JAARVERSLAG Jan van Eyck Academie

1

JA ARVERSLAG 2004 Jan van Eyck Academie

2

…

Noot van de uitgever Wilt u op de hoogte blijven van de onderzoeksprojecten, producties, activiteiten en laatste ontwikkelingen van de Jan van Eyck Academie, stuur dan een e-mail met uw adresgegevens naar [email protected]. U ontvangt dan onze maandelijkse nieuwsbrief en uitnodigingen.

3

HET BEZOEK

4

…

Teksten door Koen Brams, Armand Guicherit, Petra Van der Jeught, Laurens Schumacher, Dorrie Tattersall, Kim Thehu Redactionele begeleiding door Kim Thehu Redactie door Petra Van der Jeught, Dorrie Tattersall, Kim Thehu Vertaling door Petra Van der Jeught (Engels–Nederlands), Dorrie Tattersall (Nederlands–Engels) Fotografie door Adriaan Mellegers i.s.m. Peggy Franck, Paul Hendrikse Ontwerp en concept door Adriaan Mellegers Productionele begeleiding door Jo Frenken Gedrukt door Drukkerij Bern. Claessens, Sittard Gebonden door Boekbinderij M. van den Berg BV, Landgraaf Oplage Nederlands 500 & Engels 500 Maastricht, juni 2005 Jan van Eyck Academie Academieplein 1 6211 KM Maastricht t. +31 (0)43 35 03 737 f. +31 (0)43 35 03 799 e. [email protected] w. www.janvaneyck.nl

inhoud 115

inleiding

019 021 054 061 064 067 078 080 084 090 094 097

onderzoeksprojecten seminars/werkgroepen symposia aanstaande symposia lezingen/presentaties projecten van curatoren publicaties publicaties in productie tijdgerelateerde producties toekomstige tijdgerelateerde producties prijzen

107 112 117 132 141 160 166

beeldende kunst_adviserende onderzoekers beeldende kunst_onderzoekers ontwerpen_adviserende onderzoekers ontwerpen_onderzoekers theorie_adviserende onderzoekers theorie_onderzoekers

189

Agenda

235 236 237 239 243 248 249 250

Instituut

Portfolio

Activiteiten

beleidsorganen_raad van bestuur beleidsorganen_policy board beleidsorganen_editorial board beleidsorganen_selectiecommissies beleidsorganen_vergadering van onderzoekers beleidsorganen_personeelsoverleg het artistieke apparaat_onderzoekers

5

6

inhoud

255 257 258 261 264 267 269 272 276 278 279 284 285 286 290 291 293 294 295

het artistieke apparaat_adviserende onderzoekers organisatie_onderzoekerssecretariaat organisatie_afdelingssecretariaat organisatie_werkplaatsen organisatie_bibliotheek organisatie_documentatiecentrum organisatie_productiebureau organisatie_interne en externe communicatie organisatie_administratie organisatie_catering en schoonmaak organisatie_personeel organisatie_overleg en lidmaatschappen financiën_algemeen financiën_inkomsten financiën_besparingen financiën_exploitatie en toelichting financiën_balans infrastructuur_huisvesting infrastructuur_faciliteiten

297

bijlagen

311

index

…

7

8

…

…

9

10

…

…

11

inleiding

15

Een jaarverslag opstellen betekent een inventaris maken, lijsten aanleggen van wat plaatsvond en van wat gemaakt is. Het betekent de intellectuele, praktische en creatieve voortgang peilen die de (adviserende) onderzoekers hebben gerealiseerd. Dat is het praktische deel. Maar een rapport als dit ambieert om ook de competenties, de creatieve intelligentie en de gedachtewereld van de (adviserende) onderzoekers te schetsen. Het wil de lezer het onversneden plezier laten voelen van het artistieke en intellectuele werk dat is verricht. Bladerend door dit rapport wordt het onmiddellijk duidelijk dat de Jan van Eyck een plek is waar vragen aan de orde zijn: de mensen die samen de Jan van Eyck gemeenschap vormen, nemen een kritische en vragende houding aan. Ze streven ernaar om vernieuwend te zijn in hun culturele en visuele productie – zowel in de Beeldende Kunsten, Ontwerpen als in Theorie. Ze bekijken, bestuderen, onderzoeken, debatteren, onderhandelen, wisselen uit, ervaren, vernieuwen, improviseren en creëren. Ze werken samen en smeden allianties, onderzoeken constructies en produceren en testen concepten voordat ze die aannemen of verwerpen. De uiteenlopende projecten en producties – gemeenschappelijk én individueel – aan de Jan van Eyck zijn zo heterogeen dat ze niet kunnen worden ‘gevat’ in een korte inleiding. Of dit jaarverslag nu met een oog voor het algemene gelezen wordt, met een oog voor detail of gewoon op een lineaire manier, telkens zal de inhoud zich op verschillende niveaus manifesteren. De projecten gaan nu eenmaal veel relaties aan, hun materiële en immateriële configuratie speelt met verschillende dimensies, ze ontplooien zich op uiteenlopende manieren in ruimte en tijd. Hoe dit alles te presenteren? Een eenduidige manier bestaat daar niet voor, net zo min als er een ‘juiste’ manier bestaat om projecten op te zetten en aan onderzoek te doen.

16

…

De projecten die uitvoerig beschreven staan in het Portfolio – zoals Authoring the city, CLiC, Micropolis, Trichtlinnburg, Visualizing the visual – onderzoeken hoe de perceptie, ervaring en creatie verloopt via verschillende reproductiemedia zoals fotografie, film, muziek, geluidsopnames, grafieken, tekeningen en performance. Authoring the city, bijvoorbeeld, beschouwt de stad als een arena van spelers en onderzoekt de sociale, historische en technologische conditie van stedelijke communicatie. De (adviserende) onderzoekers die bij dit project betrokken zijn ontwikkelen strategieën, verzamelen en analyseren data, gaan letterlijk op stap, tekenen alternatieve kaarten uit of stellen een subjectieve atlas op die de aanzet vormt voor nieuwe narratieven. Trichtlinnburg gaat een conversatie aan met de stad, onderzoekt stedelijke etiquette en werkt een evenement uit in de openbare ruimte. Micropolis draait rond de wijze waarop de culturele identiteit van een stad kan worden gecommuniceerd, en Meta haven: Sealand identity project legt zich toe op de codering en het grafisch vormgeven van identiteit in de contemporaine netwerkmaatschappij. The tomorrow book en UbiScribe onderzoeken verschillende aspecten van publiceren: het eerste project vertrekt vanuit het traditionele boek en hoe erin kan worden genavigeerd, het tweede project verkent on-line en off-line publiceren en multimedia-kronieken. De leden van CLiC graven in de dubbelzinnige aard van liefde. Al deze projecten willen niet alleen antwoorden vinden. Ze grijpen de ambiguïteiten aan, het veranderlijke en vergankelijke, wat weggelaten is en verloren, de herhalingen en de wisselvalligheden en heterogene topoi. Ze tekenen op, hervertellen, reciteren en vinden nieuwe contexten. Ze proberen nieuwe vragen en kwesties te formuleren. De Jan van Eyck Academie vormt een netwerk van intellectuele en artistieke routes die via de verbeelding, creatie,

inleiding

17

herinnering, (grafische) voorstelling en (her)interpretatie leiden tot heel uiteenlopende uitkomsten. Productie en onderzoek creëren een ondogmatische dynamiek aan de Jan van Eyck. De Jan van Eyck legt vast en omkadert, maar schept ook ruimte voor wat amper zichtbaar en tastbaar is. Ondanks het indrukwekkende aantal projecten en activiteiten klinkt de veelstemmigheid aan de Jan van Eyck opmerkelijk harmonieus.

18

…

…

PORTFOLIO

19

20 Volgend Portfolio is een opsomming van projecten zoals die in het programma of in de Editorial Board aan de orde zijn gekomen. Het betreft individuele projecten van onderzoekers, collectieve onderzoeksprojecten, institutionele en afdelingsprojecten alsmede lezingen, presentaties en symposia gegeven door externe gasten. Dit archief beoogt geen volledig overzicht te bieden van alle projecten en producties die door de verschillende actoren aan de Jan van Eyck zijn gerealiseerd. Hoewel ze zeker niet minder belangrijk zijn, zijn kleinschaliger projecten niet opgenomen.

onderzoeksprojecten

21

AUTHORING THE CITY www.janvaneyck.nl/authoringthecity In samenwerking met de Charles Nypels Stichting werd in 2002 het onderzoeksproject Authoring the city opgezet waarvoor de onderzoekers Min Choi, Zuzana Lapitková, Tamara Maletic en Dan Michaelson zijn gerekruteerd. Sinds 2004 is de organisatie van Authoring the city veranderd. Het is een overkoepelend project geworden waarbinnen verschillende individuele (Mapping conspiratorial spaces, Third Way Urbanism,…) en collectieve onderzoeken (Micropolis, Trichtlinnburg,…) die plaatsvinden aan de Jan van Eyck Academie zijn samengebracht. Het thema van dit onderzoeksproject is de stad als communicatiemiddel en als communicatieplatform. Het onderzoek richt zich enerzijds op langlopende communicatie in de stad die zich manifesteert in architectonische en urbanistische interventies. Anderzijds stimuleert het project vooral ook onderzoek naar communicatie op korte termijn die via nietofficiële en informele media werkt, zoals flyers, posters, reclameborden, festivals, kunst in openbare ruimte en rondleidingen. Authoring the city is bij uitstek multidisciplinair; het spitst zich zowel toe op het ontwerpen van communicatiemiddelen als historisch, sociologisch en politiek onderzoek. Gedurende het jaar worden verschillende thematische colloquia georganiseerd waar de diverse Jan van Eyck projecten worden gepresenteerd en waarbij externe sprekers worden uitgenodigd.

My city as a multi-player arena Op zondag 11 januari werd de opening van het academiejaar 2004 ingeluid. Hinrich Sachs (adviserend onderzoeker afdeling Beeldende Kunst) modereerde een rondetafeldiscussie over het project Authoring the city. Referenten

22

…

waren Peter Fransman (directeur Academie Beeldende Kunsten Maastricht), Alexander van Grevenstein (directeur Bonnefantenmuseum, Maastricht), Janet Cardiff (kunstenaar, CA) en Solvita Krese (directeur Latvian Centre Contemporary Art, LV).

Authoring the city I Tijdens de eerste 24-hour meeting, gehouden op 16 september, werden presentaties gegeven, onderzoeksprojecten voorgesteld, een stand van zaken en onderzoeksresultaten meegedeeld. Er werd ook gepraat over gezamenlijke stadsprojecten – Meta haven: Sealand identity project, Micropolis, Trichtlinnburg, 19de-eeuwse stadsfotografie en de televisiefilms van Jef Cornelis.

Authoring the city? | Patrick Healy De thematoespraak van filosoof en socioloog Patrick Healy (Faculteit Architectuur Technische Universiteit Delft, NL) spitste zich toe op de vraag hoe we de huidige stad kunnen begrijpen in het licht van de nieuwe stadscultuur. Healy gaf een methodische analyse van de hedendaagse theorieën over het nieuwe urbanisme. Hoe toegankelijk is een stad? Welke plaatsen zijn herkenbaar? Hoe zit het met de mobiliteit? Hoe krijgt een stad haar naam? Hoe kunnen we tegenwoordig over de stad praten?

Comparing the city | Annelys de Vet Annelys de Vet (adviserend onderzoeker afdeling Ontwerpen) presenteerde Comparing the city. Deze publicatie is een verzameling van verhalen en observaties van stedelingen die de rol van toeschouwer en verteller opnemen. (Adviserende) onderzoekers van de Jan van Eyck schetsen de overeenkomsten en verschillen tussen Maastricht enerzijds en Seoul, Houston, Brooklyn, Warschau, Bratislava, Basel, Amsterdam, Gent en Brussel anderzijds.

…

23

Taste and values of society | Zuzana Lapitková Zuzana Lapitková bestudeert de publieke manifestaties in Maastricht die zij beschouwt als complexe kunstwerken en als communicatie-instrumenten. Zij onderzoekt hoe deze manifestaties de smaak- en waardeveranderingen van de Maastrichtse samenleving weergeven, hoe ze ideeën verspreiden en dialoog op gang brengen. Het theoretische gedeelte van het onderzoek dient als achtergrond voor het ontwerp en de realisatie van het ideale publieke festival voor Maastricht.

The authorship of representation | Kasper Andreasen De presentatie van Kasper Andreasen (onderzoeker afdeling Ontwerpen) ging over auteurschap en representatie. Hij gebruikte kaarten, boeken, chronologieën, literaire en visuele representaties van wandelingen door de stad, periodieke drukwerken en alledaagse verzamelobjecten die de lokaliteit illustreren.

The subversive core of urban communication management | BAVO Communicatiebeleid vervangt ideologie wanneer steden ingrepen plannen. Politici en investeerders kiezen voor progressieve pro- en interactieve communicatiestrategieën. Communicatie is voor het hele stedelijke veld belangrijk: elke belangengroep en subcultuur heeft eigen noden en wensen en laat die ook duidelijk horen tijdens het planningsproces. Vooruitstrevende kunstenaars en ontwerpers moeten het discours over dit nieuwe paradigma van antipolitiek en neoliberaal stedelijk communicatiebeleid een andere wending geven. BAVO (Gideon Boie en Matthias Pauwels, onderzoekers afdeling Theorie) werkte drie alternatieven uit: de ‘blinde vlek’, de enclave en het evenement. Het reageert daarmee tegen de normaliserende effecten van het dominante communicatiebeleid. BAVO wijst op de subculturen die niet

24

…

gerepresenteerd worden in het communicatieproces en in het beleid – prostituees, illegalen, zigeuners – omdat ze zich op de drempel van communiceerbaarheid bevinden. BAVO besprak de voor- en nadelen van die alternatieve strategieën en legde de subversieve kern ervan bloot. Op die manier kon het een eigen wending geven aan het stedelijke discours.

Paris – public space – dead-end streets | Wim Cuyvers Wim Cuyvers (adviserend onderzoeker afdeling Ontwerpen) legde de resultaten voor van zijn poging om een alternatieve lezing te doen van de openbare ruimte in Parijs. Hij maakte een inventaris van doodlopende straten, een archetypisch stedelijk fenomeen. Tien dagen en tien nachten maakte hij wandelingen door de straten van de meest bezochte stad ter wereld. Hij bleef weg van de toeristische parcoursen en wandelde van de ene steeg naar de andere. In zijn onderzoek maakte hij gebruik van publieke internetfora.

12 tongues | Annette Stahmer Annette Stahmer (onderzoeker afdeling Ontwerpen 2002 – 2003) creëerde een virtueel taalballet waarin twaalf mensen praten in hun moedertaal: Arabisch, Duits, Engels, Frans, Hebreeuws, Japans, Koreaans, Macedonisch, Nederlands, Russisch, Spaans en Turks.

Faciality & diagram | Laurent Liefooghe Laurent Liefooghe (onderzoeker afdeling Theorie) probeert in zijn onderzoek een antwoord te vinden op twee verwante vragen: is het mogelijk om in een hedendaagse poststructuralistische context een vorm van politieke architectuur te bedenken, en kan een concept van monumentaliteit worden geformuleerd dat niet stoelt op een representatief model?

Trichtlinnburg | Hinrich Sachs Trichtlinnburg gaat uit van de stedelijke en politieke realiteit van Maastricht. Het project analyseert de verschillen tus-

…

25

sen culturele producties waarvoor de stad opdrachtgever was enerzijds en culturele producties die autonoom opgezet zijn door kunstenaars en auteurs anderzijds. Het bekeek de verschillende formules om een publiek evenement te organiseren en tekende een voorstel uit voor een evenement.

Weather stations | Tamara Maletic & Dan Michaelson Tamara Maletic en Dan Michaelson ontwerpen weerstations voor de stedelijke omgeving die lokale omstandigheden zoals bewegingen van voetgangers, veranderingen in infrastructuur of windvariaties vastleggen. Deze data worden in de stad verzameld en getest en op een typografische manier zichtbaar gemaakt. Maletic en Michaelson gebruiken daarvoor ‘straatmeubilair’ zoals verkeerszuilen die ze voorzien van sensoren. Zij willen de (on)zichtbare stedelijke fluctuaties van de stad visualiseren.

Cryptographic spaces and haunted places | Min Choi Min Choi onderzocht de typografie van het gevaarlijke en geheimzinnige in de stad. Spelen ze een rol bij angst, wantrouwen en onveiligheid? Choi wil een overtuigende ‘samenzweringstheorie’ uitwerken – in tekst en ontwerp – voor de geheimzinnige plaatsen in en rond Maastricht.

On safety and informality On safety and informality was een lezingenreeks, gehouden op 24 en 25 november. In discussies over publieke ruimte gaat het vaak over (on)veiligheid en angst. Niet alleen politici, maar ook ontwerpers en kunstenaars zijn geïnteresseerd in deze thema’s. In een reeks lezingen beschouwden kunstenaars, ontwerpers en theoretici het concept van veiligheid in een stedelijke omgeving.

26

… Monitoring the Dordtselaan for maximum peace of mind | Iratxe Jaio & Klaas van Gorkum

Gedurende een jaar hebben Klaas van Gorkum (kunstenaar, NL) en Iratxe Jaio (onderzoeker afdeling Beeldende Kunst 2002 – 2003) het dagelijkse leven in hun straat vastgelegd: de Dordtselaan, een van de zogeheten ‘kritieke plekken’ van Rotterdam. De beelden van de straat tonen een samenleving waarin het gevoel van veiligheid evenredig is met de graad van controle. Jaio en Van Gorkum vertoonden de film en gingen discussies aan.

Uncanny spaces along the motorway | Wim Cuyvers Nogal wat stopplaatsen langs Belgische autowegen zijn informele ontmoetingsplaatsen voor homo- en biseksuele mannen. Wim Cuyvers heeft deze plaatsen nauwgezet geobserveerd en stelt vast dat zulke plekken een aantal ruimtelijke kenmerken delen; die dienen dan ook als parameters voor deze plaatsen. In zijn uiteenzetting probeerde Cuyvers een antwoord te geven op de vraag waarom hij als ‘niet-gebruiker’ deze plekken bestudeert. Zijn aanwijzingen stellen ons in staat deze plaatsen zelf te doorgronden en begrijpen.

This is not a love letter | Binna Choi Binna Choi was curator van This is not a love letter, een flyerproject dat speelde met de vraag hoe we zichtbaar kunnen worden als auteur in een visuele omgeving die exuberant, autoritair en uiterst commercieel is. Acht beeldende kunstenaars en ontwerpers maakten elk een flyer met een eigen visuele stijl en overredingskracht, die willekeurig in kranten in Seoul werd gevoegd. Zoals dat gaat met liefdesbrieven, werden de flyers zorgvuldig en in het geheim verzonden in de hoop dat ze interactie en ontmoetingen zouden genereren.

…

27

The editorial policy of the Open issue on (in)security | Jorinde Seijdel De vraag naar bescherming en controle in de huidige samenleving wordt steeds groter. Toch weet de samenleving niet precies hoe die angst, die aan de grondslag van de vraag naar controle ligt, precies werkt. Het zesde nummer van het magazine Open was een themanummer rond (on)veiligheid. Wat zijn de gevolgen voor de openbare ruimte en de beeldende kunst van het feit dat we in de ban zijn van (on)veiligheid? Kunst, architectuur, filosofie en politiek leveren theoretische en praktische scenario’s, voorstellen en inzichten die het huidige veiligheidsparadigma belichten. Ze verdedigen alternatieve conceptuele modellen en bieden actuele inzichten in de ethiek en esthetiek van veiligheid. Jorinde Seijdel, hoofdredacteur van Open, weidde uit over het redactionele beleid van dit nummer.

Subjective atlas of the European Union | Annelys de Vet Annelys de Vet zette een aantal projecten op die Nederland en de Europese Unie opnieuw in kaart brengen op basis van subjectieve betrokkenheid. De Vet is overtuigd van de noodzaak om persoonlijke culturele beelden te creëren. Ze vindt het belangrijk om verhalen altijd maar weer te vertellen en om nieuwe verhalen te bedenken. Deze verhalen veranderen de visie op culturele concepten niet, maar ze zorgen er wel voor dat verschillende visies worden uitgewisseld.

19th century photography, a military past and the uncanny | Dirk Lauwaert Dirk Lauwaert (senior onderzoeker Hogeschool Sint-Lukas Brussel, BE) bestudeert de rol van fotografie in urbanisme, toerisme, restauratie en erfgoed. Hij belichtte in zijn lezing het militaire verleden van Maastricht en de veiligheid zoals die werd weergegeven in de fotografie van de 19de eeuw.

28

… Mapping conspiratorial spaces | Tina Clausmeyer

Tina Clausmeyer (onderzoeker afdeling Ontwerpen) lichtte een nieuw interdisciplinair mediaonderzoeksproject toe: Network analysis of surveillance patterns – Visualization of Stasi’s secret meeting places from 1980 – 1989 in the former GDR. Het maakt deel uit van het overkoepelend project Conspiracy dwellings and object – The Stasi ring unveiled van kunstenaar en docent Pam Skelton (GB) en wetenschapper Achim Heinrich (DE). Ze wil achterhalen wat er geworden is van de KWs (Konspirative Wohnungen), de plaatsen waar de agenten van de Stasi – het voormalige Ministerie van Staatsveiligheid en de belangrijkste veiligheidsdienst van de Duitse Democratische republiek (DDR) – afspraken en complotten smeedden.

Normality and control – deviance and uncontrollable situations. How to intervene in the everyday life of the inner cities | Ole Frahm Wat de publieke ruimte in Europese stadskernen kenmerkt is enerzijds privatisering en anderzijds homogeniteit – ze worden plaatsen voor consumptie. Privatisering brengt controle met zich mee via videobewaking en veiligheidsagenten. Homogeniteit betekent dat de wensen en attitudes van gebruikers van de binnenstad op elkaar worden afgestemd. Ole Frahm (onderzoeker afdeling Theorie 2002 – 2003) maakt deel uit van LIGNA (DE), een kunstenaarscollectief dat met interventies reageert op die ontwikkelingen. De interventies roepen op tot afwijkend gedrag en veroorzaken situaties die ontsnappen aan controle.

THE TOMORROW BOOK www.charlesnypels.nl Op 10 december vond de tweede reeks van de Charles Nypels lezingen plaats. De lezingen bekeken het boek en de

…

29

toekomst van het boek vanuit een multidisciplinair standpunt. Uiteenlopende aspecten zoals typografie, ontwerp, redactie, publicatie en distributie kwamen aan bod. Sprekers waren experts in de verschillende vakgebieden: Markus Dreßen (ontwerper, redacteur, DE), Jouke Kleerebezem (kunstenaar, redacteur, adviserend onderzoeker afdeling Ontwerpen), Carel Kuitenbrouwer (ontwerpcriticus, NL), Walter Nikkels (ontwerper, typograaf, NL), Just van Rossum & Erik Blokland (ontwerpers, LettError, NL), Astrid Vorstermans (redacteur, uitgever, NL) en Lars Müller (uitgever, ontwerper, CH). Daags na de lezingen formuleerden de sprekers in een gesloten bijeenkomst concrete onderzoeksvragen over de toekomst van het boek. Deze onderzoeksvragen vormen het thema voor een tweede Charles Nypels onderzoeksproject, waarvan Filiep Tacq (adviserend onderzoeker afdeling Ontwerpen) coördinator is. De toekomst van het boek staat steeds meer ter discussie. Nieuwe technologische media zouden de plaats van het boek innemen. De kunst van het boeken maken gaat steeds meer verloren door een gebrek aan expertise. De commerciële uitgeeflogica zet de publicatie van minder commerciële teksten wereldwijd onder druk. De leden van de werkgroep van het onderzoeksproject The tomorrow book. Navigating to, within and beyond the book houden liever geen rekening met deze pessimistische en negatieve houding. Ze zijn ervan overtuigd dat het boek altijd zal blijven bestaan en leggen in het onderzoeksproject de nadruk op de specifieke kwaliteiten van het boek. Het boek heeft een eigen doel en functie die onvervangbaar zijn bij onderwijs, wetenschap en het geestesleven in het algemeen. Daarbij speelt nog het plezier van het maken en lezen van een boek.

30

…

Het overkoepelende thema van The tomorrow book is navigatie. Navigatie, vaak gebruikt in virtuele media, kan ook op het materiële boek worden toegepast. Navigating to verwijst naar hoe lezers boeken vinden, wat de boeken aantrekkelijk maakt en lezers overhaalt om ze te lenen en te kopen. Voor het navigating within kan de lezer gebruikmaken van de referentiemiddelen eigen aan het boek (de index, de noten, de paginering, de afbeeldingen) of van persoonlijke associaties. Navigating beyond wijst op de koppelingen en verbanden die een boek legt met andere boeken en media, en naar de positie en de status van het boek en zijn inhoud als het eenmaal gepubliceerd, verdeeld en gelezen is. In 2005 start een publiciteitscampagne om ontwerpers, makers van boeken, critici en theoretici voor dit project te rekruteren.

CIRCLE FOR LACANIAN IDEOLOGY CRITIQUE – CLIC www.janvaneyck.nl/~clic De Circle for Lacanian Ideology Critique (CLiC) van de Jan van Eyck brengt onderzoekers samen die geïnteresseerd zijn in Lacaniaanse theorie en die theorie als een onbeperkt hulpmiddel gebruiken om de contemporaine (post)moderne cultuur kritisch tegen het licht te houden. CLiC legt de psychoanalytische – en vooral de Lacaniaanse – achtergrond bloot van het denken van actuele filosofen en critici zoals Agamben, Badiou, Derrida, Jameson, Laclau, Mouffe, Nancy, Negri, Rancière, Žižek en Zupancic. Inzicht in de Lacaniaanse achtergrond van deze theorieën is nodig om tot de kern van hun kritisch denken door te dringen. Precies daarom is een directe lezing van de teksten van Lacan een belangrijke doelstelling van CLiC.

…

31

On love: a concept to analyse current cultural discontent? Om de andere week stonden seminars op het programma rond het centrale concept ‘liefde’. Deze seminars werden geleid door Marc De Kesel (adviserend onderzoeker afdeling Theorie). Bij een aantal van de belangrijkste contemporaine theoretici – Badiou, Kristeva, Žižek – is liefde een positief referentiepunt. Toch leggen de christelijke en humanistische tradities vaak de nadruk op de dubbelzinnige en zelfs perverse kant van de liefde. Wat is liefde dan als ze zoveel wreedheden heeft opgeroepen? Het is interessant om vast te stellen dat denkers er zich altijd van bewust waren dat ambiguïteit eigen is aan het begrip ‘liefde’. Verder was er aandacht voor de concepten ‘subject’ en ‘representatie’ die misschien niet zo centraal staan in de hedendaagse filosofie, maar die toch onlosmakelijk verbonden zijn met de Lacaniaanse analyse van de postmoderne samenleving – waartoe ook kunst, visuele cultuur en ideologiekritiek behoren. De Lacaniaanse aanpak gaat ervan uit dat het onmogelijk is om voorbij representatie te gaan; we kunnen haar alleen maar proberen te ondermijnen en ontwrichten. Het begrip ‘subject’ is een noodzakelijk hulpmiddel bij deze subversieve strategie.

On the place of psychoanalysis in current political and cultural theory Op 21 februari werd een rondetafel gehouden over de plaats die psychoanalyse inneemt in de huidige politieke en culturele theorie. Decennialang is de Lacaniaanse psychoanalyse een belangrijke klinische praktijk; het is ook een belangrijk instrument binnen politieke theorie en ideologiekritiek. Eigentijdse auteurs zoals Žižek en Badiou tonen de waarde en het belang van deze ideologiekritiek aan. Toch

32

…

wordt de Lacaniaanse psychoanalyse vaak als onbruikbaar, achterhaald en potentieel misleidend beschouwd. CLiC wilde dan ook een discussie voeren over de rol van de Lacaniaanse kritiek in het debat over cultuur en politiek dat vandaag gevoerd wordt. Marc De Kesel stelde CLiC voor aan de hand van twaalf stellingen. Deelnemers waren: Justin Clemens (Deakin University, Melbourne, AU) The purloined veil, Lieven Jonckheere (Hogeschool Gent, BE) Evaluation today: from the frying pan of control into the fire of growth, Jean Matthee (filmmaker, GB) en Heleen Pott (Erasmus Universiteit, Rotterdam, NL).

Ending up with religion again? Christianity in contemporary political and psychoanalytical theory De internationale conferentie die plaats vond op 10 en 11 mei, werd georganiseerd door CLiC in samenwerking met het Heyendaal Instituut (K.U. Nijmegen, NL) en de California Psychoanalytic Circle (US). Sinds de Verlichting staat religie centraal in de Westerse kritische theorie; vooral haar antiwetenschappelijke en antirationele geest wekte kritiek en ze werd als het ideologische wapen beschouwd van de politieke macht en culturele gezagsdragers. Contemporaine denkers die opgeleid zijn in de Verlichtingstraditie onderschrijven deze kritiek volmondig. En toch is het opmerkelijk dat in hun werk religie, en het christendom in het bijzonder, een belangrijke plaats inneemt. Hoewel religie onderhevig is aan kritiek, is ze ook vaak een positief referentiepunt. Het lijkt wel alsof de interesse in het christendom, zijn problemen en crises, de hedendaagse ideologiekritiek in staat stelt om met haar eigen problemen en crises om te gaan. Dit zou kunnen verklaren waarom de meest vernieuwende theoretische concepten in het

…

33

actuele denken duidelijk steunen op christelijke thema’s. Voor Lacan, bijvoorbeeld, was het mystieke belangrijk, Lyotard was gefascineerd door Augustinus en Derrida verdiepte zich in Foi et savoir in religie. Recentere denkers zoals Agamben, Badiou, Negri, Taubes en Žižek beschouwen de “Christian legacy” (Žižek) – de erfenis van het christendom – als een noodzakelijk referentiepunt voor de huidige politieke theorie. De conferentie vroeg zich af op welke manier het christendom van belang is in contemporaine politieke en psychoanalytische theorie. Deze verwijzingen naar het christendom verstrekken niet noodzakelijk antwoorden; ze willen vooral nieuwe vragen oproepen en een nieuwe manier vinden om de problemen waarmee we te maken hebben helder te verwoorden. De relatie tussen christendom en judaïsme werd aangekaart, net als de transformatie van joodse begrippen over wetgeving, ethiek, de Andere en de ‘voltrekking’ of ‘annulering’ van het judaïsme in Paulinisch christendom. Sprekers waren: Erik Borgman (K.U. Nijmegen, NL) Immanuel, again, Thomas Brockelman (Le Moine College, Syracuse NY, US) ‘It’s cyber-capitalism, stupid!’, Slavoj Žižek, Modernity and Pauline Christianity, Simon Critchley (New School University, New York, US) Shylock as Nietzsche. Mercy, merchants, money and morality, Marc De Kesel (adviserend onderzoeker afdeling Theorie) Religion as critique, critique as religion. On the ‘monotheistic’ weakness of contemporary criticism, Alexander García Düttmann (Goldsmiths College, GB) A new way of living, not a new belief, Juliet Flower MacCannell (UC Irvine, US) The negative universal. Looking for love in all the wrong places?, Tracy McNulty (Cornell University, US) Christianity and the invention of the father, John Roberts (University of Wolverhampton, GB) Reflective renunciation, repressive desublimation and the revolutionary tradition, Alberto

34

…

Toscano (Goldsmiths College, GB) The political theology of revolt, Frank Vande Veire (Hogeschool Gent, BE) The sacrifice of sacrifice, Erik Vogt (Trinity College, Hartford, US) Christianity as the religion of atheism. Respondenten waren: Monika Bakke (onderzoeker afdeling Theorie), Jason Barker (universitair docent, Londen, GB), Lorenzo Chiesa (University of Warwick, GB), Justin Clemens (Deakin University, Melbourne, AU), Oliver Feltham (Collège Masillon, Parijs, FR), Dominiek Hoens (onderzoeker afdeling Theorie), Kirsten Hyldgaard (Danish University of Education, Kopenhagen, DK), Andrew McGettigan (Middlesex University, GB), Benjamin Noys (University College, Chichester, GB), Nina Power (Middlesex University, GB), Robrecht Vanderbeeken (onderzoeker afdeling Theorie), Evert van der Zweerde (K.U. Nijmegen, NL).

Religion within the limits of psychoanalysis Op 13 mei organiseerde de California Psychoanalytic Circle (US) zijn jaarlijkse conferentie aan de Jan van Eyck Academie. Denkers beschouwden vanuit een psychoanalytisch perspectief de theoretische toenadering tot religie in recent werk – en vooral het vertrouwen in figuratieve en typologische interpretatie. Er werden lezingen gehouden over het thema van de universele liefde – die niet-seksueel en niet-verdeeld is. De relatie in de psychoanalyse tussen religie en wetenschap werd bekeken vanuit het standpunt van de psychoanalyse en contemporaine filosofie. De filosofen Deleuze, Kierkegaard en Pierce kwamen aan bod, evenals het tegenovergestelde van liefde: oorlog. Sprekers waren: David Gray Carlson en Jeanne Schroeder (Yeshiva University, Cardozo Law School, IL) Does God Exist?, Lyat Friedman (Bar-Ilan University, Tel Aviv, IL)

…

35

The post-traumatic human: some thoughts on religion and science in Freud’s writings, Dominiek Hoens (onderzoeker afdeling Theorie) On love in the work of Jacques Lacan, Kirsten Hyldgaard (Danish University of Education, Copenhagen, DK) Contingency and necessity in love, Jeffrey Librett (Loyola University of Chicago, US) Typology in psychoanalysis: Judaism and Christianity in Žižek’s recent work, Daniel MacCannell (scenarioschrijver, US) ’False north’: Milton, religion and the Scots, Lilian Munk Rösing (University of Copenhagen, DK) When it comes to love, you should go for the real thing, Manya Steinkoler (Fordham University, US) What does a woman want to believe?

A community of scoundrels Marc De Kesel en Dominiek Hoens onderzochten hoe geleerden uit verschillende disciplines – politieke theorie, critical thinking, filosofie, theologie, sociale wetenschappen, psychoanalyse en communicatietheorie – het concept van de gift in de huidige samenleving bestudeerden. De film Dogville van Lars von Trier diende als ‘basistekst’. Dogville draait rond het argument dat de moderne samenleving een vrije maatschappij zou zijn waarin respect voor individuele vrijheid elementair is. Onze samenleving beschouwt dat al sinds de moderniteit als een vaststaand gegeven. Naar deze overtuiging hebben we onze samenleving ingericht na de Franse Revolutie. De vraag is of dit idee van vrijheid een dieper en problematischer – zelfs gewelddadiger – niveau onderdrukt. Dogville toont een kleine gemeenschap die ervaart hoe mooi het kan zijn om iemand gastvrijheid te verlenen. Wat begint als een idylle van vrijheid, vrijgevigheid en mededogen, eindigt in een catastrofe, in een regelrechte holocaust. In 2004 werden de inhoudelijke en organisatorische

36

…

voorbereidingen getroffen voor de internationale conferentie A community of scoundrels die in mei 2005 plaatsvindt.

ON THE TELEVISION WORK OF JEF CORNELIS De Jan van Eyck Academie is, in samenwerking met Argos (Brussel, BE), een onderzoek gestart naar het televisiewerk van Jef Cornelis, producent, scenarist en regisseur bij de Vlaamse openbare omroep (de BRT en later de VRT) van 1963 tot 1998. In die 35 jaar heeft Cornelis een indrukwekkende verzameling films gemaakt over beeldende kunst, architectuur en literatuur die bijzondere stilistische eigenschappen vertonen. Naar deze werken is amper onderzoek verricht, terwijl televisie toch het publieke medium bij uitstek is. Cornelis maakte onder andere films over kunst voor televisie; hij kende de internationale kunstscène goed. Al in de jaren zestig was hij betrokken bij diverse kunstinitiatieven zoals de alternatieve kunstruimte A379089, met Kasper König als coördinator en James Lee Byars, Marcel Broodthaers en Panamarenko als deelnemende kunstenaars. In de jaren negentig was hij lid van de Commissie voor Beeldende Kunsten van de Vlaamse Gemeenschap en werkte hij het aankoopkunstenaars- en museumbeleid van de Vlaamse overheid mee uit. Cornelis heeft de juiste ‘ingangen’ gevonden om zijn televisiewerk te realiseren. Het werk van Jef Cornelis omvat beeldessays over de wereld van de kunst (documentaires over kunstmanifestaties zoals de Biënnale van Venetië, Documenta, Chambres d’Amis, Sonsbeek, Skulpturprojekte Münster); beeldessays over architectuur en urbanisme (voornamelijk in samenwerking met Geert Bekaert, architectuurtheoreticus en criticus, BE); beeldessays over literatuur en schrijvers; beeldessays over het werk van specifieke kunstenaars (zowel gecanoniseerde kun-

…

37

stenaars zoals Theo van Doesburg, René Magritte en Piet Mondriaan, als contemporaine kunstenaars zoals Marcel Broodthaers, Stanley Brouwn, Daniel Buren, James Lee Byars, Panamarenko en Jan Vercruysse); essays over cultuurfilosofische en -sociologische thema’s in de programma’s IJsbreker en Container. Het project deed onderzoek naar drie aspecten van Cornelis’ werk: de door Cornelis ontwikkelde televisietaal, de documentaire waarde van Cornelis’ televisiefilm en de voorwaarden waaronder deze televisiefilms konden worden gerealiseerd. Sprekers werd gevraagd om lezingen te geven over het werk van Cornelis; sommige lezingen waren thematisch, andere richtten zich op een enkele film. Er werden films getoond waarna een discussie volgde. Dirk Lauwaert (senior onderzoeker Hogeschool Sint-Lukas, Brussel, BE) praatte over Abdij van het park, Heverlee (1964); Bart Verschaffel (Universiteit Gent, BE) gaf commentaar op de films Ge kent de weg en de taal (1976) en Brussel, scherven van geluk (1995) en Christian Philipp Müller (kunstenaar, CH) leidde de film A public swimming-pool for Münster (1987) in. Lieven De Cauter (K.U. Leuven en het RITS, Brussel, BE) voorzag Landschap met kerken (1989) van commentaar; Daniël Biltereyst (Universiteit Gent, BE) koos voor Container; Marc Holthof (publicist, BE) gaf uitleg bij Jan Vercruysse (1990) en Music Box (1994) en Jannah Loontjens (onderzoeker afdeling Theorie 2002 – 2003) introduceerde Na alle vlees (portret van een werkwijze) (1981). Arjen Mulder (mediatheoreticus en essayist, NL) had het over Container 2 en Wouter Davidts (Universiteit Gent, BE) over de Daniel Buren tapes. Rudi Laermans (K.U. Leuven, BE) gaf een lezing over Voyage à Paris (1993), Chris Dercon (Haus der Kunst, München, DE) over Call it sleep (1992), Steven Jacobs (Universiteit Gent,

38

…

BE) over Documenta 4 (1968) & Documenta 5 (1972) en Geert Bekaert, samen met Bart Verschaffel, over O.M.A./ Koolhaas (1985). Eric de Bruyn (Rijksuniversiteit Groningen, NL) besprak Sonsbeek buiten de perken (1971) en Stephan Geene (adviserend onderzoeker afdeling Theorie) de Marcel Broodthaers tapes.

META HAVEN: SEALAND IDENTITY PROJECT www.metahaven.net Het Meta haven: Sealand identity project bedenkt en ontwerpt een visuele identiteit voor het prinsdom Sealand, een ministaat en een datahaven, gesticht in 1967 op een militair toevluchtsoord in internationale wateren, een paar kilometer van de Britse kust. Het project ontwerpt postzegels, geldbiljetten, paspoorten en vlaggen, maar onderzoekt ook hoe netwerken in een samenleving functioneren, hoe identiteit in codes wordt gevat en weergegeven, concepten als spionage, (geheime) informatie en inlichtingendiensten. Het bekijkt hoe geschiedenis wordt gefictionaliseerd en hoe een datahaven werkt. Met zijn ontwerpen van en teksten over nationale en visuele identiteit van Sealand toont het project de relevantie van grafisch ontwerp in de hedendaagse netwerksamenleving. Traditionele regeringen identificeren zich met een fysiek adres (Het Witte Huis, 10 Downing Street); Sealand is niet afhankelijk van dergelijke condities van ruimte en plaats. Het Sealandteam exploreert en onderzoekt die nieuwe vrijheid. Deze status laat de grafisch ontwerper toe om onbegrensd te spelen met de dubbelzinnigheid en complexiteit van Sealand. Ontwerpen is geen vrijblijvend spel voor ingewijden. Voor het team is Sealand een juridische test case met internationale weerklank; het onderzoekt concepten als soevereiniteit,

…

39

piraterij, informatienetwerken en het idee van imperium. Het team ontwikkelt nieuwe strategieën voor de identiteit van Sealand die samengesteld is uit een complex van instabiele betekenisdragers. Het ontwerpteam bestond uit grafisch ontwerper Daniël van der Velden, initiatiefnemer en adviserend onderzoeker afdeling Ontwerpen, Tina Clausmeyer, Vinca Kruk, Adriaan Mellegers en Next Architects (Bart Reuser en Marijn Schenk) (onderzoekers afdeling Ontwerpen) . Voor een overzicht van activiteiten zie pagina 152.

State of emergency. Territorial identity in the post-political age Op 23 september werd een conferentie gehouden in het Stedelijk Museum CS (Amsterdam, NL). De conferentie bracht architecten, designers, academici, theoretici en curatoren samen. In het informatietijdperk veranderen de heersende coördinaten binnen de actuele wereldorde voortdurend. De soevereiniteit van de staat komt onder druk te staan door een groot aantal inter-, sub- en transnationale krachten. Een nieuwe en globale soevereiniteit krijgt vorm, waarbij er een voortdurende uitwisseling plaatsvindt van kapitaal, informatie en goederen. Gevolg daarvan is dat de constructie ‘natiestaat’ – en zijn identiteit – niet alleen meer stoelt op waarden die we als ‘soeverein’ zijn gaan beschouwen. Single-issue spaces en spaces of exclusion zijn steeds nadrukkelijker aanwezig en zetten nog meer vraagtekens op de politieke wereldkaart. Terra incognita = overal. Ontwerpen, architectuur, theorie en filosofie zijn relevante disciplines om de nieuwe politieke, ruimtelijke en informatieve omstandigheden te onderzoeken. Deze disciplines, die passief noch descriptief zijn, genereren stimule-

40

…

rende en diepzinnige ideeën. Ze zijn bepalend om inzicht te krijgen in de territoriale identiteit van vandaag en morgen, of het nu gaat over de tijdelijke suspensie van de juridische orde, het in kaart brengen van een reeks nieuwe politieke gebieden op globaal niveau, het samenstellen van een internationaal tribunaal dat het ‘Project voor een nieuwe Amerikaanse eeuw’ onderzoekt, of het ontwerp van een experimentele identiteit voor een ministaat dat vrij is van enige wetgeving of het opnieuw overdenken van de visuele identiteit van de Europese Unie. State of emergency. Territorial identity in the post-political age onderzocht het moderne concept van de Europese natiestaat en hoe hij zichzelf omschrijft en weergeeft. Moderne soevereiniteit en identiteit bakenen zichzelf af tegenover de Andere. Als die Andere er niet is, vindt de staat dan een denkbeeldige ‘buitenstaander’ uit om voor zichzelf een – even denkbeeldige – positie van vertrouwen te verzekeren? Denk maar aan de as van het kwaad, de vijandige Andere die het Westen heeft geconcipieerd. Hoe zit het met transnationale eenheid? Beïnvloedt de transformatie van het voormalige Oostblok de identiteit van Europa en vice versa? Wat is de betekenis en impact van single issue spaces, van belastingparadijzen, internet havens en micronaties? Creëren nieuwe omstandigheden een nieuwe symbolische realiteit en beeldvorming? Slavoj Žižek (filosoof, cultuurtheoreticus, interdisciplinair denker en professor aan het Institute for social sciences in Ljubljana, SI) gaf de lezing The right of those who were missed by the bombs. Anselm Franke (curator en criticus, Berlijn, DE) stelde zijn projecten Islands en Territories voor. Boris Buden (schrijver en cultuurtheoreticus, Berlijn, DE) is expert op het gebied van het cultureel en politiek verdeelde Europa en sprak over de onstabiele demografieën van de postcommunis-

…

41

tische samenlevingen – het voormalige Oostblok. Reinier de Graaf (The Office for Metropolitan Architecture (OMA), gesticht door Rem Koolhaas) legde de resultaten van het €-conography project van OMA/AMO voor. Dieter Lesage (filosoof en docent aan het RITS en de Erasmushogeschool, Brussel, BE) gaf de uiteenzetting Resistance, identity, Europe. Lieven De Cauter (filosoof en docent aan de K.U. Leuven en het RITS, Brussel, BE) was moderator bij de paneldiscussie en gaf een inleiding die hij baseerde op zijn boek The capsular civilisation. On the city in the age of fear.

MICROPOLIS www.janvaneyck.nl/micropolis Het onderzoeksproject Micropolis, een samenwerking tussen de Jan van Eyck Academie en de Belgische stad Leuven, liep van oktober 2003 tot en met april 2004. Zes onderzoekers, geadviseerd door de ontwerpers Linda van Deursen en Armand Mevis (adviserende onderzoekers afdeling Ontwerpen), kregen de opdracht de culturele identiteit en communicatie van de stad Leuven te onderzoeken. Wat zijn de meest in het oog springende kenmerken van Leuven? Is de gemoedelijke en studentikoze sfeer een geografische indicator? Welke kenmerken kan Leuven uitspelen om een eigen profiel te ontwikkelen? Is diversiteit een nuttig en efficiënt marketinginstrument? Is het goed dat Leuven uitpakt met een ondubbelzinnig imago?

Uses of geographical indicators Op 22 maart werd een workshop gehouden die de geografische kenmerken van Leuven bestudeerde. De geografische thesaurus zegt dat Leuven een bewoonde plaats is op aarde, in Europa, in België, in Vlaanderen, in de provincie Vlaams-Brabant. Etymologisch betekent Leuven – dat af-

42

…

geleid is van het Latijnse woord louvanium – snelstromend water, maar het woord kan ook verwijzen naar bos en moerasgebied, geografische kenmerken van Leuven. Het team onderzocht of Leuven nog andere geografische eigenschappen heeft die de oorsprong van producten en diensten verklaren. Zijn geografische indicatoren van nut bij de communicatie van de culturele identiteit van Leuven? Als dat het geval is, wat zijn dan de juridische implicaties?

Uses of geographical indicators | Kobe Matthys In zijn presentatie gebruikte Kobe Matthys (kunstenaar en stichter van Agency, Brussel, BE) producten zoals parmaham, fetakaas en champagne om de definitie van ‘geografische indicator’ uit te leggen. Een product of een dienst krijgt een geografische indicator die zijn of haar specifieke en inherente kwaliteiten juridisch beschermt. Sommige indicatoren verwijzen naar afkomst en oorsprong; andere naar benaming. In beide gevallen is een geografische indicator intellectueel eigendom.

Geographical indicators in the work of cultural policy: marketing Louvain | Rosemary Coombe Rosemary Coombe (antropoloog en juridisch technicus, York University, CA) doet onderzoek naar culturele, politieke en sociale implicaties van intellectuele eigendomsrechten. Ze onderzocht of geografische indicatoren gebruikt kunnen worden bij cultureel beleid en hoe rechten aangaande intellectueel eigendom een invloed kunnen hebben op het beleid in de consumptiemaatschappij.

Tequila | Ana Valenzuela Ana Valenzuela (bioloog, etnoloog en botanisch expert in agaves, University of Guandalajara, MX) praatte over Tequila als geografische indicator. Wijn uit de Bourgogne krijgt de naam van de plaats van afkomst. Dat geldt ook voor tequila: tequila is een plaats in de hooglanden van Jaliscan

…

43

in Centraal-Mexico. Tequila is de naam van een stad, een gemeente, een vallei en een berg, maar het is ook de naam van een soort agave (tequilana) die vaak gebruikt wordt bij het brouwen van de drank. Tequila – of beter: ‘mescal de tequila’ – werd als eerste mescal geïndexeerd op basis van de geografische plaats van herkomst. Het is de enige mescal die de naam tequila mag dragen.

Tweede fase Tijdens de tweede fase van het project – van januari tot april 2004 – ontwikkelden de onderzoekers Kasper Andreasen, Julia Born, Min Choi, Sulki Choi, Alon Levin en AnneSofie Thomsen een aantal instrumenten en ontwerpen omtrent culturele identiteit en communicatie onder de overkoepelende concepten ‘atlas’, ‘index’ en ‘utopia’. Leuven is de stad waar Thomas More Utopia schreef, waar Mercator de eerste Atlas samenstelde en waar de Katholieke Kerk haar Index opstelde met titels van verboden werken. Het Micropolis team stelde voor om deze historisch geladen concepten te gebruiken in de huidige culturele communicatie van Leuven. Efficiënt gebruikt, kunnen deze ‘containerbegrippen’ een beter begrip genereren van de eigen cultuur en participatie stimuleren. Op 27 april presenteerden de onderzoekers, na de introductie van het overkoepelende thema door Linda van Deursen en Armand Mevis, hun resultaten.

Urban landscapes. A pathfinder for Louvain | Kasper Andreasen Kasper Andreasen bestudeerde de cartografische geschiedenis van Leuven en stelde een alternatieve routekaart en plattegrond voor: een verzameling van kaarten met foto’s van locaties en historische sites waarin een route wordt uitgestippeld naar en weg van het stadscentrum. Andreasen maakte

44

…

ook een fotoboek van het hedendaagse Leuven; aan de hand van de foto’s kunnen nieuwe wandelroutes worden uitgezet.

