Jaarverslag 2011 Uitgave Alzheimer Nederland, 2012 Teksten Dieuwke de Boer, Alzheimer Nederland Vormgeving Studio Dumbar Fotografie Pieter Claessen

Jaarverslag 2011

Uitgave Alzheimer Nederland, 2012 Teksten Dieuwke de Boer, Alzheimer Nederland Vormgeving Studio Dumbar Fotografie Pieter Claessen

Voorwoord Voor Alzheimer Nederland was 2011 een succesvol jaar. We zijn ruim boven de grens van 10 miljoen euro aan inkomsten uitgekomen. Met dank aan ruim 22.000 collectanten realiseerden we ook dit jaar weer een lichte groei van de collecteopbrengst. Onze 52 afdelingen hebben hard gewerkt om nog meer subsidies bij gemeenten te werven voor lokale activiteiten. Ook is het aantal mensen dat ons opnam in het testament opnieuw gestegen. Een bijzondere manier van geven, die ons in staat stelt meer te investeren in onder andere wetenschappelijk onderzoek naar een oplossing voor dementie. In 2011 openden we het 200e Alzheimer Café, een mijlpaal waar we erg trots op zijn. Het is nog steeds hard nodig dat mensen met dementie en hun naasten een laagdrempelige en veilige plek hebben waar ze elkaar kunnen ontmoeten. Ook lanceerden we in 2011 een online actieplatform. Hierdoor wordt het voor iedereen mogelijk om zelf in actie te komen voor Alzheimer Nederland. We hebben in de afgelopen jaren veel bereikt en veel mensen geholpen. Maar de urgentie voor een structurele oplossing voor de ziekte neemt sterk toe. Dementie is een zeer ingrijpende ziekte. Het raakt niet alleen de patiënt, maar ook zijn of haar omgeving. Als we nu niets doen, is in 2040 het aantal mensen met dementie verdubbeld naar een half miljoen. Daarom hebben we in 2011 onze blik ook op de toekomst gericht. Samen met onze medewerkers, vrijwilligers en diverse samenwerkingspartners stelden we een nieuwe beleidsvisie vast voor de komende 4 jaar. Inspraak op ons beleid, door iedereen die betrokken is bij ons werk, is essentieel om samen ook daadwerkelijk de goede dingen te doen. We hebben ons oor te luister gelegd om tot een breed gedragen plan voor de komende jaren te komen. Het is onze missie om dementie te voorkomen of genezen. En zolang dementie nog een ongeneeslijke ziekte is, bieden we hulp en ondersteuning die de levenskwaliteit van mensen met dementie en hun omgeving verbetert. Dementie is een probleem van de hele samenleving, en iedereen kan iets doen in de strijd tegen dementie. Wij gaan voorop in die strijd, maar we kunnen een toekomst zonder dementie niet alleen realiseren. Hoe meer mensen met ons meedoen, hoe eerder we de versnelling kunnen realiseren. Met dit jaarverslag leggen wij verantwoording af over ons werk. En willen wij alle vrijwilligers, donateurs en sponsoren bedanken voor hun fantastische inzet voor Alzheimer Nederland. We hopen ook de komende jaren op uw steun te mogen rekenen! Gea Broekema Directeur/bestuurder

2

3

Over Alzheimer Nederland Dementie is een hersenaandoening die leidt tot totale afhankelijkheid en uiteindelijk tot de dood. Maar liefst 1 op de 5 mensen krijgt een vorm van dementie, waarvan de ziekte van Alzheimer de meest voorkomende vorm is. Bij iemand met dementie is de verwerking van informatie in de hersenen verstoord. Daardoor treden veranderingen op in geheugen, persoonlijkheid, stemming en gedrag. De impact van dementie op de samenleving is enorm. Dementie is momenteel doodsoorzaak nummer 4, en is hard op weg volksziekte nummer 1 te worden. Bijna driekwart van de mensen met dementie woont thuis en wordt verzorgd door hun naaste familie en omgeving. Ruim 80 procent van deze mantelzorgers is overbelast of loopt een risico op overbelasting. Binnen 15 jaar is dementie de ziekte met de hoogste zorgkosten, zo’n 6 miljard euro per jaar. Daarnaast krijgen we te maken met grote tekorten in zorgpersoneel en beschikbare mantelzorg. Het is onze droom dementie te voorkomen of genezen. Wetenschappers zijn er van overtuigd dat er binnen twintig jaar een doorbraak kan komen, mits er voldoende geld is voor wetenschappelijk onderzoek naar dementie. Tot het zover is, werken we aan een betere toekomst voor mensen met dementie en hun omgeving. Dit doen we al bijna 30 jaar door het bieden van hulp, informatie en het behartigen van de belangen van patiënten bij politiek, beleidsmakers en zorgverleners. Met 52 regionale afdelingen en 200 Alzheimer Cafés heeft Alzheimer Nederland een landelijk dekkend netwerk om dit ook lokaal voor elkaar te krijgen. Beleidsvisie en doelstellingen Met het jaar 2011 is de beleidsperiode 2008-2011, onder de noemer ‘Strijd tegen dementie’, afgesloten. De belangrijkste inzet van deze beleidsperiode was een beter leven voor mensen met dementie en hun naaste omgeving. Dit deden we op basis van de volgende doelstellingen, verdeeld over 6 taakgebieden: Bepalend in beeldvorming. Bijdragen aan een positieve beeldvorming –  over dementie en emancipatie van mensen met dementie Leidend in voorlichting. Verspreiden en aanbieden van informatie over –  dementie en de gevolgen voor mensen met dementie en hun naasten Nabij in hulp. Ondersteunen van mensen met dementie en hun –  naaste omgeving door het (laten) aanbieden van een laagdrempelig en gevarieerd hulp- en dienstverleningsaanbod

4

–  Duidelijk in belangenbehartiging. Collectieve belangenbehartiging ten behoeve van mensen met dementie en hun naaste omgeving –  Regisserend in wetenschappelijk onderzoek. Stimuleren van wetenschappelijk onderzoek naar dementie en het vertalen van onderzoeksresultaten naar de praktijk –  Ondernemend in fondsenwerving. Om de eerste vijf doelstellingen te kunnen realiseren is een sterke groei van onze inkomsten nodig.

5

inhoud [8] activiteiten & resultaten – Bepalend in beeldvorming – Leidend in voorlichting – Nabij in hulp – Duidelijk in belangenbehartiging Regisserend in wetenschappelijk onderzoek – Ondernemend in fondsenwerving – [38] onze mensen – Organisatie Vrijwilligers – – Medewerkers – Bestuur en Raad van Toezicht – Samenwerkingsverbanden [56] onze financiën – Resultaatontwikkeling Beleid ten aanzien van reserves – – Beleid van beheer van vermogen – Vorming van bestemmingsreserve [62] onze toekomst [67] geconsolideerde jaarrekening 2010 – Accountantsverklaring

6

jaarverslag 2011

7 9

Bepalend in beeldvorming Dementie is een ongeneeslijke hersenaandoening met dramatische gevolgen voor de mensen die door de ziekte worden getroffen. De kans dat u zelf dementie krijgt, is 1 op 5. Dit betekent dat bijna iedereen in zijn leven met dementie te maken krijgt. Als patiënt, of in de nabije omgeving. Toch lijken maar weinig mensen zich hiervan bewust. Met de activiteiten onder de noemer ‘Bepalend in beeldvorming’ willen we mensen bewust maken van de impact van dementie, op zowel persoonlijk als maatschappelijk vlak. Daarnaast willen we de beeldvorming over dementie bijstellen.

in 2011 –

Voortzetting integrale bewustwordingscampagne

– Naamsbekendheid Alzheimer Nederland stabiliseren/vergroten bij breder publiek –

Heldere positionering Alzheimer Nederland

–

Ontwikkeling nieuwe huisstijl

– Ontwikkeling nieuwe website met sterk verbeterde toegankelijkheid, interactiviteit en stijging bezoekersaantallen

Campagnes Bewustwordingscampagne De doelstelling van deze campagne was de urgentie van de ziekte bij het grote publiek op de kaart zetten. Alzheimer Nederland is nadrukkelijk geprofileerd als de organisatie die bijdraagt aan de oplossing. Van eind maart tot half april is campagne gevoerd via radio, print en online.

10

activiteiten & resultaten

Campagne ‘Zorgen over Alzheimer’ Vanaf april herhaalden we de campagne, gericht op mensen die zich zorgen maken over zichzelf of een naaste. Mensen konden de gratis brochure ‘Zorgen over Alzheimer’ aanvragen met daarin twee testen om te bepalen of er sprake is van normale vergeetachtigheid of dat er wellicht meer aan de hand is. Nieuw in 2011 was de mogelijkheid om online de (geheugen)test te doen. Er is geadverteerd via plakkaarten in diverse bladen en via banners en online spot op relevante websites. Er zijn in totaal 10.000 brochures aangevraagd en 21.866 mensen vulden de geheugentest in. 267 mensen werden ook nog eens donateur. Actie voor Alzheimer Op Wereld Alzheimer Dag ging de eerste Alzheimer Actieweek van start. Het doel was om zoveel mogelijk mensen in actie te laten komen voor Alzheimer Nederland en daarmee geld in te zamelen. Om dat zo makkelijk mogelijk te maken, ontwikkelden we een actiewebsite: www.actievooralzheimer.nl. Dit is een online platform om bestaande donateurs te mobiliseren, nieuwe doelgroepen aan te boren en extra inkomsten te genereren. Een aantal Nederlandse artiesten, waaronder Corry Konings en Sandy Kandau, nam het levenslied ‘Sterren voor Alzheimer’ op. Het lied kan voor 99 cent worden gedownload in de iTunes-store.

Pers en publiciteit Door het genereren van media-aandacht en free publicity komen we met een bescheiden budget toch regelmatig in de media. Ook werken we regelmatig mee aan mediaverzoeken. Zo maken we dementie bespreekbaar en werken we aan meer zichtbaarheid en naamsbekendheid. Belangrijke mediamomenten – In maart zijn in het kader van ‘De Gekste Dag’ door het hele land gekke en grappige acties voor het goede doel georganiseerd door bekend en onbekend Nederland. De acties waren de opmaat voor een 3 uur durende live tv-show op 28 maart 2011. De totale opbrengst van € 250.000 is verdeeld onder vier goede doelen, waaronder Alzheimer Nederland. – Van 4 tot en met 8 april waren tijdens de uitzendingen van Lingo spotjes te zien die aandacht vroegen voor ons werk en de impact van dementie in het bijzonder. Kijkers konden via een 0800-nummer de brochure ‘Zorgen over Alzheimer’ aanvragen. Op 8 april speelden 2 teams van Alzheimer Nederland mee. – Op 13 april was de uitzending van Tijd voor Max gewijd aan Alzheimer Nederland. Met in de uitzending Maria van der Hoeven (voorzitter Raad van Toezicht), Gea Broekema (algemeen directeur/bestuurder), prof. dr. John van Swieten (neuroloog Erasmus MC Rotterdam) en testimonials van mensen met dementie en hun naasten. De uitzending leverde ruim 1.500 nieuwe donateurs op.

11

– In mei was de Alzheimer Experience één van de onderwerpen in het Acht Uur Journaal van de NOS. Inmiddels is deze interactieve internetfilm ruim 175.000 keer bekeken. – In augustus stond in de Volkskrant een 2 pagina’s tellend interview met Maria van der Hoeven, voorzittter van de Raad van Toezicht. Het interview maakte deel uit van de reeks ‘Het Keerpunt’, over gebeurtenissen die het leven van iemand op zijn kop zetten. – Op Wereld Alzheimer Dag brachten we een rapport uit op basis van het rapport van Alzheimer Disease International (ADI). We spitsten het toe op cijfers over dementie in Nederlandse gemeenten. Dit leverde veel publiciteit op in zowel landelijke als regionale media. – SOCUTERA stelt zendtijd beschikbaar aan goede doelen met een CBF-keurmerk. In de eerste week van november, tijdens de collecteweek, zijn spotjes van Alzheimer Nederland uitgezonden. Positionering In het drukke goede doelenveld is het belangrijker dan ooit om Alzheimer Nederland duidelijk te positioneren ten opzichte van andere organisaties. We willen (h)erkend worden als landelijke aanvoerder van de strijd tegen dementie. Een zichtbare autoriteit, die oplossingen voor straks en voor nu sneller dichterbij brengt. Die in haar dienstverlening door het publiek ervaren wordt als toegankelijk, deskundig, resultaatgericht en betrokken. Dit is een belangrijk uitgangspunt in onze nieuwe beleidsvisie. Huisstijl Om gezien te worden als aanvoerder van de strijd tegen dementie moeten we dat ook uitstralen. Met de nieuwe huisstijl, die in 2011 is ontwikkeld en in 2012 in twee fasen wordt ingevoerd, krijgen we een opvallend en herkenbaar gezicht. Een gezicht dat past bij een krachtige, toonaangevende organisatie. Alzheimer Magazine Het Alzheimer Magazine verschijnt 4 keer per jaar en valt op de mat bij donateurs die ons steunen met een gift van minimaal € 25 per jaar. Het blad wordt ook verspreid onder vrijwilligers, Alzheimer Cafés en ruim 250 instellingen. Het magazine had in 2011 een gemiddelde oplage van 55.000 stuks. Met de invoering van de nieuwe huisstijl en positionering wordt in 2012 een nieuwe bladformule ontwikkeld, die beter aansluit bij de behoeften van de huidige en nieuwe lezers.

12

Digitale communicatiemiddelen Website In februari lanceerden we onze nieuwe website. De site maakt relevante informatie over dementie beter toegankelijk. Daarnaast zorgen een vernieuwde chat en forum voor meer interactie. In 2011 bezochten 360.000 unieke bezoekers onze site, een stijging van 32 procent ten opzichte van 2010. Per dag waren dit 1.392 bezoeken, een stijging van bijna 30 procent. Onze voorjaarscampagne zorgde in maart en april voor een bezoekerspiek die bijna een maand aanhield. Op 30 en 31 mei zagen we een piek dankzij de introductie van de Alzheimer Experience en het bezoek van Maria van der Hoeven aan het televisieprogramma ‘Knevel & Van den Brink’. Digitale nieuwsbrief Het aantal abonnementen op onze digitale nieuwsbrief steeg met bijna 10 procent naar 18.134. De nieuwsbrief, met daarin het laatste nieuws over dementie en het werk van Alzheimer Nederland, verschijnt maandelijks.

Sociale media Twitter In 2011 zijn we actiever geworden op Twitter. Sinds het begin van het jaar verdrievoudigde het aantal volgers naar 1.000 in november. Eind 2011 stond de teller op 1.113 volgers. Volg ons op twitter.com/alzheimernl Facebook Sinds augustus 2011 zijn we actief op Facebook. We sloten het jaar af met 296 vrienden. www.facebook.com/AlzheimerNederland. LinkedIn Het Netwerk Alzheimer Nederland op LinkedIn is opgericht in november 2008. Eind december waren 799 mensen lid van het netwerk. De leden, voornamelijk zorgprofessionals, delen nieuws en kennis uit het vakgebied met elkaar, geven tips, leggen vragen voor of discussiëren over een bepaald thema. Alzheimer Nederland verspreidt ook nieuws en oproepen (bijv. vrijwilligersvacatures) via dit netwerk.

13

Leidend in voorlichting Iedereen die met dementie te maken krijgt, moet toegang hebben tot actuele en betrouwbare informatie over de ziekte en de gevolgen daarvan. Dat is één van de belangrijkste uitgangspunten van onze voorlichtingsactiviteiten.

in 2011 – Presentatie op diverse landelijke, provinciale en lokale publieksbeurzen en congressen, waarmee we 400.000 mensen bereikten. En werving 40 vrijwilligers en 150 collectanten – Implementatie Weten over vergeten naar provincies Noord-Holland, Utrecht en Gelderland –

Ontwikkeling van 3 nieuwe Alzheimer Theehuizen

–

Ontwikkeling en lancering van de Alzheimer Experience

Voorlichtingsmateriaal Het voorlichtingsmateriaal van Alzheimer Nederland bestaat uit brochures, gratis folders en informatieven (korte feitenoverzichten). Ook onze website bevat veel informatie over (omgaan met) dementie. Brochures, boeken en dvd’s zijn tegen een kleine vergoeding verkrijgbaar. Een groot deel van het voorlichtingsmateriaal is online te bestellen via onze webshop. In 2011 steeg het aantal bestellingen via de webshop met 7 procent. De meest bestelde artikelen zijn de folder De meest gestelde vragen over dementie (7856 keer), de folder Dementie…Wat nu? (5714 keer) en de folder over het Alzheimer Café (5429 keer). De meest populaire informatief, Tien signalen van dementie, werd in 2011 ruim 20.000 keer gedownload via onze website. Daarna volgen de informatieven Ziekte van Alzheimer en Vasculaire dementie (elk ruim 8.000 keer gedownload). In 2011 voltooide Het Kader in opdracht van Alzheimer Nederland een documentaire over de laatste jaren van Mevrouw Bogers. Dit project is mede mogelijk gemaakt door subsidie van het Fonds Nuts Ohra en steun van brancheorganisatie ConForte. De film wordt ingezet als voorlichtingsmateriaal, onder andere in Alzheimer Cafés.

