Jaarverslag 2014 Toolkit voor core-ambassadors

Jaarverslag 2014

Toolkit voor core-ambassadors

Vrouwengroep ‘Reflect’, Mozambique. Foto: Fabio Erdos/ActionAid

Postbus 10707 1001 ES Amsterdam Tel: 020 520 62 10 IBAN: NL13INGB0000026655 Redactie: Kick van der Mark, Elliaa Jutte, Kirsten Dingemanse en Rian Lanenga. Vormgeving en druk: Rijser Grafische Communicatie, www.rijser.nl, Purmerend

ActionAid is een beweging van mensen die wereldwijd samenwerken om armoede en onrecht te bestrijden. ActionAid heeft kantoren in 45 landen en een hoofdkantoor in Johannesburg. Maart 2015

www.actionaid.nl twitter.com/ActionAid_NL www.facebook.com/ActionAidNederland www.youtube.com/ActionAidNL www.instagram.com/actionaid_nl

Mary, Oeganda. Foto: ActionAid

PAGINA 4

Inhoudsopgave

7 Voorwoord

9 Hoofdstuk 1: Over ActionAid Dit is ActionAid Geschiedenis Hier werkt ActionAid Zo werkt ActionAid Principes Visie, Missie en Strategie Focus en thema’s Keurmerken en kwaliteit

17 Hoofdstuk 2: De mensen achter ActionAid Bestuur Interne organisatie Organogram Vrijwilligers & stagiairs Maatschappelijk verantwoord Samenwerken

23 Hoofdstuk 3: Programmawerk in Afrika Voedselzekerheid en landrechten Eerlijke mijnbouw Economische rechtvaardigheid Wat ging goed, wat kan beter? Vooruitblik 2015

31 Hoofdstuk 4: Campagnes, communicatie & beleidsbeïnvloeding in Nederland Voedselzekerheid en landrechten Eerlijke mijnbouw

INHOUDSOPGAVE PAGINA 5

Economische rechtvaardigheid Ontwikkelingssamenwerking en het bedrijfsleven Communicatie Wat ging goed, wat kan beter? Vooruitblik 2015

39 Hoofdstuk 5: Fondsenwerving Een blik op de particuliere fondsenwerving Institutionele fondsenwerving Wat ging goed, wat kan beter? Vooruitblik 2015

43 Hoofdstuk 6: Verantwoordingsverklaring Scheiding toezichthouden en besturen Optimale aanwending van middelen Optimale relaties met belanghebbenden

49 Hoofdstuk 7: Financiële toelichting De baten De lasten Resultaat Overige informatie Toekomstige ontwikkelingen

55 Hoofdstuk 8: Jaarrekening 2014 Balans en Staat van Baten en Lasten Kasstroomoverzicht Toelichting op de Balans en Staat van Baten en Lasten Begroting 2015 Onafhankelijks Accountantsrapport

© David Rose/Panos/ActionAid Ebola Response Project, Liberië. Foto: Morgana Wingard/ActionAid

Verpleegster Florence Mansanay, Sierra Leone. Foto: ActionAid

ActionAid vrijwilliger Hawa Jalloh, Sierra Leone. Foto: Tommy Trenchard/ActionAid

Ebola Response Project, Liberië. Foto: Sando Moore/ActionAid

VOORWOORD PAGINA 7

Voorwoord: Terugblik 2014 was een uitzonderlijk bewogen jaar. Er ging veel fout in de wereld: de Ebola-epidemie in West-Afrika, de Gaza-oorlog in het Midden-Oosten, het conflict in de Oekraïne, de stichting van het ISIS kalifaat. Om er maar een paar te noemen. Het is lastig om lichtpuntjes te onderscheiden in al die duisternis. Maar die zijn er wel degelijk! Steeds minder mensen lijden honger in de wereld. Zelfs in Sub-Sahara Afrika, de regio waar ondervoeding het meest voorkomt, dalen de absolute aantallen. En daar werken wij, als ActionAid, hard aan mee. Niet door voedsel te sturen, maar door landroof tegen te gaan en door de positie van kleine boeren en boerinnen te verbeteren. Bovendien voeren we actie tegen perverse beleids instrumenten die landroof bevorderen. Dan is het hartverwarmend te zien dat we gestaag winst boeken.

© Thijs Notenboom 2013

Dat geldt ook voor onze campagne tegen belastingontwijking door grote multinationale bedrijven. Zij weten slim gebruik te maken van de mazen in het internationale fiscale systeem en betalen nauwelijks belasting in ontwikkelings landen. Die campagne heeft er toe bijgedragen dat de twijfel bij beleidsmakers over dit soort praktijken is toegenomen. In het Zuiden, maar ook in het Noorden. Zelfs bij onze eigen Nederlandse overheid, van oudsher een belangrijke schakel in het internationale fiscale systeem dat juist belastingontwijking bevorderde. Zo is Nederland onder druk van onder andere ActionAid begonnen een aantal belastingverdragen met ontwikkelingslanden te herzien en te verbeteren. Voorts stond 2014 voor ActionAid vooral in het teken van samenwerking. We weten dat we onze ambities niet alleen kunnen vervullen en daarom zoeken we andere partijen zoals universiteiten, collega-organisaties, overheden en bedrijven om mee samen te werken. En natuurlijk zien we onze relaties met donoren als een vorm van samenwerking bij uitstek! En in al deze samenwerkingsverbanden zagen we verschillende lichtpuntjes in 2014. Halverwege het jaar waren we in Amsterdam gastheer voor de tweejaarlijkse bijeenkomst van alle directeuren van ActionAid. Daar werd onze strategie besproken en er werden belangrijke besluiten genomen. Het is inspirerend te zien dat we allemaal, vanuit meer dan 45 landen en verschillende culturen, werken aan één missie: het bestrijden van armoede in ontwikkelingslanden en mensen helpen op te komen voor hun rechten. Het was een uiterst nuttige en succesvolle week waarin we veel hebben geleerd en nieuwe initiatieven het licht zagen. Een ander mooi succes was de uitnodiging van de Europese Unie om een programma uit te voeren dat de mensen in de EU een beter inzicht geeft in rechtvaardige belastingheffing. En we hebben een succesvol voorstel gedaan aan de Nederlandse overheid om een programma te steunen dat beleids beïnvloeding in ontwikkelingslanden bevordert. We zijn ontzettend blij met dergelijke prestaties. Die houden ons op de been. Want er is nog veel te doen en we zullen ons in 2015 volop blijven inzetten om onze doelen te bereiken.

Ruud van den Hurk Directeur ActionAid

Nadia, Rwanda. Foto: ActionAid

HOOFDSTUK 1 PAGINA 9

Hoofdstuk 1 Over ActionAid 2014 was een jaar van reflectie: ActionAid was in Nederland halverwege de 5-jaar strategie, een goed moment voor evaluatie. De organisatie werkte verder aan de nieuw gekozen thema’s en de geografische verbreding die al eerder was ingezet. De basis van de organisatie is hetzelfde gebleven: ActionAid is een beweging van mensen die wereldwijd samenwerken om armoede en onrecht te bestrijden. Dit is ActionAid ActionAid steunt mensen in ontwikkelingslanden om op te komen voor hun rechten. Zoals het recht op eten. Op onderwijs. Op inspraak in beslissingen. Ons doel is mensen in ontwikkelingslanden te helpen zich op eigen kracht uit armoede op te werken. Dat begint met het goed in kaart brengen van de problemen, samen met de allerarmsten. Daarna zetten we lokale projecten op, altijd voor de lange termijn. Soms gaat het om directe steun – zoals noodhulp of landbouwgereedschap – maar de nadruk ligt altijd op structurele verbetering. ActionAid verenigt mensen, geeft rechtsbijstand en training, zodat mensen kunnen opkomen voor hun rechten en hun eigen leiders ter verantwoording kunnen roepen. Veel problemen kunnen niet lokaal worden opgelost, maar vragen om betere internationale regelgeving. In Europa en in Nederland roepen we regeringen en bedrijven op om oneerlijk beleid met grote gevolgen voor ontwikkelingslanden te veranderen. Daarbij doen we regelmatig een beroep op het publiek, bijvoorbeeld door campagne te voeren voor meer steun aan boerinnen in Afrikaanse landen.

Geschiedenis ActionAid komt in Nederland voort uit NiZA, het Nederlands Instituut voor Zuidelijk Afrika. Onze wortels liggen in de jarenlange strijd tegen apartheid in Zuid-Afrika. NiZA ontstond in 1997 door een krachtenbundeling van drie organisaties: het Instituut voor Zuidelijk Afrika (de voormalige Anti-Apartheids Beweging), de Eduardo Mondlane Stichting en het Komitee Zuidelijk Afrika. Elk met een lange staat van dienst in de strijd tegen apartheid en in solidariteit met de bevolking van zuidelijk Afrika. Na de afschaffing van apartheid verlegde NiZA geleidelijk haar focus naar een rechtvaardigere verdeling van opbrengsten uit natuurlijke hulpbronnen in Sub-Sahara Afrika. In 2007 sloegen we de handen ineen met ActionAid International (AAI). De samenwerking tussen NiZa en AAI werd in april 2012 bekroond met een officieel lidmaatschap. Dat lidmaatschap biedt ons toegang tot kennis, middelen en contacten die we zelf nooit in die mate kunnen inzetten. Zo is regelmatig overleg met zuidelijke leden van AAI

Balleh Secka, Gambia. Foto: Sylvain Cherkaoui/Cosmos/ActionAid PAGINA 10 SAMENWERKEN IN AFRIKA


voor ons van onschatbare waarde om een beter begrip te krijgen van de lokale realiteit en om daar beter op in te kunnen spelen. Lid zijn van AAI past uitstekend in onze visie dat intensieve samenwerking noodzakelijk is om verandering te bewerkstelligen in het Zuiden.

Hier werkt ActionAid De federatie ActionAid International heeft kantoren in 45 landen en is actief in Afrika, Azië, Australië en Europa. Vanuit Nederland financierden wij in 2014 programma’s in Zuid-Afrika, Zambia, Kenia, Zimbabwe, Angola, Malawi en de Democratische Republiek Congo.

Zo werkt ActionAid In het werk van ActionAid staan mensen en hun rechten altijd centraal. Wij werken vanuit het idee dat alle mensen gelijk zijn en dat iedereen recht heeft op een menswaardig bestaan. Deze ‘Human Rights Based Approach’ gaat uit van de overtuiging dat ieder mens het in zich heeft om verandering teweeg te brengen. Voor zichzelf, zijn of haar familie en gemeenschap. In deze benadering worden de krachten en de kwaliteiten van mensen gezien als de belangrijkste factoren voor het creëren van veranderingen op lokaal, nationaal en internationaal niveau. Mensen in armoede wachten niet totdat er iets verandert: ze doen hier zelf iets aan. ActionAid wil katalysator zijn voor deze veranderingen en geeft waar nodig steun. De ervaring heeft ons geleerd dat armoede kan worden bestreden door de centrale rol van vrouwen in ontwikkelingsprocessen te erkennen en stimuleren.

PAGINA 12 OVER ACTIONAID

Principes ActionAid: • • • • • • •

zet zich in voor mensen van wie rechten worden geschonden vecht tegen oneerlijke machtsverhoudingen werkt nooit alleen, maar altijd in samenwerking met meerdere partijen werkt op een transparante en verantwoorde wijze stelt de rechten van vrouwen centraal evalueert de aanpak en zoekt continu naar verbetering verbindt de projecten op alle niveaus, van lokaal tot internationaal

Visie, Missie en Strategie ActionAid International is opgezet als een federatie, waarbij ieder landenkantoor zijn eigen expertise en inbreng heeft op de internationale besluitvorming. Gezamenlijk delen wij dezelfde visie en in 2012 kwamen we tot een internationale strategie met ambitieuze doelstellingen. Ieder lid draagt bij aan het behalen van deze doelen vanuit zijn eigen strategie, gebaseerd op ervaring, kennis en meerwaarde.

Visie Een wereld zonder armoede en onrecht waarin iedereen recht heeft op een menswaardig bestaan.

Missie ActionAid werkt samen met kwetsbare en buitengesloten mensen om armoede en onrecht te bestrijden

Strategie De strategie van ActionAid is samengevat in het document: ‘Action for equity in Africa’ en heeft vier doelstellingen: 1. Het vergroten van de invloed en inspraak van kwetsbare groepen in Afrika, in het bijzonder vrouwen. Zodat zij overheden en bedrijven verantwoordelijk kunnen houden voor een eerlijk beheer van natuurlijke hulpbronnen. In nauwe samenwerking met lokale organisaties in Afrika versterken we de stem van arme mensen en tegelijkertijd beïnvloeden we beleidsmakers in de politiek en het bedrijfsleven in Nederland. 2. Het mobiliseren van het Nederlandse publiek om ons werk actief te steunen. Wij communiceren open en helder met het publiek en voeren aansprekende publiekscampagnes. 3. Het vergroten van onze slagkracht door diverse inkomstenbronnen aan te boren. We zetten in op het werven van particuliere donateurs. Waar mogelijk vragen we steun bij overheden en het bedrijfsleven. 4. Efficiënt werken en onze medewerkers in staat stellen om bovenstaande doelstellingen te halen. Investeren in kennis, netwerken en goede systemen zijn noodzakelijke voorwaarden om de doelstellingen te verwezenlijken.

