in de staat van baten en lasten als kosten groot onderhoud.
Personeelsvoorzieningen worden gewaardeerd op basis van contante waarde. Pensioenen Uitgangspunt voor verwerking in de jaarrekening is dat de in de verslagperiode te verwerken pensioenlast gelijk is aan de over die periode aan het pensioenfonds verschuldigde pensioenpremies. Voor zover de verschuldigde premies op balansdatum nog niet zijn voldaan, wordt hiervoor een verplichting opgenomen. Als de op balansdatum reeds betaalde premies de verschuldigde premies overtreffen, wordt een overlopende actiefpost opgenomen voor zover sprake zal zijn van terugbetaling door het fonds of van verrekening met in de toekomst verschuldigde premies. De Nuffic neemt deel in een bedrijfstakpensioenfonds ondergebracht bij Stichting Pensioenfonds ABP. De Nuffic heeft geen verplichting voor het eventueel financieren van tekorten anders dan verrekening in hogere toekomstige premienota's. Per ultimo 2011 staat de dekkingsgraad van Stichting Pensioenfonds ABP op 94%. Vooralsnog gaat het ABP niet korten op de pensioenaanspraken en -uitkeringen. Het korten is wel een reële optie voor de toekomst. Als aanvullende maatregel heeft het ABP de premiepercentages in 2012 verhoogd. Schulden Schulden met een resterende looptijd van ten hoogste één jaar worden aangeduid als kortlopend. Schulden met een resterende looptijd van meer dan één jaar worden aangeduid als langlopend. Het aflossingsbedrag van het lopende jaar wordt onder de kortlopende schulden opgenomen. Schulden worden gewaardeerd tegen de reële waarde bij de eerste opname. Na de eerste opname worden de schulden gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs op basis van de effectieve-rentemethode. Egalisatiereserve OCW Er is een egalisatiereserve gevormd op basis van artikel 4:72 Algemene wet bestuursrecht. Overschotten en tekorten op de generieke activiteiten worden toegevoegd c.q. komen ten laste van de egalisatiereserve tot maximaal de omvang van de toegekende subsidie. Dit geldt ook voor alle renteopbrengsten ontvangen over de toegekende subsidie. Overlopende passiva Overlopende passiva betreffen vooruitontvangen bedragen en nog te betalen bedragen ter zake van lasten die aan een verstreken periode zijn toegekend. Van bedragen die voor meerdere jaren beschikbaar zijn gesteld, wordt het nog niet bestede gedeelte op deze post aangehouden. Vrijval ten gunste van de staat van baten en lasten geschiedt naar rato van de besteding.
Belastingen omvatten de over de verslagperiode verschuldigde en verrekenbare winstbelastingen en latente belastingen. De belastingen worden in de staat van baten en lasten opgenomen, behoudens voor zover deze betrekking hebben op posten die rechtstreeks in het eigen vermogen worden opgenomen, in welk geval de belasting in het eigen vermogen wordt verwerkt.
Nuffic – Jaarverslag 2011
Belastingen
49
De over het boekjaar verschuldigde en verrekenbare belasting is de naar verwachting te betalen belasting over de belastbare winst over het boekjaar, berekend aan de hand van belastingtarieven die zijn vastgesteld op verslagdatum, dan wel waartoe materieel al op verslagdatum is besloten, en eventuele correcties op de over voorgaande jaren verschuldigde belasting. Voor latente belastingen wordt een voorziening getroffen voor tijdelijke verschillen tussen de boekwaarde van activa en verplichtingen ten behoeve van de financiële verslaggeving en de fiscale boekwaarde van die posten. Er wordt uitsluitend een latente belastingvordering opgenomen voor zover het waarschijnlijk is dat er in de toekomst belastbare winsten beschikbaar zullen zijn die voor de realisatie van het tijdelijke verschil kunnen worden aangewend. Latente belastingvorderingen worden per iedere balansdatum herzien en verlaagd voor zover het niet langer waarschijnlijk is dat het daarmee samenhangende belastingvoordeel zal worden gerealiseerd. Baten en lasten In de staat van baten en lasten is een onderscheid gemaakt tussen enerzijds programmamiddelen en anderzijds het Nuffic-apparaat. Programmamiddelen Om te voldoen aan de eisen van de Richtlijnen van de Raad voor de Jaarverslaggeving worden programma’s die niet voor rekening en risico van de Nuffic worden uitgevoerd niet verwerkt via de staat van baten en lasten, maar alleen via de balans. Het belangrijkste criterium om te bepalen of een programma wel of niet voor rekening en risico van de Nuffic wordt uitgevoerd is of het economisch risico wel/niet is overgedragen aan de Nuffic. Contractuele afspraken tussen de Nuffic en financiers spelen bij de keuze een belangrijke rol, maar ook het inschatten bij welke partij de financiële risico’s liggen, bijvoorbeeld bij de afhandeling van juridische kwesties of ingeval er sprake is van onregelmatigheden binnen de projectuitvoering. De programma’s die de Nuffic uitvoert namens de minister of waar de Nuffic fungeert als ‘administratiekantoor’ waarbij het financieel risico verder als laag is ingeschat, zijn ingedeeld als programma’s niet voor rekening en risico van de Nuffic. Voor de programma’s die wel voor rekening en risico van de Nuffic worden uitgevoerd, geldt dat die bedragen zijn opgenomen die ten laste van de programmaovereenkomsten met verschillende donoren tot afrekening hebben geleid. Onder de baten staan de bedragen die door de donor ter beschikking zijn gesteld. Onder de lasten staan de bedragen die met de instellingen c.q. bursalen zijn afgerekend. Baten en lasten zijn gelijk omdat de Nuffic op grond van de bepalingen in de overeenkomst, op het moment van afrekening met de belanghebbende de baten van de donor activeert. Er is geen sprake van een winstopslag. Nuffic-apparaat De baten en lasten worden toegerekend aan het boekjaar waarop ze betrekking hebben. Resultaten worden slechts genomen voor zover zij op balansdatum zijn gerealiseerd. Verliezen die hun oorsprong vinden voor het einde van het verslagjaar, worden in acht genomen, indien zij voor het vaststellen van de jaarrekening bekend zijn geworden.
Nuffic – Jaarverslag 2011
Resultaten op de generieke activiteiten komen niet tot uitdrukking in de staat van baten en lasten maar worden
50
toegevoegd c.q. komen ten laste van de egalisatiereserve. De baten zijn ingedeeld naar financieringsbron. Baten worden slechts genomen indien ze bij de financier in rekening gebracht kunnen worden. De contractueel vastgelegde afspraken zijn daarbij leidend.
Jaarverslag 2011
Kasstroomoverzicht
Nuffic – Jaarverslag 2011
Het kasstroomoverzicht is opgesteld op basis van de indirecte methode.