What Louvain is not. What Louvain is | Julia Born & Anne-Sofie Thomsen Het project van Julia Born en Anne-Sofie Thomsen bestond uit drie delen. Ze lieten zich inspireren door de vele trompe l’oeils en blinde muren in Leuven. In een aantal muurschilderingen toonden ze wat Leuven niet is: het is geen badplaats, het heeft geen panorama en ook geen hard-rock café. Ze stelden ook voor om de vrachtwagens van de in Leuven gevestigde brouwerij Stella Artois te gebruiken als rijdende reclamepanelen die door heel Europa toeren. Ze maakten posters die de culturele structuur van Leuven visualiseren.

Louvain now | Min Choi & Sulki Choi Louvain now, een systeem verwant met het internet, verzamelt data over de stad: activiteiten, weersomstandigheden, verkeersinformatie, straatgeluiden, gewoonten in uitgaven. De data worden verwerkt tot digitale kaarten die een overzicht geven van de stad en haar voortdurend veranderende status.

Cultural index | Alon Levin Alon Levin onderzocht de culturele invloedsferen en stelde vast dat de culturele instellingen in Leuven geen gemeenschappelijk communicatiemiddel hebben. Levin stelde voor een culturele index te maken – die elk kwartaal zou verschijnen – met de activiteiten van gemeentelijke, academische en culturele instellingen. De index vermeldt datum, medium en discipline en bevat kleurrijke beelden van gebouwen van cultureel belang en afbeeldingen van de Euromunten die in Leuven in omloop zijn.

Discussie Wouter Davidts (vakgroep Architectuur & Stedenbouw, Universiteit Gent, BE), Moritz Küng (curator van deSingel,

…

45

Antwerpen, BE), Karel Martens (Werkplaats Typografie, Arnhem, NL), Daniël van der Velden (grafisch ontwerper en adviserend onderzoeker afdeling Ontwerpen) en Jouke Kleerebezem (adviserend onderzoeker afdeling Ontwerpen en moderator) reageerden op de gepresenteerde voorstellen. De panelleden waren het over één ding eens: elk voorstel beklemtoonde het feit dat Leuven een meervoudige, gefragmenteerde identiteit heeft. Elk voorstel belichtte een deelaspect van die identiteit. Er was geen consensus over hoe je die niet-uniforme identiteit dan moet communiceren en hoe je een ruim publiek en het politieke milieu aanspreekt. Communicatie moet transparant en efficiënt zijn, maar als culturele verschillen worden gladgestreken, gaat dat ten koste van diversiteit. Door de vele identiteiten te beklemtonen, gaven deze voorstellen de stad Leuven een creatieve injectie.

19TH CENTURY CITY PHOTOGRAPHY In zijn onderzoeksproject bestudeert Dirk Lauwaert (senior onderzoeker, Hogeschool Sint-Lukas, Brussel, BE) welke rol fotografie speelt in urbanisme, toerisme, restauratie en erfgoed. Op 4 juni hielden de Jan van Eyck en de Hogeschool Sint-Lukas een symposium over 19de-eeuwse stadsfotografie vanuit een historisch en Europees perspectief. Het symposium schetste de context waarin de stadsmuren van Maastricht zijn gesloopt. De stadsmuren en –poorten vormen een sterk visueel concept: hoe werden ze voorgesteld in gravures en welke accenten voegden de fotografen aan deze beelden toe? Sprekers waren: Toon Jenniskens City walls of Maastricht in the second half of the 19 th century, Dirk Lauwaert Iconography of the city walls in several European cities: theme and variations, Ingrid Evers State of affairs relating to the photographs of Maastricht photographer Wijnen, Carlo Cesari General summary of the city walls issue in Europe in the 19 th century, Mark

46

…

Klett General introduction to the methodology of rephotography. De workshop op 5 juni richtte zich voornamelijk tot fotografen en handelde over de technische aspecten van de late 19de-eeuwse fotografie- en drukpraktijken die fotografen in Maastricht en elders gebruikten. De werkgroep onderzocht ook de methodologie van ‘herfotografie’, een methode die erin bestaat om zo accuraat mogelijk een bestaand beeld te reconstrueren met gebruik van hedendaagse technieken en historische werkmethoden. Op 25 november gaf Lauwaert ook een lezing waarin hij het militaire verleden in een stad als Maastricht bekeek en de gevolgen van dat verleden voor het leven in de stad. Hij ging verder na hoe de 19de-eeuwse fotografie omging met onveiligheid en met het mysterieuze.

PUBLICATIONS & RESONANCES Het kunstenaarsboek heeft een eigen, bijzondere plaats in de beeldende kunst. Johan Deumens (uitgever, producent van kunstenaarsboeken en artistiek coördinator van het project, NL) heeft het archief van de Jan van Eyck Academie grondig uitgeplozen en stelde vast dat nogal wat onderzoekers aan de Jan van Eyck kozen voor dit type publicatie. Dat wekte zijn nieuwsgierigheid op: waarom en onder welke omstandigheden zijn die kunstenaarsboeken geproduceerd? Het project Publications and resonances biedt een antwoord op deze vragen. Deumens voerde het onderzoek uit samen met vier studenten van de opleiding Cultuurwetenschappen (Universiteit Maastricht) en hield interviews met een aantal oud-onderzoekers over hun onderzoek en publicatie. Het team maakte eerst een inventarislijst van alle publicaties die aan de Jan van Eyck geproduceerd zijn. Uit die lijst selecteerde het 48 kunstenaars die een kunstenaarsboek hadden gemaakt, een op zichzelf staand werk met een duidelijk

…

47

concept waarbij de kunstenaar volledige controle heeft over het productieproces. De gesprekken met die kunstenaars peilden naar de oorsprong van hun boek, naar het werk van de kunstenaar in het algemeen en naar de tijd als onderzoeker aan de Jan van Eyck. De makers lichtten het ontstaan toe van hun boek, vertelden over de visuele kenmerken en over de plaats die het inneemt in hun oeuvre. De gesprekken laten zien dat de heterogene publicaties vaak het resultaat zijn van een persoonlijke queeste. De onderzoeksresultaten – de gesprekken en de biografische informatie – worden op een website gepubliceerd. De volgende kunstenaars en betrokkenen werden geïnterviewd: Ingolfur Orn Arnarsson, Ralph Bauer, Anne Bertus, Cor Blok, Johan Cornelissen, Caroline Curtis, Mariana Castillo Deball, Helgi Thorgils Fridjonsson, Michael Gibbs, Iris Hever, Christine en Irene Hohenbüchler, Eric d’Hondt, Servie Janssen, Suchan Kinoshita, Ine Lamers, Christos Lialios, Raul Marroquin, Richard Menken, Ingeborg Meulendijks, Torill Nøst, Oddvar in Daren, Lars Paagard, Magnus Palsson, Eggert Petersson, Gudrun Hrönn Ragnarsdottir, Filipa Pais Rodrigues, Sylvia Scholtens, Anne-Marie van Sprang, Steingrimur Eyfjord Kristmundsson, Rod Summers, Thorvaldur Thorsteinsson en Jan van Toorn.

TRICHTLINNBURG www.tricht-linn-burg.org Adviserend onderzoeker Hinrich Sachs initieerde het project Trichtlinnburg, een samenwerking van de Jan van Eyck Academie met het Salzburger Kunstverein (AT) en het Centre for Contemporary Art Tallinn (EE). Het project stimuleert discussie over de contemporaine stedelijke dynamiek en het stedelijk beleid en de gevolgen daarvan voor

48

…

kunstenaars, ontwerpers, architecten en kunstinstellingen. De studiegroep van de Jan van Eyck – die elke maand samenkwam – werd een forum voor overleg en beschouwing en nodigde de deelnemers – onderzoekers, experts en professionals uit verschillende disciplines – uit om de aard van hun werk- en woonplaats te bevragen en zich bewust te zijn van hun taak en positionering in de dynamische culturele omgeving van de stad. De studiegroep boog zich over stedelijke etiquette en het beleid inzake erfgoed en ontwikkeling. De werkgroep vergeleek de culturele producties in opdracht van de stedelijke autoriteiten en de producties geïnitieerd door kunstenaars en auteurs. Ze onderzocht ook de aanpak en formules van publieke evenementen en werkte een voorstel uit voor een evenement in Maastricht, Salzburg en Tallinn. Op 9 februari werden lezingen gehouden over stadsfotografie, stedelijkheid en grafische projecten. Asier Pérez Gonzalez (kunstenaar en projectmanager, Bilbao, PT) gaf de lezing The city has no truth, live aloud in contradiction en Dirk Lauwaert (senior onderzoeker, Hogeschool SintLukas, Brussel, BE) gaf een uiteenzetting over 19de-eeuwse stadsfotografie. Op 29 maart waren er presentaties, performances en discussies. De kunstenaar, schrijver en componist KIWA (Tallinn, EE) stelde zijn werk voor aan de hand van een tekst en een performance. Felix Janssens (grafisch kunstenaar en ontwerper van communicatieconcepten, Rotterdam, NL), gaf een lezing over grafische projecten in Rotterdam en stelde een community web voor dat zijn ‘bureau voor (tele)communicatie, historiciteit en mobiliteit’ realiseerde. Het bureau gaf het concept ‘monument’ in de publieke ruimte een nieuwe invulling. Op 4 mei praatte Dorit Margreiter (kunstenaar, Wenen, AT) over het leven van alledag en gebruikte daarvoor kern-

…

49

begrippen als industrialisatie, technologie, verstedelijking, mediatisering en globalisering. Het artistieke en strategische uitgangspunt van Margreiter is the production of space. Katja Reichard (kunstenaar, curator en mede-eigenaar van de boekenwinkel ‘Pro qm’, Berlijn, DE), gaf een lezing over het tentoonstellingsproject Learning from* – Cities of the world, phantasms of civil society, informal organisation dat plaatsvond in Berlijn en waaraan internationale kunstenaars en onderzoekers deelnamen. Stedelijke realiteiten hoeven niet te stoelen op het Europese begrip van ‘civitas’. De deelnemers in Berlijn probeerden zonder vooroordelen te kijken naar stedelijke structuren, perspectieven, strategieën, crises en conflicten. Op 7 juni gaf Karl Sabbagh (schrijver en regisseur van documentaires, GB) de lezing From Tate to television. Van 1996 tot 2000 volgde Sabbagh het ontwerp- en bouwproces van de Tate Modern. Het reusachtige kunstmuseum kreeg een plaats in een voormalige elektriciteitscentrale. Sabbagh toonde fragmenten uit de televisieserie over het ontwerpen en bouwen. Het was een hele uitdaging om het ontwerp en het bouwproces aan een breed publiek te communiceren. Martin Heller (DE) gaf de lezing How to become a town musical? Some reflections about reading the city of Bremen and its cultural ambitions. Bremen is kandidaat voor de titel ‘Culturele hoofdstad van Europa 2010’. Martin Heller, creatief directeur sinds 2003, is vertrouwd met de sociale, politieke en culturele aspecten van de stad – zijn aanpak is haast antropologisch. Heller is ambassadeur van Bremen en een vernieuwer. Hij sprak over het uitbouwen van culturele strategieën in een welomschreven context. Op 14 september gaf Candice Breitz (kunstenaar, Berlijn, DE) de lezing Re-animations waarin ze een aantal videowerken toonde. Breitz werkt vooral met fotografie

50

…

en video-installaties. Ze besprak een aantal recente videoinstallaties en haar werk in het algemeen. Ze stelde de vraag of een kunstenaar zich bestaande beelden en opnames uit de sfeer van massa-amusement kan toe-eigenen en ze nieuw leven kan inblazen. Wat is de relatie tussen kunstpraktijk en de culturele industrie? Kunnen massamedia en hun doelpubliek een actieve en productieve dialoog aangaan? Op 12 en 13 november vond een eerste publieke presentatie plaats binnen het kader van het onderzoeksproject Trichtlinnburg in Café Zuid in Maastricht. De DJ/VJ Sight Club van het kunstenaarscollectief Gold Extra (Salzburg, AT) combineerde, splitste en mixte beeld- en geluidmateriaal uit Maastricht. Paul Devens, VJ en kunstenaar uit Maastricht, en bolwerK uit Antwerpen maakten een remix van geluiden en beelden uit Salzburg. Behalve de performance van de DJ/VJ Sight Club, was er ook een optreden van het artiestenduo KinematiX – Lucia Macari, onderzoeker Beeldende Kunst en Dima Riba – dat zijn nieuwe vinylplaat Hip hop on bones lanceerde. De videoclip en de muziek vertelden het verhaal van een nachtelijke geweldpleging op een jonge vrouw in Chisinau (Moldavië). KinematiX gebruikte humor en spot en maakte van dit gewelddadig incident een theatraal spektakel. Van 27 mei tot 5 juni 2005 organiseert Trichtlinnburg een groots publiek evenement in Maastricht.

UBISCRIBE www.ubiscribe.net Het symposium Personal publishing pandemonium, georganiseerd in samenwerking met het Maastrichtse kunstencentrum Marres in mei 2003, was een eerste stap in het onderzoek naar de explosie van vaak controversiële multimediale en multidisciplinaire kronieken zoals weblogs, blogs, vlogs

…

51

en fotologs. UbiScribe is behalve een onderzoeksproject ook een online publicatieplatform. Het wordt gesubsidieerd door de Mondriaan Stichting en de Provincie Limburg en is opgestart in 2004. UbiScribe onderzoekt nieuwe manieren van schrijven en communiceren in welke media dan ook. Het on-line en off-line publiceren (denken, schrijven, produceren, uitgeven en distribueren) verloopt niet volgens de traditionele formats, maar via netwerken. Deze netwerkpublicaties plooien zich naar de logica van het netwerk en verschillen radicaal van publicaties in druk, op cd of dvd. Hun structuren zijn fluïde en vertonen een grote diversiteit. UbiScribe bestudeert de huidige gang van zaken rond diffuse uitgeef- en communicatienetwerken – zoals ubicomp (ubiquitous computing). Deze methodes gebruiken verschillende kanalen en productieformules, bereiken een breed publiek en hebben een grote output. UbiScribe stimuleert onderzoek naar individuele en persoonlijke manieren van publiceren (hardware, software en inhoudelijk) en onderzoekt content beheersystemen en hoe artistieke producties er gebruik van maken. Op 17 mei gaf Jouke Kleerebezem (adviserend onderzoeker afdeling Ontwerpen) de lezing Stand-up publishing. Claudia Hardi (projectassistent UbiScribe) gaf uitleg bij de programma’s DevonThink en DevonAgent en bij interactieve manieren om beelden en teksten te bewaren. Yolande Harris (onderzoeker afdeling Theorie) gaf de uiteenzetting Post-production of the Meta-Orchestra en Koen Brams (directeur Jan van Eyck Academie) sprak over het televisiewerk van Jef Cornelis. Aan de hand van de projecten MetaOrchestra en Jef Cornelis werd besproken hoe deze computerprogramma’s ingezet kunnen worden voor het kennismanagement van deze projecten.

52

…

VISUALIZING THE VISUAL. READING, WRITING AND MAPPING THE ENVIRONMENT OF THE CONGO RIVER AT BRAZZAVILLE AND KINSHASA www.archi-art.net/forum Wim Cuyvers (adviserend onderzoeker afdeling Ontwerpen) heeft in eerder onderzoek proberen te ervaren hoe steden als Belgrado, Brussel, Parijs, Sarajevo, New York en Tirana zich zonder voorkennis en vanuit de marge – prostitutie, drugsverslaving, dakloosheid, noodlijdendheid – laten ‘lezen’. Het project Visualizing the visual wil onderzoeken of deze oefening alleen kan slagen in steden die een westerse urbane cultuur delen, dan wel of ook steden uit andere culturen vanuit die positie nog leesbaar zijn. Als dat laatste inderdaad het geval is, zou dat betekenen dat we kunnen communiceren aan de hand van publieke ruimte, dat publieke ruimte kan gelden als een universeel communicatiemiddel, als een volwaardige taal. Het onderzoeksproject vindt plaats in twee steden aan de Congorivier: Brazzaville en Kinshasa. Deze steden leven met de verwoestingen van oorlog en verwaarlozing. Die condities zijn makkelijk te lezen omdat ze duidelijk zichtbaar zijn: een systematische inventaris van de oorlogsschade aan gebouwen en infrastructuur laat zich moeiteloos opstellen. Visualizing the visual wil de stad en wat eraan ontbreekt in kaart brengen. Het team rond Cuyvers onderneemt wandelingen door deze steden, langs willekeurige lijnen en rechte parkoersen, en brengt ze letterlijk in kaart. Het doet ook systematisch onderzoek naar doodlopende straten van Kinshasa en Brazzaville. Beide steden zijn elkaars spiegelbeeld: de Congorivier werkt als scheidslijn en als spiegel. De waterkant en de kades van Brazzaville en Kinshasa worden vergeleken,

onderzoeksprojecten

53

net als de internationale aanwezigheid in beide steden. Het legt ook een inventaris aan van sporen in de steden van de Franse en Belgische koloniale periode. De onderzoekers lezen in de publieke ruimte uiteenlopende functies als: een plaats van zonde en overtreding, waar afval zich opstapelt, waar ruimte niet geprivatiseerd is, waar de kwetsbaren zich bevinden, waar koloniale architectuur rest, waar westerse instellingen residenties houden. Visualizing the visual is een initiatief van de afdeling Ontwerpen van de Jan van Eyck Academie. Coördinator van het project is Wim Cuyvers. Met de onderzoekers Kristien Van den Brande, Tina Clausmeyer, Kobe Matthys, Sabine Müller, Dirk Pauwels en Andreas Quednau – die een opleiding hebben in architectuur, urbanisme, theorie, beeldende kunst en ontwerp – onderneemt hij twee bezoeken in 2005: één aan Kinshasa en één aan Brazzaville. Eén van de onderzoekers – Sébastien Maniglier – lanceert een forum op het internet. Om de andere week zijn er tweedaagse bijeenkomsten. Er worden publieke uiteenzettingen gehouden en elke twee maanden wordt gerapporteerd aan externe deskundigen.

54

seminars/werkgroepen Deleuze cinema books | Eva Meyer

Het verschil tussen fictie en documentaire kan verdwijnen, precies en paradoxaal genoeg omdat voorstelling en werkelijkheid verschillend zijn. Het verlangen om iemand anders te worden geeft fictie iets werkelijks. Samen met onderzoekers dacht Eva Meyer (adviserend onderzoeker afdeling Theorie) na over het geloofsvraagstuk, namelijk hoe het geloof, in navolging van Kierkegaard, een kwestie is van passie, van affect en niets anders. Deze vorm van geloof, die de clichés van de Verlichting en de aantrekking van amorfe religiositeit vermijdt, is volgens Deleuze een vreemde denkwijze. Dit geloof weeft een groot aantal uiterst waardevolle verbanden tussen filosofie en film.

Film and biopolitic | Sabeth Buchmann, Helmut Draxler, Stephan Geene Heeft film iets te maken met ‘het paradigma van levensproductie’? Over welk leven gaat het dan? Is film een medium dat voortbrengt of juist weergeeft? Sabeth Buchmann, Helmut Draxler en Stephan Geene (adviserende onderzoekers afdeling Theorie) onderzochten hoe kunst en film in de 20ste eeuw ‘het leven’ weergeven. Hun benadering was theoretisch en historisch. Ze wilden het belang en de betekenis van het avant-garde paradigma van ‘transgressie’ herbepalen: wie de institutionele, esthetische en ideologische kloof tussen leven en kunst dicht, valt de gronden van de kapitalistische en bourgeois samenleving aan. Het avant-garde begrip ‘leven’ werd vanuit bio-politieke categorieën besproken; daarbij werd verwezen naar Giorgio Agamben, Michel Foucault en Donna Haraway. Deze kritische analyse van de avant-garde, met zijn positieve verwijzingen naar filmische elementen, maakte deel uit van een ‘kritische’ zelfkennis van kunstenaars en filmmakers.

…

55

Toch staat het theoretische en politieke belang ervan nog niet vast. De drie werkgroepen vertrokken van Guy Debords these dat spektakel een ‘ontkenning van het leven’ is. De discussie ging over de aard van visuele consumptie. Verder werd Laura Mulveys negatieve fascinatie voor het beeld en het concept zichtbaarheid in haar theorie onderzocht. Griselda Pollocks essay Still working on the subject was het uitgangspunt voor een discussie over hoe een feministisch perspectief een vrouwenlichaam op een andere manier weergeeft.

Free and indirect | Eva Meyer Het woord ‘je’ is altijd een schim – het is een aanwezigheid die zich over zinnen uitstrekt of een gedachtevorm waaruit taal ontstaat. ‘Je’ drukt een incongruentie uit tussen de gedachte en de signalen die de gedachte weergeven. Daarom is het nodig dat we op zoek gaan naar het mogelijke, niet-tastbare leven van wat had kunnen zijn. Dat leven krijgt dan de impuls van het tastbare en komt los van herinnering. Het lost de tegenstelling tussen het directe en indirecte op. Deze impuls gaat niet uit van het subject; het is geen representatie of fantasme. Het duidt op een relatie die op ontelbare manieren tot stand kan komen. Het zijn symbolen waarmee we – tussen filosofie, literatuur en film – een blijvend rendez-vous hebben.

Liebe geht durch den Magen /Love goes through the stomach. On loving, feeding, and the digestion of food and emotions | Andrea Lassalle en Martin Eberhardt Het project Liebe geht durch den Magen/Love goes through the stomach legde de nadruk op het beeldende aspect van het gezegde ‘Liefde gaat door de maag’. Het onderzocht de al-

56

…

legorische voorstelling van het gezegde in beelden, teksten en concrete toepassingen. Met het materiaal – dat kan uitgroeien tot een liefdes- en voedselarchief – wilden Andrea Lasalle (onderzoeker afdeling Theorie) en Martin Eberhardt (publicist, DE) nieuwe betekenissen en analytische perspectieven genereren. Lassalle en Eberhardt namen het spreekwoord ‘Liefde gaat door de maag’ letterlijk en wilden het proces uitbeelden: Hoe gaat liefde dan ‘door de maag’? Welke weg legt ze af in het lichaam en hoe wordt ze verteerd? Welke transformaties ondergaat de liefde? Gedurende vier avonden werden hapjes klaargemaakt en opgediend.

Playing TV. A game, possibly for a TV | Raimundas Malasauskas Kun je je voorstellen dat een Europees commercieel televisienet in prime time zendtijd geeft aan een hedendaags kunstencentrum? Welke rol zou een dergelijk televisieprogramma spelen? Welke kwestie zou het moeten aankaarten? Zouden de kunstenaars iets kunnen bijdragen behalve onderhoudende poses? Heeft het eigenlijk wel zin om samen te werken met een zuiver commerciële instelling die afhankelijk is van kijkcijfers en die economische winst nastreeft? Toen het Contemporary Art Centre in Vilnius een eigen televisieshow werd aangeboden, kwamen deze vragen aan bod. Filmmaker Raimundas Malasauskas (Vilnius, LT) wilde een globaalregionaal-bovenaards televisieproject realiseren, een open laboratorium waar nieuwe vormen van televisie ontstaan. Malasauskas stelde voor om reality-tv te maken. Hij zou verschillende bronnen aanboren en veelgelaagde spelletjes maken waarbij de deelnemers rollen spelen. Geïnteresseerde onderzoekers konden deel uitmaken van de ploeg.

…

57

Report on body | Lina Issa Report on body nam de vorm aan van een laboratorium. Via oefeningen, lezingen en discussies onderzocht het verschillende manieren om het lichaam te benaderen en beweging te creëren. Het lab wilde beweging oproepen, inspiratie vinden, en een eigen plaats negotiëren tussen anderen – het onderzocht verschillende manieren van samenwerken. Lab001 gebruikte elementen uit de Skinner releasing technique, ontworpen door Joan Skinner, om de intimiteit van bewegen te onderzoeken. De techniek gebruikt poëtische beelden om de diepgaande kinetische ervaring van bewegen te vergemakkelijken. Deelnemers deden oefeningen die hun lichaam en zintuigen op elkaar afstemden; de zintuigen zetten aan tot bewegen en handelen. De deelnemers aan het lab bestudeerden de ervaring van nabijheid en afstand tijdens het bewegen; ze probeerden hun inwendige en uitwendige focus op elkaar af te stemmen. Voorts oefenden ze zich in de bewustwording van observatie tijdens het bewegen of het waarnemen van beweging. Lab002 bijvoorbeeld begon met repetitieve bewegingen die de constructie en deconstructie van vorm via herhaling onderzochten. Uitdrukkingen en patronen werden ook toegepast op stemmen en woorden. Het onderzocht het verband tussen spreken en bewegen – kunnen woorden en actie volledig samenvallen? Is er een positie waarbij een onbewuste beweging een woord kan worden of een anekdote die op haar beurt aanzet tot beweging? Tenslotte gaf expert Stephan van Dijk (docent Alexandertechniek, NL) een workshop over de Alexandertechniek. Door te experimenteren met beweging en denken en door het bekijken van die combinatie ontdekten deelnemers hun bewuste en onbewuste lichaamshoudingen. Zintuiglijk bewustzijn is altijd subjectief maar kan veel be-

58

…

trouwbaarder zijn als je open staat voor een algemeen bewustzijn in de plaats van een eng en beperkt bewustzijn. Lina Issa (onderzoeker afdeling Beeldende Kunst) wilde onderzoeken of het mogelijk is om te creëren – het tegenovergestelde van instinctief en compulsief herhalen van hetzelfde op verschillende manieren – als je niet telkens opnieuw open staat voor recreëren.

Spotlight on ignored visual culture | Norman Bryson Het huidige onderzoek van Norman Bryson (adviserend onderzoeker afdeling Theorie) gaat over domeinen van visuele cultuur die vaak niet aan bod komen of zelfs genegeerd worden in de kunstgeschiedenis en de kunstkritiek. Bryson wil onderzoekers helpen bij het ontwikkelen van hulpmiddelen om visuele en culturele analyses te maken. Hij put uit een hele reeks disciplines en debatten zoals de semiotiek, culturele studies, psychoanalyse, queer theory en literaire kritiek. In het seminar Chardin and the text of still life bestudeerde Bryson het genre van het stilleven. Dit genre heeft nooit een hoge positie ingenomen in de hiërarchie van genres. Er is weinig kritisch onderzoek naar gevoerd en op veel vragen is nooit een afdoend antwoord geformuleerd. Wat is de betekenis van stillevens? Wat roepen ze op? Wat is de reikwijdte en het effect van stillevens op cultureel, affectief en poëtisch vlak? Bryson besloot om zijn aandacht te richten op Chardin en toch de ruimere geschiedenis van het genre niet uit het oog te verliezen. Zijn seminar Rethinking Japanese visual culture had dezelfde teneur en behandelde de visuele cultuur van Japan: Meiji schilderkunst in westerse stijl, Yukio Mishima en fotografie en de foto-tableaux van Yasumasa Morimura.

…

59

Het seminar The practice of drawing behandelde een ander aspect dat vaak over het hoofd wordt gezien: er bestaat geen traditie van commentaar leveren op of esthetisch onderzoek naar de praktijk van het tekenen – in tegenstelling tot die van geschiedkundige tekeningen, landschaptekenen of portretkunst. Veel Academies van Beeldende Kunst hebben tekenen lang geleden uit hun curriculum geschrapt. Tekenen lijkt op sterven na dood; het is in elk geval ondergewaardeerd. Toch verdient het theoretische beschouwing. Tekenen is toch het medium dat het dichtst aansluit op artistiek denken, inspiratie en waarneming. Stoelt deze bewering op feiten? Welke andere beweringen kunnen worden gemaakt?

The archival aesthetic in 20th century photography | Norman Bryson In een aantal seminars en onderzoekgroepen behandelde Bryson het gebruik van fotoarchieven in de kunst van de 20ste eeuw. Bryson wilde vooral weten welke rol het begrip ‘archief’ speelde in het Surrealisme, in postminimalistisch werk en in de ‘tableau’ fotografie van kunstenaars als Cindy Sherman en Yasumasa Morimura. Bryson onderzocht nieuwe concepten die de gevolgen van serialiteit en visuele repetitie onderzoeken. Materiaal bestond uit ‘administratieve’ archieven uit de 19de eeuw (over criminaliteit, prostitutie, hysterie, waanzin, armoede, etnografie) en de 20ste-eeuwse projecten van Eugène Atget en August Sander. Bryson ging na welke veranderingen zich hebben voorgedaan in de Verenigde Staten op fotografisch gebied; hij begon bij de New Deal fotografie en eindigde bij Diane Arbus en het ontstaan van ‘confessionele’ archieven (Nan Goldin) en ‘perverse’ archieven (Mapplethorpe, Witkin). Op dezelfde manier wilde hij de complexe evolutie schetsen in

60

seminars/werkgroepen

Duitsland, vanaf de Bechers tot Andreas Gursky, Thomas Struth, Thomas Ruff en verder.

Rekruteringscampagne 2004 | Goodwill, Felix Janssens, Vinca Kruk, Adriaan Mellegers, Gert Staal Elk jaar nodigt de Jan van Eyck onderzoekers uit van de afdeling Ontwerpen om een wervingscampagne op te zetten. Adriaan Mellegers en Vinca Kruk (onderzoekers afdeling Ontwerpen) aanvaardden deze opdracht en ontwierpen een reeks advertenties, een website, een affiche en een e-mail. Voor het ontwerp gingen ze uit van het begrip ‘opnieuw gebruiken’. Ze zagen het ontwerp dus niet als een autonome en authentieke creatie, maar als een proces van co-creatie dat deels ontstaat door toeval. Bestaande grafische identiteiten van advertenties en websites kregen een nieuwe betekenislaag: ze knipten en plakten en gaven archetypische vormen en systemen een nieuwe interpretatie. De ontwerpers legden parameters vast waarmee ze vorm konden creëren. In een vergadering kregen de ontwerpers feedback over hun campagneontwerp. Goodwill (grafisch ontwerper, NL), Felix Janssens (grafisch ontwerp en communicatieconcept, NL) en Gert Staal (ontwerper, NL) gaven een beoordeling. Koen Brams (directeur Jan van Eyck Academie), Jouke Kleerebezem en Filiep Tacq (adviserende onderzoekers afdeling Ontwerpen) namen ook deel aan de discussie. Het meest opvallende punt van kritiek betrof het redactionele aspect van de campagne: ze gaf niet duidelijk de doelstellingen van de Jan van Eyck weer. Tot wie richt de campagne zich? Wat heeft de Jan van Eyck Academie te bieden? De campagne was politiek correct: ze miste daardoor overredingskracht en sprak de lezer niet direct aan, aldus de uitgenodigde critici.

symposia

61

Museum in ¿Motion? Sinds de tweede helft van de 20ste eeuw fungeert het museum van hedendaagse kunst niet langer als een statische opslagplaats voor kunst uit het verleden. Het is een dynamische werkplaats voor de kunst van vandaag. In de jaren zestig veranderde kunst van aard en van strategie; ze werd veranderlijk en kritischer tegenover de institutionele structuur van het museum. Kunst wilde ook op andere plaatsen aanwezig zijn. Het museum voor hedendaagse kunst wil graag ‘bij de tijd’ zijn, maar moet rekening houden met ruimtelijke, institutionele en sociaal-politieke beperkingen. Het museum beseft dat het kunst altijd zal ‘omkaderen’. Resultaat is een identiteitscrisis: het museum ventileert een niet-aflatende zelfkritiek, geeft zich over aan institutionele introspectie en, uiteindelijk, aan zelfontkenning. De conferentie Museum in ¿Motion?, georganiseerd door Museum Het Domein, de Jan van Eyck Academie en het Departement voor Architectuur & Stedenbouw van de Universiteit Gent, vertrok van deze context. De conferentie vond plaats op 12 november in Het Domein in Sittard en op 13 november in de Jan van Eyck Academie in Maastricht. De titel verwijst naar een van de belangrijkste publicaties over het museum: Museum in ¿beweging? Het museum voor moderne kunst ter diskussie, gepubliceerd in 1979. De sprekers bespraken de fundamentele veranderingen die zich sinds 1979 hebben voorgedaan. De conferentie Museum in ¿Motion? liep volgens twee formules. Op 12 november was er een symposium met uitgenodigde sprekers. Verschillende presentaties schetsten de kritische wisselwerking tussen hedendaagse kunst en het museum, en gaven een overzicht van de verschillende institutionele antwoorden in de ruimere context van sociaal-politieke veranderingen. Sprekers waren Alan Wallach (College

62

…

of William and Mary, US) “The museum of modern art as late capitalist ritual” twenty-five years later: distinction versus consumerism in the display of contemporary art, Christian Kravagna (Academie van Beeldende Kunst, Wenen, AT) The world in the museum: ethnography, culture, and critical art practice, John Welchman (University of California, US) The museum: architecture/sculpture (Gehry), Camiel Van Winkel (kunsthistoricus en criticus, NL) The viewer is never at home en Johanne Lamoureux (Université de Montréal, CA) Para-sites. Op 13 november werd een seminar georganiseerd in de Jan van Eyck Academie. Sprekers werden geselecteerd via een call for papers. De sprekers van het symposium traden op als respondenten. Het seminar bestond uit drie sessies. De eerste sessie kreeg de titel The museum: dreams of a mobile architecture en werd voorgezeten door Jeroen Boomgaard (publicist, Universiteit van Amsterdam, NL). Sprekers waren Andrea Philips (Goldsmiths College, GB) Walking into trouble. Contemporary art and the pedestrian, Naomi Stead (Sydney University of Technology, AU) Decontextualisation, autonomy, and the neo-avant-garde: institutional critique and museum criticism, Joel Sanders (Yale University, US) Skin deep: transparency and the contemporary museum building, Christoph Grafe (Technische Universiteit Delft, NL) Cultural centers in Europe. De tweede sessie ging over Museum and typology, voorzitter was Bart Verschaffel (Universiteit Gent, BE). Sprekers waren Lieven De Boeck & Teresa Stoppani (University of Greenwich, GB) The architect and the millionaire, the individual and the city and the making of a scattered museum, Wendy Meryem Kural Shaw (Bilgi Universiteit, TR) The project of the museum and its projections: museums and the construction of identities in the museums of the Ottoman empire and Turkey. De derde en laatste sessie toonde de ontwerpen en voor-

symposia

63

stellen van de ontwerpwedstrijd Our museum die na het seminar plaatsvond. De wedstrijdjury bestond uit Judith Barry (kunstenaar, US), Jouke Kleerebezem (adviserend onderzoeker afdeling Ontwerpen), Roemer Van Toorn (architectuurtheoreticus, NL) en Tristan Weddingen (kunsthistoricus, DE). Drie teams van architecten en kunstenaars namen deel: Office (Kersten Geers & David Van Severen), Dries Van de Velde & Richard Venlet; Fün Design Consultancy (Cesar Garcia & Paz Martin en Johan De Wachter), MAMA Showroom & Alicia Framis en One Architecture (Matthijs Bouw & Donald van Dansik) en Berend Strik. De deelnemers dachten na over de mogelijke taken van architectuur bij het bouwen van toekomstige musea van hedendaagse kunst. Ze maakten een ontwerp voor een ‘eigen’ museum. Hun project moest getuigen van een uitdagende visie op de huidige en toekomstige rol van architectuur in een museale context. Kritische reflectie werd aangemoedigd. Laureaat van de wedstrijd was Fün Design Consultancy.

64

aanstaande symposia Breath-taking. Air, art, architecture | Monika Bakke

Monika Bakke (onderzoeker afdeling Theorie) organiseert een lezingenreeks over lucht en ademhalen in de hedendaagse beeldende kunsten en theorie. Adem is een efemere en vluchtige hoeveelheid lucht die het individu zich eigen maakt. Voor mens en dier is het een frequente en belangrijke vorm van uitwisseling met de omgeving – zelfs in een bewusteloze toestand. In de klassieke Westerse traditie werd lucht beschouwd als een primair element; in de vorm van adem representeerde lucht het leven en de ziel. De Oosterse traditie kent een nog grotere betekenis toe aan lucht en adem; ademhalingstechnieken worden gekoppeld aan spirituele kracht. In beide tradities verenigt het ademen lichamelijke en spirituele aspecten van het menszijn. Deze aspecten verwijzen niet alleen naar het proces van in- en uitademen, maar ook naar de uitwisseling met de omgeving door het lichaamsoppervlak, met andere woorden naar ons tactiel bestaan in de wereld. Naast fysieke en spirituele kenmerken heeft ademen ook een sociale dimensie. Dat blijkt uit een werk van Marina Abramovic. Als politiek protest ademt de kunstenaar lucht in die letterlijk stinkt naar verval; het werk wijst op de overgang van lucht als symbool van vitaliteit naar dat van geweld. Ook werken van Yves Klein – vooral zijn ‘air architecture’ project – en Michael Rakowitz – opvangplaatsen voor daklozen – refereren aan de sociale dimensie van lucht. Voor de lezingenreeks wil Monika Bakke een aantal kunstenaars, curatoren en theoretici uitnodigen; ze is ook van plan met hen interviews te houden.

Innovative game design | Jack Post De Faculteit Cultuurwetenschappen van de Universiteit

…

65

Maastricht verricht onderzoek naar computerspellen en hun ontwerp. Auriea Harvey en Michaël Samyn (onderzoekers afdeling Ontwerpen 2002 – 2004) willen een samenwerking opzetten tussen de faculteit en de academie over vernieuwende ontwerpen van computerspellen. Hoe zien vernieuwende ontwerpen eruit? Kunnen onderzoekers uit verschillende tradities iets opsteken van andere methodes en praktijken? Welke mogelijkheden opent artistiek onderzoek naar het ontwerpen van computerspelletjes? Creëren artistieke en para-academische milieus kansen voor vernieuwende ontwerppraktijken? Is er een fundamentele tegenstelling tussen de artistieke en para-academische manier van ontwerpen enerzijds en de industriële anderzijds? Is artistiek en vernieuwend ontwerp per definitie onverenigbaar met commercieel ontwerp? Deze vragen en discussiepunten zullen aan bod komen tijdens de uiteenzettingen. Toekomstige sprekers doen allen onderzoek naar vernieuwende ontwerpen – op het gebied van het spelen zelf, het gebruik van ruimte, kwesties van geweld of opvoeding. Hun ontwerpen zijn niet exclusief commercieel of artistiek; ontwerpen is een commerciële activiteit, maar ook een politieke, educatieve en subversieve bezigheid.

The spectre of the avant-garde | BAVO Culturele milieus klagen luid dat het leven van alledag volledig wordt gecontroleerd door de belangen van de markt die elke poging onderdrukt die ‘een verschil’ wil maken. Die ‘markt’ is een amalgaam dat onder meer planologische bureaus van overheden, investeerders en buurtlobbygroepen omvat. Met multinationaal kapitaal gebeuren heel wat transacties die fascinerend zijn en tegelijkertijd afkeer wekken en die elk cultureel alternatief smoren. Tegen deze achtergrond spelen de ambivalente verwijzingen naar de goede oude

66

aanstaande symposia

avant-garde in het alternatieve ontwerpmilieu. Ontwerpers verwijzen vol nostalgie naar avant-garde collectieven; ze bewonderen hun wilskracht om tegen de stroom in te roeien, hun open houding tegenover de nieuwe tijd, hun bereidheid om het leven weer uit te vinden. Aan de andere kant krijgen de proto-totalitaire neigingen van de avant-garde felle kritiek: de gewelddadige implementatie van haar stedelijke visies, de antidemocratische hulpmiddelen om eigen idealen op te leggen aan een hele samenleving. BAVO (Gideon Boie en Matthias Pauwels, onderzoekers afdeling Theorie) vraagt zich af hoe relevant de avant-garde erfenis is voor hedendaagse culturele productie. Het wil op een colloquium in de Jan van Eyck verschillende theoretici samenbrengen die in recente teksten hebben afgewogen of de ideeën van de avant-garde bruikbaar zijn om weerstand te bieden tegen de zogenoemde ‘dictatuur van de markt’. De presentaties en gesprekken worden gepubliceerd.

lezingen/presentaties

67

Cooking as art or the return of the wild pigs | Onno Faller Onno Fallers (kunstenaar, DE) werk draait rond ‘koken’. Ze beschouwt koken als een kunstgenre: koken heeft te maken met materiaal en het combineren ervan, met proporties, samenstellingen, dramaturgie, kleuren, geuren en smaken. Faller is niet geïnteresseerd in de sociale en feestelijke aspecten van een maaltijd en wil ook geen buitengewone gerechten klaarmaken. Ze gebruikt eenvoudige en traditionele methodes en verwerkt boodschappen en uitdrukkingen in de maaltijd. De eter begrijpt deze boodschappen vooral via smaak en geur. De workshop handelde over de maatstaven die worden gehanteerd bij het klaarmaken van voedsel – maatstaven die vaak te maken hebben met de culturele achtergronden van de deelnemers –, over maten en normen die verschillen naargelang de ingrediënten en over een heel varken dat een maaltijd werd voor 35 mensen. Faller maakte ook het officiële eindejaarsdiner klaar: een maaltijd met vier gangen rond het thema ‘Het landschap van Maastricht en omgeving’.

Everything must go! | Sebastián Menéndez & Florencia Reina Van 2002 tot 2004 hebben Sebastián Menéndez en Florencia Reina (onderzoekers afdeling Ontwerpen) verschillende aspecten van het grafische beeld onderzocht. Ze maakten posters, stickers, T-shirts, postkaarten, websites, uitnodigingen, kaarten, muziek, insignes en een bordspel. Ze nodigden gasten uit in studio #208 van de academie die voor die gelegenheid in een vlooienmarkt en kiosk was veranderd.

68

… Flashforward | Eva Meyer en Eran Schaerf

Het verhaal van de film begint met een misverstand dat perspectief biedt op het verleden. Zonder precies te weten wat het was, weten we dat iets werd gezegd, gehoord, gezien – een liefdesgeschiedenis of een publieke gebeurtenis. Dit is het uitgangspunt van een programma dat flashbacks omzet in flashforwards. Het programma laat ruimte toe tussen herinnering en hoop en zoekt een stem om die ruimte te verwoorden. Behoort die stem toe aan een getuige, een verteller, een verslaggever, hun gemeenschappelijke programmeur of een personage dat altijd maar van rol verwisselt? Om te weten te komen wie de verdachten zijn, wordt een stemcontrole gehouden waarbij het ene personage een figurant is – een acteur in ondergeschikte rol – die de zinnen van de andere personages uitspreekt. Het moment van erkenning en herkenning komt er wanneer in een aantal opeenvolgende momenten de ruimte tussen het reële en het fictieve betekenis krijgt. Wanneer de figuranten, de ondergeschikten, hun rol niet langer spelen, vallen ze samen met hun eigen herinneringen. Hun tussenkomsten zijn geen reis naar het verleden – die hoe dan ook aangepast lijkt te zijn. De spraak die van het beeld wordt losgerukt, wordt weer ingelast via een systeem van losmaken. Hebben we hier te maken met een liefdesgeschiedenis die zich afspeelt in het oneindige? Hetzelfde en toch anders.

Folders. Suits. Pockets. Files. Stocks | Joke Robaard Joke Robaard (kunstenaar en fotograaf, NL) gaf een uiteenzetting over haar boek Folders. Suits. Pockets. Files. Stocks. Robaard onderzoekt de configuraties van groepen mensen: vrienden, collega’s, bedrijven, buren. Ze ‘regisseert’ individuen en creëert patronen die ze dan fotografeert. Ze gebruikt

…

69

kledingstukken om voortdurend veranderende verbanden en relaties aan te tonen.

Intimate histories of the colour orange: in varying shades of seriousness | Victoria Carolan In haar uiteenzetting vertelde Victoria Carolan (onderzoeker afdeling Theorie) over de geschiedenis, de functie, de verklaring en de uitbeelding van de kleur oranje zoals die in theorieën over kleur aan bod komen. Haar aanpak omvatte optische, psychologische en kunsthistorische perspectieven. De kleur oranje speelde een rol in de nationale identiteit van Nederland. De wortel, oranje van kleur, werd gekweekt door patriottistische Nederlanders in de 18de eeuw. In het derde deel van haar presentatie gaf Carolan een persoonlijke kijk op oranje: in een diaprojectie toonde ze alle oranje spullen die ze bezit.

Meta-Orchestra | Yolande Harris Het Meta-Orchestra gaf een performance met elektronisch en akoestisch geluid, met live videoprojecties. MetaOrchestra is een ongewoon orkest dat de schier eindeloze mogelijkheden onderzoekt om samen te werken via computertechnologie. Het werkt op basis van ideeën en verbindt het natuurlijke en het technologische, het akoestische en het elektronische, het sonische en het visuele. Een netwerk tussen de verschillende individuele structuren van de groep zorgde voor een extra dimensie in de samenwerking. Het bood de muzikant de mogelijkheid een beeld te controleren; muzikanten konden geluiden van andere muzikanten beïnvloeden; gebaren en bewegingen in de ruimte konden een invloed hebben op de functie van geluid en beeld in de ruimte. Het orkest onderzocht hoe het met die elementen een performance kon maken, hoe het zichtbaar kon maken wat er zich afspeelde, hoe het dit netwerk kon be-

70

…

trekken bij de communicatie en bij de vaste taken van de optredende groep. De publieke performance vond plaats in de Klankwerkplaats van de Stichting Intro in Maastricht. Deze bijeenkomst was het vierde Meta-Orchestra evenement; de andere vonden plaats in Dartington (2000), Amsterdam (2001) en Barcelona (2002). Het orkest, met een wisselende samenstelling, bestond uit: Guy De Bièvre (BE): elektrische gitaar en micro-controllers; Yolande Harris (GB/NL): geluid- en video-orgel; Bert Bongers (NL): interactivated spaces en video-orgel; Hilary Jeffrey (GB/NL): tromboscillator; Sebastián Menéndez (AR): grafisch ontwerp en percussie; Jos Mulder (NL): geluidsontwerp en networking; Florencia Reina (AR): grafisch ontwerp en projecties en Cesar Villavicencio (BR/ NL): elektronische contrabasrecorder. Er was ook een gastoptreden van Jonathan Impett (GB): metatrompet.

Movement | Jellichje Reijnders Jellichje Reijnders (gastcurator, redacteur Metropolis M, NL) is betrokken bij diverse projecten over actuele cultuur, intenties, noodzaak, het procesmatige en contextbewust handelen. Zij gaf een lezing over haar praktijk.

Ongoing dialogues. Anna Oppermann’s Ensembles and recent art | Ute Vorkoeper Een korte lezing gaf een overzicht van het werk van de Duitse kunstenaar Anna Oppermann (1940-1993). Oppermann maakte Ensembles: conceptuele verzamelingen van gevonden voorwerpen, foto’s, tekeningen, teksten en schilderijen. Een Ensemble doet de entiteit van de afbeelding teniet. Ensembles zijn niet-lineair, repetitief en eindeloos. Het werk van Oppermann is een doorsnede van het conceptuele en het procesmatige; haar oeuvre onderscheidt zich dan ook van de

…

71

beeldende kunst in de jaren zeventig en is tegelijk exemplarisch. Na de uiteenzetting werden korte teksten en verklaringen van Oppermann gelezen. De discussie die volgde ging na in welke mate Oppermanns artistieke praktijk nog altijd opvallend is in de hedendaagse kunst en of ze herhaald wordt op een formeel en inhoudelijk niveau in het werk van, onder andere, Thomas Hirschhorn, Jonathan Meese en Joëlle Tuerlinckx.

Opening week 2004 Van 13 tot 17 januari vond de openingsweek van de Jan van Eyck Academie plaats. Alle (adviserende) onderzoekers uit de afdelingen Beeldende Kunst, Ontwerpen en Theorie – 73 internationale kunstenaars, ontwerpers en theoretici – gaven lezingen, performances, videovertoningen en visuele presentaties over hun onderzoek en de producties die ze in 2004 wilden realiseren.

Spark! | Guy De Bièvre, Yolande Harris, Sven Sterken Spark! was een platform voor sonische experimenten, georganiseerd door Guy De Bièvre, Yolande Harris en Sven Sterken (onderzoekers afdeling Theorie). Het bestond uit drie delen: een theoretisch gedeelte in de middag, een avondperformance/concert/lezing door een gastcomponist of muzikant en een vrij toegankelijk geluidslab. De Bièvre gaf op 2 maart de aftrap van Spark! met een lezing over het werk van Jerry Hunt. Daarna volgde een concert van Mark Trayle. Op 20 april gaf Hans Koch (muzikant en muziekhistoricus, Keulen, DE) een lezing over zijn praktijk als componist, historicus en leraar, waarna een Kochconcert in 4 delen volgde. Koch gebruikt traditionele instrumenten en digitale

72

…

media, maar ook geluiden van werktuigen en huishoudapparatuur zoals föhns en oude computers. Hij tast grenzen af en onderzoekt de impliciete onvolkomenheden van welk medium dan ook; dit leidt tot onvoorspelbare interacties. Het volgende Spark! evenement was een lezing van De Bièvre op 21 mei waarin hij Sonic Arts Union introduceerde. Sonic Arts Union was een onderneming van vier componisten: Robert Ashley, David Behrman, Alvin Lucier – bekend van zijn muzikale exploraties van akoestische verschijningsvormen – en Gordon Mumma. Videoportretten die Robert Ashley in de jaren zeventig maakte, illustreerden hun werk. Daarna was er een concert/performance van Nicolas Collins, die als een van de eersten microcomputers gebruikte tijdens live optredens. Collins maakt veelvuldig gebruik van homemade elektronische circuits, van radio, bestaand geluidsmateriaal en omgebouwde muziekinstrumenten. Hij is vooral bekend als hacker van hardware. Zijn meest recente werk legt de nadruk op het gesproken woord en combineert elektronica en conventionele akoestische instrumenten. Spark! werd op 1 juli afgesloten met een tweede lezing van De Bièvre over de Sonic Arts Union; deze keer vestigde hij de aandacht op Gordon Mumma. ’s Avonds gaven Matt Rogalsky (mediakunstenaar, CA) en Anne Wellmer (geluidskunstenaar, componist, zanger, NL) een uiteenzetting en een concert. Het werk van Rogalsky onderzoekt het troosteloze, het onzichtbare en onhoorbare en informatiestromen zonder ‘impact’ zoals radiostiltes. Wellmers werk bestaat uit performances en installaties, uit muziekdrama’s en choreografieën. Ze treedt op als improviserend muzikant, als componist en als zangeres – begeleid door verschillende elektronische instrumenten.