Ça Depend, Democratische Republiek Congo. Foto: Kate Holt/ActionAid


Focus en thema’s In Nederland heeft ActionAid door haar kennis en ervaring een speciale focus op Sub-Sahara Afrika. De programma’s zijn in de eerste plaats gericht op een beter en rechtvaardiger beheer van natuurlijke hulpbronnen in die regio. Tegelijkertijd zijn we onderdeel van een grote wereldwijde organisatie en richten we ons als federatie ActionAid International op de zes internationale hoofdthema’s:

Educatie Bijna 1 miljard mensen, met name vrouwen en meisjes, gaat niet naar school. Analfabetisme en armoede zijn nauw met elkaar verweven. ActionAid vindt dat iedereen het recht heeft op betaalbaar en goed onderwijs. Daarom werken we aan meer en beter basisonderwijs voor kinderen, (vak)training voor jongeren en voorlichting voor vrouwen. ActionAid International stond in de jaren ’90 aan de basis van de ‘Reflect’ leermethode voor volwassenen, die inmiddels wordt gebruikt door 500 organisaties in 70 landen wereldwijd. Vijf miljoen volwassenen hebben hierdoor al leren lezen en schrijven.

Voedselzekerheid Honger is wereldwijd de belangrijkste doodsoorzaak. Jaarlijks sterven meer mensen aan honger dan aan AIDS, tuberculose en malaria samen. Honger op het platteland heeft verschillende oorzaken. Eén daarvan is landroof. Door de groeiende vraag naar vruchtbare landbouwgrond, bijvoorbeeld voor biobrand stof, worden lokale boeren steeds vaker van hun land gejaagd. Ook klimaat verandering is een grote bedreiging voor de oogsten van kleine boeren en boerinnen. Daarbij ontbreekt het boerinnen aan een gelijkwaardige positie.

Beatrice en haar kinderen, Rwanda. Foto: Crystaline Randazzo/ActionAid PAGINA 14 SAMENWERKEN IN AFRIKA


Vrouwen verbouwen meer dan 80% van het voedsel, maar beslissen zelden mee over het landbouwbeleid en de besteding van hun inkomen. Daarom komt ActionAid in actie tegen landroof, wapenen we mensen tegen klimaatverandering en geven we steun aan boerinnen in ontwikkelingslanden.

Mijnbouw Veel arme landen zijn rijk aan grondstoffen, zoals goud, diamanten of kobalt. Een prachtige bron van inkomsten, maar helaas niet voor de lokale bevolking. Veel mijnwerkers hebben geen rechten, krijgen slecht betaald en maken lange dagen. Ze ademen dagelijks mijnstof in, dat ernstige longaandoeningen kan veroorzaken. De meesten worden niet ouder dan een jaar of veertig. Omwonenden van mijnen worden vaak, soms met geweld, van hun akkers verdreven om plaats te maken voor mijnbouw. ActionAid wil dat mensen in ontwikkelingslanden profiteren van hun natuurlijke hulpbronnen en hier niet onder lijden. Daarom vechten we tegen conflicten en geweld rond de mijnen, komen we op voor hogere lonen en betere arbeidsomstandigheden en werken we aan een schone en veilige leefomgeving voor omwonenden.

Economische rechtvaardigheid Ongelijkheid en armoede kunnen niet alleen lokaal worden opgelost, maar vragen om een mondiale aanpak. Belastingontwijking, corruptie en oneerlijke handel houden miljoenen mensen gevangen in armoede. ActionAid wil eerlijk beleid en regelgeving die niet ten koste gaan van de allerarmsten. Daarom voeren we campagne voor een einde aan belastingontwijking door multinationals en zetten we ons in voor eerlijke hulp en handel.

Noodhulp Natuurrampen en gewelddadige conflicten komen steeds vaker voor. Of mensen nu getroffen worden door een natuurramp of door een gewelddadig conflict, een noodsituatie veroorzaakt intens lijden, trauma en verlies. Vaak zijn het de allerarmsten die het meest worden getroffen. ActionAid zorgt, samen met lokale partners, dat mensen in noodsituaties onmiddellijk hulp ontvangen, maar ook de steun krijgen om hun leven weer op te bouwen en zich voor te bereiden op toekomstige rampen en conflicten.

Vrouwenrechten Gelijke rechten voor vrouwen en meisjes zijn nog lang niet vanzelfsprekend. Miljoenen van hen hebben te maken met misbruik en geweld of worden achter gesteld, simpelweg omdat ze vrouw zijn. Kwalijk, want juist vrouwen zijn de drijvende kracht in het terugdringen van honger en armoede. ActionAid wil gelijke behandeling en bescherming van vrouwen. Daarom stimuleren we meisjes naar school te gaan en op school te blijven, geven we voorlichting en steunen we vrouwelijke ondernemers om hun eigen geld te verdienen. Als vrouwen hun krachten bundelen, staan ze samen sterker.

Keurmerken en kwaliteit ActionAid beschikt al 15 jaar over het keurmerk van het Centraal Bureau Fondsenwerving (CBF) en sinds 2008 over de ANBI status. Bovendien moeten we voldoen aan de strenge eisen van AAI op gebieden als governance, moni toring en impactmeting. In 2015 gaan we verder met het professionaliseren van de organisatie, de eerste stappen op weg naar kwaliteitskeurmerken zoals IATI en ISO 9001 zijn al gezet.

Ma Htay Yi, Myanmar. Foto: Greg Funnell/ActionAid PAGINA 16 SAMENWERKEN IN AFRIKA


Hoofdstuk 2 De mensen achter ActionAid Bestuur Het hoogste orgaan van ActionAid is het bestuur. Het bestuur houdt toezicht en controleert de verrichtingen van de organisatie. De wijze waarop dit gebeurt en de wijze waarop toezicht houden en besturen/uitvoeren is gescheiden is weergegeven in de Verantwoordingsverklaring (Hoofdstuk 6). Het bestuur bestond voor het grootste deel van 2014 uit zeven leden. Bestuurders worden benoemd voor een termijn van maximaal drie jaar, waarna herbenoeming voor maximaal één termijn mogelijk is. De bestuurders worden in het bestuur gekozen op basis van vooraf vastgestelde profielen. Jaarlijks geven zij een verklaring af waaruit blijkt of er sprake is van belangenverstrengeling. Minstens één keer per twee jaar wordt het bestuur geëvalueerd of evalueert het bestuur zichzelf om te zien waar het functioneren kan worden verbeterd.

Samenstelling bestuur: Naam Functie lid sinds Professionele achtergrond Lucille Hegger Voorzitter 15 apr 2009 PR en communicatie Niek van der Linden Secretaris 14 jan 2008*1 Human resources Venda Sykora Penningmeester 13 nov 2008 Internationaal projectmanagement Richard Miller Lid 20 mrt 2008*1 Ontwikkelingssamenwerking Antje Melissen Secretaris 30 mei 2011 Internationaal ondernemerschap Maitrayee Mukhopadhyay Lid 30 mei 2011*2 Sociale antropologie Ingrid Roestenburg-Morgan Lid 10 dec 2012 Internationaal strafrecht en mensenrechten Natasha Barker Lid 27 mrt 2014 Financiën Jeroen de Lange Lid 27 mrt 2014 Ontwikkelingssamenwerking Luuk Hamer Lid 02 sep 2014 Rechten *1 Afgetreden per 16-01-2014 *2 Afgetreden per 21-06-2014

Interne organisatie Op kantoor zijn een twintigtal werknemers werkzaam (op 31 december 2014), voor in totaal 18 FTE. De organisatie kent vier afdelingen, elk aangestuurd door een afdelingshoofd: 1. Programs & Partnership Development 2. Fondsenwerving 3. Communicatie, Campagnes & Beleidsbeïnvloeding 4. Financiën & Support

PAGINA 18 DE MENSEN ACHTER ACTIONAID

ActionAid medewerkers. Foto: ActionAid.

De afdelingshoofden vormen samen met de directeur het Management Team, dat elke twee weken vergadert en één keer per jaar met het bestuur bijeenkomt. De organisatie heeft verschillende nationaliteiten (Surinaams, Australisch, Venezolaans en Nederlands) en bestaat voor 75% uit vrouwen. De gemiddelde leeftijd is 42 jaar. Samen vormen we een hechte organisatie met een laag verloop. Het ziekteverzuim ligt gemiddeld onder de 3%. De organisatie wordt aangestuurd door directeur Ruud van den Hurk, sinds 2008 de voorman van ActionAid.

Eén van onze beleidsdoelen is een lerende organisatie te zijn. In 2014 werden maandelijks all staff meetings georganiseerd om de interne communicatie te optimaliseren en één keer in de twee maanden werd een leerlunch georganiseerd. Een deel van het scholingsbudget is ingezet om een gezamenlijke HRBA (Human Rights Based Approach) workshop te houden die onze kennis en kunde over dit onderwerp verder heeft verdiept.

Bestuur

Directeur

Hoofd Programma en Partnership Development

Hoofd Communicatie, Campagnes & Beleid

Hoofd Fondsenwerving

Hoofd Financiën en Support

Sr. Programma medewerker

Beleidsadviseur

Fondsenwerver Particuliere Markt

Sr. Boekhouder

Sr. Programma medewerker

Beleidsadviseur

Medewerker Fondsenwerving

Personeelsadviseur

Programma medewerker

Sr. Onderzoeker

Relatiemanager

Administratief medewerker

Programma werkervaringsplaats

Communicatie medewerker/ Persvoorlichter

Junior medewerker FW en admin

Financieël Programma medewerker


Vrijwilligers & stagiairs

© Thijs Notenboom

In 2014 werd ActionAid ondersteund door een team van enthousiaste vrijwil ligers. Deze jonge en enthousiaste mensen, veelal studenten, zijn onmisbaar voor ActionAid. Zij hebben met name bij de afdelingen Fondsenwerving en Communicatie, Campagnes & Beleidsbeïnvloeding meegewerkt aan verschil lende projecten. Zo zijn er tal van artikelen geschreven voor de website en de nieuwsbrieven en organiseerden twee vrijwilligers de expositie over het leven van Nelson Mandela aan het begin van het jaar. Ook de financiële administratie werd door een vrijwilliger ondersteund. In 2014 boden we ook plaats aan stagiairs. Bij de afdeling Campagnes, Communicatie & Beleidsbeïnvloeding hebben twee stagiairs elk vijf maanden meegelopen met de beleidsadviseurs.

Maatschappelijk verantwoord Vanuit onze ideologie en zorgplicht voor het milieu en de wereld met al haar inwoners, wordt op het kantoor in Amsterdam zoveel mogelijk milieubewust gewerkt. We printen zo efficiënt en min mogelijk. Printen in kleur wordt beperkt tot uitzonderlijke gevallen. Al het printen drukwerk gebeurt op FSC-papier en de promotieshirts zijn gemaakt van biologisch katoen. Het afval gaat gescheiden de deur uit: grijs, plastic en papier. Onze lunch is grotendeels Fairtrade en biologisch. Onze spaartegoeden zijn duurzaam ondergebracht bij ASN Bank en de pensioenen bij de meest duurzame maatschappij Zwitserleven. Giften van bedrijven worden getoetst aan de hand van onze Company Fundraising Policy om te zien of deze bedrijven voldoen aan de voorwaarden van maatschappelijk verantwoord ondernemen.

Shamza Adow en Garba Tulla, Kenia. Foto: Kate Holt/ActionAid

PAGINA 20 SAMENWERKEN IN AFRIKA

Samenwerken Verandering brengen we niet alleen. Daarom werkt ActionAid in Nederland en in Afrika nauw samen met een groot aantal nationale en internationale netwerken.

Fair Green and Global alliance (FGG) FGG is een samenwerkingsverband van ActionAid, Both ENDS, Milieudefensie, SOMO, Transnational Institute (TNI) en Schone Kleren Campagne. Gesteund door het Ministerie van Buitenlandse Zaken, heeft FGG als doel de invloed en stem van de civil society in ontwikkelingslanden te vergroten en nieuwe benaderingen te zoeken voor het beheer van natuurlijke hulpbronnen en het verbeteren van arbeidsomstandigheden. Dit doen we door in te zetten op de kracht van maatschappelijke organisaties die werken op het gebied van mensenrechten, duurzaamheid en milieu.

International Alliance of Natural Resources in Africa (IANRA) IANRA zet zich in voor rechtvaardigheid en transparantie in de mijnbouw in Afrika. Deze platformorganisatie, mede door ons opgericht, bestaat uit 30 organisaties in negen verschillende Afrikaanse landen. Gezamenlijk onderhouden wij banden met ruim honderd lokale organisaties in heel Afrika. Wij zijn de enige Europese organisatie die deel uitmaakt van IANRA.

International Food Security Network (IFSN) Wij zijn lid van het International Food Security Network (IFSN). Het doel van dit netwerk is het onderwerp voedselzekerheid stevig op de politieke agenda te houden en kwetsbare groepen, zoals vrouwen en kleine boeren, een stem te geven in het debat.


MVO-platform Dit platform stimuleert Nederlandse maatschappelijke organisaties en vakbonden op het gebied van maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO). De leden nemen, over de gehele bedrijfsvoering en organisatieprocessen, verantwoorde lijkheid voor de effecten op sociaal, mensenrechten, ecologisch en economisch gebied.

Partos Partos is de branchevereniging van internationale samenwerking en behartigt de belangen van 120 Nederlandse particuliere ontwikkelingsorganisaties die actief zijn op het terrein van armoedebestrijding, humanitaire hulpverlening, mensen rechten en duurzame ontwikkeling. Partos werkt aan verdere professionalisering en een heldere positionering van de branche als een maatschappelijk relevante bedrijfstak in Nederland.

