Jaarrekening 2012 Parnassia Groep B.V.
Parnassia Groep B.V.
INHOUDSOPGAVE
Pagina
Jaarverslag
3
Geconsolideerde jaarrekening Geconsolideerde balans per 31 december 2012 Geconsolideerde resultatenrekening over 2012 Geconsolideerd kasstroomoverzicht over 2012 Grondslagen van waardering en resultaatbepaling Toelichting op de geconsolideerde balans per 31 december 2012 Mutatieoverzicht materiële vaste activa Overzicht langlopende schulden aan kredietinstellingen ultimo 2012 Toelichting op de geconsolideerde resultatenrekening over 2012
5 6 7 9 18 31 32 33
Enkelvoudige jaarrekening Enkelvoudige balans per 31 december 2012 Enkelvoudige resultatenrekening over 2012 Grondslagen van waardering en resultaatbepaling Toelichting op de enkelvoudige balans per 31 december 2012 Overzicht langlopende schulden aan kredietinstellingen ultimo 2012 Toelichting op de enkelvoudige resultatenrekening over 2012
43 44 45 47 53 54
Overige gegevens Vaststelling en goedkeuring jaarrekening Statutaire regeling resultaatbestemming Resultaatbestemming Gebeurtenissen na balansdatum Controleverklaring
58 58 58 58 58
Bijlagen Overzicht groepsmaatschappijen
1
Parnassia Groep B.V.
JAARVERSLAG
2
Parnassia Groep B.V.
JAARVERSLAG Het bestuur van de Parnassia Groep biedt hierbij haar jaarverslag aan voor het boekjaar dat geëindigd is op 31 december 2012. Per 1 maart 2013 veranderde de Parnassia Bavo Groep haar naam in Parnassia Groep. De jaarverantwoording 2012 van de Parnassia Groep bestaat uit de volgende onderdelen: de jaarrekening; kwantitatieve gegevens, aangeleverd bij het CIBG via DigiMV. het jaarverslag (bestuursverslag). Het jaarverslag is separaat uitgegeven. Het wordt tezamen met de jaarrekening gedeponeerd bij de Kamer van Koophandel. De jaarrekening en het jaarverslag zullen tevens beschikbaar zijn via www.parnassiagroep.nl en www.jaarverslagenzorg.nl.
Den Haag, 16 mei 2013
Raad van Bestuur Parnassia Groep
3
Parnassia Groep B.V.
GECONSOLIDEERDE JAARREKENING
4
Parnassia Groep B.V.
5.1 GECONSOLIDEERDE JAARREKENING GECONSOLIDEERDE BALANS PER 31 DECEMBER 2012 (voor resultaatbestemming) Ref.
31-dec-12 €
31-dec-11 €
ACTIVA
Vaste activa Immateriële vaste activa Materiële vaste activa Financiële vaste activa Totaal vaste activa
1 2 3
2.317.173 260.519.755 9.988.117 272.825.045
254.855 239.441.325 12.703.522 * 252.399.702
4 5 6 7
238.556 75.034.687 124.813.375 4.913.979 205.000.597
259.381 43.202.294 103.477.123 * 52.182.181 199.120.979
477.825.642
451.520.681
31-dec-12 €
31-dec-11 €
107.544.741 -235.436 107.309.305
85.677.075 -168.533 85.508.542
Vlottende activa Voorraden Vorderingen en overlopende activa Vorderingen uit hoofde van financieringstekort Liquide middelen Totaal vlottende activa Totaal activa
Ref. PASSIVA
Groepsvermogen Eigen vermogen Aandeel derden Totaal eigen vermogen
8
Voorzieningen
9
4.961.455
8.602.245
Langlopende schulden
10
149.505.189
163.271.572
Kortlopende schulden Schulden uit hoofde van financieringsoverschot Kortlopende schulden en overlopende passiva
6 11
1.838.168 214.211.525
37.770.040 * 156.368.282 *
477.825.642
451.520.681
Totaal passiva
* De vergelijkende cijfers zijn voor presentatiedoeleinden aangepast
5
Parnassia Groep B.V.
GECONSOLIDEERDE RESULTATENREKENING OVER 2012
Ref.
2012 €
2011 €
BEDRIJFSOPBRENGSTEN: Wettelijk budget voor aanvaardbare kosten (uit AWBZ/Zvw-zorg, exclusief subsidies)
12
486.598.476
488.262.024
Subsidies (inclusief overige Wmo-prestaties)
13
61.514.701
62.250.166
Overige bedrijfsopbrengsten
14
14.990.257
13.823.335
563.103.434
564.335.525
Som der bedrijfsopbrengsten
BEDRIJFSLASTEN: Personeelskosten
15
405.822.026
394.925.906
Immateriële en materiële vaste activa
16
36.355.190
45.039.132
Overige bedrijfskosten
17
110.669.436
109.145.669
Som der bedrijfslasten
552 846 652 552.846.652
549 110 707 549.110.707
BEDRIJFSRESULTAAT
10.256.782
15.224.818
-6.842.860
-7.622.032
3.413.922
7.602.786
28.824
-11.404
3.442.746
7.591.382
Financiële baten en lasten
18
RESULTAAT UIT GEWONE BEDRIJFSUITOEFENING Aandeel derden
19
RESULTAAT BOEKJAAR
6
Parnassia Groep B.V.
GECONSOLIDEERD KASSTROOMOVERZICHT Ref. €
31-12-2012 €
31-12-2011 €
€
Kasstroom uit operationele activiteiten Bedrijfsresultaat Aanpassingen voor: - afschrijvingen immateriële vaste activa - afschrijvingen materiële vaste activa - herwaardering niet aan bedrijfsproces dienstbare materiële vaste activa - impairment materiële vaste activa - vordering kapitaallasten - verkoopopbrengst activa - mutaties groepsvermogen - mutaties voorzieningen
10.256.782
1 2
322.596 37.304.520
2 2 3 16 8 9
15.224.818
75.424 34.679.198
427.616 3.393.362 3.132.552 *c) -921.008 *a) -118.969 -700.943
105.450 1.693.648 10.100.404 *c) -1.780.996 *a) 149.677 -1.898.110 42.839.726
Veranderingen in vlottende middelen: - voorraden - vorderingen - vorderingen/schulden uit hoofde van financieringstekort respectievelijk -overschot - kortlopende schulden (excl. schulden aan kredietinstellingen en reservering rentecomponent kapitaallasten gesloopte panden)
4 5
20.825 -31.832.393
-61.414 20.582.214
6
-57.268.124
-2.316.733
11
14.158.125
Kasstroom uit bedrijfsoperaties Financiële baten en - lasten Resultaat aandeel derden
43.124.695
18 19
748.649 -74.921.567
18.952.716
-21.825.059
77.302.229
-6.842.860 *b) 28.824
Totaal kasstroom uit operationele activiteiten
-7.622.032 *b) -11.404 814 036 -6.814.036 -6
-7 633 436 -7.633.436
-28.639.095
69.668.793
Kasstroom uit investeringsactiviteiten Investeringen materiële vaste activa Desinvesteringen materiële vaste activa Verkoopopbrengst activa Investeringen immateriële vaste activa Overige mutaties in immateriële vaste activa Investeringen financiële vaste activa Overige mutaties in financiële vaste activa
2 2 2 1 1 3 3
-47.837.835 4.110.902 921.008 *a) -2.384.914 0 -703.500 286.343
-31.759.327 2.462.153 1.780.996 *a) -833.783 826.159 -1.655.554 83.469
-45.607.996
Totaal kasstroom uit investeringsactiviteiten
-29.095.887
Kasstroom uit financieringsactiviteiten Nieuw opgenomen leningen Aflossing kasgeldlening Aflossing langlopende schulden
10 11 10
5.599.623 0 -15.550.610
Totaal kasstroom uit financieringsactiviteiten Mutatie geldmiddelen
7
11.030.720 -11.000.000 *d) -9.652.121 -9.950.987
-9.621.401
-84.198.078
30.951.505
Parnassia Groep B.V.
5.1.3 GECONSOLIDEERD KASSTROOMOVERZICHT De mutatie in de geldmiddelen is als volgt te specificeren: Ref. € Mutatie Liquide middelen Mutatie Bankkredieten
7 11
31-12-2012 €
€
31-12-2011 €
-47.268.202 -36.929.876
*d)
33.558.459 -2.606.954
-84.198.078
30.951.505
Toelichting: *a) De verkoopwaarde bedraagt € 0,9 miljoen (2011: € 1,8 miljoen), de boekwinst bedraagt € 0,3 miljoen (2011: € 1,6 miljoen). *b) Financiële baten en - lasten: Het hier vermelde saldo betreft het saldo zoals dit blijkt uit de winst- en verliesrekening en niet de feitelijke kasstroom gerelateerd aan deze financiële baten en - lasten. *c) Voor een toelichting op deze post wordt verwezen naar de toelichting op de financiële vaste activa. *d) De aflossing van kasgeldleningen was in de jaarrekening 2011 opgenomen als mutatie Bankkredieten.
8
Parnassia Groep B.V.
GRONDSLAGEN VAN WAARDERING EN RESULTAATBEPALING ALGEMEEN Groepsverhoudingen De Parnassia Bavo Groep B.V. is op 12 mei 2011 ontstaan door omzetting van de Stichting Parnassia Bavo Groep in een vennootschap waarbij er een kapitaalstorting heeft plaatsgevonden. Door deze omzetting, waarvoor de Rechtbank op 31 januari 2011 machtiging heeft verleend, zijn alle rechten en plichten van de stichting overgegaan op de vennootschap. Sinds november 2012 treedt de groep naar buiten onder de naam Parnassia Groep. Per 1 maart 2013 is de statutaire naam gewijzigd in Parnassia Groep B.V. De achtergronden van deze wijzigingen zijn reeds toegelicht in het voor de geconsolideerde jaarrekening 2012 opgenomen jaarverslag 2012. De statutaire vestigingsplaats is Den Haag. De Parnassia Groep B.V. staat aan het hoofd van de Parnassia Groep waarvan de activiteiten met name bestaan uit het leveren van psychiatrische zorg. Voor de balans en winst- en verliesrekening van de dochtermaatschappijen wordt verwezen naar de vennootschappelijke jaarrekening van deze dochtermaatschappijen. Een overzicht van de tot de groep behorende entiteiten is opgenomen als Bijlage (5.3.1) bij deze jaarrekening. De aandelen van de Parnassia Groep B.V. zijn voor 100% in handen van Stichting Parnassia. Deze Stichting beheert slechts de aandelen en wordt derhalve niet in deze jaarrekening opgenomen. De jaarrekening over 2012 van Stichting Parnassia ligt ter inzage ten kantore van de Raad van Bestuur van de Parnassia Groep. Boekjaar Het verslagjaar is evenals voorgaand jaar gelijk aan het kalenderjaar. Rapporteringsvaluta De rapporteringsvaluta is in euro. Grondslagen voor het opstellen van de jaarrekening De jaarrekening is opgesteld in overeenstemming met Titel 9 BW2, de Regeling verslaggeving WTZi en en de Richtlijnen voor de Jaarverslaggeving, in het bijzonder RJ 655 inzake de jaarverslaggeving door zorginstellingen. Continuïteit Deze jaarrekening is opgesteld uitgaande van de continuïteitsveronderstelling. Vergelijking met voorgaand jaar De grondslagen van waardering en van resultaatbepaling zijn ongewijzigd ten opzichte van voorgaand jaar. Uitzondering vormt de aanpassing van de van 2012 is in de d waardering d i van de d vaste t activa ti welke lk mett ingang i i gewijzigd ij i d naar bedrijfseconomische b d ijf i h grondslagen d l i plaats l t van d Regeling verslaggeving WTZi. Deze aanpassing wordt nader toegelicht onder het hoofdstuk Materiële vaste activa. De cijfers over 2011 zijn geherrubriceerd teneinde vergelijkbaarheid met 2012 mogelijk te maken. Deze aanpassingen komen voort uit de gewijzigde voorschriften inzake de rapportage van "Vorderingen uit hoofde van financieringstekort en/of schulden uit hoofde van financieringsoverschot". Het is niet langer toegestaan vorderingen uit de ene jaarlaag te verrekenen met schulden uit andere jaarlagen en andersom. Daarnaast wordt er met ingang van 2012 onderscheid gemaakt tussen de vorderingen/schulden welke verband houden met contracten vanuit de ZVW en de AWBZ. Deze scheiding is ook doorgevoerd in de toelichting op het verloop van het wettelijk budget in de resultatenrekening. De genoemde aanpassingen zijn terug te vinden in de toelichting op de (geconsolideerde) balans en de (geconsolideerde) resultatenrekening. Aanpassingen zijn in de betreffende hoofdstukken gemarkeerd. Grondslagen voor de waardering van activa en passiva en de resultaatbepaling Voor zover niet anders is vermeld, worden activa en passiva opgenomen tegen nominale waarde. Een actief wordt in de balans opgenomen wanneer het waarschijnlijk is dat de toekomstige economische voordelen naar de onderneming zullen toevloeien en de waarde daarvan betrouwbaar kan worden vastgesteld . Een verplichting wordt in de balans opgenomen wanneer het waarschijnlijk is dat de afwikkeling daarvan gepaard zal gaan met een uitstroom van middelen die economische voordelen in zich bergen en de omvang van het bedrag daarvan betrouwbaar kan worden vastgesteld . Baten worden in de resultatenrekening opgenomen wanneer een vermeerdering van het economisch potentieel, samenhangend met een vermeerdering van een actief of een vermindering van een verplichting, heeft plaatsgevonden, waarvan de omvang betrouwbaar kan worden vastgesteld. Lasten worden verwerkt wanneer een vermindering van het economisch potentieel, samenhangend met een vermindering van een actief of een vermeerdering van een verplichting, heeft plaatsgevonden, waarvan de omvang betrouwbaar kan worden vastgesteld Indien een transactie ertoe leidt dat nagenoeg alle of alle toekomstige economische voordelen en alle of nagenoeg alle risico’s met betrekking tot een actief of verplichting aan een derde zijn overgedragen, wordt het actief of de verplichting niet langer in de balans opgenomen. Verder worden activa en verplichtingen niet meer in de balans opgenomen vanaf het tijdstip waarop niet meer wordt voldaan aan de voorwaarden van waarschijnlijkheid van de toekomstige economische voordelen en/of betrouwbaarheid van de bepaling van de waarde .