51
3.5
Toelichting op de balans
3.5.1 Vaste activa Materiële vaste activa
x € 1.000
Aanschafwaarde t/m 2010 Afschrijvingen t/m 2010 Boekwaarde per 1-1-2011
Bedrijfsgebouwen en terreinen
Andere vaste Materiële vaste bedrijfsmiddelen activa in uitvoering
Totaal
6.536 1.603-
1.963 1.070-
-
8.499 2.673-
4.933
893
-
5.826
118 286-
106 40206-
1 -
225 40492-
168-
140-
1
307-
Aanschafwaarde t/m 31-12-2011 Afschrijvingen t/m 31-12-2011
6.654 1.889-
2.029 1.276-
1 -
8.684 3.165-
Boekwaarde per 31-12-2011
4.765
753
1
5.519
Mutaties in de boek waarde Investeringen Desinvesteringen aanschafwaarde Afschrijvingen
In 2011 is de kelder gerenoveerd. De gemaakte kosten voor de renovatie zijn geactiveerd. Tevens zijn meubilair en laptops aangeschaft. Verrichte onderhoudswerkzaamheden aan materiële vaste activa die opgenomen zijn in het groot onderhoudsplan zijn gefinancierd uit de voorziening groot onderhoud. Conform aanwijzing van het ministerie van OCW mag het onroerend goed niet zonder toestemming worden belast of vervreemd. Er hebben zich geen bijzondere waardeverminderingen voorgedaan.
3.5.2 Programma-uitvoering In de jaarrekening 2011 zijn de toekomstige programmaverplichtingen opgenomen. Het volgende overzicht geeft het
Nuffic – Jaarverslag 2011
verloop van de verplichtingen per programma en de afrekeningen die in het boekjaar hebben plaatsgevonden.
52
Jaarverslag 2011
Verloopoverzicht programma-uitvoering Programma x €1.000
Restant Verplichting 01/01/11 A
CHINA
590
CV
-
EUI
762
HEC
Mutatie B
bedragen C
290
286
1
1
202
392
(92)
Restant Verplichting 31/12/11 D=A+B-C
Verstrekte voorschotten 01/01/11 E
594
580
-
-
572
336
Betalingen
Verstrekte voorschotten 31/12/11 G=E+F-C
F 300 1 289
Betalings verplichting 31/12/11 H=D-G
594
-
-
-
233
339
1.599
985
2
1.600
3
982
HUYGENS
15.936
10.446
11.442
14.940
11.571
10.657
10.786
4.154
LIBERTAS
809
706
809
706
781
734
706
MENA
2.676
Verplichtingen Afgerekende
-
882
882
735
1.029
618
838
721
308
NA-LLL
49.637
31.657
29.378
51.916
45.970
22.025
38.617
13.299
NFP
26.740
15.324
11.200
25.094
348
10.118
1.082
NFP2009
77.201
30.005
28.451
78.755
56.195
32.300
60.044
18.711
NICHE
73.501
53.905
1.066
126.340
19.500
32.600
51.034
75.306
NPT
90.950
(4.831)
37.773
48.346
62.995
6.670
31.892
16.454
VSB
1.652
1.070
1.105
1.617
1.519
999
1.413
204
194
128
322
97
146
243
79
341.530
124.153
128.361
337.322
225.258
109.507
206.404
130.918
WDS Programmamanagement
(216)
-
STUNED III
782
417
1.190
9
-
1.190
-
STUNED IV
4.288
6.013
667
9.634
2.144
5.378
6.855
2.779
Informatiediensten
5.070
6.430
1.857
9.643
2.144
6.568
6.855
2.788
346.600
130.583
130.218
346.965
227.402
116.075
213.259
133.706
TOTAAL
9
De programmamiddelen NA-LLL die in beheer zijn bij CINOP en het Europees Platform, lopen via de verantwoording van de Nuffic en worden afgerekend op basis van de goedgekeurde rapportages opgenomen in het Yearly NA Report. Van de restantverplichting heeft € 285.756.000 een looptijd korter dan een jaar en € 61.209.000 een looptijd langer dan een jaar. De verplichtingenstand per ultimo 2011 is per saldo nauwelijks gewijzigd ten opzichte van het vorige jaar. Dit komt doordat het aantal programma’s gelijk is gebleven. De uitfasering van NFP/NPT wordt gecompenseerd door de lopende programma’s NFP2009/NICHE. Het StuNed-IV programma is de opvolger van het StuNed-III programma, dat
Nuffic – Jaarverslag 2011
per ultimo 2011 is beëindigd.
53
3.5.3 Vlottende activa Debiteuren
x € 1.000 Debiteuren Voorziening debiteuren
2011 2.827 1222.705
2010 1.458 1.458
De toename debiteuren ten opzichte van 2010 komt door hogere vorderingen in de programma’s NA-LLL en NPT. De looptijd van de debiteuren bedraagt minder dan een jaar. Er is een voorziening debiteuren getroffen voor een vordering van € 122.000 op de European University Association in het kader van een in opdracht van de Europese Commissie uitgevoerd project. De verwachting is dat deze vordering niet inbaar is, omdat de auditdienst van de Europese Commissie een deel van de projectkosten niet heeft goedgekeurd. Programmamiddelen en apparaatskosten
Nog te ontvangen programmamiddelen
x € 1.000 BUZA
MENA NFP2009 STUNED III YMLP
2011 234 79 313
2010 925 7 932
2011 78 3 10 91
2010 2 304 20 22 2 350
Nog te ontvangen apparaatskosten
x € 1.000 BUZA
Overig
NFP2009 NPT STUNED IV HEC WDS
Totaal programmamiddelen/apparaatskosten
404
1.282
De afname bij NFP2009 komt doordat het subsidietekort 2010 in 2011 is omgezet in een subsidie-overschot. Het programma StuNed-III is beëindigd per ultimo 2011. Per saldo staat er nog een vordering open.
Nuffic – Jaarverslag 2011
Overlopende activa
54
x € 1.000 Nog te ontvangen rente Depotbedragen Vooruitbetaalde huur Vooruitbetaalde abonnementen en lidmaatschappen Overig
2011 336 103 91 94 214 838
2010 154 110 107 62 134 567
Jaarverslag 2011
De nog te ontvangen rente is hoger in vergelijking met voorgaand jaar. Dit komt doordat de interest van het vierde kwartaal 2010 van de zakelijke spaarrekeningen in 2010 is verantwoord. In 2011 is de rente van het vierde kwartaal pas in 2012 ontvangen en verantwoord. Depotbedragen betreft de borg die is betaald voor de huur van de Nuffic Neso-kantoren. De vooruitbetaalde huur betreft de huur van de woningen van de Nuffic Neso-directeuren. De overige vorderingen bestaan onder andere uit te declareren bestedingen van activiteiten die een externe financiering kennen en nog niet per balansdatum konden worden afgerekend (bijv. het Bologna-project). Vooruitbetaalde verzekeringskosten, consultants voor NICHE en nog te declareren activiteiten leiden tot een toename in 2011. De looptijd van de overlopende activa is € 774.000 korter dan een jaar en € 64.000 langer dan een jaar (borg huur kantoren Neso Vietnam en Korea). Liquide middelen
x € 1.000 Kas Banksaldi programmamiddelen Banksaldi algemeen Kruisposten
2011 5 25.468 26.286 251.757
2010 10 32.236 22.800 5 55.051
De banksaldi programmamiddelen bedragen in totaal € 25.468.000. Hieronder is een specificatie per programma gegeven.