Publish What You Pay In Nederland zijn wij één van de drie lidorganisaties van de campagne Publish What You Pay. Deze wereldwijde campagne vecht al jaren tegen de corruptie in de mijnbouwsector en wordt ondersteund door ruim zeshonderd organisaties.

Tax Justice Nederland Wij zijn lid van de Nederlandse tak van Tax Justice. Dit samenwerkingsverband van acht Nederlandse maatschappelijke organisaties zet zich in voor een transparant en rechtvaardig belastingsysteem dat bijdraagt aan internationale ontwikkeling.

WO=MEN ActionAid is lid van WO=MEN, een netwerk voor gelijke rechten en kansen voor mannen en vrouwen wereldwijd. We hebben gezamenlijk gewerkt aan de lobby om gelijke rechten voor Afrikaanse boerinnen beter te verankeren in het Nederlandse MVO-beleid en in het voedselzekerheidsbeleid, met speciale aandacht voor gelijke rechten op land.

WoMin Het netwerk Women and Mining (WoMin) bestaat uit zo’n 47 leden en is een initiatief van IANRA. Samen met nationale en regionale bewegingen, NGO’s, vrouwenorganisaties en lokale gemeenschappen vraagt ActionAid aandacht voor de impact van mijnbouw op vrouwen en ondersteunen we vrouwen in mijnbouwgemeenschappen in het opkomen voor hun rechten.

Zimbabwe Watch ActionAid maakt deel uit van Zimbabwe Watch, een onafhankelijk samenwerkings verband van acht Nederlandse organisaties. Zimbabwe Watch streeft naar een democratisch Zimbabwe dat mensenrechten en internationale verdragen respecteert. Door goede samenwerking en coördinatie in ons land kan de Nederlandse inzet in Zimbabwe worden verbeterd.

Meisje uit het dorp Ndiaël, Senegal. Foto: Mamadou Diop/ActionAid PAGINA 22 SAMENWERKEN IN AFRIKA


Hoofdstuk 3 Programmawerk in Afrika In 2014 is het programmawerk van ActionAid vooral gericht op de thema’s voedselzekerheid, eerlijke mijnbouw en economische rechtvaardigheid in Afrika. Vrouwenrechten hebben hierbij de speciale aandacht. Het doel van de programma’s is gemeenschappen te ondersteunen in het opkomen voor hun belangen. Drijvende kracht achter ons programmawerk is de afdeling Programs & Partnership Development. De programma’s worden opgezet in samenwerking met zuidelijke partners en door hen uitgevoerd. Hieronder een greep uit het werk en de resultaten van 2014.

Voedselzekerheid en landrechten ActionAid richt zich op het aanpakken van de achterliggende oorzaken van honger. We stellen landroof aan de kaak, zetten ons in voor landrechten voor vrouwen en pleiten voor beleid dat ten goede komt aan kleinschalige boeren en duurzame landbouw.

Lobby tegen landroof in Afrika Landroof is het gevolg van uitbreiding van steden, industrie, mijnbouw en grootschalige landbouw waaronder biobrandstofproductie. Het is vooral voor kleine boerenbedrijfjes een probleem, omdat zij voor hun bestaan afhankelijk zijn van landbouw. Boerinnen worden het hardst getroffen, omdat hun eigendoms rechten vaak niet goed zijn vastgelegd. ActionAid steunt vrouwengroepen om zich hier tegen te weren en stelt het probleem van landroof op nationaal en internationaal niveau aan de kaak. In Sierra Leone is er, na kritiek van onder andere ActionAid, een dialoog gestart tussen boerengemeenschappen en een grootschalig biobrandstofbedrijf dat de voedselzekerheid van 13.000 bewoners uit 60 dorpen op het spel had gezet. ActionAid nam in 2014 deel aan de dialoog om ervoor te zorgen dat de rechten van vrouwen en gemeenschappen zijn gewaarborgd. Inmiddels is een aantal kleine stukken land teruggegeven aan boeren en boerinnen.

Lobby voor landrechten in Kenia De herziene landwet in Kenia, die mede door intensieve lobby van ActionAid tot stand is gekomen, voorkomt dat de overheid gemeenschappelijke grond zonder overleg of compensatie aan de bewoners mag verkopen. Helaas wordt in de praktijk de wet nog steeds met voeten getreden en daarom heeft ActionAid in

PAGINA 24 PROGRAMMAWERK IN AFRIKA

Kenia in 2014 opnieuw tientallen gemeenschappen en vrouwengroepen getraind om voor hun rechten op te komen. Ook heeft ActionAid de lokale partner organisatie the Institute for Law & Environmental Governance (ILEG) ondersteund om samen met lokale gemeenschappen een modelwet te ontwikkelen die de rechten van de lokale bevolking beschermt bij grootschalige investeringen. Op grond van deze ervaringen is ActionAid door de provinciale overheid gevraagd om ook bij te dragen aan provinciale wetgeving rond mijnbouw. De Keniaanse National Land Commission zette in 2014 verder een taskforce op die zich buigt over schending van landrechten in het verleden. ActionAid ondersteunde in het afgelopen jaar gemeenschappen om hun stem te laten horen in dit proces.

Het recht op voedsel in Zuid-Afrika en Kenia

Priscilla Ndarubva, Zimbabwe. Foto: ActionAid

In samenwerking met Both ENDS is ActionAid een project gestart dat het effect onderzoekt van grootschalige investeringen op voedselzekerheid, water en een gezonde leefomgeving van vrouwen. Ook kijken we naar mogelijkheden om die schendingen nationaal en internationaal aan de kaak te stellen. In Zuid-Afrika gaat het om vrouwen in het dorp Mpumalanga die lijden onder de schade die is aangericht door kolenmijnen en de meer dan tien elektriciteitscentrales in de omgeving. Het rivierwater is vervuild door metalen en zuren, waardoor vissen vergiftigd raken en mensen gezondheidsproblemen krijgen. Ook worden grote stukken land, die geschikt zijn voor landbouw, aan het gebied onttrokken voor mijnbouw. In Kenia zet ActionAid zich in voor het waarborgen van landrechten voor boerinnen om hen te beschermen tegen willekeurige onteigening. Samen met Both ENDS onderzochten we hoe het recht op voedsel internationaal op de agenda kan worden gezet. We gebruiken hierbij bestaande internationale verdragen op dit gebied.

Onderzoek Mozambique Met steun van NWO doen wij onderzoek naar het overheidsbeleid op voedsel zekerheid voor kleine boeren in Mozambique. Dit project doen we in samen werking met ActionAid Mozambique en de International Development Studies van de Universiteit van Utrecht. Het werd in 2014 opgestart en zal in 2015 worden uitgevoerd.


Eerlijke mijnbouw Afrika is rijk aan grondstoffen, maar helaas komt deze rijkdom vrijwel niet ten goede aan de allerarmste mensen en de gemeenschappen waar de mijnbouw plaatsvindt. De groeiende mijnbouwsector brengt vaak grove mensenrechten schendingen met zich mee. Lokale gemeenschappen worden zelden geraad pleegd wanneer in hun leefgebied een mijn wordt geopend. Vaak worden zij simpelweg zonder compensatie van hun land verjaagd. Daarnaast richt grootschalige mijnbouw vaak grote lucht- en watervervuiling aan. Gemeenschappen die afhankelijk zijn van de landbouw verliezen daardoor hun middelen van bestaan en vervallen in armoede. Vooral vrouwen en kinderen zijn hiervan de dupe. Daarom werkt ActionAid samen met lokale mensen aan het versterken van hun positie in de mijnbouw.

Gewone mensen komen voor hun rechten op In 2014 trainden ActionAid en de lokale partnerorganisaties zogenoemde ‘community monitors’ in Zuid-Afrika, Zambia en Zimbabwe. Dit zijn leden van lokale gemeenschappen die de vervuiling van water, lucht, land en andere schade aangericht door mijnbouwbedrijven documenteren. ActionAid deed ook ter plaatse onderzoek, ondersteunde mensenrechtenverdedigers en steunde lokale mensen en netwerken om hun stem te laten horen bij de overheid. In Zuid-Afrika ondersteunden we het nationale netwerk Mining Affected Communities in Action (MACUA): een netwerk van gemeenschappen die door mijnbouwbedrijven benadeeld worden. Dit netwerk voert campagne voor het wettelijk opnemen van het recht op land en inkomen; bijvoorbeeld in de Mineral and Petroleum Resources Development Act (MPRDA). Met hulp van ActionAid voerden gemeenschappen campagne en met succes: een wetsvoorstel, waarin de rechten van betrokken gemeenschappen niet werden beschermd, kon worden tegengehouden. In Zambia deed ActionAid samen met lokale partnerorganisaties onderzoek naar de gevolgen van mijnbouw door First Quantum Minerals. Het onderzoeksrapport kreeg veel aandacht van de media en de overheid. Onder die druk zegde het mijnbouwbedrijf toe de leden van de gemeenschap beter te zullen betrekken bij besluiten die hen aangaan.

© ActionAid

In juni 2014 kregen platina-mijnwerkers in Zuid-Afrika na vijf maanden staking eindelijk een substantiële loonsverhoging. Dit was mede mogelijk gemaakt dankzij de tomeloze inzet van twee van onze partnerorganisaties: MACUA en Benchmarks.

Kankoyo Kopermijn, Zambia. Foto: ActionAid

PAGINA 26 BELEIDSBEÏNVLOEDING IN EUROPA EN NEDERLAND

Vrouwen en mijnbouw In Zuid-Afrika ondersteunde ActionAid het vrouwennetwerk Women Affected by Mining United in Action (WAMUA) en het Women and Mining (WoMin) netwerk. WoMin omvat 47 Afrikaanse organisaties die gezamenlijk opkomen voor de rechten van vrouwen die te maken hebben met de effecten van mijnbouw. In 2014 voerde deze alliantie onder meer campagnes tijdens de SADC Heads of State meeting. Daarnaast wordt er in negen landen participatief onderzoek gedaan, waardoor vrouwen uit mijnbouwgemeenschappen zich bewust worden van hun positie en rechten. Tegelijkertijd worden zij ondersteund bij het claimen van deze rechten.

Wetgeving en mijnbouw Samen met de International Alliance on Natural Resources in Afrika (IANRA) werkt ActionAid aan modelwetgeving voor de mijnbouwsector. De netwerk partners in Angola, DRC, Kenia, Zimbabwe en Zuid-Afrika hebben met lokale gemeenschappen onderzocht aan welke voorwaarden zo’n wetgeving zou moeten voldoen. De uitkomst werd besproken in een partnerbijeenkomst die plaatsvond in oktober in Harare (Zimbabwe). Hier waren vertegenwoordigers van zowel de lokale gemeenschappen als van de netwerkorganisaties aanwezig. Zij bespraken hoe de uitkomsten gebruikt konden worden voor het formuleren van betere wetgeving op nationaal en regionaal niveau. Het eindrapport wordt volgend jaar gebruikt voor het formuleren van een Model Wetgeving. Het secretariaat van het netwerk wordt ondersteund in het lobbyen voor betere regelgeving rond mijnbouw bij regionale forums zoals de African Commission on Human and Peoples Rights Working Group on Extractive Industries, de Pan-African Parliament Committee on Justice and Human Rights en de International Council on Mining and Metals.


Economische rechtvaardigheid Met de internationale campagne Tax Power! strijdt ActionAid voor eerlijke belastingafdracht: multinationals moeten belasting betalen in het land waar de grondstoffen worden gewonnen en het geld wordt verdiend. ActionAid probeert tevens het Nederlandse beleid dat belastingontwijking faciliteert te veranderen. Internationaal pleit ActionAid voor richtlijnen die belastingontwijking ontmoe digen. Zo heeft ActionAid bijgedragen aan het rapport Illicit financial flows. Uit het rapport blijkt dat het Afrikaanse continent jaarlijks circa $50 miljard misloopt door illegale geldstromen. Bovendien concludeert het rapport dat multinationals verantwoordelijk zijn voor ongeveer 60% van dit enorme bedrag. Ook de rol van belastingparadijzen komt hierin aan bod, waaronder de problematische rol van het Nederlandse fiscale stelsel. ActionAid is verheugd te zien dat de Afrikaanse Unie veel van de door ActionAid aangeleverde analyses en beleidsaanbevelingen heeft opgenomen in het rapport. In februari 2015 wordt het rapport besproken tijdens de vergadering van de Afrikaanse Unie in Addis Abeba. Het is van groot belang dat de staatshoofden het rapport aannemen, omdat dit progressieve politieke partijen en het maatschappelijk middenveld sterke houvast biedt om de beleidsaanbevelingen af te dwingen.

Jembe Tatu op het Tax Power Festival, Kenia. Foto: ActionAid

Het Tax Power festival in Nairobi, Kenia in december zette het belang van eerlijke belastingen goed op de kaart. Eén van de boodschappen was dat multinationals ook hun aandeel moeten betalen. Het festival had meer dan 7.000 bezoekers. Verder kwam het op alle grote tv-zenders, 4 radiozenders en in twee kranten. Ook werd er druk over getwitterd. Een succes dus!