14

activiteiten & resultaten

Voorlichting aan jonge mensen met dementie Ruim 12.000 mensen jonger dan 65 jaar hebben dementie. Zij vallen vaak buiten de reguliere voorlichting en het reguliere hulpaanbod. Alzheimer Nederland heeft informatie over hulp bij dementie op jonge leeftijd gebundeld op de website. Ook hebben we de Kerngroep dementie opgericht. Dit is een gespreksgroep van mensen met dementie. Ze bespreken tijdens bijeenkomsten met elkaar hoe ze het leven met dementie ervaren, aan de hand van zelf aangedragen thema’s. De groep komt 6 keer per jaar bij elkaar onder begeleiding van een ervaren gespreksleider. De leden van de Kerngroep werken ook regelmatig mee aan interviews voor verschillende media. Daarnaast zijn we vertegenwoordigd in een aantal kennisgroepen, waaronder de Expertgroep FTD en de Stuurgroep Jong Dementerenden. Voorlichting aan migranten Alzheimer Nederland heeft een speciale voorlichtingsmethode voor migranten ontwikkeld, omdat we deze groep met de reguliere publieksvoorlichting moeilijk bereiken. Met de toolkit Weten over vergeten, een draaiboek over het organiseren en geven van voorlichtingsbijeenkomsten, trainen we migrantenorganisaties om via hun eigen kanalen voorlichting te geven. We zijn bezig met een landelijke uitrol van het project Weten over Vergeten. In 2010 startten we in de provincies Noord-Brabant en Noord-Holland. In 2011 is dit uitgebreid naar Gelderland en Utrecht. In 2011 kwamen er 3 nieuwe Alzheimer Theehuizen bij: in Oss, Gouda en Zaandam. Het Theehuis is een laagdrempelige ontmoetingsplek voor Turken en Marokkanen, waar ze met elkaar kunnen praten over (omgaan met) dementie. Hiermee willen we een verbinding leggen naar het gebruik van zorg en dienstverlening door deze groep. Informatiestands In 2011 waren we aanwezig op diverse landelijke, provinciale en lokale publieksbeurzen en congressen. Met onze aanwezigheid op onder andere de Tong Tong Fair, de EO Jongerendag, het IPA-congres (International Psychogeriatric Association) en de 50+ beurs bereikten we 400.000 mensen, direct en indirect. Wereld Alzheimer Dag Op 21 september, Wereld Alzheimer Dag (WAD), vragen alzheimerorganisaties wereldwijd aandacht voor dementie. Steeds meer organisaties en afdelingen grijpen deze dag aan om geld in te zamelen voor de strijd tegen dementie. In 2011 richtten we ons meer dan voorgaande jaren tot het Nederlandse publiek, om onder hen het begrip en de impact van dementie te vergroten. Door meer ‘zichtbare’ activiteiten te organiseren, vergroten we ook onze naamsbekendheid. Vrijwel al onze regionale afdelingen organiseerden in de week rondom WAD bijzondere bijeenkomsten voor mensen met dementie en hun naasten. De activiteiten varieerden van symposia, toneelvoorstellingen en lezingen tot boottochten en zogenaamde Memory Walks. Jaarlijks doen ruim 10.000 mensen mee aan de activiteiten.

15

Alzheimer Experience In mei 2011 is de Alzheimer Experience gelanceerd. Dit is een interactieve internetfilm, die de kijker laat ervaren hoe het is om de ziekte van Alzheimer te hebben. Paula van der Oest regisseerde de film, Submarine is de producer. Het doel is om de kloof van kennis en begrip tussen de ‘gezonde’ buitenwereld en de belevingswereld van Alzheimerpatiënten te helpen overbruggen. De Alzheimer Experience is tot stand gekomen dankzij een subsidie van € 600.000 van de Vriendenloterij. Alzheimer Nederland diende de aanvraag samen met de Stichting DOEN in. Inmiddels heeft de Alzheimer Experience 175.109 bezoeken gehad. Bekijk de film op www.alzheimer-nederland.nl/experience

16

Nabij in hulp Met onze 52 regionale afdelingen staan we dicht bij onze doelgroep. We weten als geen ander waar mensen met dementie en hun naasten behoefte aan hebben. In de loop der jaren hebben we een laagdrempelig en praktisch ondersteuningsaanbod opgebouwd, gericht op het geven van informatie, ondersteuning, praktische tips en lotgenotencontact. Naast het bestaande aanbod, zoals de Alzheimer Cafés, stimuleren we andere hulpvormen waarmee we ook mensen bereiken voor wie een Alzheimer Café niet de juiste weg is. Hierbij staan de behoeften van mensen met dementie voorop.

in 2011 – Goede waardering van het informatiemateriaal met hoge tevredenheid over afhandeling vragen door Publieksservice: rapportcijfer 8+ – Borging kwaliteit Alzheimer Cafés door regionale trainingen gespreksleiders en betrokken vrijwilligers – Inventarisatie van bekendheid Alzheimertelefoon onder mensen die ons benaderen voor informatie en advies –

Deelname 130 echtparen aan 13 begeleide vakantieweken Toch Uit

Informatieverstrekking We streven er naar om service van hoge kwaliteit te leveren op het gebied van informatieverstrekking aan mensen met dementie en hun omgeving. In 2011 zijn de informatieprocessen binnen Alzheimer Nederland geoptimaliseerd. Dit betrof het verwerken van vraag en antwoord, het maken van routines, het opstellen van FAQ’s, het trainen van onze medewerkers Publieksservice en het rubriceren van soorten vragen en het relatienetwerk van inhoudelijke stakeholders. De lancering van de nieuwe website heeft er toe bijgedragen dat onze informatie beter toegankelijk is geworden. Uit een enquete kwam naar voren dat de afhandeling van vragen door de Publieksservice een 8+ scoort.

17

activiteiten & resultaten

Alzheimer Cafés Het Alzheimer Café is een maandelijkse informele bijeenkomst voor mensen met dementie, hun naasten en andere belangstellenden. Tijdens elk Café staat een bepaald onderwerp centraal. Dit wordt besproken aan de hand van een interview met deskundigen, een lezing of de vertoning van een film. Daarna kunnen de bezoekers met elkaar in gesprek gaan. Het bezoekersaantal van een Alzheimer Café varieert van 20 tot 120 mensen; gemiddeld ligt het bezoekersaantal op 35 mensen. 200e Alzheimer Café In 2011 is het 200e Alzheimer Café geopend in Leiden, de plaats waar ook het eerste Café ruim 14 jaar geleden gestart is. We zijn trots op deze mijlpaal. Het is nog steeds hard nodig dat mensen met dementie en hun naasten een laagdrempelige en veilige plek hebben waar ze elkaar kunnen ontmoeten. Het Alzheimer Café is een succesvolle formule gebleken: ook vanuit het buitenland is belangstelling voor het concept. Training vrijwilligers en gespreksleiders In juni en juli zijn er in de 5 werkregio’s intervisiebijeenkomsten gehouden voor ruim 60 gespreksleiders. Ook organiseerden we workshops voor een aantal Cafés, die op zoek zijn naar nieuwe impulsen. Daarnaast volgden ongeveer 55 mensen een PR-training, speciaal voor vrijwilligers die zich bezighouden met publiciteit voor Alzheimer Cafés. Tijdens de training kregen ze praktische tips voor succesvolle PR en konden ze hun kennis en ervaringen met elkaar delen.

Alzheimertelefoon De Alzheimertelefoon is al meer dan 20 jaar dag en nacht bereikbaar voor mensen die vragen hebben over (omgaan met) dementie of gewoon hun verhaal kwijt willen. Een team van vrijwilligers – grotendeels ervaringsdeskundigen of professionals die werkzaam zijn in de dementiezorg – staat 24x7 klaar voor het beantwoorden van vragen of het bieden van een luisterend oor. In 2011 is de Alzheimertelefoon 2549 keer gebeld. Dat is een stijging van ruim 4 procent ten opzichte van 2010. Van deze gesprekken waren 274 in het weekend of op een feestdag, 277 mensen belden op werkdagen tussen 18.00 en 8.30 uur. De onderwerpen waarover de meeste vragen zijn gesteld: –

omgaan met veranderd gedrag (49,5 procent)

–

hulp bij dementie (28 procent)

–

ziektebeelden en verschijnselen van dementie (17 procent)

–

wat te doen nu dementie is vastgesteld (14 procent)

–

is dit vergeetachtigheid of dementie? (14 procent)

18

Bekendheid Alzheimertelefoon In mei t/m juni en oktober t/m november is bijgehouden of mensen die telefonisch contact met ons opnamen, bekend waren met de Alzheimertelefoon. Uit het onderzoek blijkt dat 40 procent van de mensen bekend was met de Alzheimertelefoon. De meeste bellers waren aangenaam verrast door de 24-uurs beschikbaarheid.

Toch Uit Dankzij het vakantieproject Toch Uit kunnen mensen met dementie samen met hun mantelzorger een week lang geheel verzorgd op vakantie. Door de aanwezigheid van getrainde vrijwilligers en professionele coördinatoren kunnen mantelzorgers even ontspannen. In 2011 organiseerden we 13 vakantieweken, waarvan 9 in samenwerking met het Vakantiebureau.nl en 2 in samenwerking met Argos Zorggroep. Met ingang van 2012 hebben we Toch Uit overgedragen aan het Vakantiebureau.nl en Argos Zorggroep. Hierdoor wordt het mogelijk om het vakantieaanbod uit te breiden en daarmee aan de groeiende vraag te voldoen. In een overeenkomst hebben we afspraken vastgelegd om de gewenste kwaliteit, veiligheid en deskundigheid te kunnen waarborgen.

Regionale afdelingen Regionale afdelingen spelen een cruciale rol in ons werk. Naast een actieve bijdrage aan de Alzheimer Cafés, bieden onze vrijwilligers verschillende vormen van hulp aan, zoals: – Laagdrempelige gespreksgroepen voor partners en kinderen van (jonge) mensen met dementie –

Beweegactiviteiten voor mensen met dementie

– Bezoekdiensten – Themabijeenkomsten –

Stands op regionale beurzen en markten

–

Activiteiten voor (jonge) mensen met dementie

–

Lezingen of andere voorlichtingsbijeenkomsten

–

Activiteiten rond Wereld Alzheimer Dag

19

Eind 2011 telde Alzheimer Nederland 52 afdelingen, waarmee we een landelijk bereik hebben. De regionale afdelingen worden bij het uitvoeren van hun activiteiten financieel en via inzet van regiocoördinatoren ondersteund door het landelijk bureau in Bunnik. Een overzicht van alle activiteiten is te zien op de eigen websites van de afdelingen, die bereikbaar zijn via www.alzheimer-nederland.nl/afdelingen In 2011 brachten we via een vragenlijst in beeld hoe afdelingen kennis willen delen en hoe ze de ondersteuning vanuit het landelijk bureau ervaren. De resultaten laten zien dat afdelingen positief zijn over de ondersteuning vanuit Bunnik. Verbeterpunten zijn de timing van activiteiten (bijvoorbeeld rondom Wereld Alzheimer Dag) en de bereikbaarheid van medewerkers. De meeste afdelingen gaven aan kennis te willen delen met behulp van bestaande middelen, en niet via bijvoorbeeld een forum of sociale media. Regionale zichtbaarheid In 2011 is nadruk gelegd op het stimuleren van extra activiteiten om de zichtbaarheid en impact van de ziekte via regionale afdelingen te verbeteren. De afdelingen konden een projectvoorstel indienen voor extra activiteiten om de zichtbaarheid van de ziekte en de impact via de afdelingen te vergroten. Meer dan de helft van de afdelingen gaf gehoor aan de oproep. De voorstellen varieerden van films over dementie voor regionale televisiezenders tot toneelvoorstellingen.

20

Duidelijk in belangenbehartiging Ruim 250.000 mensen in Nederland lijden aan dementie. Voorspellingen laten zien dat het aantal patiënten in 2040 zal zijn verdubbeld naar een half miljoen. Dit is een zorgwekkende ontwikkeling, omdat de gezondheidszorg nu al onder druk staat. Naast de capaciteit is de kwaliteit van zorg een punt van aandacht. Meer, betere en andere hulp is nodig om te voldoen aan de vraag naar zorg voor een groeiend aantal mensen met dementie. Alzheimer Nederland behartigt de belangen van mensen met dementie en hun naaste omgeving.

in 2011 – Landelijk: lobby voor betere diagnostiek, betere en integrale kwaliteit van zorg en meer onderzoek naar dementie – Regionaal: urgentie problematiek van dementie in gemeenten vergroten en financiële bijdrage vanuit WMO op peil gehouden – Inhoudelijke standpunten uitwerken met afdelingen/ belangenbehartigers – Geaccepteerde rol van belangenbehartigers bij inkoop in regionale dementienetwerken –

Zorgvernieuwing stimuleren

–

Landelijke integrale zorgstandaard dementie ontwikkelen

–

Herhaling landelijke peiling wensen en behoeften van mantelzorgers

Lobby Landelijk We hebben sterk gepleit voor verbetering en verbreding van kwalitatieve zorg in Nederland. Het voortbestaan van het Persoonsgebonden budget (Pgb) naast de zorg in natura, valt daar ook onder. Met deze regeling kunnen mensen zich blijven aansluiten bij initiatieven van kleinschalig wonen, de dagbesteding op maat bij de zorgboerderijen of andere zich bewezen projecten die participatie in de samenleving, en kwaliteit van leven bevorderen. Daarnaast deden we mee aan de landelijke actie voor het behoud van het Pgb.

21

activiteiten & resultaten

In april stuurden we een brief aan de minister en staatssecretaris van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS), met een verzoek om structurele financiering van casemanagement. De minister stelt een besluit hierover echter steeds uit. In oktober plaatsten we met Geriant (een stichting die hulp biedt aan mensen met dementie) een advertentie in de Volkskrant tegen de eigen bijdrage bij dementie. Bijna 500 prominenten ondertekenden de advertentie, die leidde tot een motie in de Tweede Kamer. Met input van Alzheimer Nederland is in diverse Kamerdebatten over de zorg aandacht besteed aan dementie. Ook stellen Kamerleden bijvoorbeeld bij de begrotingsbehandeling van het ministerie van VWS relatief veel vragen over dementie. Van≈links tot rechts beschouwen politici dementie als één van de grote uitdagingen voor de gezondheidszorg in de komende decennia op landelijk maar in toenemende mate ook op gemeentelijk niveau. Regionaal Nederlandse gemeenten zijn voor een deel zelf verantwoordelijk voor de zorg voor inwoners met dementie en hun naasten. Ook in 2011 maakten we ons er sterk voor dat gemeenten hun rol oppakken. De regionale afdelingen spelen een belangrijke rol om dementie in de gemeente op de agenda te zetten. Rond Wereld Alzheimer Dag is het alarmerende ‘Wereld Alzheimer Dag rapport’ uitgebracht om de stijging in de kleinere gemeenten onder de aandacht te brengen. De regionale pers heeft hier veel over geschreven. Samen met advies- en projectbureau Dirkse Anders Zorgen (DAZ) ontwikkelden we de Quickscan Dementiebeleid binnen gemeenten. De quickscan helpt gemeenten en lokale maatschappelijke organisaties bij de verbetering van de zorg voor mensen met dementie. Dankzij steun van het Fonds NutsOhra kunnen gemeenten de scan met korting uitvoeren. In 2011 hebben 17 gemeenten meegewerkt aan de quickscan en is een werkconferentie voor gemeenten georganiseerd over dementie in de gemeente.

Programma Ketenzorg Dementie Samen met Zorgverzekeraars Nederland, ActiZ, het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) en de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) werken we aan een structureel aanbod van samenhangende dementiezorg. Momenteel zijn er 87 dementieketens, een dekking van vrijwel 100 procent. Alzheimer Nederland vertegenwoordigt de belangen van mensen met dementie en hun familie in de stuurgroep van het Landelijk Netwerk Dementieketens.

22

Zorgstandaard Dementie In 2010 startten we samen met Vilans met de ontwikkeling van de Zorgstandaard Dementie. Deze standaard beschrijft aan welke eisen goede hulp moet voldoen, zodat mensen met dementie en hun naasten weten waar ze aan toe zijn. De zorgstandaard moet de basis voor regionale dementieketens en zorginkoop worden. Maar liefst 26 beroeps- en brancheorganisaties werken mee. In oktober 2011 was het eerste concept gereed; Vilans herschrijft het concept in 2012, daarna volgt eind 2012 de implementatie. Cliëntenmonitor Ketenzorg Dementie Samen met de Nederlanse Patiënten Consumenten Federatie (NPCF) voerden we een onderzoek uit naar de effecten van ketenzorg op mensen met dementie en hun naasten. Een aantal belangrijke aanbevelingen die uit het onderzoek naar voren kwamen: casemanagement moet goed verankerd zijn in het regionale netwerk, de betrokkenheid van huisartsen in de keten vereist een extra impuls en er moeten meer ontmoetingscentra worden gerealiseerd. Alzheimer Nederland heeft samen met Vilans een Zorg-voor-Beter-Programma voor dagbehandeling georganiseerd. De belangstelling was groot. 32 dagbehandelingen meldden zich aan voor de 7 beschikbare plaatsen. Het verbeterprogramma loopt door in 2012 en de ervaringen zullen in 2012 ter beschikking komen voor alle dagbehandelingen. Inkoop ketenzorg De in 2010 gestarte voor- en najaarsoverleggen met de Zorgkantoren zijn ook in 2011 voortgezet. Onderwerpen waren o.a. de zorgstandaard, ketenzorg, casemanagement en ontmoetingscentra. Versterken belangenbehartiging Onze belangenbehartigers pleiten in regionale dementieketens voor betere hulp bij dementie. Deze 120 speciale vrijwilligers zijn nauw verbonden met de 52 afdelingen. Ook in 2011 ondersteunde Alzheimer Nederland de belangenbehartigers met diverse trainingen, een jaarlijkse studiedag en workshops. Speciale aandacht was er voor de belangenbehartiging in de gemeente, die in het kader van de WMO een groeiende rol krijgt in de hulp bij dementie. In 2011 zijn we ook begonnen met samenwerking met mensen met dementie in belangenbehartiging.

