Jaarverslag 2009 Centrale Adviesraad Wmo Voorschoten

Centrale Adviesraad Wmo Voorschoten

Jaarverslag 2009 Centrale Adviesraad Wmo Voorschoten

concept

p/a afd. Welzijn gemeente Voorschoten Postbus 393, 2250 AJ Voorschoten

e-mail: [email protected]

Jaarverslag 2009 Centrale Adviesraad Wmo Voorschoten

1 – Inleiding Centrale Adviesraad geeft burgers invloed Vanaf 1 januari 2007 is de gemeente verantwoordelijk voor de ondersteuning van haar inwoners op het gebied van wonen, zorg en welzijn. De Wet Maatschappelijke Ondersteuning, kortweg Wmo, regelt dit. In deze wet is ook opgenomen dat burgers inspraak hebben op het beleid van de gemeente. In Voorschoten is hiervoor de Centrale Adviesraad Wmo (CAW) in het leven geroepen, die tot taak heeft het College van B en W gevraagd en ongevraagd te adviseren. Wat is de Wmo Het motto van de wet is: “Iedereen moet kunnen meedoen”. Voor mensen die dit niet op eigen kracht kunnen, is er de Wmo, die - regelt dat mensen, die hulp nodig hebben in het dagelijkse leven, ondersteuning krijgen van hun gemeente. Het gaat om voorzieningen als hulp bij het huishouden, een rolstoel of een woningaanpassing. - mensen ondersteunt, die zich inzetten voor medemens of buurt. Het gaat bijvoorbeeld om mantelzorgers en vrijwilligers. - activiteiten stimuleert die de onderlinge betrokkenheid in buurten en wijken vergroten. - ondersteuning biedt om te voorkomen dat mensen later zwaardere hulp nodig hebben. Het gaat bijvoorbeeld om opvoedingsondersteuning en activiteiten tegen eenzaamheid. - (centrum)gemeenten de opdracht geeft om hulp te verlenen aan verslaafden, dak- en thuislozen en mensen met psychische problemen. Een overzicht van de onderscheiden deelgebieden van de Wmo, de zogenaamde Prestatievelden is opgenomen in de bijlage.

2 – De taken van de CAW Brede adviesfunctie De instelling van een adviesraad is in de gemeente Voorschoten vastgelegd in de Verordening Centrale Adviesraad Wmo. De taak van de CAW bestaat uit het gevraagd en ongevraagd adviseren aan het college over beleid en uitvoering met betrekking tot de Wmo. Dit betreft onderwerpen zoals huishoudelijke hulp, gehandicapten, ouderen, jeugdzorg, mantelzorg, vrijwilligerswerk, buurtwerk, leefbaarheid zoals die voortvloeien uit de Prestatievelden, maar ook de evaluatie van het gevoerde beleid en zaken als de communicatie over de gemeentelijke voorzieningen en de contacten met cliënten bv. via het gemeentelijke Wmo-loket “De Wegwijzer”. Het college is verplicht advies te vragen over beleidsnotities, evaluaties, klanttevredenheidonderzoeken, aanpassing van de Wmo-verordening/besluit en de verordening CAW. Naast de formele kaders van de Wmo en Verordening CAW is ook de verhouding met het college van B en W en de ambtenaren bepalend voor de ruimte die de CAW krijgt. In 2008 is de “Procedure beleidsnotitie van A tot Z” tot stand gekomen, waarbij tussen het ambtelijk apparaat en de CAW afspraken zijn gemaakt over de

2

betrokkenheid en inspraakmogelijkheden. Zo kan de CAW al bij de start van een beleidsnotitie worden betrokken. Toch blijft soms het krappe tijdsbestek tussen het uitbrengen van een beleidstuk en de behandeling in commissie of gemeenteraad een belemmering om afgewogen adviezen uit te kunnen brengen. Een tijdige en ruimere planning van de kant van het ambtelijk apparaat is noodzakelijk om de adviesfunctie goed te kunnen uitoefenen.