Gevaarlijk werk ActionAid werkt samen met activisten: leden van lokale gemeenschappen die opkomen voor de rechten van lokale mensen en campagnes voeren. Vanwege hun gevaarlijke werk worden ze vaak bedreigd, vervolgd of mishandeld. ActionAid helpt hen zo goed mogelijk om hun werk veilig te blijven doen. In Kenia en Zuid-Afrika organiseerde ActionAid trainingen voor mensenrechtenactivisten in het opstellen van veiligheidsrichtlijnen en risicoanalyses. Ook zochten we samenwerking met andere mensenrechtenorganisaties. Om je rechten te kunnen opeisen, moet je eerst weten wat je rechten zijn. Daarom trainen we gemeenschappen, zodat ze op de hoogte zijn van hun rechten en de wetten in hun land. Via participatief onderzoek, workshops en bijeenkomsten wordt relevante informatie over het recht op voedsel, schoon drinkwater, schone leefomgeving en landrechten gedeeld en besproken in getroffen gemeenschappen. Verder traint ActionAid gemeenschappen in het claimen van hun rechten. Participatieve onderzoeken vormen de basis waarop programma’s en verbeterde modelwetgeving vormgegeven worden. Op deze manier zorgen we ervoor dat de stemmen van diegenen die dagelijks worden geconfronteerd met de effecten van grootschalige mijnbouw beter worden gehoord.

Pili Kashinde Itimba, Community Development Facilitator, Zanzibar. Foto: Romain Desclous/ActionAid PAGINA 28 BELEIDSBEÏNVLOEDING IN EUROPA EN NEDERLAND

ActionAid


We leren elke dag van de ervaringen van onze projecten. Het Stories of Change project geeft inzicht in welke tactieken en cruciale interventies leidden tot essentiële veranderingen. Door deze reflectie wordt belangrijke kennis tussen onze zuidelijke partners gedeeld, waardoor hun werk en de programma’s worden versterkt.

Wat ging goed, wat kan beter? Het afgelopen jaar zijn grote stappen gemaakt in het aan het licht brengen van de kwalijke effecten van grootschalige mijnbouw op gemeenschappen en vooral op vrouwen. Gemeenschappen laten van zich horen en ook onze partners vragen om meer informatie. De evaluatie van ons werk in Zuid-Afrika heeft laten zien dat onze ondersteuning van het MACUA netwerk cruciaal was om de krachten van verschillende kleine organisaties te bundelen, zodat zij gezamenlijk een vuist konden maken. Als gevolg daarvan werd het netwerk een gespreks partner voor de overheid en parlementsleden. De evaluatie heeft ook aangetoond dat de Fair Green en Global alliantie waarin ActionAid samenwerkt, effectief is in het gezamenlijk lobbyen op de thema’s verantwoord ondernemen en belastingen handelsverdragen. Grootschalige mijnbouw en andere vormen van grootschalige landverwerving gaan gepaard met grote belangen. Vandaar dat activisten en gemeenschappen die zich daar tegen verweren vaak te maken krijgen met bedreigingen. Dit is tot nu toe een onderbelicht onderdeel in onze programma’s geweest. Recentelijk heeft onze partner in Kenia een training gegeven aan activisten om gevaren in te schatten en om te gaan met bedreigingen. Dit werk hopen we in 2015 voort te zetten.

Vooruitblik 2015 De financiering van een deel van het huidige programma zal in 2015 aflopen. Dit jaar zal in het teken staan van twee zaken. Ten eerste het afronden van een aantal projecten en het documenteren van geleerde lessen. Ten tweede het formuleren van nieuwe projecten samen met partners en het opschalen van het huidige werk. Het programma voor het ontwikkelen van de modelwetgeving voor mijnbouw in Afrika gaat in 2015 een interessant jaar tegemoet, want dan zal de nieuwe wet het levenslicht zien.

Shebeza Redwan, Ethiopië. Foto: Andrea Labate/ActionAid PAGINA 30 COMMUNICATIE EN CAMPAGNES


Hoofdstuk 4 Campagnes, communicatie & beleidsbeïnvloeding in Nederland Voor het team Communicatie, Campagnes & Beleid was 2014 een druk jaar, waarbij vooruitgang is geboekt op een aantal belangrijke thema’s zoals landrechten en economische rechtvaardigheid. Beleidsbeïnvloeding in Europa en Nederland vormt een groot deel van het werk van ActionAid.

Voedselzekerheid en landrechten ActionAid werkt in ontwikkelingslanden nauw samen met kleinschalige boeren bedrijfjes. Vooral van boerinnen, die ondanks hun enorme rol in voedselvoorziening vaak weinig aandacht van beleidsmakers krijgen. Bovendien worden hun rechten, zoals het recht op voedsel, landrechten en gelijke rechten voor vrouwen, slecht beschermd. Dit kan en moet anders. Naast het directe werk met deze doelgroep op lokaal niveau, probeert ActionAid ook actief Nederlandse en Europese beleidsmakers en bedrijven wereldwijd te beïnvloeden om de rechten van kleinschalige boerinnen te beschermen en landroof tegen te gaan. Een greep uit het werk van 2014:

Barbara van Paassen en Minister Ploumen. Foto: Niranyana Jayamary

• In 2014 werd het driejarige project We Won’t Accept Hunger afgerond. Met deze campagne vroeg ActionAid aandacht voor de rechten van boerinnen in Afrika. Op 8 maart werd een, door ruim 8000 mensen ondertekende, petitie aangeboden aan minister Ploumen van Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking waarin wij opriepen tot meer gerichte investeringen in kleinschalige boerinnen en hun rechten. Gelukkig lijkt hier steeds meer aandacht voor te zijn, al is de uitwerking in de praktijk soms lastig vorm te geven. ActionAid bedankt de 8 boerinnen die zich met hart en ziel als ambassadeur hebben ingezet voor dit project: Willemien Koning, Tiny Wismeijer, Marjon Verkleij, Erianne van der Burg, Marianne Eringa, Rosemarie Merz, Nicoline Vaalburg en Gezina Nabers.

PAGINA 32 CAMPAGNES, COMMUNICATIE & BELEIDSBEÏNVLOEDING IN NEDERLAND

The Great Land Heist: How the world is paving the way for corporate land grabs

In mei lanceerden wij het rapport ‘The Great Land Heist: How the world is paving the way for land grabs’, dat laat zien hoe overheden wereldwijd landroof in de hand werken. Zij moeten juist landrechten beschermen met behulp van internationale richtlijnen zoals de Tenure Guidelines van de Commission of World Food Security. Die richtlijnen beschermen de rechten van boeren met kleine stukjes land. De komende jaren zullen wij met de LandFor campagne op verschillende manieren aandacht blijven vragen voor deze problematiek én de alternatieven.

OUR LAND. OUR CHOICE.

#LANDFORFARMERS

The Great Land Heist

How the world is paving the way for corporate land grabs ActionAid International May 2014

1

• Gelukkig hebben wij in Nederland al een aantal belangrijke resultaten bereikt. Zo staat dit thema hoog op de agenda van de Tweede Kamer en van de minister van Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking, die – mede door onze lobby – een belangrijke multi-stakeholderdialoog is gestart om dit probleem aan te pakken. Ook is ActionAid actief in het Global Land Tool Network en de IS-Academie Land Governance. • We hebben onze onderzoeken en aanbevelingen ten aanzien van landrechten onder de aandacht gebracht van invloedrijke Tweede Kamerleden. Mede hierdoor werd een motie van de SP voor meer bindende maatregelen voor financiële instellingen ten aanzien van landrechten aangenomen. • Ten slotte hebben we een breder publiek weten te bereiken om de druk voor noodzakelijke veranderingen te verhogen. Zo hebben we workshops gegeven over landrechten voor vrouwen op de conferentie Voedsel Anders en de Afrikadag. Daarnaast hebben we een debat georganiseerd met banken, academici en andere NGO’s over ‘decent finance’, waarbij we onze visie hebben gedeeld op meer duurzame investeringen die landrechten respecteren.

Recht op voedsel en investeren in kleinschalige boerinnen Op verschillende manieren hebben we onze stem laten horen in de discussie over het voedselzekerheidsbeleid van de Nederlandse overheid om te zorgen dat er voldoende aandacht is voor de allerarmsten en duurzame kleinschalige landbouw. Zo hebben wij schriftelijke input gegeven voor een consultatie in opdracht van de overheid in augustus, actief deelgenomen aan verschillende netwerken expertmeetings (zoals bijv. Food and Business, Agriprofocus), artikelen op ViceVersa gepubliceerd, veel gesprekken gevoerd met beleids makers én de Tweede Kamer geïnformeerd. Dit heeft geleid tot meer debat, aandacht voor kleinschalige boerinnen en de gevaren van een te grote focus op Nederlandse bedrijfsbelangen en initiatieven door het bedrijfsleven, zoals de Global Alliance on Climate Smart Agriculture.


Biobrandstoffen en de gevaren voor recht op land en voedsel De afgelopen jaren is steeds duidelijker geworden dat biobrandstoffen geproduceerd uit landbouwgewassen vaak negatieve gevolgen hebben voor mens en milieu in ontwikkelingslanden. De grote vraag naar dit soort gewassen draagt bij aan landroof, voedselschaarste en milieuschade en levert geen bijdrage aan het tegengaan van klimaatverandering. Om deze reden heeft de Europese Commissie in 2012 een voorstel gedaan om haar huidige beleid, dat het gebruik en daarmee productie van deze biobrandstoffen voor de Europese markt promoot, te herzien: een plafond op het gebruik van biobrandstoffen. Dit heeft echter nogal wat voeten in de aarde, omdat zowel het Europees Parlement als de Lidstaten (verenigd in de Raad van Ministers) het eens moeten worden over deze beleidswijziging. Veel lidstaten waren het oneens over het inperken van schadelijke biobrandstoffen, omdat dit hun economische belangen zou schaden. ActionAid heeft samen met andere NGO’s sterk gelobbied om tot een ambitieus EU-compromis te komen en ondertussen in Nederland de ambities verder te verhogen. Dit is hard nodig. Het lobbywerk van ActionAid heeft in 2014 tot de volgende resultaten geleid: • Een compromis tussen lidstaten om bijmengen met biobrandstoffen uit voedselgewassen in te perken tot 7%. Helaas minder ambitieus dan gewenst, maar een belangrijke eerste stap, waarin de Nederlandse overheid een positieve rol heeft gespeeld. • Grotere stappen op nationaal niveau om schadelijke biobrandstoffen in te perken en duurzame innovatie te bevorderen. Een motie van D66 en GroenLinks om in Nederland een maximum van 5% ‘conventionele biobrandstoffen’ te hanteren, werd in december door de Tweede Kamer aangenomen.

Eerlijke mijnbouw

Dit najaar verscheen het langverwachte steenkolenconvenant. Hierin zijn afspraken tussen de Nederlandse overheid en de energiesector vastgelegd om misstanden in de winning van steenkolen aan te pakken. Het doel hiervan is om de sociale en milieuomstandigheden in de steenkoolmijnen te verbeteren. ActionAid had de problemen aangekaart en heeft vervolgens jarenlang debat gevoerd met de energiesector en de overheid over oplossingen. Helaas besloot de overheid de verantwoordelijkheid voor de invulling van het initiatief op het laatste moment volledig bij bedrijven te leggen, waarmee NGO’s buitenspel werden gezet. Met als gevolg dat het convenant niet ambitieus genoeg is op het gebied van transparantie, geschillenbeslechting en duurzaamheid. ActionAid juicht het toe dat de minister zich inzet voor een duurzaam en rechtvaardig steenkolenbeleid, maar het resultaat laat nog te wensen over.

Mark Weber, UK. Foto: ActionAid

PAGINA 34 COMMUNICATIE EN CAMPAGNES


Economische rechtvaardigheid Tax Power Campagne Veel multinationals ontwijken op grote schaal belasting. Ze maken dankbaar gebruik van de mazen in het internationale fiscale systeem. Multinationals die investeren in ontwikkelingslanden betalen daar nauwelijks belasting, maar sluizen de winsten naar landen waar ze weinig of geen belasting over deze gigantische bedragen hoeven te betalen. Zo lopen ontwikkelingslanden inkomsten mis die nodig zijn voor sociale voorzieningen. Mede dankzij ActionAid was in 2014 het onderwerp belastingontwijking regelmatig in het nieuws. Ondanks de toenemende roep om verandering houdt de Nederlandse regering nog steeds krampachtig vast aan haar rol in dit systeem. Ze blijft terughoudend in het aanpakken van de brievenbusmaatschappijen en onze status als ‘belastingparadijs’. Gelukkig heeft Nederland onder meer door druk van ActionAid wel al een verbetertraject ingezet. Zo is de overheid bezig met een herziening van de belastingverdragen met 23 ontwikkelingslanden. Het gaat echter nog niet ver genoeg en daarom probeert ActionAid de overheid te overtuigen om de problematische belastingverdragen volledig aan te passen. We willen dat Nederland haar belastingverdragen met ontwikkelingslanden zo verbetert dat ontwikkelingslanden alle belastingeninkomsten krijgen waar ze recht op hebben. In 2014 hebben we samen met ActionAid Zambia en SOMO een aanbeveling geschreven waarin staat hoe Nederland rechtvaardige verdragen tot stand kan brengen. Deze hebben we gedeeld met politici in Nederland en Zambia. Ook werken we samen met ActionAid Oeganda op dit vlak en brachten we een rapport uit dat de schadelijke bepaling van het Nederland-Oeganda belastingverdrag belichtte. We spraken met politici, het Ministerie van Financiën en het Ministerie van Buitenlandse Zaken. Om de boodschap kracht bij te zetten, zorgden wij ervoor dat de directrice van ActionAid Zambia en de directeur van Tax Justice Network Africa deelnamen aan deze gesprekken.

