Jaarverslag energie in goede banen

Jaarverslag 2006

“We are a team of dedicated professionals, accountable for keeping the lights on, by serving our customers and the community in an efficient way”

Concept, redactie en eindredactie Elia, departement Communicatie Grafische vormgeving en drukbegeleiding Concerto

Verantwoordelijke uitgever Jacques Vandermeiren Zetel van de vennootschap Elia Keizerslaan 20 B-1000 Brussel Tel: +32 2 546 70 11 Fax: +32 2 546 70 10

Jaarverslag 2006

Foto’s: Elia behalve Foto’s cover, pag. 8, 14, 20, 26, 30, 36 : Guy Van Hooveld Horns Rev pag. 17 : Elsam A/S Windmolens pag. 39 : belpress

website: www.elia.be e-mail: [email protected]

energie in goede banen

Contactpersonen Lise Mulpas, tel: +32 2 546 73 75 Erik De Leye, tel: +32 2 546 72 11

Ce document est également disponible en français This document is also available in English April 2007


Jaarverslag 2006




Jaarverslag 2006







Hoogspanningsnetten - België

CBR

GEERTRUIDENBERG

BERNEAU

LIXHE

13

M eu euse se

Visé (SNCB)

EINDHOVEN

BORSSELE

FN Vottem Ravels

Herstal )

38 0

+

Fooz Alleur

BASF Rijkevorsel

BEERSE

Saives

ZEEBRUGGE

2

DOEL

HERDERSBRUG

BLAUWE TOREN

Ans

MALLE 7e HAVENDOK

DODEWAARD

S -Niklaas

HEZE SCHELLE -DORP

ZEDELGEM KOKSIJDE

Elia, de beheerder van het Belgische net voor de transmissie van elektriciteit, staat in voor de transmissie van elektriciteit van de producenten naar de distributienetbeheerders en industriële grootverbruikers. Elia’s net is een belangrijke schakel tussen de Zuiden de Noord-Europese elektriciteitsmarkten, en ook tussen de Belgische producenten en verbruikers. De onderneming beschikt over een wettelijk monopolie, dat in 2002 door de federale regering in de vorm van een verlengbare licentie van 20 jaar voor het net op 380 tot 150kV is toegekend. De drie gewesten hebben Elia ook een licentie toegekend voor de netten op 70 tot 30kV op hun territorium.

AALTER

SADACEM

LANGERBRUGGE

Temse

KENNEDYLAAN

ZOMERGEM BEERST DRONGEN

Bornem

BUGGENHOUT

LEEST

ST-BAAFS-VIJVE OOSTROZEBEKE

PEKKE

2

HEULE Kortrijk - NMBS WEVELGEM

MENEN WEST

nd

er

WILSELE

HARENHEIDE Gasthuisberg

Leuven (NMBS)

NINOVE

Appelterre

DROGENBOS

Pellenberg

BUIZINGEN

WOLUWE-S T -L. S T-L. WOLUWE

TIENEN

BRUSTEM

S -Truiden

re nd De

Es

VIEUX GENAPPE

ca

SNCB Baulers

ut

CHIEVRES

Ivoz AWIRS CroixChabot

CHAMP-DECOURRIERE

FELUY

COGNELEE CHAMPION S t-Servais

LA CROYERE V/HAINE

GOUY

BASCOUP

BAUDOUR

TRIVIERES

QUAREGNON

Elouges

2 BASF

Sambre

150

MONCEAU

380+

d’Heure

Gerpinnes

Eau

150 +

SOLVAY THUILLIES

36

KETENISSE

Warnant

Yvoir (SNCB)

Dividend per aandeel

1,28

1,27

3 444,0

3 443,1

(2)

3 443,5

3 371,0

KALLO

SCHELDELAAN

C. ZWIJNDRECHT

Aantal personeelsleden (31/12)

1 227

1 221

Geografische lengte net in kilometer (31/12)

8 367

8 344

MHO

Sankt-Vith [Saint-Vith]

rth e

Cierreux

sse

380 kV 220-150 kV

70 kV

Herbaimont

70 kV

WATERLOPEN Rivieren en kanalen

Pondrôme VIREUX

Meuse

Herbaimont

Les Forges Baileux

Fourmies

Hatrival

Ou r

NIEDERSTEDEM BAULER

Recogne

REVIN

Kontich

MAZURES

LINT

(1) EBITDA = Bedrijfsopbrengsten - kosten voor goederen en diensten - personeelskosten - voorzieningen - waardeverminderingen (2) Berekend volgens de Belgische boekhoudkundige regels (Belgian GAAP)

MERCATOR MOLENBEEK

Forrières (SNCB)

Couvin

LIER

7

in ontwerp

380 kV 220-150 kV

Rivières et canaux

OELEGEM

MORTSEL

Aartselaar

STATIONS bestaande

MONT-LEZ-HOUFFALIZE

VILLEROUX

SCHELLE DORP

pompcentrale

Charneux

On

Romedenne

VIANDEN S.E.O.

SCHELLE

waterkrachtcentrale

COURS D’EAU

WALGOED

Temse

kerncentrale

centrale nucléaire centrale hydraulique centrale de pompage

Buissonville

WOMMELGEM

Momignies

Wilrijk

CENTRALES thermische centrale

Stephanshof

Trois-Ponts

Hoboken

MERCATOR

parallele kabels

CENTRALES

MARCOURT

NEUVILLE

Berchem (NMBS)

2

St-Niklaas

3 x 220 1 x 380 + 2 x 150(2 x 380 + 2 x 150)

CHOOZ

ZURENBORG

3

2

centrale thermique

Hogne (SNCB) Marche-enFamenne

Le

Tabakvest

ST-PAUWELS

3 x 150 + 1 x 70(4 x 150)

70 kV

2

en projet

Dinant

2

Moonstr.

HEIMOLEN

Bronrome blè

Soy Ou

2

PETROL

150+70

Gemiddelde RAB

Bütgenbach [Butgenbach]

Amel [Amblève]

Ciney

Renlies PLATE-TAILLE

Hovenierstr.

BURCHT

3 x 150(4 x 150)

150 kV

câbles en parallèle

SNCB

DAMPLEIN Belliardstr.

Oeverr

1 x 220 + 2 x 70

ONDERGRONDSE KABELS

existants

MERKSEM

ZWIJNDRECHT BEVEREN

1 x 70(4 x 150)

che

Dorinne

Hastière

2

Waarde gereguleerde activa (RAB) (2)

War

COO

JAMIOLLE

Solre S -Géry

9

13 14 15 16 17 18

FLEBOUR

Monceau-en-Ardennes

Sûre

Respelt

WAARLOOS

LONNY

BUISSERET

PETROCHIM

70

CHAMP-DECOURRIERE

FELUY

(15

LUMES

Gembloux

Sombreffe

2

Orgeo

ois m Se

MARCHE-LEZ-ECAUSSINNES

Fays-les-Veneurs

0)

Chassart

12

Neufchâteau

Longlier (SNCB)

Vierre

VESLE Marbais (SNCB)

Seneffe

ROOST

Liberchies

TRIER Marbehan (SNCB)

Vierre

COURCELLES

BAUDOUR

150 + 30 30(150)

AIR LIQUIDE

150

150 + 70

GHLIN

+7

0

BOEL FOUR

VILLE/HAINE

16

BOEL LL

Mons 70

JEMAPPES

15

0+

70

La Louvière

GOSSELIES

70(150)

70

(1

50

Heppignies (30) sud

)

70+ 30(1

AUVELAIS

50)

Jumet Ju

50 (1 70

150 + 70 70

70(150

(1 50 )

Ciply

0

+

JEMEPPESOLVAY

E TERGNEE

AMERCŒUR

HEISDORF

70

BERTRANGE 70(150)

380 + 150

Pâturages

15

FLEURUS

70(150)

Boussu u

Bonnert

Arlon

BASCOUP

TRIVIERES

Piéton (SNCB)

Elougess

HEINSCH

SNCB

GOUY

)

15

0+

150 + 70

Villers-s/Semois

Chiny

Keumiée LA CROYERE

BOEL TCC BOEL HF

OBOURG QUAREGNO QUAREGNON EGNO

sell e

Maisières TERTRE

ST-AMAND

Mo

1,60

3 x 150

bbrere Sa S amm

Gilly

PERONNES

CS MARCINELLE ARCINELLE

)

DAMPREMY MPREMY Y CARAL FOC

HARMIGNIES

2

F. DE FER R BLANCHISSERIE LANCHISSERIE Charleroi

LA PRAYE A AYE FOUR FO FOU

LATOUR

FARCIENNES

Marchienne

AUBANGE

St -MARD ESCH-SUR -ALZETTE

MONT ST.MARTIN

0 Fosses-la-Ville

BINCHE

Schaal

ROUVROY

LA A PRAYE P PRAY

Fontaine l’Evêque

1 : 1 000 000

Echelle

PONT-de-LOUP

10

20

30 km

HERSERANGE

MOULAINE

MONTIGNIES

Differd. Arbed OXYLUX Belv. Arbed

BELVAL

ett e

76,5

1,58

Beaumont t

4 x 70

Situation au

Alz

75,9

Nettowinst per aandeel

Bevercé

BRUME

ACHENE

Clermont

2

Nettowinst

Heid-deGoreux

Miécret

Hanzinelle

NOORDERDOKKEN (NMBS)

FINA

2 x 150(2 x 380 + 2 x 150)

1 x 150 + 1 x 70(2 x 150 + 1 x 70)

Spa

Bomal

Florée

36

295,9

150 +

292,5

3 x 70 2 x 150(4 x 150)

70 kV

Sart-Bernard (SNCB)

Sommière EKEREN

3 x 380(4 x 380)

10 11 12

2 x 150 + 2 x 70(4 x 150)

ve

Thy-le-Château

LILLO

7e HAVENDOK

1 x 150 + 2 x 70(3 x 150)

POSTES

SNCB

MASTAING

OORDEREN

4 x 150

CABLES SOUTERRAINS

Turon

Comblain

BAYER

EBITDA

ep pe

Lobbes

1: 500 000

DOELL

(1)

Gil

7 8 9

2 x 150 + 1 x 70(3 x 150)

1 x 150 + 3 x 70(4 x 150)

H te SARTE

Am

Bois-deVillers

uitbatingsspanning lager dan de constructiespanning

Samenstellingtabel van de lijnen met meer dan 2 draadstellen:

RIMIERE

Wierde

MONTIGNIES

3 4 5 6

Gileppe

Grands-Malades

FARCIENNES BINCHE

TIHANGE

1 2

Stembert re sd Ve

Pepinster

CLERMONT

JEMEPPESOLVAY

TERGNEE

LA PRAYE DAMPREMY FOUR

Pâturages

Soiron

lijn met 2 draadstellen van verschillende spanningen

70(150)

Tableau des compositions des lignes à plus de 2 ternes:

PT -RECHAIN

ROMSEE

LA TROQUE

2de draadstel in aanbouw of in ontwerp

150 + 70

EUPEN

2

Namur

FLEURUS AMERCŒUR

PERONNES

Ciply HARMIGNIES

AUVELAIS

(met referentienummer in de samenstellingstabel) in aanbouw of in ontwerp

lignes à 2 ternes de tensions différentes

Vesdre

LE VAL

SNCB

GOSSELIES

>2 4

150 kV

Andenne

Marche-les-Dames

1 2

tension d’exploitation inférieure à la tension de construction

Les Plenesses

Statte GRAMME (SNCB)

SEILLES

ST-AMAND

COURCELLES OBOURG

GHLIN

Wanze

Waret

2 2

2e terne en construction ou en projet

GARNSTOCK

Leuze

Gembloux

2

PETROCHIM

Kerncijfers

714,2

Aische-en-Refail

MARCHE-LEZECAUSSINNES

Lens

CHEVALET

711,5

LE CHENOI

NIVELLES

Soignies

TERTRE

Bedrijfsopbrengsten

le

Sauvenière

AIR LIQ.

20052004

Dy

Battice

Monsin

CORBAIS SERAING

Ronquières

Quevaucamps

2006

Glatigny

Court-St-Et.

1

1 2

en construction ou en projet

HenriChapelle

Welkenraedt (SNCB)

Fooz BRESSOUX JUPILLE

SNCB

AVELIN

Geconsolideerde resultaten IFRS (in € miljoen, resultaten per aandeel in €)

Saives

Hannut

BAISY-THY

Braine-le-C.

Montzen (SNCB)

CHERTAL

Ottignies (SNCB)

BRAINE-L’ALLEUD

uitgerust

1

1

2 2

(avec numéro de référence dans le tableau des compositions)

AVERNAS

Jodoigne

voorzien

installés

LIXHE BERNEAU

ST-GENESIUS-RODE [RHODE-ST-GENÈSE]

CLABECQ

Ath (SNCB)

Harchies

70 kV Aantal draadstellen

>2

Tongeren

NMBS Landen

WATERLOO

GAURAIN Carrière du Milieu

150 kV

1 HERDEREN Borgloon

t

Meslin

ANTOING

ZANDVLIET

aa s

prévus

2

2 1

220 kV

Nombre de ternes

Dij

OISQUERCQ

LIGNE

WATTINES

380 kV

220 kV 150 kV

le

Tournai

SNCB

Uitbatingsspanning

380 kV

70 kV

Ceroux

MARQUAIN

Tension d’exploitation

Lanaken

Bilzen

BOVENGRONDSE LIJNEN

LIGNES AERIENNES

ZUTENDAAL

Alken

IXELLES ELSENE

Enghien (SNCB) [Edingen (NMBS)] Hoves

WARANDE

Maasmechelen

2

GODSHEIDE KNP

LABORELEC

MEKINGEN

Deux-Acren

THIEULAIN

GENKLANGERLO

Kersbeek

Herfelingen

Ronse [Renaix]

DOTTIGNIES [DOTTENIJS]

WIERTZ DHANIS

FOREST VORST

RUIEN Geraardsbergen

HELIPORT

Q. DEMETS K. ZUID/MIDI

EIZERINGEN

ZWEVEGEM

Blandain

Anthisnes

Heverlee

OUDENAARDE

MOUSCRON [MOESKROEN]

Kessel-lo

2

ST-Denijs - Boekel DILBEEK

MOEN AVELGEM

(NMBS) ZAVENTEM

Rivage (SNCB)

MARCHIN

STALEN

1 : 500 000

Poulseur

Abée-Scry

SIKEL

Hasselt

HOENDERVELD

SCHAARBEEK

HARELBEKE KUURNE Bekaert 2 K.Oost

Bas-Warneton [Neerwaasten]

MOLENBEEK

BRUEGEL

Halen

WIJGMAAL

2

GRIMBERGEN 3 KOBBEGEM MACHELEN RELEGEM

Essene Denderleeuw (NMBS)

Zottegem

DESSELGEM

IEPER

ZONHOVEN

Paalsteenstr.

VERBRANDE BRUG

Welle

WORTEGEM

Lummen

DIEST

WESPELAAR

TERLINDEN

AALST

Gavere

IZEGEM IEPER NOORD

Demer

MERCHTEM

AALST NOORD Amylum

Hte SARTE

EISDEN

2

De tarieven voor het gebruik van het transmissienet voor elektriciteit worden goedgekeurd door de federale toezichthouder, de Commissie voor de Regulering van de Elektriciteit en het Gas (CREG). In de tarieven is een gereguleerde billijke vergoeding voor de aandeelhouders van Elia inbegrepen. Deze vergoedt het kapitaal dat is geïnvesteerd in het net en wordt berekend op de waarde van de gereguleerde activa (Regulated Asset Base). De waarde van de gereguleerde activa wordt elk jaar aangepast, rekening houdend met de investeringen, de afschrijvingen en de veranderingen in de behoeften aan het bedrijfskapitaal.

Bekaert

eld e

DEINZE

MUIZELAAR

e the rth Ou O ur

GRAMME

HOUTHALEN

Dorenberg

RUMBEKE WESTROZEBEKE

TESSENDERLO

Aarschot

Sch

TIELT

Noordschote

RIMIERE

Opglabbeek

KRUISBAAN

NMBS

Esneux

TIHANGE

BERINGEN

HERCULES Dowchemical TIP

Nete

Muizen

De

r IJze

AmpsinNeuville

OBERZIER

MECHELEN

MALDEREN Tisselt

Leie

BEVEREN

Langveld Grote

PUTTE

PITTEM STADEN

Maaseik ESSOCHEM

SIDAL Duffel

Baasrode

ST-GILLISDENDERMONDE

FLORA

Ves V esdre dre

50) 70 (1

CLERMONT

MEERHOUT HEIST/BERG

Willebroek

Sart-Tilma Sart-Tilman

Ehein Hermalle s/Huy

VAN EYCK

AMOCO

Ru pe l

ZELE

NIEUWEVAART HAM

Croix-Chabot

MAASBRACHT

Gerdingen

Hechtel

Geel/Oevel

LINT

Hamme

Lokeren

RINGVAART

LE VAL Flémalle

Ramet

REPPEL

LIER

tteaux Magotteaux

AWIRS

Herenthout

MERCATOR

WALGOED

HEIMOLEN

RODENHUIZE

IvozRamet

VIEILLE MONTAGNE

Meuse

Profiel

ROMSEE

Chenée

LA TROQUE

(I.E.) BALEN

Olen

Herentals Nijlen

MORTSEL

Ougrée Sclessin

Profondval

MOL

MASSENHOVEN

PETROL t

Grivegnée Angleur

Tilleur SERAING Jemepp Jemeppe

S t-Huibrechts-Lille

OVERPELT

POEDERLEE

2

ZURENBORG WOMMELGEM

BURCHT

SIDMAR

JUPILLE

22

ZWIJNDRECHT ST -PAUWELS

EEKLO

OELEGEM

DAMPLEIN

EEKLO NOORD

MHO

LOMMEL

M

BEVEREN

MERKSEM

E BELLAIRE

Pouplin

Montegnée

2 SCHELDELAAN

KALLO

BRUGGE

Glain

Hollogne

S t-JOB


FINA

KETENISSE

SLIJKENS

FN

BRESSOUX

EKEREN BAYER

3

CHERATTE

Vottem

Monsin

Voroux (SNCB)

Turnhout

SOLVAY LILLO

CHERTAL

15 0

Kalmthout

ZANDVLIET

150 + 70

KREEKRAK

SCHIFFLANGE

stand op

1-1-2007

Schif.

MONCEAU U MALFALISE

1: 500 000 LANDRES

VIGY

Institut Géographique National

Bure

Nationaal Geografisch Instituut

ELIA - JAARVERSLAG 2006 [1]

Inhoud Voorwoord voorzitter raad van bestuur*

................................................................................... 2

Voorwoord voorzitter directiecomité ............................................................................................. 3 Belangrijke gebeurtenissen* ................................................................................................................ 4 Belangrijke gebeurtenissen na balansdatum* Vooruitzichten

........................................................................ 6

............................................................................................................................................... 7

Betrouwbaar Verbruik

.................................................................................................................. 10

In- en uitvoer

...................................................................................................... 10

Beschikbare grenscapaciteit Veilingen grenscapaciteit

..................................................................... 11

........................................................................... 12

Evenwicht ................................................................................................................ 12 Bevoorradingszekerheid

............................................................................. 13

Vooruitziend Belpex

....................................................................................................................... 16

Marktkoppeling .................................................................................................. 16 Onderzoek & Ontwikkeling*..................................................................... 17 Ontwikkelingsplannen* ................................................................................ 17 Geplande investeringen* ............................................................................. 18

Professioneel Engineering ........................................................................................................... 22 Indienstnemingen ............................................................................................. 22 Onderhoud............................................................................................................. 24 Personeel ................................................................................................................. 24 Kennisbeheer........................................................................................................ 25

Efficiënt Tarieven .................................................................................................................... 28 Aankooppolitiek ................................................................................................ 28 Klanten ..................................................................................................................... 28

Transparant Informatieverstrekking .................................................................................. 32 Bedrijfsbezoeken ............................................................................................... 32 Infocenter ............................................................................................................... 32 Sponsoring ............................................................................................................. 33

Zorgzaam Milieu ......................................................................................................................... 38 Veiligheid ................................................................................................................ 40 Informatie voor de aandeelhouders ............................................................................................. 41 Bestuur van de onderneming* ......................................................................................................... 44 Geconsolideerde jaarrekening IFRS ............................................................................................... 50 Toelichting....................................................................................................................................................... 54 Risico’s*.............................................................................................................................................................. 80 Regelgeving en tarieven*..................................................................................................................... 82 Verslag college commissarissen ........................................................................................................ 86 Verkorte jaarrekening Elia System Operator nv ................................................................... 88

* Deze hoofdstukken vormen het jaarverslag cfr. artikel 119 Wetboek van vennootschappen

[2] ELIA - JAARVERSLAG 2006

Voorwoord voorzitter raad van bestuur Tijdens het afgelopen jaar hebben Elia’s inspanningen in de verbetering van de werking van de groothandelsmarkt voor elektriciteit duidelijk grote vruchten afgeworpen met de simultane start van de handel in elektriciteit te leveren tijdens de volgende dag op de Belgische elektriciteitsbeurs Belpex en de marktkoppeling van Belpex, APX en Powernext. De gunstige resultaten voor de Belgische verbruikers van dit initiatief mogen ons echter niet doen vergeten dat de reeds uitgevoerde investeringen in de transmissiecapaciteit op de grens met de buurlanden en ook in België de basis voor dit succes hebben gelegd. België ligt centraal in West-Europa en kan zijn ligging als een belangrijke troef uitspelen. Dit wordt mogelijk door het Elia-net uit te bouwen tot een draaischijf van de West-Europese elektriciteitsmarkt. Zo’n investeringsprogramma in de aanleg van nieuwe interconnecties met buurlanden en de versterking van de interconnecties met onze Zuider- en Noorderburen is zonder meer gunstig voor de Belgische markt, want het grotere aanbod dat hierdoor op de Belgische markt kan worden aangeboden zorgt immers voor betere prijzen op de groothandelsmarkt voor elektriciteit en opent mogelijkheden voor Belgische producenten om hun portfolio van productieeenheden te optimaliseren. De € 13 miljoen die Elia heeft geïnvesteerd in de capaciteitsverdubbeling van de koppellijn Avelgem – Avelin naar Frankrijk was reeds na enkele maanden terugverdiend door de Belgische netgebruikers dankzij de daling van de groothandelsprijzen voor elektriciteit in België. Investeringen in de nieuwe infrastructuur geeft België ook een uitgelezen mogelijkheid zijn knowhow en kennis op dit gebied te valoriseren in het buitenland. Bovendien is een performant hoogspanningsnet zonder twijfel een troef voor de industrie, de diensten en de gezinnen en dus ook voor de welvaart van ieder van ons. Om dit mogelijk te maken moeten er twee voorwaarden worden vervuld. De eerste is de creatie van een stabiel wettelijk kader met een naar internationale maatstaven correcte vergoeding op de investeringen en de tweede is een versoepeling van de loodzware vergunningsprocedures, zodat het mogelijk wordt nieuwe verbindingen binnen een redelijke termijn aan te kunnen leggen. Met de huidige 10 tot 15 jaar die de bouw van nieuwe lijnen vergen, loopt heel de samenleving immers hopeloos achter de feiten aan. En mist ze ook kansen op de creatie van welvaart.

Ronnie Belmans Voorzitter van de raad van bestuur


Voorwoord van de voorzitter van het directiecomité Het belangrijke investerings- en onderhoudsprogramma voorzien voor 2006 werd volledig uitgevoerd dankzij de inzet van alle personeelsleden van de Elia groep evenals van haar leveranciers. Deze werken hebben tot doel, jaar na jaar, een optimaal netwerk, op technisch en economisch vlak, ter beschikking te stellen, rekening houdend met de evolutie van de behoeften van onze klanten en van de gemeenschap. Een netwerk moet permanent aangepast en verbeterd worden om onder meer de toename van de import en het verbruik in België op te vangen, het net up-to-date te brengen met de veranderende lokalisaties van de productie-eenheden, zoals bijvoorbeeld voor de toekomstige grote windparken in zee of de sluiting van de kerncentrales. Deze inspanningen zijn vereist om ervoor te zorgen dat de dagelijkse exploitatie van het hoogspanningsnet een hoge kwaliteit van elektriciteitsbevoorrading in België op korte en lange termijn blijft halen. Bijkomende inspanningen worden ook geëist door onze grote industriële klanten om in de kortste tijd nieuwe aansluitingen tussen het net en hun vestigingen in dienst te nemen. Dit is voor Elia een manier om de Belgische industrie te helpen met de toenemende concurrentie op wereldniveau. Naast de activiteiten van exploitatie, onderhoud en ontwikkeling van het net, te beschouwen als het beheer van de“hardware”, heeft de Elia groep belangrijke inspanningen geleverd voor een betere werking van de groothandelsmarkt. De ontwikkeling van de handel en de concurrentie in de elektriciteitsmarkt is immers alleen maar mogelijk indien er een goed uitgebouwde en efficiënt beheerde infrastructuur bestaat. In 2006 heeft Elia de werking van de groothandelsmarkt voor elektriciteit in België opnieuw duidelijk merkbaar kunnen verbeteren met een hele reeks initiatieven. De twee meest in het oog springende zijn, de gelijktijdige start van de handel op de Belgische elektriciteitsbeurs Belpex – beurs in elektriciteit, te leveren tijdens de volgende dag - en de marktkoppeling van Belpex met de Nederlandse energiebeurs APX en de Franse energiebeurs Powernext. Deze geslaagde internationale samenwerking wordt terecht door de Europese Commissie als een voorbeeld voor heel Europa gezien. Het is dankzij de, eind 2005, in dienst genomen versterking van de interconnectiecapaciteit aan de grens met Frankrijk, waardoor de transmissiecapaciteit aan de grens met Nederland eveneens toenam, dat de marktkoppeling met deze twee landen zo goed kan functioneren. Dit resulteert in een convergentie tussen de prijzen in die drie landen ten voordele van alle Belgische consumenten. Daarbij, komen misschien wat minder opvallende, maar daarom niet minder belangrijke verbeteringen, zoals de invoering begin 2006 van nieuwe en marktconforme regels voor de toewijzing van transmissiecapaciteit op de Zuidgrens. De transmissiecapaciteit aan de Zuidgrens wordt geveild met een systeem dat de capaciteit verdeelt over de marktpartijen die er het grootste economische nut uit kunnen halen. De capaciteitsveiling is er dus niet op gericht de opbrengsten te maximaliseren, zoals bij een gewone veiling, maar wel de capaciteit economisch verantwoord te verdelen. Alle verbruikers in België hebben voordeel bij de veilingen en dit om twee redenen. De opbrengsten van de veiling worden enerzijds volledig in mindering gebracht van de transmissietarieven en anderzijds zorgt de veiling ervoor dat de grenscapaciteit beter benut kan worden, waardoor het aanbod op de Belgische markt groter wordt met lagere prijzen op de groothandelsmarkt voor elektriciteit tot gevolg.


Elia heeft ook de informatieverstrekking op het niveau gebracht dat past bij de ontwikkelingen van de elektriciteitsmarkt. De volledig vernieuwde en meer overzichtelijke website kwam midden januari 2006 online. Een bijzondere inspanning, in samenwerking met de federatie van de Belgische elektriciteits- en gasbedrijven Febeg, werd daarbij geleverd om ook de injectiegegevens en de productievooruitzichten van de elektriciteitscentrales in België op de website te publiceren. Begin 2006 werd een nieuw systeem ingevoerd voor het behoud van het evenwicht op het net door de evenwichtsverantwoordelijken. Het nieuwe systeem maakt het makkelijker voor de nieuwkomers om een plaats te verwerven op de markt, wat opnieuw het aanbod in België ten goede komt. Het nieuwe systeem werd overigens pas na een uitgebreide consultatie van de marktpartijen ingevoerd. Zowel de investeringen in de “hardware” als de “software” kunnen alleen maar door competente medewerkers met een uitgebreide kennis en knowhow worden uitgevoerd. Hun kennis overspant heel veel uiteenlopende domeinen, gaande van het design en de engineering van hoogspanningsinfrastructuur, de uitbating van het Belgisch elektrisch systeem binnen een Europees kader en dit de klok rond en het hele jaar door, over de ontwikkeling van econometrische modellen en van een wiskundig algoritme voor de marktkoppeling, tot de complexe juridische aspecten van de elektriciteitsmarkt in België en zijn buurlanden. De hele samenleving geniet van de vruchten van hun arbeid. Al deze verwezenlijkingen in 2006 illustreren de wilskracht van Elia om de verwachtingen nog te overtreffen. Elia heeft immers de ambitie tot de beste van de Europese klas te blijven behoren, zodat haar klanten, de hele Belgische samenleving en haar aandeelhouders er op kunnen rekenen dat het hoogspanningsnet en de elektriciteitsmarkt in zeer betrouwbare handen zijn.

Daniel Dobbeni Voorzitter van het directiecomité


Belangrijke gebeurtenissen in 2006 Belpex

Versterking interconnectie met Frankrijk

Op 21 november 2006 startte de handel in elektriciteit te leveren tijdens de volgende dag op Belpex, de Belgische elektriciteitsbeurs. Belpex geeft België een ontbrekend instrument voor de elektriciteitsmarkt en verhoogt de economische efficiëntie ervan. Belpex biedt een alternatief aan voor de bilaterale kortlopende contracten voor de aan- en verkoop van elektriciteit in België en zorgt voor een transparante referentie voor de groothandelselektriciteitsprijzen.

In november 2006 werd de dwarsregeltransformator op 220kV in het station Monceau geleverd. Deze transformator versterkt niet alleen de injectie van energie in Monceau, maar maakt het ook mogelijk de grensoverschrijdende energiestromen beter te verdelen en te beheersen, zodat het gebruik van de interconnectiecapaciteit kan worden geoptimaliseerd. De transformator werd begin 2007 in dienst genomen en sindsdien wordt de verbinding Monceau - Chooz (F) op een spanning van 220kV uitgebaat.

Marktkoppeling De koppeling van de Belgische, Franse en Nederlandse elektriciteitsmarkt startte gelijktijdig met Belpex op 21 november 2006. Dankzij de marktkoppeling worden de aankooporders met de hoogste prijs en de verkooporders met de laagste prijs op de energiebeurzen in de drie landen gebundeld, en dit onafhankelijk van het land waar de orders werden ingebracht. De marktkoppeling zorgt voor een optimalisering van het gebruik van de dagcapaciteit aan de grenzen tussen de drie landen en verhoogt de liquiditeit op de drie energiebeurzen. Vanaf de invoering van de marktkoppeling wordt de dagtransmissiecapaciteit op de Belgische grenzen niet meer geveild. De veiling van de maanden de jaarcapaciteiten blijft doorgaan.

Versterking kust In mei werd de ondergrondse verbinding op 150kV tussen de hoogspanningsstations Koksijde en Slijkens (nabij Oostende) in dienst genomen. De nieuwe verbinding vormt het letterlijke sluitstuk van de zogenaamde kustlus tussen Oostende, Brugge, Izegem en Koksijde. De nieuwe verbinding brengt een aanzienlijke verbetering in de bevoorradingszekerheid in een groot deel van West-Vlaanderen, vangt het toenemende verbruik op en maakt het mogelijk de eerste windmolenparken op zee op het hoogspanningsnet aan te sluiten.

Vervanging hoogspanningslijn Beerse Turnhout - Mol Secundaire markt capaciteit Zuidgrens Elia heeft in overleg met de Franse netbeheerder RTE een voorstel ingediend bij de toezichthouders om een secundaire markt voor transmissiecapaciteiten op de grens tussen België en Frankrijk te organiseren. De marktpartijen kunnen op deze markt verworven capaciteit opnieuw aan de markt geven. De toezichthouders gaven Elia en RTE de toestemming om op 3 januari 2007 met de secundaire markt te beginnen. Een gelijkaardig systeem bestond reeds voor de transmissiecapaciteit tussen België en Nederland.

Evenwicht Elia voerde op 1 januari 2006 een nieuw systeem in voor de afrekening met de evenwichtsverantwoordelijken van de onevenwichten tussen de injecties van elektrische energie en de afnames van elektrische energie door hun klanten. Het tarief moedigt ze aan op elk ogenblik het evenwicht in hun perimeter zo goed mogelijk te behouden. De invoering van dit nieuwe systeem gebeurde na een uitgebreide consultatie van de marktpartijen in de loop van 2005.

In de tweede helft van 2006 begon Elia met de vervanging van de verbinding op 70kV tussen Beerse, Turnhout en Mol. Tegen midden 2007 zullen de oude vakwerkmasten vervangen zijn door nieuwe cilindervormige masten.

Aanduiding regionaal transmissienetbeheerder De regering van het Brusselse Hoofdstedelijk Gewest heeft op 13 juli 2006 voor een periode van 20 jaar Elia tot de regionale transmissienetbeheerder benoemd. De Brusselse regering keurde tevens het technisch reglement en Elia’s investeringsplan voor het regionale transmissienet voor de periode 2007-2014 goed.


De ondertekening van de energiebeleidsovereenkomst

Transport dwarsregeltransfo naar Monceau

De persconferentie over de start van Belpex

Trekken nieuwe geleiders tussen Beerse en Turnhout

Energiebeleidsovereenkomst

Transparantie

Elia, de zuivere Vlaamse distributienetbeheerders Inter-energa, WVEM en IVEG en Eandis, het bedrijf dat exploitatietaken uitvoert voor de gemengde Vlaamse distributienetbeheerders, sloten op woensdag 12 april 2006 een energiebeleidsovereenkomst af met de Vlaamse minister van Leefmilieu en Energie, waarin ze zich er toe verbinden alle aan hen aangeboden groenestroomcertificaten op te kopen tegen de per decreet vastgelegde minimumprijzen. Deze overeenkomst helpt de risico’s voor investeringen in groene stroom te beperken en draagt bijgevolg bij tot het behalen van de door de Vlaamse regering vooropgestelde doelstellingen voor de opwekking van elektriciteit uit hernieuwbare bronnen.

Elia heeft het afgelopen jaar de hoeveelheid informatie op zijn vernieuwde website aanzienlijk uitgebreid, onder meer met productiegegevens van de elektriciteitscentrales in België, de fysische stromen aan de grenzen en met een overzicht van de nominaties van de interconnectiecapaciteit aan de grenzen.

Europese black-out afgewend Op zaterdag 4 november 2006 is een groot deel van Europa aan een black-out ontsnapt, dit dankzij de gecoördineerde acties van de Europese transmissienetbeheerders. België droeg zijn deel bij om het uitvallen van het volledige Europees elektrisch systeem te voorkomen, dankzij de frequentie-automaten en de activering van het afschakelplan van Elia.

Overname activa 70kV AIESH Elia nam vorig jaar de twee 70/15kV-transformatoren met de bijhorende schakelvelden in het hoogspanningsstation Solre Saint-Géry in het Zuiden van Henegouwen en de 70kV-lijn van Renlies tot Solre Saint-Géry en van Solre Saint-Géry tot het hoogspanningsstation Clermont over van de Waalse distributienetbeheerder AIESH voor € 1 miljoen. De lijnen hebben een lengte van 8,7 kilometer. Deze aankoop past in het beleid om de netten op een spanning van 30 tot 70kV in België, waarvan Elia niet de eigenaar is, over te nemen.

Belangrijke gebeurtenissen na balansdatum Er hebben zich geen belangrijke gebeurtenissen na balansdatum voorgedaan. Het veld op 150 kV in het hoogspanningsstation Koksijde


Vooruitzichten

Meerjarentarieven De koninklijke besluiten om het nieuwe systeem van meerjarentarieven uit te voeren, zoals voorzien in de in 2005 en 2006 gewijzigde elektriciteitswet, waren begin 2007 nog niet gepubliceerd. In juli 2006 werd de elektriciteitswet aangepast met als belangrijkste wijziging het uitstellen van de invoering van de meerjarentarieven tot 1 januari 2008. Het directiecomité van de CREG maakte in september 2006 een voorstel van uitvoeringsbesluit over aan de bevoegde minister. De regering heeft zich begin 2007 nog niet over het uitvoeringsbesluit uitgesproken. Zolang dit uitvoeringsbesluit niet is gepubliceerd kunnen de meerjarentarieven niet worden ingevoerd.

Billijke vergoeding 2007 De verwachte gemiddelde gereguleerde actiefwaarde (RAB) voor 2007 bedraagt € 3 536,6 miljoen. Behoudens onverwachte omstandigheden en op basis van het tariefvoorstel 2007 verwacht Elia een billijke vergoeding over 2007 van ongeveer € 63,6 miljoen (op basis van de Belgische boekhoudregels).

Versterking interconnectie Aubange Moulaine 220kV RTE en Elia hebben in september 2006 de Franse en de Belgische minister van energie voorgesteld de interconnectielijn tussen Aubange in het zuiden van België en Moulaine in Frans-Lotharingen met een tweede draadstel uit te rusten. Dit project verhoogt de interconnectiecapaciteit met 10 tot 15% op de grens tussen België en Frankrijk. Het project moet van de betrokken autoriteiten in beide landen nog de nodige vergunningen ontvangen. De realisatie ervan is voorzien tegen 2010.

Dwarsregeltransformatoren Noordgrens De eerste van de twee dwarsregeltransformatoren voor het 380kVstation Van Eyck, nabij de grens met Nederlands-Limburg, wordt tegen het einde van dit jaar in dienst genomen, de tweede begin 2008. De indienstneming van de dwarsregeltransformator voor het 380kV-station Zandvliet is gepland begin 2008. Als deze laatste in dienst is genomen, is Elia beter uitgerust om de benutting van de grenscapaciteit te kunnen optimaliseren.