…

73

Tender bodies | James Duesing James Duesing schreef in 1991 geschiedenis met zijn acht minuten durende animatiefilm Maxwell’s demon. Als eerste maakte hij een animatiefilm volledig op een desktop computer; tot dan gebeurde dat uitsluitend op supercomputers. Duesing werkt nu aan zijn vijfde animatiefilm: Tender bodies. Net als zijn vorige films speelt deze computergemaakte animatiefilm zich af in een dystopische wereld. Vreemde, gemuteerde personages tonen zeer vertrouwde emoties: bezorgdheid, angst en verlangen zijn alomtegenwoordig in Duesings postapocalyptische stedelijke landschappen, waarin scènes en omstandigheden veranderen volgens de zweverige logica van dromen. In Tender bodies gaat Duesing de uitdaging aan om een film zonder dialoog te maken. Visuele manieren van uitdrukken vervangen talige elementen. Consumptie, publiek spektakel, en de gevreesde Andere zijn de centrale thema’s in deze film, die Duesing in zijn presentatie toelichtte.

The attic / bubblehead / spotter | Tilman Wendland Tilman Wendland studeerde in 1999 af in visuele communicatie aan de Berlijnse Hochschüle der Künste. Ondertussen heeft hij deelgenomen aan verscheidene solo- en groepstentoonstellingen. In zijn lezing weidde Wendland uit over zijn kunstenaarspraktijk in het algemeen en zijn recent werk The attic in het bijzonder. Voor The attic richtte hij de bovenste verdieping van De Appel in Amsterdam opnieuw in met het oog op de verschillende evenementen die georganiseerd werden tijdens de tentoonstelling Quicksand. Wendland herschiep de bestaande zolderruimte gedeeltelijk. The attic bestond uit een interview-hoek, een arena met banken, een projectiescherm dat een computerproject toonde, een infolab, een

74

…

ontspannings- en leesruimte met documentatie van/over de kunstenaars en een opstelling die een nachtspel toeliet.

The reverse side of painting: Merleau-Ponty, trompe l’oeil and the phenomenology of deception | Hanneke Grootenboer Hanneke Grootenboer (docente en Mellon Postdoctoral Fellow aan het departement Kunstgeschiedenis en Archeologie van Columbia University, US) doceert over onderzoek naar vroegmoderne kunst en kunsttheorie over Noord-Europa (1400 – 1700); Nederlandse 17de-eeuwse visuele cultuur; optische experimenten in de Vlaamse schilderkunst van de 15de eeuw; critical theory, fotorealisme, de geschiedenis van de kunstgeschiedenis; perspectief en illusionisme (anamorfose, trompe l’oeil, camera obscura, spiegels, lenzen, etc.); de semiotiek van stillevens; voedsel in de kunst; psychoanalyse; fenomenologie (Merleau-Ponty); retorica van het beeld (Barthes en De Man); barokke visuele retoriek; laat 18de-eeuwse miniaturen die ogen afbeelden; seksualiteit, ruimte en gender in vroegmoderne visuele cultuur, vooral in schilderijen die Maria Boodschap – de boodschap van de engel Gabriël aan Maria – verbeelden. Grootenboer gaf een lezing over de retorica van het perspectief, over realisme en illusionisme.

Tirana: dwalen, dwalen / erreur, erreur | Wim Cuyvers Recent werk van Wim Cuyvers (adviserend onderzoeker afdeling Ontwerpen) gaat vooral over hoe je de stad kan ‘lezen’. Hij heeft een aantal steden proberen te lezen en doorgronden: Belgrado, New York, Parijs, Sarajevo, Tirana. In deze steden is hij vooral geïnteresseerd in de publieke ruimte: die plaatsen waar iedereen om het even wat kan doen op

…

75

welk moment dan ook. Deze ruimte is niet geprivatiseerd en is geen privé-bezit. Met andere woorden: deze ruimte is economisch oninteressant. De zwakkeren en de kwetsbaren uit de maatschappij – drugsverslaafden, zigeuners, daklozen – maken gebruik van deze publieke ruimte – een plaats van uitsluiting. Cuyvers loopt rond in de steden en maakt dan planologische schema’s die duidelijk maken dat de publieke ruimte anders is verdeeld in elke stad. Zo werd de uiterste grens, de waterkant van Manhattan, waar daklozen zich ophouden, vergeleken met de waterkant langs rivieren in het centrum van Tirana die eigenlijk vuilnisbelten zijn en waar zigeuners proberen te overleven.

Unbearable pleasure of lightness | Monika Bakke Er is heel weinig onderzoek verricht naar genot in actuele kunst. Het weinige onderzoek beperkt zich meestal tot entertainment en trivialiteit. Dat is onterecht. Monika Bakke (onderzoeker afdeling Theorie) wil een verklarende methodologie en een contextuele achtergrond uitwerken om tot een creatieve analyse van genot te komen. Genot in en door kunst werkt emanciperend. Kunstwerken die genot opwekken bieden dan ook weerstand omdat, zo beweert Jean Fisher, de bedoeling van deze kunst niet langer moet worden gezocht in de grote revolutionaire daden, maar in lokale microstoringen die eigen zijn aan guerrilla oorlogsvoering – in verrassingsaanvallen – die zich manifesteren in overweldigende lachsalvo’s of in het gevoel van plezier. De genotsensatie staat niet alleen intrinsiek kritisch tegenover traditionele structuren en codes; ze houdt ook de creatieve en essentiële belofte in tot intersubjectiviteit. Volgens Emmanuel Levinas word je geen subject door ervan uit te gaan dat je bestaat, maar door je genot eigen te maken. Kunst die gebaseerd is op het uitwisselen van genot brengt een

76

…

subjectiviteit tot stand die gebaseerd is op partnerschap en zorg – niet op dominantie. De ervaring van genot – totale sensualiteit – schept de behoefte aan nieuwe concepten van esthetica; ze keert terug naar de oorspronkelijke betekenis van de Griekse term ‘aisthesis’: een sensuele en preconceptuele ervaring die we allen delen, ongeacht ras of gender. Alleen een esthetica die op die manier gevormd wordt, kan ocularcentrisme en logocentrisme overwinnen. Die esthetica opteert voor een gedecentraliseerde kunstgeschiedenis vanuit het perspectief van de culturele studies.

Under construction | Ronald Van de Sompel Welke positie neemt de Japanse beeldende kunst in de bredere Aziatische context in? Aan de hand van een analyse van Under construction (new dimensions of Asian art), een tentoonstellingsproject geïnitieerd door The Japan Foundation Asia Centre (Tokyo), wilde Ronald Van de Sompel (onderzoeker afdeling Theorie) de Japanse beeldende kunst een nieuwe plaats geven. Under construction onderzocht wat Aziatische professionals vinden van de diversiteit in de beeldende kunst in hun regio. Welke rol speelt globalisatie daarin? Tot voor kort schreven westerse auteurs de geschiedenis van de moderniteit als een exclusief westerse ontwikkeling. De laatste decennia spande Azië zich in om zijn artistieke lot weer in eigen handen te krijgen. Under construction werd dan ook voorgesteld als een nieuw type samenwerking met curatoren uit China, India, Indonesië, Japan, Korea, de Filippijnen en Thailand. Het team van curatoren bedacht een nieuw soort ‘lokale’ tentoonstelling; een gezamenlijke tentoonstelling was gepland in Tokyo. Het project bestond verder uit een aantal verwante programma’s en een symposium rond de thema’s van moderniteit, de praktijk van tentoonstellen en representatie in Azië.

lezingen/presentaties

77

Van de Sompel schetste de geschiedenis van het project Under construction aan de hand van processen die aan bod kwamen tijdens de discussies met veldonderzoekers in Aziatische steden en werkgroepen. De case study ging dieper in op het ruimere thema van de mutual gaze waarbij verschillende culturen elkaar bekijken en proberen te doorgronden.

Under hypnosis | Matt Mullican met Joëlle Tuerlinckx De afdeling Beeldende Kunst nodigde Matt Mullican (kunstenaar, US) uit om een presentatie te geven over zijn oeuvre in het algemeen en over zijn performance Under hypnosis. Mullican zoekt manieren om de wereld in te delen en gebruikt daarvoor pictogrammen, symbolen en tekens. Hij laat zich ook onder hypnose brengen. Het werk Action without knowing: deux ans plus tard van Joëlle Tuerlinckx (kunstenaar, BE), dat ze tijdens de uiteenzetting voorstelde, is een reactie op Mullicans presentatie.

78

projecten van curatoren This is not a love letter – flyer project Seoul | Binna Choi

In Korea is de folder een uiterst populair medium voor commerciële reclame. Folders lijken wat op liefdesbrieven: ze worden een beetje heimelijk en met veel zorg verstuurd. Toch zijn folders niet populair bij lezers. Folders zien er kunstzinnig en aantrekkelijk uit, maar de ontvanger vindt ze opdringerig en misleidend – ze zijn als het paard van Troje. Seoul wordt dagelijks overspoeld met folders. Vaak worden ze meteen weggegooid, maar aan de aandachtige lezer kunnen ze een kritische kijk op de werkelijkheid ontlokken. Of heel misschien zelfs een ontmoeting. Deze haat/liefdesverhouding tussen folder en lezer inspireerde kunstenaars en ontwerpers. Volgens hen vertellen folders waardevolle dingen over het rijke sociale en culturele leven in de stad. Curator Binna Choi nodigde kunstenaars en ontwerpers uit om communicatie in steden als Seoul te herdefiniëren door flyers te ontwerpen en verspreiden. Als onderwerp van de folder kozen ze sociale kwesties in de marge van de samenleving. Ze ontwikkelden ook nieuwe methodes en stijlen. Elke kunstenaar kwam met een eigen ontwerp en visuele retoriek. De verschillende folders werden daarna willekeurig over de kranten verdeeld. Het ontwerp van Min Choi en Sulki Choi (onderzoekers afdeling Ontwerpen), had vooral aandacht voor de toevallige omstanders in persfoto’s. Met hun folder wilden ze dat de lezer het geijkte verband tussen foto en artikel zou bevragen. Iratxe Jaio (onderzoeker afdeling Beeldende Kunst) en Klaas van Gorkum vertelden in hun folder het geïdealiseerde verhaal van Camilla, een meisje dat door een Nederlands gezin werd geadopteerd. Ook Manuel Räder (onderzoeker afdeling Ontwerpen 2001 – 2002) en Florencia Reina & Sebastián Menéndez (onderzoekers afdeling Ontwerpen) maakten een folder. Er werden

projecten van curatoren

79

niet alleen folders gemaakt, het project behelsde ook een tentoonstelling en een website die als discussieplatform diende.

Glaspaleis Heerlen – openingsprogramma Het Glaspaleis in Heerlen biedt onderdak aan verschillende culturele instellingen: een bibliotheek, een museum voor moderne kunst, een muziekschool en een centrum voor architectuur. In 2003 werd het glazen gebouw van architect Peutz grondig gerenoveerd door de architecten Wiel Arets en Jo Coenen. Drie onderzoekers van de Jan van Eyck leverden een bijdrage voor de opening: Victoria Carolan (onderzoeker afdeling Theorie) maakte een fototentoonstelling, Lucia Macari (onderzoeker afdeling Beeldende Kunst) hield een performance en Robrecht Vanderbeeken (onderzoeker afdeling Theorie) stelde een videoprogramma samen. Een aantal onderzoekers toonde interesse om projecten in het Glaspaleis of de Stadsgalerij te realiseren. Peggy Buth (onderzoeker afdeling Beeldende Kunst), Geoffrey Garrison (onderzoeker afdeling Beeldende Kunst), Natascha Hagenbeek (onderzoeker afdeling Beeldende Kunst), Yolande Harris (onderzoeker afdeling Theorie), Gyan Panchal (onderzoeker afdeling Beeldende Kunst) en Stefanie Seibold (onderzoeker afdeling Beeldende Kunst) dienden voorstellen in.

80

publicaties – / – / – | Ralph Bauer & Christine Lemke

Deze publicatie is een kunstenaarsboek bestaande uit 78 beelden: vage, haast abstracte landschappen, lachende en introverte gezichten, blote armen en benen. De beelden zijn fragmenten van eenzelfde foto en vertellen, gerangschikt binnen een volgorde, een nieuw verhaal. Bladerend in het boek, wordt de lezer verondersteld zijn of haar verbeelding te gebruiken. Hebben we hier te maken met een gezin waarvan op een zonnige dag een portret gemaakt is? Wat is de relatie tussen de verschillende individuen? Waar en wanneer is de foto genomen? Het sobere ontwerp van Ralph Bauer (onderzoeker afdeling Ontwerpen) laat de lezer voldoende ruimte om een eigen verhaal te creëren. De poëtische tekst van Christine Lemke (onderzoeker afdeling Beeldende Kunst) gaat over de interactie tussen de fragmenten. – / – / – gaat over herinnering, gefragmenteerde herinnering en het gebruik en misbruik van beelden in een samenleving die ermee overspoeld is.

A novel of distractions | Ella Klaschka Ella Klaschka (onderzoeker afdeling Ontwerpen) maakte het kunstenaarsboek A novel of distractions met kunstenaar Ayreen Anastas: Anastas, die nu in New York woont, reageert op de fascinatie van Klaschka voor haar geboorteplaats Bethlehem. In een poëtische stijl beschrijft ze haar schooljaren in de stad. Ze herinnert zich de namen van klasgenoten, het morgengebed, de kleuren van de kleren die mensen toen droegen. Klaschka schreef deze persoonlijke herinneringen met de hand neer. Naast de teksten zijn er foto’s van Anastas in verschillende hoedanigheden en situaties. Het onderwerp en de uitwisseling tussen beide kunstenaars maken van A novel of distractions een uniek dagboek.

…

81

Comparing the city | Annelys de Vet Comparing the city was een publicatie ter gelegenheid van de 24-uur bijeenkomst van Authoring the city, het project dat de stedelijke ruimte als communicatieplatform en communicatiemiddel onderzoekt. Comparing the city bundelt de verhalen van stedelingen in hun hoedanigheid van toeschouwer en verteller en schetst de verschillen en overeenkomsten tussen Maastricht en Seoul, Houston, New York, Warschau, Bratislava, Basel, Amsterdam, Gent en Brussel. Meer informatie over het project vindt u in het Portfolio van dit jaarverslag op pagina 21.

D | Yane Calovski D is een nieuw internationaal, Engelstalig vierkleuren tijdschrift geproduceerd aan de Jan van Eyck. Het tijdschrift is volledig gewijd aan tekenen: ‘D’ staat dan ook voor drawing (tekenen). Samensteller Yane Calovski (onderzoeker afdeling Beeldende Kunst) nodigde internationale kunstenaars en theoretici uit om mee te werken aan het proefnummer: Norman Bryson, Jeroen Cremers, Mariana Castillo Deball & Manuel Räder, Raimundas Malasauskas, Richard Torchia, Gaku Tsutaya, Francisco Valdes en vele anderen. D bundelt historische en hedendaagse tekeningen, kritische geschriften, prikkelende interviews en uitnodigingen voor tentoonstellingen. Tekst en beeld vullen elkaar aan. De teksten bespreken hoe naar tekeningen wordt gekeken en nodigen uit om op een experimentele manier met het medium om te gaan. Het ontwerp van Melissa Gorman is geraffineerd en toch sober, waardoor de tekeningen zeer goed uitkomen. Het proefnummer bevat voornamelijk figuratieve tekeningen die verwijzen naar bestaande beelden uit de media, film of kunstgeschiedenis of fantastische verhalen die gebaseerd zijn op lijfelijke ervaringen. Het redactionele concept van D is varia-

82

…

bel. Het tijdschrift gaat over de brede praktijk van tekenen en omvat wetenschappelijk documentatie, architectonische speculatie en autobiografische expressie.

Entre Deux | Lieven De Boeck & John Murphy Lieven De Boeck (onderzoeker afdeling Beeldende Kunst) en John Murphy (adviserend onderzoeker afdeling Beeldende Kunst) maakten een publicatie over de geschiedenis van het Bonnefantenmuseum die zich vooral concentreerde op de periode waarin het museum gevestigd was in Entre Deux, in het centrum van Maastricht. De Boeck en Murphy gaan op zoek naar sporen van het aura van het kunstwerk in de tentoonstellingsruimte. Zo zijn er nog sporen zichtbaar van tentoonstellingen van Daniel Buren en Imi Knoebel in het Entre Deux gebouw. Het boekje bevat foto’s van tentoonstellingen en een inventaris van alle tentoonstellingen in Entre Deux, afgewisseld met citaten van Alexander van Grevenstein, directeur van het Bonnefantenmuseum, en Aldo Rossi, de architect van het nieuwe museum, en plattegronden van het oude en het nieuwe museumgebouw. De publicatie kwam tot stand in het kader van het Entre Deux project. Van april tot december 2003 konden onderzoekers van de Jan van Eyck de ruimte van Entre Deux vrij gebruiken.

Patterns en forms from former socialist countries. A film by Ella Klaschka | Ella Klascha Een aantal typerende esthetische kenmerken van de socialistische cultuur zijn nog altijd zichtbaar in het dagelijkse leven in Oost-Europa: de decoratieve vormen in de architectuur, de geometrische patronen in stoffen en de ritmische motieven op voorwerpen van papier. Waar komen deze vaak abstracte

publicaties

83

elementen vandaan en waarom werden ze zo vaak gebruikt in het Oostblok? Dit vroeg Ella Klaschka (onderzoeker afdeling Ontwerpen) zich af toen ze in 2003 vijf reizen naar het noordelijke, centrale en zuidelijke deel van OostEuropa ondernam. Ze stelde een uitvoerige verzameling van videobeelden en foto’s samen van patronen en versieringen, ze nam interviews af met kledingontwerpers, kunsthistorici en muzikanten. Tijdens de reizen schreef ze haar gedachten en ervaringen op. Met dit uiteenlopend bronnenmateriaal maakte ze een kunstenaarsboek, terwijl ze oorspronkelijk van plan was een film te maken. Patterns and forms from former socialist countries. A film by Ella Klaschka is een eigenzinnig reisverslag over het maken van een film. De teksten zijn in verschillende fasen geschreven en geredigeerd. Aanvullingen en redactionele veranderingen zijn opgenomen in het ontwerp: zinsdelen zijn aangeduid, doorgestreept of in kleur gezet. De verschillende lagen laten zien hoe de fascinatie voor communistische beelden en afbeeldingen uiteindelijk heeft geleid tot een artistieke publicatie.

84

publicaties in productie A dummy book | Gyan Panchal

Gyan Panchal (onderzoeker afdeling Beeldende Kunst) heeft materiaal verzameld met de bedoeling om een boek te maken in de vorm van een dummy – iets tussen een catalogus en kunstenaarsboek in. Doelstelling is na te denken over het boek als medium en de grenzen ervan te onderzoeken. Het boek bestaat uit vier delen: vier schriften van verschillende soorten papier die zonder omslag gebonden zijn. Het eerste deel gaat over ‘het maken van het boek’. Redactionele keuzes en beslissingen inzake productie die ter tafel lagen tijdens het maken, maar niet altijd werden toegepast, worden opgenomen in het boek. Het tweede deel bevat beelden van het werk dat Panchal de afgelopen twee jaar aan de Jan van Eyck heeft gemaakt. Het derde deel bestaat uit gesprekken in het Engels en Frans van Panchal met een kunsthistoricus, een kunstenaar en een criticus. De gesprekken gaan over de ontwikkeling van het werk van Panchal en brengen de context van zijn werk in kaart. Het laatste deel is een compilatie van beelden die Panchal van het net plukte en als referentiemateriaal voor zijn werk gebruikte. Ze zijn sporen van een artistiek project. Het project onderzoekt hoe een schetsblok bewust tot stand komt, terwijl zo’n boek normaal gezien onbewust en willekeurig ontstaat. Deze publicatie parodieert de traditionele manier waarop kunst in boeken wordt weergegeven.

Cosmopolitics of Kant, Lévi-Strauss and Derrida | Sybrandt van Keulen Sybrandt van Keulen (oud-onderzoeker afdeling Theorie) heeft een boek geschreven over de cosmopolitics van Kant, Lévi-Strauss en Derrida en de manier waarop ze gerelateerd zijn. Van Keulen onderzocht ondermeer “the decentring of the transcendental subject” en de deconstructie van de cultu-

…

85

rele hegemonie van de kantiniaanse logica van wederkerigheid. Hij onderzocht de autobiografische verhalen en andere teksten van Lévi-Strauss om zijn verwijzingen naar en kritiek op Kant en het (neo)kantianisme te duiden en ging na wat de praktische (esthetische, ethische en politieke) gevolgen kunnen zijn van structurele antropologie met betrekking tot Kants Critique of Practical Reason en Critique of Judgment. Het onderzoek van Van Keulen sluit aan bij het onderzoek van CLiC. De Jan van Eyck Academie verleent ruggesteun aan de productie met een symbolisch bedrag.

Information design | Min Choi & Sulki Choi De laatste tijd bestaat er een tendens om de vorm en het apparaat van information design te gebruiken in het ruimere veld van grafisch ontwerpen – al zijn de effecten en redenen niet altijd dezelfde. Wat is bijvoorbeeld de bedoeling van de ogenschijnlijk wetenschappelijke diagrammen die MTV gebruikt? Wat is de betekenis van prachtig ontworpen statistische grafieken vooraan in het boek over een prominent architect in de plaats van de gewoonlijke spectaculaire foto’s van gebouwen? Verkoopt Adidas meer sportschoenen als het elegante diagrammen in zijn advertenties opneemt? Wat moeten we denken van een stuk ondergoed met de afdruk van een metrokaart? Min Choi en Sulki Choi (onderzoekers afdeling Ontwerpen) proberen deze en verwante vragen aan te kaarten via een anthologie van teksten die de complexe aspecten van information design en het ontwerp van tabellen, grafische voorstelling, diagrammen en kaarten onderzoeken. Kritische reflectie op information design heeft een lange geschiedenis die misschien wel teruggaat tot het begin van de grafische voorstelling zelf. Robin Kinross onderzocht de overtuigende werking ervan in zijn invloedrijk essay The rhetoric of the neu-

86

…

trality (1984). Min Choi en Sulki Choi willen de ethische premisse van information design in twijfel trekken door te onderzoeken hoe informatieve grafische voorstellingen in de ‘echte’ wereld werken. Deze voorstellingen geven niet alleen informatie door op een objectieve manier, ze zijn ook een retorisch middel dat een publiek probeert te overtuigen. Het zijn redactionele instrumenten die een verhaal vertellen. Ze bevestigen bestaande culturele hegemonieën met hun autoritaire representatie. Met hun grafische stijl roepen ze ook associaties op.

Interlude: the reader’s traces | Mariana Castillo Deball Lezers die voorovergebogen op hun boek in slaap zijn gevallen. Tafels met opengeslagen boeken, schrijfblokken, laptops en pennen. Sporen die in boeken zijn achtergelaten: een papiertje om snel een pagina terug te vinden, een aantekening in de kantlijn, een koffievlek wellicht. Het zijn foto’s die beeldend kunstenaar Mariana Castillo Deball maakte in bibliotheken in Berlijn, New York en Parijs. Gefascineerd door de manier waarop informatie wordt geordend en geclassificeerd, onderzocht Castillo Deball het gebruik van deze bibliotheekcollecties. Niet alleen documenteerde zij dit gebruik in een fotoreportage, zij intervenieerde ook in de collecties. Zo liet zij kunstenaars, ontwerpers, schrijvers en theoretici teksten en beelden ontwerpen die zij in diverse boeken achterliet: een leren boekenlegger voor de boeken waarmee Frankensteins monstercreatie leerde lezen, onbelicht fotopapier voor wiskundige publicaties, een verhaal voor Sprookjes van duizend en een nacht. Zij liet haar eigen sporen na in de bibliotheken door het hele project vast te leggen op microfilms en deze achter te laten in hun microfilmcollecties. Of iemand ooit de ingevoegde pagina’s en micro-

…

87

films vindt, berust op toeval. Precies zo stelt Castillo Deball de grenzen van het systematisch classificeren op scherp. Het kunstenaarsboek Interlude: the reader’s traces brengt de fotoreportage en de foto’s van de microfilms samen met de speciaal ontworpen ‘sporen’. Om de cirkel rond te maken, moet het boek nu nog worden opgenomen in de collecties van de onderzochte bibliotheken.

The open city, or the urban logic of capitalism | BAVO De Third Way is een wereldwijde beweging die zich bezig houdt met de modernisering van de progressieve politiek in het informatietijdperk. Het is een ideologie die een sociaaldemocratische welzijnspolitiek combineert met neo-liberale, pragmatische marketingtactieken. Voorgangers van de Third Way zijn politici zoals Blair, Clinton, Kok, Schröder en Verhofstadt. Third Way politiek bestudeert onder meer urbanisme in het algemeen en de stad met al haar problemen – veiligheid, integratie – in het bijzonder. Third Way Urbanism floreert niet alleen op een institutioneel-politiek niveau, ook niet-gouvernementele planbureaus, architecten en kunstenaars bedienen zich meer en meer, bewust of onbewust van dit ideologische discours. Aanhangers van Third Way Urbanism investeren bijvoorbeeld eerder in stedelijke villa’s dan in sociale woningbouw, met de legitimatie dat de aanwezigheid van een machtige, dynamische en kapitaalkrachtige bevolkingsgroep in de stad positief is voor de zwakkere sectoren van de stedelijke economie en gemarginaliseerde bevolkingsgroepen: prostituees, illegale immigranten, bewoners van probleemgebieden. BAVO gaat dieper in op de relatie tussen Third Way Urbanism en de verschoppelingen van de samenleving: bin-

88

…

nen dit conceptuele kader worden belangrijke beslissingen genomen die deze bevolkingsgroepen direct aangaan en de stedelijke randfiguren vormen een ideaal uitgangspunt voor een ideologiekritiek op Third Way Urbanism. BAVO onderzoekt hoe, in het algemeen, het neo-progressieve discours van de Third Way zich manifesteert in hedendaagse planmatige ingrepen in de metropool en, in het bijzonder, wat het resultaat ervan is voor de ‘gemarginaliseerde’ bewoners van de stad. Het onderzoekt ook hoe culturele producenten concrete en creatieve Third Way-oplossingen bieden aan stadsmanagers en projectontwikkelaars voor de structurele problemen in de kapitalistische stad. Ten derde onderzoekt BAVO of er een alternatieve architectuur en cultuur denkbaar is, een vorm die de algemeen aanvaarde ideeën van de Third Way achter zich laat.

What are you doing? | Robrecht Vanderbeeken Robrecht Vanderbeeken heeft een selectie van video’s gemaakt die de vraag ‘What are you doing?’ gemeenschappelijk hebben. De video’s tonen op narratieve, conceptuele en experimentele wijze bepaalde acties: het opzettelijk niets doen, absurd gedrag, een symbolische interactie, het uiten van gevoelens. Een aantal auteurs werd gevraagd een essay te schrijven over één van de geselecteerde video’s; de auteurs maken geen recensie, maar beschrijven wat ze waarnemen. Sjoerd van Tuinen schrijft over Wim Catrysses Tied (2001); Bert Bultinck over Pieter De Buyssers Solar (2001); Dominiek Hoens over Alexis Destoops With Usura (2002); Tom Rummens over Monsieur Delmottes Sapin! (1999) en Bike (2000); Rudi Laermans over Rod Dickinsons & Steve Rushtons: The Milgram Re-enactment (2002); Piet Joostens over Nicolas Dufrannes Moi, mon frère, la fille (2001); Lieven Jonckheere over Cel Gabreels’ Slave Unit (2003); Katrien

publicaties in productie

89

Vuylsteke over Dora Garcia’s The Breathing Lesson (2001); Peter Verhelst over Nicolas Provosts Papillon d’amour (2002); Karel Boullart over Heimir Björgúlfssons All is wonderful (2002); Laurent Liefooghe over Ana Torfs’ & Jane Sterbacks Conditions (1995). De Jan van Eyck Academie ondersteunt het project gedeeltelijk.

When the story finishes, light sadness grasps me | Doris Lasch & Ursula Ponn Aan de Jan van Eyck hebben Doris Lasch en Ursula Ponn (onderzoekers afdeling Beeldende Kunst) vooral fotografisch materiaal en filmische installaties gemaakt. Ze willen de relatie tussen film en fotografie nu in een publicatie onderzoeken. Dit boek is het medium waarin ze de relaties tussen beeld, ruimte en tijd nader bekijken. Het toont een filmische transfer van het ene beeld naar het andere, waardoor verbindingen worden gemaakt die anders niet mogelijk waren. Het boek wordt zeker geen catalogus – dat maakt de toon van de publicatie duidelijk. Het ontwerp is minimaal en het formaat handig; het is een niet-exclusief object dat op een grotere schaal kan worden verspreid. In het eerste deel van het boek wisselen foto’s van installaties en interieurs af met tekeningen en stills uit video’s en films – vroeger werk van Lasch en Ponn. Het netwerk van beelden onderzoekt de ervaring en representatie van ruimte. In het tweede deel krijgen de foto’s een lineaire, chronologische volgorde, net als bij het medium film. Sommige pagina’s, tenslotte, zullen literaire of poëtische teksten bevatten. Deze teksten zijn autonoom, maar ze kunnen wel verbanden leggen met de beelden in het boek. Discrepanties of overlappingen tussen tekst en beeld kunnen de lezer nieuwe invalshoeken bieden.

90

tijdgerelateerde producties Jan van Eyck website | Min Choi & Sulki Choi

De nieuwe website van de Jan van Eyck Academie ging in september on-line. De site presenteert de activiteiten van de academie op een efficiënte en makkelijk te doorgronden manier. Hij werd ontworpen door Min Choi en Sulki Choi (onderzoekers afdeling Ontwerpen). De informatie wordt geordend volgens de Koreaanse manier van tafelen waarbij alle gerechten tegelijk op tafel komen – en niet zoals in de westerse keuken waar een maaltijd per gang geserveerd wordt. Wie de site consulteert, kan meteen grasduinen en hoeft niet door een heleboel pagina’s te ploegen.

Hortus inclusus | Ralph Bauer De titel Hortus inclusus is een woordspeling met de term hortus conclusus, de Middeleeuwse omsloten tuin. Hortus inclusus is verpakt in een zakje dat identiek is aan de zakjes met zaden in tuinwinkels. Op de voorkant van deze standaard zaadverpakkingen staat meestal de ideale vrucht of plant afgebeeld; een ronde rode tomaat bijvoorbeeld die je verkrijgt als je de zaadjes volgens de instructies op de achterkant van het pakje zaait. Wie zich een zakje Hortus inclusus aanschaft, koopt echter geen plant of bloem, maar koopt een hele tuin. Op de voorkant van het zakje wordt de tuin beschreven: de hangende tuinen van Babylon, de tuinen van Versailles, de tuin uit het Paradijs of die uit Utopia. Op de achterkant van de verpakking staan de zaai-instructies. Welk type plant(en) in het zakje zit, is echter onbekend. De tuin die de consument zaait, wordt benoemd en genereert beelden, maar is niet formeel bekend. Hierdoor worden de verwachtingen en connotaties van de consument bespeeld. Ralph Bauer ontwikkelt het project met een externe producent en distributeur.

…

91

I just saved your life | David Küenzi David Küenzi (onderzoeker afdeling Beeldende Kunst) maakte samen met Eleonora Meier (kunstenaar, CH) een film van twintig minuten waarin Zuid-Limburgse tieners de hoofdrol spelen. Allen werden ze aangetrokken door het idee om te schitteren in een film. Een van de uitgangspunten van I just saved your life is dan ook het omgaan met het verlangen dat tieners, en mensen in het algemeen, koesteren om uniek en buitengewoon te zijn. De jonge acteurs in spe hadden heel wat verwachtingen en het ontgoochelde sommigen onder hen dat iederéén een rol kreeg in de film of dat er geen ‘echte’ rollen te verdelen waren. Küenzi en Meier lieten de tieners neutrale, maar tegelijk vervormde en uit de context gerukte dialogen spelen die uit bestaande films waren geplukt. De setting van de film was een lege tentoonstellingsruimte in Entre Deux. Alle rollen werden in het Engels gespeeld. Het gebruik van de vreemde taal had niet alleen met aspiratie te maken; de citaten bleven ook trouw aan het origineel, al werden ze hier en daar wat verdraaid. Het resultaat is enigszins surreëel: jongeren proberen de personages zo overtuigend mogelijk gestalte te geven. De zoektocht van de adolescent naar een eigen identiteit – een antwoord vinden op de vraag ‘Wie ben ik?’ – wordt subtiel weerspiegeld in deze kunstproductie. De première van de film I just saved your life vond plaats in filmhuis Lumière in Maastricht.

Me, the big bad wolf and the radical sense of freedom | Johanna Kirsch Wat zou er gebeuren als je voldoende tijd en geld hebt en er op uit zou trekken met een busje zonder metgezel, doel of vastgelegde reisroute? Johanna Kirsch (onderzoeker afdeling Beeldende Kunst) maakte in de zomer van 2003 een reis

92

…

door Europa; ze ging de zon tegemoet, op zoek naar vrijheid. Uit bittere noodzaak werd de ‘grote stoute wolf’ haar trouwe metgezel. Samen reden ze uren langs de snelweg in hun gele Volkswagen. Af en toe stopten ze bij een strand of hielden ze halt op een camping. Aan de hand van grappige animatiefilmpjes verwerkt Kirsch ontmoetingen en ervaringen. Het avontuur bereikt een dieptepunt wanneer een geplande ontmoeting niet doorgaat en het busje pech krijgt. Door deze ‘crisis’ slaat de stemming van de film om. Uiteindelijk besluit Kirsch dat ze geen antwoord wil vinden; het gaat haar om het zoeken.

Revisited: 24 houses | Sarah Leisdovich De documentaire film Revisited: 24 houses toont de vele huizen waarin de vader van Sarah Leisdovich (onderzoeker afdeling Theorie 2002 – 2003) de voorbije twintig jaar woonde. Leisdovich filmt afwisselend de binnen- en de buitenkant van de huizen; op die manier brengt ze het nomadische bestaan van haar vader in kaart en haar eigen herinneringen aan de verschillende locaties. Toch is Revisited: 24 houses meer dan een autobiografische documentaire. Er zijn ook fictieve elementen in de film geslopen: Leisdovich experimenteert met natuurlijke geluiden en voice-overs en wisselt digitale en Super-8 technieken af. Zo werd het project ook een onderzoek naar het medium film in het algemeen en naar de manier waarop betekenis en interpretatie tot stand komen tijdens het productieproces.

Radio programme | Natascha Hagenbeek, Lina Issa, Iratxe Jaio Voor de afsluiting van het academisch jaar stelden drie onderzoekers van de afdeling Beeldende Kunst een radioprogramma samen dat rechtstreeks werd uitgezonden vanuit de Jan van Eyck. Het programma draaide muziek, zond inter-

tijdgerelateerde producties

93

views met onderzoekers uit en de favoriete liedjes van de Jan van Eyck gemeenschap.

12 tongues | Annette Stahmer 12 tongues is een compositie van videoclips die samen een ‘virtueel spraakballet’ vormen over nabijheid en afstand, contacten en eenzaamheid, begrip en onbegrip. Twaalf (adviserende) onderzoekers van de Jan van Eyck Academie beantwoordden op hun eigen, natuurlijke manier een reeks vragen in hun moedertaal: Arabisch, Duits, Engels, Frans, Hebreeuws, Nederlands, Japans, Koreaans, Macedonisch, Russisch, Spaans en Turks. Deze persoonlijke taalconstructies vormden het tekstmateriaal voor 12 tongues. De antwoorden op de vragen werden op uitrolbare fluitjes geschreven. Twaalf korte videoclips tonen hoe de sprekers in deze fluitjes blazen: hun woorden vullen zich met lucht en ontvouwen zich. Op de video hoor je duidelijk gekraak van het papier. 12 tongues is een poëtische uitwisseling tussen gesproken en geschreven taal; gesproken taal wordt tastbaar en zichtbaar en krijgt de smaak van papier. Taal wordt uitgeblazen, een object buiten de spreker. Het project toont aan dat in virtuele communicatie het materiële en tastbare verloren gaan en stelt de tegenspraak tussen talige intimiteit en ruimtelijke afstand aan de orde. 12 tongues van Annette Stahmer (onderzoeker afdeling Ontwerpen) speelt met religieuze symbolen en beelden zoals het mirakel van Pinksteren en de linguïstische verwarring die ontstaat als mensen verschillende talen spreken.

94

toekomstige tijdgerelateerde producties Designing truth | Hinrich Sachs

In samenwerking met Casco, een platform voor experimentele kunst in Utrecht (NL), maakt Hinrich Sachs (adviserend onderzoeker Beeldende Kunst) de videoproductie Designing truth. Digital images of the invisible. A portrait of the structural biologist Ansgar Philippsen. Bioloog Ansgar Philippsen ontwierp DINO, een computerprogramma dat moleculen aanschouwelijk maakt. Sachs interviewt Philippsen terwijl die met het programma werkt. De video bestaat niet alleen uit het interview, maar neemt ook de beelden op de computer van Philippsen op. De natuurlijke beelden, de computerbeelden en het interview worden op een experimentele manier tot een verhaal bewerkt en gemonteerd. De film wordt getoond op een televisiescherm, een verwijzing naar het computerscherm, de geboorteplaats van de nanowereld. Deze video onderzoekt de context en interpretatie van hedendaags wetenschappelijk beeldwerk. Beïnvloeden visualisatietechnologieën biologische kennis en vice versa? Als dat het geval is, hoe gebeurt dat dan? In welke mate hebben de ontwerpcapaciteiten en de persoonlijke voorkeur van de computerprogrammeur een invloed op de manier waarop hij de dingen aanschouwelijk maakt en misschien ook op de wetenschappelijke resultaten en besluiten? Hoe weet je of nanobeelden, die onzichtbaar zijn met het blote oog, waarachtig en realistisch zijn? Designing truth denkt na over de manier waarop media betekenis vormen. Sachs’ portret van Philippsen maakt deel uit van een reeks van karakterschetsen van mensen die professioneel beelden maken en geen kunstenaars zijn. Deze portretten nemen verschillende vormen aan: een tentoonstelling, een herinrichting van een openbare ruimte, een publicatie.

toekomstige tijdgerelateerde producties

95

Camouflage comics | Aarnoud Rommens Aarnoud Rommens (onderzoeker afdeling Theorie) heeft de ontwerpers Bert Balcaen en Ingrid Stojnic (onderzoekers afdeling Ontwerpen) gevraagd om een website te ontwerpen met Spaanse en Engelse teksten over en beelden van de culturele producties en praktijken tijdens de Vuile Oorlog in Argentinië, de dictatuur van 1976 tot 1983, en reacties hierop na de oorlog. Rommens onderzocht of strips – traditioneel gedrukt werk – in een virtuele omgeving kunnen aarden zonder dat het specifieke van het medium aan kracht inboet. De strips kaarten thema’s aan zoals censuur, democratie en de erfenis van de junta. De strip was een perifeer medium en kon tot op zekere hoogte ontsnappen aan censuur tijdens het militaire regime. Op het eerste gezicht zien de beelden in deze strips er onschuldig uit – ze gaan niet in tegen het beleid van de autoriteiten. De kritische inhoud van deze beelden is op diverse manieren gecamoufleerd en de lezer/kijker moet de verborgen betekenis trachten te ontcijferen. Het feit dat de lezer/kijker moeite doet om de betekenis te ontcijferen maakt hen medeplichtig aan de ware betekenis van de strip. Volgens Rommens compenseert deze vorm van medeplichtigheid voor die van hen die het fascistische regime steunden. Rommens verwijst naar het concept van percepticide: de bevolking is getuige van terreur, weigert die terreur te erkennen en knijpt de ogen dicht. Doordat de lezer/kijker de betekenis van de strip probeert te achterhalen, wordt hij/zij geconfronteerd met zijn/haar stilzwijgende medeplichtigheid aan de dictatuur. Op de website gaat Rommens dieper in op dit tegenstrijdige concept van percepticide. Hij doet de verschillende tactieken uit de doeken die werden gebruikt om betekenis in strips te camoufleren en geeft interpretaties die weinig conventioneel zijn. Op de site is ook ruimte voor een dis-

96

toekomstige tijdgerelateerde producties

cussieforum tussen onderzoekers van de Jan van Eyck en de Argentijnse theoretici en kunstenaars die bijdragen leveren. Behalve essays bevat de site honderden strips getekend door hedendaagse grafische kunstenaars als reactie op de strips uit de dictatoriale periode.

prijzen

97

Het best verzorgde jaarverslag De Jan van Eyck was een van de laureaten van het best verzorgde jaarverslag. Het Jaarverslag van 2003, ontworpen door Min Choi en Sulki Choi (onderzoekers afdeling Ontwerpen), werd geselecteerd uit 99 andere verslagen. De jury prees het verslag wegens zijn “degelijke typografie, de interessante papierkeuze en de mooie afbeeldingen”. Toch vond de jury het verslag niet erg uitnodigend. In heel directe bewoordingen stelde ze: het ziet er saai uit, want het brengt alleen maar verslag uit. Maar, voegde ze eraan toe, die saaiheid is op een heel mooie manier vormgegeven. De ontwerpers hadden wat meer kunnen doen, of juist een beetje minder. Voor wie van soberheid houdt, is dit jaarverslag perfect in zijn soort. De jury was verder van mening dat de negen geselecteerde verslagen aantonen dat “het maar een kleine groep van klanten, schrijvers, ontwerpers en andere vakmensen en experts zijn die goed werk leveren”. De beste jaarverslagen werden afgeleverd door organisaties die in de voorbije jaren ook al prijzen in de wacht sleepten. Dit geldt ook voor de Jan van Eyck: in 2002 werd het Jaarverslag van 2001, ontworpen door Christos Lialios (onderzoeker afdeling ontwerpen 2001 – 2002), uitgeroepen tot beste Jaarverslag.

Daniel Gil Prize Het boek Diagonal van Danné Ojeda (onderzoeker afdeling Theorie 2001 – 2002) is genomineerd voor de Daniel Gil Prize voor redactioneel ontwerp in de categorie ‘boekontwerpen’. De prijs wordt toegekend door het tijdschrift Revista Visual (Barcelona, ES), gespecialiseerd in grafisch ontwerp, creativiteit en communicatie.

98

prijzen Prix de Rome 2004

Mariana Castillo Deball (onderzoeker afdeling Beeldende Kunst 2002 – 2003, MX) won de eerste prijs van de Prix de Rome 2004 voor Tekenen en Grafiek. De prijs bedroeg €20.000 en Deball mocht ook een tentoonstelling opzetten in het Stedelijk Museum in Amsterdam. Medy van der Laan, Staatssecretaris van Cultuur en Media, reikte de prijs uit in het Stedelijk Museum. Na de officiële ceremonie ging de tentoonstelling open met werken van de vier laureaten. Het was de tweede opeenvolgende keer dat een oud-onderzoeker van de Jan van Eyck de Prix de Rome won. In 2003 was dat het geval voor Ryan Gander (onderzoeker afdeling Beeldende Kunst 1999 – 2000).

100

…

…

101

102

…

…

103

104

…

…

105

106

ACTIVITEITEN

108 Het documentatiecentrum houdt een overzicht bij van alle activiteiten die (adviserende) onderzoekers vanaf hun aanstelling binnen of buiten de Jan van Eyck Academie ondernemen: lezingen, tentoonstellingen, publicaties, ontwerpen, performances, et cetera. Activiteiten die aan de Jan van Eyck hebben plaatsgevonden zijn eveneens opgenomen in het hoofdstuk Agenda.

directeur

109

Koen Brams | 1964 | BE Samen met Dirk Pültau, huidig hoofdredacteur van het Belgische kunsttijdschrift De Witte Raaf, werkte Koen Brams aan verschillende projecten die alle deel uitmaken van het overkoepelende project omtrent een alternatieve geschiedenis van kunst in België sinds de jaren zeventig. Het eerste project onderzocht of het cliché klopt dat hedendaagse Belgische kunstenaars nauw verwant zijn met Ensor, Magritte en Broodthaers, wier erfenis als de ruggengraat van de Belgische kunst wordt beschouwd. Het tweede project had te maken met de popularisering van actuele kunst in België. Brams en Pültau concentreerden zich daarbij op de rol van Jan Hoet, voormalig curator van het S.M.A.K. (Stedelijk Museum voor Actuele Kunst) in Gent. In een derde project onderzochten Brams en Pültau hoe de media omgaan met kunst. Een deel van dat onderzoek spitste zich toe op het televisiewerk van Jef Cornelis.

Projecten — On the television work of Jef Cornelis. Brussel, BE: Argos; Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie.

Lezingen/presentaties — Authoring the city. Introduction. In: 2004 New year event. (11 januari). Georganiseerd door Bonnefantenmuseum, Academie Beeldende Kunsten, Jan van Eyck Academie. Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie. — Het sublieme succes: over de popularisering van de hedendaagse kunst in België sinds 1992. (25 maart). Met Dirk Pültau. Leuven, BE: Katholieke Universiteit Leuven. — Post-academic institute? Research and production? Fine art, design and theory?. (26 maart). Innsbruck, AT: Künstlerhaus Buchsenhausen.

110

…

— Curating my library. (1 april). Antwerpen, BE: DeSingel. — On the television work of Jef Cornelis. Introduction to the research project. (19 april). Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie. — Introduction. In: Ending up with religion again? (10 – 12 mei). Georganiseerd door de California Psychoanalytic Circle, Heyendaal Instituut, Jan van Eyck Academie. Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie.

Symposia/debatten/rondetafeldiscussies — On safety and informality. Met: Binna Choi, Min Choi, Tina Clausmeyer, Wim Cuyvers, Ole Frahm, Klaas van Gorkum, Iratxe Jaio, Dirk Lauwaert, Hinrich Sachs, Jorinde Seijdel & Annelys de Vet. In: Authoring the city. (24 – 25 november). Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie. — De huidige crisis in de beeldende kunst. (11 februari). Met: Paula van den Bosch, Hans op de Coul, Peter Fransman, Ine Sijben & Frank Vande Veire. Georganiseerd door Studium Generale, Universiteit Maastricht. Maastricht, NL: Kumulus. — Kunst en wetenschap. (10 maart). Amsterdam, NL: Trippenhuis. — Theorie in het kunstonderwijs. In: 10 jaar Sandberg Instituut afdeling Ontwerpen. (18 – 25 juni). Georganiseerd door het Sandberg Instituut. Amsterdam, NL.

Modereren — On the television work of Jef Cornelis. (september – december). Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie.

Publicaties — Research, production, presentation, discussion. In: Annette Balkema & Henk Slager (Eds.), Lier & Boog. Series of Philosophy of Art and Art Theory, 18. Amsterdam, NL: Rodopi.

directeur

111

— Bolognaise. Over kunst en onderzoek vanuit het perspectief van de herstructurering van het kunstonderwijs. In: Metropolis M, 2, pp. 66-71. — Een al te dwingende uitnodiging. Kunstinstituten en universiteiten moeten verschillen in stand houden. In: Boekman, 58/59, pp. 182-188. — Het afscheid van Jan Hoet. In: De Witte Raaf, 109. (mei – juni). — Interdisciplinariteit – heterogeniteit. In: Rutger Wolfson (Ed.), Kunst in crisis. Amsterdam, NL: Prometheus. — Jan van Eyck Academie. Beleidsplan/Policy plan 2005 – 2008. Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie.

112

beeldende kunst_adviserende onderzoekers

Orla Barry | 1969 | IE Orla Barry plaatst taal centraal, zowel geschreven als gesproken. Haar fotografisch werk, haar video en performance werk, haar tekst- en geluidsinstallaties zijn uitgesproken poëtisch en lyrisch en zoeken naar het snijpunt van mythe, herinnering, en een fysieke realiteit die tegelijk robuust en sensueel is. Barry gebruikt verschillende aanspreekvormen en verzint een verhaal met verscheidene ‘ikken’ die inzicht bieden in de meervoudige en dynamische aard van identiteit.

Tentoonstellingen — Year X. (29 januari – 18 april). Luik, BE: Galerie Nadja Vilenne. — Solar room. In: ARCO International Contemporary Art Fair. (12 –16 februari). Met Olivier Foulon, Aglaia Konrad & Joëlle Tuerlinckx. Madrid, ES. — Amicalement vôtre. (6 maart – 24 mei). Tourcoing, FR: Musée de Beaux-Arts de Tourcoing. — FIAC 04. (21 – 25 oktober). Parijs, FR: Paris Expo, Porte de Versailles. — Papiers divers et dérivés. (10 december 2004 – 30 januari 2005). Luik, BE: Galerie Nadja Vilenne.

Lezingen/presentaties — Conversations with the sky. In: Opening week 2004. (13 – 17 januari). Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie.

Recensies — Jean–Michel Botquin (Ed.), Decennium. Kunst in België na Documenta IX / L’art belge et l’ après – Documenta IX. Gent, BE: Ludion.

Aglaia Konrad | 1960 | AT Aglaia Konrad reisde naar grote steden en stedelijke agglomeraties en onderzocht actuele stedelijkheid. Via fotografie en video legde ze de eindeloze variatie in de tijd, structurele

…

113

groei, indeling en aard van stedelijkheid vast. Het archief dat ze aanlegt, levert bronnenmateriaal voor installaties en publicaties. Op het niveau van presentatie is Konrad geïnteresseerd in de tentoonstellingsruimte en haar relatie tot de buitenwereld. Via ramen, ingangen en openingen ontwerpt ze een vorm van ‘montage’ die het archief verbindt met de actualiteit. In haar publicaties stelt ze de rol van representatief drukwerk in vraag.