Ontwikkelingssamenwerking en het bedrijfsleven Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen Maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO) is een essentiële voorwaarde voor eerlijke mijnbouw en de bescherming van landrechten en vrouwenrechten, maar ook voor bredere economische rechtvaardigheid en duurzame ontwik keling. ActionAid pleit voor een actieve rol van de overheid in het bevorderen van MVO en het garanderen van corporate accountability in lijn met VN-richtlijnen voor mensenrechten. De huidige minister van Buitenlandse Handel en Ontwik kelingssamenwerking ziet dit belang. Zij zet zich actief in, maar is toch terug houdend in het opstellen van bindende maatregelen voor Nederlandse bedrijven. Wel heeft de minister in 2014 initiatief genomen tot onderzoek naar de MVOrisico’s van verschillende Nederlandse sectoren. ActionAid heeft zeer uitgebreid input gegeven op dit onderzoek en heeft verschillende mensenrechtenrisico’s in landbouw, voedingsindustrie en mijnbouw goed in kaart gebracht.

PAGINA 36 CAMPAGNES, COMMUNICATIE & BELEIDSBEÏNVLOEDING IN NEDERLAND

Private sectorfinanciering De afgelopen jaren is binnen de ontwikkelingssamenwerking de aandacht en financiering voor de private sector, en Nederlandse bedrijven in het bijzonder, sterk gegroeid. ActionAid vindt het belangrijk dat er meer discussie plaatsvindt over de kansen, maar zeker ook over de risico’s. Wij publiceerden in voorgaande jaren verschillende rapporten over private sectorontwikkeling en het nieuwe Dutch Good Growth Fund. Dit is een fonds van 700 miljoen euro dat leningen verstrekt aan bedrijven die in ontwikkelende landen investeren. Op basis van deze rapporten hebben we in 2014 samen met partners van onze Fair Green en Global alliantie actief bepaalde punten op de agenda gezet bij de Tweede Kamer. Ook hebben we gesprekken gevoerd met het Ministerie van Buitenlandse Zaken over bestaande fondsen (bijvoorbeeld van FMO) en de opzet van dit nieuwe fonds. De focus ligt hierbij vooral op transparantie en toezicht vanuit de overheid en de voorwaarden die aan bedrijven worden gesteld op het gebied van mensenrechten en duurzame ontwikkeling. Met resultaat, want inmiddels zijn er transparantierichtlijnen opgesteld en worden meer maatregelen genomen om mensenrechtenschendingen, belastingontwijking en andere negatieve impacts tegen te gaan. Daarnaast is er in de voorwaarden en uitwerking van het fonds meer aandacht voor investeringen van en voor vrouwelijke en kleinschalige ondernemers, inclusief boerinnen.

Communicatie In 2014 was de focus van het communicatiewerk vooral gericht op de nieuwe website. De internationale website kreeg een nieuw design en de website van ActionAid ging mee in dat proces. Dat betekende een periode van aanpassen, bugs en blanco pagina’s. Maar de problemen werden snel opgelost en het resultaat is een heldere en informatieve website met genoeg ruimte voor verdieping en tegelijk een fris en stoer ontwerp.

Kadiatu Lamboi, Sierra Leone. Foto: ActionAid

ActionAid heeft weinig communicatiebudget en zet vooral in op online en social media. Voor Twitter en Facebook wordt de strategie continu in de gaten gehouden, waar nodig aangescherpt. Dit werkt: de aanhang bleef gestaag groeien en ook de interactie nam toe. Dat had direct gevolg voor het bezoek aan de website: in 2014 kwamen er zo’n 33.000 unieke bezoekers op de website.


In 2013 is de strategie aangepast aan de thema’s van de internationale organisatie. Dit is vorig jaar verwerkt in een heldere, nieuwe folder die wordt gebruikt als kennismaking met ActionAid.

Wat ging goed, wat kan beter? Eén van de manieren waarop ActionAid zich inzet voor een rechtvaardige wereld zonder armoede is door lobby. Ook het afgelopen jaar heeft ActionAid regelmatig en intensief contact gehad met beleidsmakers, politici en anderen om aandacht te vragen voor eerlijke mijnbouw, landrechten, het recht op voedsel, vrouwen rechten, het tegengaan van belastingontwijking en het bijstellen van het biobrand stofbeleid. Het is vaak een kwestie van lange adem voordat successen zichtbaar zijn, maar dit jaar hebben we vooruitgang weten te boeken, zoals bij het biobrand stoffenbeleid en het hoog op de agenda zetten van het belang van kleinschalige boerinnen in ontwikkelingslanden. Een uitgebreide externe evaluatie (Wageningen Universiteit/WOTRO) van ons werk op biobrandstoffen concludeerde dat ActionAid sterk heeft bijgedragen aan de aandacht voor de gevolgen van biobrandstofbeleid in ontwikkelingslanden en aan de beleidsveranderingen die plaatsvinden. Het is moeilijk om in Nederland media-aandacht te krijgen voor toonaangevende internationale onderzoeken zonder een direct Nederlands verband. Toch hadden wij succes bij vakbladen en onderzoeksjournalistiek-programma’s op tv, zoals Zembla, waarbij het werk van ActionAid werd genoemd. Ook bij vrouwenbladen worden regelmatig onze internationale acties voor vrouwenrechten opgepikt, zoals onze campagne tegen het aborteren van meisjesbaby’s in India. ActionAid richt zich op thema’s en investeringen die vaak erg politiek gevoelig zijn, zoals landrechten en landroof. Voor de LandFor campagne wordt onderzoek gedaan naar grote landinvesteringen en landroof in verschillende Afrikaanse landen waarbij Europese bedrijven zijn betrokken. Helaas zijn sommige politici en elites in die landen daar niet van gediend en proberen op verschillende manieren kritische geluiden in de kiem te smoren. Dit bemoeilijkt het werk van onze dappere zuidelijke collega’s én maakt het lastig een breder publiek wereldwijd bewust te maken van deze problematiek. ActionAid vindt deze kwesties te belangrijk om zich hierdoor te laten ontmoedigen. Gewapend met sterke onderzoeken en degelijk risicomanagement blijven wij lokale gemeenschappen en vrouwen steunen, juist als het moeilijk wordt.

Vooruitblik 2015 Er is in 2014 vooruitgang geboekt op een aantal belangrijke thema’s! Maar er blijft nog genoeg ruimte voor verbetering. We hopen daarom dat het kabinet in 2015 lopende initiatieven doorzet, nieuwe beleidsveranderingen doorvoert en aandacht blijft geven aan de belangen van ontwikkelingslanden en de rechten van gemarginaliseerde groepen. ActionAid zal zich hiervoor in elk geval sterk blijven inzetten.

Vrouw uit het dorp Ndiaël, Senegal. Foto: Mamadou Diop/ActionAid PAGINA 38 COMMUNICATIE EN CAMPAGNES


Hoofdstuk 5 Fondsenwerving Dit was een spannend en druk jaar voor ActionAid. 2014 stond in het teken van groei, behoud, de overgang naar IBAN betalingen (SEPA) en een nieuw Customer Relation ship Management (CRM) systeem. Het fondsenwervingsteam heeft daarnaast veel gedaan om verschillende ideeën om te zetten naar campagnes en deze te testen in de markt. Een positieve ontwikkeling is dat mensen en organisaties ons steeds vaker weten te vinden. Daar is in de afgelopen jaren ook hard aan gewerkt!

Een blik op de particuliere fondsenwerving • Aan het einde van 2014 telde ActionAid in totaal 9462 donateurs. Dit lijkt een daling vergeleken met 2013, maar door het nieuwe database systeem zijn wij erachter gekomen dat er jaarlijks ten onrechte een aantal mensen mee gerekend werd als actieve donateur, terwijl dit niet (meer) het geval was. Wat betreft inkomsten was er echter sprake van een behoorlijke groei in vergelijking met 2013 van 27%. • De afgelopen jaren is er geïnvesteerd in het werven van nieuwe donateurs en dat lijkt nu zijn vruchten af te werpen. We verwelkomden 1895 nieuwe donateurs in 2014. Deze zijn vooral op straat en deur-aan-deur geworven. Dit medium geeft ons ook nog de gelegenheid om onze zichtbaarheid bij het publiek te vergroten. • De overgang naar SEPA is soepel verlopen. Vanaf januari 2014 was ons systeem al in staat om SEPA incasso’s uit te voeren om zo op tijd te voldoen aan de nieuwe wetgeving. • Eind 2014 mochten wij een legaat van € 5.261,74 ontvangen. Een prachtige gift van een zeer trouwe donateur. Ook de komende jaren zullen wij deze manier van schenken onder de aandacht blijven brengen.

Institutionele fondsenwerving De samenwerking met ActionAid Internationaal op het gebied van institutionele fondsenwerving werd in 2014 flink versterkt. Het internationale secretariaat speelt een grote rol in het verkennen van mogelijke bronnen van fondsen en het bijeen brengen van landen die samen met ons projecten willen indienen. Daarnaast werkten we slim samen met andere leden van de ActionAid federatie. Een groot programma dat bewustwording in Europa over belastingontwijking tot doel heeft, werd in 2014 goedgekeurd door de EU. Dit programma is een tweejarige samen werking met de collega’s van ActionAid UK.

Srey Yeng, Cambodja. Foto: Savann Oeurm/ActionAid PAGINA 40 FONDSENWERVING

HOOFSTUK 5 PAGINA 41

Eind 2015 zal de financiering door het Ministerie van Buitenlandse Zaken van onze huidige programma’s onder de Fair, Green en Global alliantie aflopen. In 2014 werd in alliantieverband een nieuw financieringsvoorstel ingediend voor de periode 2016-2020. Inmiddels hebben we het goede nieuws vernomen dat het voorstel door het ministerie is aangenomen.

Wat ging goed, wat kan beter? Wij zijn er in het afgelopen jaar in geslaagd om de begrote inkomsten vanuit de particuliere fondsenwerving waar te maken. De overgang naar een nieuwe manier van het registreren van donateurs in een nieuw databasesysteem heeft ervoor gezorgd dat we beter kunnen analyseren hoe de organisatie ervoor staat. Dit heeft geresulteerd in een correcte telling van de actieve donateurs. De overgang naar het verplichte, Europese betalingssysteem SEPA heeft voor ActionAid gelukkig niet tot noemenswaardige problemen geleid. Eén van de grootste successen van ons fondsenwervingsprogramma in 2014 is dat we ook vermogensfondsen voor ons werk hebben te weten te interesseren. De Turing Foundation heeft een bedrag van _ 95.000,- toegezegd voor een educatieproject in Sierra Leone, maar door de Ebola-uitbraak wordt dit program ma doorgeschoven naar 2015. Verder hebben we van de Liberty Foundation een toezegging ontvangen voor een voedselzekersheidsproject in Malawi voor een bedrag van _ 35.000,-. In 2015 zullen we proberen aanvullende financiering te vinden voor het project dat zich richt op levensonderhoud voor plattelands vrouwen in Malawi.

Vooruitblik 2015 In 2015 zullen we in staat zijn onze achterban nog beter te informeren over het werk van ActionAid. Dan nemen we namelijk een nieuw emailplatform, geïnte greerd in onze database, in gebruik. Ook kunnen we zelf online donatiepagina’s ontwerpen en testen, wat niet alleen tot een kostenbesparing leidt, maar hopelijk ook tot meer inkomsten om de missie van ActionAid te ondersteunen. Daarnaast blijft een groot deel van onze fondsenwerving bestaan uit werving op straat en deur-aan-deur. Op deze manier zullen we in 2015 nog meer aan onze naams bekendheid werken en zorgen voor een constante stroom van nieuwe donateurs. In 2015 zullen we er ook naar streven om minimaal twee grotere, institutionele programma’s, die passen binnen onze doelstelling, te verzilveren.

Bena Ileuk, Oeganda. Foto: ActionAid PAGINA 42 FONDSENWERVING

HOOFSTUK 6 PAGINA 43

Hoofdstuk 6 Verantwoordingsverklaring In dit hoofdstuk wordt beschreven hoe ActionAid goed bestuur toepast in de praktijk. Het bestuur en de directie van ActionAid onderschrijven de drie grondbeginselen van goed bestuur die zijn beschreven in de Code Goed Bestuur voor Goede Doelen (VFI, 2005). Deze code gaat over de scheiding tussen bestuur en uitvoering en het toezicht daarop. We laten zien hoe we de middelen die ons zijn toevertrouwd effectief en efficiënt besteden en op welke wijze we belanghebbenden bij ons werk betrekken.