De opbrengsten en kosten worden toegerekend aan de periode waarop zij betrekking hebben. Opbrengsten worden verantwoord indien alle belangrijke risico’s met betrekking tot de overeenkomst zijn overgedragen aan de koper.
9
Parnassia Groep B.V.
GRONDSLAGEN VAN WAARDERING EN RESULTAATBEPALING ALGEMEEN (vervolg) Consolidatie De geconsolideerde jaarrekening omvat de financiële gegevens van de onderneming en haar groepsmaatschappijen en andere rechtspersonen waarop overheersende zeggenschap kan worden uitgeoefend dan wel waarover de centrale leiding bestaat. Groepsmaatschappijen zijn deelnemingen waarin de onderneming een meerderheidsbelang heeft, of waarin op een andere wijze een beleidsbepalende invloed kan worden uitgeoefend. Bij de bepaling of beleidsbepalende invloed kan worden uitgeoefend, worden financiële instrumenten die potentiële stemrechten bevatten en direct kunnen worden uitgeoefend, betrokken. Participaties die worden aangehouden om ze te vervreemden worden niet geconsolideerd. In de geconsolideerde jaarrekening is tevens opgenomen de Steunstichting Duin en Bosch statutair gevestigd te Den Haag. De Parnassia Groep heeft volledige zeggenschap over deze stichting. Nieuw verworven deelnemingen worden in de consolidatie betrokken vanaf het tijdstip waarop beleidsbepalende invloed kan worden uitgeoefend. Afgestoten deelnemingen worden in de consolidatie betrokken tot het tijdstip van beëindiging van deze invloed. In het verslagjaar is het 100% belang in Parand B.V. gevestigd te Den Haag geheel afgestoten en is het belang in Careway B.V. teruggebracht van 60% naar 51%. In de geconsolideerde jaarrekening zijn de onderlinge schulden, vorderingen en transacties geëlimineerd, evenals de binnen de Groep gemaakte winsten. De groepsmaatschappijen zijn integraal geconsolideerd, waarbij het minderheidsbelang van derden afzonderlijk tot uitdrukking is gebracht. Voor een overzicht van de geconsolideerde groepsmaatschappijen wordt verwezen naar Bijlage "Overzicht groepsmaatschappijen". Op grond van artikel 7, lid 5 en 6 van Regeling verslaggeving WTZi zijn, evenals in 2011, de volgende stichtingen buiten de consolidatie gebleven: • Stichting Actief Talent • Stichting Vrienden van de Parnassia Bavo Groep • Stichting Noodfonds • Stichting Vrienden van de Brijder Verbonden rechtspersonen Alle groepsmaatschappijen, zoals opgenomen in Bijlage "Overzicht groepsmaatschappijen", evenals de deelnemingen toegelicht onder de toelichting op de financiële vaste activa worden aangemerkt als verbonden partij. Transacties tussen groepsmaatschappijen worden in de consolidatie g geëlimineerd. Deze transacties omvatten onderlinge overeenkomsten voor uitbesteding van werkzaamheden die geheel verband houden met de opbrengsten vanuit wettelijk budget voor aanvaardbare kosten uit AWBZ en ZVW, beheer en doorbelasting van gebouw gebonden kosten, doorbelastingen uit hoofde van concernbrede kosten, uitvoering van concernbreed treasurybeleid inclusief gezamelijke kredietfaciliteiten en ondersteunende werkzaamheden vanuit het shared service center. Daarnaast vindt er, binnen zorgbedrijven die uit meerdere vennootschappen bestaan, doorbelasting van managementkosten plaats. Alle genoemde transacties worden via onderlinge rekening courant verhoudingen afgerekend tenzij anders voorgeschreven wordt door wet- en regelgeving Voor de buiten de consolidatie vallende verbonden rechtspersonen is onder het hoofdstuk "Consolidatie" een overzicht opgenomen. Deze Stichtingen houden zich bezig met het ondersteunen en verbeteren van het welzijn van de cliënten en het personeel van de Parnassia Groep. Transacties met deze partijen beperken zich tot het financieel ondersteunen van deze partijen. Daarnaast is er in de toelichting op de geconsolideerde balans onder het hoofdstuk Financiële vaste activa, toelichting op belangen in andere rechtspersonen of vennootschappen, een overzicht opgenomen van deelnemingen en kapitaalbelangen waarbij geen invloed van betekenis uitgeoefend kan worden op het gevoerde beleid. Deze minderheidsbelangen worden vanuit strategisch oogpunt aangehouden ter ondersteuning en waar mogelijk verbetering van de eigen activiteiten van de (zorg)bedrijven. Transacties vinden plaats op basis van getekende contracten. Kasstroomoverzicht Het kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de indirecte methode. Kasstromen uit financiële afgeleide instrumenten die worden verantwoord als reëlewaarde-hedges of kasstroomhedges worden in dezelfde categorie ingedeeld als de kasstromen uit de afgedekte balansposten. Kasstromen uit financiële derivaten waarbij hedge accounting niet langer wordt toegepast, worden consistent met de aard van het instrument ingedeeld, vanaf de datum waarop de hedge accounting is beëindigd. Door de aard en wijze van financiering binnen de Parnassia Groep dienen transacties via onderlinge rekening courant verhoudingen beschouwd te worden als kasstromen uit financieringsactiviteiten. Ook mutaties in bankkredieten voor zover deze voortvloeien uit kasgeldleningen dienen als kasstromen uit financieringsactiviteiten beschouwd te worden
10
Parnassia Groep B.V.
GRONDSLAGEN VAN WAARDERING EN RESULTAATBEPALING GRONDSLAGEN VAN WAARDERING VAN ACTIVA EN PASSIVA Activa en passiva Activa en passiva worden in het algemeen gewaardeerd tegen de verkrijgings- of vervaardigingsprijs of de actuele waarde. Indien geen specifieke waarderingsgrondslag is vermeld, vindt waardering plaats tegen de verkrijgingsprijs. Toelichtingen op posten in de balans, resultatenrekening en kasstroomoverzicht zijn in de jaarrekening genummerd. Veronderstellingen en schattingen Het bestuur heeft bij het opstellen van de jaarrekening overeenkomstig de geldende grondslagen, op onderdelen gebruik gemaakt van veronderstellingen en schattingen die mede bepalend zijn voor de opgenomen bedragen. De feitelijke uitkomsten kunnen van deze veronderstellingen en schattingen afwijken. De schattingen en onderliggende veronderstellingen worden voortdurend beoordeeld. Herzieningen van schattingen worden opgenomen in de periode waarin de schattingen worden herzien en in de toekomstige perioden waarvoor de herziening gevolgen heeft. Vorenstaande is van toepassing op de volgende onderwerpen: a) Bijzondere waardeverminderingen van vaste activa De boekwaarde van vaste activa wordt periodiek getoetst aan de realiseerbare waarde ten einde vast te stellen of er aanwijzingen bestaan voor een bijzondere waardevermindering. Een aanwijzing voor een bijzondere waardevermindering kan bijvoorbeeld zijn indien, naar inschatting van het bestuur, sprake is van: · een snellere daling van de marktwaarde van een actief dan uit verloop over de tijd of normaal gebruik zou voortvloeien. · een belangrijke wijziging in de toepassing van een actief of in de bedrijfsstrategie. · prestaties die sterk achterblijven ten opzichte van de verwachtingen, een significante verslechtering in de bedrijfstak of economie, of veroudering of beschadiging van het actief. Daarnaast kunnen omstandigheden, naar de inschatting van het bestuur, duiden op de noodzaak tot het terugnemen van een eerder toegepaste bijzondere waardevermindering. Teneinde in voornoemde gevallen te kunnen bepalen of daadwerkelijk sprake is van bijzondere waardeverminderingen of de noodzaak tot herzien, wordt de realiseerbare waarde bepaald. Daarbij maakt het bestuur gebruik van inschattingen en veronderstellingen ten aanzien van de bepaling van kasstroomgenererende eenheden, de toekomstige kasstromen en de disconteringsvoet. De beoordelingen die hieraan ten grondslag liggen, kunnen van jaar tot jaar verschillen door economische of marktomstandigheden, veranderingen in de bedrijfsomgeving of in wet- en regelgeving en door andere factoren waar de Parnassia Groep geen invloed op kan uitoefenen. Indien de prognoses voor de realiseerbare waarde moeten worden bijgesteld, kan dit leiden tot bijzondere waardeverminderingen of (in het geval van vaste activa) herziening daarvan. b) Economische levensduur en restwaarde van materiële vaste activa De materiële vaste activa maken een belangrijk deel uit van de totale activa van de Parnassia Groep en de kosten van periodieke afschrijvingen vormen een belangrijk deel van de jaarlijkse bedrijfslasten. De, op basis van haar inschattingen van en veronderstellingen door het bestuur, vastgestelde economische levensduur en restwaarden hebben een belangrijke invloed op de waardering en resultaatbepaling van materiële vaste activa. De economische levensduur van materiële vaste activa wordt mede geschat aan de hand van de technische levensduur, de ervaringen ten aanzien van soortgelijke activa, de onderhoudshistorie en de periode gedurende welke die economische voordelen uit hoofde van de exploitatie van het actief ten goede zullen komen aan de Parnassia Groep. Daarnaast wordt voor investeringen in huurpanden de gebruiksduur gerelateerd aan de duur van de huurovereenkomst en de waarschijnlijkheid dat deze overeenkomst verlengd zal worden na afloop van de huidige contractsduur. Periodiek wordt getoetst of zich wijzigingen hebben voorgedaan in inschattingen en veronderstellingen die een aanpassing van de economische levensduur en/of restwaarde noodzakelijk maken. Een dergelijke aanpassing wordt prospectief doorgevoerd. c) Claims en geschillen Periodiek wordt door het bestuur een beoordeling uitgevoerd op alle claims en geschillen teneinde te bepalen in welke mate er sprake is van bestaande en/of voorwaardelijke verplichtingen. Een voorziening wordt opgenomen voor bestaande verplichtingen voor zover het waarschijnlijk is, dat een uitstroom van middelen zal plaatsvinden om de verplichting in te lossen en er een betrouwbare schatting kan worden gemaakt van het bedrag van de verplichting. Een voorwaardelijke verplichting dient te worden toegelicht. Aan de hand van de uitkomst van deze beoordeling wordt derhalve bepaald voor welke claims en geschillen een voorziening wordt getroffen en voor welke een toelichting wordt opgenomen. Indien een voorziening dient te worden getroffen vraagt ook de inschatting van de kans en omvang van een uitstroom van middelen een aanzienlijke mate van beoordeling. In deze beoordeling maakt het bestuur mede gebruik van juridisch advies.
11
Parnassia Groep B.V.
5.1.4 GRONDSLAGEN VAN WAARDERING EN RESULTAATBEPALING Activa en passiva (vervolg) Bijzondere waardeverminderingen in de AWBZ Vaste activa worden beoordeeld op bijzondere waardeverminderingen als sprake is van wijzigingen in omstandigheden waardoor de vraag ontstaat of de boekwaarde van een actief terugverdiend kan worden. De terugverdienmogelijkheid van activa die in gebruik zijn, wordt bepaald door de boekwaarde van een actief per balansdatum te vergelijken met de realiseerbare waarde. De realiseerbare waarde kan bestaan uit de contante waarde van de toekomstige netto-kasstromen die het actief naar verwachting bij voortgezet gebruik zal genereren, of de bij verkoop naar verwachting te realiseren directe opbrengstwaarde. Wanneer de boekwaarde van een actief hoger is dan de realiseerbare waarde wordt een bijzondere waardevermindering verantwoord voor het verschil tussen de boekwaarde en de realiseerbare waarde.
De Parnassia Groep beschikt over vastgoed waar zorg wordt verleend waarop aanspraak bestaat ingevolge artikel 6 van de AWBZ. Voor dit vastgoed zijn in de 2012 de bekostigingsregels aangepast. Volledige nacalculatie van kapitaallasten van vergunningsplichtige investeringen is vervangen door prestatiebekostiging. Hierbij geldt een gefaseerde overgang met een overgangstermijn tot en met 2017. Als gevolg van deze wijziging in de bekostiging, in samenhang met de beleidsvoornemens van het kabinet inzake de hervorming van de langdurige zorg, was ultimo 2012 sprake van indicaties die kunnen duiden op een mogelijke duurzame waardevermindering. Als gevolg daarvan heeft de Parnassia Groep ultimo 2012 overeenkomstig RJ 121 een beoordeling op bijzondere waardeverminderingen met een duurzaam karakter uitgevoerd.