Betrouwbaar Ons land kan rekenen op een betrouwbare stroomtoevoer dankzij zijn goed ontwikkeld transmissienet. Elia draagt daar zorg voor, het hele jaar door, ook bij nacht en ontij. Vanuit zijn centrale positie als transmissienetbeheerder zorgt Elia ook voor de organisatie van de groothandelsmarkt voor elektriciteit, zodat deze goed kan functioneren, met de elektriciteitsbeurs Belpex als het meest in het oog springende, maar zeker niet het enige voorbeeld. Deze rol als marktfacilitator draagt bij aan de goede werking van de elektriciteitsmarkt en komt uiteindelijk de hele samenleving ten goede.

Verbruik..............................................................................................10 In- en uitvoer .............................................................................10 Beschikbare grenscapaciteit ..............................11 Veilingen grenscapaciteit ......................................12 Evenwicht ........................................................................................12 Bevoorradingszekerheid .........................................13


Betrouwbaar Verbruik In 2006 nam de verbruiksindicator1 toe met 2,9% ten opzichte van 2005. Het verbruik van elektrische energie in de Elia-regelzone steeg van 86 944 GWh tot 89 492 GWh. De toename van het verbruik is grotendeels gestuurd door een hogere activiteit in de industrie, een grotere afname bij de residentiële klanten en de vrij ongewone weersomstandigheden in 2006. In de eerste maanden van 2006 was het kouder dan in 2005 en juli 2006 was de warmste maand in België sinds het begin van de metingen in 1838. Door het hete weer in juli lag het verbruik merkbaar hoger dan tijdens een gewone maand juli, voornamelijk door de grotere afname van elektrische energie voor koelsystemen en airconditioning. Het verbruik bereikte op 2 februari 2006 een piek van 13 702 MW tussen 18.15 uur en 18.30 uur en een dieptepunt van 6 520 MW tussen 6.30 uur en 6.45 uur op 6 augustus 2006. Het jaar voordien kwam de piek uit op 13 303 MW (13 december van 17.45 uur tot 18 uur) en het dieptepunt op 6 168 MW (24 juli van 6.30 uur tot 6.45 uur).

De nettoafname2 van elektrische energie van het Elia-net in België steeg vergeleken met 2005 met 0,8% tot 79 557 GWh. De tragere groei van de nettoafname in vergelijking met het verbruik is een gevolg van de belangrijke toename van de lokale productie, warmtekrachtkoppeling en van de energieopwekking uit hernieuwbare energiebronnen zoals de wind. Als nieuwe zogenaamde lokaleproductie-eenheden bij klanten in dienst worden genomen, vermindert de nettoafname van elektriciteit van Elia’s net met de bij de klanten opgewekte hoeveelheid elektrische energie. In deze gevallen is de gemeten nettoafname niet langer gelijk aan het reële elektriciteitsverbruik op hun site. De nettoproductie van de centrale op hun terrein wordt echter wel meegerekend in de verbruiksindicator. Dankzij de indienstneming van verscheidene nieuwe windmolenparken nam de productie van windenergie in België toe. Nagenoeg alle windmolenparken in België injecteren hun elektrische energie in de netten van de distributienetbeheerders op een spanning lager dan 30kV. Ook in deze gevallen vermindert de nettoafname van het Elia-net met de door de windmolens opgewekte stroom. Deze evolutie zal leiden tot licht hogere transmissietarieven, doordat Elia hiervoor aanpassingsinvesteringen moet uitvoeren in zijn net, terwijl de nettoafname nauwelijks toeneemt. De nettoafname bereikte op 18 december 2006 een piek tussen 17.30 uur en 17.45 uur van 12 343 MW en een dieptepunt van 5 418 MW tussen 6.15 uur en 6.30 uur op 6 augustus 2006.

Verbruik per maand 1 GWh/ma 9 000

In- en uitvoer

8 000 7 000

De fysische uitwisselingen van elektrische energie met de buurlanden via het Elia-net bedroegen vorig jaar 27 414,4 GWh, dat is een stijging met 23,4% vergeleken met 2005. In 2006 steeg de uitvoer van elektriciteit uit België met 8,4% tot 8 695,8 GWh en steeg de invoer van elektriciteit met 31,9% tot 18 718,6 GWh. De netto-invoer van België nam bijgevolg toe met 62,5% van 6 166,7 GWh tot 10 022,8 GWh.

6 000 5 000 4 000 3 000 2 000 1 000 0

Jan

Feb

Maart April

Mei

Juni

2005

Juli

Aug

2006

Sept

Okt

Nov

Dec

De toename van de in- en uitvoerbewegingen met de buurlanden werd mogelijk door de capaciteitsverhoging op de verbinding Avelgem - Avelin (F) eind 2005. Deze had een gunstige impact op de capaciteit aan de Zuid- en de Noordgrens (zie Beschikbare grenscapaciteit). De beschikbare capaciteit werd ook beter benut als gevolg van de wijziging van de regels voor de capaciteitstoewijzing aan de grens met Frankrijk, namelijk de invoering van een veiling van de grenscapaciteit vanaf 1 januari 2006 (zie Veilingen grenscapaciteit). De extra grenscapaciteit die de markt in 2006 ter beschikking kreeg, werd ook effectief gebruikt door de marktspelers. Dit gaf

1 De verbruiksindicator wordt berekend op basis van de nettoproductie van de centrales die injecteren op een spanning van minstens 30kV en van de balans van in- en uitvoer in de regelzone van Elia, doch zonder de energie gebruikt voor de pompcentrales. Er wordt ook rekening gehouden met de lokale productie in het Elia-net. Met de producties aangesloten op de distributienetten wordt enkel rekening gehouden indien een netto-injectie op het Elia-net wordt gemeten. 2 Dit is het totaal van de gemeten nettoafname van elektrische energie in alle toegangspunten op het Elia-net in België, de energie gebruikt voor de pompcentrales niet inbegrepen.


57,57%

1 981,1

-10,79%

Invoer

5 073,8

5 603,6

10,44%

Uitvoer

4 430,1

5 017,8

13,27%

Nederland

Luxemburg 2 366,4

2 478,8

4,75%

Uitvoer

1 373,2

1 696,9

23,57%

GW 4,0 3,5 3,0 2,5 2,0 1,5 1,0 Ja

n

Invoer

Beschikbare invoercapaciteit uit Frankrijk (gemiddeld)

No v Ge m idd Dec eld e/ jaa r

10 636,2

2 220,6

li Au g Se pt O kt

6 750,3

Uitvoer

Ju

Invoer

Frankrijk

M ei Ju ni

Evolutie

rt

2006

ril

2005

aa

(GWh)

Aan de grens met Frankrijk was de capaciteit die beschikbaar was voor grensoverschrijdende commerciële invoeren uitvoertransacties in 2006 hoger dan in 2005, wat te danken is aan de indienstneming van het tweede draadstel tussen Avelgem en Avelin (F) op 26 november 2005. Deze investering had ook gunstige gevolgen voor de transmissiecapaciteit tussen België en Nederland, en dit in beide richtingen. De beschikbare capaciteit werd goed benut door de marktspelers.

Ap

In- en uitvoervolumes

Beschikbare grenscapaciteit

M

een betere dynamiek in de groothandelsmarkt voor elektriciteit, wat in fine alle elektriciteitsverbruikers in België ten goede komt. Goedkopere invoer kan dan immers duurdere productie in het eigen land vervangen.

Het regionale controlecentrum Namen

Het hoogspanningsstation Van Eyck in aanbouw

b

Werken aan een hoogspanningslijn boven het Deurganckdok

Fe

De 220kV-interconnectielijn tussen Monceau en Chooz (F)

Beschikbare invoercapaciteit uit Nederland (gemiddeld) GW 1,4 1,2

2005

2006

No v Ge m idd Dec eld e/ jaa r

Ju li Au g Se pt O kt

M aa rt Ap ril M ei Ju ni

Fe b

Ja n

1,0

In- en uitvoervolumes per maand

2006 GWh

1 000 500 0 -500 -1 000 -1 500

Invoer uit Frankrijk

Invoer uit Nederland

Uitvoer naar Frankrijk

Uitvoer naar Nederland

Nettovolume in- en uitvoer

De c

v No

kt O

pt Se

g Au

li Ju

ni Ju

ei M

ril Ap

aa r M

b Fe

Ja n

t

-2 000


Veilingen grenscapaciteit

Evenwicht

Sinds 1 januari 2006 wordt de capaciteit op de grens tussen België en Frankrijk toegewezen via een gecoördineerde veiling. Dit marktconforme systeem verving het oude systeem van “eerst gekomen, eerst bediend.” De capaciteit aan de grens met Nederland wordt al sinds 2001 geveild. De veilingen van de grenscapaciteit gebeuren in samenwerking met de transmissienetbeheerders in de buurlanden. De capaciteit op elke grens is in beide richtingen verdeeld in jaar-, maanden dagcapaciteit.

Elia heeft op 1 januari 2006 een nieuw tariferingsmechanisme ingevoerd om de prijs van de onevenwichten tussen de injecties en de afnames van de elektriciteitsleveranciers te bepalen. Dit mechanisme moet de leveranciers ertoe aanzetten een zo goed mogelijk rechtstreeks evenwicht te bewaren tussen het totaal van de injecties en het totaal van de afnames door hun klanten. De invoering van dit nieuwe systeem gebeurde na een uitgebreide consultatie van de marktpartijen in de loop van 2005.

Voor de toewijzing worden overeenkomstig de Europese reglementering transparante en non-discriminerende marktsystemen gebruikt. Deze maken het mogelijk de capaciteit gezamenlijk en gecoördineerd toe te wijzen aan de marktpartijen volgens de logica van het grootste economische nut.

Om het kwartuurevenwicht tussen de injecties en de afnames op haar net te bewaren moet Elia onder meer over middelen beschikken waarmee zij de hoeveelheid elektrische energie die met verscheidene reactietijden in haar net wordt geïnjecteerd kan verhogen of verlagen. Elia sluit daartoe contracten af hetzij met leveranciers die over productie-eenheden beschikken, of met zogenaamde “afschakelbare” industriële grootverbruikers of met de netbeheerders in de buurlanden. De aanbiedingen na Europese aanbestedingen, worden geselecteerd op basis van de aangeboden prijs en van de behoeften aan regelenergie. De selectie gaat van de gunstigste naar de minst gunstige aanbieding, rekening houdend met operationele veiligheid. Het onevenwichtstarief moet ten minste de kosten voor Elia compenseren die overeenstemmen met de middelen die Elia aanwendt om het evenwicht in de Belgische zone te bewaren.

In de loop van 2006 werd het toewijzingsmechanisme verfijnd met de invoering van de trilaterale marktkoppeling tussen België, Frankrijk en Nederland. Sinds de start op 21 november 2006 van de handel op Belpex en de trilaterale marktkoppeling wordt de dagcapaciteit aan de Noord- en de Zuidgrens niet meer met een veiling toegewezen, maar impliciet toegewezen door het mechanisme van de marktkoppeling. De benutting van de beschikbare dagcapaciteit op de interconnecties tussen de netten van Elia, RTE en TenneT wordt hierdoor geoptimaliseerd. Dit mechanisme zorgt ook voor het maximaliseren van het totale economische surplus van alle partijen: goedkopere productie in een land kan een meer waardevolle vraag in een ander land dekken. De toewijzing met veilingen van de maanden jaarcapaciteit aan de Noord en de Zuidgrens aan de laagste marginale prijs blijft behouden. Als de vraag naar capaciteit kleiner is dan de geveilde capaciteit, wordt deze gratis toegekend. De mogelijkheden aan de Zuidgrens werden op 3 januari 2007 ook uitgebreid met een secundaire markt voor capaciteiten. Dit geeft de marktpartijen die capaciteit hebben verworven de mogelijkheid tot twee op drie dagen voor datum deze capaciteit geheel of gedeeltelijk via de veiling te verkopen of over te dragen aan een derde partij. Er bestond reeds een secundaire markt voor capaciteit aan de Noordgrens.

Geactiveerde evenwichtsvolumes MWh/maand

30 000

20 000

10 000

0

-10 000

-20 000

-30 000

Jan

Feb

Maart April

Mei

Juni

Positief

Juli

Aug

Sept

Okt

Nov

Dec

Negatief

“Betrouwbare stroomtoevoer dankzij een goed ontwikkeld transmissienet”


De prijzen voor de compensatie van kwartuuronevenwichten (prijzen voor energietekorten en -overschotten) zijn gebaseerd op de gemiddelde kostprijs van het regelvermogen dat Elia activeert wanneer het onevenwicht van de evenwichtsverantwoordelijke (ARP) in dezelfde richting gaat als het onevenwicht van de zone. In het tegengestelde geval worden de prijzen voor de compensatie van kwartuuronevenwichten berekend op basis van de door Belpex gepubliceerde marktreferentieprijs. Wordt het onevenwicht te groot (groter dan 450 MW), dan zijn de prijzen voor de compensatie van kwartuuronevenwichten gebaseerd op de marginale activeringskosten van de productie-eenheden die op verzoek van Elia in werking worden gezet. Dit mechanisme bepaalt voor elk kwartuur één prijs voor een energietekort en één prijs voor een energieoverschot. Deze prijzen voor de compensatie van kwartuuronevenwichten, evenals de gemiddelde kostprijs en de marginale activeringskosten, worden in bijna reële tijd gepubliceerd op de website van Elia. De gegevens betreffende de regelvolumes die voor de volgende dag beschikbaar zijn en de verwachte marginale activeringskosten voor bepaalde volumes worden eveneens gepubliceerd op de website van Elia.

Bevoorradingszekerheid Een ononderbroken elektriciteitstoevoer aan zijn afnemers (de rechtstreeks aangesloten verbruikers en distributienetbeheerders) is de eerste prioriteit voor Elia. Het onderhouds-, investerings- en exploitatiebeleid is hierop gericht. Elk incident dat zich voordoet op het Elia-net, ook indien de stroomtoevoer niet wordt onderbroken, wordt nauwkeurig geanalyseerd, en indien nodig en nuttig neemt Elia maatregelen. In de meeste gevallen veroorzaken de incidenten geen stroomonderbrekingen, omdat het Elia-net een sterk vermaasde structuur heeft.

De bevoorradingszekerheid bleef in 2006 op een hoog peil. • Het gemiddelde aantal onderbrekingen op het Elia-net per afnemer (Average Interruption Frequency) kwam uit op 0,13. • De gemiddelde duur van de onderbrekingen bedroeg 41 minuten en 23 seconden. • Gespreid over alle afnemers bedroeg de gemiddelde duur van de onderbreking in 2006 5 minuten en 14 seconden per afnemer (Average Interruption Time of AIT). Een gemiddeld aantal onderbrekingen van 0,13 komt neer op gemiddeld één onderbreking om de zeven en een half jaar per afnemer. Een gemiddelde onderbrekingsduur per afnemer (AIT) van 5 minuten en 14 seconden levert een gemiddelde betrouwbaarheid op van 99,999%. De twee belangrijkste incidenten, die stroomonderbrekingen veroorzaakten in 2006, maken meer dan de helft van de gemiddelde duur van de onderbrekingen uit. De indicatoren houden rekening met de afnamepunten op het Elia-net, en dit op alle spanningsniveaus, van 30kV tot 380kV. Zoals internationaal aanbevolen houden de statistieken over de continuïteit van de stroomtoevoer enkel rekening met onderbrekingen die langer dan 3 minuten duren. De stroomonderbrekingen in West-Europa op 4 november 2006, die veroorzaakt werden door een overbelasting van verschillende lijnen op zeer hoge spanning in Duitsland, veroorzaakten een gemiddelde onderbrekingsduur van 3 minuten en 29 seconden. De afschakelingen waren toen noodzakelijk om een algemene black-out te voorkomen. Deze gemiddelde onderbrekingsduur is niet opgenomen in de betrouwbaarheidsstatistieken van het Elianet, omdat de oorzaak van de onderbrekingen niet in het Elia-net lag.

Het regionaal controlecentrum Schaarbeek



Vooruitziend Onze klanten het beste blijven bieden, ook in de toekomst, betekent ver vooruitzien en anticiperen op de ontwikkelingen op lange en zeer lange termijn. Om al klaar te zijn voor de energietechnologieën van morgen, participeert Elia actief aan verscheidene Europese onderzoeksprogramma’s. Door slimmere netten te ontwikkelen of de integratie van grote windmolenparken in het netbeheer te helpen, kunnen we een grote bijdrage leveren aan de duurzaamheid van onze samenleving. Vooruitzien en anticiperen is ook het motto bij het plannen van de investeringen in het net. Op deze wijze kan Elia problemen oplossen nog voor ze zich voordoen.

Belpex ....................................................................................................16 Marktkoppeling ....................................................................16 Onderzoek & Ontwikkeling...............................17 Ontwikkelingsplannen...............................................17 Geplande investeringen...........................................18


Vooruitziend Belpex De Belgische energiebeurs Belpex opende voor de eerste keer haar orderboek op 20 november om 18 uur. De eerste bepaling van de prijzen en de volumes (fixing) vond plaats op 21 november om 11 uur. Het verhandelde volume van 24 098,2 MWh werd op 22 november op de Belgische hub geleverd. De start van de Belgische energiebeurs is de bekroning van een ambitieus en internationaal project en komt ook tegemoet aan de Europese richtlijnen 1996/92/EC en 2003/54/EC. Belpex biedt een platform aan voor de handel in elektriciteit te leveren tijdens de volgende dag. De aan- en verkoop van elektriciteit door de marktpartijen onderling is anoniem. De marktpartijen voeren hun aankoop- en verkooporders (met inachtneming van bepaalde prijs- en volumebeperkingen) in voor elk uur van de volgende dag. Al van bij de start telde Belpex 13 leden. Dit illustreert de grote internationale interesse voor dit innoverend project. Tegen het einde van het jaar was het aantal leden opgelopen tot 18. Belpex geeft België een ontbrekend instrument voor de vrijmaking van de elektriciteitsmarkt en verhoogt de economische efficiëntie ervan. De energiebeurs biedt een alternatief voor de bilaterale kortlopende contracten voor de aan- en verkoop van elektriciteit in België en zorgt voor een transparante referentie voor de groothandelselektriciteitsprijzen. De energiebeurs bevordert de opening van de Belgische elektriciteitsmarkt en verhoogt de economische efficiëntie van de marktpartijen door het samenbrengen van de vraag met de hoogste meerwaarde en de productie tegen de laagste marginale kosten. In 2006 bedroeg het gemiddelde dagvolume op Belpex 13 312 MWh, de gemiddelde elektriciteitsprijs (Belix) 45,69 €/MWh. De gemiddelde Belix-piekprijs (van 8.00 tot 20.00 uur) 59,19 €/MWh en de gemiddelde Belix-dalprijs 32,19 €/MWh. De volumes op Belpex vertoonden in de loop van 2006 een licht stijgende tendens. Voorts verzorgt Belpex sinds 1 januari 2006 in opdracht van Electrabel de registratie en kwalificatie van de deelnemers aan de veilingen van productie (Virtual Power Plants of VPP). Belpex levert ook een aantal diensten voor de uitvoering van de VPP-contracten, zoals de nominatie en het factureren, en staat in voor alle contacten met de geïnteresseerde partijen, de geregistreerde partijen, de gekwalificeerde aanbieders en kopers en dit alles met de nodige vertrouwelijkheid, zodat hun anonimiteit ten opzichte van Electrabel verzekerd is.

Elia heeft een belang van 60 procent in de nv Belpex. De andere aandeelhouders zijn APX, Powernext, RTE en TenneT met elk een belang van 10 procent.

Marktkoppeling De trilaterale marktkoppeling van Belpex, de Nederlandse energiebeurs APX en de Franse energiebeurs Powernext, werd gelijktijdig met de handel op Belpex operationeel. De marktkoppeling is een belangrijke stap in de richting van de eengemaakte Europese elektriciteitsmarkt en past ook in het opzet van de Europese Commissie om de creatie ervan te faciliteren. De marktkoppeling optimaliseert de benutting van de dagcapaciteit aan de grens met Frankrijk en Nederland en draagt ook bij aan de liquiditeit op de drie beurzen. Bovendien maakt dit systeem het mogelijk de energiestromen die in tegengestelde zin tussen de landen stromen ten opzichte van elkaar af te zetten tot een nettostroom, met een betere benutting van de capaciteit als gevolg. Sinds de invoering van de marktkoppeling is de veiling van dagcapaciteit vervangen door de impliciete toewijzing door het mechanisme van de marktkoppeling. De veilingen van maanden jaarcapaciteit aan de grenzen worden gewoon voortgezet. De koppeling bundelt de aankooporders met de hoogste prijs en de verkooporders met de laagste prijs op de drie beurzen, los van het land waarin ze werden ingebracht, maar rekening houdend met de beschikbare dagcapaciteit op de interconnecties. Dit heeft tot gevolg dat het goedkoopste aanbod aan de vraag tegemoet komt, onafhankelijk van het land waaruit dit aanbod komt. De mate waarin aan de vraag in een land kan worden voldaan met een aanbod uit een ander land hangt af van de beschikbare dagcapaciteit aan de interconnecties. Als die volstaat, is de prijs op Belpex, APX en Powernext gelijk. In 2006 was dit vanaf 21 november in 52% van het aantal uren het geval. De prijzen op Belpex waren voorts in 17% van de uren gelijk aan de Franse en in 29% van de uren aan de Nederlandse prijzen. Slechts in 2% van het aantal uren was er congestie aan de Noord- en de Zuidgrens. De marktkoppeling zorgde in 2006 dagelijks voor een gemiddeld uitvoervolume van 2 437,97 MWh en een gemiddeld invoervolume van 2 896,04 MWh. Aan de start van Belpex en de marktkoppeling ging een lang wettelijk en toezichthoudend parcours vooraf. In januari 2006 keurde de federale regering de marktregels goed en erkende ze Belpex als de beheerder van de Belgische markt voor de uitwisseling van energieblokken. Om de marktkoppeling aan de grenzen te kunnen invoeren dienden de toezichthouders in België (CREG),


Persconferentie over de eerste handelsdag op Belpex met de federale minister van energie

Horns Rev, het grootste zeewindmolenpark in Europa

Frankrijk (CRE) en Nederland (DTe) ook de wijzigingen van de regels voor de veilingen van capaciteit goed te keuren. Op 7 december 2005 publiceerden zij het Stappenplan voor de regionale integratie van de elektriciteitsmarkten van België, Nederland en Frankrijk. Het deel met betrekking tot de marktkoppeling werd afgerond met de goedkeuring van de gewijzigde Netcode door DTe op 14 november 2006. De CREG keurde de marktkoppeling op 25 augustus 2006 goed.

Onderzoek & Ontwikkeling In het kader van een efficiënte onderzoeks- en ontwikkelingsstrategie neemt Elia actief deel aan diverse onderzoeks- en ontwikkelingsinitiatieven in de elektriciteitssector die door de Europese Commissie worden ondersteund. Zo volgt Elia op de voet de werkzaamheden in het kader van het geïntegreerd project EU-DEEP. Dit project heeft tot doel te onderzoeken welke technische, economische en regelgevende middelen het meest in aanmerking komen om de ontwikkeling van de gedecentraliseerde productie in de huidige netten te bevorderen. Voor Elia hebben de belangrijkste aspecten betrekking op de impact op de ontwikkeling en de efficiënte exploitatie van de transmissienetten.

Onderhoudswerken in een hoogspanningsstation

De vernieuwing van de 70kV-lijn tussen Beerse en Turnhout

Elia is ook de coördinator van een studie ETSO/UCTE, genaamd EWIS, die tot doel heeft de integratie te bestuderen van de opwekking van een grote hoeveelheid windenergie op Europees niveau, door alle uitdagingen te identificeren en mogelijke oplossingen daarvoor uit te werken. In het kader van dit project heeft het consortium een verzoek tot interventie ingediend bij de Europese Commissie. In het kader van UCTE neemt Elia ook deel aan de studie UPS/IPS, die de mogelijkheden en uitdagingen onderzoekt van een interconnectie van het West-Europese UCTE-net met het net van het Gemenebest van Onafhankelijke Staten (GOS). Los van deze deelname aan diverse concrete projecten volgt Elia ook regelmatig alle activiteiten die de Europese Commissie op het gebied van onderzoek en ontwikkeling lanceert en die voor Elia gevolgen kunnen hebben. Zo heeft Elia deelgenomen aan workshops in het kader van de geïntegreerde actie ERMInE (Electricity Research Road Map in Europe) en in het kader van een studie naar de mechanismen, de resultaten en de goede praktijken inzake innovatie en overbrenging van de onderzoeksresultaten op het gebied van energie die worden verkregen in nationale programma’s en programma’s van de Europese Unie.

Ontwikkelingsplannen In de gecoördineerde actie RELIANCE is Elia een volwaardige partner en neemt zij actief deel aan de werkzaamheden. Het doel van dit project bestaat erin een gemeenschappelijk onderzoeks- en ontwikkelingsprogramma op te stellen op het niveau van de Europese transmissienetbeheerders, evenals een wijze van organisatie en financiering voor te stellen die moet toelaten de vastgestelde doelstellingen te verwezenlijken. Op het einde van het eerste jaar (oktober 2006) kan het consortium een voorstel doen dat tijdens het tweede jaar van dit project voor overleg zal worden voorgelegd aan alle betrokken partijen (stakeholders). De Europese Commissie heeft voor de elektriciteitssector ook een Europees technologisch platform opgezet, SmartGrids, dat aan de Commissie advies moet verstrekken voor het bepalen van doelstellingen en prioriteiten op het vlak van onderzoek en ontwikkeling voor de hele elektriciteitssector (productie, transmissie, distributie, levering) en aldus moet helpen bij de uitvoering van het 7de Kaderprogramma. Elia heeft deelgenomen aan de werkzaamheden in twee van de vier werkgroepen: Network Assets en Network Operations.

Zoals wettelijk bepaald, stelt Elia ten behoeve van de verschillende overheden ontwikkelingsplannen op, waarin de impact op het net van de verwachte marktevolutie voor de komende jaren wordt toegelicht. In 2006 heeft Elia twee ontwikkelingsplannen ingediend: het investeringsplan van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest en het investeringsplan van het Vlaamse Gewest die elk jaar worden gepubliceerd. De regering van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest heeft op 30 november 2006 het investeringsplan goedgekeurd van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest 2007-2014.


Op het niveau van het Waalse Gewest en op het federale niveau, worden de ontwikkelingsplannen die in 2005 werden ingediend gebruikt als referentiedocumenten respectievelijk tot in 2007 en 2008. Er kunnen indien nodig amendementen worden ingediend. Deze vier plannen staan uiteraard niet los van elkaar en beogen de optimalisering van het volledige net gaande van 30kV tot 380kV. Bij het opstellen van de plannen worden technische, economische en milieucriteria in aanmerking genomen. Daarbij wordt ook rekening gehouden met de doelstellingen van de vrijmaking van de markt en het federale en regionale energiebeleid. Deze plannen zijn ter beschikking op Elia’s website.

Geplande investeringen Interconnecties Noordgrens Elia installeert in 2007 twee 380kV-dwarsregeltransformatoren in het nieuwe hoogspanningsstation Van Eyck te Kinrooi om de capaciteitsbenutting van de interconnecties te optimaliseren en de betrouwbaarheid van het net te vergroten. De eerste van de twee transformatoren wordt tegen het einde van dit jaar in dienst genomen, de tweede begin 2008. De indienstneming van de dwarsregeltransformator voor het 380kV-station Zandvliet is gepland begin 2008. Zuidgrens Elia en RTE hebben in september 2006 de Franse en de Belgische minister van energie voorgesteld de interconnectielijn tussen Aubange in het zuiden van België en Moulaine in Frans-Lotharingen met een tweede draadstel uit te rusten. De geleiders van het eerste draadstel worden hierbij ook vervangen door meer performante geleiders. Dit project, dat tegen 2010 uitgevoerd zal zijn, verhoogt de interconnectiecapaciteit met 10 tot 15% op de grens tussen België en Frankrijk. Het project moet van de betrokken autoriteiten in beide landen nog de nodige vergunningen ontvangen.

Condensatorenbatterijen De komende jaren zal Elia condensatorenbatterijen in dienst nemen voor de regeling van de spanning in verschillende hoogspanningsstations om de kwaliteit van de bevoorrading te handhaven in de hypothese van een toename van de invoer. Gelet op de evolutie van de invoer voorziet Elia, in aanvulling op de zes in 2006 geplande condensatorenbatterijen, zes bijkomende condensatorenbatterijen te plaatsen.

Deze investeringen hebben niet alleen tot doel de kwaliteit van de bevoorrading te verbeteren, maar dragen ook bij tot het versterken van de onafhankelijkheid van het net ten opzichte van de lokalisatie van de productievestigingen, een belangrijk element in een vrijgemaakte markt.

Integratie Europese elektriciteitsmarkten Om de invoercapaciteit van het net te vergroten plant Elia verschillende investeringen: • plaatsing van een tweede 380/150kV-transformator in het hoogspanningsstation Avelgem (380kV), aangesloten op het station Ruien (150kV); • de interconnecties met de buurlanden (Nederland, Luxemburg, Duitsland, Verenigd Koninkrijk) zijn ook het voorwerp van verkennende of actualisatiestudies in samenwerking met de betrokken netbeheerders; het doel is de netversterkingen te optimaliseren om tegemoet te komen aan de behoeften aan beide kanten van de grenzen; een verkennende studie wordt gevoerd over een interconnectie in continustroom tussen België en het Verenigd Koninkrijk.

Aansluiting nieuwe productie-installaties Elia wil haar net ook versterken om de aansluiting van nieuwe productie-eenheden mogelijk te maken, meer bepaald in de Antwerpse haven en in de regio’s Gent, Beringen en Seneffe.

Voeding distributie Naast de versterkingen van de voeding van de middenspanning die in 2006 werden doorgevoerd, zijn er plannen voor verschillende projecten om de voeding van de distributie te versterken. Bijkomende transformatoren zijn gepland in het station Gouy (150/10kV), in de stations Woluwe en Brugge-Waggelwater (150/11kV), in de stations Mol en Beerse (150/15kV), Steense Dijk (36/12kV) en Lokeren Heirbrug (36/11kV). Andere transformatoren zullen door krachtiger exemplaren worden vervangen, zoals de transformatoren in de stations Basse-Wavre, Wingene en Ottenburg (36/11kV), Lens (70/15kV) en Liberchies (70/12kV).

Andere investeringsprojecten Antwerpen Zuid Naast het nieuwe 150/15kV-station Petrol in Antwerpen-Zuid, waarvan de indienstneming begin 2008 is gepland, moet het net van de Antwerpse haven verder worden uitgebouwd om tegemoet te komen aan de aanzienlijke toename van het industrieel verbruik,

“ver vooruitzien en anticiperen op de ontwikkelingen op lange en zeer lange termijn”


zowel op de Linker- als de Rechteroever van de Schelde. Hiertoe overweegt Elia meer bepaald om in Lillo een 380kV-station te bouwen. Masterplan Mobiliteit Antwerpen In het kader van het masterplan voor de mobiliteit in Antwerpen zal Elia een aantal installaties moeten aanpassen: één lijn moet worden verhoogd en ondergrondse kabels verplaatst.

Versterking net Brussels Hoofdstedelijk Gewest De aanleg van een bijkomende 36kV-kabel tussen de hoogspanningsstations Eeuwfeest en Schaarbeek geeft de vereiste capaciteit voor de wederzijdse ondersteuning van de twee 36kV-deelnetten met twee transformatoren Relegem - Schaarbeek en Heliport - Molenbeek. Deze investering vormt een alternatief voor de overdracht van het verbruik van het 36kV-net naar het 150kV-net wat niet mogelijk is voor het station Eeuwfeest, gelet op de beperkingen op het vlak van ruimtelijke ordening.

Overstromingsgebieden Sigmaplan In het kader van het Sigmaplan zullen sommige installaties van Elia ook worden aangepast; het betreft meer bepaald het versterken van de funderingen van masten in de overstromingsgebieden.

Werknemers van Elia voeren onderhoudswerken uit aan een van de hoogspanningslijnen boven het Deurganckdok



Professioneel Elia’s specialisten zorgen de klok rond voor een betrouwbare stroomtoevoer in ons land. Ze staan in voor een professionele uitbating en onderhoud van het hoogspanningsnet. Hun zorg gaat echter veel verder. Ze behelst onder meer het continue onderzoek voor de verbetering van de onderhoudsmethoden of de toepassing van de beste technologie bij het ontwerp van nieuwe installaties of verbindingen, de aandacht voor de opleiding van de nieuwe krachten en voor de bijscholing van het personeel in het daarvoor speciaal ontwikkelde opleidingscentrum of de optimalisatie van het uit dienst nemen van verbindingen en installaties voor onderhoud of voor versterkingen.

Engineering ..................................................................................22 Indienstnemingen ..............................................................22 Onderhoud ....................................................................................24 Personeel ..........................................................................................24 Kennisbeheer.............................................................................25


Professioneel Engineering Degelijk materiaal begint bij een goed ontwerp. Elia’s engineeringfiliaal Bel Engineering is verantwoordelijk voor de verwezenlijking van de investeringsprojecten van de studie tot en met de uitvoering ervan. Dit gaat van de kwaliteit in design, de standaardisering van de controleapparatuur en van de hoogspanningselementen om de beste kwaliteit tegen de beste prijs te krijgen, de grondige voorbereiding en de zorgvuldige uitvoering van de vergunningsaanvragen, een sterk beheer en een nauwgezette opvolging van de vernieuwingen, versterkingen en uitbreidingen van de hoogspanningsinfrastructuur tot de controle op de oplevering. Met haar specifieke kennis staat de aankoopdienst bij Bel Engineering in voor de aankopen van de hele Elia groep. Een deel van de meer uitvoerende activiteiten wordt uitbesteed om een grotere flexibiliteit ten opzichte van het volume aan investeringen te krijgen. Om de kwaliteit van het uitbestede werk te behouden, worden de leveranciers betrokken bij de opleidingsprogramma’s. In 2006 begon Elia met een opleidingsprogramma gericht op kennis en ervaringsopbouw voor een vijftal projectleiders van leveranciers.

Indienstnemingen Interconnecties 220kV-lijn Monceau - Chooz Begin 2007 heeft Elia de dwarsregeltransformator op 220kV in het station Monceau in dienst genomen. De verbinding tussen de stations Monceau en Jamiolle wordt bijgevolg uitgebaat op 220kV in plaats van 150kV. De geleiders van het draadstel dat in 150kV werd geëxploiteerd, zijn vervangen door geleiders met een grotere capaciteit. Het 220/150kV-station Jamiolle wordt gedemonteerd. Deze investering maakt het mogelijk de beschikbare capaciteit op de interconnectielijn Monceau - Chooz (F) optimaal te gebruiken en bijgevolg ook de volledige beschikbare capaciteit op de interconnectie met Frankrijk.

Net 150kV Aansluiting productie-installatie Essent in Zwijndrecht Essent heeft op de terreinen van Ineos in Zwijndrecht een nieuwe elektriciteitscentrale gebouwd, bestaande uit twee gasturbine/generatoren (elk 44 MW) en een stoomturbine/generator (48 MW). Om deze centrale te kunnen aansluiten op het Elia-net moest de aansluiting van Ineos worden omgebouwd. De investering omvat het installeren en uitrusten van twee 150kV-lijnvelden in het hoogspanningsstation Zwijndrecht en het aanpassen van de luchtlijnen naar Ineos voor een nieuwe aansluiting van Essent.

Verbinding Koksijde - Slijkens De nieuwe hoogspanningsverbinding op 150kV tussen de hoogspanningsstations Koksijde en Slijkens werd in augustus officieel in dienst genomen door de Vlaamse Minister-president Yves Leterme. De aanleg van deze ondergrondse verbinding is een onderdeel van het project kustlus, gevormd door de elektrische verbindingen tussen de assen Oostende - Brugge - Izegem en Koksijde - Izegem. Deze investeringen hebben tot doel de betrouwbaarheid van de stroomtoevoer in een aanzienlijk deel van West-Vlaanderen te verhogen. Dankzij de investeringen is ook een voldoende sterk en robuust net ter beschikking om de energie uit de windmolenparken in zee te ontvangen en naar het binnenland te vervoeren. Verbinding Avelgem-Ruien De lijn op 150kV Avelgem - Ruien werd gebouwd om een tweede transformator 380/150kV in Avelgem aan te sluiten op het station van Ruien. Deze lijn zal de verbindingen van deze bijkomende transformator en van de bestaande transformator overnemen. De huidige lijn, die niet meer volstaat, wordt ontmanteld. Versterking net Oost- en West-Vlaanderen De lijn op 150kV Langerbrugge - Ruien voedt de stad Gent en een aantal aftakstations zoals Drongen, Deinze en Oudenaarde. Ze maakt ook de wederzijdse ondersteuning van de twee productiecentra Rodenhuize - Langerbrugge en Ruien mogelijk. Om het hoofd te bieden aan het toegenomen verbruik werden twee bijkomende draadstellen (3de en 4de draadstel) geïnstalleerd tussen Wondelgem en het 150kV-station Nieuwe Vaart te Gent. Versterking voeding regio Eupen In Eupen werd een bijkomende transformator 150/70kV geplaatst om de toename van het elektriciteitsverbruik in de regio Eupen op te vangen. Hij is wel afhankelijk van de versterking van de voeding op 150kV in de hele oostelijke regio van België (Verviers - Eupen) vanaf het station van Lixhe: de nieuwe kabel op 150kV, gepland tussen Lixhe en Battice, zal worden verlengd tot in Eupen met behulp van een draadstel op 70kV van de lijn Battice - Eupen dat op 150kV wordt gebracht. Betrouwbaarheid en beveiliging net Brussels Hoofdstedelijk Gewest Teneinde de exploitatie te beveiligen en betrouwbaarder te maken, wordt het net van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, dat aanvankelijk bestond uit deelnetten die door twee transformatoren werden gevoed, geleidelijk geherstructureerd in deelnetten die door drie transformatoren worden gevoed.