1. Scheiding toezichthouden en besturen Het bestuur houdt toezicht, stuurt op hoofdlijnen en evalueert het beleid en de directeur jaarlijks. De directeur geeft leiding aan de organisatie, stelt beleid en begroting voor en voert het inhoudelijk en financieel beleid uit dat door het bestuur is vastgesteld. Hij wordt daarbij ondersteund door het Management Team. Het bestuur streeft ernaar om naast haar toezichthoudende en controlerende functie ook klankbord en adviseur voor de directeur zijn. De verantwoordelijkheden van bestuur en directeur zijn vastgelegd in het bestuurs- en directiestatuut. Het bestuur bestond dit jaar voor het grootste deel uit zeven leden. Volgens de statuten mag het aantal tussen de vijf en de negen personen liggen. Het bestuur kiest en benoemt de leden uitgaande van tevoren opgestelde profielen. Bij de samenstelling van het bestuur wordt gestreefd naar een juiste mix van expertise op alle werkgebieden van de organisatie en naar een gebalanceerde verdeling van mannen en vrouwen. De termijn voor bestuursleden is drie jaar en leden kunnen maximaal eenmaal worden herkozen. Op de website staat een kort CV van onze bestuursleden. Het bestuur is in 2014 vijfmaal bijeengekomen. Bij elke reguliere vergadering rapporteert de directeur over de voortgang van de programma’s, de realisatie van de begroting en de financiële prognose. De bestedingen worden op hoofdlijnen besproken. De Financiën en Audit Commissie (FAC), bestaande uit twee leden van het bestuur, vergadert ook vijf maal per jaar en adviseert het bestuur over financiële prestaties, het financiële verslaggevingsproces en het systeem van de interne beheersing van financiële risico’s. De commissie wordt ondersteund door de directeur en het hoofd Financiën en Support. De FAC doet

PAGINA 44 VERANTWOORDINGSVERKLARING

ook voorstellen aan het bestuur over het aanstellen van de externe accountant. Zij bespreekt de management letters en de jaarverslaggeving met de externe accountant in het bijzijn van de directeur en het hoofd Financiën en Support. De effectiviteit van het bestuur wordt periodiek geëvalueerd en waar nodig worden verbeterpunten vastgesteld. Dit staat beschreven in de governance manual, die te vinden is op onze website. Leden ontvangen uitsluitend een vergoeding voor onkosten die het uitvoeren van de functie met zich meebrengt. De praktijk wijst uit dat de bestuursleden zelden declareren. De vergaande samenwerking met ActionAid International (AAI) heeft er een paar jaar geleden toe geleid dat een vertegenwoordiger van AAI zitting heeft genomen in ons Nederlandse bestuur. Van onze kant heeft een representant uit het bestuur zitting en stem in de International Assembly van AAI. Jaarlijks geven alle bestuurders, de directeur en leden van het Management Team een schriftelijke verklaring af, waaruit blijkt of er sprake is van belangenverstrengeling.

2. Optimale aanwending van middelen In 2014 was ActionAid halverwege de strategie Action for equity in Africa die de periode 2012 t/m 2016 beslaat. Deze strategie kent vier doelstellingen (zie hoofdstuk 1). De voortgang van die doelstellingen meten we met een uitgebreide set van indicatoren. In 2014 zijn doelstellingen en indicatoren door management en bestuur tegen het licht gehouden en is vastgesteld dat de organisatie op koers ligt en voldoende progressie maakt. ActionAid hanteert een plannings- en controlecyclus. Het bestuur accordeert de lange termijn financiële en inhoudelijke plannen, evenals de jaarlijkse actieplannen en daaraan gekoppelde budgetten. Tweemaal per jaar worden risico-analyses gemaakt en waar nodig bijgestuurd. Maandelijks worden feitelijke en gebudgetteerde inkomsten en uitgaven door het management in beeld gebracht en per kwartaal voorgelegd aan het bestuur. Voorts wordt op elke bestuursvergadering een overzicht van belangrijke indicatoren aan het bestuur voorgelegd die goed inzicht verschaffen in de voortgang van de activiteiten. Het verhogen van de effectiviteit en efficiëntie van de bestedingen is een permanent aandachtspunt. In 2014 is besloten om het ISO 9001 traject van Partos te volgen en we streven ernaar einde 2015 ISO 9001 te zijn. De interne processen worden regelmatig getoetst door het Management Team, maar ook door externe partijen. Een externe accountant doet jaarlijks een proces-check en doet aanbevelingen in de management letter. Het CBF houdt in het kader van haar keurmerk een driejaarlijkse evaluatie. Op grond van een positieve evaluatie is in 2012 aan ons een nieuw CBF keurmerk toegekend voor wederom drie jaar. ActionAid wordt bovendien van tijd tot tijd onderworpen aan een diepgaande audit van ActionAid International. Deze audits vinden steekproefsgewijs plaats. In het kader van ons FGG-programma, gesubsidieerd door het Ministerie van Buitenlandse Zaken, is in 2014 een Mid-term evaluatie gehouden die ons inzicht in het meten van resultaten van lobbyen advocacyactiviteiten aanzienlijk heeft verhoogd. De rapportages vanuit de verschillende evaluaties zijn voor de directeur en het bestuur een belangrijke bron van informatie en continue verbetering.


Leren is een integraal onderdeel van ons beleid, wat ook tot uiting komt in de leerlunches die we regelmatig op kantoor houden. Voorts houden we jaarlijks met het hele team een gezamenlijke reflectie en evaluatie, waarbij alle afdelingen afzonderlijk een presentatie geven van wat er goed ging en wat er beter kan. De internationale federatie ActionAid biedt ook uitstekende mogelijkheden voor leden om met elkaar te evalueren en best practices te delen om uiteindelijk de effectiviteit en efficiëntie te vergroten.

3. Optimale relaties met belanghebbenden Een goede relatie met onze stakeholders is voor ons van groot belang. Onze Open Information Policy, te vinden op de website, beschrijft in detail op welke wijze wij transparantie bieden en onze belanghebbenden informeren over beleid en keuzes. Onze voornaamste stakeholders zijn: • Afrikaanse partners en lokale activisten Interactie met onze zuidelijke collega’s is van wezenlijk belang voor de kwaliteit van ons werk en vormt de basis voor beleidsbeïnvloeding en communicatie in het Noorden. De samenwerking met deze belanghebbenden vindt plaats op basis van wederzijds rekenschap, solidariteit en transparantie. In de praktijk vindt interactie met partners plaats door wederzijdse bezoeken en het plannen en uitvoeren van gezamenlijke initiatieven. Het contact met lokale activisten loopt meestal per telefoon en email. Als er een geschikt beleidsmoment is of een mogelijkheid tot communicatie met Nederlandse media of publiek, dan komt de lokale activist naar Nederland om zijn/haar verhaal te doen. • Donoren Donoren zijn van cruciaal belang voor ActionAid. Wij onderscheiden drie groepen donoren: de private donor, de groot-gift gever en de institutionele donor. Voor alle groepen geldt dat wij proberen hen zoveel mogelijk bij ons werk te betrekken. We geven regelmatig eerlijke informatie, we vertellen over onze hoogtepunten, maar ook over onze tegenslagen. We proberen de uitdagingen waar we in ons werk tegenaan lopen zo helder mogelijk te verwoorden. We informeren niet alleen, we proberen onze donoren ook te verleiden tot feedback en te vertellen wat ze van ons vinden. Via persoonlijk contact, bijeenkomsten, events en social media proberen we zoveel mogelijk de dialoog aan te gaan. • Samenwerkingspartners in het Noorden Wij beseffen dat verandering alleen plaatsvindt als de roep erom sterk genoeg is. Daarom werken wij met veel organisaties samen: met de Fair, Green & Global partners, maar ook binnen Tax Justice Nederland, IANRA, WO=MEN, Partos en andere verbanden. Goede samenwerking vereist maximale transparantie van samenwerkende partijen. Wij zitten regelmatig met onze partners aan tafel en delen nieuwe informatie en ontwikkelingen, onderzoeken en standpunten. Wij verwijzen vaak naar de website en maken proactief gebruik van de social media zoals Twitter, Instagram en Facebook.

Vrouw uit het dorp Ndiaël, Senegal. Foto: Mamadou Diop/ActionAid PAGINA 46 VERANTWOORDINGSVERKLARING


• Beleidsmakers en politici Onze beleidsbeïnvloeders hebben regelmatig contact met leden van het Kabinet, Tweede Kamerleden en ambtenaren die zich bezighouden met thema’s die onder onze doelstellingen vallen. Wij benaderen hen, omdat zij invloed kunnen uitoefenen om beleid ten aanzien van onze doelgroepen te verbeteren. We verstrekken aan hen informatie vanuit ons zuidelijk netwerk en gaan met hen in debat. Daarom zijn onze collega’s vaak in Den Haag en Brussel te vinden. Wij geven proactief informatie, in persoonlijke communicatie en via onze website. • Media Journalisten zijn een belangrijke schakel tussen onze organisatie en het publiek, maar ook tussen ons en beleidsmakers en politici. Andersom zijn wij een interessante informatiebron voor journalisten, vanwege onze kennis en onze contacten met Afrikaanse partners en lokale activisten. Wij investeren in een goede relatie met journalisten door persoonlijk contact te leggen, door netwerkbijeenkomsten bij te wonen en door te linken via sociale media. Nieuwe standpunten, invalshoeken en belangrijke ontwikkelingen zullen wij altijd delen met journalisten, in de vorm van persoonlijk contact, een persbericht of via de website in combinatie met sociale media. • ActionAid International (AAI) Met AAI hebben wij een speciale band. Ons lidmaatschap houdt in dat wij onze strategie zo veel mogelijk afstemmen met die van AAI, dat we gestandaardi seerde procedures en processen overeenkomen, dat we deelnemen in elkaars hoogste besluitvormingsorganen en dat we elkaar voortdurend informeren. Dit laatste gebeurt op verschillende niveaus en via diverse kanalen. Er is jaarlijks een mondiaal directeurenoverleg en vijf maal per jaar overleg met de Europese directeuren. Er zijn regelmatig overleggen met AAI op een veelheid van thema’s. De federatie kent ook een intern communicatieplatform waarop agenda’s, beleidsdocumenten en onderzoeksresultaten worden gedeeld. Wij hechten veel waarde aan deze samenwerking omdat het ons in staat stelt meer middelen en kennis aan te boren dan wij zelf zouden kunnen. Bovendien kunnen we in gezamenlijkheid beter onze doelstellingen bereiken. Deze hechte verhouding staat een grote mate van autonomie toe, waarin we zelf onze koers kunnen bepalen en waarin de accountabilities onveranderd blijven: ons bestuur is het hoogste orgaan in de organisatie waaraan de directeur verantwoording aflegt.

Thiri, Myanmar. Foto: Greg Funnell/ActionAid


Hoofdstuk 7 Financiële toelichting We sluiten het boekjaar af met een positief resultaat van € 126.871. Dit is bijna € 28.000 meer dan begroot, voornamelijk veroorzaakt door een hogere realisatie van gepland institutioneel inkomen. Evenals in 2013 zagen we, ondanks de voortdurende kwakkelende economie, kans om toch een groei in onze particuliere fondsenwerving van 27% te realiseren ten opzichte van 2013 (in 2013 was die groei 11%). Ook in 2015 zullen we wederom veel aandacht geven aan de particuliere fondsenwerving. We verwachten dat de investering in high value fondsenwerving volgend jaar zijn vruchten zal afwerpen. Onze ambities zijn hoog en met de steun van ActionAid International (AAI) willen we onze aspiraties verzilveren. Wat betreft de institutioneel gefinancierde programma’s werd ons programma We Won’t Accept Hunger, gesubsidieerd door de EU, in 2014 succesvol afgesloten. We zullen het International Alliance of Natural Resources in Africa (IANRA) netwerk de komende anderhalf jaar met subsidie van de EU blijven ondersteunen vanuit het in 2013 gestarte programma. Voorts startte in 2014 het programma Upholding Human Rights; Bridging the gender – environment divide, dat wordt gesteund door het Human Rights Fund van het Ministerie van Buitenlandse Zaken op en wordt gecontinueerd in 2015.

De baten Eigen fondsenwerving ActionAid realiseerde in 2014 _ 1.082.092 aan baten uit eigen fondsenwerving. In vergelijking met 2013 (_ 806.604) een stijging van maar liefst 34%. Op de mailingacties is wederom minder gerespondeerd dan begroot, ook in vergelijking met 2013. Dat werd echter ruimschoots gecompenseerd met de ontvangen particuliere donaties. De overige bate is een gift van ActionAid International die bedoeld is om de inkomsten uit fondsenwerving een impuls te geven en de naamsbekendheid van ActionAid in Nederland te vergroten.

Acties van derden In de begroting was een schatting opgenomen voor opbrengsten uit een grote nationale loterij, alsmede voor inkomsten vanuit de private sector. Helaas kon die verwachting in 2014 nog niet gerealiseerd worden.

Subsidies van overheden De subsidies van overheden waren hoger dan verwacht. Het leeuwendeel van deze budgetlijn komt uit het Fair, Green and Global (FGG) MFS-II programma van het Ministerie van Buitenlandse Zaken. We zijn met dit programma gestart in 2011 en zullen het eind 2015 voltooien. De FGG-alliantie bestaat naast ActionAid uit de partners Both ENDS (penvoerder), Milieudefensie, SOMO, Transnational Institute (TNI) en Schone Kleren Campagne. De EU subsidie uit de programmalijn Non-State Actors voor het Model Mining Legislation Programma dat samen met het IANRA netwerk wordt uitgevoerd, bedroeg in 2014 _ 502.502 (in 2013 was

PAGINA 50 FINANCIËLE TOELICHTING

dit _ 275.182). Dit programma startte halverwege 2013. Bij het maken van de begroting 2014 was het nog niet zeker dat het programma Upholding Human Rights, te financieren door het Ministerie van Buitenlandse Zaken, door zou gaan. Dit programma is iets later goedgekeurd en wordt nu samen met Both ENDS uitgevoerd.

Rente baten Op het saldo van twee spaarrekeningen werd _ 4.002 aan rente ontvangen. De koerswinst op valutaverschillen bedroeg _ 774.

Overige baten

Feddis Mbura, Kenia. Foto: Kate Holt/ActionAid

Het bedrag van _ 4.898 is het saldo van een aantal overige baten en lasten.