Casemanagement Alzheimer Nederland strijdt voor volwaardig casemanagement in voldoende omvang voor mensen met dementie en hun naasten. Daarnaast willen we casemanagement opgenomen zien in het verzekerdenpakket. Onder volwaardig casemanagement verstaan wij een onafhankelijke en vaste begeleider voor mensen met dementie en hun naasten, vanaf het vermoeden van dementie of een eventuele diagnose tot aan het overlijden of enkele maanden na opname. Een casemanager informeert, begeleidt, denkt mee, adviseert, ondersteunt, regelt zorg en helpt keuzes te maken. Op dit moment zijn er nog te weinig casemanagers om te voldoen aan die vraag: er zijn vier maal zo veel casemanagers nodig dan er nu zijn. Alzheimer Nederland levert een bijdrage aan opleidingen tot casemanager bij dementie, zoals de opleiding van Gerion aan de VU in Amsterdam en de Hogeschool Rotterdam, en ondersteunt de nieuwe beroepsvereniging van casemanagers bij dementie.

23

Dementiemonitor mantelzorg: ‘Kwaliteit zorg in uw regio’ Maar liefst 2400 mantelzorgers vulden in 2011 de landelijke dementiemonitor mantelzorg in over zorg en ondersteuning voor hun naaste met dementie. De enquête ging over de kwaliteit van onder andere thuiszorg, arts en dagbehandeling, over welke ondersteuning ze eventueel nog extra nodig hebben en over hun belasting. In 2012 verwerkt onderzoeksbureau NIVEL de resultaten, zodat er we per regio weten hoe mantelzorgers de zorg beoordelen. Onze vrijwillige belangenbehartigers gebruiken deze informatie om samen met de zorgaanbieders de zorg te verbeteren zodat deze beter aansluit op de behoefte van de mantelzorger en hun naaste met dementie. Zorgvernieuwing In 2011 reikten we de Zorgvernieuwingsprijs uit aan de Dementelcoach en het project Thuishulp van het Rode Kruis Eindhoven. De Dementelcoach biedt telefonische hulp aan de naasten van mensen met dementie. Het project Thuishulp biedt ondersteuning op maat aan mensen met dementie en hun mantelzorgers. De twee projecten worden voor een periode van 2 jaar gepromoot via website, nieuwsbrief en magazine. De jury bestond uit een digitaal panel, bestaande uit mantelzorgers en mensen met dementie.

24

Regisserend in wetenschappelijk onderzoek Alleen met wetenschappelijk onderzoek kunnen we dementie vertragen, voorkomen en uiteindelijk genezen. Er is meer onderzoek nodig voor het verkrijgen van inzicht in oorzaken, risicofactoren en beloop van dementie. Ook patiëntgericht onderzoek naar onder andere diagnostiek en de effecten van behandeling levert noodzakelijke kennis op. In de beleidsperiode 2008-2011 lag de nadruk op onderzoek naar tijdige diagnostiek en vroege interventies.

in 2011 –

Positie onderzoeksfinancier versterken; subsidieronde en Fellowships

–

Uitbouw samenwerking met Alzheimer Centra

–

Uitbouw onderzoeksprogramma’s naar bijna 3,5 miljoen euro in 2011

–

Ontwikkeling Nationaal Dementieplan

– Op Europees niveau verbreden van draagvlak voor meer onderzoek naar dementie

Onderzoeksfinanciering Alzheimer Nederland sloot 2011 af met de toekenning van subsidies aan 7 onderzoeksprojecten en 5 fellowships (persoonsgebonden beurzen). In totaal ging het om een bedrag van iets meer dan 1,25 miljoen euro. De subsidies komen bovenop de jaarlijkse ondersteuning aan de Alzheimer Centra. Hiermee zijn we de grootste charitatieve financier van wetenschappelijk onderzoek naar dementie.

25

activiteiten & resultaten

Subsidieronde Alzheimer Nederland stelde in 2011 subsidie beschikbaar om wetenschappelijk onderzoek naar dementie te stimuleren. Referenten uit binnen- en buitenland beoordeelden de aanvragen op o.a. kwaliteit, relevantie en haalbaarheid. Vervolgens prioriteerde het International Scientific Forum de aanvragen. Alzheimer Nederland honoreerde de volgende aanvragen: Trimbos Instituut: € 300.000. Onderzoek om ernstige onrust, –  een ingrijpend symptoom van dementie, te verminderen bij mensen met dementie Radboud Universiteit Nijmegen/Radboud Alzheimer Centrum: –  € 299.905. Onderzoek naar sociaal fitness programma op maat om eenzaamheid te verminderen en kwaliteit van leven te verbeteren Alzheimer Centrum Limburg: € 140.000. Beter leren omgaan met –  dementie. Mantelzorgers rapporteren gevoelens in E-monitor en krijgen specifiek advies op basis van rapportage NIVEL: € 98.944. Online hulpprogramma om depressiviteit, wat –  veel voorkomt bij mensen met dementie, te verminderen. Het hulpprogramma is erop gericht plezierige activiteiten te vinden en ondernemen Radboud Alzheimer Centrum: € 96.000. Ontwikkelen van Video –  Feedback training om de steeds moeilijkere communicatie tussen patiënt en mantelzorger te verbeteren Alzheimer Centrum Limburg/Radboud Alzheimer Centrum: € 85.500. –  Ontwikkelen van hulpprogramma voor mensen met dementie op jonge leeftijd. Het programma moet het gevoel van eigenwaarde herstellen na ingrijpende gevolgen van de diagnose dementie op werk en gezin RIVM: € 80.000. De rol van zorgboerderijen binnen de Wmo –  (Wet maatschappelijke ondersteuning) met betrekking tot gemeenten en maatschappelijke participatie mantelzorgers en patiënten Radboud Alzheimer Centrum: € 50.000. Veroudering gaat gepaard met –  veranderingen in de hersenstructuur en achteruitgang van bijvoorbeeld het geheugen. Deze achteruitgang treft niet elke oudere in gelijke mate. In bepaalde gevallen kunnen de hersenen deze veranderingen namelijk deels compenseren. In dit project wordt onderzocht hoe deze compensatie werkt en welke factoren bepalend zijn voor het wel of niet optreden van compensatie –

26

Radboud Alzheimer Centrum: € 50.000. Doel van het onderzoek is inzicht krijgen in de positie van huisartsen binnen het netwerk van dementiezorgaanbieders en op basis van onderzoeksresultaten suggesties te doen om de kwaliteit van de samenwerking te bevorderen

Fellowships Met het Fellowship programma stimuleren we veelbelovende onderzoekers, die aan het begin van hun carrière staan. Ze krijgen de kans om een korte (3-6 maanden) of langere periode (max. 2 jaar) onderzoek te doen aan een topinstituut in het buitenland. – Dr. Majon Muller, VU Medisch Centrum: € 75.000 Onderzoek naar de rol van hoge bloeddruk op de ziekte van Alzheimer – Dr. Olga Meulenbroek, Radboud Alzheimer Centrum: € 70.700 Onderzoek naar verhelderen relatie variabiliteit in hoge bloeddruk en ontstaan/progressie van de ziekte van Alzheimer – Drs. Rik Ossenkoppele, VUmc Alzheimercentrum: € 12.500 Onderzoek naar het verbeteren van vroege diagnostiek – Drs. Ron Handels, Alzheimer Centrum Limburg: € 10.500 Onderzoek naar de toegevoegde waarde van biomarkers in de klinische praktijk en het ontwikkelen van economisch beslismodel – Drs. Bernadette Willemse, Trimbos Instituut: € 8.000 Onderzoek naar interactie zorgverleners/mensen met dementie Cofinanciering Alzheimer’s Society Samen met de Alzheimer’s Society (Groot-Brittannië) financieren we een onderzoeksproject van het UMC St Radboud dat zich richt op het ontwikkelen van richtlijnen voor het gebruik van anti-psychotica in intramurale voorzieningen. Het gaat om een totaalbedrag van € 63.000. Onderzoek naar comorbiditeit Vanuit de Samenwerkende Gezondheidsfondsen (SGF) wordt met ZonMW samengewerkt binnen het programma ‘Diseasemanagement Chronisch Zieken’. De verschillende fondsen subsidiëren onderzoeken op voor hen relevante onderwerpen. Vanuit het ZonMW-programma wordt de subsidie vanuit de gezondheidsfondsen verdubbeld. Op het terrein van dementie wordt hiermee onder andere een onderzoek gefinancierd naar het effect van andere ziektes op het beloop van dementie. Het onderzoek richt zich op het ontwikkelen van zorg waarbij rekening gehouden wordt met comorbiditeit. Veel mensen met dementie hebben naast dementie ook te maken met hart- en vaataandoeningen. Tijdens het onderzoek worden richtlijnen voor behandeling opgesteld, speciaal voor deze groep patiënten. Het onderzoek wordt uitgevoerd door het UMC St Radboud. In totaal heeft Alzheimer Nederland €100.000 bijgedragen aan het ZonMW-programma. Cofinanciering programma Brain & Cognition van NWO Alzheimer Nederland heeft een subsidie van €100.000 beschikbaar gesteld aan NWO ten behoeve van een onderzoek naar veranderingen op fMRI bij mensen die risico lopen op het ontwikkelen van frontotemporale dementie (FTD). Het onderzoek dat een looptijd kent van vier jaar wordt uitgevoerd door het Erasmus MC. In 2011 hebben 75 deelnemers (met 50 procent kans op het ontwikkelen van frontotemporale dementie) aan het onderzoek meegedaan. Alle deelnemers hebben het neuropsychologisch onderzoek en de MRI-scans ondergaan en bloed afgestaan voor DNA-screening.

27

Alzheimer Centra We werken al jaren nauw samen met de Alzheimer Centra in Maastricht, aan de VU in Amsterdam en in Nijmegen. De centra worden door Alzheimer Nederland erkend als Alzheimer Centrum, op basis van een aantal kwaliteitscriteria. Het onderzoek in de centra heeft zich de laatste jaren mede door de samenwerking met Alzheimer Nederland sterk ontwikkeld. In 2011 zijn met de centra belangrijke stappen gezet op het gebied van gezamenlijke fondsenwerving voor wetenschappelijk onderzoek. De jaarlijkse basissubsidie aan de centra is in 2011 verhoogd naar € 85.000 per centrum. Daarnaast subsidiëren we specifieke onderzoeksprojecten. In totaal gaven we in 2011 meer dan € 600.000 subsidie aan de Alzheimer Centra. In opdracht van Alzheimer Nederland heeft Boer & Croon ter voorbereiding van de nieuwe beleidsperiode inventariserende gesprekken gevoerd met de vertegenwoordigers van de Alzheimer Centra en aanbevelingen gedaan om de samenwerking te versterken. Radboud Alzheimer Centrum In 2011 startte het Alzheimer Centrum Nijmegen een onderzoek naar de relatie tussen slaap en de ziekte van Alzheimer (AWAKE). Het onderzoek heeft een looptijd van 4 jaar. Alzheimer Nederland verleende € 149.690 subsidie aan de eerste fase van dit project. Daarnaast werden nog twee subsidies van elk € 50.000 uitgekeerd aan respectievelijk het project ‘De centrale rol van de huisarts in de zorg bij dementie’ (looptijd 12 maanden) en een onderzoek naar de relatie tussen cognitieve veroudering en neuroplasticiteit. Dit laatste onderzoek duurt 48 maanden en wordt ook gefinancierd door het NWO in het kader van een Toptalentsubsidie met een bedrag van € 200.000. Alzheimercentrum Limburg In 2011 startte het Alzheimer Centrum Limburg met het onderzoek ‘Effectiviteit van een zelfmanagement programma voor partners van mensen met beginnende dementie’, dat een looptijd van 4 jaar kent. Alzheimer Nederland verleende in totaal € 146.000 aan subsidie aan dit project. VUmc Alzheimercentrum In april 2011 startte het Alzheimercentrum VUmc met een subsidie van € 100.000 een onderzoek getiteld ’Invloed van leeftijd op de verschijningsvorm van de ziekte van Alzheimer gemeten op MRI.’ Het onderzoek heeft een looptijd van 12 maanden. Ook heeft Alzheimer Nederland € 155.000 aan subsidie verleend aan een project dat de rol van verstoorde hersennetwerken bij dementie op jonge leeftijd onderzoekt. Dit onderzoek zal 48 maanden duren. Erasmus MC Ten behoeve van de stimulering van het wetenschappelijk onderzoek is vanaf 2011 een eerste samenwerking aangegaan met het Erasmus MC, afdeling Neurologie. Het specialisme op het onderwerp klinische genetica is een belangrijke aanvulling op de kennisgebieden van de bestaande Alzheimer Centra. Ook is er op het Erasmus MC veel kennis over frontotemporale dementie. Op basis van kwaliteitscriteria en op advies van de bestaande Alzheimer Centra wordt een vierde Alzheimer Centrum geopend in de regio Zuidwest-Nederland. Het Alzheimer Centrum zuidwest Nederland zal zowel op

28

de locatie van het Erasmus MC als het Havenziekenhuis worden georganiseerd. De opening was op 21 april 2012. Eind 2010 is gestart met een onderzoeksproject naar de mogelijkheid om bij mensen met cognitieve problemen dementie te voorspellen met behulp van hersenscans die veranderingen meten en vasculaire laesies in kaart brengen. Het onderzoek kent een looptijd van 12 maanden. Alzheimer Nederland heeft €43.284 aan subsidie verleend aan dit project. Bestemmingsfondsen In 2011 zijn belangrijke stappen gezet op het gebied van gezamenlijke fondsenwervig ten behoeven van wetenschappelijk onderzoek in de Alzheimer Centra. De drie bestemmingsfondsen voor de fondsenwerving van Alzheimer Nederland ten behoeve van de Alzheimer Centra zijn: –

VUmc Alzheimer Onderzoeksfonds

–

Alzheimer Onderzoeksfonds Oost Nederland

–

Alzheimer Onderzoeksfonds Limburg

Onderzoeksprogramma Het onderzoeksprogramma van Alzheimer Nederland omvatte eind 2011 in totaal 20 onderzoeksprojecten. In totaal is hiermee een bedrag gemoeid van bijna € 3,5 miljoen. Ga naar www.alzheimer-nederland.nl/onderzoek voor meer informatie over al het door ons gefinancierde wetenschappelijke onderzoek.

Toekomstige onderzoeksagenda In 2011 gaven we het Athena-instituut subsidie om in het kader van de nieuwe beleidsvisie een onderzoeksagenda op te stellen. Voor de periode 2012-2015 is een breed gedragen beleid voor financiering van wetenschappelijk onderzoek naar dementie een vereiste. Bij het opstellen van onze onderzoeksagenda zijn verschillende stakeholders betrokken: mensen met dementie, mantelzorgers van iemand met dementie, onderzoekers en ook ‘potentiële patiënten’ (gezonde burgers). Ondanks unieke inbreng uit de verschillende groepen, resulteerde het in een gedeelde onderzoeksprioritering. De onderzoeksagenda is een lijst met belangrijke onderzoeksonderwerpen op het gebied van dementie. Het biedt ons handvatten voor het beleid voor de komende jaren en geeft daarnaast aan welke typen onderzoek, en welke onderzoeksthema’s de komende jaren prioriteit krijgen.

29

Ontwikkeling Nationaal Dementieplan Er zijn in 2011 gesprekken gevoerd over de ontwikkeling van een nationaal dementieplan (Deltaplan Dementie). Het plan bestaat uit drie pijlers: een onderzoeksprogramma, een nationaal register en een landelijk zorgportaal. Het is een uniek samenwerkingsverband tussen landelijke overheid, kennisinstituten en private partijen. In opdracht van het ministerie van VWS hebben het VUmc Alzheimercentrum, ZonMw en Alzheimer Nederland het initiatief genomen om het plan te schrijven. Eind 2011 kondigde minister Schippers het Deltaplan Dementie aan in de Tweede Kamer. In aansluiting op de ontwikkeling van een nationaal register heeft Alzheimer Nederland het NIVEL opdracht gegeven om een haalbaarheidsstudie te doen naar de mogelijkheden om bestaande professionele databases beter in te zetten om beleidsinformatie over dementiehulp te genereren. Dus niet extra registreren, maar het bestaande beter benutten en de kwalitatief verbeteren. Deze studie zal het Nivel in de eerste helft van 2012 afronden.

Europese ontwikkelingen We houden aansluiting bij Europese ontwikkelingen en bepalen de nationale betekenis hiervan. Alzheimer Nederland is aangesloten bij het Joint Program Neurodegenerative Diseases (JPND), een initiatief vanuit de EU om tot een onderzoeksagenda te komen op het gebied van neurodegeneratieve ziekten. Samen met ZonMw hebben we een inventarisatie gemaakt van Nederlands onderzoek op het gebied van neurodegeneratieve ziekten onder Alzheimer Centra en landelijke kennisinstituten. Dit wordt gebundeld en op een website gezet.

Mix & Match meeting Op 24 juni organiseerden we de tweede Mix & Match meeting voor (jonge) onderzoekers die onderzoek doen naar dementie. Met mooie presentaties gaven een aantal onderzoekers een doorkijkje hoe zij het jaar 2030 voor zich zien qua diagnostiek en behandeling van dementie. In het tweede deel van de bijeenkomst brainstormden de in totaal 55 onderzoekers met elkaar over de toekomst van onderzoek naar dementie.

30

Karel V symposium Ook in 2011 verleende Alzheimer Nederland haar medewerking aan de organisatie van het zevende jaarlijkse Nationaal Symposium Dementie, dat door de Alzheimer Centra wordt verzorgd. Het onderwerp was de ontwikkeling van medicatie voor dementie. Er waren onder andere voordrachten van professor Frohlich (Universiteit Heidelberg) over behandelmogelijkheden bij de ziekte van Alzheimer en professor Ballard (Kings College Unversiteit Londen) over medicamenteuze therapie bij probleemgedrag. Het symposium vond plaats op 1 november in Utrecht en trok circa 120 belangstellenden.