x € 1.000 MHO NA-LLL NFP NFP2009 NICHE NPT STUNED III STUNED IV YMLP
2011 3.304 7.643 161 12.652 139 1.535 34 25.468
2010 55 5.653 2.488 2.220 15.709 1.581 648 3.882 32.236
In de banksaldi programmamiddelen en banksaldi algemeen zijn zakelijke spaarrekeningen opgenomen. De liquide middelen zijn vrij besteedbaar met uitzondering van de banksaldi programmamiddelen. Deze laatste zijn alleen vrij besteedbaar binnen het daarvoor bestemde programma. Het saldo liquide middelen is in 2011 afgenomen ten opzichte van 2010.
De mutaties in het eigen vermogen zijn in de volgende verloopstaat weergegeven:
Nuffic – Jaarverslag 2011
3.5.4 Eigen vermogen
55
x € 1.000
Vermogen per 1-1-2010 Resultaat 2010 Vermogen per 31-12-2010 Mutatie 2011 Resultaat 2011 Vermogen per 31-12-2011
Algemene reserve
Onverdeeld resultaat boekjaar
Totaal
11.515 11.515 770 12.285
770 770 770207207-
11.515 770 12.285 20712.078
Het eigen vermogen bedraagt € 12.078.000. Van dit bedrag is € 2.815.000 vastgelegd in onroerend goed (Nuffic-pand inclusief grond) dat conform aanwijzing van het ministerie van OCW niet zonder toestemming mag worden belast of vervreemd. De vrij besteedbare reserve bedraagt derhalve € 9.263.000.
3.5.5 Voorzieningen Groot onderhoud gebouw Uitvoering van het groot onderhoud van het gebouw vindt plaats op basis van een onderhoudsplan dat een periode van dertig jaar beslaat. Door middel van dotaties ten laste van de exploitatie wordt de voorziening over die dertig jaar voldoende op peil gehouden. In 2010 is een bedrag van € 529.000 gedoteerd op basis van een nieuw onderhoudsplan dat is opgesteld na de renovatie in 2010. In dit onderhoudsplan zijn als groot onderhoud aangemerkt de onderhoudswerkzaamheden aan de buitenkant van het pand en tevens de werkzaamheden om de binnenkant van het pand te onderhouden totdat een nieuwe renovatie over 15 jaar zal plaatsvinden. De dotatie in 2011 heeft plaatsgevonden op basis van een aangepast onderhoudsplan. Van de voorziening groot onderhoud gebouw heeft € 207.000 een looptijd korter dan een jaar.
x € 1.000 Stand per 1 januari Dotaties Onttrekkingen Stand per 31 december
2011 1.155 145 241.276
2010 1.522 529 8961.155
Uitkeringen na ontslag De uitkeringen na ontslag, zowel het wettelijke als het bovenwettelijke deel, wordt betaald uit de daartoe getroffen voorziening. De contante waarde is bepaald op basis van een indexeringspercentage van 1,5 procent (CBS-index caolonen gesubsidieerde sector) en een disconteringspercentage van 3,5 procent gebaseerd op het marktrendement van hoogwaardige ondernemingsobligaties (Financiële database Bloomberg). In 2011 is de voorziening voor € 234.000 aangesproken. In 2011 zijn dotaties gedaan voor elf nieuwe aanspraken. De aanspraken namen toe doordat het beleid ter bevordering van de mobiliteit en uitstroom is geïntensiveerd als gevolg
Nuffic – Jaarverslag 2011
van de aangekondigde bezuinigingen door de ministeries van OCW en BUZA. Van de voorziening ‘uitkeringen na
56
ontslag’ heeft € 465.000 een looptijd korter dan een jaar.
Jaarverslag 2011
x € 1.000 Stand per 1 januari Dotaties Vrijval Onttrekkingen Stand per 31 december
2011 804 750 2341.320
2010 671 356 14209804
Jubileumuitkering Bij de berekening van de benodigde voorziening is rekening gehouden met de blijfkans van werknemers en een jaarlijkse loonstijging van 1,5 procent. De voorziening wordt aan de hand van een disconteringsrente van 3,5 procent contant gemaakt. Van de voorziening ‘jubileumuitkering’ heeft € 5.000 een looptijd korter dan een jaar.
x € 1.000 Stand per 1 januari Dotaties Onttrekkingen Stand per 31 december
2011 35 2 37
2010 35 35
3.5.6 Programma-uitvoering In de jaarrekening 2011 zijn de toekomstige programmaverplichtingen opgenomen. Het overzicht in paragraaf 3.5.2 geeft het verloop weer van de verplichtingen per programma en de afrekeningen die in het boekjaar hebben plaatsgevonden.
3.5.7 Kortlopende schulden Egalisatiereserve OCW x € 1.000
Stand per 01-01-2011 Subsidie 2011 Loon- en prijsbijstelling 2011 Uitgaven 2011 Interest Stand per 31-12-2011
Apparaatskosten Generiek
Programmamiddelen
Totaal
3.136 15.208 98 16.693220 1.969
6.448 11.848 80 12.034-
9.584 27.056 178 28.727220 8.311
6.342
Van het saldo egalisatiereserve apparaatskosten generiek per 1 januari is € 2 miljoen toegevoegd aan de begroting 2011 voor de financiering van het Neso-programma. Per saldo is er per ultimo van het jaar een overschot van ca. € 2 miljoen.
verplichtingen aan bursalen. Het ministerie van OCW heeft middels de brief van 21 december 2012, met referentie HO&S/CBV/356346, toegezegd dat het resterende saldo mag worden aangewend voor de afwikkeling van reeds aangegane programmaverplichtingen en de financiering van de voortzetting van het Rode Loper, het Huygens 2 project en overige activiteiten.
Nuffic – Jaarverslag 2011
In de egalisatiereserve programmamiddelen is een bedrag van € 4,5 miljoen opgenomen dat reeds is vastgelegd in
57
Crediteuren
x € 1.000 Crediteuren programma-uitvoering Overige crediteuren
2011 91 1.019 1.110
2010 3.404 800 4.204
In de crediteurenstand van 2010 waren voor € 3,2 miljoen betalingen aan onderwijsinstellingen opgenomen in het kader van NFP2009. Programmamiddelen en apparaatskosten Om een beeld te geven van de standen van de programma’s die niet door het ministerie van OCW zijn gefinancierd, is onderscheid gemaakt tussen vooruit ontvangen programmamiddelen/apparaatskosten en te betalen programmamiddelen/apparaatskosten.