De lasten Toerekeninggrondslagen In de tabel ‘Toelichting lastenverdeling’ op pagina 67 is te zien hoe de kosten categorieën zijn verdeeld over de doelstellingen, de kosten van fondsenwerving en beheer en administratie. Een aantal opmerkingen zullen de tabel verduidelijken: • Subsidies en bijdragen zijn aan derden verstrekte subsidies. • De eigen activiteiten van ActionAid betreffen activiteiten door ActionAid zelf geïnitieerd en uitgevoerd zoals campagnes, communicatie, voorlichting en fondsenwerving, maar ook op het terrein van zuidelijke programma’s. • Kosten Beheer en Administratie zijn volgens de VFI richtlijn Aanbeveling toepassing Richtlijn 650 voor kosten Beheer en Administratie van januari 2008 bepaald. • De lastenverdeling wordt sinds 2012 verdeeld op basis van de urenregistratie op de doelstellingen, de fondsenwerving en de ondersteunende activiteiten.

Besteed aan doelstellingen In 2014 heeft ActionAid _ 2.532.194, oftewel 82,86% van het totaal aan baten, besteed aan de doelstellingen Campagnes, Communicatie en Programma’s in Sub-Sahara Afrika.

Kosten werving baten De kosten van de eigen fondsenwerving komen uit op _ 261.044. We blijven hiermee opnieuw binnen de CBF-norm van 25%. Het gemiddelde percentage over de laatste drie jaren bedraagt 24,58%. De kosten zijn hoger dan de begroting, omdat extra geld is uitgetrokken voor high value fondsenwerving. Daartegenover staat ook een extra bijdrage voor fondsenwerving van ActionAid International.

Kosten Beheer en Administratie Met 2,88% was het aandeel Beheer en Administratie op de totale kosten weer behoorlijk lager dan ActionAid’s eigen norm van maximaal 10%.

Resultaat Het resultaat van _ 126.871 wordt gedoteerd aan de continuïteitsreserve. Daarmee stijgt de continuïteitsreserve eind 2014 tot _ 219.782. Ons beleid ten aanzien van de reserves van de organisatie volgt de Richtlijn Reserves Goede Doelen van de Vereniging van Fondsenwervende instellingen (VFI), waarvan wij lid zijn. Het Centraal Bureau Fondsenwering (CBF) heeft deze richtlijn overgenomen. Gegeven het feit dat wij in grote mate afhankelijk zijn van institutionele fondsen, is het beleid erop gericht om een reserve van 50% van de jaarlijkse operationele kosten aan te houden. Operationele kosten zijn in dit verband gedefinieerd als salarissen, pensioenen en sociale lasten, huisvestingen servicekosten en andere algemene kosten. Binnen het bestuur wordt deze norm besproken in het licht van het feit dat we nu formeel deel uitmaken van een krachtige federatie, die al in de afgelopen jaren heeft bewezen ons financieel te ondersteunen in moeilijker tijden. Bestuur en management zijn zich ervan bewust dat de reserves zich op een te laag niveau bevinden.

Overige informatie Alle bestuurders zijn onbezoldigde vrijwilligers. Het bestuur stelt het salaris van de directeur vast. Dit bedroeg in 2014: _ 86.692 (in 2013 was dit _ 85.578). We voldoen hiermee aan de publicatieplicht van de Wet Normering Topinkomens (WNT), zie ook de tabel op pagina 66. Voorts volgt ActionAid het Advies Regeling

Ça Depend, Democratische Republiek Congo. Foto: Kate Holt/ActionAid

PAGINA 52 FINANCIËLE TOELICHTING

Beloning Directeuren van Goede Doelen (VFI, 2011). De adviesregeling geeft aan de hand van zwaartecriteria een maximumnorm voor het jaarinkomen. De weging vond plaats door de Financiën en Audit Commissie van ActionAid in 2013 en leidde tot een zogenaamde BDS score van 370 met een maximum toegestaan jaarinkomen van _ 88.094 (prijspeil 2010). De daadwerkelijke beloning van de directeur bleef daarmee onder de norm. Er werden in 2014 geen leningen noch voorschotten verstrekt aan bestuur of directeur.

Toekomstige ontwikkelingen Onze relatie met ActionAid International (AAI) biedt ons niet alleen een uitstekend platform van kennis, ervaring en een stevige verankering in de global south, maar ook een financiële steun in de rug wanneer dat nodig is. In 2014 hebben we een laatste keer een aanvraag ingediend bij AAI, voor steun in 2015 voor onze fondsenwerving. Inmiddels is ons verzoek gehonoreerd met een toezegging van _ 395.000.


In 2015 blijven we aandacht schenken aan een optimale integratie van campagnes, communicatie en fondsenwerving. De forse fondsenwervende inspanning van de afgelopen jaren zal leiden tot een hogere bate uit eigen fondsenwerving en wij voorzien dat we in 2015 met een positief resultaat zullen eindigen. Maar ook op institutioneel gebied willen we ons manifesteren. Eind 2013 is het contract getekend met het Ministerie van Buitenlandse Zaken voor het vierjaren mensenrechten programma Upholding Human Rights; Bridging the gender – environment divide. Dit is een samenwerking met collega-organisatie Both ENDS en het beschikbare budget van _ 2 mln. wordt gelijkelijk verdeeld. Een voorstel aan NWO-ARF betreffende een tweejarig onderzoek tezamen met de Universiteit van Utrecht en ActionAid Mozambique is in 2014 goedgekeurd en inmiddels gestart. In april 2015 start het Tax Justice Programma, ondersteund vanuit de EU DEAR budgetlijn, in samenwerking met o.a. ActionAid UK en een groot aantal Europese NGO’s. Het is een tweejarig programma met totale inkomsten van _ 315.000 voor ActionAid. Eind 2015 loopt het MFS-II programma van de FGG alliantie af. De alliantieleden hebben zich inmiddels gekwalificeerd voor een post-2015 Strategic Partnership met het Ministerie van Buitenlandse Zaken. Voor de jaren 2016 tot en met 2020 ontvangt de alliantie bijna _ 12.000.000 per jaar voor de uitvoering van dit programma. In 2015 zullen we ons voorbereiden op de uitvoering daarvan. We verwachten dat het aantal FTE zal worden uitgebreid en daarmee samen hangend verwachten we meer ruimte voor huisvesting nodig te hebben en meer investeringen in meubilair en automatisering.

Prema Jenukuruba en anderen, India. Foto: ActionAid


Hoofdstuk 8 Jaarrekening 2014 BALANS PER 31 DECEMBER 2014 (in euro’s)

31 december 2014

31 december 2013

ACTIVA Materiele vaste activa 86.574 Vorderingen 1.022.035 Liquide middelen 79.163 Totaal

615.695 264.847

1.101.198

880.542

1.187.772

978.070

PASSIVA Reserves en fondsen reserves - continuïteitsreserve 219.782 Schulden Langlopende schulden:

5.066

Kortlopende schulden - vooruitontvangen subsidiegelden 115.846 - projectverplichtingen kort 644.780 - te betalen bedragen 202.298 Totaal

97.528

9.935

161.026 475.641 238.557

962.924 1.187.772

92.911

875.224 978.070

PAGINA 56 JAARREKENING 2014

STAAT VAN BATEN EN LASTEN (in euro’s)

Werkelijk 2014

Begroting 2014

Werkelijk 2013

BATEN - baten uit eigen fondswerving: - baten uit acties van derden - subsidies van overheden - baten uit beleggingen - overige baten

1.082.091 - 1.993.192 3.073 -

966.770 231.050 1.688.984 15.000 4.000

869.668 21.382 1.605.145 -755 4.898

Totaal baten 3.078.356 2.905.804 2.500.338 LASTEN Besteed aan doelstellingen - Campagne, advocacy & onderzoek 291.960 690.065 517.385 - Communicatie & voorlichting 393.124 469.650 479.213 - Programmasteun Zuidelijke partners 1.847.110 1.213.212 1.134.337

2.532.194

2.372.927

2.130.935

Werving baten - Kosten eigen fondsenwerving - Kosten acties derden - Kosten institutionele fondsenwerving

261.044 3.351 69.952

198.804 17.765 98.108

200.476 10.872 85.110

334.348

314.677

296.458

Beheer en administratie - Kosten beheer en administratie 84.943

119.175 145.252

Totaal lasten 2.951.485 2.806.779 2.572.645 Resultaat 126.871 99.025 -72.307 Toevoeging/Onttrekking aan: - continuïteitsreserve 126.871 99.025 -72.307 126.871 99.025 -72.307


Kasstroomoverzicht (volgens de indirecte methode) (in euro’s) Kasstroom uit operationele activiteiten Resultaat afschrijvingen

2014

2013

126.871 21.522

-72.307 -143.712

148.393 Veranderingen in werkkapitaal: handelsvorderingen -406.340 416.502 voorraden - handelscrediteuren 87.700 -185.129

-216.019

-318.640 Kasstroom uit bedrijfsoperaties ontvangen/betaalde interest - - ontvangen dividend - - ontvangen/betaalde winstbelasting - - buitengewone baten/lasten - -

231.373

Kasstroom uit operationele activiteiten

-170.247

15.355

Kasstroom uit investeringsactiviteiten desinvesteringen financiële vaste activa investeringen materiele vaste activa desinvesteringen materiele vaste activa

- -10.569 -

Kasstroom uit investeringsactiviteiten

- -65.015 158.708

-10.569

93.693

Kasstroom uit financieringsactiviteiten ontvangsten uit langlopende schulden aflossing langlopende schulden projectverplichtingen betaald op inkoop aandelen inkoop aandelen

- -4.869

- -4.679

- -

- -

Kasstroom uit financieringsactiviteiten Netto kasstroom Correctie voor waardeverandering beleggingen

toe-/afname geldmiddelen

-4.869

-4.679

-185.686

104.369

-

-

-185.686

104.369


Waarderingsgrondslagen Algemeen De jaarrekening is opgesteld volgens de Richtlijn 650 voor Fondsenwervende instellingen (aangepast 2011). Principes voor de waardebepaling en presentatie van activa en passiva Materiële vaste activa • De materiële vaste activa zijn gewaardeerd tegen aanschafwaarde verminderd met de lineaire afschrijvingen. De afschrijvingstermijnen bedragen voor Inventaris, inrichting en apparatuur 5 jaar. Vorderingen • De vorderingen zijn gewaardeerd tegen nominale waarde; • Vorderingen voor goedgekeurde projecten zijn gebaseerd op overeenkomsten met derde partijen en overeengekomen waarden. Schulden • Schulden zijn weergegeven tegen de waarde op moment van ontstaan tenzij anders aangegeven; • Projectverplichtingen zijn alle subsidieverplichtingen aan de goedgekeurde, gecontracteerde projecten; • Nieuwe projectverplichtingen worden genomen in het jaar waarin de verplichting definitief wordt. Overige activa en passiva • Deze zijn gewaardeerd tegen nominale waarde. Principes voor de bepaling en het presenteren van baten en lasten Resultaatsbepaling • Rekening houdend met de waarderingsgrondslagen wordt het resultaat bepaald als het verschil tussen de opbrengsten en uitgaven toegewezen aan het betreffende jaar; • Tenzij anders vermeld worden de baten en lasten verantwoord in het jaar waarop ze betrekking hebben; • De baten uit eigen fondswerving worden verantwoord in het jaar van ontvangst; • Baten uit nalatenschap worden opgenomen in het boekjaar waarin de omvang betrouwbaar kan worden vastgesteld. Uitgekeerde voorschotten worden genomen als baten in het jaar van ontvangst; • Subsidies voor projecten worden verantwoord op basis van goedgekeurde projecten; • Inkomen in natura wordt gewaardeerd tegen de geschatte marktwaarde in Nederland. Kosten van beheer en administratie • Kosten van beheer en administratie vertegenwoordigen uitgaven voor interne beheer- en administratiekosten die niet toegerekend kunnen worden aan de doelstellingen van de organisatie of de kosten voor de werving van de baten.


TOELICHTING OP DE BALANS PER 31 DECEMBER 2014 ACTIVA Materiele vaste activa Inrichting Inventaris Apparatuur Totaal Totaal (in euro’s) 2014 2013 Aanschafwaarde per 1-1 Desinvesteringen Investeringen in 2014

40.575 - -

27.202 - -

129.937 - 10.569

197.714 - 10.569

291.407 -158.708 65.015

40.575

27.202

140.506

208.283

197.714

Afschrijvingen voorgaande jaren Afschrijvingen desinvesteringen Afschrijvingen 2014 Boekwaarde per 31 december

13.919 - 5.418

11.444 - -

74.824 - 16.104

100.187 - 21.522

243.898 -158.096 14.384

21.238

15.758

49.578

86.574

97.528

In 2013 heeft in verband met de verhuizing naar het nieuwe kantoor aan de Stadhouderskade een desinvestering plaatsgevonden van inventaris én zijn nieuwe investeringen gedaan. Onder de inventaris is een bedrag van € 15,758 (2013: € 15,758) begrepen voor kunst; over dit bedrag wordt niet afgeschreven.


(in euro’s) Vorderingen Subsidies Rekening courant ActionAid International Debiteuren Nog te ontvangen interest Voorschotten Overige vorderingen Min: voorziening oninbare vorderingen

31 december 2014

31 december 2013

778.854 216.521 415 3.695 - 14.835 -3.025

400.567 128.163 26.265 5.069 1.922 43.651

330 10.411

330 9.728

1.022.035

615.695

Toelichting nog te ontvangen subsidies Nog te ontvangen subsidies: BUZA-FGG EU-NSA BUZA-HR Fund Overig

265.549 500.689 12.616 -

376.884 23.683

778.854

400.567

Liquide middelen Spaarrekeningen Kas en banken

10.964 68.199

222.716 42.131

Depotbedragen Vooruitbetaalde kosten

79.163 264.847 Liquide middelen In de liquide middelen is een bedrag begrepen van € 23,616 (2013: € 22,787) van een bankrekening bij Nedbank S.A. Dit bedrag staat niet tot onze vrije beschikking.