De Parnassia Groep heeft reeds in voorgaande jaren geanticipeerd op de bovenstaande wijzigingen in bekostiging van het aan zorg gerelateerde vastgoed. Deze maatregelen hebben in het voorgaand boekjaar reeds geleid tot een afwaardering van de materiële vaste activa van € 11,8 miljoen. In 2012 is hierop een vervolg gekomen in de vorm van aanpassing van de waarderingsgrondslagen naar bedrijfseconomische grondslagen, hetgeen geleid heeft tot een aanvullende afwaardering van€ 9,6 miljoen zoals toegelicht onder het hoofdstuk “Aanpassing grondslagen van waardering activa naar bedrijfseconomische grondslagen”. Tenslotte is er in 2012 een besluit tot sloop van niet rendabele panden in Castricum en het terrein Langsingerland genomen hetgeen tot een aanvullende impairment van€ 3,4 miljoen heeft geleid. De Parnassia Groep stelt dat na het pakket maatregelen, zoals hierboven beschreven, er geen sprake is van een verder risico op impairment van het vastgoed en dat op basis daarvan geen berekening van de realiseerbare waarde gemaakt is.
Schattingswijziging afschrijvingen Zoals hierboven reeds beschreven dwingt de invoering van de NHC's de organisatie tot aanpassing van haar grondslagen voor waardering van activa. Hieronder wordt de gehanteerde uitgangspunten van de bedrijfseconomische grondslagen toegelicht. Huurpanden: van alle investeringen in huurpanden is de verwachte levensduur gesteld op de verwachte einddatum van het huurcontract. In beginsel is deze datum gelijk aan de expiratiedatum van het lopende huurcontract; indien de verwachting gerechtvaardigd is dat het lopende huurcontract wordt verlengd is de einddatum van het verlengde contract gekozen als levensduur Panden die gesloopt worden: hiervoor is de bedrijfseconomische levensduur gelijk gesteld aan de periode tot aan de geplande sloopdatum. Overige eigendomspanden: van alle reguliere eigendomspanden is de verwachte levensduur door inhoudsdeskundigen opnieuw vastgesteld. Dit geldt zowel voor het gehele pand als ook voor deelinvesteringen in een pand. Op basis van bovenstaande uitgangspunten zijn alle afschrijvingen per pand herberekend en zijn alle reeds in 2011 voor de versnelde afschrijvingen gevormde voorzieningen en reserveringen vrijgevallen. De effecten worden hieronder weergegeven:
Inventaris en ICT middelen: Ten aanzien van investeringen in inventaris is als gevolg van een bestuursbesluit op grond van een individuele beoordeling de levensduur van investeringen in de jaren 2003 t/m 2008 verkort naar 31 december 2012. Ten aanzien van investeringen in software is als gevolg van een bestuursbesluit de economische levensduur van 5 jaar teruggebracht naar 3 jaar, tenzij op grond van een individuele beoordeling van de investering een afschrijvingstermijn van 5 jaar beter aansluit op de economische gebruiksduur. Het effect hiervan wordt hieronder weergegeven: Vastgoed
Inventaris en ICT
Totaal
Totale extra last als gevolg van aanpassing naar bedrijfseconomische grondslagen Reeds voorzien in voorgaande jaren
11.143.889 5.488.402
3.971.000 0
15.114.889 5.488.402
Effect op het resultaat over 2012
5.655.487
3.971.000
9.626.487
12
Parnassia Groep B.V.
GRONDSLAGEN VAN WAARDERING EN RESULTAATBEPALING
Immateriële vaste activa De immateriële vaste activa worden gewaardeerd tegen historische kostprijs of actuele waarde onder aftrek van cumulatieve afschrijvingen en cumulatieve bijzondere waardeverminderingen. Goodwill wordt bepaald als het positieve verschil tussen de verkrijgingsprijs van de deelnemingen en het belang van de groep in de netto reële waarde van de overgenomen identificeerbare activa en de ‘voorwaardelijke’ verplichtingen van de overgenomen deelneming, verminderd met de cumulatieve afschrijvingen en bijzondere waardeverminderingen. De geactiveerde goodwill wordt lineair afgeschreven over de geschatte economische levensduur, die is bepaald op 5 jaar. De kosten van concessies, vergunningen en rechten van intellectuele eigendom worden afgeschreven op basis van de verwachte gebruiksduur van het actief. Materiële vaste activa De bedrijfsgebouwen en -terreinen, machines en installaties, andere vaste bedrijfsmiddelen en materiële vaste bedrijfsactiva in uitvoering en vooruitbetalingen op materiële vaste activa worden gewaardeerd tegen verkrijgings- of vervaardigingsprijs verminderd met de cumulatieve afschrijvingen. De kostprijs van de activa die door de onderneming in eigen beheer zijn vervaardigd, bestaat uit de directe kosten van vervaardiging, de toeslagen voor indirecte productiekosten en de aan derden betaalde rente gedurende de periode van bouw en vervaardiging. Overheidssubsidies worden in mindering gebracht op de kostprijs van de activa waarop de subsidies betrekking hebben. Materiële vaste activa die niet dienstbaar zijn aan het productieproces maar worden aangehouden als bijvoorbeeld vastgoedbelegging worden gewaardeerd tegen actuele waarde. Voor de bepaling van deze waarde werd tot 2012 gebruik gemaakt van de WOZ waarde. Deze waarde werd met 15% verminderd in geval van achterstallig onderhoud. In 2012 zijn de betreffende panden vanwege voorgenomen en deels uitgevoerde verkoop door een beëdigd taxateur gewaardeerd. De impact van de wijziging van de basis waarop de actuele waarde gebaseerd wordt bedraagt € 500k. Eind december 2012 zijn een deel van deze panden overgedragen aan Nieuw Koningsduin B.V. Dit is een groepsmaatschappij die zich bezig houdt met het commercieel exploiteren van de in eigendom verkregen activa. Het uiteindelijk doel is deze gronden eventueel met de opstallen te vervreemden aan derden voor projectontwikkeling. Er wordt niet afgeschreven over deze panden.
De overdracht van panden naar Nieuw Koningsduin B.V. heeft voor de groep tot gevolg dat door de waardering op actuele waarde van deze vastgoedbeleggingen (RJ 213 Vastgoedbelegingen) heeft geleid tot een (ongerealiseerde) herwaarderingsreserve. Deze post wordt onder het hoofdstuk "Herwaarderingsreserve" Herwaarderingsreserve in de grondslagen toegelicht. De afschrijvingen worden berekend als een percentage over de aanschafprijs volgens de lineaire methode op basis van de verwachte economische levensduur. Op bedrijfsterreinen en op materiële vaste bedrijfsactiva in uitvoering en vooruitbetalingen op materiële vaste activa wordt niet afgeschreven. De gehanteerde afschrijvingspercentages per categorie zijn als volgt: Bedrijfsgebouwen en terreinen Machines en installaties Andere vaste bedrijfsmiddelen, technische en administratieve uitrusting
0,0% - 10,0% 5,0% - 10,0% 10,0% - 20,0%
De hierboven vermelde percentages betreffen de standaard afschrijvingspercentages welke binnen de Parnassia Groep gehanteerd worden. De werkelijk gehanteerde percentages wijken door de waardering op bedrijfseconomische gronden af. Dit wordt met name veroorzaakt door de inschatting van de verwachte economische levensduur van de reeds in gebruik zijnde activa. Onderhoudsuitgaven worden slechts geactiveerd indien zij de gebruiksduur van het object verlengen.
Financiële vaste activa Deelnemingen in groepsmaatschappijen en overige deelnemingen waarin invloed van betekenis kan worden uitgeoefend, worden gewaardeerd volgens de nettovermogenswaardemethode. Invloed van betekenis wordt in ieder geval verondersteld aanwezig te zijn bij het kunnen uitbrengen van 20% of meer van de stemrechten. De nettovermogenswaarde wordt berekend volgens de grondslagen die gelden voor deze jaarrekening; voor deelnemingen waarvan onvoldoende gegevens beschikbaar zijn voor aanpassing aan deze grondslagen, wordt uitgegaan van de waarderingsgrondslagen van de desbetreffende deelneming. Indien de waardering van een deelneming volgens de nettovermogenswaarde negatief is, wordt deze op nihil gewaardeerd. Deelnemingen waarop geen invloed van betekenis kan worden uitgeoefend, worden gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs. Indien sprake is van een duurzame waardevermindering vindt waardering plaats tegen deze lagere waarde; afwaardering vindt plaats ten laste van de resultatenrekening De leningen aan niet-geconsolideerde deelnemingen worden opgenomen tegen geamortiseerde kostprijs op basis van de effectieve rentemethode, verminderd met bijzondere waardeverminderingsverliezen. Rentebaten worden verantwoord in de periode waartoe zij behoren, rekening houdend met de effectieve rentevoet van de desbetreffende actiefpost. Eventuele winsten of verliezen worden verantwoord onder financiële baten en lasten.
13
Parnassia Groep B.V.
GRONDSLAGEN VAN WAARDERING EN RESULTAATBEPALING Activa en passiva (vervolg) Bijzondere waardeverminderingen Een actief dat niet tegen reële waarde wordt verantwoord met waardewijzigingen in de resultatenrekening wordt op iedere verslagdatum beoordeeld om te bepalen of er objectieve aanwijzingen bestaan dat het actief een bijzondere waardevermindering heeft ondergaan. Deze objectieve aanwijzingen bestaan als zich, na de eerste opname van het actief, een gebeurtenis heeft voorgedaan die een negatief effect heeft gehad op de verwachte toekomstige kasstromen van dat actief en waarvan een betrouwbare schatting kan worden gemaakt. Objectieve aanwijzingen dat activa onderhevig zijn aan een bijzondere waardevermindering omvatten het niet nakomen van betalingsverplichtingen en achterstallige betaling door een debiteur, of aanwijzingen dat een debiteur failliet zal gaan. Van alle individueel significante vorderingen wordt beoordeeld of deze specifiek onderhevig zijn aan bijzondere waardevermindering. Een bijzonder waardeverminderingsverlies met betrekking tot een tegen geamortiseerde kostprijs gewaardeerd actief wordt berekend als het verschil tussen de boekwaarde en de contante waarde van de verwachte toekomstige kasstromen, gedisconteerd tegen de oorspronkelijke effectieve rente van het actief. Verliezen worden opgenomen in de resultatenrekening. Rente op het aan een bijzondere waardevermindering onderhevige actief blijft verantwoord worden via oprenting van het actief. Als in een latere periode de waarde van het actief, onderhevig aan een bijzondere waardevermindering, stijgt en het herstel objectief in verband kan worden gebracht met een gebeurtenis die plaatsvond na de opname van het bijzondere waardeverminderingsverlies wordt het bedrag uit hoofde van het herstel opgenomen in de resultatenrekening. Vervreemding van vaste activa Voor verkoop beschikbare activa worden gewaardeerd tegen boekwaarde of lagere opbrengstwaarde. Voorraden Voorraden zijn gewaardeerd tegen kostprijs waar nodig onder aftrek van een voorziening voor incourantheid. Deze voorziening wordt bepaald op basis van beoordeling van individuele posten. Financiële instrumenten In de jaarrekening van Parnassia Groep B.V. zijn de volgende categorieën financiële instrumenten opgenomen: Financiële vaste activa, Vorderingen en overlopende activa, Liquide middelen, Langlopende schulden, Kortlopende schulden en overlopende passiva. Deze worden per categorie toegelicht. Financiële instrumenten, inclusief de van de basiscontracten gescheiden afgeleide financiële instrumenten, worden bij de eerste opname verwerkt tegen reële waarde. Indien instrumenten niet zijn gewaardeerd tegen reële waarde met verwerking van waardeveranderingen in de winst-en-verliesrekening, maken eventuele direct toerekenbare transactiekosten deel uit van de eerste waardering. In contracten besloten financiële instrumenten die niet worden gescheiden van het basiscontract, worden verwerkt in overeenstemming met het basiscontract. Na de eerste opname worden financiële instrumenten op de hierna beschreven manier gewaardeerd. Financiële instrumenten die deel uitmaken van een handelsportefeuille Financiële instrumenten (activa en verplichtingen) die worden aangehouden voor handelsdoeleinden worden gewaardeerd tegen reële waarde en wijzigingen in die reële waarde worden verantwoord in de resultatenrekening. In de eerste periode van waardering worden toerekenbare transactiekosten als last in de resultatenrekening verwerkt. Verstrekte leningen en overige vorderingen Verstrekte leningen en overige vorderingen worden gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs op basis van de effectieve rentemethode, verminderd met bijzondere waardeverminderingsverliezen. Afgeleide financiële instrumenten Handel in/het gebruik van afgeleide financiële instrumenten om speculatieve winsten te genereren is niet toegestaan. Het gebruik van deze instrumenten uit andere overwegingen is alleen mogelijk na vooraf overleg met en goedkeuring van de Raad van Bestuur.
14
Parnassia Groep B.V.