Nazicht in een hoogspanningsstation

Werknemers van Elia volgen een opleiding

Versterking net Vlaams-Brabant De nieuwe transformatoren 150/15kV en 150/36kV van Harenheide en Zaventem werden in gebruik genomen om het hoofd te bieden aan het toegenomen verbruik in de zone Evere - Zaventem. De bijkomende transformator 150/36kV van Zaventem heeft geholpen een deelnet met drie 125MVA-transformatoren te creëren waarvan er twee zich bevinden in het 150kV-station van Woluwe en één in het 150kV- station van Zaventem. Deze bijkomende transformator wordt gevoed door de nieuwe 150kV-kabel tussen de stations Verbrande Brug, Harenheide en Zaventem. De nieuwe transformator van Harenheide wordt aangesloten op deze 150kVkabel tussen Verbrande Brug en Zaventem. Versterking voeding middenspanningsnetten Verschillende versterkingen van de transformatie naar de middenspanning werden in dienst genomen als gevolg van de evolutie van het verbruik in de hoogspanningsstations van: • Oisquercq: een bijkomende transformator 150/15kV van 50MVA en een tweede middenspanningscabine werden geplaatst om de ontwikkeling van nieuwe industriële activiteiten te ondersteunen; • Nijvel: een bijkomende transformator 150/15kV werd geplaatst in Nijvel om het hoofd te bieden aan de toename van het lokale verbruik; • Oostrozebeke: het station van Oostrozebeke maakt gebruik van de nieuwe 150kV-verbinding Izegem - Sint-Baafs-Vijve om een bijkomende 150/10kV-transformator te voeden; met deze transformator wordt een sterk stijgend verbruik van 70kV naar 150kV overgeheveld; • Oelegem: de versterking van de transformatie 150/15kV in het station Oelegem vloeit eveneens voort uit het stijgende lokale verbruik.

Het 380kV-hoogspanningsstation Van Eyck in aanbouw

Een werknemer van Elia voert onderhoudswerken uit aan een transformator

Net 70-36-30 kV Bevorderen aansluiting productie-eenheden op basis van hernieuwbare energie Het 70kV-station Chassart werd aangepast, rekening houdend met de inplanting van een windmolenpark in de onderliggende middenspanningsnetten. Herstructurering netten 70kV Dankzij de indienstneming van de nieuwe 70kV-kabel Farciennes - Fleurus kunnen de 70kV-netten van Henegouwen en Namen worden ontkoppeld. De 70kV-lijn Awirs - Montegnée werd aangepast als gevolg van de aanleg van een 70kV-kabel tussen Awirs en Ivoz-Ramet; een draadstel van de bovengrondse lijn Awirs - Ivoz-Ramet wordt gebruikt om de veiligheid van de voeding van het station Montegnée te versterken door directe ondersteuning vanaf het station Awirs. Bovendien ontlast deze versterking de lijn Montegnée - Tilleur, die het stadscentrum van Luik voedt. Versterking voeding middenspanningsnetten Verschillende versterkingen van de transformatie naar de middenspanning werden in dienst genomen als gevolg van de evolutie van het verbruik in de stations van: • Doornik: de versterking van de transformatie in Doornik, noodzakelijk als gevolg van een toename van het lokale verbruik, vindt plaats in overeenstemming met de distributienetbeheerder: - Elia plaatst een tweede transformator 70/15kV van 40MVA ter vervanging van de transformator 70/6kV; - de distributienetbeheerder IEH plaatst een tweede transformator 15/6kV van 20MVA; • Gembloers: een transformator 70/12kV van 40MVA werd geplaatst in het station van Gembloers ter vervanging van een transformator van 30MVA op het einde van zijn levenscyclus; bijgevolg is dit station uitgerust met twee transformatoren 70/12kV van 40MVA; • Kwatrecht: een nieuwe 36/12kV-transformator in het station Kwatrecht en een nieuwe kabel tussen Kwatrecht en Flora werden in dienst genomen; het station Kwatrecht ontlast de 36kV-verbinding Flora - Kwatrecht - Wetteren - Laarne, alsook de voedingskabels van het tweede railstel van Wetteren.


Herstructurering 36kV-netten Oost en West-Vlaanderen De 36kV-verbinding tussen Monsanto en Sint-Denijs-Westrem zal buiten gebruik worden gesteld en een nieuwe 36kV-kabel vanuit Flora is in dienst genomen voor de voeding van het station Monsanto.

Lengte Elia-net op 1 januari 2007 (kilometer) Spanning

Luchtlijnen (1)

Ondergrondse kabels (2)

Totaal

380kV

891

891

220kV

297

297

150kV

2 012

70kV 36kV 30kV Totaal

390

2 402

2 415

271

2 686

8

1 915

1 923

27

141

168

5 650

2 717

8 367

1) Geografische lengte (2) Elektrische lengte Exclusief de netten waarvan Elia niet de eigenaar is. Sommige verschillen tussen 2006 ent 2007 zijn het gevolg van een verbetering van de nauwkeurigheid van de geografische gegevensbank.

Onderhoud De hoogspanningsinfrastructuur functioneert de klok rond, het hele jaar door, zodat elektrische energie overal en altijd beschikbaar is. Dat kan alleen maar als de infrastructuur robuust is. Een zorgvuldig vervangings- en onderhoudsprogramma is bijgevolg primordiaal. En dit, in het belang van onze klanten en het land, tegen een correcte kostprijs. Het uitschakelen van de installaties voor onderhoud of het inschakelen van nieuwe installaties moet op een veilige manier gebeuren en dit zonder enige negatieve impact op de stroomtoevoer. Het plannen van de interventies voor onderhoud, projecten of indienstnemingen van nieuwe installaties wordt dan ook zorgvuldig voorbereid. In 2006 werd een nieuw planningsproces uitgetekend. Om de risico’s voor het behoud van de stroomtoevoer tijdens het tijdelijk uit dienst nemen van sterk benutte installaties of verbindingen tot een minimum te kunnen beperken, past Elia een eigen model van arbitrage tussen economische kosten en risico toe. In 2006 werden er ruim 2 500 onderhoudsinterventies uitgevoerd.

Personeel Teneinde haar opdracht naar behoren uit te voeren, moet Elia kunnen rekenen op werknemers van grote kwaliteit die een hoog niveau van vakmanschap bezitten en correct zijn opgeleid in de uitoefening van hun vak. De vergrote werklast door de nieuwe activiteiten die de vrijmaking van de elektriciteitsmarkt ondersteunen, zoals Belpex, moeten ook kunnen uitgevoerd worden door bekwaam personeel. Tezelfdertijd moet de productiviteit bij Elia door de leeftijdsgebonden afvloeiingen almaar toenemen, om de gestage vermindering van het aantal personeelsleden te compenseren. In dit opzicht is rekrutering heel belangrijk. Immers, terwijl het totaal aan ervaring, vaardigheden en kennis van het net waarover Elia beschikt aanzienlijk is, moet de netbeheerder erover waken dat de aflossing van de wacht door de volgende generaties verzekerd is. Bovendien moet Elia de beste mensen weten aan te trekken in de vakgebieden die zijn ontstaan als gevolg van de vrijmaking van de markt. De verschillende initiatieven, die Elia in 2006 heeft genomen, hebben vruchten afgeworpen, vermits 111 nieuwe werknemers in dienst traden. We vermelden meer bepaald het ontwikkelen van samenwerkingsverbanden met de scholen, het organiseren van speciale rekruteringsdagen, het deelnemen aan jobbeurzen, het deelnemen aan “Meet@Speed”-ontmoetingen met kandidaatwerknemers enzovoort. In samenwerking met departementshoofden die daartoe werden opgeleid, worden ook grote inspanningen geleverd in het kader van de interne selectieprocedure van nieuwe werknemers. Aanwervingen en aantal werknemers Op 31 december 2006 telde de Elia groep 1227 werknemers, van wie 215 bij Elia System Operator, 833 bij Elia Asset en 179 bij Bel Engineering. In 2006 wierf Elia 91 personen aan met een arbeidsovereenkomst van onbepaalde duur en 20 personen met een contract van bepaalde duur. In 2007 heeft Elia 110 vacatures openstaan.

Samenstelling personeel Elia groep op 31 december 2006 Mannen Vrouwen Directie

Totaal

Voltijdse equivalenten

7

0

7

7

Kaders

267

47

314

311,2

Bedienden

757

149

906

891,4

1 031

196

1 227

1 209,6

Totaal

“Continu onderzoek voor verbetering”


Kennisbeheer De overdracht verzekeren van de indrukwekkende hoeveelheid kennis en ervaring die binnen de onderneming aanwezig is naar de jonge generaties, is voor Elia uiterst belangrijk, in het bijzonder gelet op de levensduur van haar installaties. Zo heeft Elia een programma ontwikkeld dat tot doel heeft kritische kennisdomeinen te identificeren en procedures te ontwikkelen om die kennis vast te leggen en de overdracht ervan naar de jonge generaties te verzekeren. Daarnaast worden opleidingsprogramma’s ontwikkeld voor de verschillende doelgroepen van de onderneming. Zo wil “Campus Elia” aan de jonge werknemers die tussen één en twee jaar ervaring bij Elia bezitten een visie en een diepgaand inzicht bijbrengen in de activiteiten van de onderneming, haar werking en de uitdagingen waarmee ze wordt geconfronteerd. Deze opleiding steunt op interactie en participatie en wordt afgerond met de uitvoering van een business case. Ze moedigt ook de ontwikkeling van interpersoonlijke netwerken aan die de basis vormen voor goed teamwerk. Bovendien werd de opleiding die in 2004 voor het hoger kader werd gelanceerd, in 2006 uitgebreid tot alle kaderleden. Dit programma omvat verschillende modules die niet alleen de technische, economische en managementvaardigheden maar ook het coachen van teams en het beheren van projecten willen ontwikkelen. In deze context startte Elia in 2006 een opleidingsprogramma voor het middenmanagement. De middenmanagers volgen de komende twee jaar verschillende opleidingsmodules die erop gericht zijn hun kennis en inzicht in de activiteiten van Elia en alle implicaties ervan te vergroten (dankzij een speciaal daarvoor ontworpen simulatiespel), net als hun competenties in het bedrijfsbeheer en het leiden van teams en ook hun capaciteiten om projecten te sturen. Het programma biedt ook een uitgelezen gelegenheid om kaders met heel verschillende achtergronden bij elkaar te brengen om zo hun visie te vergroten. Het departement Knowledge Management ontwikkelt overigens op actieve wijze de samenwerking met de universiteiten en de hogescholen. Vorming Elia biedt zijn medewerkers tijdens hun loopbaan een ruime waaier aan vormingsmogelijkheden om hun competenties optimaal te ontwikkelen in functie van de behoeften van de onderneming en het individuele carrièrepad. Dit gaat van technische opleidingen en on-the-job-training in de specifieke disciplines eigen aan het netbeheer, tot het verhogen van de menselijke competenties, met onder meer taalcursussen en gespecialiseerde vormingen die de competenties van de werknemers vergroten. Elia werft de laatste jaren grote aantallen jonge technici aan, om de werknemers die met pensioen gaan te vervangen. De onderne-

ming levert bijkomende inspanningen om de jongere generaties werknemers snel de nodige opleidingen te geven. Elia startte voor dit laatste vorig jaar een eigen Education Center in de vestiging in Schaarbeek op. In dit centrum verzorgen interne ervaren lesgevers de technische opleidingen in verband met het onderhoud van de verscheidene installaties: de hoogspanningsapparatuur van de stations, de laagspanningsapparatuur en de bovengrondse en ondergrondse hoogspanningsverbindingen. Het Education Center wordt nog verder uitgebreid met een 150kV-hoogspanningsstation, dat spanningsloos is om in alle veiligheid de werknemers te kunnen opleiden. Tevredenheidsenquête Er werd een tevredenheidsenquête georganiseerd onder het personeel van Elia, om te peilen naar zijn engagement bij de uitvoering van zijn taken en de voldoening die Elia hen als werkgever geeft. Zo’n enquête werd reeds een eerste maal georganiseerd in 2004. De voldoening van het personeel is opnieuw lichtjes gestegen. De acties die de voorbije jaren, onder andere naar aanleiding van de laatste tevredenheidsenquête, werden opgezet hebben ongetwijfeld deze resultaten positief beïnvloed. In vergelijking met vergelijkbare sectoren, bijvoorbeeld de banken, de telecomoperatoren, de openbare dienstverlening, de verzekeringen en ICT, scoort Elia zeer goed wat het tevredenheidspercentage betreft en hoort het bij de koplopers. De resultaten van de enquête zullen worden aangewend om een actieplan uit te werken voor 2007 en 2008.



Efficiënt Een efficiënte dienstverlening aan zijn klanten en de gemeenschap aanbieden, is één van de belangrijke doelstellingen die Elia dagelijks waarmaakt. En dit met diensten en producten die de netgebruikers de mogelijkheid geven op een zo soepel mogelijke wijze deel te nemen aan de elektriciteitsmarkt. Iedereen heeft immers baat bij een goed werkende elektriciteitsmarkt. Ook internationaal loopt de efficiënte werking van Elia in de kijker. Zo scoort Elia als één van de beste transmissienetbeheerders van Europa op het vlak van de transmissiekosten en het behoud van het noodzakelijke evenwicht tussen productie en verbruik.

Tarieven ..............................................................................................28 Aankooppolitiek ..................................................................28 Klanten ................................................................................................28


Efficiënt Tarieven Elia’s transmissietarieven zijn competitief vergeleken met de transmissietarieven in de andere Europese landen, blijkt uit het vergelijkend overzicht van de tarieven 2005, dat door ETSO is opgesteld. België is het op vier na goedkoopste van de 23 deelnemende landen. Als de overige lasten zoals de heffingen en toeslagen worden meegerekend, is België het op zeven na goedkoopste land. De vergelijking3 door ETSO betreft de tarieven op zeer hoge spanning, toegepast op een profiel met een gebruiksduur van 5 000 uur per jaar en een maximumafname van 40MW. Grosso modo liggen de tarieven in 2007 9 procent lager dan in 2006. De tarieven in 2006 lagen ook al lager dan de tarieven in 2005. Een groot deel van de tariefvermindering is te danken aan de opbrengsten van de veilingen van transmissiecapaciteit aan de grenzen, die in mindering worden gebracht van de tarieven, en aan de verbruiksgedreven toename van de aangerekende volumes getransporteerde elektrische energie.

Aankooppolitiek Het aankoopbeleid van Elia is gericht op het optimaliseren van de aankopen voor de investeringen en de goederen en diensten nodig voor de werking van de netbeheerder. De aankoopstrategie berust op het concept van de totale kosten (total cost of ownership). Alle

kosten die een aankoop met zich brengt over de gehele levensduur, met inbegrip van onderhoudskosten evenals de invloed op de kwaliteit, de betrouwbaarheid en de veiligheid van de elektriciteitsbevoorrading, worden in beschouwing genomen. De optimalisatie gaat verder dan alleen de kosten. Een duurzame goede werkrelatie uitbouwen en onderhouden met de leveranciers is een belangrijke troef om deze aankoopstrategie in de praktijk te kunnen realiseren. Op de leveranciersdag in 2006 werden de leveranciers grondig geïnformeerd over het aankoopbeleid en de specifieke noden van de onderneming. Dit initiatief helpt de 120 deelnemende leveranciers hun aanbod beter af te stemmen op de behoeften van Elia en aldus een hogere efficiëntie te bereiken.

Klanten Elia neemt verscheidene initiatieven om dicht bij zijn klanten te staan, zoals de jaarlijkse klantendag, waaraan een 130 personen deelnamen, en de users group, die jaarlijks vier maal vergadert. Daarnaast zijn er de specifieke informatiekanalen, zoals de maandelijkse nieuwsbrief, Elia News, of de vernieuwde website. Elke klant kan ook steeds voor informatie en bijstand terecht bij zijn account manager. Een goede dialoog is immers een conditio sine qua non om tot efficiënte en adequate oplossingen te komen.

ETSO-vergelijking transmissietarieven €/MWh 30 25 20 15 10 5

De kosten die rechtstreeks verband houden met de activiteiten van de transmissienetbeheerders Andere kosten, die geen verband houden met het transmissienetbeheer zoals openbaredienstverplichtingen, verloren kosten, steun aan hernieuwbare energie

3

Indien niet alle transmissiekosten door het officiële tarief worden gedekt, wordt door het betreffende land in de mate van het mogelijke een schatting gemaakt van het ontbrekende gedeelte en aan het officiële tarief toegevoegd.

Finland

Estland

OostDenemarken WestDenemarken

België

Zweden

Spanje

Slovenië

Slovakije

Roemenië

Portugal

Polen

Noorwegen

Nederland

Litouwen

Italië

Ierland

Hongarije

Griekenland

Verenigd Koninkrijk

Duitsland

Frankrijk

Tsjechië

Oostenrijk

0


“een efficiënte dienstverlening aan zijn klanten en de gemeenschap aanbieden” Aanpassingswerken in het 150kV-station Nieuwevaart



Transparant Elektrische energie is van levensbelang voor onze samenleving. Als transmissienetbeheerder speelt Elia dan ook een belangrijke rol in de maatschappij. ‘s Lands stroomtoevoer hangt immers af van de goede werking van de elektriciteitsmarkt. Elia zorgt er daarom voor dat alle marktpartijen over dezelfde kwaliteitsvolle informatie kunnen beschikken. Aan nieuwe investeringen in infrastructuur besteedt Elia evenveel zorg. Hij zal de omwonenden en de lokale besturen altijd grondig uitleggen waarom een project nodig is en hoe hij te werk zal gaan om de eventuele hinder voor de omwonenden zo veel mogelijk te beperken.

Informatieverstrekking .............................................32 Bedrijfsbezoeken.................................................................32 Elia Infocenter ..........................................................................32 Sponsoring .....................................................................................33


Transparant Informatieverstrekking

Bedrijfsbezoeken

Elia heeft in 2006 aanzienlijk meer informatie op zijn website www.elia.be geplaatst. Op 16 januari ging de vernieuwde website online en vanaf dan werd het informatieaanbod bijna elke maand uitgebreid, met niet alleen bestaande informatie, maar ook vernieuwde en nieuwe indicatoren. Het uitgebreide informatieaanbod omvat de reële energiestromen aan de grenzen, grafieken voor de genomineerde jaar-, maanden dagcapaciteit aan de grenzen, de vernieuwde verbruiksindicator met bijhorende voorspelling van het verbruik, een overzicht van de energie geproduceerd door de productie-installaties waarvoor Elia over een meting beschikt, het evenwicht in de Elia-regelzone, de onevenwichtsprijzen, de open afregelvolumes die binnen de 15 minuten kunnen worden geactiveerd en de marginale prijzen voor de activering van vastgestelde volumes voor alle types van reserve.

Scholen en andere groepen bezoekers kunnen tijdens bedrijfsbezoeken op een actieve wijze kennismaken met Elia en zijn verschillende activiteiten: het beheer van het elektrisch systeem vanuit de controlecentra, de hoogspanningsinfrastructuur en haar onderhoud door een geleid bezoek aan een transformatorstation… Een bedrijfsbezoek is een ideale gelegenheid om achter de schermen te kijken en een beter inzicht te verwerven in de complexiteit van het netbeheer. Voor de tientallen scholen, hogescholen en universiteiten die jaarlijks bij Elia te gast zijn, vormt het bedrijfsbezoek zowel een boeiende praktische aanvulling op de leerstof, als een eerste kennismaking met een potentiële toekomstige werkgever.

Deze informatie wordt aangevuld met de resultaten van de dagmarkt op de elektriciteitsbeurs Belpex, die op de website van Belpex, www.belpex.be, worden gepubliceerd. Elia participeert ook aan het op 28 november 2006 begonnen ETSOVista-dataplatform. Deze website van de federatie ETSO (European Transmission System Operators) wil de toegang tot de informatie van alle marktspelers en stakeholders vergemakkelijken en de doelstellingen inzake transparantie van de geïntegreerde Europese elektriciteitsmarkt ondersteunen. De toegang tot de diensten van ETSOVista voor het verstrekken van kerngegevens over de markt is gratis en vrij voor wie een gewettigde belangstelling heeft in de ontwikkeling van de Europese groothandelsmarkt voor elektriciteit. In zijn initiële ontwikkelingsfase stelt het platform voor het eerst kerngegevens over de operationele werking en het congestiebeheer voor de Europese interconnectieverbindingen op hoogspanning ter beschikking. ETSO wil zich permanent inzetten om via het ETSOVista-project de vrije toegang tot een zo ruim mogelijk aanbod aan marktgegevens voor de geïntegreerde Europese elektriciteitsmarkt mogelijk te maken.

Open Bedrijvendag Ook in 2006 stelde Elia zijn vestiging te Brussel open voor het publiek tijdens de Open Bedrijvendag, die traditiegetrouw doorging op de eerste zondag van oktober. Dankzij de spontane inzet van het personeel kregen de bezoekers een boeiende ervaring, met knappe en leerrijke demonstraties in het opleidingscentrum en een geleid bezoek aan het controlecentrum en het Elia Infocenter. Elia gebruikte de Open Bedrijvendag ook om de aandacht van de bezoekers te vestigen op het ruime en gevarieerde jobaanbod. Op het Jobinfopunt was permanent een rekruteerder aanwezig om info te verstrekken over de werkvoorwaarden bij Elia; wie dit wenste kon ook ter plaatste een eerste sollicitatiegesprek aangaan.

Elia Infocenter Al spelende leren over elektriciteit, hoogspanning, de elektriciteitsmarkt en de activiteiten van Elia: het kan, in het Elia Infocenter te Schaarbeek. Het Infocenter, ingericht op de geheel vernieuwde 2e verdieping van het dispatchinggebouw op de site Schaarbeek, is bestemd om scholen en andere bezoekersgroepen op een eigentijdse manier te laten kennismaken met Elia en zijn activiteiten. Een interactief programma waar de studenten (en andere bezoekers) info verkrijgen over elektriciteit, de rol van het hoogspanningsnet, het elektrisch systeem, de elektriciteitsmarkt en de aspecten veiligheid en milieu bij Elia, draagt daartoe bij. Bezoekers krijgen enerzijds veel informatie en kunnen anderzijds hun nieuw opgedane kennis met meerkeuzevragen testen … en de uitdaging met vorige groepen aangaan. Met het Infocenter en het Education Center, dat de technische opleidingen verzorgt en kan bogen op een ruime waaier aan didac-


Elia nam in 2006 deel aan de Open Bedrijvendag

Een medewerker van Elia geeft de bezoekers van het Infocenter uitleg over het transmissienetbeheer

Enkele bezoekers in het Infocenter

Elia kreeg in 2006 de Solidariteitsprijs

tische installaties, is Schaarbeek meer dan ooit het actieterrein van waaruit Elia zijn relaties met de onderwijswereld verdiept. Door een ruim aanbod aan leuke en boeiende leerervaringen aan te bieden, kan Elia de aandacht van jongeren trekken om de kennismaking verder te zetten en ze eventueel aan te werven.

Als beursgenoteerde onderneming heeft Elia de plicht zich op doorzichtige wijze te profileren ten overstaan van de investeerders. Het Elia Fonds stelt de onderneming ook in staat een positief imago tegenover het grote publiek te ontwikkelen en op de arbeidsmarkt naar voren te treden als een dynamische en sociaal verantwoordelijke werkgever om kandidaten aan te trekken onder wie zij vervolgens haar toekomstige werknemers zal rekruteren.

Sponsoring

In oktober 2006 werd Elia voor haar inspanningen officieel beloond en kreeg zij de Solidariteitsprijs die de RTBF en CAP 48 uitreiken in samenwerking met de Régie Média Belge en Trends/ Tendances. Deze “Prijs voor de Onderneming met burgerzin”, die in 2006 voor het eerst werd uitgereikt, heeft tot doel de acties te belonen waarmee ondernemingen blijk geven van burgerzin op drie gebieden: tewerkstelling, toegankelijkheid en solidariteit. Elia was blij en fier dat ze deze prijs kon delen met alle vrijwilligers die zich inzetten in het kader van de projecten die het Elia Fonds ondersteunt.

Het Elia Fonds geeft het beleid inzake sponsoring en naambekendheid van Elia als beursgenoteerde onderneming vorm. Het fonds werd opgericht in hetzelfde jaar als Elia zelf en steunt, sinds 2002, projecten die tot doel hebben de toegang tot vrijetijdsbesteding en erfgoed te vergemakkelijken voor personen met beperkte mobiliteit. De werking van het Elia Fonds vertaalt de opdracht van Elia in de samenleving: als beheerder van het Belgische hoogspanningsnet moet de onderneming immers de toegang tot het net mogelijk maken voor alle gebruikers, op transparante en niet-discriminerende wijze. De gedrevenheid van de duizenden vrijwilligers die door het Fonds worden gesteund, weerspiegelt ook de inzet van de personeelsleden van Elia die onafgebroken, 24 uur per dag, waken over de betrouwbare elektriciteitsvoorziening van ons land. Het reflectieproces dat uiteindelijk tot de oprichting van het Elia Fonds heeft geleid, werd samen met de Koning Boudewijnstichting gevoerd, die gespecialiseerd is in deze materie en borg staat voor de onafhankelijkheid en de transparantie bij het selecteren van de projecten, twee elementen die ook deel uitmaken van de waarden van de onderneming. Het Fonds is niet alleen de weerspiegeling van het maatschappelijk engagement van Elia, maar streeft er ook naar de bekendheid van de onderneming te vergroten bij de verschillende doelgroepen waarmee zij in contact staat: klanten en netgebruikers, investeerders, de arbeidsmarkt en het grote publiek. Elia wordt immers geconfronteerd met een paradoxale situatie: terwijl zij een belangrijke plaats inneemt in het Belgische landschap - onze infrastructuur met bovengrondse lijnen, ondergrondse kabels en hoogspanningsstations is over heel België verspreid - en een essentiële rol vervult in de economie van ons land, ontwikkelt Elia alleen met een heel beperkte groep van gesprekspartners regelmatige betrekkingen in een “business to business”-omgeving. Haar klanten zijn immers industriëlen die grote hoeveelheden elektriciteit verbruiken, distributienetbeheerders, traders enzovoort.

Projecten 2006 In 2006 was de oogst van het Elia Fonds bijzonder rijk aan originele en vernieuwende projecten die tot voorbeeld kunnen dienen van andere projecten op andere plaatsen. In 2004 besliste het beheerscomité van het Fonds het thema lichtjes te wijzigen en de klemtoon te leggen op “Ontdekking en verwondering” en op originele vrijetijdsbesteding voor iedereen. De respons van de projectauteurs was heel groot. Van de 113 projecten die ter beoordeling aan de jury werden voorgelegd, werden er 29 geselecteerd.

Nederlandstalige projecten • Anvasport vzw - Melle: Monoski voor mensen met een ernstige handicap (mensen zonder beenfunctie leren monoskiën op zelfstandige basis) • Spinnaker Sportvereniging - Antwerpen: het project Petrafiets (een speciaal ontworpen loopfiets waarmee mindervaliden aan loopwedstrijden kunnen deelnemen) • vzw ‘t Sneukelwiel - Wortegem-Petegem: “de Sneukelfiets” (stippelt een aangepaste fietsroute uit die ook met haar speciale fietsen kan worden gereden)


• Psylos, Vlaamse Federatie voor Sport en Recreatie in de Geestelijke Gezondheidssector - Leuven: samen stap voor stap op weg gaan en op die manier zijn vrije tijd besteden op een gezonde en actieve manier (nordic walking, kinball en circustechnieken) • Universiteit van Gent, Laboratorium Zoöfysiologie: Imkeren voor mensen met verminderde mobiliteit en andere fysieke problemen • Zorg-Inzicht vzw - Kortrijk: Vervoer in zicht (interactief vormingspakket met dvd’s voor chauffeurs: leren omgaan met mensen met een handicap bij het vervoer) • Mentor vzw - Kortrijk: “Struikelblokken weg naar het podium” (voor iedereen toegankelijke voorstellingen) • Het Openbaar Centrum voor Maatschappelijk Welzijn Antwerpen: “Verhalendoos” (voor zintuiglijke prikkels zorgen die herinneringen aan vroegere tijden oproepen bij ouderen) • Het Arboretum van Puurs & vzw Speeltuin Sint-Pietersburcht: Natuurlijk Puurs Toegankelijk (rolstoelgebruik mogelijk maken in het conglomeraat van het Arboretum, het Natuurgebied, de Speeltuin en het Fort) • Mariënstede: snoezelen en bewegen in de natuur nu ook voor rolstoelgebruikers

Franstalige projecten • vzw Cap Eau d’Heure - Gosselies: “La voile à contre-courant” (jonge visueel gehandicapten inwijden in het zeilen met de zwaardboot) • vzw C-Paje - Luik: RAVeLissimo (opleiding, creatie en een artistieke wandeling op een gedeelte van de RAVel, met valide kinderen en mensen met beperkte mobiliteit) • Estrelléa - Stad Moeskroen: project voor integratie in de moestuin, in de gemeentelijke tuin Estrelléa • vzw Heureux Abri - Momignies: legt een minigolf aan die toegankelijk is voor mensen in een rolwagen • Sel Bleu, vzw van de Stad Luik: “Circulez, il n’y a rien à voir!” (opleiding en sensibilisering van de toeristische en culturele sector over de problematiek van de gezichtsstoornissen) • Aviron Royal Club Nautique Sambre et Meuse 1862 - Jambes: het roeien toegankelijk maken voor mensen met een handicap • vzw Natagora - Namen: “Nature pour tous” (natuuractiviteiten en acties voor de natuur toegankelijk maken voor iedereen)

• vzw Sporta Vakantie - Westerlo: sportieve en sociale activiteiten in het “To Walk Again Centrum” van Sporta

• Katholieke Gidsen van België - Domaine de Mozet te Gesves: Vier seizoenen, vijf zintuigen (iedereen zonder discriminatie de natuur laten ontdekken in een kasteelboerderij)

• vzw Nationaal Werk voor het Gehandicapte Kind - Maasmechelen: “Wereldmand” (grote schommelhutten installeren in het bos van het centrum van Maasmechelen)

• Fédération wallonne du Sport Adapté - Philippeville: aangepaste heteluchtballon om gehandicapten, personen met beperkte mobiliteit, bejaarden en validen ballonvluchten aan te bieden

• Duklo Duiksportvrienden Commissie Wet Wheels vzw - Kessel-Lo: Wet Wheels (Duiken zonder grenzen!)

• vzw Les Sens Ciel - La Bruyère: Les éOles-Tems (het buiten plaatsen van sculpturen en zintuiglijke totems voor verschillende handicaps)

• Gemeentelijke Sportraad Gooik: aangepaste handbike- en fietsroute (parcours voor handbikes, tandems en fietsen met twee tot drie wielen)

• vzw Passe-Muraille - Frameries: haar voorstelling “Jij ziet wat ik zeg” (gaat over de communicatie tussen twee werelden: die van de doven en die van de blinden)

• Recreatief Aangepast Sporten vzw: Springplank (zwemlessen voor kinderen met en zonder handicap) • Espero: Culturele kansen voor kwetsbare kinderen (hen de mogelijkheid geven zowel actief als passief kennis te maken met cultuur)

Duitstalige projecten • vzw Behindertenstätten Kelmis und Umgebung - Hergenrath: “Tierhof Alte Kirche” (aanleg van een geanimeerde boerderij voor gehandicapten) • Gemeente Bütgenbach: organiseert een wandeling rond het meer die toegankelijk is voor mensen met beperkte mobiliteit


De vertegenwoordigers van de door de jury van het Elia Fonds geselecteerde projecten tijdens de officiële ceremonie op 12 december 2006



Zorgzaam Elia ontplooit zijn activiteiten vanuit een zorgzame en respectvolle houding tegenover mens en milieu. De veiligheid van de eigen medewerkers, de werknemers van derden en contractors, de omwonenden en de gemeenschap staat daarbij centraal. Net als die van de installaties, omdat ze de essentiële verbinding vormen tussen de elektriciteitsproducenten zowel in het binnen- als het buitenland en de klanten. De milieuzorg van Elia gaat verder dan de operationele activiteiten: de onderneming levert permanent een positieve bijdrage tot de natuur.

Milieu .....................................................................................................38 Veiligheid .........................................................................................40


Zorgzaam Milieu Elia draagt er zorg voor zijn industriële activiteiten te ontplooien met een optimaal respect voor het leefmilieu en de natuur. Het milieubeleid van Elia is er op gericht de milieurisico’s te beperken die verbonden zijn aan de industriële activiteiten, met een permanent streven naar duurzame ontwikkeling die het welzijn ten goede komt en bijdraagt tot een verbetering van ons milieu. Grote aandacht gaat daarbij naar het voorkomen van verontreinigingen, om de impact van de activiteiten op het milieu en de gezondheid tot een minimum te beperken (mens, water, lucht, bodem, natuurlijke rijkdommen, fauna, flora, en de interactie tussen deze elementen). Elia streeft er voorts naar een constructieve dialoog tot stand te brengen met de overheden, met de instellingen en organisaties die instaan voor het milieu, met de netgebruikers en met de bevolking. Het regelmatig informeren en communiceren, zowel intern als extern, over het milieubeleid en de resultaten van de acties en de prestaties in dit domein, ondersteunt deze dialoog.

Accidentele verontreiniging Om bij toevallige verontreiniging bij onderhoudswerken aan de installaties steeds snel en efficiënt te kunnen reageren werden in 2006 verontreinigingskits (“spill kits”) ter beschikking gesteld van de onderhoudsploegen. Naast eigen personeel worden ook gespecialiseerde bedrijven ingezet bij het schoonmaken van accidentele verontreinigingen. In totaal werden in 2006 31 dergelijke interventies uitgevoerd. De meerderheid van deze gevallen waren overigens te wijten aan sluikstorten door derden. De onderhoudsmedewerkers van Elia kregen voorts een milieuopleiding zodat ze beter voorbereid zijn om accidentele verontreinigingen te voorkomen en aan te pakken.

PCB-verwijdering De actie om installaties met een concentratie van meer dan 500ppm polychloorbifenylen (PCB’s) te verwijderen, conform de wettelijke verplichtingen, werd eind 2005 afgerond. In de loop van 2006 werden in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest proactief zes transformatoren met PCB’s in een lagere concentratie dan 500ppm gedecontamineerd. Voor de overblijvende dergelijke transformatoren is een verwijderingsprogramma opgesteld, waardoor jaarlijks een aantal gedecontamineerd zullen worden. De budgetten hiervoor werden vastgelegd tot 2015.

Bodemverontreiniging Vlaanderen In het kader van de overdracht van de installaties van Electrabel/ CPTE aan Elia van juni 2001 zijn er nog 6 saneringen in uitvoering, 4 beschrijvende bodemonderzoeken nog aan de gang en werd er één afgerond (waarvoor geen saneringsverplichting gold).

Brussels Hoofdstedelijk Gewest Voor de terreinen gelegen op het grondgebied van het Brussels Hoofdstedelijke Gewest heeft Elia al voor één site een bodemdossier ingediend en ook door middel van steekproeven bodemonderzoeken uitgevoerd. Er geldt geen saneringsverplichting voor het ingediende dossier. Wallonië In tegenstelling tot Vlaanderen bestaan in het Waals Gewest nog geen uitvoeringsbesluiten met betrekking tot het verplichten van een bodemonderzoek bij de overdracht van gronden. Om de bodemtoestand van de sites van Elia in Wallonië beter in kaart te brengen is er beslist op vrijwillige basis 23 bodemonderzoeken te starten. Deze onderzoeken zijn momenteel lopende.

Elektrische en magnetische velden Elektrische en magnetische velden zijn fenomenen die in de natuur voorkomen, zoals in alle vormen van licht of bliksem. Ook menselijke activiteiten brengen elektrische en magnetische velden (EMF) voort: radio, televisie, microgolfoven, gsm, computers, zonnebanken … De transmissie van elektriciteit en elektrische toepassingen wekken eveneens elektrische en magnetische velden op. Deze magnetische velden hebben een zeer lage frequentie (50Hz). Ondanks talloze internationale studies, waaronder die van het Amerikaanse National Institute of Environmental Health Sciences of de National Radiological Protection Board is tot op heden geen enkel wetenschappelijk bewijs gevonden voor het bestaan van een verband tussen elektrische en magnetische velden en eventuele gevolgen voor de gezondheid. Het IARC (internationaal agentschap voor kankeronderzoek) klasseerde elektromagnetische velden in juli 2001 in de categorie 2b “mogelijk kankerverwekkend”, uitsluitend op basis van dergelijke epidemiologische studies. Er kon nog geen biologisch mechanisme worden gevonden dat het statistisch verband verklaart tussen elektrische en magnetische velden en kanker. Het IARC geeft duidelijk aan dat de oorzaak evengoed aan andere factoren kan te wijten zijn. Er loopt in dit verband een samenwerkingsakkoord van Elia met 8 onderzoekscentra, gegroepeerd binnen de Belgian BioElectroMagnetic Group (BBEMG). De BBEMG bestudeert met name de invloeden van elektrische en magnetische inductievelden opgewekt door de transmissie en het gebruik van elektrische energie in het dagelijks leven of in de werkplaats (50Hz). Ze heeft als opdracht onderzoek te verrichten om een beter inzicht te krijgen in de interacties tussen elektromagnetische velden en de biologische activiteit, en bij te dragen tot de ontwikkeling en verspreiding van wetenschappelijke kennis over de mogelijke invloeden op de gezondheid. Specialisten hebben deze taak aanvaard op de uitdrukkelijke voorwaarde dat ze in alle onafhankelijkheid hun werk konden doen en hun advies konden verlenen.