3 – De samenstelling van de CAW Draagvlak Bij de opzet van de adviesraad was het uitgangspunt dat burgers mee kunnen praten over beleidsontwikkelingen bij alle prestatievelden van de Wmo. Een belangrijk aspect is dus dat de raad voldoende breed is samengesteld. Dit kan doordat de CAW-leden behoren tot één van de verschillende doelgroepen van de CAW of daarbij betrokken zijn bijvoorbeeld: mantelzorgers, belangenbehartigers, vrijwilligersorganisaties, maatschappelijke organisaties en andere betrokken burgers. De positie van de CAW is onafhankelijk, zowel ten aanzien van burgers als de gemeente. Verder is in het reglement bepaald dat de leden op persoonlijke titel zitting hebben in de CAW. Meedoen Er zijn verschillende mogelijkheden om mee te doen met de activiteiten van de CAW. Soms zijn nieuwe leden nodig. De CAW kan werkgroepen instellen voor bepaalde onderwerpen. Mensen die aan zo’n thema-werkgroep willen deelnemen, zijn van harte welkom. Verder kan de CAW voor een conceptadvies een openbare vergadering organiseren, waar iedereen zijn of haar mening kan geven over het onderhavige onderwerp. Als laatste mogelijkheid nodigt de CAW een ieder nadrukkelijk uit om contact op te nemen als hij of zij vindt dat een onderwerp aan de orde gesteld moet worden of anderszins iets kwijt wil. Mutaties De CAW bestaat uit minimaal 7 en maximaal 14 leden, inclusief een voorzitter, exclusief de ambtelijk secretaris. Het bestuur wordt gevormd door een voorzitter, vice-voorzitter en secretaris. Nieuwe leden worden benoemd door het college van B&W op voordracht van de CAW. De CAW telde bij de start van het jaar 2009 9 leden, 2 leden hebben in de loop van het jaar bedankt voor hun lidmaatschap en 2 nieuwe leden zijn toegetreden. Eind 2009 waren er dus 9 leden actief. Gedurende het gehele jaar heeft de vice-voorzitter W. Smid, gefungeerd als waarnemend voorzitter; een drietal vergaderingen is geleid door U.J. Stastra. Vanaf 1 januari 2010 zal A.A. Draijer het voorzitterschap op zich nemen. Personen In 2009 hadden de onderstaande personen zitting in de CAW: Mevrouw K. Alkemade De heer A.M. Bertens, penningmeester Mevrouw H. Dulfer* De heer P.C.T.M. Jonkheer Mevrouw B.M. Kaarls-Ohms De heer E.W. Kruysmulder º De heer R.M. Koksvikº De heer G.J.C.A. Persoon* De heer W.Smid, vice-voorzitter tevens waarnemend voorzitter De heer J. Stastra Mevrouw M. De Wit-Folkertsma

3

* Deze leden hebben in de loop van 2009 voor het lidmaatschap bedankt. º Deze leden zijn in 2009 toegetreden tot de adviesraad.

Ambtelijke ondersteuning: Mevrouw I. Aprigliano, afd. Welzijn gemeente Voorschoten. Notuliste: Mevrouw M. De Kleijn

