Jaarverslag Imagine the result

ARCADIS NV_Jaarverslag 2005

Imagine the result

Imagine the result

Het Olympisch Stadion in Berlijn. Een geheel vernieuwde locatie. Precies de goede plek voor grote spelen. Dit jaar het kloppend hart van de Wereldkampioenschappen Voetbal. De finale. Een spannende wedstrijd in een meeslepende omgeving. Mogelijk gemaakt door ARCADIS, verantwoordelijk voor de engineering.

Jaarverslag 2005

www.arcadis-global.nl

L_Cover-NL-def.indd 1

30-03-2006 08:05:37

Jaarverslag 2005 134 Hoofdstuk aanduiding

Shape the future. Push boundaries. Develop. A global network of business professionals creating benefits for communities and companies everywhere. We drive progress by making complexity simple. We give life to ideas. Your success is our commitment. Imagine the result.

ARCADIS NV Nieuwe Stationsstraat 10, 6811 KS, Arnhem Postbus 33, 6800 LE, Arnhem Tel 026-3778911 Fax 026-4438381 E-mail [email protected] Internet www.arcadis-global.nl Kamer van Koophandel Arnhem Handelsregister nr. 09051284 BTW NL 0062.93.700.B.01 Voor overige bedrijfsadressen zie pagina 128 van dit verslag.

Jaarverslag 2005 Inhoud 1

2 3 4 6 8 12 12 12 14 15 18 19 20 28 28 28 36 40 42 44

49 52 57

Belangrijkste ontwikkelingen in 2005 Kengetallen Het aandeel ARCADIS Profiel en kort overzicht van de bedrijfsactiviteiten Voorwoord Verslag van de Raad van Bestuur Visie en strategie - De ARCADIS visie - Markttrends - Strategische ontwikkelingen in 2005 - Herziene strategie - Financiële doelstellingen Resultaat en financiering Ontwikkelingen per marktsegment - Infrastructuur - Milieu - Gebouwen Ontwikkelingen per regio Human Resources Management Maatschappelijk verantwoord ondernemen Vooruitzichten 2006 Bericht van de Raad van Commissarissen Gegevens Raad van Commissarissen, Raad van Bestuur, Stafdirecteuren en Senior Management Committee

‘Safe Harbor’_verklaring in het kader van de Amerikaanse Private Securities Litigation Reform Act van oktober 1995 – verband houdend met de Nasdaq notering van ARCADIS. Dit document bevat bepaalde toekomstverwachtingen betreffende de financiële toestand en de resultaten uit de bedrijfsuitoefening van ARCADIS en bepaalde hiermee verband houdende plannen en doelstellingen.Het ligt in de aard van dergelijke toekomstverwachtingen dat zij risico’s met zich meebrengen omdat zij betrekking hebben op

60 68 74 81 82 83 84 85 86 91 92 105

114 115 115 120 121 123 124 126 128

Remuneratieverslag Corporate Governance Risico’s en risicomanagement Jaarrekening 2005 Geconsolideerde balans Geconsolideerde winsten verlierekening Geconsolideerd kasstroomoverzicht Verloop groepsvermogen Waarderingsgrondslagen Toelichting jaarrekening - Toelichting geconsolideerde balans - Toelichting geconsolideerde winsten verliesrekening Vennootschappelijke balans Vennootschappelijke winsten verliesrekening Toelichting vennootschappelijke balans Toelichting vennootschappelijke winsten verliesrekening Overige gegevens Overige financiële informatie Tienjarenoverzicht Optie- en aandelenplannen Kantooradressen

toekomstige gebeurtenissen, en als zodanig afhangen van omstandigheden die nog onzeker zijn. Door een aantal factoren zouden de werkelijke resultaten en ontwikkelingen aanzienlijk kunnen afwijken van de toekomstverwachtingen. Dergelijke factoren zijn bijvoorbeeld, maar niet uitsluitend, veranderingen in wetgeving in de landen waar ARCADIS actief is, veranderingen in investeringsstromen voor infrastructuur, veranderingen in het investeringsklimaat voor gebouwen of voor telecommunicatie-infrastructuur en daarnaast de mogelijkheid voor ARCADIS in

meer algemene zin om projecten te verwerven en uit te voeren. Deze en andere risico’s zijn beschreven in dit verslag op pagina 74 en in de documenten die ARCADIS over de afgelopen 12 maanden heeft ingediend bij de Amerikaanse beursoverheid (de Securities and Exchange CommissionSEC). Exemplaren van deze informatie zijn opvraagbaar bij de SEC of te verkrijgen bij de onderneming zelf. Neem hiervoor desgewenst contact op met de afdeling Investor Relations.

Jaarverslag 2005 2 Belangrijkste ontwikkelingen in 2005

1100

60 57,3

1000

1001

50 42,9

900

40 901

800 819 700

36,0 30

841

797 01

39,1

38,8

20 02

03

04

05

01

02

BEDRIJFSOPBRENGSTEN

EBITA

in € miljoen

in € miljoen

03

04

05

exclusief eenmalige effecten

Belangrijkste ontwikkelingen in 2005 Netto operationele winst_40% hoger (vóór amortisatie en eenmalige baten en lasten) Bedrijfsopbrengsten_stijgen 11% naar boven de € 1 miljard Autonome groei_bedraagt 5% in lijn met doelstelling Margedoelstelling voor het eerst gehaald_marge verbetert naar 8,2% ten opzichte van 6,2% in 2004 (op recurring basis) Portfolio ingrijpend aangepast_activiteiten met lagere marges vervangen door advies- en managementdiensten met meer toegevoegde waarde en hogere marges Overname Blasland, Bouck & Lee in de VS_brengt ARCADIS wereldwijd in top 5 van milieumarkt Acquisitie AYH in Engeland_versterkt positie in gebouwenmarkt met projectmanagementactiviteiten Milieu belangrijkste groeimarkt_met autonome groei van 10% vooral vanuit de Verenigde Staten Infrastructuurmarkt positief_met voortgaande groei in België, Frankrijk, Polen en de Verenigde Staten en sterke toename in Brazilië Sterke margeverbetering in gebouwen_weerspiegelt transitie naar projectmanagement en facility management Markt in Nederland toont geleidelijk herstel_herstructurering levert de beoogde winstverbetering Transnational Growth Platforms ingesteld_voor versterkte groei in rail, tunnels en bruggen, milieu en projecten programmamanagement

Jaarverslag 2005 Kengetallen 3

50

0,7

40

0,6 33,4

30

0,5 23,2

24,9

20

22,5

23,8

03

04

0,66

0,44

0,48

0,48

0,48

01

02

03

0,4

10

0,3 01

02

05

00

NETTO OPERATIONELE WINST

DIVIDEND PER AANDEEL

in € miljoen

in €

Kengetallen Omzet

2005

2004

2003

2002

2001

Bedrijfsopbrengsten

1.001

901

841

819

797

703

633

595

578

563

EBITA

60,4

35,9

36,0

42,9

38,8

Bedrijfsresultaat

54,4

35,5

34,9

42,7

38,8

1,4

2,4

2,6

0,7

0,5

—

—

—

—

2,0

33,4

23,8

22,5

24,9

23,2

Bruto toegevoegde waarde Resultaat

Netto resultaat niet-geconsolideerde deelnemingen Buitengewone resultaten na belastingen Netto operationele winst

1)

Netto winst

33,4

22,2

21,4

24,7

25,1

20,6%

17,2%

15,9%

18,8%

17,6%

13,4

9,9

9,8

9,7

8,9

Balanstotaal

650,1

442,3

347,3

343,8

310,0

Totaal vermogen op lange termijn

346,3

197,9

193,8

182,9

174,9

Groepsvermogen

188,1

145,4

144,1

141,8

139,8

29%

33%

41%

41%

45%

Interest dekkingsgetal

17

10

13

19

15

Verhouding netto rentedragende schulden/EBITDA

0,6

(0,1)

0,1

(0,2)

(0,2)

Netto kasstroom uit operationele activiteiten

66,8

44,8

59,1

45,8

49,7

20.270

20.299

20.017

19.997

20.284

Rendement op gemiddeld geïnvesteerd vermogen Dividendvoorstel Geïnvesteerd vermogen

Groepsvermogen in % balanstotaal

Aantal uitstaande aandelen per 31 december (in duizenden) Gegevens per aandeel van € 0.05 (in euro’s) Netto operationele winst

1,65

1,18

1,13

1,23

1,14

Netto winst

1,65

1,10

1,07

1,23

1,24

Dividendvoorstel

0,66

0,48

0,48

0,48

0,44

Eigen Vermogen

8,53

6,61

6,68

6,64

6,59

Gemiddeld aantal medewerkers

9.208

9.419

8.827

8.020

7.619

Aantal medewerkers op 31 december

9.143

9.638

9.277

8.503

7.658

Personeel

1)

2)

1)

Netto winst voor amortisatie en éénmalige baten en lasten

2)

De aantallen medewerkers van proportioneel geconsolideerde deelnemingen worden voor 100% meegenomen

bedragen in duizenden euro’s tenzij anders vermeld

De kengetallen van 2003 en eerdere jaren zijn niet aangepast voor de implementatie van de International Financial Reporting Standards (IFRS). Voor een verklaring van de belangrijkste verschillen tussen de Nederlandse GAAP (Generally Accepted Accounting Principles) en IFRS verwijzen wij naar noot 15.

04

Jaarverslag 2005 4 Het aandeel ARCADIS

180

ARCADIS AEX 160

140

120

100

80

60 jan

feb

mar

apr

mei

jun

jul

aug

sep

okt

nov

dec

Het aandeel ARCADIS Beursnoteringen

Dividend

Het aandeel ARCADIS is genoteerd aan Euronext Amsterdam (ARCAD) en aan de Amerikaanse NASDAQ-beurs (ARCAF). Op Euronext Amsterdam zijn twee liquidity providers actief in ARCADIS: ABN AMRO Bank en Rabo Securities. In maart 2006 is het ARCADIS-aandeel deel gaan uitmaken van de Amsterdam Small Cap Index (AScX) van Euronext.

Voorgesteld wordt een contant dividend over 2005 uit te keren van € 0,66 per aandeel ten opzichte van € 0,48 over 2004. Dit komt overeen met 40% van de netto operationele winst. Het dividendbeleid van ARCADIS is gericht op een pay-out tussen de 30% en 40% van de netto operationele winst.

Koersontwikkeling Investor Relations ARCADIS voert een actief investor relations-beleid om bestaande en potentiële aandeelhouders – institutioneel én particulier – goed op de hoogte te houden van de strategie en recente ontwikkelingen bij de onderneming. ARCADIS rapporteert per kwartaal over de financiële gang van zaken en geeft daarnaast persberichten uit om de markt te informeren over strategische stappen of belangrijke projecten. Tweemaal per jaar, bij de jaarcijfers en de halfjaarcijfers, nodigt ARCADIS pers en financieel analisten uit voor een bijeenkomst, die live via webcasting wordt uitgezonden. Bij het eerste en derde kwartaal organiseert de onderneming een conference call voor financieel analisten die live via onze website te volgen is.

Algemene Vergadering van Aandeelhouders De jaarlijkse Algemene Vergadering van Aandeelhouders wordt gehouden op 17 mei 2006 om 14:00 uur in kantoorgebouw De Rijntoren te Arnhem, waar de onderneming kantoor houdt. De agenda voor deze vergadering is vanaf 14 april 2006 op aanvraag bij de onderneming verkrijgbaar en te raadplegen op de website.

Ontwikkeling aantal uitstaande gewone aandelen Per 1/1

Uitgifte

Partici-

aandelen

patie-

i.v.m.

plannen

Inkoop

Op de eerste handelsdag van 2005 stond het aandeel ARCADIS op Euronext op € 13,68; het jaar werd afgesloten op € 26,80, een stijging van 96%. De AEX index steeg in 2005 met 24%, terwijl de midcap index een stijging van 26% liet zien. Op NASDAQ opende het ARCADIS-aandeel in 2005 op US$ 18,389 en sloot het jaar op US$ 31,600, een stijging van 72%. De NASDAQ index steeg in 2005 met 2%.

Koers op Euronext In €

Hoog

Laag

Slot

2001

9,75

8,00

9,35

2002

11,19

7,94

7,94

2003

10,50

6,41

9,34

2004

13,75

9,40

13,70

2005

27,18

13,08

26,80

Koers op NASDAQ In US$

Hoog

Laag

Slot

2001

8,800

7,310

8,390

2002

10,350

8,000

8,380

2003

12,600

7,000

11,800

2004

18,700

11,650

18,418

2005

32,300

16,780

31,600

Omzetvolume

Her-

Per 31/12

uitgifte

opties 2001

20.275.158

–

9.283

–

–

20.284.441

2002

20.284.441

7.993

4.240

300.000

-

19.996.674

2003

19.996.674

133.703

-

112.972

-

20.017.405

2004

20.017.405

215.238

-

11.900

78.000

20.298.743

2005

20.298.743

-

-

332.046

303.239

20.269.936

De liquiditeit van het ARCADIS-aandeel liet in 2005 een sterke verbetering zien, waarmee het profiel van het aandeel voor institutionele beleggers verder verbeterde. Het gemiddeld aantal per dag verhandelde aandelen op Euronext in 2005 bedroeg 31.395 en was aanmerkelijk hoger dan de gemiddelde dagomzet van 17.900 stukken in 2004. Op de Nasdaq wisselden gemiddeld per dag ruim 7.300 stukken van eigenaar, tegenover 5.600 stukken gemiddeld per dag in 2004.

Jaarverslag 2005 Het aandeel ARCADIS 5

180

300 ARCADIS

ARCADIS

NASDAQ 160

250

140

200

120

150

100

100

50

80

60

1e kwartaal

2e kwartaal

3e kwartaal

4e kwartaal

Hoog US$ 21,70

Hoog US$ 23,87

Hoog US$ 27,61

Hoog US$ 32,30

Laag US$ 22,50

Laag US$ 28,40

jul

okt

Laag US$ 16,78 jan

feb

mar

Laag US$ 19,50 apr

mei

jun

aug

sep

nov

0 dec 2001

dec

Gegevens per aandeel in € 1) 2005

2004

2003

2002

2001

1,65

1,18

1,13

1,23

1,14

Netto winst

1,65

1,10

1,07

1,23

1,24

Dividend

0,66 2)

0,48

0,48

0,48

0,44

Eigen vermogen

8,53

6,61

6,68

6,64

6,59

Netto operationele winst

1) 2)

Peer group

Cijfers 2003 en eerder niet aangepast voor IFRS Voorgesteld dividend

Peer group Om de eigen ontwikkeling te kunnen vergelijken heeft ARCADIS een peer group samengesteld. Die bestaat uit internationale, beursgenoteerde ondernemingen met vergelijkbare activiteiten en omvang. Het betreft: Grontmij NV, Euronext Amsterdam WS Atkins plc, London Stock Exchange Jaakko Pöyry Group Oyj., Helsinki Stock Exchange TRC Companies Inc., New York Stock Exchange Tetra Tech, Inc., Nasdaq Stock Market URS Corporation, New York Stock Exchange Sweco AB, The Nordic Exchange, Stockholm Alten SA, Euronext Paris WSP Group plc., London Stock Exchange

Wet Melding Zeggenschap Aandeelhouders Op basis van de Nederlandse Wet Melding Zeggenschap Aandeelhouders zijn de volgende houders van gewone aandelen ARCADIS bekend: – Stichting Lovinklaan 21,3% (registerstand ultimo 2005) – Vereniging KNHM 6,2% (registerstand ultimo 2005) – Fortis N.V. 6,0% (stand ultimo 2005) – Delta Deelnemingen Fonds 5,4% (stand ultimo 2005) – First Eagle Funds 4,9% (melding 31 januari 2006) – Smoorenburg BV 3,1% (melding 23 december 2005)

Financiële kalender (onder voorbehoud) 9 mei 2006_Eerste kwartaalcijfers 2006 Conference call (live via Internet te volgen) 17 mei 2006_Algemene Vergadering van Aandeelhouders

dec 2002

dec 2003

dec 2004

dec 2005

19 mei 2006_Notering ex-dividend 31 mei 2006_Uitbetaling dividend 9 augustus 2006_Tweede kwartaal en halfjaarcijfers 2006 Persconferentie (ochtend), Analistenbijeenkomst (middag) Beide live via Internet te volgen 15 november 2006_Derde kwartaalcijfers 2006 Conference call (live via Internet te volgen)

Contactinformatie Voor vragen of meer informatie kunt u terecht op onze website: www.arcadis-global.nl/investors. U kunt ook bellen of e-mailen met de afdeling Investor Relations: Joost Slooten, telefoon: 026-3778604, e-mail: [email protected] Evelien Hamelink, telefoon: 026-3778337, e-mail: [email protected] Het Nederlandse en Engelse jaarverslag van ARCADIS NV en de 20-F zoals te deponeren bij de Securities and Exchange Commission in de Verenigde Staten zijn te bestellen via onze website: www.arcadis-global.nl/investors of telefonisch via nummer 026-3778355.

Adviseurs Adviseurs Investor Relations Financial Dynamics, Verenigde Staten Rematch, Amsterdam Externe accountant KPMG Accountants N.V., Arnhem Fiscaal adviseur KPMG Meijburg & Co, Arnhem Juridische adviseurs De Brauw Blackstone Westbroek, Amsterdam Alston & Bird, Verenigde Staten Betaalkantoor/Beursagent Euronext Amsterdam: ABN AMRO Bank, Amsterdam Nasdaq Stock Market: Bank of New York, Verenigde Staten

Jaarverslag 2005 6 Profiel

OMZETVERDELING NAAR ACTIVITEIT 18%

53% 29%

53% INFRASTRUCTUUR 29% MILIEU 18% GEBOUWEN

Profiel ARCADIS is een internationale onderneming die advies, ingenieursdiensten en projectmanagement levert voor infrastructuur, milieu en gebouwen. Gericht op mobiliteit, duurzaamheid en leefbaarheid. Bedrijven en overheden profiteren dagelijks van onze professionaliteit en betrokkenheid. Hun succes is ons uitgangspunt. We verplaatsen ons in de uitdagingen van onze klanten om daadwerkelijk meerwaarde te kunnen bieden. Om maatwerk te leveren. ARCADIS is derde op de Europese en zevende op de wereldranglijst. We hebben thuismarktposities in Europa, de Verenigde Staten en Zuid-Amerika en kennen de lokale omstandigheden. Deze lokale aanwezigheid in combinatie met uitgebreide ervaring en nieuwe inzichten stelt ons in staat unieke totaaloplossingen te bieden. Van haalbaarheidsstudies, adviezen, ontwerpen, ingenieurswerk, projectmanagement tot implementatie, onderhoud en beheer. Creatieve oplossingen die praktisch en uitvoerbaar zijn. Denken en doen. Door onze heldere visie op ontwikkelingen in de samenleving werken we samen met onze klanten aan de realiteit van vandaag. Om voorbereid te zijn op de toekomst. ARCADIS kijkt vooruit. Bedenkt. Ontwikkelt. Levert resultaat.

Jaarverslag 2005 Verkort overzicht bedrijfsactiviteiten 7

600

300

500 400

485

501

526

295

250

418 380

250

243 230

227

223

200

200

150

150

180

300 200

100 01

300

02

03

04

05

100 01

02

03

04

05

144 104

105

110

01

02

03

OMZET INFRASTRUCTUUR

OMZET MILIEU

OMZET GEBOUWEN

in € miljoen

in € miljoen

in € miljoen

04

05

VERKORT OVERZICHT BEDRIJFSACTIVITEITEN INFRASTRUCTUUR_ARCADIS verbetert mobiliteit. Adviseert, ontwerpt en begeleidt bij infrastructuuraanleg: spoorwegen, wegen, vliegvelden, havens, waterwegen, waterkeringen, opvangbekkens. Bij spoorwegen voorzieningen voor veiligheid, signalering, communicatie en energietoevoer. Specialist in bruggen en tunnels, in kleine energiecentrales, windenergieparken en waterkrachtcentrales. Voor de stad nieuwe bedrijfsterreinen en woonwijken of herstructurering en stadsvernieuwing. In het landelijk gebied waterbeheer, herstel van landschap en recreatieprojecten.

MILIEU_ARCADIS behoort tot de wereldtop in

milieudienstverlening. Adviseert over milieubeleid aan ondernemingen en overheden, maakt milieueffectrapportages en ondersteunt bij milieumanagement en milieuwetgeving. Onderzoekt bodem- en grondwatervervuiling, bedenkt kosteneffectieve saneringsoplossingen en voert deze ook uit. Helpt ondernemingen bij afvalbeheer en terugdringing van energie- en waterverbruik. Ook diensten op het gebied van afvalverwerking, ecologie en natuurontwikkeling.

GEBOUWEN_ARCADIS ontwikkelt en onderhoudt

gebouwen. Kantoren, winkels en bedrijfspanden. Maar ook scholen, musea en gevangenissen, en stadions en stations. Opdrachtgevers zorg uit handen nemen door projecten programmamanagement, van programma van eisen tot en met exploitatie. Kostenmanagement biedt de financiële supervisie om binnen budget te blijven en efficiency te creëren. Met facility management regelen we alle bedrijfsfaciliteiten, zodat opdrachtgevers zich op hun kernactiviteiten kunnen concentreren.

Jaarverslag 2005 8 Voorwoord

Raad van Bestuur_H.L.J. Noy, voorzitter, B.A. van der Klift (voorgedragen), F. Schneider (voorgedragen), C.M. Jaski (van rechts naar links)

Jaarverslag 2005 Voorwoord 9

Voorwoord ARCADIS heeft in 2005 uitstekend gepresteerd. Onze netto operationele winst steeg met 40% tot het hoogste niveau ooit. De omzet nam met 11% toe en passeerde de grens van één miljard euro. De autonome groei bedroeg 5%, in lijn met onze doelstelling. Door de overnames van Blasland, Bouck & Lee (BBL) in de Verenigde Staten en AYH in het Verenigd Koninkrijk is onze strategische positionering versterkt. En last but not least, we haalden voor het eerst onze margedoelstelling van 8%.

De portfolio werd ingrijpend aangepast. Activiteiten met lagere marges werden vervangen door advies- en managementdiensten met meer toegevoegde waarde en hogere marges. Tegenover de verkoop van een kleine € 100 miljoen aan omzet stond de toevoeging van bijna € 200 miljoen door acquisities. Met BBL dringen we door tot de wereldwijde top 5 in de milieumarkt en zijn we marktleider in milieudiensten voor bedrijven. Door AYH is onze positie in de gebouwenmarkt versterkt met projecten programmamanagement. Milieu was de belangrijkste groeimarkt. Vooral de Amerikaanse activiteiten groeiden sterk, onder andere door het succes van GRiP®. Ook in Europa bestaat interesse voor deze saneringsaanpak voor verontreinigde terreinen. Steeds meer multinationale bedrijven willen zaken doen met internationale dienstverleners. Dit biedt voor ons veel kansen. In de infrastructuurmarkt werden goede prestaties geleverd in de meeste Europese landen, de Verenigde Staten en vooral Brazilië. In Nederland herstelde de markt geleidelijk en resulteerde de herstructurering van 2004 in winstverbetering. In de gebouwenmarkt zorgde de transitie naar managementdiensten voor meer autonome groei en verbetering van marges. ARCADIS is een bedrijf met ambitie. Vanuit een positie midden in de samenleving willen we klanten helpen bij het realiseren van hun doelen. Dat doen we met gedrevenheid, want het resultaat telt. Imagine the result. Verbeeldingskracht en grenzen verleggen als basis voor creatieve oplossingen. Daardoor dragen we bij aan de kwaliteit van de leefomgeving, aan bereikbaarheid, duurzaamheid, veiligheid, flexibiliteit en aantrekkingskracht. Dat zijn thema’s die er toe doen en die een rode draad vormen in dit verslag. Onze strategie, gericht op winstgevende groei in thuismarkten, is verder aangescherpt. Voor de drie markten waarin we opereren zijn heldere ambities geformuleerd. ARCADIS staat er goed voor en de marktomstandigheden zijn gunstig. De vooruitzichten voor 2006 zijn positief. Bij ARCADIS maken de mensen het verschil. De goede resultaten van het afgelopen jaar zijn toe te schrijven aan de grote inzet en betrokkenheid van velen. Daarom past een woord van dank aan onze medewerkers. Hun enthousiasme, ondernemerschap en klantgerichtheid zijn de basis voor het succes van onze onderneming. Namens de Raad van Bestuur, Ir. H.L.J. Noy, Voorzitter

Bereikbaarheid Maatwerk in toegankelijkheid Elkaar ontmoeten wordt steeds lastiger. Overbelaste wegen en openbaar vervoer maken van een reis een onmogelijke uitdaging. Beleidsmakers op het gebied van mobiliteit en bereikbaarheid moeten met creatieve oplossingen komen. Rekening houden met sociale, milieu- en veiligheidseisen. Weten wat wegen openbaar vervoergebruikers beweegt. Grenzen bewaken. In de goede richting. Kathy Sarli, Ohio Department of Transportation: “De Lakeland snelweg is een belangrijke regionale route voor vracht- en woon-werkverkeer. In de spits is de verkeersbelasting drie keer zo hoog als waar de weg voor ontworpen was. Met als gevolg, files, lange reistijden en ongelukken.” Terry Donovan, projectmanager ARCADIS: “De capaciteit was onvoldoende dus er moest iets aan gedaan worden. Onze haalbaarheidsstudies en het ontwerp richtten zich op verkeersstudies, geotechnische studies, ontwerp van wegen en bruggen, en verkeerscontrole. Met als doel de capaciteit en veiligheid te verbeteren.” Kathy Sarli: “Dit was een uitgelezen kans om wat te doen aan de bereikbaarheid, want dat is van groot belang voor de economie. Maar het verkrijgen van draagvlak was ook een belangrijk aspect. De snelweg moest goed passen binnen de huidige omgeving.” Terry Donovan: “Daarom richtten we ons in het project ook op terugdringen van geluidshinder en het ontwerp van geluidsschermen en verlichting. Geluidswallen en bruggen moesten voldoen aan esthetische normen. En op plekken waar de verlichting hinderlijk fel was voor de omgeving, is deze aangepast.” Kathy Sarli: “Er moest natuurlijk ook rekening gehouden worden met milieuaspecten.” Terry Donovan: “Bomen en wetlands worden zoveel mogelijk ontzien in het ontwerp. Maar een belangrijker aspect nog is dat – ondanks de toegenomen drukte - de waterkwaliteit door een innovatief drainagesysteem verbeterd wordt.” < Kathy Sarli

L_JV05-spreads_NL.indd 9

Terry Donovan >

28-03-2006 09:28:19

De uitdaging Verander een oude snelweg uit de jaren vijftig met ontoereikende capaciteit en veiligheidsvoorzieningen in een effectieve doorgang voor vracht- en woon-werkverkeer. Zorg er tegelijkertijd voor dat de omgeving aangepast wordt, breng overdadige verlichting terug tot een acceptabel niveau en verbeter de waterkwaliteit. De aanpak In 2004 startte ARCADIS met milieuonderzoek, het informeren en betrekken van burgers en voorbereidende werkzaamheden voor dit omvangrijke project dat begroot werd op US$ 150 miljoen. ARCADIS coördineerde de werkzaamheden van diverse andere projectpartners en maakte het ontwerp voor de verbreding van de snelweg van zes naar acht rijbanen inclusief vluchtstroken. Het 19 kilometer lange deel van de snelweg LAK2 waar ARCADIS verantwoordelijk voor is, omvat 20 bruggen, 10 viaducten, 25 duikers, en 7 knooppunten. Door opeenvolgende wegafsluitingen tijdens de bouwwerkzaamheden, konden totale verkeersverstoppingen voorkomen worden. Het resultaat Een betere bereikbaarheid. Een waardevolle bijdrage aan de lokale economie.


28-03-2006 09:28:31

Jaarverslag 2005 12 Verslag van de Raad van Bestuur

Verslag van de Raad van Bestuur_Visie en strategie De ARCADIS visie Inzicht verschaffen en adviseren. Klanten helpen bij het realiseren van hun doelen. Met kennis van de toekomst. Vooruitzien, voorop lopen, grenzen verleggen. Dat is de ambitie van ARCADIS. In marktsegmenten die er toe doen. Infrastructuur, milieu en gebouwen. Of anders gezegd: bereikbaarheid, duurzaamheid, veiligheid, flexibiliteit en aantrekkingskracht. Ondernemen op basis van de waarden van morgen. Door diensten aan te bieden die bijdragen aan de kwaliteit van de leefomgeving. Projectmanagement, advies en ingenieursdiensten. Voor bedrijven en overheden. Wereldwijd.

In de ARCADIS-visie staan de volgende elementen centraal:

Het beste bieden aan onze klanten

We hebben een sterke focus op klanten. We spannen ons in om de doelen van onze klanten te begrijpen en oplossingen te bieden die klanten helpen hun doelen te verwezenlijken. Oplossingen met meerwaarde. Oplossingen ook, die uitvoerbaar zijn, gebaseerd op kennis van de lokale omstandigheden.

We streven naar sterke thuismarktposities in de landen waar we actief zijn. Door een dicht netwerk van kantoren kunnen we intensieve relaties onderhouden met klanten en kennen we de lokale omstandigheden. Sterke thuismarktposities wil zeggen in de lokale markten tot de top vijf behoren. Dat vergroot onze reputatie en helpt bij het verwerven van opdrachten en het aantrekken en behouden van goede medewerkers. Door onze internationale aanwezigheid zijn we bij uitstek in staat diensten te verlenen aan multinationale ondernemingen. Deze hebben steeds meer behoefte aan dienstverleners als ARCADIS die in meerdere landen dezelfde kwalitatief hoogwaardige diensten aanbieden. We zijn sterk gecommitteerd deze ondernemingen en hun bedrijfsprocessen zo goed te kennen dat we daadwerkelijk meerwaarde kunnen leveren. Opdrachtgevers willen geïntegreerde totaaloplossingen voor hun problemen. Daarom gaan wij uit van one-stop-shopping gebaseerd op een breed pakket van diensten. Door onze sterke lokale posities te combineren met kennis en ervaring van internationaal niveau zijn we in staat klanten unieke totaaloplossingen te bieden. We opereren wereldwijd als één onderneming volgens het one-firm-concept. Dit maakt ons overal herkenbaar voor onze opdrachtgevers. Interne synergie en samenwerking staan hoog in ons vaandel om het beste te kunnen bieden aan onze klanten. We handelen wereldwijd vanuit onze kernwaarden - integriteit,

Jaarverslag 2005 Verslag van de Raad van Bestuur 13

ondernemerschap en alertheid - die zijn verankerd in de ARCADIS General Business Principles. Zo bevorderen we de cohesie met respect voor verschillen in cultuur. Onze medewerkers zijn de sleutel voor ons succes. Hun kennis, ondernemerschap, resultaatgerichtheid en betrokkenheid vormen de basis voor de combinatie van denken en doen waarin ARCADIS onderscheidend is (Imagine the result). Coaching en ontwikkeling van medewerkers zijn daarom belangrijk in ons bedrijfsbeleid. Het aantrekken, behouden en ontwikkelen van gekwalificeerde medewerkers in combinatie met het leveren van toegevoegde waarde aan opdrachtgevers is de basis voor winstgevende groei. Zo creëren we waarde voor aandeelhouders, die op basis daarvan willen investeren in de onderneming. Dit zorgt voor continuïteit en dat is in het belang van alle stakeholders.

DE UITDAGING_Jaren van intensief gebruik door de luchtmacht op de

Charleston Air Force Base in South Carolina hebben hun sporen achtergelaten. Vervuiling. De grootste zorg betreft elf afvalopslagtanks op het industrieterrein van de basis. Het chemische oplosmiddel trichloroethylene – TCE - heeft het grondwater onder het terrein aangetast. Binnen vijf jaar moeten alle milieuproblemen volgens de wettelijke voorschriften verholpen zijn. Dit loopt uiteen van sluiten van alle afvalopslagplaatsen en versnelling van biologische afbraak van TCE in het grondwater tot het sluiten van het huidige grondwaterzuiveringssysteem. DE AANPAK_Het ARCADIS guaranteed remediation program – GRiP®.

Onze gepatenteerde in-situ reactive zone technologie. Deze technologie breekt vervuiling op een natuurlijke manier af en is sneller en goedkoper dan traditionele saneringstechnieken. GRiP® biedt bovendien een vaste prijs – ongeacht de saneringswerkzaamheden die nodig zijn om aan alle wettelijke normen te voldoen. HET RESULTAAT_Een afname van 95% van de concentratie aan TCE in het

grondwater. Sluiting van een van de afvalopslagtanks binnen zes maanden. Een duurzame oplossing.


Markttrends ARCADIS opereert in markten met groeiperspectief. Dat we daar van weten te profiteren bewijzen onze resultaten over 2005. Ook ónze markten worden beïnvloed door conjuncturele schommelingen en de investeringsbereidheid van overheden en bedrijven. Maar over een langere periode bezien, neemt de vraag naar onze diensten toe. Dat is het gevolg van de volgende markttrends: De kwaliteit van de leefomgeving is een belangrijk thema. Een groot deel van de wereldbevolking woont in dichtbevolkte deltagebieden. Deze zijn van nature kwetsbaar. Dit stelt hoge eisen aan infrastructuur en milieubeheer om de leefbaarheid op lange termijn te waarborgen. Klimatologische veranderingen zullen dit nog versterken. Mobiliteit en verstedelijking zijn belangrijke drijfveren voor de infrastructuurmarkt. De vraag naar mobiliteit groeit. Investeringen in infrastructuur zijn noodzakelijk voor economische groei. Toenemende verstedelijking betekent investeringen in woongebieden, bedrijfsterreinen en andere voorzieningen. Binnenstedelijke herstructurering is nodig om de aantrekkelijkheid van steden te vergroten. Duurzaamheid is wereldwijd een belangrijk onderwerp. Het betekent de aarde zo inrichten dat de leefbaarheid ook voor toekomstige generaties gewaarborgd is. Dit is een belangrijke drijfveer voor groei in de milieumarkt.

De aandacht voor veiligheid en gezondheid groeit. Dit betekent dat hogere eisen worden gesteld aan het leefmilieu. Het heeft ook consequenties voor ons als bedrijf. Veiligheid en gezondheid van medewerkers is een essentieel onderdeel van ons bedrijfsbeleid. Water speelt een prominente rol. Recente overstromingen hebben de noodzaak van adequate bescherming tegen water opnieuw laten zien. Klimaatverandering maakt dit nog urgenter. Ook de beschikbaarheid van schoon en drinkbaar water is een belangrijk thema. Waterbeheer en watervoorziening zijn daarom groeimarkten.

Uitbreiding van de Europese Unie veroorzaakt een sterke groei van investeringen in Centraal Europa, zowel van overheden als bedrijven. Ook Azië is een groeimarkt, onder andere door investeringen van multinationals. De globalisering van de industrie gaat door en internationale bedrijven willen in toenemende mate zaken doen met dienstverleners die hen internationaal van dienst kunnen zijn. Dit wordt in de hand gewerkt door regelgeving die bedrijven verplicht hun liabilities volgens eenduidige maatstaven te waarderen. Steeds meer bedrijven concentreren zich op hun kernactiviteiten. Niet-kernactiviteiten worden uitbesteed (outsourcing). Een vergelijkbare trend zien we bij de overheid. Die concentreert zich op beleid en laat de uitwerking van plannen over aan bedrijven als ARCADIS (privatisering). In steeds meer landen worden publieke voorzieningen gerealiseerd met private investeringen. Dit resulteert in een groei van DBFO projecten: Design, Build, Finance

DE UITDAGING_De wegen rondom Warschau hebben hun

limiet bereikt. Warschau is een van de weinige Europese hoofdsteden die geen rondweg heeft. Europa’s belangrijkste oost-westverbindingen lopen dwars door de stad heen. Een aantal internationale snelwegen kruist elkaar hier. De sterke stijging in autobezit, gecombineerd met de huidige staat van de wegen, zorgen voor enorme files in de binnenstad. Vooral tijdens de spits zit Warschau potdicht. De dagelijkse verkeersopstoppingen belemmeren de economische ontwikkeling en vormen een serieuze bedreiging voor de leefomgeving. DE AANPAK_ARCADIS levert een waardevolle oplossing voor de files in Warschau. Ingenieurs van ARCADIS maakten het ontwerp voor een ring rondom Warschau die aansluit op nationale snelwegen richting het oosten en zuiden van de hoofdstad. De rondweg is onderdeel van een omvangrijke aanpassing en uitbreiding van de infrastructuur rond Warschau en moet een belangrijke bijdrage leveren aan het terugdringen van de verkeersstroom in het centrum van de stad. Bovendien is een verbeterd wegennet een stimulans voor de economie. HET RESULTAAT_Verbeterde mobiliteit. Nieuwe wegen naar

ontwikkeling. Economische ontwikkeling. Een leefbare stad. Een waardevolle bijdrage aan de groeiambities van Polen.

and Operate, waarbij een consortium van private partijen een project ontwikkelt, ontwerpt, bouwt, maar ook financiert en exploiteert voor een bepaalde periode. De vraag naar risicoparticipatie neemt toe. Steeds meer opdrachtgevers vragen ons risico te nemen bij het uitvoeren van projecten. Onze honorering is dan afhankelijk van de prestatie die wordt geleverd.

Strategische ontwikkelingen in 2005 Sinds medio 2000 is de strategie van ARCADIS gericht op winstgevende groei in thuismarkten in Europa en Noord- en Zuid-Amerika, door bevordering van autonome groei, verbetering van marges en uitbreiding van activiteiten door middel van acquisities. Op al deze punten is in 2005 sterke vooruitgang geboekt.

Strategische positionering is verbeterd

Meer toegevoegde waarde en hogere marges

In 2005 is de portfolio verder aangepast. Activiteiten met minder toegevoegde waarde en lagere marges zijn verkocht en vervangen door consultancy en managementdiensten met meer toegevoegde waarde en duidelijk hogere marges. Tegenover de verkoop van een kleine € 100 miljoen aan omzet stond de toevoeging van bijna € 200 miljoen door acquisities. De belangrijkste acquisities zijn Blasland, Bouck & Lee, Inc. (BBL) in de Verenigde Staten en AYH plc in Engeland. Met BBL verkrijgt ARCADIS een marktleiderspositie in de milieumarkt, terwijl AYH past in de transitie in het gebouwensegment van engineering naar managementdiensten. Beide bedrijven zijn actief in groeimarkten, hebben beduidend hogere marges dan het gemiddelde van ARCADIS en bieden tal van aanknopingspunten voor synergie. Hierdoor is het profiel van ARCADIS veranderd en de strategische positionering duidelijk verbeterd.

Autonome groei op goed niveau De autonome groei lag in 2005 opnieuw op het niveau van de doelstelling van 5%. In lijn met onze strategie, speelt synergie een belangrijke rol bij het realiseren van groei. We onderscheiden twee vormen van synergie: synergie door het benutten van


(specialistische) kennis en synergie door gebruik te maken van klantrelaties. Een goed voorbeeld van kennissynergie is de inzet van expertise vanuit Frankrijk waardoor we betrokken werden bij een groot tunnelproject in Detroit. Dit vormt de entree naar de tunnelmarkt in de Verenigde Staten. Synergie door klantrelaties is het doel van het Multinational Clients Program. In 2005 werd het aantal global accounts onder dit programma uitgebreid tot 15.

Margedoelstelling gehaald Bij de invoering van de nieuwe strategie medio 2000 werd een margedoelstelling geïntroduceerd van 8% (EBITA als % van bruto toegevoegde waarde). In 2005 werd deze doelstelling voor het eerst gerealiseerd. De marge (op recurring basis) steeg van 6,2% in 2004 naar 8,2% in 2005, een margeverbetering van meer dan 30%. Dit was het gevolg van drie factoren: acquisities/desinvesteringen waarbij minder renderende activiteiten zijn vervangen door activiteiten met hogere marges, de positieve effecten van de in 2004 doorgevoerde herstructurering in Nederland en betere bezettingsgraden in combinatie met gunstige marktomstandigheden.

Acquisities dragen sterk bij aan groei In 2005 werden de volgende desinvesteringen en acquisities verricht: Land

Medewerkers

Omzet 2004

(De)onsolidatie

in € mln

per

Desinvesteringen Detailed engineering Gebouwen

V.S.

50%-belang in Grupo EP SA Renardet/Sauti SA

Spanje Donormarkt

Totaal desinvesteringen

160

15

1.7001)

1351)

240

11

2.100

94

1 april 2005 medio juni 2005 30 juni 2005

Acquisities SWK NV

België

50

6

AYH, plc.

V.K.

340

36

30 juni 2005

Greystone Environmental Consultants, Inc.

V.S.

130

12

30 juni 2005

Blasland, Bouck & Lee, Inc.

V.S.

900

142

30 september 2005

1.420

196

Totaal acquisities

medio mei 2005

) Gebaseerd op 100%, omzet werd voor 50% geconsolideerd, aantal medewerkers voor 100%

1

Desinvesteringen In het kader van de transitie in het gebouwensegment naar activiteiten met meer toegevoegde waarde werd in de Verenigde Staten het gedetailleerde ontwerpwerk voor gebouwen verkocht. Omdat er geen vooruitzichten waren op een meerderheidsbelang werd medio juni het 50%-belang in Grupo EP verkocht aan management en medewerkers die reeds de overige 50% bezaten. De onderneming werd voor 50% geconsolideerd in de cijfers van ARCADIS en droeg in 2004 minder dan 5% bij aan de netto operationele winst. De goede relatie wordt voortgezet op basis van een samenwerkingsovereenkomst. Eind juni werd het belang in twee kleinere ondernemingen, actief in de donorgefinancierde markt, verkocht.


10 8,2

8 6,9

7,4

6

6,0

6,2

03

04

4 2 01

02

05

EBITA MARGE in %

Exclusief eenmalige effecten

Uitbreiding door acquisities Met SWK zijn de activiteiten in België versterkt, zowel geografisch als op het vlak van zware infrastructuur. De acquisitie van het Engelse AYH, gespecialiseerd in projectmanagement, kostenbeheersing en advisering voor vastgoedprojecten, past in de transitie van het gebouwensegment en biedt versterking van onze positie in het Verenigd Koninkrijk. Greystone is een belangrijke aanvulling in de Amerikaanse milieumarkt en voegt deskundigheid toe, vooral in vergunningverlening. Blasland, Bouck & Lee, Inc., gespecialiseerd in milieu- en bodemsaneringdiensten vormt een aanzienlijke versterking in de milieumarkt, niet alleen in de Verenigde Staten, maar wereldwijd.

DE UITDAGING_American Express, een vooraanstaande internationale

aanbieder van financiële diensten en reizen, is actief in meer dan 130 landen. Een succesvolle en dynamische onderneming die op zoek is naar een kwalitatief hoogwaardige werkomgeving voor medewerkers, klanten en bezoekers. En maximale flexibiliteit zoekt in het management en beheer van vastgoed. DE AANPAK_Wereldwijde project consulting. Uniforme diensten die geleverd worden door lokale experts met kennis van lokale omstandigheden. Of het nu gaat om kostenmanagement, projecten programmamanagement, projectsupervisie of veiligheidsvoorschriften, ARCADIS Worldwide Project Consulting levert hoogwaardige kennis en jarenlange ervaring in constructieprojecten. En zorgt ervoor dat projecten op tijd en binnen budget worden gerealiseerd. HET RESULTAAT_Hoogwaardige dienstverlening voor de constructiesector

waar ook ter wereld. Dankzij een nauwe samenwerking met ARCADIS Worldwide Project Consulting.

DE UITDAGING_De luchtvaartsector in China checkt in. Op

reis naar andere bestemmingen. De Chinese luchtvaartindustrie is een van de snelst groeiende ter wereld. Voor internationale luchthavens die hun grenzen willen verleggen, biedt China een wereld aan mogelijkheden. Fraport AG – een vooraanstaande speler in de internationale luchtvaart – was op zoek naar nieuwe investeringsmogelijkheden. Ningbo International Airport leek een interessante optie. In 2006 opent de luchthaven van Ningbo haar gates voor de rest van de wereld. En met deze internationale focus wordt het een aantrekkelijke bestemming voor Fraport. DE AANPAK_Een investeringsbesluit moet altijd gebaseerd zijn op accurate en betrouwbare informatie. Dus voordat er werd geïnvesteerd in Ningbo Airport, ging Fraport eerst te rade bij ARCADIS. Ons indrukwekkende track-record in het verrichten van due diligences voor multinationals, combineerden we met onze jarenlange relatie met luchtvaartondernemingen. En zo waren we in staat onze klant snel de juiste informatie te geven om een weloverwogen keuze te kunnen maken. Fraport AG was klaar voor vertrek. HET RESULTAAT_Een weloverwogen besluit. Met vertrou-

wen genomen. Een beperking van financiële risico’s. ARCADIS is al op reis naar het volgende luchthavenproject in China.