GRONDSLAGEN VAN WAARDERING EN RESULTAATBEPALING Onderhanden werk DBC's Zodra een betrouwbare schatting kan worden gemaakt van het resultaat van onderhanden DBC-zorgproducten, worden de opbrengsten en kosten als opbrengsten en kosten in de resultatenrekening verwerkt naar rato van de verrichte prestaties per balansdatum. Onder opbrengsten wordt verstaan de in het contract met de zorgverzekeraar overeengekomen opbrengsten, indien en voor zover het waarschijnlijk is dat de opbrengsten zullen worden gerealiseerd en betrouwbaar kunnen worden bepaald De mate waarin prestaties van een DBC-contract zijn verricht wordt bepaald aan de hand van de tot de balansdatum gemaakte kosten in verhouding tot de geschatte totale kosten van het contract. Indien het resultaat van een onderhanden project niet betrouwbaar kan worden bepaald, worden de projectopbrengsten slechts verwerkt tot het bedrag van de gemaakte kosten dat waarschijnlijk kan worden verhaald. Verwachte verliezen op contracten worden onmiddellijk in de resultatenrekening opgenomen De Parnassia Groep heeft ervoor gekozen deze post niet afzonderlijk tot uitdrukking te brengen in de (geconsolideerde) balans en de toelichting daarop, maar om deze post op te nemen in het hoofdstuk "Vorderingen uit hoofde van financieringstekort en/of schulden uit hoofde van financieringsoverschot". Vorderingen Verstrekte leningen en overige vorderingen worden na eerste opname gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs op basis van de effectieverentemethode, verminderd met bijzondere waardeverminderingsverliezen. Liquide middelen Liquide middelen worden gewaard tegen de nominale waarde. Effecten worden gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs of lagere reële waarde. De lagere reële waarde wordt per fonds vastgesteld. Groepsvermogen Financiële instrumenten, die op grond van de economische realiteit worden aangemerkt als eigenvermogensinstrumenten, worden gepresenteerd onder het eigen vermogen. Uitkeringen aan houders van deze instrumenten worden in mindering op het eigen vermogen gebracht, na aftrek van eventueel hiermee verband houdend voordeel uit hoofde van belasting naar de winst. Financiële instrumenten, die op grond van de economische realiteit worden aangemerkt als een financiële verplichting, worden gepresenteerd onder schulden. Rente, dividenden, baten en lasten met betrekking tot deze financiële instrumenten worden in de winst-en-verliesrekening verantwoord als kosten of opbrengsten. Minderheidsbelang derden Het minderheidsbelang derden wordt gewaardeerd op het aandeel van derden in de nettovermogenswaarde, bepaald overeenkomstig de waarderingsgrondslagen van de onderneming. Herwaarderingsreserve Waardevermeerderingen van activa die worden gewaardeerd tegen actuele waarde worden opgenomen in de herwaarderingsreserve indien voor deze activa geen frequente marktnoteringen bestaan. Worden waardeveranderingen van deze activa niet onmiddellijk in het resultaat verwerkt, dan worden waardeveranderingen direct in het eigen vermogen (herwaarderingsreserve) verwerkt. De herwaarderingsreserve wordt gevormd per individueel actief en is niet hoger dan het verschil tussen de boekwaarde op basis van historische kostprijs en de boekwaarde op basis van actuele waarde. Als een actief wordt vervreemd, valt een eventueel aanwezige herwaarderingsreserve met betrekking tot dat actief vrij ten gunste van de overige reserves. Voorzieningen Voorzieningen worden gevormd voor in rechte afdwingbare of feitelijke verplichtingen die op de balansdatum bestaan waarbij het waarschijnlijk is dat een uitstroom van middelen noodzakelijk is en waarvan de omvang op betrouwbare wijze is te schatten. De voorzieningen worden gewaardeerd tegen de beste schatting van de bedragen die noodzakelijk zijn om de verplichtingen per balansdatum af te wikkelen. De voorzieningen worden gewaardeerd tegen de waarde van de uitgaven die naar verwachting noodzakelijk zijn om de verplichtingen af te wikkelen. Wanneer verplichtingen naar verwachting door een derde zullen worden vergoed, wordt deze vergoeding als een actief in de balans opgenomen indien het waarschijnlijk is dat deze vergoeding zal worden ontvangen bij de afwikkeling van de verplichting. Per individuele voorziening is een toelichting van de grondslagen voor waardering hieronder opgenomen: Groot onderhoud De voorziening groot onderhoud betreft een algemene voorziening voor het ingeschatte achterstallig groot onderhoud aan panden waarvoor nog geen definitief lange termijn huisvestingsplan beschikbaar is. Jubileum gratificaties De voorziening jubileumgratificaties betreft een voorziening ter dekking van uitkeringen ten gevolge van jubilea zoals vermeld in de CAO. Deze post is gestegen door de CAO-verhoging, groei van het aantal personeelsleden en de wijziging in de berekening (gratificatie bij pensionering).
15
Parnassia Groep B.V.
GRONDSLAGEN VAN WAARDERING EN RESULTAATBEPALING Grondslagen van waardering van activa en passiva Voorzieningen (vervolg) Voorziening persoonlijk budget levensfase De voorziening persoonlijk budget levensfase (PBL) betreft een voorziening uit hoofde van een CAO verplichting in het kader van de overgangsregeling 45+. De voorziening betreft de contante waarde van de in de toekomst eenmalig uit te keren PBL-uren. De berekening is gebaseerd op de CAO-bepalingen, blijfkans, leeftijd en resterende dienstjaren tot het bereiken van de 55-jarige leeftijd. Wachtgeldregeling De voorziening inzake wachtgelden heeft betrekking op de door de vennootschap te betalen wachtgeldverplichting tot en met 2021. De voorziening is gebaseerd op de nominale waarde van de verplichting. Leegstand Binnen de Parnassia Groep is sinds 2009 sterk gestuurd op het verminderen van het gebruik van (gehuurde) panden. Deze sturing heeft geleid tot een toegenomen leegstand. Door actief beheer wordt getracht leegstand zoveel mogelijk te beperken. Desalniettemin is voor structurele leegstand een voorziening gevormd. Terugbouwverplichtingen Deze voorziening is gevormd voor de kosten die de Parnassia Groep moet maken om bij het verlaten van de huurpanden deze weer in de oorspronkelijke staat van voor de huurperiode te brengen. Langlopende en kortlopende schulden en overige financiële verplichtingen Langlopende en kortlopende schulden en overige financiële verplichtingen worden na eerste opname gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs op basis van de effectieve-rentemethode. De aflossingsverplichtingen voor het komend jaar van de langlopende schulden zijn opgenomen onder kortlopende schulden. Afgeleide financiële instrumenten De eerste waardering voor afgeleide financiële instrumenten is reële waarde. Na de eerste waardering worden afgeleide financiële instrumenten gewaardeerd op kostprijs of lagere marktwaarde. De Parnassia Groep maakt geen gebruik van afgeleide financiële instrumenten. Indien, in de toekomst, variabel rentende leningen worden afgesloten, sluit de Parnassia Groep naar verwachting een derivaat (interest rate swap) af om renterisico’s af te dekken.
GRONDSLAGEN VAN RESULTAATBEPALING Algemeen Het resultaat wordt bepaald als het verschil tussen de baten en de lasten over het verslagjaar, met inachtneming van de hiervoor reeds vermelde waarderingsgrondslagen. De baten en lasten worden toegerekend aan de periode waarop deze betrekking hebben, uitgaande van historische kosten. Verliezen worden verantwoord als deze voorzienbaar zijn; baten worden verantwoord als deze gerealiseerd zijn. Baten (waaronder nagekomen budgetaanpassingen) en lasten uit voorgaande jaren die in dit boekjaar zijn geconstateerd, worden aan dit boekjaar toegerekend. Overheidssubsidies Overheidssubsidies worden aanvankelijk in de balans opgenomen als vooruitontvangen baten zodra er redelijke zekerheid bestaat dat zij zullen worden ontvangen en dat er aan de daaraan verbonden voorwaarden wordt voldaan. Subsidies ter compensatie van gemaakte kosten worden systematisch als opbrengsten in de resultatenrekening opgenomen in dezelfde periode als die waarin de kosten worden gemaakt. Subsidies ter compensatie van de kosten van een actief worden systematisch in de resultatenrekening opgenomen gedurende de gebruiksduur van het actief. Huuropbrengsten Huuropbrengsten uit vastgoedbeleggingen worden lineair in de resultatenrekening opgenomen op basis van de duur van de huurovereenkomst. Vergoedingen ter stimulering van het sluiten van huurovereenkomsten, worden als integraal deel van de totale huuropbrengst verwerkt. Pensioenen De Parnassia Groep heeft voor haar werknemers een toegezegde pensioenregeling. Hiervoor in aanmerking komende werknemers hebben op de pensioengerechtigde leeftijd recht op een pensioen dat is gebaseerd op het gemiddeld verdiende loon berekend over de jaren dat de werknemer pensioen heeft opgebouwd bij de Parnassia Groep. De verplichtingen, welke voortvloeien uit deze rechten van haar personeel, zijn ondergebracht bij het bedrijfstakpensioenfonds Zorg en Welzijn. De Parnassia Groep betaalt hiervoor premies waarvan de helft door de werkgever wordt betaald en de helft door de werknemer. De pensioenrechten worden jaarlijks geïndexeerd, indien en voor zover de dekkingsgraad van het pensioenfonds (het vermogen van het pensioenfonds gedeeld door haar financiële verplichtingen) dit toelaat.
16
Parnassia Groep B.V.
GRONDSLAGEN VAN RESULTAATBEPALING Pensioenen (vervolg) Naar de stand van ultimo december 2012 is de dekkingsgraad van het pensioenfonds 101%. In 2014 dient het pensioenfonds een dekkingsgraad van ten minste 105% te hebben. Het pensioenfonds verwacht hieraan te kunnen voldoen en voorziet geen noodzaak voor de aangesloten instellingen om extra stortingen te verrichten of om bijzondere premieverhogingen door te voeren. De Parnassia Groep heeft geen verplichting tot het voldoen van aanvullende bijdragen in geval van een tekort bij het pensioenfonds, anders dan het effect van hogere toekomstige premies. De Parnassia Groep heeft daarom alleen de verschuldigde premies tot en met het einde van het boekjaar in de jaarrekening verantwoord. GRONDSLAGEN VAN SEGMENTERING In de jaarrekening is geen segmentering opgenomen omdat de vennootschappelijke jaarrekeningen per vennootschap worden opgemaakt en gepubliceerd. De in de vennootschappelijke jaarrekeningen gehanteerde grondslagen van waardering en resultaatbepaling wijken niet af van de in deze jaarrekening gehanteerde grondslagen.
17
Parnassia Groep B.V.
TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE BALANS ACTIVA 1. Immateriële vaste activa De specificatie is als volgt:
31-dec-12 €
31-dec-11 €
Kosten van concessies, vergunningen en rechten van intellectuele eigendom Kosten van goodwill die van derden is verkregen
2.317.173 0
254.855 0
Totaal immateriële vaste activa
2.317.173
254.855
2012 €
2011 €
Boekwaarde per 1 januari Investeringen Desinvesteringen Afschrijvingen
254.855 2.384.914 0 -322.596
322.655 55.505 -47.881 -75.424
Boekwaarde per 31 december
2.317.173
254.855
Aanschafwaarde Cumulatieve afschrijvingen
2.802.808 -485.635
417.894 -163.039
Boekwaarde per 31 december
2.317.173
254.855
Kosten van concessies, vergunningen en rechten van intellectuele eigendom Het verloop in het verslagjaar is als volgt weer te geven:
Toelichting: De investering in 2012 heeft betrekking op nieuw verworven Microsoft software licenties. Afschrijving vindt plaats naar rato van de duur van de gebruiksovereenkomst (5 jaar).
Kosten van goodwill die van derden is verkregen 2012 €
2011 €
Boekwaarde per 1 januari Investeringen Waardeverminderingen
0 0 0
0 778.278 -778.278
Boekwaarde per 31 december
0
0
Het verloop in het verslagjaar is als volgt weer te geven:
Toelichting: De waardevermindering betreft de afwaardering van de betaalde goodwill bij verwerving van nieuwe deelnemingen, op basis van een uitgevoerde impairment.
2. Materiële vaste activa 31-dec-12 €
31-dec-11 €
Niet aan het bedrijfsproces dienstbare materiële activa Vastgoedbeleggingen (Nieuw Koningsduin) Voorziening activa inzake vordering kapitaallasten Impairment als gevolg van aanpassing grondslagen
104.827.584 24.522.741 78.209.766 32.926.016 240.486.107 748.000 22.679.000 0 -3.393.352
114.112.611 21.474.288 82.786.418 29.304.444 247.677.761 3.557.616 0 -11.794.052 0
Totaal materiële vaste activa
260.519.755
239.441.325
De specificatie is als volgt:
Bedrijfsgebouwen en terreinen Machines en installaties Andere vaste bedrijfsmiddelen, technische en administratieve uitrusting Materiële vaste bedrijfsactiva in uitvoering en vooruitbetalingen op materiële vaste activa
18
Parnassia Groep B.V.
TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE BALANS ACTIVA 2. Materiële vaste activa (vervolg) 2012 €
2011 €
Boekwaarde per 1 januari Investeringen Afschrijvingen Desinvesteringen Gereedgekomen onderhanden werk Herrubricering bedrijfsgebouwen en terreinen naar vastgoedbeleggingen Afwaardering niet aan het bedrijfsproces dienstbare materiële activa Desinvestering niet aan het bedrijfsproces dienstbare materiële activa Herrubricering Niet aan het productieproces dienstbare activa naar Vastgoedbeleggingen Mutaties vastgoedbeleggingen Herwaardering vastgoedbeleggingen Voorziening activa inzake vordering kapitaallasten Impairment vastgoed Herrubricering naar Financiële vaste activa (compensatieregeling NZA)
239.441.325 50.222.749 -37.304.520 -15.343.214 -2.384.913 -2.381.756 -427.616 -561.740 -1.820.260 4.202.016 18.476.984 11.794.052 -3.393.352 0
243.873.124 45.445.080 -34.679.198 -2.462.153 -13.685.753 0 -105.450 0 0 0 0 -11.794.052 0 12.849.727
Boekwaarde per 31 december
260.519.755
239.441.325
Het verloop van de materiële activa in het verslagjaar is als volgt weer te geven:
Toelichting: De investeringen in 2012 betreffen nieuwe bestedingen aan projecten welke deels in 2012 gereedgekomen zijn. In 2012 is er voor een bedrag van € 43,3 miljoen aan projecten gereedgekomen. De gereedgekomen projecten omvatten een nieuwe verslavingskliniek (€ 14,1 miljoen), ICT functionaliteiten (€ 8,5 miljoen), inventarissen (€ 2,7 miljoen), voorzieningen voor maaltijdbereiding (€ 1,6 miljoen) en een productieregistratiesysteem (€ 1,0 miljoen). Ultimo 2012 zijn er diverse onroerende zaken binnen de Parnassia Groep middels notariële akten overgedragen aan Nieuw Koningsduin B.V. (€ 4,0 miljoen). Deze zaken worden in Nieuw Koningsduin BV aangemerkt als vastgoedbeleggingen. Daaruit volgt een waardering tegen actuele waarde, welke gebaseerd is op een taxatie door externen. Dit heeft tot een (ongerealiseerde) herwaardering van € 18,7 miljoen geleid. De voorziening activa inzake vordering kapitaallasten betreft in 2011 een extracomptabele afwaardering van activa die betrekking hebben op de onder de financiële vaste activa opgenomen "Vordering kapitaallasten". In 2012 zijn deze activa daadwerkelijk gedesinvesteerd en vormen derhalve onderdeel van de post "Desinvesteringen". In feite betreft het dus een mutatie binnen de materiële vaste activa maar vanwege de gekozen verwerkingswijze zijn beide posten zichtbaar in het verloop van 2012. In 2012 is dus feitelijk slechts € 3,5 miljoen gedesinvesteerd. De post Impairment vastgoed bestaat voor € 2,6 miljoen uit lasten als gevolg van het besluit tot vroegtijdige sloop van panden in Castricum waardoor de resterende boekwaarde niet meer volledig terugverdiend gaat worden. Daarnaast bestaat deze post voor € 0,8 miljoen uit een afwaardering van activa in het gebied Lansingerland. Het bestemmingsplan ter plaatse is in 2012 dusdanig gewijzigd dat de bouwplannen van de Parnassia Groep daar niet meer uitgevoerd kunnen worden. De waarde van het betreffende activum is derhalve afgewaardeerd naar de door een externe taxateur vastgestelde mogelijke verkoopwaarde. De Parnassia Groep ziet verder geen noodzaak voor impairment van haar vastgoed.
3. Financiële vaste activa De specificatie is als volgt:
31-dec-12 €
31-dec-11 €
Deelnemingen Vorderingen op deelnemingen Overige vorderingen Vordering kapitaallasten
2.223.716 0 796.549 6.967.852
1.409.940 500.000 693.178 * 10.100.404
Totaal financiële vaste activa
9.988.117
12.703.522
* De vergelijkende cijfers zijn voor presentatiedoeleinden aangepast
19
Parnassia Groep B.V.
TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE BALANS ACTIVA 3. Financiële vaste activa( vervolg) Deelnemingen 2012 €
2011 €
Boekwaarde per 1 januari Mutatie in kapitaalbelangen Resultaat deelnemingen Ontvangen dividend Correctie oude jaren
1.409.940 500.000 139.467 -30.000 204.309
240.893 1.155.554 63.941 -53.333 2.885
Boekwaarde per 31 december
2.223.716
1.409.940
Het verloop is als volgt:
Kapitaalbelangen
Zorginitiatieven B.V. Xtilton Holding B.V. Steigers Bouw Advies B.V. Mentalshare Holding B.V. Zorgaanbieders Online B.V. PsyQ Nederland Holding B.V. Indigo Service Organisatie B.V. RSO Haaglanden B.V. Vitago Beheer B.V. REAKT Noord-Holland B.V.
Saldo per 1-jan-12 € 400.000 367.993 231.573 210.854 192.200 0 3.000 0 0 4.320
Investeringen 2012 € 500.000 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Resultaat boekjaar € 0 16.116 93.351 0 0 0 0 0 0 0
Aanpassing waardering € 0 -55.417 0 251.471 0 6.687 0 0 0 1.568
Saldo per 31-dec-12 € 900.000 328.692 324.924 462.325 192.200 6.687 3.000 0 0 5.888
1.409.940
500.000
109.467
204.309
2.223.716
Toelichting: De investering in Zorginitiatieven B.V. betreft de omzetting van de converteerbare lening welke onder "Vorderingen op deelnemingen" verantwoord was in 2011. Het resultaat boekjaar van Steigers Bouw Advies B.V. groot € 123.351 is verminderd met een ontvangen dividenduitkering van € 30.000. De aanpassing van de waardering in de belangen in Mentalshare Holding B.V., Xtilton Holding B.V. en PsyQ Nederland Holding B.V. zijn het gevolg van nagekomen aanpassingen in het resultaat van deze deelnemingen over 2011. De in 2010 verworven kapitaalbelangen in RSO Haaglanden B.V. ( € 12.000) en Vitago Beheer B.V. (€ 75.000) zijn om economische redenen afgewaardeerd naar nihil.
Toelichting op belangen in andere rechtspersonen of vennootschappen: Naam en rechtsvorm rechtspersoon
Verschaft kapitaal
Kernactiviteit
Kapitaalbelang (in %)
Eigen vermogen €
6.000 7.560 8.592 8.820 4.320
33% 42% 30% 49% 24%
974.770 15.922 1.524.532 670.801 24.534
192.200 900.000 3.000 12.000 75.000
17% 7% 15% 4% 5%
-46.027 -890.502 44.925 -269.649 -186.780
€ Rechtstreekse kapitaalbelangen >= 20%: Steigers Bouw Advies B.V. PsyQ Nederland Holding B.V. Mentalshare Holding B.V. Xtilton Holding B.V. REAKT Noord-Holland B.V.
Bouwadvies en begeleiding Franchise organisatie Online zelfhulpprogramma's Holdingactiviteiten ICT beheer Dagbesteding clienten
* * *
Zeggenschapsbelangen: Zorgaanbieders Online B.V. Zorginitiatieven B.V. Indigo Service Organisatie B.V. RSO Haaglanden B.V. Vitago Beheer B.V.
E-mental health platform Innovatieve multidisciplinaire zorg Franchise organisatie Regionaal service organisatie Holdingactiviteiten
*
* Gegevens op basis van de uitgebrachte jaarrekening 2011, overige gegevens zijn op basis van de (concept) jaarrekening 2012
20
Parnassia Groep B.V.
TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE BALANS ACTIVA 3. Financiële vaste activa( vervolg) Vorderingen op deelnemingen Toelichting: Dit betreft een aan Zorginitiatieven B.V. verstrekte converteerbare lening. De Parnassia Groep heeft in 2012 gebruik gemaakt van het recht om de lening om te zetten in aandelenkapitaal.
Overige vorderingen 2012 €
Het verloop is als volgt:
Saldo per 1 januari Aflossing Verstrekking
693.178 -100.129 203.500
Saldo per 31 december
796.549
2011 € 790.140 * -96.962 0 693.178
Toelichting: De overige langlopende vorderingen bestaan uit een vordering op REAKT voor een bedrag van € 593.049 (2011: € 593.049) en een vordering op Stichting Welzijnsbevordering Antillianen en Arubanen voor een bedrag van € 203.500 (2011: nihil).
Vordering kapitaallasten. Het verloop is als volgt:
Saldo per 1 januari Mutatie als gevolg van bekend worden definitieve beleidsregel Niet toegekend deel van de vordering Vrijval jaarlaag Vordering uit hoofde van beleidsregel CA 300-493 Saldo per 31 december
2012 €
2011 €
10.100.404 0 -1.738.980 -1.393.572 0
5.653.880 -5.653.880 0 0 10.100.404
6.967.852
10.100.404
Toelichting: Voor de jaarrekening 2011 en de nacalculatie 2011 is een (eenmalig) beroep gedaan op de beleidsregel "Compensatie vaste activa AWBZ en GGZ in verband met invoering normatieve huisvestingscomponent" (CA 300-493). De beleidsregel gaf een aantal mogelijkheden waarin via het nacalculatieformulier 2011 een gedeelte van de ontstane problemen konden worden gecompenseerd. Onder voorwaarden kon een vergoeding worden gekregen voor buiten gebruik gesteld vastgoed (de zogeheten: spookpanden), oude plankosten en asbestsanering. Dientengevolge is eind 2011 de vordering van € 10.100.404 opgenomen. Inmiddels heeft de NZa de ingediende vordering voor een bedrag van € 8.361.424 toegekend. Deze vordering zal via de nacalculatieformulieren over 2012 - 2017 in gelijke delen verrekend worden. Deze jaarlagen worden, voor het deel dat betrekking heeft op het verslagjaar, onder "Vorderingen uit hoofde van financieringstekort en/of schulden uit hoofde van financieringsoverschot" opgenomen.
* De vergelijkende cijfers zijn voor presentatiedoeleinden aangepast
21
Parnassia Groep B.V.
TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE BALANS ACTIVA
4. Voorraden 31-dec-12 €
31-dec-11 €
Medische middelen
238.556
259.381
Totaal voorraden
238.556
259.381
31-dec-12 €
31-dec-11 €
Vorderingen op debiteuren Vorderingen op andere rechtspersonen Vorderingen inzake pensioenen Overige vorderingen Vooruitbetaalde bedragen Nog te ontvangen bedragen (Rijks)subsidies
46.455.733 889.565 11.271.371 3.887.494 6.125.602 2.639.457 3.765.465
28.882.838 761.154 903.109 2.594.086 6.612.474 2.336.811 1.111.822
Totaal vorderingen en overlopende activa
75.034.687
43.202.294
De specificatie is als volgt:
Toelichting: Een voorziening voor incourantheid van de voorraden wordt niet noodzakelijk geacht.
5. Vorderingen en overlopende activa De specificatie is als volgt:
Toelichting: De vorderingen en overlopende activa hebben een looptijd < 1 jaar. Vordering op debiteuren De vordering op debiteuren bevat de eind 2012 gefactureerde opbrengstverrekening over 2011 van € 17,1 miljoen. In voorgaand jaar heeft deze opbrengstverrekening over oude jaren na balansdatum plaatsgevonden en maakt derhalve onderdeel uit van de balanspost inzake het financieringsverschil. Op deze vordering is een voorziening in aftrek gebracht, deze bedraagt € 1.368.144 (2011: € 1.751.136). De voorziening heeft betrekking op debiteuren niet zijnde zorgverzekeraars. Vordering op rechtspersonen Dit betreft deze post een vordering op Stichting De Jutters die betrekking heeft op het samenwerkingsverband met i-psy Holding B.V. Vorderingen inzake pensioenen Het saldo ultimo 2012 betreffen reeds in rekening gebrachte voorschotten 2013. Deze voorschotten vormen tevens een onderdeel van het saldo crediteuren onder de kortlopende schulden. Vooruitbetaalde bedragen De vooruitbetaalde bedragen bestaan voornamelijk uit reeds betaalde huurverplichtingen 2012 voor een bedrag van € 2.893.844 (2011: € 2.947.982), vooruitbetaalde licentiekosten € 1.849.134 (2011: € 2.380.000) en in 2012 was er een bedrag van € 627.446 vooruitbetaald inzake verzekeringspremies. Nog te ontvangen bedragen Dit betreffen vorderingen inzake in het verslagjaar afgewikkelde transacties die in het volgend boekjaar gefactureerd zijn. (Rijks)subsidies De toename van deze vordering wordt met name veroorzaakt door de aangepaste wijze van bevoorschotting door het Ministerie van Justitie.
22
Parnassia Groep B.V.
TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE BALANS 6. Vorderingen uit hoofde van financieringstekort en/of schulden uit hoofde van financieringsoverschot 31-dec-12 €
De specificatie is als volgt:
31-dec-11 €
Vordering uit hoofde van financieringstekort (AWBZ) Vordering uit hoofde van financieringstekort (ZVW)
5.610.488 117.364.719
-1.842.802 * 67.549.885 *
Totaal vordering en/of schuld uit hoofde van financieringstekort
122.975.207
65.707.083
124.813.375 -1.838.168
103.477.123 -37.770.040
122.975.207
65.707.083
Hiervan wordt verantwoord onder: Vorderingen uit hoofde van financieringstekort Schulden uit hoofde van financieringsoverschot
De specificatie is als volgt: t/m 2009 €
2010 €
2011 €
2012 €
totaal €
Saldo per 1 januari (AWBZ + ZVW) Eliminatie ZVW
-246.561 0
-36.112.369 -35.927.238
216.791.704 218.202.814
0 0
180.432.774 182.275.576
Saldo per 1 januari (AWBZ)
-246.561
-185.131
-1.411.110
0
-1.842.802
Financieringsverschil boekjaar Correcties voorgaande jaren Overheveling KLV in rekenstaat 2011 van ZVW naar AWBZ Betalingen/ontvangsten Subtotaal mutatie boekjaar
0 -328.969
0 166.527
0 5.720.079
7.448.656 0
7.448.656 5.557.637
0 -189.153 -518.122
0 18.604 185.131
6.489.076 -11.871.530 337.625
0 0 7.448.656
6.489.076 -12.042.079 7.453.290
Saldo per 31 december
-764.683
0
-1.073.485
7.448.656
5.610.488
Toelichting: * Als gevolg van wijzigingen in de Richtlijnen met betrekking tot vorderingen uit hoofde van financieringstekort en/of schulden uit hoofde van financieringsoverschot, is het niet langer toegestaan om vorderingen en schulden in enig jaar te salderen en daarnaast dienen de balansposities met betrekking tot de AWBZ en ZVW separaat toegelicht worden. Het bedrag van de correctie voorgaande jaren groot € 5,7 miljoen heeft grotendeels betrekking op de te ontvangen gelden inzake Zorginfrastructuur.
Stadium van vaststelling (per erkenning): Psychiatrie Parnassia exclusief Brijder inst.nr.300-1342 Brijder inst.nr.300-1339 Verpleegh. Parnassia inst.nr. 300-1344 Bavo Europoort inst.nr. 300-1341 Bavo Europoort inst.nr. 300-1343 Dijk&Duin inst. nr. 300-1340
c c c c c c
c c c c c c
b c c b c b
a a a a a a
a= interne berekening / b= overeenstemming met zorgverzekeraars (zorgkantoren) / c= definitieve vaststelling Nza
Specificatie financieringsverschil in het boekjaar (AWBZ)
Wettelijk budget aanvaardbare kosten volgens resultatenrekening Overheveling KLV in rekenstaat 2011 van ZVW naar AWBZ Correctie wettelijk budget voorgaande jaren opgenomen in jaarlagen tot en met 2011 Wettelijk budget aanvaardbare kosten volgens resultatenrekening verslagjaar Ontvangen voorschotten Totaal financieringsverschil in het boekjaar
23
2012 €
2011 €
112.971.693 6.489.075 12.046.713 107.414.055 -99.965.399
102.845.120 0 7.114.949 95.730.171 -97.141.281
7.448.656
-1.411.110
Parnassia Groep B.V.
TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE BALANS 6. Vorderingen uit hoofde van financieringstekort en/of schulden uit hoofde van financieringsoverschot Specificatie financieringsverschil in het boekjaar (ZVW)
2012 €
2011 €
373.626.783 606.187 373.020.596 371.669 373.392.265 -320.731.047
385.416.904 -989.843 386.406.747 361.405 386.768.152 -168.565.339
52.661.218
218.202.813
231.694.577
182.275.576
179.491.697 52.202.880 -114.329.858
183.023.702 -748.126 -114.725.691
117.364.719
67.549.885
De specificatie is als volgt:
31-dec-12 €
31-dec-11 €
Bankrekeningen Kassen
4.500.863 413.116
51.800.082 382.099
Totaal liquide middelen
4.913.979
52.182.181
Wettelijk budget aanvaardbare kosten volgens resultatenrekening Correctie wettelijk budget voorgaande jaren opgenomen in jaarlagen tot en met 2011 Wettelijk budget aanvaardbare kosten volgens resultatenrekening verslagjaar Overloop bestedingen Wettelijk budget aanvaardbare kosten Gefactureerde DBC's Totaal financieringsverschil in het boekjaar
Totaal financieringsverschil tot en met het boekjaar Opbouw financieringsverschil inclusief ontvangen voorschotten (ZVW) Onderhandenwerk / nog te factureren DBC's Nog te factureren deel van eenmalige verrekeningen 2012 en 2011 Ontvangen voorschotten verzekeraars Totaal financieringsverschil inclusief ontvangen voorschotten
7. Liquide middelen
Toelichting: De liquide middelen zijn direct opeisbaar. De afname van het saldo is het gevolg van een door de NZa te hoog vastgesteld en ontvangen verrekenpercentage DBC tarieven welke in januari 2012 voor een bedrag van € 33.290.100 terugbetaald is aan verzekeraars. Van het saldo bankrekeningen heeft € 2.250.715 (2011: € 2.466.058) te maken met het bedrag te verrekenen met bewoners, opgenomen onder de kortlopende schulden. Het overige saldo van de liquide middelen staat ter vrije beschikking aan de organisatie.
24
Parnassia Groep B.V.
TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE BALANS PASSIVA 8. Groepsvermogen 31-dec-12 €
31-dec-11 €
Eigen vermogen Aandeel derden
107.544.741 -235.436
85.677.075 -168.533
Totaal eigen vermogen
107.309.305
85.508.542
Het eigen vermogen bestaat uit de volgende componenten:
Toelichting: Voor een toelichting op het saldo van het eigen vermogen wordt verwezen naar de toelichting op de enkelvoudige balans.
2012 €
2011 €
Saldo per 1 januari Mutatie in kapitaalbelangen Resultaat boekjaar Correctie voorgaand boekjaar
-168.533 -33.565 -28.824 -4.514
-180.450 -8.977 11.404 9.490
Saldo per 31 december
-235.436
-168.533
Het verloop van het aandeel derden is als volgt:
Toelichting: De mutatie in kapitaalbelangen betreft de verkoop van 9% van het belang van de Parnassia Groep in Careway B.V.
9. Voorzieningen Het verloop is als volgt weer te geven:
Groot onderhoud Jubileum gratificaties Levensfasebudget Wachtgeldregeling Leegstand Terugbouwverplichting Totaal voorzieningen
Saldo per 1-jan-12 €
Dotatie
Vrijval
Onttrekking
€
€
€
Saldo per 31-dec-12 €
5.547.188 2.175.221 907.574 92.750 1.405.124 1.855.775
0 505.793 466.694 0 388.780 605.758
0 0 0 19.228 0 0
2.166.071 263.334 0 0 0 219.335
3.381.117 2.417.680 1.374.268 73.522 1.793.904 2.242.198
11.983.632
1.967.025
19.228
2.648.740
11.282.689
Toelichting in welke mate (het totaal van) de voorzieningen als langlopend moeten worden beschouwd: 1-jan-12
31-dec-12
Kortlopend deel voorzieningen (< 1 jr.) Langlopend deel voorzieningen (> 1 jr.)
3.381.387 8.602.245
6.321.234 4.961.455
Hiervan langlopend (> 5 jaar)
1.772.764
2.371.668
25
Parnassia Groep B.V.
TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE BALANS PASSIVA 10. Langlopende schulden 31-dec-12 €
31-dec-11 €
Schulden aan kredietinstellingen Overige langlopende schulden
149.477.189 28.000
163.240.852 30.720
Totaal langlopende schulden
149.505.189
163.271.572
2012 €
2011 €
Stand per 1 januari Nieuwe leningen Aflossingen
174.692.276 5.599.623 -15.547.890
173.344.397 11.000.000 -9.652.121
Stand per 31 december
164.744.009
174.692.276
15.266.820
11.451.424
149.477.189
163.240.852
De specificatie is als volgt:
Het verloop van de schulden aan kredietinstellingen is als volgt weer te geven:
Af: aflossingsverplichting komend boekjaar Stand langlopende schulden per 31 december
Toelichting in welke mate (het totaal van) de langlopende schulden als langlopend moeten worden beschouwd: Kortlopend deel van de langlopende schulden (< 1 jr.), aflossingsverplichtingen
15.266.820
11.451.424
Langlopend deel van de langlopende schulden (> 1 jr.) (balanspost)
149.477.189
163.240.852
Hiervan langlopend (> 5 jaar)
110.340.783
117.318.991
Toelichting: Voor een toelichting op de schulden aan kredietinstellingen wordt verwezen naar de bijlage overzicht langlopende schulden. De aflossingsverplichtingen voor het komend jaar zijn verantwoord onder de kortlopende schulden. Voor een toelichting op de verstrekte zekerheden wordt verwezen naar het onderdeel "Kredietovereenkomst" onder de paragraaf "Niet in de balans opgenomen activa en verplichtingen". De overige langlopende schulden betreffen door derden verstrekte onderhandse leningen aan geconsolideerde meerderheidsbelangen van de Parnassia Groep.
26
Parnassia Groep B.V.
TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE BALANS 11. Kortlopende schulden en overlopende passiva De specificatie is als volgt:
Schulden aan kredietinstellingen Nog te betalen kosten Crediteuren Aflossingsverplichtingen langlopende leningen Belastingen en sociale premies Schulden terzake pensioenen Vakantiegeld Vakantiedagen Levensfasebudget Schulden aan andere rechtspersonen Verplichtingen uit hoofde van kassiersfunctie Netto salarissen Rentelasten Ziekengeld langdurig zieken Kortlopend deel voorzieningen Overige schulden op korte termijn Totaal kortlopende schulden en overlopende passiva
31-dec-12 €
31-dec-11 €
65.506.305 44.765.560 30.060.500 15.266.820 21.663.322 0 11.802.478 6.233.727 7.364.830 444.643 661.451 204.947 1.369.696 0 6.321.234 2.546.012
28.576.429 40.080.108 21.253.199 11.451.424 19.922.560 2.857.687 11.706.724 6.627.775 4.529.525 95.719 821.451 0 1.504.695 641.466 3.381.387 2.918.133 *
214.211.525
156.368.282
Toelichting: De kortlopende schulden en overlopende passiva hebben een looptijd < 1 jaar. Schulden aan kredietinstellingen De toename van de schulden aan kredietinstellingen wordt met name veroorzaakt doordat de investeringen in (activa) projecten momenteel gefinancierd wordt met kort vreemd vermogen. Crediteuren De toename van de post crediteuren wordt voornamelijk veroorzaakt door facturen van het pensioenfonds ( € 13,5 miljoen), waarvan 11 miljoen betrekking heeft op de onder het hoofdstuk "Vorderingen en overlopende activa" opgenomen vooruitbetaalde pensioenen 2013. Nog te betalen kosten De nog te betalen kosten hebben betrekking op per balansdatum onderkende financiële risico's. Belastingen en sociale premies Deze post wordt met name bepaald door de schuld inzake loonheffing van € 18.420.672 (2011: € 17.226.809), een reservering voor te verwachten sociale lasten inzake de vakantiegeldreservering van € 2.683.867 (2011: € 2.546.802) en door de schuld inzake omzetbelasting van € 554.110 (2011: € 587.940). Overige schulden op korte termijn Deze post bevat voor een bedrag van € 2.250.715 (2011: € 2.466.058) bedragen welke te verrekenen zijn met bewoners zoals toegelicht onder de liquide middelen.
* De vergelijkende cijfers zijn voor presentatiedoeleinden aangepast
27
Parnassia Groep B.V.
TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE BALANS
Niet in de balans opgenomen activa en verplichtingen Meerjarige financiële verplichtingen De Parnassia Groep heeft een jaarlijkse huur, lease- en overige contractuele verplichting voor een bedrag van € 29,3 miljoen (2011: € 27,6 miljoen). Binnen de Parnassia Groep is er geen sprake van financial leasecontracten. Het beleid is om kortlopende flexibele contracten af te sluiten.
Verloopoverzicht investeringsruimte trekkingsrechten Op grond van de Nza beleidsregel CA-448 worden extracomptabel middelen ten behoeve van incidentele instandhoudingsinvesteringen in de vorm van trekkingsrechten beschikbaar gesteld voor de gebouwen die op 1 juli 1996 in gebruik waren en die aangewend worden voor zorg of diensten die onder de AWBZ vallen. De opbouw van deze trekkingsrechten is afhankelijk van een aantal factoren zoals de leeftijd en staat van onderhoud van de betreffende gebouwen. Indien er in enig jaar sprake is van (vervangende) nieuwbouw of renovatie moet er aanspraak gemaakt worden op de opgebouwde rechten (inbrengverplichting). 2012 €
2011 €
Nog niet bestede investeringsruimte per 1 januari Indexering niet-bestede investeringsruimte Investeringsruimte verslagjaar
71.904.682 1.193.618 5.232.428
65.538.494 1.219.016 5.147.172
Beschikbare investeringsruimte 31 december
78.330.728
71.904.682
Het verloop is als volgt weer te geven:
Lopende investeringsprojecten leggen het volgende beslag op de beschikbare investeringsruimte:
0
Toelichting: De investeringsruimte trekkingsrechten is toegenomen omdat de investeringsruimte in jaarlijkse instandhouding voldoende ruimte bied om de jaarlijkse instandhoudings investeringen uit te bekostigen.
Garantiestelling De Parnassia Groep heeft ultimo 2012 ten bedrage van € 1,6 miljoen (2011: € 1,7 miljoen) bankgaranties afgegeven uit hoofde van huurverplichtingen e.d. Voor de bedrijfsaansprakelijkheidsverzekering is de Parnassia Groep lid van de onderlinge verzekeringsmaatschappij Centramed. Uit dien hoofde heeft de Parnassia Groep een niet in de balans opgenomen garantieverplichting van € 396.487.