Tentoonstellingen — Effort square. (16 januari – 21 februari). New York, US: Roth Horowitz. — Solar room. In: ARCO International Contemporary Art Fair. (12 – 16 februari). Met Orla Barry, Olivier Foulon & Joëlle Tuerlinckx. Madrid, ES. — Amicalement vôtre. (6 maart – 24 mei). Tourcoing, FR: Musée de Beaux-Arts de Tourcoing. — Future projects. (15 april – 15 oktober). Georganiseerd door Art Gallery of Hamilton, McMaster University. Hamilton, CA: Art Gallery of Hamilton. — Kopie/City. Graz 2004. (12 juni – 1 augustus). Georganiseerd door Kunsthaus Graz. Graz, AT: Camera Austria. — Whitstable Biennale. (19 juni – 4 juli). Margate, GB; Whitstable, GB. (Tent. cat.). — FIAC 04. (21 – 25 oktober). Parijs, FR: Paris Expo, Porte de Versailles. — Papiers divers et dérivés. (10 december 2004 – 30 januari 2005). Luik, BE: Galerie Nadja Vilenne.

Lezingen/presentaties — [Untitled]. In: Opening week 2004. (13 – 17 januari). Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie.

Publicaties — Steve Bode, Christine Gist & Guzman (Eds.),

114

…

Whitstable Biennale. Whitstable, GB.

Recensies — Jean–Michel Botquin (Ed.), Decennium. Kunst in België na Documenta IX / L’art belge et l’ après – Documenta IX. Gent, BE: Ludion.

John Murphy | 1945 | GB Het werk van John Murphy van het laatste decennium is een overpeinzing van het concept tentoonstelling. Een tentoonstelling is een reisroute die ontmoetingen met de andere tot stand brengt. Murphy beschouwt een tentoonstelling als de speciale plaats van ‘interval’. Een plaats waar kunstwerken naast elkaar staan opgesteld en een eigen geschiedenis creëren. Een plaats van eindeloos terugkeren en opnieuw beginnen, waar kunstwerken geen vaste betekenis krijgen, maar nieuwe interpretaties.

Tentoonstellingen — And things throw light on things. (18 november 2004 – 23 januari 2005). Birmingham, GB: Ikon Gallery. (Tent. cat. ).

Lezingen/presentaties — The necessary cruelty. In: Opening week 2004. (13 – 17 januari). Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie.

Publicaties — Entre Deux. Met Lieven De Boeck. Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie.

Redactionele artikelen — John Murphy (Ed.), And things throw light on things. (Tent. cat.). Birmingham, GB: Barber Institute of Fine Arts; Birmingham, GB: Ikon Gallery.

Hinrich Sachs | 1962 | CH Hinrich Sachs’ onderzoeksmethode draait rond productie-

…

115

structuren in een communicatieve en actuele culturele context. Hij werkt in een institutionele context en een zelfgekozen omgeving rond vormgeving, systemen en formats. Sachs is coördinator van het project Trichtlinnburg. Zie voor meer informatie het Portfolio in het Jaarverslag op pagina 47-50.

Projecten — Trichtlinnburg. Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie; Salzburg, AT: Salzburger Kunstverein; Tallinn, EE: Centre for Contemporary Art.

Tentoonstellingen — ‘14 + 1 = 20 – 5’. (22 januari – 6 maart). Genève, CH: Skopia Art Contemporain. — Kami, Cookiemonster, Bert and Ernie (all together now). (1 april – 23 mei). In: Feuilleton. Maastricht, NL: Marres. — Proposals of the public art competition University Hospital. (22 oktober – 5 december). Bern, CH: Kunsthalle.

Lezingen/presentaties — Trichtlinnburg. No fairy tale city, no product. In: Opening week 2004. (13 – 17 januari). Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie. — Introduction to Candice Breitz. (13 september). In: Trichtlinnburg. Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie. — Trichtlinnburg. In: Authoring the city (16 – 17 september). Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie.

Modereren — My city as a multi-player arena. Met: Janet Cardiff, Peter Fransman, Alexander van Grevenstein & Solvita Krese. In: 2004 New year event. (11 januari). Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie. — Trichtlinnburg. Met: Dirk Lauwaert & Asier Pérez

116

beeldende kunst_adviserende onderzoekers

Gonzalez. (9 februari). Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie. — Trichtlinnburg. Met: Felix Janssens & Kiwa. (29 maart). Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie. — Trichtlinnburg. Met: Dorit Margreiter & Katja Reichard. (4 mei). Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie. — Trichtlinnburg. Met: Martin Heller & Karl Sabbagh. (7 juni). Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie.

Organisatie activiteiten — DJ/VJ nights. (12 – 13 november). Met: bolwerK, Paul Devens, DJ/VJ Sight Club & KinematiX. In: Trichtlinnburg. Maastricht, NL: Café Zuid.

Publicaties — Basel. In: Annelys de Vet (Ed.), Comparing the city, Maastricht. Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie. — Speelruimte voor beslissingen. Een gesprek met Anna Winteler. In: De Witte Raaf, 112, pp. 4-5.

Recensies — All together now. In: Metropolis M, 4 (augustus – september), p. 141.

beeldende kunst_onderzoekers

117

Armando Andrade Tudela | 1975 | PE Armando Andrade Tudela werkte het begrip ‘eenheden van informatie’ uit: dit zijn informatiemodules over verschillende aspecten van cultuur: geschiedenis, architectuur, lokale parafernalia. Hij onderzocht hoe aspecten van moderniteit en de hedendaagse cultuur in Peru begrepen en geassimileerd zijn. Deze informatie-eenheden vormen een flexibel, dynamisch en groeiend platform dat dialoog en uitwisseling tot stand brengt.

Tentoonstellingen — Arte joven. Lima, PE: Centro Cultural de la Universidad Catolica. — Camion. (7 mei – 5 juni). Londen, GB: Counter Gallery. (Tent. cat.). — Esto fuelo que trajo el mar. Met Jaime Gili. In: PR’04: Tribute to the messenger. (27 mei – 6 juni). San Juan, PR.

Lezingen/presentaties — On migration. Vernacular architecture goes mainstream in contemporary Lima. In: Opening week 2004. (13 – 17 januari). Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie. — Camion. (11 juni). Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie.

Publicaties — Camion. (Tent. cat.). Londen, GB: Counter Gallery.

Peggy Buth | 1969 | DE Peggy Buth werkte met verschillende media, waarbij ze vormen transformeerde en ze met elkaar in verband bracht. Ze is geïnteresseerd in de relatie tussen gelijkheid en waarde binnen een denkbeeld of een productie. De resultaten van deze denkbeelden en producties transformeren en veranderen voortdurend van inhoud en betekenis. Buth wilde een ‘contraverhaal’ maken zonder vaststaande structuur en orde.

118

…

Tentoonstellingen — Red. (15 januari – 22 februari). Met: Ulrike Kolb & Andreas Schulze. Leipzig, DE: Kunstraum B2. — Rund ums Bild. (4 – 23 april). Met: Piotr Baran, Peter Bux, Holmer Feldmann, Paule Hammer, Katharina Immekus, Volkert Leonhardt, Kerstin Schiefner, Julia Schmidt & Stefan Stößel. — Der Sprung im Wasserglas. Verfahren im Raum. (2 november – 5 december). Met: Alexander Koch, Ulrike Kremeier & Andreas Schulze. Leipzig, DE: Kunstraum B2.

Lezingen/presentaties — Equality, value and materialization. In: Opening week 2004. (13 – 17 januari). Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie. — [Untitled]. (9 november). Werkpresentatie. Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie.

Yane Calovski | 1973 | MK Yane Calovski dacht na over hoe beelden waargenomen worden, over het vormproces dat ze ondergaan wanneer ze anekdotisch worden. Als ze aan een kritische blik onderworpen worden, krijgen ze betekenis – het gaat hier als het ware om een proces van inwijding waarbij de beelden een nieuwe vorm en inhoud krijgen. Calovski was ook stichter en samensteller van het magazine D dat aan tekenen is gewijd.

Tentoonstellingen — D is for drawing. (24 september). Lancering magazine, tentoonstelling, live performance. Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie. — Everything is after something. In: BAK. Visby, SE: Baltic Art Centre. — The violence of tone. Georganiseerd door W139.

… —

— —

—

119

Amsterdam, NL: PAKT. The making of the Balkan wars. The game. (11 februari – 14 maart). Met Hristina Ivanoska. Madrid, ES: Centro Cultural del Conde Duque. Open. In: The big nothing. (9 – 30 juni). Glenside, US: Arcadia University Art Gallery. (EA) stories. (6 – 14 augustus). Met: Miriam Bers, Pavel Braila, Mircea Cantor, Joost Conijn, Esra Ersen & Michal Pechouchek. Berlijn, DE: K&S Gallery. Hidden (hi)stories. (19 september – 23 oktober).

Publicaties — D is for drawing, 00. Frankfurt am Main, DE: Revolver; Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie.

Acties/interventies — D is for drawing. (11 juni). Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie. — Extra day. In: Open. (25 juni). Glenside, US: Arcadia University Art Gallery.

Film/videovertoningen — Spiral Trip. In: (EA)Stories. (6 – 14 augustus). Met Hristina Ivanoska. Berlijn, DE: K&S Gallery.

Lezingen/presentaties — Opening remarks. In: Opening week 2004. (13 – 17 januari). Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie.

Performances — Spiral swim line. (6 juni). In: PR’04: Tribute to the messenger. Met Hristina Ivanoska. Rincón, PR; San Juan, PR.

Geoffrey Garrison | 1978 | US De film Freud: the secret passion van regisseur John Houston is een ambitieuze poging om een gedachtegoed uit te beelden waaruit de belangrijkste concepten uit de psychoana-

120

…

lyse ontstonden. Geoffrey Garrison wilde een film bouwen rond de gesneuvelde scènes uit de originele film. Hij ploos materiaal uit dat geschrapt werd, uitgegomd, vergeten en verdrongen. Hij legde door middel van fictie, herinnering, en geschiedschrijving een verborgen narratieve laag bloot die handelt over de invloed van Freud op de populaire verbeelding. Daarbij werd hij onvermijdelijk geconfronteerd met complexe materies zoals vertaling en communicatie.

Tentoonstellingen — Intervening the urban void. Research project on strategies of interventions in the city. (14 november 2004 – 28 februari 2005). Amsterdam, NL: Public Space With A Roof.

Lezingen/presentaties — Freud’s Doppelgänger. In: Opening week 2004. (13 – 17 januari). Met een passage uit de video Freud: the secret passion. Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie. — [Untitled]. (24 februari). Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie. — [Untitled]. (30 november). Werkpresentatie. Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie.

Publicaties — Houston. In: Annelys de Vet (Ed.), Comparing the city, Maastricht. Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie.

Natascha Hagenbeek | 1970 | NL Natascha Hagenbeek ‘verzamelt’ mensen. Die mensen zijn voor haar ‘medewerkers’ of ‘collaborateurs’ op het gebied van authenticiteit. Ze gaat een partnerschap met hen aan en creëert een context die hun verhalen een nieuwe beschrijving en omlijning geven in de publieke omgeving. Met medewerker ‘Simon’ creëerde ze een context door samen het parfum Christmas feelings te ontwerpen. ‘Pim’ wilde een doe-

…

121

het-zelfpakket maken voor een ‘triplenta globe’. Hagenbeek gaf deze globe een plaats in de openbare ruimte en tekende een nieuwe identiteit en actuele context uit.

Lezingen/presentaties — [Untitled]. (19 oktober). Werkpresentatie. Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie. — I love being down on the farm where the air’s fresh, the horizon’s wide, and time doesn’t hurry. In: Opening week 2004. (13 – 17 januari). Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie.

Performances — I love being down on the farm, where the air’s fresh, the horizon’s wide, and time doesn’t hurry. In: Happy chaos. (28 maart). Amsterdam, NL: Felix Meritus. — I love being down on the farm, where the air’s fresh, the horizon’s wide, and time doesn’t hurry. Rachne. (1 juli). In: Content/Snowscape. Utrecht, NL: CASCO. — Vuur maken met een vuursteen. (2 december). Amsterdam, NL: De Waag.

Uitzendingen — Radio programme. (14 – 16 december). Met: Lina Issa & Iratxe Jaio. Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie.

Lina Issa | 1981 | LB Lina Issa wilde het ‘picnoleptisch moment’ beter begrijpen, een moment waarin perceptie gescheiden wordt van een lineair tijdsbesef. Ze analyseerde deze ‘transities’ of ‘onderbrekingen’ – die niet weergegeven kunnen worden – via performances, publieke tussenkomsten en video-ingrepen. Ze observeerde het lichaam dat nieuwe houdingen en bewegingen genereert tijdens ‘onverwachte’ momenten. Ze wil deze momenten onttrekken aan de tijdsbaan en langere perioden ‘buiten het lichaam’, buiten taal en cultuur tot stand brengen.

122

…

Tentoonstellingen — Open. In: The big nothing. (9 – 30 juni). Glenside, US: Arcadia University Art Gallery.

Performances — Alo…alo…test…test…alo. In: Opening week 2004. (13 – 17 januari) Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie.

Lezingen/presentaties — Image making. (17 maart). Workshop met studenten van de Academie Beeldende Kunsten Maastricht. Met Iratxe Jaio. Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie. — Now, now it is time! (13 juli). Schetsen voor een presentatiestructuur. Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie.

Uitzendingen — Radio programme. (14 – 16 december). Met: Natascha Hagenbeek & Iratxe Jaio. Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie.

Workshops — Report on body. Lab 001 – 008. (oktober 2004 – februari 2005). Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie. — Stories of the screen: interactive dance video. In: Korsakov workshop 2004. (4 – 8 juli). Amsterdam, NL: Cinedans, Mediamatic.

Iratxe Jaio | 1976 | ES De omstandigheden waarin we opgroeien zijn bepalend voor hoe we denken en functioneren. In de video A twentyfour hours a day revolution interviewde Iratxe Jaio Baskische studenten over hoe ver ze zouden willen gaan voor hun idealen. Ze toonde aan dat begrippen zoals ‘rechtvaardigheid’, ‘rechten’, ‘geweld’ of ‘vrijheid’ verschillende culturele invullingen krijgen. Jaio onderzocht ook de positie van de ‘objectieve getuige’ en de spanningen tussen ‘objectieve’ en ‘sub-

…

123

jectieve’ benaderingen van kwesties. Hoe we denken over een kwestie maakt deel uit van de kwestie zelf.

Tentoonstellingen — She shows. Kunst met een kritische blik. (22 januari – 13 maart). Georganiseerd door Mama Cash. Amsterdam, NL: Imagine IC. (Tent. cat.). — Conflicto/Pluralismo/Comunidad. (1 – 30 april). Bilbao, ES: Sala Rekalde. — Migrating identity. Transmission/reconstruction. (22 mei – 13 juni). Amsterdam, NL: Arti et Amicitiae. — Parallelports. Met Klaas van Gorkum. In: PR’04: Tribute to the messenger. (25 mei – 6 juni). Rotterdam, NL: Tent; San Juan, PR: M&M proyectos. — Shake society. In: Re:location 1–7. (31 juli – 26 september). Luxemburg, LU: Casino Luxembourg, Forum d’art contemporain.

Lezingen/presentaties — Welcome to Belfast. In: Opening week 2004. (13 – 17 januari). Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie. — Image making. (17 maart). Workshop met studenten van de Academie Beeldende Kunsten Maastricht. Met Lina Issa. Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie. — [Untitled]. (23 november). Werkpresentatie. Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie. — Monitoring the Dordtselaan for maximum peace of mind. Met Klaas van Gorkum. In: Authoring the city. On safety and informality (24 – 25 november). Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie.

Publicaties — Sonja Beijering, Simon Ferdinando & Renée Ridgway (Eds.), Migrating identity. Transmission/reconstruction. (Tent. cat.). Amsterdam, NL: Stichting SEB. — She shows. Kunst met een kritische blik. (Tent. cat.).

124

…

Amsterdam, NL: Mama Cash.

Film/videovertoningen — Marea. (30 maart). Vertoning gevolgd door discussie. Met Klaas van Gorkum. Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie.

Uitzendingen — Radio programme. (14 – 16 december). Met: Natascha Hagenbeek & Lina Issa. Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie.

Prijzen — Mama Cash kunstprijs 2003. Amsterdam, NL: Mama Cash.

Alevtina Kakhidze | 1973 | UA De kunst van Alevtina Kakhidze gaat twee richtingen uit. Enerzijds is ze heel individueel en nauw verwant met haar leefwereld en persoonlijkheid. Anderzijds gaat haar kunst over ‘anoniem’ onderzoek van de omgeving. Kakhidze beoogt niet met haar kunst antwoorden te geven of stellingen te poneren. Haar kunst is een conversatie die haar denken weerspiegelt.

Lezingen/presentaties — I may have been a girl with blue eyes. (13 – 17 januari). In: Opening week 2004. Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie. — [Untitled]. (9 december). Werkpresentatie. Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie.

Johanna Kirsch | 1980 | AT Johanna Kirsch’ artistieke onderneming vertrekt van haar eigen subjectieve standpunt; ze onderzoekt de realiteit, herschikt ze en deelt ze opnieuw in. Ze analyseert en herwerkt concepten als autonomie, vrijheid, identiteit en bekijkt hoe flexibel en dynamisch de scheidingslijnen tussen deze con-

…

125

cepten zijn. Ze test, herstructureert, keert om, vergroot en verkleint. Met fragmenten uit schilderijen, tekeningen, video’s, animaties, performances en installaties creëerde ze een eigen realiteit. Ze maakte bijvoorbeeld een ruimteschip dat, behalve een ‘decor’, een vliegsimulator is, een praktijkruimte en een visualisatie van alternatieve, fictionele modellen. Kirsch maakte ook boekjes die haar actieradius vastleggen en die karakterschetsen zijn. Haar werken zijn zelfportretten in de ruime zin van het woord: strategieën om zichzelf te definiëren en de geldigheid ervan na te gaan.

Tentoonstellingen — Hum hum. (30 januari). Zürich, CH: Bevor Kaputt.

Lezingen/presentaties — Auto. (4 december 2004 – 9 januari 2005). Schruns, AT: Kunstforum Montafon. — [Untitled]. In: Opening week 2004. (13 – 17 januari). Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie. — [Untitled]. (13 juli). Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie.

Film/videovertoningen — Me, the big bad wolf and the radical sense of freedom. (15 december). Maastricht, NL: Filmhuis Lumière.

Film/video — Me, the big bad wolf and the radical sense of freedom. Kleur, stereo, 27 min.

Performances — That’s entertainment. (19 december). Meezingavond. Brussel, BE: Vollevox 16.

Curator — No risk no glory. (2 – 26 juni). Georganiseerd door Heeresbäckerei-kultur. Berlijn–Kreuzberg, DE: Loop, Raum für aktuelle Kunst.

126

…

David Küenzi | 1974 | CH David Kuënzi onderzocht de grenzen tussen ‘zelf’ en de ‘andere’ en tussen ‘zelf ’ en de personages die in films worden geportretteerd. Zijn film I just saved you life is een combinatie van documentaire, reportage en fictie. Hij portretteert tieners die schipperen tussen verschillende identiteiten.

Lezingen/presentaties — [Untitled]. (19 oktober). Werkpresentatie. Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie.

Film/video — I just saved your life. Kleur, geluid, 19:30 min, Engelstalig [Franse ondertitels], 16/9 widescreen. Met Eleonora Meier. Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie.

Film/videovertoningen — I just saved your life. (12 & 18 maart). Maastricht, NL: Filmhuis Lumière. — I just saved your life. (30 oktober). Parijs, FR: roARaTorio transmedia. — I just saved your life. (20 november). Basel, CH: Kult.Kino.

Acties/interventies — Weapon workshop and battle of El Morro. In: PR’04: Tribute to the messenger. (28 – 30 mei). Rincón, PR; San Juan, PR.

Doris Lasch | 1972 | DE Doris Lasch werkt samen met Ursula Ponn. Zie voor meer informatie het lemma Doris Lasch & Ursula Ponn.

Doris Lasch & Ursula Ponn Kijken neemt in het werk van Doris Lasch en Ursula Ponn een centrale plaats in. Lasch en Ponn houden de nodige afstand, terwijl ze op zoek gaan naar dingen die niet meteen opgemerkt worden. Desoriëntatie, verandering van perceptie

…

127

zijn andere sleutelbegrippen. Ze bevragen hun eigen kijken en proberen breekbare momenten op de grens van betekenis op te roepen. Lasch en Ponn maakten installaties met filmen videomateriaal. De aard van de installaties is aangepast aan de ruimte en het werk concentreert zich op de pictoriale relaties, meer dan op filmische constructies.

Tentoonstellingen — Amicalement vôtre. (6 maart – 24 mei). Tourcoing, FR: Musée de Beaux-Arts de Tourcoing. — De vierkantswortel van het geheugen. (17 april – 9 mei). Dendermonde, BE: Huis van Winckel.

Lezingen/presentaties — Hypnosis, fright, prognosis. In: Opening week 2004. (13 – 17 januari). Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie. — [Untitled]. (27 oktober). Werkpresentatie. Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie.

Performances — That’s entertainment. (19 december). Meezingavond. Brussel, BE: Vollevox 16.

Christine Lemke | 1967 | DE Voor Christine Lemke is een tekst als een scherm. Ze werkt met tekstuele vormen waarmee ze een ‘zelf’ of een prototype van een ‘zelf’ schetst die evolueert met de tekstuele structuur en inwendige en uitwendige ruimte door elkaar haalt. Lemke beschouwt haar werk als een analyse, als een heropvoering en een poëtische toe-eigening van beelden, prototypen, formules, programma’s, oppervlakken, interieurs, omgevingen.

Tentoonstellingen — Out of the blue and into the black. (17 – 25 juli). Met Ralph Bauer. Maastricht, NL: Hedah.

128

…

Lezingen/presentaties — Conspiracy of the eyes II. In: Opening week 2004. (13 – 17 januari). Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie.

Performances — That’s entertainment. (19 december). Meezingavond. Brussel, BE: Vollevox 16.

Kunstwerken — Image is the actor. Poster. In: Lima project. Met Ralph Bauer. Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie.

Organisatie activiteiten — Ongoing dialogues. Anna Opperman’s Ensembles and recent art. (26 oktober). Met Ute Vorkoeper. Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie.

Lucia Macari | 1974 | MD Lucia Macari gelooft in kruisbestuiving. Haar bronnenmateriaal is uiteenlopend: klassieke en avant-garde muziek, uitingen van Dada en neo-Dada, elektronische technologie. Ze verkende en bestudeerde geluid en muziek. Dit resulteerde in installaties, video’s en performances. Ze werkte met vergeten en verboden onderwerpen, scènes en mensen uit het leven van alledag, gebruikte klassieke visuele en audiomethoden en methoden uit rap.

Tentoonstellingen — Donumena. (1 oktober – 9 november). Regensburg, DE. — Artdialog. (16 november – 22 december). Bonn, DE: Deutsche Welle.

Lezingen/presentaties — Work in progress: Hip hop on bones. In: Opening week 2004. (13 – 17 januari). Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie. — [Untitled]. (30 november). Werkpresentatie. Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie.

…

129

Performances — Hip hop on bones. In: Trichtlinnburg. DJ/VJ nights. (12 – 13 november). Met: bolwerK, Paul Devens, DJ/VJ Sight Club & Hinrich Sachs. Maastricht, NL: Café Zuid. — Flight of the thought. Openbaar optreden. (1 juli). Heerlen, NL: Glaspaleis.

Film/videovertoningen — Hip hop on bones. (29 november). Met Dimitri Riba. Zürich, CH: Bevor Kaputt.

Gyan Panchal | 1973 | FR Gyan Panchal onderzocht de ‘tekens’ en de materialen die de actuele ruimte omringen en die onze manieren van denken en onze gedragingen tastbaar en zichtbaar maken. Panchal onderzocht het gebruik van doorsnee materiaal bij abstracte kunst; het oorspronkelijke materiaal krijgt een andere functie en context. Hij suggereerde een andere aanpak van het productieproces. Bedoeling van Panchal is niet een nieuwe vorm aan de functie toe te voegen, maar het begrip ‘werk’ opnieuw te bekijken.

Tentoonstellingen — The colour and the shape. (3 – 31 juli). Met: Øystein Aasan, Matthew Burbidge, Henrike Daum & Stephan Homann. Berlijn, DE: Medhi Chouakri. — D is for drawing. (24 september). Lancering tijdschrift, tentoonstelling, live performance. Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie.

Lezingen/presentaties — [Untitled]. In: Opening week 2004. (13 – 17 januari). Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie. — [Untitled]. (7 oktober). Werkpresentatie. Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie.

130

…

Ursula Ponn | 1965 | DE Ursula Ponn werkt samen met Doris Lasch. Zie voor meer informatie het lemma Doris Lasch & Ursula Ponn op pagina 126.

Stefanie Seibold | 1967 | DE Stefanie Seibold is geïnteresseerd in kunsthistorische theorieën en in feminisme, gender en identiteit in het algemeen. Ze zoekt een werkwijze die verder reikt dan de canon. Ze maakt installaties en videoperformances en collagemuren. Ze creëerde alternatieve ruimtes die verschillende seksuele en genderidentiteiten vertellen.

Lezingen/presentaties — Suffragette city. In: Opening week 2004. (13 – 17 januari). Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie. — [Untitled]. (7 oktober). Werkpresentatie. Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie.

Kunstwerk — Let us now praise. Famous women.

Saliou Traoré | 1965 | BF Saliou Traoré werkte met verschillende media zoals fotografie en video. Hij vertelde over en reageerde op sociale en politieke kwesties in zijn thuisomgeving en op de plaatsen die hij bezocht. Hij beschouwt zijn onderzoek als een antropologische studie van de mensen die in Nederland wonen. Hij fotografeerde openbare plaatsen en bracht verslag uit van hoe mensen zich een weg banen om obstakels. Traoré wil zijn werk in een Afrikaanse en Europese context tentoonstellen.

Lezingen/presentaties — [Untitled]. In: Opening week 2004. (13 – 17 januari). Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie. — African art and design. (2 maart). Met Filiep Tacq. Gent, BE: Sint-Lucas.

beeldende kunst_onderzoekers

131

— [Untitled]. (23 november). Werkpresentatie. Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie.

Francisco Valdes | 1968 | CL Reproductie, verandering en in onbruik raken zijn centrale thema’s in het werk van Francisco Valdes, vooral hun relatie tot moderne en contemporaine media. Hij werkte met kunstwerken – voorwerpen, foto’s, actie – die hij transformeerde en tot een geheel maakte dat op zijn beurt weer kan transformeren. Hij wilde disparate specialismen linken via netwerken, mensen, beelden, goederen, ideeën en aantonen dat technologische en artistieke productiewijzen niet meer als totaal gescheiden gezien kunnen worden. Als bronnen gebruikte hij persoonlijke scènes uit Latijns-Amerikaanse video’s en films en populaire beelden zoals advertenties.

Tentoonstellingen — Fantasmatic. Shanghai, CN: Millennium Museum. (Tent. cat.). — D is for drawing. (24 september). Lancering magazine, tentoonstelling, live performance. Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie.

Lezingen/presentaties — Reformulating the character of reproductive technologies in the information society. In: Opening week 2004. (13 – 17 januari). Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie.

Publicaties — Reagan, 1973. In: Yane Calovski (Ed.), D is for drawing, 00, pp. 12-17. Frankfurt am Main, DE: Revolver; Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie.

Film/videovertoning — Reagan, 1973. (26 november). Zürich, CH: Bevor Kaputt.

Film/video — Noughts & crosses.

132

ontwerpen_adviserende onderzoekers

Wim Cuyvers | 1958 | BE Recent werk van architect Wim Cuyvers heeft voornamelijk van doen met het ‘lezen van de stad’ en vooral de ‘openbare ruimte’. Cuyvers tekent kaarten en plattegronden van de openbare ruimte; deze ruimte is verschillend ingedeeld afhankelijk van de stad. Wim Cuyvers is ook lid van de Charles Nypels werkgroep en is betrokken bij het onderzoeksproject Authoring the city (p. 22). Hij is tevens coördinator van het onderzoeksproject Visualizing the visual (p. 52).

Projecten — Visualizing the visual. Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie.

Lezingen/presentaties — Reading the city, constructing the novel. (7 juni). Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie. — [Untitled]. (8 juni). In: Authoring the city. Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie. — Paris – public space – dead-end streets. In: Authoring the city. (16 – 17 september). Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie. — Uncanny spaces along the motorway. In: Authoring the city. On safety and informality. (24 – 25 november). Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie.

Publicaties — [Untitled]. In: Bas Princen (Ed.), Artificial arcadia. Rotterdam, NL: 010 Publishers.

Film/videovertoning — Tirana: dwalen, dwalen / erreur, erreur. (7 juni). Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie.

Linda van Deursen | 1961 | NL Linda van Deursen werkt samen met Armand Mevis. Ze

…

133

was adviserend onderzoeker bij de afdeling Ontwerpen en betrokken bij het project Micropolis. Zie voor meer informatie het Portfolio van het Jaarverslag en het lemma ‘Mevis & Van Deursen’ op pagina 41-45 & 135-136.

Lezingen/presentaties — Grafisch nu. Met: Ben Laloua & Gerard Unger. In: Mark. Gemeentelijke kunstaankopen grafische vormgeving 2003 – 2004 [Mark. Municipal art acquisitions graphic design]. (3 september – 7 november). Amsterdam, NL: Stedelijk Museum CS.

Paul Elliman | 1961| GB Als lid van de Charles Nypels werkgroep was Paul Elliman betrokken bij het onderzoeksproject Authoring the city. Zie voor meer informatie het Portfolio van het Jaarverslag op pagina 22.

Projecten — Authoring the city. Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie.

Tentoonstellingen — Festival international de l’affiche et des arts graphiques. (19 – 27 juni).

Lezingen/presentaties — Contents of an ostrich’s stomach. In: Opening week 2004. (13 – 17 januari). Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie.

Publicaties — De wereld bedrukken. In: Carel Kuitenbrouwer (Ed.), Karel Martens: weerdruk. Documentaires, 27. Eindhoven, NL: Lecturis. — Der Prozess/Le procès [The trial]. In: Patrizia Crivelli & Kathrin Stirnemann (Eds.), Eidgenössischer Wettbewerb für Design 2004: Preisträgerinnen und Preisträger, pp. 193-207. Baden, CH: Müller.

134

…

Jouke Kleerebezem | 1953 | NL Sinds 1993 is het werk van Jouke Kleerebezem gebaseerd op een voortdurende stroom van presentaties en publicaties in beeld en woord. Hij gebruikt daarvoor verschillende ‘trefpunten’ en netwerksystemen. ‘Persoonlijk publiceren’ staat centraal in zijn werk. Kleerebezem gelooft dat toekomstige experimentele culturele productie tot stand zal komen via domeinen die publiek en persoonlijk zijn – het internet bijvoorbeeld. Sinds 1998 heeft Kleerebezem drie websites opgestart via de portal http://nqpaofu.com, waarbij de letters staan voor: notes, quotes, provocations, and other fair use. Het bevat een weblog met dezelfde naam en twee andere publicaties: Innovation and design for information empowerment (idie.net) en Le Moulin du Merle dotcom estate (lemoulindumerle.com).

Projecten — UbiScribe. Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie.

Tentoonstellingen — Exquisite enclave exquise. In: Methods of investigation. (25 september – 21 oktober). Almere, NL: Museum De Paviljoens.

Lezingen/presentaties — UbiScribe. Pervasive publishing in networked media. In: Opening week 2004. (13 – 17 januari). Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie. — Stand-up publishing. (17 mei). Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie. — UbiBook. In: The tomorrow book. Charles Nypels lectures. (10 december). Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie.

Modereren — Micropolis. Final results. (27 april). Met: Wouter Davidts, Moritz Küng, Karel Martens & Daniël van der Velden. Leuven, BE: Cultureel Centrum.

…

135

— Authoring the city. (8 juni). Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie. — Authoring the city. (16 – 17 september). Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie.

Publicaties — Exquisite/enclave/exquise. (Tent. cat.). Amsterdam, NL: Korsaar. — Hier waak ik!: het publieke domein in de informatiemaatschappij [Beware of the dog!: the public domain in the information society]. In: Liesbeth Melis & Jorinde Seijdel (Eds.), Open. (On)veiligheid., 6, pp. 122-129. Rotterdam, NL: NAi Publishers.

Armand Mevis | 1963 | NL Armand Mevis is criticus bij de Werkplaats Typografie (Arnhem, NL) en Yale University, School of Art (New Haven, US). Hij werkt samen met Linda van Deursen. Als adviserend onderzoeker van de afdeling Ontwerpen was hij betrokken bij het onderzoeksproject Micropolis. Zie voor meer informatie het Portfolio van het Jaarverslag (pp. 41-45) en het lemma Mevis & Van Deursen.

Tentoonstellingen — Making public. (25 september – 23 oktober). Met Gertjan Kocken. Dordrecht, NL: Centrum Beeldende Kunst (CBK).

Mevis & Van Deursen Armand Mevis en Linda van Deursen werken sinds 1987 samen onder de naam Mevis & Van Deursen. Ze hebben een nieuwe identiteit gecreëerd voor Rotterdam 2001, Culturele Hoofdstad van Europa 2001, een nieuwe identiteit voor het Boijmans Van Beuningen museum in Rotterdam, postzegels voor de Nederlandse post (PTT Post), catalogi voor het

136

…

Stedelijk Museum in Amsterdam, uitnodigingen en nieuwsbrieven voor Bureau Amsterdam, catalogi in samenwerking met curator Moritz Küng (deSingel, Antwerpen, BE), catalogi voor kunstenaars als Aglaia Konrad, Meschac Gaba, Carlos Amorales, Emmanuelle Antille, Gabriel Orozco, Richard Venlet, Klaas Kloosterboer, Yael Davids, Gerald Van Der Kaap en Sigurdur Gudmundsson.

Projecten — Micropolis. (september 2003 – april 2004). Leuven, BE: Stad Leuven; Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie.

Ontwerpen — Gewoon architectuur. Wegbebakening & kaarten voor tentoonstelling. Met Kasper Andreasen. Rotterdam, NL: Nederlands Architectuurinstituut (NAi). — Klaas Kloosterboer. In: Hans Aarsman (Ed.), Scene shifters: Saskia Janssen. Amsterdam, NL: Artimo.

Tentoonstellingen — Mark. Gemeentelijke kunstaankopen grafische vormgeving 2003–2004 [Mark. Municipal art acquisitions graphic design]. (3 september – 7 november). Amsterdam, NL: Stedelijk Museum CS. (Tent. cat.).

Lezingen/presentaties — Micropolis. In: Opening week 2004. (13 – 17 januari). Met: Kasper Andreasen, Julia Born, Min Choi, Sulki Choi, Alon Levin & Anne-Sofie Thomsen. Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie. — Atlas, index and utopia. In: Micropolis. Final results. (27 april). Leuven, BE: Cultureel Centrum.

Filiep Tacq | 1959 | BE Als vormgever is Filiep Tacq praktisch met boeken bezig, maar hij houdt de discussie over ‘het Boek’ in het algemeen graag pertinent en up to date. Hij vraagt kunstenaars, archi-

…

137

tecten, curatoren, schrijvers, ontwerpers, uitgevers en geschiedkundigen naar hun kijk op het boekmedium en zijn beperkingen en potentieel. Filiep Tacq is ook coördinator van het onderzoeksproject The tomorrow book. Zie voor meer informatie het Portfolio van het Jaarverslag op pagina 28.

Projecten — The tomorrow book. Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie, Charles Nypels Stichting.

Ontwerpen — John Murphy (Ed.), And things throw light on things. Catalogus. Birmingham, GB: Barber Institute of Fine Arts; Birmingham, GB: Ikon Gallery. — Jan van Eyck Academie. Beleidsplan/Policy plan 2005 – 2008. Publicatie. Maastricht, NL.

Lezingen/presentaties — Part I: A bourgeois building for the avant-garde Part II: The cabinet. In: Opening week 2004. (13 – 17 januari). Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie. — Proceeding #1. Dakar. (10 februari). Gent, BE: SintLucas. — African art and design. (2 maart). Met Saliou Traoré. Gent, BE: Sint-Lucas. — Welcome and introduction. In: The tomorrow book. Charles Nypels lectures. (10 december). Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie.

Symposia/debatten/rondetafeldiscussies — Authoring the city. (8 juni). Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie. — Authoring the city. (16 – 17 september). Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie. — The tomorrow book. Charles Nypels lectures. (10 december). Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie.

138

…

Interviews — Video-interview met Lars Müller. In: The tomorrow book. Charles Nypels lectures. (10 december). Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie.

Publicaties — Gent. In: Annelys de Vet (Ed.), Comparing the city, Maastricht. Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie. — Marc Goethals & Filiep Tacq, De loense strategieën van het (kunst)boek. Een selectie uit de Antwerpse kunsten bewaarbibliotheken. (Tent. cat.). Antwerpen, BE: Overleg Kunstbibliotheken Vlaanderen. — Olivier Foulon, Singe et crocodile (la doublure): côté cour/ côté jardin. Gent, BE: Het kabinet.

Curator — Olivier Foulon, Singe et crocodile (la doublure): côté cour/ côté jardin. Gent, BE: Het kabinet. — De loense strategieën van het (kunst)boek. Een selectie uit de Antwerpse kunst- en bewaarbibliotheken [The uncanny strategies of the (art) book]. (22 juni – 15 juli). Met Marc Goethals. Antwerpen, BE: Rubenianum.

Performances — That’s entertainment. (19 december). Meezingavond. Brussel, BE: Vollevox 16.

Daniël van der Velden | 1971 | NL Daniël van der Velden is grafisch ontwerper en schrijver. Sinds 2001 is hij samen met Maureen Mooren de ontwerper van het Nederlandse architectuurtijdschrift Archis dat ze een grondige redactionele en visuele revisie hebben gegeven. Van der Velden startte het onderzoeksproject Meta haven: Sealand identity project op. Zie voor meer informatie het Portfolio van het Jaarverslag op pagina 38-41.

…

…

…

139

Projecten — Meta haven: Sealand identity project. Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie.

Tentoonstellingen — Mark. Gemeentelijke kunstaankopen grafische vormgeving 2003-2004 [Mark. Municipal art acquisitions graphic design]. (3 september – 7 november). Amsterdam, NL: Stedelijk Museum CS. (Tent. cat.).

Publicaties — Architects phone architects. Met: Bart de Baets & Arjen Oosterman. In: Archis (special issue: Archis is Atlas), #2, pp. 12-15.

Seminars/discussies — Micropolis. Final results. (27 april). Met: Wouter Davidts, Jouke Kleerebezem, Moritz Küng and Karel Martens. Leuven, BE: Cultureel Centrum.

Annelys de Vet | 1974 | NL Het werk van Annelys de Vet illustreert het huidige discours over ‘neutraal’ functionalisme en ‘persoonlijke’ interpretatie. Haar werk legt een brug tussen bruikbaarheid en uitdrukking. Ze probeert poëzie te schrijven met de simpelste woorden en werkt samen met kunstenaars en mensen uit het culturele milieu. Als lid van de Charles Nypels werkgroep was ze betrokken bij het onderzoeksproject Authoring the city. Zie voor meer informatie het Portfolio van het Jaarverslag op pagina 21-28.

Projecten — Authoring the city. Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie.

Lezingen/presentaties — Based on true stories. In: Opening week 2004. (13 – 17 januari). Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie.

140

ontwerpen_adviserende onderzoekers

— Women and power. (9 september). Amsterdam, NL: Salon Premselastichting. — Concept versus design. (15 oktober). Tallinn, EE: Estonian Academy of Arts. — Subjective atlas of the European Union. In: Authoring the city. On safety and informality. (24 – 25 november). Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie.

Symposia/debatten/rondetafeldiscussies — Authoring the city. (8 juni). Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie. — Authoring the city. (16 – 17 september). Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie.

Performances — Among us. Surreal musical conversation. Met Mayke Nas (componist). Den Haag, NL: Korzo Theater (18 april & 4 juni); Dublin, IE: Fringe Festival (4 – 7 oktober); Amsterdam, NL: De Brakke Grond (15 oktober), ’s-Hertogenbosch, NL: Verkadefabriek (20 – 21 november).

Publicaties — Comparing the city, Maastricht. Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie. — Corporate design still suck. 10 jaar Sandberg Instituut afdeling Ontwerpen. Amsterdam, NL: Sandberg Instituut. — Nederland ≠ Nederland. In: HTV De IJsberg, 56 (december – januari), pp. 4-7. — The Netherlands ≠ the Netherlands. In: Vrij Nederland, 35 (augustus).

Workshops — Subjective atlas of the EU, from an Estonian point of view. (13 – 31 oktober). Tallinn, EE: Art School Tallinn.

ontwerpen_onderzoekers

141

Kasper Andreasen | 1979 | DK Kasper Andreasen begon zijn onderzoek in het kader van het onderzoeksproject Micropolis. Zie voor meer informatie het Portfolio van het Jaarverslag (pp. 41-45). In het onderzoek dat op Micropolis volgde, concentreerde hij zich op het maken van kaarten en op ruimtelijke beeldvorming. Centraal in Andreasens onderzoek staan drukwerk en papier als medium. Intrinsiek gaan zijn projecten altijd over de representatie van ruimte als een persoonlijke manier van documenteren en de betekenis van positionering in ruimte en tijd.

Projecten — Micropolis. (september 2003 – april 2004). Leuven, BE: Stad Leuven; Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie.

Ontwerpen — GeWoon architectuur. Wegbebakening & kaarten voor tentoonstelling. Met: Linda van Deursen & Armand Mevis. Rotterdam, NL: Nederlands Architectuurinstituut . — The tomorrow book. Charles Nypels lectures. Invitatie & poster. Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie.

Tentoonstellingen — ‘Archief ’. Records of a place. (14 augustus – 5 september). Met: Tudor Bratu & Tine Melzer. Haarlem, NL: De Vishal. — ‘Enfin la fin – Eindelijk het einde’ Do it yourself. Building for contemporary art. (1 september – 1 oktober). Amsterdam, NL: W139.

Lezingen/presentaties — Micropolis. Met: Julia Born, Min Choi & Sulki Choi, Linda van Deursen, Alon Levin & Anne-Sofie Thomsen. In: Opening week 2004. (13 – 17 januari). Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie. — Urban landscapes. A pathfinder for Leuven. In:

142

…

Micropolis. Final results. (27 april). Leuven, BE: Cultureel Centrum. — The authorship of representation. In: Authoring the city. (16 – 17 september). Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie.

Workshops — Maybe this is space. Stuttgart, DE: Merz Akademie.

Bert Balcaen | 1978 | BE Bert Balcaen werkt samen met Ingrid Stojnic onder de naam Rekall Design. Zie voor meer informatie het lemma Rekall Design op pagina 156.

Ralph Bauer | 1968 | DE Ralph Bauer is gefascineerd door het medium boek en de mogelijkheid om een artistieke interactie tot stand te brengen tussen boeken. Boeken werken ‘interrelationeel’; ze bestaan niet in isolatie. Volgens Bauer is het boek steeds nadrukkelijker een experimenteel medium qua uiting en inhoud. Hij wilde dan ook een reeks onafhankelijke boeken maken – waarvan hij er één gerealiseerd heeft – die vanuit verschillende inzichten een samenhangend en overlappend verhaal vertellen.

Ontwerpen — Entre Deux. Boekje/brochure. Met: Lieven De Boeck & John Murphy. Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie. — Image is the actor. Poster. Met Christine Lemke. In: Lima project. Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie. — Monisch van de maan. Boekje/brochure. Met Suchan Kinoshita. — Säenswertes. Series of seed packages including: Der Garten der Lüste, Die hängenden Gärten von Babylon, Der niever-

…

143

sprochene Rosengarten. Frankfurt, DE: MeterMorphosen.

Tentoonstellingen — Out of the blue and into the black. (17 – 25 juli). Met Christine Lemke. Maastricht, NL: Hedah.

Lezingen/presentaties — Hortus inclusus. In: Opening week 2004 (13 – 17 januari). Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie. — Cooking as art or the return of the wild pigs. (29 januari). Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie.

Publicaties — –/–/–. Met Christine Lemke. Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie.

Performances — That’s entertainment. (19 december). Meezingavond. Brussel, BE: Vollevox 16.

Organisatie activiteiten — Cooking, a genre. (26 – 29 februari). Met Onno Faller. Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie.

Julia Born | 1975 | CH Julia Born was onderzoeker van het project Micropolis. Samen met Anne-Sofie Thomsen ontwikkelde ze een serie muurschilderingen en een systeem van affiches die de culturele structuur van Leuven communiceren. Zie voor meer informatie het Portfolio van het Jaarverslag op pagina 41-45.

Projecten — Micropolis. (september 2003 – april 2004). Leuven, BE: Stad Leuven; Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie.

Tentoonstellingen — Mark. Gemeentelijke kunstaankopen grafische vormgeving 2003–2004 [Mark. Municipal art acquisitions graphic design]. (3 september – 7 november). Amsterdam, NL: Stedelijk Museum CS. (Tent. cat.).

144

…

Lezingen/presentaties — Micropolis. Met: Kasper Andreasen, Min Choi & Sulki Choi, Linda van Deursen, Alon Levin & Anne-Sofie Thomsen. In: Opening week 2004. (13 – 17 januari). Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie — What Leuven is not. What Leuven is. Met Anne-Sofie Thomsen. In: Micropolis. Final results. (27 april). Leuven, BE: Cultureel Centrum.

Publicaties — Mirjam Fischer, Beauty and the book. 60 Jahre die schönsten Schweizer Bücher/Les plus beaux livres suisses fêtent leurs 60 ans [60 years of the most beautiful Swiss books]. (Tent. cat.). Bern, CH: Bundesamt für Kultur.

Kristien Van den Brande | 1981 | BE Kristien Van den Brande is onderzoeker in het kader van het project Visualizing the visual. Zie voor meer informatie het Portfolio van het Jaarverslag op pagina 52-53.

Dominique Callewaert | 1972 | BE Dominique Callewaert benaderde programmeeromgevingen – van eenvoudige tekstbewerkers tot visuele talen – vanuit een conceptuele invalshoek. Hij onderzocht ontwerppatronen en voerde onderzoek naar hoe talen vorm gegeven worden. Uit zijn onderzoek ontwikkelde hij visuele metaforen om abstracties in object-oriented programmeren uit te leggen en kleine toepassingen te creëren. Gebruikers zonder IT-opleiding kunnen deze toepassingen beter begrijpen en implementeren. Callewaert ontwierp ook de website van het MuHKA (Antwerpen, BE).

Lezingen/presentaties — Current and recent work. In: Opening week 2004. (13 – 17 januari). Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie.

…

145

Min Choi | 1971 | KR Min Choi onderzocht ongewone ruimtelijke ervaringen en ging na hoe grafische ontwerpen deze ervaringen vormgeven, erover doen nadenken en weergeven. Hij wilde via teksten en ontwerpen een overtuigende ‘samenzweringstheorie’ uitdenken met betrekking tot de mysterieuze plaatsten in en rond Maastricht. Het ontwerpproject wilde grafische instrumenten inzetten die cryptografische beeldvorming en interpretaties zou stimuleren. Choi voegde een tekstueel niveau toe aan de bebouwde omgeving – een fictionele laag bovenop de bestaande – en gaf zo een nieuwe ‘lezing’ van de ruimte. Min Choi werkt samen met Sulki Choi. Zie het lemma Min Choi & Sulki Choi voor informatie over gezamenlijke projecten.

Lezingen/presentaties — Presentation of work. (6 oktober). Seoul, KR: Hongik University Graduate School of Design.

Min Choi & Sulki Choi Projecten — Micropolis. (september 2003 – april 2004). Leuven, BE: Stad Leuven; Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie.

Ontwerpen — Advertisement campaign. Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie. — Annual report 2003. Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie. — Jan van Eyck website. Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie. — Programme brochure 2004. Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie. — Trichtlinnburg. Information poster. Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie.

146

…

Multimedia — Louvain now monitor.

Lezingen/presentaties — Micropolis. Met Kasper Andreasen, Julia Born, Linda van Deursen, Alon Levin & Anne-Sofie Thomsen. In: Opening week 2004. (13 – 17 januari). Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie. — Louvain now. In: Micropolis. Final results. (27 april). Leuven, BE: Cultureel Centrum. — [Untitled]. In: Authoring the city. (8 juni). Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie. — Cryptographic spaces and haunted places. In: Authoring the city. (16 – 17 september). Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie. — [Untitled]. Presentatie en paneldiscussie. In: The zone: an area of transition. Cumulus Conference. (30 september – 3 oktober). Utrecht, NL: Hogeschool voor de Kunsten (HKU). — Cryptographic spaces (in Maastricht). In: Authoring the city. On safety and informality. (24 – 25 november). Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie.

Publicaties — Seoul. In: Annelys de Vet (Ed.), Comparing the city, Maastricht. Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie.

Vertalingen — Park Hae-Chun (Ed.), Design beyond design. Critical reflection and the practice of visual communication. (2004). Seoul, KR: Shigongsa.

Prijzen — Het best verzorgde jaarverslag. Amstelveen, NL: Grafische Cultuurstichting.

…

147

Sulki Choi | 1977 | KR In het kader van het onderzoeksproject Micropolis benaderde Sulki Choi het ontwerp van identiteit op een cartografische manier. Ze liet zich leiden door data. De identiteit van een stad groeit organisch uit haar materiële activiteiten. Ze onderzocht hoe de statistische feiten zich verhouden tot de dynamische aspecten van de stad en hoe de kwantitatieve visuele analyse de meer kwalitatieve elementen – visueel ontwerp, eigenschappen van afbeeldingen, waarde van kleuren, dichtheid van een patroon – een nieuwe impuls kan geven.

Tentoonstellingen — Quicksand. (2 april – 23 mei). Amsterdam, NL: De Appel. (Tent. cat. ).