Het natuurreservaat van het hoogspanningsstation Koksijde

Enkele windmolens in Wallonië

In het natuurreservaat van het hoogspanningsstation Koksijde groeien nog zeldzame kamgrassen

Een broedend koppel torenvalken in een nestkast

De samenwerking met de BBEMG werd vorig jaar voortgezet; de overeenkomst werd immers in 2005 voor 4 jaar verlengd. Elia heeft ook een gelijkaardige overeenkomst met het internationale instituut EPRI.

Elia blijft zich inspannen om dit project uit te breiden waar mogelijk. Ook in 2006 werden nieuwe nestkasten geplaatst. In overleg met Vogelwerkgroep Oost-Brabant werden in de streek van Tienen 10 nieuwe nestkasten in hoogspanningsmasten geplaatst.

Elia voert ook metingen uit naar de sterkte van elektrische en magnetische velden bij omwonenden van hoogspanningsinstallaties. Elia behandelt elk van deze vragen in een geest van open dialoog en goed nabuurschap.

Groenestroomcertificaten De federale en de Vlaamse overheid hebben een regeling uitgewerkt waarbij de netbeheerders groenestroomcertificaten moeten kopen tegen een vastgestelde minimumprijs. Elia verkoopt de groenestroomcertificaten op zijn beurt door aan de markt, waardoor de leveranciers de kans krijgen ontbrekende certificaten in te kopen. Een groenestroomcertificaat is het schriftelijk bewijs dat 1 MWh elektriciteit uit hernieuwbare bronnen zoals water, wind of zon is opgewekt. De certificaten worden door de overheid verstrekt.

Aandacht voor de natuur Elia werkt op duurzame wijze samen met de gespecialiseerde natuurbeschermingsverenigingen om de impact van zijn activiteiten op het leefmilieu en de natuur zoveel mogelijk te beperken en waar mogelijk positieve acties te ondernemen ter bescherming van de biodiversiteit. In 2006 werden bijkomende acties ondernomen, naast de voortzetting van de reeds bestaande projecten. Groenonderhoud Om veiligheidsredenen moet de bodem onder de hoogspanninginstallaties in de stations volledig onkruidvrij zijn. In samenwerking met het Centre Wallon de Recherches Agronomiques (CRA-W) zijn er richtlijnen opgesteld om op een duurzame wijze om te gaan met herbiciden. Daarnaast is er in het hoogspanningsstation Mercator een proefproject gestart om de grasvelden, een terrein van 3ha, op een ecologisch verantwoorde wijze te beheren als hooiland. Vogelbosje In Schelle legde Elia in samenwerking met Natuurpunt een nieuw vogelbosje aan. Een dergelijk perceeltje, ook wel “groene stapsteen” genoemd, heeft in landbouwgebieden een verbindingsrol met grotere en verder gelegen natuurgebieden. Ze verbeteren en herstellen de migratiemogelijkheden voor planten en dieren en bieden tevens een schuilplaats. Nestkasten Elia heeft reeds jarenlang een beleid om hoogspanningsmasten op daartoe geschikte plaatsen uit te rusten met nestkasten voor vogelsoorten die moeilijk een broedplaats vinden. Torenvalken, maar ook slechtvalken en andere bedreigde roofvogels vinden er een veilig nest om zich voort te planten. Reeds honderden jonge torenvalkjes zagen zo het levenslicht. Het aantal torenvalken geboren in de bestaande nestkasten lag in 2006 wat lager dan gewoonlijk, wat wellicht kan verklaard worden door de vrij uitzonderlijke weersomstandigheden.

In 2006 verkocht de onderneming twee keer groene-stroomcertificaten. In een eerste verkoopronde werden 100 certificaten aan een recordprijs van € 120,85 per stuk, 100 certificaten aan € 117,93 per stuk, 25 aan € 117,15 per stuk en 33 aan € 116,00 per stuk verkocht. In de tweede ronde verkocht Elia 225 certificaten aan € 118,31 per stuk, 225 aan € 117,22 per stuk en 222 certificaten aan € 116,88 per stuk. De gemiddelde verkoopprijs in 2006 lag op een recordhoogte van € 117,82 per groenestroomcertificaat. Als de verkoopprijzen van de certificaten lager zijn dan de wettelijke prijzen waaraan Elia ze moet aankopen, mag het verschil in de tarieven worden doorgerekend. Rationeel energiegebruik In het kader van de openbare dienstverplichtingen in Vlaanderen voert Elia jaarlijks een actieplan rationeel energiegebruik (REG) uit. Elia stelt middelen ter beschikking om 1% primaire energie -per geleverde kWh- te besparen bij klanten die in Vlaanderen op zijn net zijn aangesloten op een spanning tot 70kV. In 2006 was de doelstelling een besparing van 19,2 GWh elektrische energie. Het REG-actieplan bestaat uit de subsidiëring van energieadviezen (opgestart vóór juli 2006) en van energiebesparende maatregelen. Uit de eerste resultaten voor 2006 blijkt dat Elia een besparing van 27,2 GWh heeft bereikt, wat de wettelijke verplichting ruimschoots overtreft. Er werden 33 projecten beëindigd en 6 adviezen afgerond. In 2006 engageerden 40 klanten zich om te investeren in een energiebesparend project of een advies uit te voeren dat voor een gedeelte gesubsidieerd wordt door Elia.


Veiligheid De veiligheidsresultaten in 2006 zijn in lijn met vorig jaar. De meeste ongevallen hebben nauwelijks iets te maken met de kernactiviteiten van Elia. Voor het zesde jaar op rij is er geen intern fluïdumongeval4 te betreuren. De ernst van de arbeidsongevallen blijft erg laag en wijst erop dat de aangehouden inspanningen om zowel de intrinsieke veiligheid van de installaties als de werkprocedures en methodes te verbeteren, hun vruchten blijven afwerpen. Naast de strikte naleving van de veiligheidsprocedures en -instructies, de doorgedreven vorming en opleiding van het personeel en de permanente aandacht voor de veiligheid van de installaties, heeft Elia een campagne “Veiligheid, onze tweede natuur” gestart om het veiligheidsbewustzijn van de medewerkers aan te scherpen. Het leerproces dat aldus werd ingezet, zal uiteindelijk leiden tot het ontwikkelen van een spontane veiligheidsreflex bij elk personeelslid en dit in alle omstandigheden: bij complexe technische activiteiten maar ook de eenvoudige en dagelijkse handelingen in de installaties, op een werf, in het verkeer, op kantoor, enz. Frequentiegraad

Ernstgraad

2003

2004

2005

2006

2003

2004

2005

2006

Elia

3,3

3,3

10,0

8,0

0,14

0,01

0,10

0,18

Hoofdzetel

3,9

2,5

1,4

2,6

0,26

0,00

0,00

0,05

Service Area Noord

0,0

5,5

8,7

14,6

0,00

0,02

0,08

0,26

Service Area Zuid

5,4

2,7

30,9

17,5

0,03

0,02

0,31

0,53

Bel Engineering

2,6

3,6

6,8

3,3

0,01

0,05

0,13

0,01

De frequentiegraad geeft het aantal ongevallen per miljoen gepresteerde uren. De ernstgraad het aantal dagen werkonbekwaamheid per 1000 gepresteerde uren.

Daarbij werden in de loop van 2006 op het terrein 132 veiligheidsreviews uitgevoerd. Tijdens deze terreinbezoeken komen alle veiligheidsthema’s aan bod. Naast de intrinsieke veiligheid van de installaties worden ook de ploegen die aan het werk zijn op een “coachende” manier doorgelicht. Dit betekent dat er wordt nagegaan of de veiligheidsprocedures door de mensen op het terrein goed gekend zijn en ook goed begrepen en toegepast worden. Daarnaast onderzoekt de dienst tevens waar verbeteringen

Frequentiegraad en ernstgraad

1995 1996 1999

1994 1997 2000

1998 2001 2005 2006

2003

Doelstelling 2004

4

Doelstelling 2005

2002

Doelstelling 2006

arbeidsongeval veroorzaakt door de intrinsieke risico’s van elektriciteit

2004

mogelijk zijn. Van iedere review wordt een gedetailleerd verslag opgemaakt dat met de betrokkenen doorgenomen wordt. Deze reviews leiden meestal ook tot een aantal verbeteringen. Interventiediensten Niet alleen de personeelsleden en de aannemers van Elia, maar iedereen die in de nabijheid van installaties onder hoogspanning komt, moet rekening houden met de risico’s die ze lopen. Elia bracht daarom de specifieke risico’s en veiligheidsmaatregelen bij noodinterventies in de nabijheid van hoogspanningsinstallaties onder de aandacht van de brandweerlieden tijdens een studiedag georganiseerd door de Brandweervereniging van Vlaanderen (BVV). Er werd ook met de federale overheidsdienst die instaat voor de brandweeropleidingen afgesproken om verdere samenwerkingsmogelijkheden te onderzoeken. KLIM Elia’s bijdrage aan het federaal kabel- en leidinginformatiemeldpunt (KLIM) komt voort uit dezelfde bekommernis. Op de gratis website www.klim-cicc.be kunnen aannemers op een eenvoudige manier nagaan of er in de buurt van werken installaties van netbeheerders liggen. Dit initiatief gaat uit van Elia en van Fetrapi, de federatie van transporteurs door middel van pijpleidingen. Deze telt 18 leden waaronder Fluxys. Op de website kunnen aannemers aanduiden waar zij werken willen uitvoeren en daarmee voldoen aan hun wettelijke meldingsplicht ten overstaan van de deelnemers aan de KLIM-website. Via mail krijgen zij antwoord of in de buurt een installatie van de deelnemende netbeheerders is gelegen. Deze vereenvoudiging van de procedure heeft tot doel het aantal gevallen, waarin de veiligheidsafstanden niet worden gerespecteerd, te verminderen. De website van het KLIM is een aanvulling op de reeds bestaande dienstverlening door de technische secretariaten van Elia. Het aantal aanvragen van aannemers en omwonenden dat in 2006 door de drie technische secretariaten werd behandeld steeg van 41 127 in 2005 tot 49 078. Aannemers Niettegenstaande Elia aan zijn aannemers dezelfde strenge veiligheidseisen opleggen als aan ons eigen personeel werden we toch geconfronteerd met twee ernstige ongevallen, telkens met recent gebouwde hoogtewerkers, waarbij personeelsleden van aannemers betrokken waren. Uit beide gebeurtenissen werden de nodige lessen getrokken om onze processen bij te sturen. Elia had overigens bij deze twee ongevallen de veiligheidsmaatregelen nageleefd en was derhalve hiervoor niet aansprakelijk.


Informatie voor de aandeelhouders Het Elia-aandeel in 2006 2006 was het eerste volledige jaar op de beurs voor het aandeel van Elia en het bleek een jaar met een aantal uitdagingen. Door een nieuwe wijziging in juli 2006 van de elektriciteitswet wordt de invoering van het systeem van meerjarentarieven voor het gebruik van het transmissienet in België uitgesteld tot 1 januari 2008. Hierdoor beschouwden heel wat beleggers 2006 als een overgangsjaar voor het aandeel Elia. Enerzijds werd de operationele werking van de organisatie verder geoptimaliseerd en geprofessionaliseerd, anderzijds bleef de onzekerheid over de Koninklijke Besluiten die vanaf 2008 de meerjarentarieven, en dus ook de toekomstige resultaten van Elia, zullen bepalen.

Het uitstel van de meerjarentarieven in juli 2006 had tevens een negatieve impact op de liquiditeit van het aandeel zoals tevens blijkt uit onderstaande grafiek.

Koersverloop en verhandeld volume in 2006 koers (`) 32,50

volume (duizend) 450

32,00

400

31,50

350

31,00

300

30,50

250

30,00

200

29,50 29,00

150

28,50

100 50

28,00

Het Elia-aandeel kende in 2006 dan ook een zeer stabiel verloop, zowel voor als na de uitbetaling van het dividend van 24 mei 2006.

27,50

0

Jan

Feb

Maart

April

Mei

Juni

Juli

Aug

Sept

Okt

Overzicht van de maandelijkse statistieken over 2006 van het Elia-aandeel op Euronext Brussel Maand

Volume (daggemiddelde)

Slotkoers

Hoogste koers

Laagste koers

Freefloat omloopsnelheid

Beurskapitalisatie (€ miljoen)

Januari

32 962

30,82

31,98

30,65

3,84%

1 476

Februari

54 568

31,30

31,40

30,35

5,77%

1 499

Maart

55 009

31,17

31,83

30,75

6,69%

1 493

April

38 670

31,22

31,45

31,01

3,68%

1 495

Mei

28 051

30,00

32,10

28,47

3,27%

1 437

Juni

42 796

30,29

30,30

29,10

4,98%

1 451

Juli

11 081

30,05

30,28

29,50

1,23%

1 439

Augustus

9 570

29,62

30,28

29,50

1,16%

1 419

September

7 766

29,47

30,00

29,30

0,86%

1 412

Oktober

14 494

29,85

29,94

29,10

1,69%

1 430

November

21 075

29,99

30,60

29,48

2,45%

1 436

December

37 573

29,92

30,90

29,42

3,78%

1 433

2006

29 326

29,92

32,10

28,47

39,41%

1 433

Nov

Dec


Koersverloop Het Elia-aandeel sloot 2005 af op € 31,50. De slotkoers eind 2006 bedroeg € 29,92, of een daling met 5,02%.

Op 31 december 2006 waren de aandelen van Elia opgenomen in de Bel Mid index en de Euronext Top 150. Het gewicht van Elia bedroeg op die datum 2,953% in de Bel Mid Index en 0,673% in de Euronext Top 150. Het aandeel bekleedde respectievelijk de dertiende en negenzestigste plaats.

De laagste koers in 2006 bedroeg € 28,47 genoteerd op 24 mei 2006 (dag van de uitbetaling van het dividend) en op 10 mei 2006 werd een piek bereikt met een koers van € 32,10.

Relaties met de investeerders In 2006 werden roadshows georganiseerd in de grootste financiële centra van Europa. Tussen deze roadshows in kregen allerlei investeerders en analisten de kans persoonlijk of via conferentiegesprekken met het topmanagement te praten. Daarnaast nam Elia deel aan een vijftal nationale en internationale investeringsconferenties.

Met 47 898 052 uitstaande aandelen vertegenwoordigde de marktkapitalisatie eind december 2006 € 1 433 109 716. In 2006 werden in totaal 7 448 742 Elia-aandelen op de beurs van Euronext Brussel verhandeld. Het gemiddelde handelsvolume bedroeg 29 326 aandelen per dag.

Elia heeft ook veel oog voor de particuliere belegger door deel te nemen aan het jaarlijks evenement van de Vlaamse Federatie van Beleggingsclubs en Beleggers (VFB), het jaarlijks evenement van Cash & Trends en het nieuwe evenement Finance Avenue van de Tijd en l’Echo. Bovendien was Elia ook present op een financiële cocktail georganiseerd door onder meer Euronext en werden verschillende bedrijfsbezoeken georganiseerd.

Het Elia-aandeel en zijn codes Elia-aandeel op de beurs Beurs

Euronext Brussel

Index

BEL MID

Ticker

ELI

ISIN

BE 0003822393

Bloomberg code

ELI BB

Reuters code

ELI BR

Transparantieregels en kennisgeving van deelnemingen Overeenkomstig de Belgische Transparantiewet dienen deelnemingen van ten minste 5% (of een veelvoud van 5%) van het totale aandelenkapitaal zowel aan de CBFA als aan de onderneming zelf te worden gemeld.

Elia-strips op de beurs Beurs

Euronext Brussel

Ticker

ELIS

ISIN

BE 0005597688

Bloomberg code

ELIS BB

Reuters code

ELIS BR

Aandelenindexen

Aandeelhouders- en groepsstructuur Personeel

Free float

0,54%

Publi-T

39,46%

Economische eenheid

30%

Electrabel

Publipart

27,45%

2,55%

100%

60%

Elia System Operator 99,99% Elia Asset

22,17% HGRT

100% Elia Re

Bel Engineering

Elia System Operator en zijn dochter, Elia Asset, werken als een economische eenheid onder de naam Elia. Bel Engineering is Elia’s engineeringbedrijf en Elia Re Elia’s herverzekeringsmaatschappij. Belpex is de Belgische energiebeurs, waar elektriciteit, die de volgende dag moet worden geleverd, anoniem wordt verhandeld en waar een transparante referentieprijs voor de groothandelsmarkt wordt bepaald. HGRT is een holding van Europese transmissienetbeheerders die een participatie heeft in de Franse energiebeurs Powernext.

Belpex


In 2006 gaf de volgende gebeurtenis aanleiding tot een kennisgevingsprocedure: Kennisgeving Datum kennisgeving 2 mei 2006

Naam aandeelhouder Groep Arco

Aantal Percentage aandelen deelneming 2 058 585 4,3% (1)

(1) Daarnaast werden 480 000 putopties geschreven, waardoor het belang zou kunnen verhogen tot 5,3%

Aandelen

Financiële kalender • 8 mei 2007 • 23 mei 2007 • 31 augustus 2007

De aandeelhoudersstructuur van Elia System Operator op 31 december 2006 Aandeelhouders

Naast de statuten bepaalt artikel 10 van de aandeelhoudersovereenkomst dat alle winsten, na aftrek van de wettelijke reserve, als dividenden moeten worden uitgekeerd aan de aandeelhouders, tenzij dergelijke uitkering in belangrijke mate de door de regulator aanbevolen ratio “eigen vermogen/vreemd vermogen” zou schenden.

% aandelen % stemrechten

Publi-T

14 369 433

30,00%

30,00%

Electrabel

13 148 028

27,45%

27,45%

Groep Arco

2 058 585

4,30%

4,30%

Publipart

1 221 405

2,55%

2,55%

Personeel

258 035

0,54%

0,54%

Free float

16 842 566

35,16%

35,16%

Totaal

47 898 052

100,00%

100,00%

Dividend Op 15 februari 2007 besliste de raad van bestuur van Elia System Operator dat hij op de algemene vergadering van 8 mei 2007 de volgende winstuitkering zal voorstellen: In overeenstemming met het dividendenbeleid en onder voorbehoud van goedkeuring van de winsttoewijzing door de jaarlijkse algemene vergadering, wordt een normaal dividend van € 61,31 miljoen of een brutodividend van € 1,28 per aandeel voorgesteld. Dit geeft een nettobedrag van € 0,96 per aandeel zonder VVPR-strip of van € 1,088 per aandeel met VVPR-strip. Aandelen aan toonder zullen worden uitbetaald in de kantoren van de volgende betaalagenten: Fortis Bank, ING België, KBC Bank en Dexia Bank. Voor aandelen die op een effectenrekening worden aangehouden, zal de bank of de effectenmakelaar de uitbetaling van de dividenden automatisch afhandelen. Voor aandelen op naam zal Elia de aandeelhouders in haar register rechtstreeks uitbetalen. Dividendenbeleid Elia System Operator is statutair verplicht minstens 85% van de winst na afhouding van de 5% wettelijke reserve uit te keren, zijnde een uitbetalingsratio van 81% van de gerapporteerde winst. Rekening houdend met de beperkingen van de financiële markten en de regelgeving, heeft de raad van bestuur van Elia in 2006 beslist om het uitbetalingsniveau te verhogen, tot ongeveer 90%, als een terugkerende doelstelling.

Algemene vergadering van de aandeelhouders (10 uur) Betaling dividend over 2006 (coupon nr. 2) Publicatie halfjaarresultaten 2007 (voorbeurs)

Beleggers Voor alle vragen over Elia en zijn aandeel kan u contact opnemen met: Elia Investor Relations Keizerslaan 20 1000 Brussel België Tel.: +32 2 546 72 39 Fax: +32 2 546 71 80 Email: [email protected] Op de website van Elia, www.elia.be, vindt u informatie over de onderneming (persmededelingen, jaarverslagen, aandelenkoersen, enz.). In de financiële nieuwsbrief “Investor News”, geeft Elia beleggers recente informatie over de onderneming. U kan hiervoor inschrijven op een email alert.


Bestuur van de onderneming Samenstelling bestuursorganen Raad van bestuur Hoedanigheid Voorzitter Ronnie Belmans - Benoemd tot voorzitter voor 3 jaar op 24 mei 2005

Electrabel

Vice-voorzitters Francis Vermeiren - Benoemd tot vice-voorzitter voor 3 jaar op 30 juni 2005 Thierry Willemarck - Benoemd tot vice-voorzitter voor 3 jaar op 30 juni 2005

Publi-T Onafhankelijke

Bestuurders Willy Bosmans Clement De Meersman Johan De Roo Jacques de Smet Claude Grégoire Jean-Marie Laurent Josi Ingrid Lieten Walter Peeraer Luc Van Nevel

Electrabel Onafhankelijke Publi-T Onafhankelijke Publi-T Onafhankelijke Onafhankelijke Electrabel Onafhankelijke

Bovenste rij (van links naar rechts): Jacques de Smet, Walter Peeraer, JeanMarie Laurent Josi, Johan De Roo, Claude Grégoire, Willy Bosmans, Clement De Meersman, Francis Vermeiren, Thierry Willemarck Onderste rij (van links naar rechts): Luc Van Nevel, Ronnie Belmans, Ingrid Lieten


Corporategovernancecomité • Thierry Willemarck (voorzitter) • Luc Van Nevel • Ingrid Lieten

Auditcomité • Clement De Meersman (voorzitter) • Johan De Roo • Jacques de Smet

Vergoedingscomité • Jean-Marie Laurent Josi (voorzitter) • Willy Bosmans • Jacques de Smet

College van de commissarissen • Klynveld Peat Marwick Goerdeler Bedrijfsrevisoren, vertegenwoordigd door Erik Clinck • Ernst & Young Bedrijfsrevisoren, vertegenwoordigd door Jacques Vandernoot

Directiecomité • Voorzitter en Chief Executive Officer - Daniel Dobbeni • Vice-voorzitter en Chief Corporate Officer Jacques Vandermeiren • Directeur Grid Services - Markus Berger • Chief Financial Officer - Jan Gesquière • Chief Executive Officer Bel Engineering - Roel Goethals • Directeur Transmission - Hubert Lemmens • Directeur Customers & Market - Frank Vandenberghe

Bovenste rij (van links naar rechts): Roel Goethals, Jan Gesquière, Daniel Dobbeni, Jacques Vandermeiren, Markus Berger Onderste rij (van links naar rechts): Frank Vandenberghe, Hubert Lemmens


Raad van bestuur De raden van bestuur van Elia System Operator en Elia Asset zijn elk samengesteld uit 12 leden. Dezelfde leden zetelen in beide raden. Zij vervullen geen directiefunctie bij Elia System Operator noch bij Elia Asset. De helft van de leden zijn onafhankelijke bestuurders die werden verkozen tijdens de gewone algemene vergadering en die een gunstig eensluidend advies over hun onafhankelijkheid van de CREG hebben ontvangen. In overeenstemming met de wettelijke en statutaire bepalingen wordt de raad van bestuur van Elia System Operator en die van Elia Asset ondersteund door drie comités: een corporategovernancecomité, een auditcomité en een vergoedingscomité. Naast deze comités is er op 29 juli 2003 een directiecomité opgericht in overeenstemming met het artikel 524bis van het Wetboek van vennootschappen.

Een gelijkaardige procedure is toepasbaar in geval van benoeming door coöptatie door de raad van bestuur. Het corporategovernancecomité neemt dus in het bijzonder de taken van een benoemingscomité waar, wat de onafhankelijke bestuurders betreft.

Benoeming van de leden van de comités De huidige samenstelling van de comités die de raad van bestuur ondersteunen, werd bepaald tijdens de bestuursraad van 30 juni 2005 voor een periode van drie jaar (eventueel hernieuwbaar) tot aan de algemene vergadering van 2008. Aangezien de vacature volgend op het ontslag van Hilde Laga ingevuld werd door Ingrid Lieten, die op 22 december 2005 werd gecoöpteerd, heeft de raad van bestuur op 9 februari 2006 deze laatste ook aangesteld als vervanger van Hilde Laga in het corporategovernancecomité.

Benoemingen van de bestuurders De zes niet-onafhankelijke bestuurders en de zes onafhankelijke bestuurders werden benoemd door de gewone algemene vergadering van 10 mei 2005. De mandaten van bijna al de bestuurders werden hernieuwd, uitgezonderd dat van de onafhankelijke bestuurder Jacques de Smet. Nadat de CREG een gunstig eensluidend advies heeft uitgebracht over de onafhankelijkheid van Ingrid Lieten op 14 februari 2006. werd haar benoeming als onafhankelijke bestuurder goedgekeurd door de algemene aandeelhoudersvergadering op 9 mei 2006. Zij vervangt Hilde Laga. Alle mandaten verstrijken na afloop van de algemene vergadering van 2011. De termijn van zes jaar wijkt af van de periode van vier jaar die de Code Lippens aanbeveelt, en heeft tot doel de onderneming de stabiliteit te bieden die zij nodig heeft voor de eigenheid en de technische, financiële en juridische complexiteit van haar taken als transmissienetbeheerder. Het dient aangestipt dat de voorschriften inzake corporate governance m.b.t. de benoeming van de raden van bestuur van Elia System Operator en Elia Asset onderworpen zijn aan specifieke procedures voor de benoeming van de onafhankelijke en de niet-onafhankelijke leden van de raad van bestuur en zijn comités, alsook de rol van deze laatste. De regels worden bepaald in de wet van 29 april 1999 betreffende de organisatie van de elektriciteitsmarkt, die werd gewijzigd door de wet van 1 juni 2005. In de praktijk worden de niet-onafhankelijke bestuurders benoemd op voordracht van de aandeelhouders. De onafhankelijke bestuurders worden benoemd volgens een procedure vastgelegd in de wet van 29 april 1999 betreffende de organisatie van de elektriciteitsmarkt en de statuten van de onderneming. Het corporate governancecomité legt een lijst voor van onafhankelijke kandidaatbestuurders. Het comité onderzoekt het actuele curriculum vitae van elke kandidaat en een verklaring op erewoord inzake de onafhankelijkheidscriteria die overeenkomstig de wettelijke en statutaire bepalingen van toepassing zijn op Elia. De algemene vergadering benoemt vervolgens de onafhankelijke bestuurders. De benoemingen worden voor eensluidend advies voorgelegd aan de CREG, die over elke benoeming haar advies moet uitbrengen.

College van commissarissen De algemene vergadering van 10 mei 2005 heeft Ernst & Young Bedrijfsrevisoren en Klynveld Peat Marwick Goerdeler Bedrijfsrevisoren benoemd als commissaris. Zij worden respectievelijk vertegenwoordigd door Jacques Vandernoot en Erik Clinck. De emolumenten van elk van de commissarissen worden vastgesteld op € 72 500 per boekjaar van 12 maanden voor de vennootschappen Elia System Operator, Elia Asset en Bel Engineering. Ze werden benoemd voor drie jaar. Hun mandaat verstrijkt na afloop van de gewone algemene vergadering van het boekjaar 2008.

Activiteitenverslag van de raad van bestuur In overeenstemming met de wet van 29 april 1999 oefent de raad van bestuur de volgende bevoegdheden uit: • de bepaling van het algemeen beleid van de vennootschap; • de bevoegdheden die hem worden toegekend door het Wetboek van vennootschappen of krachtens dit laatste, met uitzondering van de bevoegdheden die aan het directiecomité van de netbeheerder worden toevertrouwd of overgedragen; • het algemeen toezicht op het directiecomité van de netbeheerder, met naleving van de wettelijke beperkingen inzake de toegang tot de commerciële gegevens en de andere vertrouwelijke gegevens over de netgebruikers en inzake de verwerking van die gegevens; en • de bevoegdheden die door de statuten zijn bepaald.


De raad van bestuur is in 2006 vijfmaal bijeen gekomen. Lieten zich op één of meer vergaderingen van de raad verontschuldigingen: • Ingrid Lieten (21 maart) • Thierry Willemarck (9 mei) • Walter Peeraer (21 maart, 9 mei en 30 november) • Luc Van Nevel (9 mei en 14 september) Een lid dat niet aanwezig kan zijn, laat zich gewoonlijk vertegenwoordigen. Overeenkomstig de statutaire bepalingen, kan het afwezige lid een schriftelijke volmacht geven aan een ander lid van de raad. Geen enkele volmachthouder mag meer dan twee bestuurders vertegenwoordigen.

• de vergaderingen van de algemene vergadering (tijdstip van de gewone algemene vergadering, toevoegen van bijkomende punten op de agenda, registratiedatum…); • de opheffing van het voorafgaand eensluidend advies of van de goedkeuring van de CREG in bepaalde zaken. Invoeren van een elektronisch register van effecten op naam De gewone algemene vergaderingen van de aandeelhouders van Elia System Operator en van Elia Asset hebben op 9 mei 2006 beslist een elektronisch register van de effecten op naam in te voeren voor elke vennootschap, in overeenstemming met artikel 463 van het Wetboek van vennootschappen.

Emolumenten

Belangrijke gebeurtenissen in 2006 Goedkeuring van het Handvest Goed Bestuur Op 9 februari 2006 heeft de raad van bestuur het Handvest Goed Bestuur van Elia goedgekeurd in overeenstemming met de aanbevelingen van de Code Lippens. Op 15 juni 2006 heeft het corporategovernancecomité van de onderneming het handvest geactualiseerd door er de op 9 mei 2006 goedgekeurde statutaire wijzigingen in op te nemen. Het handvest is beschikbaar op de website van de onderneming www.elia.be. Het handvest geeft weer hoe Elia de bepalingen van de Code Lippens uitvoert, daarbij rekening houdend met de bijzondere voorwaarden van het wettelijk kader van toepassing op de elektriciteitssector en meer specifiek op Elia op het vlak van bestuur, transparantie en non-discriminatie.

Wijzigingen statuten Als gevolg van de nieuwe elektriciteitswet (wet van 1 juni 2005 tot wijziging van de wet van 29 april 1999 betreffende de organisatie van de elektriciteitsmarkt) en van de Code Lippens moesten Elia System Operator en Elia Asset een aantal bepalingen in hun statuten wijzigen teneinde te voldoen aan de nieuwe regels te schikken. De wijzigingen werden aangebracht op de buitengewone algemene vergaderingen van elke vennootschap die plaatsvonden op 9 mei 2006. Naast een aantal taalkundige en vormelijke wijzigingen, hebben de aanpassingen in hoofdzaak betrekking op: • het vaststellen, de voorwaarden en de regels voor het benoemen of coöpteren van onafhankelijke bestuurders; • de regel die bepaalt dat de raad van bestuur uitsluitend is samengesteld uit niet-uitvoerende bestuurders; • de samenstelling van de raad van bestuur. Ten minste één derde van de raad bestaat uit vrouwelijke leden. Dit nieuwe artikel is voor het eerst toepasbaar bij het vernieuwen van alle of een deel van de mandaten van de leden van de raad van bestuur; • de samenstelling en de bevoegdheden van het auditcomité, het vergoedingscomité en het corporategovernancecomité; • de benoeming van de leden van het directiecomité; • de regel waardoor bij het vernieuwen van de mandaten van de leden van het directiecomité er moet worden toegezien op het bereiken en handhaven van een taalevenwicht; • de bevoegdheden en vergaderingen van de raad van bestuur (organisatie, personen met raadgevende stem, voorafgaande communicatie van informatie…);

De emolumenten van de bestuurders werden gewijzigd door de gewone algemene vergaderingen van de aandeelhouders van elke vennootschap die plaatsvonden op 9 mei 2006. Ze staan beschreven op pagina 48.

Vergoedingscomité Naast zijn gebruikelijke bevoegdheid assistentie te verlenen aan de raad van bestuur, heeft het vergoedingscomité, krachtens de wet van 29 april 1999, de taak ten aanzien van de raad van bestuur aanbevelingen te formuleren over de vergoedingen van de leden van het directiecomité. Het vergoedingscomité heeft driemaal voltallig vergaderd. Eenmaal per jaar evalueert de onderneming haar kaderpersoneel in overeenstemming met de ‘performance management’-methode. Dit beleid is ook van toepassing op de leden van het directiecomité. Op die manier evalueert het vergoedingscomité de leden van het directiecomité uitgaande van een aantal gemeenschappelijke en individuele doelstellingen, zowel kwalitatief als kwantitatief van aard. Eind december 2006 heeft het vergoedingscomité de verwezenlijking van deze doelstellingen geëvalueerd. Het comité heeft aan de algemene vergadering van 9 mei 2006 voorgesteld de emolumenten van de bestuurders aan te passen als gevolg van de aanpassing van de elektriciteitswetgeving en de beursgang van de vennootschap. Het comité heeft ook kennis genomen van de nieuwe classificatie van de kaderfuncties op basis van de classificatie van Hay. Het doel is niet alleen de overeenstemming tussen vergoeding en functie verbeteren, maar ook een betere beheersing van de kosten mogelijk maken.

Auditcomité Naast zijn gebruikelijke bevoegdheid assistentie te verlenen aan de raad van bestuur, heeft het auditcomité krachtens de wet van 29 april 1999, de taak de rekeningen na te kijken en de budgetten te controleren, de audits op te volgen, de betrouwbaarheid van de financiële informatie te evalueren, de interne controle te organiseren en erop toe te zien evenals de efficiëntie van de interne risicobeheersystemen te controleren. Het auditcomité is bevoegd een onderzoek in te stellen in alle aangelegenheden die het aanbelangt. Daartoe beschikt het over de nodige middelen, heeft het toegang tot alle informatie met uitzondering van de commerciële gegevens betreffende de netgebruikers en kan het bij interne en externe experts advies inwinnen.


Het auditcomité heeft in 2006 vijfmaal vergaderd. De drie bestuurders die lid zijn van het comité waren telkens aanwezig. Het comité heeft de jaarrekening van 2005 onderzocht, zowel in Belgian GAAP als in IFRS, de kwartaalresultaten geanalyseerd die op 31 maart 2006 werden vastgesteld volgens de Belgische boekhoudnormen (Belgian GAAP), alsook de halfjaarlijkse resultaten van 30 juni 2006 en de cijfers over de eerste drie kwartalen van 30 september 2006 conform de Belgian GAAP en de IFRS-regels. Het comité heeft kennis genomen van het verzekeringsbeleid en de audits inzake Bel Engineering, het budgettair proces, de thesaurie en de kredietcontrole, de snoeiwerken en de stabiliteit van de datatransmissie. Het comité heeft voorts kennis genomen van de methodiek en de resultaten die voorvloeien uit het risk management binnen de onderneming Een Quality Assurance Review werd uitgevoerd door een extern bureau op de dienst interne audit en enterprise risk management. Voor elk van deze audits werd een actieplan opgesteld om de kwaliteit van de procedures, de communicatie erover en de toepassing ervan te verbeteren. Het comité heeft de opvolging van de actieplannen van vroegere audits onderzocht en kwam tot het besluit dat de actieplannen correct en binnen de afgesproken termijnen werden uitgevoerd.

Corporategovernancecomité Naast zijn gebruikelijke bevoegdheid assistentie te verlenen aan de raad van bestuur heeft het corporategovernancecomité krachtens de wet van 29 april 1999 de taak kandidaten voor te stellen voor de mandaten van onafhankelijk bestuurder, voorafgaande goedkeuring te verlenen aan de benoeming van de leden van het directiecomité, op verzoek van elke onafhankelijke bestuurder, van de voorzitter van het directiecomité of van de CREG elk geval van belangenconflict te onderzoeken tussen enerzijds de netbeheerder en anderzijds een dominerende aandeelhouder of een met een dominerende aandeelhouder geassocieerde of verbonden onderneming, en daarover verslag uit te brengen bij de raad van bestuur. Deze laatste opdracht heeft tot doel de onafhankelijkheid van de bestuurders te versterken. En dit net als de procedure van artikel 524 van het Wetboek van vennootschappen, die de onderneming ook toepast. Het comité heeft ook de opdracht zich uit te spreken over de gevallen van onverenigbaarheid bij de leden van de directie en het personeel en te waken over de toepassing van de bepalingen van de artikelen 9 en 9ter van de wet van 29 april 1999 betreffende de organisatie van de elektriciteitsmarkt, de efficiëntie ervan te beoordelen in het licht van de doelstellingen inzake onafhankelijkheid en onpartijdigheid van het beheer van het transmissienet en hierover jaarlijks een verslag in te dienen bij de CREG. Het comité heeft in 2006 vijfmaal en telkens voltallig vergaderd. Vanaf 9 februari 2006 treedt Ingrid Lieten toe tot het comité. Zij vervangt Hilde Laga. Het comité heeft erop toegezien dat de laatste hand werd gelegd aan het Handvest Goed Bestuur dat werd opgesteld in overeenstemming met de aanbevelingen van de Code Lippens. Het comité heeft de praktische uitvoering gevolgd van het vertrouwelijkheidsbeleid binnen Elia via de compliance officer. Hoe dit beleid er concreet uitziet, werd neergelegd in het Vertrouwelijkheidshandvest dat alle personeelsleden van de onderneming moeten naleven. Het comité werd door het directiecomité regelmatig op de hoogte

gehouden van de evolutie van belangrijke dossiers voor Elia: de aankoop van ondersteunende diensten voor 2006 en 2007, de invoering van de meerjarentarieven en de wetswijzigingen ter zake die worden verwacht. Het comité heeft de vertegenwoordigers van de spelers op de elektriciteitsmarkt ontmoet, producenten en grootverbruikers, en heeft met het directiecomité de informatie onderzocht die het op die manier heeft ingewonnen. Het comité heeft ook het opstellen en het uitvoeren van de investeringsplannen gevolgd die door Elia werden opgesteld, zowel op federaal als op regionaal niveau.