Proefschriften, stages en congressen We ondersteunen wetenschappers die onderzoek doen naar dementie ook op andere manieren. Ze kunnen bij ons een bijdrage voor de drukkosten van hun proefschrift aanvragen. Ook leveren we een bijdrage in de kosten voor wetenschappelijke stages of presentaties tijdens relevante (internationale) congressen. In 2011 ging het om een totaalbedrag van ruim € 27.000.

31

Ondernemend in fondsenwerving Alzheimer Nederland is volledig afhankelijk van giften en donaties. Voor het uitbouwen van onze activiteiten is elk jaar 6 procent groei van de inkomsten nodig. Een eenduidig fondsenwervingsbeleid, dat past binnen de eisen van het CBF-keurmerk, is hierbij noodzakelijk. Onze uitgangspunten: – De wens van de donateur staat centraal. We bieden diverse steunmogelijkheden, waaronder eenmalige giften, nalatenschap, structurele giften, het organiseren van een actie, etc. – We streven in het kader van de continuïteit naar zoveel mogelijk structurele giften. – We betrekken donateurs bij ons werk door het Alzheimer Magazine, Fragmenten, de website, de digitale nieuwsbrief, etc.

in 2011 –

Groei van het aantal structurele donateurs

–

Groei van inkomsten door hogere gemiddelde gift

–

Stijging van de collecte-inkomsten

–

Nalatenschappen: werving van nieuwe donateurs

– Aanpak acties derden geïmplementeerd en vijftal acties succesvol verlopen –

Major donors: werving nieuwe donors en behoud bestaande donateurs

– Eerste succesvolle samenwerking met de Alzheimer Centra op het gebied van fondsenwerving

Donateurs Nieuwe donateurs zijn nodig om ons donateursbestand te laten groeien. Zij zijn onder andere geworven via telemarketing, direct mailings, DRTV (Direct Response Television) en onder brochureaanvragers vanuit de campagne ‘Zorgen over Alzheimer’. Een groot deel van de nieuwe donateurs zijn structurele donateurs; zij steunen ons via een automatische incasso.

32

activiteiten & resultaten

Het aantal actieve donateurs is in 2011 gedaald met 8 procent naar 107.973. Omdat we dit een zorgwekkende ontwikkeling vinden, hebben we maatregelen genomen om in de komende jaren de uitstroom zoveel mogelijk te beperken. Daar tegenover staat wel dat het aantal structurele donateurs is gestegen met ruim 14 procent naar 44.378. De meest succesvolle instroombronnen voor structurele donateurs in 2011 waren de uitzending van Tijd voor MAX (1430), door-to-door werving (621) en via giftenmailings (752). De gemiddelde jaarwaarde van donateurs steeg in 2011 ten opzichte van het voorgaande jaar: de gemiddelde jaarwaarde van onze donateurs is € 43, een stijging van ruim 11 procent. Er zijn ook donateurs die ons steunen via een periodieke schenking: een schenking waarbij de gever voor een periode van minimaal 5 jaar een vast bedrag per jaar schenkt, bijvoorbeeld door een notariële akte. Het aantal schenkers via een notariële akte steeg met 15 procent naar 730. Bestaande donateurs benaderen wij met giftverzoeken via de post, tenzij ze hebben aangegeven geen direct mailings te willen ontvangen. Met deze mailings beogen we - naast financiële steun - de impact van ons werk op de maatschappij duidelijk te maken. In 2011 stuurden we 6 mailings naar bestaande donateurs en 2 mailings naar prospects. De totale opbrengsten van donaties en mailingacties in 2011 was € 2.923.530, een daling van 8,3 procent ten opzichte van 2010. Daar stond wel een forse stijging van de opbrengst uit giften en schenkingen tegenover: € 1.566.754, een ruime verdubbeling vergeleken met 2010.

Collecte In de tweede week van november vond de collecteweek van Alzheimer Nederland plaats. 22.725 collectanten haalden samen een bedrag van € 1.669.605 op. Dit is een stijging van 2,3 procent ten opzichte van 2010. De gemiddelde busopbrengst steeg met ruim 5 procent naar € 71,14.

Nalatenschappen Steeds meer mensen nemen een goed doel op in hun testament. En steeds vaker is dat doel Alzheimer Nederland. Deze bijzondere manier van steun promoten we onder meer met een brochure, en indien gewenst een telefonische of persoonlijke toelichting. Ook in 2011 namen we weer deel aan de landelijke Campagne Nalaten. Opvallend is dat het totaal ontvangen bedrag van 2011 fors hoger is dan afgelopen jaren. De inkomsten uit nalatenschappen zijn gestegen van € 2.631.750 in 2010 naar € 3.279.305 in 2011. Een stijging van bijna 25 procent, waarmee de jaardoelstelling ruimschoots gehaald is. Een verklaring voor deze grote omzetstijging kan gevonden worden in de grotere aantallen dossiers, van 75 in 2010 naar 81 in 2011. In de periode 2007-2009 lagen deze aantallen tussen de 50 en de 60. Waarom de aantallen stijgen kan niet hard worden vastgesteld. Redenen als meer bekendheid van de organisatie, meer urgentie in de

33

boodschap, het actieve wervingsprogramma en de leeftijd van de organisatie spelen allemaal een rol. Daarnaast kan ook toeval een rol spelen. Met name deze laatste factor geeft ook de noodzaak weer van terughoudendheid ten opzichte van de begrotingen in komende jaren.

Acties derden Elk jaar organiseren particulieren, bedrijven en serviceclubs op eigen initiatief acties om geld in te zamelen voor Alzheimer Nederland. Wij ondersteunen de initiatiefnemers met informatie, advies en (promotie)materialen. In 2011 ontwikkelden we een giftbox, die op diverse gelegenheden kan worden ingezet om geld in te zamelen. Een ander speerpunt in 2011 was het lanceren van www. actievooralzheimer.nl, een online platform voor actievoerders. In de Alzheimer Actieweek rondom Wereld Alzheimer Dag mobiliseerden we zoveel mogelijk mensen om voor ons in actie te komen. Dit zorgde er voor dat er in 2011 een veel groter bedrag binnenkwam dan begroot. Klimmen voor Alzheimer is één voorbeeld van alle mooie acties die zijn georganiseerd. De broers Ronald en René Heidenreich beklommen samen de Kilimanjaro samen met hun vader, die aan Alzheimer lijdt. Op 1 oktober 2011 bereikten ze de top. Met hun sponsoractie haalden ze maar liefst € 10.000 op voor Alzheimer Nederland!

Bedrijven Om dementie het hoofd te kunnen bieden zijn wij onder andere afhankelijk van het bedrijfsleven. Wij werken structureel samen met verschillende bedrijven om onze projecten voor mensen met dementie en de realisatie van wetenschappelijk onderzoek, te kunnen realiseren. Bedrijven die in 2011 haar maatschappelijke betrokkenheid hebben getoond door Alzheimer Nederland te steunen, zijn: – KPN –

Rabobank Nederland

– Vriendenloterij –

HVK belastingadvies

– PwC – Canon –

Drukkerij Libertas

–

Nuts Ohra

–

Conforte Rotterdam

34

Bijzondere donaties Steeds meer mensen steunen Alzheimer Nederland met een grote gift. Zo maken ze bijvoorbeeld een wetenschappelijk onderzoek naar dementie mogelijk of ze adopteren een bepaalde activiteit, zoals een Alzheimer Café. Het doen van een geoormerkte gift kan vanaf een bijdrage van € 1.000. Fonds op naam Vanaf een donatie van € 40.000 kan iemand een eigen fonds op naam oprichten: een eigen fonds voor een goed doel zonder alle administratie en bestuurszorgen die bij bijvoorbeeld een stichting horen. Zo kan bijvoorbeeld wetenschappelijk onderzoek aan één van de vier Nederlandse Alzheimer Centra gesteund worden. In 2011 heeft Alzheimer Nederland 2 fondsen op naam opgericht: –

Algemeen Alzheimer Onderzoekfonds (anoniem)

–

Fonds Online Platform Dementiehulp (anoniem)

Inkomsten uit andere bronnen Als beneficiant van de VriendenLoterij ontvingen we in 2011 een bijdrage van € 200.000. Daar bovenop ontvingen we ruim een ton van mensen die specifiek voor Alzheimer Nederland met de VriendenLoterij meespelen. De helft van hun maandelijkse lotprijs is bestemd voor Alzheimer Nederland. Daarnaast ontvingen we samen met onze collega-fondsen van het Huis voor de Gezondheid in Amersfoort een extra bijdrage van € 500.000. Deze bijdrage gaat naar de realisatie van een virtuele en fysieke ruimte waar mensen terecht kunnen voor informatie en onderlinge ontmoetingen. Voor het uitvoeren van hun activiteiten slaagden de regionale afdelingen er in subsidies van in totaal € 275.000 te verwerven bij lokale overheden, particulieren, lokale ondernemers en serviceclubs.

CBF-keurmerk Alzheimer Nederland hecht sterk aan een transparante manier van fondsenwerving. Ook in 2011 behielden we het CBF-keurmerk voor goede doelen. Het keurmerk garandeert onder andere dat het kostenpercentage voor fondsenwerving over 3 jaar niet hoger dan 25 procent mag zijn. Wij zaten daar met 16,6 procent ook in 2011 ruim onder. Het keurmerkpercentage in 2011 bedroeg 17,4 procent. Via het CBF-keurmerk wordt bovendien geborgd dat wij zorgvuldig omgaan met donateursgegevens.

35

Klachtenprocedure Rondom iedere organisatie komen vragen, irritaties, problemen, emotioneel belastende situaties en klachten voor. Dit geldt zeker bij een stichting als Alzheimer Nederland die fondsenwervende activiteiten onderneemt rondom een gevoelig onderwerp als de ziekte van Alzheimer. Wij doen er alles aan om te voorkomen dat problemen en klachten zich voordoen. Maar omdat dit niet altijd te voorkomen is, streven we naar een adequate en transparante klachtenprocedure en -behandeling. In 2011 hebben we een nieuwe klachtenprocedure opgesteld, afgestemd met het CBF. Dit protocol beschrijft de uitgangspunten en de behandeling van zowel informele als formele klachten. Alle klachten worden (in principe) binnen 14 dagen afgehandeld. Tenminste eenmaal per kwartaal vindt een evaluatie van de ingediende klachten plaats, met als doel de kwaliteit van de organisatie in deze te toetsen, zo vroeg mogelijk in te kunnen spelen op structurele signalen en de communicatie met de doelgroep te verbeteren. Klachten en kritische vragen geven inzicht in knel- en verbeterpunten waardoor wij onze diensten en processen kunnen verbeteren. Alleen het registeren en beantwoorden van klachten vinden wij niet voldoende. Het is noodzakelijk om na de afhandeling van een klacht actie te ondernemen om een vergelijkbare klacht te voorkomen.

36

18

19

jaarverslag 2011

Organisatie Raad van Toezicht

algemeen directeur/bestuurder Alzheimerraad Intern controller

directeur Onderzoek en Beleid

Adviseur Personeel en Organisatie medewerker P&O

International Scientific Forum Adviseur vrijwilligersbeleid Medewerker wetenschappelijk onderzoek Secretaresse

Hoofd Financiële administratie medewerker Financiële administratie Hoofd Ondersteuning database analist en beheerder algemeen secretaresse medewerker inkoop medewerker Ondersteuning

hoofd Belangenbeh. en Zorgvernieuwingen

hoofd Hulp en Informatie

Hoofd Fondsenwerving en Communicatie

medewerker B&Z coördinator RA secretaresse

coördinator RA medewerker H&I coördinator vakanties medewerker informatie secretaresse medewerker publieksservice medewerker beurzen

dbase marketing specialist relatiemanager major donors fondsenwerver secretaresse projectmedewerker

Landelijke vrijwilligers

Politiek

40

•

Afdelingsbesturen vrijwilligers

Beroepskrachten

onze mensen

•

Onderzoek

•

Ouderen

Landelijke vrijwilligers

•

Mensen

met

dementie

•

Partners

e

en

Het werk van Alzheimer Nederland is alleen mogelijk dankzij de inzet van onze vrijwilligers en medewerkers. We streven naar verbetering en resultaatgerichtheid, uitbouw van samenwerking met derden en verdere kwaliteitsontwikkeling van onze dienstverlening.

Vrijwilligers Directie Staf Secties Doelgroepen Adviesorganen Cursief: Deelname aan Managementteam

Teamleider Communicatie adviseur Communicatie

Fondsenwerver projectmedewerker

Teamleider Collecte collectepromotor

Coördinatoren collecte Organisatoren collecte Collectanten

familieleden

•

41

Overige

betrokkenen

•

Algemeen

publiek

•

Bedrijven

Vrijwilligers Vrijwilligers zijn de ogen, oren en handen van onze organisatie. In totaal waren er in 2011 5.300 vrijwilligers actief, een stijging van 5 procent ten opzichte van 2010. De vrijwilligers vervullen uiteenlopende functies. Binnen de 52 regionale afdelingen, 200 Alzheimer Cafés en de Alzheimer Theehuizen zijn ruim 3.200 vrijwilligers actief. Daarnaast zijn er ongeveer 300 vrijwilligers die meewerken aan diverse landelijke activiteiten. Tijdens de collecte stonden er 1.800 collectecoördinatoren en –organisatoren en ruim 31.000 collectanten geregistreerd. Door het aanbieden van trainingen, studiedagen, coaching en intervisie werken we voortdurend aan de kwaliteit van het vrijwilligerswerk en bieden we onze vrijwilligers de mogelijkheid zich verder te ontwikkelen. Verder bieden wij ondersteuning op maat aan vrijwilligers bij de uitvoering van hun activiteiten. We houden onze vrijwilligers op de hoogte van het laatste nieuws via het Vrijwilligersplein en (digitale) bulletins. Ook zijn vrijwilligers betrokken bij belangrijke onderwerpen zoals de beleidsvisie en de nieuwe huisstijl. Deskundigheidsbevordering Het (kosten)efficiënt, effectief en vraaggericht bedienen van ons landelijke netwerk van vrijwilligers vraagt dat we gebruik maken van moderne technieken. In april 2011 lanceerden we het Vrijwilligersplein, een nieuw gedeelte van de website speciaal voor vrijwilligers. De informatie op het Vrijwilligersplein ondersteunt de vrijwilligers in hun werkzaamheden. In de toekomst biedt het Vrijwilligersplein mogelijkheden voor het realiseren van een online community. Dankzij subsidie van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) zijn de eerste stappen gezet naar de ontwikkeling van een digitale introductiemodule voor (nieuwe) vrijwilligers. Hiermee lopen we zowel in Nederland als in Europa voorop. Vrijwilligersdag Onze jaarlijkse Vrijwilligersdag is een dag om onze vrijwilligers te bedanken en te inspireren. Op zaterdag 2 april waren ruim 400 vrijwilligers te gast in het Duisenberg Auditorium van Rabobank Nederland in Utrecht. Op voordracht van de Rabobank Foundation mocht Alzheimer Nederland van deze faciliteit gebruik maken. Er was een afwisselend programma onder de titel ‘Anders leren, anders werken’ met verschillende lezingen, presentaties en de lancering van het Vrijwilligersplein. In het kader van een maatschappelijke stage was een aantal jongeren aanwezig voor het bieden van ondersteuning.

42

onze mensen

Maatschappelijke waarde Vrijwilligerswerk wordt niet betaald en is tegelijkertijd onbetaalbaar. Op basis van een aantal gegevens is het mogelijk een berekening te maken van de maatschappelijke waarde van de vrijwilligersinzet in 2011: Aantal vrijwilligers (*) Aantal uren inzet per week (**) Aantal uren inzet x aantal vrijwilligers x 46 weken per jaar x € 5,- (***)

5.300 4 21.200 975.200 € 4.876.000

Totale maatschappelijke waarde

€ 4.876.000

(*) uitgezonderd collectanten (**) cijfers Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) (***) gebaseerd op gangbare vergoeding voor informeel werk Bij deze cijfers is geen rekening gehouden met de economische effecten van het ontwikkelen van vrijwilligers, de gezondheidswinst voor de doelgroep en de economische waarde van het onderhouden van kapitaal en vertrouwen.

43

Medewerkers In ons personeels- en organisatiebeleid is het streven om de doelstellingen van Alzheimer Nederland te verbinden met de wensen en ontwikkelingsmogelijkheden van de medewerkers. Dit doen we door de kwaliteiten van medewerkers te koppelen aan organisatiedoelstellingen en het uitvoeren van het in-, door- en uitstroomproces van medewerkers. Hieronder valt onder andere werving en selectie, salarisadministratie, personeelsadministratie en advisering. Het personeelsbestand Alzheimer Nederland is een middelgroot gezondheidsfonds. De medewerkers werken in diverse secties: Hulp & Informatie, Belangenbehartiging & Zorgvernieuwing, Onderzoek & Beleid en Fondsenwerving & Communicatie. Zij worden ondersteund door de sectie Ondersteuning en stafmedewerkers op het gebied van de financiële administratie, personeel en organisatie en het vrijwilligersbeleid. De medewerkers dragen samen de verantwoordelijkheid voor het realiseren van de gestelde doelen van Alzheimer Nederland. Op 31 december 2011 bestond ons personeelsbestand uit 61 vaste medewerkers, verdeeld over 46,3 fte. Daarnaast is er in 2011 gebruik gemaakt van de inzet van tijdelijk personeel voor vervanging bij ziekte of voor het opvangen van piekmomenten. Al deze medewerkers verrichten hun werkzaamheden met passie en enthousiasme. Van het totale personeelsbestand is 21 procent man 79 procent vrouw. De gemiddelde leeftijd bedraagt 44,9 jaar. Van de 61 medewerkers werkt 85,3 procent parttime (minder dan 38 uur per week) en 14,7 procent fulltime. In 2011 zijn er 9 nieuwe medewerkers ingestroomd en hebben we afscheid genomen van 5 medewerkers. Het ziekteverzuimpercentage (exclusief zwangerschaps- en bevallingsverlof) kwam in 2011 uit op 7,4 procent. Het verzuimpercentage in 2010 was 6,1 procent. Het verzuimcijfer werd voor het grootste gedeelte beïnvloed door langdurig zieken. Het aantal ziekmeldingen in 2011 houdt gelijke tred met het aantal afgesloten meldingen in 2010. Binnen Alzheimer Nederland wordt het personeelsbeleid uitgezet door de stafafdeling Personeel & Organisatie (P&O). De uitvoering is belegd in de lijn. Naast de taken op het gebied van in-, door- en uitstroom, hield P&O zich in 2011 ook bezig met de projecten ziekteverzuim, vitaliteitsbeleid, Het Nieuwe Werken (HNW), opleidingsplan, Arbeidsomstandighedenbeleid en werving en selectie voor zowel vervanging als uitbreiding van functies.