4 – Vergaderingen en advisering Hoe werkt de CAW De CAW is eind 2006 gestart met het bestuderen van de wet en de uitvoeringsnota van de gemeente Voorschoten. Sindsdien is door de gemeente een groot aantal beleids- of kadernota’s opgesteld voor de onderscheiden deelgebieden van de Wmo. De CAW heeft deze nota’s bestudeerd en hierover advies uitgebracht. In een aantal gevallen is ook commentaar geleverd op beleidstukken die zijdelings met de Wmo te maken hadden zoals het ouderenbeleid. Omdat de Wmo zoveel en uiteenlopende onderwerpen betreft, werkt de CAW zoveel mogelijk met een takenverdeling waarbij twee leden van de adviesraad eerste aanspreekpunt zijn voor een bepaald prestatieveld. Vergaderingen In 2009 heeft de CAW heeft 10 keer vergaderd. Daarnaast worden er in werkgroepverband adviezen en commentaren voorbereid of thema’s uitvoeriger besproken. De vergaderingen vinden als regel plaats elke eerste dinsdag van de maand in de avond plaats en zijn openbaar. De belangrijkste (advies)onderwerpen op de agenda waren in 2009: - Ouderenbeleid - Mantelzorg - Gehandicaptenbeleid - Europese aanbesteding Hulpmiddelen, Hulp bij het Huishouden en Regiotaxi - Jeugdbeleid - Wijkgericht werken - Armoedebeleid - Hitteplan - Nota Woonvisie - De Wegwijzer - Klanttevredenheids- en benchmarkonderzoeken - Ondersteunende begeleiding En verder zaken die te maken hebben met het functioneren van de adviesraad: - Verordening CAW en Huishoudelijk reglement - Deskundigheidsbevordering van leden CAW - Communicatieplan van de CAW - Evaluatie functioneren CAW Werkgroepen De CAW probeert de (gevraagde en ongevraagde) adviezen aan het college van B en W zo gedegen mogelijk voor te bereiden. Voor nagenoeg alle onderwerpen hebben in kleinere samenstelling (werkgroepen) voorbereidende bijeenkomsten plaatsgevonden, soms meerdere keren. Leden met een bepaald prestatieveld bespreken stukken voor. Waar mogelijk wordt geprobeerd zo’n werkgroepje uit te breiden met andere burgers, die bij dit onderwerp betrokken zijn of deskundig op dit gebied.

4

Overleg met de wethouder en ambtenaren In 2009 heeft de CAW eenmaal plenair met de wethouder, mevrouw Kleijweg, overleg gevoerd. Verder is er in kleiner verband overleg geweest. Met het Afdelingshoofd Welzijn en met de betrokken ambtenaren is verscheidene malen overleg gevoerd, zowel plenair als in kleiner verband. Soms geven ambtenaren in de CAW vergadering toelichting op een beleidstuk of een Wmothema. Uitgebrachte adviezen en commentaren en adviezen in 2009 Advies over nota ouderenbeleid Advies over nota Jeugdbeleid Commentaar op klanttevredenheidsonderzoek en benchmarkonderzoeken (samen met Platform Gehandicapten Voorschoten). Advies nota Wijkgericht werken Commentaar op het Burgerjaarverslag Advies inzake bestek aanbesteding Hulpmiddelen (samen met regiogemeenten) Advies inzake Retender aanbesteding Hulp bij het Huishouden (samen met regiogemeenten) Advies over nota Woonvisie (in afschrift aan gemeenteraad) Advies inzake de Voedselbank (in afschrift aan gemeenteraad)

5 - Overige activiteiten Hoewel de advisering aan het College van B&W de hoofdtaak van de CAW is, zijn er ook andere zaken die om aandacht vragen. In 2009 heeft de CAW overleg gevoerd met diverse instanties of hen voorzien van informatie. Het betreft ondermeer de volgende zaken: - De CAW heeft in 2009 input geleverd voor verschillende onderzoeken van o.a.het Verweij-Jonkerinstituut en Zorgbelang. - Er is overleg gevoerd, deels plenair, met diverse organisaties en instellingen: SWOV, Platvorm Gehandicapten Voorschoten, Steunpunt Mantelzorg, Regionale Mantelzorg Organisatie, De Wegwijzer, Stichting MEE, Voedselbank en vertegenwoordigers van politieke partijen. - De Rekenkamer Oegstgeest, Voorschoten, Wassenaar heeft op zich genomen het functioneren van de Wmo(-raden) te onderzoeken; de CAW heeft hieraan medewerking verleend. Het onderzoek was eind 2009 nog niet afgerond. - Met Per Saldo is samengewerkt bij een onderzoek naar de toereikendheid van het Persoonsgebonden Budget (PGB). - De wnd. voorzitter heeft deelgenomen aan een rondetafelgesprek met het maatschappelijk middenveld in het kader van een werkbezoek van de Commissaris der Koningin, der heer J. Franssen. - In de zomerperiode hebben enkele leden veel tijd gestoken in regionaal overleg om met de adviesraden Wmo in 6 gemeenten (Leiden plus 5 randgemeenten) tot een (gezamenlijk) advies te komen over het bestek voor de Europese aanbesteding van hulpmiddelen en daarna hulp bij het huishouden (Retender). Deze aanbesteding werd door de 6 gemeenten gezamenlijk uitgevoerd. De CAW heeft naast het gezamenlijk advies nog eigen opmerkingen aan de wethouder gestuurd. In de laatste maanden van het jaar is op vergelijkbare wijze de voorbereiding ter hand genomen van een gezamenlijk advies over aanbesteding Regiotaxi - In het najaar is een brief gestuurd aan alle plaatselijke politieke partijen met een handreiking voor hun verkiezingsprogramma’s om aandacht te schenken aan Wmo-onderwerpen.