Vooruitontvangen programmamiddelen
x € 1.000 BUZA
EU Overig
NFP NFP2009 NICHE NPT STUNED III STUNED IV YMLP NA-LLL HEC VSB WDS
2011 2.221 7.844 167 13.557 1.533 28 3.964 270 155 8 29.747
2010 2.551 15.713 1.683 456 3.882 5.918 456 3 14 30.676
2011 927 237 1.188 201 3 319 26 79 2.980
2010 109 871 651 149 3 282 72 2.137
Vooruitontvangen apparaatskosten
x € 1.000 BUZA
Nuffic – Jaarverslag 2011
EU Overig
58
MENA NFP NFP2009 NICHE STUNED III YMLP NA-LLL HEC VSB
Jaarverslag 2011
Te betalen programmamiddelen
x € 1.000 BUZA
2010 55 55
2011 19 65 84
MHO SPP
Totaal programmamiddelen en apparaatskosten
32.811
32.868
In het saldo NFP2009 is een voorschot voor 2012 begrepen van € 5,2 miljoen. Het saldo NPT van € 13,5 miljoen is hoog omdat er minder is bevoorschot aan de instellingen als gevolg van lagere besteding in de projecten dan was begroot. Verlofrechten personeel en vakantietoelage De per balansdatum opgebouwde rechten van personeel in verband met bestaande verlofuren en vakantie-uitkering (juni t/m december) zijn als kortlopende schuld opgenomen.
x € 1.000 Reservering vakantie-uitkering Reservering verlofuren
2011 386 882 1.268
2010 393 937 1.330
De reservering verlofuren neemt af vanwege intern beleid om verlofstuwmeren af te bouwen en medewerkers aan te sporen vakantiedagen op te nemen. Overlopende passiva
x € 1.000 UNESCO Werelderfgoedcomité UNESCO overig Euraxess Ford Adviezen NICHE Accountantscontrole Te betalen ontslagvergoeding Overig
2011 48 168 5 223 117 88 336 605 1.590
2010 48 81 33 186 96 101 30 505 1.080
De overlopende passiva nemen in totaal toe door de toename in te betalen ontslagvergoedingen als gevolg van het aangepaste mobiliteitsbeleid ter bevordering van de uitstroom. Door de ontvangst van een legaat neemt de post UNESCO overig in 2011 toe. De post ‘Overig’ bestaat uit een reservering voor te betalen belasting in het buitenland
Te betalen vennootschapsbelasting De schuld te betalen vennootschapsbelasting omvat de vennootschapsbelasting die met terugwerkende kracht over de afgelopen vijf jaren zal moeten worden afgedragen aan de fiscus.
x € 1.000 Te betalen vennootschapsbelasting
2011 627
2010 -
Nuffic – Jaarverslag 2011
voor de Neso-directeuren, nog te betalen bedragen aan de Neso-desks India en Taiwan, en nog te ontvangen facturen.
59
3.5.8 Financiële instrumenten De Nuffic maakt bij de uitvoering van haar activiteiten gebruik van uiteenlopende financiële instrumenten die de Nuffic blootstellen aan markt- en/of kredietrisico’s. Dit betreffen financiële instrumenten die in de balans zijn opgenomen, zoals debiteuren, overige vorderingen, liquide middelen, crediteuren en overige schulden (alleen kort vreemd vermogen). De Nuffic heeft procedures en gedragslijnen om de omvang van het kredietrisico te beperken. De Nuffic handelt niet in aandelen, buitenlandse obligaties en derivaten. Kredietrisico De vorderingen uit hoofde van debiteuren zijn voornamelijk verspreid over Nederlandse hogeronderwijsinstellingen. Deze worden gefinancierd door het ministerie van OCW. De vorderingen uit hoofde van programmamiddelen en apparaatskosten zijn geconcentreerd bij het ministerie van BUZA. Het risico is laag dat deze partijen niet aan hun verplichtingen kunnen voldoen. Renterisico De Nuffic heeft geen leningen opgenomen of uitgegeven en loopt wat dat betreft geen risico’s. Wel houdt de Nuffic een groot deel van haar vermogen aan in liquide middelen, op bankrekeningen in rekening courant, zakelijke spaarrekeningen en kortlopende deposito’s. De rentepercentages op deze banktegoeden zijn het afgelopen jaar gedaald. Uit het oogpunt van voorzichtigheid wordt in de begroting altijd uitgegaan van een beperkt bedrag aan renteinkomsten. Marktwaarde De marktwaarde van de in de balans verantwoorde financiële instrumenten, waaronder vorderingen, liquide middelen en kortlopende schulden, benadert de boekwaarde ervan. De financiële instrumenten (zowel financieel actief als financieel passief) worden gewaardeerd volgens de historische waarde. Kasstroomrisico en liquiditeitsrisico De Nuffic wordt periodiek bevoorschot door haar financiers. Het kasstroomrisico en het liquiditeitsrisico worden beperkt
Nuffic – Jaarverslag 2011
door de spreiding van betalingen. Overigens is het merendeel van de banktegoeden direct opneembaar.
60
Jaarverslag 2011
3.5.9 Niet in de balans opgenomen verplichtingen en activa Bankgaranties In 2011 zijn geen bankgaranties afgegeven of openstaand. Huur-/leaseverplichtingen Huur Neso-kantoren De totale huurverplichting van de Nuffic Neso-kantoren bedraagt € 442.000. Hiervan is € 21.000 vooruitbetaald en in de balans verwerkt. De resterende verplichting bedraagt €421.000 waarvan €267.000 korter dan een jaar en € 154.000 langer dan jaar. Huur woonruimte Nuffic Neso-directeuren De totale huurverplichting bedraagt € 212.000. Hiervan is € 92.000 vooruitbetaald en in de balans verwerkt. De resterende verplichting bedraagt € 120.000 waarvan € 71.000 korter dan een jaar en € 49.000 langer dan een jaar. Lease kopieerapparaten en uitbesteding drukwerk Er is een leasecontract met Océ voor de huur van kopieerapparaten tot 1 oktober 2013. De verplichting op korte termijn bedraagt € 29.000 en die langer dan een jaar bedraagt € 21.000. Bovendien is drukwerk aan Océ uitbesteed. De verwachte drukkosten bedragen € 50.000 voor 2012 en € 70.000 voor de periode na 2012. Overige verplichtingen In 2010 is een driejarige verplichting aangegaan met de cateraar Sodexo. De verplichting korter dan een jaar bedraagt € 50.000 en de verplichting langer dan een jaar bedraagt € 53.000. De receptiediensten zijn uitbesteed aan Accent. De resterende verplichting van een jaar bedraagt €119.000. Voor de inhuur van een consultant ten behoeve van het Ford-
Nuffic – Jaarverslag 2011
programma 2011/2012 is een verplichting aangegaan van € 50.000.