De Parnassia Groep heeft zich voor een bedrag van € 400.000 garant gesteld voor verplichtingen van Stichting Museum van de GGZ Pest- en Dolhuys te Haarlem. Obligoverplichting In verband met de deelname aan het Waarborgfonds voor de Zorgsector (WFZ) heeft de Parnassia Groep een niet in de balans opgenomen obligoverplichting. Deze verplichting houdt in dat, wanneer het WFZ op haar garantieverplichtingen wordt aangesproken en haar vermogen zou onvoldoende blijken om aan deze verplichtingen te voldoen, de Parnassia Groep een renteloze lening van maximaal 3% (€ 4,94 mln) van de geborgde leningen aan het WFZ moet verstrekken (2011: € 5,24 mln).
De aan het WFZ verstrekte zekerheden luiden als volgt: - Overeenkomst gedeelde zekerheden op WFZ-activa. - Overeenkomst van hoofdelijk schuldenaarschap tevens pandakte.
28
Parnassia Groep B.V.
TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE BALANS
Niet in de balans opgenomen activa en verplichtingen
Kredietovereenkomst De Parnassia Bavo Groep heeft ten behoeve van haar exploitatie de volgende kredietovereenkomsten: - ING Bank, ten behoeve van de exploitatie: € 75 mln. - Rabobank, ten behoeve van de exploitatie: € 50 mln. - Rabobank, ten behoeve van investeringen: € 48 mln. De aan ING Bank verstrekte zekerheden luiden als volgt: - Negatieve pledge: de vennootschap verklaart geen van de activa te zullen bezwaren ten behoeve van derden zonder voorafgaande toestemming van ING Bank. - Pari passu-verklaring : de vennootschap verbindt zich voorwaardelijk aan het stellen van zekerheden aan ING bank, namelijk indien en zodra de vennootschap zekerheden zou gaan stellen ten behoeve van andere geldgevers. - Cross default verklaring: leningen zijn opeisbaar indien de vennootschap de rente en aflossingsverplichting aan andere geldgevers niet nakomt. De aan Rabobank verstrekte zekerheden luiden als volgt: - Negatieve pledge: de vennootschap verklaart geen van de activa te zullen bezwaren ten behoeve van derden zonder voorafgaande toestemming van Rabobank. - Pari passu-verklaring : de vennootschap verbindt zich voorwaardelijk aan het stellen van zekerheden aan Rabobank, namelijk indien en zodra de vennootschap zekerheden zou gaan stellen ten behoeve van andere geldgevers. - Cross default verklaring: leningen zijn opeisbaar indien de vennootschap de rente en aflossingsverplichting aan andere geldgevers niet nakomt. - Positieve hypotheekverklaring: de vennootschap verklaart op verzoek van de geldverstrekker mee te zullen werken aan het vestigen van hypotheek. - Verpanding van vorderingen uit hoofde van DBC's. De aan Rabobank en ING Bank gezamenlijk verstrekte zekerheden luiden als volgt: - Verhaalsregeling gezamelijke zekerheden Rabobank en ING Bank (crediteurenregeling). mede-aansprakelijkheidsovereenkomst. aansprakelijkheidsovereenkomst - Compte joint (gezamelijke rekening) en mede
Risico's financiële instrumenten De Parnassia Groep maakt in de normale bedrijfsuitoefening gebruik van uiteenlopende financiële instrumenten die de Parnassia Groep blootstelt aan kredietrisico, renterisico en kasstroomrisico en liquiditeitsrisico. Om deze risico’s te beheersen heeft de Raad van Bestuur van de Parnassia Groep een Treasury statuut vastgesteld waarin het financieringsbeleid is vastgelegd. Daarnaast beschikt de Parnassia Groep over meerjaren liquiditeits- en investeringsbegrotingen welke zijn goedgekeurd door de Raad van Bestuur. Kredietrisico: De Parnassia Groep loopt een laag risico over de uitstaande vorderingen. Zoals uit de toelichting op de balans blijkt betreffen de vorderingen met name een vorderingen op de Nederlandse overheid en diverse zorgkantoren. Met deze tegenpartijen bestaat een lange relatie en hebben altijd aan hun betalingsverplichtingen voldaan. De blootstelling aan kredietrisico van de Parnassia Groep wordt hoofdzakelijk bepaald door de individuele kenmerken van de afzonderlijke afnemers. Daarnaast houdt het management ook rekening met het risico op wanbetaling van verschillende soorten debiteuren.
Rente- en kasstroomrisico: De Parnassia Groep loopt renterisico over de rentedragende vorderingen (met name onder financiële vaste activa en liquide middelen) en rentedragende langlopende en kortlopende schulden (waaronder schulden aan kredietinstellingen). Voor vorderingen en schulden met variabele renteafspraken loopt de Parnassia Groep risico ten aanzien van toekomstige kasstromen. Voor de langlopende schulden zijn er langlopende renteafspraken gemaakt. De gewogen gemiddelde rentevoet bedraagt ultimo 2012 3,904% (2011: 4,527%). Voor een overzicht van de rente- en aflossingsverplichtingen wordt verwezen naar het overzicht langlopende schulden aan kredietinstellingen ultimo 2012. Met betrekking tot de vorderingen worden geen financiële derivaten met betrekking tot renterisico gecontracteerd.
29
Parnassia Groep B.V.
TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE BALANS Niet in de balans opgenomen activa en verplichtingen (vervolg) Liquiditeitsrisico De Parnassia Groep bewaakt de liquiditeitspositie door middel van opvolgende liquiditeitbegrotingen. Het management ziet er op toe dat steeds voldoende liquiditeiten beschikbaar zijn om aan de verplichtingen van de Parnassia Groep te kunnen voldoen en dat tevens voldoende financiële ruimte onder de beschikbare faciliteiten beschikbaar blijft zo dat de Parnassia Groep steeds binnen de gestelde lening convenanten kan blijven voldoen. De Parnassia Groep ziet er op toe dat er voldoende opvraagbare tegoeden zijn om de verwachte operationele kosten te dekken, inclusief het voldoen aan de financiële verplichtingen. Hierin is geen rekening gehouden met het eventuele effect van extreme omstandigheden die redelijkerwijs niet kunnen worden voorspeld, zoals natuurrampen. Tevens is geen rekening gehouden met de voortijdige afwikkeling van basisrenteleningen. Daarnaast beschikt de Parnassia Groep over de bij het onderdeel kredietovereenkomst beschreven kredietruimte. De Parnassia Groep heeft ultimo 2012 geen derivaten en loopt hierop derhalve geen risico's.
Reële waarde De reële waarde van in de balans opgenomen financiële instrumenten verantwoord onder kasmiddelen, kortlopende vorderingen en schulden e.d. benadert de boekwaarde daarvan. De Parnassia Groep heeft het beleid om langlopende leningen tot het einde van de looptijd aan te houden. De reële waarde van de langlopende leningen is licht hoger dan de boekwaarde eind 2012 (5-7%).
30
Parnassia Groep B.V.
GECONSOLIDEERD MUTATIEOVERZICHT MATERIELE VASTE ACTIVA *)
Bedrijfsgebouwen en - terreinen
Andere vaste bedrijfsmiddelen, technische en administratieve uitrusting
Machines en installaties
Materiële vaste bedrijfsactiva in uitvoering en vooruitbetalingen op materiële vaste activa
Totaal
€
€
€
€
€
Stand per 1 januari 2012 - aanschafwaarde - cumulatieve afschrijvingen
180.374.074 -66.261.463
56.178.271 -34.703.983
215.711.550 -132.925.132
29.304.444 0
481.568.339 -233.890.578
Boekwaarde per 1 januari 2012
114.112.611
21.474.288
82.786.418
29.304.444
247.677.761
50.222.749
Mutaties in het boekjaar - investeringen
0
0
892.754
49.329.995
- activering onderhanden werk
12.620.129
6.086.239
24.617.142
-43.323.510
0
- desinvesteringen
-7.904.987
-575.654
-6.862.573
0
-15.343.214
- desinvesteringen naar IVA
0
0
0
-2.384.913
-2.384.913
-2.381.756
0
0
0
-2.381.756
-11.618.413
-2.462.132
-23.223.975
0
-37.304.520
-9.285.027
3.048.453
-4.576.652
3.621.572
-7.191.654
Stand per 31 december 2012 - aanschafwaarde - cumulatieve afschrijvingen
182.707.460 -77.879.876
61.688.856 -37.166.115
234.358.873 -156.149.107
32.926.016 0
511.681.205 -271.195.098
Boekwaarde per 31 december 2012
104.827.584
24.522.741
78.209.766
32.926.016
240.486.107
- overboekingen in Parnassia Groep - afschrijvingen Mutaties in boekwaarde (per saldo)
*) Het geconsolideerd mutatieoverzicht is afwijkend ten opzichte van het overzicht van voorgaand jaar als gevolg van gewijzigde regelgeving. De cijfers van de stand per 1 januari 2012 zijn derhalve voor dit overzicht aangepast qua presentatie.
31
Parnassia Groep B.V.
BIJLAGE Overzicht langlopende schulden aan kredietinstellingen ultimo 2012
Leninggever
BNG BNG BNG Rabobank BNG BNG ASN Waterschapsban NV Optas BNG ING Bank *1) BNG *1) BNG BNG BNG BNG BNG ING Bank ING Bank WUH *2) BNG *2) ING Bank BNG BNG Rabobank Waterschapsban Rabobank Waterschapsban Waterschapsban ING Bank Rabobank Waterschapsban BNG BNG BNG BNG Totaal
Datum
28-feb-01 1-jul-09 1-apr-04 15-dec-09 5-jul-04 18-dec-09 4-okt-04 1-mrt-10 1-jan-90 1-sep-05 2-mei-07 23-apr-12 28-feb-01 2-jan-03 12-jun-03 28-feb-01 1-sep-08 1-mei-10 1-jan-06 1-apr-03 20-jan-12 1-jan-06 1-sep-03 15-dec-08 1-dec-02 7-aug-08 30-jun-11 7-aug-08 20-jun-03 1-okt-04 15-dec-09 1-jun-07 3-dec-07 11-nov-08 15-dec-08 1-nov-09
Hoofdsom
€ 2.370.000 7.088.872 9.000.000 2.750.000 6.000.000 14.294 11.000.000 4.410.743 136.134 5.105.027 5.635.733 4.011.393 4.410.000 540.677 2.000.000 3.565.000 6.500.000 2.133.949 1.979.848 2.514.699 1.588.230 204.000 3.500.000 27.000.000 2.042.011 5.296.496 11.000.000 7.199.955 3.000.000 916.500 14.280.000 8.000.000 16.419.000 20.000.000 20.000.000 1.478.243
Totale looptijd
12 4 10 5 10 7 13 19 30 15 14 9 21 21 20 23 15 14 20 23 14 20 25 20 27 22 20 24 30 30 25 30 30 30 30 34
Soort lening
onderhands onderhands onderhands onderhands onderhands onderhands onderhands onderhands onderhands onderhands onderhands onderhands onderhands onderhands onderhands onderhands onderhands hypothecair onderhands onderhands onderhands hypothecair onderhands onderhands onderhands onderhands onderhands onderhands onderhands hypothecair onderhands onderhands onderhands onderhands onderhands onderhands
Nieuwe Werke- Restschuld Restschuld Aflossing in lijke- 31 december leningen in 31 december 2012 2012 2011 rente 2012 % 5,180 4,100 4,470 2,480 4,129 6,875 4,180 3,580 6,350 3,280 4,370 2,800 3,250 5,230 3,785 2,980 4,749 4,230 4,440 6,750 3,240 3,880 4,320 2,565 3,910 5,090 3,485 5,090 3,970 4,230 2,850 4,558 4,519 4,758 4,140 4,850
Restschuld over 5 jaar
€ 395.000 6.202.762 6.750.000 1.750.000 1.800.000 10.210 8.433.331 3.330.000 40.838 2.977.933 4.127.410 0 2.310.000 334.644 1.200.000 1.860.000 5.200.000 1.989.188 1.370.788 1.614.701 0 170.275 2.380.000 22.950.000 1.361.341 4.312.955 11.000.000 6.214.698 2.200.000 702.650 13.160.000 6.933.333 14.229.800 18.000.000 18.000.000 1.380.419
€ 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 4.011.393 0 0 0 0 0 0 0 0 1.588.230 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
€ 197.500 443.054 300.000 500.000 600.000 2.042 366.667 120.000 4.537 340.335 4.127.410 116.024 210.000 25.742 100.000 155.000 433.333 96.508 101.510 1.614.701 85.084 5.700 140.000 1.350.000 75.630 302.628 550.000 303.156 100.000 30.550 560.000 266.667 547.300 666.667 666.667 43.478
€ 197.500 5.759.708 6.450.000 1.250.000 1.200.000 8.168 8.066.664 3.210.000 36.301 2.637.598 0 3.895.369 2.100.000 308.902 1.100.000 1.705.000 4.766.667 1.892.680 1.269.278 0 1.503.146 164.575 2.240.000 21.600.000 1.285.711 4.010.327 10.450.000 5.911.542 2.100.000 672.100 12.600.000 6.666.666 13.682.500 17.333.333 17.333.333 1.336.941
€ 0 0 0 0 0 0 6.233.329 2.610.000 13.611 935.918 0 2.735.129 1.050.000 180.192 600.000 930.000 2.600.002 1.410.140 761.728 0 935.921 136.075 1.540.000 14.850.000 907.561 2.497.187 7.700.000 4.395.762 1.600.000 519.350 9.800.000 5.333.331 10.946.000 13.999.998 13.999.998 1.119.551
174.692.276
5.599.623
15.547.890
164.744.009
110.340.783
Resterende looptijd in jaren eind 2012 1 1 1 2 2 4 5 7 8 8 0 8 10 11 11 11 11 12 13 0 13 14 16 16 17 18 19 20 21 22 22 25 25 26 26 31
Aflossingswijze
lineair lineair lineair lineair lineair lineair lineair lineair lineair lineair lineair lineair lineair lineair lineair lineair lineair lineair lineair lineair lineair lineair lineair lineair lineair lineair lineair lineair lineair lineair lineair lineair lineair lineair lineair lineair
Aflos-sing Gestelde zekerheden 2013 € 197.500 5.759.708 300.000 500.000 600.000 2.042 366.667 120.000 4.538 340.336 0 232.048 210.000 25.742 100.000 155.000 433.333 96.508 101.510 0 113.445 5.700 140.000 1.350.000 75.630 302.628 550.000 303.156 100.000 30.550 560.000 266.667 547.300 666.667 666.667 43.478 15.266.820
*1) Deze lening is in mei 2012 vervroegd afgelost en vervangen door een nieuw afgesloten lening groot€ 4.011.393, met een looptijd van 9 jaar en een rentepercentage van 2,8% per jaar. *2) Deze lening is in januari 2012 vervroegd afgelost en vervangen door een nieuw afgesloten lening groot€ 1.588.230, met een looptijd van 14 jaar en een rentepercentage van 3,24% per jaar.