44

onze mensen

Het Nieuwe Werken (HNW) In 2011 vonden gesprekken plaats met medewerkers uit de verschillende functiegroepen binnen Alzheimer Nederland: naast het bespreken van de huidige werksituatie is aan de orde gekomen hoe in de toekomst slimmer, efficiënter en effectiever (samen)werken mogelijk is. Een extern bureau heeft een uitgebreide analyse gemaakt. Het project zal in 2012 een vervolg krijgen. Vitaliteitsbeleid We willen graag een positieve bijdrage leveren aan het welzijn, de gezondheid en vitaliteit van onze medewerkers. Daarnaast willen we een creatief werkklimaat bevorderen en persoonlijke ontwikkeling stimuleren. Met dit uitgangspunt introduceerden we in 2010 de VitaalVoucher, en na een evaluatie onder de medewerkers zijn de vouchers aangepast en gecontinueerd in 2011. De vouchers bestaan uit een set van 12 ontwikkelmodulen, gericht op vitaliteit en persoonlijke ontwikkeling. Daarnaast hebben we een fruitmand, die wekelijks gevuld wordt met vers fruit. Ook is er maandelijks een gezamenlijke lunch voor alle medewerkers. Ondernemingsraad (OR) Alzheimer Nederland heeft een ondernemingsraad (OR), die een goede afspiegeling is van haar medewerkers. De OR bestaat uit een voorzitter, een vicevoorzitter, een eerste en tweede secretaris. Vanaf september 2011 waren er 2 vacatures bij de OR. De ondernemingsraad en de directie vergaderen periodiek over zaken die medewerkers en de organisatie betreffen. In 2011 zijn aan de orde geweest onder andere het ontwikkelingsgericht personeelsbeleid, de ziekteverzuimcijfers en het verhuizingsdossier. Er is in 2011 geen achterbanraadpleging geweest.

45

Raad van Toezicht De Raad van Toezicht houdt kritisch toezicht op het beleid en het bestuur van Alzheimer Nederland, en is het klankbord voor de algemeen directeur/bestuurder.

Samenstelling Mevrouw M.J.A. van der Hoeven

voorzitter Mevrouw drs. J.G. Eerenberg lid Mevrouw drs. G.J.M. van den Maagdenberg lid / lid financiële commissie De heer prof. dr. H.A. Büller lid De heer R.A. Drost lid / lid financiële commissie De heer J. van Breukelen lid Afgetreden in 2011 De heer mr. P. Westbroek Voorzitter a.i.

Jaar van aantreden

Einde 1e termijn

Datum van aftreden

2010

2014

2018

2003

2007

2011

2008

2012

2016

2009

2013

2017

2010

2014

2018

2011

2015

2019

2003

2007

2011

(*) In verband met het vertrek van 3 leden van de Raad van Toezicht (w.o. de voorzitter) in 2010-2011 en de continuïteit van de Raad, zijn de termijnen van de heer P. Westbroek en mevrouw J.G. Eerenberg verlengd.

Achtergrondinformatie leden Raad van Toezicht Mevrouw M.J.A. van der Hoeven. Executive Director, Internationaal –  Energie Agentschap (IEA), Parijs

Relevante nevenfuncties: • Geen

Mevrouw drs. J.G. Eerenberg. Neuroloog en medisch manager –  zorgeenheid Geriatrie in het TweeSteden ziekenhuis te Tilburg



Relevante nevenfuncties: • Lid Programmaraad Zorgvernieuwing Psychogeriatrie provincie Noord-Brabant • Lid Adviesraad Dementie Ondersteuning en Trainingscentrum (DOT) Midden-Brabant • Lid Platform Dementie Waalwijk

46

onze mensen



(*)

(*)

–  Mevrouw drs. G.J.M. van den Maagdenberg. Lid Raad van Bestuur van het Sint Lucas Andreas Ziekenhuis te Amsterdam

Relevante nevenfunctie: • Lid Raad van Toezicht van de Stichting BeroepsOpleiding Huisartsen (SBOH)

–  De heer prof. dr. H.A. Büller. Hoogleraar kindergeneeskunde en voorzitter Raad van Bestuur van het Erasmus MC te Rotterdam

Relevante nevenfuncties: • Lid Raad van Toezicht CBO • Bestuurslid Willem H. Kröger • Voorzitter Stichting Special Kids • Bestuurslid Villa Zebra • Lid Stuurgroep Weesgeneesmiddelen • Voorzitter Stichting Artsen voor Kinderen • Lid Raad van Toezicht Chief Marketing Office Rotterdam • Bestuurslid Stichting Erasmus MC Vriendenfonds • Bestuurslid Stichting Opdrachtenbank • Bestuurslid Daniel den Hoed Stichting

De heer R.A. Drost. Chief Financial Officer, Liberty Global’s European –  Broadband Operations

Relevante nevenfuncties: • Lid Comité van aanbeveling Wensstichting De Oppepper • Business ambassador War Child

–

De heer J. van Breukelen. CEO en vice-voorzitter van KPMG NV



Relevante nevenfuncties: • Lid Raad van Toezicht Larensche Mixed Hockey Club • Lid Raad van Advies NKOC (i.o.) • Jurylid Young Captain Award

–

De heer P.Westbroek. Gepensioneerd notaris



Relevante nevenfuncties: • Geen

De leden van de Raad van Toezicht vervullen hun functie onbezoldigd. Verslag De Raad van Toezicht vergaderde vier keer in 2011. De belangrijkste besluiten betroffen: –

Bespreking en goedkeuring jaarverslag en jaarrekening 2010.

–

Taakverdeling Raad van Toezicht

– Evaluatie functioneren algemeen directeur/bestuurder en Raad van Toezicht

47

–

Goedkeuring missie en beleidsvisie 2012-2015

– –

Goedkeuring huisstijl en merkpositionering Goedkeuring begroting, jaarplan en beleidsagenda 2011

–

Monitoring voortgang doelstellingen jaarplan 2011

– Instemming met benoeming nieuwe leden van de Raad van Toezicht: de heer R.A. Drost en de heer J. van Breukelen

Verantwoordingsverklaring Met deze verklaring legt de Raad van Toezicht van Alzheimer Nederland verantwoording af over haar principes van goed bestuur. Conform het reglement CBF-keur dienen in deze verklaring de navolgende principes geregeld te zijn: –

Onderscheid de functies toezicht houden, besturen en uitvoeren;

–

Optimaliseer de effectiviteit en efficiency van bestedingen;

–

Optimaliseer de omgang met belanghebbenden.

Toezicht houden en besturen Alzheimer Nederland kent een Raad van Toezicht-model. De algemeen directeur is bestuurder. In de door de Raad van Toezicht vastgestelde reglementen Raad van Toezicht en reglement Raad van Bestuur is omschreven welke besluiten de bestuurder rechtsgeldig kan nemen en welke besluiten de Raad van Toezicht moet goedkeuren. Dat zijn de volgende zaken: – Goedkeuren van het jaarplan, het meerjarenplan en het bedrijfsplan, inclusief de bijbehorende begroting en de daarvoor benodigde investeringen; –

Goedkeuren van de jaarrekening en het jaarverslag;

– Vaststellen en goedkeuren van wijzigingen van het reglement Raad van Bestuur; –

Goedkeuren van het arbeidsvoorwaardenbeleid;

– Goedkeuren van samenwerking met derden op basis van een samenwerkingsovereenkomst; –

48

Keuze van de accountant.

Samenstelling toezichthoudend orgaan Bij mutaties in de Raad van Toezicht wordt op grond van de samenstelling, een profielschets en een analyse van voor Alzheimer Nederland belangrijke ontwikkelingen, besloten tot het werven en selecteren van een nieuw lid. De Raad van Toezicht bestaat uit ten minste vijf personen. Iemand is voor vier jaar lid en kan één keer worden herbenoemd. Leden van de Raad van Toezicht vervullen hun functie onbezoldigd. Ook hebben leden van de Raad van Toezicht en de bestuurder geen zakelijke relaties met Alzheimer Nederland, zodat er geen sprake is of kan zijn van belangenverstrengeling. Evaluatie bestuurder Jaarlijks houdt de voorzitter van de Raad van Toezicht een beoordelings- en functioneringsgesprek met de bestuurder. Zonodig wordt naar aanleiding van dit gesprek een wijziging in de bezoldiging van de bestuurder aangebracht. Daarnaast worden specifieke afspraken gemaakt voor het nieuwe jaar. Evaluatie Raad van Toezicht Aan het begin van elk jaar vindt er een besloten vergadering plaats en wordt het functioneren van de leden geëvalueerd. Besteding van middelen Door het goedkeuren van het meerjarenplan en meerjarenbegroting en de daaruit voortvloeiende jaarplannen en begrotingen geeft de Raad van Toezicht richting aan de doelstellingen van Alzheimer Nederland. Het monitoren en evalueren van de uitvoering van activiteiten vindt plaats door een kritische beoordeling van de beleidsagenda. Wat betreft de interne processen steunt de Raad van Toezicht in belangrijke mate op de bevindingen van de accountant en de gesprekken met de bestuurder binnen de financiële commissie. Verbeterpunten worden in de vergaderingen behandeld en follow-up wordt gemonitord. Relaties met belanghebbenden De achterban van Alzheimer Nederland bestaat in Nederland uit meerdere doelgroepen: mensen met dementie en hun naaste omgeving, particulieren (algemeen publiek en donateurs), professionele verenigingen en brancheorganisaties, vrijwilligers en bedrijven. Daarnaast onderhoudt Alzheimer Nederland financiële relaties met uiteenlopende fondsen en enkele loterijen. Om de verschillende belanghebbenden goed te informeren, biedt Alzheimer Nederland naast algemene informatie ook maatwerkrapportages aan specifieke doelgroepen. De inhoudelijke en financiële rapportages worden daarbij aangepast naar de behoeften en wensen van de belanghebbenden. De informatieverstrekking vindt onder meer plaats via de website, (digitale) nieuwsbrieven, persberichten, kwartaalmagazine en jaarverslag. Ook is er tijdens zogenaamde regio-overleggen systematische raadpleging van de regionaal actieve vrijwilligers die zo hun wensen aan de directie/bestuurder kenbaar kunnen maken. In het geval van klachten, kent Alzheimer Nederland een zorgvuldig vastgelegde klachtenprocedure en –registratie. Door ondertekening van deze verklaring bevestigt de Raad van Toezicht dat gedurende het verslagjaar 2011 invulling is gegeven aan de principes zoals deze hierboven zijn uitgewerkt. Gezien en akkoord bevonden op 23 april 2012 door de Raad van Toezicht

49

Raad van Bestuur –

Mevrouw G.J. Broekema. Algemeen directeur/bestuurder



Relevante nevenfuncties: • Examencommissie opleiding NGF-B • Vice-voorzitter Stichting Samenwerkende Gezondheidsfondsen (SGF) • Platform ‘Langdurige Zorg’ ministerie VWS

Deze nevenfuncties sluiten aan bij het werk voor een goed doel. Kennis die gedurende deze activiteiten wordt opgedaan, komt ten goede aan het werk als algemeen directeur/bestuurder Beloning algemeen directeur/bestuurder De Raad van Toezicht heeft het bezoldigingsbeleid, de hoogte van de directiebeloning en de hoogte van andere bezoldigingscomponenten vastgelegd. Het beleid wordt periodiek geactualiseerd. Bij de bepaling van het bezoldigingsbeleid en de vaststelling van de beloning volgt Alzheimer Nederland de Adviesregeling Beloning Directeuren van Goede Doelen van VFI en de Code Wijffels (www.vfi.nl). Deze regeling geeft aan de hand van zwaartecriteria een maximumnorm voor het jaarinkomen. De weging van de situatie vond plaats door de Raad van Toezicht. Dit leidde tot een zogenaamde BSD-score van 455 punten met een maximaal jaarinkomen (incl. vakantiegeld en eindejaarsuitkering) van € 124.233 (1fte/12 maanden). De hoogte en samenstelling van de bezoldiging wordt in de jaarrekening nader uitgelegd in de toelichting op de staat van baten en lasten. Verslag Naast het bespreken van de voortgang van jaarplan en begroting, nam de algemeen directeur/bestuurder in nauw overleg met het managementteam besluiten over: – Managementrapportages –

Missie en beleidsvisie 2012-2015

– Positioneringstraject – Huisstijl –

Opstellen jaarplannen 2012

–

Extra budget afdelingen voor regionale zichtbaarheid

– Aanpassingen in de organisatiestructuur (van kracht vanaf januari 2012)

50

onze mensen

Adviesorganen Het International Scientific Forum (ISF) adviseert Alzheimer Nederland over relevante ontwikkelingen in wetenschappelijk onderzoek naar dementie. Daarnaast adviseert het ISF over de subsidiewaardigheid van onderzoeksvoorstellen en wetenschappelijke monitoring van projecten. Prof. dr. Marcel Olde Rikkert (UMC St Radboud en Radboud Alzheimer Centrum) is voorzitter van het ISF. De overige leden zijn: –

Prof. dr. Lutz Fröhlich (Duitsland)

– Prof. dr. Steve Illiffe, prof. dr. Ian McKeith, prof. dr. Mike Nolan (Groot-Brittannië) –

Prof. dr. Bengt Winblad (Zweden)

–

Prof. dr. Gunhild Waldemar (Denemarken)

–

Prof. dr. Bob Woods (Wales)

–

Prof. dr. Karen Ritchie (Frankrijk)

– Prof. dr. Philip Scheltens, prof. dr. Frans Verhey, prof. dr. Myrra Vernooij-Dassen (Nederland) De Alzheimerraad is een maatschappelijk adviesorgaan, dat op verzoek en/of uit eigen beweging, strategisch advies geeft aan het bestuur van Alzheimer Nederland over het vast te stellen beleid.

51

Internationale samenwerking Alzheimer’s Disease International (ADI) is een internationale koepelorganisatie, waarbinnen het accent ligt op de gezamenlijke belangenbehartiging en onderlinge kennisdeling. ADI publiceerde in 2011 op Wereld Alzheimer Dag het ‘World Alzheimer Report’, waarin een beeld is geschetst van de economische gevolgen van dementie en de verwachte stijging van het aantal mensen dat wereldwijd lijdt aan dementie. Alzheimer Nederland maakte een Nederlandse versie van het rapport, toegespitst op de situatie in ons land. Alzheimer Europe is de koepelorganisatie van Europese alzheimerorganisaties. Alzheimer Europe is vooral actief op het gebied van belangenbehartiging op Europees niveau. Ze organiseren jaarlijks een bijeenkomst om aangesloten leden in de gelegenheid te stellen kennis en ervaringen uit te wisselen.

52

onze mensen

Risicomanagement Het beleid van Alzheimer Nederland is er op gericht om interne en externe risico’s die de continuïteit van de organisatie in gevaar brengen tot een minimum te beperken. Hieronder geven wij kort aan wat wij onder deze risico’s verstaan en hoe wij als organisatie met deze risico’s omgaan. Financiële risico’s Een gezonde financiële balans is nodig om de continuïteit van de organisatie te waarborgen, ook in financieel mindere tijden. Wij maken financiële risico’s beheersbaar door: Inkomstenspreiding. We zorgen voor inkomstenspreiding door –  verschillende inkomstenbronnen, zodat we niet een te grote afhankelijkheid hebben van één inkomstenbron. Werving van structurele donateurs. Structurele- of machtigings–  donateurs bieden de mogelijkheid een inkomstenstroom te voorspellen. We weten hoe lang een machtigingsdonateur gemiddeld donateur blijft en kunnen daardoor een inschatting doen van het te verwachten inkomen. Continuïteitsreserve. Alzheimer Nederland bouwt aan een financiële –  reserve conform de VFI-richtlijn. Jaarlijks wordt bepaald of dit aanpassing behoeft. Reputatierisico’s Uit onderzoek blijkt dat Alzheimer Nederland een zeer betrouwbaar imago heeft. Maar een schandaal kan een organisatie veel schade toebrengen, of het nu waar is of niet. Vaak heeft dit tot gevolg dat de inkomsten dalen en de betrouwbaarheid en geloofwaardigheid van de organisatie op het spel staan. Er is ons alles aan gelegen om dit te voorkomen. Dit doen we onder andere door: Naleving standaarden en wetgeving. Bij Alzheimer Nederland staan –  betrouwbaarheid en transparantie hoog in het vaandel. Daarom is naleving van wet- en regelgeving voor ons vanzelfsprekend. Alzheimer Nederland heeft het CBF-keur voor goede doelen. Screening samenwerkingspartners. Bij de keuze van onze –  samenwerkingspartners wordt steeds gekeken of de partners en hun activiteiten passen binnen de doelstellingen van Alzheimer Nederland.