61
3.6
Toelichting op de staat van baten en lasten
3.6.1 Nuffic-programmamiddelen Hieronder is een specificatie gegeven van de baten per programma. Het betreft het deel van de programma’s dat voor rekening en risico is van de Nuffic. Specificatie programmamiddelen x €1.000
OCW
Realisatie 2011 BuZa EU Overig Totaal
392
-
-
1.986
-
27.392
2.378
-
27.392
-
STUNED III
-
1.190
-
Informatiediensten
-
1.190
-
2.378
1.190
27.392
EUI NA-LLL
-
Totaal
Begroting 2011 BuZa EU Overig Totaal
OCW
Realisatie 2010 BuZa EU Overig Totaal
392
454
-
-
-
454
416
-
-
-
416
29.378
1.191
-
26.966
-
28.157
1.968
-
22.663
-
24.631
29.770
1.645
-
26.966
-
28.611
2.384
-
22.663
-
25.047
-
1.190
-
220
-
-
220
-
4.475
-
-
4.475
-
1.190
-
220
-
-
220
-
4.475
-
-
4.475
-
30.960
1.645
220
26.966
-
28.831
2.384
4.475
22.663
-
29.522
-
Programmamanagement
OCW
*
*
*: In de jaarrekening van 2010 zijn baten programmamiddelen opgenomen voor het programma VSB dat de Nuffic in opdracht van het VSBfonds uitvoert. Omdat dit programma niet voldoet aan de criteria voor het verwerken van baten in de jaarrekening, namelijk voor economisch risico van de stichting, is besloten om dit programma niet meer op te nemen in de staat van baten en lasten. Dit is geconstateerd naar aanleiding van een interne toetsing van het economisch risico van alle programma’s die door de Nuffic worden beheerd. Naar aanleiding van de resultaten van dit onderzoek is geconstateerd dat het programma VSB niet in de staat van baten en lasten moet worden verwerkt. De Nuffic heeft namelijk alleen een administratieve functie bij de uitvoering van dit programma en fungeert als een administratiekantoor voor het VSBfonds. Omdat de baten gelijk zijn aan de lasten, heeft dit herstel in de staat van baten en lasten geen resultaatseffect. In de jaarrekening van 2010 was aan baten en lasten € 1.602.000 opgenomen. Hieronder volgt voor de twee grootste programma’s die voor rekening en risico van de Nuffic worden uitgevoerd een toelichting. De Nuffic is als penvoerder Nationaal Agentschap verantwoordelijk voor het beheer van het programma Leven Lang Leren en is tevens aansprakelijk voor claims die voortvloeien uit de uitvoering van het programma als geheel. De andere partners zijn CINOP en het Europees Platform. In het samenwerkingsverband is de aansprakelijkheid voor de uitvoering van hun deel van het programma bij deze partners neergelegd. De duur van het programma is van 1 januari 2007 tot en met 31 december 2013. Jaarlijks ontvangt de Nuffic van de Europese Commissie een overeenkomst met de voor dat jaar toegekende bedragen voor de diverse subprogramma’s binnen het programma Leven Lang Leren. Alle afgerekende programmamiddelen Leven Lang Leren, alsmede de apparaatskosten voor CINOP en het Europees Platform lopen via de staat van baten en lasten van de Nuffic. Als afgerekend worden beschouwd de gelden die na ontvangst van het finale rapport definitief zijn toegekend door het NA. Het NA-LLL legt jaarlijks verantwoording af aan Nuffic – Jaarverslag 2011
de Europese Commissie middels het Yearly NA Report vóór 30 april.
62
De realisatie NA-LLL is conform de begroting.
Jaarverslag 2011
StuNed-III wordt uitgevoerd onder verantwoordelijkheid en voor eigen risico van de Nuffic. De subsidieverstrekker draagt geen enkele verantwoordelijkheid of aansprakelijkheid tegenover een derde partij over de uitvoering van de overeenkomst. De looptijd van het programma is van 1 januari 2005 tot en met 1 november 2011. In 2012 zal de eindafrekening voorzien van een accountantsverklaring worden ingediend. Voor StuNed-III geldt dat uitbetalingen aan de studenten en instellingen als afgerekend worden beschouwd. In 2011 is nog een aantal uitgestelde trainingen, die begroot waren in 2010, gefinancierd waardoor de realisatie hoger is dan was begroot.
3.6.2 Baten Nuffic-organisatie (Generieke) subsidie ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap De generieke subsidie 2011 van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap die onderdeel uitmaakt van de meerjarige subsidiebeschikking 2008-2011, werd toegekend met de brief van 11 januari 2011, referentie HO&S/CBV/263114 van € 27.056.000, voor enerzijds programmamiddelen en anderzijds het apparaat. Met de brief van 25 augustus 2011,referentie BEK/BPR-2011/41432M, is de subsidie verhoogd met € 178.000 voor loon- en prijsbijstelling. Van het totale bedrag van € 27.234.000 is € 15.306.000 toegerekend aan het apparaat en € 11.928.000 aan de programmamiddelen. In het bedrag toegerekend aan het apparaat zijn ook bedragen inbegrepen voor het Rode Loperprogramma en het project Holland Alumni netwerk. De baten zijn uiteindelijk bepaald aan de hand van de werkelijk uitgevoerde generieke activiteiten. Deze bedroegen in totaal € 16.693.000. De gerealiseerde baten waren hoger dan de toekenning. Het verschil is onttrokken aan de egalisatiereserve waarvoor een bedrag was opgenomen in de begroting. Daarnaast werden voor overige (ad-hoc) activiteiten door het ministerie van OCW gelden beschikbaar gesteld, zoals voor het Nationaal Agentschap Leven Lang Leren, het project Zichtbaarheid UNESCO en het project Euraxess. De meerjarige subsidiebeschikking van OCW zou eindigen per ultimo 2011. In de brief van OCW van 21 december 2011 met referentie HO&S/CBV/356346 zijn de afspraken met OCW over de afwikkeling van de egalisatiereserve vastgelegd. De subsidierelatie is daarmee met een jaar verlengd tot 01-01-2013. Voor de periode 2012-2015 is een nieuwe bestuurlijke overeenkomst getekend. De generieke subsidie voor 2012 is vastgelegd in de brief van 8 december 2011, referentie HO&S/CBV/346185, voor een totaal bedrag van € 17.100.000. Subsidies ministerie van Buitenlandse Zaken
x € 1.000 Beheer programma NICHE Beheer programma NFP2009 Beheer programma's NFP/NPT STUNED III STUNED IV Overig
Realisatie Begroting Realisatie 2011 2011 2010 3.595 3.465 3.777 1.477 1.542 1.633 756 824 1.319 103 86 259 237 247 262 182 226 54 6.350 6.390 7.304
De programma’s van Buitenlandse Zaken hebben geen structureel karakter maar zijn wel meerjarig. NFP, NPT, NFP2009 en NICHE lopen tot uiterlijk 30 juni 2013 door. StuNed-III loopt tot 1 november 2011 en StuNed-IV tot 30 november 2016.