Emolumenten Het vergoedingsbeleid van de bestuurders werd vastgelegd door de algemene aandeelhoudersvergadering. In 2006 werden in het totaal € 416 626 aan vergoedingen betaald aan de twaalf bestuurders van Elia (€ 208 313 voor Elia System Operator en € 208 313 voor Elia Asset), de indexering inbegrepen. Dit zijn de brutobedragen die elke bestuurder heeft ontvangen: • Ronnie Belmans • Willy Bosmans • Clement De Meersman • Johan De Roo • Claude Grégoire • Ingrid Lieten • Jean-Marie Laurent Josi • Walter Peeraer • Luc Van Nevel • Francis Vermeiren • Jacques de Smet • Thierry Willemarck

€ 40 464 € 33 450 € 35 178 € 35 178 € 26 976 € 35 178 € 33 450 € 26 976 € 35 178 € 32 372 € 41 652 € 40 574

Deze bedragen werden berekend uitgaande van 5 vergaderingen in 2006. Het gaat om brutobedragen waarin de sociale lasten en andere inhoudingen nog begrepen zijn. De vergoeding van de bestuurders bestaat uit een basisvergoeding van € 25 000 per jaar (€ 12 500 voor Elia System Operator en € 12 500 voor Elia Asset) en een bijkomende vergoeding van € 800 (€ 400 voor Elia System Operator en € 400 voor Elia Asset) per extra vergadering boven de achtste vergadering van de raad van bestuur in de loop van het jaar, de vergaderingen met de toezichthouders inbegrepen. Beide vergoedingen worden vermeerderd met een supplement van 50% voor de voorzitter en van 20% voor elke vice-voorzitter van de raad van bestuur. Een vaste aanvullende vergoeding van € 6 000 per jaar (€ 3 000 voor Elia System Operator en € 3 000 voor Elia Asset) wordt eveneens toegekend aan de bestuurders die lid zijn van een comité van de raad van bestuur. Daarnaast wordt er overeengekomen dat een extra vergoeding van € 800 (€ 400 voor Elia System Operator en € 400 voor Elia Asset) wordt toegekend per extra vergadering van een comité die wordt bijgewoond (m.a.w. per vergadering boven de drie vergaderingen waarop de forfaitaire vergoedingen berekend zijn). Dit geldt ook voor de vergaderingen met de toezichthouders. Deze vergoedingen dekken alle kosten en worden geboekt bij de bedrijfskosten van de vennootschap. Ze worden jaarlijks geïndexeerd volgens de index van de consumptieprijzen. Alle vergoedingen worden evenredig in verhouding met de duur van het mandaat van bestuurder toegekend.


Op het einde van elk 1ste, 2de en 3de kwartaal wordt een voorschot op de jaarlijkse emolumenten aan de bestuurders betaald. Het voorschot wordt berekend op basis van de geïndexeerde basisvergoeding en in evenredige verhouding met de duur van het mandaat van bestuurder tijdens het betrokken kwartaal. Er wordt een afrekening gemaakt in december van het lopende jaar. Daarin wordt rekening gehouden met de eventuele bijkomende vergoedingen ter aanvulling van de basisvergoeding. Er bestaan geen andere voordelen in natura, opties op aandelen, kredieten of voorschotten ten gunste van de bestuurders

Evaluatie De vennootschap beschikt op dit ogenblik nog niet over een formele procedure voor het evalueren van haar bestuurders. De raad van bestuur heeft zijn voorzitter opgedragen een procedure voor te stellen voor de evaluatie van de werking van de comités en de raad.

Directiecomité Het directiecomité van de transmissienetbeheerder is, in overeenstemming met de wet van 29 april 1999, belast met het beheer van het elektriciteitsnet, het dagelijks beheer van de netbeheerder, de uitoefening van de overige bevoegdheden die de raad van bestuur toekent evenals de uitoefening van de bevoegdheden die het directiecomité in overeenstemming met de statuten geniet. Gewoonlijk komt het directiecomité eenmaal per maand op formele wijze samen. De leden komen ook wekelijks samen in het kader van informele vergaderingen. In 2006 is het directiecomité elf keer samengekomen Lieten zich op één of meer vergaderingen van het comité verontschuldigingen: • Hubert Lemmens (23 maart en 14 juli) • Markus Berger (14 juli) Een lid dat niet aanwezig kan zijn, laat zich gewoonlijk vertegenwoordigen. Het afwezige lid kan een schriftelijke volmacht geven aan een ander lid van het directiecomité conform het huishoudelijk reglement van het directiecomité. Geen enkele volmachthouder mag meer dan twee directieleden vertegenwoordigen. Het comité brengt elk kwartaal aan de raad van bestuur verslag uit over de financiële situatie van de vennootschap (meer bepaald over de overeenstemming tussen de begroting en de resultaten) en op elke raad over het beheer van het transmissienet. In het kader van het beheer van het transmissienet heeft het directiecomité de raad van bestuur meer bepaald op de hoogte gehouden van de ontwikkelingen van de wetgeving en van de rechtspraak die toepasbaar zijn voor de vennootschap, van de opstelling van een nieuw koninklijk besluit inzake de tarieven, de beslissingen van de toezichthouders, de stroomonderbrekingen en de realisatie van Belpex.

Vergoedingen Basis- en variabele vergoedingen De vergoeding van de voorzitter van het directiecomité, die door Elia System Operator werd betaald, bedroeg vorig jaar € 438 460,26, waarvan 31,40 % in de vorm van een variabele vergoeding. De vergoedingen die Elia aan de overige leden van het directiecomité in 2006 heeft betaald, bedroegen € 1 359 691,54 (€ 705 911,03 voor Elia System Operator en € 653 780,50 voor Elia Asset), waarvan 21,73% in de vorm van een variabele vergoeding. In het totaal werd in 2006 dus € 1 798 151,80 uitgekeerd aan de leden van het directiecomité.

Aandelen Bij de beursintroductie van Elia System Operator in 2005 en de daarmee gepaard gaande kapitaalverhoging voor het personeel, heeft Elia aan zijn personeel voorgesteld aandelen aan te kopen. Het aantal aandelen dat door de voorzitter van het directiecomité werd gekocht tijdens deze kapitaalverhoging bedroeg 2 297 aandelen; de overige leden van het directiecomité verwierven tezamen 8 389 aandelen. Elia heeft voor het overige tot op heden geen beleid op lange termijn voor de toekenning van aandelen ingevoerd.

Overige vergoedingen De pensioenlasten van de voorzitter van het directiecomité zijn ten laste van Elia System Operator en stemden vorig jaar overeen met € 135 868,65. Zij bedroegen € 381 854,33 (€ 196 248,66 voor Elia System Operator en € 185 605,67 voor Elia Asset) voor de overige leden van het directiecomité. De overige voordelen die aan de leden van het directiecomité werden toegekend, zoals de waarborg van inkomsten ingeval van langdurige ziekte en ongeval, de verzekeringen “gezondheidszorgen” en hospitalisatieverzekering, de verzekeringen bij invaliditeit, overlijden, de tarifaire voordelen en de terbeschikkingstelling van een dienstwagen, volgen de regels die van toepassing zijn op alle kaderleden van de onderneming.

Bepalingen van de arbeidsovereenkomsten De bepalingen in de arbeidsovereenkomsten van de leden van het directiecomité, met inbegrip van de voorzitter van het directiecomité, bevatten op het ogenblik van hun indiensttreding geen bijzondere voorwaarden bij ontslag.

Gedragscode Elia beschikt over een gedragscode voor de personen die binnen de groep het meest in aanmerking komen om toegang te hebben tot bevoorrechte informatie (“personen met voorkennis”). Deze gedragscode bevat een aantal regels die een kader bieden voor de beursverrichtingen van deze “personen met voorkennis”, conform de bepalingen van de richtlijn 2003/6/EG betreffende handel met voorkennis en marktmanipulatie en de wet van 2 augustus 2002 betreffende het toezicht op de financiële sector en de financiële diensten. De raad van bestuur heeft de gedragscode op 22 december 2005 goedgekeurd. De secretaris-generaal heeft de taak erop toe te zien dat deze code en de actualisering ervan naar behoren worden toegepast.


Geconsolideerde Jaarrekening IFRS Geconsolideerde resultatenrekening IFRS (in € miljoen) Bedrijfsopbrengsten

Toelichting

2006

2005

(3)

711,5

714,2

695,9

694,3

0,2

15,6

19,9

-21,6

Omzet Overige bedrijfsopbrengsten Bedrijfskosten

Evolutie (%) -0,4

(4)

-507,5

-502,4

1,0

Grond- en hulpstoffen

(4.1)

-7,0

-6,2

12,9

Diensten en overige goederen

(4.1)

-277,0

-276,7

0,1

Personeelskosten en pensioenen

(4.2)

-116,5

-117,2

-0,6

Afschrijvingen en waardeverminderingen, wijziging in voorzieningen

(4.3)

-88,5

-84,1

5,2

Overige bedrijfskosten

(4.4)

Bedrijfsresultaat Financieel resultaat

(5)

Financiële opbrengsten Financiële kosten Winst vóór belastingen Winstbelastingen Winst na belastingen

(6)

-18,5

-18,2

1,6

204,0

211,8

-3,7

-98,3

-93,8

4,8

3,1

1,9

63,2

-101,4

-95,7

6,0

105,7

118,0

-10,4

-29,8

-41,5

-28,2

75,9

76,5

-0,8

Aandeel van de minderheidsbelangen Aandeel van de aandeelhouders van de moedermaatschappij

0,1

nr

76,4

-0,7

1,58

1,60

-1,3

27,32

26,80

1,9

75,9

Informatie per aandeel (in €) Nettowinst per aandeel Eigen vermogen per aandeel nr: niet relevant


Geconsolideerde balans IFRS (in € miljoen)

Toelichting

2006

2005

Activa Vaste activa

3 683,4

3 635,4

Materiële vaste activa

(7)

1 943,3

1 891,3

Immateriële vaste activa

(8)

1 718,3

1 713,4

Deelnemingen in geassocieerde ondernemingen Uitgestelde belastingvorderingen

(9)

0,5

0,5

(20)

21,3

30,2

214,7

220,4

Vlottende activa Voorraden

(10)

12,9

12,6

Handels- en overige vorderingen

(11)

106,0

93,8

0,2

5,8

Geldbeleggingen en liquide middelen

(12)

45,0

49,4

Overlopende rekeningen

(13)

Belastingvorderingen

Totaal van de activa

50,6

58,8

3 898,1

3 855,8

1 308,6

1 282,7

1 307,5

1 281,6

1 196,9

1 196,9

8,5

8,5

Passiva Eigen vermogen Eigen vermogen toerekenbaar aan houders van eigen vermogensinstrumenten van de moedermaatschappij

(14)

Geplaatst kapitaal Uitgiftepremies Reserves

14,6

11,2

Afdekkingsreserves

-1,5

-12,3

Overgedragen winst

89,0

77,3

Minderheidsbelangen

1,1

1,1

Minderheidsbelangen

1,1

1,1

Omrekeningsverschillen

Verplichtingen op lange termijn

2 302,5

2 335,3

Leningen op lange termijn

(15)

2 119,8

2 129,5

Personeelsbeloningen

(16)

172,0

179,2

Afdekkingsinstrumenten

(22)

2,3

18,7

Voorzieningen voor risico’s en kosten

(17)

3,1

3,2

Uitgestelde belastingverplichtingen

(20)

4,6

4,0

Diverse verplichtingen op lange termijn

0,7

0,7

Verplichtingen op korte termijn

287,0

237,8

Leningen op korte termijn Voorzieningen voor overige risico’s en kosten

(17)

10,9

11,2

Handelsschulden en overige schulden

(18)

116,6

79,4

0,5

0,9

(19)

159,0

146,3

3 898,1

3 855,8

Belastingschulden Overlopende rekeningen Totaal van de passiva


Geconsolideerd kasstroomoverzicht IFRS (in € miljoen)

2006

2005

Bedrijfsactiviteiten Winst van het boekjaar Intrestkosten Winstbelastingen

75,9

76,5

101,1

93,8

25,8

37,4

88,3

83,2

Aanpassing voor: Afschrijvingen materiële en immateriële vaste activa Resultaat op overdracht van materiële vaste activa

2,9

4,1

Waardeverminderingen op vlottende activa

0,4

0,9

-7,6

-6,9

Waardering naar reële waarde van financiële instrumenten

0,2

0,6

Toename (afname) uitgestelde belastingen

4,0

3,4

291,0

294,6

Toename (afname) in voorzieningen

Overige aanpassingen van niet-geldelijke posten Kasstroom uit bedrijfsactiviteiten

1,6

Wijzigingen in: Voorraden Handels- en overige vorderingen Overlopende rekeningen van het actief Handels- en overige schulden Overlopende rekeningen van het passief

-0,7 -12,2

-10,8

8,1

25,3

37,7

-37,2

9,0

-37,9

41,9

-60,6

Uitbetaalde intresten

-97,4

-93,6

(Betaalde) teruggestorte winstbelasting

-21,0

-25,5

Netto totale kasstroom uit bedrijfsactiviteiten

214,5

114,9

-148,1

-185,4

-148,1

-185,4

Wijzigingen in werkkapitaal

Nieuwe investeringen in (im)materiële activa Nieuwe deelnemingen in geassocieerde ondernemingen

Totale kasstroom uit investeringsactiviteiten Wijziging in kapitaal (+) of (-)

155,7

Kosten verbonden aan kapitaalsverhoging

-1,4

Betaalde dividenden (-)

-60,8

Terugbetalingen van leningen (-)

-50,0

-344,6

40,0

250,0

-70,8

60,8

Kasstroomschommelingen

-4,4

-9,7

Liquide middelen en geldbeleggingen bij het begin van de periode

49,4

59,1

Liquide middelen en geldbeleggingen op het einde van de periode

45,0

49,4

Nettoschommelingen in liquide middelen en geldbeleggingen

-4,4

-9,7

Nieuwe leningen (+) Minderheidsbelangen

Totale kasstroom uit financieringsactiviteiten

1,1


Evolutie eigen vermogen IFRS

(in € miljoen) Balans op 1 januari 2005

Geplaatst kapitaal

Uitgiftepremies

1 049,5

Afdekkingsreserves

Wettelijke reserves

-16,4

Toename reserves Nettowinst van de periode

Kosten kapitaalverhoging

Totaal

8,1

3,9

1 045,1

3,1

-3,1

6,1

Uitgestelde belastingen Aandelenemissie

Overgedragen winst

76,5

-2,1 147,2

8,5

0,2

82,6

Minderheidsbelangen

Totaal eigen vermogen 1 045,1

1,1

83,7

-2,1

-2,1

155,7

155,7

0,2

0,2

Betaalde dividenden Saldo op 31 december 2005

1 196,9

8,5

-12,3

11,2

77,3

1 281,6

1,1

1 282,7

Balans op 1 januari 2006

1 196,9

8,5

-12,3

11,2

77,3

1 281,6

1,1

1 282,7

3,4

-3,4

Toename reserves Nettowinst van de periode

16,4

Uitgestelde belastingen

-5,6

75,9

Betaalde dividenden Saldo op 31 december 2006

1 196,9

8,5

-1,5

14,6

92,3

92,3

-5,6

-5,6

-60,8

-60,8

89,0

1 307,5

-60,8 1,1

1 308,6


Toelichting bij de jaarrekening 1. Consolidatiekring De geconsolideerde jaarrekening van de groep omvat Elia System Operator nv en 4 dochterondernemingen, namelijk Elia Asset nv, Bel Engineering nv, Belpex nv en Elia Re sa en tevens een geassocieerde onderneming HGRT (zie toelichting 9).

2. Belangrijke grondbeginselen voor de financiële verslaggeving onder IFRS (a) Overeenstemmingsverklaring Elia System Operator nv is gevestigd in België. De geconsolideerde jaarrekening van de vennootschap over het boekjaar 2006 omvat de vennootschap en haar dochterondernemingen (de “groep”) en het belang van de groep in geassocieerde ondernemingen. De geconsolideerde jaarrekening van het jaar eindigend op 31 december 2006 zoals in dit jaarverslag weergegeven, werd voorbereid onder de verantwoordelijkheid van de raad van bestuur en werd door de raad van bestuur vastgesteld op 15 februari 2007, onder voorbehoud van de goedkeuring van de statutaire niet-geconsolideerde jaarrekening door de aandeelhouders tijdens de gewone algemene vergadering, die zal plaatsvinden op 8 mei 2007. Conform de Belgische wetgeving zal de geconsolideerde jaarrekening tijdens dezelfde gewone algemene vergadering voorgesteld worden aan de aandeelhouders van de groep. De geconsolideerde jaarrekening is niet onderworpen aan wijzigingen, behalve als het gaat om wijzigingen als gevolg van eventuele beslissingen van de aandeelhouders betreffende de statutaire niet-geconsolideerde jaarrekening die een impact hebben op de geconsolideerde jaarrekening. De geconsolideerde jaarrekening is opgesteld in overeenstemming met International Financial Reporting Standards (IFRS) en de interpretaties daarvan die door de International Accounting Standards Board (IASB) zijn vastgelegd zoals aangenomen voor gebruik in de Europese Unie. De groep heeft alle nieuwe en herziene standaarden en interpretaties toegepast die gepubliceerd werden door de IASB, die relevant zijn voor zijn activiteiten en van kracht zijn voor boekjaren die aanvangen op of na 1 januari 2006. De toepassing van deze nieuwe en herziene standaarden en interpretaties heeft niet geleid tot wijzigingen in de waarderingsregels van de groep. De groep heeft niet geopteerd voor de vervroegde toepassingen van de volgende nieuwe standaarden en interpretaties die gepubliceerd waren op de datum van goedkeuring van de jaarrekening maar nog niet van kracht waren op balansdatum:

IFRS 7: (IAS 32 1 IAS 30) Financiële instrumenten toelichtingen IAS 1: Wijziging kapitaal toelichtingen IFRS 8: Operationele segmenten IFRIC 7: Toepassingen van herwerkingsbenadering onder IAS 29: Financiële verslaggeving in economiën in hyperinflatie IFRIC 8: Toepassingsgebied IFRS 2 IFRIC 9: herwaardering van afgeleide financiële instrumenten IFRIC 10: Tussentijdse rapportering en bijzondere waardeverminderingen IFRIC 11: IFRS 2: Groep en financiële aandelentransacties IFRIC 12: Dienstenconcessiecontracten

(b) Gehanteerde grondslagen bij de opstelling De jaarrekening wordt gepresenteerd in miljoen euro, afgerond op het dichtstbijzijnde honderdduizendtal, tenzij anders vermeld. De jaarrekening is opgesteld op basis van historische kosten, uitgezonderd afgeleide financiële instrumenten die aan reële waarde worden gewaardeerd. De voor verkoop aangehouden vaste activa en groepen activa die worden afgestoten, worden gewaardeerd op de laagste van de boekwaarde en de reële waarde minus verkoopkosten. De opstelling van de jaarrekening in overeenstemming met IFRS vereist dat het management beoordelingen, schattingen en veronderstellingen maakt die een impact kunnen hebben op de gerapporteerde bedragen van activa en passiva, opbrengsten en uitgaven. De schattingen en onderliggende veronderstellingen zijn gebaseerd op ervaringen uit het verleden en diverse andere factoren die gegeven de omstandigheden redelijk geacht worden, en waarvan de resultaten de basis vormen voor de beoordeling van de boekwaarde van activa en passiva. De uiteindelijke resultaten kunnen verschillen van deze schattingen. De schattingen en onderliggende veronderstellingen worden voortdurend herzien. Herzieningen van boekhoudkundige schattingen worden opgenomen in de periode waarin de schatting wordt herzien indien de herziening enkel die periode beïnvloedt, of in de periode van de herziening en toekomstige periodes indien de herziening zowel huidige als toekomstige periodes beïnvloedt. De beoordelingen en schattingen die een belangrijke impact hebben op de jaarrekening worden besproken in de toelichting. De hieronder uiteengezette boekhoudkundige principes werden consistent toegepast op alle periodes die in deze financiële verslaggeving toegepast worden. De boekhoudkundige principes werden toegepast door alle entiteiten van de groep.


(c) Grondslagen voor consolidatie

(e) Afgeleide financiële instrumenten

(i) Dochterondernemingen

De groep maakt soms gebruik van afgeleide financiële instrumenten om de valuta- en renterisico’s af te dekken die voortvloeien uit bedrijfs-, financierings- en investeringsactiviteiten. In overeenstemming met het treasurybeleid houdt de groep geen derivaten aan voor handelsdoeleinden en geeft de groep deze ook niet uit. Derivaten die echter niet in aanmerking komen voor hedge accounting worden verwerkt als handelsinstrumenten.

Een dochteronderneming is een entiteit gecontroleerd door de vennootschap. Controle bestaat wanneer de vennootschap de bevoegdheid heeft, rechtstreeks of onrechtstreeks, om de financiële en operationele beleidslijnen van een entiteit te bepalen om voordelen te verkrijgen uit haar activiteiten. Bij het beoordelen van controle wordt rekening gehouden met potentiële stemrechten die momenteel uitoefenbaar of converteerbaar zijn. De financiële staten van dochtervennootschappen zijn opgenomen in de geconsolideerde jaarrekening vanaf de datum dat de controle aanvangt tot de datum dat de controle ophoudt.

(ii) Geassocieerde deelnemingen Een geassocieerde deelneming is een entiteit waarin de vennootschap een invloed van betekenis maar geen controle heeft over de financiële en operationele beleidslijnen. De geconsolideerde jaarrekening omvat het aandeel van de groep in de totale opgenomen winsten en verliezen van geassocieerde deelnemingen volgens de vermogensmutatiemethode, vanaf de datum dat de invloed van betekenis aanvangt tot de datum waarop de invloed van betekenis ophoudt. Wanneer het aandeel van de groep in de verliezen haar participatie in een geassocieerde deelneming overschrijdt, wordt de boekwaarde van de entiteit in de balans van de groep verminderd tot nul en worden verdere verliezen niet langer opgenomen, behalve in de mate dat de groep een in rechte afdwingbare of feitelijke verplichting is aangegaan of betalingen heeft verricht in naam van een geassocieerde deelneming.

(iii) Eliminatie van intragroepstransacties Intragroepssaldi en niet gerealiseerde winsten en verliezen of opbrengsten en uitgaven die voortvloeien uit intragroepsverrichtingen, worden geëlimineerd bij het opstellen van de geconsolideerde jaarrekening. Niet gerealiseerde winsten die voortvloeien uit transacties met geassocieerde deelnemingen, worden geëlimineerd naar rato van het belang dat de groep in de entiteit heeft. Niet gerealiseerde verliezen worden geëlimineerd op dezelfde wijze als niet gerealiseerde winsten, maar enkel in de mate dat er geen bewijs voorhanden is van een bijzondere waardevermindering.

(d) Vreemde munten Transacties in vreemde valuta worden omgerekend tegen de wisselkoers die geldt op de datum van de transactie. Monetaire activa en passiva aangeduid in vreemde valuta op balansdatum worden omgerekend naar euro tegen de wisselkoers die geldt op die datum. Verschillen die ontstaan bij de omrekening van vreemde valuta worden opgenomen in de resultatenrekening. Niet-monetaire activa en passiva die in vreemde valuta op basis van historische kosten worden gewaardeerd, worden omgerekend tegen de wisselkoers op datum van de transactie.

Afgeleide financiële instrumenten worden bij de eerste opname tegen reële waarde. De winst of het verlies uit fluctuaties van de reële waarde wordt onmiddellijk in de resultatenrekening opgenomen. Indien derivaten echter voor hedge accounting in aanmerking komen, is de opname van een resulterende winst of een resulterend verlies afhankelijk van de aard van de post die wordt afgedekt (zie grondslag f). De reële waarde van renteswaps is het geschatte bedrag dat de groep zou ontvangen of betalen om de swap per balansdatum te beëindigen, waarbij rekening wordt gehouden met de actuele rente en de actuele kredietwaardigheid van de tegenpartijen bij de swap. De reële waarde van valutatermijncontracten is de genoteerde marktprijs per balansdatum, zijnde de contante waarde van de genoteerde termijnkoers.

(f) Afdekking (i) Kasstroomafdekking Wanneer een afgeleid financieel instrument wordt toegewezen als afdekking van de variabiliteit van de kasstromen van een opgenomen actief, een verplichting, een niet in de balans opgenomen vaststaande toezegging of een verwachte transactie, dan wordt het effectieve deel van de winst of het verlies op het afgeleide financiële instrument rechtstreeks in het eigen vermogen verwerkt. Vanaf het ogenblik dat de niet in de balans opgenomen vaststaande toezegging of de verwachte transactie aanleiding geeft tot de opname van een actief of een verplichting in de balans, worden de gecumuleerde winsten of verliezen mee opgenomen in de aanschaffingswaarde of boekwaarde van het betreffende actief of de verplichting. In de andere gevallen wordt de gecumuleerde winst of verlies op het afdekkingsinstrument in de winst-en verliesrekening geboekt op het moment dat de afgedekte transactie zelf het resultaat beïnvloedt. Het niet-effectieve deel van eventuele winsten of verliezen wordt onmiddellijk in de resultatenrekening opgenomen. Cumulatieve winsten en verliezen met betrekking tot reeds afgelopen derivaten of beëindigde afdekkingsrelaties, blijven verwerkt als onderdeel van het eigen vermogen zolang het waarschijnlijk is dat de afgedekte transactie zich zal voordoen.


Indien de afgedekte transactie niet langer waarschijnlijk is, worden de gecumuleerde winsten of verliezen vanuit het eigen vermogen naar de resultatenrekening overgebracht.

uitrusting. De terreinen worden niet afgeschreven. De gebruikte afschrijvingspercentages zijn: Administratieve gebouwen

2,00%

(ii) Afdekking van monetaire activa en verplichtingen

Industriële gebouwen

3,00%

Bovengrondse lijnen

2,00%

Wanneer een afgeleid financieel instrument wordt gebruikt als economische afdekking van het valutarisico van een opgenomen monetair actief of monetaire verplichting, wordt de winst of verlies op het afdekkingsinstrument in de resultatenrekening opgenomen.

Ondergrondse kabels

2,00%

(g) Terreinen, gebouwen en uitrusting (i) Activa in eigendom Onderdelen van terreinen, gebouwen en uitrusting worden uitgedrukt aan kostprijs (met inbegrip van rechtstreeks toewijsbare kosten) verminderd met cumulatieve afschrijvingen en bijzondere waardeverminderingsverliezen (zie boekhoudkundig principe m). De kostprijs van zelf vervaardigde activa omvat de kosten van materialen, van rechtstreekse arbeid en, waar relevant, van de initiële schatting van de kosten van het ontmantelen en verwijderen van het actief en het herstellen van de site waarop zij gelegen zijn. Wanneer onderdelen van een actiefbestanddeel inzake terreinen, gebouwen en uitrusting een ongelijke gebruiksduur hebben, worden zij geboekt als afzonderlijke actiefbestanddelen van terreinen, gebouwen en uitrusting.

(ii) Geleasde activa Leasingovereenkomsten op grond waarvan de groep in wezen alle risico’s en voordelen van eigendom op zich neemt, worden geclassificeerd als financiële leasing. Vastgoed dat wordt gebruikt en dat verworven is bij wege van financiële leasing, wordt gewaardeerd op de laagste van de reële waarde en de actuele waarde van de minimale lease-betalingen bij aanvang van de leasing, verminderd met de cumulatieve afschrijvingen (zie verder) en bijzondere waardeverminderingen (zie boekhoudkundig principe m). Lease-betalingen worden geboekt zoals beschreven in boekhoudkundig principe u.

Onderstations (installaties & machines) Teletransmissie

3,00% 10,00%

Dispatching

10,00%

Overige terreinen, gebouwen en uitrusting

20,00%

Voertuigen

20,00%

Gereedschappen en kantoormeubilair

10,00%

Hardware

33,00%

De restwaarde wordt, indien zij niet onbeduidend is, jaarlijks herbeoordeeld.

(v) Buitendienststellingen Een actief wordt niet meer op de balans opgenomen in geval van afstoting of indien er geen toekomstige economische voordelen van het gebruik of de afstoting worden verwacht. Een eventuele opbrengst of verlies voortvloeiend uit de verwijdering van het actief op de balans (hetgeen wordt berekend als het verschil tussen de netto-opbrengst bij afstoting en de boekwaarde van het actief) wordt opgenomen in de resultatenrekening gedurende het jaar waarin het actief wordt verwijderd van de balans.

(h) Immateriële activa (i) Bedrijfscombinaties en goodwill Alle bedrijfscombinaties worden boekhoudkundig verwerkt door toepassing van de aankoopmethode. Goodwill vertegenwoordigt bedragen die ontstaan bij verwerving van dochterondernemingen en geassocieerde deelnemingen. Met betrekking tot bedrijfsovernames die hebben plaatsgevonden sinds 1 januari 2004 vertegenwoordigt goodwill het verschil tussen de kostprijs van de overname en de reële waarde van de overgenomen netto-identificeerbare activa.

(iii) Kosten na eerste opname De groep neemt in de boekwaarde van een onderdeel van terreinen, gebouwen en uitrusting de kostprijs op van het vervangen van een deel van dat actief wanneer die kosten worden gemaakt, indien het waarschijnlijk is dat de toekomstige economische voordelen met betrekking tot het actief aan de groep zullen toekomen, en indien de kostprijs van het actief betrouwbaar kan worden bepaald. Alle overige kosten worden als een uitgave opgenomen in de resultatenrekening van zodra zij worden gemaakt.

(iv) Afschrijvingen Afschrijvingen worden in de resultatenrekening opgenomen volgens de lineaire methode over de geschatte gebruiksduur van elk stuk van een actiefbestanddeel van terreinen, gebouwen en

5

Be GAAP: Belgian GAAP (generally accepted accounting principles)

Bij verwervingen vóór deze datum (d.i. Elia Asset) is goodwill opgenomen op basis van de veronderstelde kostprijs, die gelijk is aan de waarde die hieraan op grond van de voorheen toegepaste Be GAAP5 werd toegekend. De classificatie en de boekhoudkundige verwerking van bedrijfscombinaties die plaatsvonden voor 1 januari 2004, werd niet herbekeken bij het opstellen van de IFRS-openingsbalans van de groep op 1 januari 2004. Goodwill wordt uitgedrukt aan kostprijs verminderd met cumulatieve bijzondere waardeverminderingsverliezen. Goodwill wordt toegerekend aan kasstroomgenererende eenheden en wordt niet afgeschreven maar er wordt jaarlijks getest of er sprake is van bijzondere waardevermindering (zie boekhoudkundig principe m).


Met betrekking tot geassocieerde deelnemingen is de boekwaarde van goodwill opgenomen in de boekwaarde van de investering in de geassocieerde deelneming. Negatieve goodwill die ontstaat bij een overname, wordt rechtstreeks opgenomen in de resultatenrekening.

(ii) Software Software-licenties die verworven worden door de groep worden uitgedrukt aan kostprijs verminderd met cumulatieve afschrijvingen (zie verder) en bijzondere waardeverminderingsverliezen (zie boekhoudkundig principe m). Uitgaven in verband met onderzoeksactiviteiten ondernomen om intern software te ontwikkelen worden in de resultatenrekening opgenomen als een uitgave zodra zij gedaan worden. Uitgaven met betrekking tot de ontwikkelingsfase van intern ontwikkelde software worden gekapitaliseerd indien alle voorwaarden van IAS 38§57 vervuld zijn.

(iii) Uitgaven na eerste opname Uitgaven na eerste opname voor geactiveerde immateriële activa worden slechts geactiveerd wanneer hierdoor de toekomstige economische voordelen toenemen die zijn besloten in het specifieke actief waarop zij betrekking hebben. Alle andere uitgaven worden geboekt als uitgave van zodra zij gedaan zijn.

(j) Handels- en overige vorderingen (i) Projecten in uitvoering Projecten in uitvoering wordt uitgedrukt aan kostprijs vermeerderd met winst naar rato van de voortgang van de werken, eventueel verminderd met een voorziening voor voorzienbare verliezen en verminderd met gefactureerde termijnen naar rato van de voortgang van het project. De kostprijs omvat alle uitgaven die rechtstreeks verband houden met de projecten en een toerekening van de gemaakte vaste en variabele indirecte kosten in verband met de contractuele activiteiten van de groep gebaseerd op normale operationele capaciteit.

(ii) Leasingvorderingen Vorderingen met betrekking tot financiële leasing overeenkomsten worden bij de aanvang van het contract gewaardeerd aan contante waarde van de toekomstige netto leasebetalingen. De waarde van de vorderingen wordt over de looptijd van de lease-overeenkomst steeds verminderd met het bedrag van de leasebetalingen dat betrekking heeft op de terugbetaling van de hoofdsom.

(iii) Handels- en overige vorderingen Handels- en overige vorderingen worden uitgedrukt aan hun nominale waarde verminderd met bijzondere waardeverminderingsverliezen (zie boekhoudkundig principe m).

(k) Voorraden (iv) Afschrijvingen Afschrijvingen geschieden lineair ten laste van de resultatenrekening over de geschatte gebruiksduur van immateriële activa, tenzij deze onbepaald is. Met betrekking tot goodwill wordt systematisch op elke balansdatum nagegaan of er sprake is van bijzondere waardevermindering. Software wordt afgeschreven vanaf de datum dat zij beschikbaar is voor gebruik. De geschatte gebruiksduur is als volgt: Licenties

5 jaar

Intern ontwikkelde software

5 jaar

(i) Beleggingen (i) Beleggingen in kapitaaleffecten De door de groep aangehouden beleggingen in kapitaaleffecten worden geklasseerd als voor verkoop beschikbaar, en worden gewaardeerd tegen reële waarde, waarbij de daaruit voortvloeiende winsten of verliezen rechtstreeks in het eigen vermogen worden verwerkt, behoudens bijzondere waardeverminderingsverliezen. Wanneer deze beleggingen niet langer in de balans worden opgenomen, wordt de cumulatieve winst die, of het cumulatieve verlies dat, rechtstreeks in het eigen vermogen is verwerkt, opgenomen in de resultatenrekening.

Voorraden (reserveonderdelen) worden uitgedrukt aan hun kostprijs, of hun netto-opbrengstwaarde indien deze lager is. De netto-opbrengstwaarde is de geschatte verkoopprijs, verminderd met de geschatte kosten van voltooiing en verkoopkosten. De kostprijs van voorraden is gebaseerd op het principe van de gewogen gemiddelde kostprijs. De kostprijs van voorraden omvat de aankoopprijs, importverplichtingen en andere belastingen en transportkosten die rechtstreeks toerekenbaar zijn aan de verwerving van de reserveonderdelen. Waardeverminderingen van voorraden aan netto-opbrengstwaarde worden geboekt in de periode waarin de waardevermindering zich voordoet.

(l) Liquide middelen en geldbeleggingen Liquide middelen en geldbeleggingen bestaan uit kassaldi en direct opvraagbare deposito’s. Rekening-courantkredieten die direct opeisbaar zijn en die een integraal deel uitmaken van het thesoriebeheer van de groep, maken in het kasstroomoverzicht deel uit van liquide middelen en geldbeleggingen.

(m) Bijzondere waardeverminderingen De boekwaarde van de activa van de groep, andere dan voorraden (zie boekhoudkundig principe k) en uitgestelde belastingsvorderingen (zie boekhoudkundig principe v) worden op elke balansdatum herzien om vast te stellen of er enige aanwijzing is voor een bijzondere waardevermindering. Indien zulke aanwijzing bestaat, wordt de realiseerbare waarde van het actief geschat (zie boekhoudkundig principe m(i)).


Voor goodwill en immateriële vaste activa die nog niet gebruiksklaar zijn, wordt het realiseerbare bedrag geschat op elke balansdatum.

(ii) Dividenden

Een bijzonder waardeverminderingsverlies wordt opgenomen telkens de boekwaarde van een actief of kasstroomgenererende eenheid het realiseerbaar bedrag ervan overschrijdt. Bijzondere waardeverminderingsverliezen worden opgenomen in de resultatenrekening.

(o) Rentedragende leningen

Bijzondere waardeverminderingsverliezen opgenomen met betrekking tot kasstroom genererende eenheden worden eerst toegerekend om de boekwaarde te verminderen van goodwill toegewezen aan kasstroomgenererende eenheden; en dan om de boekwaarde te verminderen van de andere activa in de eenheid op een proportionele basis. Na de opname van een bijzondere waardevermindering, zal de afschrijvingskosten voor het actief aangepast worden voor toekomstige periodes om de herziene boekwaarde van het actief op zijn resterende gebruiksduur toe te rekenen.

(i) Berekening van realiseerbare waarde De realiseerbare waarde van immateriële activa en terreinen, gebouwen en uitrusting is gelijk aan de reële waarde verminderd met de verkoopkosten, of de gebruikswaarde indien deze hoger is. Bij het beoordelen van gebruikswaarde worden de geschatte toekomstige kasstromen verdisconteerd tot hun actuele waarde aan de hand van een verdisconteringsvoet vóór belasting die een weerspiegeling is van de actuele markttaxaties van de tijdswaarde van geld en de risico’s eigen aan het actief. De activa van de groep genereren geen onafhankelijke kasontvangsten en de realiseerbare waarde is bijgevolg bepaald voor de kasstroom genererende eenheid (d.i. het gehele hoogspanningsnet) waartoe de activa behoren. Dit is tevens het niveau waarop de groep haar goodwill beheert en economische voordelen bekomt van de verworven goodwill.

(ii) Terugname van bijzondere waardeverminderingen Er gebeuren geen terugnemingen op bijzondere waardeverminderingen met betrekking tot goodwill. Met betrekking tot andere activa wordt een bijzonder waardeverminderingsverlies teruggenomen indien er een wijziging is geweest in de schattingen die gebruikt worden om de realiseerbare waarde vast te stellen. Een bijzonder waardeverminderingsverlies wordt slechts herzien in de mate dat de boekwaarde van het actief niet hoger is dan de boekwaarde, na aftrek van afschrijvingen of waardevermindering, die zou zijn vastgesteld indien geen bijzonder waardeverminderingsverlies was opgenomen.

(n) Aandelenkapitaal (i) Transactiekosten Transactiekosten met betrekking tot de uitgifte van kapitaal worden afgetrokken van de ontvangen kapitalen.