De verrichte acquisities voldoen aan de nagestreefde financiële criteria: – Ze leveren een positieve bijdrage aan de winst per aandeel. – De marge is gelijk aan of hoger dan de ARCADIS-marge. – Het rendement op de investering (IRR) bedraagt 15% of meer.

Herziene strategie De tweejaarlijkse evaluatie van de strategie werd halverwege 2005 afgerond. Met de herziene strategie, onder de titel Choices for growth, wordt de sinds medio 2000 gevolgde koers van winstgevende groei in thuismarkten op hoofdlijnen voortgezet. Nieuw is een strategische visie voor elk van de drie marktsegmenten waarin ARCADIS actief is. Deze is gebaseerd op een portfolio-analyse per marktsegment waarbij voor verschillende activiteiten zowel de aantrekkelijkheid van de markt als de concurrentiepositie van ARCADIS in beeld zijn gebracht. Tevens zijn sterkte-zwakte-analyses gemaakt, per segment en voor ARCADIS als geheel. De laatste ziet er als volgt uit. Sterkten

Zwakten

Sterke thuismarktposities in Europa, V.S. en Zuid-Amerika

Beperkte positie in Azië

Focus op drie marktsegmenten met groeiperspectief

Arbeidsintensief: hoog aandeel vaste kosten

Omvangrijk klantenbestand bij multinationals

Naamsbekendheid buiten Nederland

Stabiele kasstroom en gezonde balans Kansen

Bedreigingen

Synergie op basis van specialismen en klantenrelaties

Plotselinge teruggang in de markt

Groei van investeringen in Centraal Europa en Azië

Verzwakking van de US dollar (translatierisico)

Outsourcing (bedrijven) en privatisering (overheden) Verdere uitbreiding door acquisities

Per marktsegment is een ambitie geformuleerd voor de komende 3-5 jaar. Deze is vertaald in concrete plannen om de gestelde doelen te realiseren. Als onderdeel daarvan zijn zogeheten Transnational Growth Platforms geselecteerd die beogen de krachten te bundelen voor additionele groei in sectoren waar de markt veel perspectief biedt en ARCADIS sterk is. Het betreft rail, tunnels en bruggen, milieu, en projecten


programmamanagement. Dit betekent een versterking van de horizontale lijnen in de onderneming gericht op versnelling van groei in specifieke sectoren. Dit wordt in de hiernavolgende hoofdstukken per marktsegment toegelicht. Samengevat kent de strategie drie kernelementen: Versterking van autonome groei in drie marktsegmenten door: – Inzet van Transnational Growth Platforms voor specifieke sectoren; – Uitbouw van lokale posities in thuismarkten; – Innovatie gericht op ontwikkeling van nieuwe producten en diensten. Verdere verbetering van marges door: – Concentratie op diensten met hogere toegevoegde waarde; – Outsourcing van detailed engineering. Uitbreiding door middel van acquisities, gericht op: – Versterking van thuismarkten en/of toevoeging van specifieke deskundigheden. – Opbouw van positie in Azië.

Financiële doelstellingen De financiële doelstellingen voor de middellange termijn zijn ongewijzigd en luiden als volgt: – Omzet: gemiddelde jaarlijkse groei 10% of meer, waarvan de helft autonoom. – Operationele marge: 8% (EBITA als percentage bruto toegevoegde waarde). – Winst per aandeel: gemiddelde jaarlijkse groei 10% of meer (gebaseerd op netto operationele winst). – Rendement op geïnvesteerd vermogen: 15% of meer. Dit is netto operationele winst, exclusief rentelasten, ten opzichte van eigen vermogen plus rentedragende schulden, berekend als gemiddelde over vier kwartalen. De genoemde doelstellingen zijn exclusief de effecten van valutakoersverschillen. De netto operationele winst is vóór amortisatie en exclusief eenmalige baten en lasten. Op de balans wordt goodwill vanaf 2001 geactiveerd. Hierna zijn de resultaten over de afgelopen jaren vergeleken met bovenstaande doelstellingen exclusief valuta-effecten. Doelstelling

2000

2001

2002

2003

2004

3)

10%

13%

3%

6%

10%

9%

1)

Groei bedrijfsopbrengsten

2005 10%

- waarvan autonoom

5%

7%

3%

2%

1%

5%

5%

- door acquisities

5%

6%

0%

4%

9%

4%

5%

Operationele marge

8%

6,4%

6,9%

7,4%

6,0%

6,2%

2)

8,2%

Groei winst per aandeel

10%

10%

10%

11%

-4%

9%

40%

Rendement op geïnvesteerd vermogen

15%

14,8%

17,6%

18,8%

15,9%

17,2%

20,6%

) exclusief boekwinst uit verkopen ) exclusief eenmalige baten en lasten 3 ) cijfers gebaseerd op IFRS 1 2

3)

1)

2)


GEOGRAFISCHE

15

OMZETVERDELING

10% 29%

10

26%

35%

5

01

02

03

04

05

TOTALE OMZETGROEI Groei in % totaal

autonoom

29% NEDERLAND 35% VERENIGDE STATEN 26% OVERIGE EUROPESE LANDEN 10% REST VAN DE WERELD

Exclusief valuta-effect

Resultaat en financiering

Goede prestaties over de gehele linie

Recordjaar Met de uitstekende resultaten over 2005 heeft ARCADIS een recordjaar achter de rug. De bedrijfsopbrengsten stegen met 11% waarbij voor het eerst de grens van € 1 miljard werd gepasseerd. De netto operationele winst (vóór amortisatie en eenmalige baten en lasten) nam met 40% toe tot € 33,4 miljoen. Per aandeel was dit € 1,65 ten opzichte van € 1,18 in 2004. Dit recordresultaat was het gevolg van autonome groei van de activiteiten, een aanzienlijke verbetering van de marges en een goede bijdrage vanuit acquisities. Over de gehele linie werden goede prestaties geleverd. In de infrastructuurmarkt was sprake van geleidelijk herstel in de Nederlandse markt, zeer sterke toename van activiteiten in Brazilië en voortgaande groei in de Verenigde Staten, België en Frankrijk. In de milieumarkt werd opnieuw een hoge autonome groei gerealiseerd vooral in de Verenigde Staten terwijl met de acquisitie van BBL onze positie in de milieumarkt wereldwijd is versterkt. In de gebouwenmarkt resulteerde de transitie naar activiteiten met meer toegevoegde waarde, onder andere door de acquisitie van AYH, in aanzienlijke verbetering van marges. Dividend € 0,66 per aandeel Voorgesteld wordt een dividend in contanten uit te keren van € 0,66 per aandeel. Dit is 40% van de netto operationele winst en 37,5% meer dan de € 0,48 per aandeel in 2004. Het dividendbeleid is gericht op een pay-out van 30% à 40% van de netto operationele winst. Hiermee wordt beoogd aandeelhouders een aantrekkelijk dividendrendement te bieden, terwijl de onderneming over de middelen blijft beschikken voor financiering van de groei, onder andere door uitbreiding met acquisities. Bedrijfsopbrengsten stijgen boven € 1 miljard De bedrijfsopbrengsten groeiden met 11% tot € 1.001 miljoen (2004: € 901 miljoen). Exclusief een valuta-effect van 1% stegen de bedrijfsopbrengsten met 10%. Hiervan was per saldo 5% het gevolg van acquisities en desinvesteringen. De autonome groei bedroeg eveneens 5%. Deze percentages komen overeen met onze doelstelling om de bedrijfsopbrengsten jaarlijks met 10% te laten groeien, waarvan 5% autonoom. De grootste bijdrage aan de autonome groei kwam uit de Verenigde Staten, Brazilië, Frankrijk en België. Bruto toegevoegde waarde stijgt 11% De bruto toegevoegde waarde, het deel van de omzet dat door medewerkers van ARCADIS wordt geproduceerd, groeide met 11% tot € 703 miljoen (2004: € 633 miljoen). Exclusief valuta-effect bedroeg de groei 10%. De bijdrage van acquisities en desinvesteringen was per saldo 6%. De autonome groei kwam, net als bij de bedrijfsopbrengsten, uit op 5%. De ten opzichte van 2004 lagere opbrengst uit de verkoop van bedrijfsonderdelen resulteerde in een daling van de bruto toegevoegde waarde met 1%.


OMZETVERDELING

GEOGRAFISCHE OMZETVERDELING

NAAR ACTIVITEIT

9%

2005-4e kw

2005-4e kw

18%

26% 24%

45% 37% 41%

26% NEDERLAND 41% VERENIGDE STATEN 24% OVERIGE EUROPESE LANDEN 9% REST VAN DE WERELD

45% INFRASTRUCTUUR 37% MILIEU 18% GEBOUWEN

Geografische verdeling verschuift Met ingang van 2005 is de geografische indeling enigszins gewijzigd. Om de Verenigde Staten apart zichtbaar te maken is Zuid-Amerika gevoegd bij de regio Rest van de wereld. Als gevolg van sterke uitbreiding door acquisities en de relatief hoge autonome groei neemt het aandeel van de Verenigde Staten in de bedrijfsopbrengsten toe. In 2005 kwam 35% van de omzet uit de Verenigde Staten (2004: 30%), Nederland droeg 29% bij (2004: 33%), overige Europese landen 26% (2004: 28%) en Rest van de wereld 10% (2004: 9%).

Het vierde kwartaal van 2005 laat het effect van de recente acquisities op jaarbasis zien. In dat kwartaal bedroeg het aandeel van de Verenigde Staten in de omzet 41%, van Nederland 26%, overige Europese landen 24% en Rest van de wereld 9%. Ongeveer 50% van de omzet van ARCADIS komt dus uit Europa en 50% uit de Verenigde Staten en de Rest van de wereld.

DE UITDAGING_De snel groeiende mijnbouw en civiele industrie. Volledig

afhankelijk van zware machines. De industriebanden die in deze sectoren nodig zijn, kunnen een diameter van meer dan 2,5 meter en een gewicht van meer dan 5 ton hebben. In de sterk concurrerende bandenindustrie, heeft kostenoptimalisatie de hoogste prioriteit, maar vraagt de markt vooral om snelle oplevering. Deze vraag noopte een internationale bandenfabrikant tot een snelle uitbreiding van haar capaciteit in Brazilië een extra bandenfabriek van 80.000 m2 naast een al bestaande locatie. DE AANPAK_Focus op de klant, wereldwijde samenwerking, efficiency en optimalisatie vormen de bouwstenen in dit project. ARCADIS luistert naar de wensen van de klant en stemt de projectorganisatie hierop af. Specialistische kennis uit Frankrijk en België, lokale expertise uit Brazilië een internationaal team dat werkend aan tweetalige Frans-Portugese documenten naadloos op elkaar aansluit. ARCADIS levert het ontwerp en zorgt tegelijkertijd voor optimalisering van het proces. Een aanpak die de nodige flexibiliteit vereist ten aanzien van aanpassingen in het project. Alle deadlines en peildata worden gehaald. HET RESULTAAT_Aan het eind van 2005 ligt het project op schema en is

de optimalisering bereikt. Op basis van dit succes schakelde de klant ARCADIS al voor diverse andere projecten in.

DE UITDAGING_Een traditie van vijfenvijftig jaar. Sinds 1950

worden er auto’s en auto-onderdelen geproduceerd in de FSO fabriek in Warschau. Door de jaren heen wordt productieafval opgeslagen op het fabrieksterrein. Giftige stoffen lekken in de bodem en het grondwater. Na het sluiten van de fabriek blijft er een onbruikbaar terrein over. Het terrein is bestemd voor woningbouw, maar moet eerst gesaneerd worden. Wat brengt de industriële erfenis aan mogelijke verassingen? Is herontwikkeling wel zinvol als de saneringskosten veel hoger uitvallen dan verwacht? DE AANPAK_Het GRiP® concept van ARCADIS bewijst

opnieuw zijn waarde. Schoonmaak van het terrein gebeurt via het guaranteed remediation program van ARCADIS, wat onze klanten een veilige basis verschaft. Een vaste prijs voor alle saneringskosten wordt overeengekomen, inclusief de kosten voor vervuiling die later aan het licht komt. Mogelijke risico’s worden afgedekt via een verzekeringspolis. Onze innovatieve bodemsaneringtechnologie lost de vervuiling snel en grondig op. En zorgt ervoor dat het terrein gebruikt kan worden voor toekomstige ontwikkelingen. En nieuwe bewoners kan verwelkomen. HET RESULTAAT_Schone grond voor een nieuwe generatie.

Een speel-plaats voor onze kinderen. Het begin van een nieuwe geschiedenis.

Aandeel milieu neemt toe Ook de verdeling over de marktsegmenten wijzigt. In het vierde kwartaal 2005 was 45% afkomstig uit infrastructuur (2005: 53%; 2004: 56%), 37% uit milieu (2005: 29%; 2004: 27%) en 18% uit gebouwen (2005: 18%; 2004: 16%). Doordat infrastructuur afneemt en milieu toeneemt, ontstaat een meer evenwichtige verdeling over de segmenten. Eenmalige resultaatseffecten In 2005 en in 2004 waren er de volgende eenmalige effecten op het resultaat: In miljoen € Boekwinst uit verkopen

2005 EBITA

Netto winst

2,5

2,5

Herstructureringslast

2004 EBITA

Netto winst

4,0

4,0

-/- 8,4

-/- 5,4

Pensioenen

0,6

0,4

1,2

0,7

Eenmalige baten en lasten

3,1

2,9

-/- 3,2

-/- 0,7

In 2004 werd in Nederland een aantal niet-kernactiviteiten verkocht en werd een herstructureringslast genomen om de organisatie aan te passen aan de gewijzigde markt. De boekwinst in 2005 is het gevolg van een aantal verkopen, waarbij de verkoop van het 50% belang in Grupo EP veruit het grootste effect had. Aanpassingen van pensioenregelingen in Nederland hadden eveneens eenmalige resultaatseffecten. Dit betrof onder andere herziening van de pensioenregeling van PRC, waardoor deze per ultimo 2005 is geclassificeerd als defined contribution. Voor een nadere toelichting wordt verwezen naar voetnoten 9 en 10 in de jaarrekening. Ontwikkeling bedrijfskosten De operationele kosten liepen met 8% op tot € 628 miljoen (2004: € 581 miljoen). Het effect van acquisities en desinvesteringen was 5%, terwijl het valuta-effect een stijging van 1% veroorzaakte. De organische stijging van 2% was duidelijk lager dan de organische stijging van de bruto toegevoegde waarde, vooral door een verbeterde bezettingsgraad.


100

2,0

80

1,5 66,8

60

59,1 49,7

40

45,8

1,0

44,8

0,6

0,5

20 01

02

03

04

OPERATIONELE KASSTROOM

in € miljoen

05

01

02

03

(0,2)

(0,2)

0,1

04

05

(0,1)

VERHOUDINGEN NETTO RENTEDRAGENDE SCHULDEN/EBITDA

Afschrijvingen lager De afschrijvingen (exclusief amortisatie) liepen 3% terug naar € 15,2 miljoen (2004: € 15,6 miljoen) en bedroegen 2,2% (2004: 2,5%) van de bruto toegevoegde waarde. De daling werd vooral veroorzaakt doordat de geacquireerde projectmanagement en consultancy bedrijven (nog) minder kapitaalsintensief zijn en derhalve een lagere afschrijving hebben dan de overige ARCADIS ondernemingen. Afschrijving identificeerbare immateriële activa fors hoger Onder IFRS geldt voor overnames dat de zogeheten identificeerbare immateriële activa van de goodwill moeten worden afgezonderd en apart geactiveerd. Bij ARCADIS betreft het in de regel de winst in de werkvoorraad van overgenomen bedrijven. Deze activa worden afgeschreven over de economische levensduur (gemiddeld 1 tot 2 jaar). In 2005 liepen deze afschrijvingen fors op tot een bedrag van € 6,0 miljoen (2004: € 0,4 miljoen). Dit is een gevolg van de verrichte overnames. Sterke toename bedrijfsresultaat en EBITA Het bedrijfsresultaat steeg met 53% naar € 54,4 miljoen (2004: € 35,5 miljoen). De EBITA (bedrijfsresultaat vóór amortisatie) en EBITA op recurring basis zijn als volgt bepaald: In miljoen € Bedrijfsresultaat gerapporteerd Amortisatie EBITA Eenmalige effecten EBITA recurring

2005

2004

54,4

35,5

6,0

0,4

60,4

35,9

3,1

-/- 3,2

57,3

39,1

De EBITA steeg met 68%, op recurring basis met 47%. Het valuta-effect bedroeg 3% en was vooral het gevolg van de stijging van de Braziliaanse reaal. De bijdrage vanwege acquisities en desinvesteringen was 24%, beduidend hoger dan de bijdrage aan de omzetgroei (5%), waaruit het positieve effect op de marges blijkt. Autonoom groeide de EBITA met 20%, eveneens duidelijk meer dan de omzet (5%). Ook autonoom zijn de marges dus verbeterd, onder andere als gevolg van de herstructurering in Nederland. Financieringslasten dalen door effect derivaten De financieringslasten werden voor € 1,7 miljoen positief beïnvloed door derivaten voor afdekking van valuta- en renterisico’s. Exclusief dit effect stegen de financieringslasten tot € 3,6 miljoen (2004: € 3,5 miljoen). Deze stijging was beperkt door de opbrengsten van verkochte bedrijfsonderdelen en een verdere verbetering van het werkkapitaal in de loop van het jaar. In 2005 werd een begin gemaakt met optimalisering van de financieringsstructuur om de rentelasten zoveel mogelijk te beperken.


Belastingdruk licht hoger De belastingdruk was met 33,0% licht hoger dan de 32,4% in 2004. Het verschil werd vooral veroorzaakt door een hogere belastingvrije boekwinst op de verkoop van activiteiten in 2004. Hiertegen viel het effect van belastingverlaging in Nederland en de Verenigde Staten weg. Bijdrage deelnemingen beperkt; belang derden fors hoger De bijdrage vanuit niet-geconsolideerde deelnemingen daalde van € 2,4 miljoen in 2004 naar € 1,4 miljoen in 2005. Dit was het gevolg van het aflopen van enkele contracten voor energieprojecten in Brazilië. Inmiddels is voor één van de projecten een nieuw contract afgesloten dat vanaf het vierde kwartaal 2005 bijdraagt aan de winst.

Kasstroom aanzienlijk gestegen

Het belang derden – het deel van de winst dat toekomt aan de mede-eigenaren van niet-100% deelnemingen – steeg met 65% naar € 3,2 miljoen. Dit werd grotendeels veroorzaakt door een sterke winststijging in Brazilië, waar ARCADIS 50,01% van de aandelen bezit. Netto winst en netto operationele winst fors hoger De netto winst bedroeg € 33,4 miljoen, of € 1,65 per aandeel, tegenover € 22,2 miljoen, ofwel € 1,10 per aandeel in 2004. In de netto winst is € 1,2 miljoen begrepen tengevolge van het effect van derivaten. In de netto operationele winst is dit effect niet meegenomen. De netto operationele winst (vóór amortisatie en eenmalige baten en lasten) bedroeg € 33,4 miljoen, 40% meer dan de € 23,8 miljoen in 2004. Per aandeel is dit € 1,65 tegenover € 1,18 in 2004. Kasstroom op goed niveau De kasstroom, gedefinieerd als netto winst plus afschrijvingen (inclusief amortisatie) steeg aanzienlijk en kwam uit op € 54,6 miljoen (2004: € 38,2 miljoen). Doordat de werkkapitaalbehoefte verder kon worden teruggebracht bedroeg de kasstroom uit operationele activiteiten € 66,8 miljoen (2004: € 44,8 miljoen). Na aftrek van vervangingsinvesteringen was de kasstroom € 51,8 miljoen (2004: € 33,0 miljoen). Investeringen aanzienlijk hoger door acquisities De investeringen in (im)materiële vaste activa, exclusief acquisities, bedroegen € 14,9 miljoen (2004: € 11,8 miljoen) en lagen rond het niveau van de afschrijvingen. De investeringen betroffen voornamelijk communicatie- en computerapparatuur.

De uitbreiding van de onderneming door acquisities ging gepaard met aanzienlijke investeringen ter grootte van € 121,3 miljoen. Netto was dit € 101,8 miljoen, inclusief € 26,8 miljoen voor een mogelijke prestatiegerelateerde nabetaling voor AYH en een ingehouden deel van de koopsom in verband met garanties voor BBL. De goodwill bedroeg € 61,3 miljoen en de waarde van identificeerbare immateriële activa € 11,5 miljoen. Daarnaast werd € 5,9 miljoen geïnvesteerd in niet-geconsolideerde deelnemingen en andere financiële vaste activa (2004: € 2,5 miljoen). Verkopen van


bedrijven leverden € 15 miljoen op (€ 8,5 miljoen netto; 2004: € 8,0 miljoen), waarvan € 2,5 miljoen boekwinst. Aantal aandelen blijft vrijwel gelijk Het aantal uitstaande aandelen per ultimo 2005 bedroeg 20,3 miljoen en was vrijwel gelijk aan het aantal per ultimo 2004. Ter dekking van de verplichtingen uit optieplannen werden circa 332.000 aandelen ingekocht, terwijl circa 303.000 eerder ingekochte aandelen werden gebruikt voor de uitoefening van opties door medewerkers. Er werden geen nieuwe aandelen uitgegeven. Het gemiddeld aantal uitstaande aandelen (zoals gebruikt bij de berekening van de winst per aandeel) bedroeg 20,3 miljoen (2004: 20,1 miljoen).

DE UITDAGING_Het jaar 2001 – Brazilië beleeft een van de droogste periodes uit de geschiedenis. Het noordoostelijk deel van het land is voor de energiebehoefte bijna volledig afhankelijk van watercentrales. Het is wachten op stroomuitval. ARCADIS wordt partner van een consortium dat andere types energiecentrales gaat ontwikkelen én energie gaat verkopen. En stelt een projectmanagement team samen dat in recordtempo een energiecentrale van 166 MW bouwt. ARCADIS schakelt lokale arbeidskrachten in, en geeft daarmee een impuls aan de werkgelegenheid in de regio. Een succesvolle business. Maar door het aflopen van het contract voor het verkopen van energie in 2005, lijkt hieraan een einde te komen. DE AANPAK_Om de succesvolle centrale operationeel te houden, dingt het

ARCADIS consortium mee naar de rechten voor het verkopen van energie in de stad Manaus. ARCADIS wint de rechten en bereikt overeenstemming over de verplaatsing van de centrale naar Manaus. Een logistieke uitdaging. Tien sets van motoren en generatoren – elk driehonderd ton zwaar en zes meter hoog – moeten over een afstand van tweeduizend kilometer getransporteerd worden naar het oosten van het land. Er zijn geen adequate transportoverslagfaciliteiten in de nabijheid. ARCADIS huurt speciale schepen, kranen en een paar honderd containers om al het materiaal over de Amazone te vervoeren. ARCADIS zorgt voor de totale ontmanteling van de oude centrale en ontwerpt de nieuwe centrale. HET RESULTAAT_Binnen een krap tijdsbestek van acht maanden worden

twee nieuwe centrales gebouwd die de prachtige stad Manaus verlichten. De inwoners van de stad van stroom voorzien. En financieel bijdragen aan het netwerk van ARCADIS.


Zie voor meer informatie over de ontwikkeling van het aantal uitstaande aandelen pagina 4 van dit verslag en voor meer informatie over opties en optieplannen pagina 126 van dit verslag. Balans blijft gezond De balans is sterk beïnvloed door de in 2005 verrichte acquisities. Het balanstotaal steeg van € 442 miljoen ultimo 2004 tot € 650 miljoen ultimo 2005. Deze stijging werd voor ruim € 100 miljoen veroorzaakt door aangegane verplichtingen ten behoeve van overname van bedrijven, voor € 43 miljoen door consolidaties en deconsolidaties van bedrijfsonderdelen, voor € 22 miljoen door valutakoersverschillen en voor het overige door groei van de onderneming.

Door overnames en valutakoersverschillen steeg de goodwill op de balans naar € 116,0 miljoen (2004: € 50,0 miljoen). De identificeerbare immateriële activa bedroegen per ultimo 2005 € 8,3 miljoen (2004: € 2,5 miljoen). Deze activa worden afgeschreven over de economische levensduur – circa 1 tot 2 jaar. De goodwill wordt vanaf 2004 niet langer afgeschreven, maar eens per jaar onderworpen aan een impairment test. Deze test heeft uitgewezen dat in 2005 geen afboeking nodig was. Het werkkapitaal, bestaande uit onderhanden werk plus debiteuren verminderd met leveranciersverplichtingen, werd verder teruggebracht. Als percentage van de bedrijfsopbrengsten (niveau vierde kwartaal maal 4) daalde het werkkapitaal van 13,3% in 2004 naar 12,7% in 2005. De liquide middelen bedroegen ultimo 2005 € 73,9 miljoen (€ 2004: € 48,2 miljoen). De netto schuldpositie (liquide middelen verminderd met rentedragende schulden) was ultimo 2005 € 52,2 miljoen, tegenover een netto kaspositie van € 5,8 miljoen in 2004. Het oplopen van de schuldpositie was vooral het gevolg van het aantrekken van leningen ten behoeve van de acquisitie van BBL in de Verenigde Staten. Bij de rentedragende schulden zijn ook de nog openstaande verplichtingen inbegrepen jegens de voormalige aandeelhouders van AYH en BBL ten bedrage van in totaal € 26,8 miljoen. Ultimo 2005 was voor € 258 miljoen aan kortetermijn kredietfaciliteiten beschikbaar (2004: € 172 miljoen). Per balansdatum werd voor € 2,1 miljoen gebruik gemaakt van deze faciliteiten. Daarnaast zijn er door banken in het kader van projecten garanties verstrekt tot een bedrag van € 40,0 miljoen. Ultimo 2005 had ARCADIS € 116 miljoen aan langetermijn schulden (2004: € 13 miljoen). De kortlopende schulden liepen op van € 244 miljoen in 2004 tot € 304 miljoen in 2005. Van deze stijging was € 51 miljoen het gevolg van snellere facturering. Verder was € 9 miljoen het gevolg van acquisities en € 9 miljoen van valutakoersverschillen.


Het eigen vermogen groeide met € 39,8 miljoen tot € 176,2 miljoen ultimo 2005, als volgt: In miljoen € Winst over het boekjaar 2005 Betaling van dividend over het boekjaar 2004 Valutakoersverschillen Uitoefening van opties Tijdelijke inkoop aandelen voor verplichtingen uit optieplannen

Effect 33,4 -/- 9,7 10,0 2,6 -/- 6,6

Agiostorting Stichting Lovinklaan vanwege pensioenen

6,5

Optiekosten

0,6

Fiscale gevolgen van optieregelingen

3,0

De balansratio’s bleven sterk. De ratio van nettoschulden ten opzichte van eigen vermogen bedroeg 0,3 (2004: 0,1). De ratio van nettoschulden ten opzichte van EBITDA kwam uit op 0,6 (2004: -0,1). De interest coverage ratio bedroeg 17 (2004: 10).


Ontwikkelingen per marktsegment_Infrastructuur Dit segment betreft activiteiten voor het inrichten van de ruimte. Het gaat om gebieden om te wonen, te werken en te recreëren en verbindingen zoals auto-, spoor- en vaarwegen. Ook watermanagement, waterbouwkundige werken, civiele constructies als bruggen en tunnels en infrastructuur voor energievoorziening behoren tot dit segment. Het aandeel in de totale omzet bedroeg 53% (2004: 56%). Positie in infrastructuurmarkt is sterk De infrastructuurmarkt wordt gedomineerd door de overheid. In deze markt heeft ARCADIS sterke lokale posities. Door kennis van lokale omstandigheden en langjarige klantrelaties kunnen we vroegtijdig op ontwikkelingen inspelen en op maat gesneden diensten leveren. Vanuit een breed, multidisciplinair dienstenpakket bieden we integrale oplossingen voor complexe infrastructurele opgaven. Op een aantal terreinen beschikt ARCADIS over specialistische expertise. In railinfrastructuur komt dit voort uit jarenlange ervaring in het werken aan het Nederlandse spoorwegnet, één van de drukst bereden en veiligste netten ter wereld. Het beste voorbeeld van onze deskundigheid in bruggen is het wereldvermaarde viaduct van Millau in Frankrijk, het hoogste viaduct ter wereld. Op het gebied van tunnels beschikken we over veel expertise en ervaring, zowel in rotsachtige als in zachte ondergrond.

De sterkte-zwakte-analyse voor infrastructuur ziet er als volgt uit: Sterkten

Zwakten

Sterke lokale posities met breed dienstenpakket

Nog onvoldoende herkend bij grote projecten

Specialist in railinfrastructuur, inclusief systemen

Internationale ervaring nog in opbouw

Veel ervaring met bruggen en tunnels Kansen

Bedreigingen

Groei van investeringen in Centraal Europa en Azië

Plotselinge vermindering overheidsinvesteringen

Privatisering door overheden, meer PPS projecten

Toenemende concurrentie op prijs

Omvangrijke investeringen in rail en metro netwerken

Ambities in de infrastructuurmarkt In het kader van de herziene strategie zijn de volgende ambities geformuleerd: – Verdere uitbouw en groei van sterke lokale posities; – Opbouwen van een herkenbare marktleiderspositie in railinfrastructuur; – Benutten van unieke expertise in bruggen en tunnels; – Autonome groei: 4-6% per jaar. De basis voor groei in de infrastructuurmarkt is uitbouw van lokale posities. Het ontwikkelen van de Transnational Growth Platforms ‘rail’ en ‘bruggen en tunnels’ in combinatie met sterke lokale posities moet resulteren in versnelling van groei.


15

10 9

10

8 7,6

5 7,1

7 0

6,7

6 01

02

03

04

05

INFRASTRUCTUUR

04

05

MARGE INFRASTRUCTUUR

Groei in % totaal

03

in % autonoom


Naar een marktleiderspositie in railinfrastructuur De markt voor railinfrastructuur zal naar verwachting sterk groeien. Daarbij gaat het om modernisering van systemen, aanleg van nieuwe hogesnelheidslijnen of uitbreiding van spoornetwerken. ARCADIS is al betrokken bij railprojecten in Frankrijk, Engeland, Polen, China, Taiwan en de Verenigde Staten, vaak op basis van lokale aanwezigheid en inzet van specialistische expertise. Om de groeipotentie beter te benutten is een Rail Business Team opgericht voor internationale marktontwikkeling. Na een marktanalyse ligt de focus nu op Nederland, Frankrijk, Polen, Engeland en China. Ook wordt gekeken naar acquisities om de entree in sommige markten te vergemakkelijken. Inzet expertise bruggen en tunnels Voor bruggen is in Frankrijk een kenniscentrum ingericht voor ontwerp en engineering van bruggen dat ondersteuning biedt bij verwerving van projecten. Een goed voorbeeld is de Lange Wapper, een brug in

DE UITDAGING_Antwerpen, commercieel hart van België en tweede haven

van Europa. Een continue stroom verkeer naar en van de havens en dokken doorkruist de stad over de rondweg. Internationale verkeersroutes lopen dwars door de stad. Dagelijks woon-werkverkeer. Alles bij elkaar leidt dit tot files die in de loop van de jaren onoplosbaar zijn geworden. Het masterplan Antwerpen moet voor verbetering van de mobiliteit zorgen. Het plan richt zich op het sluiten van de ring rondom Antwerpen. Sluitstukken vormen de tunnel onder de Schelde en – het meesterwerk – een brug over de dokken. De Lange Wapper. DE AANPAK_Terwijl de Belgische ingenieurs van ARCADIS via het consortium TV SAM het constructiewerk voor het complexe masterplan coördineren, leveren hun Franse collega’s het ontwerp voor de Lange Wapper. Opnieuw een technisch hoogstandje van ARCADIS. Een 2,4 kilometer lange tuikabelbrug, ondersteund door vijf pijlers van ieder 110 meter hoog. Solide, rank en toch elegant. Voorzien van een kosten- en ruimtebesparende dubbeldeksconstructie. Elk brugdek bestaat uit drie rijstroken en een vluchtstrook. HET RESULTAAT _Goede bereikbaarheid van Antwerpen, de haven en

het zuidelijk deel van de ring. Een stad in beweging. En bovendien, de oogstrelende Lange Wapper. Een nieuw icoon voor de stad.

DE UITDAGING_Los Angeles. Stel je de stad voor. En het

verkeer. Miljoenen mensen die iedere dag hun bestemming op tijd proberen te bereiken. In de file, giftige uitlaatgassen inademend lijkt dit een utopie. Was er maar een sneller, betrouwbaar en milieuvriendelijk alternatief. Om mobiliteit te verbeteren heb je een innovatieve oplossing nodig. DE AANPAK_Een hogesnelheidsmagneettrein die een snelheid van meer dan 400 km. per uur kan bereiken - de Orangeline. De trein wordt geleid via een systeem dat boven bestaande wegen en snelwegen loopt. ARCADIS is verantwoordelijk voor het totale programmamanagement van dit publiek-privaat gefinancierde project. ARCADIS stuurt een team aan van 24 private ondernemingen en werkt samen met de transportautoriteiten van Los Angeles om de planning, bouw en installatie van dit kwalitatief hoogwaardige systeem te realiseren. Het project richt zich ook op de ontwikkeling van huizen, winkels, kantoren en publieke voorzieningen rondom de stations langs de Orangeline. HET RESULTAAT_Kortere reistijden, lagere kosten.

en minder milieuvervuiling. Verbeterde veiligheid, mobiliteit en betrouwbaarheid. Een betere kwaliteit van leven voor iedereen in zuid Californië.

Antwerpen om de verkeersring rond deze stad te sluiten. Het ontwerp voor deze brug is verzorgd door het team dat het viaduct van Millau heeft ontworpen en kwam tot stand vanuit onze lokale betrokkenheid bij de herinrichting van de infrastructuur rond Antwerpen. Voor tunnels is een kennisnetwerk opgezet waarin meerdere landen participeren. Hiermee werd in 2005 een belangrijk succes geboekt. Door de inzet van Franse tunneldeskundigheid werd voor de Amerikaanse stad Detroit een probleem met een riooloverloopsysteem opgelost. Dit resulteerde in een opdracht voor het ontwerp van een nieuwe tunnel, die met een lengte van meer dan 11 kilometer, een diameter van bijna 10 meter en een capaciteit van 700 miljoen liter water één van de grootste van de Verenigde Staten wordt. Autonome groei hersteld; marge verbeterd De groei in 2005 bedroeg 5%. Het effect van acquisities en desinvesteringen was per saldo nihil. Het valuta-effect was 2%. Autonoom groeiden de activiteiten 3% door een sterke toename van activiteiten in Brazilië en aanhoudende groei in de Verenigde Staten, Frankrijk en België. In Nederland daalden de activiteiten nog met 4%, maar dit was het gevolg van de al in 2004 opgetreden teruggang. De Duitse markt bleef zwak terwijl ook in Chili een daling optrad. De marge verbeterde naar 7,6% (2004: 6,7%). Het winstherstel in Nederland leverde hieraan een belangrijke bijdrage. Nederlandse markt herstelt geleidelijk De Nederlandse infrastructuurmarkt trekt langzaam aan. Dit is het gevolg van drie factoren: extra investeringen in onderhoud en modernisering van het spoor, voorzichtig herstel van de gemeentelijke markt en het opstarten van PPS-initiatieven. Om in te spelen op de groeiende vraag naar integrale oplossingen voor spooronderhoud heeft ARCADIS samen met Imtech en Dura Vermeer het bedrijf Asset Rail opgericht. In de gemeentelijke markt werd gescoord met een nieuw product, SmashCourt, een op kunststof gebaseerde ondergrond voor tennisbanen die alle seizoenen bespeelbaar is. Een belangrijk PPS project waar ARCADIS bij is betrokken is de Zuid-as in Amsterdam, waar infrastructuur ondergronds wordt gebracht, mede gefinancierd vanuit te ontwikkelen vastgoed.


Sterke groei in Amerika De activiteiten in de Amerikaanse infrastructuurmarkt groeiden met 30%, vooral door acquisities. De autonome groei bedroeg 6%. De gunstige huizenmarkt leidde tot een sterke vraag naar bouwgrond, waardoor land development sterk groeide. De transportation markt verbeterde doordat na twee jaar overeenstemming werd bereikt over de nieuwe Transportation Equity Act (SAFETEA) waarmee de federale overheid in zes jaar een bedrag van US$286 miljard uittrekt voor infrastructurele projecten. Daardoor kunnen grotere projecten die al langere tijd op stapel stonden nu worden uitgevoerd. ARCADIS profiteerde hiervan en haalde diverse grote projecten binnen, onder andere de North Atlanta Interstate Corridor voor het Georgia Departement of Transportation ter waarde van zo’n US$40 miljoen.

Sterke groei in Centraal Europa

Braziliaanse markt bijzonder sterk De sterke vraag naar grondstoffen heeft een positief effect op de Braziliaanse economie en zorgt voor een gunstig investeringsklimaat voor zowel de overheid als bedrijven. Dit resulteerde in een zeer sterke groei van onze activiteiten in Brazilië. ARCADIS Logos werkte voor het mijnbouwbedrijf CVRD onder andere aan uitbreiding en verbetering van grote exportterminals in de Vitoria regio. Ook in de markt voor energieprojecten werd veel werk verricht, zoals de complete verplaatsing van de Breitener energiecentrale naar Manaus, inclusief ontwerp en projectmanagement. Positieve ontwikkelingen in Frankrijk, België en Centraal Europa In Frankrijk groeit de markt doordat de overheid meer werk uitbesteedt aan private partijen, onder andere op railgebied. In België werden nieuwe opdrachten verworven in verband met de reconstructie van infrastructuur rond Antwerpen terwijl ook in de gemeentelijke markt goed werd gepresteerd. Bijdragen vanuit Europese fondsen zorgen voor een toename van investeringen in Centraal Europa. In Polen werd een contract verworven voor het technisch ontwerp van een deel van een nieuwe rondweg rond Warschau met een totale contractwaarde van circa € 10 miljoen. Ook in Tsjechië ontwikkelden de activiteiten zich positief. Vooruitzichten Verwacht wordt dat in Nederland de opgaande lijn doorzet. De betere economische omstandigheden hebben een positief effect op het overheidsbudget, waardoor meer middelen beschikbaar kunnen komen voor onderhoud en vernieuwbouw van bestaande infrastructuur. Ook de reeds in gang gezette PPS initiatieven dragen bij aan verbetering van de markt. In Frankrijk en België blijft de markt gunstig, zij het met wellicht enige afvlakking van de groei. Dit wordt gecompenseerd door goede perspectieven in Polen en Tsjechië vanwege omvangrijke investeringen vanuit Europese fondsen. In Duitsland verbetert de economie, maar het effect daarvan op de infrastructuurmarkt is onzeker. In de Verenigde Staten heeft het federale investeringsprogramma SAFETEA een positieve uitwerking op de markt. Er zijn goede mogelijkheden verder betrokken te raken bij het omvangrijke investeringsprogramma voor overlooptunnels. Het herstel van het door orkanen getroffen gebied in het zuiden van de Verenigde Staten geeft veel werk, waarbij ARCADIS vooral goed is gepositioneerd voor watermanagement en milieu. Ook voor Brazilië zijn de verwachtingen positief, terwijl de markt in Chili naar verwachting verbetert.


Ontwikkelingen per marktsegment_Milieu Dit segment – goed voor 29% van de omzet (2004: 27%) – betreft activiteiten voor verbetering of behoud van de kwaliteit van lucht, grond- en oppervlaktewater, bodem, natuur en ecologische waarden. Ook activiteiten met betrekking tot geluid, afvalstoffen en externe veiligheid vallen onder milieu. ARCADIS heeft leidende positie Een aanzienlijk deel van de omzet in de milieumarkt betreft het oplossen van verontreiniging van bodem en grondwater. Op dat terrein heeft ARCADIS wereldwijd een leidende positie. Die is gebaseerd op kosteneffectieve saneringstechnologie, een sterke reputatie en op GRiP®, het Guaranteed Remediation Program van ARCADIS. Hierbij wordt een turnkey oplossing geleverd voor sanering van verontreinigde terreinen tegen een gegarandeerde prijs onder afdekking van risico’s door een verzekeringspolis. Daarnaast kunnen we multinationale ondernemingen in meerdere landen van dienst zijn. Dat is belangrijk omdat multinationals in toenemende mate wereldwijd zaken willen doen met een beperkt aantal dienstverleners. Nu al kan ARCADIS een groot aantal multinationals tot haar klantenkring rekenen.

De sterkte-zwakte-analyse voor milieu ziet er als volgt uit: Sterkten

Zwakten

Internationaal netwerk voor diensten aan multinationals

Beperkte positie in Azië

Hoogwaardig klantenbestand van multinationals

Nog te weinig front end consultancy services

Kosteneffectieve saneringstechnologie + GRiP® Kansen

Bedreigingen

Vraag van multinationals naar internationale diensten

Dalende conjunctuur: minder milieubestedingen

Integratie met BBL

Vermindering milieu-uitgaven Department of

Herontwikkeling van verontreinigde bedrijfsterreinen

Defense in V.S.

Ambities in de milieumarkt In het kader van de herziene strategie zijn de volgende ambities geformuleerd: – Een wereldwijde marktleiderspositie in bodemsanering; – Gebruiken van die positie om nieuwe milieudiensten toe te voegen; – Marktleider in het leveren van milieudiensten aan multinationals; – Autonome groei: 8-12% per jaar. Om deze ambities te realiseren is milieu aangewezen als Transnational Growth Platform. In Europa is het doel groeien bij bedrijven door toepassing van Amerikaanse technologie en GRiP®. Hiervoor is een Europees milieuteam opgericht dat dit samen met de landenorganisaties moet realiseren. In de Verenigde Staten bestaat al zo’n centraal milieuteam. Hier gaat het om vergroting van marktaandeel bij de federale


40

10

9,7 9,3

9,3

03

04

9

30

8 20 7 10

6 01

02

03

04

05

MILIEU

in %

Groei in % totaal

05

MARGE MILIEU

autonoom


overheid en uitbouw van GRiP ® en RECLAIMSM. Het Amerikaanse team helpt ook in Zuid-Amerika. Daar ligt de focus op groei bij bedrijven. In alle regio’s is uitbreiding van dienstverlening aan multinationale klanten door global accountmanagement een belangrijk doel. Strategische versterking door BBL Aan het eind van het derde kwartaal 2005 werd in Amerika Blasland, Bouck & Lee, Inc. (BBL) overgenomen, een bedrijf met meer dan 900 medewerkers, verspreid over 42 kantoren in de Verenigde Staten, volledig gespecialiseerd in milieu- en bodemsaneringdiensten. Circa 80% van de omzet van BBL is afkomstig van bedrijven, waaronder een aanzienlijk aantal multinationals uit de Fortune 100. Het samengaan met ARCADIS geeft BBL de mogelijkheid deze klanten ook buiten de Verenigde Staten van dienst te zijn.

DE UITDAGING_Een verlaten gebied in het tropische regenwoud van de

Amazone in noordoost Peru. Een aantal olievelden die deels in een nationaal park liggen. Sommige worden niet langer gebruikt. Winning en productie van petroleum heeft geresulteerd in vervuiling van waterwegen, lagunes en bodems. Is een duurzame oplossing mogelijk? Met gebruik van het best beschikbare materiaal en technologie? En is een veilige werkomgeving te garanderen voor de ingenieurs op de projectlocatie? In een omgeving die zo moeilijk bereikbaar is, vraagt zelfs de logistiek om een intelligente aanpak. DE AANPAK_Een eerder verrichte haalbaarheidsstudie vormt de basis voor de saneringsstrategie en toegepaste technologie. ARCADIS’ diensten lopen uiteen van het verzamelen en verbranden van verontreinigde vegetatie en koolwaterstof in het oppervlaktewater, biologische in-situ sanering van met petroleum vervuilde grond tot het reinigen van sedimenten via inverse emulsie. Voor de projectmedewerkers worden huisvesting, medische voorzieningen en communicatiefaciliteiten verzorgd op de olievelden. HET RESULTAAT_Het behoud van het Amazone regenwoud en natuurlijke hulpbronnen. Een duurzame balans tussen het milieu en de economie van Peru.