Tina Clausmeyer | 1978 | DE Tina Clausmeyer voert onderzoek naar begrippen als identiteit, het verzamelen van data en conspiratorial spaces. Ze maakt deel uit van de projecten Meta haven: Sealand identity project (pp. 38-41) en Visualizing the visual (pp. 52-53).

Projecten — Meta haven: Sealand identity project. Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie. — Visualizing the visual. Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie.

Lezingen/presentaties — Mapping conspiratorial spaces. In: Authoring the city. On safety and informality. (24 – 25 november). Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie.

Marthe Van Dessel | 1976 | BE Marthe Van Dessel noemt zichzelf een mediasociograaf en ze gebruikt grafische associatieve taal om verschillende actuele

148

…

onderwerpen te analyseren en van commentaar te voorzien. Van Dessel coproduceert installaties in de openbare ruimte, workshops, VJ-performances, enz. Ze maakt deel uit van bolwerK, een platvorm dat focust op het intermenselijke.

Lezingen/presentaties — A kind of a new city making its first appearance. In: Trichtlinnburg. DJ/VJ Nights. (12 – 13 november). Met: Paul Devens, DJ/VJ Sight Club, KinematiX & Hinrich Sachs. Maastricht, NL: Café Zuid.

Auriea Harvey | 1971 | US Auriea Harvey werkt samen met Michaël Samyn. Zie voor meer informatie het lemma Auriea Harvey & Michaël Samyn.

Auriea Harvey & Michaël Samyn Auriea Harvey en Michaël Samyn voerden onderzoek naar het ontwerpen van actuele computerspellen. Ze ontwierpen een nieuw spel, ‘8’, met een niet-gewelddadig en niet-lineair verhaal gebaseerd op het sprookje De schone slaapster. Ze lagen ook aan de basis van het symposium Innovative game design dat begin 2005 plaatsvindt. Harvey en Samyn experimenteerden met narratieve structuren en het spelen van spelletjes; ze willen ‘hoge kunst’ bij een ruim publiek brengen.

Lezingen/presentaties — Games vs play. Art vs games. In: Opening week 2004. (13 – 17 januari). Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie. — Test drive ‘8’. The formal dining room. In: Opening week 2004. (13 – 17 januari). Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie.

…

149

Vinca Kruk | 1980 | NL Vinca Kruk is gefascineerd door hoe theorie en ontwerpelementen onafhankelijk van elkaar of in interactie werken. Ze werkt niet uitsluitend met vorm, ze is ook geïnteresseerd in methoden en onderzoek. Zie voor meer informatie het onderzoeksproject Meta haven: Sealand identity project in het Portfolio van het Jaarverslag op pagina 38-41.

Projecten — Meta haven: Sealand identity project. Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie.

Ontwerpen

— Museum in ¿Motion?. Publiciteitsmateriaal: poster en flyer. Met Adriaan Mellegers. Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie. — Wervingscampagne 2004. Poster, advertenties en website. Met Adriaan Mellegers. Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie. — State of emergency. Territorial identity in the post-political age. Flyer. Met Adriaan Mellegers. Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie.

Seminars/discussies — Evaluatie wervingscampagne 2004. (14 mei). Met: Goodwill, Felix Janssens, Adriaan Mellegers & Gert Staal. Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie.

Zuzana Lapitková | 1974 | SK Zuzana Lapitková voerde onderzoek naar openbare festiviteiten die ze als een medium beschouwt voor communicatie voor kunstenaars, ontwerpers en theoretici. Haar onderzoek moet resulteren in een gezamenlijk werk, een openluchttentoonstelling in de stijl van een openbare festiviteit.

Lezingen/presentaties — Taste and values of society. In: Opening week 2004.

150

…

(13 – 17 januari). Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie. — [Untitled]. (8 juni). In: Authoring the city. Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie. — Taste and values of society. In: Authoring the city. (16 – 17 september). Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie.

Alon Levin | 1975 | IL Alon Levin was onderzoeker van het project Micropolis. Hij ontwierp een gemeenschappelijk communicatiemiddel voor alle Leuvense culturele instellingen: een culturele index waarin de activiteiten van deze instellingen op kwartaalbasis worden samengebracht. Zie voor meer informatie het Portfolio van het Jaarverslag op pagina 41-45.

Projecten — Micropolis. (september 2003 – april 2004). Leuven, BE: Stad Leuven; Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie.

Tentoonstellingen — Mark. Gemeentelijke kunstaankopen grafische vormgeving 2003 – 2004 [Mark. Municipal art acquisitions graphic design]. (3 september – 7 november). Amsterdam, NL: Stedelijk Museum CS. (Tent. cat.). — Architecture as analysis. In: Intervening the urban void. (14 november 2004 – 28 februari 2005). Amsterdam, NL: Public Space With A Roof.

Lezingen/presentaties — Micropolis. Met: Kasper Andreasen, Julia Born, Min Choi & Sulki Choi, Linda van Deursen & Anne-Sofie Thomsen. In: Opening week 2004. (13 – 17 januari). Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie. — Cultural Index. In: Micropolis. Final results. (27 april). Leuven, BE: Cultureel Centrum.

…

151

Tamara Maletic | 1970 | HR Tamara Maletic werkt samen met Dan Michaelson. Zie voor meer informatie het lemma Tamara Maletic & Dan Michaelson.

Tamara Maletic & Dan Michaelson Tamara Maletic en Dan Michaelson ontwierpen en installeerden meteorologische stations in de bebouwde omgeving. De stations maken weersomstandigheden zichtbaar, maar registreren ook bewegingen van voetgangers, veranderingen in infrastructuur en windomstandigheden op een typografische manier. Ze visualiseerden die laag van de stad die (on)zichtbare informatiestromen bevat.

Lezingen/presentaties — [Untitled]. (8 juni). In: Authoring the city. Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie. — Weather stations & Walking lunch tour. In: Authoring the city. (16 – 17 september) Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie.

Publicaties — Brooklyn. In: Annelys de Vet (Ed.). Comparing the city, Maastricht. Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie.

Sébastien Maniglier | 1977 | FR Sebastian Maniglier is onderzoeker in het kader van het project Visualizing the visual. Zie voor meer informatie het Portfolio van het Jaarverslag op pagina 52-53.

Kobe Matthys | 1970 | BE Kobe Matthijs is onderzoeker in het kader van het project Visualizing the visual. Zie voor meer informatie het Portfolio van het Jaarverslag op pagina 52-53.

152

…

Adriaan Mellegers | 1975 | NL Adriaan Mellegers is onderzoeker van het Meta haven: Sealand identity project. Zie voor meer informatie het Portfolio van het Jaarverslag op pagina 38-41.

Projecten — Meta haven: Sealand identity project. Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie.

Ontwerpen

— Museum in ¿Motion?. Publiciteitsmateriaal: poster en flyer. Met Vinca Kruk. Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie. — Wervingscampagne 2004. Poster, advertenties en website. Met Vinca Kruk. Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie. — State of emergency. Territorial identity in the post–political age. Flyer. Met Vinca Kruk. Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie.

Seminars/discussies — Evaluatie wervingscampagne 2004. (14 mei). Met: Goodwill, Felix Janssens, Vinca Kruk & Gert Staal. Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie.

Sebastián Menéndez | 1974 | AR Voor Sebastián Menéndez is ontwerp een achtergrond, een scenario. Het is geen afgewerkt object. Zijn werk gaat over dringendheid en directheid, communicatie, beweging, informatie, zintuigen, ellipsen, het voorbijgaande en gedeelde ervaringen.

Acties/interventies — Everything must go! (14 – 15 juli). Met Florencia Reina. Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie.

Performances — It’s business. In: Opening week 2004. (13 – 17 januari). Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie.

…

153

Meta haven: Sealand identity project Adviserend onderzoeker: Daniël van der Velden / Onderzoekers: Tina Clausmeyer, Vinca Kruk, Adriaan Mellegers, Bart Reuser, Marijn Schenk

Lezingen/presentaties — Mission impossible. In: Non-Stop Symposium. (30 oktober). Utrecht, NL. — Three letters to prince Michael of Sealand. In: Zefir 7. (10 juni). Den Haag, NL: Theater Zeebelt. — Meta haven: Sealand identity project. In: Opening week 2004. (13 – 17 januari). Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie. — Somewhere. (31 januari). In: Transmediale 04. Fly Utopia! International Media Art Festival. Berlijn, DE: Haus der Kulturen der Welt. — Meta haven: Sealand identity project. (22 mei). Rotterdam, NL: Locus010. — Enter the Meta haven. Offshore Bauhaus. (4 september). Rotterdam, NL: Nederlands Architectuurinstituut. — Island as logo. In: State of emergency. Territorial identity in the post-political age. (23 september). Georganiseerd door Jan van Eyck Academie. Amsterdam, NL: Stedelijk Museum. — Curatorial training programme. (6 oktober). Amsterdam, NL: De Appel. — Sealand versus Sealand. (1 december). Brussel, BE: Beursschouwburg. — Sealand = Silence/Sealand = Signal. (16 december). Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie.

Symposia/debatten/rondetafeldiscussies — State of emergency. Territorial identity in the post–political age. (23 september). Met: Slavoj Žižek, Anselm Franke, Boris Buden, Office for Metropolitan Architecture,

154

…

Dieter Lesage, Lieven De Cauter. Georganiseerd door Jan van Eyck Academie, Amsterdam, NL: Stedelijk Museum.

Ontwerpen — State of emergency. Territorial identity in the post–political age. Publiciteitsmateriaal: flyer en website.

Publicaties — Jewel box. In: FBKVB nieuwsbrief, 06. Rotterdam, NL — Meta haven: Sealand identity project. Boekje voor de conferentie State of emergency. Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie. — Principality of Sealand: One and two Euro coins. Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie. — The discovery of the fifth world. Essay. In: Sarai Reader, 05. — The network ruin. In: Design Text.

Recensies — Warren Olds, E mare libertas or facts are the enemies of the truth. In: Ramp Magazine: Sunbathing under Beanstalks, 1 (2). — John O’Reilly, The floating signifier. In: Eye Magazine. Brand madness, 14 (53) — Renson van Tilborg, Land in zicht. In: Identity Matters I.M., 4. — The principality of everything. In: Tank Magazine, 3 (1).

Interviews — Conversation with Marten Minkema. In: De Avonden (VPRO). Hilversum, NL.

Dan Michaelson | 1974 | US Werkt samen met Tamara Maletic. Zie voor meer informatie het lemma Tamara Maletic & Dan Michaelson op pagina 150-151.

…

155

Sabine Müller | 1969 | DE Sabine Muller is onderzoeker in het kader van het project Visualizing the visual. Zie voor meer informatie het Portfolio van het Jaarverslag op pagina 52-53.

Next architects Next architects (Bart Reuser & Marijn Schenk) werkten mee aan het onderzoeksproject Meta haven: Sealand identity project. Ze ontwierpen een atlas voor Sealand en nieuwe cartografische manieren die verder gaan dan de lineaire wegenkaart. Zie voor meer informatie het Portfolio van het Jaarverslag op pagina 38-41.

Dirk Pauwels | 1969 | BE Dirk Pauwels is onderzoeker in het kader van het project Visualizing the visual. Zie voor meer informatie het Portfolio van het Jaarverslag op pagina 52-53.

Andreas Quednau | 1967 | DE Andreas Quednau is onderzoeker in het kader van het project Visualizing the visual. Zie voor meer informatie het Portfolio van het Jaarverslag op pagina 52-53.

Florencia Reina | 1975 | AR Het project van Florencia Reina richtte zich op informatie en kennis, met de gevolgen van eindeloze productie en distributie, met inhoudanalyse, met de technische kant van informatiemedia. Ze wilde een alternatief format ontwikkelen waarin ze zaken als inhoud, editie/oplage, visualisatie, materialiteit, snelheid, interactie, ruimte, publiek, lezer, gebruiker, locatie en vorm opnieuw bekijkt.

Ontwerpen — 19 th century topographic photography of Maastricht in a

156

…

European perspective. Flyer en poster. Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie.

Lezingen/presentaties — Post-ER project & Identities...ies...no...ies. In: Opening week 2004. (13 – 17 januari). Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie.

Acties/interventies — 20XX. (7 juni). In: PR’04: Tribute to the messenger. San Juan, PR: M&M proyectos. — Everything must go! (14 – 15 juli). Met Sebastián Menéndez. Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie.

Rekall Design Doelstelling van het project van Rekall Design (Bert Balcaen & Ingrid Stojnic) was te onderzoeken hoe de computer kan helpen om nieuwe manieren uit te werken bij het onderzoek naar talen. Het onderzoek spitste zich vooral toe op het Chinees. Taal is een betekenisdragend systeem; wanneer computertechnologie erop wordt toegepast, kunnen experimentele toepassingen ontstaan die licht werpen op de inwendige structuur van taal en op de representatie ervan.

Ontwerpen — KrakRock festival. Visual animations. (10 – 11 oktober). Avelgem, BE. Gepubliceerd op

Multimedia — RadMap. Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie.

Lezingen/presentaties — Zhong Wen. Where is my dictionary?. In: Opening week 2004. (13 – 17 januari). Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie.

Interviews — Interview with Casey Reas.

…

157

Bart Reuser | 1972 | NL Bart Reuser werkt samen met Marijn Schenk onder de naam Next architects. Zie voor meer informatie het lemma Next architects op pagina 155.

Projecten — Meta haven: Sealand identity project. Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie.

Michaël Samyn | 1968 | BE Michaël Samyn werkt samen met Auriea Harvey. Zie voor meer informatie het lemma Auriea Harvey & Michaël Samyn op pagina 148.

Marijn Schenk | 1973 | TZ Marijn Schenk werkt samen met Bart Reuser onder de naam Next architects. Zie voor meer informatie het lemma Next architects op pagina 155.

Projecten — Meta haven: Sealand identity project. Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie.

Ingrid Stojnic | 1976 | HR Ingrid Stojnic werkt samen met Bert Balcaen onder de naam Rekall Design. Zie voor meer informatie het lemma Rekall Design op pagina 156.

Anne-Sofie Thomsen | 1975 | DK Anne-Sofie Thomsen was onderzoeker van het project Micropolis. Samen met Julia Born ontwikkelde ze een serie muurschilderingen en een systeem van affiches die de culturele structuur van Leuven communiceren. Zie voor meer informatie het Portfolio van het Jaarverslag op pagina 41-45.

158

…

Projecten — Micropolis. (september 2003 – april 2004). Leuven, BE: Stad Leuven; Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie.

Lezingen/presentaties — Micropolis. Met: Kasper Andreasen, Julia Born, Min Choi & Sulki Choi, Linda van Deursen & Alon Levin. In: Opening week 2004. (13 – 17 januari). Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie. — What Louvain is not. What Louvain is. Met Julia Born. In: Micropolis. Final results. (27 april). Leuven, BE: Cultureel centrum.

Toni Uroda | 1975 | HR Toni Uroda onderzocht de relatie tussen geschreven en gesproken taal en wilde nagaan welke rol typografie speelt bij de ontwikkeling van de orthografie van het Kroatisch. Hij concentreerde zich op een aspect van de orthografie dat voorbij inhoud, uitdrukking en stijl gaat en op de relatie tussen specifieke fonemen en de corresponderende grafemen, op het onlogische systeem van diagrafen en diacritische tekens.

Lezingen/presentaties — Numen. In: Opening week 2004. (13 – 17 januari). Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie.

Willem van Weelden | 1960 | NL Willem van Weelden wilde een demo maken van een interactief documentair verhaal. Zoals alle nieuwe media, heeft dit interactieve verhaal een modulaire structuur dat fictioneel en feitelijk materiaal activeert vanuit een fictionele of feitelijke benadering. Deze benadering produceert intervallen en veelvormigheid die een ‘karmisch’ antwoord oproepen aangezien ‘karma’, in zijn oorspronkelijke betekenis, ging

ontwerpen_onderzoekers

159

over het huidige moment dat vorm kreeg door acties uit het heden en verleden.

Lezingen/presentaties — [Untitled]. In: Opening week 2004. (13 – 17 januari). Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie.

Publicaties — Onveiligheid als nulgraad. Re-start van Jan van Grunsven en Ineke Bellemakers, Kanaleneiland, Utrecht [Insecurity as absolute zero]. In: Open. (On)veiligheid, 6, pp. 130-144. Rotterdam, NL: NAi Publishers.

160

theorie_adviserende onderzoekers

Norman Bryson | 1949 | GB Norman Bryson onderzocht gebieden van de visuele cultuur die over het hoofd worden gezien of helemaal geen aandacht krijgen in de kunstgeschiedenis en kunstkritiek: het stilleven, Japanse visuele cultuur en tekenkunst. Zijn interesse ging ook uit naar het gebruik van fotografische archieven in de 20ste-eeuwse kunst. Hij ging na welke rol het begrip ‘archief’ speelde in het Surrealisme, in postminimalistisch werk en in de fotografie van ‘tableaux’.

Tentoonstellingen — Dass die Körper sprechen, auch das wissen wir seit langem [That bodies speak has been known for a long time]. (22 januari – 25 april). Wenen, AT: General Foundation.

Lezingen/presentaties — The museum and vagabond vision. In: Learning from the Guggenheim. (22 – 24 april). Reno, US: Nevada Museum of Art.

Seminars/discussies — Rethinking Japanese visual culture. (15 maart, 1 mei & 20 juni). Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie. — Continuing philosophy by other means: Anish Kapoor. (14 december). Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie. — Limited freedoms. Contemporary art in Shanghai. (15 december). Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie.

Modereren — The reverse side of painting: Merleau-Ponty, trompe l’oeil and the phenomenology of deception. (10 september). Met Hanneke Grootenboer. Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie.

Publicaties — A walk for a walk’s sake. In: Yane Calovski (Ed.), D is for drawing, 00, pp. 52-59. Frankfurt am Main, DE: Revolver; Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie.

…

161

— Sabine Breitwieser, Hemma Schmutz & Tanja Widmann, (Eds.), Dass die Körper sprechen, auch das wissen wir seit langem [That bodies speak has been known for a long time]. (Tent. cat. ). Keulen, DE: König. — Barbara Steffen (Ed.), Francis Bacon and the tradition of art. Londen, GB: Thames & Hudson, Milaan, IT: Skira.

Sabeth Buchman | 1962 | DE Sabeth Buchmann gaf samen met Helmut Draxler en Stephan Geene seminars over ‘film en biopolitiek’. Hun aanpak is theoretisch en historisch. Om vragen over film en (re)productiviteit te beantwoorden, wordt het avant-garde paradigma ‘transgressie’ opnieuw geëvalueerd en wordt het avant-garde begrip ‘leven’ bekeken vanuit ‘biopolitieke’ categorieën. Daarbij werd verwezen naar Foucault, Agamben en Haraway. Verder werd nagegaan of er gelijkenissen tussen de populaire en avant-garde film duidelijk worden. Films van Claire Denis, Jean-Luc Godard, Rainer Werner Fassbinder, Mike Figgis, Yvonne Rainer, Harmony Korine en John Cassavetes werden geanalyseerd.

Projecten — Film and biopolitic. Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie.

Lezingen/presentaties — Introduction to the project. (5 april). Met Helmut Draxler & Stephan Geene. Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie. — Explicit visibility: French jeune cinema, the porn debate. (26 juni). Met Stephan Geene. Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie.

Seminars/discussies — Warnung vor einer heiligen Nutte (1971) & Lives of perform-

162

—

—

—

—

…

ers (1972) by Fassbinder. How far does the production and control of emotions and affects in these films touch a biopolitical notion of art, life and labour? (7 april). In: Film and biopolitic. Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie. Avant-garde, film and biopolitics. (30 april). Met Stephan Geene. In: Film and biopolitic. Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie. Pamela Lee’s text: Bare lives. (29 mei). Met Stephan Geene. In: Film and biopolitic. Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie. Biopolitics & visual translation. (26 juni). Met Stephan Geene. In: Film and biopolitic. Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie. [Untitled]. (27 juni). Met Stephan Geene. In: Film and biopolitic. Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie.

Interviews — Doubt. Im Gespräch mit/In conversation with Sabeth Buchmann. In: The artist as public intellectual? (15 – 16 oktober). Wenen, AT: Akademie der bildende Künste.

Publicaties — Technologie als kulturelle Konstructionslogic. Exemplarische Untersuchungen des Productionsbegriffs in der Conceptual Art. (dissertatie).

Helmut Draxler | 1956 | AT Helmut Draxler gaf samen met Sabeth Buchmann en Stephan Geene de seminars over ‘Film and biopolitic’. Zie voor meer informatie het lemma Sabeth Buchmann.

Stephan Geene | 1961 | DE Stephan Geene gaf samen met Sabeth Buchmann en Helmut Draxler seminars over ‘Film en biopolitic’. Zie voor meer informatie het lemma Sabeth Buchmann.

…

163

Marc De Kesel | 1957 | BE Marc De Kesel publiceerde over hedendaagse continentale filosofie en over thema’s als seksualiteit, psychoanalyse, kunst en criminaliteit, Joseph Beuys en moderniteit, kitsch in het werk van Hermann Broch, de gekunsteldheid van Pontormo, ‘Auschwitz’, totalitarisme, en racisme. Hij publiceerde ook over Bataille, Derrida, Žižek, de Certeau, Blanchot, Nancy en Lacan. De voorbije drie jaar werkte hij rond de ethische en esthetische theorie van Jacques Lacan. Hij werkt ook aan een project over ‘de sociologie van de gift’.

Projecten — Circle for Lacanian Ideology Critique. Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie.

Lezingen/presentaties — Representation’s invagination: the art of Jan de Cock. In: Opening week 2004. (13 – 17 januari). Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie. — Religion as critique. Critique as religion. Reflections on the ‘monotheistic’ weakness of contemporary criticism. In: Ending up with religion again? Christianity in contemporary political and psychoanalytical theory. (10 – 12 mei). Georganiseerd door Heyendaal Instituut K.U. Nijmegen, Jan van Eyck Academie. Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie. — (G)een woord te veel. In: Over de schreef. Psychoanalyse en literatuur. (16 oktober). Gent, BE: Universiteit Gent.

Seminars/discussies — On love: a concept to analyse current cultural discontent? (om de week in 2004). Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie.

Symposia/debatten/rondetafeldiscussies — Lacanian psychoanalysis in contemporary political and cultural theories. Met: Justin Clemens, Dominiek Hoens,

164

…

Lieven Jonckheere, Jean Matthee, Heleen Pott & Robrecht Vanderbeeken. Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie. — Religion within the limits of psychoanalysis. Annual conference of the The California Psychoanalytic Circle. (13 mei). Georganiseerd door California Psychoanalytic Circle, Heyendaal Instituut, Jan van Eyck Academie. Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie.

Publicaties — Alain Badiou. Ontologie als katholicisme. In: Yang, 40 (1), pp. 17-32. — Bin Laden als cartesiaan. Over de moderniteit van het fundamentalisme. In: De Witte Raaf, 108, pp. 12-13. — Charisma, genot en identiteit. In: Filosofie & praktijk, 25 (6), pp. 38-42. — De hondin van het dorp. Over Lars von Triers Dogville. In: De Witte Raaf, 107, pp. 11-15. — Jan de Cock & Marc De Kesel, Denkmal.

Eva Meyer | 1950 | DE Filosoof Eva Meyer heeft sinds 1983 boeken gepubliceerd over filosofische en semiotische onderwerpen. Samen met Eran Schaerf maakte ze videowerk en radiodrama’s.

Tentoonstellingen — Whitstable Biennale. (19 juni – 4 juli). Margate, GB; Whitstable, GB. (Tent. cat.). — Flashforward. Utopiastation. (7 oktober 2004 – 16 januari 2005). München, DE: Haus der Kunst.

Film/videovertoningen — Flashforward. (15 december). Met Eran Schaerf. Maastricht, NL: Filmhuis Lumière.

Lezingen/presentaties — Free and indirect. In: Opening week 2004. (13 – 17 janu-

theorie_adviserende onderzoekers

165

ari). Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie. — India-Song-Komplex. On Marguerite Duras. (17 mei). Met Rike Felka. In: Free and indirect. Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie. — The image and the ethical in Sebald’s The Emigrants. (20 mei). Met Carol Jacobs. In: Free and indirect. Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie. — The Jan van Eyck film seminar. (15 – 16 december). Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie.

Recensies — Steve Bode, Christine Gist & Guzman, Whitstable Biennale. (Tent. cat.). Whitstable, GB. — Rike Felka, Eva Meyer, Mehr als 1000 Zeichen: Eva Meyers Buch, “Von jetz an werde ich mehrere sein”. In: Texte zur Kunst, 13, 56 (december), p. 209.

166

theorie_onderzoekers

Zafer Aracagök | 1960 | TR Zafer Aracagök boog zich over het filosofische vraagstuk van ‘het directe/het nabije’ in relatie tot muziek. Hij onderzocht dit vraagstuk in de filosofie van Schopenhauer en Nietzsche en probeerde een benadering van dit probleem te vinden in de filosofie van Deleuze. Hij onderzoekt het concept ‘resonantie’ in Deleuzes filosofie en diens lezing van Nietzsche (en Schopenhauer). Hoe verhoudt ‘resonantie’ in Deleuzes filosofie zich tot ‘simulacra’? Kan je eigenlijk wel theoretiseren over het directe en nabije?

Lezingen/presentaties — Decalcomania, mapping and mimesis. In: Experimenting with intensities. (12 – 15 mei). Peterborough, CA: Trent University.

Performances — Sifir performance. In: Loosing.ctrl. (10 juni). Istanbul, TR: Babylon.

Monika Bakke | 1967 | PL De belangrijkste doelstelling van Monika Bakke was het opstellen van een interpretatieve methodologie en een contextuele achtergrond die een creatieve analyse van het concept ‘genot’ mogelijk maken. De ervaring van genot brengt een totale sensuele activiteit met zich mee en vraagt om nieuwe ideeën over esthetica die teruggrijpen naar de oorspronkelijke betekenis van de Griekse term ‘aisthesis’. ‘Aisthesis’ betekent: de sensuele en preconceptuele ervaring die we allen delen ongeacht ras of gender. Alleen een esthetica die op die manier vormgegeven is, kan weerstand bieden aan het ocularcentrisme en het logocentrisme die zo courant zijn in de kunstgeschiedenis.

Lezingen/presentaties — Unbearable pleasure of lightness. (12 maart). Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie.

…

167

Symposia/debatten/rondetafeldiscussies — Ending up with religion again? Christianity in contemporary political and psychoanalytical theory. (10–12 mei). Georganiseerd door Heyendaal Instituut, Jan van Eyck Academie. Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie.

BAVO BAVO (Gideon Boie & Matthias Pauwels) ging op zoek naar het snijpunt van architectuur en politiek en onderzocht de ruimtelijke en fysieke status van illegalen in Nederland. BAVO ploos de argumenten en stellingen van het Third Way Urbanism uit en paste ze toe op de status van hen in de marge van de samenleving. Third Way Urbanism is een globale beweging die de progressieve politiek in het informatietijdperk wil vernieuwen. Het verbindt sociaal-democratische ideeën over welzijn met neoliberale en pragmatische marketing procédés. In zijn tekst The open city, or the urban logic of capitalism geeft BAVO een analyse van de oplossingen die het Third Way Urbanism biedt voor de problemen van de ‘verschoppelingen’ in Europese metropolen. BAVO vraagt zich af hoe progressieve architecten en urbanisten culturele bevoegdheid kunnen krijgen.

Projecten — The spectre of the avant-garde. Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie.

Lezingen/presentaties — Scumspace. In: Opening week 2004. (13 – 17 januari). Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie. — When it comes to security, there is no normality. (22 maart). In: Salon Rotterdam. Rotterdam, NL: Nederlands Architectuurinstituut. — Who’s that fucking artist who called himself subversive?

168

…

(16 april). In: Wakker. Arnhem, NL: Academie voor Bouwkunst. — The subversive core of urban communication management. In: Authoring the city. (16 – 17 september). Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie.

Guy De Bièvre | 1961 | BE Guy De Bièvre ging op zoek naar intensiteit – constant en herkenbaar – in het stedelijke muzikale panorama. Hij zocht naar methoden om die intensiteit te analyseren, categoriseren en waarderen. Het resultaat was dat De Bièvre vraagtekens plaatste bij de huidige muzikale esthetica. Uit zijn context wordt de stedelijke geluidsopname, ook al is ze toevallig, een autonoom sonisch object dat De Bièvre muzikaal benadert. De Bièvre paste op deze hedendaagse muzikale opnames de methodologie toe die hij tijdens de eerste fenomenologische fase van zijn onderzoek uitwerkte. Immers, conventionele analysemethoden zijn meestal niet relevant om dit soort sonische opnames te analyseren.

Projecten — Spark!. Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie.

Lezingen/presentaties — ‘All that happens at any point of this musical space has more than a local effect’ (Arnold Schönberg). In: Opening week 2004. (13 – 17 januari). Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie. — Spark!. (13 februari). Met: Yolande Harris. Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie. — The work of Jerry Hunt. (2 maart). In: Spark!. Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie. — Introducing the Sonic Arts Union. Video portrait of Alvin Lucier by Robert Ashley. (21 mei). In: Spark!. Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie.

…

169

— Introducing the Sonic Arts Union II: Gordon Mumma: Video portrait from Robert Ashley’s series ‘Music with roots in the aether’. (1 juli). In: Spark!. Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie. — Saturday at Limelight. (9 oktober). Kortrijk, BE: Limelight.

Concerten — Improvisation. (2 maart). Met Yolande Harris & Mark Trayle. In: Spark!. Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie. — [Untitled]. (21 mei). Met Nicolas Collins & Yolande Harris. In: Spark!. Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie.

Curator — Sam Ashley. In: Earwitness #1. (6 – 8 februari). Brussel, BE: Centre for Contemporary Non–Objective Art (CCNoA). — Tilman Küntzel. In: Earwitness #2. (9 – 11 april). Brussel, BE: Centre for Contemporary Non–Objective Art (CCNoA). — Michael Schumacher: Room pieces. In: Earwitness #3. (17 – 19 september). Brussel, BE: Centre for Contemporary Non–Objective Art (CCNoA). — Anna la Berge: I’ll Drive. (12 – 14 november). In: Earwitness #4. Brussel, BE: Centre for Contemporary Non–Objective Art (CCNoA).

Performances — Standard feedback, for microphone & computer. (9 januari). Gent, BE: Dorkbot. — Karlheinz Stockhausen: solo for a melody instrument with feedback (1969). (10 januari). Met Tom Pauwels. Gent, BE: Orpheus Instituut. — Michael Weilacher’s closed spaces open ideas: Solo for

170

…

active percussionist 1:01. (26 maart). Brugge, BE: Concertgebouw. — Bending the tonic (a blues in 144 bars – or what happens when you read Schönberg while listening to Bukka White). In: Festival November Music. (17 – 27 november). Gent, BE: Orpheus Instituut. ’s-Hertogenbosch, NL: Azijnfabriek.

Gideon Boie | 1975 | BE Gideon Boie werkt samen met Matthias Pauwels onder de naam BAVO. Zie voor meer informatie het lemma BAVO op pagina 167-168.

Victoria Carolan | 1968 | GB Victoria Carolan putte uit en combineerde verschillende methodes uit hedendaagse theorie, historisch onderzoek, fotografie en creative writing bij haar onderzoek naar de betekenis van het begrip ‘maritiem’ en de representatie van zijn culturele en esthetische identiteit. Het maritieme verleden is opnieuw uitgevonden en verfijnd in de huidige samenleving vooral in relatie tot havenontwikkeling, kunst, industrieel toerisme, en erfgoed – in Nederland en GrootBrittannië.

Tentoonstellingen — Heart of glass. (1 – 31 juli). Heerlen, NL: Glaspaleis.

Lezingen/presentaties — Drawn by the sea. In: Opening week 2004. (13 – 17 januari). Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie. — Intimate histories of the colour orange. (28 mei). Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie.

Performances — After dinner. In: Love goes through the stomach. On loving, feeding, and the digestion of food and emotions. (19 – 23 ok-

…

171

tober). Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie.

Publicaties — [Untitled]. In: HTV De IJsberg, 51 (februari – maart), p. 9.

Ole Frahm | 1967 | DE Ole Frahm vergeleek twee moderne media die op het eerste gezicht niets met elkaar gemeen hebben: radio en strips. Elk medium heeft zijn eigen stoffelijkheid en relevantie en Frahm wilde uitzoeken hoe radio en strips zich tot elkaar verhouden. Hij ging uit van het Duitse begrip Zerstreuung: het verenigt in zich de betekenissen van diffusie, distributie en entertainment en omvat de verschillende aspecten van beide media. Er is de Zerstreuung van de radiostem door de ether en de Zerstreuung van de tekens in de strips. Wat is de positie van het subject in beide? Is reflectie over hun ‘materialiteit’ nodig? Hoe verhoudt de uitvoering van beide zich tot elkaar?

Tentoonstellingen — The way the world is. (22 – 24 oktober). Georganiseerd door Centre Culturel Francais de Iasi, Vector Cultural Foundation. Iasi, RO: Turkish Bath of Iasi.

Lezingen/presentaties — Is it a bird? Superman hitting the radiowaves. In: Opening week 2004. (13 – 17 januari). Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie. — Normality and control. Deviance and uncontrollable situations. In: Authoring the city. On safety and informality. (24 – 25 november). Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie. — [Untitled]. (8 december). Werkpresentatie. Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie.

Performances — There are no situations with no way out. (20 augustus). Berlijn, DE: Palast der Republik.

172

…

Acties/interventies — Anomalisierung des Alltagsleben. (19 juni). Met: Michael Hüners & Torsten Michaelsen (LIGNA). Hannover, DE: Festival Theaterformen. — Das Brüllwunder von Meiningen. In: Festival Junge Hunde. (20 – 26 juni). Meiningen, DE. — Dinge, die wir nicht tun dürfen: Übung im performativen Kunstgebrauch. (29 juni). Georganiseerd door Museum für angewandte Kunst (MAK). — Wer sucht, der findet. (21 augustus). Met: Michael Hüners & Torsten Michaelsen (LIGNA). Georganiseerd door Schwankhalle. Bremen, DE: Junges Theater. — Übung in nichtbestimmungsgemässen Verweilen. (22 augustus). In: puzzelink_evidenz_06_. Met: Michael Hüners & Torsten Michaelsen (LIGNA). Hamburg, DE: Galerie M6. — We are breaking the glass. (20 september). Met: Michael Hüners & Torsten Michaelsen (LIGNA). Wenen, AT: Tanzquartier. — Ordnung muss sein! (30 oktober). Met: Michael Hüners & Torsten Michaelsen (LIGNA). Düsseldorf, DE: Museum Kunst Palast.

Uitzendingen — (The radio) Seal(s) the city! In: Sommerakademie. (26 augustus). Frankfurt, DE: Mousonturm.

Publicaties — Berliner comic festival. In: Visual Communication, 3 (2), pp. 235-240. — The uncanny line and the comic book monster. In: Yane Calovski (Ed.), D is for drawing, 00, pp. 70-71. Frankfurt am Main: Revolver; Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie.

…

173

Recensies — Wir brechen das Glas. Radioballet als Intervention. Aktionsformen TATblatt, 5 (214). Gepubliceerd op 1 oktober 2004 op de site — Radioballet mischt den Einkaufsalltag auf. (21 juni). In: Neue Presse. — Michael Stoeber. (21 juni). Verstörende Blicke auf den Alltag: Zum Absluss zeigen die ‘Theaterformen’ in Hannover nog einmal Liebe, Tod und Tagträume. In: Hannover Algemeine Zeitung.

Yolande Harris | 1975 | GB Het onderzoek van Yolande Harris kreeg de overkoepelende titel Score spaces. Ze onderzocht hoe relaties tussen geluid, plaats en beeld in een technologische omgeving begrepen worden. De dynamiek van bewegende beelden en geluid, van ‘virtueel’ geluid-, licht- en beeldmateriaal in ruimten verandert onze verhouding tot die ruimten. Harris experimenteerde met beeldprojecties, geluiden, sensoren om de begrippen intimiteit en bewoning in een score space, een muzikale ruimte, te onderzoeken. Harris maakt ook deel uit van Meta-Orchestra, een veranderende groep van idiosyncratische muzikanten, videokunstenaars en dansers die instrumenten gebruiken die elektronisch zijn ‘aangepast’.

Projecten — Spark!. Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie.

Lezingen/presentaties — Score spaces and video walks. In: Opening week 2004. (13 – 17 januari). Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie. — Spark! (13 februari). Met Guy De Bièvre. Maastricht,

174

…

NL: Jan van Eyck Academie. — Post-production of the Meta-Orchestra. (17 mei). Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie.

Tentoonstellingen — A collection of circles (or pharology). In: Earwitness #5. Met Guy De Bièvre. Brussel, BE: Centre for Contemporary Non–Objective Art (CCNoA). — Email exchange Michael Archer ‘on silence and gaps’. In: Atomic Art Bomb. (11 – 14 februari). Oxford, GB: Modern Art Oxford.

Concerten — Improvisation. (2 maart). Met: Guy De Bièvre & Mark Trayle. In: Spark!. Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie. — Meta-Orchestra. (21 maart). Maastricht, NL: Stichting Intro | In Situ — [Untitled]. (21 mei). Met: Guy De Bièvre & Nicolas Collins. In: Spark!. Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie.

Dominiek Hoens | 1973 | BE Na jaren van ‘doemdenken’ werd het in de filosofie weer bon ton om over het ‘nieuwe’ na te denken, over het ‘event’. Dominiek Hoens voerde onderzoek naar het concept ‘event’ dat schijnbaar breekt met de normale orde der dingen. Daarvoor gebruikte hij het werk van Badiou. Hij onderzocht de these van Badiou over liefde en kunst via het werk van Jacques Lacan (liefde) en Alexis Destoop (kunst).

Projecten — CLiC. Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie.

Lezingen/presentaties — A love letter. In: Opening week 2004. (13 – 17 januari). Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie.

…

175

— On love in the work of Jacques Lacan. In: Religion within the limits of psychoanalysis. Annual conference of the California Psychoanalytic Circle. (13 mei). Georganiseerd door de California Psychoanalytic Circle, Heyendaal Instituut, Jan van Eyck Academie. Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie. — Affect, being and enjoyment in Lacan’s work. In: The other side of psychoanalysis. Conference on Jacques Lacan’s seminar XVII. (3 – 4 juni). Melbourne, AU: CTC Conference Centre. — Waar ik denk, ben ik niet. Een gevalstudie van Ella Sharpe. (18 juni). Diest, BE. — De perversie van de christelijke liefde. (5 november). Diest, BE.

Symposia/debatten/rondetafeldiscussies — Lacanian psychoanalysis in contemporary political and cultural theories. (21 februari). Met: Justin Clemens, Lieven Jonckheere, Marc De Kesel, Jean Matthee, Heleen Pott & Robrecht Vanderbeeken. Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie. — Ending up with religion again? Christianity in contemporary political and psychoanalytical theory. (10 – 12 mei). Georganiseerd door Heyendaal Instituut, Jan van Eyck Academie. Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie. — The other side of psychoanalysis. Conference on Jacques Lacan’s seminar XVII. (3 – 4 juni). Georganiseerd door Deakin University, the Lacan Circle of Melbourne. Melbourne, AU: CTC Conference Centre.

Publicaties — – / – / – (Ralph Bauer en Christine Lemke). In: De Witte Raaf, 112, p. 51. — Hans Bellmer’s drawings (a fragment). In: Yane Calovski (Ed.), D is for drawing, 00, pp. 96-98.

176

—

— — —

…

Frankfurt am Main, DE: Revolver; Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie. I just saved your life. A film by David Küenzi and Eleonora Meier. Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie. Gepubliceerd op Love will tear us apart. Over liefde als waarheidsprocedure. In: Yang, 1, pp. 39-48. Miracles do happen. In: Dominiek Hoens (Ed.), Communication & cognition, 37 (3-4). What if the other is stupid? Badiou and Lacan on logical time. In: Peter Hallward (Ed.), Think again. Alain Badiou and the future of philosophy, pp. 182-190. Londen, GB: Continuum.

Redactionele artikelen — Dominiek Hoens (Ed.), Communication & cognition.

Recensies — Recensie van ‘Reinventing the symptom. Essays on the final Lacan’. In: Metapsychology. Gepubliceerd op

Andrea Lassalle | 1967 | DE Andrea Lassalle onderzocht de betekenis van voedsel, voedingsleer en voedsel tot zich nemen in kunstwerken, in populaire cultuur en in theorie. Voedsel is bepalend voor lichaam en identiteit, persoonlijk, etnisch en sociaal. Eten, in al zijn ambiguïteit, heeft een plaats tussen het symbolische en het materiële in.

Lezingen/presentaties — Gut matters. Bits and pieces of eating, feeding and digesting culture. In: Opening week 2004. (13 – 17 januari). Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie.

…

177

Performances — Liebe geht durch den Magen / Love goes through the stomach. On loving, feeding, and the digestion of food and emotions. (19 – 23 oktober). Met Martin Eberhardt. Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie.

Publicaties — Ein Schauplatz der Hysterie: das hysterische Szenarium Freuds und Cixous’ mise en scène. In: Franck Hofmann, Stavros Lazaris & Jens Sennewald (Eds.), Raum – Dynamik: Beiträge zu einer Praxis des Raums. Kultur – und Medientheorie, pp. 223-237. Bielefeld, DE: Transcript.

Laurent Liefooghe | 1973 | BE Laurent Liefooghe onderzocht het proces waarbij de Europese Unie zich meer en meer omvormt tot een natie. Tijdens dit proces is de EU hard op zoek naar een adequate identiteit. Verder bouwde Liefooghe een theorie uit voor het huidige EU model en wilde dit model een ‘gezicht’ geven zonder gebruik te maken van de logica van de traditionele identiteitschepping. Hij wilde een andere vorm van macht, invloed, controle uitdenken, een andere manier van voorstellen en vertegenwoordigen.

Lezingen/presentaties — EU is not USA. In: Opening week 2004. (13 – 17 januari). Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie. — [Untitled]. In: Authoring the city. (16 – 17 september). Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie.

Matthias Pauwels | 1975 | BE Matthias Pauwels werkt samen met Gideon Boie onder de naam BAVO. Zie voor meer informatie het lemma BAVO op pagina 167-168.

178

…

Johannes Porsch | 1970 | AT Johannes Porsch wilde een ‘verbindingsruimte’ creëren tussen Inferno, een film van de Italiaanse regisseur Dario Argento, bekend van het ‘Giallo’ genre, en passages uit Mark Wigley’s Derrida’s haunt: architecture and deconstruction. Op het eerste gezicht spelen film en boek perfect op elkaar in. De film brengt een bloederig verhaal via beeld en geluid; het boek onderzoekt via theorie de concepten van inscripties, uitoefening en uitbeelding van geweld in en via architectuur. Film en boek leggen deze basis van architectuur bloot en brengen ze aan het wankelen. Dit is het begin van een hele reeks vragen over receptiemodellen, verhalen, betekenis en de poëtica van verschillende media.

Tentoonstellingen — Papiers divers et dérivés. (10 december 2004 – 30 januari 2005). Luik, BE: Galerie Nadja Vilenne.

Lezingen/presentaties — How to live. Test run. In: Opening week 2004. (13 – 17 januari). Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie.

Aarnoud Rommens | 1977 | BE Aarnoud Rommens onderzocht de beeldende en discursieve praktijken gedurende de Argentijnse dictatuur van 1976 tot 1983. Hij bekeek concepten als censuur, democratie, en de erfenis van de junta via het medium van de strip. De strip was een ‘marginaal’ medium en kon zo tot op bepaalde hoogte de censuur te slim af zijn. Rommens ging ook dieper in op het paradoxale concept van ‘percepticide’ en legde de strategieën bloot die gebruikt werden om betekenis te verbloemen. Zijn interpretaties van de strips zijn weinig conventioneel.

Lezingen/Presentaties — Camouflage comics. In: Opening week 2004. (13 – 17 januari). Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie

…

179

Johan Schokker | 1964 | NL Filosoof Johan Schokker heeft jaren sociaal onderzoek gedaan, de laatste tijd vooral over onderwijsbeleid. Hij maakt deel uit van de Lacanian Circle for ideology Critique (CLiC).

Symposia/debatten/rondetafeldiscussies — Jacques Lacan: voor en tegen. (12 oktober). In: Locke en Lacan. Met Filips Buekens. Amsterdam, NL: Felix & Sofie.

Ronald Van de Sompel | 1960 | BE Ronald Van de Sompel wil in zijn onderzoek de Japanse visuele kunsten een nieuwe positie geven in relatie tot de Aziatische omgeving. Hij bestudeerde het tentoonstellingsproject Under construction (new dimensions of Asian art), geïnitieerd door The Japan Foundation Asia Centre (Tokyo).

Lezingen/presentaties — Under construction. (12 maart). Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie.

Sven Sterken | 1975 | BE Sven Sterken deed onderzoek naar muzak: achtergrondmuziek die uitvoerig gebruikt wordt in ruimtes die geen duidelijk beschreven functie hebben. Muzak gaat om sfeer, wil de ruimte opfleuren of dempen en brengt op die manier ‘ervaringen met audio-architectuur’ tot stand. Het onderzoek was ingebed in het historische en theoretische kader van de ‘archeologie van de multimedia’ en spitste zich toe op het gebruik van geluid – zoals muzak – als een architecturale parameter. Hij onderzoekt ook het begrip ‘muzikaal panorama’.

Projecten — Spark!. Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie.

Lezingen/presentaties

180

…

— Architecture as a time-based art. Media and the production of space. In: Opening week 2004. (13 – 17 januari). Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie. — Iannis, Xenakis, ingenieur en architect. (14 juni). Gent, BE: Universiteit Gent.

Robrecht Vanderbeeken | 1971 | BE Robrecht Vanderbeeken ondernam een kritische analyse van de ideeën van filosoof Gilles Deleuze aangaande kunst en filosofie. Deleuze mag dan wel zeggen: ‘Go out scouting’, maar is een ‘nomadische’ houding theoretisch wel zo grondig en verstandig? Vanderbeeken ging na of Deleuzes gewaagde filosofische houding robuust is.

Lezingen/presentaties — Go out scouting?. In: Opening week 2004. (13 – 17 januari). Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie. — Reply to Erik Vogt: Christianity as the religion of atheism. Žižek’s materialist reading of Christianity. In: Ending up with religion again? Christianity in contemporary political and psychoanalytical theory. (10 – 12 mei). Georganiseerd door Heyendaal Instituut, Jan van Eyck Academie. Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie. — Can intentional and functional explanations of action coexist? In: First joint conference of the society of philosophy and psychology and the European Society of Philosophy and Psychology. (3 – 6 juni). Barcelona, ES. — Deleuze and cognitive science. (24 oktober). York, GB: University of York. — What are you doing?. (3 juli). Heerlen, NL: Glaspaleis.

Publicaties — Introduction: beyond empiricism in the social explanation of action. In: Philosophical Explorations 7 (3), pp. 197-201.

theorie_onderzoekers

181

— Models of intentional explanation. In: Philosophical Explorations, 7 (3), pp. 233-247. — Naar een pluralisme van methodes van verklaringen. In: Ethiek & Maatschappij, 7 (2), pp. 60-69.

Symposia/debatten/rondetafeldiscussies — Lacanian psychoanalysis in contemporary political and cultural theories. (21 februari). Met: Justin Clemens, Dominiek Hoens, Lieven Jonckheere, Marc De Kesel, Jean Matthee & Heleen Pott. Maastricht, NL: Jan van Eyck Academie.