Nuffic – Jaarverslag 2011
De subsidies vanuit het ministerie van Buitenlandse Zaken zijn in lijn met de begroting.
63
Europese Commissie Het Nationaal Agentschap Leven Lang Leren wordt voor een belangrijk deel gefinancierd door de Europese Commissie. De baten zijn in lijn met de begroting. Het contract van het Nationaal Agentschap Leven Lang Leren loopt tot en met 31 december 2013. Daarnaast zijn er projecten uitgevoerd door de directie Informatiediensten die gefinancierd zijn door de EC, zoals het project Bologna. Overige donoren De overige baten betreffen inkomsten uit beheer van programma’s en activiteiten anders dan die van het ministerie van OCW, het ministerie van BUZA en de Europese Commissie. De overige baten bestaan onder andere uit een gemeentesubsidie voor de Dag van de Internationale Student, fees van deelnemers voor fairs en conferenties, in rekening gebrachte diplomawaarderingen en IDW-adviezen en subsidie van DUO in het kader van de meeneembaarheid studiefinanciering. De overige baten hebben geen structureel karakter. De overige baten zijn in 2011 lager dan begroot door stopzetting van de CIEE activiteiten per 1 september 2011 en omdat er minder fairs zijn georganiseerd. Interest De hoogte van de baten uit interest is van een aantal externe factoren afhankelijk. Een daarvan is de marktrente. Het treasurybeleid van de Nuffic houdt in dat de gelden niet worden belegd. De interestbaten die hier zijn verantwoord betreffen de interest op de niet-generieke activiteiten. De interest toegerekend aan de OCW-activiteiten is toegevoegd aan de egalisatiereserve OCW. De interest ontvangen voor specifieke programmarekeningen is aan het betreffende programma toegerekend.
3.6.3 Lasten Nuffic-organisatie Personeel De personele lasten bestaan uit drie componenten. Personeel met een contract naar Nederlands recht, lokaal personeel Nuffic Neso Indonesië, Vietnam en Korea, alsmede personeelsbeheer.
x € 1.000 Lonen en salarissen Pensioenlasten Sociale lasten Subtotaal salarislasten incl. pensioen- en sociale lasten Uitkeringen na ontslag Lokaal personeel Neso Indonesië, Vietnam en Korea Personeelsbeheer
Realisatie Begroting Realisatie 2011 2011 2010 10.226 10.249 10.221 * 1.373 1.300 1.336 1.053 1.000 1.063 12.652 12.549 12.620 1.119 380 380 222 204 195 1.173 987 1.027 15.166 14.120 14.222
* Aangepast ten behoeve van vergelijkingsdoeleinden.
In de personele lasten is de vergoeding voor de leden van de Raad van Toezicht inbegrepen. Voorheen werden deze Nuffic – Jaarverslag 2011
kosten bij overige dienstverlening opgenomen. De vergelijkende cijfers voor de lonen en salarissen zijn verhoogd met
64
€ 42.000 en bij ‘overige dienstverlening’ verminderd met hetzelfde bedrag. De personele lasten zijn begroot op basis van de cao-afspraken die tot 2011 van kracht waren. De begrote personele sterkte is voor een deel met detacheringen en uitzendkrachten ingevuld. Het gemiddelde aantal fte’s contractpersoneel van de Nuffic bedraagt:
Jaarverslag 2011
Nederland (incl. Nuffic Neso-directeuren) Buitenland
2011
2010
191 20 211
194 21 215
De salarislasten (incl. pensioen- en sociale lasten) zijn ten opzichte van 2010 nagenoeg gelijk gebleven en ook in lijn met de begroting. Er is een lichte stijging in de salarislasten per fte ten opzichte van vorig jaar, onder andere door een hogere premie voor de pensioenvoorziening. De kosten voor uitkeringen na ontslag nemen fors toe ten opzichte van vorig jaar. In het kader van een aangepaste mobiliteitsregeling ter bevordering van doorstroom en uitstroom van medewerkers, zijn afspraken met een aantal werknemers gemaakt. Naar aanleiding hiervan zijn onder andere een voorziening voor uitkeringen na ontslag van € 750.000 en een reservering voor te betalen ontslagvergoedingen getroffen van € 336.000. De post personeelsbeheer bestaat grotendeels uit werving en selectie, uitzendtoelage Nuffic Neso-directeuren, kosten woon-werkverkeer en stafontwikkeling. De kosten zijn hoger dan begroot door onder andere de werving van leden van de Raad van Toezicht en door hogere uitzendkosten wegens herplaatsingen van twee Neso-directeuren . Bezoldiging Bestuur en Raad van Toezicht De kosten van het Bestuur en van de Raad van Toezicht zijn als volgt. Bestuurder/Algemeen Directeur: S.P. van den Eijnden
Bruto-inkomen vast (incl. vakantiegeld en eindejaarsuitkering) Variabele inkomen Totale bruto-inkomen Onkostenvergoeding Werkgeversbijdrage sociale lasten en pensioenpremies Totale inkomen
2011
2010
130.600 0 130.600 1.700
132.200 0 132.200 1.700
26.300 158.600
26.000 159.900
Duur arbeidsovereenkomst onbepaalde tijd Pensioenafspraken
conform CAO VSNU bij het ABP
Raad van Toezicht
Voorzitter Overige leden
2011
2010
7.500 22.640 30.140
8.200 34.100 42.300
Carmelcollege (lid Raad van Toezicht). Nevenfuncties van de leden van de Raad van Toezicht staan opgenomen in het Bericht van de Raad van Toezicht (zie het begin van dit jaarverslag). In 2011 stonden voor een deel van het jaar twee vacatures voor de Raad van Toezicht open. Deze zijn pas in de loop van 2011 ingevuld. Hierdoor is de vergoeding lager dan voorgaand jaar.
Nuffic – Jaarverslag 2011
De Bestuurder vervult nevenfuncties bij het ROC Aventus (lid en vicevoorzitter Raad van Toezicht) en bij de Stichting
65
Uitzendkrachten
x € 1.000 Uitzendkrachten en detacheringen Nederland Uitzendkrachten en detacheringen Neso-kantoren
Realisatie Begroting Realisatie 2011 2011 2010 683 1.000 962 619 722 680 1.302 1.722 1.642
In zowel 2011 als 2010 zijn medewerkers via een detachering of uitzendbureau ingehuurd. In de ondersteunende functies en functies in het beheer van programma’s ten tijde van een piekbelasting zijn de meest voorkomende situaties waarin dit nodig is. De kosten uitzendkrachten zijn fors lager doordat een aantal functies is vervuld en inhuur niet meer nodig was. Bovendien zijn anticiperend op de aangekondigde bezuinigingen, minder uitzendkrachten ingehuurd. Het personeel dat voor de Nuffic Neso-kantoren wordt ingehuurd is met uitzondering van kantoor Indonesië, Vietnam en Korea, niet in dienst van de Nuffic. Huisvesting
x € 1.000 Groot onderhoud Energie Schoonmaakkosten Onderhoud en overige kosten Huur huisvesting
Realisatie Begroting Realisatie 2011 2011 2010 152 90 599 90 132 78 132 125 129 261 248 214 * 345 477 714 980 1.072 1.734 *
* Aangepast ten behoeve van vergelijkingsdoeleinden.