5

-

Het regionaal voorzittersoverleg Wmo-raden Leidse regio heeft dit jaar 3 keer plaatsgevonden. Dit overleg heeft als doel: afstemming en informatieuitwisseling.

6 – Organisatorische zaken Deskundigheidsbevordering De CAW vindt het van belang om zich te scholen. De scholing is zowel gericht op het verdiepen van de inhoudelijke kennis als op het verhogen van de eigen professionaliteit. In 2009 heeft geen opleiding plaatsgevonden. Wel is een cursus “Contact met de achterban” voorbereid, die in januari 2010 door het instituut Tympaan zal worden verzorgd. Verder is door verschillende leden deelgenomen aan seminars en voorlichtingsbijeenkomsten In de vergaderingen van de CAW is door vertegenwoordigers van de Wegwijzer en MEE informatie gegeven over hun organisatie. Ambtelijke ondersteuning De CAW krijgt van de gemeente formeel 6 uur ambtelijke ondersteuning per maand. Omdat de ambtelijk secretaris de voorbereiding en het verslag van de vergadering doet en daarnaast andere organisatorische en informerende taken, is dit in de praktijk veel te mager gebleken. Daarom is vanaf november een notuliste bij de vergaderingen van de CAW aanwezig, die het verslag maakt en de actiepunten bijhoudt. Budget De gemeente kent de CAW een jaarlijks budget toe van 5000 euro. Bezoek van studiedagen en andere onkosten van de CAW-leden worden hieruit betaald. Uit dit budget moeten ook de vergaderkosten worden betaald (zaalhuur en notulering). Helaas is het budget ontoereikend voor verdere ondersteuning van de CAW bijvoorbeeld voor het verzamelen van achtergrondinformatie over actuele Wmo-thema’s of het bijhouden van nieuwe ontwikkelingen op Wmo-gebied. Het budget van de CAW wordt beheerd door de penningmeester die hiervan separaat verslag doet. In 2009 is de CAW binnen het beschikbaar gestelde budget gebleven.

7 - Tenslotte

De CAW hoopt dat dit verslag een goed beeld geeft van haar vele activiteiten. Zij is zich ervan bewust dat het werk van de CAW voor de gewone burger niet erg zichtbaar en toegankelijk is. Daarom zal in 2010 getracht worden om de zichtbaarheid van de (activiteiten van de) CAW verder te vergroten. Mocht dit verslag vragen hebben opgeroepen of mocht u geïnteresseerd zijn geraakt in het werk van de CAW, neemt u dan contact op met de secretaris van de CAW, de heer F. Bertens, [email protected] of met [email protected]

Voorschoten, februari 2010

6

Bijlage

De negen prestatievelden In de Wmo zijn negen prestatievelden beschreven voor gemeentelijk beleid. Per prestatieveld staan hieronder enkele voorbeelden die duidelijk maken om wie of wat het gaat.