Dividenden worden opgenomen als een schuld in de periode waarin zij vastgesteld zijn.

Opgenomen rentedragende leningen worden initieel verwerkt tegen kostprijs verminderd met toerekenbare transactiekosten. Na de eerste opname worden rentedragende leningen gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs, waarbij een verschil tussen de kostprijs en het aflossingsbedrag op basis van de effectieve-rentemethode in de resultatenrekening wordt opgenomen over de looptijd van de leningen.

(p) Personeelsbeloningen (i) Toegezegde bijdrageregelingen Verplichtingen in verband met bijdragen aan pensioenplannen op basis van toegezegde bijdragen worden in de resultatenrekening opgenomen als een uitgave zodra zij verschuldigd zijn.

(ii) Toegezegde pensioenregelingen De nettoverplichting van de groep met betrekking tot toegezegde pensioenregelingen wordt voor iedere regeling afzonderlijk berekend door een schatting te maken van de pensioenrechten die werknemers hebben opgebouwd in ruil voor hun diensten in het boekjaar en voorafgaande periodes; deze pensioenrechten worden verdisconteerd om de actuele waarde ervan vast te stellen en de reële waarde van de fondsbeleggingen worden hiervan afgetrokken. De verdisconteringsvoet is de opbrengst op balansdatum op obligaties met een waardering van de kredietwaardigheid van AAA die vervaldata hebben die de termijnen van de verplichtingen van de groep benaderen. Wanneer de pensioenrechten van een regeling verbeterd worden, wordt het gedeelte van de verbeterde pensioenrechten dat betrekking heeft op diensten door werknemers verricht in het verleden, lineair als een uitgave opgenomen in de resultatenrekening over de gemiddelde periode totdat de beloningen onvoorwaardelijk worden. In de mate dat de pensioenaanspraken onmiddellijk onvoorwaardelijk worden, wordt de last onmiddellijk in de resultatenrekening opgenomen. Alle actuariële winsten en verliezen op 1 januari 2004, de overgangsdatum naar IFRS, werden opgenomen via de openingsreserves. Wat betreft de actuariële winsten en verliezen die ontstaan na 1 januari 2004 bij het berekenen van de verplichtingen van de groep met betrekking tot een pensioenregeling, in de mate dat enige cumulatieve niet-opgenomen actuariële winst of verlies meer dan 10% bedraagt van de actuele waarde van de verplichting uit hoofde van de toegezegd pensioenregeling, of van reële waarde van de fondsbeleggingen indien deze hoger is, wordt dat gedeelte in de resultatenrekening opgenomen over de verwachte gemiddelde resterende diensttijd van de werknemers die deelnemen aan de regeling. Anders wordt de actuariële winst of het actuariële verlies niet opgenomen. Waar de berekening resulteert in een voordeel voor de groep wordt het opgenomen actief beperkt tot het nettototaal van niet-opgenomen actuariële verliezen en kosten van diensten in het verleden en de actuele waarde van toekomstige terugbetalingen van de regeling of kortingen in toekomstige bijdragen tot de regeling.


(iii) Personeelsbeloningen op lange termijn

(u) Uitgaven

De nettoverplichting van de groep met betrekking tot personeelsbeloningen op lange termijn andere dan pensioenplannen, is het bedrag van de toekomstige beloning dat werknemers verdiend hebben in ruil voor hun diensten in de verslagperiode en voorafgaande periodes. De verplichting wordt verdisconteerd tot de actuele waarde ervan en de reële waarde van eventuele daarop betrekking hebbende activa wordt in mindering gebracht. De verdisconteringsvoet is het rendement op balansdatum van obligaties met een waardering van de kredietwaardigheid van AAA waarvan de looptijd de termijn van de verplichtingen van de groep benadert.

(i) Betalingen uit hoofde van operationele leasing

(q) Voorzieningen Een voorziening wordt in de balans opgenomen wanneer de groep een in rechte afdwingbare of feitelijke verplichting heeft als gevolg van een gebeurtenis uit het verleden en het waarschijnlijk is dat een uitstroom van economische voordelen vereist zal zijn om de verplichting af te wikkelen. Indien het effect wezenlijk is, worden voorzieningen vastgesteld door de verwachte toekomstige kasstromen te verdisconteren aan een verdisconteringsvoet vóór belasting die een afspiegeling is van de huidige markttaxaties van de tijdswaarde van geld en, waar aangewezen, de risico’s eigen aan de verplichting. Indien de groep verwacht dat een (deel van de ) voorziening wordt vergoed, bijvoorbeeld ingevolge een verzekeringscontract, wordt de vergoeding alleen opgenomen als een afzonderlijk actief indien de vergoeding vrijwel zeker is. De last die met een voorziening samenhangt, wordt opgenomen in de resultatenrekening na aftrek van een eventuele vergoeding.

(r) Handels- en overige schulden Handels- en overige schulden worden uitgedrukt aan kostprijs.

(s) Kapitaalsubsidies Kapitaalsubsidies hebben betrekking op materieel vaste activa en worden beschouwd als overige schulden. Deze schulden worden opgenomen in het resultaat volgens de verwachte levensduur van de desbetreffende activa.

(t) Opbrengsten

Betalingen uit hoofde van operationele leasing worden lineair opgenomen in de resultatenrekening over de leaseperiode. Ontvangen vergoedingen als stimulering voor het sluiten van leaseovereenkomsten worden in de resultatenrekening opgenomen als een integraal deel van de totale leasinguitgaven.

(ii) Betalingen uit hoofde van financiële leasing Betalingen uit hoofde van financiële leasing worden deels als financieringskosten opgenomen en deels als aflossing van de uitstaande schuld. De financieringskosten worden zodanig aan iedere periode van de leasingtermijn toegewezen, dat dit resulteert in een constante periodieke rentevoet over het resterende saldo van de schuld.

(iii) Nettofinancieringskosten De nettofinancieringskosten omvatten intresten op leningen berekend aan de hand van de methode van de effectieve rente en winsten en verliezen uit vreemde valuta. Opbrengsten uit intresten worden opgenomen in de resultatenrekening naarmate zij oplopen, aan de hand van de methode van de effectieve rente. De rente-uitgavecomponent van betalingen uit hoofde van financiële leasings wordt opgenomen in de resultatenrekening aan de hand van de methode van de effectieve rente.

(v) Inkomstenbelasting De inkomstenbelasting op de winst of het verlies voor het jaar omvat de over de verslagperiode verschuldigde en uitgestelde belasting. De inkomstenbelasting wordt opgenomen in de resultatenrekening behalve in de mate dat zij betrekking heeft op onderdelen die rechtstreeks worden opgenomen in het eigen vermogen. De over de verslagperiode verschuldigde belasting is de verwachte te betalen belasting op het belastbaar inkomen voor het jaar, met toepassing van belastingtarieven die zijn vastgesteld op balansdatum, dan wel waartoe materieel reeds op balansdatum is besloten, en alle aanpassingen aan de te betalen belasting met betrekking tot vroegere jaren.

(i) Verkochte goederen en geleverde diensten Opbrengsten uit diensten en de verkoop van goederen worden opgenomen in de resultatenrekening wanneer de belangrijke risico’s en voordelen van eigendom aan de koper zijn overgedragen.

(ii) Constructiecontracten in uitvoering Zodra het resultaat van een constructiecontract in uitvoering op betrouwbare wijze kan geschat worden, worden contractuele opbrengsten en uitgaven opgenomen in de resultatenrekening naar rato van het stadium van voltooiing van het contract. Een verwacht verlies op een contract wordt onmiddellijk opgenomen in de resultatenrekening.

Uitgestelde belasting wordt voorzien aan de hand van de balansmethode, die voorziet in tijdelijke verschillen tussen de boekwaarde van activa en passiva voor doeleinden van financiële rapportering en de bedragen gebruikt voor fiscale doeleinden. In de volgende tijdelijke verschillen wordt niet voorzien: niet-fiscaal aftrekbare goodwill, de initiële opname van activa en passiva die noch de boekhoudkundige, noch de fiscale winst beïnvloeden, en verschillen die verband houden met beleggingen in dochterondernemingen in de mate dat zij in de voorzienbare toekomst waarschijnlijk niet zullen worden afgewikkeld. Het bedrag van voorziene uitgestelde belasting is gebaseerd op de wijze waarop de boekwaarde van de activa en


passiva naar verwachting zal worden gerealiseerd of afgewikkeld, waarbij gebruik wordt gemaakt van de belastingtarieven die zijn vastgesteld op balansdatum, dan wel waartoe materieel reeds werd besloten op balansdatum. Een uitgestelde belastingsvordering wordt slechts opgenomen in de mate dat het waarschijnlijk is dat toekomstige belastbare winsten beschikbaar zullen zijn waartegen de actiefpost kan worden aangewend. Uitgestelde belastingsvorderingen worden verminderd, in de mate dat het niet langer waarschijnlijk is dat het daarmee samenhangende belastingvoordeel gerealiseerd zal worden. Bijkomende inkomstenbelastingen die voortvloeien uit de uitkering van dividenden worden tezelfdertijd opgenomen als de schuld om het betrokken dividend te betalen.

(w) Gesegmenteerde rapportering Een segment is een te onderscheiden onderdeel van de groep dat zich bezig houdt hetzij met het verschaffen van producten of diensten (zakensegment), hetzij met het verschaffen van producten of diensten in een bepaalde economische omgeving (geografisch segment), die onderworpen is aan risico’s en rendement die verschillend zijn van die van andere segmenten. De vennootschap past geen gesegmenteerde rapportering toe aangezien de groep een onderneming is die opbrengsten genereert uit één activiteit namelijk deze van de federale netbeheerder in België. Bovendien is de groep slechts werkzaam in één geografisch gebied (België), waar er geen verschillen bestaan tussen de diverse gewesten met betrekking tot risico’s en rendement.


3. Bedrijfsopbrengsten (in € miljoen)

2006

2005

29,4

28,5

Opbrengsten uit gebruik van het net

513,0

506,9

Opbrengsten uit ondersteunende diensten

134,8

150,3

62,7

29,4

Opbrengsten uit aansluitingen

Internationale inkomsten Diverse opbrengsten

31,6

33,8

Subtotaal bedrijfsopbrengsten

771,5

748,9

Afwijkingen van het goedgekeurde budget

-60,0

-34,7

Totaal bedrijfsopbrengsten

711,5

714,2

De totale geconsolideerde bedrijfsopbrengsten (€ 711,5 miljoen) lagen op hetzelfde niveau als deze van 2005 (€ 714,2 miljoen).

kouder dan normaal en de daaropvolgende maanden warmer dan normaal) verklaren het meerverbruik.

De opbrengsten uit netaansluitingen stegen licht (+3,2%) als gevolg van een aantal nieuwe aansluitingen voor grote industriële gebruikers in 2006.

De opbrengsten uit de ondersteunende diensten daalden (-10,3%) in lijn met de lagere aankopen van deze diensten in 2006 t.o.v. 2005 (zie toelichting 4.1).

De opbrengsten uit het gebruik van het net bleven nagenoeg gelijk als gevolg van een verdere daling met ongeveer 4% van de transmissietarieven in 2006 in vergelijking met 2005, ondanks het groter volume elektrische energie (+ 0,8%) dat over het transmissienet werd vervoerd.

De internationale inkomsten namen sterk toe (+113,3%) aangezien in 2006 gestart werd met een expliciete veiling van de capaciteit op de zuidgrens (die overigens eind 2005 sterk werd verhoogd met 700 à 1000 MW). In totaal werden in 2006 € 30,8 miljoen meer veilinginkomsten ontvangen dan gebudgetteerd.

De toename van het verbruik werd vastgesteld zowel op residentieel als op ondernemersniveau. Ook de vrij ongewone weersomstandigheden (de eerste maanden van 2006 waren

De diverse opbrengsten daalden (-6,5%) en bevatten de volgende rubrieken:

(in € miljoen)

2006

2005

11,6

12,4

Bonus vorig boekjaar

2,3

3,6

Optimaal gebruik van activa

8,3

7,8

Diensten en technische expertise

5,3

1,6

Intern geproduceerde vaste activa

Andere Totaal diverse opbrengsten

De rubriek “Afwijkingen van het goedgekeurde budget” (afrekeningmechanisme) betreft het overschot dat operationeel werd gerealiseerd boven op het budget dat door de regulator werd goedgekeurd. Dit overschot van € 60 miljoen moet worden teruggegeven als een vermindering van toekomstige transmissietarieven. De opbrengsten lagen € 46,7 miljoen hoger dan gebudgetteerd (voornamelijk meerinkomsten uit capaciteitsveilingen aan de grenzen, meer getransporteerd volume over het net dan

4,1

8,4

31,6

33,8

gebudgetteerd én een aantal regularisaties over 2005) en er werd € 13,3 miljoen minder uitgegeven dan verwacht (voornamelijk belastingen, personeel en diensten en diverse goederen). Met instemming van de federale toezichthouder CREG werd € 3,8 miljoen van het overschot in 2006 in mindering gebracht van de transmissietarieven 2007.


Tabel hieronder geeft de details weer van het ‘afrekeningmechanisme’: (in € miljoen)

2006

2005

Overschot opbrengsten uit nettoegang

11,6

7,3

Overschot internationale opbrengsten

34,5

9,2

0,6

4,1

Totaal verschil per einde boekjaar

46,7

20,6

Lagere realiteit t.o.v. budget aankoop ondersteunende diensten

12,9

7,4

Lagere realiteit t.o.v. budget diverse bedrijfskosten

-1,3

-4,6

BRONNEN 1. Oorsprong van de verschillen van het boekjaar

Overschot diverse opbrengsten

Lagere realiteit t.o.v. budget financiële lasten

-1,6

10,9

Totaal verschil bedrijfskosten

10,0

13,7

Uitzonderlijk resultaat

0,5

1,3

Totale aanpassing van de gereguleerde winst

2,8

-0,9

60,0

34,7

Totaal verschil opbrengsten 2. Beslissing CREG Verworpen kosten 2005

0,7

Toewijzing 50% bonus 2005 aan Elia

-2,3

Vermindering RAB – bedrijfskapitaal

4,4

Kosten 2005 gerealiseerd in 2006

3,8

Totale impact van de beslissing CREG

6,6

Federale heffing 4de kwartaal 2005

-7,4

TOTAAL VAN DE VERSCHILLEN IN RESULTAAT

60,0

33,9

AANWENDING 3. Toewijzing aan toekomstige tarieven Toewijzing 50% bonus 2005 aan tariefvermindering 2007 Tariefvermindering 2007

2,3 31,6

Tariefvermindering 2008 Tariefvermindering 2009 Tariefvermindering 2010 Tariefvermindering 2011 TOTAAL VAN DE TOEKOMSTIGE TOEWIJZINGEN

De definitieve beslissing met betrekking tot het saldo van het afrekeningsmechanisme “2005”, daterend van 7 november 2006 van de CREG, leidde tot toewijzing van een bedrag van € 33,9 miljoen als vermindering van de toekomstige tarieven in 2007. De beslissing van de CREG omvatte: • bijkomende lasten over het boekjaar 2005 van € 0,7 miljoen vóór belastingen, te dragen door Elia in het boekjaar 2006; • een daling van de billijke vergoeding in 2005 van € 2,8 miljoen na belastingen, wegens het opnemen van de lening op lange termijn van € 250 miljoen door de CREG in het nettobedrijfskapitaal waardoor deze eveneens van de RAB werd afgetrokken;

33,9

• een bonus van € 4,5 miljoen voor het boekjaar 2005, waarvan 50%, hetzij € 2,25 miljoen vóór belastingen, in 2006 toekomt aan Elia en de overige 50% of € 2,25 miljoen in mindering wordt gebracht van de tarieven in 2007; • het resterende overschot over 2005 van € 31,6 miljoen wordt éénmalig volledig verrekend in de tarieven van 2007. Door de beslissing van de CREG daalt de gemiddelde waarde van de gereguleerde activa (Regulated Asset Base1 of RAB) over 2005 van € 3 371 miljoen tot € 3 246 miljoen. De negatieve impact op de nettowinst over 2006 bedraagt € 1,8 miljoen, rekening houdend met alle bovenstaande elementen. Elia betwist deze beslissing voor het Hof van Beroep in Brussel.


4. Bedrijfskosten 4.1. Grond- en hulpstoffen, overige diensten en goederen (in € miljoen) Aankoop van ondersteunende diensten Aankoop verbruiksgoederen en handelsgoederen

2006

2005

137,8

138,9

7,0

6,2

Diensten en diverse goederen (excl. aankoop van ondersteunende diensten)

139,2

137,8

Totaal

284,0

282,9

Niet tegenstaande de stijgende tendens in de elektriciteitsprijzen, heeft Elia dankzij een optimaal beheer en een efficiënte aankooppolitiek een besparing kunnen realiseren van € 1,1 miljoen voor de aankoop van ondersteunende diensten. De overige rubrieken vertonen een normale evolutie van 1,5%, hoofdzakelijk te wijten aan een stijging van de kosten ETSO.

4.2. Personeelskosten en pensioenen (in € miljoen)

2006

2005

Bezoldigingen

76,2

75,0

Sociale lasten

23,1

21,8

Toename verplichting uit hoofde van toegezegde pensioenregelingen

7,1

7,7

Bijdragen aan toegezegde bijdrageregelingen en andere verplichtingen

7,3

8,6

2,8

3,2

Totaal

116,5

117,2

Gemiddeld aantal voltijdse equivalenten van het boekjaar

1 215

1 213,4

Overige personeelsverplichtingen Overige personeelskosten

0,9

De personeelskosten liggen in lijn met vorig boekjaar. Door de natuurlijke afvloeiing van een belangrijke populatie, zijn er belangrijke inspanningen geleverd om desondanks de schaarste op de arbeidsmarkt het aantal voltijdse equivalenten in lijn te krijgen met het streeforganogram.

4.3. Afschrijvingen, waardeverminderingen en wijzigingen in voorzieningen (in € miljoen) Afschrijvingen van materiële vaste activa

2006

2005

86,4

82,4

Afschrijvingen van immateriële vaste activa

1,9

0,8

Waardeverminderingen op voorraden en handelsvorderingen

0,7

0,9

Voorzieningen inzake geschillen

1,5

1,2

Milieuvoorzieningen

-1,6

-1,2

Diverse voorzieningen

-0,4

Totaal

88,5

De afschrijvingen op vaste activa vertonen een stijging met 6,1% en zijn toe te schrijven aan een accurate opvolging van de indienstnemingen van de technische installaties. Een beknopte beschrijving van de voorzieningen en de onderliggend fluctuaties wordt weergegeven in toelichting 17.

84,1


4.4. Overige bedrijfskosten (in € miljoen) Belastingen, onroerende voorheffing, taksen Minderwaarde op verkoop, buitendienststellingen materiële vaste activa Bonus-malusafrekening vorig boekjaar Totaal

2006

2005

11,1

13,1

2,5

2,5

4,9

2,6

18,5

18,2

De overige bedrijfskosten liggen in lijn met de uitgaven in het vorige boekjaar, de afwijking in de rubriek in ‘Bonus–malusafrekening vorig boekjaar’ is het gevolg van de toepassing van het afrekeningmechanisme zoals beschreven in het hoofdstuk Regelgeving en tarieven.

5. Financieel resultaat (in € miljoen)

2006

2005

Financiële opbrengsten

3,1

1,9

Intrestopbrengsten

3,1

1,7

Diverse financiële opbrengsten

0,2

Financiële kosten

101,4

95,7

Intrestkosten

101,1

93,8

0,3

1,9

-98,3

-93,8

Diverse financiële kosten Totaal financieel resultaat

De financiële opbrengsten geven een stijging weer van € 1,2 miljoen die het gevolg is van de geïnde intresten die hun oorspong vinden in tijdelijke liquiditeitsoverschotten belegd bij financiële instellingen. De financiële kosten ten bedrage van € 101,4 miljoen omvatten vooral de intresten met betrekking tot de langetermijnleningen. De stijging van € 5,7 miljoen is hoofdzakelijk te wijten aan de stijgende rentevoeten van de leningen met variabele rentevoet.

6. Winstbelastingen Opgenomen in de resultatenrekening De geconsolideerde resultatenrekening omvat de volgende belastingslast: (in € miljoen)

2006

2005

Inkomstenbelastingen lopend boekjaar

27,7

38,2

Aanpassingen m.b.t. voorgaande jaren

-1,9

-0,1

Totaal inkomstenbelastingen

25,8

38,1

Bewegingen tijdelijke verschillen

4,0

3,4

Totaal uitgestelde belastingen

4,0

3,4

29,8

41,5

Totaal inkomstenbelastingen in resultatenrekening

De daling van € 10,5 miljoen ‘inkomstenbelastingen lopend boekjaar’ is hoofdzakelijk toe te schrijven aan de toepassing van de notionele intrestaftrek, die onder bepaalde voorwaarden een vermindering mogelijk maakt van het belastbare resultaat, waardoor binnen de groep een besparing werd gerealiseerd van € 6,3 miljoen.


Vergelijking van effectief belastingstarief De afstemming van de belastinglast op de winst vóór belastingen tegen de wettelijke aanslagvoet met de belastingen op de winst tegen de reële aanslagvoet van de groep voor de jaren eindigend op 31 december ziet eruit als volgt: (in € miljoen) Winst vóór belastingen Inkomstenbelastingen met toepassing van het belastingtarief

33,99%

2006

2005

105,7

117,9

35,9

33,99%

40,1

Fiscaal niet-aftrekbare uitgaven

1,4

1,0

Ander belastingvrij inkomen, voornamelijk m.b.t. dividend tussen groepsvennootschappen

0,2

0,2

Effect van belastingtarief in buitenland

-0,1

-0,2

Aanpassingen m.b.t. voorafgaande jaren

-1,9

-0,1

Belastingsverliezen

0,1

Gebruik van notionele intresten

-6,3

Overige

0,6

0,4

29,8

41,5

2006

2005

Met betrekking tot derivaten

5,6

2,1

Totaal

5,6

2,1

Totale inkomstenbelastingen in resultatenrekening

Rechtstreeks in het eigen vermogen opgenomen uitgestelde winstbelastingen (in € miljoen)

7. Materiële vaste activa (in € miljoen) Hoogspanningsstations en –transformatoren Lijnen en kabels

2006

2005

1 044,0

1 011,2

765,2

748,5

Terreinen waarop stations, lijnen en kabels zijn geïnstalleerd

58,1

56,6

Installaties voor de bediening van het net

32,6

35,0

Administratieve gebouwen, meubilair, rollend materieel en overige activa Totaal materiële vaste activa

De bijkomende investeringen van € 141,4 miljoen in 2006 zijn voor 95,3% toe te schrijven aan nieuwe projecten, voor uitbreidings- en vervangingsinvesteringen in het net van Elia, alsook aan de overname van de installaties op 70kV van AIESH voor een boekwaarde van € 1,2 miljoen. De overige 4,7% heeft hoofdzakelijk betrekking op de uitgaven voor meubilair, hardware en rollend materieel.

43,4

40,0

1 943,3

1 891,3

Materiële vaste activa in uitvoering De materiële vaste activa in aanbouw bedragen per 31 december 2006 € 181,9 miljoen in vergelijking met € 194,1 miljoen per 31 december 2005 en werden opgenomen in de volgende tabel.


Bewegingen van het boekjaar

(in € miljoen)

Terreinen en gebouwen

Machines en installaties

Meubilair en rollend materieel

Overige materiële vaste activa

Activa in aanbouw

Totaal

91,1

3 224,9

148,3

8,2

274,3

3 746,8

0,5

152,1

197,4

Aanschaffingswaarde Saldo per 1 januari 2005 Verworven via bedrijfscombinaties Andere verwervingen

5,2

37,5

2,1

-0,9

-9,4

-32,8

4,8

228,0

-0,5

Saldo per 31 december 2005

100,2

3 481,0

117,1

8,7

194,1

3 901,1

Saldo per 1 januari 2006

100,2

3 481,0

117,1

8,7

194,1

3 901,1

9,4

3,1

1,3

127,8

143,1

-13,9

-3,7

Buitengebruikstellingen Overboekingen van ene post naar andere

-43,1 -232,3

Andere wijzigingen Valuta-omrekeningsverschillen

Verworven via bedrijfscombinaties Andere verwervingen

1,5

Buitengebruikstellingen Overboekingen van ene post naar andere

-17,6

0,4

139,6

-140,0

102,1

3 616,1

116,5

10,0

181,9

4 026,6

-15,7

-1 786,4

-142,3

-4,7

-0,4

-1 949,5

-0,8

-78,7

-1,7

-1,2

Andere wijzigingen Valuta-omrekeningsverschillen Saldo per 31 december 2006

Afschrijving en bijzondere waardeverminderingsverliezen Saldo per 1 januari 2005 Afschrijvingslast boekjaar

-82,4

Verworven via bedrijfscombinaties Andere verwervingen Buitengebruikstellingen Overboekingen van ene post naar andere

-17,1

-17,1

0,2

6,2

32,7

-1,8

0,9

0,5

Andere wijzigingen

39,1 0,4

0,1

0,1

Valuta-omrekeningsverschillen Saldo per 31 december 2005

-18,1

-1 875,0

-110,8

-5,9

-2 009,8

Saldo per 1 januari 2006

-18,1

-1 875,0

-110,8

-5,9

-2 009,8

-0,9

-82,3

-1,9

-1,3

-86,4

Afschrijvingslast boekjaar Andere verwervingen

-1,8

Buitengebruikstellingen

11,0

3,7

-1,8

-19,0

-1 948,1

-109,0

-7,2

Per 1 januari 2005

75,4

1 438,5

6,0

3,5

273,9

1 797,3

Per 31 december 2005

82,1

1 606,0

6,3

2,8

194,1

1 891,3

Per 1 januari 2006

82,1

1 606,0

6,3

2,8

194,1

1 891,3


83,1

1 668,1

7,5

2,8

181,9

1 943,3

14,7

Overboekingen van ene post naar andere Andere wijzigingen Valuta-omrekeningsverschillen Saldo per 31 december 2006

-2 083,3

Boekwaarde


8. Immateriële vaste activa Goodwill

Software

Totaal

Aanschaffingswaarde

1 707,8

1,7

1 709,5

Stand per 1 januari 2005

1 707,8

1,7

1 709,5

(in € miljoen)

Verworven via bedrijfscombinaties Verworven, overige – intern ontwikkeld

5,0

5,0

Stand per 31 december 2005

1 707,8

6,7

1 714,5


1 707,8

6,7

1 714,5

6,7

6,7

1 707,8

13,4

1 721,2


-0,2

-0,2

Afschrijvingen boekjaar

-0,8

-0,8


-1,0

-1,0


-1,0

-1,0

Afschrijvingen

-1,9

-1,9


-2,9

-2,9

Verworven via bedrijfscombinaties Verworven, overige - intern ontwikkeld Stand per 31 december 2006

Afschrijvingen en bijzondere waardeverminderingsverliezen

Boekwaarde Per 1 januari 2005

1 707,8

1,5

1 709,3


1 707,8

5,7

1 713,4

Per 1 januari 2006

1 707,8

5,7

1 713,4


1 707,8

10,5

1 718,3

Toetsing op bijzondere waardevermindering voor kasstroomgenererende eenheden die goodwill bevatten De goodwill ontstaan bij de verwerving van Elia Asset door Elia System Operator in 2002 en de goodwill ontstaan in 2004 bij de aankoop van Bel Engineering worden voor de test betreffende de bijzondere waardevermindering (impairment) als één kasstroomgenerende eenheid beschouwd, aangezien de kosten en opbrengsten worden gegenereerd door één activiteit. De impairment test werd uitgevoerd door een onafhankelijke instelling die zich baseerde op vier verschillende waarderingsmethoden:

1. Verdiscontering van de toekomstige kasstromen; 2. Verdiscontering van de toekomstige dividenden; 3. Toetsing op basis van ratio’s van hoger vermelde waarderingsmethodes met een aantal West-Europese vergelijkbare beursgenoteerde bedrijven zoals Red Electrica España, Enagas, Terna, Fluxys, Snam Rete Gas en National Grid. 4. Marktwaardering op basis van de beurskapitalisatie van het Elia-aandeel. Deze onafhankelijke analyse geeft geen aanleiding tot het boeken van een waardevermindering in 2006 op de goodwill.


9. Deelnemingen in geassocieerde ondernemingen

12. Geldbeleggingen en liquide middelen (in € miljoen)

2006

2005

Investeringen in geassocieerde deelnemingen De groep heeft een deelneming van 22,17% (€ 0,5 miljoen) in HGRT. Het aandeel van Elia in het verlies van HGRT over het boekjaar 2005 bedroeg € 1 330,2.

10. Voorraden (in € miljoen)

2006

2005

Grond- en hulpstoffen

22,0

24,1

Geboekte waardeverminderingen

-9,1

-11,5

Totaal

12,9

12,6

De artikelen in het magazijn zijn hoofdzakelijk wissel- en reservestukken voor de installaties van Elia en de totale waarde ervan is in lijn met de waarde van vorig boekjaar.

0,2

0,8

96,9

84,0

BTW, diverse belastingen

2,8

2,0

Diversen

6,1

7,0

106,0

93,8

Heffingen

Totaal

46,2

Totaal

45,0

49,4

De kortetermijndeposito’s worden belegd voor periodes die variëren van één tot drie maanden afhankelijk van de onmiddellijke cashbehoeften van de groep en brengen intrest op volgens de rentevoeten van de korte termijndeposito’s. De banktegoeden brengen intrest op tegen variabele rentevoeten op basis van de dagelijkse bankdepositorente.

13. Overlopende rekeningen van het aktief (in € miljoen) Opbrengsten nettoegang - te factureren volgend boekjaar

Totaal

2005

Overige handelsvorderingen en vooruitbetalingen

3,2

42,7

Toe te rekenen kosten volgend boekjaar

2006

Projecten in opdracht van derden

2,3

Direct opvraagbare deposito’s

2006

2005

47,4

55,5

Diverse opbrengsten - te factureren volgend boekjaar

11. Handelsvorderingen en overige vorderingen (in € miljoen)

Banksaldi

Een sterke daling in de openstaande facturen t.o.v. van de klanten en de stijging ontstaan door een opname van € 20,9 miljoen “op te maken facturen”, met betrekking tot het nieuwe marktkoppelingsmechanisme opgestart in 2006, resulteren in een stijging van € 12,2 miljoen voor de rubriek handelsvorderingen. Handelsvorderingen worden opgenomen onder aftrek van bijzondere waardeverminderingsverliezen. Tijdens het boekjaar 2006 werden er geen dotaties noch terugnames aan waardeverminderingen geboekt.

0,2 3,2

3,1

50,6

58,8


14. Eigen vermogen Kapitaal en uitgiftepremies Per 31 december 2006 bedroeg het kapitaal van Elia System Operator nv € 1,2 miljard (volledig volstort), vertegenwoordigd door 47 898 052 aandelen zonder nominale waarde. aantal aandelen Uitstaand per 1 januari

2006

2005

47 898 052

41 979 640

47 898 052

47 898 052

Uitgegeven tegen betaling in contanten Uitstaand per 31 december – volstort

5 918 412

Ingehouden winsten Volgens de Belgische wetgeving moet elk jaar 5% van de statutaire nettowinst van de moedervennootschap overgedragen worden naar de wettelijke reserve tot die wettelijke reserve 10% van het kapitaal bedraagt. Op 31 december 2006 en 2005 bedroeg de wettelijke reserve van groep respectievelijk € 14,6 miljoen en € 11,2 miljoen en werd ondergebracht in ingehouden winsten. Normaal kan deze reserve niet verdeeld worden onder de aandeelhouders, behalve in het geval van een vereffening. De raad van bestuur kan aan de aandeelhouders de uitkering van een dividend voorstellen tot een maximumbedrag van de beschikbare reserves en van de overgedragen winst van vorige boekjaren van de moedervennootschap, inclusief de winst van het afgelopen boekjaar. De aandeelhouders moeten de hoogte van de dividenduitkering goedkeuren tijdens de gewone algemene vergadering van de aandeelhouders.

Dit dividend is onderworpen aan de goedkeuring door de aandeelhouders tijdens de gewone algemene vergadering op 8 mei 2007 en werd niet opgenomen als een verplichting in de geconsolideerde jaarrekening van de groep Elia, opgemaakt onder IFRS. Het dividend wordt echter wel opgenomen in de statutaire jaarrekening onder de Belgische boekhoudnormen. Het totale dividend zal, op basis van het aantal uitstaande aandelen op 15 februari 2007, € 61,3 miljoen bedragen.

15. Financiële schulden Elia beheert haar schulden en haar algemene financieringsstrategie door gebruik te maken van een combinatie van korte-, middellange- en langetermijnschulden en van rentevoetswaps. De groep financiert haar dagelijks vereist bedrijfskapitaal, indien nodig, via verschillende al dan niet toegewezen kredietlijnen. De leningen op middellange termijn hebben meestal een rentevoet gebaseerd op de interbancaire rentevoet op de datum van de opname vermeerderd met een vooraf bepaalde marge. Leningen op lange termijn

2006

2005

Aandeelhouderslening schijf A

495,8

495,8

387,7

387,7

Aandeelhouderslening schijf B2 Aandeelhouderslening schijf B3 Andere aandeelhoudersleningen Financiële instellingen

200,0

250,0

Uitgiften Eurobond(1)

996,3

996,0

Europese Investeringsbank Totaal (1)

Afdekkingsreserve De afdekkingsreserve bestaat uit het effectieve deel van de cumulatieve nettomutatie in de reële waarde van kasstroomafdekkingsinstrumenten met betrekking tot afgedekte transacties die nog niet hebben plaatsgevonden.

Dividend Na de balansdatum is door de raad van bestuur het onderstaande dividendvoorstel gedaan. (in € miljoen) Per in aanmerking komend gewoon aandeel

2006

2005

1,28

1,27

Op 9 mei 2006 keurden de aandeelhouders de uitkering goed van een brutodividend van € 1,27 per aandeel (€ 0,95 per aandeel zonder VVPR strip of van € 1,08 per aandeel met VVPR-strip) na aftrek van 25% Belgische roerende voorheffing), hetzij een totaal brutodividend van € 60,83 miljoen. Dit jaar stelt de raad van bestuur de uitkering van een brutodividend van € 1,28 per aandeel op 8 mei 2007 voor.

40,0 2 119,8

2 129,5

Huidige boekwaarde van de Eurobond bestaande uit 2 delen, met een nominale waarde van € 1 000 miljoen.

De financiële schulden op lange termijn bedragen € 2 119,8 miljoen, en vertonen een daling van € 10 miljoen. De gemiddelde looptijd van de langetermijnschulden bedraagt 10 jaar en deze zijn tot nu toe volledig opgenomen in euro, zodat er geen financiële wisselkoersrisico’s zijn. In juni 2006 werd de lening bij een financiële instellingvan € 250 miljoen vervangen door een langetermijnkrediet van € 200 miljoen en werd tevens een eerste deel van € 40 miljoen opgevraagd op de reeds toegekende kredietlijn door de EIB (Europese Investeringsbank) in 2005 en dit voor een looptijd van 10 jaar. De volgende tabel beschrijft de details inzake vervaldag en voorwaarden weergegeven voor de desbetreffende leningen.


Huidige proportie van de intrestvoet (in € miljoen)

Vervaldag

Intrestvoet voor hedging

Intrestvoet na hedging

Vast

Variabel

100,00%

Aandeelhouderslening Schijf A

2022

495,8

4,16%

5,33%

Aandeelhouderslening Schijf B3

2009

387,7

3,65%

3,79%

12,90%

Uitgiften van obligatieleningen (1)

2014

498,0

4,75%

4,75%

100,00%

Uitgiften van obligatieleningen (1)

2019

498,3

5,25%

5,25%

100,00%

Financiële instelling

2008

200,0

3,06%

3,06%

Europese Investeringsbank

2016

40,0

4,27%

4,27%

Totaal (1)

Bedrag

2 119,8

87,10%

100,00% 100,00% 72,40%

27,60%

Huidige boekwaarde van de Eurobond bestaande uit 2 delen, met een nominale waarde van € 1 000 miljoen.

Beschikbare kredietfaciliteiten Bedrag (in € miljoen) Europese Investeringsbank Niet-bevestigde kredietlijnfaciliteiten

Vervaldag

Beschikbaar bedrag

Gemiddelde intrestvoet

Gebruikt

2008

125,0

Euribor + 0,05%

40,0

-

570,0

Euribor + marge bij afsluiten deal

Totaal

16. Personeelsbeloningen Beschrijving van de personeelsbeloningsplannen Toegezegde pensioenregelingen: 1. Overeenkomstig een collectieve overeenkomst van 2 mei 1952 ontvangt het personeel bepaalde beloningen, pensioenaanvullingen genoemd, op grond waarvan zij als gepensioneerde recht hebben (na een volledige loopbaan) om totale inkomsten te ontvangen gelijk aan 75% van hun jaarlijks inkomen, in overeenstemming met de relevante wettelijke bepalingen. Deze beloningen zijn gedeeltelijk overdraagbaar aan de weduwe of weduwnaar en kunnen wanneer nodig worden aangevuld door wezenbeloningen. Indien de persoon overleden is terwijl hij/zij aan het werk was, worden de bijkomende overlevingssupplementen overgedragen aan de begunstigden. In overeenstemming met de bepalingen van bovengenoemde collectieve overeenkomst voldoen deze beloningen aan de volgende drie criteria: - natuurlijke personen worden enkel gerechtigd op een pensioenaanvulling bij het bereiken van de pensioenleeftijd; - zij worden geboekt bij de bedrijfskosten op vergelijkbare wijze als de salarissen; - de toegekende beloningen zijn verbonden met Elia’s bedrijfsresultaat. Voor deze verplichtingen bestaat er noch een extern pensioenfonds noch een groepsverzekering, waardoor er ook geen reserves bij derden opgebouwd zijn. 2. Pensioenstelsel “toegezegde pensioenregeling” Met betrekking tot operationele personeelsleden aangeworven sinds 1 januari 1993 en al het management/uitvoerend

695,0

Niet gebruikt

85,0 570,0

40,0

655,0

kaderpersoneel aangeworven voor 1 mei 1999 worden dezelfde waarborgen toegekend via een pensioenstelsel “toegezegde-pensioenregeling”, gefinancierd door individuele en werkgeversbijdragen zoals uiteengezet in de Belgische wetgeving. Aan het personeel tewerkgesteld vóór 1993 werd sindsdien de optie gegeven om aan te sluiten bij het stelsel, en tegen 1997 nam meer dan 90% van het actieve personeel deel aan dit pensioenstelsel. Deze bijdragen worden betaald aan respectievelijk Elgabel, Pensiobel en aan de verzekeringsonderneming Contassur. Deze entiteiten handelen gezamenlijk als het pensioenfonds voor de elektriciteits- en gassector.