De afschrijvingskosten worden vanaf 2011 apart gepresenteerd in de staat van baten en lasten en niet als onderdeel van de huisvestinglasten en inventariskosten zoals in de jaarrekening 2010 wel het geval was. De vergelijkende cijfers zijn hierdoor verminderd met een bedrag van € 223.000. Bovendien zijn kosten van de receptie voor het bedrag van €79.000 toegevoegd aan de vergelijkende cijfers van ‘onderhoud en overige kosten’. Vanaf 2011 worden deze kosten hieronder gepresenteerd. In de jaarrekening van 2010 werd dit nog onder overige dienstverlening verantwoord. Vorig jaar heeft een extern bureau een nieuw onderhoudsplan opgesteld. Uitgangspunt hiervoor was een bouwkundige inspectie na voltooiing van de interne renovatie. Op basis van dat plan is in 2010 een eenmalige extra dotatie gedaan van € 529.000. Dit jaar is het onderhoudsplan aangepast waarbij een aantal werkzaamheden eerder wordt uitgevoerd dan in het plan oorspronkelijk is opgenomen. De dotatie aan de voorziening groot onderhoud is hierdoor hoger dan begroot. Huur huisvesting betreft de huur van de Nuffic Neso-kantoren. In 2010 was de incidentele huur van het tijdelijke pand inbegrepen waarin de Nuffic gedurende de periode van de renovatie was gehuisvest. Hierin waren ook begrepen de
Nuffic – Jaarverslag 2011
servicekosten, waaronder energie.
66
Jaarverslag 2011
Afschrijvingskosten
Afschrijvingsk osten x € 1.000 Afschrijving gebouwen Afschrijving andere vaste bedrijfsmiddelen
Realisatie Begroting Realisatie 2011 2011 2010 288 283 223 237 372 223 525 655 446 *
* Aangepast ten behoeve van vergelijkingsdoeleinden.
De afschrijvingskosten worden vanaf dit jaar als een aparte kostensoort verantwoord in de staat van baten en lasten. De kosten voor afschrijving gebouwen is in de jaarrekening van 2010 onder huisvesting gepresenteerd en de kosten voor afschrijving inventaris onder de kantoorkosten en inventaris. De afschrijvingskosten zijn hoger in 2011 door activering van de kosten voor de verbouwing van het pand vorig jaar en door vervanging van meubilair en computers. Wel blijft de realisatie ruim binnen de begroting. Kantoorkosten en inventaris
x € 1.000 Inventaris Telefonie en digitaal verkeer Fotokopieer- / verzendkosten Overige kantoorkosten
Realisatie Begroting Realisatie 2011 2011 2010 231 333 309 * 156 221 161 286 250 286 284 340 336 957 1.144 1.092 *
* Aangepast ten behoeve van vergelijkingsdoeleinden.
De afschrijvingskosten worden vanaf 2011 apart gepresenteerd in de staat van baten en lasten en niet als onderdeel van de huisvestingslasten en inventariskosten zoals in de jaarrekening 2010 wel het geval was. De vergelijkende cijfers van de inventariskosten zijn hierdoor verminderd met een bedrag van € 223.000. De inventariskosten zijn lager dan begroot, omdat intern ingezet is op reductie van deze kosten in het kader van de bezuinigingen. Publicaties en documentatie
x € 1.000 Documentatie Publicaties Reclame Internet
Realisatie Begroting Realisatie 2011 2011 2010 178 167 187 461 476 596 166 221 135 255 257 173 1.060 1.121 1.091
Vorig jaar waren publicatiekosten gemaakt voor de vormgeving van het beeldmerk Study in Holland en voor brochures voor NFP2009+ en NICHE. Dit jaar wordt meer gebruik gemaakt van digitale publicaties. Dit verklaart de verschuiving van publicatiekosten naar internetkosten in vergelijking met vorig jaar.
Nuffic – Jaarverslag 2011
De publicatie en documentatiekosten zijn in lijn met de begroting.
67
Reizen en conferenties
x € 1.000 Binnenlandse reizen Internationale reizen en DSA Conferenties en congressen Representatie Neso-evenementen
Realisatie Begroting Realisatie 2011 2011 2010 158 130 142 709 661 642 703 991 729 229 97 290 243 540 295 2.042 2.419 2.098
De kosten voor internationale reizen en DSA en voor conferenties en congressen zijn lager dan begroot door bezuinigingen bij NICHE. Het laatste heeft geleid tot vermindering van het aantal projecten, waardoor de kosten voor bijeenkomsten lager waren dan begroot. In de representatiekosten zijn ook de uitgaven aan promotiemateriaal voor Neso-evenementen verantwoord. De kosten voor representatie en Neso-evenementen zijn gezamenlijk lager dan begroot door minder promotieactiviteiten voor Huygens wegens afloop van dit programma en doordat minder instellingen hebben deelgenomen aan fairs.
Subsidies
x € 1.000 Subsidies
Realisatie Begroting Realisatie 2011 2011 2010 67
In 2011 zijn geen subsidies verstrekt. Overige dienstverlening
x € 1.000 Activiteitenbeheer Financiële adviezen en controle Overig
Realisatie Begroting Realisatie 2011 2011 2010 979 914 1.566 196 220 216 2.503 1.795 1.610 * 3.678 2.929 3.392
* Aangepast ten behoeve van vergelijkingsdoeleinden.
Vanaf 2011 worden de toelagen voor de leden van de Raad van Toezicht opgenomen bij de lonen en salarissen. In de jaarrekening 2010 werd dit nog opgenomen onder de overige dienstverlening. De vergelijkende cijfers voor de lonen en salarissen is verhoogd met € 42.000 en bij overige dienstverlening verminderd voor hetzelfde bedrag. Bij overige dienstverlening zijn tevens receptiekosten voor het bedrag van € 79.000 in mindering gebracht bij de vergelijkende cijfers en toegevoegd aan ‘onderhoud en overige kosten’ bij de huisvestingskosten. Vanaf 2011 worden deze kosten hieronder gepresenteerd.
Nuffic – Jaarverslag 2011
Het activiteitenbeheer betreft uitbestede werkzaamheden die voor het beheer van programma’s plaatsvinden. De
68
kosten voor het activiteitenbeheer zijn in lijn met de begroting. Overige dienstverlening betreft voornamelijk consultancy-opdrachten en diensten voor IT en automatisering. De hogere realisatie is onder meer te verklaren door kosten gemaakt voor de bescherming van de merknamen van de Nuffic, Neso’s en Study in Holland. Inbegrepen in de kosten overige dienstverlening zijn ook kosten voor het programma Rode Loper en inhuur van consultants voor diverse onderzoeken. Deze kosten waren niet begroot.