53

–

Klachtenprocedure. In onze contacten met (potentiële) donateurs streven we naar een zo hoog mogelijk serviceniveau. We houden een klachtenregister bij en hanteren een klachtenprocedure.

– Manier van communiceren. Alzheimer Nederland is open en eerlijk in de communicatie. Dit betekent dat wij ons ook kwetsbaar opstellen als bijvoorbeeld doelen niet worden gehaald. Daarnaast honoreren we – indien mogelijk bijna altijd – verzoeken van de media. Wij waken er tegelijkertijd voor dat er in de media geen onwaarheden over ons verschijnen, door media-uitingen waar mogelijk voor publicatie te controleren op feitelijke onjuistheden. – Financieel beleid. Aandelen en andere soorten obligaties uit nalatenschappen worden zo snel mogelijk verkocht, om te voorkomen dat we zaken doen met leveranciers die in verband worden gebracht met bijvoorbeeld discriminatie, kinderarbeid, tabak of wapenhandel. Risico op fraude Alzheimer Nederland is voor haar inkomen volledig afhankelijk van particuliere giften. Mensen of bedrijven die ons geld geven, vertrouwen er op dat hun geld goed wordt besteed. We minimaliseren het risico op fraude door: – Controle bij penningmeesters regionale afdelingen. Met de toename van het aantal regionale afdelingen en de activiteiten per afdeling gaat er ook steeds meer geld om in de afdelingen. Bovendien verwerven verschillende afdelingen ook zelf fondsen voor de financiering van hun activiteiten. – Collecteprotocol Stichting Collecteplan. Het collecteprotocol van de Stichting Collecteplan (SCP) bevat richtlijnen voor alle relevante stappen in het collecteproces. Het voorziet onder andere in een scheiding van functies waar het gaat om het ophalen van geld en het controleren van de opbrengst. Zo mag bijvoorbeeld een collecteorganisator en/of –coördinator niet collecteren als de afdracht niet via een andere, onafhankelijke organisator loopt. – Procedure nalatenschappen. Wij voeren een dubbele registratie van nalatenschappen. Zowel de financiële administratie als de sectie Fondsenwerving en Communicatie houden bij welke nalatenschappen we aangemeld krijgen. Samen controleren zij de externe partij die zorg draagt voor de afwikkeling van nalatenschappen.

54

Gezondheidsrisico’s Alzheimer Nederland heeft een aantal maatregelen genomen om ongelukken te voorkomen en eventuele kosten die samenhangen met ongelukken te kunnen compenseren: – Bedrijfshulpverlening. Onze bedrijfshulpverlening bestaat uit een bedrijfshulpverleningsplan en een aantal bedrijfshulpverleners. De bedrijfshulpverlening ondersteunt de veiligheid en gezondheid van het personeel en de bezoekers in ons kantoor en heeft de regie bij calamiteiten. – Arbeidsomstandighedenspreekuur. Medewerkers kunnen dagelijks gebruik maken van het arbeidsomstandighedenspreekuur van de arbo-arts. – Ongevallenverzekering voor vrijwilligers. Voor onze vrijwilligers hebben we een ongevallenverzekering met een 24-uurs dekking, omdat ze op de meest uiteenlopende tijden voor ons actief zijn. Voor onze collectanten sluiten we elk jaar een verzekering af tijdens de collecteweek.

55

22

jaarverslag 2011

23

Baten en lasten Totale inkomsten in euro’s

2011

2010

10.949.786

10.215.476

Collecte

1.669.605

1.631.817

Donaties en mailingacties

2.923.530

3.187.221

Giften en schenkingen

1.566.754

773.558

Nalatenschappen

3.279.305

2.631.750

286.854

195.453

Verkoop goederen

37.837

85.679

Overige baten en lasten (excl. interest)

27.966

45.675

Overige bijdragen

311.617

270.002

Baten uit acties van derden

277.628

500.000

Subsidies overheden en anderen

512.864

843.159

55.826

51.162

2011

2010

10.804.356

8.874.002

Totaal besteed aan doelstellingen

8.425.747

6.774.486

Bepalend in beeldvorming

1.312.585

1.328.424

Leidend in voorlichting

1.543.424

1.635.501

Nabij in hulp

1.415.443

1.303.060

Duidelijk in belangenbehartiging

1.402.929

1.106.046

Regisserend in onderzoek

2.751.366

1.401.455

Kosten eigen fondsenwerving

1.755.504

1.545.812

56.516

19.782

Kosten beheer en administratie

566.589

533.922

Toevoeging reserves en fondsen

2011

2010

145.430

1.341.474

Overige acties

Baten uit beleggingen (incl. rente)

Totale uitgaven in euro’s

Kosten acties van derden

58

Resultaat-ontwikkeling Alzheimer Nederland sluit 2011 af met een voordelig resultaat van ruim € 145.000. De totale opbrengsten zijn € 1.949.786 (21,7 procent) hoger dan begroot en met ruim 7 procent gestegen ten opzichte van het jaar 2010. De inkomsten uit eigen fondsenwerving stegen met maar liefst 14,5 procent ten opzichte van 2010. Gezien de huidige economische ontwikkelingen is dat een prestatie waar we enorm trots op zijn. Alzheimer Nederland heeft in 2011 € 8.425.747 besteed aan haar doelstellingen. Dat was € 159.253 (1,8 procent) minder dan begroot. Groei is vooral gerealiseerd op het gebied van wetenschappelijk onderzoek, waar we € 2.751.366 aan hebben besteed, bijna een verdubbeling ten opzichte van 2010. Dit is conform de beleidsdoelstellingen. We besteedden in 2011 € 1.812.020 aan kosten eigen fondsenwerving en acties van derden. Daarnaast gaven we € 566.589 uit aan kosten beheer en administratie. Alzheimer Nederland verricht een belangrijk deel van de doelbestedingen zelf.

Beleid ten aanzien van reserves Conform de VFI-richtlijn ‘Vermogensnormering Goede Doelen’ bouwt Alzheimer Nederland aan haar continuïteitsreserve. Het uitgangspunt hierbij is dat de hoogte van het vrij besteedbaar vermogen voldoende moet zijn om één jaar vaste kosten te reserveren. Hierbij zijn de vaste kosten gedefinieerd als 90 procent van de loon- en organisatiekosten verminderd met 80 procent van de begrote jaarinkomsten uit machtigingen. Gebaseerd op deze berekening is er in 2011 een bedrag van € 72.100 aan deze bestemmingsreserve toegevoegd. Eind 2011 was de continuïteitsreserve € 2.249.764.

Beleid van beheer van vermogen Doelstelling van het beleggingenbeleid is om de continuïteitsreserves op langere termijn te waarborgen. Daarbij hanteren we een tijdshorizon van tien jaar en een zeer defensieve strategie. In principe wordt alleen belegd in staatsobligaties. Aandelen en obligaties uit nalatenschappen worden zo snel mogelijk verkocht. Dit om te voorkomen dat Alzheimer Nederland zaken doet met leveranciers die in verband worden gebracht met bijvoorbeeld discriminatie, kinderarbeid of wapenhandel. Eind 2011 was er voor een bedrag van € 47.403 belegd in obligaties.

59

Vorming van bestemmingsreserve Het beleid van Alzheimer Nederland is om een positief resultaat niet toe te voegen aan de algemene reserve, maar om het te bestemmen voor specifieke doelstellingen en het als zodanig direct zichtbaar te maken in het eigen vermogen. Bestemmingsreserves zijn daarbij te verdelen in twee groepen, namelijk: – Bestemmingsreserve met als doel de beeldvorming en het bewustzijn over dementie en in het bijzonder de ziekte van Alzheimer te verbeteren (publiciteit en communicatie); – Bestemmingsreserve met als doel kwalitatief hoogwaardig onderzoek op het gebied van dementie te stimuleren (regisserend in onderzoek).

60

28

29

jaarverslag 2011

In 2012 wordt onze nieuwe beleidsvisie ‘Voorop in de strijd. Sneller naar betere oplossingen’ van kracht. Het beleid is samen met onze medewerkers, vrijwilligers en diverse samenwerkingspartners vestgesteld. We zijn één van de weinige goede doelenorganisaties die haar oor te luister heeft gelegd om tot een breed gedragen plan voor de komende jaren te komen.

Missie Om de versnelling van de strijd tegen dementie te realiseren, werkt Alzheimer Nederland met een aangescherpte missie: – We moeten dementie voorkomen of genezen. En tot die tijd maken we ons sterk voor hulp die de levenskwaliteit van mensen met dementie en hun omgeving verbetert. Het is noodzakelijk om krachten te bundelen in de strijd tegen dementie. Dat vraagt om een aanvoerder die zorgt dat alle relevante partijen hun rol zo goed mogelijk kunnen spelen en de ziekte landelijk op de kaart zet. Die zorgt dat wetenschappers hun werk kunnen doen. Die zoveel mogelijk mensen inspireert en verbindt om in actie te komen voor de oplossing. Die bijvoorbeeld politici en zorgverzekeraars aanjaagt om dementie de grootst mogelijke prioriteit te geven in hun beleid. En die voor patiënten en mantelzorgers als ‘baken’ fungeert in het aanbod van hulp en informatie en zorg.

Aanvoerder Omdat de nodige versnelling vraagt om bundeling van de krachten, kiezen we als organisatie meer dan ooit voor een voortrekkersrol. Als landelijk aanvoerder gaan we voorop en geven we sturing. We willen voor iedereen een herkenbaar boegbeeld van de strijd tegen dementie zijn. Vanaf 2012 helpt onze nieuwe huisstijl ons om herkenbaarder en opvallender aanwezig te zijn. Alzheimer Nederland wil zoveel mogelijk krachten winnen en verbinden. Iedereen kan meedoen, of het nu als ambassadeur, donateur, patiënt, mantelzorger, vrijwilliger, medewerker of beleidsmaker is. Samen werken we aan een betere toekomst voor mensen met dementie en hun omgeving. Daarbij werken we niet alleen voor, maar ook nadrukkelijk met mensen met dementie. Door de krachten van verschillende belangenpartijen in het veld te mobiliseren en te verbinden, gaan we een versnelling realiseren.

Doelstellingen Onze aangescherpte missie en ambities vragen om focus en een doelgerichte aanpak. In deze beleidsperiode werken we met de volgende hoofddoelstellingen: – Moment van voorkomen of genezen van dementie sneller dichterbij brengen

64

– Verbeteren van de levenskwaliteit van mensen met dementie en hun omgeving –

Inspireren en mobiliseren van meer mensen en middelen

– Versterken van onze organisatie als aanvoerder van de strijd tegen dementie

Begroting 2012 Totale inkomsten in euro’s

2012 10.200.000

Donaties en giften

4.100.000

Collecte

1.750.000

Nalatenschappen

2.150.000

Major donors/sponsoring/regionale fondsenwerving

1.000.000

Evenementen (acties derden)/overige acties

380.000

Subsidies landelijk/regionaal

500.000

VriendenLoterij

200.000

Verkoop goederen (netto opbrengst)

70.000

Overige baten en lasten (excl. interest)

10.000

Baten uit beleggingen (incl. interest)

40.000

Totale uitgaven in euro’s

2012 10.795.000

Totaal besteed aan doelstellingen

8.300.000

Wetenschappelijk onderzoek

2.200.000

Overige doelbestedingen

6.100.000

Kosten eigen fondsenwerving

1.800.000

Kosten acties van derden Kosten beheer en administratie

Mutatie bestemmingsfondsen/reserves

45.000 650.000

2012 -595.000

65

(geconsolideerde)

67

Stichting Alzheimer Nederland te Bunnik 1.1. GECONSOLIDEERDE BALANS PER 31 DECEMBER 2011

Ref.

31-12-2011 €

31-12-2010 €

ACTIVA Vaste activa Materiële vaste activa Financiële vaste activa

1 2

Totaal vaste activa

106.600 657.956

178.700 937.956

764.556

1.116.656

Voorraden

3

20.000

20.000

Vorderingen

4

3.764.267

4.011.083

Effecten

5

47.403

93.180

Liquide middelen

6

5.606.737

3.379.235

10.202.963

8.620.154

Continuïteitsreserve Bestemmingsreserves Bestemmingsfondsen

2.249.764 1.690.819 1.072.685

2.177.664 2.365.244 324.930

Totaal reserves en fondsen

5.013.268

4.867.838

Totaal

PASSIVA 7

Reserves en fondsen

Schulden op lange termijn

8

1.288.605

1.168.500

Schulden op korte termijn

9

3.901.090

2.583.816

10.202.963

8.620.154

Totaal

pagina 4

68

geconsolideerde jaarrekening 2011

Stichting Alzheimer Nederland te Bunnik 1.2. GECONSOLIDEERDE STAAT VAN BATEN EN LASTEN OVER 2011

Ref

Baten Baten uit eigen fondsenwerving Collectes Donaties en mailingacties Giften en schenkingen Nalatenschappen Overige acties Verkoop goederen Overige baten en lasten excl. interest Overige bijdragen Totaal baten uit eigen fondsenwerving

2011 €

Begroting 2011 €

1.669.605 2.923.530 1.566.754 3.279.305 286.854 37.837 27.966 311.617 10.103.468

7.760.000

1.631.817 3.187.221 773.558 2.631.750 195.453 85.679 45.675 270.002 8.821.155

277.628 512.864 55.826

200.000 1.000.000 40.000

500.000 843.159 51.162

10.949.786

9.000.000

10.215.476

1.312.585 1.543.424 1.415.443 1.402.929 2.751.366

1.550.000 1.995.000 1.445.000 1.445.000 2.150.000

1.328.424 1.635.501 1.303.060 1.106.046 1.401.455

8.425.747

8.585.000

6.774.486

1.755.504 56.516 1.812.020

1.800.000 45.000 1.845.000

1.545.812 19.782 1.565.594

566.589

600.000

533.922

10.804.356

11.030.000

8.874.002

Resultaat

145.430

-2.030.000

1.341.474

Het positieve resultaat 2011 is als volgt verdeeld: Toevoeging aan continuiteitsreserve Onttrekking aan bestemmingsreserve financiering activa

72.100 -72.100

Toevoeging FON Fonds Online Platform Dementiehulp

510.000

10 11 (2)

12 13 14

Baten uit acties van derden Subsidies van overheden

Baten uit beleggingen (incl. renteopbrengsten) Som der baten

(4)

1.700.000 3.200.000 895.000 1.500.000 385.000 50.000 30.000

2010 €

Lasten Besteed aan doelstellingen: Bepalend in beeldvorming Leidend in voorlichting Nabij in hulp Duidelijk in belangenbehartiging Regisserend in onderzoek Totaal besteed aan doelstellingen

(3)

Werving baten:

15

Kosten eigen fondsenwerving (1) Kosten acties van derden Totaal Kosten beheer en administratie (5) Som der lasten

Toevoeging aan bestemmingsfondsen (Projecten / VUMC/Maastricht WO) Toevoeging bestemmingsfonds Digitaliseringsprogramma vrijw. Toevoeging bestemmingsfonds huis van de gezondheid Onttrekking aan bestemmingsreserve publiciteit en communicatie Onttrekking aan bestemmingsreserve Wetenschappelijk Onderzoek

5.500 132.255 100.000 -250.000 -352.325 145.430

pagina 5

69

Stichting Alzheimer Nederland te Bunnik

1.2.1. OPBOUW RATIO'S

% KOSTEN EIGEN FONDSENWERVING (1/2) BESTEDINGSRATIO (3/4) % BEHEER EN ADMINSTRATIE (5 / Som der lasten)

3 jaars gemiddelde 16,6% 70,2% 5,8%

2011

Begroting 2011

17,4% 76,9% 5,2%

23,2% 95,4% 5,4%

2010 17,5% 66,3% 6,0%

Het 3 jaars gemiddelde is conform de regelgeving van het CBF van belang voor de vraag in hoeverre de Stichting heeft voldaan aan de eisen van het CBF keurmerk. Het percentage van 16,6% geeft aan dat is voldaan aan deze eisen.