182

…

183

184

…

…

185

186

…

…

187

188

…

189

AGENDA

190 Alle activiteiten – lezingen, vertoningen, seminars, performances, tentoonstellingen, et cetera – geïnitieerd door het instituut en de afdelingen worden samengebracht in een publiek programma. De activiteiten vinden plaats in de Jan van Eyck Academie of op externe locaties. Interne en externe geïnteresseerden kunnen de activiteiten bijwonen. Informatie vinden ze op de website, in de wekelijkse e-mail en de maandelijkse nieuwsbrief.

agenda Zondag 11 januari 2004 NEW YEAR EVENT 14:00 — introductie Koen Brams Authoring the city 14:15 — paneldiscussie Janet Cardiff, Peter Fransman, Alexander van Grevenstein, Solvita Krese Moderator: Hinrich Sachs My city as a multi-player arena

Dinsdag 13 januari OPENING WEEK 2004 — presentaties 10:30 — 11:00 Daniël van der Velden, Vinca Kruk, Adriaan Mellegers, Marijn Schenk, Bart Reuser Meta haven: Sealand identity project 11:30 — 12:00

191 Hinrich Sachs Trichtlinnburg. No fairy tale city, no product 12:00 — 12:30 Laurent Liefooghe EU is not USA 12:30 — 13:00 Ole Frahm Is it a bird? Superman hitting the radiowaves 13:00 — 13:15 Saliou Traoré [Untitled] 13:45 — 14:30 Iratxe Jaio Welcome to Belfast 14:30 — 15:00 Gideon Boie & Matthias Pauwels Scumspace 15:00 — 15:15 Aglaia Konrad 15:45 Lina Issa Alo... alo... test... test... alo…

Woensdag 14 januari OPENING WEEK 2004 — presentaties

192 10:30 — 12:00 Linda van Deursen, Kasper Andreasen, Julia Born, Min Choi, Sulki Choi, Alon Levin, Anne-Sofie Thomsen Micropolis 12:30 — 12:45 Francisco Valdes Reformulating the character of reproductive technologies in the information society 12:45 — 13:45 Marc De Kesel Representation’s invagination: the art of Jan de Cock 13:45 — 14:15 Dominiek Hoens A love letter 14:15 — 14:45 Robrecht Vanderbeeken Go out scouting? A critical analysis of Deleuze’s eye on art and philosophy 14:45 — 15:30 Florencia Reina Post-ER project 16:00 — 16:15 Florencia Reina Identities...ies...no...ies 16:15 — 17:00

… Lucia Macari Hip hop on bones

Donderdag 15 januari OPENING WEEK 2004 — presentaties 10:30 — 11:00 Filiep Tacq Part I: A bourgeois building for the avant-garde. Part II: The cabinet 11:00 — 11:30 Ralph Bauer Hortus inclusus 11:30 — 12:00 Johan Deumens & Irene Hohenbüchler Publications & resonances 13:00 Paul Elliman Contents of an ostrich’s stomach 13:15 — 13:45 Bert Balcaen & Ingrid Stojnic ZhongWen. Where is my dictionary? 13:45 — 14:00 Gyan Panchal [Untitled] 15:00 — 15:45

… Geoffrey Garrison Freud’s Doppelgänger. Freud: The secret passion (excerpt) 15:45 — 16:15 Sebastián Menéndez It’s business 16:15 — 16:45 Dominique Callewaert Current and recent work 16:45 — 17:15 Auriea Harvey & Michaël Samyn Games vs play. Art vs games 17:15 — 18:00 Jouke Kleerebezem UbiScribe. Pervasive publishing in networked media 14:00 — 16:30 Auriea Harvey & Michaël Samyn Test drive ‘8’. The formal dining room

Vrijdag 16 januari OPENING WEEK 2004 — presentaties 10:30 — 11:15 Victoria Carolan Drawn by the sea

193 11:15 — 12:00 Orla Barry Conversations with the sky 12:00 — 12:30 Yane Calovski Opening remarks 13:00 — 13:30 Willem van Weelden [Untitled] 13:30 — 13:45 Stefanie Seibold Suffragette city 13:45 — 14:30 Eva Meyer Free and indirect 14:30 — 14:45 Johannes Porsch How to live. Test run 14:45 — 15:15 Doris Lasch & Ursula Ponn Hypnosis, fright, prognosis 15:15 — 15:30 Christine Lemke Conspiracy of the eyes II 16:00 — 16:30 Annelys de Vet Based on true stories 16:30 — 16:45 Zuzana Lapitková Taste and values of society 16:45 — 17:15

194 Andrea Lassalle Gut matters. Bits and pieces of eating, feeding and digesting culture 17:45 — 18:15 Natascha Hagenbeek I love being down on the farm, where the air’s fresh, the horizon’s wide, and time doesn’t hurry

Zaterdag 17 januari OPENING WEEK 2004 — presentaties 10:30 — 11:00 Johanna Kirsch [Untitled] 11:00 — 11:15 Aarnoud Rommens Camouflage comics 11:15 — 11:30 Guy De Bièvre ‘All that happens at any point of this musical space has more than a local effect’ (Arnold Schönberg) 11:30 — 12:15 Yolande Harris Score spaces and video walks 12:15 — 12:30 Sven Sterken

… Architecture as a timebased art. Media and the production of space 14:00 — 14:45 John Murphy The necessary cruelty 14:45 — 15:45 Toni Uroda Numen 15:45 — 16:15 Peggy Buth Equality, value and materialization 16:45 — 17:30 Alevtina Kakhidze I may have been a girl with blue eyes 17:30 — 18:15 Armando Andrade Tudela On migration. Vernacular architecture goes mainstream in contemporary Lima

Maandag 19 – Dinsdag 20 januari 10:00 — 12:00 / 13:00 — 15:00 Eva Meyer Free and indirect — seminar

… Dinsdag 20 januari 15:30 — 16:45 PUBLICATIONS & RESONANCES Iris Hever — videovertoning 17:00 — 18:00 PUBLICATIONS & RESONANCES Oddvar in Daren — videovertoning

Woensdag 21 januari 11:30 — 12:30 PUBLICATIONS & RESONANCES Helgi Thorgils Fridjonsson Current work and artists’ books

Donderdag 29 januari 13:30 Ralph Bauer Cooking as art or the return of the wild pigs — introductie tot een kookworkshop door Onno Faller

Woensdag 4 februari 11:00 — 12:00

195

PUBLICATIONS & RESONANCES Filipa Pais Rodriguez Bidon design — presentatie 14:00 — 16:00 CIRCLE FOR LACANIAN IDEOLOGY CRITIQUE Marc De Kesel On love. A concept to analyse current cultural discontent? Introduction and reading Lacan on transference. First session — seminar 15:00 PUBLICATIONS & RESONANCES Ingolfur Arnarsson — presentatie

Maandag 9 februari 13:30 TRICHTLINNBURG Asier Pérez Gonzalez The city has no truth, live aloud in contradiction — lezing Dirk Lauwaert 19th century city photography

196 — lezing Hinrich Sachs — discussie

Woensdag 11 februari 10:00 Authoring the city, Micropolis en Meta haven: Sealand identity project — 24h meeting afdeling Ontwerpen

Vrijdag 13 februari 14:00 Guy De Bièvre, Yolande Harris Spark! — presentatie

Woensdag 18 februari 13:30 — 16:30 CIRCLE FOR LACANIAN IDEOLOGY CRITIQUE Marc De Kesel On love. A concept to analyse current cultural discontent? Jacques Lacan. Seminar on

… transference. I Au commencement était l’amour. II Décor et personnages — seminar

Zaterdag 21 februari 14:00 — 17:30 CIRCLE FOR LACANIAN IDEOLOGY CRITIQUE Dominiek Hoens, Marc De Kesel, Robrecht Vanderbeeken Met: Justin Clemens, Lieven Jonckheere, Jean Matthee, Heleen Pott On the place of psychoanalysis in current political and cultural theory — rondetafeldiscussie

Dinsdag 24 februari 16:00 Geoffrey Garrison — werkpresentatie

Donderdag 26 – Zondag 29 februari Onno Faller Cooking. A genre — workshop

… Dinsdag 2 maart 14:00 SPARK! Guy De Bièvre The work of Jerry Hunt — videopresentatie en introductie 20:00 SPARK! Mark Trayle Met: Guy De Bièvre, Yolande Harris Improvisation — concert

Woensdag 3 maart 13:30 — 16:30 CIRCLE FOR LACANIAN IDEOLOGY CRITIQUE Marc De Kesel On love. A concept to analyse current cultural discontent? Jacques Lacan. Seminar on transference. III La métaphore de l’amour — seminar

197

Visual coding — lezing

Vrijdag 12 maart

—

—

— —

— —

11:15 Ronald Van de Sompel Under construction lezing Monika Bakke Unbearable pleasure of lightness lezing 21:30 — 02:00 David Küenzi I just saved your life filmpremière In: Filmhuis Lumière, Maastricht, NL Bregtje van der Haak, Dennis Kaspori, Dingeman Kuilman, Michael Rock Micropolis, Meta haven: Sealand identity project 24h meeting afdeling Ontwerpen In: De Appel, Amsterdam, NL

Maandag 15 maart Maandag 8 maart 14:00 Elout de Kok

10:30 Norman Bryson Rethinking Japanese

198 visual culture — seminar 14:00 Matt Mullican Under hypnosis — introductie Joëlle Tuerlinckx Action without knowing, deux ans plus tard. Response on Mullican — lezing

Dinsdag 16 maart 13:00 Matt Mullican Under hypnosis — lezing

Woensdag 17 maart 10:00 Lina Issa, Iratxe Jaio Image making — workshop met studenten van de Academie Beeldende Kunsten Maastricht 13:30 — 16:30 CIRCLE FOR LACANIAN IDEOLOGY CRITIQUE Marc De Kesel On love. A concept to

… analyse current cultural discontent? Jacques Lacan. Seminar on transference. III La métaphore de l’amour, Phèdre, IV La psychologie du riche — seminar 15:00 PUBLICATIONS & RESONANCES Geertje Brouwers, Johan Deumens, Marjon Meijer, Maaike van Stolk — presentaties

Donderdag 18 maart 21:00 – 21:20 David Küenzi I just saved your life — filmvertoning — In: Filmhuis Lumière, Maastricht, NL

Zondag 21 maart 18:00 Yolande Harris Meta-Orchestra — concert — In: Intro In Situ, Maastricht, NL

… Maandag 22 maart 14:30 — 18:00 / 20:00 — 22:00 Eva Meyer Free and indirect — seminar, filmvertoning 20:00 — 22:00 MICROPOLIS Agency (Kobe Matthys), Rosemary Coombe, Ana Valenzuela Uses of geographical indicators Geographical indicators in the work of cultural policy: marketing Louvain Tequila — workshop In: Cultureel Centrum, Leuven, BE

Dinsdag 23 / Woensdag 24 maart 10:00 — 12:00 / 13:00 — 16:00 / 10:00 — 12:00 Eva Meyer Free and indirect — seminar

Maandag 29 maart 11:00

199 TRICHTLINNBURG

KIWA Private language — tekstperformance Felix Janssens On the ‘bureau voor tele(communicatie), historiciteit & mobiliteit’ — lezing Hinrich Sachs — discussie

Dinsdag 30 maart 10:00 / 14:00 Iratxe Jaio Marea — filmvertoning, discussie

Woensdag 31 maart 10:30 — 12:00 CIRCLE FOR LACANIAN IDEOLOGY CRITIQUE Lorenzo Chiesa In Plato more than himself: Lacan’s reading of the Symposium — seminar 13:30 — 16:30 CIRCLE FOR LACANIAN IDEOLOGY

200 CRITIQUE Marc De Kesel On love. A concept to analyse current cultural discontent? Jacques Lacan. Seminar on transference. V La psychologie du riche. X Agalma — seminar

Maandag 5 april 13:30 FILM AND BIOPOLITIC Sabeth Buchmann, Helmut Draxler, Stephan Geene — presentatie Helmut Draxler — lezing

Dinsdag 6 april 14:00 FILM AND BIOPOLITIC Stephan Geene (I) Like your life (more than mine). Introduction to quest for an aesthetics of production — discussie

… Woensdag 7 april 11:00 James Duesing Tender bodies — presentatie 14:00 FILM AND BIOPOLITIC Sabeth Buchmann Warnung vor einer heiligen Nutte (1971) by Fassbinder, Lives of performers (1972) by Rainer. How far does the production and control of emotions and affects in these films touch a biopolitical notion of art, life and labour? — filmvertoningen, lezing

Maandag 19 april 13:30 ON THE TELEVISION WORK OF JEF CORNELIS Koen Brams — introductie onderzoeksproject Dirk Lauwaert Moderator: Koen Brams Abdij van het park,

… Heverlee (1964) — lezing, filmvertoning en discussie

Dinsdag 20 april 14:00 / 20:00 SPARK! Hans W. Koch — lezing, concert

Woensdag 21 april 13:30 — 16:30 CIRCLE FOR LACANIAN IDEOLOGY CRITIQUE Marc De Kesel On love. A concept to analyse current cultural discontent? Jacques Lacan. Seminar on transference. IV La psychologie du riche. X Agalma. XII Le transfert au présent — seminar

Maandag 26 april 13:30 ON THE TELEVISION WORK OF JEF CORNELIS

201

Bart Verschaffel Moderator: Koen Brams Ge kent de weg en de taal (1976), Brussel, scherven van geluk (1995) — lezing, filmvertoning, discussie

Dinsdag 27 april 20:00 MICROPOLIS. Final results Linda van Deursen, Armand Mevis Atlas, index and utopia Kasper Andreasen Urban landscapes. A pathfinder for Louvain. Julia Born, Anne-Sofie Thomsen. What Louvain is not. What Louvain is Min Choi, Sulki Choi Louvain now Alon Levin Cultural index — presentaties Wouter Davidts, Moritz Küng, Karel Martens, Daniël van der Velden Moderator: Jouke Kleerebezem

202 — discussie — In: Cultureel Centrum, Leuven, BE

… ‘The She Zone’ — filmvertoning

Woensdag 5 mei Vrijdag 30 april 10:30 / 20:00 FILM AND BIOPOLITIC Sabeth Buchmann, Stephan Geene Avant-garde, film and biopolitics — seminar, filmvertoning

Zaterdag 1 mei 11:00 — 13:00 Norman Bryson Rethinking Japanese visual culture — seminar

13:30 — 16:30 CIRCLE FOR LACANIAN IDEOLOGY CRITIQUE Marc De Kesel On love. A concept to analyse current cultural discontent? Jacques Lacan, Seminar on transference. XIV Demande et désir aux stades oral et anal. XV Oral, anal, génital — seminar

Maandag 10 mei Dinsdag 4 mei 11:00 TRICHTLINNBURG Dorit Margreiter Remake Las Vegas — lezing Katja Reichard — lezing Hinrich Sachs — discussie Dorit Margreiter Anette Baldauf ’s video

CIRCLE FOR LACANIAN IDEOLOGY CRITIQUE Ending up with religion again? Christianity in contemporary political and psychoanalytical theory — symposium 10:00 — 11:30

… Marc De Kesel Religion as critique, critique as religion. Reflections on the ‘monotheistic’ weakness of contemporary criticism 11:30 — 13:00 Juliet Flower MacCannell, The negative universal. Looking for love in all the wrong places? 14:30 — 16:00 Erik Vogt Christianity as the religion of atheism. Žižek’s materialist reading of Christianity 16:30 – 18:00 Tracy McNulty Christianity and the invention of the father

Dinsdag 11 mei CIRCLE FOR LACANIAN IDEOLOGY CRITIQUE Ending up with religion again? Christianity in contemporary political and psychoanalytical theory

203 — symposium 10:00 — 11:30 Thomas Brockelman ‘It’s cyber-capitalism, stupid!’ Slavoj Žižek, modernity and Pauline Christianity 11:30 — 13:00 Simon Critchley Shylock as Nietzsche. Mercy, merchants, money and morality 14:30 — 16:00 Erik Borgman Immanuel, again 16:30 — 18:00 Dany Nobus The religious core of psychoanalysis. A critique of contemporary critique 10:00 — 11:30 Frank Vande Veire The sacrifice of sacrifice 11:30 — 13:00 Alexander García Düttmann A new way of living, not a new belief 14:30 — 16:00 John Roberts Reflective renunciation, repressive desublimation and the revolutionary

204 tradition 16:30 — 18:00 Alberto Toscano The political theology of revolt

Donderdag 13 mei CIRCLE FOR LACANIAN IDEOLOGY CRITIQUE Religion within the limits of psychoanalysis — conferentie David Gray Carlson & Jeanne Schroeder Does God exist? Lyat Friedman The post-traumatic human. Some thoughts on religion and science in Freud’s writings Dominiek Hoens On love in the work of Jacques Lacan Kirsten Hyldgaard Contingency and necessity in love Jeffrey Librett Typology in psychoanalysis: Judaism and Christianity in Žižek’s recent work Daniel MacCannell

… ‘False north’: Milton, religion and the Scots Lilian Munk Rösing When it comes to love, you should go for the real thing Manya Steinkoler What does a woman want to believe?

Vrijdag 14 mei 14:00 Goodwill, Felix Janssens, Vinca Kruk, Adriaan Mellegers, Gert Staal Evaluation recruitment campaign 2004 — discussie

Maandag 17 mei 10:00 UBISCRIBE Jouke Kleerebezem Stand-up publishing — introductie Claudia Hardi DevonThink and DevonAgent — presentatie Yolande Harris Post-production of the Meta-Orchestra

… — presentatie Koen Brams 19th century topographical photography On the television work of Jef Cornelis 10:00 — 12:00 / 13:00 — 16:00 Eva Meyer Free and indirect Rike Felka India-Song-Komplex. On Marguerite Duras — lezing, filmvertoning

Donderdag 20 mei 10:00 — 12:00 Eva Meyer Free and indirect — seminar 14:00 — 17:00 Carol Jacobs The image and the ethical in Sebald’s ‘The Emigrants’ — lezing

205

20:00 SPARK! Nicolas Collins Met: Guy De Bièvre, Yolande Harris — concert, performance

Vrijdag 28 mei 11:00 Victoria Carolan Intimate histories of the colour orange — lezing 16:30 FILM AND BIOPOLITIC Stephan Geene Le nouveau X — lezing 21:00 FILM AND BIOPOLITIC Stephan Geene Contemporary French cinema, explicit sex scenes and the daily routines — filmvertoning

Vrijdag 21 mei 14:00 SPARK! Guy De Bièvre Sonic Arts Union — lezing

Zaterdag 29 mei 12:00 FILM AND BIOPOLITIC Sabeth Buchmann,

206 Stephan Geene Pamela Lee’s text ‘Bare Lives’ — discussie

Vrijdag 4 juni 10:30 — 17.00 19TH CENTURY CITY PHOTOGRAPHY. CITY WALLS OF MAASTRICHT — symposium Dirk Lauwaert General introduction Toon Jenniskens City walls of Maastricht in the second half of the 19 th century Dirk Lauwaert Iconography of the city walls in several European cities: theme and variations Ingrid Evers State of affairs relating to the photographs of Maastricht photographer Wijnen Carlo Cesari General summary of the city walls issue in Europe in the 19th century

… Mark Klett General introduction to the methodology of rephotography

Zaterdag 5 juni 10:30 — 17:00 19TH CENTURY CITY PHOTOGRAPHY. CITY WALLS OF MAASTRICHT Mark Klett Technical aspects of late 19th century shooting and printing practices — workshop

Maandag 7 juni 8:30 — 17:00 Wim Cuyvers Tirana: dwalen, dwalen / erreur, erreur — filmvertoning 10:30 — 17:00 TRICHTLINNBURG Karl Sabbagh From Tate to television Martin Heller How to become a town musician? Some reflections on reading the city of Bremen and its

… cultural ambitions — lezingen Hinrich Sachs — discussie 16:30 Wim Cuyvers Reading the city, constructing the novel — presentatie

Dinsdag 8 juni 15:00 AUTHORING THE CITY Min Choi, Wim Cuyvers, Jouke Kleerebezem, Zuzana Lapitková, Tamara Maletic & Dan Michaelson, Filiep Tacq, Annelys de Vet — werkpresentaties

Vrijdag 11 juni 13:30 ON THE TELEVISION WORK OF JEF CORNELIS Christian Philipp Müller Moderator: Koen Brams

207 A public swimming pool for Münster (1987) — lezing, filmvertoning, discussie 15:30 Yane Calovski D Armando Andrade Tudela Camion — presentaties

Donderdag 17 juni 12:00 — 13:00 Jellichje Reijnders Movement — presentatie 15:00 Jonathan Watkins — presentatie

Woensdag 23 juni 11:00 Joke Robaard Folders. Suits. Pockets. Files. Stocks — presentatie

Zaterdag 26 juni 17:00 FILM AND BIOPOLITIC Stephan Geene

208 Explicit visibility: French jeune cinema, the porn debate — lezing 21:00 FILM AND BIOPOLITIC Sabeth Buchmann, Stephan Geene Biopolitics & visual translation — meeting

Zondag 27 juni FILM AND BIOPOLITIC Sabeth Buchmann, Stephan Geene — filmvertoning

Maandag 28 juni 10:30 Norman Bryson Rethinking Japanese visual culture — seminar

Donderdag 1 juli 14:00 SPARK! Guy De Bièvre Introducing the Sonic Arts Union II: Gordon

… Mumma: Video portrait from Robert Ashley’s series ‘Music with roots in the ether’ — lezing 20:00 SPARK! Anne Wellmer, Matt Rogalsky — concert

Maandag 12 juli 13:30 Raimundas Malasauskas Playing TV. A game, possibly for a TV — seminar

Dinsdag 13 juli 15:00 — 18:00 Lina Issa, Now, now it is time! Johanna Kirsch [Untitled] — werkpresentaties

Woensdag 14 – Donderdag 15 juli 17:00 — 19:00 Sebastián Menéndez, Florencia Reina Everything must go! — open studio

… Woensdag 1 september 10:30 — 17:00 CIRCLE FOR LACANIAN IDEOLOGY CRITIQUE Marc De Kesel On love. A concept to analyse current cultural discontent? Jacques Lacan, Seminar on transference. Chapter XIV- XVIII. — seminar

Maandag 6 september 13:30 ON THE TELEVISION WORK OF JEF CORNELIS Lieven De Cauter Moderator: Koen Brams Landschap met kerken (1989) — lezing, filmvertoning, discussie

Vrijdag 10 september 15:00 Hanneke Grootenboer

209 Moderator: Norman Bryson The reverse side of painting. Merleau-Ponty, trompe l’oeil and the phenomenology of deception — lezing

Maandag 13 september 13:30 ON THE TELEVISION WORK OF JEF CORNELIS Daniël Biltereyst Moderator: Koen Brams Container 1 — lezing, filmvertoning, discussie 16:00 TRICHTLINNBURG Hinrich Sachs Introduction to Candice Breitz — presentatie

Dinsdag 14 september 14:00 TRICHTLINNBURG Candice Breitz

210 Re-animations — presentatie

Woensdag 15 september 13:30 — 16:30 CIRCLE FOR LACANIAN IDEOLOGY CRITIQUE Mark De Kesel On love. A concept to analyse current cultural discontent? Jacques Lacan, Seminar on transference. XIX Le non de sygne. XX L’abjection de turelure. XXI Le désir de pensée — seminar

Donderdag 16 september 14:00 — 20:00 AUTHORING THE CITY I — presentaties 14:00 Annelys de Vet Comparing the city 14:30 Patrick Healy Authoring the city?

… 15:30 Presentation of the various projects related to Authoring the city, On the television work of Jef Cornelis, Meta haven: Sealand identity project, 19th century topographical photography, Micropolis 16:00 Zuzana Lapitková Taste and values of society 16:45 Kasper Andreasen The authorship of representation 17:15 BAVO (Gideon Boie & Matthias Pauwels) The subversive core of urban communication management 18:00 Wim Cuyvers Paris – public space – dead-end streets 19:00 Annette Stahmer 12 tongues

Vrijdag 17 september 10:00 — 17:00 AUTHORING

… THE CITY I — presentaties 10:00 Laurent Liefooghe Faciality & diagram 10:30 Hinrich Sachs Trichtlinnburg 11:30 Tamara Maletic & Dan Michaelson Weather stations 12:00 Min Choi & Sulki Choi Cryptographic spaces and haunted places 12:30 Tamara Maletic & Dan Michaelson Walking lunch through Maastricht 14:30 Round-up followed by the screening of The street by Jef Cornelis

Maandag 20 september 13:30 ON THE TELEVISION WORK OF JEF CORNELIS

211

Marc Holthof Moderator: Koen Brams Jan Vercruysse (1990), Music Box (1994) — lezing, filmvertoning, discussie

Dinsdag 21 – Woensdag 22 september 11:00 Eva Meyer Deleuze cinema books — seminar

Donderdag 23 september META HAVEN: SEALAND IDENTITY PROJECT State of emergency. Territorial identity in the post-political age — conferentie Moderator: Lieven De Cauter Slavoj Žižek The right of those who were missed by the bombs Anselm Franke Islands and Territories Boris Buden

212 [Untitled] Reinier de Graaf The €-conography project Dieter Lesage Resistance, identity, Europe. Meta haven: Sealand identity project Island as logo — In: Stedelijk Museum CS, Amsterdam, NL

Vrijdag 24 september 19:00 Gam Bodenhausen & Simone van Dijken (The Skills), Yane Calovski, Gyan Panchal, Armando Andrade Tudela D is for drawing — lancering magazine, tentoonstelling, live performance

… Jannah Loontjens Moderator: Koen Brams Na alle vlees (portret van een werkwijze) (1981) — lezing, filmvertoning, discussie

Dinsdag 28 september 13:30 — 16:00 CIRCLE FOR LACANIAN IDEOLOGY CRITIQUE Marc De Kesel On love. A concept to analyse current cultural discontent? Jacques Lacan, Seminar on transference. XXII Décomposition structurale. XXIII Glissement de send de l’ideál — seminar

Donderdag 7 oktober Maandag 27 september 13:30 ON THE TELEVISION WORK OF JEF CORNELIS

13:00 Lina Issa Report on body — performance lab 14:00 Gyan Panchal [Untitled]

… Stefanie Seibold [Untitled] — werkpresentaties

Dinsdag 12 oktober 13:30 — 16:30 CIRCLE FOR LACANIAN IDEOLOGY CRITIQUE Marc De Kesel On love. A concept to analyse current cultural discontent? Jacques Lacan, Seminar on transference. XIX Le non de signe. XX L’abjection de turelure — seminar

Donderdag 14 oktober 13:30 — 17:00 Lina Issa Report on body 002 — performance lab

Maandag 18 oktober 13:30 — 16:30 ON THE TELEVISION WORK OF JEF CORNELIS

213

Arjen Mulder Moderator: Koen Brams Container 2 — lezing, filmvertoning, discussie 16:30 — 18:30 FILM AND BIOPOLITIC Helmut Draxler Qualities of live in avant-garde theory — seminar

Dinsdag 19 oktober 14:00 — 17:00 Natascha Hagenbeek, David Küenzi — werkpresentaties

Dinsdag 19 – Woensdag 20 oktober 14:00 — 16:00 / 10:30 — 12:30 FILM AND BIOPOLITIC Stephan Geene Biopolitics, visual consumption, avant-garde — filmvertoning, seminar

214 Dinsdag 19 – Zaterdag 23 oktober 19:00 — 22:00 Martin Eberhardt, Andrea Lassalle Liebe geht durch den Magen. Love goes through the stomach. On loving, feeding, and the digestion of food and emotions — presentatie

Donderdag 21 oktober 13:30 — 17:30 Lina Issa 003 Report on body — performance lab

… Dinsdag 26 oktober 10:00 Ute Vorkoeper Ongoing dialogues. Anna Oppermann’s Ensembles and recent art — lezing en colloquium 14:30 — 17:30 CIRCLE FOR LACANIAN IDEOLOGY CRITIQUE Marc De Kesel On love. A concept to analyse current cultural discontent? Jacques Lacan, Seminar on transference. XIX Le non de Sygne — seminar

Maandag 25 oktober 13:30 ON THE TELEVISION WORK OF JEF CORNELIS Wouter Davidts Moderator: Koen Brams Daniel Buren tapes — lezing, filmvertoning, discussie

Woensdag 27 oktober 17:00 Doris Lasch & Ursula Ponn — werkpresentatie

Donderdag 28 oktober 13:30 — 17:00 Lina Issa 004 Report on body

… — performance lab 18:00 / 20:30 Candice Breitz A bout de souffle (Breathless), Le mépris (Contempt) — mini film festival over Jean-Luc Godard

Vrijdag 29 oktober 10:30 / 13:30 Candice Breitz Alphaville, Eloge de l’amour (In praise of love) — mini film festival over Jean-Luc Godard

Maandag 1 november ON THE TELEVISION WORK OF JEF CORNELIS Rudi Laermans, Chris Dercon Moderator: Koen Brams Voyage à Paris (1993), Call it sleep (1992) — lezing, filmvertoning, discussie

215 Donderdag 4 november 13:30 — 17:30 Lina Issa Report on body 005 — performance lab

Vrijdag 5 november 11:00 — 12:00 Tilman Wendland The attic / bubblehead / spotter — lezing

Dinsdag 9 november 13:30 — 16:30 CIRCLE FOR LACANIAN IDEOLOGY CRITIQUE Marc De Kesel On love. A concept to analyse current cultural discontent? Slavoj Žižek’s interpretation of ‘Sygne de Coûfontaine’ — seminar

Donderdag 11 november 13:30 — 17:30 Lina Issa

216 Report on body — performance lab

Vrijdag 12 november MUSEUM IN ¿ MOTION? — conferentie In: Museum Het Domein, Sittard, NL 9:00 De Langste Dag (1986) van Jef Cornelis — filmvertoning 9:45 Stijn Huijts Welkom 10:00 — 10:20 Wouter Davidts Museum in ¿Motion? 10:20 — 11:00 Alan Wallach “The museum of modern art as late capitalist ritual” twenty-five years later: distinction versus consumerism in the display of contemporary art 11:00 — 11:20 discussie 11:20 — 12:00 Christian Kravagna The world in the museum: ethnography, culture, and

… critical art practice 12:00 — 12:20 discussie 14:00 — 14:40 John Welchman The museum: architecture/ sculpture (Gehry) 14:40 — 15:00 discussie 15:00 — 15:40 Camiel Van Winkel The viewer is never at home 15:40 — 16:00 discussie 16:00 — 16:40 Johanne Lamoureux Para-sites 16:40 — 17:00 discussie

Zaterdag 13 november MUSEUM IN ¿ MOTION? — conferentie 9:45 Welkom Moderator: Jeroen Boomgaard The museum: dreams of a mobile architecture 10:00 — 10:20

… Andrea Philips Walking into trouble. Contemporary art and the pedestrian 10:20 — 10:40 vragen 10:40 — 11:00 Naomi Stead Decontextualisation, autonomy, and the neo-avant-garde: institutional critique and museum criticism 11:00 — 11:20 vragen 11:20 — 11:40 Joel Sanders Skin deep: transparency and contemporary museum building 11:40 — 12:00 vragen 12:00 — 12:30 plenaire discussie Moderator: Bart Verschaffel Museum and typology 14:00 — 14:20 Christoph Grafe Cultural centres in Europe 14:20 — 14:40 vragen 14:40 — 15:00

217 Lieven De Boeck & Teresa Stoppani The architect and the millionaire, the individual and the city, and the making of the scattered museum 15:00 — 15:20 vragen 15:20 — 15:40 Wendy Meryem Kural Shaw The project of the museum and its projections: museums and the construction of identities in the museums of the Ottoman Empire and Turkey 15:40 — 16:00 vragen 16:00 — 16:30 plenaire discussie Jury: Judith Barry, Jouke Kleerebezem, Roemer Van Toorn, Tristan Weddingen Design competition: Our museum 20:00 — 20:15 Office (Kersten Geers & David Van Severen), Dries Van de Velde, Richard Venlet

218 20:15 — 20:30 Fün Design Consultancy (Johan De Wachter, Cesar Garcia & Paz Martin), MAMA Showroom, Alicia Framis 20:30 — 20:45 One Architecture (Matthijs Bouw & Donald van Dansik), Berend Strik 20:45 — 21:00 pauze 21:00 — 22:00 jury discussie

Vrijdag 12 / Zaterdag 13 november 21:00 — 01:00 TRICHTLINNBURG bolwerK, Paul Devens, DJ/VJ Sight Club, KinematiX DJ/VJ Nights — performance — In: Café Zuid, Maastricht, NL

… Jack Post Innovative game design — introductie en designbriefing 13:30 — 17:30 Lina Issa, Stephan van Dijk Report on body 007 — performance lab

Maandag 22 november 13:30 ON THE TELEVISION WORK OF JEF CORNELIS Steven Jacobs Moderator: Koen Brams Documenta 4 (1968) and Documenta 5 (1972) — lezing, filmvertoning, discussie

Dinsdag 23 november 14:00 Iratxe Jaio, Saliou Traoré — werkpresentaties

Donderdag 18 november

Woensdag 24 november

13:30 — 14:30

13:30 — 16:30

… CIRCLE FOR LACANIAN IDEOLOGY CRITIQUE Marc De Kesel On love. A concept to analyse current cultural discontent? Jacques Lacan, Seminar on transference — seminar

Woensdag 24 november 14:00 — 17:50 AUTHORING THE CITY On safety and informality — presentaties 14:00 — 14:10 Koen Brams, Hinrich Sachs Introductie 14:10 — 14:50 Iratxe Jaio, Klaas van Gorkum Monitoring the Dordtselaan for maximum peace of mind 14:50 — 15:30 Wim Cuyvers Uncanny spaces along the motorway 15:50 — 16:30

219 Binna Choi This is not a love letter 16:30 — 17:10 Jorinde Seijdel The editorial policy of the Open issue on (in)security 17:10 — 17:50 Annelys de Vet Subjective atlas of the European Union

Donderdag 25 november 11:00 — 14:20 AUTHORING THE CITY On safety and informality — presentaties 11:00 — 11:40 Dirk Lauwaert 19th century photography, a military past and the uncanny 11:40 — 12:20 Min Choi Cryptographic spaces (in Maastricht) 13:00 — 13:40 Tina Clausmeyer Mapping conspiratorial spaces 13:40 — 14:20 Ole Frahm

220 Normality and control – deviance and uncontrollable situations

Maandag 29 november 14:00 ON THE TELEVISION WORK OF JEF CORNELIS Geert Bekaert, Bart Verschaffel Moderator: Koen Brams OMA / Rem Koolhaas (1985) — lezing, filmvertoning, discussie — In: Academie van Bouwkunst, Maastricht, NL

Dinsdag 30 november 14:00 Geoffrey Garrison, Lucia Macari — werkpresentaties

Donderdag 2 december 13:30 — 17:30 Lina Issa

… Report on body 008 — performance lab

Maandag 6 december 13:30 ON THE TELEVISION WORK OF JEF CORNELIS Eric de Bruyn Moderator: Koen Brams Sonsbeek buiten de perken (1971) — lezing, filmvertoning, discussie

Woensdag 8 december 11:00 — 13:00 Ole Frahm — werkpresentatie 13:30 — 16:30 CIRCLE FOR LACANIAN IDEOLOGY CRITIQUE Marc De Kesel On love. A concept to analyse current cultural discontent? Jacques Lacan, Seminar on transference

… — seminar

Donderdag 9 december 11:00 Peggy Buth, Alevtina Kakhidze — werkpresentaties 13:30 — 17:30 Lina Issa Report on body — performance lab

Vrijdag 10 december 10:00 — 17:15 THE TOMORROW BOOK. CHARLES NYPELS LECTURES — symposium 10:00 Filiep Tacq Welkom 10:30 Carel Kuitenbrouwer Good books one can never get enough of 11:15 Markus Dreßen Service industry in the field of art 13:15 Walter Nikkels

221 Tomorrow’s book. Margins become frames 14:00 Just van Rossum & Erik Blokland The automatic book 15:00 Jouke Kleerebezem UbiBook 15:30 Astrid Vorstermans For the sake of the book. Conflicting interests of book makers 16:15 Lars Müller Video interview 16:45 Rondetafeldiscussie

Maandag 13 december 13:30 ON THE TELEVISION WORK OF JEF CORNELIS Stephan Geene Moderator: Koen Brams Marcel Broodthaers tapes (1969 / 1971 / 1972) — lezing, filmvertoning, discussie

222

…

16:30 FILM AND BIOPOLITIC Helmut Draxler The uncanny productivity of criticism — seminar 21:00 FILM AND BIOPOLITIC Stephan Geene Helmut Draxler Laberinto de Paixões (Laberinto de Passiones, 1982) by Pedro Almodóvar — filmvertoning

Dinsdag 14 december 11:00 FILM AND BIOPOLITIC Stephan Geene — seminar 13:00 — 15:00 Norman Bryson Continuing philosophy by other means: Anish Kapoor — seminar

Dinsdag 14 – Donderdag 16 december 13:00 — 17:00

Natascha Hagenbeek, Lina Issa, Iratxe Jaio Radio programme — radioprogramma live uitgezonden vanuit de Jan van Eyck Academie en te beluisteren op www.janvaneyck.nl

Woensdag 15 december 10:30 — 12:30 Norman Bryson Limited freedoms. Contemporary art in Shanghai — seminar 13:00 Sarah Leisdovich Revisited: 24 houses — filmvertoning 14:00 — 15:30 Eva Meyer, Eran Schaerf Met: Suchan Kinoshita, Laurence Rickels, Inga Svala Thorsdottir, Mitja Tusek The Jan van Eyck film seminar. Flashforward — introductie 19:00 Johanna Kirsch

agenda Me, the big bad wolf and the radical sense of freedom Eva Meyer, Eran Schaerf Flashforward — filmvertoningen — In: Filmhuis Lumière, Maastricht, NL

Donderdag 16 december 11:00 — 12:30 Eva Meyer, Eran Schaerf Met: Suchan Kinoshita, Laurence Rickels, Inga Svala Thorsdottir, Mitja Tusek The Jan van Eyck film seminar. Flashforward — discussie 17:00 — 19:00 META HAVEN: SEALAND IDENTITY PROJECT Tina Clausmeyer, Vinca Kruk, Adriaan Mellegers, Daniël van der Velden Sealand = Silence / Sealand = Signal — open studio

223

224

studiobezoeken

Onderzoekers hebben 24 uur per dag toegang tot hun studio, waar zij adviserende onderzoekers en gasten kunnen uitnodigen om over hun onderzoeksprojecten en producties te discussiëren. De mogelijkheid tot studiobezoeken wordt in het programma aangekondigd, zodat onderzoekers zich ervoor kunnen inschrijven. In 2004 hebben de volgende personen studiobezoeken gehouden: Orla Barry Koen Brams Candice Breitz Norman Bryson Sabeth Buchmann Wim Cuyvers Linda van Deursen Helmut Draxler James Duesing Rika Felka Stephan Geene Jannet de Goede Goodwill Tijmen van Grootheest Carol Jacobs Felix Janssens Renske Janssens Marc De Kesel Elout de Kok Aglaia Konrad Patricia van der Lugt Raimundas Malasauskas Dorit Margreiter Eva Meyer Matt Mullican

studiobezoeken John Murphy Deimantas Narkevicius Asier Pérez Gonzalez Jellichje Reijnders Joke Robaard Hinrich Sachs Gert Staal Filiep Tacq Daniël van der Velden Annelys de Vet Ute Vorkoeper Jonathan Watkins John Welchmann

225

226

…

…

227

228

…

…

229

230

…

…

231

232

233

234

…

235

INSTITUUT

236

beleidsorganen_raad van bestuur

Algemeen Op de Stichting Jan van Eyck wordt toezicht gehouden door het bestuur.

Samenstelling In 2004 bestond het bestuur uit: Jan van Adrichem, Marthe Coenegracht, Tijmen van Grootheest, Cees Hamelink, Bart Verschaffel en Jacques De Visscher. Volgens het rooster van aftreden worden jaarlijks één of twee bestuursleden vervangen. De invulling van de bestuursvacatures geschiedt op basis van kwaliteiten aansluitend bij de beleidsprioriteiten van de academie en de taakverdeling binnen het bestuur.

Vergaderingen Het bestuur vergaderde driemaal in 2004, in februari, juni en oktober. In de vergadering van oktober is het aangepaste beleidsplan 2005 – 2008, volgend op de subsidiebeschikking van de Staatssecretaris van OC&W, goedgekeurd.

beleidsorganen_policy board

237

Algemeen De taak van de Policy Board is de behandeling van de institutionele zaken van de academie. Onder institutionele zaken wordt verstaan: het beleid inzake selectie en begeleiding van (adviserende) onderzoekers, personeel, financiën, investeringen, werkplaatsen, productiebureau, bibliotheek en documentatiecentrum, ex-onderzoekers en publieke relaties. De Policy Board houdt zich exclusief met deze zaken bezig en komt maximaal één keer per maand bijeen. De vergadering bestaat uit één adviserende onderzoeker per afdeling, de directeur en de adjunct-directeur. De besluiten van de Policy Board worden vastgelegd in de mededelingen. Daarnaast kunnen de mededelingen ook algemene institutionele informatie bevatten, die van belang wordt geacht voor de (adviserende) onderzoekers en de technische en administratieve staf.

Samenstelling In 2004 bestond de Policy Board uit: Koen Brams (directeur), Marc De Kesel (afdeling Theorie), Jouke Kleerebezem (afdeling Ontwerpen), Hinrich Sachs (afdeling Beeldende Kunst) en Laurens Schumacher (adjunct-directeur). Kim Thehu verzorgt de notulen.

Vergaderingen In 2004 zijn er zes vergaderingen van de Policy Board geweest: in februari, maart, juni, september, oktober en november. De Policy Board behandelde de volgende onderwerpen: — algemeen beleid (advies van de Raad voor Cultuur, advies van Berenschot, besluit van de Staatssecretaris over de kunstenplanperiode 2005 – 2008); — personeelszaken (het contract met stagiairs, verrekening van freelance contracten, besparingen, nieuwe aanwervingen, taakverdeling in het productiebureau, projectmanagement);

238

beleidsorganen_policy board

— financiële zaken (fondswerving, financiële analyse en voorstellen tot besparing, investeringen); — onderzoekerszaken (evaluatie van de openingsweek 2004, huisvesting van de onderzoekers, contract met de onderzoekers, aanwezigheid van de onderzoekers, visumprocedure, interne commissies, studioverdeling); — publieke relaties (adressenbestand, website, distributie van publicaties en time-based mediaproducties, werving 2004, structurele publiciteit, schrijfwijzer, p.r.-plan inzake de bibliotheek, rekruteringscampagne 2005); — programma (aanpassingen en verbeteringen van het weekprogramma, openingsweek, eindweek); — infrastructuur (herinrichting van de digitale werkplaatsen); — evaluatie van producties; — documentatiecentrum (nieuwe database, schrijfwijzer).

beleidsorganen_editorial board

239

Algemeen De taak van de Editorial Board is de behandeling van de artistieke zaken van de academie. Onder artistieke zaken wordt verstaan: het initiatief en de opvolging inzake onderzoek en producties. De Editorial Board houdt zich exclusief met deze zaken bezig en vergadert één keer per maand. De vergadering bestaat uit één adviserende onderzoeker per afdeling en de directeur. De besluiten van de Editorial Board worden vastgelegd in de mededelingen. Daarnaast kunnen de mededelingen ook algemene informatie over het artistieke programma bevatten. Het advies van de Editorial Board is vereist voor productievoorstellen die een budget vergen dat meer bedraagt dan €3.500. De Editorial Board beschikt over een productiefonds van minimaal €86.192 om projecten te financieren. Inkomsten uit projecten van onderzoekers, afdelingen en het instituut vloeien terug naar het productiefonds van de Editorial Board.

Samenstelling In 2004 bestond de Editorial Board uit: Koen Brams (directeur), Marc De Kesel (afdeling Theorie), Aglaia Konrad (afdeling Beeldende Kunst), Filiep Tacq (afdeling Ontwerpen). Voorafgaand aan de samenkomst van de Editorial Board maken de productiebureaumedewerkers (Jo Frenken, Petra Van der Jeught, Winnie Koekelbergh) een overzicht van de stand van zaken van projecten die door de Editorial Board eerder zijn goedgekeurd en de andere bij het productiebureau bekende projecten. Kim Thehu verzorgt de notulen.

Evaluatie Op 13 januari 2004 organiseerde de Editorial Board een evaluatie op initiatief van Suchan Kinoshita, voormalig adviserend onderzoeker die tot december 2003 als vertegen-

240

…

woordiger van de afdeling Beeldende Kunst deel uitmaakte van de Editorial Board. De Editorial Board heeft besloten om de bestaande regels te handhaven. Ook in de toekomst vindt eerst een inhoudelijke discussie plaats over de projectvoorstellen, en pas in tweede instantie een discussie over het budget. Behouden blijft dat projecten, waarvan het budget minder dan €3.500 beloopt, door de onderzoeker zelf of door de afdeling worden gefaciliteerd. Behouden blijft tevens dat van de onderzoeker een 25% eigen financiële bijdrage wordt gevergd. De Editorial Board heeft evenwel een aantal nieuwe richtlijnen uitgevaardigd. Met ingang van 2004 moet de 25% eigen bijdrage gegarandeerd zijn voordat de productie wordt gestart. Voor institutionele projecten geldt de 25%regel niet. Als richtinggevend budget van de projecten stelt de Editorial Board het bedrag voorop van €5.000 (inclusief de eigen bijdrage van de onderzoeker). Indien de onderzoeker bij de realisatie van een project een beroep wil doen op de hand- en spandiensten van externen, dan kan voor de bijdrage van deze externen enkel een per diem vergoeding worden betaald. Inhoudelijke projectvoorstellen van onderzoekers die twee jaar aan de Jan van Eyck werkzaam zijn, dienen uiterlijk zeven maanden voor het vertrek van de onderzoeker te worden voorgesteld, de bijbehorende begroting zes maanden voor vertrek. Met de nieuwe richtlijnen wil de Editorial Board de onderzoekers stimuleren om financieel minder zware projecten in te dienen, zowel in de afdelingen als in de Editorial Board. Tevens hoopt de Editorial Board de afdelingen meer aan zet te brengen inzake experimentele of financieel minder zware projecten. Voor zichzelf ziet de Editorial Board een taak weggelegd om de inhoudelijke discussie in de academie op gang te brengen of te continueren.

…

241

Vergaderingen In 2004 zijn er elf vergaderingen van de Editorial Board geweest, in januari, februari, april, mei, juni, juli, september, november en december. Het budget van de Editorial Board voor 2004 is volledig benut. De Editorial Board behandelde de projecten van de volgende (adviserende) onderzoekers en externen: — Monika Bakke, Breath-taking. Air, art, architecture (symposium) — Ralph Bauer, Hortus inclusus (tuinzaadverpakkingsproject) — Lieven De Boeck, Wonen (boek) — BAVO, The open city, or the urban logic of capitalism (boek) — BAVO, The spectre of the avant-garde (lezingenreeks) — Yane Calovski, D (tijdschrift over tekenen) — Victoria Carolan, The memory of water (lezingen, workshops en symposium) — Mariana Castillo Deball, Interlude (kunstenaarsboek) — Binna Choi, This is not a love letter (flyer project: interventies van kunstenaars in kranten) — Min Choi en Sulki Choi, Information design (boek) — Wim Cuyvers, Visualizing the visual (onderzoeksproject) — Hubert Czerepok, Art world career game (spel) — Wouter Davidts en Koen Brams, Museum in ¿Motion? (symposium) — Ole Frahm, Documentation of dial the signals (dvd) — Glaspaleis Heerlen, Interventies van onderzoekers tijdens het openingsprogramma — Yolande Harris, Meta-Orchestra (workshop en performance) — Auriea Harvey en Michaël Samyn, Game design (symposium) — Dominiek Hoens en Mark De Kesel, Ending up with religion again? (symposium)

242

beleidsorganen_editorial board

— Hotel Bigarre (inrichting kunsthotel) — Lina Issa, In the time of a performance (workshop over performance) — Iratxe Jaio, Language project (video) — Marc De Kesel, A community of scoundrels (symposium) — Sybrandt van Keulen, Cosmopolitics of Kant, Lévi-Strauss and Derrida (boek) — Ella Klaschka, Patterns and forms of former socialist countries. A film by Ella Klaschka (kunstenaarsboek) — Ella Klaschka, A novel of distractions (kunstenaarsboek) — David Kuënzi, I just saved your life (video) — David Kuënzi, Roma (foto- en videoproject) — Kunsttour (open atelier route) — Doris Lasch en Ursula Ponn, When the story finishes, light sadness grasps me (kunstenaarsboek) — Sarah Leisdovich, Revisited: 24 houses (video) — Lucia Macari, Hip hop on bones (audiovisuele productie) — Musica tremanda (verzoek om bij te dragen aan techno en dance-event) — Gyan Panchal, A dummy book (kunstenaarsboek) — Jack Post, Innovative game design (symposium) — Aarnoud Rommens, Camouflage comics (website) — Hinrich Sachs, Designing truth (video) — Ronald Van de Sompel, Busan biënnale (werkbezoek) — Sytze Steenstra, Copy station (performance) — Robrecht Vanderbeeken, What are you doing? (boek) — Daniël van der Velden, Meta haven: Sealand identity project (symposium) — VPRO, Nachtpodium (bijdragen van onderzoekers in het gelijknamige televisieprogramma)

beleidsorganen_selectiecommissies

243

Algemeen De taak van de selectiecommissies is de beoordeling van de aanmelding (en de eventuele uitschrijving) van (aspirant-) onderzoekers. Een (aspirant-)onderzoeker kan worden toegelaten voor een twee-, of een éénjarige onderzoeksperiode aan de academie, of voor een variabele periode in functie van de realisatie van een project. Vanwege het feit dat onderzoekers kunnen kiezen voor een éénjarige, tweejarige of variabele onderzoeksperiode, fluctueert het aantal vacante plaatsen. Er komen niet elk jaar op hetzelfde tijdstip acht posities per afdeling vrij. De selectie van onderzoekers wordt per afdeling uitgevoerd, conform de afdelingsstructuur van de academie. Kandidaten moeten hun voorkeur voor één van de afdelingen uitspreken. De commissies bestaan uit minimaal drie adviserende onderzoekers van de betreffende afdeling en de directeur. Er wordt een strikt selectiebeleid gehanteerd. Voor toelating moet aan alle aanmeldingscriteria, formeel en inhoudelijk, zijn voldaan. Zodra toekomstige onderzoekers geïnformeerd zijn over hun toelating, kunnen zij hun komst naar de academie voorbereiden, met assistentie van het onderzoekerssecretariaat (voor logistieke zaken) en van de adviserende onderzoekers (voor inhoudelijke zaken). De werving van onderzoekers wordt inhoudelijk opgevolgd door Kim Thehu en praktisch uitgewerkt door Leon Westenberg.

Bijstelling van de procedure in 2004 In 2004 werd de deadline voor de aanmeldingen vervroegd van 1 mei naar 15 april. De vervroeging was noodzakelijk om vóór de aanvang van de zomervakantie de aanvragen van visa te kunnen verrichten. De ingediende aanvragen zijn allemaal ingewilligd door het IND (Immigratie en Naturalisatie Dienst).

244

…

Rekruteringscampagne Het selectieproces volgde op een publiciteitscampagne in nationale en internationale tijdschriften. De wervingscampagne werd ontworpen door Vinca Kruk en Adriaan Mellegers (onderzoekers afdeling Ontwerpen). De beschikbare tijd voor de campagne is door de ontwerpers ingezet voor onderzoek naar verschillende vormen van advertenties in tijdschriften. Dit onderzoek is uiteindelijk het onderwerp van de campagne geworden. Naast de advertenties, een poster en een flyer werd tevens een e-mailcampagne opgezet. Vanaf maart 2004 was de aanmeldingssite on-line. Deze webpagina’s met praktische informatie over het aanmelden en een aanmeldingsformulier zijn ontworpen in lijn van de campagne en maakten onderdeel uit van de totale Jan van Eyck website. Op 14 mei 2004 is het ontwerp geëvalueerd. De campagne was succesvol blijkens de stijging van het aantal aanmeldingen, de grotere geografische spreiding van de kandidaten, de betere kwaliteit van de projectvoorstellen en de geringere afhankelijkheid van mond-tot-mondreclame. Kandidaten uit 53 verschillende landen meldden zich aan. De meeste aanmeldingen kwamen uit Nederland (14%), gevolgd door Duitsland (11%), België (8%) en de Verenigde Staten (5%). Omdat Vinca Kruk en Adriaan Mellegers hadden aangegeven dat ze ook de campagne van 2005 zouden willen ontwerpen, heeft er op 24 november 2004 een briefing plaatsgevonden door de Policy Board.