Vervroegde pensionering: Wanneer aan bepaalde voorwaarden is voldaan, kunnen werknemers gebruik maken van de mogelijkheid om Elia vóór de leeftijd van 60 jaar te verlaten.

Overige personeelsbeloningen: Naast het boven beschreven pensioenstelsel omvatten de personeelsbeloningen andere extralegale voordelen zoals: - voor de werknemers wordt een jubileumpremie toegekend wanneer de anciënniteit van 25, 30 en 35 jaar wordt bereikt; - dekking van medische kosten en hospitalisatie; - korting op gas- en elektriciteitsverbruik.

Overige voorzieningen De overige voorzieningen bestaan uit een herstructureringsvoorziening waar toekomstige uitgaven worden voorzien inzake loopbaanonderbreking en tijdskrediet.


Overzicht van de pensioenverplichtingen (in € miljoen)

2006

2005

Toegezegde pensioenregelingen

107,0

115,1

Plan voor vervroegd pensioen

17,8

17,7

Overige personeelsbeloningen

43,7

42,8

168,5

175,6

Subtotaal Overige (herstructurering) Totaal voorzieningen voor personeelsbeloningen

3,5

3,6

172,0

179,2

-325,7

-310,1

Verandering in schulden in verband met de beloningen Geraamde schuld in verband met de beloningen bij begin van periode Dienstkosten

-7,8

-7,2

Intrestkosten

-12,5

-14,0

-0,8

-0,8

Bijdragen van werknemers aan het plan Bijzondere beëindigingsbeloningen

0,8

Actuariële winst (verlies)

5,2

Betaalde beloningen Geraamde schuld in verband met de beloningen op einde van periode

-16,5

18,4

22,9

-322,4

-325,7

127,1

122,9

Verandering in fondsbeleggingen Billijke waarde van fondsbeleggingen bij begin van periode Verwachte (niet reële) opbrengst op fondsbeleggingen Vennootschapsbijdragen

6,6

6,4

20,2

20,9

Bijdragen deelnemers aan plan

0,8

0,8

Actuariële winst (verlies)

6,8

-1,0

Betaalde beloningen

-18,4

-22,9

Billijke waarde van fondsbeleggingen op einde van periode

143,1

127,1

-179,3

-198,6

Financieringsstatus Financieringsstatus van het plan Niet opgenomen actuariële winst en verlies

10,9

23,0

Opgenomen nettobedrag toegerekend / vooruitbetaald

-168,5

-175,6

Opgenomen nettobedrag (toegerekend)

-169,7

-176,8

1,2

1,2

Dienstkosten

-7,8

-7,2

Intrestkosten

-12,5

-14,0

-0,8

-0,8

Opgenomen nettobedrag (vooruitbetaald) Netto periodieke pensioenkosten

Bijdragen deelnemers aan plan Verwachte opbrengst op fondsbeleggingen Afschrijvingen van actuariële netto winst (verlies) Bijzondere beëindigingsbeloningen Netto periodieke voordeelkosten

6,6

6,4

-0,2

1,6

0,8 -13,9

-14,1

Minimale schuldaanpassing (Toegerekende) vooruitbetaalde voordeelkosten

-168,5

-175,6

(Toegerekende) voordeelkosten

-169,7

-176,8

1,2

1,2

Vooruitbetaalde pensioenkosten


Actuariële veronderstellingen (in € miljoen)

2006

2005

Inflatiepercentage

1,90%

1,90%

Intrestvoet (zonder inflatie)

4,10%

1,90%

Loonstijgingspercentage (zonder inflatie)

2,00%

0,02%

Opbrengst op deposito’s (zonder inflatie)

5,00%

3,10%

Intrestwaarderingspercentage (zonder inflatie)

0,00%

0,00%

Duur van toekomstige diensten (aantal jaren)

16

16

2,60%

2,90%

Stijgingspercentage van gezondheidsbeloningen (pensioen en lopend)

Doorrekening toekomstige tarieven Elia heeft bepaalde verplichtingen met betrekking tot personeelsbeloningen en gelijkaardige verplichtingen. In overeenstemming met een studierapport uitgegeven door de CREG is het vrijwel zeker dat een gedeelte voor een bedrag van € 91,2 miljoen van de totale personeelsbeloningen door de CREG aanvaard zal worden als redelijke kosten en bijgevolg

doorgerekend zal worden in toekomstige tarieven. Aangezien dit bedrag door Elia kan worden gerecupereerd van derde partijen, in overeenstemming met IFRS-principes (IAS 19), wordt dit beschouwd als een actiefbestanddeel. De verwerking hiervan gebeurt onder de overlopende rekeningen van het passief (zie toelichting 19).

17. Voorzieningen voor risico’s en kosten (in € miljoen) Stand per 1 januari 2005

Milieu

12,2

Gedurende het boekjaar: dotatie voorzieningen Gedurende het boekjaar: aanwending voorzieningen

-1,1

Gedurende het boekjaar: terugname voorzieningen

-0,2


10,9


Geschillen

Diverse

Totaal

2,0

0,3

14,5

1,4

1,4

-0,2

-1,3 -0,2

3,2

0,3

14,4

10,9

3,2

0,3

14,4

0,2

1,4

Gedurende het boekjaar: aanwending voorzieningen

-0,9

-0,1

-0,3

-1,3

Gedurende het boekjaar: terugname voorzieningen

-0,7

Gedurende het boekjaar: dotatie voorzieningen


9,5

Langlopend deel Kortlopend deel

9,5

1,6 -0,7

4,5

14,0

3,1

3,1

1,4

10,9


De verplichting voor milieu bevat voorzieningen voor de terreinen gelegen in het Vlaamse gewest, waar Elia naast de saneringsplicht de uiteindelijke aansprakelijkheid voor de kosten van de sanering draagt, in het kader van eigendomsoverdrachten uit het verleden. De raming bevat de kosten voor de opmaak van het saneringsproject, monitoring en de effectieve saneringskosten. In de loop van 2006, daalde de provisie met € 0,5 miljoen, hoofdzakelijk het gevolg van de aanwending voor de uitgevoerde werken. Voor de terreinen gelegen op het grondgebied van het BrusselsHoofdstedelijke Gewest heeft Elia al voor enkele sites effectieve bodemdossiers ingediend alsook steekproeven uitgevoerd inzake bodemonderzoeken. De resultaten gaven geen aanleiding tot het boeken van bijkomende voorzieningen. Voor het Waalse Gewest, zijn er nog geen uitvoeringsbesluiten voorhanden waardoor het opmaken van een betrouwbare raming van de eventuele toekomstige saneringskosten van de desbetreffende mogelijke vervuilde terreinen niet kan gebeuren op een objectieve en transparante basis (hoofdstuk Milieu).

Daarnaast bevatte deze milieuprovisie eind 2005 tevens de kosten voor het verwijderen van PCB’s uit de technische installaties en de kosten om na de ontmanteling van een installatie het terrein terug aan te leggen zoals door de lokale overheid werd opgelegd aan Elia. In de loop van 2006 werd deze provisie volledig aangewend voor € 1 miljoen. De voorziening voor geschillen is gebaseerd op de beste raming van het management voor waarschijnlijke kosten ten gevolge van hangende geschillen waarvoor Elia door een derde partij gerechtelijk wordt vervolgd of waarvoor zij betrokken is in een juridisch geschil. De voorziening voor ‘diversen’ bevatte de verplichting om na het beëindigen van een huurcontract, de gebouwen terug te brengen in de staat zoals deze in de plaatsbeschrijving werd opgenomen, en werd tijdens het boekjaar 2006 volledig aangewend. De verwachte timing van de bijhorende kasuitstroom hangt af van de vooruitgang en de duur van de onderliggende procedures.

18. Handelsschulden en overige schulden (in € miljoen)

2006

2005

Handelsschulden

89,8

51,9

BTW, diverse belastingsschulden

7,4

6,6

Bezoldigingen en sociale lasten

15,6

18,1

Dividend

0,5

Heffingen

1,2

Diversen

2,1

1,4

116,6

79,4

Totaal

1,4

De fluctuatie van € 37,2 miljoen is hoofdzakelijk toe te schrijven aan de opstart van het markt-koppelingsmechanisme in 2006 en resulteerde in een opname van ‘Te ontvangen facturen’ van € 20,3 miljoen.

19. Overlopende rekeningen van het passief (in € miljoen)

2006

2005

Financiële lasten

36,0

32,2

Diverse overlopende rekeningen

6,7

8,6

Saldo afrekeningmechanisme

116,3

105,5

Totaal overlopende rekeningen

159,0

146,3


Detail afrekeningmechanisme (in € miljoen)

2006

2005

Saldo boekjaar 2003

36,4

72,9

Saldo boekjaar 2004

81,1

94,5

Saldo boekjaar 2005

33,8

27,3

Saldo boekjaar 2006

56,2

Korting toekomstige tarieven

207,5

Vordering ten gevolge van de toepassing IAS 19

-91,2

194,7 -89,2

Saldo afrekeningmechanisme

116,3

105,5

Een detailbeschrijving van dit mechanisme wordt weergegeven in het hoofdstuk Regelgeving en tarieven. Op 31 december 2006 vertoont de overlopende rekening een saldo van € 159,0 miljoen en bevat naast de normale toe te rekenen kosten en over te dragen opbrengsten (€ 42,7 miljoen) het resterende saldo ten belope van € 147,5 van het afrekeningsmechanisme van 2003, 2004 en 2005 dat nog dient aangewend te worden in de toekomstige tarieven alsook het bedrag € 3,8 miljoen van het overschot in 2006 dat met

instemming van de federale toezichthouder CREG in mindering werd gebracht van de transmissietarieven 2007 alsook het bedrag dat als vordering ontstond bij de toepassing van IAS 19 (zie toelichting 16). De CREG zal in haar finale beslissing, die wordt verwacht in 2007, beslissen wat met het resterende overschot van 2006 van € 56,2 miljoen zal gebeuren.

20. Uitgestelde belastingsvorderingen en -verplichtingen In de balans opgenomen uitgestelde belastingsvorderingen en -verplichtingen Activa (in € miljoen)

2006

Verplichtingen 2005

2006

2005


-0,3

-0,5

Immateriële activa

-3,1

-1,9

Voorraden

-0,9

-1,1

0,3

5,8

55,6

57,7

-30,3

-29,9

4,6

4,0

21,3

30,2

4,6

4,0

Rentedragende leningen en overige langlopende financieringsverplichtingen Personeelsbeloningen Vooruit ontvangen overheidssubsidies Voorzieningen Overige posten

0,1

Belastingsvordering (–) / -verplichting Saldering van belastingsvorderingen en –verplichtingen Netto belastingsvordering (–) / verplichting


Effect van de mutaties in de tijdelijke verschillen gedurende het boekjaar (in € miljoen)

1 januari 2005

Opgenomen in resultaat

Opgenomen in eigen vermogen

31 december 2005


-0,6

0,1

-0,5

Immateriële activa

-0,5

-1,4

-1,9

Voorraden

-1,4

0,4

-1,0

Rentedragende leningen en overige langlopende financieringsverplichtingen

-0,6


60,4

-2,6

Voorzieningen

-0,1

0,1

Overige posten

-33,9

Overige financiële vaste activa

Totaal

(in € miljoen)

6,3

57,8 -33,9

23,3

1 januari 2006

5,7

-3,4

Opgenomen in resultaat

6,3

Opgenomen in eigen vermogen

26,2

31 december 2006


-0,5

0,3

-0,2

Immateriële activa

-1,9

-1,2

-3,1

-1,0

0,1

-0,9

Overige financiële vaste activa Voorraden Rentedragende leningen en overige langlopende financieringsverplichtingen Personeelsbeloningen

5,7 57,8

Voorzieningen Overige posten Totaal

21. Op aandelen gebaseerde betalingen Aandelenaankoopplannen met korting In 2005 heeft de groep aandelenaankoopplannen met korting (Discounted Share Purchase Plans) gelanceerd. Onder het 2005-plan verkocht Elia 258 035 aandelen aan haar personeelsleden met een korting van 16,66% in vergelijking met de uitgifteprijs bij de beursgang (€ 26,50 per aandeel). In het boekjaar 2006 werd dergelijk plan niet aangeboden aan de personeelsleden.

22. Financiële instrumenten Risico’s In het kader van haar normale bedrijfsvoering loopt de groep krediet-, rente- en valutarisico. Het risico van schommelingen in de koersen van vreemde munten is voor Elia bijna nihil. Het risico voor schommelingen van de rentepercentages wordt afgedekt met behulp van afgeleide financiële instrumenten.

-5,6 -2,2

0,2 55,6

-0,1

-0,1

-33,9

-0,9

-34,8

26,2

-4,0

-5,6

16,7

Kredietrisico Kredietrisico is het risico dat één van de contracterende partijen zijn verplichtingen met betrekking tot het financiële instrument niet nakomt waardoor er voor de ander partij een verlies kan ontstaan. De groep verlangt geen waarborgen met betrekking tot financiële activa. De leiding heeft een kredietbeleid vastgesteld en het kredietrisico wordt voortdurend bewaakt en verplicht dan ook voor bepaalde contracten de nodige bankgaranties voor te leggen. Op balansdatum was er geen sprake van belangrijke concentraties van kredietrisico. Het maximale kredietrisico is de balanswaarde van elk financieel actief, met inbegrip van afgeleide financiële instrumenten.

Valutarisico De groep is niet blootgesteld aan enig belangrijk wisselkoersrisico, noch transactioneel, noch met betrekking tot de omzetting van vreemde munt in euro, aangezien zij geen buitenlandse investeringen of activiteiten heeft en aangezien er minder dan 1% van haar kosten uitgedrukt zijn in andere munteenheden dan de euro.


Renterisico Afdekking Het beleid van de groep is erop gericht te waarborgen dat tussen 40 en 70% van het renterisico op opgenomen leningen is gebaseerd op een vaste rente. De groep heeft renteswaps aangegaan in euro om, binnen het beleid van de groep, een goede verhouding te bewerkstelligen tussen de blootstelling aan een vaste rente en aan een variabele rente. De swaps vervallen in de komende jaren gelijklopend met de looptijd met onderliggende leningen; deze hebben een swaprente variërend van 4,05% tot en met 4,37%. Per 31 december 2006 had de groep renteswaps met een gecontracteerd referentiebedrag van € 545,8 miljoen. De groep classificeert renteswaps als kasstroomafdekking en waardeert ze tegen reële waarde. Per 1 januari 2005 vond een correctie van de reële waarde van de swaps plaats ten laste van de beginstand van de afdekkingreserve op die datum.

De netto reële waarde van de swaps per 31 december 2006 bedroeg € 2,3 miljoen en bestaat volledig uit verplichtingen. Deze bedragen zijn opgenomen als derivaten tegen reële waarde.

Gevoeligheidsanalyses Bij het beheer van het renterisico streeft de groep ernaar de invloed van kortetermijnschommelingen op het groepsresultaat te beperken. Op langere termijn echter zullen blijvende wijzigingen in rentetarieven invloed hebben op het geconsolideerde resultaat.

Afgeleide financiële instrumenten In overeenstemming met Be GAAP werden derivaten door de groep niet opgenomen. Op grond van IFRS dienen afgeleide financiële opgenomen te worden tegen reële waarde.

Reële waarden Het onderstaande overzicht bevat de reële waarden en de boekwaarden van de financiële instrumenten.

Nominaal of contractueel bedrag

(in € miljoen) Renteswaps:

2006

545,8

Reële waarde

Nominaal of contractueel bedrag

Reële waarde

2006

2005

2005

2,3

545,8

18,7

Activa Verplichtingen

545,8

2,3

545,8

18,7

Totaal

545,8

2,3

545,8

18,7

Schatting van de reële waarde Derivaten Voor renteswaps worden opgaven van makelaars gehanteerd. Deze opgaven worden gecontroleerd met behulp van waarderingsmodellen of technieken gebaseerd op contant gemaakte kasstromen.

Rentedragende leningen De reële waarde wordt berekend op basis van de verdisconteerde toekomstige aflossingen en rentebetalingen.

Financiële-leaseverplichtingen De reële waarde wordt geschat op de contante waarde van de toekomstige kasstromen, verdisconteerd tegen de rente voor homogene leaseovereenkomsten. De geschatte reële waarde weerspiegelt de verandering in de rente.

Handels- en overige vorderingen / handelsschulden en overige te betalen posten Voor vorderingen en schulden die binnen één jaar vervallen wordt de nominale waarde geacht een afspiegeling te zijn van de reële waarde. Alle overige vorderingen en schulden worden contant gemaakt om de reële waarde te bepalen.


23. Operationele leaseovereenkomsten Leaseovereenkomsten waarbij als lessee wordt opgetreden De groep heeft lopende huurcontracten met een looptijd van één of meer jaren voor IT-materiaal, gebouwen en voertuigen. De verschuldigde bedragen met betrekking tot deze operationele leaseovereenkomsten kunnen als volgt worden voorgesteld:

<1 jaar

1–5 jaar

Gebouwen IT-materiaal

3,4

10,4

1,1

1,6

Voertuigen & diversen

2,1

2,1

Totaal per 31 december 2005

6,6

14,1

7,8

Gebouwen

3,4

18,8

12,0

IT-materiaal

1,5

0,5

Voertuigen & diversen

3,6

2,3


8,5

21,6

(in € miljoen)

>5 jaar

7,8

12,0

Leaseovereenkomsten waarbij als lessor wordt opgetreden De groep verhuurt sites en hoogspanningsmasten aan de telecomoperatoren op basis van operationele leases. De toekomstige minimale leasebetalingen met betrekking tot deze leaseovereenkomsten luiden als volgt:

(in € miljoen)

<1 jaar

1–5 jaar

>5 jaar

Telecom Totaal per 31 december 2005

7,7

16,1

7,6

7,7

16,1

7,6

Telecom

8,0

42,3

36,2


8,0

42,3

36,2

24. Investering en overige verplichtingen Per 31 december 2006 had Elia investeringsverplichtingen aangegaan ter waarde van € 106,4 miljoen voor de aankoop en de installatie van materiële vaste activa voor de verdere uitbouw van zijn net.

25. Voorwaardelijke verplichtingen en onzekerheden Afrekeningsmechanisme • De bepaling van het bedrag is opgenomen in het hoofdstuk Regelgeving en tarieven.

• Toepassing IFRS Elia opereert thans onder een systeem “cost plus” in een gereguleerde omgeving dat bepaalt dat de tarieven het Elia mogelijk maken een totaal aan opbrengsten te realiseren dat bestaat uit: 1. een billijke vergoeding van het geïnvesteerde kapitaal en; 2. alle niet-onredelijke kosten opgelopen door Elia. Aangezien de tarieven gebaseerd zijn op gebudgetteerde cijfers, is er altijd een verschil tussen de tarieven die effectief zijn aangerekend en de tarieven die hadden moeten worden aangerekend om alle redelijke kosten van de netbeheerder te dekken en de aandeelhouders te voorzien van een billijke vergoeding op hun investering.


Indien de toegepaste tarieven resulteren in een overschot op het einde van het jaar, impliceert dit dat de tarieven aangerekend aan de gebruikers/het publiek in het algemeen lager hadden kunnen zijn (en vice versa). Zich baserend op IAS 18 is Elia ervan overtuigd dat het overschot voortvloeiend uit het afrekeningsmechanisme niet als een opbrengst noch als een onderdeel van het eigen vermogen mag worden beschouwd. Men zou kunnen argumenteren dat het publiek een voorafbetaling gedaan heeft op zijn toekomstig gebruik van het netwerk. Het overschot is als zodanig geen provisie voor een toekomstig verlies van inkomsten maar een passiefschuld aan de gebruikers. Op basis van de elektriciteitswet is Elia van oordeel dat het overschot geen opbrengsten vertegenwoordigt. Bijgevolg heeft Elia in de IFRS-jaarrekening dit bedrag als een over te dragen opbrengst geboekt die de vermindering reflecteert in toekomstige tarieven die door de regulator moeten worden goedgekeurd. Op basis van dezelfde benadering heeft Elia eveneens beslist bepaalde pensioenuitgaven als te recuperen kosten te boeken, daar de federale regulator het redelijke karakter van dergelijke uitgaven heeft beoordeeld. Elia is ervan overtuigd dat het deze uitgaven kan compenseren in het toekomstige tarief en bijgevolg werden ze als een actief geboekt. Voor doeleinden van presentatie van de geconsolideerde jaarrekening, worden zowel deze “over te dragen opbrengsten” als “te recuperen kosten” voorvloeiend uit de pensioenverplichting tot hun nettowaarde herleid, waardoor enkel een nettoschuld wordt getoond. Momenteel zijn er geen specifieke IFRS-richtlijnen i.v.m. de boekhoudkundige verwerking van het afrekeningsmechanisme in een gereguleerde omgeving. Indien deze boekhoudkundige verwerking niet in overeenstemming zou zijn met toekomstige IFRS-richtlijnen, zouden de resultaten en het eigen vermogen van Elia moeten worden aangepast.

26. Informatie over verbonden partijen Transacties met bestuurders Het vergoedingsbeleid van de bestuurders werd vastgelegd door de algemene aandeelhoudersvergadering. In 2006 werden in het totaal € 416 626 aan vergoedingen betaald aan de twaalf bestuurders van Elia (€ 208 313 voor Elia System Operator en € 208 313 voor Elia Asset), de indexering inbegrepen. Er bestaan geen andere voordelen in natura, opties op aandelen, kredieten of voorschotten ten gunste van de bestuurders.

Transacties met leden van het directiecomité Basis- en variabele vergoedingen De vergoeding van de voorzitter van het directiecomité, die door Elia System Operator werd betaald, bedroeg vorig jaar € 438 460,26, waarvan 31,40% in de vorm van een variabele vergoeding. De vergoedingen die Elia aan de overige leden van het

directiecomité in 2006 heeft betaald, bedroegen € 1 359 691,54 (€ 705 911,03 voor Elia System Operator en € 653 780,50 voor Elia Asset), waarvan 21,73% in de vorm van een variabele vergoeding. In het totaal werd in 2006 dus € 1 798 151,80 uitgekeerd aan de leden van het directiecomité.

Aandelen Bij de beursintroductie van Elia System Operator in 2005 en de daarmee gepaard gaande kapitaalverhoging voor het personeel, heeft Elia aan zijn personeel voorgesteld aandelen aan te kopen. Het aantal aandelen dat door de voorzitter van het directiecomité werd gekocht tijdens deze kapitaalverhoging bedroeg 2 297 aandelen; de overige leden van het directiecomité verwierven tezamen 8 389 aandelen. Elia heeft voor het overige tot op heden geen beleid op lange termijn voor de toekenning van aandelen ingevoerd.

Overige vergoedingen De pensioenlasten van de voorzitter van het directiecomité zijn ten laste van Elia System Operator en stemden in 2006 overeen met € 135 868,65. Zij bedroegen € 381 854,33 (€ 196 248,66 voor Elia System Operator en € 185 605,67 voor Elia Asset) voor de overige leden van het directiecomité. De overige voordelen die aan de leden van het directiecomité werden toegekend, zoals de waarborg van inkomsten ingeval van langdurige ziekte en ongeval, de verzekeringen ‘gezondheidszorgen’ en hospitalisatieverzekering, de verzekeringen bij invaliditeit, overlijden, de tarifaire voordelen en de terbeschikkingstelling van een dienstwagen, volgen de regels die van toepassing zijn op alle kaderleden van de onderneming.

Bepalingen van de arbeidsovereenkomsten De bepalingen in de arbeidsovereenkomsten van de leden van het directiecomité, met inbegrip van de voorzitter van het directiecomité, bevatten op het ogenblik van hun indiensttreding geen bijzondere voorwaarden bij ontslag.

Relatie met de aandeelhouders De groep heeft diverse contracten met Electrabel, zowel klantleverancier- als leverancier-klantrelatie. Dergelijke handelstransacties verlopen allemaal aan marktconforme voorwaarden die niet voordeliger zijn dan die waarop andere klanten of leveranciers een beroep kunnen doen.

Geassocieerde deelnemingen In de boekjaren 2006 en 2005 waren er geen courante transacties tussen Elia en HGRT.


27. Groepsentiteiten Elia System Operator nv heeft rechtstreeks en onrechtstreeks de volgende dochterondernemingen onder controle: Benaming

Land van vestiging

Elia Asset nv

België

Bel Engineering nv

België

Belpex nv

België

Elia Re sa

Luxemburg

Ondernemingsnummer

Zetel

Keizerslaan 20 1000 Brussel Keizerslaan 20 1000 Brussel Keizerslaan 20 1000 Brussel Rue de Merl 65 2146 Luxemburg

Gemiddeld personeelsbestand

Belang (%)

2006

2005

0475 028 202

832,4

99,99

99,99

0471 869 861

175,5

100,0

100,0

0874 978 602

_

60,0

60,0

-

_

100,0

100,0

Elia, de energiebeurzen APX en Powernext en de Nederlandse netbeheerder TenneT richtten op 7 juli 2005 de Belpex nv op met een kapitaal van € 3 miljoen. Elia nam initieel een belang van 70 procent, de drie andere aandeelhouders elk 10 procent. De Franse netbeheerder RTE nam op 15 december 2005 een belang van 10 procent in Belpex over van Elia. Alle entiteiten voeren hun boekhouding in euro en hebben dezelfde afsluitingsdatum als Elia System Operator.

28. Bedrijfscombinaties De consolidatiekring van Elia onderging geen wijzigingen in de loop van de boekjaren 2005 en 2006.

29. Gewone winst per aandeel De gewone winst per aandeel wordt berekend door de nettowinst € 75,9 miljoen (2005: € 76,4 miljoen) van het jaar die kan worden toegekend aan de gewone aandeelhouders, te delen door het gewogen gemiddelde aantal gewone uitstaande aandelen (47 898 052) tijdens het jaar.

Gewogen gemiddeld aantal gewone aandelen (in € miljoen) Uitgegeven gewone aandelen per 1 januari

2006

2005

47 898 052

41 979 640

Effect van gehouden eigen aandelen Effect van in juni 2005 uitgegeven aandelen

2 962 005

Effect van in juli 2005 uitgegeven aandelen Gewogen gemiddeld aantal gewone aandelen per 31 december

Verwaterde winst per aandeel De verwaterde winst per aandeel wordt berekend door de nettowinst van het jaar die toegekend wordt aan de gewone aandeelhouders, te delen door het gewogen gemiddelde van het aantal gewone uitstaande aandelen, gecorrigeerd voor de gevolgen van de dilutieve opties. De verwaterde winst is gelijk aan de gewone winst per aandeel.

30. Niet-auditopdrachten uitgevoerd door commissaris Elia heeft naast de gewone auditwerkzaamheden een beroep gedaan op de diensten van het college van commissarissen Klynveld Peat Marwick Goerdeler Bedrijfsrevisoren,

119 474 47 898 052

45 061 119

vertegenwoordigd door Erik Clinck, en Ernst & Young Bedrijfsrevisoren, vertegenwoordigd door Jacques Vandernoot, met betrekking tot: • IFRS: extra werkzaamheden en advies; • corporate governance: controle werkzaamheden en advies; • diverse adviezen. Hiervoor werden kosten opgenomen voor een bedrag van € 76 500. Ernst & Young Tax Consultants adviseerden Elia over diverse fiscale aangelegenheden. Hiervoor hebben ze een totaal bedrag van € 49 050, excl. BTW, gefactureerd.


Beschrijving van de risico’s en onzekerheden waarmee het bedrijf wordt geconfronteerd Risk Management De dienst interne audit & enterprise risk management, die onder toezicht van het auditcomité werkt, heeft in coördinatie met de directie en het management van de onderneming de risico’s, waaraan Elia blootgesteld kan worden, geïdentificeerd en gerangschikt. Deze werkzaamheden hebben geleid tot het volgende overzicht6 van de belangrijkste risico’s en onzekerheden.

1. Reglementaire risico’s en inkomensrisico’s Het wettelijk kader is met de implementatie door de Belgische elektriciteitswet van 29 april 1999 van de eerste Europese elektriciteitsrichtlijn vastgelegd. De nettowinst van de vennootschap wordt hierbij in ruime mate bepaald door de wettelijk vastgelegde billijke vergoeding (zie hoofdstuk “regelgeving”). De CREG kan echter via het goedkeuringsproces van de jaarlijkse tariefvoorstellen van Elia en via het jaarlijks afrekeningmechanisme (de zogenaamde bonus-malusprocedure) dat hieraan verbonden is, deze billijke vergoeding beïnvloeden (zie afrekeningmechanisme, paragraaf 19). Indien de CREG een definitieve beslissing heeft genomen vóór de gewone algemene vergadering van 8 mei 2007 en deze een significante negatieve impact heeft op de billijke vergoeding, dan kan tijdens de gewone algemene vergadering van 8 mei 2007 beslist worden de cijfers, waar relevant, aan te passen.

2. Financiële risico’s Intrestrisico Een ongunstige evolutie van de intrestvoeten kan een impact hebben op de financiële lasten. Om dit zoveel mogelijk te beperken heeft de raad van bestuur van Elia een financieringspolitiek goedgekeurd waarin een optimale verhouding tussen vaste en variabele rentevoeten wordt nagestreefd. Daarenboven worden, waar nodig, ook de nodige financiële instrumenten aangewend om eventuele risico’s verder in te dekken. Een financieringspolitiek die ernaar streeft de termijn van de leningen beter in lijn te brengen met de levensduur van de activa draagt bij tot een gunstig financieel beleid.

Liquiditeitsrisico & Counterparty risk Zoals alle ondernemingen kan ook Elia worden geconfronteerd met een tekort aan liquiditeiten. Om tijdelijke tekorten te vermijden kan Elia beroep doen op kredietlijnen. Om het risico op wanbetaling te beperken worden in de standaardcontracten van Elia de nodige zekerheden voorzien.

Tax Audit Risk Dit regime blijft gehandhaafd in het boekjaar dat eindigt op 31 december 2007 en kan daarna worden gewijzigd door de invoering van een meerjarentarief zoals bepaald door de wijziging van de elektriciteitswet, die werd gepubliceerd op 1 juni 2005. De invoering van het meerjarentarief is een onzekere factor, waarvan de gevolgen op heden niet kunnen worden ingeschat. Ook op regionaal vlak houdt het reglementaire kader en de regelgeving risico’s in. Zo kunnen tegenstrijdigheden tussen de verschillende regelgevingen, waaronder onder meer de technische reglementen, de uitoefening van de activiteiten van de vennootschap bemoeilijken. De verdere ontwikkeling en wijziging van deze regelgeving kan ook een impact hebben op de aansprakelijkheid van de vennootschap ingeval van een stroomonderbreking op het net.

6

Hoewel de fiscale reglementering wordt toegepast in een visie van correctheid en juistheid, valt het niet uit te sluiten dat de interne interpretatie niet overeenstemt met deze van de bevoegde belastingsautoriteiten.

3. Operationele risico’s Stroomonderbrekingen Met een Average Interruption Time (AIT) van minder dan 0,001% behoort Elia’s hoogspanningsnet tot de meest betrouwbare in Europa. Nochtans kunnen er zich in dit net, zoals in elk complex technisch systeem, gebeurtenissen voordoen, waardoor de transmissie van elektriciteit wordt onderbroken.

Elia is er zich van bewust dat nog andere risico’s kunnen bestaan, waarvan de onderneming op heden geen kennis heeft. Sommige risico’s kunnen volgens haar inzichten beperkt zijn, wat niet uitsluit dat deze belangrijker kunnen worden.


In de meeste gevallen hebben deze gebeurtenissen geen impact op de stroomtoevoer omdat het net een vermaasde structuur heeft waarmee de aangesloten netgebruikers langs verschillende wegen kunnen worden bereikt. In extreme gevallen kan het elektrische systeem nochtans volledig uitvallen (black-out). Dergelijke onderbrekingen kunnen worden veroorzaakt door natuurlijke fenomenen, onvoorziene gebeurtenissen of ook operationele problemen. Elia streeft ernaar deze risico’s te beperken door in de criteria voor operationele en investeringsplanning rekening te houden met een adequaat niveau van reservecapaciteit. De onderneming gebruikt risicomodellen om technische beslissingen te onderbouwen en houdt regelmatig crisisoefeningen. De aansprakelijkheid van de vennootschap is beperkt tot een redelijk niveau door de algemene voorwaarden van de standaardcontracten. De verzekeringspolitiek beoogt de financiële weerslag van deze risico’s verder in te dekken.

IT-risico Het falen van het IT-systeem en de IT-processen voor het beheer van het elektrisch systeem kan resulteren in een slecht functioneren van dit elektrisch systeem. Elia neemt de nodige maatregelen om de IT-processen te ontdubbelen en te verbeteren, maar er bestaat geen garantie dat belangrijke tekortkomingen van componenten van het IT-systeem zich nooit zullen voordoen. In de gevallen van een faling van deze systemen wordt ernaar gestreefd de impact ervan tot een minimum te beperken.

Milieurisico Het resultaat van Elia kan worden beïnvloed door mogelijke uitgaven om aan de milieuwetgeving te blijven voldoen, met inbegrip van kosten verbonden aan de implementatie van preventieve of remediërende maatregelen of het regelen van aanspraken van derde partijen. De milieupolitiek wordt uitgewerkt en opgevolgd teneinde deze risico’s te beheersen. Waar Elia enige aansprakelijkheid kan dragen als saneringsaansprakelijke werden passende voorzieningen aangelegd. Toekomstige wijzigingen in wetten of reglementeringen kunnen ertoe leiden dat Elia bijkomende provisies zou moeten aanleggen.

Risico’s op geschillen en rechtszaken In de uitoefening van haar activiteiten gebeurt het dat de vennootschap betrokken wordt in juridische geschillen. Indien nodig, werden hiervoor gepaste provisies aangelegd.

Veiligheidsrisico De veiligheid van de personen is een dagelijkse zorg en een prioriteit voor Elia. Belangrijke middelen worden dan ook ingezet om de veiligheid van de personen (eigen personeel en derden) te waarborgen. In dit kader wordt jaarlijks, en op basis van de evolutie van de veiligheidscijfers, een planning goedgekeurd en uitgevoerd.

Risico’s gebonden aan inefficiënte interne controle-mechanismen De interne processen kunnen ieder op hun manier een invloed hebben op het bedrijfsresultaat. Onder het toekomstige meerjarentarievenmechanisme zal nog meer de nadruk liggen op interne efficiëntie. Het is bijgevolg van groot belang dat de interne processen voldoende onder controle zijn. Hierop wordt toezicht gehouden door het auditcomité dat de werkzaamheden van de dienst interne audit & enterprise risk management aanstuurt.

4. Nationale en internationale omgevingsfactoren De risico’s die voornamelijk gecreëerd worden door nationale en internationale omgevingsfactoren worden in ruime mate wettelijk beperkt. Zo wordt het volumerisico (wijziging in de getransporteerde volumes en bijgevolg inkomsten) en het prijsrisico (aankopen van vermogen en energie voor de systeemdiensten) wettelijk opgevangen. Los van deze wettelijke regelingen, blijft het de doelstelling van Elia deze en andere risico’s met als oorsprong omgevingsfactoren op een proactieve manier aan te pakken. Een ander macro-economisch risico is verbonden met de internationale energiefluxen die in de laatste jaren sterk wijzigen ten gevolge van de geliberaliseerde energiemarkt. Het garanderen aan de verschillende marktpartijen van de volumes aan import en exportcapaciteit blijft hierbij een punt dat hoog op de agenda staat, mede gelet op de recente start van de trilaterale marktkoppeling van Belpex. Het uitwisselen en afstemmen van de nodige informatie met de collega-transmissienetbeheerders en het installeren van dwarsregeltransformatoren aan de grenzen, waarmee de energiestromen beter kunnen worden verdeeld over de beschikbare interconnectiecapaciteit, dragen hiertoe bij.


Regelgeving en tarieven Gereguleerde tarieven

Deel A

Elia haalt de overgrote meerderheid van zijn opbrengsten uit de gereguleerde tarieven voor het gebruik van het transmissienet voor elektriciteit (tarifaire inkomsten). Het tarievenmechanisme is gebaseerd op de boekhouding volgens de Belgische boekhoudkundige (Be GAAP) regels.

Het vergoedingstarief (%) zoals bepaald door de CREG in het jaar “n” is gelijk aan de som van het risicovrije tarief, d.i. de gemiddelde opbrengst van de Belgische tienjaarlijkse OLO in het jaar “n-2”, en een premie voor het marktrisico voor aandelen, gewogen met de toepasselijke betafactor. Momenteel wordt de toepasselijke betafactor berekend op basis van de historische beta van Electrabel, vergeleken met de BEL 20 index, over een periode van zeven jaren en herberekend (“relevered”) in overeenstemming met de financiële structuur van Elia.