DE UITDAGING_Een onderneming die voor het voortbestaan

volledig afhankelijk is van een gezond milieu, ziet als geen ander de noodzaak van duurzaam ondernemen in. De juiste balans vinden tussen het vervullen van een marktbehoefte en het veilig stellen van de natuur voor de volgende generatie. Celco in Chili bezit zo’n 800.000 hectare bos, en is daarmee een van de grootste bosbouwondernemingen van Latijns Amerika. Of het nu gaat om houtpulp of het beste noestvrije hout, Celco richt zich altijd op hoogwaardige producten. DE AANPAK_Milieuspecialisten van ARCADIS adviseren Celco op het gebied van milieuwetgeving, het verkrijgen van milieuvergunningen en het terugdringen van de milieubelasting in productieprocessen. ARCADIS verricht milieustudies en -analyses en levert het ontwerp voor de aanleg van een netwerk dat gezuiverd afvalwater in zee loost. Een milieueffectrapportage maakt duidelijk welke maatregelen er genomen moeten worden en ARCADIS ziet toe op de implementatie. De autoriteiten geven op basis hiervan toestemming voor de aanleg. HET RESULTAAT_Ondernemen op een duurzame wijze. Het behoud van bossen en het milieu voor de samenleving. Nu en in de toekomst.

Samen met BBL behoren we wereldwijd tot de top 3 in de milieumarkt en zijn we marktleider in milieudienstverlening aan bedrijven. BBL biedt tal van synergiekansen zoals dienstverlening aan BBL-klanten buiten Amerika, toepassing van GRiP® en technologie van ARCADIS in BBL-projecten en benutting van de BBL-expertise in onderwaterbodems. De operationele marge van BBL ligt boven die van ARCADIS, mede als gevolg van het succesvolle, klantgerichte business model van BBL. Dit model zal de basis vormen voor de integratie van BBL in onze Amerikaanse activiteiten. Deze integratie is een belangrijke prioriteit voor 2006. Sterke groei; marge stijgt Met een groei van 33% was milieu veruit het sterkst groeiende segment. Hieraan werd met 22% een belangrijke bijdrage geleverd door de acquisities in de Amerikaanse markt. Het valuta-effect was 1%. De autonome groei was voor het derde jaar op rij double digit en kwam uit op 10%. Hiervan was een groot deel afkomstig uit de Verenigde Staten waar de autonome groei 14% bedroeg. Ook in vrijwel alle Europese landen en in Brazilië lag de autonome groei op een goed niveau. De marge steeg naar 9,7% (2004: 9,3%). Greystone biedt uitbreiding milieudienstverlening Door de overname van Greystone Environmental Consultants, Inc. medio 2005 werd de milieudienstverlening in de Amerikaanse markt uitgebreid. Met 130 medewerkers is Greystone vooral actief op het terrein van vergunningen, monitoring, milieuplannen en haalbaarheidsstudies. Hierdoor kunnen we meer in het voortraject diensten aan klanten verlenen en eerder bij projecten betrokken raken. GRiP® blijft succesvol, Europese markt toont interesse Met 20% groeide het GRiP® programma sterker dan de overige milieuactiviteiten in de Verenigde Staten. Het Amerikaanse Ministerie van Defensie bracht vrijwel geen nieuwe projecten op de markt. Wel werd bij industriële opdrachtgevers goed gescoord, met bijna US$60 miljoen aan nieuwe GRiP® opdrachten. Ultimo 2005 bedroeg de werkvoorraad in dit type projecten circa US$250 miljoen. Ondertussen is ook in Europa een groeiende interesse in GRiP®


zichtbaar. Dit leidde begin 2005 tot een eerste contract in Polen. Ook in Frankrijk en Nederland wordt met opdrachtgevers over de inzet van GRiP® gesproken. RECLAIMSM wint terrein Om te besparen op operationele kosten concentreren industriële ondernemingen hun productiefaciliteiten. ARCADIS assisteert bij herontwikkeling van locaties die niet meer worden gebruikt. Hiervoor is RECLAIMSM ontwikkeld, waarbij voor een te sluiten bedrijfslocatie een totaaloplossing wordt geboden. Die bestaat uit het aanpakken van de verontreiniging, vaak op basis van GRiP®, in combinatie met plannen voor herontwikkeling zodat de opbrengst kan worden gebruikt voor de milieusanering. Groeiend milieubesef in Zuid-Amerika Braziliaanse ondernemingen investeren – mede onder invloed van een strikter milieutoezicht – meer in het nemen van milieumaatregelen. Dit resulteerde in een toename van onze activiteiten voor bedrijven. Ook in Chili is het overheidsbeleid gericht op het terugdringen van de negatieve impact van industriële activiteiten op het milieu. In Chili werd veel werk verzet voor de mijnbouwsector.

Accent op uitbreiding bij bedrijven

Europese wetgeving zorgt voor nieuwe projecten Ondernemingen vragen in toenemende mate steun bij product stewardship issues – ofwel de invloed die stoffen kunnen hebben op de gezondheid en veiligheid van mens en milieu. Vanwege deskundigheid in toxicologie en epidemiologie kan ARCADIS hier diensten leveren. De invoering in december 2005 van nieuwe Europese regelgeving getiteld Registration, Evaluation and Authorisation of Chemicals (REACH) heeft een positief effect op deze markt. Vooruitzichten De goede werkvoorraad gebaseerd op langjarige GRiP® contracten en het synergiepotentieel met BBL en Greystone bieden een uitstekende basis voor voortzetting van groei in de Verenigde Staten. Verwacht wordt dat het Amerikaanse Department of Defense dit jaar weer saneringsprojecten naar de markt zal brengen hetgeen kansen biedt voor GRiP®. In Europa en Zuid-Amerika ligt de nadruk op uitbreiding van activiteiten bij bedrijven. Hier kan dienstverlening aan de multinationale klanten van BBL bijdragen aan groei. De interesse in diverse Europese landen in de GRiP® aanpak kan resulteren in vergroting van ons marktaandeel bij bedrijven. Ook de inzet van RECLAIMSM bij verouderde bedrijventerreinen biedt perspectief. De markt in Centraal Europa groeit onder invloed van Europese milieuwetgeving. In Zuid-Amerika zet de striktere controle op de naleving van milieuwetten ondernemingen aan tot het verhogen van investeringen in milieu.


Ontwikkelingen per marktsegment_Gebouwen De activiteiten in dit segment hebben betrekking op gebouwen waarin mensen wonen, werken of recreëren. Projecten waaraan wordt gewerkt zijn onder andere kantoorgebouwen, bedrijfsfaciliteiten, hotels, winkelcentra, logistieke centra, ziekenhuizen, scholen en stadions. Het betreft 18% van de totaalomzet (2004: 16%). Positie in gebouwenmarkt sterk verbeterd De gebouwenmarkt wordt sterk bepaald door private investeringen en is daardoor conjunctuurgevoeliger. In de afgelopen twee jaar is een transitie doorgevoerd naar activiteiten met een hogere toegevoegde waarde om daarmee de winstgevendheid te verbeteren. Het accent is gelegd op uitbreiding van projecten programmamanagement en facility management. De overname van AYH leverde hieraan een belangrijke bijdrage. Tegelijkertijd zijn stappen gezet om het gedetailleerde ontwerpen rekenwerk te verminderen of uit te besteden. Hierin is een onderscheidend aanbod moeilijk, waardoor het rendement onvoldoende blijft. In dit kader werd in het eerste kwartaal het gedetailleerde ontwerpwerk in de Verenigde Staten verkocht.

De sterkte zwakte analyse voor gebouwen ziet er als volgt uit: Sterkten

Zwakten

Project- en programmamanagement, kostenmanagement

Nog onvoldoende sterk in aantal landen

Internationaal netwerk

Prijsconcurrentie detailed engineering

Ervaring met facility management Kansen

Bedreigingen

Meer vraag naar resultaatverplichtingen

Gevoelig voor conjunctuurschommelingen

Groei van internationale vastgoedportfolio’s

Plotselinge afname investeringen in vastgoed

Uitbesteding door bedrijven van niet-kernactiviteiten

Ambitie in het gebouwensegment In het kader van de herziene strategie zijn de volgende ambities geformuleerd: – Sterke positie in projecten programmamanagement zodat we de benchmark vormen voor internationale vastgoedinvesteerders; – Sterke speler in facility management in geselecteerde landen, vooralsnog Nederland, België en Duitsland; – Uitbesteden of afbouw van gedetailleerd ontwerpen rekenwerk; – Autonome groei voor projecten programmamanagement: 5-10% per jaar. Een groeidoelstelling voor het gehele segment is niet geformuleerd, omdat die sterk afhangt van de mate waarin ontwerpactiviteiten worden verminderd en van de marktontwikkeling voor facility management.


10

40

8

20

7,7

6 0 4 -20

1,4

2 01

02

03

04

03

05

GEBOUWEN

05

MARGE GEBOUWEN

Groei in % totaal

04

(1,0)

autonoom

in %


AYH versterkt projecten programmamanagement Medio juni werd in het Verenigd Koninkrijk AYH overgenomen. Dit bedrijf, met het hoofdkantoor in Londen en circa 340 medewerkers, is gespecialiseerd in projecten kostenmanagement en advisering voor vastgoedprojecten van private en publieke opdrachtgevers. AYH kon in 2005 profiteren van de gunstige markt voor commercieel vastgoed in en om Londen en van de groei in de markt voor stedelijke vernieuwing door veranderde wetgeving. Veel werk werd verricht aan de laatste fase van het nieuwe, 60.000 zitplaatsen tellende stadion van de Londense voetbalclub Arsenal, inclusief de herontwikkeling van het omliggende gebied voor woningbouw en commercieel vastgoed.

DE UITDAGING_Focus op het resultaat van je klant in de automobiel-

industrie, betekent snel accelereren. In lijn met hun strategie om de productie dicht bij de Amerikaanse klanten te lokaliseren, bouwt Honda een fabriek voor versnellingsbakken in Tallapoosa in de staat Georgia. De fabriek levert onderdelen voor de nieuwste Honda Pilot en Odyssey. Honda selecteert ARCADIS om hen op korte termijn te helpen met het realiseren van een ambitieus plan. Snel schakelen naar een hogere versnelling. DE AANPAK_ARCADIS levert het technisch ontwerp en verzorgt de planning voor de bouw van Honda’s fabriek voor versnellingsonderdelen. Een krap tijdschema. Oplevering vindt plaats in slechts 6 maanden – waarbij zelfs tussentijdse wijzigingen op het ontwerp van de klant gerealiseerd worden. Vier ARCADIS kantoren werken gelijktijdig aan het project en houden wekelijks werkbesprekingen met de klant. De strakke tijdsplanning wordt waargemaakt. HET RESULTAAT_De nieuwe Honda Pilot en de nieuwe Honda Odyssey.

The power of dreams. Mogelijk gemaakt door ARCADIS.

DE UITDAGING_DSM, internationale ontwikkelaar van

innovatieve producten en diensten die bijdragen aan een betere kwaliteit van leven en werken. Sabic, wereldwijde fabrikant van petrochemische producten. Beide ondernemingen opereren in een competitieve omgeving. Focus op de business waar ze het best in zijn, is de sleutel voor hun succes. Concentratie op kernactiviteiten om efficiënter te kunnen werken. Om meer toegevoegde waarde te kunnen leveren aan stakeholders. DE AANPAK_DSM en Sabic sluiten een contract voor het outsourcen van hun niet-kernactiviteiten met een gespecialiseerd bedrijf – ARCADIS Aqumen Facility Management. Experts die de verantwoordelijkheid nemen voor het managen en leveren van een breed pakket aan diensten. Van onderhoud en het managen van vastgoed tot catering, schoonmaak en transport van personeel. HET RESULTAAT_Concentratie op de core business. Meer efficiency en lagere kosten. Meer waarde voor de klant.

Autonome groei in vrijwel alle landen De bedrijfsopbrengsten stegen met 9%. De bijdrage vanuit acquisities en desinvesteringen bedroeg 2%. Dit was het saldo van een stijging door de overname van AYH en een daling door de verkoop van het gedetailleerde ontwerpwerk in de Verenigde Staten en het belang in het Spaanse Grupo EP. De autonome groei lag met 7% op een goed niveau. Hieraan werd vanuit alle landen bijgedragen – met uitzondering van de Verenigde Staten. Marge sterk verbeterd De transitie van de afgelopen twee jaar heeft een sterk positieve invloed gehad op de winstgevendheid. Door de afbouw van slecht renderende activiteiten en de uitbreiding van managementdiensten steeg de marge naar 7,7% ten opzichte van 1,4% in 2004 en –1,1% in 2003. ARCADIS Worldwide Project Consulting Met de overname van AYH en de eerdere acquisities van Homola in Duitsland, PRC in Nederland, Logos in Brazilië en CDG in de Verenigde Staten beschikt ARCADIS nu over een internationaal netwerk van bedrijven die gespecialiseerd zijn in projecten programmamanagement. Daarmee kan worden ingespeeld op een groeiende behoefte bij internationale investeerders en gebruikers van vastgoed aan ondersteuning bij hun investeringsprogramma’s en management van hun vastgoedportefeuilles. Hiervoor is ARCADIS Worldwide Project Consulting opgericht, een Transnational Growth Platform gericht op groei van projecten programmamanagement. Nederlandse markt trekt aan In de loop van 2005 verbeterde de Nederlandse markt. Door meer marktwerking in de gezondheidszorg groeit de vraag naar consultancy voor bouwprojecten. Extra middelen voor onderwijs leiden tot meer investeringen in gebouwen. In de gemeentelijke markt is urban value creation een thema. Daarbij gaat het om het optimaal managen van grondposities om met de vrijkomende middelen binnenstedelijke herstructurering mogelijk te maken. Door de complexiteit van dergelijke projecten bestaat behoefte aan onafhankelijk


procesmanagement. Voor de leegstand van kantoren werd samen met TU Delft een herbestemmingwijzer ontwikkeld, waarmee eigenaren op eenvoudige wijze de meerwaarde kunnen vaststellen van herbestemming naar bijvoorbeeld wonen. Belangrijk nieuw contract voor facility management Deze activiteit wordt uitgevoerd in een joint venture: ARCADIS Aqumen Facility Management (AAFM). Hierin brengt het Engelse Aqumen de systemen en ervaring in en ARCADIS de marktcontacten in Europa. Sinds 2004 verzorgt AAFM het facility management voor kantoren van Philips in Nederland. Dit contract groeit door toevoeging van nieuwe vestigingen, zoals in 2005 de locatie in Drachten. Aan het eind van het derde kwartaal werd een belangrijk nieuw contract verworven. Het betreft facility management voor de bedrijfslocaties en kantoren van DSM Nederland en Sabic in Zuid-Limburg. Onder dit vierjarige contract zal AAFM jaarlijks circa € 40 miljoen aan diensten leveren of aansturen.

Groeipotentie aanzienlijk toegenomen

Groei in Europese markt In alle Europese landen vertoonden de activiteiten een gezonde groei. In Frankrijk werd opdracht verworven van een grote Franse fabrikant van autobanden voor een fabriek in Brazilië. Vanuit België wordt hiervoor ontwerpdeskundigheid toegeleverd, terwijl Braziliaanse medewerkers alle lokale voorbereidingen en het bouwmanagement voor hun rekening nemen. In België groeide de industriële dienstverlening sterk en werden vanuit de goede relatie met klanten nieuwe diensten ontwikkeld voor beheer en onderhoud van bedrijfsfaciliteiten. Door de toenemende investeringen in vastgoed, namen ook in Duitsland de activiteiten sterk toe, vooral in projectmanagement. Ook in de Tsjechische markt ontwikkelden de projectmanagementdiensten zich uitstekend. Vooruitzichten Door de transitie naar managementdiensten is de groeipotentie van het gebouwensegment aanzienlijk toegenomen. Daar komt bij dat de aantrekkende economie in de meeste Europese landen naar verwachting zal leiden tot meer investeringen in vastgoed. In Nederland biedt de markt voor ziekenhuizen, scholen en overheidsgebouwen kansen. Ook de herbestemming van leegstaande kantoren is een aantrekkelijke adviesmarkt. De nieuw verworven contracten voor facility management zullen in 2006 bijdragen aan de groei. Verwacht wordt dat in Engeland de markt voor commercieel vastgoed verder zal aantrekken, zeker in Londen, vanwege de Olympische Spelen in 2012. Daarnaast bieden de binnenstedelijke woningmarkt en publiekprivaat gefinancierde projecten in de gezondheidszorg en het onderwijs goede kansen. In België en Frankrijk blijven de marktomstandigheden naar verwachting gunstig, terwijl de betere economische vooruitzichten in Duitsland een positief effect op de markt kunnen hebben. In de Verenigde Staten is versterking van projecten programmamanagement voor vastgoedprojecten een belangrijke prioriteit.


500

25

400

20

500 400 18,0.

300

306

297

296

301

288

16,9

15

300

10

100

11,1

02

03

04

05

279

12,5

15 256

246

267

13,3

200

5 01

02

03

04

05

12,5

10

100 01

20,9

20 349

12,1 200

25

13,2 11,2

5 01

02

03

04

05

01

02

03

04

OMZET NEDERLAND

EBITA NEDERLAND

OMZET VERENIGDE STATEN

EBITA VERENIGDE STATEN

in € miljoen

in € miljoen

in € miljoen

in € miljoen

05

Exclusief eenmalige effecten

Ontwikkelingen per regio Nederland Geleidelijk herstel van de markt De Nederlandse markt laat een geleidelijke verbetering zien. Desondanks daalde de omzet met 4% naar € 288 miljoen (2004: € 301 miljoen). Hiervan was 2% het gevolg van verkoop van bedrijfsonderdelen en 1% van minder opbrengsten uit desinvesteringen. De autonome daling was 1%. Deze kwam volledig voor rekening van het infrastructuursegment, waar de daling door het herstel van de markt echter veel minder was dan in 2004. Ook de milieumarkt verbeterde: de sterke daling in 2004 sloeg om in gezonde groei in 2005. Na de zeer sterke groei in het gebouwensegment in 2004 door het facility management contract voor Philips, vlakte de groei in 2005 af naar nog steeds een goed niveau. Het aantrekken van investeringen in onderwijs en gezondheidszorg droeg bij aan de groei bij PRC. De werkvoorraad in Nederland lag eind 2005 22% hoger dan een jaar eerder, hetgeen de geleidelijke verbetering van de markt bevestigt. Verbetering van winstgevendheid De in 2004 doorgevoerde herstructurering in Nederland had een duidelijk positief effect op de winstgevendheid. De EBITA verbeterde autonoom met € 2,2 miljoen ofwel 20%. Dit werd gedeeltelijk tenietgedaan door het effect van acquisities en desinvesteringen, waardoor de EBITA uitkwam op € 12,5 miljoen (2004: € 11,1 miljoen).

Verenigde Staten Sterke groei omzet en winst In de Verenigde Staten groeide de omzet met 31% naar € 349 miljoen (2004: € 267 miljoen). De grootste bijdrage aan de groei leverden acquisities met 23%. Dit betrof twee overnames uit 2004 alsmede de acquisities in 2005 van Greystone (per 30 juni 2005) en BBL (per 30 september 2005). Ook de autonome groei lag met 8% op een goed niveau. Voor het eerst sinds jaren was het valuta-effect nihil. Vooral de activiteiten in de milieumarkt ontwikkelden zich bijzonder gunstig. In dit segment bedroeg de groei ruim 50%, waarvan 14% autonoom. Met de acquisities van BBL en Greystone en het succes van het GRiP® programma is de basis gelegd voor voortzetting van groei. Ook in de infrastructuurmarkt werd goed gepresteerd met een groei van 30%, waarvan 6% autonoom. Door de overeenstemming over de SAFETEA wetgeving komen weer grotere projecten in de markt. In het gebouwensegment trad een daling op met 37%. Dit was het gevolg van de verkoop van detailed engineering, terwijl ook autonoom de activiteiten terugliepen. De EBITA steeg bijzonder sterk en kwam uit op € 20,9 miljoen (2004: € 13,2 miljoen). De stijging van 58% was voor een belangrijk deel afkomstig van acquisities terwijl ook de verkoop van een deel van het gebouwensegment een positief effect had op de EBITA.


500

25

400

20

500

25

400

20

300

15

18,1 300

15 226

200

254

267 11,3

10

183

200

10

7,6

144 100

5 01

12,5

02

03

04

05

100

5,0 01

02

78

83 03

04

05

73

68 01

02

03

5,9

97 5

04

05

2,5

01

02

5,8 1,4 03

OMZET OVERIGE LANDEN

EBITA

OMZET REST VAN DE WERELD

EBITA

EUROPA

OVERIGE LANDEN EUROPA

in € miljoen

REST VAN DE WERELD

in € miljoen

in € miljoen

2,4 04

05

in € miljoen

Overige landen Europa Omzet en resultaat nemen toe In de overige landen van Europa (België, Duitsland, Frankrijk, Engeland, Polen en Tsjechië) steeg de omzet met 5% naar € 267 miljoen (2004: € 254 miljoen). Per saldo leverden acquisities en desinvesteringen een daling op van 1%. Dit werd veroorzaakt door de verkoop van het 50%-belang in het Spaanse Grupo EP medio 2005. Het effect daarvan op de omzet werd vrijwel geheel goedgemaakt door de bijdrage van de in 2004 verrichte acquisities en van de overnames in 2005 van SWK in België en AYH in Engeland. De autonome groei bedroeg 6%. In België, Frankrijk en Polen lag de autonome groei op een hoog niveau. In België en Frankrijk was de markt gunstig en namen de activiteiten toe in alle drie de marktsegmenten. In Polen was de groei het sterkst in de milieumarkt. Met Profil werd geprofiteerd van investeringen in infrastructuur, maar nieuwe wetgeving zorgde voor vertraging bij het op de markt komen van projecten. In Duitsland bleef de omzet stabiel: de toename in milieu en gebouwen werd tenietgedaan door een daling in infrastructuur door beperkte investeringen van de overheid. In Tsjechië bleef de markt goed en ontwikkelden de activiteiten zich positief.

De EBITA steeg met 45% naar € 18,1 miljoen (2004: € 12,5 miljoen). De overgenomen bedrijven leverden hieraan een belangrijke bijdrage, maar ook autonoom lag de stijging op een goed niveau, vooral door bijdragen vanuit België en in iets mindere mate Frankrijk.

Rest van de wereld De activiteiten in de Rest van de wereld betreffen Brazilië en Chili, alsmede door donoren zoals Wereldbank en Europese Unie gefinancierde projecten in ontwikkelingslanden. De omzet steeg met 25% tot € 97 miljoen (2004: € 78 miljoen). De verkoop van twee kleinere ondernemingen in de donorgefinancierde markt leverde een omzetdaling op van 6%. Door de sterke stijging van de Braziliaanse reaal trad een positief valuta-effect op van 12%. De autonome groei was 19% en werd vooral gerealiseerd in Brazilië waar de activiteiten met 65% toenamen. De Braziliaanse economie profiteert van de grote vraag naar grondstoffen en dat leidde tot een sterke stijging van investeringen in infrastructuur, terwijl ook de vraag naar milieudiensten toenam. In Chili was sprake van een autonome daling van activiteiten. De omstandigheden in de donorgefinancierde markt verbeterden enigszins, blijkend uit een autonome stijging van 3%. De EBITA kwam uit op € 5,8 miljoen (2004: € 2,4 miljoen). Hiervan werd € 1,2 miljoen veroorzaakt door stijging van de Braziliaanse munt. De overige resultaatsverbetering was vooral het gevolg van de bijzonder goede gang van zaken in Brazilië.


Human Resources Management In 2005 is de ARCADIS strategie aangescherpt. Het realiseren van groei vanuit sterke lokale posities door gebruik te maken van de specialistische expertise en klantrelaties van ARCADIS wereldwijd, is daarbij een kernelement. De invulling van deze ambitie wordt bepaald door de kennis, vaardigheden én het ondernemerschap van onze medewerkers. Dat houdt in dat het Human Resources beleid een sleutelrol vervult bij het verwezenlijken van onze strategische doelen.

Belangrijke elementen van het Human Resources beleid zijn: – Professionele werving en selectie – Stimulering van persoonlijke ontwikkeling – Training en opleiding – Open communicatie – Gelijke carrièrekansen, ongeacht persoonlijke achtergrond – Geen discriminatie of intimidatie – Gezonde en veilige werkomstandigheden. Samen met de Human Resources managers van de werkmaatschappijen wordt de strategie vertaald in uitgangspunten voor het Human Resources beleid. Belangrijke principes zijn verankerd in de ARCADIS General Business Principles. Op corporate niveau richten de HRM inspanningen zich vooral op versterking van het potentieel binnen de organisatie om de toenemende complexiteit van de processen en projecten waarbij we betrokken zijn, aan te kunnen en de verdere internationale ontwikkeling van de groep te bevorderen. Dit betekent: – Het vroegtijdig identificeren van potentieel; – Een effectieve leiderschapsontwikkeling voor sleutelfuncties in het licht van de strategische prioriteiten; – het werven en selecteren van nieuw talent met name voor de Transnational Growth Platforms (TGP) – Het versterken van gedrag dat is gebaseerd op onze kernwaarden waardoor we verder bouwen aan een ARCADIS cultuur die onze professionals uitdaagt tot vernieuwing en waarin integriteit, ondernemerschap en snel en alert reageren leidend zijn voor het dagelijks handelen. Identificatie potentieel en opvolgingsplanning In 2005 werden 250 medewerkers met leiderschapspotentieel geïdentificeerd. Dit gebeurde op basis van een op maat gemaakte systematiek voor de beoordeling van performance en potentieel. De beste kandidaten zijn geselecteerd voor doorstroming naar topposities (in techniek, commercie en management). Dit heeft voor elke werkmaatschappij geresulteerd in een intern opvolgingsplan. Daardoor zijn we beter in staat sleutelposities vanuit eigen gelederen in te vullen. Dit is ook belangrijk voor het groeiperspectief dat we medewerkers kunnen bieden.


GEOGRAFISCHE

10000 9.419 8.827 8000

7.619

9.208

SPREIDING PERSONEEL 1.284

8.020

2.638

6000

3.074 4000

3.105

2000 01

02

03

04

05

2.638 NEDERLAND

GEMIDDELD AANTAL

3.105 VERENIGDE STATEN

MEDEWERKERS

3.074 OVERIGE EUROPESE LANDEN 1.284 REST VAN DE WERELD Inclusief inhuur

Leiderschapsontwikkeling Hoe kun je leiderschapskwaliteiten verder ontwikkelen? Aanleg is uiteraard belangrijk, maar talent alleen biedt geen garantie op succes. Voor talentvolle mensen met een voornamelijk technische achtergrond is verbreding van kennis en ervaring, relatief vroeg in de loopbaan, de beste leerweg voor het ontwikkelen van leiderschap. Dat betekent een breed scala aan ervaringen opdoen met klanten en de werkvelden van ARCADIS. Leren een team te motiveren, weerstand kunnen doorbreken en succesvol veranderingen kunnen doorvoeren. Leiderschap wordt ontwikkeld door nieuwe dingen te doen en daarbij van fouten te leren. Op basis van deze uitgangspunten is voor de groep van top potentials een aanpak ontwikkeld die hen voorbereidt op toekomstige uitdagingen. De huidige leiders spelen daarbij een belangrijke rol door ruimte te geven om ervaring op te doen met zaken die voor de toekomst van strategisch belang zijn.

Interne cohesie op internationaal niveau versterken

Werving en selectie Voor werving en selectie van de juiste mensen op sleutelposities is een methode ontwikkeld om de persoonlijkheid, attitude en vaardigheden van kandidaten te beoordelen. Het wervings- en selectieproces in de Verenigde Staten en Nederland is als eerste herzien. In 2006 volgen de overige landen. Tevens is een actieplan opgesteld voor ondersteuning van de Transnational Growth Platforms bij werving en selectie om daarmee de bemensing van deze belangrijke strategische activiteiten te versterken. Advanced Management Program In het eerste kwartaal van 2005 zijn 17 kandidaten uit 7 landen voor het Advanced Management Program (AMP) geselecteerd. Dit bestaat uit twee seminars van elk een week. Het eerste seminar vond plaats in september 2005 en werd zeer positief beoordeeld. Hier werden vier projecten gekozen, te weten: innovatie, speerpunten van de internationale strategie, ontwerprentabiliteit en kostenmanagement, en uitbesteding van werkzaamheden aan derden. De kandidaten werken in de maanden tussen de twee seminars zeer nauw samen aan deze 4 projecten. Dit versterkt de interne cohesie op internationaal niveau. De resultaten worden gepresenteerd op het tweede seminar in maart 2006. Aantal medewerkers Het totaal aantal medewerkers daalde van 9.638 eind 2004 tot 9.134 eind 2005. Dit betreft het aantal medewerkers in dienst van ARCADIS. Inclusief uitzendkrachten e.d. bedroeg de capaciteit ultimo 2005 10.101 medewerkers (ultimo 2004 10.474 medewerkers). De daling van het aantal medewerkers was voornamelijk het gevolg van de verkoop van het 50%-belang in Grupo EP met meer dan 1.700 medewerkers. Deze onderneming werd weliswaar proportioneel geconsolideerd, maar conform de regelgeving werd het totale aantal personeelsleden meegeteld in de personeelsaantallen van ARCADIS. Ziekteverzuim Het ziekteverzuim ontwikkelde zich positief. Over het geheel genomen daalde het ziekteverzuim van 2,6% in 2004 tot 2,4% in 2005, vooral door effectiever verzuimbeleid in Nederland en Polen.


Maatschappelijk verantwoord ondernemen ARCADIS wil maatschappelijk verantwoord ondernemen op een wijze die duurzaam voordeel oplevert voor allen die bij de onderneming betrokken zijn. Dat betekent ook verantwoordelijkheid dragen voor de effecten van bedrijfsactiviteiten op de leefomgeving. Die zorg voor de leefomgeving is kenmerkend voor de rol die ARCADIS in haar meer dan honderdjarige historie heeft vervuld. Maatschappelijk verantwoord ondernemen gaat echter verder. Het betreft: – Invloed van ons werk op de omgeving – Maatschappelijke betrokkenheid – Integriteit van bedrijf en medewerkers – Veiligheid en gezondheid – Sociaal beleid – het bieden van ontplooiingskansen aan medewerkers – Corporate governance, transparantie en verantwoording afleggen. De laatste twee aspecten komen in aparte hoofdstukken van dit jaarverslag aan de orde. De overige aspecten worden hierna toegelicht.

Invloed van ons werk op de leefomgeving Invloed van onze projecten De grootste impact van ons werk op de omgeving is via de projecten die we uitvoeren voor opdrachtgevers. Duurzaamheid beschouwen wij daarbij als integraal onderdeel van onze verantwoordelijkheid. Projecten op milieugebied leveren vaak direct een bijdrage aan verbetering van het milieu, bijvoorbeeld doordat we verontreinigingen uit het verleden opruimen. Maar ook bij projecten op het gebied van infrastructuur of gebouwen is het inzichtelijk maken van de consequenties voor het milieu of de leefomgeving een belangrijk onderdeel van ons takenpakket. We investeren ook zelf in de ontwikkeling van nieuwe technologieën, producten en diensten om verbeteringen in het milieu tot stand te brengen. In 2005 werd een methodiek ontwikkeld om fijn stof afkomstig van autoverkeer af te zuigen via het bestaande rioolsysteem. De eerste indicaties wijzen uit dat de luchtverontreiniging door fijn stof hierdoor met circa 10% kan worden verminderd.

Een nieuw thema is klimaatverandering veroorzaakt door uitstoot van broeikasgassen. In Brazilië en Polen heeft ARCADIS projecten ontwikkeld om het zeer schadelijke methaangas uit vuilstortplaatsen te verbranden of op te vangen en te gebruiken voor de productie van elektriciteit. Deze projecten zijn financieel haalbaar doordat de vermindering van broeikasgassen zogeheten carbon credits – verhandelbare emissierechten – oplevert.


Duurzaamheid van onze eigen bedrijfsvoering Door de aard van ons werk – advisering, ingenieurswerk en projectmanagement – is de milieubelasting van onze bedrijfsvoering relatief beperkt. Uiteraard streven we ernaar onze bedrijfsactiviteiten milieuvriendelijk uit te voeren. Dit gebeurt onder andere door gescheiden inzameling en hergebruik van papier, beperking van onnodig reizen door actief gebruik van videoconferencing, stimulering van openbaar vervoer en het gebruik van energiezuinige kantoren. Er is afgezien van het systematisch meten en rapporteren van al deze aspecten aangezien de kosten daarvan niet opwegen tegen de extra bijdrage die het zou opleveren in termen van milieurendement.

DE UITDAGING_Water – de bron van leven voor de mens. Onmisbaar.

Zonder water kunnen we niet leven. We moeten het nu beschermen voor de volgende generatie. Binnen de Europese Unie heeft dit groeiend bewustzijn om onze natuurlijke erfgoed te beschermen, geleid tot het opstellen van de Europese Kaderrichtlijn Water. Een ambitieus plan. Voor het eind van 2015 moet in alle Europese lidstaten de ecologische kwaliteit van het water op orde zijn. Een uitdaging voor ARCADIS. Hongarije geeft ons opdracht onderzoek te doen naar de biologische status van het oppervlaktewater in heel het land en een nationaal kwaliteitsbewakingssysteem op te stellen. DE AANPAK_ARCADIS ontwikkelt een efficiënte methodiek voor het

onderzoeken van de waterkwaliteit – een handleiding die alle biologische kwaliteitselementen beschrijft. Lokale mensen worden getraind. Een half miljoen monsters wordt genomen en geanalyseerd en resultaten verwerkt in een kwaliteitsbewakingssysteem. Binnen een jaar kan het project succesvol afgerond worden. HET RESULTAAT_De ervaring die in Hongarije wordt opgedaan is grens-

verleggend. Er volgen succesvolle projecten in andere Centraal-Europese landen en in Nederland. Een goede ecologische watergesteldheid ligt binnen handbereik in Europa.

DE UITDAGING_Brazilië beschikt over één van de rijkste

natuurlijke waterbronnen van de wereld. Maar een steeds groter wordend deel van de Braziliaanse rivieren en kustwateren is ernstig vervuild. In de snelgroeiende kuststreek van de staat São Paulo – Baixada Santista – wordt afvalwater ongezuiverd in rivieren en zee geloosd. Tachtig procent van de watermeetpunten in de regio haalt de norm voor schoon water niet. Een ernstige aantasting van het leefmilieu van de lokale bevolking. Maar ook voor de economie. De regio is sterk afhankelijk van toerisme. Vervuilde stranden vormen hiervoor een serieuze bedreiging . DE AANPAK_Het afvalwaterzuiveringproject voor Baixada Santista richt zich op vernieuwing en uitbreiding van het waterzuiveringssysteem, op de ontwikkeling van een milieumonitoringsysteem en op verbetering van de leefomstandigheden van de lokale bevolking. Dit megaproject omvat de aanleg van duizend kilometer rioolnetwerk, aansluiten van 125.000 huishoudens op het rioleringssysteem, de bouw van zeven nieuwe afvalwaterzuiveringstations en honderd pompstations. ARCADIS is al tientallen jaren een betrouwbare en toegewijde partner in het managen van omvangrijke riool- en waterprojecten in deze regio. De klant vertrouwt ons volledig de verantwoordelijkheid voor de totale tijds- en kostenplanning en projectcontrole toe. HET RESULTAAT_Schone stranden. Voor de kustbewoners en voor toeristen. Een betere kwaliteit van leven. Voor iedereen.

Maatschappelijke betrokkenheid Werken aan projecten in de samenleving Samen met de Vereniging KNHM – grootaandeelhouder van ARCADIS – werd in 2005 gewerkt aan een aantal vernieuwende projecten die beogen bij te dragen aan de kwaliteit van de leefomgeving. Op die manier wordt door de KNHM het verkregen dividend van de onderneming aangewend voor verbetering van het leefmilieu. Een goed voorbeeld van samenwerking is het project ‘Water dichtbij huis’. Dit behelst stimulering van de dialoog over waterbeheer met burgers en boeren. Medewerkers worden in de gelegenheid gesteld een deel van hun tijd in te zetten voor vrijwilligerswerk in dit soort projecten. Betrokken wereldburgers ARCADIS wil bijdragen aan maatschappelijke activiteiten of culturele ontwikkelingen. Sinds vier jaar wordt een eigen kunstcollectie opgebouwd die inmiddels ruim zeventig werken telt. Het aankoopbeleid richt zich op hedendaagse kunst met als doel het stimuleren van jonge kunstenaars. In Nederland worden jonge talentvolle kunstenaars aan de Rijksacademie voor beeldende kunsten ondersteund via een zogenaamd ‘fellowship’. In België werd een landbouwproject voor vijftig moeders en hun gezinnen in Kinsjasa, Kongo geadopteerd. In de Verenigde Staten, maar ook elders, worden tal van projecten in lokale gemeenschappen ondersteund. Meewerken aan noodhulp en wederopbouw De tsunami die eind december 2004 Azië trof leidde tot een bedrijfsbrede actie voor hulpverlening aan de slachtoffers. Deze bracht € 200.000 op, inclusief een bijdrage van de Stichting Lovinklaan. Om dit bedrag zo effectief mogelijk in te zetten is gekozen voor concrete projecten op Sri Lanka, waar ARCADIS Euroconsult ruime ervaring heeft. Door samenwerking met ABN AMRO kon het bedrag worden verdubbeld. Het geld werd besteed aan wederopbouw van het afvalverwijderingssysteem, faciliteiten voor ecotoerisme en het herstel van rijstvelden en irrigatievoorzieningen. Ook de ramp met de orkaan Katrina in de omgeving van de Amerikaanse stad New Orleans leidde tot actie, niet in de laatste plaats omdat ARCADIS ook kantoren heeft in die regio. In totaal werd hiervoor een bedrag van US$100.000 gedoneerd.


Integriteit als richtsnoer De ARCADIS General Business Principles Deze code geldt voor alle medewerkers als richtsnoer voor zakelijke beslissingen en activiteiten. In de code is vastgelegd hoe we inhoud geven aan onze verantwoordelijkheid tegenover de samenleving, klanten, medewerkers en aandeelhouders. Tegenover de samenleving gaat het om het naleven van nationale wetten en respect voor lokale cultuur, maar ook om de verplichting bij de uitvoering van projecten rekening te houden met het milieu. Het verrichten van betalingen of het verstrekken in een andere vorm van voordelen, met als doel invloed uit te oefenen op beslissingen, is niet acceptabel. Onze dienstverlening is gebaseerd op eerlijke concurrentie en we nemen de geldende mededingingsvoorschriften in acht. In de relatie met klanten gaat het om professionele integriteit: betrouwbaarheid, een onafhankelijke professionele beoordeling en volledige transparantie over mogelijk conflicterende belangen. Voor medewerkers ligt de nadruk op gelijke kansen op persoonlijke ontplooiing en loopbaanontwikkeling binnen gezonde en veilige werkomstandigheden. Voor aandeelhouders richten we ons op vergroting van aandeelhouderswaarde door het behalen van een verantwoord rendement op beschikbaar gesteld vermogen. De volledige tekst van de business principles staat op de website. Omgaan met dilemma’s De integriteitcode is weliswaar richtinggevend, maar kan geen op maat gesneden oplossing bieden voor elk dilemma dat ons werk met zich meebrengt. Actief integriteitbeleid betekent dilemma’s bespreekbaar maken en de verantwoordelijkheid nemen voor de gemaakte keuzes. Medewerkers worden daarom aangemoedigd dilemma’s te bespreken met hun direct leidinggevende. Verantwoording afleggen Het management van de werkmaatschappijen legt door middel van een Letter of Representation verantwoording af over naleving van de Business Principles. Medewerkers worden niet verantwoordelijk gehouden voor eventueel verlies van opdrachten door naleving van de code. ARCADIS heeft ook een ‘klokkenluiderregeling’ ingevoerd. Medewerkers mogen geen nadelige gevolgen ondervinden van het melden van schendingen van de code. Overtreding van de business principles kan leiden tot sancties, tot en met ontslag.

Gezondheid en veiligheid Ontwikkeling van bedrijfsbreed beleid ARCADIS heeft zich in de Business Principles verbonden aan het bieden van een gezonde en veilige werkomgeving voor alle medewerkers. Uitgangspunt is dat in alle landen waar de onderneming actief is, wordt voldaan aan de lokale regelgeving voor gezondheid, veiligheid en milieu. Veel werkmaatschappijen voeren een actief beleid op dit terrein, geënt op de lokale regelgeving. Aangezien ARCADIS in veel landen actief is en veel werk verricht voor multinationale klanten zal in 2006 een bedrijfsbreed beleid voor veiligheid en

DE UITDAGING_Veertig jaar productie laat zijn sporen na. In

een fabriek bij Parijs produceert PCE SAS van 1962 tot 2005 auto-onderdelen. Tijdens de fabricage worden oplosmiddelen en chroom gebruikt, wat door de jaren heen leidt tot vervuiling van bodem en grondwater van het terrein. Eind jaren negentig gaat PCE SAS op zoek naar een partner die een veilige en duurzame oplossing kan bieden voor de milieuproblemen. ARCADIS biedt lokale aanwezigheid, een goede reputatie bij de milieuautoriteiten, een internationaal team met experts en een indrukwekkende ervaring in innovatieve saneringsdiensten. De start van een jarenlange relatie. DE AANPAK_Isolatie van 2.500 ton verontreinigde grond is

de eerste stap. Gevolgd door de installatie van een afwaterings- en grondwaterzuiveringssysteem, waarbij 2,2 ton TCE en 0,5 ton chroom wordt onttrokken. ARCADIS ontwikkelt een haalbaarheidsstudie en grondwatermodel die gebruikt worden om op het terrein afgestemde saneringscriteria op te stellen. En ontwikkelt een eindoplossing – ARCADIS’ in-situ reactive zone technologie – die TCE elimineert en chroom isoleert. Een prestatiecontract stimuleert beide partners om gezamenlijk te werken aan een succesvolle afronding van dit complexe saneringsproject. HET RESULTAAT_Een kostenefficiënte, veilige en duurzame oplossing. Gericht op langtermijn bescherming van mens en natuur. Een win-win situatie voor people, planet en profit.

gezondheid worden ontwikkeld en ingevoerd. Een proactieve en preventieve opstelling gericht op het bewust omgaan met gezondheid en veiligheid is daarbij het uitgangspunt. Een cultuur van veilig en gezond werken dient integraal onderdeel te vormen van onze bedrijfscultuur. Er gebeurt al veel De bestaande programma’s voor gezondheid en veiligheid in de verschillende landen vormen een uitstekende basis voor verdere verbetering. Zo worden in Engeland de milieuactiviteiten uitgevoerd onder een totaalprogramma voor veiligheid, kwaliteit en milieu gebaseerd op internationale standaards. Het nieuw verworven AYH heeft in 2005 het veiligheidsbeleid geheel vernieuwd. In de Verenigde Staten kent het pas overgenomen BBL een zeer actief beleid met betrekking tot veiligheid en gezondheid en ontving de ‘Pewter Stag’ prijs van Hartford Insurance voor risicoreductie. Een veiligheidstraining voor weggedrag voor 500 medewerkers leidde tot 50% verlaging van het aantal vermijdbare ongelukken. Er werd een ‘Near Miss Reporting Hotline’ geopend om iedereen de gelegenheid te bieden onveilige situaties te melden. In het kader van een raamcontract voor bodemsanering van NAM in Nederland worden medewerkers die op locaties het werk verrichten continu getraind om aan alle veiligheidseisen te voldoen. In Duitsland en Oostenrijk werkt ARCADIS onder een raamcontract voor een grote oliemaatschappij aan bodemsanering van tankstations. Deze opdrachtgever koos ARCADIS onder andere vanwege het health & safety management system dat in Duitsland is ingevoerd.