Aanmeldingskosten Met ingang van 1 oktober 2004 werden de aanmeldingskosten verhoogd tot €60.

Selectie van onderzoekers waarvan de onderzoeksperiode is gestart in 2004 (gerealiseerd in 2003) Voor het academisch jaar 2004 meldden 279 kandidaten zich

…

245

aan. Ten opzichte van het academisch jaar 2003 was er een verhoging van het aantal aanmeldingen. Naast het receptieve wervingsbeleid is in 2003 ook een start gemaakt met een proactieve rekrutering. Onderzoekersposities werden vacant verklaard voor onderzoeksprojecten die door de afdeling Ontwerpen werden geformuleerd: Authoring the city, Micropolis en het Meta haven: Sealand identity project.

Selectie van onderzoekers waarvan de onderzoeksperiode start in 2005 (gerealiseerd in 2004) Voor het academisch jaar 2005 meldden 284 kandidaten zich aan. Ten opzichte van het academisch jaar 2004 was er een lichte verhoging van het aantal aanmeldingen. Naast de receptieve rekrutering werden onderzoekersposities vacant verklaard voor onderzoeksprojecten die door de afdelingen Ontwerpen, Beeldende Kunst en Theorie werden geformuleerd: Trichtlinnburg (afdeling Beeldende Kunst), Visualizing the visual (afdeling Ontwerpen), The Jan van Eyck Circle for Lacanian ideology Critique (CLiC) (afdeling Theorie).

Commissie en selectie afdeling Beeldende Kunst Voor het academisch jaar 2004 meldden 152 kandidaten zich aan voor de afdeling Beeldende Kunst. Met 16 kandidaten werd een interview gehouden. Van deze 16 kandidaten werden er 8 toegelaten, waarmee alle posities in de afdeling Beeldende Kunst in 2004 werden ingevuld. In 2003 bestond de commissie van de afdeling Beeldende Kunst uit: Orla Barry, Koen Brams, Suchan Kinoshita, Aglaia Konrad, John Murphy, Hinrich Sachs en Eran Schaerf. Voor het academisch jaar 2005 meldden 193 kandidaten zich aan voor de afdeling Beeldende Kunst. Met 18 kandidaten werd een interview gehouden. Van deze 18 kandidaten werden er 8 toegelaten, waarmee alle posities in de afdeling Beeldende Kunst in 2005 zijn ingevuld. In 2004 bestond de commissie van de afdeling Beeldende Kunst uit: Orla Barry, Koen

246

…

Brams, Aglaia Konrad, John Murphy en Hinrich Sachs.

Commissies en selectie afdeling Ontwerpen Voor het academisch jaar 2004 meldden 24 kandidaten zich aan voor de afdeling Ontwerpen. Met 6 kandidaten werd een interview gehouden. Van deze 6 kandidaten werden er 4 toegelaten. In 2003 bestond de commissie van de afdeling Ontwerpen uit: Koen Brams, Jouke Kleerebezem en Filiep Tacq. Naast de receptieve rekrutering initieerde de afdeling verschillende projecten waarvoor in 2003 een proactieve werving werd opgezet. De wervingscampagnes hebben geresulteerd in een volledige bezetting van de onderzoekersposities in de afdeling Ontwerpen in 2004. Voor het in samenwerking met de Charles Nypels Stichting geconcipieerde onderzoeksproject Authoring the city. Urban space as a communication platform and a communication device meldden 31 kandidaten zich aan. Met 7 kandidaten werd een interview gehouden. Van deze 7 kandidaten werden er 4 toegelaten. De commissie bestond uit de volgende leden: Koen Brams, Paul Elliman, Jouke Kleerebezem, Filiep Tacq, Wouter Vanstiphout en Annelys de Vet. Voor het in samenwerking met de gemeente Leuven (BE) geconcipieerde onderzoeksproject Micropolis meldden 8 kandidaten zich aan. Met deze 8 kandidaten werd een interview gehouden. Van deze 8 kandidaten werden er 5 toegelaten. De commissie bestond uit de volgende leden: Koen Brams, Jouke Kleerebezem, Armand Mevis, Filiep Tacq en Linda van Deursen. Voor het door Daniël van der Velden geconcipieerde Meta haven. Sealand identity project meldden 20 kandidaten zich aan. Met 6 kandidaten werd een interview gehouden. Van deze 6 kandidaten werden er 4 toegelaten. De commissie bestond uit de volgende leden: Koen Brams, Jouke Kleerebezem, Filiep Tacq en Daniël van der Velden. Voor het academisch jaar 2005 meldden 22 kandidaten zich aan voor de afdeling Ontwerpen. Met 2 kandida-

beleidsorganen_selectiecommissies

247

ten werd een interview gehouden en deze kandidaten werd toegelaten in functie van de uitwerking van de projecten Trichtlinnburg en het Meta haven: Sealand identity project. In 2004 bestond de commissie van de afdeling Ontwerpen uit: Koen Brams, Jouke Kleerebezem en Filiep Tacq. Naast de receptieve rekrutering faciliteerde de afdeling het door Wim Cuyvers geïnitieerde project Visualizing the visual waarvoor in 2004 een proactieve werving werd opgezet. Voor dit project meldden 25 kandidaten zich aan. Met 10 kandidaten werd een interview gehouden. Van deze 10 kandidaten werden er 7 toegelaten. De commissie bestond uit de volgende leden: Koen Brams, Wim Cuyvers en Filiep Tacq.

Commissie en selectie afdeling Theorie Voor het academisch jaar 2004 meldden 44 kandidaten zich aan voor de afdeling Theorie. Met 13 kandidaten werd een interview gehouden. Van deze 13 kandidaten werden er 5 toegelaten. In 2003 bestond de commissie van de afdeling Theorie uit: Koen Brams, Norman Bryson, Sue Golding, Marc De Kesel en Eva Meyer. Voor het academisch jaar 2005 meldden 33 kandidaten zich aan voor de afdeling Theorie. Met 7 kandidaten werd een interview gehouden. Van deze 7 kandidaten werden er 5 toegelaten. Naast de receptieve rekrutering faciliteerde de afdeling het door Marc De Kesel geïnitieerde CLiC-project (Circle for Lacanian ideology Critique) waarvoor in 2004 een proactieve werving werd opgezet. Voor dit project meldden 11 kandidaten zich aan. Met 8 kandidaten werd een interview gehouden. Van deze 8 kandidaten werden er 3 toegelaten. In 2004 bestond de commissie van de afdeling Theorie uit: Koen Brams, Norman Bryson, Sabeth Buchmann, Marc De Kesel en Eva Meyer.

248

beleidsorganen_vergadering van onderzoekers

Algemeen De vergadering van onderzoekers is bedoeld om onderzoekers te informeren over alle lopende academiezaken, van beleids- en financiële zaken tot en met artistieke, organisatorische en praktische aangelegenheden.

Informatie en evaluatie In 2004 zijn er twee vergaderingen van onderzoekers geweest. In februari vond er een vergadering plaats waarin het beleid van de academie werd toegelicht. Tevens werd de gereviseerde notitie over onderzoekerszaken besproken. Afgesproken is dat onderzoekers met klachten van uiteenlopende aard terecht kunnen bij betrokken personeelsleden en/of bij Laurens Schumacher. Laurens Schumacher en de betrokken personeelsleden hebben regelmatig contact om klachten te signaleren, te bespreken en vervolgens structureel op te lossen. Met de onderzoekers vond in oktober overleg plaats over de stipendiumregeling 2005.

beleidsorganen_personeelsoverleg

249

Algemeen Het personeelsoverleg is bedoeld om het personeel te informeren over beleidskwesties en te spreken over de gevolgen daarvan op de werkvloer.

Algemene Personeelsvergadering (APV) In 2004 zijn er twee algemene personeelsvergaderingen geweest. De vergadering op 23 juni 2004 stond in het teken van de reeds ontvangen adviezen over het beleidsplan 2005-2008 en andere recente beleidsontwikkelingen in de academie. Op 25 oktober werd toelichting gegeven bij het geherformuleerde beleidsplan ingevolge de beslissing van de Staatssecretaris van Cultuur. Met het gewijzigde beleidsplan wordt een evenwichtige spreiding van de lasten beoogd. De onderzoekers leveren het productiebudget in, de artistieke budgetten worden niet verhoogd en er is een ambitieus besparingsplan uitgewerkt. Als dit plan correct wordt uitgevoerd dan kan de academie de bestaande stipendiumregeling handhaven. Met de uitvoering van het plan is na de Algemene Personeelsvergadering met onmiddellijke ingang gestart.

250

het artistieke apparaat_onderzoekers

Algemeen De onderzoekers ontwikkelen onderzoeksprojecten, zetten producties op en dragen op die manier bij aan de realisering van het programma van de academie. De doelstellingen, methodologieën en timing van de projecten worden door de onderzoeker bepaald. De onderzoeker kan daarbij een beroep doen op technisch en artistiek advies. Van de onderzoeker wordt betrokkenheid bij de projecten van andere onderzoekers verwacht, op grond van de aanname dat het onderzoek en de producties van de ene onderzoeker de formele of inhoudelijke context vormen van het onderzoek en de producties van andere onderzoekers.

Residency-plan Het Residency-plan betreft de ontwikkeling van verblijfsaccommodaties voor de onderzoekers van de Jan van Eyck. Het Residency-plan biedt de mogelijkheid om op het vlak van onderzoek en productie te komen tot een uitwisseling met de lokale (culturele) infrastructuur, en aldus bij te dragen tot een stimulerend klimaat voor kunst, ontwerpen en theorie in Maastricht. In 2004 is over dit plan overleg gevoerd met de Gemeente Maastricht, de Provincie Limburg en het Ministerie van OC&W.

Contract De academie heeft een contract uitgewerkt dat de relatie definieert tussen de onderzoeker en de academie. Het contract beslaat de volgende onderdelen: de registratie (duur onderzoeksperiode, enzovoort), kennisname van het beleid (documentatie, accommodatie, studio, enzovoort) en de concrete resultaten van het onderzoek (distributie, copyrights, verdeling opbrengsten, enzovoort). Conform het contract treedt de onderzoeker op als maker en de academie als producent en als distributeur. Kernpunten in het contract zijn: de onderzoeker heeft en behoudt het intellectuele copyright op

…

251

zijn productie(s); de academie verwerft een niet-exclusieve licentie betreffende deze producties; bij exploitatie van een productie vloeien de opbrengsten ter hoogte van de investeringen terug naar de Jan van Eyck. Het financiële overschot wordt verdeeld in verhouding tot de investering. In 2004 is het contract geëvalueerd. Deze evaluatie is aanleiding geweest om het contract aan te passen. Er zijn paragrafen toegevoegd over het doel van de distributie (p.r. en verkoop), over de oplage van een productie, over de vermenigvuldiging en het publiek maken ervan. Conform de nieuwe versie van het contract ontvangt de onderzoeker voortaan 20% – in plaats van 9% – van de oplage. Verder is het contract geactualiseerd naar aanleiding van wijzigingen in het beleid van de academie.

Stipendium Conform de stipendiumregeling van het Ministerie van OC&W wordt per onderzoeker per jaar een stipendium van €8.840 exclusief prijscompensatie, ter beschikking gesteld. Het gaat om een jaarlijkse doelsubsidie bestemd voor maximaal achtenveertig onderzoekers. Ingevolge de beslissing van de Staatssecretaris voor Cultuur om de subsidie voor stipendia met ingang van 2005 te halveren, heeft de academie zich verplicht gezien om een plan uit te werken om de onderzoekers een aanvaardbare vorm van financiële ondersteuning te bieden. Uitgangspunt van dit plan is dat de academie in 2005 een basisinkomensvoorziening van €8.840 aan de onderzoekers zal blijven garanderen. Het betreft een jaarlijks stipendium, betaald in 13 gelijke termijnen. Het afgeven van de garantie voor deze inkomensvoorziening betekent dat in de academie – in de volle breedte – een bijdrage wordt gevraagd. Met ingang van 2005 wordt de jaarlijkse prijscompensatie afgeschaft.

Inschrijfgeld Het inschrijfgeld is in 2004 niet aangepast aan de kosten van

252

…

het levensonderhoud in Nederland. Het bedrag voor 2004 is vastgesteld op €1.330. Voor onderzoekers die betrokken zijn bij proactieve werving geldt dat er geen inschrijfgeld dient te worden betaald. De onderzoekers zijn geïnformeerd over de mogelijkheid voor onderzoekers die afkomstig zijn uit EER-landen om een vergoeding te krijgen voor het door hen betaalde inschrijfgeld. Met ingang van 2005 wordt ook het inschrijfgeld voor receptieve aanmeldingen afgeschaft.

Productiebudget In 2004 beschikte de onderzoeker over een onderzoeks- en productiebudget dat bij een tweejarige fulltime inschrijving €2.950 bedroeg. Dit budget was bedoeld als bijdrage in materiaal-, activiteits- en productiekosten. Met ingang van 2005 wordt het onderzoeks- en productiebudget afgeschaft.

Verzekering De onderzoekers kregen in 2004 het aanbod van een collectieve verzekering. De verzekering dekt kosten inzake ziekte, aansprakelijkheid, juridische kosten, ongevallen en bijzondere kosten (zoals een vliegreisverzekering die de kosten dekt voor een retourvlucht naar het land van herkomst in verband met het in levensgevaar verkeren of overlijden van aldaar verblijvende bloed- en aanverwanten in de eerste graad). Het betreft een jaarlijkse regeling. Met ingang van 2005 dient de ziektekostenregeling door de onderzoeker zelf te worden verzorgd.

Huisvesting Onderzoekers dienen over een verblijfsadres buiten de academie te beschikken. Om die reden zijn ze gevraagd een kopie van hun huurcontract in te leveren. Bij het niet nakomen van deze afspraak kan de academie overgaan tot een korting op het stipendium. De academie speelt een actieve bemiddelende rol om onderzoekers gepaste huisvesting te verschaffen. Met het oog op een vlotte aanbieding van wo-

…

253

ningen is een overzicht gemaakt van de woonadressen van de onderzoekers.

Psychologische bijstand Op basis van een ‘partnership’ met de Universiteit Maastricht kunnen onderzoekers psychologische bijstand ontvangen. De psychologe Heiny Eilkes werkt met korte series gesprekken van één uur, die zich richten op cognitieve en gedragsaspecten. Deze samenwerking werd in 2004 geëvalueerd. Na deze evaluatie is beslist om de samenwerking te continueren.

Visumprocedure Per 1 januari 2004 zijn landelijk een aantal wijzigingen doorgevoerd in de uitvoeringsregels. Onderzoekers dienen zich voortaan eerst te laten registreren bij de gemeente alvorens de visumaanvraag in te dienen. Ook onderzoekers uit de EU-landen die langer dan 3 maanden in Nederland verblijven, dienen zich te laten registreren. Er is in 2004 deelgenomen aan diverse briefings inzake de Nederlandse regelgeving betreffende visa. Leon Westenberg en Laurens Schumacher namen deel aan een cursus Visazaken en tewerkstellingsvergunningen.

Interne opdrachten De Jan van Eyck schrijft regelmatig interne opdrachten uit. Hoewel de opdrachten alle disciplines kunnen bestrijken, betreffen het doorgaans ontwerpopdrachten. Naar aanleiding van ervaringen met interne ontwerpopdrachten heeft op 26 januari 2004 een bijeenkomst plaatsgevonden met onderzoekers. In onderling overleg is een nieuwe procedure voor het verstrekken van interne opdrachten totstandgekomen. Centrale elementen van de nieuwe procedure hebben betrekking op de communicatie van de opdrachten, de terugkoppeling tussen opdrachtnemer en opdrachtgever, de aanpak inzake inhoudelijke meningsverschillen en de evaluatie van de resultaten.

254

het artistieke apparaat_onderzoekers

In 2004 zijn opdrachten uitgeschreven voor de volgende institutionele communicatiemiddelen: de huisstijl, de advertenties, de website, het jaarverslag 2003, de rekruteringscampagne 2004 en de programmabrochure 2005. In 2004 zijn opdrachten uitgeschreven voor de communicatiemiddelen van de volgende artistieke projecten: Ending up with religion again?, Innovative game design, 19th century topographical photography: the city walls, Meta haven: Sealand identity project, Micropolis, Museum in ¿Motion?, The tomorrow book en Trichtlinnburg.

Deskundigheidsbevordering Aan de onderzoekers zijn stoomcursussen aangeboden op het gebied van video-editing, scannen en printen.

Verrekening van freelance contracten Aan de onderzoekers is informatie verschaft over de organisatie Payroll Services. Payroll Services (Amsterdam) is een bedrijf dat zich gespecialiseerd heeft in een ‘financiële bemiddelingsrol’ tussen opdrachtgever en freelancer. De academie onderneemt terzake geen bemiddelingsacties.

Afdelingsassistent Met ingang van 2004 is de functie van afdelingsassistent afgeschaft. De afdelingstaken worden voortaan zonder betaling verricht.

Informatie Aan de onderzoekers is een notitie betreffende hoger vermelde zaken ter beschikking gesteld. De notitie omvat ook informatie over het stipendium en andere (buitenlandse) beurzen, overige inkomsten, intern en extern opdrachtenbeleid, inkomsten uit activiteiten (die door de Jan van Eyck worden ondersteund), belastingen, de verblijfs- en tewerkstellingsvergunning, deskundigheidsbevordering, huur en gebruik van apparatuur en de studio’s. Tevens is een ruime toelichting op het contract opgenomen.

het artistieke apparaat_adviserende onderzoekers 255 Algemeen De drie afdelingen – Beeldende Kunst, Ontwerpen en Theorie – worden geleid door een team van adviserende onderzoekers. Het team voert de afdelingstaken uit: de selectie van onderzoekers, initiëring en opvolging van het institutionele beleid (en deelneming aan de Policy Board), initiëring en opvolging van het artistieke beleid (en deelneming aan de Editorial Board), initiëring en opvolging van het artistieke programma en het verlenen van artistiek advies aan de onderzoekers. Het geven van artistiek advies is de belangrijkste taak van de adviserende onderzoeker. Dat bestaat uit: het ondervragen van doelstellingen, methodologieën en gerealiseerde onderzoeksprojecten; het scheppen van voorwaarden voor een optimale totstandkoming van individuele onderzoeksprojecten (met inachtneming van de collectieve horizon); het deelnemen aan onderzoeksgroepen (als deelnemer of als katalysator); het begeleiden bij het opzetten van productieplannen (inhoud, budget en tijd) voor de Editorial Board. De adviserende onderzoekers houden zich ter beschikking van alle onderzoekers. De bijeenkomsten tussen onderzoeker en adviserende onderzoeker (studiobezoeken) worden opgenomen in het weekprogramma. Adviserende onderzoekers doen zelf ook onderzoek en zetten producties op in de academie. Om hun projecten te realiseren staan hen daarbij de faciliteiten van de academie ter beschikking. Lezingen, seminaries, presentaties en andere producties van de adviserende onderzoeker zijn toegankelijk voor alle (adviserende) onderzoekers.

Beeldende Kunst In 2004 bestond het team van de afdeling Beeldende Kunst uit: Orla Barry, Aglaia Konrad, John Murphy en Hinrich Sachs.

256 het artistieke apparaat_adviserende onderzoekers Ontwerpen In 2004 bestond het team van de afdeling Ontwerpen uit: Wim Cuyvers, Linda van Deursen, Jouke Kleerebezem, Armand Mevis, Filiep Tacq, Daniël van der Velden en Annelys de Vet.

Theorie In 2004 bestond het team van de afdeling Theorie uit: Norman Bryson, Sabeth Buchmann, Marc De Kesel, Helmut Draxler, Stephan Geene en Eva Meyer.

organisatie_onderzoekerssecretariaat

257

Algemeen Het onderzoekerssecretariaat, beheerd door Leon Westenberg, behartigt alle onderzoekerszaken, zoals de selectieprocedure, huisvesting, studioverdeling (en eventuele infrastructurele aanpassingen van de studio’s), verblijfs- en tewerkstellingsvergunning, verzekeringen, betaalde werkzaamheden, deskundigheidsbevordering en het job-bord. Daarnaast beheert Leon Westenberg de appartementen van de academie.

Informatie Aan de onderzoekers is een notitie overhandigd betreffende de onderzoekersaangelegenheden.

Rekrutering van onderzoekers In november 2003 is een start gemaakt met de publiciteitscampagne om kunstenaars, ontwerpers en theoretici te werven voor een onderzoeksperiode startend in 2004. Verschillende communicatiemiddelen werden ingezet. Vinca Kruk en Adriaan Mellegers ontwierpen een flyer, een poster en een aanmeldingssite. De oplage van de poster bedroeg 3.000 stuks. In de loop van februari en maart verschenen advertenties in: Archis, Artforum, Artpress, BK-info, BNO vormberichten, De Witte Raaf, Eye, Items, Krisis, Metropolis M en Texte zur Kunst. Nadat de selectie was afgerond, werd de rekruteringscampagne geëvalueerd en een plan opgesteld voor de volgende campagne.

Rekruteringsprocedure In 2004 is de gehele procedure van de rekrutering geëvalueerd. Dit heeft geleid tot een stroomlijning van de procedure.

Accommodatie Adviserende onderzoekers en gasten kunnen beschikken over een appartement. Ze kunnen op- en aanmerkingen over de accommodatie doorgeven aan Leon Westenberg. Leon Westenberg maakt ieder jaar een evaluatie.

258

organisatie_afdelingssecretariaat

Algemeen Het afdelingssecretariaat, beheerd door Madeleine Bisscheroux, verzorgt de coördinatie van het programma en de organisatie van evenementen (colloquia, lezingenreeksen, enzovoort). Alle producties, zowel in- als extern, worden samengebracht in het weekprogramma. (Adviserende) onderzoekers en technische stafleden stellen de informatie daaromtrent ter beschikking van het afdelingssecretariaat. Het weekprogramma wordt publiek aangekondigd op de website en wordt ook digitaal toegestuurd aan geïnteresseerden. Jo Hardy staat in voor de assistentie bij presentaties en evenementen. In 2004 werd Madeleine Bisscheroux bijgestaan door de stagiaires Steffie Padmos en Ilona Wijnsma.

Opening van het academisch jaar 2004 De openingsactiviteit, een gezamenlijk initiatief van de Jan van Eyck Academie, de Academie voor Beeldende Kunst van Maastricht en het Bonnefantenmuseum, stond in het teken van Authoring the city. In een paneldiscussie, waaraan Janet Cardiff, Peter Fransman, Alexander van Grevenstein en Solvita Krese deelnamen, onder het voorzitterschap van Hinrich Sachs, werd gefocust op de problematiek van het ‘auteurschap’ van de stedelijke openbare ruimte: moeten kunst en ontwerpen zich neerleggen bij de opdrachtnemende rol die zij vaak toegespeeld krijgen of kunnen zij proactief werken aan alternatieve vormen van auteurschap? De openingsweek liep van 13 tot en met 17 januari. Alle (adviserende) onderzoekers verzorgden een presentatie. De nadruk lag op projecten die zij tijdens het verblijf aan de Jan van Eyck willen opzetten. Voor de openingsweek werden tevens externe gasten en belangstellenden uitgenodigd. Ieder jaar wordt iemand gevraagd om een ingreep te realiseren met het oog op de openingsweek. In 2004 maakte Hinrich Sachs een muurschildering bij de leestafel in de gang.

…

259

Naar aanleiding van de openingsweek werd een programmabrochure gepubliceerd, ontworpen door Min Choi en Sulki Choi. De programmabrochure omvat informatie over alle personen die tijdens het academisch jaar 2004 in de Jan van Eyck actief zijn. Na afloop van de openingsweek heeft een evaluatie met betrokken personeelsleden en de (adviserende) onderzoekers plaatsgevonden. De samenwerking met de Academie voor Beeldende Kunst van Maastricht en het Bonnefantenmuseum werd positief beoordeeld. Inzake de praktische uitwerking werden opmerkingen geformuleerd die meegenomen zijn bij de organisatie van evenementen.

Afsluiting van het academisch jaar 2004 Op 16 december vond de einddag van het academisch jaar 2004 plaats. Op deze einddag verzorgden verschillende onderzoekers een afsluitende presentatie van hun projecten. Het diner werd verzorgd door cineast en ‘kookkunstenaar’ Onno Faller, die geassisteerd werd door onderzoekers. Winnie Koekelbergh stond in voor de organisatie van deze einddag.

Aanpassingen en verbeteringen van het programma In 2004 werd het weekprogramma geëvalueerd. Het weekprogramma is de agenda van interne en externe activiteiten die worden opgezet door de (adviserende) onderzoekers. Inhoudelijke achtergrondinformatie bij interne en externe programma-activiteiten is digitaal beschikbaar op de website en fysiek in de bibliotheek. Er gaat voortaan meer aandacht naar het ter beschikking stellen van bijkomende informatie. In het geë-mailde weekprogramma worden de volledig uitgeschreven adressen van pagina’s op de Jan van Eyck website opgenomen zodat doorgeklikt kan worden naar relevante achtergrondinformatie. Informatie over ex-onderzoekers

260

organisatie_afdelingssecretariaat

wordt voortaan in het programma opgenomen, en dit tot één jaar na het einde van de onderzoeksperiode. Zowel stilistisch als vormelijk is het weekprogramma geüniformeerd. Stilistisch wordt voortaan gekozen voor standaardformuleringen. Het doel is een betere afstemming van het weekprogramma op de database van het documentatiecentrum en op de website. Vormelijk is gekozen voor een aantrekkelijk ontwerp waarbij het analoog gepresenteerde programma gelijk is aan het digitaal verspreide (via e-mail) en digitaal gepresenteerde (op de website). Het aanstaande programma wordt voortaan op de eerste werkdag van elke maand digitaal bezorgd in een nieuwsbrief, desnoods alleen met basisinformatie (datum en titel). Indien meer bekend is, wordt inhoudelijke informatie vermeld over activiteiten die binnen anderhalve maand na verzending van de nieuwsbrief plaatsvinden. Reeds aanwezige achtergrondinformatie wordt beschikbaar gesteld op de website. Het publiek kan kiezen om zowel het weekprogramma en de nieuwsbrief te ontvangen, of slechts één van beide. Het wekelijkse programma wordt voortaan door middel van advertenties onder de aandacht gebracht van het publiek. Op basis van de resultaten van deze campagne wordt een advertentieplan op jaarbasis opgesteld dat vanaf 2005 kan worden geïmplementeerd.

organisatie_werkplaatsen

261

Algemeen De werkplaatsen zijn allereerst plekken om te experimenteren en om technisch advies te krijgen. De taken en verantwoordelijkheden van de technische staf zijn: het geven van advies; het onderhouden van de machines (inclusief het maken van investeringsplannen); onderzoek doen naar materialen en technologieën; het formuleren van toekomstplannen van de werkplaats; het tot stand brengen van en assisteren bij evenementen. Het technische advies betreft op de eerste plaats het verschaffen van uitleg over specifieke kenmerken van bepaalde materialen en productieprocessen en de functionaliteit van hardware en software. Technische stafleden kunnen daarbij verwijzen naar gespecialiseerde plekken die complementaire begeleiding en apparatuur bieden (en om die reden wordt gestreefd naar allianties met dergelijke instituten). Ook is het belangrijk dat de technische staf (adviserende) onderzoekers informeert over de artistieke gevolgen van het gebruik van bepaalde technieken of materialen. Voorts moeten de (adviserende) onderzoekers bij de technische stafleden terecht kunnen voor specialistische checklists of voor de begeleiding bij de opstelling daarvan, evenals voor overzicht, samenstelling en begeleiding van productiebudgetten, alsmede controle op voortgang en planning van producties. Per werkplaats is een ‘missie’ geformuleerd. Op basis van deze ‘missie’ worden de gesprekken gevoerd over investeringen. De volgende werkplaatsen worden onderscheiden: materiaal (Ron Bernstein, Math Cortlever), hout (Huub Gelissen), grafische technieken (Frans Vos), computer (René Belleflamme), fotografie (Frank van Helfteren, Frans Vos), tijdgerelateerde media (Berto Aussems).

Materiaalwerkplaats De materiaalwerkplaats, beheerd door Ron Bernstein en

262

…

Math Cortlever, is een plek voor multifunctionele experimenten met allerlei procédés en materialen (exclusief hout). Faciliteiten zijn er op het gebied van metaal- en steenbewerking, non-ferro technieken en vele andere materialen.

Houtwerkplaats De houtwerkplaats, beheerd door Huub Gelissen, is een plek voor alle experimenten en uitvoeringen op het gebied van hout. De werkplaats heeft een complete inrichting voor houtbewerking met semi-professionele machines en apparatuur. De begeleiding gebeurt, vanwege veiligheidsrisico’s, op basis van individuele instructie en begeleiding van zelfstandige werkzaamheden van onderzoekers.

Grafiekwerkplaats De grafiekwerkplaats, beheerd door Frans Vos, is een plek voor instructie en experiment inzake verschillende drukprocessen en –technieken. Door middel van instructie en ook door werkelijke uitvoering worden de diverse technieken (zeefdruk, vlakdruk, diepdruk en hoogdruk) voor de onderzoekers toegankelijk gemaakt.

Fotografiewerkplaats De fotografiewerkplaats is een plek voor experimentele productiegerichte werkzaamheden op het gebied van analoge en digitale beelden en beeldbewerking. Ingevolge de langdurige afwezigheid van Frank van Helfteren werd de fotografie, zowel de analoge als de digitale, waargenomen door Frans Vos. Hij nam ook de zorg op zich voor de fotostudio, de doka’s en de (uitleen)apparatuur.

Werkplaats voor tijdgerelateerde media De werkplaats voor tijdgerelateerde media wordt beheerd door Berto Aussems. Audiovisueel onderzoek gebeurt hoofdzakelijk met behulp van digitale systemen. Presentaties vinden vaak plaats via mixed media. Naast videoband en cd wordt steeds meer gebruik gemaakt van dvd en/of het inter-

organisatie_werkplaatsen

263

net voor de archivering, de distributie en de publicatie van A/V-content. Productiemethoden en programmatuur zijn overeenkomstig de laatste ontwikkelingen in het vakgebied.

Computerwerkplaats De computerwerkplaats, beheerd door René Belleflamme, is een plek voor instructie, experiment en uitvoering van verschillende software en DTP-applicaties. Het toegankelijk maken van expertise in de computerwerkplaats is afhankelijk gemaakt van de vraag. Als de expertise niet intern beschikbaar was, is extern expertise ingewonnen. De inzet van externe experts is gebeurd op basis van een workshopmodel waarop de onderzoekers vooraf dienden in te tekenen.

264

organisatie_bibliotheek

Algemeen De bibliotheek, beheerd door Annet Perry-Schoot Uiterkamp, is in de eerste plaats een studieplaats voor (adviserende) onderzoekers en een steunpunt voor de technische stafleden. De bibliotheek is tevens een publiek onderzoeksinstrument. De bibliotheek maakt deel uit van het IHOL-netwerk en maakt gebruik van het landelijke ontsluitingssysteem PICA. Onderzoekers en stafleden ontvangen gratis een leenpas die hen in staat stelt om boeken te lenen uit de bibliotheken in de regio, inclusief de universiteitsbibliotheek van Maastricht en de bibliotheken van de Hogescholen in Limburg. Externe onderzoekers, die een IHOL-pas bezitten, kunnen de in de Jan van Eyck aanwezige media (boeken, AV-materiaal en multimedia) lenen. De bibliotheek leent ook materialen uit via het landelijke Interbibliothecair Leenverkeer (IBL).

Collectie De bibliothecaris definieert het collectieprofiel in samenspraak met de adviserende onderzoekers. Het collectieprofiel is gericht op de drie disciplines van de academie. Daarbij worden boeken bij voorkeur aangekocht in de oorspronkelijke taal waarin zij zijn verschenen (Engels, Frans, Duits en Nederlands), met Engels en Nederlands als dubbeltalen.

Titelverwerking In juli 2001 is besloten om de bibliotheekcollectie te ontsluiten met het PICA-catalogiseersysteem. Alle nieuwe aanwinsten voor de bibliotheekcollectie werden vanaf dat moment direct geregistreerd en beschreven in PICA. Ook alle uitleningen gebeurden voortaan via het PICA-systeem. Elk boek dat werd uitgeleend maar nog niet in PICA was geregistreerd, werd op verkorte wijze ingevoerd en bij inlevering definitief beschreven. In het midden van de jaren ’90 maakte de Jan van Eyck al gebruik van dit systeem. De 6.702 titels die toen zijn in-

…

265

gevoerd, zijn in augustus 2001 gecontroleerd. Uit deze controle bleek dat veel van deze titels niet meer in de collectie aanwezig waren en dat de plaatsingscodes veranderd waren. In het najaar van 2001 is daarom een start gemaakt met de controle en de verbetering van al deze titels. Eind 2004 waren van de 6.702 titels 1.234 titels verwijderd en 4.636 verbeterd. De oude catalogus in Adlib, gebruikt tussen het midden van de jaren ’90 en 2001, wordt pas afgesloten als alle daarin verwerkte titels zijn opgenomen in het PICA-systeem. Er moeten nog circa 2000 titels naar PICA worden geconverteerd.

Personele versterking De rekrutering van een bibliotheekassistent, die in het begin van 2004 is opgestart, is succesvol afgesloten. Per 1 mei 2004 is Monique Notermans aan de slag gegaan. Monique Notermans concentreert zich op het invoeren van de collectie in het PICA-systeem van catalogiseren. Daarnaast draagt zij, samen met Annet Perry en Armand Guicherit, zorg voor een adequate dienstverlening in de bibliotheek.

Pr-plan De Gemeente Maastricht heeft een subsidie toegezegd om de bibliotheek van de Jan van Eyck te promoten. In 2004 is werk gemaakt van een pr-plan. Het primaire doel van het prplan is te communiceren dat de bibliotheek van de Jan van Eyck een publieke studie- en onderzoeksplaats is die beschikt over een uitgebreide en uitleenbare collectie boeken, tijdschriften en AV-media. In de eerste plaats worden een aantal netwerkactiviteiten georganiseerd. Daarnaast krijgt het onderdeel over de bibliotheek een prominente plaats op de website van de Jan van Eyck: de bibliotheekcollectie wordt uitgebreider dan nu beschreven; de huisregels en uitleenmogelijkheden en uitleenvoorwaarden worden toegelicht en in de toekomst kan een lijst met nieuwe aanwinsten worden opgenomen. Tenslotte worden publiciteitsmateriaal en be-

266

organisatie_bibliotheek

wegwijzering gerealiseerd in het verlengde van een nieuw te ontwikkelen huisstijl voor de Jan van Eyck.

Overleg Annet Perry-Schoot Uiterkamp nam in 2004 deel aan de vergaderingen van de IHOL-gebruikersraad, en aan het overleg van de Kunsthistorische Bibliotheken Vlaanderen en de Kunsthistorische Bibliotheken Nederland.

organisatie_documentatiecentrum

267

Algemeen Het documentatiecentrum, beheerd door Armand Guicherit, is een publiek toegankelijke plek voor onderzoek over de Jan van Eyck Academie. Het verzamelgebied omvat documentatie over het instituut; het programma (van heden en verleden); de producties van huidige en voormalige (adviserende) onderzoekers en technische stafleden; en de reacties op deze producties. Het gedocumenteerde materiaal in het documentatiecentrum wordt niet uitgeleend.

Databestand In 2003 is de beslissing genomen om een nieuwe Filemakerdatabase voor het documentatiecentrum te ontwerpen. Hiervoor waren een aantal redenen, waarvan de belangrijkste was dat de informatie in het oude databestand niet voldoende doorzoekbaar was, mede omdat er vrijwel geen selectieve relaties gelegd konden worden tussen de verschillende eenheden waaruit het bestand was opgebouwd (onderzoekers, projecten, producties, publicaties, enzovoort). Een tweede reden voor de vernieuwing hing samen met het feit dat het databestand een belangrijk deel van de gegevens voor het jaarverslag en de programmabrochure moet leveren. De wijze waarop in het oude bestand de gegevens opgeslagen werden, maakte intensieve nabewerking noodzakelijk. Begin december 2003 is besloten om op basis van een intern gemaakt ontwerp de bouw van het databestand uit te besteden aan het bedrijf Guide Groep. Half januari 2004 is met de daadwerkelijke bouw van de applicatie begonnen. De werkzaamheden zijn in de loop van 2004 verschillende malen geëvalueerd. Daarbij is de opmaak van de gegevens zo nauwkeurig mogelijk gedefinieerd. Op het einde van 2004 was de ontwikkeling van de database afgerond. Met het invoeren van de gegevens is een start gemaakt.

268

organisatie_documentatiecentrum

Schrijfwijzer In functie van een vlotte en consequente aanlevering van informatie voor (onder meer) het jaarverslag, de programmabrochure en de website is een schrijfwijzer ontwikkeld. De schrijfwijzer legt de wijze vast waarop de informatie wordt verwerkt in het databestand. De schrijfwijzer is grotendeels gebaseerd op het APA-systeem en volgt daarmee internationale en professionele richtlijnen.

organisatie_productiebureau

269

Algemeen Het productiebureau verzorgt de coördinatie van de realisering van artistieke producties die op initiatief of met medewerking van (adviserende) onderzoekers, afdelingen of het instituut tot stand komen: analoge publicaties (boeken, tijdschriften en ander grafisch werk), digitale publicaties (websites, cd-roms, enzovoort) en alle ‘andere’ producties (installaties, tentoonstellingen, enzovoort). Daarnaast functioneert het productiebureau als werkplaats, waarbij onderzoekers in staat worden gesteld van de aanwezige expertise gebruik te maken. Ook wat de begeleiding van onderzoekers betreft, zijn verschillende vormen van engagement denkbaar: van het verlenen van advies, het ter beschikking stellen van (aangepaste) checklists die de route per soort productie inzichtelijk maken, tot het daadwerkelijk begeleiden van onderzoekers (of het op zoek gaan naar aangepaste begeleiding buiten het productiebureau of buiten de academie). Het productiebureau fungeert als informatieknooppunt voor de organisatie. Het productiebureau inventariseert alle producties van de (adviserende) onderzoekers. Indien (adviserende) onderzoekers en technische of administratieve stafleden meer over projecten willen weten, kunnen zij aankloppen bij het productiebureau. Het productiebureau neemt ook het initiatief om werkplaatsen te betrekken bij de projecten die hun werkterrein raken. Het productiebureau bezorgt inhoudelijke en financiële projectinformatie aan de Editorial Board.

Personele versterking en herziene taakverdeling binnen het productiebureau Nadat in 2003 de diverse facetten van het publicatiebeleid van de Jan van Eyck tegen het licht zijn gehouden, is het besluit genomen om met ingang van 2004 te starten met

270

…

de rekrutering van een redacteur. Met de aanwerving van Petra Van der Jeught is de vacature ingevuld. Petra Van der Jeught is verantwoordelijk voor het redigeren van analoge en digitale publicaties van (adviserende) onderzoekers, afdelingen en/of het instituut; het coördineren en opvolgen van de externe redactie van publicaties; het begeleiden van (adviserende) onderzoekers op het redactionele vlak, specifiek ten behoeve van de realisatie van producties en het leveren van een bijdrage aan de distributie van de publicaties. Ingevolge de indiensttreding van Petra Van der Jeught zijn er nieuwe afspraken gemaakt over de taakverdeling binnen het productiebureau. Petra Van der Jeught is de eerste contactpersoon inzake publicaties en begeleidt de tekstredactie. Jo Frenken staat in voor de uitwerking van de productie van het drukwerk en voor het maken van de begroting. Hij begeleidt tevens de digitale producties (inclusief de website van de academie). Winnie Koekelbergh coördineert de realisering van de andere producties. Winnie Koekelbergh stelt de agenda van de Editorial Board op. Jo Hardy is belast met diverse logistieke zaken, waaronder het voorraadbeheer van de publicaties.

Projectmanagement inzake onderzoeksprojecten In het najaar van 2004 zijn er afspraken gemaakt over het projectmanagement. De projectmanager is de contactpersoon in de academie voor de adviserende onderzoeker, verleent inhoudelijke en organisatorische ondersteuning aan de adviserende onderzoeker en staat in voor het beheer, de stoffering en de ontsluiting van het discours over het project, met name op de aan het project gerelateerde webpagina’s. Petra Van der Jeught, Winnie Koekelbergh en Kim Thehu zijn aangewezen als projectmanagers.

Evaluatie producties De evaluatie, zowel inhoudelijk als organisatorisch en bud-

organisatie_productiebureau

271

gettair, vormt het sluitstuk van het projectmanagement. Tot nu toe vond de evaluatie op een informele manier plaats, of met het oog op een nieuwe activiteit, of helemaal niet. Kennis en inzichten zowel op het gebied van organisatie en productie als wat betreft inhoud kunnen behouden worden door op een constructieve manier te evalueren. De volgende procedure is afgesproken: de Editorial Board of de afdeling wijst bij aanvang van een project een persoon aan die het project vanaf een afstand volgt. Dit kan een (adviserend) onderzoeker of een externe persoon zijn. Hij/zij staat buiten het project en heeft voldoende tijd om erop te reflecteren. Na afloop van het project organiseert deze persoon een evaluatiebijeenkomst.

272

organisatie_interne en externe communicatie

Algemeen Kim Thehu verzorgt de verslaggeving van de vergaderingen met onderzoekers, adviserende onderzoekers en personeel, de interne communicatie, de coördinatie van de werving van onderzoekers en de publieke relaties (inclusief de redactie van de website). Kim Thehu staat ook in voor de ondersteuning van de directeur. De Engelse vertaling en de redactie van de interne en externe communicatie worden verricht door Dorrie Tattersall.

Interne communicatie Na de vergaderingen van de Policy Board en de Editorial Board worden de notulen en de mededelingen gemaakt. De Engelse vertaling van de mededelingen wordt binnen een week verspreid.

Institutionele communicatiemiddelen De programmabrochure – een overzicht van de curricula en onderzoeksprojecten van de (adviserende) onderzoekers en technische/administratieve stafleden, beschikbaar vanaf de openingsweek van het academisch jaar – is in 2004 ontworpen door Min Choi en Sulki Choi. Ook het jaarverslag, toegestuurd aan de institutionele partners van de academie, is in 2004 ontworpen door Min Choi en Sulki Choi. De rekruteringscampagne (advertenties, poster, aanmeldingswebsite) is ontworpen door Vinca Kruk en Adriaan Mellegers.

Schrijfwijzer Verschillende communicatiemiddelen binnen de academie (waaronder de database van het documentatiecentrum, het jaarverslag, de programmabrochure, de website, het weekprogramma, enzovoort) worden ingezet om informatie te verstrekken over de diverse producties van het instituut. Naar aanleiding van de bouw van de nieuwe database voor het documentatiecentrum en het jaarverslag 2003 is een

…

273

schrijfwijzer geformuleerd. Het doel van deze schrijfwijzer is om eenheid aan te brengen in de notatie van informatie.

Externe communicatie Het weekprogramma wordt geë-maild aan externe belangstellenden. Tevens wordt uitgebreide achtergrondinformatie over programmaonderdelen digitaal verspreid. De programmaonderdelen worden aangekondigd op de website. Naar aanleiding van specifieke programma-activiteiten worden ‘gespecialiseerde’ mailinglijsten aangemaakt. In 2004 is gestart met een maandelijkse nieuwsbrief die aan externe belangstellenden wordt toegestuurd. De nieuwsbrief omvat informatie over het institutionele beleid, het aanstaande programma en de producties van huidige en voormalige onderzoekers. In 2004 is een begin gemaakt met het uitvoeren van een advertentiecampagne voor het programma. De adver-tenties, telkens in een ander lettertype, zijn ontworpen door Min Choi en Sulki Choi. Er is wekelijks geadverteerd in de Maastrichtse Week-in-week-uit en Observant, tweemaandelijks in De Witte Raaf, Metropolis M en viermaandelijks in Mozaïek. Getracht wordt zoveel mogelijk achtergrondinformatie bij de activiteiten ter beschikking te stellen via de website en persberichten. De campagne is succesvol gebleken: meer externen hebben activiteiten bijgewoond.

Website In 2004 is de nieuwe website online gegaan. De opzet en de vormgeving sluiten aan op het heterogene programma van de academie. Ten eerste worden internen en externen geïnformeerd over het programma, de faciliteiten en het beleid. Op de tweede plaats, maar zeker niet minder belangrijk, biedt de website (adviserend) onderzoekers een platform om onderzoek en producties te publiceren. De website is bij uitstek een medium om projecten te ontsluiten, te presenteren

274

…

en daarmee intern en extern discussie op te roepen. Ten derde wordt aandacht besteed aan alumni. Tenslotte dient de website een intern doel, zoals bijvoorbeeld het ontsluiten van de bibliotheek. De website is een portaal, een ruimte-tijd combinatie waarin diverse activiteiten tegelijkertijd plaatsvinden met elk een eigen inhoud en vorm. De nieuwe website is ontworpen door Min Choi en Sulki Choi.

Adressenbestand In 2004 is een nieuw adressenbestand ontwikkeld. Het oude adressenbestand hield een aantal problemen in: er waren geen koppelingen tussen het adressenbestand en diverse functies in de academie (boekhouding, bibliotheek, afdelingssecretariaat); er waren geen criteria gedefinieerd om een adres aan een categorie te koppelen; relevante zoekoperaties waren niet uitvoerbaar en het adressenbestand omvatte vele dubbele en ook vele foutieve adressen. In het nieuwe adressenbestand heeft elke geadresseerde een unieke code zodat dubbele adressen niet meer mogelijk zijn. Daarnaast is het mogelijk om geadresseerden te differentiëren. Tot slot is het adressenbestand gekoppeld aan de algemene administratie, de onderzoekersadministratie en de distributiedatabase. Thuur Menger is verantwoordelijk voor de invoer van de adressen. In 2004 zijn alle reacties op de speciale ‘database update’-mailing ingevoerd. Daarnaast zijn adressen uit het oude bestand geselecteerd om in het nieuwe bestand in te voeren.

Distributie In 2004 is het beleid inzake de productie, voorraadbeheer en distributie van publicaties geherdefinieerd. De verantwoordelijkheden op het vlak van het productiebureau (Jo Frenken), het voorraadbeheer (Jo Hardy), de distributie (Kim Thehu) en de facturering (Martin Dassen) zijn duidelijk omschreven. Belangrijke beslissingen betreffen onder meer het inrichten van een opslagruimte in de voormalige drukkerij,

organisatie_interne en externe communicatie 275 het koppelen van de voorraaddatabase aan het adressenbestand, het inrichten van een verkooppresentatie bij de receptie, een standaardverdeling voor de interne distributie en een vereenvoudigde bestel- en betalingsprocedure. Rekening houdend met de ‘heterogeniteit’ van de producties van de Jan van Eyck is de kern van het distributiebeleid een geringere afhankelijkheid van de bestaande distributeurs en een specifieke distributie op thema en doelgroep per project. De Jan van Eyck richt zich immers vaak op perifere gebieden, zowel thematisch als wat het publiek betreft. De onderzoeker wordt actief betrokken bij de distributie. Er is een begin gemaakt met het opbouwen van een distributienetwerk. Stagiaire Lonneke van Heugten heeft een overzicht gemaakt van boekhandels in Nederland die mogelijk geïnteresseerd zijn in de boeken van de Jan van Eyck. Aan deze zaken is informatie toegestuurd en in sommige gevallen is er een afspraak gemaakt. Ook zijn er acties opgezet in relatie tot specifieke publicaties (zoals D, Proceeding #1: Dakar 519/05/2002, Diagonal. Essays on contemporary Cuban art,…). Naast het distributieplan inzake publicaties is in 2004 een notitie geformuleerd met het oog op de optimalisering van de distributie van tijdgerelateerde mediaproducties. Het plan omvat een verzendings- en uitnodigingsbeleid, en de voordracht van producties aan festivals en distributie-instituten.

Bewegwijzering In 2003 heeft de academie de Gemeente Maastricht verzocht om opgenomen te worden in de voetgangersbewegwijzering. Op basis van de overhandigde documentatie hebben de bevoegde ambtenaren (afdeling Stedelijke Inrichting) geconstateerd dat de Jan van Eyck Academie als culturele instelling een programma realiseert met een publiek aantrekkende openbare functie. In 2004 is de bewegwijzering binnen de stadsgebieden Vrijthof en Jekerkwartier gerealiseerd.

276

organisatie_administratie

Algemeen De administratie, beheerd door Martin Dassen, Thuur Menger en Yvonne Pluimakers, behartigt de personeels- en financiële zaken voor de technische, artistieke en administratieve stafleden en (adviserende) onderzoekers. Martin Dassen verzorgt de financiële zaken. Yvonne Pluimakers staat in voor de personeelszaken en de ondersteuning van de adjunct-directeur. In het voorjaar verrichtte Stefanie Timp receptietaken, op basis van een tijdelijke projectdetachering.

Personele versterking Als gevolg van de verkorte werktijden en het daarop aangepaste takenpakket van Martin Dassen en Yvonne Pluimakers is in 2003 beslist om een bijkomende administratieve medewerker aan te trekken. Carla van Zeventer vult per 1 mei 2004 de 40%-vacature in van financieel medewerker. Als medewerker op de administratie houdt zij zich voornamelijk bezig met de debiteuren- en crediteurenadministratie; het coderen en verwerken van boekingen; de specifieke projectadministraties en rapportage daarvan; het leveren van een bijdrage aan de financiële verslaglegging en de jaarafrekening.

Financiële zaken en administratie Per 1 januari 2004 zijn de personeelskosten omgezet naar de in 2003 ingevoerde nieuwe structuur van de begroting.