1.3. KASSTROOMOVERZICHT 2011 €

Exploitatieresultaat Afschrijvingen

Afname financiele vaste activa Afname vorderingen Investeringen materiele vaste activa afname waarde effecten

2010 €

€

145.430 80.432 225.862

280.000 246.816 -8.332 45.777

1.341.474 86.697 1.428.171

280.000 -1.761.269 -67.046 -2.570 564.261

Herrubricering eigen vermogen Toename langlopende schulden (toezeggingen) Toename kortlopende schulden

-1.550.885 0 -235.000 467.629

120.105 1.317.274

Mutatie liquide middelen

1.437.379

232.629

2.227.502

109.915

€ Saldo liquide middelen per 31 december 2011 Saldo liquide middelen per 31 december 2010

3.379.235

5.606.737

Toename liquide middelen in boekjaar

2.227.502

Toelichting op het kasstroomoverzicht Het kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de indirecte methode. De geldmiddelen in het kasstroomoverzicht bestaan uit de liquide middelen. Ontvangsten en uitgaven uit hoofde van interest en ontvangen dividenden zijn opgenomen onder de kasstroom uit operationele activiteiten. Transacties waarbij geen instroom of uitstroom van kasmiddelen plaatsvindt, waaronder financiële leasing, zijn niet in het kasstroomoverzicht opgenomen.

pagina 6

70

€

Stichting Stichting Alzheimer Alzheimer Nederland Nederland te te Bunnik Bunnik 1.4.1.4. GRONDSLAGEN GRONDSLAGEN VOOR VOOR WAARDERING WAARDERING ENEN RESULTAATBEPALING RESULTAATBEPALING

Algemene Algemene toelichting toelichting Activiteiten Activiteiten Alzheimer Alzheimer Nederland Nederland heeft heeft alsals doel doel hethet bestrijden bestrijden en en verlichten verlichten vanvan de de individuele, individuele, sociale sociale en en de de sociaal sociaal economische economische gevolgen gevolgen vanvan de de ziekte ziekte vanvan Alzheimer Alzheimer en en aanverwante aanverwante ziekten ziekten mede mede door door hethet (laten) (laten) doen doen vanvan wetenschappelijk wetenschappelijk onderzoek. onderzoek. Hierbij Hierbij hoort hoort tevens tevens hethet geven geven vanvan praktische praktische informatie informatie aanaan patiënten, patiënten, hunhun familieleden, familieleden, partners partners en en verzorgers. verzorgers. Groepsverhoudingen Groepsverhoudingen In de In de consolidatie consolidatie zijnzijn opgenomen: opgenomen: Stichting Stichting Alzheimer Alzheimer Nederland Nederland en en hethet Alzheimer Alzheimer Fonds. Fonds. Beide Beide zijnzijn gevestigd gevestigd te Bunnik. te Bunnik. Statutair Statutair zijnzijn Stichting Stichting Alzheimer Alzheimer Nederland Nederland en en hethet Alzheimer Alzheimer Fonds Fonds gevestigd gevestigd te Utrecht. te Utrecht. Tussen Tussen beide beide rechtspersonen rechtspersonen is een is een personele personele unie unie aanwezig. aanwezig. Consolidatie Consolidatie In de In de consolidatie consolidatie worden worden de de financiële financiële gegevens gegevens vanvan Stichting Stichting Alzheimer Alzheimer Nederland Nederland opgenomen, opgenomen, samen samen metmet haar haar groepsmaatschappijen groepsmaatschappijen en en andere andere rechtspersonen rechtspersonen waarop waarop zij zij eeneen overheersende overheersende zeggenschap zeggenschap kankan uitoefenen uitoefenen of waarover of waarover zij zij de de centrale centrale leiding leiding heeft. heeft. Stelselwijzigingen Stelselwijzigingen In 2011 In 2011 hebben hebben zich zich geen geen stelselwijzigingen stelselwijzigingen voorgedaan. voorgedaan. Toelichting Toelichting opop hethet kasstroomoverzicht kasstroomoverzicht HetHet kasstroomoverzicht kasstroomoverzicht is opgesteld is opgesteld volgens volgens de de indirecte indirecte methode. methode. DeDe geldmiddelen geldmiddelen in het in het kasstroomoverzicht kasstroomoverzicht bestaan bestaan uit uit de de liquide liquide middelen. middelen. Schattingen Schattingen Bij Bij toepassing toepassing vanvan de de grondslagen grondslagen en en regels regels voor voor hethet opstellen opstellen vanvan de de jaarrekening jaarrekening vormt vormt de de directie directie vanvan Stichting Stichting Alzheimer Alzheimer Nederland Nederland zich zich verschillende verschillende oordelen oordelen en en schattingen schattingen diedie essentieel essentieel kunnen kunnen zijnzijn voor voor de de in de in de jaarrekening jaarrekening opgenomen opgenomen bedragen. bedragen. Indien Indien hethet voor voor hethet geven geven vanvan hethet vereiste vereiste inzicht inzicht noodzakelijk noodzakelijk is, is, is de is de aard aard vanvan deze deze oordelen oordelen en en schattingen schattingen inclusief inclusief de de bijbehorende bijbehorende veronderstellingen veronderstellingen opgenomen opgenomen bij bij de de toelichting toelichting op op de de desbetreffende desbetreffende jaarrekeningpost. jaarrekeningpost.

Grondslagen Grondslagen voor voor waardering waardering van van activa activa enen passiva passiva Algemeen Algemeen DeDe geconsolideerde geconsolideerde jaarrekening jaarrekening is opgesteld is opgesteld in overeenstemming in overeenstemming metmet de de Richtlijnen Richtlijnen voor voor de de jaarverslaggeving jaarverslaggeving 650, 650, diedie uitgegeven uitgegeven zijnzijn door door de de Raad Raad voor voor de de Jaarverslaggeving. Jaarverslaggeving. Activa Activa en en verplichtingen verplichtingen worden worden in het in het algemeen algemeen gewaardeerd gewaardeerd tegen tegen de de verkrijgingsverkrijgingsof vervaardigings-prijs of vervaardigings-prijs of de of de nominale nominale waarde. waarde. Indien Indien geen geen specifieke specifieke waarderingsgrondslag waarderingsgrondslag is vermeld is vermeld vindt vindt waardering waardering plaats plaats tegen tegen de de verkrijgingsprijs. verkrijgingsprijs. In de In de balans, balans, de de staat staat vanvan baten baten en en lasten lasten en en hethet kasstroomoverzicht kasstroomoverzicht zijnzijn referenties referenties opgenomen. opgenomen. MetMet deze deze referenties referenties wordt wordt verwezen verwezen naar naar de de toelichting. toelichting. Immateriële Immateriële vaste vaste activa activa DeDe immateriële immateriële vaste vaste activa activa zijnzijn gewaardeerd gewaardeerd tegen tegen verkrijgingsprijs verkrijgingsprijs onder onder aftrek aftrek vanvan afschrijvingen. afschrijvingen. Er Er wordt wordt rekening rekening gehouden gehouden metmet bijzondere bijzondere waardeverminderingen; waardeverminderingen; dit dit is het is het geval geval alsals de de boekwaarde boekwaarde vanvan hethet actief actief (of (of vanvan de de kasstroomgenererende kasstroomgenererende eenheid eenheid waartoe waartoe hethet behoort) behoort) hoger hoger is dan is dan de de realiseerbare realiseerbare waarde waarde ervan. ervan. Materiële Materiële vaste vaste activa activa DeDe materiële materiële vaste vaste activa activa worden worden gewaardeerd gewaardeerd tegen tegen verkrijgingsverkrijgingsof vervaardigingsprijs, of vervaardigingsprijs, onder onder aftrek aftrek vanvan lineaire lineaire afschrijvingen afschrijvingen gedurende gedurende de de verwachte verwachte toekomstige toekomstige gebruiksduur gebruiksduur en en bijzondere bijzondere waardeverminderingen. waardeverminderingen. Financiële Financiële vaste vaste activa activa DeDe onder onder financiële financiële vaste vaste activa activa opgenomen opgenomen bedragen bedragen omvatten omvatten overige overige vorderingen vorderingen metmet eeneen looptijd looptijd langer langer dandan éénéén jaar. jaar. Vorderingen Vorderingen worden worden bij bij eerste eerste verwerking verwerking gewaardeerd gewaardeerd tegen tegen de de reële reële waarde waarde vanvan de de tegenprestatie. tegenprestatie. Voorzieningen Voorzieningen wegens wegens oninbaarheid oninbaarheid worden worden in mindering in mindering gebracht gebracht op op de de boekwaarde boekwaarde vanvan de de vordering. vordering. Bijzondere Bijzondere waardeverminderingen waardeverminderingen van van vaste vaste activa activa DeDe stichting stichting beoordeelt beoordeelt op op iedere iedere balansdatum balansdatum of er of aanwijzingen er aanwijzingen zijnzijn datdat eeneen vast vast actief actief aanaan eeneen bijzondere bijzondere waardevermindering waardevermindering onderhevig onderhevig kankan zijn. zijn. Indien Indien dergelijke dergelijke indicaties indicaties aanwezig aanwezig zijn, zijn, wordt wordt de de realiseerbare realiseerbare waarde waarde vanvan hethet actief actief vastgesteld. vastgesteld. Indien Indien hethet nietniet mogelijk mogelijk is de is de realiseerbare realiseerbare waarde waarde voor voor hethet individuele individuele actief actief te bepalen, te bepalen, wordt wordt de de realiseerbare realiseerbare waarde waarde bepaald bepaald vanvan de de kasstroomgenererende kasstroomgenererende eenheid eenheid waartoe waartoe hethet actief actief behoort. behoort. Van Van eeneen bijzondere bijzondere waardevermindering waardevermindering is sprake is sprake alsals de de boekwaarde boekwaarde vanvan eeneen actief actief hoger hoger is dan is dan de de realiseerbare realiseerbare waarde; waarde; de de realiseerbare realiseerbare waarde waarde is de is de hoogste hoogste vanvan de de opbrengstwaarde opbrengstwaarde en en de de bedrijfswaarde. bedrijfswaarde. Een Een waardeverminderingsverlies waardeverminderingsverlies wordt wordt direct direct alsals eeneen lastlast verwerkt verwerkt in de in de staat staat vanvan baten baten en en lasten. lasten. Indien Indien wordt wordt vastgesteld vastgesteld datdat eeneen bijzondere bijzondere waardevermindering waardevermindering diedie in het in het verleden verleden verantwoord verantwoord is, is, nietniet meer meer bestaat bestaat of is of is

pagina pagina 7 7

71

Indien wordt vastgesteld dat een bijzondere waardevermindering die in het verleden verantwoord is, niet meer bestaat of is afgenomen, dan wordt de toegenomen boekwaarde van de desbetreffende activa niet hoger gesteld dan de boekwaarde die bepaald zou zijn indien geen bijzondere waardevermindering voor het actief zou zijn verantwoord. Voorraden De voorraden grond- en hulpstoffen worden gewaardeerd op verkrijgingsprijzen onder toepassing van de FIFO-methode (first in, first out) of lagere opbrengstwaarde. De opbrengstwaarde is de geschatte verkoopprijs onder aftrek van direct toerekenbare verkoopkosten. Bij de bepaling van de opbrengstwaarde wordt rekening gehouden met de incourantheid van de voorraden. Vorderingen Vorderingen worden bij eerste verwerking gewaardeerd tegen de reële waarde van de tegenprestatie. Handelsvorderingen worden na eerste verwerking gewaardeerd tegen de nominale waarde. Voorzieningen wegens oninbaarheid worden in mindering gebracht op de boekwaarde van de vordering. Legaten en nalatenschappen Legaten en nalatenschappen worden gewaardeerd tegen nominale waarde, als de omvang betrouwbaar en met zekerheid kan worden vastgesteld. Op de waardering van legaten en nalatenschappen wordt een voorziening van 10% in mindering gebracht op de boekwaarde van de legaten en nalatenschappen. Effecten Effecten worden gewaardeerd tegen reële waarde. Waardeveranderingen worden rechtstreeks in de staat van baten en lasten verwerkt. Liquide middelen Liquide middelen bestaan uit kas, banktegoeden en direct opeisbare deposito’s met een looptijd korter dan twaalf maanden. Liquide middelen worden gewaardeerd tegen de nominale waarde. Eigen vermogen De continuïteitsreserve is bedoeld als buffer bij tegenvallende inkomsten of onverwachte uitgaven. De omvang van de continuïteitsreserve is gekoppeld aan de omvang van de vaste kosten (personeel etc.) en het deel van de inkomsten gekoppeld aan machtigingen etc. Hierbij zijn de vaste kosten gedefinieerd als 90% van de loon- en organisatiekosten en de inkomsten op 80% van de jaarinkomsten uit machtigingen. Wanneer het bestuur van een Stichting Alzheimer Nederland een deel van de reserves heeft afgezonderd voor een speciaal doel, is sprake van een bestemmingsreserve. Wanneer door derden aan een deel van de middelen een specifieke besteding is gegeven, is dit deel verantwoord bestemmingsfonds. Subsidieverplichtingen Van een aangegane subsidieverplichting is sprake nadat het bestuur een besluit ter zake heeft genomen en dit kenbaar heeft gemaakt aan de subsidieontvanger waardoor een in rechte afdwingbare of feitelijke verplichting ontstaat. Deze verplichting dient op de balans als schuld te worden opgenomen. Verplichtingen die betrekking hebben op jaren gelegen na één jaar na de balansdatum zijn verantwoord onder de langlopende schulden.

Grondslagen voor bepaling van het resultaat Algemeen Het saldo (resultaat) wordt bepaald als het verschil tussen het totaal der baten en het totaal der lasten. De baten worden verantwoord in het jaar waarin zij zijn gerealiseerd; lasten reeds zodra zij voorzienbaar zijn. Baten die worden ontvangen in de vorm van zaken of diensten worden gewaardeerd tegen de reële waarde, voor zover deze bepaalbaar is. In dat geval worden zodanige baten in de staat van baten en lasten verantwoord. Baten waarvoor een bijzondere bestemming is aangewezen, worden in de staat van baten en lasten verwerkt; indien deze baten in het verslagjaar niet volledig zijn besteed, worden de nog niet bestede gelden opgenomen in de desbetreffende bestemmingsreserve resp. bestemmingsfonds. Een onttrekking aan bestemmingsreserve resp. - fonds wordt als besteding (last) verwerkt in de staat van baten en lasten Opbrengstverantwoording van legaten en nalatenschappen Legaten en nalatenschappen worden als opbrengst verantwoord als de omvang betrouwbaar en met zekerheid kan worden vastgesteld. Overheidssubsidies Subsidies van overheden worden als bate verantwoord in de staat van baten en lasten in het jaar waarin de gesubsidieerde kosten zijn gemaakt of opbrengsten zijn gederfd, of wanneer een gesubsidieerd exploitatietekort zich heeft voorgedaan. De baten worden verantwoord als het waarschijnlijk is dat deze worden ontvangen en Stichting Alzheimer Nederland de condities voor ontvangst kan aantonen. Overige subsidies Overige subsidies worden als bate verantwoord in de staat van baten en lasten in het jaar van toezegging.

pagina 8

72

Overige subsidies worden als bate verantwoord in de staat van baten en lasten in het jaar van toezegging. Personeelsbeloningen Periodiek betaalbare beloningen Lonen, salarissen en sociale lasten worden op grond van de arbeidsvoorwaarden verwerkt in de staat van baten en lasten voor zover ze verschuldigd zijn aan werknemers. Pensioenen Alle pensioenregelingen zijn verwerkt volgens de verplichtingenbenadering. De over het verslagjaar verschuldigde premie wordt als last verantwoord. Mutaties in de pensioenvoorziening worden ook in de staat van baten en lasten verwerkt. Het bedrag dat als pensioenvoorziening is opgenomen, is de beste schatting van de nog niet afgefinancierde bedragen die noodzakelijk zijn om de desbetreffende verplichtingen per balansdatum af te wikkelen. Afschrijvingen Materiële vaste activa worden vanaf het moment van ingebruikneming afgeschreven over de verwachte toekomstige gebruiksduur van het actief. Over terreinen en vastgoedbeleggingen wordt niet afgeschreven. Indien een schattingswijziging plaatsvindt van de toekomstige gebruiksduur, dan worden de toekomstige afschrijvingen aangepast. Boekwinsten en -verliezen bij verkoop van materiële vaste activa zijn begrepen onder de afschrijvingen. Verstrekte subsidies Subsidieverplichtingen worden ten laste van het boekjaar gebracht waarin het besluit tot toekenning schriftelijk aan de subsidieontvanger is medegedeeld danwel de gerechtvaardige verwachting is gewekt bij de subsidieontvanger, ongeacht in welk boekjaar de subsidie wordt uitgekeerd. Voorwaardelijke toekenningen zijn toegelicht onder de niet in de balans opgenomen rechten en verplichtingen. Lastenverdeling Lasten worden verdeeld over: • Besteding aan doelstelling • Kosten eigen fondswerving • Kosten acties derden • Kostprijs verkopen • Kosten beheer en administratie De toebedeling van de directe kosten vindt plaats op basis van hun daadwerkelijk gebruik voor de aanwezige doelstellingen. De toebedeling van de kosten publiciteit en communicatie vindt plaats op basis van inschatting waarbij kosten inhoudelijk worden beoordeeld. Als belangrijkste grondslag voor de toebedeling van de uitvoeringkosten geldt de inzet van het personeel ten behoeve van genoemde doelstellingen. Op basis van deze personele verdeling (op medewerkerniveau) ontstaat een verdeelsleutel welke wordt toegepast voor de verdeling van de personele kosten en de overige bedrijfskosten (zoals huisvestingskosten etc.) Kosten van beheer en administratie zijn die kosten die de organisatie maakt in het kader van de (interne) beheersing en administratievoering en niet worden toegerekend aan de doelstelling of de werving van baten.

pagina 9

73

Stichting Alzheimer Nederland te Bunnik 1.5. TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE BALANS PER 31 DECEMBER 2011 ACTIVA 1. Materiële vaste activa Het verloop gedurende het boekjaar kan als volgt worden weergegeven: Inventaris/ Bedrijfsmiddelen € 1 januari 2011 Verkrijgings- of vervaardigingsprijzen Cumulatieve afschrijvingen Boekwaarde Mutaties 2011 Investeringen Afschrijvingen

31 december 2011 Verkrijgings- of vervaardigingsprijzen Cumulatieve afschrijvingen Boekwaarde Afschrijvingspercentages

Automatisering €

Verbouwingen €

Totaal €

506.142 412.442 93.700

413.040 345.240 67.800

136.852 119.652 17.200

1.056.034 877.334 178.700

8.332 26.732 -18.400

40.100 -40.100

13.600 -13.600

8.332 80.432 -72.100

514.474 439.174

413.040 385.340

136.852 133.252

1.064.366 957.766

75.300

27.700

3.600

106.600

20%-30%

33%

10%-12,5%

2. Financiële vaste activa

31-12-2011 €

31-12-2010 €

Deze post is als volgt opgebouwd: Vorderingen uit nalatenschappen Vordering VSB fonds uit hoofde van projecten

54.456 603.500

54.456 883.500

657.956 Vorderingen uit nalatenschappen Deze post bestaat volledig uit leningen aan (niet aan Alzheimer Nederland verbonden) personen, die zijn ontstaan uit nalatenschappen van derden.