Vooruitzichten 2006

Vooruitzichten voor 2006 positief

Verwacht wordt dat in Nederland de markt geleidelijk verder herstelt. Door verbetering van de economie kunnen meer middelen beschikbaar komen voor onderhoud en vernieuwing van rail infrastructuur terwijl ook PPS-initiatieven leiden tot meer werk. In Europa is de markt in Frankrijk en België gunstig. In Centraal Europa wordt een toename van investeringen voorzien, gestimuleerd vanuit Europese fondsen. In de Verenigde Staten heeft het federale investeringsprogramma SAFETEA een positief effect op de markt. Het hoge investeringsniveau in Brazilië leidt tot veel werk. In milieu biedt de goede werkvoorraad vanuit langjarige GRiP®-contracten een solide basis voor groei in de Verenigde Staten. In Europa en Zuid-Amerika ligt de nadruk op uitbreiding van diensten bij bedrijven. De klanten van BBL, waaronder veel multinationals uit de Fortune 100, bieden veel perspectief. Door de transitie naar managementdiensten is de groeipotentie van het gebouwensegment aanzienlijk toegenomen. Aantrekkende investeringen bieden kansen voor projectmanagement bij scholen, ziekenhuizen en commercieel vastgoed. Ook de nieuwe contracten voor facility management zullen in 2006 bijdragen aan de groei. De vooruitzichten voor 2006 zijn positief. De marktomstandigheden zijn gunstig en met de recente acquisities kunnen we daarvan nog beter profiteren. Ons beleid is erop gericht vanuit sterke thuismarktposities door synergie groei te realiseren. Daarbij richten we ons op dienstverlening aan multinationale bedrijven, bodemsanering, spoorwegen, bruggen en tunnels en projectmanagement. De focus blijft op activiteiten met meer toegevoegde waarde om de marges verder te verbeteren. De integratie van BBL op basis van hun klantgerichte business model is een belangrijke prioriteit voor 2006. Uitbreiding door middel van acquisities wordt voortgezet, maar naar verwachting in een lager tempo dan in 2005. Onder voorbehoud van onvoorziene omstandigheden verwachten wij voor 2006 een voortgaande groei van omzet en resultaat.

Duurzaamheid De grenzen voorbij


27-03-2006 09:58:07

De uitdaging Aan het begin van de 20e eeuw start een bekende Duitse kruideniersfamilie een fabriek voor babyvoeding in Friedrichsdorf. De geboorte van een bekend merk – Milupa. Met de succesvolle groei door de jaren heen wordt de ligging van de fabriek, in het centrum van de stad, steeds onhandiger. Er is geen ruimte meer voor uitbreiding. Het verlaten van de geboorteplaats wordt onafwendbaar. Een leeg nest in het hart van de stad. Met nieuwe mogelijkheden voor herontwikkeling. De aanpak ARCADIS ontwikkelt diverse stedelijke vernieuwingsconcepten voor het terrein van Milupa, op basis van vastgoeden marktanalyses. En berekent de winstgevendheid van elk concept. Een multifunctioneel plan dat zich richt op woningbouw en winkels blijkt het meest waardevol. Het biedt de stad de uitzonderlijke mogelijkheid het centrum nieuw leven in te blazen. De lokale bevolking krijgt aantrekkelijke woonruimte. Economische en stedelijke ontwikkeling blijven in de juiste balans. Het resultaat Een nieuw leven voor het hart van de stad. Oude en nieuwe stadsdelen worden verbonden. Geschiedenis en toekomst. De wedergeboorte van een stad.

Economische ontwikkeling en leefbaarheid gaan hand in hand. Duurzaamheid en verbetering van de leefomgeving zijn kritische succesfactoren in nieuwe ontwikkelingen. Basisvoorwaarden binnen de bedrijfsvoering. Economische ontwikkeling en duurzaamheid zijn niet langer concurrenten. Ze kunnen heel goed samengaan. Zo valt er veel te winnen... Dieter Ohler, directeur Milupa GmbH – “Toen we besloten de fabriek van Milupa in Friedrichsdorf te sluiten, dienden zich nieuwe kansen voor de stad aan. Het centrum van de stad had geen gezellige winkels en er liep een spoorlijn dwars doorheen. Niet de juiste ingrediënten dus voor een aantrekkelijk stadscentrum.” Jörg Siebert, directeur planontwikkeling ARCADIS – “Het fabrieksterrein van Milupa in het centrum van Friedrichsdorf is zo’n 4 hectare groot. Samen met de gemeente hebben we mogelijkheden voor herontwikkeling onderzocht. Na een marktonderzoek werkten we diverse scenario’s uit waarin de strategische plannen van de gemeente verwerkt werden .” Dieter Ohler – “We sloten een contract met de gemeente dat voldeed aan hun randvoorwaarden. Het voorstel van ARCADIS omvatte voorzieningen voor industrie, detailhandel, woningen, hotels en sportaccommodatie. En bood ruimte voor een nieuw kantoor voor onze verkoop-, administratie- en researchafdelingen.” Jörg Siebert – “Het lukte ons een geïntegreerd plan te maken met aandacht voor duurzaamheid en mogelijkheden voor alle belanghebbenden. De wensen van Milupa, de gemeente Friedrichsdorf, beleggers en eindgebruikers kwamen allemaal aan bod. Een onderdeel dat van toegevoegde waarde bleek, was onze discounted cash flow analysis. Het wordt door investeerders gebruikt om de winstgevendheid van projecten te beoordelen.” Dieter Ohler: “ARCADIS zorgde voor een uitstekend projectmanagement en selecteerde bovendien inves teerders voor het project. Ze leverden ook oplossingen voor problemen die we tijdens het project tegen kwamen, wat voorkwam dat we in tijdsnood kwamen.” < Jörg Siebert


Dieter Ohler >

27-03-2006 09:58:30

Jaarverslag 2005 52 Bericht van de Raad van Commissarissen

Bericht van de Raad van Commissarissen Jaarrekening 2005 Het voorliggende jaarverslag is opgemaakt door de Raad van Bestuur en omvat de geconsolideerde jaarrekening en de jaarrekening van ARCADIS NV over het boekjaar 2005 met de daarbij behorende toelichting alsmede het verslag van de Raad van Bestuur over het afgelopen boekjaar. De jaarrekeningen zijn gecontroleerd door KPMG Accountants N.V. De accountantsverklaring treft u aan op pagina 122 van dit verslag. De jaarrekeningen zijn uitvoerig door de ARCADIS Audit commissie, in aanwezigheid van de voorzitter van de Raad van Bestuur en de corporate directeur Financiën, met de externe accountant besproken. Daarna heeft de Audit commissie buiten aanwezigheid van het management overleg gevoerd met de externe accountant, waarbij geen bijzonderheden zijn geconstateerd. De stukken zijn tevens onderwerp geweest van het overleg van de voltallige Raad van Commissarissen met de Raad van Bestuur, in aanwezigheid van de accountant. Daarbij werden ook de managementletter en de kwaliteit van de interne risicobeheersing- en controlesystemen besproken. Op advies van de Audit commissie stelden wij vast dat de externe accountant onafhankelijk is. Wij hebben ingestemd met het voorstel van de Raad van Bestuur om € 13,4 miljoen van het resultaat na belastingen voor aandeelhouders te bestemmen. Dit komt overeen met een dividend van € 0,66 per aandeel. De Raad van Bestuur stelt aan de Algemene Vergadering van Aandeelhouders, onder goedkeuring van de Raad van Commissarissen voor, om dit dividend geheel in contanten ter beschikking te stellen. De jaarrekeningen en de bijbehorende stukken hebben onze instemming. Wij stellen u voor de geconsolideerde jaarrekening 2005, de jaarrekening van ARCADIS NV en het dividend overeenkomstig het voorstel van de Raad van Bestuur vast te stellen. Tevens verzoeken wij u de leden van de Raad van Bestuur en de leden van de Raad van Commissarissen decharge te verlenen voor het in 2005 gevoerde bestuur respectievelijk voor het gehouden toezicht daarop.

Resultaat en strategie Wij zijn zeer verheugd over de in 2005 behaalde resultaten. De autonome groei lag opnieuw op een goed niveau terwijl de marge sterk verbeterde. Hieruit blijkt dat de eerder ingezette strategie van focus op kernactiviteiten in thuismarkten vruchten afwerpt. Onze Raad heeft haar vergadering in maart vrijwel geheel gewijd aan de strategische koers voor de komende jaren. Daarbij kwamen aan de orde de portfolioanalyse per marktsegment, de positie ten opzichte van concurrenten, de geografische spreiding en de acties om de geformuleerde ambities te verwezenlijken. Ook werden de financiële doelstellingen geëvalueerd evenals de aan de onderneming verbonden risico’s. Wij zijn

Jaarverslag 2005 Bericht van de Raad van Commissarissen 53

van mening dat de onderneming een duidelijke visie heeft met een goede focus in de activiteiten. Het beleid van de Raad van Bestuur om de horizontale lijnen in de onderneming te versterken om autonome groei te bevorderen heeft onze steun. De in 2005 verrichte acquisities en desinvesteringen passen in de strategie van de onderneming. Acquisities zijn door de Raad van Bestuur in een vroeg stadium ter bespreking voorgelegd. Daarbij werd aandacht besteed aan strategische en financiële aspecten en aan mogelijke risico’s. De acquisities van Blasland, Bouck & Lee in de Verenigde Staten en van AYH in het Verenigd Koninkrijk beschouwen wij als belangrijke uitbreidingen met een positieve invloed op de strategische positionering van de onderneming. Ook de kleinere acquisities vormen waardevolle toevoegingen in de thuismarkten van ARCADIS.

Toezicht en advies In 2005 kwam onze Raad volgens vastgesteld rooster zes maal met de Raad van Bestuur bijeen. Daarbij kwam een aantal terugkerende onderwerpen aan de orde zoals de resultaatsontwikkeling, mogelijke risico’s en claims, het werkkapitaal en de kasstroom, de voortgang bij de realisatie van de strategische doelstellingen en de gang van zaken bij de afzonderlijke werkmaatschappijen. De persberichten met de kwartaalcijfers werden voor publicatie met de Raad van Bestuur besproken. Daarnaast hebben wij de begroting 2006, inclusief de financiële en operationele doelstellingen, beoordeeld en ermee ingestemd. In juni en september werd tweemaal extra (telefonisch) vergaderd over de acquisitie van Blasland, Bouck & Lee. In aanwezigheid van de corporate directeur Human Resources Management werden de resultaten van het key-staff-assessment programma besproken evenals de opvolgingssituatie voor senior management posities. Onze Raad stemde in met de voorstellen van de selectie- en honoreringscommissie voor: – het beloningsbeleid voor de leden van de Raad van Bestuur; – het nieuwe aandelen- en optieplan en de toekenning van aandelen en opties aan de leden van de Raad van Bestuur; – de toekenning van bonussen aan de leden van de Raad van Bestuur op basis van de resultaten 2004; – het aantal toe te kennen opties aan key staff. In maart 2005 bezochten wij de Verenigde Staten, waarbij het Amerikaanse management ons informeerde over de gang van zaken en ontwikkelingen in de markt. Uit de presentaties en projectbezoeken bleek dat met veel elan en inzet gewerkt wordt aan de succesvolle uitbouw van ARCADIS in de Verenigde Staten.

Corporate Governance Onze Raad onderschrijft, op een enkele uitzondering na, de principes en best practice bepalingen uit de Nederlandse Corporate Governance Code (de Code). In een apart


hoofdstuk van dit jaarverslag is de corporate governance structuur van ARCADIS beschreven en is vermeld op welke onderdelen en waarom ARCADIS afwijkt van de Code. In de Algemene Vergadering van Aandeelhouders van mei 2004 is de wijze waarop ARCADIS de Code toepast, besproken en aanvaard. Inmiddels zijn de openstaande acties, vermeld in het jaarverslag over 2004, uitgevoerd. Dit betreft aanpassing van het optieplan, vaststelling van het beloningsbeleid voor de Raad van Bestuur en de reglementen voor de Raad van Commissarissen en de Raad van Bestuur. Met de afronding van deze acties voldoet ARCADIS aan de Code. Omdat ARCADIS ook is genoteerd aan de NASDAQ in Amerika, dient de onderneming ook te voldoen aan de Sarbanes-Oxley Act en aanvullende regelgeving van NASDAQ. Met de voorbereidingen om te voldoen aan Section 404 van de Sarbanes-Oxley Act (betrouwbaarheid van de financiële verslaglegging) is goede voortgang geboekt. Dit zal ook in 2006 nog veel aandacht vergen. Naar het oordeel van de Raad van Commissarissen wordt voldaan aan het bepaalde in de Code dat alle commissarissen, met uitzondering van maximaal één persoon, onafhankelijk zijn in de zin van de Code. De heer Van Tets kwalificeert volgens de Code als niet-onafhankelijk vanwege zijn dienstverband bij ABN AMRO bank als adviseur van de Raad van Bestuur. Aangezien hij sinds januari 2002 geheel niet meer betrokken is bij operationele activiteiten, beschouwt de Raad van Commissarissen hem als onafhankelijk. Volgens de bepalingen uit de Sarbanes-Oxley Act, geldt de heer Van Tets als onafhankelijk. In 2005 vergaderde de Raad tweemaal buiten aanwezigheid van de Raad van Bestuur. Daarbij werd het functioneren van onze Raad en haar leden en van de commissies geëvalueerd en werd het gewenste profiel en de samenstelling van de Raad van Commissarissen besproken. Vastgesteld werd dat alleen bij uitzondering leden van de Raad niet in staat waren de vergaderingen bij te wonen. Ook werd het functioneren van de Raad van Bestuur en van de afzonderlijke leden geëvalueerd.

Commissies van de Raad van Commissarissen De Raad van Commissarissen heeft uit haar midden drie commissies ingesteld. Deze hebben tot taak de werkzaamheden en besluiten van de Raad van Commissarissen voor te bereiden. De Audit commissie en de Selectie- en honoreringscommissie kennen een reglement met daarin taken en werkwijze. Deze reglementen zijn gepubliceerd op de website van ARCADIS. Audit commissie Leden: Th.M. Cohn (voorzitter), R.W.F. van Tets en R.A. Webber. Deze commissie vergaderde in 2005 vijfmaal, in aanwezigheid van de voorzitter van de Raad van Bestuur, de corporate directeur Financiën en de externe accountant. Eenmaal werd buiten aanwezigheid van het management met de externe accountant gesproken. Daarbij zijn geen bijzonderheden geconstateerd. In een besloten

Jaarverslag 2005 Bericht van de Raad van Commissarissen 55

vergadering werden het functioneren, de onafhankelijkheid, de reikwijdte van de controle en de honoraria van de externe accountant geëvalueerd, evenals het functioneren van de commissie. De commissie besteedde onder meer aandacht aan de jaarrekening, de daarop betrekking hebbende rapportage en managementletter van de externe accountant, de kwartaalrapportages en persberichten en mogelijke claims en specifieke risico’s. Regelmatig werd stil gestaan bij de voortgang van het proces dat is gericht op het voldoen aan de vereisten van SOX 404 per ultimo 2006. Ook de effecten van de invoering van de International Financial Reporting Standards (IFRS) kwamen aan de orde evenals de pensioenverplichtingen, de belastingsituatie en herziening van de financieringsstructuur. Er werden twee extra (telefonische) vergaderingen gehouden in verband met de acquisitie van Blasland, Bouck & Lee Inc. Eén vergadering was gewijd aan het ARCADIS Annual Report 2004 on Form 20-F, zoals gedeponeerd bij de Securities and Exchange Commission in Washington. De Raad van Commissarissen is van mening dat de leden van de Audit commissie allen onafhankelijk zijn op grond van de criteria uit de Sarbanes-Oxley Act. Als Financial Expert binnen de Audit commissie, zowel in de zin van de Sarbanes-Oxley Act als van de Code, heeft de Raad van Commissarissen vanuit haar midden de heer Van Tets aangewezen. Selectie- en honoreringscommissie Leden: R.W.F. van Tets (voorzitter), C. Espinosa de los Monteros, J. Peelen en G. Ybema Deze commissie is in het verslagjaar vijfmaal bijeen geweest, meestal in aanwezigheid van de voorzitter van de Raad van Bestuur en de corporate directeur Human Resources Management. Aan de orde kwamen onder meer de criteria voor de bonussen van de Raad van Bestuur en het senior management in 2005, de toekenning van de bonussen voor dezelfde groep over het jaar 2004, de toekenning van opties en aandelen aan de Raad van Bestuur en de toekenning van opties aan key staff.

Veel aandacht werd besteed aan de al in 2004 begonnen herijking van het beloningsbeleid voor de Raad van Bestuur en aanpassing van het optieplan. De commissie heeft zich hierbij laten ondersteunen door een externe consultant die een marktvergelijking heeft gemaakt. Zowel het beloningsbeleid voor de Raad van Bestuur als het nieuwe aandelen- en optieplan zijn afgestemd op de eisen die daaraan volgens de Code worden gesteld. Voor het remuneratierapport verwijzen wij naar pagina 60 van dit jaarverslag. De commissie was nauw betrokken bij de procedure ter invulling van de eerder aangekondigde uitbreiding van de Raad van Bestuur, onder andere door interviews met de geselecteerde kandidaten.


Integriteitscommissie Leden: R.W.F. van Tets (voorzitter) en G.Ybema. Deze is in het verslagjaar twee maal bijeen geweest, waarbij gesproken werd over de ARCADIS General Business Principles en hoe deze in de praktijk worden opgevolgd. Enkele specifieke, praktijkgebonden dilemma’s zijn met de Raad van Bestuur besproken en de klokkenluiderregeling werd geëvalueerd. Tevens werd aandacht besteed aan het onderzoek van de Nederlandse Mededingingsautoriteit (NMa) naar mogelijke overtredingen in de Nederlandse groensector waarbij ARCADIS Planrealisatie BV is betrokken. Wij ondersteunen het besluit van de Raad van Bestuur om volledige medewerking te verlenen aan de NMa. De ARCADIS General Business Principles zijn in 2002 geïntroduceerd. Aangezien het integriteitsbeleid inmiddels goed in de onderneming is ingebed, zullen de activiteiten van de integriteitscommissie met ingang van juni 2006 worden geïntegreerd in de Audit commissie.

Samenstelling Raad van Bestuur en Raad van Commissarissen De samenstelling van de Raad van Bestuur is in het verslagjaar niet gewijzigd. In verband met de groei van de onderneming zal aan de Algemene Vergadering van Aandeelhouders van 17 mei 2006 worden voorgesteld de Raad van Bestuur uit te breiden. In de op 11 mei 2005 gehouden Algemene Vergadering van Aandeelhouders is de heer G.R. Nethercutt benoemd in de Raad van Commissarissen. De heer Nethercutt vervult hiermee de vacature die bij het sluiten van de jaarvergadering op 17 mei 2006 zal ontstaan vanwege het aftreden van de heer Webber. Volgens het rooster van aftreden zullen de heren Van Tets, Espinosa de los Monteros en Webber aftreden na de Algemene Vergadering van Aandeelhouders van 17 mei 2006. De heer Webber is niet herbenoembaar in verband met de afloop van zijn derde termijn. De heren Van Tets en Espinosa de los Monteros zijn beschikbaar voor een tweede, respectievelijk derde termijn. Na zorgvuldige afweging is besloten aan de Algemene Vergadering van Aandeelhouders een voordracht te doen voor hun herbenoeming. Na 17 mei 2006 bestaat onze Raad dan uit zes leden. In verband met het vertrek van de heer Webber en afhankelijk van zijn herbenoeming, zal de heer Espinosa de los Monteros als vice-voorzitter van onze Raad gaan fungeren. De heer Nethercutt gaat deel uitmaken van de Audit commissie. Voor de gegevens met betrekking tot de leden van de Raad van Commissarissen wordt verwezen naar pagina 57 van dit jaarverslag.

Tot slot De onderneming heeft laten zien dat ze haar strategie kan omzetten in uitstekende resultaten. Wij zijn ons zeer bewust dat dit is te danken aan de inzet en betrokkenheid van de medewerkers. Wij spreken dan ook onze grote waardering uit jegens alle medewerkers voor hun niet aflatende betrokkenheid bij de onderneming en voor hetgeen is bereikt. Arnhem, 3 maart 2006 Namens de Raad van Commissarissen Jhr.drs. R.W.F. van Tets, voorzitter

Jaarverslag 2005 Raad van Commissarissen 57

1_Jhr. drs. R.W.F. van Tets (1947)-voorzitter_Nederlandse nationaliteit Audit commissie, Selectie- en honoreringscommissie (voorzitter), Integriteitscommissie (voorzitter), zittingsperiode 2002-2006 Huidige functie: Adviseur van de Raad van Bestuur ABN AMRO Bank (2002). Vorige functies: Banque Européenne de Credit (Brussel) en Société Générale (Parijs) (1973-1975), Sogen Swiss en First Boston Corporation (New York: 1975-1983), Lid Raad van Bestuur ABN AMRO Bank (1988-2002). Commissariaten: Voorzitter Raad van Commissarissen Wegener N.V. – Voorzitter Raad van Commissarissen Equity Trust SARL – Lid Raad van Commissarissen Euronext Amsterdam N.V. – Lid Raad van Commissarissen International Flavors & Fragrances I.F.F. (Nederland) Holding B.V. Nevenfuncties: Voorzitter Beleggingsadviescommissie St. Bedrijfspensioenfonds van de Bouwnijverheid 2_Th. M. Cohn (1942)_ Belgische en Israëlische nationaliteit Audit commissie (voorzitter), zittingsperiode 2004-2008 Vorige functies: President en CEO van Siemens Nederland N.V. (1994-2003); CFO en lid Raad van Bestuur Siemens Nederland N.V. (1987-1994); diverse functies o.a. directeur Economische Zaken Siemens België (1967-1987); “Industriekaufmann”, Siemens AG, Germany (1964-1967). Commissariaten: Voorzitter Raad van Commissarissen Getronics Holdings B.V. – Lid Raad van Commissarissen Corus Nederland B.V. – Lid Raad van Commissarissen KEMA N.V. – Lid Raad van Commissarissen Recontec B.V. – Lid Raad van Commissarissen Tecosa, Spanje Nevenfuncties: Voorzitter Raad van Advies Oracle Nederland B.V. – Bestuurslid Stichting Techniek en Marketing-STEM – Lid Raad van Advies Fortis Bank Rotterdam – Voorzitter Raad van Advies Pereira Van Vliet & Partners – Lid Raad van Advies Comsec Consulting Group (Israël) – Lid Raad van Toezicht Technische Universiteit Delft 3_C. Espinosa de los Monteros (1944)_Spaanse nationaliteit Selectie- en honoreringscommissie, zittingsperiode 1998-2006 Huidige functie: Voorzitter Raad van Bestuur Daimler Chrysler España (sinds 1990). Vorige functie: Voorzitter IBERIA Airlines (1983-1985) Commissariaten: Voorzitter Raad van Commissarissen Gonzalez Byass S.A. – Lid Raad van Commissarissen Acciona S.A. – Lid Raad van Commissarissen Inditex S.A. (ZARA)

Raad van Commissarissen 1

2

3

5

6

7

4

4_G.R. Nethercutt Jr. (1944)_Amerikaanse nationaliteit Zittingsperiode 2005-2009 Vorige functies: Lid van het Amerikaanse House of Representatives (Lid van het Congres) (1994-2005); zitting in de House Committee on Appropriations en in de subcommissies landbouw, defensie en binnenlandse zaken; advocaat bij verschillende kantoren waarbij hij zich richtte op ondernemings-, onroerend goed-, erf- en adoptierecht (1977-1994); gewerkt voor de Amerikaanse senator Ted Stevens in Washington DC, waarbij hij zich concentreerde op zaken als olie en gas, natuurlijke hulpbronnen, mijnbouw en handel (1972-1977). Nevenfuncties: Lid van Board of Directors van Hecla Mining Company – Lid van Board of Directors van The Washington Policy Center – Lid van Board of Directors van Isothermal Systems Research 5_drs. J. Peelen (1940)_Nederlandse nationaliteit Selectie- en Honoreringscommissie, zittingsperiode 2000-2008 Vorige functies: Lid Executive Committee Unilever (1996-2000); diverse directiefuncties binnen Unilever of dochterondernemingen van Unilever (sinds 1966). Commissariaten: Lid Raad van Commissarissen Buhrmann NV – Lid Raad van Commissarissen Albron BV – Lid Raad van Commissarissen Royal Friesland Foods NV – Voorzitter Raad van Commissarissen VVAA Groep BV Nevenfuncties: Lid Raad van Toezicht Nationaal Regie-Orgaan Genomics 6_dr. R.A. Webber (1934)_Amerikaanse nationaliteit Audit commissie, zittingsperiode 1993-2006 Huidige functie: Emeritus Hoogleraar Wharton School Universiteit van Pennsylvania. Vorige functies: Vice President Universiteit van Pennsylvania (1981-1986), Voorzitter Management Department Wharton School (1991-1995) 7_drs. G. Ybema (1945)_Nederlandse nationaliteit Selectie- en honoreringscommissie, Integriteitscommissie, zittingsperiode 2003-2007 Vorige functies: Diverse functies vervuld bij de gemeentelijke en provinciale overheid. Lid van de Tweede Kamer der Staten-Generaal (1989-1998). In 1994 voorzitter van de Vaste Commissie voor Financiën geworden. Tijdens het Kamerlidmaatschap tevens lid geweest van verschillende onderzoekscommissies. Staatssecretaris van Economische Zaken (1998-2002). Commissariaten: Lid Raad van Commissarissen n.v. NUON Nevenfuncties: Voorzitter Adviescollege voor de Markt – Voorzitter Raad van Toezicht Zorggroep Noorderbreedte – Voorzitter Stichting Fair Wear Foundation – Voorzitter Stichting Friese Havendagen – Voorzitter Consultatief Orgaan Friese Taal en Cultuur – Lid Raad van Toezicht ROC Friese Poort

Jaarverslag 2005 58 Raad van Bestuur en Stafdirecteuren

1_ir. H.L.J. Noy (1951)_Nederlandse nationaliteit Huidige functie: Voorzitter Raad van Bestuur sinds 2000 Vorige functies: Heeft zijn gehele carrière voor ARCADIS gewerkt in verschillende managementfuncties. Zijn vorige functie was Lid van de Raad van Bestuur Commissariaten: Lid Raad van Commissarissen Gas Transport Services BV – Lid Raad van Commissarissen NV Nederlandse Gasunie Nevenfuncties: Voorzitter bestuur Stichting Habiforum – Lid bestuur Stichting PSIB – Lid Adviesraad Euronext – Lid bestuur Vereniging Effecten Uitgevende Ondernemingen – Lid bestuur Stichting Management Studies (SMS) – Lid Algemeen Bestuur VNONCW – Lid Raad van Toezicht Hogeschool van Arnhem en Nijmegen – Voorzitter Raad van Toezicht Stichting Vilente – Lid High Level Group ECTP (European Construction and Technology Platform)

3_dr. F. Schneider (1962)_Duitse nationaliteit Voorgedragen voor benoeming tot lid van de Raad van Bestuur

2_ir. C. M. Jaski (1959)_Nederlandse nationaliteit Huidige functie: Lid Raad van Bestuur sinds 2000 Vorige functies: Voordat hij bij ARCADIS in dienst trad, heeft hij in verschillende managementfuncties gewerkt bij Shell en Philips. Nevenfuncties: Voorzitter Raad van Toezicht Stichting Delta (Katholiek en Protestants primair onderwijs) – Lid Netherlands Committee IUCN (The World Conservation Union) – Bestuurslid STT (Stichting Toekomstbeeld der Techniek) – Lid Raad van Advies Universiteitsfonds Delft – Bestuurslid Nederlands-Duitse Kamer van Koophandel

8_mr. J.M. van Bergen-van Kruijsbergen (1961)_Nederlandse nationaliteit Secretaris van de Vennootschap / Juridische Zaken sinds 1996

4_ir. H. van Dord (1944)_Nederlandse nationaliteit Directeur Corporate Development sinds 2000 5_C.E. Eisen MSc (1951)_Amerikaanse nationaliteit Directeur Mergers and Aquisitions sinds 2002 6_drs. ing. B.A. van der Klift RC (1959)_Nederlandse nationaliteit Directeur Financiën sinds 2004 7_drs. W.G.M. Rupert (1945)_Nederlandse nationaliteit Directeur Human Resources sinds 1994

Raad van Bestuur 6

1

5

3

2

4

8

Secretaris

7

12

Stafdirecteuren

Jaarverslag 2005 Overige leden Senior Management Committee 59

9_M. Adamek MSc (1960)_Poolse nationaliteit Directeur ARCADIS Polska Sp.zo.o. sinds 2004

15_drs. ing. D.J. Kras (1948)_Nederlandse nationaliteit Algemeen Directeur ARCADIS Nederland BV sinds 2004

10_U. Behr Dipl.-Ing. (1952)_Duitse nationaliteit Directeur ARCADIS Deutschland GmbH sinds 2005

16_Y. Leblais MEng (1952)_Franse nationaliteit Directeur ARCADIS FCI SAS sinds 2000

11_S.B. Blake MSc (1956)_Amerikaanse nationaliteit Directeur ARCADIS G&M Inc sinds 2003

17_A. João Oliveira Rocha BEng (1941)_Braziliaanse nationaliteit Directeur ARCADIS Logos Engenharia SA sinds 1999

12_R.K. Goldman (1957)_Amerikaanse nationaliteit Directeur Blasland, Bouck & Lee Inc. sinds 2001

18_ir. C.T. Slingerland (1960)_Nederlandse nationaliteit Directeur ARCADIS Nederland BV sinds 2002

13_J. Hurtado MSc (1955)_Chileense nationaliteit Directeur ARCADIS Geotécnica Consultores SA sinds 2004

19_L. Smans (1947)_Belgische nationaliteit Directeur ARCADIS Belgium NV sinds 1995

14_ir. L. van der Kemp (1956)_Nederlandse nationaliteit Directeur PRC BV sinds 2004

20_Peter Vince MRICS (1958)_Britse nationaliteit Directeur AYH plc. sinds 2003

Senior Management Committee 18

15

11

10

9

16

19

20

14

17

13

Jaarverslag 2005 60 Remuneratierapport

Remuneratierapport Dit remuneratierapport is opgesteld door de Selectie- en honoreringscommissie uit de Raad van Commissarissen. Voor de samenstelling en activiteiten van deze commissie in 2005 wordt verwezen naar het Bericht van de Raad van Commissarissen. Naar aanleiding van de invoering van de Nederlandse Corporate Governance Code is in 2005 het beloningsbeleid voor de Raad van Bestuur herzien. De Algemene Vergadering van Aandeelhouders heeft dit beleid in haar vergadering van 11 mei 2005 vastgesteld. De toekenning van bonussen (over het boekjaar 2004) aan de Raad van Bestuur is in 2005 nog gebaseerd op het beleid en de criteria die golden voor 2004.

Bezoldiging Raad van Bestuur De honorering van de leden van de Raad van Bestuur wordt vastgesteld door de Raad van Commissarissen op advies van de Selectie- en honoreringscommissie, binnen de kaders van het beloningsbeleid zoals vastgesteld door de Algemene Vergadering van Aandeelhouders.

Uitgangspunten beloningsbeleid Het beloningsbeleid dient ARCADIS in staat te stellen gekwalificeerd management aan te trekken, te motiveren en te behouden. Tevens dient er een directe relatie te bestaan tussen de beloning en de waardecreatie voor alle belanghebbenden, waarbij zowel de korte- als de langetermijndoelstellingen van de onderneming worden ondersteund. Uitgangspunten van het beloningsbeleid zijn: – De hoogte van de totale beloning dient globaal in overeenstemming te zijn met het mediaan niveau van een geselecteerde arbeidsmarktreferentiegroep. – De variabele beloning vormt een belangrijk onderdeel van het totale pakket. De prestatiecriteria zijn gericht op vermeerdering van aandeelhouderswaarde op korte en lange termijn en geven een directe relatie tussen waardecreatie en beloning. – Bij de vaststelling van de individuele beloningsniveaus voor leden van de Raad van Bestuur wordt beoordeeld in hoeverre verschil in verantwoordelijkheid van een specifieke positie een verschil in beloning rechtvaardigt. – In het geval van een buitenlandse bestuurder wordt het beloningspakket mede afgestemd op de marktcondities van het betreffende land. De arbeidsmarktreferentiegroep bestaat uit Nederlandse ondernemingen van een vergelijkbare complexiteit en omvang en een aantal ondernemingen uit het buitenland die in dezelfde sector opereren als ARCADIS. Het betreft: Ballast Nedam (NL), Ten Cate

DE UITDAGING_Klimaatsveranderingen stellen nieuwe eisen

aan kustbescherming. Steeds zwaardere stormen en stijgende zeespiegels aan de ene kant en dalende bodems aan de andere kant, vormen in Nederland een serieuze bedreiging van onze veiligheid. De Nederlandse kust kent zeker tien zwakke schakels. Met zo’n 14 miljoen bezoekers per jaar, is de boulevard van Scheveningen een van de bekendste hiervan. In dit dichtbevolkte gebied, kunnen overstromingen catastrofale gevolgen hebben. Maar een extra duin of dijk neemt het uitzicht op zee weg. En afbreken van het Kurhaus of andere gebouwen is uiteraard geen optie. DE AANPAK_Een duurzame oplossing die de veiligheid garandeert is wat er nodig is. Grenzen verleggen. Kustlijnen versterken landwaarts of zeewaarts. Herstel van de zwakke schakels. ARCADIS werkt aan diverse planstudies voor versterking van de zeewering. En voert een integrale milieubeoordeling uit met extra aandacht voor ruimtelijke kwaliteit van de boulevard en meer mogelijkheden voor recreatie en de woonomgeving. De grandeur van weleer laten herleven. HET RESULTAAT_Flaneren over de boulevard. Een terrasje

pakken. Een ijsje voor de kinderen. Het prachtige uitzicht. De zon die ondergaat. Tijd om te ontspannen.

(NL), Boskalis (NL), Draka Holding (NL), Fugro (NL), Grontmij (NL), PinkRoccade (NL), Jaakko Pöyry Group (Fin), Alten (Fr), Tetra Tech (US), Sweco (S) en WSP (UK). Het beloningsbeleid is zo opgezet dat bij het halen van alle doelstellingen het variabele deel van de beloning naar verwachting gemiddeld 45% van het totale beloningspakket (exclusief pensioen en emolumenten) bedraagt. De Selectie- en honoreringscommissie toetst het beloningspakket periodiek op marktconformiteit ten opzichte van de arbeidsmarktreferentiegroep. Materiële veranderingen die aanpassing van het beleid impliceren, zullen worden voorgelegd aan de Algemene Vergadering van Aandeelhouders.

Vast jaarsalaris Om de beloning in lijn te brengen met het mediaan niveau van de arbeidsmarktreferentiegroep, wordt het vaste jaarsalaris zoals dat gold in 2004 in twee stappen verhoogd. Per 1 juli 2005 is een verhoging toegepast van 5%. Dit is inclusief de aanpassing in verband met de algemene ontwikkeling van de loonkosten. Deze wordt jaarlijks doorgevoerd, rekening houdend met ondernemingsspecifieke omstandigheden en de sociale context.

Kortetermijn variabele beloning, toekenning in 2005 De bonustoekenning in 2005, over het boekjaar 2004, is nog gebaseerd op de criteria die golden vóór de invoering van het nieuwe beleid. Tot en met 2004 kon de hoogte van de bonus variëren van 0% tot 80% van het vaste salaris, waarbij 40% (de targetbonus) gold bij het halen van de doelstellingen. Over 2004 waren de criteria: – De groei van de netto operationele winst per aandeel (inclusief acquisities, exclusief valuta-effect). Deze bedroeg in 2004 9,2% ten opzichte van een doelstelling van 10%. – Het rendement op geïnvesteerd vermogen, als gemiddelde over vier kwartalen. Dit bedroeg in 2004 17,4% ten opzichte van een doelstelling van 15%. – De prestaties in verhouding tot die van ondernemingen in de peer group. Dit werd kwalitatief geëvalueerd. Op basis van deze criteria was de bonusuitkering in 2005, over het boekjaar 2004, voor de leden van de Raad van Bestuur 53% van het vaste jaarsalaris.

DE UITDAGING_De reis van Praag naar de Duitse grens over

de D5 is lang. Reizend door een heuvelachtig, bebost landschap is de stad Plzen één van de obstakels die reizigers op hun weg tegenkomen. De lucht is er gevuld met uitlaatgassen van duizenden auto’s die dagelijks door het stadje heen moeten. De rondweg rondom Plzen moet de mobiliteit verbeteren en de milieulast terugdringen. Twee parallelle tunnels met een centrale pilaar van versterkt beton doorsnijden de Valik heuvel bij Plzen. DE AANPAK_De extreme geotechnische omstandigheden vormen een uitdaging. Vereisen een intelligente oplossing om de veiligheid te garanderen. Ter voorbereiding worden een detailontwerp van de geotechnische werkzaamheden en een verkennend vooronderzoek opgesteld. Op basis van deze informatie, wordt het meest efficiënte en veilige constructieproces vastgesteld. Gedurende het boren wordt het gesteente voortdurend gecontroleerd om bij overschrijding van de vastgestelde limieten tussentijdse aanpassingen in de constructie mogelijk te maken. Om de veiligheid van Plzen’s watervoorziening te waarborgen, wordt afvalwater tijdens constructiewerkzaamheden afgevoerd en gezuiverd. Een veiligheidsplan zorgt voor een verantwoorde werkplek voor de projectmedewerkers. HET RESULTAAT_Een snellere, veiligere en milieuvriendelijkere nieuwe verbinding. Nieuwe wegen die betere mobiliteit en economische ontwikkeling mogelijk maken.

Kortetermijn variabele beloning, beleid vanaf 2005 Onder het nieuwe beleid is de bonus gekoppeld aan het behalen van financiële én niet-financiële doelstellingen. De hoogte kan variëren van 0% tot 60% van het vaste jaarsalaris, waarbij 40% (de targetbonus) geldt bij het halen van de doelstellingen. De maximale hoogte is aangepast van 80% naar 60% op basis van marktvergelijking en vanwege de introductie van een langetermijn variabele beloning. Financiële doelstellingen bepalen 75% van de bonus, niet-financiële doelstellingen bepalen de overige 25%. De financiële doelstellingen betreffen: – Netto operationele winst per aandeel (WPA), (exclusief valuta-effect), voor 60%. – Return on capital invested (ROCI), voor 40%. De doelstellingen worden jaarlijks vooraf door de Raad van Commissarissen vastgesteld. Hierbij worden de resultaten van voorgaande jaren alsmede de verwachtingen voor de toekomst in aanmerking genomen. De doelstelling voor WPA wordt gerelateerd aan de begroting voor het betreffende jaar. Voor ROCI geldt in beginsel een doelstelling van 15%, die jaarlijks wordt getoetst op basis van de begroting. Voor beide doelstellingen is een minimum en een maximum niveau gedefinieerd. Onder het minimum niveau wordt geen bonus toegekend; bij het maximum niveau de maximum bonus. Tussen minimum en maximum wordt lineair geïnterpoleerd. De niet-financiële doelstellingen worden gemeten door middel van individuele prestatiemaatstaven. Deze worden afgestemd op de specifieke verantwoordelijkheden van de leden van de Raad van Bestuur. De doelstellingen voor het niet-financiële deel kunnen niet worden overtroffen, maar wel gedeeltelijk worden gehaald.

Langetermijn variabele beloning Met het oog op waardecreatie op langere termijn is in het beloningspakket ook een langetermijn variabele beloning opgenomen, bestaande uit prestatiegerelateerde opties en aandelen. Het betreft 25.000 opties en 10.000 aandelen per jaar voor de voorzitter van de Raad van Bestuur en 15.000 opties en 7.000 aandelen per jaar voor leden van de Raad van Bestuur. Deze aantallen gelden voor drie jaar (2005, 2006 en 2007).

Jaarverslag 2005 Remuneratierapport 63

De opties en aandelen worden voorwaardelijk toegekend, afhankelijk van het behalen van een prestatiemaatstaf na drie jaar. Deze maatstaf betreft het totale rendement voor aandeelhouders, ofwel Total Shareholder Return (TSR), gedefinieerd als gerealiseerde koerswinst plus dividendrendement. Deze maatstaf stimuleert het creëren van aandeelhouderswaarde op langere termijn. Per jaar start een cyclus van drie jaar, waarbij de prestaties telkens worden gemeten aan het einde van de periode ten opzichte van een peer group van zo goed mogelijk vergelijkbare ondernemingen. De ARCADIS-positie in de peer group, die inclusief ARCADIS uit 10 ondernemingen bestaat, bepaalt dan telkens het onvoorwaardelijk worden van het aantal eerder (voorwaardelijk) toegekende opties en aandelen. De volgende tabel geeft aan hoeveel opties en aandelen aan het eind van elke driejaarlijkse periode onvoorwaardelijk worden, afhankelijk van de relatieve positie van ARCADIS binnen de peer group. Positie van ARCADIS t.o.v. de peer group

Aantal voorwaardelijke opties en aandelen die onvoorwaardelijk worden

1e

150%

4e

100%

7e

50%

Lager dan 7e

0%

Andere posities tussen 1e en 7e

Bepaald door interpolatie

De maximale aantallen opties en aandelen die jaarlijks kunnen worden toegekend bedragen dus 37.500 opties en 15.000 aandelen voor de voorzitter en 22.500 opties en 10.500 aandelen voor leden van de Raad van Bestuur. Dit betreft 150% van de voorwaardelijk toegekende aantallen. De Aandeelhoudersvergadering heeft deze aantallen op 11 mei 2005 voor drie jaar (2005, 2006, 2007) goedgekeurd. De uitoefenkoers van de opties is de slotkoers van het aandeel ARCADIS op Euronext op de eerste handelsdag na de Algemene Vergadering van Aandeelhouders waarop de aandelen ex-dividend noteren. De totale looptijd bedraagt 10 jaar. Aandelen dienen tenminste 2 jaar te worden vastgehouden nadat ze onvoorwaardelijk zijn geworden. De peer group betreft de volgende ondernemingen: URS Corporation (VS), WSP (VK), WS Atkins (VK), Alten (Fr), Tetra Tech (VS), TRC Companies (VS), Grontmij (NL), Sweco (Z), Jaakko Pöyry Group (Fin). De leden van de Raad van Bestuur kunnen participeren in het ARCADIS NV 2002 Medewerkers Aandelen Participatieplan, waarbij tot een maximum bedrag van € 400 per maand met korting aandelen ARCADIS kunnen worden gekocht van de Stichting Lovinklaan.

Jaarverslag 2005 64 Remuneratierapport

Vergoedingen en andere emolumenten De leden van de Raad van Bestuur komen in aanmerking voor een onkostenvergoeding en andere gebruikelijke emolumenten, waaronder een bedrijfsauto. Er zijn door de vennootschap aan de leden van de Raad van Bestuur geen persoonlijke leningen, garanties en dergelijke verstrekt. In 2005 is op voorstel van de Raad van Commissarissen aan de leden van de Raad van Bestuur een vrijwaring verstrekt voor kosten verbonden aan hun functie.

Pensioenen De huidige leden van de Raad van Bestuur participeren in de pensioenregeling van de Stichting Pensioenfonds ARCADIS Nederland. Met ingang van 1 januari 2004 is deze regeling aangepast naar een collectieve beschikbare premieregeling. De premie is gebaseerd op het streven naar een pensioenuitkering die bij bepaalde uitgangspunten vergelijkbaar is met middelloon. De richtleeftijd voor pensionering is 63 jaar. De eigen bijdrage is 6% van de pensioengrondslag.

Arbeidsovereenkomsten en ontslagvergoedingen De heren Noy en Jaski zijn voor onbepaalde tijd benoemd. Hun contracten bevatten geen bepaling omtrent een ontslagvergoeding. Voor nieuwe leden van de Raad van Bestuur zal een benoemingstermijn van vier jaar worden gehanteerd en een maximale ontslagvergoeding worden overeengekomen. Voor de beloning van de Raad van Bestuur in 2005 wordt verwezen naar pagina 120 en voor het aandelen- en optiebezit naar pagina 127 van dit jaarverslag.

Bezoldiging Raad van Commissarissen De Algemene Vergadering van Aandeelhouders heeft in 2004 de bezoldiging voor commissarissen aangepast, waarbij een additionele vergoeding is toegekend voor het lidmaatschap van commissies uit de Raad. De bezoldiging van een commissaris is niet afhankelijk van de resultaten van de vennootschap. Commissarissen komen niet in aanmerking voor de toekenning van (opties op) ARCADIS aandelen. Het eventuele aandelenbezit van een commissaris in ARCADIS is ter belegging op de lange termijn.

Jaarverslag 2005 Remuneratierapport 65

Er zijn door de vennootschap aan de leden van de Raad van Commissarissen geen persoonlijke leningen, garanties en dergelijke verstrekt. In 2005 is aan de leden van de Raad van Commissarissen een vrijwaring verstrekt voor kosten verbonden aan hun functie. Deze vrijwaring is in mei 2004 door de Algemene Vergadering van Aandeelhouders goedgekeurd. Voor de bezoldiging in 2005 en voor het aandelenbezit wordt verwezen naar de pagina’s 120 en 127 van dit jaarverslag.