Prestatieveld Wmo

Voorbeelden

1. Sociale samenhang en leefbaarheid van wijken, dorpen, buurten

Club- en buurthuizen, inloopcentra, wijkactiviteiten, sport, hangplekken, jeugdhonken, bankjes, hondenuitlaatplekken, speelplekken, sociaal cultureel werk, culturele activiteiten, netwerken voor contacten met mensen in kwetsbare positie, bevorderen van contacten, verenigingsleven, werk met migrantengroepen, welzijnswerk ouderen, stadswachten. Peuter- en kinderopvang, buitenschoolse opvang, spijbelen, gezinscoaches, netwerken voor jongeren, trapveldjes, jongeren- en straathoekwerk, algemene jeugdvoorzieningen, jeugdcriminaliteit, buurtvaders, HALT-projecten (projecten ter bestrijding van vandalisme). Eén loket, voorlichtingsmateriaal, buurtwinkels, ouderenadviseurs, slachtofferhulp, rechtshulp. Het ene loket vormt de toegang tot alle voorzieningen (Wmo, AWBZ, wonen, welzijn). Hier wordt ook de indicatiestelling geregeld en de hoogte van de eigen bijdrage vastgesteld met een maximum, afhankelijk van inkomen. In relatie tot dit prestatieveld worden ook cliëntenparticipatie en/of burgerparticipatie geregeld en de afhandeling van klachten. Vrijwillige hulpdiensten, klussendienst, steunpunt mantelzorg, organiseren van respijtzorg, vrijwilligerscentrale, mantelzorgmakelaar, vacaturebank, gavengericht werken, ouderparticipatie op scholen, cursussen voor vrijwilligers, zelfhulpgroepen, buddy- en maatjesprojecten. Maatschappelijk werk, schuldhulpverlening, minimabeleid, voorzieningen voor ouderen, toegankelijkheid openbare ruimte en gebouwen en openbaar vervoer, aangepast en levensloopbestendig bouwen, werkprojecten voor ex-psychiatrische patiënten en exgedetineerden, zorgboerderijen. Het gaat hier vooral om algemene voorzieningen. Soms zal een relatie gelegd worden met de Wet Werk en Bijstand en is sociale activering een stap in de richting van arbeid/participatiebanen. Hulp bij huishoudelijke zorg, rolstoelen, scootmobielen, vervoersvoorzieningen, woonvoorzieningen, begeleiding zelfstandig wonen, dagbesteding, ouderen, maaltijdvoorziening, sociale alarmering, hulpverlening van maatschappelijk werk. Het gaat hier om individuele voorzieningen. Zorg kan verleend worden in natura of als persoonsgebonden budget of als combinatie van beide. Het compensatiebeginsel verplicht gemeenten om mensen met beperkingen, door het treffen van voorzieningen, een gelijkwaardige uitgangspositie te verschaffen zodat zij zelfredzaam zijn en in staat tot maatschappelijke participatie. Advies- en steunpunten en opvang i.v.m. huiselijk geweld, dag- en nachtopvang voor dak en thuislozen, zwerfjongeren, crisisopvang, vrouwenopvang. Deze taak is doorgaans geconcentreerd in een centrumgemeente. Dat geldt ook voor de prestatievelden 8 en 9.

2. Preventie en Opvoedingsondersteuning Jeugd met problemen

3. Informatie, advies en cliëntondersteuning, waaronder één loket

4. Ondersteuning van mantelzorg en vrijwilligerswerk

5. Bevorderen van deelname aan het maatschappelijk verkeer en het zelfstandig functioneren van: - mensen met een beperking - mensen met een chronisch psychisch probleem - mensen met een psychosociaal probleem 6. Verlenen van voorzieningen aan mensen met een fysieke of psychosociale beperking, zodat zij zelfstandig kunnen meedoen.

7. Maatschappelijke opvang, waaronder vrouwenopvang, steunpunten huiselijk geweld 8. Openbare geestelijke gezondheidszorg 9. Ambulante verslavingszorg

7

Meldpunt voor signaleren van crisis, een combinatie van psychiatrische problemen, schulden, verslaving en isolement; sociaal kwetsbaren. Verslavingszorg en /preventie, GGD, alcohol, drugs, medicijnen, gokverslaving, activiteiten om overlast te bestrijden, gebruikersruimten.