Crediteurenadministratie Inzet van het beleid is voortaan om de inkoop van dezelfde diensten te bundelen. Aanverwante goederen worden bij dezelfde leverancier gekocht. Een voldoende groot omzetvolume wordt op die manier gecreëerd zodat kortingen en sponsoring kunnen worden bedongen. Met bedrijven waar – doorgaans – een aankoop wordt behaald van €2.000 of meer, wordt bekeken of er een staffelkorting is te verkrijgen op basis van de feitelijk gerealiseerde omzet. De selectie van de leveranciers heeft zich eind 2004 toegespitst op de ICT-invester-

organisatie_administratie

277

ingen (computer, audio, video), de materiaalwerkplaatsen en de hotelreserveringen. Met overige bedrijven worden in 2005 afspraken gemaakt.

Herijking procedures Na overleg met de administratie is besloten om een aantal procedures te herzien. Het aantal kastransacties wordt teruggedrongen. De academie voert voortaan een restrictief beleid met betrekking tot contante betalingen waaronder het verstrekken van voorschotten. De declaratie van onkosten door personeel en (adviserende) onderzoekers wordt gestroomlijnd door een andere uitbetalingsregeling te hanteren.

278

organisatie_catering en schoonmaak

Catering Wil Engelen, Petra Kuhlman en José Nievergeld staan in voor de catering.

Hygiënecode De kantine is door de Keuringsdienst van Waren aangemerkt als een horecagelegenheid. Dat betekent dat er volgens de Hygiënecode voor de horeca gewerkt dient te worden. Van een op de Jan van Eyck Academie afgestemde hygiënecode is in 2004 werk gemaakt. De ingangsdatum van de hygiënecode is 1 januari 2005. Per deze datum worden alleen goederen betrokken van leveranciers die schriftelijk verklaren te werken volgens deze hygiënecode.

Prijzen In 2004 zijn de prijzen van eetwaren bijgesteld. Het bepalen van de prijzen gebeurde te vaak ad hoc en niet evenwichtig. Met ingang van 1 januari 2005 worden de eetwaren minimaal tegen kostprijs aangeboden, met een geringe toeslag voor algemene kosten. Bij ‘min of meer’ vergelijkbare artikelen wordt dezelfde prijs gehanteerd.

Consumptiebonnen Bij openingen, launches, activiteiten worden in 2004 voortaan bonnen gebruikt. Uitgezonderd zijn consumpties bij de einden openingsactiviteit.

Schoonmaak Tonny Lindt staat in voor de schoonmaak.

organisatie_personeel

279

Uittrederegeling Het personeel van de academie heeft een relatief hoge gemiddelde leeftijd. In enkele jaren komt de academie daarom voor de keuze te staan van behoud van kennis en vernieuwing van functies. De academie ziet twee mogelijkheden om de kennis en contacten van de technische en administratieve staf over te dragen aan jongeren: werktijdvermindering van oudere personeelsleden en het tijdig werven/inhuren van bijkomende expertise. Er is beslist om voor werknemers vanaf de 57-jarige leeftijd, op vrijwillige basis, werktijdvermindering mogelijk te maken. De academie stortte in 2003 en 2004 de inhoudingen in een vervangingsfonds. Het vervangingsfonds is bedoeld om knelpunten in de bezetting op te lossen die door deze uittrederegeling ontstaan.

Verlofsparen Personeelsleden kunnen middelen inzetten voor een verlofregeling. Bronnen die kunnen worden aangewend voor verlofsparen zijn de vakantie-uren, overwerk en andere opgebouwde compensatie-uren. De maximum duur van het te sparen verlof is een jaar en de aaneengesloten periode waarover verlof kan worden opgenomen bedraagt minimaal twee maanden en maximaal een jaar.

IKAP-regeling Het personeel kan een keuze maken om geldbronnen geheel of gedeeltelijk te benutten voor fiscaal gefaciliteerde doelen. In dit kader worden de volgende bronnen aangemerkt: de vergoeding voor meer gewerkte uren, de vakantie-uitkering, de tegemoetkoming in de ziektekosten, de eindejaarsuitkering, een eenmalige toeslag, de vergoeding voor verlaging van vakantie-uren of de vergoeding voor overwerk. De bronnen kunnen dan worden ingezet voor de volgende doelen: vergoeding voor de aanschaf van een pc en/of daarbijbehorende randapparatuur (in augustus 2004 is deze toepassing afge-

280

…

schaft), de verstrekking van een fiets voor woon-werkverkeer, vermindering van de ouderbijdrage voor kinderopvang, belastingvrije vergoeding voor studie, cursussen en vakliteratuur, opbouw van een individuele oudedagsvoorziening en aanvullende vergoeding kosten woon-werkverkeer. Winnie Koekelbergh en Kim Thehu hebben in 2004 gebruik gemaakt van deze IKAP-regeling.

Telewerkregeling Voor het personeel dat werkzaam is op telewerkbasis kan onder voorwaarden in een periode van vijf jaar de inrichting van de telewerkruimte ten dele worden vergoed. Deze vergoeding maakt deel uit van de algemene telewerkregeling die de academie heeft ingevoerd.

Overwerkregeling De overwerkregeling is nader gespecificeerd. Van overwerk is sprake indien het personeelslid op een dag de voor hem vastgestelde werktijd overschrijdt. Bij inschakeling tijdens het weekend geldt de overwerkregeling altijd.

Onregelmatigheidstoeslag Personeel dat regelmatig wordt ingeschakeld buiten de reguliere werktijden komt in aanmerking voor de onregelmatigheidstoeslag. Deze toeslag is bedoeld voor structureel afwijkende werktijden buiten de reguliere tijden.

Ziekteverlofprocedure Het personeel is geïnformeerd over de herziene ziekteverlofprocedure. De procedure beoogt een accurate informatie aan collega’s en onderzoekers, en een efficiënte opvolging van het dossier van zieke personeelsleden.

Afspraken bij calamiteiten De afspraken met betrekking tot de beschikbaarheid van personeel in geval van calamiteiten na de werktijd zijn hernieuwd. Pierre Bonten, een voormalig personeelslid, is gevraagd om bijkomend contactpersoon te zijn bij ‘calamiteiten’.

…

281

Protocollen bij vertrek en bij start van nieuw personeel Er zijn protocollen opgesteld betreffende zaken waaraan gedacht dient te worden bij het vertrek van personeelsleden en bij de start van nieuwe personeelsleden. Yvonne Pluimakers coördineert deze zaken.

Mutaties/vacatures Claudia Hardi is in 2004 op freelance basis aangesteld om Jouke Kleerebezem te assisteren bij UbiScribe, het project over on-line publiceren. Monique Notermans vult per 1 mei 2004 de 60%-vacature in van bibliotheekassistent. Carla van Zeventer vult per 1 mei 2004 de 40%-vacature in van financieel medewerker. De projectdetachering van Stefanie Timp bij de receptie werd per 29 mei beëindigd. Met ingang van 1 juni 2004 is met Frank van Helfteren een regeling getroffen waarbij, na een periode van 2 jaar ziekteverlof, zijn arbeidsovereenkomst op neutrale gronden en met wederzijdse instemming, is ontbonden. Petra Van der Jeught vult per 15 augustus 2004 de vacature in van redacteur/redactionele begeleider. Petra Van der Jeught wordt medewerker van het productiebureau en zal vijf dagen per week werkzaam zijn. Met Madeleine Bisscheroux is in december 2004 een definitieve regeling getroffen waarbij, als gevolg van gezondheidsklachten, haar arbeidsuren zijn teruggebracht van 32 naar 24 uur.

Contract stagiairs Er is een contract opgesteld voor stagiairs aan de academie. Het contract voorziet in duidelijke afspraken tussen de academie, de stagiair en de onderwijsinstelling in kwestie. Van een stagiair wordt verwacht dat hij/zij na afronding van de

282

…

stage een verslag inlevert.

Stageprojecten In 2004 zijn diverse stageprojecten opgezet. In het afdelingssecretariaat werd Madeleine Bisscheroux geassisteerd door Ilona Wijnsma, student Culturele Sociale Vorming, en Steffie Padmos, student Wetenschappelijk tekenen. Met betrekking tot het symposium Innovative game design is een stageproject opgezet met Annemie Moesen, student Cultuurwetenschappen (Universiteit Maastricht). Het project betreft de aanmaak van een website en de ondersteuning van de promoting van het symposium. Voor het project Trichtlinnburg, begeleid door Hinrich Sachs, is Lonneke van Heugten als stagiair aangesteld. Daarnaast leverde Lonneke van Heugten ondersteuning aan Kim Thehu bij het uittekenen van het distributiebeleid. Voor het project Publications & resonances, geïnitieerd door Johan Deumens en handelend over de kunstenaarsboekenproductie in de Jan van Eyck, is een team van vier stagiaires in 2003 en 2004 werkzaam geweest: Geertje Brouwers, Karen Cheung, Marjon Meijer en Maaike van Stolk, studenten Cultuurwetenschappen (Universiteit Maastricht). Primaire doelstelling van de stage was het praktisch coördineren van, alsmede het redigeren van casestudies en het documenteren van het proces voor toekomstige doeleinden.

EHBO De EHBO-medewerkers zijn Ron Bernstein, Thuur Menger, Yvonne Pluimakers en Leon Westenberg. Met ingang van 2004 worden de EHBO-herhalingscursussen tot de werktijd gerekend.

Personele bezetting Op elke maandagmiddag werd een gezamenlijke lunch aangeboden aan het personeel, de (adviserende) onderzoe-

organisatie_personeel

283

kers en de gasten. Alle personeelsleden, inclusief de parttime personeelsleden, zijn aanwezig in de academie op maandag.

Deskundigheidsbevordering De academie stimuleert initiatieven op het gebied van deskundigheidsbevordering, die in relatie staan tot de werkplek. In 2004 werden de volgende initiatieven van personeelsleden en onderzoekers ondersteund: — cursus Redactionele vaardigheden: Winnie Koekelbergh en Kim Thehu; — workshop SonicActsX: Berto Aussems; — cursus NCC/IBL: Annet Perry-Schoot Uiterkamp; — cursus PICA: Monique Notermans; — seminar Levensloopregeling en WAO-wetgeving: Yvonne Pluimakers en Laurens Schumacher; — seminar Adobe Software: Jo Frenken; — workshop Certified PDF: Jo Frenken; — cursus Effectief telefoneren: Thuur Menger; — workshop Kunstenaarsmaterialen: Ron Bernstein; — cursus Nederlands: Zuzana Lapitková; — cursus Video voor onderzoekers, onder leiding van James Duesing; — workshop Scanning voor onderzoekers, onder leiding van Paul Maas.

Dienstreis Van 3 tot 11 oktober nam Koen Brams deel aan een door de Mondriaan Stichting georganiseerde reis naar Egypte, Jordanië en Libanon.

284

organisatie_overleg en lidmaatschappen

Overleg De directies van de Jan van Eyck Academie en Academie voor Beeldende Kunst te Maastricht hebben zich uitgesproken voor een nauwere samenwerking. In 2004 is overleg gevoerd over de ontwikkeling van een artistiek programma met een toegevoegde waarde voor zowel de Academie voor Beeldende Kunst als voor de Gemeente Maastricht. Eerste uitkomst hiervan was een workshop voor studenten van de Academie voor Beeldende Kunst, verzorgd door de onderzoekers Lina Issa en Iratxe Jaio. Op lokaal niveau is door Kim Thehu deelgenomen aan het VVV-cultureel overleg in de gemeente Maastricht. Op provinciaal niveau hebben Kim Thehu en Jouke Kleerebezem deelgenomen aan het provinciaal vormgevingsdebat.

Lidmaatschap De Jan van Eyck Academie was in 2004 lid van: — Kunsten ’92; — Res Artis, international association for artists in residencies and programmes. Laurens Schumacher nam deel aan de tweejaarlijkse General Meeting. — IHOL: een bibliotheeknetwerk van onderwijs- en andere culturele instellingen in Limburg. Het contract werd voor de periode 2005–2007 verlengd; — SSHM – de Stichting Studenten Huisvesting Maastricht.

financiën_algemeen

285

Het beleid is gericht op de verhoging van de budgetten voor de ontwikkeling van het artistiek beleid. De projecten waarbij allianties werden gesloten met derde partijen zorgden voor extra inkomsten. Het beleid ten aanzien van de heffing van inschrijfgelden is gewijzigd door de proactieve selectie. Bij deze projecten worden geen inschrijfgelden meer geheven en geen individuele productiebudgetten toegekend. Onvoorziene kostenstijgingen hebben betrekking op WAOheffingen, als gevolg van een stijging van de gedifferentieerde WAO-premie, een stijging van energielasten, hogere kantinekosten door een stijging van het aantal activiteiten.

Exploitatiesubsidie

De totale exploitatiesubsidie bedraagt €1.958.261, conform de toezegging in het kader van de kunstenplanperiode 2001–2004. Dit bedrag is inclusief de overheidsbijdrage in de arbeidskostenontwikkeling en exclusief de subsidie van €489.873 voor stipendia.

Volmacht De tussen het bestuur en de directie afgesproken volmachtregeling, voor vertegenwoordiging van de stichting, is geregistreerd bij de Kamer van Koophandel.

286

financiën_inkomsten

Appartementen In 2004 is een plan opgesteld om bijkomende inkomsten te putten uit de verhuur van de appartementen. In perioden dat een druk programma wordt afgewerkt, wordt terughoudend met verhuur omgegaan. Ten opzichte van de huidige situatie wordt er echter ook in deze perioden actiever aan verhuur gedaan. In perioden dat in de academie minder geprogrammeerd wordt, zal een actief verhuurbeleid worden gevoerd. De huurders worden gezocht binnen het netwerk van de academie. Op korte termijn zijn er vervangingsinvesteringen te verwachten. Bovendien worden de appartementen opnieuw getoetst aan geldende veiligheidsvoorschriften.

Subsidiëring en sponsoring van projecten: algemeen De subsidie- en sponsormogelijkheden zijn in 2004 verder in kaart gebracht. De fondswerving wordt gestart na de inhoudelijke goedkeuring van een project of productie door de Editorial Board of de afdeling. In de Policy Board en in de Editorial Board wordt telkens een overzicht gegeven van de stand van zaken betreffende fondswerving voor projecten en distributie van producties. Doel is informatie-uitwisseling en kennisoverdracht over de mogelijkheden van fondswerving en distributie. De fondswerving wordt gecoördineerd door Laurens Schumacher. De distributie wordt gecoördineerd door Kim Thehu.

Subsidiëring en sponsoring van projecten: overzicht van de fondswerving voor projecten van onderzoekers en/of de academie In 2004 zijn fondswervingsacties opgezet voor de volgende projecten: — Hubert Czerepok, Art world career game. Er zijn contacten gelegd met drie bedrijven die spelen maken: Ravensburger,

…

—

—

—

—

—

287

Jumbo Games en Holbox. Het sponsoringsdossier is nog niet gefinaliseerd. Symposium Ending up with religion again? Instituut Heyendaal in Nijmegen heeft 30% van het budget bijgedragen. Met hotels werd met succes overleg gevoerd over een package deal. Een subsidieaanvraag is positief beoordeeld door de Provincie Limburg. On the television work of Jef Cornelis. In 2004 is de voorbereiding begonnen van een EU-aanvraag voor het project omtrent het televisiefilmwerk van Jef Cornelis. Daarover is overleg gevoerd met CCP (Cultureel Contact Punt) dat verbonden is aan SICA (Stichting Internationale Culturele Activiteiten). In 2004 kon de aanvraag niet worden gefinaliseerd. Het lezingenprogramma dat in 2004 is gerealiseerd, is gesubsidieerd door de Provincie Limburg. Yolande Harris, Meta-Orchestra. Een subsidie-verzoek, ondersteund door de Jan van Eyck Academie en Stichting Intro/In situ, is gericht aan het Fonds voor de Scheppende Toonkunst. Deze aanvraag is afgewezen. Museum Het Domein (Sittard) heeft voor het project twee beamers ter beschikking gesteld. Een subsidieaanvraag is positief beoordeeld door de Provincie Limburg. Jouke Kleerebezem, UbiScribe. Met een doelsubsidie van de Mondriaan Stichting kon in 2003 hard- en software voor dit online-publicatieproject worden aangeschaft. De Provincie Limburg heeft besloten om de promotie voor dit project te ondersteunen. David Küenzi, I just saved your life. Nadat de productie was afgerond, zijn subsidieaanvragen ingediend bij de Provincie Limburg en de Gemeente Maastricht voor het ondersteunen van de presentatie van de film. De Provincie Limburg heeft besloten het project financieel te onder-

288

—

— —

—

—

—

—

—

…

steunen. De gemeentelijke adviescommissie heeft negatief geadviseerd. De betreffende commissie heeft geadviseerd om samen te werken met een specifiek programma, Kaleidoscoop. Sarah Leisdovich, Revisited: 24 houses. In 2003 is een subsidieaanvraag ingediend bij het Vlaams Audiovisueel Fonds met betrekking tot de productiekosten van haar film. In 2004 heeft het Vlaams Audiovisueel Fonds een negatief advies uitgebracht. Lucia Macari, Hip hop on bones. Kidnap Records (Amsterdam) heeft financieel bijgedragen in dit project. Micropolis. De Gemeente Leuven heeft bijgedragen in de kosten van het onderzoek naar de communicatiestrategieën van de culturele instellingen in de stad Leuven. Symposium Museum in ¿Motion? Voor dit symposium, een co-organisatie van Museum Het Domein (Sittard), de Vakgroep Architectuur & Stedenbouw van de Universiteit van Gent en de Jan van Eyck Academie, werd een subsidieaanvraag positief beoordeeld door de Mondriaan Stichting en de Provincie Limburg. Symposium 19 th century photography. City walls. De Hogeschool Sint-Lukas te Brussel is opgetreden als coproducent. Een subsidieaanvraag is positief beoordeeld door de Provincie Limburg. Charles Nypels Stichting. Binnen het kader van de samenwerking met de Charles Nypels Stichting is een ‘huisstijl’-project ontwikkeld door Annelys de Vet. Het betreft een specifiek vormgevingsproject. Drukkerij Rosbeek heeft de productie financieel gefaciliteerd. Hinrich Sachs, Designing truth. Dit project is tot stand gekomen in samenwerking met Casco (Utrecht). Casco draagt financieel bij in het realiseren van deze film. Filiep Tacq, The tomorrow book. Charles Nypels lectures.

financiën_inkomsten

289

Een subsidieaanvraag is positief beoordeeld door de Provincie Limburg. — Trichtlinnburg. Drie partners (Kunstverein Salzburg, Centre for Contemporary Art (Tallinn) en de Jan van Eyck Academie hebben in 2003 een subsidieaanvraag bij de EU ingediend. In 2004 oordeelde de EU positief over het project. Het project bestrijkt de periode van 1 september 2004 tot 1 september 2005. De Salzburger Kunstverein is de centrale coördinator van Trichtlinnburg. De Gemeente Maastricht en de Provincie Limburg ondersteunden een eerste publieke presentatie van Trichtlinnburg in Café Zuid op 12 en 13 november 2004.

290

financiën_besparingen

Om de inkomensvoorziening voor de onderzoekers mogelijk te maken heeft de academie in 2004 een ingrijpend besparingsplan afgekondigd. Maatregelen betreffen de volgende onderwerpen: afschrijvingen, afval, energie, financieel beheer, infrastructuur, kantinebeheer, kopieer- en printkosten, mailings, materialen, personele kosten, publiciteit, telefonie en werkplaatsen. De voorstellen zijn voor de verschillende onderdelen concreet en in detail uitgewerkt.

financiën_exploitatie en toelichting

291

Grondslagen voor de waardering van activa en passiva en de resultaatbepaling 2004

Algemeen De grondslagen die worden toegepast voor de waardering van activa en passiva en de resultaatbepaling zijn gebaseerd op historische kosten. Voorzover niet anders is vermeld, worden activa en passiva opgenomen tegen nominale waarde. De opbrengsten en kosten worden toegerekend aan de periode waarop zij betrekking hebben.

Materiële vaste activa De gebouwen en terreinen, verbouwingen/installaties en inventaris worden gewaardeerd tegen aanschafprijs. De afschrijvingen worden berekend als een percentage over de aanschafprijs volgens de lineaire methode op basis van de economische levensduur. De volgende afschrijvingspercentages worden hierbij gehanteerd: — Bedrijfsgebouwen: 2,5% — Terreinen en ondergrond gebouwen: geen afschrijving — Verbouwingen en installaties: 10% — Inventarissen: 10% en 331/3% In het jaar van aanschaf wordt de afschrijving bepaald op de helft van het reguliere percentage. Inventaris met een aanschafwaarde minder dan €2.500 wordt in zijn geheel in het jaar van aanschaf afgeschreven.

Vorderingen Vorderingen worden gewaardeerd op de nominale waarde onder aftrek van een voorziening voor oninbaarheid.

Voorzieningen De voorziening voor personeel houdt verband met de geschatte kosten van langdurig ziekteverlof. Voor verwachte kosten inzake groot onderhoud van panden, verbouwingen en installaties en dergelijke wordt eveneens een voorziening

292

financiën_exploitatie en toelichting

gevormd. Genoemde voorzieningen worden gewaardeerd tegen nominale waarde.

financiën_balans

293

Balans per 31-12-2004 Debet — Vaste activa — Vlottende activa Totaal Credit — Eigen vermogen — Voorzieningen — Langlopende schulden — Kortlopende schulden Totaal

2004

2003

583.497 603.865 ______ € 1.187.362

651.399 469.380 ______ 1.120.779

238.282 46.250 270.009 632.821 ______ € 1.187.362

266.418 69.228 308.179 476.954 ______ 1.120.779

Staat van baten en lasten over 2004 Baten — Subsidie — Overige inkomsten Totaal Lasten — Beheer — Activiteiten — Rente Totaal Saldo

2004

2003

2.448.133 202.923 ______ € 2.651.056

2.421.098 168.540 ______ 2.589.638

626.720 2.049.258 3.214 ______ € 2.679.192

707.076 1.909.634 2.087 ______ 2.618.797

€

-28.136

-29.159

294

infrastructuur_huisvesting

Algemeen Met betrekking tot de infrastructuur doen zich een aantal problemen voor, waaronder ruimtegebrek en ARBO-eisen. Besloten is om deze problemen op te lossen binnen het bestaande gebouw. Overwegingen daarbij zijn dat het gebouw van architect Peutz beeldvormend is en de locatie – in het centrum van Maastricht en in de nabijheid van andere culturele instituten – uitstekend. In het licht van deze principiële keuze voor het bestaande gebouw is een stappenplan opgesteld dat tevens als richtsnoer dient bij tussentijdse infrastructurele aanpassingen.

Studio’s Afgesproken is dat tweemaal per jaar comfortverhogende ingrepen in de studio’s kunnen worden verzorgd.

Investeringen huisvesting Tijdens de zomerperiode zijn infrastructurele ingrepen in het gebouw gerealiseerd. De collectie van het Bonnefanten is ondergebracht in een ruimte die niet langer dienst doet als studio. In de voormalige drukkerij is een voorziening getroffen voor de opslag van de voorraad publicaties. De voorraad is op jaartal geordend waardoor een efficiënt beheer van de voorraad mogelijk wordt. De (bulk)kopieermachine is in een aparte ruimte geplaatst waar de voorzieningen (werkruimte, luchtverversing) beter zijn. Bij de achteruitgang van het appartement Tongersestraat 37 is het dak gerepareerd vanwege klachten over lekkages in de houtwerkplaats. Raamkozijnen werden in een studio en in een kantoor aangepast en defecte raamjaloezieën zijn vervangen.

Energie Na een prijsvergelijking is besloten het contract voor energielevering door de Nutsbedrijven met een jaar te verlengen tot en met 31 december 2005.

infrastructuur_faciliteiten

295

Algemeen De technische stafleden formuleren investeringsvoorstellen die gebaseerd zijn op de toekomstvisies van de werkplaatsen. Hieronder vallen: een (meerjaren)visie op het investeringsbeleid op basis van de nieuwe ontwikkelingen in het vakgebied en de samenhang van de investeringen met andere werkplaatsen. Voordat de directie een definitieve beslissing neemt over de investeringen, vindt overleg plaats met de artistieke staf. Vervolgens wordt de beslissing van de directie toegelicht aan alle betrokkenen. Vanaf 2004 wordt geprobeerd voordeel te halen uit kortingen, sponsoring en subsidies.

Investeringen apparatuur 2004

Er is in totaal voor €81.667 aangevraagd. Daarvan is €26.552 goedgekeurd. In de video- en audiostudio zijn een Camcorder DVCAM en twee Sennheissers radiomicrofoons aangeschaft; bij de administratie een faxmachine; en in de materiaalwerkplaats pallet- en platenwagens. In de laatste werkplaats is ook een onderafzuigtafel geïnstalleerd als bescherming tegen dampen die tijdens de productie vrijkomen. Enkele investeringen hebben betrekking op ARBO-zaken en worden uit het ARBO-budget betaald. Met betrokkenen is vervolgens overleg gevoerd over de voorstellen, die tot aanvullingen op het investeringsplan hebben geleid. Aanvullende investeringen betreffen computers voor de directieassistent en het onderzoekerssecretariaat, onder meer in verband met de ontwikkeling van het adressenbestand. Het draadloos (internet)netwerk is met twee airport basisstations uitgebreid naar vier waardoor overal in de academie draadloos kan worden gewerkt. Uit veiligheidsoverwegingen wordt de toegang tot deze stations afgeschermd. In de bibliotheek zijn twee internetstations ingericht. In de kantine is de ijskast vervangen. In aanvulling op het investeringsplan is beleid uitgezet inzake soft-

296

infrastructuur_faciliteiten

ware. Besloten is om halfjaarlijks (in januari en juni) een update plaats te laten vinden van de software. Voor 2004 geldt een budget van €7.500 als uitgangspunt. Er is een contract getekend met Surfnet, een nationale in- en verkooporganisatie op het gebied van software, specifiek voor onderwijsen andere non-profit instellingen. Na registratie en betaling van het jaarlijks abonnement kunnen zowel de academie als onderzoekers en personeel software bestellen met grote korting (tot 65% korting op de consumentenprijs). Onderzocht wordt of Surfnet via haar dochtermaatschappijen de internetconnectiviteit van de academie kan verbeteren.

Investeringen apparatuur 2005 In afwachting van de subsidietoekenning 2005–2008 is er geen oproep uitgegaan voor investeringen in 2005. De termijn van indiening van investeringsvoorstellen is bepaald op 15 januari 2005.

Drukpers De door de academie aan de Gerrit Rietveld Academie overgedragen offsetpers is in Amsterdam opnieuw geïnstalleerd. De afspraak om op projectbasis samen te werken is herbevestigd door de Gerrit Rietveld Academie.

Calamiteitenfonds De academie beschikt over een calamiteitenfonds, bedoeld voor duurdere reparaties van machines of het opvangen van (grotere) uitgaven als gevolg van onvoorziene gebeurtenissen.

bijlagen_personeels formatie 2004 Directie

297 02,0

Koen Brams, directeur Laurens Schumacher, adjunct-directeur

Adviserende onderzoekers

03,82

Orla Barry Norman Bryson Sabeth Buchmann Wim Cuyvers Linda van Deursen Helmut Draxler Stephan Geene Marc De Kesel Jouke Kleerebezem Aglaia Konrad Armand Mevis Eva Meyer John Murphy Hinrich Sachs Filiep Tacq Daniël van der Velden Annelys de Vet

Directie-assistentie

01,28

Dorrie Tattersall, vertaler/redacteur Kim Thehu, directie-assistent

Administratie

03,0

Martin Dassen, financiën Thuur Menger, receptie Yvonne Pluimakers, personeel Stephanie Timp, oproepkracht receptie Carla van Zeventer, financiën

Productiebureau 03,95 Jo Frenken, publicaties Jo Hardy, medewerker productiebureau en programma

298

…

(ID-baan) Petra Van der Jeught, redacteur Winnie Koekelbergh, producties

Afdelingssecretariaat

01,8

Madeleine Bisscheroux, afdelingen Leon Westenberg, onderzoekers

Technische adviseurs

05,0

Berto Aussems René Belleflamme Ron Bernstein Math Cortlever Huub Gelissen Frank van Helfteren Frans Vos

Bibliotheek en documentatiecentrum

02,2

Annet Perry, bibliothecaris Monique Notermans, bibliotheek-assistent Armand Guicherit, documentalist

Kantine

00,8

Wil Engelen Petra Kuhlmann José Nievergeld

Schoonmaak

00,7

Tonnie Lindt

Totale aantal permanente functies

______ 24,55

bijlagen_personeels formatie 2004

299

Benoemingen Monique Notermans Carla van Zeventer Petra Van der Jeught

01.05.04 01.05.04 15.08.04

Beëindiging dienstverband Frank van Helfteren Stephanie Timp

31.05.04 31.05.04

Stagiairs Begin Lonneke van Heugten Annemie Moesen Steffie Padmos

30.08.04 06.12.04 13.12.04

Beëindiging Donja Rietdijk Karen Cheung Geertje Brouwers Marjon Meijer Maaike van Stolk Ilona Wijnsma

22.01.04 17.02.04 31.03.04 31.03.04 31.03.04 18.06.04

300

bijlagen_bestuur

Dr Jan van Adrichem Hoofd Documentatie en Onderzoek Stedelijk Museum, Amsterdam

Mr Marthe Coenegracht Secretaris Rechter, Roermond

Tijmen van Grootheest Penningmeester Voorzitter College van Bestuur, Gerrit Rietveld Academie, Amsterdam

Dr Cees Hamelink Voorzitter Em. Hoogleraar Internationale Communicatie, Universiteit van Amsterdam; Hoogleraar Media, Religie en Cultuur, Vrije Universiteit, Amsterdam

Dr Bart Verschaffel Hoogleraar Vakgroep Architectuur & Stedenbouw, Universiteit Gent en hoofddocent Universiteit Antwerpen

Dr Jaques de Visscher Hoogleraar Filosofie, departement Architectuur, Sint-Lucas Hogeschool voor Wetenschap en Kunst, Gent; hoogleraar Filosofie en Literatuur, Katholieke Universiteit, Nijmegen

bijlagen_onderzoekers 2004

301

Beeldende Kunst Armando Andrade Tudela Peggy Buth Yane Calovski Geoffrey Garrison Natascha Hagenbeek Lina Issa Iratxe Jaio Alevtina Kakhidze Johanna Kirsch David Küenzi Doris Lasch Christine Lemke Lucia Macari Gyan Panchal Ursula Ponn Stefanie Seibold Saliou Traoré Francisco Valdes

01.01.04 01.01.04 26.09.02 01.01.04 01.01.04 01.03.03 01.01.03 01.01.04 01.01.04 01.01.03 01.01.03 01.01.03 01.03.03 01.01.03 01.01.03 01.01.04 01.01.04 01.03.03

– – – – – – – – – – – – – – – – – –

31.12.05 31.12.05 25.09.04 31.12.05 31.12.05 28.02.05 31.12.04 31.12.05 31.12.05 31.12.04 31.12.04 31.12.04 28.02.05 31.12.04 31.12.04 31.12.05 31.12.05 28.02.05

01.09.03 01.06.04 01.01.03 01.03.03 01.09.03 28.12.04 01.05.02 01.09.03 01.09.03 01.05.04 01.09.04 14.04.02

– – – – – – – – – – – –

30.04.04 30.06.05 31.12.04 28.02.05 30.04.04 28.06.05 01.05.04 31.08.05 31.08.05 30.04.06 30.06.05 14.04.04

Ontwerpen Kasper Andreasen Bert Balcaen Ralph Bauer Julia Born Kristien Van den Brande Dominique Callewaert Min Choi Sulki Choi Tina Clausmeyer Marthe Van Dessel Auriea Harvey

302 Vinca Kruk Zuzana Lapitková Alon Levin Tamara Maletic Sébastien Maniglier Kobe Matthys Dan Michaelson Adriaan Mellegers Sebastián Menéndez Sabine Müller Dirk Pauwels Andreas Quednau Florencia Reina Bart Reuser Michaël Samyn Marijn Schenk Ingrid Stojnic Anne-Sofie Thomsen Toni Uroda Willem van Weelden

… 01.11.03 01.01.04 01.09.03 01.06.04 28.12.04 28.12.04 01.06.04 01.11.03 01.10.02 28.12.04 28.12.04 28.12.04 01.10.02 01.11.03 14.04.02 01.11.03 01.09.03 01.09.03 01.11.03 15.09.03

– – – – – – – – – – – – – – – – – – – –

31.10.05 30.06.05 30.04.04 31.10.05 28.06.05 28.06.05 31.10.05 31.10.05 01.07.04 28.06.05 28.06.05 28.06.05 01.07.04 31.10.04 14.04.04 31.10.04 31.08.05 30.04.04 31.10.05 15.05.04

01.10.04 01.02.04 01.01.03 01.01.04 01.01.03 01.01.03 01.10.03 01.01.03 01.01.03 01.01.04 01.01.04

– – – – – – – – – – –

30.09.05 31.01.06 31.12.04 31.12.05 31.12.04 31.12.04 30.09.05 31.12.04 31.12.04 31.12.04 31.12.05

Theorie Zafer Aracagök Monika Bakke Guy De Bièvre Gideon Boie Victoria Carolan Ole Frahm Yolande Harris Dominiek Hoens Andrea Lassalle Laurent Liefooghe Matthias Pauwels

bijlagen_onderzoekers 2004 Johannes Porsch Aarnoud Rommens Johan Schokker Sven Sterken Robrecht Vanderbeeken Ronald Van de Sompel

01.01.03 15.04.03 01.09.04 01.05.04 01.01.04 01.03.04

303 – – – – – –

31.12.04 15.04.05 30.08.06 31.12.04 31.12.05 31.12.04

304

index

…

305

306

…

…

307

308

…

…

309

310

…

index Producties – / – / – [80] 12 tongues [24, 93] 19th century city photography [22, 45-46, 254, 288] 19th century photography, a military past and the uncanny [27] A community of scoundrels [35, 242] A dummy book [84, 242] A novel of distractions [80, 242] Art world career game [241, 286] Authoring the city [16, 2128, 245, 246, 258] Authoring the city? [22] Best verzorgde jaarverslag 2004 [97] Breath-taking. Air, art, architecture [64, 241] Camouflage comics [95-96, 242] Circle for Lacanian Ideology Critique – CLiC [16, 30-36, 245, 247] Comparing the city [22, 81] Cooking as art or the return of the wild pigs [67] Cosmopolitics of Kant, Lévi-Strauss and Derrida [84, 242]

311

Cryptographic spaces and haunted places [25] Cultural index [44] D [81, 241, 275] Daniel Gil Prize [97] Deleuze cinema books [54] Designing truth [94, 242] Ending up with religion again? Christianity in contemporary political and psychoanalytical theory [3234, 242, 254, 287] Entre Deux [82] Everything must go! [67] Faciality & diagram [24] Film and biopolitic [54] Flashforward [68] Folders. Suits. Pockets. Files. Stocks [68-69] Free and indirect [55] Geographical indicators in the work of cultural policy: marketing Louvain [42] Glaspaleis Heerlen openingsprogramma [79, 241] Hip hop on bones [50, 242, 288] Hortus inclusus [90,241] Hotel Bigarre [242] I just saved your life [91, 242, 287] Information design [85, 241] Innovative game design

312 [64-65, 242, 254] Interlude: the reader’s traces [86-87, 241] Intimate histories of the colour orange: in varying shades of seriousness [69] Jan van Eyck website [90] Love goes through the stomach [55-56] Louvain now [44] Mapping conspiratorial spaces [21, 28] Meta haven: Sealand identity project [16, 22, 38-40, 153-154, 242, 246, 247] Meta-Orchestra [69-70, 173, 241, 287] Me, the big bad wolf and the radical sense of freedom [91-92] Micropolis [16, 21, 22, 4145, 246, 254, 288] Monitoring the Dordtselaan for maximum peace of mind [26] Movement [70] Museum in ¿Motion? [6163, 241, 254, 288] My city as a multi-player arena [21-22] Nachtpodium [242] Normality and control – deviance and uncontrollable

… situations [28] Ongoing dialogues. Anna Oppermann’s Ensembles and recent art [70-71] On love: a concept to analyse current cultural discontent? [31] On safety and informality [25] On the place of psychoanalysis in current political and cultural theory [31-32] On the television work of Jef Cornelis [22, 36-38, 287] Opening week 2004 [71] Paris – public space – dead-end streets [24] Patterns and forms from former socialist countries. A film by Ella Klaschka [82-83, 242] Playing TV. A game, possibly for a TV [56] Prix de Rome 2004 [98] Publications & resonances [46-47] Radio programme [92-93] Rekruteringscampagne 2004 [60] Report on body [57-58] Revisited: 24 houses [92, 242, 288] Spark! [71-72]

… Spotlight on ignored visual culture [58-59] State of emergency. Territorial identity in the post-political age [39-41] Subjective atlas of the European Union [27] Taste and values of society [23] Tender bodies [73] Tequila [42-43] The archival æsthetic in 20th century photography [59-60] The attic / bubblehead / spotter [73-74] The authorship of representation [23] The editorial policy of the Open issue on (in)security [27] The open city, or the urban logic of capitalism [87-88, 241] The reverse side of painting: Merleau-Ponty, trompe l’oeil and the phenomenology of deception [74] The spectre of the avant-garde [65-66, 241] The subversive core of urban communication management [23]

313 The tomorrow book [16, 2830, 254, 288] This is not a love letter – flyer project Seoul [26, 78-79, 241] Tirana: dwalen, dwalen / erreur, erreur [74-75] Trichtlinnburg [16, 21, 22, 24-25, 47-50, 245, 247, 254, 289] UbiScribe [16, 50-51, 287] Unbearable pleasure of lightness [75-76] Uncanny spaces along the motorway [26] Under construction [76-77] Under hypnosis [77] Urban landscapes. A pathfinder for Louvain [43-44] Uses of geographical indicators [41-42] Visualizing the visual [16, 52-53, 241, 245, 247] VPRO [242] Weather stations [25] What are you doing? [8889, 242] What Louvain is not. What Louvain is [44] When the story finishes, light sadness grasps me [89, 242] Wonen [241]

314 Personen Anastas, Ayreen [80] Andrade Tudela, Armando [117] Andreasen, Kasper [23, 4344, 141-142] Aracagök, Zafer [166] Arnarsson, Ingolfur [47] Bakke, Monika [34, 64, 7576, 166-167, 241] Balcaen, Bert [95, 142, 156] Barker, Jason [34] Barry, Judith [62] Barry, Orla [112, 224, 245] Bauer, Ralph [47, 80, 90, 142-143, 241] BAVO [23-24, 65-66, 8788, 167-168, 241] Bekaert, Geert [37, 38] Bertus, Anne [47] Biltereyst, Daniël [37] Bièvre, Guy De [70, 71-72, 168-170] Blok, Cor [47] Boeck, Lieven De [62, 82, 241] Boie, Gideon [23-24, 65-66, 87-88, 167-168, 170, 241] bolwerK [50, 148] Bongers, Bert [70] Boomgaard, Jeroen [62] Borgman, Erik [33] Born, Julia [43, 44, 143-144]

… Boullart, Karel [89] Brams, Koen [51, 109-111, 224, 239, 241, 245, 246, 247] Brande, Kristien Van den [53, 144] Breitz, Candice [49, 224] Brockelman, Thomas [33] Bruyn, Eric de [38] Bryson, Norman [59-60, 81, 160-161, 224, 247] Buchmann, Sabeth [54, 161162, 224, 247] Buden, Boris [40] Bultinck, Bert [88] Buth, Peggy [79, 117-118] Callewaert, Dominique [144] Calovski, Yane [81, 118-119, 241] Cardiff, Janet [22, 258] Carlson, David Gray [34] Carolan, Victoria [69, 79, 170-171, 241] Casco [94] Castillo Deball, Mariana [47, 81, 86, 98, 241] Cauter, Lieven De [37, 41] Cesari, Carlo [45] Chiesa, Lorenzo [34] Choi, Binna [26, 78, 241] Choi, Min [21, 25, 43, 44, 78, 85-86, 90, 97, 145, 145-

… 146, 241, 259, 272, 273, 274] Choi, Sulki [43, 44, 78, 8586, 90, 97, 145-146, 147, 241, 259, 272, 273, 274] Clausmeyer, Tina [28, 39, 53, 147] Clemens, Justin [32, 34] Collins, Nicholas [72] Coombe, Rosemary [42] Cornelissen, Johan [47] Cremers, Jeroen [81] Critchley, Simon [33] Curtis, Caroline [47] Cuyvers, Wim [24, 26, 5253, 74-75, 132, 224, 241, 247] Davidts, Wouter [37, 44, 241] Dercon, Chris [37] Dessel, Marthe Van [147148] Deumens, Johan [46] Deursen, Linda van [41, 43, 132, 135-136, 224, 246] Devens, Paul [50] Dijk, Stephan van [57] DJ-VJ Sight Club [50] Draxler, Helmut [54, 161162] Dreßen, Markus [29] Duesing, James [73, 224] Düttmann, Alexander García [33]

315 Eberhardt, Martin [55-56] Elliman, Paul [133, 246] Evers, Ingrid [45] Faller, Onno [67, 259] Felka, Rika [224] Feltham, Oliver [34] Frahm, Ole [28, 171-173, 241] Framis, Alicia [63] Franke, Anselm [40] Fransman, Peter [22, 258] Fridjonsson, Helgi Thorgils [47] Friedman, Lyat [34] Fün Design Consultancy (Cesar Garcia & Paz Martin en Johan De Wachter) [63] Gander, Ryan [98] Garrison, Geoffrey [79, 119120] Geene, Stephan [38, 54, 161-162] Gibbs, Michael [47] Goede, Jannet de [224] Gold Extra [50] Gonzalez, Asier Pérez [48, 225] Goodwill [60, 224] Gorkum, Klaas van [26, 78] Gorman, Melissa [81] Graaf, Reinier de [41] Grafe, Christophe [62]

316 Grevenstein, Alexander van [22, 82, 258] Grootenboer, Hanneke [74] Grootheest, Tijmen van [224, 236] Haak, Bregtje van der [197] Hagenbeek, Natascha [79, 92, 120-121] Hardi, Claudia [51, 281] Harris, Yolande [51, 69-70, 71, 79, 173-174, 241, 287] Harvey, Auriea [65, 148, 241] Healy, Patrick [22] Heinrich, Achim [28] Heller, Martin [49] Hever, Iris [47] Holthof, Marc [37] Hoens, Dominiek [34, 35, 88, 174-176, 241] Hohenbüchler, Christine en Irene [47] Hondt, Eric d’ [47] Hyldgaard, Kirsten [35] Impett, Jonathan [70] Issa, Lina [57-58, 92-3, 121122, 241, 284] Jacobs, Carol [224] Jacobs, Steven [37] Jaio, Iratxe [26, 78, 92-93, 122-124, 241, 284] Janssen, Servie [47] Janssens, Felix [48, 60, 224]

… Janssens, Renske [224] Jeffrey, Hillary [70] Jenniskens, Toon [45] Jonckheere, Lieven [32, 88] Joostens, Piet [88] Kakhidze, Alevtina [124] Kaspori, Dennis [197] Kesel, Marc De [31, 32, 33, 35, 163-164, 224, 237, 242, 245, 247] Keulen, Sybrandt van [8485, 242] KinematiX [50] Kinoshita, Suchan [47, 239, 245] Kirsch, Johanna [91-92, 124-125] KIWA [48] Klaschka, Ella [80, 82-83, 242] Kleerebezem, Jouke [29, 45, 51, 63, 134-135, 237, 246, 247, 284, 287] Klett, Mark [45-46] Koch, Hans [71] Kok, Elout de [224] Konrad, Aglaia [112-114, 224, 239, 245] Kravagna, Christian [62] Krese, Solvita [22, 258] Kristmundsson, Steingrimur Eyford [47] Kruk, Vinca [39, 60, 149,

… 244, 272] Küenzi, David [91, 126, 242, 287-288] Kuilman, Dingeman [197] Kuitenbrouwer, Carel [29] Küng, Moritz [44] Laermans, Rudi [37, 88] Lamers, Ine [47] Lamoureux, Johanne [62] Lapitková, Zuzana [21, 23, 149] Lasch, Doris [89, 126-127, 242] Lassalle, Andrea [55-56, 176-177] Lauwaert, Dirk [27, 37, 45, 48] Leisdovich, Sarah [92, 242, 288] Lemke, Christine [80, 127128] Lesage, Dieter [40] LettError (Just van Rossum & Erik Blokland) [29] Levin, Alon [43, 44, 150] Lialios, Christos [47, 97] Librett, Jeffrey [35] Liefooghe, Laurent [24, 89, 177] LIGNA [28, 171, 172] Loontjens, Jannah [37] Lugt, Patricia van der [224] Macari, Lucia [50, 79, 128-

317

129, 242, 288] MacCannell, Daniel [35] MacCannell, Juliet Flower [33] McGettigan, Andrew [34] McNulty, Tracy [33] Malasauskas, Raimundas [56, 81, 224] Maletic, Tamara [21, 25, 151] MAMA Showroom [63] Maniglier, Sébastien [53, 151] Margreiter, Dorit [48, 224] Marroquin, Raul [47] Marres [50] Martens, Karel [45] Matthee, Jean [32] Matthys, Kobe [42, 53, 151] Meier, Eleonora [91] Mellegers, Adriaan [39, 60, 152, 244, 272] Menéndez, Sebastián [67, 70, 78, 152] Menken, Richard [47] Meulendijks, Ingeborg [47] Mevis, Armand [41, 43, 135, 135-136, 246] Meyer, Eva [54, 55, 68, 164165, 224, 247] Michaelson, Dan [21, 25, 151, 154] Mulder, Jos [70]

318 Müller, Sabine [53, 155] Mullican, Matt [77, 224] Müller, Christian Philipp [37] Müller, Lars [29] Munk, Lilian Rösing [35] Murphy, John [82, 114, 225, 246] Narkevicius, Deimantas [225] Next Architects (Bart Reuser & Marijn Schenk) [39, 155] Nikkels, Walter [29] Noys, Benjamin [34] Nøst, Torill [47] Nypels, Charles Stichting [21, 29, 246, 288] Oddvar in Daren [47] Office (Kersten Geers & David Van Severen) [63] Ojeda, Danné [97] One Architecture (Matthijs Bouw & Donald van Dansik) [63] Paagard, Lars [47] Palsson, Magnus [47] Panchal, Gyan [79, 84, 129, 242] Pauwels, Dirk [53, 155] Pauwels, Matthias [23-25, 65-66, 87-88, 167-168, 177, 241]

… Petersson, Eggert [47] Philips, Andrea [62] Ponn, Ursula [89, 126-127, 130, 242] Porsch, Johannes [178] Post, Jack [64-65, 242] Pott, Heleen [32] Power, Nina [34] Pültau, Dirk [109] Quednau, Andreas [53, 155] Ragnarsdottir, Gudrun Hrönn [47] Räder, Manuel [77, 80] Reichard, Katja [49] Reijnders, Jellichje [70, 225] Reina, Florencia [67, 70, 78, 155-156] Rekall Design [156] Reuser, Bart [39, 155, 157] Riba, Dima [50] Robaard, Joke [68-69, 225] Roberts, John [33] Rock, Michael [197] Rodriguez, Filipa Pais [47] Rogalsky, Matt [72] Rommens, Aarnoud [95-96, 178, 242] Rummens, Tom [88] Sabbagh, Karl [49] Sachs, Hinrich [21, 24-25, 47, 94, 114-116, 225, 237, 242, 246, 258, 288] Samyn, Michaël [65, 148,

… 157, 241] Sanders, Joel [62] Schaerf, Eran [68, 164, 245] Schenk, Marijn [39, 155, 157] Schokker, Johan [179] Scholtens, Sylvia [47] Schroeder, Jeanne [34] Seibold, Stefanie [79, 130] Seijdel, Jorinde [27] Shaw, Wendy Meryem Kural [62] Skelton, Pam [28] Sompel, Ronald Van de [7677, 179, 242] Sprang, Anne-Marie van [47] Staal, Gert [60, 225] Stahmer, Annette [24, 93] Stead, Naomi [62] Steinkoler, Manya [35] Sterken, Sven [71, 179] Stojnic, Ingrid [95, 156, 157] Stoppani, Teresa [62] Strik, Berend [63] Summers, Rod [47] Tacq, Filiep [29, 136-138, 225, 239, 246, 247, 288-289] Thomsen, Anne-Sofie [43, 44, 157-158] Thorsteinsson, Thorvaldur [47]

319 Toorn, Jan van [47] Toorn, Roemer Van [63] Torchia, Richard [81] Toscano, Alberto [33] Traoré, Saliou [130] Trayle, Mark [71] Tsutaya, Gaku [81] Tuerlinckx, Joëlle [77] Tuinen, Sjoerd van [88] Uroda, Toni [158] Valdes, Francisco [81, 131] Valenzuela, Ana [42-43] Vanderbeeken, Robrecht [34, 79, 88-89, 180-181, 242] Vande Veire, Frank [34] Vanstiphout, Wouter [246] Velde, Dries Van de [63] Velden, Daniël van der [39, 45, 138-139, 225, 242, 246] Venlet, Richard [63] Verhelst, Peter [89] Verschaffel, Bart [37, 38, 62, 236] Vet, Annelys de [22, 27, 81, 139-140, 225, 246, 288] Villavicencio, Cesar [70] Vogt, Erik [34] Vorkoeper, Ute [70-71, 225] Vorstermans, Astrid [29] Vuylsteke, Katrien [88] Wallach, Alan [61] Watkins, Jonathan [225]

320

index

Weddingen, Tristan [63] Weelden, Willem van [158159] Welchman, John [62, 225] Wellmer, Anne [72] Wendland, Tilman [73-74] Winkel, Camiel Van [62] Žižek, Slavoj [40] Zweerde, Evert van der [34]