Namens de Selectie- en honoreringscommissie, Jhr. drs. R.W.F. van Tets, voorzitter

Veiligheid Tussen veiligheid en nieuwe mogelijkheden


27-03-2006 10:02:20

De uitdaging Verdrievoudig de productiecapaciteit van Alcoa in Brazilië door de bouw van een bauxietmijn en uitbreiding van een aluminiumraffinaderij en -smeltfabriek. Probeer te voldoen aan hun prestatienormen voor ongevalpreventie op de werkvloer. Of presteer nog beter. Verlies daarbij de projectdoelstellingen en deadlines niet uit het oog. Alcoa heeft een goede reputatie ten aanzien van het respecteren van gezondheid en veiligheid en maatschappelijk verantwoord ondernemen. Om hun ambities te realiseren, werken ze alleen samen met partners die dezelfde kernwaarden delen. De aanpak ARCADIS werkt aan drie grote projecten tegelijk voor Alcoa in Brazilië. In het bauxietmijnproject in Juruti in de Amazone richten we onze aandacht op veiligheid, logistiek en milieu-impact. Bij de uitbreiding van de aluminiumraffinaderij zijn we verantwoordelijk voor projectmanagement en -planning. Bij de bouw van de aluminiumsmeltfabriek kunnen we onze toegevoegde waarde in het plannen van complexe bouwprojecten demonstreren. Al deze werkzaamheden vinden plaats binnen Alcoa’s strenge normen ten aanzien van gezondheid, veiligheid en milieu. Het resultaat Respect voor veiligheid. Ook bij grote industriële bouwprojecten. Een bijdrage aan de verdere groei van de Braziliaanse economie.

Denken over veiligheid betekent denken over nieuwe kansen. Of het nu gaat om een veilig milieu, watermanagement of explosiegevaar, veiligheid staat hoog op de agenda van ondernemingen en overheden. Veiligheid vraagt om een geïntegreerde aanpak. Maatregelen nemen. Omgaan met emoties. Transparant zijn. Risico’s beperken. De prijs die we betalen voor een veilig gevoel is hoog. Maar het loont. Het schept ruimte voor nieuwe mogelijkheden. Joao Luiz Serafim, Alcoa – “Om Alcoa’s productiecapaciteit te vergroten, zijn we in 2004 gestart met uitbreiding van onze aluminiumsmelt fabriek. De grootste uitdaging was onze norm voor ongevallenpreventie op de werkvloer te halen. Of beter te presteren. Gezien de omvang en duur van het project, was dit een uitzonderlijke uitdaging.” Raúl Esquinazi, projectmanager ARCADIS – “Op een bouwplaats vinden er meer ongevallen plaats dan in een gecontroleerde fabrieksomgeving doordat de veiligheidsnorm van projectpartners onderling nogal verschilt. De werkzaamheden gedurende het project bepalen ook het risico op ongevallen. We stellen dus altijd een strikt Gezondheid, Veiligheid en Milieu systeem op.” Joao Luiz Serafim – “Dit systeem voldoet aan de wettelijke voorschriften en aan Alcoa’s eisen. Door invoering ervan, heeft in anderhalf jaar tijd – en dan spreken we over drie miljoen manuren – geen enkel ongeval plaatsgevonden. Dit was ons beste resultaat ooit in een bouwproject. Deze prestatie wordt in Brazilië nu als benchmark voor Gezondheid, Veiligheid en Milieu in de industrie gehanteerd” Raúl Esquinazi – “We zijn trots dat we aan zo’n succes vol systeem hebben bijgedragen. Alcoa wil dit systeem ook voor andere grootschalige projecten hanteren.” Joao Luiz Serafim – “Samenwerking met onder nemingen die onze kernwaarden delen is erg belangrijk voor ons. ARCADIS is zo’n onderneming. Met de mensen van ARCADIS werken we echt als één team samen. We kunnen daardoor een veilige werkomgeving creëren.” < Joao Luiz Serafim


Raúl Esquinazi >

27-03-2006 10:02:42

Jaarverslag 2005 68 Corporate Governance

Corporate Governance Inleiding De Raad van Bestuur en de Raad van Commissarissen onderschrijven het belang van deugdelijk ondernemingsbestuur. Integriteit, transparantie en het afleggen van verantwoording zijn daarbij essentieel, evenals goed toezicht op het bestuur. Eind 2004 is de Nederlandse Corporate Governance Code (de Code) bij wet van toepassing geworden op beursgenoteerde vennootschappen. De principes en best practice bepalingen uit de Code worden door ARCADIS, op een enkele uitzondering na, onderschreven. In het jaarverslag over 2003 is de corporate governance structuur van de vennootschap en de toepassing van de Code uitvoerig beschreven. De Algemene Vergadering van Aandeelhouders heeft in haar vergadering op 12 mei 2004 de wijze waarop ARCADIS de Code toepast, besproken en geaccepteerd. De in het jaarverslag over 2004 vermelde nog openstaande actiepunten zijn inmiddels uitgevoerd. Daarmee kan gesteld worden dat ARCADIS voldoet aan de Code. Materiële wijzigingen in de corporate governance structuur zullen aan de Algemene Vergadering van Aandeelhouders ter beoordeling worden voorgelegd. Hieronder worden de hoofdlijnen van de corporate governance structuur bij ARCADIS uiteengezet en wordt toegelicht waar ARCADIS afwijkt van de principes en best practice bepalingen van de Code. Voor meer informatie wordt verwezen naar de ARCADIS website waar een onderdeel is ingericht met betrekking tot corporate governance (www.arcadis-global.nl).

Structuur ARCADIS NV is een naamloze vennootschap naar Nederlands recht. Sinds de statutenwijziging in 2003 is sprake van een internationale houdstermaatschappij zoals bedoeld onder de Nederlandse wetgeving. Dit betekent dat de aandeelhoudersrechten niet zijn beperkt door de regels van het zogeheten structuurregime. Het bestuur van de onderneming ligt bij de Raad van Bestuur onder toezicht van de Raad van Commissarissen.

Raad van Bestuur De Raad van Bestuur bestuurt de vennootschap en is verantwoordelijk voor de realisatie van de doelstellingen, de strategie, het beleid en de daaruit voortvloeiende resultaatsontwikkeling. De Raad van Bestuur bestaat uit één of meer leden, die door de Algemene Vergadering van Aandeelhouders worden benoemd. Voor elke benoeming heeft de Raad van Commissarissen het recht een voordracht op te stellen, die bindend of niet bindend kan zijn. Van een bindende voordracht kan door de Algemene Vergadering van Aandeelhouders slechts worden afgeweken met een meerderheid van ten minste tweederde van de uitgebrachte stemmen die meer dan de helft van het geplaatste kapitaal vertegenwoordigen. Bij een niet-bindende voordracht beslist de Algemene Vergadering met gewone meerderheid. De Raad van Commissarissen benoemt vanuit de leden van de Raad van Bestuur een voorzitter en stelt in overleg de onderlinge taakverdeling vast. Voor een overzicht van de huidige samenstelling van de Raad van Bestuur wordt verwezen naar pagina 58 van dit jaarverslag. De huidige leden van de Raad van Bestuur hebben geen commissariaten bij beursgenoteerde ondernemingen.

Raad van Commissarissen De Raad van Commissarissen houdt toezicht op het beleid van het bestuur en op de algemene gang van zaken in de vennootschap en de met haar verbonden ondernemingen en staat het bestuur met raad ter zijde. De Raad van Commissarissen bestaat uit minimaal drie (momenteel: zeven) leden, die op dezelfde wijze door de Aandeelhoudersvergadering worden benoemd als de Raad van Bestuur, met dien verstande dat voor afwijking van een bindende voordracht ten minste tweederde van de uitgebrachte stemmen, vertegenwoordigende eenderde van het geplaatste kapitaal, is vereist. De commissarissen benoemen uit hun midden een voorzitter. Een commissaris wordt benoemd voor maximaal vier jaar en is slechts twee maal voor een volle termijn herbenoembaar. De maximale zittingsduur is dus twaalf jaar.

Jaarverslag 2005 Corporate Governance 69

De Raad van Commissarissen heeft uit haar midden twee commissies ingesteld: een Audit commissie en een Selectie- en honoreringscommissie. Deze bereiden de werkzaamheden en besluiten van de Raad van Commissarissen voor. De taken en werkwijze van de commissies zijn vastgelegd in reglementen.

Voor de belangrijkste bevoegdheden van de Algemene Vergadering van Aandeelhouders alsmede de statuten wordt verwezen naar de website.

Voor een overzicht van de huidige samenstelling van de Raad van Commissarissen wordt verwezen naar pagina 57 van dit jaarverslag. Alle commissarissen, met uitzondering van één, zijn onafhankelijk in de zin van de Code. Onder de criteria van de SarbanesOxley Act gelden alle commissarissen als onafhankelijk. Voor alle commissarissen geldt dat het aantal commissariaten bij Nederlandse beursvennootschappen niet meer bedraagt dan vijf (waarbij het voorzitterschap dubbel telt).

Het maatschappelijk kapitaal van de onderneming bedraagt € 5.000.010, onderverdeeld in 40 miljoen gewone aandelen, 10 miljoen cumulatief financieringspreferente aandelen, 200 prioriteitsaandelen en 50 miljoen cumulatief preferente (beschermings)aandelen, elk nominaal groot € 0,05.

Algemene Vergadering van Aandeelhouders Jaarlijks vindt een Algemene Vergadering van Aandeelhouders plaats. Andere aandeelhoudersvergaderingen kunnen worden gehouden op verzoek van de Raad van Bestuur of de Raad van Commissarissen. Ook aandeelhouders die ten minste 10% van het geplaatste kapitaal vertegenwoordigen, kunnen een vergadering bijeenroepen. De agenda van de vergadering wordt opgesteld door degene die de vergadering bijeenroept. Aandeelhouders die ten minste 1% van het geplaatste kapitaal vertegenwoordigen, kunnen voorstellen inbrengen tot 60 dagen voor de vergadering. Alle aandelen hebben stemrecht naar rato van hun nominale waarde. Besluiten worden genomen met volstrekte meerderheid van stemmen tenzij bij wet of de statuten een gekwalificeerde meerderheid wordt voorgeschreven. ARCADIS is voorstander van actieve participatie door aandeelhouders in de aandeelhoudersvergadering. Aandeelhouders die hun aandelen houden via NASDAQ kunnen sedert 1993 deelnemen aan de besluitvorming door middel van proxy sollicitation. De statuten van ARCADIS voorzien sedert 2002 in de mogelijkheid van een registratiedatum. Zodra er in Nederland een efficiënt en betaalbaar systeem voor elektronisch stemmen beschikbaar komt, zal toepassing ervan worden overwogen.

Kapitaal en aandelen

Prioriteitsaandelen De 200 prioriteitsaandelen zijn ondergebracht in de Stichting Prioriteit ARCADIS NV. Voor belangrijke beslissingen is voorafgaande goedkeuring nodig van de houder van de prioriteitsaandelen. Dit betreft het uitgeven, inkopen en vervreemden van aandelen, statutenwijziging, ontbinding en faillissement, samenwerkingen van ingrijpende betekenis en belangrijke acquisities en desinvesteringen. Het bestuur van de Stichting Prioriteit is paritair samengesteld: 10 leden uit de Raad van Bestuur en de Raad van Commissarissen en 10 leden afkomstig uit de medewerkers van ARCADIS (internationaal). Voor beslissingen is een meerderheid van ten minste 60% van de stemmen vereist. Dit betekent dat de Stichting Prioriteit een toetssteen vormt voor het draagvlak onder medewerkers voor ingrijpende beslissingen. Voor een nadere toelichting wordt verwezen naar pagina 121 van dit jaarverslag.

Cumulatief preferente aandelen Bedoeling hiervan is, in geval van een onvriendelijke of vijandige poging tot overname, te voorkomen dat de zeggenschapsverhoudingen bij de onderneming ingrijpend veranderen zonder dat met de belangen van de onderneming en alle daarbij betrokkenen voldoende rekening wordt gehouden. Daartoe is een optieovereenkomst gesloten met de Stichting Preferente Aandelen ARCADIS NV. Voor een nadere toelichting wordt verwezen naar pagina 121 van dit jaarverslag.

Jaarverslag 2005 70 Corporate Governance

Cumulatieve financieringspreferente aandelen

Afwijking van de Code

Sinds 2002 bevatten de statuten de mogelijkheid om cumulatieve financieringspreferente aandelen uit te geven. Er staan geen aandelen van dit type uit.

Ten aanzien van de volgende punten wijkt ARCADIS af van de Code. – De maximale benoemingstermijn van vier jaar (best practice bepaling II.1.1) wordt niet gehanteerd voor de twee huidige leden van de Raad van Bestuur die zijn benoemd voor onbepaalde tijd. Dit is in lijn met hetgeen is vermeld in de preambule van de Code ten aanzien van het respecteren van bestaande contracten. Voor nieuwe leden van de Raad van Bestuur zal wel de benoemingstermijn van vier jaar worden gehanteerd. – In de contracten van de zittende bestuurders is geen (maximale) ontslagvergoeding vastgelegd (best practice bepaling II.2.7). Dat houdt in dat bij onvrijwillig ontslag een vergoeding zal worden vastgesteld, rekening houdend met eventuele wettelijke regelingen, met de aanleiding of redenen voor het ontslag, de hoogte van de bezoldiging en de rechtspositie van betrokkene, zoals onder andere bepaald door arbeidsduur bij de onderneming. Voor nieuwe leden van de Raad van Bestuur zal wel een maximale ontslagvergoeding worden overeengekomen. – ARCADIS kent geen afzonderlijke remuneratiecommissie en selectie- en benoemingscommissie (principe III.5) maar combineert beide commissies conform de sedert 1998 bestaande praktijk in één commissie: de Selectie- en honoreringscommissie. De reden hiervoor is de huidige omvang van de Raad van Commissarissen, de verdeling van taken onder de leden en het feit dat de huidige commissie naar tevredenheid functioneert. Conform de bestaande praktijk fungeert de voorzitter van de Raad van Commissarissen tevens als voorzitter van deze commissie (afwijking van best practice bepaling III.5.11). – Bindende voordrachten voor benoeming of ontslag van een bestuurder of commissaris kunnen door de Aandeelhoudersvergadering alleen met een gekwalificeerde meerderheid worden doorbroken. Bij de in 2003 doorgevoerde statutenwijziging waarmee het structuurregime werd verlaten is dit zo vastgelegd in verband met het procentuele aandeelhoudersbelang van de Stichting Lovinklaan. Daarbij is aangegeven dat voor de Raad van Bestuur in de regel een

Financiële verslaglegging en externe accountant De jaarrekening van de vennootschap zoals opgesteld door de Raad van Bestuur moet, voordat deze aan de Algemene Vergadering van Aandeelhouders ter vaststelling wordt aangeboden, door een externe registeraccountant worden onderzocht. De ARCADIS Audit commissie (AAC) brengt advies uit over (her)benoeming van de externe accountant. De Algemene Vergadering van Aandeelhouders is bevoegd de accountant aan te wijzen. Als dit niet gebeurt, benoemt de Raad van Commissarissen de externe accountant. De opdrachtverlening (inclusief de honorering) voor de externe accountant wordt goedgekeurd door de Raad van Commissarissen op voorstel van de AAC. Ingevolge de Sarbanes-Oxley Act worden alle werkzaamheden van de accountant buiten de controle van de jaarrekening vooraf door de AAC getoetst om objectiviteit en onafhankelijkheid van de accountant te waarborgen. Een aantal diensten mag niet door de externe accountant worden uitgevoerd. Om de vijf jaar dient een wisseling van de eindverantwoordelijke partner van de accountant plaats te vinden. In 2001 heeft een dergelijke wisseling plaatsgevonden. In 2006 is opnieuw een wisseling voorzien. Kwartaalrapportages en kwartaalberichten worden voorafgaand aan publicatie en ter voorbereiding van behandeling in de Raad van Commissarissen besproken met de AAC in aanwezigheid van de externe accountant. De externe accountant woont de vergaderingen van de Raad van Commissarissen bij waarin de jaarrekening en de halfjaarresultaten worden besproken.

Jaarverslag 2005 Corporate Governance 71

bindende voordracht zal worden gedaan, voor de Raad van Commissarissen onder normale omstandigheden een niet bindende voordracht. De Aandeelhoudersvergadering heeft in 2003 met deze werkwijze ingestemd (afwijking van best practice bepaling IV.1.1). Sinds medio 2005 worden analistenbijeenkomsten en persconferenties uitgezonden via webcasting zodat aandeelhouders de daar gepresenteerde informatie gelijktijdig kunnen volgen. Deze bijeenkomsten worden vooraf via de website aangekondigd en de gehouden presentaties worden op de website geplaatst. Met deze werkwijze wordt voldaan aan best practice bepaling IV.3.1.

Overige aspecten Interne risicobeheersing- en controlesystemen De Raad van Bestuur is verantwoordelijk voor de inrichting en werking van de systemen voor interne risicobeheersing. Alhoewel zulke systemen bedoeld zijn om optimale beheersing van risico’s mogelijk te maken, kunnen zij, hoe goed ook ingericht en functionerend, nooit de absolute zekerheid bieden dat materiële verliezen, fraude of overtreding van weten regelgeving niet zullen optreden. Bovendien dient steeds een afweging plaats te vinden tussen de effecten van mogelijke maatregelen voor risicobeheersing en de kosten die invoering van die maatregelen met zich meebrengt. Om te voldoen aan strengere eisen op het gebied van interne controle zoals die onder andere voortvloeien uit Section 404 van de Sarbanes-Oxley Act is in 2004 een project gestart dat erop is gericht voor kernprocessen in de bedrijfsvoering een systeem in te voeren met duidelijke procedures en bijbehorende controls om risico’s te beheersen. Hiertoe heeft een beoordeling van de huidige interne controlesystemen en procedures plaatsgevonden. Dit heeft geresulteerd in aangescherpte procedures en controlepunten die zijn vastgelegd in een handboek. In de eerste helft van 2006 zullen de aangepaste procedures getest worden. Bedoeling is

dat dit project wordt afgerond met certificering door de externe accountant. Deze certificering moet worden vermeld in het Annual Report on Form 20-F over het boekjaar 2006. In een apart hoofdstuk van dit jaarverslag wordt aandacht besteed aan risico’s en risicomanagement. Daarbij is beschreven hoe inhoud wordt gegeven aan de interne beheersing van risico’s. Bij specifieke gebeurtenissen waarbij risico’s aan het licht treden, wordt nagegaan welke verbeteringen in het risicomanagement nodig zijn. Dit heeft in 2005 geresulteerd in aanscherping van bepaalde procedures (melding van claims van derden, GRiP®projecten) en additionele controles in enkele financiële systemen. Op basis van ervaringen tot nu toe zijn wij van mening dat de huidige controlesystemen met betrekking tot de financiële rapportage een redelijke mate van zekerheid geven dat dit jaarverslag geen materiële onnauwkeurigheden bevat en dat deze controlesystemen naar behoren hebben gefunctioneerd in 2005. Het hiervoor beschreven project om te voldoen aan SOX 404 zal naar verwachting bijdragen aan verbetering van de interne risicobeheersing- en controlesystemen.

Gevoeligheid van de resultaten In het hoofdstuk over risico’s en risicomanagement is een overzicht gegeven van de gevoeligheid van de resultaten ten aanzien van externe omstandigheden en variabelen.

Transacties met een mogelijk tegenstrijdig belang Gedurende het boekjaar hebben geen transacties plaatsgevonden waarbij tegenstrijdige belangen speelden van bestuurders of commissarissen, die van materiële betekenis zijn voor de vennootschap. Eind 2005 heeft de Stichting Lovinklaan toegezegd een bijdrage te leveren aan de pensioenvoorzieningen voor Nederlandse medewerkers, ter compensatie van effecten die ontstaan door invoering van nieuwe regelgeving met betrekking tot vervroegde pensionering. Dit is toegelicht op pagina 27 van het verslag van de Raad van Bestuur en in voetnoot 9 bij de jaarrekening.

Flexibiliteit Veerkracht voor de toekomst Veerkracht en flexibiliteit zijn sleutelwoorden. Organisaties en hun omgeving veranderen voortduren. Vereisen flexibele oplossingen. Voor wie zijn processen goed regelt, hoeft een probleem geen obstakel te worden. Neem het voortouw. Anticipeer op ontwikkelingen. Problemen staan nooit op zich. Wie zoekt naar oplossingen in een groter verband, heeft een voorsprong. Ken Fryers, Arsenal Football Club, Emirates Stadion – “De goede relatie behouden met het Londense stadsdistrict Islington was essentieel voor dit project. Arsenal en hun fans wilden een nieuwe locatie dichtbij het oude Highbury stadion, wat het een stuk complexer maakte.” Paul Philips, ARCADIS/AYH – “Elk van de 120 nabijgelegen bedrijfjes vereiste een speciale aanpak. Sommige werden opgeheven of uitgekocht, andere verplaatst naar geschikte locaties elders. Veel geduld en een flexibele houding waren onze redding.” Ken Fryers – “Zo’n groot complex bouwen in een stedelijke omgeving is een logistieke nachtmerrie. Bouwmateriaal moest op maat gemaakt worden voor vervoer door de binnenstad. Bouwafval moest beperkt blijven om het lokale verkeer niet te hinderen. Het ruim bemeten stadion moest ingepast worden in de omgeving en erfgrenzen respecteren”. Paul Philips – “De buurt leeft op door het stadion. Vervallen bedrijfjes verdwijnen. Al in de beginfase stelden we voor het stadion op de begane grond te zetten. Daarmee voorkom je graafwerk voor een ondergrondse parkeergarage en realiseer je forse kostenbesparingen. Om binnen erfgrenzen te blijven, kraagt het dak naar binnen en zijn de bovenste tribunes hoger dan de binnenste daklijn.“ Ken Fryers – “Wij wilden een gebouw met hoge kwaliteit, een passende setting voor een topclub.” Paul Philips – “In het stadion kan met pasjes betaald worden, langs het veld staan videoschermen, er zijn permanente uitzendvoorzieningen voor omroepen, en een digitaal CCTV systeem met 450 LCD schermen met 30 kanalen. Hoge kwaliteit!” < Ken Fryers L_JV05-spreads_NL.indd 7

Paul Philips > 27-03-2006 10:24:13

De uitdaging Londen, het Emirates stadion. Een nieuw icoon voor Britse voetbalsupporters. Omringd door 20 hectare bedrijfsterrein dat herontwikkeld moet worden. Een complexe opdracht: de bouw van een stadion voor 60.000 bezoekers, de herontwikkeling van zo’n 2.000 woningen en de verplaatsing van 120 bedrijven. De aanpak Excellent projectmanagement. De totale verantwoordelijkheid nemen voor het project. Kostenefficiënt en resultaatgericht werken. Alles van projectmanagement tot kostenramingen en juridisch advies. Van planning van infrastructuur tot verkoop van grond en bouw van appartementen. Complexiteit simpel maken. Een geïntegreerde aanpak die een oplossing biedt voor alle issues. Daar heb je flexibiliteit voor nodig. Creatief denken en innovatieve ideeën. Een oplossing op maat gemaakt. Het resultaat Een onderkomen voor velen. Of het nu woonruimte is of een tijdelijke plek om te genieten van de wedstrijd van je leven. Het Emirates stadion. Het resultaat van flexibele oplossingen.


27-03-2006 10:24:54

Jaarverslag 2005 74 Risico’s en risicomanagement

Risico’s en risicomanagement Risicomanagement wordt steeds belangrijker in onze bedrijfsprocessen. De Sarbanes-Oxley Act vereist certificering van risicobeheersing- en controlesystemen per eind 2006. Basis daarvoor is de analyse van risico’s en de wijze waarop deze beheerst kunnen worden. Risico’s zijn mede afhankelijk van de contractuele verhouding met opdrachtgevers. Daarom wordt hierna eerst een beknopt overzicht gegeven van contractvormen. Daarna volgt een samengevat overzicht van de risico’s en het risicomanagement bij ARCADIS. Het is niet uitgesloten dat, naast de genoemde, nog andere risico’s kunnen optreden. Voor uitgebreide informatie wordt verwezen naar de website.

Contractvormen ARCADIS verleent diensten onder de volgende categorieën contracten. In de praktijk komen ook mengvormen voor. Vasteprijscontracten Werkzaamheden tegen vooraf vastgestelde prijs (ook wel lump sum). Regiecontracten Op basis van bestede tijd maal tarief en verrekening van out-of-pocket-kosten. Regiecontracten met plafond Het plafondbedrag mag (zonder toestemming klant) niet worden overschreden. Werk stopt zodra het plafond is bereikt, tenzij een prestatieafspraak is gemaakt. Contracten met bouwsomgebonden honorarium Gebruikt als werkzaamheden een relatie hebben met aanleg van bouwwerken; honorering gerelateerd aan bouwsom. Turnkey-contracten Contract met vaste prijs, dat ook uitvoering van het (bouw)werk omvat. Meestal wordt het uitvoeringsrisico afgedekt door een backto-back contract met een aannemer. GRiP®-contracten (Guaranteed Remediation Program) Bijzondere vorm van turnkey-contract voor sanering van verontreinigde terreinen waarbij risico’s van kostenoverschrijding worden afgedekt door verzekeringspolis.

DBFO-contracten (Design, Build, Finance and Operate) Turnkey-contract voor levering van totaalproduct, inclusief financiering en (tijdelijke) exploitatie. Raamwerkcontracten Voor te verlenen diensten gedurende bepaalde periode. Soms moet binnen een dergelijk contract per project met enkele aanbieders worden geconcurreerd. Contracten met success fee Beloning is gekoppeld aan het behalen van vooraf afgesproken resultaten, soms binnen bepaalde tijd. Kan bij alle genoemde contractvormen voorkomen.

Risico’s Risico’s zijn onder te verdelen in marktrisico’s, operationele, financiële en overige risico’s. Onderstaande informatie betreft een samenvatting; de website biedt uitgebreidere informatie.

Marktrisico’s Dalende conjunctuur Risico’s: negatief effect op bedrijfsinvesteringen, soms leidend tot vertraging of intrekking van opdrachten. Ook lagere belastinginkomsten en dus minder middelen voor overheidsinvesteringen. Politieke prioriteiten Risico’s: verschuiving in overheidsbestedingen waardoor projecten kunnen vervallen of worden uitgesteld. Verkiezingen kunnen leiden tot vertraging bij verlening van nieuwe opdrachten. Wet- en regelgeving Risico’s: verandering van weten regelgeving of gebrekkig handhavingsbeleid kunnen leiden tot het wegvallen van de basis voor bepaalde werkzaamheden. Politieke instabiliteit Risico’s: stagnatie in opdrachtverlening of veiligheidsrisico’s voor medewerkers, waardoor werk aan opdrachten moet worden stopgezet; kan vooral optreden in donorgefinancierde markt.

Jaarverslag 2005 Risico’s en risicomanagement 75

Aanbestedingsgedrag Risico’s: meer openbare aanbestedingen met concurrentie alleen op prijs. Centralisatie van de inkoopfunctie bij grote ondernemingen kan leiden tot meer concurrentie op prijs.

ICT-systemen Risico’s: beperkingen in de beschikbaarheid en/of goede werking van ICT systemen met negatieve effecten op de productie en op de aansturing van de onderneming.

Consolidatie/schaalvergroting Risico’s: door consolidatie van ondernemingen kunnen opdrachtgevers verdwijnen of kan hun inkoopkracht toenemen. Door vorming van krachtiger bestuurlijke eenheden bij de overheid kunnen werkzaamheden die eerst werden uitbesteed, zelf worden uitgevoerd.

Leegstand Risico’s: kantoren die worden gehuurd op basis van meerjarige huurcontracten, maar bij een teruggang van activiteiten leeg staan.

Operationele risico’s Aansprakelijkheid Risico’s: claims door fouten bij uitvoering van werkzaamheden of door overschrijding van tijdsplanningen en uitvoeringsbudgetten, of door tekortkomingen in kwaliteit en dergelijke. Ter bescherming tegen deze risico’s beschikt ARCADIS over verzekeringen voor beroepsaansprakelijkheid. Doordat deze niet altijd kunnen worden verlengd of vervangen (met terugwerkende kracht) en uitsluitingen bevatten alsmede eigen risico’s en maxima, zijn niet alle risico’s afgedekt. Projectverliezen Risico’s: verliezen door verkeerde ramingen van tijd/kosten, vertragingen in projecten, het ontbreken van benodigde gegevens, of andere onvoorziene omstandigheden. Onderbezetting Risico’s: medewerkers kunnen niet of onvoldoende tegen gebruikelijke tarieven in rekening worden gebracht, bijvoorbeeld omdat onvoldoende werk beschikbaar is. Partners, subcontractors Risico’s: ARCADIS kan niet de juiste toeleveranciers vinden of deze leveranciers kunnen niet aan hun verplichtingen voldoen. Onderhanden werk en debiteuren Risico’s: het niet kunnen factureren van geleverde prestaties of het niet kunnen innen van uitstaande debiteuren, bijvoorbeeld door verschil van mening over geleverde prestaties of insolventie van opdrachtgevers. Specifieke projectvormen: Bij turnkey- en DBFOcontracten gaat ARCADIS verdergaande verplichtingen aan, bijvoorbeeld met betrekking tot de aanleg van bouwwerken of de exploitatie. Als niet aan deze verplichtingen wordt voldaan, ontstaan financiële risico’s.

Financiële risico’s Seizoensinvloeden Risico’s: de resultaten kunnen aanzienlijk fluctueren door seizoensinvloeden. Het aantal beschikbare productiedagen en de opname van verlof variëren per kwartaal. Ook weersomstandigheden beïnvloeden de uitvoering van werken en daarmee de productie. Acquisities Risico’s: het niet kunnen vinden van goede acquisitiekandidaten, tegenvallende winstontwikkeling van overgenomen bedrijven, problemen bij de integratie door onvoorziene cultuurverschillen, het niet kunnen vasthouden van sleutelfunctionarissen of onjuist gewaardeerde balansposten die niet door garanties zijn gedekt. Goodwill Risico’s: als de winstgevendheid van een overgenomen onderneming niet langer de geactiveerde goodwill rechtvaardigt, moet deze worden afgewaardeerd (impairment). Koersverschillen Risico’s: doordat kosten en opbrengsten veelal in dezelfde valuta worden gerealiseerd, is het effect van valutakoersverschillen beperkt. Het valutarisico voor ARCADIS is hoofdzakelijk een translatierisico. Dit wordt niet afgedekt. Rente Risico’s: stijging van de rente leidt tot toename van rentelasten en kan leiden tot beperking van mogelijkheden voor acquisities. Ook kan het indirect invloed hebben doordat investeringen van bedrijven en overheden mede beïnvloed worden door de rentevoet. Ontwikkelingsrisico’s Risico’s: zelf ontwikkelen van projecten (bijvoorbeeld bij DBFO) gaat veelal gepaard met investeringen in assets of activering van ontwikkelingsinspanningen. Als het project niet doorgaat of onvoldoende rendeert, moeten ontwikkelingskosten of andere investeringen versneld worden afgeschreven.

Jaarverslag 2005 76 Risico’s en risicomanagement

Percentage-of-completion Risico’s: dit houdt in dat de winst wordt genomen naar rato van de voortgang van projecten. Verkeerde inschattingen kunnen leiden tot een onjuiste waardering van het onderhanden werk die later moet worden gecorrigeerd. Belastingen Risico’s: de belastingschuld wordt gebaseerd op inschattingen onder andere met betrekking tot aftrekbare kosten. Bij latere afrekening met de fiscus kunnen (aanzienlijke) correcties plaatsvinden ten opzichte van gemaakte inschattingen. Liquiditeit Risico’s: fluctuaties in het werkkapitaal kunnen leiden tot (tijdelijke) overschrijding van limieten in financieringsovereenkomsten met banken. Door acquisities kan financiering met vreemd vermogen sterk toenemen en kan het risico optreden dat niet wordt voldaan aan door banken gehanteerde criteria. Pensioenen Risico’s: de pensioenregelingen die ARCADIS kent zijn geclassificeerd als defined contribution. Slechts voor een gering aantal medewerkers geldt een defined benefit-regeling. Door wijziging of nieuwe interpretatie van regelgeving kan de classificatie van pensioenregelingen veranderen in defined benefit. Opties Risico’s: uitoefening van uitstaande opties kan tot verwatering van de winst per aandeel leiden.

Overige risico’s Arbeidsmarkt Risico’s: als ARCADIS niet in staat is voldoende gekwalificeerde medewerkers te werven c.q. te behouden kunnen omzet en resultaat negatief worden beïnvloed. Vertrek van medewerkers kan gepaard gaan met verlies van opdrachtgevers en omzetderving. Reputatie Risico’s: ARCADIS levert het merendeel van haar diensten onder de ARCADIS-brand. Reputatieschade, bijvoorbeeld door fouten, kan een groot effect hebben. Integriteit Risico’s: ARCADIS hanteert een gedragscode voor medewerkers. Overtreding kan ernstige gevolgen hebben voor de reputatie van de onderneming en leiden tot uitsluiting bij aanbestedingsprocedures.

Risicobeheersing Bij risicobeheersing gaat het om een goede balans tussen ondernemerschap en het onderkennen en beheersen van de daaraan verbonden risico’s. Risicobeheersing moet daarom op alle niveau’s in de organisatie zijn verankerd. Belangrijke onderdelen van risicobeheersing worden hierna kort toegelicht. Voor meer informatie wordt verwezen naar de website. Hoewel risicobeheersing veel aandacht krijgt, kan niet worden uitgesloten dat de hiervoor genoemde of andere risico’s een materiële impact hebben op de onderneming.

Management en toezicht Belangrijk voor risicobeheersing zijn goedkeuringsprocedures die intern worden gehanteerd voor onder andere het uitbrengen van offertes, het sluiten van financieringsarrangementen of langlopende verplichtingen zoals huur- of lease-overeenkomsten, het verstrekken van zekerheden en het doen van investeringen en acquisities. In een management charter zijn de verantwoordelijkheden en bevoegdheden van de directie van een werkmaatschappij in dit opzicht vastgelegd. Per kwartaal wordt de resultaatsontwikkeling met alle werkmaatschappijen besproken, met aandacht voor de belangrijkste risico’s en de acties om deze te beheersen. Tussentijds wordt gerapporteerd over kerncijfers zoals werkkapitaal en kasstroom. Tevens is er regelmatig contact over operationele processen en daaraan verbonden risico’s. Jaarlijks leggen directies verantwoording af in een bij de jaarrekening te voegen Letter of Representation. Door bespreking van kwartaalresultaten, jaarbudget en strategisch plan houdt de Raad van Commissarissen toezicht op de gang van zaken en de beheersing van risico’s. De Audit commissie houdt toezicht op naleving van financiële voorschriften, de kwaliteit van financiële rapportages en de effectiviteit van interne controlesystemen. In het kader van de Sarbanes Oxley Act worden de interne controlesystemen van ARCADIS doorgelicht en op effectiviteit beoordeeld.

DE UITDAGING_Hoe ontwerp je een hogesnelheidslijn die

het oosten van Frankrijk via het knooppunt Dijon met buurlanden Duitsland en Zwitserland en Parijs verbindt. Een reeks complicerende factoren bepaalt de route en de aanpak. In westelijke richting doorkruist het geplande tracé een heuvelachtig natuurlandschap. Hoogteverschillen overbruggen – zonder extra kosten - en het milieu zoveel mogelijk ontlasten vormen hier de uitdagingen. Richting het zuidoosten loopt de hogesnelheidslijn langs een al bestaande goederenlijn, dwars door de dichtbebouwde omgeving in en rondom Dijon. Geen ideale ruimte dus voor het nieuwe station. DE AANPAK_ARCADIS’ ontwerp voor het westelijk deel is een

economische en milieuvriendelijk oplossing. In het overvolle Dijon duikt de hogesnelheidslijn richting het zuidoosten even onder de grond. Bovengronds maakt de noodzuidtak door Dijon zoveel mogelijk gebruik van het bestaande spoor. En op het snijpunt van deze lijnen verrijst straks, op een strategische positie, het nieuwe dubbeldeks station. Dichtbij het centrum van de stad gelegen met een directe verbinding naar andere vormen van openbaar vervoer. HET RESULTAAT_Heel Frankrijk te bereizen in een dag!

Grenzen overschrijden. Verbindingslijnen die naadloos op elkaar aansluiten. En het centrum van Dijon verbinden met bestemmingen in alle windstreken en met alle vormen van transport.

Portfoliobeleid en accountmanagement

Projectbeheersing

Gevoeligheid voor marktrisico’s kan worden verminderd door een evenwichtige portfolio met spreiding van activiteiten over opdrachtgevercategorieën, marktsegmenten en landen. Om deze balans goed te handhaven voert ARCADIS een actief portfoliobeleid voor de totale onderneming en binnen de individuele werkmaatschappijen. Op veel plaatsen in de onderneming is accountmanagement ingevoerd waardoor vroegtijdig kan worden ingespeeld op verschuivingen in het opdrachtenpakket.

Projectbeheersing speelt een centrale rol in risicobeheersing. Dit geldt voor alle projectfasen: van offerte tot oplevering. Verantwoordelijkheid voor risicobeheersing ligt in eerste instantie bij de projectmanager. Voor offertes gelden goedkeuringsprocedures afhankelijk van omvang en/of risicoprofiel van het project. Periodiek wordt de voortgang van projecten beoordeeld op basis van het vierogenprincipe. Veel werkmaatschappijen hebben kwaliteitssystemen met procedures voor risicobeheersing.

Human Resources Management Informatiesystemen Adequate informatie over de bedrijfsprocessen is essentieel voor risicobeheersing. Financiële rapportages binnen ARCADIS volgen de richtlijnen uit de Accounting Manual. Deze manual wordt regelmatig geactualiseerd voor wat betreft de interne procedures en de accounting standards die binnen ARCADIS gelden. Rapportage vindt plaats op kwartaalbasis. De werkmaatschappijen maken per maand een resultatenrekening en tussentijdse overzichten van order intake en billability om tijdig op ontwikkelingen te kunnen reageren.

Opleiding en training Aangezien projectmanagers een sleutelrol vervullen in risicobeheersing, gelden voor hen speciale opleidings- en trainingsprogramma’s. Daarnaast krijgt het op peil houden van de vakkennis van specialisten en andere medewerkers veel aandacht. Flexibiliteit Om snel op marktveranderingen in te spelen, is flexibiliteit in de personeelsformatie essentieel. Afhankelijk van wettelijke regelingen, worden instrumenten gehanteerd om de capaciteit aan te passen aan veranderingen in de opdrachtenportefeuille.

Aantrekkingskracht Een universeel thema Aantrekkingskracht is een universeel thema. Tussen mensen onderling. Tussen mensen en voorwerpen. Nieuwe ontwikkelingen richten zich op het creëren van een aantrekkelijke leefomgeving. Steden, bedrijfs- en kantorenterreinen worden aangepast aan de eisen van de toekomst. Om mensen te verleiden er te wonen, werken en recreëren. We investeren in stedelijke ontwikkeling en aantrekkelijke huis vesting. Wie buiten de gebaande paden kijkt, ontdekt nieuwe verbanden en mogelijkheden. Bert van Eekelen, projectmanager ARCADIS – “Het Zuidas project is een prestigieuze locatie met multimodale functies, korte reistijden en internationale allure. Strategisch gelegen tussen Amsterdam en Schiphol, draagt het bij aan de ambitie van Amsterdam uit te groeien tot een belangrijk Europees zakencentrum.” Jan Stoutenbeek, directeur Projectbureau Zuidas – “Een unieke zit ‘m in het grote bouwvolume op een beperkt oppervlak. Door verkeer en openbaar vervoer ondergronds te brengen, worden noord en zuid Amsterdam door een hoogwaardig stedelijk gebied verbonden. De mix van kantoren, woningen, winkels en recreatieve voorzieningen maken het aantrekkelijk.” Bert van Eekelen – “Grote en complexe projecten als de Zuidas vereisen een bijzondere aanpak en nauwe samenwerking tussen partijen. Dat is de toegevoegde waarde van een team. In dit project leveren we niet alleen een ontwerp of ingenieursdiensten. We dragen bij aan een innovatieve ontwikkeling, aan een nieuw concept.” Jan Stoutenbeek – “In dit publiekprivate project, werken overheden, banken en private ondernemingen als ARCADIS samen. De opdracht is te zorgen voor een financiële balans, een sluitende business case. De extra kosten voor het ondergronds brengen van infrastructuur compenseren door gronduitgifte en vastgoedontwikkeling. We vroegen ARCADIS het wegen railverkeer te integreren en te koppelen aan de ontwikkeling van kantoren, appartementen, winkels en parkeervoorzieningen. We focussen niet alleen op eindresultaat, maar streven er ook naar de overlast voor omliggende kantoren te beperken.” < Bert van Eekelen


Jan Stoutenbeek >

27-03-2006 10:28:55

De uitdaging Het zuiden van Amsterdam: 2,4 miljoen m2 vastgoed, 130.000 omwonenden met een gemiddeld inkomen van twee keer modaal. Woningen, kantoren, winkels en recreatieve voorzieningen. Op een locatie waar snelwegen en openbaar vervoer van cruciaal belang zijn. Maak van deze plek een gebied met internationale allure. Een aantrekkelijke plek om te wonen, werken, winkelen en vrije tijd door te brengen. De aanpak Er wordt een concept ontwikkeld voor het ondergronds brengen van de infrastructuur. Het doorgaande snelwegverkeer, treinen en metro’s verdwijnen uit het zicht. Openbaar vervoer wordt op één plek ondergronds geconcentreerd, wat het reizigers makkelijk maakt om snel de juiste verbinding te vinden en hun bestemming te bereiken. Tegelijkertijd kunnen mensen bovengronds wonen, werken en recreëren in een prachtige en rustige omgeving. Het resultaat Een kwalitatief hoogwaardig stadsgebied met alle mogelijke voorzieningen. Snelle toegang tot de binnenstad. Makkelijk bereikbaar voor verkeer van en naar iedere plek ter wereld. De aantrekkingskracht van Amsterdam.