De tarieven worden jaarlijks bepaald op basis van gebudgetteerde kosten verminderd met een aantal niet-tarifaire opbrengsten7 en op basis van een inschatting van de verwachte elektriciteitsvolumes die van het net afgenomen zullen worden. Deze tarieven moeten elk jaar op voorhand worden goedgekeurd door de CREG. Enkel de aanvaarde reële kosten die verband houden met de taken als netbeheerder worden gedekt door de tarieven. De tarifaire opbrengsten zijn opgebouwd op basis van een gereguleerd geconsolideerd8 “cost plus” systeem, inclusief de billijke vergoeding.

De CREG beveelt aan dat de solvabiliteitsratio (gemiddelde eigen vermogen / gemiddelde van de totale activa) van Elia zich zo dicht mogelijk bij 33% zou situeren. Deze verhouding (33%) wordt toegepast op de gemiddelde gereguleerde actiefwaarde (RAB) van Elia om het referentie eigen vermogen van Elia te bepalen.

Deel B De wijziging van de elektriciteitswet in juni 2005 en juli 2006 voert een systeem in van meerjarentarieven, dat in voege zal treden op 1 januari 2008 (zie verder).

Billijke winstmarge De billijke vergoeding vergoedt het kapitaal dat is geïnvesteerd in het net. De waarde van het geïnvesteerd kapitaal dat wordt vergoed, is de waarde van de gereguleerde activa (Regulated Asset Base). De Regulated Asset Base (RAB) is de som van de waarde van het netwerk en de behoefte aan bedrijfskapitaal. De gereguleerde actiefwaarde wordt elk jaar aangepast, rekening houdend met de nieuwe investeringen, de afschrijvingen en de wijziging in de behoefte aan bedrijfskapitaal. De volgende formule ter bepaling van de billijke vergoeding wordt gehanteerd: A: [33% x RAB gemiddeld x [(OLO Belgische 10 jaar n-2 )+(Beta herberekend x risicopremie)]] minus B: [((1-D9) - 67%) x RAB gemiddeld x (1-t belastingsvoet ) x (OLO n-2 + 70 basispunten )] minus C: correctie te hoge afschrijvingspercentages uit het verleden

Indien het werkelijke gemiddelde eigen vermogen van Elia het referentie eigen vermogen overstijgt, wordt het overtollige gedeelte vergoed tegen een gereduceerd vergoedingstarief dat wordt bepaald door het toepassen van de volgende formule: [OLO(n-2) + 70 basispunten) x (1 - tarief van de vennootschapsbelasting)]. Indien het totale eigen vermogen van Elia zich onder het referentie eigen vermogen bevindt, is de vergoeding van het eigen vermogen gelijk aan: de vergoeding die van toepassing zou zijn op het referentie eigen vermogen verminderd met een bedrag gelijk aan een vergoeding van [(OLO(n-2) + 70 basispunten) x (1 - tarief van de vennootschapsbelasting)] op het ontbrekende gedeelte.

Deel C Daarenboven heeft de CREG beslist jaarlijks tussen 2002 en 2011 de billijke vergoeding met € 12,4 miljoen (vóór belastingen) te verminderen omwille van te hoge afschrijvingspercentages in de jaren vóór de regulering die door haar als overdreven worden beschouwd.

7

De belangrijkste niet-tarifaire inkomsten betreffen de commissies uit de veiling van capaciteit aan de Nederlandse en Franse grens, de congestie- en ETSO-commissies, de activering van bepaalde personeelskosten en een gedeeltelijke terugname van het tarifaire overschot van vorige boekjaren en de telecomdiensten.

8

De kosten volgens de Belgische boekhoudkundige regels met een volledige consolidering van Elia System Operator, Elia Asset en Bel Engineering en een opneming van Elia Re en Belpex volgens de vermogensmutatie.

9

D: (geconsolideerd eigen vermogen/geconsolideerd balanstotaal) overeenkomstig de Belgische boekhoudregels (Be GAAP)


De wijziging van 1 juni 2005 en de recente wijziging van 20 juli 2006 aan de elektriciteitswet bevestigen het principe van de billijke vergoeding, gebaseerd op een Europese benchmark. De wet vereist dat het vergoedingstarief overeenkomt met “een rendement dat de beleggers, op competitieve markten, kunnen verwachten te bereiken voor investeringen op lange termijn met gelijkaardige risico’s, overeenkomstig de beste praktijken van de internationale financiële markten”. De praktische modaliteiten van dit nieuwe systeem waren begin 2007 nog niet gepubliceerd in de nodige koninklijke besluiten.

Het afrekeningsmechanisme Elk jaar maakt Elia een afrekening tussen de reële resultaten en de gebudgetteerde elementen die aan de basis lagen voor de goedkeuring van de tarieven van het voorbijgaande jaar. De afwijkingen (positief of negatief) worden op de balans op een overlopende rekening geboekt. Op het einde van het eerste halfjaar volgend op het desbetreffende boekjaar (in 2006 werd deze afrekening over 2005 in november 2006 ontvangen) beslist de CREG over het bedrag en de aanwending ervan. Dit kan resulteren in een vermindering of verhoging van de toekomstige tarieven. Een deel van het verschil kan door de CREG worden toegekend als bonus voor Elia. Indien de CREG een malus toekent komt dit ten laste van het nettoresultaat van Elia. Een bonus wordt toegekend als aan 3 criteria is voldaan: 1. de gebudgetteerde kosten werden goedgekeurd door de CREG; 2. de besparing op de kosten is effectief gerealiseerd; 3. de besparing heeft een duurzaam karakter op lange termijn. Het nettoresultaat van Elia weerspiegelt aldus de billijke vergoeding voor de aandeelhouders, te corrigeren met de mogelijke bonus van het jaar voordien en te verlagen met de kosten die door de CREG als niet aanvaardbaar werden beschouwd om de uitvoering van de taken van netbeheerder uit te voeren. Het bedrag van het afrekeningsmechanisme dat op de overlopende rekening werd geboekt heeft een onzeker karakter, aangezien de beslissing van de CREG pas verwacht wordt in de loop van het volgende boekjaar.


Reconciliatie: Eigen vermogen - nettowinst: Be GAAP - IFRS De tabel hieronder vermeld geeft de afwijkingen weer die ontstaan bij de toepassing van de IFRS-normen op de geconsolideerde gegevens onder Be GAAP.

(in € miljoen)

31 december 2004

Eigen vermogen Be GAAP IFRS-aanpassingen vorige boekjaren

IFRS-aanpassingen

Reserves

De nettowinst van de groep volgens de Be GAAP-principes bedraagt € 68,2 miljoen en na toepassing van de IFRS-normen loopt de nettowinst van de groep op tot € 75,9 miljoen.

31 december 2005

31 december 2006

1 098,0

1 322,2

1 329,5

20,4

-36,5

-40,6

Winst boekjaar

Kapitaal / Eigen vermogen

Indekkingsreserve IAS 32/39

Winst boekjaar

Kapitaal / Eigen vermogen

Indekkingsreserve IAS 32/39

Winst boekjaar

Software

1,5

4,1

3,4

Bel Engineering goodwill

1,4

1,4

1,4

Oprichtingskosten Belpex Hardware

1,9

-0,3

-0,8

Waardering voorraden

1,7

-1,1

-0,4

-0,3

0,1

Vordering personeel (kapitaalverhoging) Leningen op lange termijn

-22,5

-18,7

-0,1


1,4

8,0

Voorzieningen geschillen

0,2

-0,2

Uitgestelde belastingen

6,0

6,4

-2,3

16,4

-0,1 5,1 0,1

-5,6

-3,4

Voorzieningen milieu

2,3

Consolidatie Elia Re

2,5

2,6

1,3

Saldo toekomstige tarieven

-4,3

-3,0

2,0

Dividenden

-49,0

Kosten kapitaalverhoging

0,2

Kapitaalsubsidies

-0,2

-0,7

Contracten

-1,0 -49,0

-7,9

-0,5

-12,3

8,7

10,8

7,7

-56,9

-4,1

18,5

1 061,5

1 281,5

1 307,4

Winst van het boekjaar Be GAAP

67,4

67,8

68,2

IFRS-aanpassingen

-7,9

8,7

7,7

Winst van het boekjaar IFRS

59,5

76,5

75,9

Totaal eigen vermogen IFRS

Winst



Verslag van het college van de commissarissen over de geconsolideerde jaarrekening



Verkorte jaarrekening Elia System Operator nv De volgende bladzijden bevatten uittreksels van de statutaire jaarrekening van Elia System Operator nv, opgesteld in overeenstemming met de Belgische boekhoudkundige normen. Overeenkomstig de wet op de handelsvennootschappen zullen de volledige jaarrekening, het jaarverslag en het verslag van het college van commissarissen worden neergelegd bij de Nationale Bank van België.

Deze documenten zullen tevens beschikbaar worden gesteld op Elia’s website, www.elia.be en kunnen op aanvraag worden verkregen bij Elia System Operator nv, Keizerslaan 20, 1000 Brussel, België. Het college van revisoren maakte een verklaring zonder voorbehoud met toelichtende paragraaf bij de statutaire jaarrekening.

1. Balans na winstverdeling (Be GAAP) (in € miljoen)

2006

2005

Activa Vaste activa

3 306,5

3 306,5

Financiële vaste activa

3 306,5

3 306,5

Verbonden ondernemingen

3 306,0

3 306,0

3 306,0

3 306,0

Deelnemingen Ondernemingen waarmee een deelnemingsverhouding bestaat Deelnemingen Vlottende activa Voorraden en bestellingen in uitvoering Bestellingen in uitvoering Vorderingen op ten hoogste één jaar Handelsvorderingen Overige vorderingen Geldbeleggingen Overige beleggingen Liquide middelen Overlopende rekeningen Totaal der activa

0,5

0,5

0,5

0,5

464,0

420,1

0,6

0,2

0,6

0,2

400,3

340,7

94,1

82,4

306,2

258,3

11,9

18,8

11,9

18,8

1,6

2,3

49,6

58,1

3 770,5

3 726,6


(in € miljoen)

2006

2005

Passiva Eigen vermogen

1 246,1

1 247,4

Kapitaal

1 196,7

1 196,7

Geplaatst kapitaal

1 196,7

1 196,7

Uitgiftepremies

8,5

8,5

Reserves

17,6

14,6

Wettelijke reserve

17,6

14,6

Overgedragen winst

23,3

27,6

3,9

3,7

Voorzieningen voor risico’s en kosten

3,9

3,7

Overige risico’s en kosten

3,9

3,7

2 520,5

2 475,5

2 121,3

2 131,1

2 121,3

2 131,1

997,8

997,6

240,0

250,0

883,5

883,5

158,4

117,5

88,6

49,9

88,6

49,9

1,2

0,3

4,5

4,1

Voorzieningen, uitgestelde belastingen

Schulden Schulden op meer dan één jaar Financiële schulden Niet-achtergestelde obligatieleningen Kredietinstellingen Overige leningen Schulden op ten hoogste één jaar Handelsschulden Leveranciers Ontvangen vooruitbetalingen op bestellingen Schulden met betrekking tot belastingen, bezoldigingen en sociale lasten Belastingen Bezoldigingen en sociale lasten Overige schulden Overlopende rekeningen Totaal der passiva

0,3 4,2

4,1

64,1

63,2

240,8

226,9

3 770,5

3 726,6


2. Resultatenrekening (Be GAAP) (in € miljoen)

2006

2005

Bedrijfsopbrengsten

684,6

686,3

Omzet

681,9

681,6

Wijziging in de voorraad goederen in bewerking en gereed product en in de bestellingen in uitvoering (toename +, afname -)

0,4

0,2

Andere bedrijfsopbrengsten

2,3

4,5

Bedrijfskosten

-513,1

-509,6

Diensten en diverse goederen

-488,1

-483,8

-24,8

-24,6

Bezoldigingen, sociale lasten en pensioenen Voorzieningen voor risico’s en kosten (toevoegingen +, aanwendingen en terugnemingen -)

-0,2

Andere bedrijfskosten BEDRIJFSWINST Financiële opbrengsten Opbrengsten uit financiële vaste activa Opbrengsten uit vlottende activa

-0,4 -0,8

171,5

176,7

19,5

15,9

9,3

10,4

10,2

5,4

Andere financiële opbrengsten

0,1

Financiële kosten

-101,4

-95,6

Kosten van schulden

-101,1

-93,8

Andere financiële kosten

-0,3

-1,8

WINST UIT GEWONE BEDRIJFSUITOEFENING VOOR BELASTING

89,6

97,0

Uitzonderlijke opbrengsten

2,3

3,6

Andere uitzonderlijke opbrengsten

2,3

3,6

Uitzonderlijke kosten

-4,9

-2,6

Andere uitzonderlijke kosten

-4,9

-2,6

WINST VAN HET BOEKJAAR VOOR BELASTING

87,0

98,0

Belastingen op het resultaat

-26,9

-30,3

Belastingen

-27,0

-30,3

Regularisatie van belastingen en terugneming van voorzieningen voor belasting WINST VAN HET BOEKJAAR

0,1 60,1

67,7




CBR

GEERTRUIDENBERG

BERNEAU

LIXHE

13

M eu euse se

Visé (SNCB)

EINDHOVEN

BORSSELE

FN Vottem Ravels

Herstal )

38 0

+

Fooz Alleur

BASF Rijkevorsel

BEERSE

Saives

ZEEBRUGGE

2

DOEL

HERDERSBRUG

BLAUWE TOREN

Ans

MALLE 7e HAVENDOK

DODEWAARD

S -Niklaas

HEZE SCHELLE -DORP

ZEDELGEM KOKSIJDE


AALTER

SADACEM

LANGERBRUGGE

Temse

KENNEDYLAAN


Bornem

BUGGENHOUT

LEEST


PEKKE

2


MENEN WEST

nd

er

WILSELE


Leuven (NMBS)

NINOVE

Appelterre

DROGENBOS

Pellenberg

BUIZINGEN


TIENEN

BRUSTEM

S -Truiden

re nd De

Es

VIEUX GENAPPE

ca

SNCB Baulers

ut

CHIEVRES


CHAMP-DECOURRIERE

FELUY


LA CROYERE V/HAINE

GOUY

BASCOUP

BAUDOUR

TRIVIERES

QUAREGNON

Elouges

2 BASF

Sambre

150

MONCEAU

380+

d’Heure

Gerpinnes

Eau

150 +

SOLVAY THUILLIES

36

KETENISSE

Warnant

Yvoir (SNCB)


1,28

1,27

3 444,0

3 443,1

(2)

3 443,5

3 371,0

KALLO

SCHELDELAAN

C. ZWIJNDRECHT


1 227

1 221


8 367

8 344

MHO


rth e

Cierreux

sse

380 kV 220-150 kV

70 kV

Herbaimont

70 kV


Pondrôme VIREUX

Meuse

Herbaimont

Les Forges Baileux

Fourmies

Hatrival

Ou r

NIEDERSTEDEM BAULER

Recogne

REVIN

Kontich

MAZURES

LINT


MERCATOR MOLENBEEK

Forrières (SNCB)

Couvin

LIER

7

in ontwerp

380 kV 220-150 kV

Rivières et canaux

OELEGEM

MORTSEL

Aartselaar

STATIONS bestaande

MONT-LEZ-HOUFFALIZE

VILLEROUX

SCHELLE DORP

pompcentrale

Charneux

On

Romedenne

VIANDEN S.E.O.

SCHELLE

waterkrachtcentrale

COURS D’EAU

WALGOED

Temse

kerncentrale


Buissonville

WOMMELGEM

Momignies

Wilrijk


Stephanshof

Trois-Ponts

Hoboken

MERCATOR

parallele kabels

CENTRALES

MARCOURT

NEUVILLE

Berchem (NMBS)

2

St-Niklaas

3 x 220 1 x 380 + 2 x 150(2 x 380 + 2 x 150)

CHOOZ

ZURENBORG

3

2

centrale thermique


Le

Tabakvest

ST-PAUWELS

3 x 150 + 1 x 70(4 x 150)

70 kV

2

en projet

Dinant

2

Moonstr.

HEIMOLEN

Bronrome blè

Soy Ou

2

PETROL

150+70

Gemiddelde RAB


Amel [Amblève]

Ciney


Hovenierstr.

BURCHT

3 x 150(4 x 150)

150 kV


SNCB


Oeverr

1 x 220 + 2 x 70

ONDERGRONDSE KABELS

existants

MERKSEM

ZWIJNDRECHT BEVEREN

1 x 70(4 x 150)

che

Dorinne

Hastière

2


War

COO

JAMIOLLE

Solre S -Géry

9

13 14 15 16 17 18

FLEBOUR

Monceau-en-Ardennes

Sûre

Respelt

WAARLOOS

LONNY

BUISSERET

PETROCHIM

70

CHAMP-DECOURRIERE

FELUY

(15

LUMES

Gembloux

Sombreffe

2

Orgeo

ois m Se


Fays-les-Veneurs

0)

Chassart

12

Neufchâteau

Longlier (SNCB)

Vierre


Seneffe

ROOST

Liberchies


Vierre

COURCELLES

BAUDOUR

150 + 30 30(150)

AIR LIQUIDE

150

150 + 70

GHLIN

+7

0

BOEL FOUR

VILLE/HAINE

16

BOEL LL

Mons 70

JEMAPPES

15

0+

70

La Louvière

GOSSELIES

70(150)

70

(1

50

Heppignies (30) sud

)

70+ 30(1

AUVELAIS

50)

Jumet Ju

50 (1 70

150 + 70 70

70(150

(1 50 )

Ciply

0

+

JEMEPPESOLVAY

E TERGNEE

AMERCŒUR

HEISDORF

70

BERTRANGE 70(150)

380 + 150

Pâturages

15

FLEURUS

70(150)

Boussu u

Bonnert

Arlon

BASCOUP

TRIVIERES

Piéton (SNCB)

Elougess

HEINSCH

SNCB

GOUY

)

15

0+

150 + 70

Villers-s/Semois

Chiny

Keumiée LA CROYERE

BOEL TCC BOEL HF


sell e

Maisières TERTRE

ST-AMAND

Mo

1,60

3 x 150

bbrere Sa S amm

Gilly

PERONNES


)


HARMIGNIES

2



LATOUR

FARCIENNES

Marchienne

AUBANGE


MONT ST.MARTIN

0 Fosses-la-Ville

BINCHE

Schaal

ROUVROY

LA A PRAYE P PRAY


1 : 1 000 000

Echelle

PONT-de-LOUP

10

20

30 km

HERSERANGE

MOULAINE

MONTIGNIES


BELVAL

ett e

76,5

1,58

Beaumont t

4 x 70

Situation au

Alz

75,9


Bevercé

BRUME

ACHENE

Clermont

2

Nettowinst

Heid-deGoreux

Miécret

Hanzinelle


FINA

2 x 150(2 x 380 + 2 x 150)

1 x 150 + 1 x 70(2 x 150 + 1 x 70)

Spa

Bomal

Florée

36

295,9

150 +

292,5

3 x 70 2 x 150(4 x 150)

70 kV

Sart-Bernard (SNCB)

Sommière EKEREN

3 x 380(4 x 380)

10 11 12

2 x 150 + 2 x 70(4 x 150)

ve

Thy-le-Château

LILLO

7e HAVENDOK

1 x 150 + 2 x 70(3 x 150)

POSTES

SNCB

MASTAING

OORDEREN

4 x 150

CABLES SOUTERRAINS

Turon

Comblain

BAYER

EBITDA

ep pe

Lobbes

1: 500 000

DOELL

(1)

Gil

7 8 9

2 x 150 + 1 x 70(3 x 150)

1 x 150 + 3 x 70(4 x 150)

H te SARTE

Am

Bois-deVillers



RIMIERE

Wierde

MONTIGNIES

3 4 5 6

Gileppe

Grands-Malades

FARCIENNES BINCHE

TIHANGE

1 2

Stembert re sd Ve

Pepinster

CLERMONT

JEMEPPESOLVAY

TERGNEE


Pâturages

Soiron


70(150)


PT -RECHAIN

ROMSEE

LA TROQUE


150 + 70

EUPEN

2

Namur

FLEURUS AMERCŒUR

PERONNES

Ciply HARMIGNIES

AUVELAIS



Vesdre

LE VAL

SNCB

GOSSELIES

>2 4

150 kV

Andenne

Marche-les-Dames

1 2


Les Plenesses


SEILLES

ST-AMAND

COURCELLES OBOURG

GHLIN

Wanze

Waret

2 2


GARNSTOCK

Leuze

Gembloux

2

PETROCHIM

Kerncijfers

714,2

Aische-en-Refail


Lens

CHEVALET

711,5

LE CHENOI

NIVELLES

Soignies

TERTRE

Bedrijfsopbrengsten

le

Sauvenière

AIR LIQ.

20052004

Dy

Battice

Monsin

CORBAIS SERAING

Ronquières

Quevaucamps

2006

Glatigny

Court-St-Et.

1

1 2


HenriChapelle

Welkenraedt (SNCB)


SNCB

AVELIN


Saives

Hannut

BAISY-THY

Braine-le-C.

Montzen (SNCB)

CHERTAL

Ottignies (SNCB)

BRAINE-L’ALLEUD

uitgerust

1

1

2 2


AVERNAS

Jodoigne

voorzien

installés

LIXHE BERNEAU


CLABECQ

Ath (SNCB)

Harchies


>2

Tongeren

NMBS Landen

WATERLOO


150 kV

1 HERDEREN Borgloon

t

Meslin

ANTOING

ZANDVLIET

aa s

prévus

2

2 1

220 kV

Nombre de ternes

Dij

OISQUERCQ

LIGNE

WATTINES

380 kV

220 kV 150 kV

le

Tournai

SNCB

Uitbatingsspanning

380 kV

70 kV

Ceroux

MARQUAIN


Lanaken

Bilzen

BOVENGRONDSE LIJNEN

LIGNES AERIENNES

ZUTENDAAL

Alken

IXELLES ELSENE


WARANDE

Maasmechelen

2

GODSHEIDE KNP

LABORELEC

MEKINGEN

Deux-Acren

THIEULAIN

GENKLANGERLO

Kersbeek

Herfelingen

Ronse [Renaix]


WIERTZ DHANIS

FOREST VORST


HELIPORT


EIZERINGEN

ZWEVEGEM

Blandain

Anthisnes

Heverlee

OUDENAARDE


Kessel-lo

2


MOEN AVELGEM

(NMBS) ZAVENTEM

Rivage (SNCB)

MARCHIN

STALEN

1 : 500 000

Poulseur

Abée-Scry

SIKEL

Hasselt

HOENDERVELD

SCHAARBEEK



MOLENBEEK

BRUEGEL

Halen

WIJGMAAL

2



Zottegem

DESSELGEM

IEPER

ZONHOVEN

Paalsteenstr.

VERBRANDE BRUG

Welle

WORTEGEM

Lummen

DIEST

WESPELAAR

TERLINDEN

AALST

Gavere

IZEGEM IEPER NOORD

Demer

MERCHTEM

AALST NOORD Amylum

Hte SARTE

EISDEN

2


Bekaert

eld e

DEINZE

MUIZELAAR

e the rth Ou O ur

GRAMME

HOUTHALEN

Dorenberg


TESSENDERLO

Aarschot

Sch

TIELT

Noordschote

RIMIERE

Opglabbeek

KRUISBAAN

NMBS

Esneux

TIHANGE

BERINGEN


Nete

Muizen

De

r IJze

AmpsinNeuville

OBERZIER

MECHELEN

MALDEREN Tisselt

Leie

BEVEREN

Langveld Grote

PUTTE

PITTEM STADEN

Maaseik ESSOCHEM

SIDAL Duffel

Baasrode


FLORA

Ves V esdre dre

50) 70 (1

CLERMONT

MEERHOUT HEIST/BERG

Willebroek



VAN EYCK

AMOCO

Ru pe l

ZELE

NIEUWEVAART HAM

Croix-Chabot

MAASBRACHT

Gerdingen

Hechtel

Geel/Oevel

LINT

Hamme

Lokeren

RINGVAART

LE VAL Flémalle

Ramet

REPPEL

LIER

tteaux Magotteaux

AWIRS

Herenthout

MERCATOR

WALGOED

HEIMOLEN

RODENHUIZE

IvozRamet

VIEILLE MONTAGNE

Meuse

Profiel

ROMSEE

Chenée

LA TROQUE

(I.E.) BALEN

Olen

Herentals Nijlen

MORTSEL

Ougrée Sclessin

Profondval

MOL

MASSENHOVEN

PETROL t

Grivegnée Angleur



OVERPELT

POEDERLEE

2

ZURENBORG WOMMELGEM

BURCHT

SIDMAR

JUPILLE

22


EEKLO

OELEGEM

DAMPLEIN

EEKLO NOORD

MHO

LOMMEL

M

BEVEREN

MERKSEM

E BELLAIRE

Pouplin

Montegnée

2 SCHELDELAAN

KALLO

BRUGGE

Glain

Hollogne

S t-JOB


FINA

KETENISSE

SLIJKENS

FN

BRESSOUX

EKEREN BAYER

3

CHERATTE

Vottem

Monsin

Voroux (SNCB)

Turnhout

SOLVAY LILLO

CHERTAL

15 0

Kalmthout

ZANDVLIET

150 + 70

KREEKRAK

SCHIFFLANGE

stand op

1-1-2007

Schif.

MONCEAU U MALFALISE

1: 500 000 LANDRES

VIGY


Bure



CBR

GEERTRUIDENBERG

BERNEAU

LIXHE

13

M eu euse se

Visé (SNCB)

EINDHOVEN

BORSSELE

FN Vottem Ravels

Herstal )

38 0

+

Fooz Alleur

BASF Rijkevorsel

BEERSE

Saives

ZEEBRUGGE

2

DOEL

HERDERSBRUG

BLAUWE TOREN

Ans

MALLE 7e HAVENDOK

DODEWAARD

S -Niklaas

HEZE SCHELLE -DORP

ZEDELGEM KOKSIJDE


AALTER

SADACEM

LANGERBRUGGE

Temse

KENNEDYLAAN


Bornem

BUGGENHOUT

LEEST


PEKKE

2


MENEN WEST

nd

er

WILSELE


Leuven (NMBS)

NINOVE

Appelterre

DROGENBOS

Pellenberg

BUIZINGEN


TIENEN

BRUSTEM

S -Truiden

re nd De

Es

VIEUX GENAPPE

ca

SNCB Baulers

ut

CHIEVRES


CHAMP-DECOURRIERE

FELUY


LA CROYERE V/HAINE

GOUY

BASCOUP

BAUDOUR

TRIVIERES

QUAREGNON

Elouges

2 BASF

Sambre

150

MONCEAU

380+

d’Heure

Gerpinnes

Eau

150 +

SOLVAY THUILLIES

36

KETENISSE

Warnant

Yvoir (SNCB)


1,28

1,27

3 444,0

3 443,1

(2)

3 443,5

3 371,0

KALLO

SCHELDELAAN

C. ZWIJNDRECHT


1 227

1 221


8 367

8 344

MHO


rth e

Cierreux

sse

380 kV 220-150 kV

70 kV

Herbaimont

70 kV


Pondrôme VIREUX

Meuse

Herbaimont

Les Forges Baileux

Fourmies

Hatrival

Ou r

NIEDERSTEDEM BAULER

Recogne

REVIN

Kontich

MAZURES

LINT


MERCATOR MOLENBEEK

Forrières (SNCB)

Couvin

LIER

7

in ontwerp

380 kV 220-150 kV

Rivières et canaux

OELEGEM

MORTSEL

Aartselaar

STATIONS bestaande

MONT-LEZ-HOUFFALIZE

VILLEROUX

SCHELLE DORP

pompcentrale

Charneux

On

Romedenne

VIANDEN S.E.O.

SCHELLE

waterkrachtcentrale

COURS D’EAU

WALGOED

Temse

kerncentrale


Buissonville

WOMMELGEM

Momignies

Wilrijk


Stephanshof

Trois-Ponts

Hoboken

MERCATOR

parallele kabels

CENTRALES

MARCOURT

NEUVILLE

Berchem (NMBS)

2

St-Niklaas

3 x 220 1 x 380 + 2 x 150(2 x 380 + 2 x 150)

CHOOZ

ZURENBORG

3

2

centrale thermique


Le

Tabakvest

ST-PAUWELS

3 x 150 + 1 x 70(4 x 150)

70 kV

2

en projet

Dinant

2

Moonstr.

HEIMOLEN

Bronrome blè

Soy Ou

2

PETROL

150+70

Gemiddelde RAB


Amel [Amblève]

Ciney


Hovenierstr.

BURCHT

3 x 150(4 x 150)

150 kV


SNCB


Oeverr

1 x 220 + 2 x 70

ONDERGRONDSE KABELS

existants

MERKSEM

ZWIJNDRECHT BEVEREN

1 x 70(4 x 150)

che

Dorinne

Hastière

2


War

COO

JAMIOLLE

Solre S -Géry

9

13 14 15 16 17 18

FLEBOUR

Monceau-en-Ardennes

Sûre

Respelt

WAARLOOS

LONNY

BUISSERET

PETROCHIM

70

CHAMP-DECOURRIERE

FELUY

(15

LUMES

Gembloux

Sombreffe

2

Orgeo

ois m Se


Fays-les-Veneurs

0)

Chassart

12

Neufchâteau

Longlier (SNCB)

Vierre


Seneffe

ROOST

Liberchies


Vierre

COURCELLES

BAUDOUR

150 + 30 30(150)

AIR LIQUIDE

150

150 + 70

GHLIN

+7

0

BOEL FOUR

VILLE/HAINE

16

BOEL LL

Mons 70

JEMAPPES

15

0+

70

La Louvière

GOSSELIES

70(150)

70

(1

50

Heppignies (30) sud

)

70+ 30(1

AUVELAIS

50)

Jumet Ju

50 (1 70

150 + 70 70

70(150

(1 50 )

Ciply

0

+

JEMEPPESOLVAY

E TERGNEE

AMERCŒUR

HEISDORF

70

BERTRANGE 70(150)

380 + 150

Pâturages

15

FLEURUS

70(150)

Boussu u

Bonnert

Arlon

BASCOUP

TRIVIERES

Piéton (SNCB)

Elougess

HEINSCH

SNCB

GOUY

)

15

0+

150 + 70

Villers-s/Semois

Chiny

Keumiée LA CROYERE

BOEL TCC BOEL HF


sell e

Maisières TERTRE

ST-AMAND

Mo

1,60

3 x 150

bbrere Sa S amm

Gilly

PERONNES


)


HARMIGNIES

2



LATOUR

FARCIENNES

Marchienne

AUBANGE


MONT ST.MARTIN

0 Fosses-la-Ville

BINCHE

Schaal

ROUVROY

LA A PRAYE P PRAY


1 : 1 000 000

Echelle

PONT-de-LOUP

10

20

30 km

HERSERANGE

MOULAINE

MONTIGNIES


BELVAL

ett e

76,5

1,58

Beaumont t

4 x 70

Situation au

Alz

75,9


Bevercé

BRUME

ACHENE

Clermont

2

Nettowinst

Heid-deGoreux

Miécret

Hanzinelle


FINA

2 x 150(2 x 380 + 2 x 150)

1 x 150 + 1 x 70(2 x 150 + 1 x 70)

Spa

Bomal

Florée

36

295,9

150 +

292,5

3 x 70 2 x 150(4 x 150)

70 kV

Sart-Bernard (SNCB)

Sommière EKEREN

3 x 380(4 x 380)

10 11 12

2 x 150 + 2 x 70(4 x 150)

ve

Thy-le-Château

LILLO

7e HAVENDOK

1 x 150 + 2 x 70(3 x 150)

POSTES

SNCB

MASTAING

OORDEREN

4 x 150

CABLES SOUTERRAINS

Turon

Comblain

BAYER

EBITDA

ep pe

Lobbes

1: 500 000

DOELL

(1)

Gil

7 8 9

2 x 150 + 1 x 70(3 x 150)

1 x 150 + 3 x 70(4 x 150)

H te SARTE

Am

Bois-deVillers



RIMIERE

Wierde

MONTIGNIES

3 4 5 6

Gileppe

Grands-Malades

FARCIENNES BINCHE

TIHANGE

1 2

Stembert re sd Ve

Pepinster

CLERMONT

JEMEPPESOLVAY

TERGNEE


Pâturages

Soiron


70(150)


PT -RECHAIN

ROMSEE

LA TROQUE


150 + 70

EUPEN

2

Namur

FLEURUS AMERCŒUR

PERONNES

Ciply HARMIGNIES

AUVELAIS



Vesdre

LE VAL

SNCB

GOSSELIES

>2 4

150 kV

Andenne

Marche-les-Dames

1 2


Les Plenesses


SEILLES

ST-AMAND

COURCELLES OBOURG

GHLIN

Wanze

Waret

2 2


GARNSTOCK

Leuze

Gembloux

2

PETROCHIM

Kerncijfers

714,2

Aische-en-Refail


Lens

CHEVALET

711,5

LE CHENOI

NIVELLES

Soignies

TERTRE

Bedrijfsopbrengsten

le

Sauvenière

AIR LIQ.

20052004

Dy

Battice

Monsin

CORBAIS SERAING

Ronquières

Quevaucamps

2006

Glatigny

Court-St-Et.

1

1 2


HenriChapelle

Welkenraedt (SNCB)


SNCB

AVELIN


Saives

Hannut

BAISY-THY

Braine-le-C.

Montzen (SNCB)

CHERTAL

Ottignies (SNCB)

BRAINE-L’ALLEUD

uitgerust

1

1

2 2


AVERNAS

Jodoigne

voorzien

installés

LIXHE BERNEAU


CLABECQ

Ath (SNCB)

Harchies


>2

Tongeren

NMBS Landen

WATERLOO


150 kV

1 HERDEREN Borgloon

t

Meslin

ANTOING

ZANDVLIET

aa s

prévus

2

2 1

220 kV

Nombre de ternes

Dij

OISQUERCQ

LIGNE

WATTINES

380 kV

220 kV 150 kV

le

Tournai

SNCB

Uitbatingsspanning

380 kV

70 kV

Ceroux

MARQUAIN


Lanaken

Bilzen

BOVENGRONDSE LIJNEN

LIGNES AERIENNES

ZUTENDAAL

Alken

IXELLES ELSENE


WARANDE

Maasmechelen

2

GODSHEIDE KNP

LABORELEC

MEKINGEN

Deux-Acren

THIEULAIN

GENKLANGERLO

Kersbeek

Herfelingen

Ronse [Renaix]


WIERTZ DHANIS

FOREST VORST


HELIPORT


EIZERINGEN

ZWEVEGEM

Blandain

Anthisnes

Heverlee

OUDENAARDE


Kessel-lo

2


MOEN AVELGEM

(NMBS) ZAVENTEM

Rivage (SNCB)

MARCHIN

STALEN

1 : 500 000

Poulseur

Abée-Scry

SIKEL

Hasselt

HOENDERVELD

SCHAARBEEK



MOLENBEEK

BRUEGEL

Halen

WIJGMAAL

2



Zottegem

DESSELGEM

IEPER

ZONHOVEN

Paalsteenstr.

VERBRANDE BRUG

Welle

WORTEGEM

Lummen

DIEST

WESPELAAR

TERLINDEN

AALST

Gavere

IZEGEM IEPER NOORD

Demer

MERCHTEM

AALST NOORD Amylum

Hte SARTE

EISDEN

2


Bekaert

eld e

DEINZE

MUIZELAAR

e the rth Ou O ur

GRAMME

HOUTHALEN

Dorenberg


TESSENDERLO

Aarschot

Sch

TIELT

Noordschote

RIMIERE

Opglabbeek

KRUISBAAN

NMBS

Esneux

TIHANGE

BERINGEN


Nete

Muizen

De

r IJze

AmpsinNeuville

OBERZIER

MECHELEN

MALDEREN Tisselt

Leie

BEVEREN

Langveld Grote

PUTTE

PITTEM STADEN

Maaseik ESSOCHEM

SIDAL Duffel

Baasrode


FLORA

Ves V esdre dre

50) 70 (1

CLERMONT

MEERHOUT HEIST/BERG

Willebroek



VAN EYCK

AMOCO

Ru pe l

ZELE

NIEUWEVAART HAM

Croix-Chabot

MAASBRACHT

Gerdingen

Hechtel

Geel/Oevel

LINT

Hamme

Lokeren

RINGVAART

LE VAL Flémalle

Ramet

REPPEL

LIER

tteaux Magotteaux

AWIRS

Herenthout

MERCATOR

WALGOED

HEIMOLEN

RODENHUIZE

IvozRamet

VIEILLE MONTAGNE

Meuse

Profiel

ROMSEE

Chenée

LA TROQUE

(I.E.) BALEN

Olen

Herentals Nijlen

MORTSEL

Ougrée Sclessin

Profondval

MOL

MASSENHOVEN

PETROL t

Grivegnée Angleur



OVERPELT

POEDERLEE

2

ZURENBORG WOMMELGEM

BURCHT

SIDMAR

JUPILLE

22


EEKLO

OELEGEM

DAMPLEIN

EEKLO NOORD

MHO

LOMMEL

M

BEVEREN

MERKSEM

E BELLAIRE

Pouplin

Montegnée

2 SCHELDELAAN

KALLO

BRUGGE

Glain

Hollogne

S t-JOB


FINA

KETENISSE

SLIJKENS

FN

BRESSOUX

EKEREN BAYER

3

CHERATTE

Vottem

Monsin

Voroux (SNCB)

Turnhout

SOLVAY LILLO

CHERTAL

15 0

Kalmthout

ZANDVLIET

150 + 70

KREEKRAK

SCHIFFLANGE

stand op

1-1-2007

Schif.

MONCEAU U MALFALISE

1: 500 000 LANDRES

VIGY


Bure


Jaarverslag 2006




Jaarverslag 2006







Jaarverslag energie in goede banen

Recommend Documents