Jaarverslag 2011
Honoraria van de accountant Hieronder is een overzicht opgenomen van de honoraria voor controle en overige dienstverlening. De honoraria zijn uitgesplitst naar categorieën van dienstverlening per kalenderjaar. In de kosten van de andere controleopdrachten zijn onder andere begrepen de controle van de programma’s NFP, NPT, NICHE, Stuned-III en IV en NA-LLL. In 2010 zijn de kosten hoger vanwege de incidentele controle van het programma Euraxess. Het fiscaal advies heeft betrekking op het bepalen van de BTW-positie van de Nuffic.
Onderzoek van de jaarrekening Andere controleopdrachten Adviesdiensten op fiscaal terrein Andere niet-controlediensten Totaal
x € 1.000 Onderzoek van de jaarrekening Andere controleopdrachten Adviesdiensten op fiscaal terrein Andere niet-controlediensten Totaal
2011
2011
Overig KPMG Netwerk
Totaal
2 2
75 88 2 166
2010
2010
2010
KPMG Accountants NV 77 95 173
Overig KPMG Netwerk
Totaal
-
77 95 173
Nuffic – Jaarverslag 2011
x € 1.000
2011 KPMG Accountants NV 75 88 164
69
3.6.4 Belastingen De stichting Nuffic voert een aantal activiteiten uit die kwalificeren als ondernemingsactiviteiten. De Nuffic heeft sinds 2008 overschotten behaalt op haar ondernemingsactiviteiten. Op basis hiervan kwalificeert Stichting Nuffic zich als belastingplichtige voor de vennootschapsbelasting. Het gewogen gemiddelde toepasselijke belastingtarief bedraagt 27%. De belastinglast in de staat van baten en lasten over 2011 bedraagt € 96.000 ofwel 23% van het resultaat vóór belastingen en bestaat uit de volgende componenten:
x € 1.000 Belastinglast huidig boekjaar Belastingbesparing in verband met investeringsaftrek Belastingen over niet-aftrekbare kosten Uitgestelde belastinglast Aanpassing waardering compensabele verliezen Correctie voorgaande perioden Belastinglast
2011 96 531
2010 - * -
627
-
Resultaat 770 605 784 -216
Belastinglast 185 140 206 -
De correctie voorgaande perioden is als volgt opgebouwd:
x € 1.000 Jaar 2010 Jaar 2009 Jaar 2008 Jaar 2007 Correctie voorgaande perioden
531
*: Bij de berekening van de belastinglast van 2008 is het verlies van 2007 verrekend met het resultaat van 2008.
Nuffic – Jaarverslag 2011
In de belastinglast is heffingsrente inbegrepen.
70
Jaarverslag 2011
4
Overige gegevens
4.1
Bestemming resultaat
Nuffic – Jaarverslag 2011
Het Bestuur stelt voor om het negatieve resultaat 2011 van € 207.000 ten laste te brengen van de algemene reserve.
71
4.2
Controleverklaring
Nuffic – Jaarverslag 2011
Aan: het bestuur van Stichting Nuffic
72
Nuffic – Jaarverslag 2011
Jaarverslag 2011
73
74
Nuffic – Jaarverslag 2011
Jaarverslag 2011
Nuffic – Jaarverslag 2011
Bijlage
75
Bijlage 1
BUZA
Ministerie van Buitenlandse Zaken
CEAIE
China Education Association for International Exchange
CEPs
Education Information Fact Sheets
CIDM
Coördinatiepunt Informatieverstrekking Diploma Mills
CIEE
Council for International Educational Exchange
CINOP
Centrum voor Innovatie en Opleiding
COLO
Colo is de vereniging van de kenniscentra beroepsonderwijs bedrijfsleven
CORE 2
Competences in Education and Cross-border Recognition
CSCSE
Chinese Service Center for Scholarly Exchange
CV
Culturele Verdragen
DIS
Dag van de Internationale Student
DSA
Daily Subsistence Allowance
DUO
Dienst Uitvoering Onderwijs
EAR
European Area for Recognition project
EC
Europese Commissie
ECA
European Consortium of Accreditation
EHEA-QF
European Higher Education Area Qualification Framework
ENIC
European National Information Centre on Academic Recognition and Mobility
EP
Europees Platform
EQF
European Qualification Framework
ERASMUS-
Programma voor verhoging van de kwaliteit van het hoger onderwijs en de bevordering van het
Nuffic – Jaarverslag 2011
MUNDUS
76
Lijst met afkortingen
intercultureel begrip door middel van samenwerking met derde landen
EU-Asia
Higher Education Platform
EUI
European University Institute
EUROPASS
Initiatief van de EC waarmee vaardigheden en competenties kunnen worden vastgelegd
EVD
Economische Voorlichtingsdienst, agentschap ministerie van Economische Zaken
Ford IFP
Ford Foundation International Fellowships Program
HAn
Holland Alumni network
HBO-raad
Vereniging van alle bekostigde hogescholen in Nederland
HEC
Higher Education Commission van Pakistan
HSP
Huygens Scholarship Programme
HUYGENS
High-level University Year to Gain Excellence in the Netherlands
IAEA
International Atomic Energy Agency
IDW
Internationale Diplomawaardering
IMPI
Indicators for Mapping and Profiling Internationalization
IND
Immigratie- en Naturalisatiedienst
IP
Intensieve Programma’s
ISO
International Organisation for Standardization
ISPAC
Catalogue of International Study Programmes and Courses in the Netherlands
KBS
Kommissie Buitenlandse Studerenden
LEONARDO
Actieprogramma ten behoeve van de ontwikkeling van een beleid van de EU inzake beroepsopleiding Middle East and North Africa Scholarships Programme
MENA
MINT
Mapping Internationalization
MOBSTACLES
Mobility obstacles
MOU
Memorandum of Understanding
MSF
Meeneembare studiefinanciering
NA
Nationaal Agentschap
NA-LLL
Nationaal Agentschap Leven Lang Leren
NARIC
National Academic Recognition Information Center
NCP
Nationaal Contactpunt beroepserkenning
NEC
Nationaal Europass Centrum
Neso
Netherlands Education Support Office
NIEM
Nuffic International Education Monitor
NORRAG
Network for Policy Research Review and Advise on Education and Training
NPT NQF
Netherlands Programme for the institutional strengthening of post secondary education and Training capacity National Qualification Framework
OCW
Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap
SiH
Study in Holland
StuNed
Studeren in Nederland
Tempus
Trans-Europees Samenwerkingsprogramma voor het hoger onderwijs
UNESCO
United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization
UWV
Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekering
VLIR
Vlaamse zusteroganisatie
VSBfonds
Beurzenfonds van het (landelijke) VSBfonds
VSNU
Vereniging van Samenwerkende Nederlandse Universiteiten
WDS
Wim Deetman Studiefonds
YMLP
Indonesia’s Young Leaders Programme
Nuffic – Jaarverslag 2011
Jaarverslag 2011
77