27-03-2006 10:29:20

Jaarrekening 2005

Jaarrekening 2005 82 Geconsolideerde balans

Geconsolideerde balans Actief

2005

2004

Vaste activa Immateriële vaste activa (1) Materiële vaste activa (2) Investeringen in niet-geconsolideerde deelnemingen (3) Andere financiële vaste activa (4) Latente belastingen (11) Totaal vaste activa

127.861

55.356

55.994

43.635

7.451

5.597

12.622

8.088

13.212

9.676

217.140

122.352

374

468

Vlottende activa Voorraden (5) Derivaten (6) Vorderingen (7) Te ontvangen vennootschapsbelasting Liquide middelen (8)

1.723

–

352.963

271.304

4.037

–

73.884

48.219

Totaal vlottende activa

432.981

319.991

Totaal

650.121

442.343

Passief Eigen vermogen Aandelenkapitaal Agioreserve Reserve koersverschillen

1.030

1.030

44.153

37.644

6.403

(3.633)

Algemene reserve

91.203

79.154

Onverdeelde winst

33.414

22.176

176.203

136.371

Totaal eigen vermogen Belang derden

11.885

8.994

188.088

145.365

Voorzieningen (10)

15.818

27.419

Latente belastingen (11)

26.252

12.129

Langlopende schulden (12)

116.149

12.966

Totaal langlopende verplichtingen

158.219

52.514

89.269

40.273

Groepsvermogen (9) Langlopende verplichtingen

Kortlopende schulden Verplichtingen aan opdrachtgevers (7) Te betalen vennootschapsbelasting

8.172

9.873

Handels- en overige schulden (13)

206.373

194.318

Totaal kortlopende schulden

303.814

244.464

Totaal

650.121

442.343


Jaarrekening 2005 Geconsolideerde winsten verliesrekening 83

Geconsolideerde winsten verliesrekening Netto omzet Boekwinst bij verkoop deelnemingen Mutatie onderhanden werken

2005

2004

999.743

894.405

2.893

6.525

(1.537)

(149)

1.001.099

900.781

onderaanneming

297.849

(268.244)

Bruto toegevoegde waarde

703.250

632.537

Bedrijfskosten

(627.685)

(580.988)

Afschrijvingen

(15.210)

(15.654)

Bedrijfsopbrengsten Materialen, diensten van derden en

Afschrijving identificeerbare immateriële activa

(5.967)

(376)

Bedrijfsresultaat

54.388

35.519

Financiële baten en lasten

(1.844)

(3.464)

Resultaat voor belastingen

52.544

32.055

(17.342)

(10.400)

35.202

21.655

Belastingen Resultaat van geconsolideerde deelnemingen na belastingen Resultaat niet-geconsolideerde deelnemingen

1.382

2.448

36.584

24.103

33.414

22.176

3.170

1.927

Basis

1,65

1,10

Verwaterd

1,60

1,09

Basis

20.260.712

20.140.195

Verwaterd

20.816.777

20.417.230

Groepsresultaat na belastingen Toe te rekenen aan: Netto winst (Aandeelhouders) Aandeel derden Netto winst per aandeel (in euro’s)

Gewogen gemiddeld aantal aandelen gebruikt om winst per aandeel te berekenen:

Netto operationele winst Netto winst Pensioenen

2005

2004

33.414

22.176

(394)

(667)

Effect van derivaten

(1.213)

–

Eénmalige baten en lasten na belastingen

(2.486)

1.366

–

519

Belastingen Afschrijving identificeerbare immateriële activa

4.045

376

33.366

23.770

Basis

1,65

1,18

Verwaterd

1,60

1,16

Netto operationele winst Netto operationele winst per aandeel (in euro’s)


Jaarrekening 2005 84 Geconsolideerd kasstroomoverzicht

Geconsolideerd kasstroomoverzicht Kasstroom uit operationele activiteiten Netto winst Aandeel derden

2005

2004

33.414

22.176

3.170

1.927

Resultaat niet-geconsolideerde deelnemingen

(1.382)

(2.448)

Vennootschapsbelasting

17.342

10.400


1.844

3.464

Bedrijfsresultaat

54.388

35.519

Afschrijvingen

21.177

16.030

75.565

51.549

Kasstroom uit operationele activiteiten voor mutatie in werkkapitaal en voorzieningen Aandelen-gerelateerde beloningen

561

239

Dividend ontvangen van niet-geconsolideerde deelnemingen

632

2.099

(2.486)

(3.990)

Verkoop van activiteiten, na aftrek kosten Ontvangen interest Betaalde interest Betaalde vennootschapsbelasting Mutatie in voorraden

1.996

1.063

(5.799)

(3.449)

(16.114)

(6.779)

94

(268)

(32.525)

(11.550)

Mutatie in voorzieningen

(3.305)

882

Mutatie in verplichtingen aan opdrachtgevers

36.429

–

Mutatie in overige kortlopende schulden

11.742

14.978


66.790

44.774

(17.667)

(12.470)

Mutatie in vorderingen

Kasstroom inzake investeringen Investeringen in (im)materiële vaste activa Desinvesteringen van (im)materiële vaste activa

2.725

713

Investeringen in geconsolideerde deelnemingen

(75.039)

(14.759)

8.527

8.006

(5.858)

(2.526)

Desinvesteringen van geconsolideerde deelnemingen Investeringen in niet-geconsolideerde deelnemingen en andere financiële vaste activa Desinvesteringen van niet-geconsolideerde deelnemingen en andere financiële vaste activa Netto kasstroom inzake investeringen

2.198

1.308

(85.114)

(19.728)

49

1.727

Kasstroom inzake financieringsactiviteiten Uitgifte aandelen Uitgeoefende opties Inkoop eigen aandelen Nieuwe langlopende schulden Aflossing langlopende schulden Mutatie in kortlopende bankschulden Betaald dividend Overige veranderingen rechtstreeks in eigen vermogen Netto kasstroom inzake financieringsactiviteietn Totaal koerverschil Totale netto kasstroom

2.624

704

(6.562)

(158)

79.931

3.018

(24.136)

(4.034)

39

2.248

(10.848)

(10.204)

966

–

42.063

(6.699)

1.926

(1.386)

25.665

16.961

Beginstand liquide middelen per 1 januari

48.219

31.258

Eindstand liquide middelen per 31 december

73.884

48.219


Jaarrekening 2005 Verloop groepsvermogen 85

Verloop groepsvermogen Mutatieoverzicht van het groepsvermogen van ARCADIS NV Aandelen

Agio-

Reserve

Algemene

Eigen

Belang

Groeps-

kapitaal

reserve

koers-

reserve

vermogen

derden

vermogen

1.022

35.985

87.956

124.963

7.557

132.520

(3.633)

186

(3.447)

verschillen Balans per 1 januari 2004 Koersverschillen

(3.633)

Optiekosten inclusief belastingen Direct in vermogen verwerkte resultaten

(3.633)

Netto winst Totaal resultaat

(3.633)

Uitbetaald dividend Inkoop eigen aandelen ter dekking opties Uitoefenen opties Uitgifte gewone aandelen

8

239

239

239

(3.394)

186

(3.208)

22.176

22.176

1.908

24.084

22.415

18.782

2.094

20.876

(9.647)

(9.647)

(557)

(10.204)

(158)

(158)

704

704

704

1.667

1.667

1.659

239

(158)

Uitbreiding belang

(217)

Kapitaaluitbreiding

59

59

58

118

Overige veranderingen

60

60

(217)

Balans per 31 december 2004

1.030

37.644

(3.633)

101.330

136.371

8.994

145.365

Balans per 1 januari 2005

1.030

37.644

(3.633)

101.330

136.371

8.994

145.365

10.036

1.581

11.617

Koersverschillen

10.036

Optiekosten inclusief belastingen

3.487

3.487

3.487

13.523

1.581

15.104

33.414

33.414

3.170

36.584

36.901

46.937

4.751

51.688

Uitbetaald dividend

(9.745)

(9.745)

(1.103)

(10.848)

Inkoop eigen aandelen ter dekking opties

(6.562)

(6.562)

2.624

2.624

Direct in vermogen verwerkte resultaten

10.036

Netto winst Totaal resultaat

10.036

Uitoefenen opties

3.487

(6.562) 2.624

Uitbreiding belang

(787)

Kapitaaluitbreiding

49

Agio-storting

6.509

6.509

Overige veranderingen Balans per 31 december 2005 bedragen in duizenden euro’s tenzij anders vermeld

1.030

44.153

6.403

(787) 49 6.509

69

69

(19)

50

124.617

176.203

11.885

188.088

Jaarrekening 2005 86 Waarderingsgrondslagen

Waarderingsgrondslagen Uitgangspunten De geconsolideerde jaarrekening is opgesteld in overeenstemming met de International Financial Reporting Standards (IFRS) en de interpretaties daarvan zoals aangenomen door de International Accounting Standards Board (IASB) en bekrachtigd door de Europese Unie. Dit is de eerste jaarrekening van ARCADIS NV die in overeenstemming met IFRS en IFRS 1 is opgesteld. Een nadere verklaring over de effecten van de overgang naar IFRS op de financiële positie, de financiële resultaten en de kasstromen van ARCADIS wordt gegeven in noot 15 van dit verslag. De invoering van IFRS heeft vooral effecten op uitgestelde beloningen, goodwill en onderhanden werk.

Risico’s en onzekerheden Bij het opstellen van de jaarrekening in overeenstemming met IFRS heeft het management zich oordelen gevormd inzake inschattingen en veronderstellingen welke gevolgen hebben voor het gevoerde beleid en de gerapporteerde bedragen van activa en passiva, inkomsten en uitgaven. De inschattingen en onderliggende veronderstellingen zijn gebaseerd op historische ervaringen en verschillende andere relevante factoren waarvan wordt aangenomen dat deze onder omstandigheden als billijk kunnen worden aangemerkt. Het resultaat hiervan vormt de basis voor het oordeel over de waarde van activa en passiva voorzover die waarde niet blijkt uit andere beschikbare bronnen. De werkelijke resultaten kunnen afwijken van deze inschattingen. De inschattingen en onderliggende veronderstellingen worden regelmatig beoordeeld. Eventuele aanpassingen worden verantwoord in de periode waarin de inschatting is herzien of, indien de inschatting ook effect heeft op toekomstige perioden, eveneens in toekomstige perioden. Oordelen van het management over de toepassing van IFRS die een significant effect hebben op de jaarrekening en inschattingen die het risico in zich dragen van een mogelijke substantiële aanpassing in de cijfers in volgende jaren worden besproken op pagina 110. Alle in de jaarrekening genoemde bedragen betreffen duizenden euro’s tenzij anders vermeld.

Consolidatie Geconsolideerd worden ARCADIS NV en haar dochtermaatschappijen. Dochtermaatschappijen zijn deelnemingen waarin ARCADIS NV beslissende zeggenschap heeft. Van beslissende zeggenschap is sprake wanneer de onderneming, direct en/of indirect, de macht heeft om het financiële en operationele beleid van een deelneming te sturen en om zo voordeel te halen uit de activiteiten ervan. Bij het bepalen van zeggenschap wordt rekening gehouden met de mogelijke stemrechten die uitoefenbaar of converteerbaar zijn. Van de geconsolideerde maatschappijen worden de activa, passiva en de resultaten voor 100% opgenomen. Het aandeel van derden in het groepsvermogen en in het groepsresultaat wordt afzonderlijk vermeld. De jaarrekening van een dochtermaatschappij wordt opgenomen in de geconsolideerde jaarrekening vanaf het moment dat de zeggenschap aanvangt tot het moment waarop de zeggenschap eindigt. Eliminatie van onderlinge transacties Saldi en transacties, baten en lasten binnen de onderneming worden volledig geëlimineerd bij het opstellen van de geconsolideerde jaarrekening. Niet gerealiseerde winsten van transacties met niet-geconsolideerde deelnemingen of joint ventures worden geëlimineerd naar rato van het belang van de onderneming in de entiteit. Niet gerealiseerde verliezen worden op dezelfde wijze behandeld als niet gerealiseerde winsten, maar alleen in zoverre er geen sprake is van impairment. Conversie van buitenlandse valuta Ten behoeve van de balans worden niet-euro bedragen omgerekend naar euro’s tegen de koersen die gelden op de respectievelijke balansdata. Voor de winsten verliesrekening worden niet-euro bedragen omgerekend naar euro’s tegen de gemiddelde wisselkoers in het kwartaal van de betreffende periode. Valutakoersverschillen worden in de winsten verliesrekening opgenomen met uitzondering van de verschillen die ontstaan door de conversie van het vermogen van dochtermaatschappijen en joint ventures buiten de eurozone, welke direct via het eigen vermogen worden geboekt. Deze koersverschillen worden opgenomen in de winsten verliesrekening bij afstoting van de dochtermaatschappij of joint venture.

Jaarrekening 2005 Waarderingsgrondslagen 87

Grondslagen voor de waardering van activa en passiva

De afschrijvingsmethodiek, ingeschatte levensduur en restwaarde worden jaarlijks beoordeeld.

Immateriële vaste activa

Investeringen in niet-geconsolideerde deelnemingen Niet-geconsolideerde deelnemingen, waarin ARCADIS invloed van betekenis heeft, maar geen overwegende zeggenschap over het financiële en operationele beleid, worden gewaardeerd tegen de netto vermogenswaarde. Andere financiële activa worden tegen kostprijs gewaardeerd. Indien nodig wordt een aftrek opgenomen in geval van permanente afwaardering.

Goodwill Alle acquisities worden in de jaarrekening verantwoord volgens de overname methode. Goodwill is het bedrag waarmee bij eerste verwerking de kostprijs van een verworven entiteit de netto reële waarde van de identificeerbare activa overschrijdt. Na eerste verwerking wordt de goodwill gewaardeerd tegen kostprijs verminderd met eventueel cumulatieve bijzondere waardevermindering (impairment) verliezen. Jaarlijks wordt de goodwill op impairment getoetst. Identificeerbare immateriële activa Geacquireerde identificeerbare immateriële activa worden tegen kostprijs gewaardeerd onder aftrek van cumulatieve amortisatie en impairment verliezen. Identificeerbare immateriële activa worden geamortiseerd over de economische levensduur, gebaseerd op de realisatie van de onderliggende winsten. Software Software wordt gewaardeerd tegen verkrijgingprijs minus de cumulatieve afschrijving en eventuele impairment verliezen. Software wordt afgeschreven op lineaire basis over de ingeschatte levensduur, die 3 tot 5 jaar bedraagt.

De afschrijvingsmethodiek, ingeschatte levensduur en restwaarde worden jaarlijks beoordeeld. Materiële vaste activa Onroerende zaken Onroerende zaken worden gewaardeerd op verkrijgingprijs minus de cumulatieve afschrijving en eventuele bijzondere waardeverminderingsverliezen. De afschrijving die wordt opgenomen in de winsten verliesrekening vindt plaats op lineaire basis over de geschatte levensduur en bedraagt over het algemeen 3% van de boekwaarde bij het begin van het boekjaar. Op terreinen wordt niet afgeschreven. Bedrijfsmiddelen Bedrijfsmiddelen worden gewaardeerd op basis van verkrijgingprijs. De afschrijving die wordt opgenomen in de winsten verliesrekening vindt plaatst op lineaire basis over de geschatte levensduur. Voor bedrijfsmiddelen varieert de levensduur van 3 tot 8 jaar. De jaarlijkse afschrijving bedraagt 12% tot 33% van de historische kostprijs.

Joint ventures Joint ventures zijn entiteiten waarbij de onderneming contractueel overeengekomen is met andere partijen dat zij gezamenlijke zeggenschap hebben over deze entiteit. In de geconsolideerde jaarrekening wordt het proportionele belang van de vennootschap in de activa, passiva, omzet en kosten op de betreffende regels opgenomen, vanaf het moment dat de gezamenlijke zeggenschap aanvangt, tot het moment dat de gezamenlijke zeggenschap eindigt. Voorraden Handelsgoederen, grond- en hulpstoffen worden gewaardeerd tegen aankoopprijs of, indien deze lager is, de marktwaarde per balansdatum. Derivaten Voor specifieke toepassingen gebruikt de onderneming financiële derivaten voor het afdekken (hedging) van valutarisico’s en renterisico’s voortkomend uit operationele, financiële en investeringsactiviteiten. In lijn met het treasury beleid worden geen financiële derivaten aangehouden voor handelsdoeleinden, echter derivaten die niet voldoen aan de voorwaarden voor hedge accounting onder IFRS worden aangemerkt als gehouden voor handelsdoeleinden.

Derivaten worden bij eerste verwerking opgenomen tegen reële waarde. Winsten of verliezen die voortvloeien uit wijzigingen in de reële waarde van de financiële derivaten worden onmiddellijk verantwoord in de winsten verliesrekening. De reële waarde van de financiële derivaten is het bedrag dat de onderneming verwacht te ontvangen of te betalen indien het financiële derivaat op balansdatum wordt beëindigd waarbij de geldende rente en het kredietrisico van de betreffende tegenpartij in aanmerking worden genomen.


De reële waarde van valuta termijncontracten is de geldende marktprijs per balansdatum, zijnde de netto contante waarde van de geldende termijn koers. Vorderingen Het bedrag aan nog te factureren onderhanden projecten wordt gewaardeerd tegen kostprijs onder toevoeging van de tot balansdatum gerealiseerde winst en onder aftrek van een voorziening voor mogelijke verliezen en ingediende termijnen. De kosten omvatten alle direct aan het project gerelateerde uitgaven, alsmede een stelselmatig bepaalde opslag voor vaste en variabele overheadkosten.

Debiteuren en overige vorderingen worden tegen nominale waarde gewaardeerd. Liquide middelen Het bedrag aan liquide middelen omvat banktegoeden en deposito’s. Banktegoeden die direct opeisbaar zijn en die een integraal onderdeel uitmaken van het cash management systeem van de onderneming worden onder liquide middelen opgenomen in de kasstroomoverzichten.

Vermogen Inkoop van aandelen Bedragen betaald voor de tijdelijke inkoop van eigen aandelen, ter voorkoming van verwatering door optieplannen, worden onder toevoeging van direct daaraan toewijsbare kosten afgeboekt van het vermogen. Dividend Dividend wordt opgenomen als verplichting in de periode waarin het ter beschikking wordt gesteld.

Voorzieningen Algemeen Voorzieningen worden in de balans opgenomen indien de onderneming een in rechte afdwingbare of feitelijke verplichting heeft ten gevolge van een gebeurtenis in het verleden en het waarschijnlijk is dat een uitstroom van middelen die economische voordelen in zich bergen vereist zal zijn om de verplichting af te wikkelen en een realistische inschatting kan worden gemaakt van het aan de verplichting gerelateerde bedrag. Voorzieningen worden weergegeven in netto contante waarde, rekening houdend met het moment van de kasuitstroom.

Pensioenen Met uitzondering van enkele landen waar beperkte plannen bestaan die kwalificeren als defined benefit, heeft ARCADIS geen verdere pensioenverplichtingen. Voor de beperkte defined benefit plannen is een voorziening gevormd die is gebaseerd op actuariële berekeningen.

Verplichtingen verband houdend met bijdragen aan defined contribution pensioenplannen worden als kosten opgenomen in de winsten verliesrekening op het moment dat zij ontstaan. Overige lange termijn personeelsbeloningen De netto verplichting die de onderneming heeft vanuit lange termijn personeelsbeloningen, anders dan pensioenplannen, is het bedrag van toekomstige beloningen die medewerkers hebben verdiend in de huidige en voorgaande periodes. De voorziening bestaat uit een voorziening voor jubileum-uitkeringen en een voorziening voor vervroegde uittreding. Langlopende schulden Rentedragende schulden worden verantwoord tegen geamortiseerde kostprijs, waarbij een eventueel verschil tussen de kostprijs en de af te lossen schuld in de winsten verliesrekening wordt verantwoord, gespreid over de looptijd van de schuld. Het deel van de langlopende schulden dat binnen 1 jaar moet worden afgelost wordt verantwoord als aflossingsverplichting van langlopende schulden onder kortlopende schulden, tenzij de intentie bestaat om de aflossing met lange termijn schuld te herfinancieren. Impairment De waarde van de activa van ARCADIS, anders dan onderhanden werk en latente belastingvorderingen, worden per balansdatum beoordeeld om te bepalen of er sprake is van impairment.

Voor goodwill en activa met een onbeperkte levensduur wordt op elke balansdatum de restwaarde geschat. Impairment treedt op wanneer de boekwaarde van een actief of het kasgenererende deel daarvan de realiseerbare waarde overschrijdt. Verliezen als gevolg van impairment worden in de winsten verliesrekening opgenomen. Verwerkte impairment verliezen inzake kasgenererende entiteiten worden in mindering gebracht op de boekwaarde van de aan

Jaarrekening 2005 Waarderingsgrondslagen 89

deze kasgenererende entiteit toegerekende goodwill en een eventueel restant wordt op een pro-rata basis in mindering gebracht op de boekwaarde van de andere activa van de betreffende entiteit. De realiseerbare waarde is de netto verkoopwaarde of, indien die hoger is, de gebruikswaarde. Bij het bepalen van de gebuikswaarde worden de toekomstige kasstromen contant gemaakt, gebruikmakend van een disconteringsvoet die de actuele marktinschattingen inzake het specifieke actief weerspiegelt. Een verwerkt impairment verlies inzake goodwill wordt nimmer teruggeboekt. Inzake andere activa, wordt een verwerkt impairment verlies alleen teruggedraaid indien er een verandering optreedt in de schattingen die gebruikt worden om de restwaarde van het actief te bepalen. Een verwerkt impairment verlies wordt alleen teruggedraaid totdat de boekwaarde van het actief gelijk is aan de boekwaarde, na aftrek van afschrijving of amortisatie, die zou zijn opgenomen indien er geen impairment verlies zou zijn genomen.

Wijze van resultaatsbepaling Bedrijfsopbrengsten De aan derden in rekening gebrachte bedragen, exclusief over de omzet geheven belastingen, worden als netto omzet aangemerkt. Teneinde een correct beeld te geven inzake het niveau van de bedrijfsactiviteiten, wordt de omzet aangepast voor de mutatie in onderhanden werken. In de mutatie in de onderhanden werken is tevens het projectresultaat op de lopende projecten opgenomen. Boekwinsten gerealiseerd bij de verkoop van deelnemingen worden apart vermeld.

De projectwinst wordt bepaald op basis van de percentage-of-completion methode. Verliezen, berekend tot aan de voltooiing van het project, worden genomen zodra de verliessituatie wordt onderkend. De saldi van projecten waarvoor geen opdracht is verkregen, worden ten laste van het resultaat gebracht. Materialen, diensten van derden en onderaanneming Deze rubriek betreft de kosten van materialen en dienstverlening door derden ten behoeve van projecten.

Bedrijfskosten Alle kosten met betrekking tot medewerkers, en de externe kosten voor zover die niet aan projecten zijn toe te wijzen worden als bedrijfskosten geboekt in het jaar waarop deze betrekking hebben. Op aandelen gebaseerde betalingen De reële waarde van onder het ARCADIS long-term incentive plan toegekende opties en aandelen wordt bepaald op de dag van toekenning en wordt als personeelskosten in de winsten verliesrekening geboekt, gespreid over de tijd waarin de opties/aandelen voorwaardelijk zijn. De reële waarde van toegekende opties wordt berekend met behulp van het Black Scholes model Voor zowel opties als aandelen wordt rekening gehouden met het effect van de voorwaarden die van toepassing zijn. De berekende kosten worden aangepast op basis van het werkelijke aantal vervallen opties/aandelen. Het onvoorwaardelijk worden van opties/aandelen kan afhankelijk zijn van geleverde prestaties of het in dienst blijven bij de onderneming of beide. Deze condities worden door de Raad van Commissarissen bepaald. Financiële baten en lasten De financiële baten en lasten bestaan uit renteopbrengsten en rentelasten en worden aan de periode toegerekend waarop zij betrekking hebben en berekend op basis van de effectieve rente-methode, en uit waardemutaties van financiële derivaten. Belastingen De belastingen op resultaten van de onderneming omvatten zowel op korte termijn te verrekenen belastingen als latente belastingen. De belastingen op resultaten worden opgenomen in de winsten verliesrekening, behalve wanneer het gaat om belastingen inzake posten die direct in het eigen vermogen zijn geboekt, in welk geval de belastingen in het vermogen worden verwerkt. Latente belastingen Latente belastingverplichtingen of -vorderingen worden gewaardeerd op basis van de verwachte fiscale gevolgen van tijdelijke verschillen tussen de boekwaarde in de jaarrekening en de fiscale waarde van bezittingen en schulden. Berekening van latente belastingen wordt gedaan tegen de per balansdatum bestaande belastingtarieven en de belastingwetten waarvan verwacht


mag worden dat die geldig zullen zijn op het moment dat de belastinglatentie zal worden afgewikkeld. Latente belastingvorderingen worden alleen opgenomen als het waarschijnlijk is dat er in de toekomst fiscale winsten zullen worden gemaakt om deze tijdelijke of nog niet gecompenseerde fiscale verliezen mee te vereffenen. Indien nodig worden er aanpassingen gemaakt op basis van de reële waarde. Latente belastingen worden opgenomen tegen nominale waarde. Voorzieningen voor latente belastingen worden gebaseerd op de tijdelijke verschillen tussen de boekwaarde en de fiscale waarde van de bezittingen en schulden tegen het bestaande belastingtarief. Resultaat niet-geconsolideerde deelnemingen Als resultaat van niet-geconsolideerde deelnemingen wordt het evenredig deel van de resultaten over het betreffende jaar van die deelneming verantwoord. Voor minderheidsdeelnemingen waarbij geen invloed van betekenis wordt uitgeoefend, wordt alleen het in het jaar ontvangen dividend als resultaat verantwoord. Rapportage over segmenten De vier regio’s waarin ARCADIS haar werkgebied heeft verdeeld zijn de segmenten waarover financieel wordt gerapporteerd. De verschillen in de aard van de diensten die door de verschillende werkmaatschappijen worden geleverd zijn beperkt. De diensten bestaan over het algemeen uit advies, ingenieursdiensten en projectmanagementdiensten.

Winst per aandeel De winst per aandeel wordt berekend met gebruikmaking van het gemiddelde aantal uitstaande gewone aandelen in de periode. De verwaterde winst per aandeel wordt berekend met gebruikmaking van het aantal uitstaande gewone aandelen en het aantal uitstaande opties in de periode, voor zover deze opties een uitoefenprijs hebben die lager ligt dan de beurskoers.

Grondslagen voor het opstellen van het kasstroomoverzicht Ten behoeve van het opstellen van het geconsolideerde kasstroomoverzicht wordt uitgegaan van de vergelijking van de balans per 1 januari met die van 31 december daaropvolgend. Mutaties die ontstaan

door valuta-omrekeningsverschillen worden geëlimineerd. Investeringen in en desinvesteringen van geconsolideerde deelnemingen worden in het kasstroomoverzicht getoond onder aftrek van de liquide middelen van de verworven c.q. verkochte belangen.

Uitgegeven standaarden die nog niet van toepassing zijn De onderneming heeft het effect van nieuwe standaarden die zijn uitgebracht maar die nog niet van toepassing zijn, nog niet bepaald.

Belangrijke schattingen bij het toepassen van de waarderingsgrondslagen Percentage-of-completion De winst in de projecten van ARCADIS wordt bepaald met behulp van de percentage-of-completion methode, waarbij de verwachte winst wordt genomen naar gelang de voortgang van het project. Verliezen worden genomen zodra een verliessituatie wordt onderkend. Een onjuiste inschatting van de voortgang van projecten kan leiden tot een onjuiste waardering van het onderhanden werk en dus tot een onjuiste bepaling van de omzet en winst, waardoor deze later moeten worden bijgesteld. Impairment Bijzondere waardevermindering van activa wordt vastgesteld op basis van inschattingen door het management ten aanzien van de rechtvaardiging van de boekwaarde door toekomstige kasstromen. Onjuiste inschattingen kunnen leiden tot onvoldoende of ontbreken van signalering van bijzondere waardevermindering waardoor deze later wellicht moet worden bijgesteld. Voorzieningen Voorzieningen worden bepaald door inschattingen van het management op het moment van de ontstaan van de verplichting. Onjuiste inschattingen kunnen leiden tot te hoge of te lage voorzieningen die later moeten worden bijgesteld. Identificeerbare immateriële activa De vaststelling van de reële waarde van identificeerbare immateriële activa geschiedt aan de hand van inschattingen door het management. Onjuiste inschattingen kunnen leiden tot onjuiste waardering van identificeerbare immateriële activa en de daaraan gerelateerde amortisatie.

Jaarrekening 2005 Toelichting jaarrekening 91

Toelichting jaarrekening Algemeen

ARCADIS G&M, Inc., (100%) Denver, Colorado, Verenigde Staten ARCADIS Belgium NV, (100%) Deurne, België ARCADIS Deutschland GmbH, (100%) Darmstadt, Duitsland ARCADIS FC International SA, (100%) Parijs, Frankrijk AYH, plc, (100%) Londen, Verenigd Koninkrijk ARCADIS GMI Ltd., (100%), Cambridge, Verenigd Koninkrijk ARCADIS Polska Sp.z.o.o., (100%) Warschau, Polen ARCADIS Geotecnica Consultores SA, (100%) Santiago, Chili ARCADIS Logos Engenharia SA, (50% + 1 aandeel) São Paulo, Brazilië ARCADIS Euroconsult BV, (100%) Arnhem

Met toepassing van artikel 402 Boek 2 BW is de vennootschappelijke winst-en verliesrekening gecomprimeerd.

Deelnemingen Een lijst van deelnemingen, opgesteld conform de artikelen 379, 392 en 414 van Boek 2 BW, is ten kantore van de Kamer van Koophandel te Arnhem gedeponeerd.

Geconsolideerde belangen Onderstaand worden alleen de belangrijkste geconsolideerde deelnemingen en het percentage belang vermeld. Voor zover niet gevestigd in Nederland, zijn de vestigingslanden genoemd.

Mutaties in geconsolideerde belangen

ARCADIS Nederland BV, (100%) Arnhem ARCADIS Aqumen Facility Management BV, (50%) Arnhem PRC Holding BV, (100%) Bodegraven

In 2005 werden de volgende belangen in bedrijven verworven danwel gedesinvesteerd:

Naam

Land

Percentage

Geconsolideerd-/

belang

gedeconsolideerd vanaf

Acquisities SWK N.V.

België

100%

half mei 2005

AYH, plc.

Verenigd Koninkrijk

100%

30 juni 2005

Greystone Environmental Consultants, Inc.

Verenigde Staten

100%

30 juni 2005

Blasland, Bouck & Lee, Inc.

Verenigde Staten

100%

30 september 2005

Spanje

50%

half juni 2005

Donormarkt

100%

30 juni 2005

Desinvesteringen Grupo EP S.A Renardet/Sauti S.A.

De totale investering in acquisities in 2005 bedroeg € 121 miljoen en dit resulteerde in additionele goodwill van € 61 miljoen. Deze goodwill is als volgt aan de regio’s toe te wijzen: In miljoenen € Nederland

0

Verenigde Staten

44

Overige Europese landen

16

Rest van de wereld Totaal geboekte goodwill

1 61

Van de in 2005 in acquisities geïnvesteerde € 121 miljoen zal een bedrag van € 27 miljoen worden betaald na 2006. Dit bedrag is als schuld in de balans verwerkt. Voor de effecten van de nieuwe acquisities en de desinvesteringen op de balans en winsten verliesrekening van ARCADIS NV verwijzen wij naar noot 16.

Jaarrekening 2005 92 Toelichting op de geconsolideerde balans

Toelichting op de geconsolideerde balans 1_Immateriële vaste activa Goodwill

Identificeerbare

Software

Totaal

15.915

54.098

immateriële activa Aankoopprijs Balans per 1 januari 2004

38.183

–

(De)consolidaties Investeringen

13.290

2.451

Desinvesteringen Koerverschillen

(1.047)

Herrubricering

(500)

500


(60)

(60)

2.940

18.681

(610)

(610)

(164)

(1.211)

–

–

80

80


49.926

2.951

18.101

70.978


49.926

2.951

18.101

70.979

1.118

–

(840)

278

61.273

11.540

2.846

75.659

(751)

(751)

3.666

188

777

4.631

115.983

14.679

20.133

150.795

–

12.707

12.707

376

2.188

2.564

(107)

(107)

(De)consolidaties Investeringen Desinvesteringen Koersverschillen Balans per 31 december 2005 Afschrijvingen en impairment Balans per 1 januari 2004 Afschrijvingen Deconsolidaties Investeringen Desinvesteringen Koersverschillen

809

809

(191)

(191)

(160)

(160)

Herrubricering

(63)

63


(63)

439

15.246

15.622


(63)

439

15.246

15.622

5.967

1.732

7.699

Afschrijvingen

–

Deconsolidaties

(665)

(665)

Desinvesteringen

(424)

(424)

629

702

16.518

22.934

Koersverschillen Herrubricering Balans per 31 december 2005 bedragen in duizenden euro’s tenzij anders vermeld

7

66

56

(56)

–

6.416

–

Jaarrekening 2005 Toelichting op de geconsolideerde balans 93

Boekwaarde Goodwill

Identificeerbare

Software

Totaal

immateriële activa Per 1 januari 2004

38.183

–

3.208

41.391

Per 31 december 2004

49.989

2.512

2.855

55.356

Per 1 januari 2005 Per 31 december 2005

49.989

2.512

2.855

55.356

115.983

8.263

3.615

127.861

De totaal geactiveerde goodwill kan als volgt aan de geografische segmenten worden toegewezen: 2005

2004

Nederland

15.223

14.566

Verenigde Staten

63.154

16.638


32.759

15.470

Rest van de wereld Totale goodwill

4.847

3.315

115.983

49.989

De afschrijving van identificeerbare immateriële activa en software is als volgt in de winsten verliesrekening verwerkt: 2005

2004


5.967

376

Afschrijving

1.732

2.188

De geactiveerde goodwill en identificeerbare immateriële activa zijn onderwerp van een impairment test geweest. Deze test leidde niet tot een impairment.


2_Materiële vaste activa Terreinen en gebouwen

Bedrijfsmiddelen

Totaal

17.478

114.934

132.412

–

880

880

Investeringen

1.217

9.057

10.274

Desinvesteringen

(100)

(7.269)

(7.369)

68

(2.016)

(1.948)

Aankoopprijs Balans per 1 januari 2004 (De)consolidaties

Koersverschillen Overige

–

133

133


18.663

115.719

134.382


134.382

18.663

115.719

(De)consolidaties

8.865

(5.158)

3.707

Investeringen

1.218

13.649

14.867

Desinvesteringen

(443)

(20.624)

(21.067)

66

5.618

5.684

28.369

109.204

137.573


5.186

81.180

86.366

Afschrijvingen

1.049

12.411

13.460

Deconsolidaties

(136)

(251)

(387)

(9)

(6.905)

(6.914)

Koersverschillen Balans per 31 december 2005 Afschrijvingen en impairment

Desinvesteringen Koersverschillen

19

(1.797)

(1.778)


6.109

84.638

90.747


6.109

84.638

90.747

Afschrijvingen

1.372

12.107

13.479

(1.256)

(7.009)

(8.265)

(164)

(18.460)

(18.624)

Deconsolidaties Desinvesteringen Koersverschillen

13

4.229

4.242

6.074

75.505

81.579

Per 1 januari 2004

12.292

33.754

46.046


12.554

31.081

43.635

Per 1 januari 2005

12.554

31.081

43.635


22.295

33.699

55.994

Balans per 31 december 2005 Boekwaarde


De boekwaarde van de met financial lease gefinancierde materiële vaste activa bedroeg ultimo 2005 € 1.709 (2004: € 1.753).


3_Investeringen in niet-geconsolideerde deelnemingen Gewaardeerd tegen netto vermogenswaarde

2005

2004

Balans per 1 januari

5.597

4.058

1.382

2.422

416

235

(De)consolidaties

(734)

390

Desinvesteringen

34

-

(631)

(2.073)

-

(136)

Veranderingen vanwege Aandeel in het resultaat Investeringen

Ontvangen dividenden Herrubricering Overige veranderingen en koersverschillen Balans per 31 december

1.387

701

1.854

1.539

7.451

5.597

Samenvatting van de financiële informatie van niet-geconsolideerde deelnemingen – op 100% basis en in miljoenen: Activa

Verplichtingen

Eigen

Bedrijfs-

Netto

vermogen

opbrengsten

resultaat

2005

108,4

26,5

81,9

86,8

29,8

2004

148,5

76,7

71,8

122,4

40,7

4_Andere financiële vaste activa Deelnemingen gewaardeerd tegen kostprijs Balans per 1 januari

2005

2004

641

1.223

Veranderingen vanwege Aandeel in het resultaat

-

26

499

275

(De)consolidaties

(583)

(374)

Desinvesteringen

(74)

(150)

Investeringen

Ontvangen dividenden Overige veranderingen en koersverschillen Balans per 31 december bedragen in duizenden euro’s tenzij anders vermeld

-

(26)

18

(333)

(140)

(582)

501

641


Langlopende vorderingen op niet-geconsolideerde deelnemingen Balans per 1 januari

2005

2004

456

1.051

Veranderingen vanwege Nieuwe vorderingen

1.526

600

Afwaardering leningen

—

(700)

Ontvangen aflossingen

(593)

(407)

Overige veranderingen en koersverschillen Balans per 31 december

49

(88)

982

(595)

1.438

456

6.991

6.059

Overige vorderingen Balans per 1 januari Veranderingen vanwege Consolidaties

1.016

34

Nieuwe vorderingen

3.416

1.416

Ontvangen betalingen

(1.565)

(751)

Herrubricering

(180)

136

Overige veranderingen en koersverschillen

1.005

97

3.692

932

Balans per 31 december

10.683

6.991

Totaal andere financiële vaste activa

12.622

8.088

2005

2004

5_Voorraden Handelsgoederen Grond- en hulpstoffen

46

126

328

342

374

468


6_Derivaten De onderneming heeft cross currency swaps afgesloten ter dekking van koersen renterisico’s.


7_Vorderingen 2005

2004

Nog te factureren op projecten

113.721

65.610

Openstaande debiteuren

204.334

181.385

Vorderingen op niet-geconsolideerde deelnemingen Overige vorderingen Vooruitbetaalde kosten

2.958

3.650

18.902

13.407

13.048

7.252

352.963

271.304

Onderhanden werken Het nog te factureren op projecten-bedrag vormt onderdeel van de netto positie onderhanden werken: 2005

2004

113.721

65.610

Verplichtingen aan opdrachtgevers

89.269

40.273

Netto positie onderhanden werken

24.452

25.337

Vooruit ontvangen bedragen

17.675

13.543

1.392

2.801

Nog te factureren op projecten

Inhoudingen door opdrachtgevers

De som van de aan lopende projecten geleverde prestaties, gewaardeerd tegen kostprijs, het procentuele deel van de verwachte positieve projectresultaten en verminderd met de noodzakelijk geachte voorzieningen zoals hiervoor omschreven bedraagt circa € 625 miljoen (2004: circa € 584 miljoen). Het bedrag aan gedeclareerde termijnen beloopt circa € 601 miljoen (2004: circa € 556 miljoen).

8_Liquide middelen Deposito’s Banken en kassen


2005

2004

8.737

1.037

65.147

47.182

73.884

48.219

Vrijwel het volledige bedrag is ter vrije beschikking. De effectieve rentepercentages voor de liquide middelen waren 3%.

Groepsvermogen 9_Aandelenkapitaal Het maatschappelijk aandelenkapitaal bedraagt € 5.000.010 verdeeld in 40.000.000 gewone aandelen, 50.000.000 cumulatief preferente aandelen en 10.000.000 cumulatief financieringspreferente aandelen (onderverdeeld in 4 series van 2.500.000 aandelen), alle van nominaal € 0,05 en 200 prioriteitsaandelen van nominaal € 0,05. Per 31 december 2005 zijn geplaatst en volgestort 20.645.615 (2004: 20.645.615) gewone aandelen en 200 (2004: 200) prioriteitsaandelen. ARCADIS NV 1994 en 1996 Incentive Plan ARCADIS NV had personeelsoptieplannen specifiek voor medewerkers in dienst van Amerikaanse dochterondernemingen. Inzake deze plannen waren er per 31 december 2005 287.664 (2004: 454.139) uitstaande opties. De uitoefenprijzen van deze opties liggen tussen US$ 6,75 en US$ 15,00 (2004: US$ 6,75 en US$ 15,00); de gemiddelde uitoefenprijs is US$ 10,20 (2004: US$ 9,77). In 2005 werden er onder deze plannen geen opties toegekend. In 2005 werden 142.350 opties uitgeoefend (2004: 223.238) met uitoefenprijzen tussen US$ 6,75 en US$ 11,50 (2004: US$ 6,75 en US$ 11,50). Daarentegen vervielen 24.125 opties met uitoefenprijzen tussen US$ 6,75 en US$ 15,00. De slotkoers van het ARCADIS aandeel op NASDAQ op 30 december 2005 was US$ 31,60 (2004: US$ 18,42). Eén optie geeft recht op één aandeel. Op 31 december 2005 hadden optiehouders de mogelijkheid om 148.639 opties uit te oefenen, tegen prijzen variërend van US$ 6,75 tot US$ 14,60. Deze plannen liepen in


respectievelijk 2003 en mei 2005 af, zodat geen nieuwe opties meer kunnen worden toegekend onder deze plannen. De eerder onder deze plannen toegekende opties zijn geldig gedurende 10 jaar en worden in het algemeen onvoorwaardelijk drie jaar na toekenning. ARCADIS NV 2001 Long Term Incentive Share Option Plan Met ingang van 2001 bestaat er een nieuwe wereldwijde optieregeling voor het hogere management van de onderneming. Op 13 mei 2005 werden onder deze regeling 210.000 opties toegekend met een uitoefenprijs van € 17,94. In mei en juni 2005 werden in verband met acquisities 28.220 opties met een uitoefenprijs variërend tussen US$ 21,77 en US$ 23,01 toegekend aan de corporate directeur Mergers & Acquisitions. In juni 2005 werden 49.980 opties toegekend aan het management en sleutelfunctionarissen van AYH, in verband met de overname van dit bedrijf. De uitoefenprijs van deze opties is € 19,25. Per 31 december 2005 stonden onder het 2001 plan 899.391 opties uit met een gemiddelde uitoefenprijs van € 12,00. Op die datum hadden de optiehouders de mogelijkheid om 167.200 opties uit te oefenen tegen prijzen variërend tussen € 9,20 en € 10,79. De slotkoers op Euronext op 30 december 2005 was € 26,80. ARCADIS NV 2005 Long-Term Incentive Plan In mei 2005 heeft de Algemene Vergadering van Aandeelhouders ingestemd met een aantal aanpassingen op het 2001 plan. Aanleiding hiervoor was de invoering van de Nederlandse Corporate Governance Code en het aflopen van het ARCADIS 1996 Incentive Plan. Onder meer de volgende wijzigingen zijn doorgevoerd: – Naast rechten op aandelen (optierechten) kunnen ook andere aandelen gerelateerde beloningen toegekend worden zoals Stock Appreciation Rights, Restricted Stock (units) en Incentive Shares; – De toekenning van (rechten op) aandelen wordt gerelateerd aan doelstellingen en/of prestatiecriteria die vooraf door de Raad van Commissarissen worden vastgesteld. Deze Raad stelt eveneens het moment vast waarop toegekende (rechten op) aandelen onder het 2005 Plan kunnen worden uitgeoefend; – Het aantal uit te geven (rechten op) aandelen bedraagt 2.500.000 en de looptijd van het plan is verlengd tot 31 december 2011. De Raad van Commissarissen heeft in haar vergadering van december 2005 de tekst van het aangepaste 2001 Plan, hierna te noemen het ARCADIS NV 2005 Long-Term Incentive Plan, goedgekeurd.

Op 13 mei 2005 werden onder dit plan aan de leden van de Raad van Bestuur in totaal 40.000 voorwaardelijke opties toegekend tegen een uitoefenprijs van € 17,94. Tevens zijn onder dit plan 60.000 opties (uitoefenprijs US$ 21,01) toegekend aan de corporate directeur Mergers & Acquisitions en 149.968 opties (uitoefenprijs € 21,14) aan het management en sleutelfunctionarissen van Blasland Bouck and Lee Inc. in verband met de overname van dit bedrijf. In mei 2005 werden onder de voorwaarden van dit plan 17.000 voorwaardelijke aandelen toegekend aan de leden van de Raad van Bestuur, conform het aangepaste beloningsbeleid voor de Raad van Bestuur zoals vastgesteld door de Algemene Vergadering van Aandeelhouders in mei 2005. De administratieve afwikkeling van deze opties en aandelen vindt plaats in het eerste kwartaal 2006.