TOELICHTING OP DE BALANS PER 31 DECEMBER 2014 PASSIVA (in euro’s) Reserves en fondsen

Totaal 2014

Totaal 2013

Continuïteitsreserve Stand per 1 januari

92.911

165.218

126.871

-72.307

Toegevoegd/onttrokken

Stand per 31 december 219.782 92.911 31 december 31 december (in euro’s) 2014 2013 Schulden op lange termijn Annuïteitenlening NSI Aflossingsverplichting komend boekjaar Stand per 31 december

9.935 -4.869

14.614 -4.679

5.066

9.935

De overeengekomen annuïteitenlening met de verhuurder van het voormalige kantoorpand de Nieuwe Steen Investments vertegenwoordigt een waarde van € 9,935 per ultimo 2014. De aflossing plus rente van 4% wordt per kwartaal betaald. De termijn van de lening is 8 jaar; 31 december 2016 loopt de lening af.


TOELICHTING OP DE BALANS PER 31 DECEMBER 2014 (in euro’s) Vlottende passiva Vooruitontvangen bedragen vooruitontvangen subsidies - NWO - ActionAid International - ActionAid Denemarken - Rothschild - EU-NSA projectverplichtingen kort - contractuele verplichtingen projecten donoren Te betalen bedragen: - Crediteuren - belastingen - vakantiegeld - vakantiedagen - accountant - aflossingsverplichting lening NSI - overige

31 december 2014

31 december 2013

7.068 18.778 10.000 80.000 -

150.630 10.000 395

115.846

161.026

644.780

475.641

21.718 42.516 37.976 29.180 17.500 4.869 48.539

113.561 40.634 27.040 27.221 19.090 4.679 6.332

202.298

238.557

962.924

875.224

Toelichting contractuele verplichtingen projecten donoren: BUZA MFS Fair Green and Global BUZA HR Fund EU-NSA Overig

303.257 27.565 309.913 4.045

349.557

644.780

475.641

122.567 3.517

Niet in de balans opgenomen activa en verplichtingen In maart 2012 ging een nieuw leasecontract in met Ricoh Nederland voor de huur van twee fotokopieer apparaten voor € 507 per maand (incl. BTW, excl. jaarlijkse indexering). De looptijd is 60 maanden. Per 1 januari 2014 is ActionAid verhuisd naar de Stadhouderskade 60 te Amsterdam. De tweede etage wordt gehuurd van Plan Nederland. De huur is aangegaan voor een periode van 9 jaar. Tussentijds opzeggen is mogelijk met een opzegtermijn van een jaar. De jaarhuur bedraagt € 50.000 incl. servicekosten en BTW exclusief indexering.


TOELICHTING OP DE STAAT VAN BATEN EN LASTEN 2014 Werkelijk (in euro’s) 2014 BATEN Baten uit eigen fondsenwerving Mailingacties Contributies, donaties, giften en schenkingen Donaties in natura Nalatenschappen Gift ActionAid International

Begroting 2014

Werkelijk 2013

41.479 644.338 4.167 5.262 386.845

65.793 627.678 - 10.000 263.299

69.678 468.984 19.397 1.500 310.109

1.082.091

966.770

869.668

-

231.050

21.382

-

231.050

21.382

1.216.603 260.366 13.720 502.503 -

1.226.309 149.760 12.488 292.427 8.000

1.299.686 30.277 275.182 -

1.993.192

1.688.984

1.605.145

Baten uit beleggingen Dividend, rente 4.002 Bankkosten -1.703 Ongerealiseerd koersresultaat 774 Overig

15.000 - - 4.000

5.389 -6.144

Totaal baten uit eigen fondsenwerving Baten uit acties van derden Overig Totaal baten uit acties van derden Subsidies van overheden Buitenlandse Zaken MFS2 Buitenlandse Zaken HR Fund Europese Unie WWAH Europese Unie NSA IANRA Overigen Totaal subsidies van overheden

Totaal baten uit beleggingen

3.073

19.000

-755

TOTAAL BATEN

3.078.356

2.905.804

2.495.440


TOELICHTING OP DE STAAT VAN BATEN EN LASTEN 2014 Onderstaand overzicht sluit aan op de tabel ‘Toelichting lastenverdeling’. LASTEN (in euro’s)

Werkelijk 2014

Salarissen, pensioenen en sociale lasten Bruto salarissen Sociale lasten Pensioenpremie

753.062 136.042 38.122

741.501 116.139 35.735

674.072 99.474 32.368

Overige personeelskosten Interimkosten Uitzendkrachten e.d. Werving personeel Woon-werkverkeer Diverse personeelskosten

927.226

893.375

805.914

- - 1.261 23.425 13.740

3.500 2.000 2.100 15.462 11.350

7.426 2.057 12.487 16.552

Huisvestingskosten Huur incl. servicekosten Verhuiskosten Schoonmaakkosten Diverse huisvestingskosten

38.426

34.412

38.522

50.566 3.123 - 2.087

45.833 8.000 2.000 2.000

104.191 17.065 9.973 1.092

Kantoor- en algemene kosten Automatisering Advieskosten Algemene reis- en verblijfskosten Accountantskosten Verzekeringen Bestuurskosten Bureaukosten

55.776

57.833

132.321

18.856 4.374 9.557 15.411 5.934 3.145 45.618

16.469 2.700 8.250 18.540 7.725 3.500 49.446

16.095 2.016 7.397 13.142 6.796 3.184 58.875

Afschrijving Afschrijvingen Boekverlies vaste activa

102.895

106.630

107.505

21.522 -

21.000 -

14.384 612

21.522

21.000

14.996

Directe projectkosten

1.458.100

1.260.577

994.051

1.458.100

1.260.577

994.051

Eigen activiteiten

347.540

432.952

479.338

TOTALE KOSTEN

347.540

432.952

479.338

2.951.485

2.806.779

2.572.647

Begroting 2014

Werkelijk 2013


TOELICHTING OP DE STAAT VAN BATEN EN LASTEN 2014 LASTEN De tabel op de volgende bladzijde laat de kostenverdeling per uitgavencategorie en per doelbesteding zien. Principes van toedeling In hoofdstuk 7 ‘De Lasten’ is ingegaan op de toerekeningsgrondslagen van de kosten. De tabel ‘Toelichting lastenverdeling’ toont het overzicht van de directe kosten en van de toegerekende kosten op basis van de gewerkte uren, verdeeld over de uitgavencategorieën Subsidies, bijdragen en eigen Activiteiten Aan de categorieën Subsidies, bijdragen en Eigen activiteiten heeft ActionAid in totaal € 2,398,991 uitgegeven. Dit is als volgt verdeeld over de verschillende programma’s: € BUZA Fair Green en Global MFS2 Programma 1.216.603 EU WWAH project 13.720 EU NSA 502.502 BUZA HR Fund 260.366 ActionAid NL Fonds 405.800 Totaal 2.398.991 Baten uit acties van derden De baten uit acties van derden blijven achter bij de begroting. In 2014 werden nog geen inkomsten uit High Value Fondsenwerving ontvangen; ook andere begrote projecten konden niet gerealiseerd worden. Organisatiekosten De personeelskosten zijn hoger dan in 2013; deels voorzien en begroot door de uitbreiding van activiteiten. Daarnaast is de afdeling fondsenwerving uitgebreid; deze extra kosten worden grotendeels gedekt door een extra bijdrage van ActionAid International. Begin 2014 is een ander kantoorpand betrokken dat aanzienlijk goedkoper is. De kosten van huisvesting dalen hierdoor ten opzichte van 2013.


Overige informatie Uitgaven van het bestuur (in de post ‘kantoor- en algemene kosten’) betreffen de kosten van bijeenkomsten en representatie. Alle bestuurders zijn onbezoldigde vrijwilligers. Het bestuur stelt het salaris van de directeur vast. Dit bedroeg in 2014: € 86,692 (2013: € 85,578). We voldoen hiermee aan de publicatieplicht van de Wet Normering Topinkomens (WNT). Voorts volgt ActionAid het Advies Regeling Beloning Directeuren van Goede Doelen (VFI, 2011). De adviesregeling geeft aan de hand van zwaartecriteria een maximumnorm voor het jaarinkomen. De weging vond plaats door de Financiën en Audit commissie van ActionAid en leidde tot een zogenaamde BDS score van 370 met een maximum jaarinkomen van € 88.094 in 2013. De daadwerke lijke beloning van de directeur bleef daarmee onder de norm. Er werden in 2014 leningen noch voorschotten verstrekt aan bestuur en directeur.

Naam R. van den Hurk Functie Directeur Dienstverband Aard (looptijd) onbepaald uren 36 part-time percentage 100 periode 1/1-31/12 Bezoldiging (EUR) Jaarinkomen bruto loon/salaris 77.604 vakantiegeld 6.155 eindejaarsuitkering 2.933 Totaal 86.692 SV lasten (wg deel) Pensioenlasten (wg deel) Totaal bezoldiging 2014 Totaal bezoldiging 2013

10.114 8.389 105.195 103.374

Totaal

393.124 13,3

9,9

4.173

19.951

10.815

7.451

179.786

170.003

945

Communicatie & Voorlichting

Kerndoelstellingen

291.960

5.347

25.564

Kantoor- en algemene kosten

Afschrijving

13.857

9.547

230.366

-

7.279

Campagne, lobby & onderzoek

Huisvestingskosten

Overige personeelskosten

Salarissen pensioenen en sociale lasten

Eigen activiteiten

Directe projectkosten

Toelichting lastenverdeling (in euro’s)

62,6

1.847.110

7.461

35.671

19.336

13.321

321.445

-

1.449.876

Programmasteun Zuidelijke partners

8,8

261.044

1.883

9.002

4.880

3.362

81.121

160.796

-

Donateurs

0,1

3.351

63

301

163

112

2.712

-

-

2,4

69.952

999

4.778

2.590

1.784

43.059

16.741

-

Acties Institutionele Derden fondsenwerving

Kosten van fondsenwerving

2,9

84.943

1.595

7.628

4.135

2.849

68.737

-

-

Beheer & Administratie

Overhead

2.951.485

21.522

102.895

55.776

38.426

927.226

347.540

1.458.100

TOTAAL



BEGROTING 2015 Begroting Werkelijk Begroting (in euro’s) 2015 2014 2014 BATEN - baten uit eigen fondswerving: - baten uit acties van derden - subsidies van overheden - baten uit beleggingen - overige baten

1.454.000 - 1.887.000 11.000 -

1.082.091 231.050 1.993.192 3.073 -

966.770 1.688.984 15.000 4.000

Totaal baten

3.352.000

3.078.356

2.905.804

480.000 425.000 1.854.000

291.960 393.123 1.847.111

690.065 469.650 1.213.212

Werving baten - Kosten eigen fondsenwerving - Kosten acties derden - Kosten verkrijging subsidies overheden

2.759.000

2.532.194

2.372.927

250.000 10.000 80.000 -

261.044 3.351 69.952 -

198.804 17.765 98.109 -

Beheer en administratie - Kosten beheer en administratie

340.000

334.348

314.677

100.000

84.943

119.175

Totaal lasten

3.199.000

2.951.485

2.806.779

Resultaat

153.000

126.871

99.025

Toevoeging/Onttrekking aan: - continuïteitsreserve

153.000

126.871

99.025

153.000

126.871

99.025

LASTEN Besteed aan doelstellingen - Campagne, advocacy & onderzoek - Communicatie & voorlichting - Programmasteun Zuidelijke partners


Kengetallen Werkelijk Begroting Werkelijk (in euro’s) 2014 2014 2013 Bestedingen aan de doelstellingen 2.532.194 2.372.927 2.130.935 Totaal Baten 3.078.356 2.905.804 2.500.338 Bestedingen als percentage van totaal van de baten 82,26% 81,66% 85,23% Bestedingen aan de doelstellingen 2.532.194 2.372.927 2.130.935 Totaal van de lasten 2.951.485 2.806.779 2.572.647 Bestedingen als percentage van Totaal van de lasten 85,79% 84,54% 82,83% Kosten werving eigen fondsenwerving 261.044 198.804 200.476 Baten uit eigen fondswerving: 1.082.091 966.770 806.604 kosten in percentage van baten eigen fondsenwerving 24,12% 20,56% 24,85% Kosten beheer en administratie 84.943 119.175 145.252 Totaal lasten 2.951.485 2.806.779 2.572.645 kosten in percentage van het totaal aan lasten 2,88% 4,25% 5,65% ActionAid heeft zichzelf een norm gesteld van max. 10% voor de kosten van beheer & administratie. Dit doel is ruimschoots gerealiseerd, evenals in 2013.


Aber, Oeganda. Foto: ActionAid

www.actionaid.nl twitter.com/ActionAid_NL www.facebook.com/ActionAidNederland

Postbus 10707 1001 ES Amsterdam Tel: 020 520 62 10 IBAN: NL13INGB0000026655 www.actionaid.nl

www.youtube.com/ActionAidNL www.instagram.com/actionaid_nl

Jaarverslag 2014 Toolkit voor core-ambassadors

Recommend Documents