937.956

Vordering VSB fonds uit hoofde projecten Deze vordering heeft betrekking op nog te ontvangen bijdragen uit hoofde van een met het VSB fonds gesloten contract. De termijn waarbinnen deze bijdragen worden ontvangen beslaat de periode 2013 tot en met 2014.

pagina 10

74

31-12-2011 €

3. Voorraden

Voorraden voor bedrijfsvoering

31-12-2010 €

20.000

20.000

16.942 1.170 103.476 3.642.679

30.794 1.170 51.000 3.928.119

3.764.267

4.011.083

2.379.823 241.048 355.307 666.501

2.964.999 229.000 247.620 486.500

3.642.679

3.928.119

36.900 0

85.500 0

48.743 417.714 613.703 1.262.763

99.036 1.124.855 1.655.608

2.379.823

2.964.999

4. Vorderingen Debiteuren Waarborgsommen Vooruitbetaalde kosten Nog te ontvangen bedragen

Nog te ontvangen bedragen Nalatenschappen Loterij Nog te ontvangen subsidies Overige vorderingen

Nalatenschappen Deze nalatenschappen zijn als volgt te verdelen: Toezegging 2006 Toezegging 2007 Toezegging 2008 Toezegging 2009 Toezegging 2010 Toezegging 2011

In het kader van het voorzichtigheidsprincipe is in deze waardering per balansdatum 31 december 2011 een voorziening van € 264.425 opgenomen (2010; € 337.724).

pagina 11

75

5. Effecten Deze post is als volgt te specificeren:

31-12-2011 €

31-12-2010 €

Beleggingsfondsen Obligaties

47.403

93.180

Boekwaarde per 31 december

47.403

93.180

De mutatie in de beleggingen gedurende het boekjaar kan als volgt gespecificeerd worden: Boekwaarde per 1 januari 2011 Saldo aankopen / verkopen Koersverschillen op effecten in portefeuille

93.180 -45.244 -533

Boekwaarde per 31 december 2011

47.403

Voor een specificatie van het resultaat uit beleggingen verwijzen wij u naar bladzijde 16 van de jaarrekening.

31-12-2011 €

31-12-2010 €

6. Liquide middelen Banken Kassen

5.605.333 1.404

3.378.400 835

5.606.737

3.379.235

Kredietfaciliteit Ultimo 2011 bestaat er een kredietfaciliteit bij de Rabobank ter hoogte van € 200.000. Als zekerheden zijn gesteld de verpanding van: huidige en toekomstige inventaris; vorderingen op derden en ter zake van die vorderingen de rechten uit verzekeringsovereenkomsten; huidige en toekomstige voorraden. Banken Alle geldmiddelen zijn vrij opneembaar.

pagina 12

76

PASSIVA 31-12-2010 €

Mutaties 2011

31-12-2011 €

7. Reserves en fondsen Het totaal van de reserves en fondsen heeft zich als volgt ontwikkeld: Continuïteitsreserve Bestemmingsreserves Bestemmingsfondsen

2.177.664 2.365.244 324.930

72.100 -674.425 747.755

2.249.764 1.690.819 1.072.685

4.867.838

145.430

5.013.268

Continuïteitsreserve De continuïteitsreserve is bedoeld als buffer bij tegenvallende inkomsten of onverwachte uitgaven. De omvang van de continuïteitsreserve is gekoppeld aan de omvang van de vaste kosten (personeel etc.) en het deel van de inkomsten gekoppeld aan machtigingen etc. Hierbij zijn de vaste kosten gedefinieerd als 90% van de loon- en organisatiekosten en de inkomsten op 80% van de jaarinkomsten uit machtigingen. Jaarlijks wordt bekeken in hoeverre de omvang van deze reserve aansluit met de daadwerkelijke ontwikkelingen binnen Alzheimer Nederland. Op basis van de uitkomsten 2011 is de minimale omvang van de continuiteitsreserve bepaald op € 2.231.000 Gezien de groeiende omvang van de verplichtingen wordt een vrijval van de continuiteitsreserve niet opportuun geacht. De mutatie in het verslagjaar is als volgt opgebouwd: Uit resultaatbestemming Mutatie bestemmingsreserves

72.100

Totaal mutatie boekjaar

72.100 2011 €

Bestemmingsreserves Publiciteit en communicatie Regisserend in onderzoek Financiering activa Stand per 31 december 2010

600.000 964.219 126.600

850.000 1.316.544 198.700

1.690.819

2.365.244

Publiciteit en communicatie Deze bestemmingsreserve is gevormd teneinde de positionering en awareness van de ziekte Alzheimer te verbeteren. In het boekjaar 2011 is € 250.000 onttrokken aan deze reserve. Regisserend in onderzoek Deze bestemmingsreserve is gevormd teneinde een stimulering te bewerkstelligen van kwalitatief hoogwaardig wetenschappelijk onderzoek naar de ziekte Alzheimer. In het jaar 2011 is € 352.325 onttrokken aan deze reserve. Door de positieve ontwikkeling van de inkomsten konden in het jaar 2011 hogere toezeggingen betaald worden uit de reguliere exploitatie. Financiering activa De hieronder opgenomen bedragen hebben volledig betrekking op dat deel van het vermogen dat is vastgelegd in de bedrijfsmiddelen die noodzakelijk zijn voor de bedrijfsvoering. Deze reserve is dan ook te kwalificeren als een reserve financiering activa. Deze reserve muteert met de aanschaf, afschrijvingen en herwaardering van materieel vaste activa en voorraden.

pagina 13

77

2010 €

Bestemmingsfondsen Naam fonds

Saldo 1-1

Projecten Fonds op naam Fonds huis van de gezondheid Fondsen Wetenschappelijk onderzoek Centra

191.900

Mutaties

Saldo 31-12

133.030

132.255 510.000 100.000 5.500

324.155 510.000 100.000 138.530

324.930

747.755

1.072.685

Projecten Dit betreft een fonds voor reeds gestarte projecten waarvan de uitvoeringskosten liggen in de jaren 2012 en 2013. Fonds op naam Dit Fonds op naam is in het verslagjaar ontvangen en is specifiek bedoeld voor wetenschappelijk onderzoek. Fonds huis van de gezondheid Dit fonds is gevormd uit een ontvangen subsidie voor de inrichting van de nieuwe huisvesting in het huis van de gezondheid. Fondsen Wetenschappelijk onderzoek Centra Dit betreffen ontvangen giften specifiek benoemd voor het onderzoek voor de verschillende centra. In het verslagjaar zijn specifieke onderzoeksuitgaven uit deze fondsen ter beschikking gesteld. 2011 €

2010 €

1.288.605

1.168.500

8. Schulden op lange termijn Verstrekte subsidies ten behoeve van wetenschappelijk onderzoek

Jaren waarop de verstrekte subsidies betrekking hebben 2012 2013 2014

750.200 477.500 60.905

2015

565.000 280.000 323.500

1.288.605

1.168.500

1.857.886 955.793 781.102 175.694 130.615

1.094.286 460.660 711.974 193.292 123.604

3.901.090

2.583.816

9. Schulden op korte termijn Nog te betalen subsidies Crediteuren Nog te betalen kosten/vooruitontvangen Vakantiegeld en vakantiedagen verplichting Belastingen en premies sociale verzekeringen Overige schulden

pagina 14

78

2011 €

2010 €

Belastingen en premies sociale verzekeringen: Loonheffing / bedrijfsvereniging Pensioenpremies

138.350 -7.735

121.399 2.205

130.615

123.604

Niet uit de balans blijkende verplichtingen Per balansdatum is een huurcontract aanwezig voor het pand Kosterijland 3 te Bunnik. Dit huurcontract loopt nog tot en met 1 april 2012. De verplichting per jaar voor de nog lopende contract periode is als volgt: 2012: € 39.721 (afloop contract per 1 april 2012) Ten behoeve van de aangegane huurovereenkomst is een bankgarantie verstrekt door de Rabobank van € 44.300

pagina 15

79

Stichting Alzheimer Nederland te Bunnik 1.6. TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE STAAT VAN BATEN EN LASTEN OVER 2011 2011 €

2010 €

10. Verkoop goederen Verkoop brochures en overige goederen Kosten verkoop goederen (1)

108.549 -70.712

159.678 -73.999

37.837

85.679

Met ingang van het verslagjaar 2011 is een beter onderscheid gemaakt tussen giften en verkoop goederen. Hierdoor zijn de aan verkoop goederen toe te rekenen opbrengsten verlaagd. 11. Overige bijdragen Ontvangen bijdrage NutsOhra Ontvangen bijdrage t.b.v. huis van de gezondheid Overige bijdragen

200.000 100.000 211.617

70.002

311.617

270.002

De ontvangen bijdrage van het Fonds NutsOhra betreft een verleende bijdrage voor het project "Quickscan Dementiebeleid voor Gemeenten". Startdatum van het project is juli 2010, einddatum van het project is juli 2013. 12. Baten uit acties van derden Vrienden Loterij Overige baten acties van derden

200.000 77.628

500.000

277.628

500.000

120.000 34.172 358.692

116.550 226.299 0 500.310

512.864

843.159

52.179 3.647

44.133 7.029

55.826

51.162

4.653 -840

4.519 2.570

3.813

7.089

166

60

3.647

7.029

13. Subsidies overheden en anderen PGO Fonds (voorheen Ministerie van VWS) VWS Deskundigheidsbevordering Landelijk Dementie Programma Subsidies overige instellingen

14. Baten uit beleggingen Renteopbrengsten Obligaties

Obligaties: Rente Koersverschillen

Af : kosten

pagina 16

80

2011 €

2010 €

(In)directe wervingskosten Uitvoeringskosten (conform kostenverdeelstaat)

1.103.073 652.431

1.055.974 489.838

Totaal kosten eigen fondsenwerving

1.755.504

1.545.812

181.584

175.943

241.908 311.915 102.775 264.891

393.352 229.782 76.058 180.839

1.103.073

1.055.974

2.696.968 531.693 65.680

2.524.822 246.772 42.908

3.294.341

2.814.502

2.240.795 517.239 24.084 -85.150

2.090.479 443.224 21.478 -30.359

2.696.968

2.524.822

6.914 29.776 33.603 461.400

11.820 5.909 11.960 217.083

531.693

246.772

15. Kosten eigen fondsenwerving

(In)directe wervingskosten Collecte Afwaardering collectebussen Donateurs/machtigingen Directmail Nalatenschappen Fondsenwerving diversen

Personeelskosten Salarissen incl. sociale lasten Overige personeelskosten Reis- en verblijfkosten

Salarissen incl. sociale lasten Bruto salarissen Sociale lasten/pensioenlasten Ziektekostenvergoeding Ontvangen ziekengeld en WAO uitkeringen

Overige personeelskosten Personeelsadvertenties Studie- en opleidingskosten Ziekengeldverzekering Overige personeelskosten

pagina 17

81

2011 €

2010 €

Reis- en verblijfkosten Reis- en verblijfkosten

65.680

42.908

Op basis van een fulltime dienstverband waren gedurende het verslagjaar 48,4 werknemers in dienst van de stichting (2010: 42,9) In het verslagjaar bedroeg de aan de leden van de Raad van Toezicht betaalde vergoeding nihil. Het aan de bestuurder toegekende jaarsalaris inclusief vakantiegeld voldoet aan de VFI Beloningsregeling zoals opgenomen in de Code Goed Bestuur voor Goede Doelen. Bezoldiging directie G.J. Broekema bestuurder

Naam Functie Dienstverband - Aard (looptijd) uren part-time percentage periode

onbepaald 38 100 1/1-31/12

Bezoldiging - Jaarinkomen bruto salaris vakantiegeld eindejaars uitkering

97.817 7.825 6.358

Totaal jaarinkomen (toetsnorm VFI Beloningsregeling)

112.000

- SV lasten (wg deel) - Pensioenlasten (wg deel)

7.481 12.521

Totale personeelslasten

132.002

Huisvestingskosten

2011 €

Huur ( incl. servicekosten) Schoonmaakkosten Overige huisvestingskosten

pagina 18

82

2010 €

169.269 18.491 9.556

187.438 15.680 -7.429

197.316

195.689

2011 €

2010 €

Kantoorkosten Kantoorbenodigdheden Telefoon Porti Contributies / abonnementen Vakliteratuur Drukwerk Assuranties Overige kantoorkosten

18.574 38.237 18.661 15.836 6.340 34.073 41.865 245.174

17.956 39.489 28.790 16.084 6.227 24.570 34.558 42.454

418.760

210.128

743

2.207

743

2.207

8.871 37.362 93.533 41.892

8.788 30.816 31.061 23.463

181.658

94.128

15.377

24.665

5.400 40.100 13.600

11.100 37.453 14.900

59.100

63.453

Bestuurskosten Vergaderkosten Overige bestuurskosten

Overige algemene kosten Administratieve dienstverlening Accountantskosten Organisatie- en advieskosten Overig

Financieel resultaat Rente- en bankkosten

Afschrijvingen vaste activa Afschrijving inventaris Afschrijving automatisering Afschrijving verbouwingen

De afschrijving op de bedrijfsmiddelen ad. € 21.332 is direct ten laste van de collectekosten gebracht.

pagina 19

83

84

1.312.585 8.425.747

1.415.443

35.313 3.238 10.599

74.017 189.592 393.579 590.271 34.247 84.587

Nabij in hulp

Doelstelling

1.402.929

39.431 3.616 11.835

49.345 399.549 107.340 659.119 38.241 94.453

Duidelijk in belangenbehartiging

2.751.366

14.525 1.332 4.359

242.789 14.086 34.792

148.033 2.291.450

Regisserend in onderzoek

Bestemming

Bijlage C

1.734.002

29.383 2.694 8.819

491.154 28.496 70.383

1.103.073

Fondsenwerving

6,38

Totaal

56.516

56.516

Kosten acties derden

Werving baten

De toebedeling van de overige kosten vindt plaats op basis van hun daadwerkelijk gebruik voor de aanwezige doelstellingen.

pagina 20

Als belangrijkste grondslag voor de toebedeling van de uitvoeringkosten geldt de inzet van het personeel ten behoeve van genoemde doelstellingen. Op basis van deze personele verdeling (op medewerkersniveau) ontstaat een verdeelsleutel welke wordt toegepast voor de verdeling van de personele kosten en de overige bedrijfskosten (zoals huisvestingskosten etc.)

Toerekening uitvoeringskosten naar doelstellingen:

De andere kosten (inclusief inzet van externen) zijn waar mogelijk zo nauwkeurig mogelijk toegerekend.

0,50 2,42 3,46

Fte

Directie/Bestuurder Administratie Ondersteunende afdelingen

De gebruikte verdeling in Fte is als volgt opgebouwd:

Voor de toedeling van de beheer- en administratiekosten is gebruik gemaakt van het model zoals dit door het CBF wordt aanbevolen. Ten aanzien van de personeelskosten geldt dat nadrukkelijk gekeken is naar werkelijke inzet van de medewerkers ten behoeve van de staande organisatie.

1.543.424

30.066 2.757 9.024

17.969 1.648 5.393

300.369 17.427 43.044

419.428 263.723 214.680 502.569 29.158 72.019

Leidend in voorlichting

296.067 630.668

Berekeningsmodel Beheer- en administratiekosten:

Totalen

Totaal uitvoeringskosten

Publiciteit en communicatie Directe projectkosten Kosten afdelingen Personeelskosten Huisvestingskosten Kantoorkosten Bestuurskosten Overige algemene kosten Rente- en bankkosten Afschrijving/afwaardering vaste activa

Bepalend in beeldvorming

1.7. Verdeling uitvoeringskosten naar bestemming verslagjaar 2011

Stichting Alzheimer Nederland

2.378.608

21.501

1.001 92 300

16.736 972 2.400

Kostprijs verkopen

566.589

8.771

491.334 34.689 17.082 743 13.970

Beheer en administratie

10.804.355

10.804.355

2.146.479 3.774.982 715.599 3.294.341 197.316 418.760 743 181.658 15.377 59.100

Totaal 2011

11.030.000

2.500.000 3.780.000 700.000 3.200.000 230.000 263.000 5.000 222.000 35.000 95.000

Begroting 2011

8.874.002

2.051.448 2.724.723 693.059 2.814.502 195.689 210.128 2.207 94.128 24.665 63.453

Totaal 2010

OVERIGE GEGEVENS

A. VASTSTELLING JAARREKENING EN RESULTAATBESTEMMING

Vaststelling Het bestuur heeft de jaarrekening vastgesteld in haar bijeenkomst van 13 april 2012. In de vergadering van 23 april 2012 heeft de Raad van Toezicht de jaarrekening goedgekeurd.

Resultaatbestemming Het bestuur heeft de resultaatverdeling zoals opgenomen in de staat van baten en lasten vastgesteld.

Gebeurtenissen na balansdatum Er hebben geen gebeurtenissen na balansdatum plaatsgevonden die hier gemeld dienen te worden.

Controleverklaring De controleverklaring is opgenomen op de volgende pagina.

pagina 21

85

 

    

      

                   

   ‘PwC’ is het merk waaronder PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. (KvK 34180285), PricewaterhouseCoopers Belastingadviseurs N.V. (KvK 34180284), PricewaterhouseCoopers Advisory N.V. (KvK 34180287), PricewaterhouseCoopers Compliance Services B.V. (KvK 51414406), PricewaterhouseCoopers B.V. (KvK 34180289) en andere vennootschappen handelen en diensten verlenen. Op deze diensten zijn algemene voorwaarden van toepassing, waarin onder meer aansprakelijkheidsvoorwaarden zijn opgenomen. Op leveringen aan deze vennootschappen zijn algemene inkoopvoorwaarden van toepassing. Op www.pwc.nl treft u meer informatie over deze vennootschappen, waaronder deze algemene (inkoop)voorwaarden die ook zijn gedeponeerd bij de Kamer van Koophandel te Amsterdam.

86

 

      

 





87