Overzicht toegekende voorwaardelijke aandelen Voorwaardelijke (rechten op) aandelen toegekend op

Aantal

Onvoorwaardelijk in:

Bedrag in euro’s

Vervallen

11 mei 2005

17.000

2008

191,000

–



Overzicht toegekende opties Optieplan uit jaar 1994 1996

Maximaal

Verleende

Uitoefen-

Vervallen

Uitgeoefende

Openstaande

aantal

opties

prijs

opties

opties

opties

520.000

*) 51.878

US$ 9,13

35.752

16.126

0

26-03-2006

74.500

US$ 9,13

34.442

35.058

5.000

26-03-2006

99.695

US$ 11,50

38.000

59.195

2.500

01-04-2008

305

US$ 11,50

—

305

0

01-04-2008

82.500

US$ 6,75

25.270

44.360

12.870

17-03-2009 17-05-2010

850.000 *)

Subtotaal 1994/1996 2001

Subtotaal 2001 2005

Subtotaal 2005 Totaal *) “Onvoorwaardelijk”

122.123

US$ 6,75

28.900

62.495

30.728

*) 6.627

US$ 6,75

—

2.605

4.022

17-05-2010

110.937

US$ 8,00

36.700

29.390

44.847

23-05-2011

*) 7.813

US$ 8,00

—

3.810

4.003

23-05-2011

31.779

US$ 9,44

—

24.717

7.062

14-06-2012

*) 3.221

US$ 9,44

—

2.147

1.074

14-06-2012

10.000

US$ 10,25

—

—

10.000

09-05-2013

60.000

US$ 11,50

9.600

—

50.400

13-06-2013

30.000

US$ 8,70

2.000

—

28.000

18-08-2013

*) 19.848

US$ 11,85

—

—

19.848

13-06-2013 09-05-2013

787

US$ 9,86

—

—

787

*) 7.865

US$ 8,75

—

5.243

2.622

18-08-2013

1.257

US$ 9,33

—

—

1.257

07-05-2013 08-08-2013

*) 1.088

US$ 10,06

—

—

1.088

*) 30.800

US$ 10,19

—

26.200

4.600

16-10-2013

2.136

US$ 11,80

—

—

2.136

31-12-2013

7.864

US$ 11,80

—

—

7.864

31-12-2013

*) 1.456

US$ 13,70

—

—

1.456

29-06-2014

*) 4.525

US$ 14,00

—

—

4.525

24-09-2014

*) 5.200

US$ 14,29

—

—

5.200

15-10-2014

*) 8.000

US$ 14,60

—

—

8.000

03-11-2014

30.000

US$ 15,00

2.225

—

27.775

03-11-2014

212.889

311.651

287.664

812.204 2.500.000

Vervaldatum

195.000

€ 9,20

5.000

140.000

50.000

254.100

€10,79

55.622

90.278

108.200

15-05-2012

9.000

€ 8,50

—

—

9.000

28-08-2012

290.250

€ 8,93

56.389

611

233.250

13-05-2013

230.779

€ 8,50

3.682

—

227.097

16-10-2013

210.000

€ 17,94

13.500

—

196.500

10-05-2015

22-05-2011

5.160

US$ 21,77

—

—

5.160

11-05-2015

18.260

US$ 23,01

—

—

18.260

23-06-2015

4.800

US$ 23,00

—

—

4.800

30-06-2015

49.980

€19,25

2.856

—

47.124

23-06-2015

137.049

230.889

899.391

1.267.329 40.000

€ 17,94

—

—

40.000

60.000

US$ 21,01

—

—

60.000

30-09-2015

149.968

€ 21,14

—

—

149.968

30-09-2015

249.968

—

—

249.968

2.329.501

349.938

542.540

1.437.023

10-05-2015


Inkoop en uitgifte van aandelen Ten aanzien van de ARCADIS Incentive plannen geldt het uitgangspunt dat verwatering zoveel mogelijk wordt beperkt door (een deel van) de voor deze plannen benodigde aandelen in te kopen. In 2005 zijn voor uitoefening van opties geen aandelen (2004: 215.238) uitgegeven. De volgende aantallen aandelen zijn ingekocht: Jaar

Aantal aandelen

Koers op moment van inkoop

2002

300.000

€ 10,75

2003

112.972

€ 7,74 - € 8,65

2004

500

€ 8,65

2004

11.400

$ 18,40 - $ 18,65

2005

217.013

€ 18,25- € 27,24

2005

115.033

$ 17,00 - $ 30,94

In 2005 kocht de onderneming 217.013 aandelen in tegen prijzen variërend van € 18,25 tot € 27,24 en 115.033 aandelen tegen prijzen variërend van US$ 17,00 tot US$ 30,94; deze aandelen zijn ter dekking van toegekende opties. Deze tijdelijke inkoop is in mindering gebracht op de algemene reserve. Van de ingekochte aandelen zijn door het uitoefenen van opties in de loop van 2005 weer 303.239 ingekochte aandelen in de markt teruggezet. De netto opbrengst bedroeg € 2.624.000,-. Voor een gedetailleerde beschrijving van de optieplannen verwijzen wij naar pagina 126 ”Optie- en aandelenplannen”

Uitstaande gewone aandelen 1 januari

Uitgifte

Inkoop

Heruitgifte

aandelen

aandelen

aandelen

31 december

2004

20.017.405

215.238

11.900

78.000

20.298.743

2005

20.298.743

–

332.046

303.239

20.269.936

Agioreserve Eind 2005 werd een overeenkomst gesloten met de Stichting Lovinklaan, ARCADIS’ grootste aandeelhouder, waarin werd vastgelegd dat deze Stichting een bedrag van € 6.509.000,- betaalt ter ondersteuning van een aanpassing van de vroegpensioenregeling voor de Nederlandse medewerkers (zie noot 10). Een dergelijke betaling door een aandeelhouder wordt gezien als agiostorting.

Reserve koersverschillen De Reserve koersverschillen betreft de omrekeningsverschillen die ontstaan bij de translatie van de deelnemingswaardes van de bedrijven buiten de euro-zone.

De winst per aandeel voor de jaren 2005 en 2004 is als volgt berekend Gemiddeld aantal uitgegeven aandelen

2005

2004

20.645.815

20.532.424

Gemiddeld aantal ingekochte aandelen

385.103

392.229

Gemiddeld aantal uitstaande aandelen

20.260.712

20.140.195

Waarvan prioritietsaandelen

200

200

Waarvan gewone aandelen

20.260.512

20.139.995


Er wordt voor de berekening van de winst per aandeel geen onderscheid gemaakt tussen de verschillende categorieën aandelen.

Totale winst van ARCADIS 2005

2004


33.366

23.770

Netto winst

33.414

22.176


1,65

1,18

Netto winst

1,65

1,10

Winst per aandeel:

Zoals genoemd op pagina 99 van deze jaarrekening was het aantal uitstaande opties per 31 december 2005 1.437.023 (2004: 1.267.358). Alle uitstaande opties hebben een uitoefenprijs die lager is dan de koers van het ARCADIS aandeel op 30 december 2005, maar niet alle uitstaande opties waren op die datum ook daadwerkelijk uitoefenbaar. Uitoefening van opties kan leiden tot verwatering. Deze verwatering wordt berekend op basis van maandgemiddelden.

Gemiddeld aantal uitstaande aandelen

2005

2004

20.260.712

20.140.195

Gemiddeld aantal verwaterende aandelen

556.065

277,035

20.816.777

20.417.230


1,60

1,16

Netto winst

1,60

1,09

Gemiddeld aantal verwaterde aandelen Winst per verwaterd aandeel:

10_Voorzieningen


Pensioen

Uitgestelde

Reorgani-

Rechts-

verplichtingen

beloningen

saties

geschillen

Overige

Totaal

18.903

1.194

4.460

1.403

1.459

27.419

(1.479)

Veranderingen vanwege (De)consolidaties

–

–

(966)

348

(861)

Toevoegingen

1.820

95

2.424

2.739

234

7.312

Onttrekkingen

(499)

(27)

(3.158)

(791)

(377)

(4.852) (13.100)

Onbenut teruggeboekt Koersverschillen Balans per 31 december 2005 bedragen in duizenden euro’s tenzij anders vermeld

(13.100)

–

–

–

–

460

–

–

–

58

518

7.584

1.262

2.760

3.699

513

15.818

Van de voorzieningen is een bedrag van € 4,0 miljoen kortlopend, langlopend is € 11,8 miljoen.

Pensioenen Voor medewerkers van het in 2003 overgenomen PRC gold tot voor kort een pensioenregeling die onder IFRS was aan te merken als defined benefit. Ingevolge de overgang van NL GAAP naar IFRS is in de openingsbalans 2004 een voorziening gevormd, die rechtstreeks ten laste van het vermogen is gebracht. Inmiddels is de pensioenregeling voor PRC-medewerkers gewijzigd waardoor deze per 31 december 2005 is geclassificeerd als defined contribution. De eerder gevormde voorziening van € 13,1 miljoen per 31 december 2004 is vrijgevallen ten gunste van het resultaat 2005.


Andere voorzieningen De reorganisatievoorziening is getroffen voor reorganisaties binnen enkele delen van de onderneming, vooral in Nederland. ARCADIS heeft claims ontvangen van opdrachtgevers. Voor zover deze claims niet zijn gedekt door verzekeringen is een voorziening rechtsgeschillen gevormd. Enkele kleine voorzieningen zijn samengevat onder het hoofd Overige.

11_Latente belastingvorderingen en -schulden Latente

Latente

belastingvorderingen

belastingschulden

(9.676)

12.129

(De)consolidaties

(6.122)

5.588

(534)

Toevoegingen

(4.810)

7.427

2.617

Onttrekkingen

3.881

(503)

3.378

Onbenut teruggeboekt

4.127

–

4.127


Totaal 2.453

Veranderingen vanwege

Koersverschillen Balans per 31 december 2005

(612)

1.611

999

(13.212)

26.252

13.040

Vorderingen Bronnen van de latentie

Schulden

Netto

2005

2004

2005

2004

2005

2004

Goodwill/identificeerbare immateriële activa

–

–

3.038

206

3.038

206

Derivaten

–

–

510

–

510

–

(580)

(324)

18.958

10.635

18.378

10.311

Vooruitbetaalde kosten

(5.482)

(3.568)

–

–

(5.482)

(3.568)

Aandelen-gerelateerde beloningen

(1.960)

–

–

–

(1.960)

–

Uitgestelde beloningen

(2.202)

(5.784)

–

–

(2.202)

(5.784)

Compensabele verliezen

(2.988)

–

–

–

(2.988)

–

–

–

3.054

901

3.054

901

Onderhanden werken

Kasmethode Overige Balans per 31 december


–

–

692

387

692

387

(13.212)

(9.676)

26.252

12.129

13.040

2.453

In 2005 werd een latente belastingvordering van € 1,9 miljoen (2004: € 1,9 miljoen) inzake compensabele verliezen niet gewaardeerd, vanwege de mening van het management dat deze compensabele verliezen niet kunnen worden gecompenseerd door toekomstige winsten in de betreffende ondernemingen.


12_Langlopende schulden Leningen van kredietinstellingen

2005

2004

85.691

31.065

1.172

2.048

31.742

968

(rentepercentages tussen 3,1% en 7,2%) Financiële lease contracten (rentepercentages tussen 3,0% en 6,8%) Overige langlopende schulden (rentepercentages tussen 3,3% en 7,0%) Subtotaal Hiervan opgenomen onder kortlopende schulden Totaal

118.605

34.081

2.456

21.115

116.149

12.966

Het aflossingsschema van de langlopende schulden is als volgt: 2006

76.290

2007

16.569

2008

1.508

2009

271

2010

1.514

na 2010

1)

19.997

116.149 1)

In 2006 zal deze schuld langlopend worden geherfinancierd, met als vervaldatum 2011, en is daarom onder de langlopende schulden opgenomen.

Over 2005 en 2004 bedroeg het gewogen gemiddelde rentepercentage over de rentedragende schulden 3,1% respectievelijk 4,7%. In deze balanspost zijn de mogelijke prestatiegerelateerde nabetaling voor AYH en een ingehouden deel van de koopsom in verband met garanties voor BBL opgenomen, samen tot een bedrag van € 26.8 miljoen. Vanuit de voorwaarden in de leasecontracten komen geen bijkomende verplichtingen voort.

13_Handels- en overige schulden 2005

2004

Aflossingsverplichtingen van langlopende schulden

2.456

21.115

Debetsaldi rekening-courant banken

2.072

9.772

Kasgeldleningen

2.124

–

72.517

76.820

26.845

28.334

Leveranciers Schulden inzake andere belastingen en premies Overige schulden en vooruitontvangen bedragen

100.359

58.277

206.373

194.318

De totale kredietfaciliteiten bedragen circa € 258 miljoen. Voor een klein deel van de beschikbare kredietfaciliteiten zijn zekerheden gesteld in de vorm van pandrecht op uitstaande vorderingen en andere bedrijfsactiva. De effectieve rentepercentages voor bankschulden zijn tussen 3,4% en 9,0%.


Niet uit de balans blijkende verplichtingen Door banken zijn garanties tot een bedrag van € 40,0 miljoen (2004: € 37,7 miljoen) afgegeven.

Operationele leases Vanuit niet-opzegbare operationele leasecontracten ontstaan de volgende verplichtingen: In miljoenen euro’s

2005

2004

Te betalen binnen een jaar

34,4

29,6

Te betalen tussen 1 en 5 jaar

94,0

71,9

Te betalen na meer dan 5 jaar

14,2

20,1

142,6

121,6

In het boekjaar 2005 werd € 29,6 miljoen als kosten voortkomend uit operationele leasecontracten geboekt (2004: € 32,8 miljoen).

Rechtsgeschillen ARCADIS NV en haar geconsolideerde deelnemingen zijn van tijd tot tijd betrokken in rechtsgeschillen, welke alle worden betwist. Mede gebaseerd op juridisch advies, is de ondernemingsleiding van mening dat de uitkomst van lopende zaken geen invloed van betekenis zal hebben op de geconsolideerde financiële positie van ARCADIS NV.

Garanties Als vennoot in enkele vennootschappen onder firma is ARCADIS hoofdelijk aansprakelijk voor contractuele verplichtingen die deze VOF’s aangaan. Het potentiële risico van deze verplichtingen bedraagt € 0,3 miljoen (2004: € 0,4 miljoen).

Jaarrekening 2005 Toelichting op de geconsolideerde winsten verliesrekening 105

Toelichting op de geconsolideerde winsten verliesrekening Segmentinformatie Onderstaande informatie betreft de geografische segmenten waarlangs wordt geopereerd. De verschillen in de aard van de diensten die door de verschillende werkmaatschappijen worden geleverd zijn beperkt. De diensten bestaan over het algemeen uit advies, ingenieursdiensten en projectmanagementdiensten. Daarom is geen andere segmentinformatie opgenomen. Interne transfer-prijzen worden on an arm’s length basis berekend. In miljoenen euro’s

Nederland

Verenigde

Overige

Rest van

Staten

Europese

de wereld

Eliminaties Geconsolideerd

landen Bedrijfsopbrengsten extern Tussen regio’s Totale opbrengsten Materialen, diensten van derden en onderaanneming

2005

2004

2005

2004

2005

2004

2005

2004

287,7

301,3

348,9

267,3

267,1

254,4

97,4

77,8

2005

2004

2005

2004

1,001,1

900,8

3,0

3,3

0,1

0,0

2,6

1,2

0,2

0,1

(5,9)

(4,7)

-

-

290,7

304,6

349,0

267,3

269,7

255,6

97,6

77,9

(5,9)

(4,7) 1,001,1

900,8

(5,9)

(4,7)

78,4

83,2

115,7

82,9

60,2

70,8

49,4

36,0

297,8

268,2


212,3

221,3

233,3

184,4

209,4

184,8

48,2

42,0

703,3

632,5

Kosten

193,8

206,7

208,1

167,3

184.3

167,9

41,6

38,9

627,7

581,0

5,0

6,9

4,4

3,7

4,9

4,3

0,8

0,7

15,2

15,6

13,5

7,7

20,9

13,4

20,2

12,5

5,8

2,3

60,4

35,9

6,0

0,4

54,4

35,5

(1,8)

(3,5)

Afschrijvingen EBITA Afschrijving identificeerbare immateriële activa Bedrijfsresultaat

2,0

0,1

2,6

0,1

1,4

0,2

11,5

7,6

18,3

13,3

18,8

12,3

5,8

2,3

0,2

0,5

-

0,0

0,0

0,0

1,2

1,9

Financiële baten en lasten Resultaat niet-geconsolideerde deelnemingen

1,4

2,4

(17,3)

(10,4)

Groepsresultaat na belastingen

36,6

24,1

Aandeel derden

(3,2)

(1,9)

Belastingen

Netto winst

11,4

7,1

9,1

7,9

11,1

5,7

1,8

1,5

33,4

22,2

EBITA op recurring basis

12,5

11,1

20,9

13,2

18,1

12,5

5,8

2,4

57,3

39,1


11,4

8,4

9,1

7,9

11,1

6,0

1,8

1,5

33,4

23,8

318,6

261,7

268,6

110,3

157,6

175,3

59,3

33,7

442,3

Totaal activa Totaal financiële activa Totaal verplichtingen en schulden Totaal investeringen Totaal aantal personeelsleden

1,5

(6,0)

6,3

3,6

1,7

9,5

10,6

6,5

142,0

125,8

225,5

59,5

135,4

176,3

39,5

22,0

650,1 20,1

13,7

(80,4)

(86,7)

462,0

297,0

4,0

3,1

6,2

3,8

5,8

4,4

1,6

0,5

17,7

11,8

2.346

3.098

2.222

2.751

4.000

905

1.070

9.143

9.638

2005

2004

349.966

325.497

Sociale lasten

55.284

51.152

Pensioen- en VUT-lasten

15.574

16.791

Overige personeelskosten waaronder kosten van ingeleend personeel

63.657

55.280

484.481

448.720

Huisvestingskosten

42.986

42.919

Reis- en verblijfkosten

32.274

29.615

Kantoorkosten

23.308

19.659

Overige bedrijfskosten

44.636

40.075

627.685

580.988

Salarissen en lonen


(138,6)

2.389

Bedrijfskosten

Totale personeelskosten

(154,0)

Jaarrekening 2005 106 Toelichting op de geconsolideerde winsten verliesrekening

Het gemiddelde aantal medewerkers in 2005 was 9.208 (2004: 9.419), waarbij het aantal medewerkers van de proportioneel geconsolideerde deelneming ARCADIS Aqumen Facility Management B.V. (166) voor 100% is meegenomen.

Optiekosten In overeenstemming met IFRS 2, worden de aandelenoptieplannen van de onderneming gekwalificeerd als zogenaamde equity-settled plannen. Als gevolg hiervan moet de onderneming de fair value van de opties als kosten in het resultaat verwerken, gespreid over de periode waarin de opties voorwaardelijk zijn. Deze kosten worden direct ten gunste van het eigen vermogen geboekt. In de overige personeelskosten is een bedrag van € 0,6 miljoen opgenomen inzake opties, toegekend aan het personeel in 2005, 2004 en 2003 onder de verschillende optieplannen. Bij de berekening van dit bedrag werd de fair value van de opties op de dag van toekenning berekend met gebruikmaking van het BlackScholes optiekosten model, waarbij de volgende veronderstellingen werden gehanteerd: Verwacht dividendrendement

3,5%

Risicovrije rentevoet

4,0%

Verwachte volatiliteit

35%

Looptijd van de optie

5 jaar

Verwacht vervalpercentage

15%

Incentive aandelen Op 11 mei 2005 keurde de jaarlijkse Algemene Vergadering van Aandeelhouders de voorwaardelijke toekenning van 17.000 incentive aandelen aan de leden van de Raad van Bestuur goed. De kosten hiervan bedroegen € 0,2 miljoen. Deze kosten worden gespreid over 3 jaren, omdat de aandelen na 3 jaren onvoorwaardelijk worden. De kosten voor 2005 bedroegen € 0,1 miljoen en zijn begrepen in de overige personeelskosten. De volgende parameters werden gebruikt bij de berekening van de kosten: Aandelenkoers op de dag van toekenning

€ 17,94

Verwacht dividendrendement

2,57%

Risicovrije rentevoet

3,30%

Eerder dividend Performance discount

7,2% 30,0%

Pensioenlasten In de pensioenen VUT-lasten zijn enkele eenmalige effecten opgenomen. Deze zijn gerelateerd aan veranderingen in de pensioenplannen voor de Nederlandse medewerkers. Per 1 januari 2004 werd de pensioenregeling voor medewerkers in Nederland, exclusief medewerkers van PRC, gewijzigd in een regeling die is geclassificeerd als defined contribution. Dit betekent dat er buiten de af te dragen premie geen effecten zijn op de resultaten en balans van ARCADIS. Door de invoering van nieuwe wetgeving met ingang van 1 januari 2006 ontstond voor alle medewerkers een effect in de opbouw van vroegpensioen. De Stichting Lovinklaan, die als grootaandeelhouder van ARCADIS opkomt voor de belangen van medewerkers, is bereid geweest dit effect te herstellen. De benodigde (eenmalige) storting van € 9,5 miljoen in het pensioenfonds is ten laste van het resultaat 2005 gebracht. Door de compensatie van Stichting Lovinklaan in de vorm van een kapitaalstorting van € 6,5 miljoen is het effect (na belastingen) op het vermogen van ARCADIS nihil. In verband met de omzetting van de pensioenregeling van PRC naar een defined contribution plan per eind 2005 viel de gevormde voorziening van € 13,1 miljoen in 2005 vrij ten gunste van het resultaat (zie noot 10). In de IFRS winsten verliesrekening 2004 was een pensioenbate van € 1,2 miljoen opgenomen inzake dit pensioenplan. Dit is aangemerkt als een non-recurring effect. De omzetting naar een defined contribution plan vereiste in 2005 een eenmalige additionele storting in het PRC pensioenfonds van € 2,3 miljoen.

Jaarrekening 2005 Toelichting op de geconsolideerde winsten verliesrekening 107

Het bovenstaande had het volgende eenmalige effect op EBITA: Bedragen in miljoenen €

Effect in 2005

Effect in 2004

13,1

1,2

Extra storting pensioenfonds PRC

-/- 2,3

–

Extra storting pensioenfonds ARCADIS

-/- 9,5

–

Overige eenmalige pensioenlasten

-/- 0,7

–

0,6

€ 1,2

Vrijval voorziening PRC

Eenmalig effect Financiële baten en lasten

2005

2004

Financieringsbaten

2.784

1.603

Financieringslasten

(6.351)

(5.067)

Veranderingen in de fair value van derivaten

1.723

–

(1.844)

(3.464)

Belastingen ARCADIS NV is voor de vennootschapsbelasting het hoofd van de fiscale eenheid ARCADIS NV en is daarom hoofdelijk aansprakelijk voor de verplichtingen van de fiscale eenheid als geheel. De gewogen gemiddelde belastingdruk op de resultaten bedroeg 32,2% (2004: 30,1%). Verklaring effectieve belastingdruk Operationeel resultaat Resultaat niet-geconsolideerde deelnemingen Totaal

2005

2004

Brutobedrag

Belasting

In %

Brutobedrag

Belasting

In %

52.544

17.342

33,0%

32.055

10.400

32,4%

1.382

–

–

2.448

–

–

53.926

17.342

32,2%

34.503

10.400

30,1%

Nominaal belastingpercentage in Nederland Gevolg van buitenlandse belastingpercentages Gevolg van ontstaan compensabele verliezen Afwikkelingen voorgaande jaren Afschrijving identificeerbare immateriële activa

31,5%

34,5%

2,9%

0,7%

–

0,2%

(0,1%)

(1,0%)

0,8%

0,4%


(0,8%)

(2,4%)

Onbelaste winsten

(1,9%)

(4,3%)

Niet-aftrekbare kosten

0,4%

0,5%

Verandering van belastingpercentage in Nederland

(0,6%)

1,5%

Effectieve belastingdruk

32,2%

30,1%

Nadere toelichting belastingen

2005

2004

Acute belasting over het jaarresultaat

6.232

12.229

Aanpassingen op eerdere jaren Totaal acute belasting Latente belasting

342

331

6.574

12.560

10.768

(2.160)

17.342

10.400

14_Gebeurtenissen na balansdatum Na balansdatum hebben zich geen gebeurtenissen voorgedaan die het oordeel en de analyse van de ondernemingsleiding ten aanzien van de financiële situatie van de onderneming per balansdatum of het resultaat over 2005 zouden hebben veranderd.

15_Toelichting op de overgang naar IFRS Zoals vermeld in de waarderingsgrondslagen is dit de eerste jaarrekening van ARCADIS NV die opgesteld is in overeenstemming met IFRS. De waarderingsgrondslagen, zoals toegelicht op pagina 86 zijn toegepast bij het opstellen van de jaarrekening voor het boekjaar 2005 en de voor vergelijkingsdoeleinden opgenomen informatie over 2004 en bij het opstellen van de IFRS-openingsbalans per 1 januari 2004 (de transitiedatum voor ARCADIS NV). Bij het opstellen van de IFRS-openingsbalans heeft ARCADIS NV bedragen, zoals die eerder waren gerapporteerd in overeenstemming met vroegere waarderingsgrondslagen, aangepast. Een verklaring over hoe de overgang van de vroegere NL-GAAP naar IFRS de financiële positie en de financiële prestatie van ARCADIS NV heeft beïnvloed is gegeven in de volgende tabellen met bijbehorende toelichting.

Jaarrekening 2005 108 Herleiding geconsolideerde balans 2004

Herleiding geconsolideerde balans 2004 naar IFRS 31 december 2004 Actief

Vroegere

IFRS

GAAP

effect


53.095

Materiële vaste activa

42.328

1 januari 2004 Vroegere

IFRS

IFRS

GAAP

effect

IFRS

2.261

55.356

41.391

–

41.391

1.307

43.635

44.872

1.174

46.046

–

5.597

5.597

–

4.663

4.663

13.685

(5.597)

8.088

12.391

(4.663)

7.728

–

9.676

9.676

–

4.036

4.036

109.108

13.244

122.352

98.654

5.210

103.864

27.715

(27.247)

468

15.208

(15.008)

200

205.423

65.881

271.304

202.134

53.429

255.563

Vaste activa

Investeringen in niet-geconsolideerde deelnemingen Andere financiële vaste activa Latente belastingen Totaal vaste activa Vlottende activa Voorraden Vorderingen Liquide mddelen

48.219

–

48.219

31.258

–

31.258


281.357

38.634

319.991

248.600

38.421

287.021

Totaal

390.465

51.878

442.343

347.254

43.631

390.885

Passief Eigen vermogen Aandelenkapitaal Agioreserve

1.030

–

1.030

1.022

–

1.022

37.644

–

37.644

35.985

–

35.985

Reserve koersverschillen

(17.342)

13.709

(3.633)

(13.709)

13.709

–

Algemene reserve

104.198

(25.044)

79.154

113.240

(25.284)

87.956

124.963

Onverdeelde winst Totaal eigen vermogen Belang derden Groepsvermogen

20.139

2.037

22.176

145.669

(9.298)

136.371

136.538

(11.575)

8.975

19

8.994

7.557

–

7.557

154.644

(9.279)

145.365

144.095

(11.575)

132.520

12.366

15.053

27.419

9.403

9.611

19.014

7.709

4.420

12.129

10.565

4.035

14.600

Langlopende verplichtingen Voorzieningen Latente belastingen Langlopende schulden

12.004

962

12.966

29.724

726

30.450


32.079

20.435

52.514

49.692

14.372

64.064 40.385

Kortlopende schulden Verplichtingen aan opdrachtgevers

Te betalen vennootschapsbelasting Handels- en overige schulden

–

40.273

40.273

–

40.385

9.873

–

9.873

5.456

–

5.456

193.869

449

194.318

148.011

449

148.460


203.742

40.722

244.464

153.467

40.834

194.301

Totaal

390.465

51.878

442.343

347.254

43.631

390.885


Jaarrekening 2005 Herleiding geconsolideerde winsten verliesrekening 2004 109

Herleiding geconsolideerde winsten verliesrekening 2004 naar IFRS Vroegere

IFRS

GAAP

effect

900.930

(6.525)

894.405

–

6.525

6.525

(149)

–

(149)

900.781

–

900.781

(268.244)

–

(268.244)

632.537

–

632.537

Bedrijfskosten

(581.675)

687

(580.988)

Afschrijvingen

(15.654)

Netto omzet Boekwinst bij verkoop deelnemingen Mutatie onderhanden werken Bedrijfsopbrengsten Materialen, diensten van derden en onderaanneming Bruto toegevoegde waarde

IFRS

(15.648)

(6)


(2.558)

2.182

(376)

Bedrijfsresultaat

32.656

2.863

35.519


(3.464)

–

(3.464)

Resultaat voor belastingen

29.192

2.863

32.055

Belastingen

(9.593)

(807)

(10.400)

Resultaat van geconsolideerde deelnemingen na belastingen

19.599

2.056

21.655

2.448

–

2.448

22.047

2.056

24.103

20.139

2.037

22.176

1.908

19

1.927

Resultaat niet-geconsolideerde deelnemingen Groepsresultaat na belastingen Toe te rekenen aan: Netto winst (Aandelhouders) Aandeel derden bedragen in duizenden euro’s tenzij anders vermeld

Er zijn geen materiële verschillen tussen het kasstroomoverzicht zoals gepresenteerd onder IFRS en dat opgesteld onder het vroegere NL-GAAP.

Jaarrekening 2005 110 Toelichting op aanpassingen IFRS

Toelichting op de aanpassingen als gevolg van de invoering IFRS (met betrekking tot 2004) Goodwill Onder IFRS wordt goodwill niet afgeschreven maar vindt er jaarlijks (of vaker indien noodzakelijk) een impairment test plaats om te beoordelen of de verwachte kasstromen de geactiveerde bedragen rechtvaardigen. De bij overnames betaalde bedragen voor identificeerbare immateriële activa worden wel geactiveerd en over de economische levensduur afgeschreven. Tot en met 2004 werd volgens Nederlandse regelgeving afgeschreven op goodwill. In 2004 was de afschrijving € 2.558. Hiervan is € 376 aangemerkt als afschrijving op identificeerbare immateriële activa. Het resterende bedrag ad € 2.182 betreft afschrijving op goodwill. In de vergelijkende cijfers voor 2004 is dit bedrag toegevoegd aan het resultaat.

Onderhanden werk De eerste aanpassing betreft de behandeling van offertekosten. Bij enkele bedrijfsonderdelen werden offertekosten, na verkrijging van de opdracht, alsnog als projectkosten aangemerkt en dus geactiveerd als onderhanden werk. IFRS kent aangescherpte voorwaarden voor activering van kosten. Dit leidt in de balans per ultimo 2004 tot een verlaging van het onderhanden werk met € 2.634. Van dit bedrag is na aftrek van een latente belastingbate van € 830 een bedrag van € 1.804 ten laste van het eigen vermogen gebracht. De tweede aanpassing betreft de kostprijstarieven waarmee projecten worden belast. IFRS staat activering van algemene indirecte kosten via kostprijstarieven in het onderhanden werk niet toe. In het verleden werden projecten belast tegen een integraal kostprijstarief, dus inclusief een opslag voor algemene indirecte kosten. Omdat voor projectwaardering de percentage-of-completion methode wordt gehanteerd, heeft de nieuwe regel alleen effect bij verliesgevende projecten. In dat geval werd een voorziening gevormd waarin een te hoog bedrag aan indirecte kosten was opgenomen. Toepassing van IFRS heeft in de balans per ultimo 2004 een verhoging van het onderhanden werk tot gevolg van € 618 ten gunste van het eigen vermogen. Na belasting is dit € 424. bedragen in duizenden euro’s tenzij anders vermeld

Deze nieuwe waarderingsregels leiden niet tot een ander resultaat maar slechts tot een tijdsverschil bij

de resultaatneming. Daarom is het resultaat 2004 niet aangepast.

Uitgestelde personeelsbeloningen ARCADIS heeft vanaf 2004 voor de meeste medewerkers in Nederland een pensioenregeling die is geclassificeerd als defined contribution. Voor de medewerkers van PRC geldt een regeling die is aan te merken als defined benefit. Ook voor enkele medewerkers in Duitsland en Frankrijk gelden regelingen die als defined benefit zijn aan te merken. Ingevolge IFRS (IAS 19) dient met betrekking tot deze defined benefit regelingen in de openingsbalans 2004 een voorziening te worden gevormd van € 14.960. Na aftrek van de belastinglatentie is een bedrag van € 10.231 ten laste van het eigen vermogen gebracht. Het netto resultaat over 2004 is in verband met deze pensioenregelingen op basis van actuariële berekeningen met € 668 netto verhoogd. Een relatief beperkt deel van de medewerkers heeft recht op jubileumuitkeringen. Hiervoor is op de balans een voorziening gevormd van € 1.000, die na belastingen ten laste van het eigen vermogen is gebracht (€ 685).

Optiekosten Ingevolge IFRS dienen de kosten voor opties die zijn verstrekt na 7 november 2002 en waarvan de datum van onvoorwaardelijk worden ligt na 1 januari 2005 in het resultaat te worden opgenomen, gespreid over de periode waarin ze voorwaardelijk zijn. Deze periode is bij ARCADIS 3 jaar. De kosten ten bedrage van € 365 (na belasting € 239) zijn in de vergelijkende cijfers ten laste van het resultaat 2004 gebracht. Aangezien de opties alleen tegen aandelen uitoefenbaar zijn, is dit bedrag weer aan het eigen vermogen toegevoegd.

Voorziening dubieuze debiteuren Onder IFRS is een dynamische voorziening voor dubieuze debiteuren niet toegestaan. De totale voorziening is daarom geëvalueerd en toegewezen aan openstaande vorderingen. Voor zover de voorziening hoger was dan op basis van deze evaluatie gerechtvaardigd, is het restant van € 203 aan het eigen vermogen toegevoegd.

Jaarrekening 2005 Toelichting op aanpassingen IFRS 111

Koersverschillen De cumulatieve reserve koersverschillen is per 1/1/2004 gesaldeerd met de algemene reserve. Toekomstige koersverschillen zullen apart worden geregistreerd.

Overige wijzigingen Toepassing van IFRS heeft buiten het voorgaande nog op enkele plaatsen geleid tot kleine aanpassingen van de cijfers 2004 met als gevolg een netto resultaatverlaging van € 55.

Wijziging vennootschapsbelastingpercentage Nederland Een deel van bovengenoemde posten heeft betrekking op het Nederlandse deel van de onderneming. Voor zover deze posten een actieve belastinglatentie veroorzaakten, had de wijziging van het percentage voor de vennootschapsbelasting in Nederland per 1 januari 2005 een effect op deze latentie. Hierdoor werd de aangepaste resultatenrekening 2004 voor € 519 negatief beïnvloed.

Aanpassingen resultaat 2004 Door bovenstaande veranderingen is het resultaat 2004 als volgt aangepast. 2004 Gerapporteerde netto winst (NL GAAP)

20.139

IFRS aanpassingen Afschrijving van goodwill

2.182

Pensioenen

1.082

Optiekosten

(365)

Overige aanpassingen Vennootschapsbelasting

(55) (288)

Verandering van belastingpercentage

(519)

Totaal aanpassingen

2.037

Netto winst onder IFRS Afschrijving identificeerbare immateriële activa

22.176 376

Pensioenen

(667)

Boekwinst/eenmalige effecten

1.366

Vennootschapsbelasting Netto operationele winst onder IFRS

519 23.770

Aanpassingen van het eigen vermogen Gebaseerd op het bovenstaande is het eigen vermogen als volgt aangepast. 31 december 2004 Gerapporteerd eigen vermogen

1 januari 2004

145.669

136.538

2.556

–

Aanpassingen Aanpassing van het netto resultaat, exclusief wijziging belastingpercentage Optiekosten 2004 Onderhanden werk netto Voorziening pensioenen netto Voorziening jubileumuitkeringen netto Algemene voorziening dubieuze debiteuren Totaal aanpassingen Aangepast eigen vermogen bedragen in duizenden euro’s tenzij anders vermeld

239

–

(1.380)

(1.321)

(10.231)

(9.802)

(685)

(655)

203

203

(9.298)

(11.575)

136.371

124.963

Jaarrekening 2005 112 Toelichting op aanpassingen IFRS

16_Effect van acquisities en desinvesteringen De acquisities en desinvesteringen, zoals genoemd op pagina 91 van de jaarrekening, hadden het volgende effect op de balans van ARCADIS. Actief

Acquisities

Desinvesteringen

Totaal

Vaste activa Immateriële vaste activa

3.327

(2.384)

943

Materiële vaste activa

20.495

(8.523)

11.972

Investeringen in niet-geconsolideerde deelnemingen

(734)

(1.047)

313

Andere financiële vaste activa

1.515

(1.082)

433

Latente belastingen

6.122

–

6.122

Totaal vaste activa

30.412

(11.676)

18.736

Vorderingen

63.395

(44.914)

18.481

Liquide middelen

19.454

(6.461)

12.993


82.849

(51.375)

31.474

113.261

(63.051)

50.210

Belang derden

302

(1.090)

(788)

Voorzieningen

493

(1.972)

(1.479) 5.588

Vlottende activa

Totaal Passief

Latente belastingen

5.588

–

Langlopende schulden

6.142

(5.678)

464

12.223

(7.650)

4.573

Totaal langlopende verplichtingen Verplichtingen aan opdrachtgevers

9.562

(1.041)

8.521

Handels- en overige schulden

42.728

(40.768)

1.960


52.290

(41.809)

10.481

Totaal

64.815

(50.549)

14.266

Totaal eigen vermogen

48.446

(12.502)

35.944

Geboekte goodwill / (Boekwinst)

61.273

(2.486)

58.787

Identificeerbare immateriële activa

11.540

–

11.540

Totale verplichting / (ontvangen verkoopprijs)

121.259

(14.988)

106.271

Nog niet betaald

(26.766)

–

(26.766)

Liquide middelen (gekocht) / verkocht

(19.454)

6.461

(12.993)

75.039

(8.527)

66.512

Netto kas uitstroom/ (instroom) bedragen in duizenden euro’s tenzij anders vermeld

Jaarrekening 2005 Toelichting op aanpassingen IFRS 113

In 2005 droegen de acquisities tot een bedrag van € 2,3 miljoen (na afschrijving van identificeerbare immateriële activa van € 3,6 miljoen netto) bij aan de geconsolideerde netto winst, exclusief de aan de acquisities gerelateerde financieringskosten. Als de acquisities zouden hebben plaatsgevonden per 1 januari 2005, dan zou ARCADIS’ bruto toegevoegde waarde € 89 miljoen hoger zijn geweest, en de netto winst zou € 3,5 miljoen hoger zijn geweest, exclusief aan de acquisities gerelateerde financieringskosten, en gebaseerd op de lokale GAAP van de acquisities.

Transacties met verbonden partijen Behalve de transactie met de Stichting Lovinklaan, zoals genoemd in noot 9 en 10, hebben zich geen andere transacties met verbonden partijen voorgedaan in 2005.

Belangen in joint ventures De onderneming heeft een 50%-belang in de joint venture ARCADIS Aqumen Facility Management BV en een 33,3%-belang in de joint venture Biogás Energia Ambiental S.A. De financiële informatie van deze gezamenlijk gecontroleerde bedrijven is: in miljoenen €

2005

2004

5,6

15,9

Vlottende activa

13,7

44,1

Totaal activa

19,3

60,0

Vaste activa

Langlopende verplichtingen Kortlopende schulden Belang derden

5,5

6,1

10,1

40,9

–

1,3

Totaal verplichtingen

15,6

48,3

Bedrijfsopbrengsten

46,5

88,3

Kosten

43,5

86,3

Jaarrekening 2005 114 Vennootschappelijke balans

Vennootschappelijke balans Actief

2005

2004

31.070

12.790

Vaste activa Immateriële vaste activa (17) Materiële vaste activa (18)

230

362

108.503

76.841

Andere financiële vaste activa (20)

9.130

8.001


2.275

315

151.208

98.309

Investeringen in dochtermaatschappijen (19)

Totaal vaste activa Vlottende activa Derivaten (6) Vorderingen (21)

1.723

–

59.885

66.113

Te ontvangen vennootschapsbelasting

4.744

–

Liquide middelen

3.455

483

Totaal vlottende activa Totaal

69.807

66.596

221.015

164.905

Passief Eigen vermogen Aandelenkapitaal Agioreserve Reserve koersverschillen Algemene reserve Onverdeelde winst

1.030

1.030

44.153

37.644

6.403

(3.633)

91.203

79.154

33.414

22.176

176.203

136.371

Voorzieningen (23)

1.000

1.000


1.262

–


7.270

–


9.532

1.000

Totaal eigen vermogen (22) Langlopende verplichtingen

Kortlopende schulden Te betalen vennootschapsbelasting

–

853

Handels- en overige schulden (25)

35.280

26.681

Totaal kortlopende schulden Totaal bedragen in duizenden euro’s tenzij anders vermeld

35.280

27.534

221.015

164.905

Jaarrekening 2005 Vennootschappelijke winsten verliesrekening 115 Toelichting op de vennootschappelijke balans

Vennootschappelijke winsten verliesrekening 2005

2004

Netto resultaat dochtermaatschappijen

43.135

22.412

Overige resultaten

(9.721)

(236)

Netto winst

33.414

22.176


Toelichting op de vennootschappelijke balans Algemeen De vennootschappelijke jaarrekening is opgesteld in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 BW, met gebruikmaking van artikel 362 paragraaf 8 hetgeen inhoudt dat dezelfde waarderingsgrondslagen zijn gebruikt als in de geconsolideerde jaarrekening. Dochtermaatschappijen zijn gewaardeerd tegen de netto vermogenswaarde. De conversie van buitenlandse valuta en de wijze van resultaatbepaling vinden op dezelfde wijze plaats als in de geconsolideerde jaarrekening.

Stelselwijziging Als gevolg van het hanteren van de optie van artikel 2: 362 lid 8 BW om dezelfde waarderingsgrondslagen te gebruiken als in de geconsolideerde jaarrekening, is de jaarrekening van ARCADIS NV opgesteld in overeenstemming met International Financial Reporting Standards (IFRS) en de interpretaties daarvan zoals aangenomen door de International Accounting Standards Board (IASB) en bekrachtigd door de Europese Unie. Door gebruik te maken van deze optie wordt aansluiting behouden tussen het geconsolideerde en het vennootschappelijke vermogen. De vennootschappelijke jaarrekening werd voorheen opgesteld in overeenstemming met de waarderingsgrondslagen zoals genoemd in Titel 9, Boek 2 BW. De verandering in de waarderingsgrondslagen is met terugwerkende kracht ingevoerd en dit leidt tot een verlaging van het eigen vermogen op 1 januari 2004 met € 11.575 en per 31 december 2004 met € 9.298. Het effect op het resultaat over 2004 was een stijging met € 2.037. De vergelijkende cijfers zijn op basis van de veranderde waarderingsgrondslagen aangepast. Voor meer gedetailleerde informatie over de wijzigingen als gevolg van de veranderde waarderingsgrondslagen verwijzen wij naar noot 15 bij de geconsolideerde jaarrekening.

Jaarrekening 2005 116 Toelichting op de vennootschappelijke balans

17_Immateriële vaste activa Goodwill Identificeerbare

Software

Totaal

16.053

immateriële activa Aankoopprijs Balans per 1 januari 2004

12.777

3.276


12.777

3.276

16.053


12.777

3.276

16.053

Investeringen

15.600

4.492

126

20.218

4.492

3.402

36.278

2.758

2.758

Koersverschillen Balans per 31 december 2005

7 28.384

7

Afschrijvingen en impairment Balans per 1 januari 2004 Afschrijvingen Balans per 31 december 2004

–


505

3.263

3.263

3.263

3.263

1.901

44

1.945

1.901

3.307

5.208

Goodwill Identificeerbare

Software

Totaal

Afschrijvingen Balans per 31 december 2005

505

–

immateriële activa Boekwaarde Per 1 januari 2004

12.777

–

518

13.295


12.777

–

13

12.790

Per 1 januari 2005

12.777

–

13

12.790


28.384

2.591

95

31.070


Jaarrekening 2005 Toelichting op de vennootschappelijke balans 117

18_Materiële vaste activa Aankoopprijs Balans per 1 januari 2004 Investeringen

Bedrijfsmiddelen 1.853 43


1.896


1.896

Investeringen

141

Desinvesteringen

(302)


1.735

Afschrijvingen en impairment Balans per 1 januari 2004 Afschrijvingen

1.326 208


1.534


1.534

Afschrijvingen

273

Desinvesteringen

(302)


1.505

Boekwaarde Per 1 januari 2004

527


362

Per 1 januari 2005

362


230

19_Investeringen in dochtermaatschappijen Balans per 1 januari

2005

2004

76.841

69.463

43.135

22.412

(309)

250

31.763

18

Veranderingen vanwege Aandeel in het resultaat (De)consolidaties Investeringen Goodwill Koersverschillen Ontvangen dividenden Overige Balans per 31 december bedragen in duizenden euro’s tenzij anders vermeld

(18.789) 9.795

(3.860)

(40.656)

(11.892)

6.723

450

31.662

7.378

108.503

76.841

Jaarrekening 2005 118 Toelichting op de vennootschappelijke balans

20_ Andere financiële vaste activa Balans per 1 januari

2005

2004

8.001

8.128

–

(127)

Veranderingen vanwege Desinvesteringen Leningen Balans per 31 december

1.129

–

1.129

(127)

9.130

8.001

21_Vorderingen 2005

2004

51.191

64.630

Belastingen en sociale premies

1.302

1.433

Overige vorderingen

7.392

50

59.885

66.113

Vorderingen op dochterondernemingen

22_Eigen vermogen Aandelen-

Agio-

Reserve

kapitaal

reserve

koers-

Algemene Onverdeelde reserve

winst

Totaal

verschillen Balans per 31 december 2003 Stelselwijziging (IFRS) Balans per 1 januari 2004

1.022

35.985

–

78.163

21.368

136.538

–

–

–

(11.575)

–

(11.575)

1.022

35.985

66.588

21.368

124.963

Koersverschillen

(3.633)


(3.633) 239

239

(3.633)

239

(3.394)

(3.633)

239

Netto winst

22.176

Totaal resultaat Uitbetaald dividend Toevoeging aan algemene reserve

11.721

Inkoop eigen aandelen ter dekking opties Uitgifte gewone aandelen

18.782

(9.647)

(9.647)

(11.721)

(158)

Uitoefenen opties

22.176

22.176

– (158)

704

704

8

1.659

1.667


1.030

37.644

(3.633)

79.154

22.176

136.371


1.030

37.644

(3.633)

79.154

22.176

136.371


60

Koersverschillen

60

10.036


10.036 3.487

3.487

10.036

3.487

13.523

10.036

3.487

Netto winst Totaal resultaat Uitbetaald dividend

33.414

33.414

33.414

46.937

(9.745)

(9.745)

Toevoeging aan algemene reserve

12.431

Inkoop eigen aandelen ter dekking opties

(6.562)

(6.562)

2.624

2.624

Uitoefenen opties Agio-storting

6.509


69

1.030

44.153

–

6.509

Overige veranderingen Balans per 31 december 2005

(12.431)

6.403

91.203

69

33.414

176.203

Jaarrekening 2005 Toelichting op de vennootschappelijke balans 119

23_Voorzieningen Overig Balans per 1 januari 2005

1.000


1.000

Deze voorziening is voor het relatief kleine deel van de medewerkers van de totale groep die recht hebben op jubileumuitkeringen.

24_Latente belastingvorderingen en -schulden Latente

Latente

belastingvorderingen

belastingverplichtingen

(315)

–

Toevoegingen

(1.960)

1.262

(698)


(2.275)

1.262

(1.013)


Totaal (315)

Veranderingen vanwege

25_Handels- en overige schulden Aflossingsverplichtingen van langlopende schulden Debetsaldi rekening-courant banken Leveranciers Te betalen aan dochtermaatschappijen

2005

2004

–

18.151

17.432

4.745

1.097

868

897

980

Te betalen pensioenpremies

9.510

–

Overige schulden en vooruitontvangen bedragen

6.344

1.937

35.280

26.681


De kredietfaciliteiten bedragen € 138 miljoen. Er zijn geen zekerheden gesteld.

Niet uit de balans blijkende verplichtingen De vennootschap is voor de vennootschapsbelasting het hoofd van de fiscale eenheid ARCADIS NV, en is daarom hoofdelijk aansprakelijk voor de verplichtingen van de fiscale eenheid als geheel.

Jaarrekening 2005 120 Toelichting op de vennootschappelijke winsten verliesrekening

Toelichting op de vennootschappelijke winsten verliesrekening Netto winst dochtermaatschappijen De netto winst van dochtermaatschappijen is het aandeel van ARCADIS NV in de resultaten van haar dochtermaatschappijen.

Bestuurders- en commissarissenbeloning In 2005 is voor een bedrag van € 1.167.000,- (2004: € 1.298.000,-) wegens bezoldiging, inclusief pensioenlasten, van (gewezen) bestuurders ten laste van de vennootschap gebracht. Als variabele beloning werden 17.000 voorwaardelijke aandelen en 40.000 voorwaardelijke opties toegekend. In de tabel hieronder worden de onderdelen van de totale vergoeding per lid van de huidige Raad van Bestuur gespecificeerd. Voor een toelichting op het remuneratiebeleid verwijzen wij naar het “Remuneratieverslag” in dit jaarverslag. Jaar

Salaris1)

Bonus2)

Pensioen

Voorwaardelijke

Voorwaardelijke

aandelen H.L.J. Noy C.M. Jaski


opties

Aantal

Bedrag3

Aantal

Bedrag3) 93

2005

339

175

79

10.000

113

25.000

2004

331

100

74

-

-

-

-

2005

254

130

30

7.000

79

15.000

56

2004

248

100

27

-

-

-

-

1)

Per 1 juli werd het salaris van de leden van de Raad van Bestuur met 5% verhoogd (2004: 0%).

2)

De bonus is gebaseerd op de behaalde resultaten over het jaar 2004.

3)

Dit bedrag wordt in 3 jaren (2005 tot en met 2007) ten laste van het resultaat van de vennootschap gebracht.

De Raad van Commissarissen bestaat momenteel uit zeven leden. De gezamenlijke vaste beloning exclusief reiskostenvergoeding over 2005 bedroeg € 216.000,- (2004: € 195.000,-) volgens onderstaande specificatie. Beloning

2005

2004*)

R.W.F. van Tets

50

38

T. M. Cohn

30

15

C.Espinosa de los Monteros

30

27

G.R. Nethercutt (vanaf 11 mei 2005)

13

–

J. Peelen

30

27

R.A. Webber

30

27

G. Ybema

33

29

*) Exclusief de leden die in mei 2004 aftraden.


Arnhem, 3 maart 2006 Raad van Bestuur H.L.J. Noy C.M. Jaski

Raad van Commissarissen R.W.F. van Tets T.M. Cohn C.Espinosa de los Monteros G.R. Nethercutt J. Peelen R.A. Webber G. Ybema

Jaarrekening 2005 Overige gegevens 121

Overige gegevens Winstbestemming Artikel 27 van de statuten bepaalt onder meer, dat jaarlijks door de Raad van Bestuur onder goedkeuring van de Raad van Commissarissen wordt vastgesteld welk deel van de winst wordt gereserveerd. Het daarna overblijvende deel van de winst staat ter beschikking van de Algemene Vergadering van Aandeelhouders. De Raad van Bestuur stelt met goedkeuring van de Raad van Commissarissen voor om van de winst van het boekjaar 2005 ten bedrage van € 33,4 mln een bedrag van € 20,0 mln te reserveren, en het daarna overblijvende deel ten bedrage van € 13,4 mln in de vorm van dividend ter beschikking van de Algemene Vergadering van Aandeelhouders te stellen, hetgeen neerkomt op een dividend van € 0,66 per aandeel.

R.W.F. van Tets, voorzitter S. Reed, vice voorzitter H.L.J. Noy, secretaris J.C. Boenecke T.M. Cohn M.A. Elbers C. Espinosa de los Monteros P.P.L. Guedon C.M. Jaski M. Paterno Joppert P. Miaso G.R. Nethercutt J. Peelen M. van Put E. van der Sluis M.P. Stuart R.A. Webber P.E. Yakimowich G. Ybema Een vacature

Prioriteitsaandelen De prioriteitsaandelen zijn uitgegeven in 1987 en zijn ondergebracht in de Stichting Prioriteit ARCADIS NV. Het bijzonder statutair recht vanuit de statuten van ARCADIS inzake de zeggenschap in de rechtspersoon heeft betrekking op: 1. Het uitgeven, inkopen en vervreemden van aandelen van de vennootschap; 2. Het wijzigen van de statuten; 3. Het ontbinden van de vennootschap, alsmede de aanvraag tot faillissement; 4. Het aangaan of verbreken van duurzame samenwerkingen van ingrijpende betekenis; 5. Het doen van investeringen (waaronder begrepen het nemen van deelnemingen) voor een bedrag gelijk aan tenminste 25% van het eigen vermogen. Het bestuur van de Stichting Prioriteit ARCADIS NV bestaat uit 20 leden: 7 leden van de Raad van Commissarissen van ARCADIS, 3 leden van de Raad van Bestuur van ARCADIS en 10 leden van het bestuur van de Stichting Bellevue (een stichting gevestigd in Arnhem, waarvan de bestuursleden worden benoemd door en uit de internationale groep van personeelsleden van ARCADIS). Het Bestuur van de Stichting Prioriteit ARCADIS NV bestaat per balansdatum uit de volgende personen:

De Raad van Bestuur van ARCADIS NV en het Bestuur van de Stichting Prioriteit ARCADIS NV zijn gezamenlijk van oordeel dat ten aanzien van de uitoefening van het stemrecht op de prioriteitsaandelen door de Stichting Prioriteit ARCADIS NV voldaan is aan de eisen die daaraan gesteld worden in bijlage X van het Fondsenreglement van Euronext Amsterdam N.V.

Cumulatieve Preferente Aandelen De Stichting Preferente Aandelen ARCADIS NV, gevestigd te Arnhem sinds 1995, heeft ten doel het behartigen van de belangen van ARCADIS NV en de met haar verbonden ondernemingen en alle daarbij betrokkenen. Sinds de statutenwijziging in 2004 bestaat het bestuur uit vier leden, die door de Raad van Bestuur zijn benoemd. Mede op voorstel van de Raad van Commissarissen is besloten dat er geen vijfde bestuurslid (te benoemen door en uit de Raad van Commissarissen) meer benoemd zal worden, aangezien de Raad van Commissarissen er aan hecht het bestuur van de stichting volledig onafhankelijk te laten zijn. Aan de Stichting is het recht verleend tot het nemen van maximaal zoveel preferente aandelen als het aantal gewone aandelen dat op het desbetreffende tijdstip is geplaatst. ARCADIS NV is het recht verleend eenzelfde aantal preferente aandelen bij de Stichting te plaatsen. Beide opties

Jaarrekening 2005 122 Overige gegevens

kunnen slechts worden uitgeoefend indien de belangen van ARCADIS NV, de met haar verbonden ondernemingen en alle daarbij betrokkenen dat vorderen. Het Bestuur van deze Stichting bestaat uit de volgende personen: J.A. Dekker (voorzitter) A.A. Anbeek van der Meijden (secretaris) E.M. Kneppers-Heijnert F.W. Mulder De Raad van Bestuur van ARCADIS NV en het Bestuur van de Stichting Preferente Aandelen ARCADIS NV zijn gezamenlijk van oordeel dat ten aanzien van de onafhankelijkheid van de bestuurders van de Stichting Preferente Aandelen ARCADIS NV voldaan is aan de eisen die daaraan gesteld worden in bijlage X van het Fondsenreglement van Euronext Amsterdam N.V.

Cumulatieve Financierings Preferente aandelen Sinds 2002 bevatten de statuten de mogelijkheid om cumulatieve financieringspreferente aandelen uit te geven. Er staan geen cumulatieve financieringspreferente aandelen uit.

Accountantsverklaring Opdracht Wij hebben de in dit verslag op pag. 82 tot 122 opgenomen jaarrekening 2005 van ARCADIS N.V. te Arnhem gecontroleerd. De jaarrekening bestaat uit de geconsolideerde en de enkelvoudige jaarrekening. De jaarrekening is opgesteld onder verantwoordelijkheid van de leiding van de onderneming. Het is onze verantwoordelijkheid een accountantsverklaring inzake de jaarrekening te verstrekken. Werkzaamheden Onze controle is verricht overeenkomstig in Nederland algemeen aanvaarde richtlijnen met betrekking tot controleopdrachten. Volgens deze richtlijnen dient onze controle zodanig te worden gepland en uitgevoerd, dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen onjuistheden van materieel belang bevat. Een controle omvat onder meer een onder-

zoek door middel van deelwaarnemingen van informatie ter onderbouwing van de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. Tevens omvat een controle een beoordeling van de grondslagen voor financiële verslaggeving die bij het opmaken van de jaarrekening zijn toegepast en van belangrijke schattingen die de leiding van de onderneming daarbij heeft gemaakt, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening. Wij zijn van mening dat onze controle een deugdelijke grondslag vormt voor ons oordeel. Oordeel met betrekking tot de geconsolideerde jaarrekening Wij zijn van oordeel dat de geconsolideerde jaarrekening een getrouw beeld geeft van de grootte en de samenstelling van het vermogen per 31 december 2005 en van het resultaat en de kasstromen over 2005 in overeenstemming met International Financial Reporting Standards zoals aanvaard binnen de Europese Unie en voldoet aan de wettelijke bepalingen inzake de jaarrekening zoals opgenomen in Titel 9 Boek 2 BW voorzover van toepassing. Tevens zijn wij nagegaan dat het jaarverslag voorzover wij dat kunnen beoordelen verenigbaar is met de geconsolideerde jaarrekening. Oordeel met betrekking tot de enkelvoudige jaarrekening Wij zijn van oordeel dat de enkelvoudige jaarrekening een getrouw beeld geeft van de grootte en de samenstelling van het vermogen per 31 december 2005 en van het resultaat over 2005 in overeenstemming met in Nederland aanvaarde grondslagen voor financiële verslaggeving en voldoet aan de wettelijke bepalingen inzake de enkelvoudige jaarrekening zoals opgenomen in Titel 9 Boek 2 BW. Tevens zijn wij nagegaan dat het jaarverslag voorzover wij dat kunnen beoordelen verenigbaar is met de enkelvoudige jaarrekening.

Arnhem, 3 maart 2006 KPMG Accountants N.V. H. Dekker RA / R.F.M. Stoffelen RA

Jaarrekening 2005 Overige financiële informatie 123

Overige financiële informatie Procentuele vergelijking geconsolideerde winsten verliesrekening

2005

2004

2003

Bedrijfsopbrengsten

142,4%

142,4%

141,2%

Materialen, diensten van derden en onderaanneming

(42,4%)

(42,4%)

(41,2%)


100,0%

100,0%

100,0%

Bedrijfskosten

(89,3%)

(91,9%)

(91,3%)

Afschrijvingen

(2,2%)

(2,5%)

(2,7%)


(0,8%)

(0,1%)

(0,2%)

Bedrijfsresultaat Financiële baten en lasten Resultaat voor belastingen

7,7%

5,6%

5,8%

(0,3%)

(0,5%)

(0,4%)

7,5%

5,1%

5,4%

(2,5%)

(1,6%)

(2,0%)

Resultaat van geconsolideerde deelnemingen na belastingen

5,0%

3,4%

3,4%


0,2%

0,4%

0,4%

Groepsresultaat na belastingen

5,2%

3,8%

3,8%

Netto winst (Aandeelhouders)

4,7%

3,5%

3,6%

Aandeel derden

0,5%

0,3%

0,2%


4,7%

3,8%

3,8%

Belastingen

Toe te rekenen aan:

net revenue = 100%

De financiële informatie van 2003 is niet aangepast voor de implementatie van de International Financial Reporting Standards (IFRS). Voor een verklaring van de belangrijkste verschillen tussen de Nederlandse GAAP (Generally Accepted Accounting Principles) en IFRS verwijzen we naar noot 15. Gegevens per kwartaal

2005

2004

4

1

2

3

4

235.764

308.850

207.304

223.405

221.064

249.008

692.249

1.001.099

207.304

430.709

651.773

900.781

23,3%

23,6%

30,9%

23,0%

24,8%

24,6%

27,6%

45,6%

69,1%

100,0%

23,0%

47,8%

72,4%

100,0%

1

2

3

Per kwartaal

223.109

233.376

Cumulatief

223.109

456.485

In procenten per kwartaal

22,3%

In procenten cumulatief

22,3%

Bedrijfsopbrengsten

Netto operationele winst Per kwartaal

5.876

7.373

7.501

12.616

5.039

5.645

5.124

7.962

Cumulatief

5.876

13.249

20.750

33.366

5.039

10.684

15.808

23.770

In procenten per kwartaal

17,6%

22,1%

22,5%

37,8%

21,2%

23,7%

21,6%

33,5%

In procenten cumulatief

17,6%

39,7%

62,2%

100,0%

21,2%

44,9%

66,5%

100,0%

Netto operationele winst per aandeel (in euro’s) Per kwartaal

0,29

0,36

0,37

0,63

0,25

0,28

0,25

0,40

Cumulatief

0,29

0,65

1,02

1,65

0,25

0,53

0,78

1,18

0,76

0,79

0,82

0,84

0,80

0,83

0,82

0,77

Gehanteerde omrekenkoers (in euro’s) US$ 1 =


Jaarrekening 2005 124 Tienjarenoverzicht

Tienjarenoverzicht Geconsolideerde balans

2005

2004

2003

2002

2001

2000

1999

1998

1997


127,9

55,4

41,4

12,7

7,6

7,1

6,4

4,9

1,1

1,0

56,0

43,6

44,9

41,2

37,8

40,6

46,3

44,5

49,1

44,0

12,4

9,6

6,4

10,5

10,4

7,7

7,9

18,0

Materiële vaste activa Investeringen in niet-geconsolideerde deelnemingen

1996

7,5

5,6

Andere financiële vaste activa

12,6

8,1

Latente belastingen

13,2

9,7

Totaal vaste activa

217,1

122,4

98,7

63,4

51,8

58,2

63,1

57,1

58,1

63,0

0,4

0,5

15,2

21,5

27,5

30,2

44,6

33,2

24,9

15,1

202,1

205,7

187,0

192,1

176,6

152,8

149,0

123,4

Voorraden Derivaten Vorderingen Te ontvangen vennootschapsbelasting Liquide middelen

1,7

–

353,0

271,3

4,0

–

73,9

48,2

31,3

53,2

43,7

18,3

12,0

10,0

13,4

14,7


433,0

320,0

248,6

280,4

258,2

240,6

233,2

196,0

187,3

153,2

Totaal activa

650,1

442,3

347,3

343,8

310,0

298,8

296,3

253,1

245,4

216,2

1,0

1,0

1,0

1,0

1,0

1,0

1,0

0,4

0,4

0,4

44,2

37,6

36,0

35,1

34,9

34,9

27,4

27,8

27,4

27,1

Herwaarderingsreserve onroerende zaken

–

–

–

–

–

0,1

0,1

0,4

1,3

1,1

Wettelijke reserves

–

–

–

–

–

–

–

–

–

0,2

6,4

(3,6)

–

–

–

–

–

–

–

–

91,2

79,2

99,5

98,6

97,8

79,2

71,9

58,7

52,1

43,5

Aandelenkapitaal Agio-storting

Koersverschillen Algemene reserve Netto winst Totaal eigen vermogen Belang derden

33,4

22,2

–

–

–

–

–

–

–

–

176,2

136,4

136,5

134,7

133,7

115,2

100,4

87,3

81,2

72,3

11,9

9,0

7,6

7,1

6,1

4,4

3,3

5,6

6,0

4,8

188,1

145,4

144,1

141,8

139,8

119,6

103,7

92,9

87,2

77,1

Voorzieningen

15,8

27,4

20,0

13,5

13,1

14,4

16,4

16,9

15,7

12,8

Latente belasting schulden

26,3

12,1


116,1

13,0

29,7

27,6

22,0

23,1

5,7

6,4

6,4

5,6


158,2

52,5

49,7

41,1

35,1

37,5

22,1

23,3

22,1

18,4

Verplichtingen aan opdrachtgevers

89,3

40,3

Te betalen vennootschapsbelasting

8,2

9,9

Handels- en overige schulden

206,4

194,3

153,5

160,9

135,1

141,7

170,5

136,9

136,1

120,7


303,8

244,5

153,5

160,9

135,1

141,7

170,5

136,9

136,1

120,7

Totaal vermogen en schulden

650,1

442,3

347,3

343,8

310,0

298,8

296,3

253,1

245,4

216,2 36%

Groepsvermogen

Groepsvermogen / totaal vermogen

29%

33%

41%

41%

45%

40%

35%

37%

36%

Interest dekkingsgetal

17

10

13

19

15

11

12

9

15

11

Verhouding rentedragende schulden/EBITDA

0,6

(0,1)

0,7

0,7

0,6

0,7

1,3

1,2

1,1

1,1

Acquisities

80,9

17,3

46,1

16,2

5,6

7,3

13,3

6,5

14,6

31,8

Investeringen

17,7

12,5

18,2

14,2

15,3

17,2

18,2

20,3

16,4

12,8

Afschrijvingen (netto)

15,2

15,7

16,1

15,9

15,4

17,9

16,2

13,8

13,5

11,4

Cash flow

39,4

22,6

38,6

40,8

40,6

38,7

33,7

27,5

33,1

23,3


66,8

44,8

59,1

45,8

49,7

49,7

23,9

24,6

21,3

23,5

Gemiddeld aantal personeelsleden Aantal uitgegeven aandelen (x 1000) Maximale toename uit conversie opties

bedragen in miljoenen euro’s tenzij anders vermeld

9.208

9.419

8.827

8.020

7.619

7.657

7.217

6.635

6.471

5.996

20.646

20.646

20.431

20.297

20.285

20.275

19.769

19.256

18.904

18.846

1.061

1.267

1.561

1.134

692

719

718

853

908

988

De financiële gegevens van 2003 en voorgaande jaren zijn niet aangepast aan de Internationale Financial Reporting Standards (IFRS). Voor een uitleg van de belangrijkste verschillen tussen Nederlandse Generally Accepted Accounting Principles (GAAP) en IFRS wordt verwezen naar toelichting 15.

Jaarrekening 2005 Tienjarenoverzicht 125

Geconsolideerde winsten verliesrekening

2005

2004

2003

2002

2001

2000

1999

1998

1997

1996

Netto omzet

999,7

894,4

848,5

817,1

806,2

798,2

656,4

571,1

567,4

483,7

Boekwinst bij verkoop deelnemingen

2,9

6,5

(1,5)

(0,1)

(7,8)

2,0

(8,8)

(22,0)

(0,9)

7,5

7,9

10,5

Bedrijfsopbrengsten

1.001,1

900,8

840,6

819,1

797,4

776,2

655,5

578,6

575,3

494,2

Materialen, diensten van derden en onderaanneming

(297,8)

(268,2)

(245,2)

(241,4)

(233,9)

(225,3)

(195,7)

(167,8)

(192,7)

(157,8)

703,3

632,5

595,4

577,8

563,5

550,9

459,8

410,8

382,6

336,4

Directe lonen, salarissen en overige personeelskosten

(484,5)

(448,7)

(428,8)

(413,4)

(404,4)

(397,4)

(329,1)

(288,0)

(260,6)

(229,8)

Overige bedrijfskosten

(143,2)

(132,3)

(114,5)

(105,5)

(104,8)

(100,4)

(86,7)

(81,8)

(82,2)

(73,3)

(15,2)

(15,7)

(16,1)

(15,9)

(15,4)

(17,9)

(16,2)

(13,8)

(13,5)

(11,4)

EBITA

60,4

35,9

36,0

42,9

38,9

35,2

27,8

27,2

26,2

21,9

Afschrijving goodwill en identificeerbare immateriele activa

(6,0)

(0,4)

(1,2)

(0,2)

(0,1)

–

–

–

–

–

Bedrijfsresultaat

54,4

35,5

34,9

42,7

38,8

35,2

27,8

27,2

26,2

21,9

Mutatie onderhanden werken


Afschrijvingen

Operationele marge

7,7%

5,6%

5,9%

7,4%

6,9%

6,4%

6,1%

6,6%

6,8%

6,5%


(1,8)

(3,5)

(2,8)

(2,2)

(2,7)

(3,3)

(2,3)

(2,9)

(1,7)

(1,9)

Operationeel resultaat voor belastingen

52,5

32,1

32,0

40,5

36,1

31,9

25,5

24,3

24,5

20,0

(17,3)

(10,4)

(11,7)

(14,4)

(12,5)

(11,2)

(8,5)

(7,8)

(7,9)

(6,4)

35,2

21,7

20,3

26,1

23,6

20,7

17,0

16,5

16,6

13,6

1,4

2,4

2,6

0,7

0,5

0,8

1,4

0,2

(0,8)

0,2

36,6

24,1

22,9

26,7

24,1

21,5

18,4

16,7

15,8

13,8

Belastingen Resultaat van geconsolideerde ondernemingen na belastingen Resultaat niet-geconsolideerde deelnemingen Groepsresultaat na belastingen Buitengewone resultaten na belastingen Groepsresultaat

–

–

–

–

2,0

–

–

(1,8)

5,0

(0,9)

36,6

24,1

22,9

26,7

26,1

21,5

18,4

14,9

20,8

12,9

33,4

22,2

21,4

24,7

25,1

20,7

17,6

13,7

19,6

11,9

3,2

1,9

1,5

2,1

1,0

0,8

0,8

1,2

1,2

1,0

33,4

23,8

22,5

24,9

23,2

20,7

17,6

15,5

14,6

12,7

Toe te rekenen aan: Netto Winst (Aandeelhouders) Aandeel derden Netto operationeel resultaat EBITA als % van de bruto toegevoegde waarde

8,6%

5,7%

6,0%

7,4%

6,9%

6,4%

6,0%

6,6%

6,8%

6,5%

Rentabiliteit op eigen vermogen

21,4%

16,3%

15,8%

18,4%

20,2%

19,2%

18,8%

16,3%

25,5%

15,5%

Rentabiliteit op totaal vermogen

9,9%

8,7%

10,0%

12,6%

12,0%

11,0%

9,8%

9,8%

10,2%

12,2%

13,4

9,9

9,8

9,7

8,9

7,9

6,5

5,8

5,3

4,7

Netto operationeel resultaat

1,65

1,18

1,13

1,23

1,14

1,04

0,90

0,81

0,77

0,68

Netto resultaat

1,65

1,10

1,07

1,23

1,24

1,04

0,90

0,72

1,04

0,64

Dividendvoorstel

0,66

0,48

0,48

0,48

0,44

0,39

0,33

0,30

0,28

0,25

Eigen vermogen

8,53

6,61

6,68

6,64

6,59

5,68

5,08

4,53

4,29

3,84

26,80

13,70

9,34

7,94

9,35

8,55

7,85

6,67

10,16

9,94

$ 31,600 $ 18,418 $ 11,800

$ 8,380

$ 8,390

$ 7,625

$ 6,825

Dividendvoorstel Gegevens per aandeel (in euro’s, tenzij anders vermeld)

Slotkoers Amsterdam Euronext Slotkoers NASDAQ

bedragen in miljoenen euro’s tenzij anders vermeld

De cijfers zijn ontleend aan de jaarrekeningen van de betreffende jaren.

$ 7,750 $ 10,688 $ 12,625

Jaarrekening 2005 126 Optie- en aandelenplannen

Optie- en aandelenplannen Ter stimulering van de realisatie van de ondernemingsdoelstellingen op lange termijn kent ARCADIS NV optie- en aandelenplannen en een aandelenparticipatieplan. Onderstaand een overzicht. ARCADIS NV 1994 en 1996 Incentive Plan Bij de fusie met Geraghty & Miller Inc. in 1993 heeft ARCADIS NV de bestaande personeelsoptieplannen overgenomen en in 1994 en 1996 uitgebreid. ARCADIS NV 2001 Long Term Incentive Share Option Plan In de Algemene Vergadering van Aandeelhouders van mei 2001 is het ARCADIS NV 2001 Long Term Incentive Share Option Plan geïntroduceerd. Dit plan voorziet in het beschikbaar stellen van maximaal 2.500.000 opties op aandelen ARCADIS, toe te kennen in de periode 2001-2006 aan sleutelfunctionarissen van ARCADIS NV en haar deelnemingen. Het aantal opties dat jaarlijks onder dit plan kan worden toegekend, wordt gerelateerd aan door de Raad van Commissarissen ieder jaar vooraf te bepalen criteria. Deze hebben betrekking op de stijging van de winst per aandeel over het voorgaande boekjaar. De opties hebben een voorwaardelijk karakter waarbij uitoefening eerst mogelijk is drie jaren na toekenning, mits de medewerker dan nog in dienst is. De looptijd van de opties is tien jaar, gerekend vanaf het moment van uitgifte. Toekenning van opties vindt normaliter jaarlijks plaats op de dag na de jaarlijkse Algemene Vergadering van Aandeelhouders, waarbij de uitoefenprijs gelijk gesteld wordt aan de slotkoers van het aandeel ARCADIS op Euronext Amsterdam op de dag van toekenning.

Onder dit plan waren in 2005 250.000 opties beschikbaar voor toekenning. Dit was gebaseerd op een stijging van de netto operationele winst per aandeel in 2004 van 9,2% (exclusief valuta-effect). Op 13 mei 2005 werden onder de condities van het 2001-plan 210.000 opties toegekend aan en geaccepteerd door 92 medewerkers wereldwijd tegen een uitoefenprijs van € 17,94. Aan de leden van de Raad van Bestuur werden op dezelfde datum in totaal 40.000 voorwaardelijke opties toegekend, onder de condities van het 2005-plan, tegen een uitoefenprijs van € 17,94.

Reglementering Deelnemers aan de ARCADIS optieplannen en de aandelenparticipatieplannen zijn gebonden aan het “ARCADIS N.V. Reglement 2005 inzake bezit van en transacties in effecten”, voor zover dit reglement op hen van toepassing is. In dat geval is het verboden effectentransacties in ARCADIS aandelen te verrichten in de zogenaamde gesloten perioden. Voor alle deelnemers geldt uiteraard dat zij niet mogen handelen als sprake is van voorwetenschap.

ARCADIS NV Medewerkers Aandelen Participatieplan Eind 2001 heeft ARCADIS NV tezamen met de Stichting Lovinklaan een Medewerkers Aandelen Participatieplan geïntroduceerd, waardoor medewerkers in de gelegenheid worden gesteld van de Stichting Lovinklaan aandelen ARCADIS te kopen waarop een (vooraf vastgestelde) korting wordt verleend. Het Medewerkers Aandelen Participatieplan is op dit moment van toepassing op medewerkers in Nederland, de Verenigde Staten, België, Duitsland en Frankrijk. De

Jaarrekening 2005 Optie- en aandelenplannen 127

verwachting is dat het plan medio 2006 in het Verenigd Koninkrijk wordt geïmplementeerd. De te verlenen kortingen zijn op grond van lokale weten regelgeving per land verschillend en variëren van 10% (Nederland), 15% (VS en Duitsland) tot 16,67% (België) en 17,5% (Frankrijk). De aandelen en de daarop te verlenen korting worden door de Stichting Lovinklaan ter beschikking gesteld. Het plan geeft daarom geen aanleiding tot inkoop van eigen aandelen of emissie van aandelen door ARCADIS NV. In 2005 werden door medewerkers 134.444 aandelen gekocht van de Stichting Lovinklaan. Stichting Lovinklaan is aandeelhouder in ARCADIS NV en had op 31 december 2005 een aandelenbelang van 21,3%.

Aandelen en opties van leden Raad van Bestuur en Raad van Commissarissen Aandelenbezit Raad van Bestuur De belangen in het aandelenkapitaal van ARCADIS NV van degenen die gedurende 2005 lid waren van de Raad van Bestuur van ARCADIS NV staan in de onderstaande tabel vermeld: 1 jan. 2005

31 dec. 2005

H.L.J. Noy

33.787

34.122

C.M. Jaski

1.436

1.719

H.L.J. Noy

–

10.000*

C.M. Jaski

–

7.000*

Aandelen ARCADIS NV

Voorwaardelijke aandelen ARCADIS NV

* Aantallen gebaseerd op toekenning van 100% van de referentie aantallen

Opties Raad van Bestuur Overzicht uitstaande opties leden van de Raad van Bestuur (per ultimo 2005) Optieplan

Verstrekt in

Verleende

uit jaar H.L.J. Noy

C.M. Jaski

2001

Uitoefenprijs

Uitgeoefende Nog uitstaande

opties

opties

Vervaldatum

opties

2001

30.000

€ 9,20

20.000

10.000

22-05-2011

2002

15.000

€ 10,79

–

15.000

15-05-2012

2003

17.500

€ 8,93

–

17.500

13-05-2013

2005

2005

25.000*

€ 17,94

–

25.000

10-05-2015

2001

2001

17.500

€ 9,20

17.500

0

22-05-2011

2002

10.000

€ 10,79

–

10.000

15-05-2012

2005

2003

14.000

€ 8,93

–

14.000

13-05-2013

2005

15.000*

€ 17,94

–

15.000

10-05-2015

* Aantallen gebaseerd op toekenning van 100% van de referentie aantallen

Aandelenbezit Raad van Commissarissen De belangen in het aandelenkapitaal van ARCADIS NV van degenen die gedurende 2005 lid waren van de Raad van Commissarissen staan in de onderstaande tabel vermeld: 1 jan. 2005

31 december 2005

Aandelen ARCADIS NV R.A. Webber

1.130 aandelen

1.130 aandelen

Opties Raad van Commissarissen De leden van de Raad van Commissarissen hebben geen opties ARCADIS

Jaarverslag 2005 128 Kantoren

Hoofdkantoor ARCADIS NV Nieuwe Stationsstraat 10 Postbus 33 6800 LE Arnhem Tel 026 3778911 Fax 026 3515235 Hoofdvestigingen België ARCADIS Gedas Clara Snellingsstraat 27 2100 Antwerpen-Deurne België Tel +32 3 3608300 Fax +32 3 3608301 Directie Ludo Smans Brazilië ARCADIS Logos Engenharia S.A. Rua Líbero Badaró, 377 - 6° andar CEP 01009-906, São Paulo Brazilië Tel +55 11 31173171 Fax +55 11 31177351 Directie Eng. Antonio João Oliveira Rocha Chili ARCADIS Geotécnica S.A. Av. Eliodoro Yáñez 1893 Providencia, Santiago Chili Tel +56 2 3816000 Fax +56 2 3816001 Directie Ing. Javier Hurtado Duitsland ARCADIS Deutschland GmbH Europaplatz 3 P.O. Box 100331 64203 Darmstadt Duitsland Tel +49 6151 3880 Fax +49 6151 388992 Directie Dipl.-Ing. Uli Behr Adam Mahr

Frankrijk ARCADIS ESG 18, rue Troyon 92316 Sèvres Cedex Frankrijk Tel +33 1 46237850 Fax +33 1 46237807 Directie Civ. Ing. Yann Leblais Civ. Ing. Jean-Claude Popelard Nederland ARCADIS Nederland BV Piet Mondriaanlaan 26 Postbus 220 3800 AE Amersfoort Nederland Tel 033 4771000 Fax 033 4772000 Directie Drs. Ing. Douwe Kras Ir. Kees Slingerland PRC BV Goudseweg 181 Postbus 1051 2410 CB Bodegraven Nederland Tel 0172 - 631414 Fax 0172 - 611902 Directie Ir. Leo van der Kemp Polen ARCADIS Polska ul. Tarnogajska 18 50-512 Wroclaw Polen Tel +48 71 7823030 Fax +48 71 7823010 Directie mgr Marek Adamek Tsjechië SG-Geotechnika ul. Geologická 988/4 152 00 Praha 5 - Barrandov Tsjechië Tel +420 234 654111 Fax +420 234 654112 Directie Alexandr Rozsypal

Verenigd Koninkrijk ARCADIS G&M International Ltd. Craven Court Willie Snaith Road Newmarket Suffolk CB8 7FA Verenigd Koninkrijk Tel +44 1638 674767 Fax +44 1638 668191 Directie Dr. Brian Crook AYH plc 10 Furnival Street Londen EC4A 1YH Verenigd Koninkrijk Tel +44 20 72161000 Fax +44 20 72161001 Directie Peter Vince Verenigde Staten ARCADIS G&M, Inc. 630 Plaza Drive Suite 200 Highlands Ranch CO 80126-2377 Verenigde Staten Tel +1 720 3443500 Fax +1 720 3443535 Directie Steve Blake PE, PG Blasland, Bouck & Lee, Inc. 6723 Towpath Road P.O. Box 66 Syracuse NY 13214-0066 Verenigde Staten Tel. +1 315 4469120 Fax +1 315 4490017 Directie Robert K. Goldman, PE Overige landen ARCADIS Euroconsult BV Beaulieustraat 22 Postbus 441 6800 AK Arnhem Nederland Tel 026 3577111 Fax 026 3577577 Directie Drs. Pieter van Stuijvenberg

Jaarverslag 2005 Geografische spreiding l Organisatiestructuur 129

Geografische spreiding B C

A

D

D

A_ Nederland Omzet € 288 miljoen Van geconsolideerde omzet 29% EBITA € 12,5 miljoen Van totaal EBITA 22%

C_Overige Europese landen Omzet € 267 miljoen Van geconsolideerde omzet 27% EBITA € 18,1 miljoen Van totaal EBITA 32%

B_Verenigde Staten Omzet € 349 miljoen Van geconsolideerde omzet 35% EBITA € 20,9 miljoen Van totaal EBITA 36%

D_Rest van de wereld Omzet € 97 miljoen Van geconsolideerde omzet 9% EBITA € 5,8 miljoen Van totaal EBITA 10%

Organisatiestructuur ARCADIS NV Nederland

Verenigde Staten


Rest van de wereld

ARCADIS

ARCADIS

België ARCADIS Gedas

ARCADIS Euroconsult

Duitsland ARCADIS

Brazilië ARCADIS Logos

Frankrijk ARCADIS FCI

Chili ARCADIS Geotécnica

PRC

Polen ARCADIS Polska Tsjechië SG-Geotechnika Verenigd Koninkrijk ARCADIS G&M International AYH

Jaarverslag 2005 130 Colofon

Publicatie: ARCADIS NV, april 2006 Ontwerp: Interbrand Zintzmeyer & Lux B.V., Amsterdam Lay-out: OCE Business Services, Arnhem Fotografie: Durvall Bacellar jr., ARCADIS, Brazilië Reinier Gerritsen, Amsterdam Michel Kievits, Breda Marco Montalbetti, Chili John Ripley, Verenigde Staten Bartek Szewczykowski, Polen Wim Verheugt, ARCADIS, Arnhem John Voermans, Arnhem Alex Xia, China Andreas Zierhut, Duitsland Artist impressions: Luc Williame, België CIIID, Nederland Arsenal FC/Miller Hare, Verenigd Koninkrijk Lithografie en druk: Lecturis, Eindhoven Oplage: 21.000 stuks Dit jaarverslag is gedrukt op: 150 grs Eurobulk

Jaarverslag 2005 Lijst van begrippen en afkortingen 131

Lijst van begrippen en afkortingen AAC_ARCADIS Audit Commissie, commissie samengesteld uit en door leden van de Raad van Commissarissen Accounting Manual_Handboek met boekhoudregels. Accounting Standards_Waarderingsgrondslagen Advanced Management Program_Internationaal trainingsprogramma voor ARCADIS managers Annual Report on Form 20-F_Jaarverslag voor Amerikaanse beursautoriteiten ARCADIS-brand_merknaam ARCADIS Assets_Activa Autonome groei_De ontwikkeling van de omzet en resultaatcijfers na aftrek van acquisities, desinvesteringen en valuta-effecten. Back-to-back_Contragarantie – vaak toegepast in DBFO-contracten Bedrijfsopbrengsten_Totaal van in rekening gebrachte activiteiten plus waardering lopende activiteiten conform het percentage-of-completion principe, plus boekwinsten van verkoop deelnemingen. Billability_Bezettingsgraad: bij ARCADIS: het aantal in rekening gebrachte uren, afgezet tegen het totale aantal beschikbare werkuren minus vakantie- en ziektedagen Bruto toegevoegde waarde_Bedrijfsopbrengsten verminderd met activiteiten die door derden worden uitgevoerd, c.q. materialen die door derden worden geleverd. Carbon credits_Emissierechten: sinds ratificering van het Kyoto-protocol moeten landen aan bepaalde eisen voldoen ten aanzien van de CO2 emissie. Door uitstoot te verminderen ontstaan de zogenaamde emissierechten. Hierin kan ook worden gehandeld. DBFO_Design Build Finance and Operate: projecten waarbij ARCADIS de totale verantwoordelijkheid al of niet met partners voor haar rekening neemt inclusief ontwerp, realisatie, financiering en exploitatie. Defined benefit_Vastgesteld voordeel: in relatie tot pensioenen, systeem waarbij de waarde van de

uitkering uit de pensioenvoorziening aan deelnemers vastligt. Defined contribution_Vastgestelde bijdrage: in relatie tot pensioenen, systeem waarbij de waarde van de bijdrage van de onderneming aan de pensioenvoorziening vastligt. Detailed Engineering_Detail ontwerpwerk. Double digit_Tweecijferig – 10% of meer. EBITA_Resultaatsaanduiding: Earnings Before Interest and Tax and Amortization: resultaat vóór aftrek van financieringskosten, belastingen en amortisatie van goodwill. Facility management_Bedrijfsactiviteit: Facilitair beheer: het verzorgen van gebouwen, terreinen en infrastructuur van locaties van opdrachtgevers, inclusief diensten als catering, beveiliging en de inkoop van voorzieningen zoals water en elektriciteit. Front-end consultancy services_Advieswerk in het voortraject van projecten General Business Principles_Gedragscode voor medewerkers van ARCADIS. Global accounts_Wereldwijde klanten. Goodwill_Goodwill is het bedrag dat bij acquisities betaald wordt boven de fair value van de geacquireerde onderneming. GRiP®_Guaranteed Remedation Program: vorm van milieudienstverlening waarbij ARCADIS de verantwoordelijkheid voor mogelijke risico’s in bodemsaneringsprojecten voor haar rekening neemt. IFRS_International Financial Reporting Standards Internationale waarderingsgrondslagen voor het opstellen van een jaarrekening. Impairment test_Waarderingstest: hiermee wordt bepaald of de netto contante waarde (op basis van toekomstige kasstromen) van gekochte assets overeenkomt met de huidige boekwaarde. Incentive plan_Stimuleringsplan – verband houdend met opties en aandelen. Interest coverage ratio_Balansratio – interest dekkingsgetal. Key staff_Sleutelfunctionarissen. Key staff assessment_Beoordeling van sleutelfunctionarissen.

Jaarverslag 2005 132 Lijst van begrippen en afkortingen

Letter of representation_Verklaring van volledigheid en betrouwbaarheid. Liabilities_Verplichtingen. Liquidity providers_Hier bedoeld in relatie tot het aandeel ARCADIS: Banken die bescherming bieden tegen variaties in de beweeglijkheid van de aandelenmarkt, fungeren als tegenpartij zodat transacties altijd mogelijk zijn en waardoor het transactievolume toeneemt. Long term incentive share option plan_Langetermijn aandelen/optie plan Managementletter_Verklaring van de accountant over de significante waarnemingen tijdens de controle van de boeken. Management charter_Directie-statuut. Multinational clients_Multinationale opdrachtgevers: klanten in de private sector met bedrijfsvestigingen in meerdere landen. Netto operationele winst_Netto winst vóór buitengewone baten en lasten en voor amortisatie van goodwill. One-firm-concept_Concept waarbij vanuit één filosofie wordt geopereerd over werkmaatschappijgrenzen heen. One-stop-shopping-concept_Bij ARCADIS: het bij één opdrachtgever wegzetten van zoveel mogelijk producten en diensten. Order intake_Orderontvangst: het aantal nieuwe opdrachten waarvoor een contract is afgesloten. Out-of-pocket_Externe kosten Outsourcing_Uitbesteding. Pay-out_Uitbetalingsratio – dividend als percentage van de totale netto operationele winst. Peer group_Groep van gelijken: groep van ondernemingen die in activiteit en omvang vergelijkbaar zijn met ARCADIS. Percentage of completion_Percentage van gereedheid: berekeningsmethode waarbij het percentage van het nog te completeren werk in een project aan de hand van de werkelijke kosten ten opzichte van de geprognotiseerde kosten wordt vastgesteld.

Proxy sollicitation_Aandeelhouders de mogelijkheid geven hun stem per volmacht uit te brengen. RECLAIM SM_Redevelopment, Closure, Asset and Industrial Management: vorm van dienstverlening waarbij ARCADIS de sanering en herontwikkeling van vervuilde bedrijfsterreinen voor haar rekening neemt. Recurring_Normaal – uit gecontinueerde activiteiten. Return on Capital Invested (ROCI)_Rendement op geïnvesteerd vermogen. SAFETEA_Safe, Accountable, Flexible and Efficient Transportation Equity Act: Amerikaanse conceptwetgeving voor investeringen in infrastructuur. Sarbanes-Oxley Act_Amerikaanse wetgeving geldend voor aan de Amerikaanse aandelenbeurzen genoteerde ondernemingen. SEC_Securities and Exchange Commission: beurstoezichthouder in de Verenigde Staten. Senior Management Committee_Commitee van managers bij ARCADIS bestaande uit de leden van de Raad van Bestuur, de Stafdirecteuren en de directievoorzitters van de belangrijkste dochterondernemingen. SOX 404_Sarbanes-Oxley Act, section 404 Stakeholders_Belanghebbenden bij de activiteiten van ARCADIS. Total Shareholder Return (TSR)_Totaalrendement voor aandeelhouders berekend als koerswinst plus dividendrendement. Transnational Growth Platform_Supranationaal groeispeerpunt. Urban Value Creation_Binnenstedelijke waardevermeerdering, door optimale inzet van grondposities. US Army Corps of Engineers_Amerikaans legeronderdeel gespecialiseerd in civieltechnische projecten. US GAAP_United States Generally Accepted Accounting Principles. Amerikaanse waarderingsgrondslagen voor het opstellen van een jaarrekening. Webcasting_Via het internet uitzenden van persconferenties en analistenbijeenkomsten.

ARCADIS NV_Jaarverslag 2005

Imagine the result

Imagine the result

Het Olympisch Stadion in Berlijn. Een geheel vernieuwde locatie. Precies de goede plek voor grote spelen. Dit jaar het kloppend hart van de Wereldkampioenschappen Voetbal. De finale. Een spannende wedstrijd in een meeslepende omgeving. Mogelijk gemaakt door ARCADIS, verantwoordelijk voor de engineering.

Jaarverslag 2005

www.arcadis-global.nl

L_Cover-NL-def.indd 1

30-03-2006 08:05:37

Jaarverslag Imagine the result

Recommend Documents