32
WFZ WFZ WFZ WFZ WFZ Gemeente Beverwijk WFZ WFZ Geen WFZ WFZ WFZ WFZ WFZ WFZ WFZ WFZ WFZ WFZ WFZ WFZ Geen WFZ WFZ WFZ WFZ WFZ WFZ WFZ WFZ WFZ WFZ WFZ WFZ WFZ WFZ
Parnassia Groep B.V.
TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE RESULTATENREKENING 12. Wettelijk budget voor aanvaardbare kosten (uit Zvw-zorg, exclusief subsidies)
€
2012 €
2011 €
€
Wettelijk budget voor aanvaardbare kosten voorgaand jaar
386.406.747
369.875.280
Productieafspraken verslagjaar
-23.033.518
2.774.999
Overheidsbijdrage in de arbeidskostenontwikkeling Prijsindexatie materiële kosten Groei normatieve kapitaalslasten
8.625.627 1.761.675 148.510
9.089.745 1.446.760 628.096 10.535.812
Uitbreiding erkenning en toelating: - loonkosten - materiële kosten - normatieve kapitaalslasten
0 0 0
11.164.601 1.986.757 405.770 214.757
0 Beleidsmaatregelen overheid: - generieke budgetkortingen - "Klink" korting
0 -378.853
2.607.284 0 -344.760
-378.853 Nacalculeerbare kapitaalslasten: - rente - afschrijvingen - overige
30.923 6.684 -547.199
Subtotaal wettelijk budget boekjaar Correcties voorgaande jaren Wettelijk budget voor aanvaardbare kosten
-344.760 -132.733 867.404 -405.328
-509.592
329.343
373.020.596
386.406.747
606.187
-989.843
373.626.783
385.416.904
Toelichting: Het wettelijk budget ZVW 2012 is lager dan in 2011 als gevolg van de landelijk doorgevoerde korting in 2012, het directe gevolg van de uitvoering van de kabinetsplannen.
33
Parnassia Groep B.V.
TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE RESULTATENREKENING 12. Wettelijk budget voor aanvaardbare kosten (uit AWBZ en For. zorg, exclusief subsidies)
€
Wettelijk budget voor aanvaardbare kosten voorgaand jaar Productieafspraken verslagjaar Overheidsbijdrage in de arbeidskostenontwikkeling Prijsindexatie materiële kosten Groei normatieve kapitaalslasten
2012 €
€
95.730.171
94.434.000
6.791.702
-2.405.090
2.056.507 420.015 444.372
1.919.322 305.487 308.199 2.920.894
Uitbreiding erkenning en toelating: - loonkosten - materiële kosten - normatieve kapitaalslasten
0 0 0
2.533.008 507.245 103.598 353.233
0 Beleidsmaatregelen overheid: - generieke budgetkortingen - "Klink" korting
0 0
964.076 0 0
0 Nacalculeerbare kapitaalslasten: - rente - afschrijvingen - overige - mut. op kapitaallasten "oud" inz. Overgang. AWBZ
235.719 200.807 20.734 -1.359.575
0 -65.130 488.759 -219.452 0
-902.315 Overige mutaties: NHC-component AWBZ-productie Compensatie verlies oude boekwaarde
1.480.034 1.393.571
Subtotaal wettelijk budget boekjaar Correcties voorgaande jaren Wettelijk budget voor aanvaardbare kosten
2011 €
204.177 0 0
2.873.605
0
107.414.057
95.730.171
5.557.636
7.114.949
112.971.693
102.845.120
Toelichting: De post correctie voorgaande jaren heeft in beide jaren voornamelijk betrekking op toevoeging van de post zorginfrastructuur, die pas bij definitieve vaststelling van de nacalculatie wordt verwerkt in het resultaat.
34
Parnassia Groep B.V.
TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE RESULTATENREKENING BATEN 13. Subsidies (inclusief overige Wmo-prestaties) De specificatie is als volgt:
Rijkssubsidies vanwege het Ministerie van Justitie Rijkssubsidies vanwege het Ministerie van VWS (waaronder opleidingsfonds, academische component voor UMC's) Subsidies vanwege Provincies en gemeenten (exclusief Wmo-huishoudelijke hulp; inclusief overige Wmo-prestaties zoals maatschappelijke en vrouwenopvang, verslavingszorg, OGGZ) Overige subsidies, waaronder loonkostensubsidies en EU-subsidies Totaal
2012 €
2011 €
35.710.190 4.973.563
33.701.589 3.577.605
17.169.312
20.465.348
3.661.636
4.505.624
61.514.701
62.250.166
Toelichting: In de opbrengsten uit subsidies is een verschuiving zichtbaar. Vanuit de lagere overheden komt er minder subsidie beschikbaar. Deze afname wordt bijna geheel gecompenseerd door hogere toekeningen voor Justitie en Reclassering en hogere subsidie ontvangsten vanuit het opleidingsfonds. Daarnaast bevatte de cijfers 2011 voor het opleidingsfonds een correctie (last) oude jaren €( 850.000).
14. Toelichting overige bedrijfsopbrengsten 2012 €
De specificatie is als volgt:
Projectsubsidies Patiëntgebonden functies tbv derden Algemene dienstverlening (inclusief huur- en servicekosten) Overige g opbrengsten p g
267.081 6.517.817 4.496.153 3.709.206
Totaal
14.990.257
2011 € 894.122 3.710.587 * 4.657.623 4.561.003 * 13.823.335
Toelichting: De toename van de opbrengsten uit patiëntgedonden functies komen voort uit nieuw opgestarte activiteiten ten behoeve van psychologische ondersteuning in de patiënten ondersteuning bij huisartsenposten en facturering van diensten inzake transmurale verlofgangers en ondersteuning TBS-cliënten. De afname van de overige opbrengsten wordt grotendeels verorzaakt door een lagere opbrengst uit verkoop van panden ten opzichte van 2011 (€ 860.000).
* De vergelijkende cijfers zijn voor presentatiedoeleinden aangepast
35
Parnassia Groep B.V.
TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE RESULTATENREKENING LASTEN 15. Personeelskosten De specificatie is als volgt:
2012 €
2011 €
Lonen en salarissen Sociale lasten Pensioenpremies Andere personeelskosten:
305.068.802 40.075.776 28.131.735 16.428.302
301.264.652 36.969.710 26.988.399 15.872.340
Subtotaal Personeel niet in loondienst
389.704.615 16.117.411
381.095.101 13.830.805
Totaal personeelskosten
405.822.026
394.925.906
6.105
6.172
Gemiddeld aantal personeelsleden op basis van full-time eenheden Toelichting:
De toename van de lonen en salarissen zijn het gevolg van de CAO ontwikkelingen waaronder de verhoging van de eindejaarsuitkering in 2012. De sociale lasten zijn gestegen enerzijs als gevolg van de stijging van de sectorpremies als onderdeel van de premies werknemersverzekeringen en anderzijds door hogere ZVW lasten welke veroorzaakt worden door de stijging van het maximumbijdrageloon voor de ZVW. De toename van de andere personeelskosten betreft onder andere hogere kosten voor vergoeding voor woon-werkverkeer als gevolg van een toename in het gebruik door werknermers van de fiscale reiskostenregeling. De toename van de kosten personeel niet in loondienst betreft een stijging van de inhuur van patient gebonden personeel als gevolg van krapte op de arbeidsmarkt. Daarnaast is er een toename van de kosten voor inhuur van personeel in ondersteunende functies en voor het uitvoeren van ICT projecten.
16. Immateriële en materiële vaste activa 2012 € 322.596
2011 € 75.424
materiële vaste activa reguliere afschrijvingen extra afschrijvingen
22.189.631 15.114.889
23.116.307 11.562.891
vrijval reserveringen Correctie voorgaande jaren (overname vaste activa i-psy entiteiten)
37.304.520 -5.488.402 0
34.679.198 0 -527.157
Subtotaal afschrijving materiële vaste activa
31.816.118
34.152.041
Totaal afschrijvingen
32.138.714
34.227.465
3.393.352 0 427.616 395.508
9.206.409 1.428.994 105.450 70.814
36.355.190
45.039.132
De specificatie is als volgt: immateriële vaste activa
Overige waardeveranderingen vaste activa: effecten toepassing impairment afschrijvingslast inzake instellen investeringsgrens afwaardering niet aan het productieproces dienstbare activa diversen Totaal afschrijvingen Toelichting:
De effecten van impairment in 2012 hebben met name betrekking op panden op de locatie Poortmolen en in Castricum.
36
Parnassia Groep B.V.
TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE RESULTATENREKENING 17. Overige bedrijfskosten 2012 €
2011 €
Voedingsmiddelen en hotelmatige kosten Algemene kosten Patiënt- en bewonersgebonden kosten
21.013.461 38.083.282 10.800.183
21.978.677 31.679.390 10.993.384
Onderhoud en energiekosten: - Onderhoud - Energie Subtotaal
8.697.072 6.470.584 15.167.656
9.913.415 7.622.617 17.536.032
Huur en leasing Diversen
22.082.805 3.522.049
24.954.922 2.003.264
110.669.436
109.145.669
De specificatie is als volgt:
Totaal overige bedrijfskosten Toelichting:
De afname van de voedingsmiddelen en hotelmatige kosten wordt met name veroorzaakt door betere contracten. De toename van de algemene kosten is het gevolg van een aantal grote ICT projecten, met name het nieuwe EPD, daarnaast is het aantal en zijn de kosten voor de ICT beheercontracten toegenomen en daarnaast kosten van nieuwe samenwerkings verbanden.
De afname van de onderhoudskosten wordt veroorzaakt door enerzijds incidentele kosten in 2011 en anderzijds doordat er panden afgestoten zijn. De afname van de energiekosten wordt met name veroorzaakt door betere contracten. De afname van de kosten voor huur en leasing is het gevolg van het concernbeleid ter reductie van het aantal in gebruik zijnde vastgoed vierkante meters. De post diversen bestaat in 2012 voor een deel uit reserveringen voor productierisico's van€ 2,8 miljoen en reserveringen welke gerelateerd zijn aan risico's voor verschillende contracten ter grootte van € 2,9 miljoen. Daartegenover staat een bate van € 1,6 miljoen inzake teruggevorderde omzetbelasting over oude jaren.
18. Financiële baten en lasten 2012 €
2011 €
391.444 121.596 1 75.025 588.066
1.975.238 68.545 0 30.115 2.073.898
Rentelasten Waardeveranderingen immateriële en financiële vaste activa Overige financiële lasten Subtotaal financiële lasten
-7.692.230 301.087 -39.783 -7.430.926
-8.909.100 -741.044 -45.786 -9.695.930
Totaal financiële baten en lasten
-6.842.860
-7.622.032
De specificatie is als volgt:
Rentebaten Resultaat deelnemingen Resultaat vervreemding deelnemingen Overige opbrengsten financiële vaste activa en effecten Subtotaal financiële baten
Toelichting: De afname van de rentebaten houdt verband met de sterk afgenomen liquiditeitspositie. De afname van de rentelasten is het gevolg van een daling van de verschuldigde rente op langlopende schulden (daling rente op de kapitaalmarkt).
37
Parnassia Groep B.V.
TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE RESULTATENREKENING
19. Aandeel derden De specificatie is als volgt:
Careway B.V. Paxtil B.V. Presenze B.V. Totaal aandeel derden
2012 €
2011 €
-35.459 -20.699 84.982
-2.708 -10.595 1.899
28.824
-11.404
Toelichting: Dit betreft het aandeel van derden in het resultaat van meerderheidsbelangen waarvan de Parnassia Bavo Groep niet het volledig eigendom bezit.
Honoraria accountant
2012 €
2011 €
195.000 190.000 0 148.000
202.000 286.000 0 65.000
533.000
553.000
De honoraria van de accountant over 2012 zijn als volgt: 1 2 3 4
Controle van de jaarrekening Overige controlewerkzaamheden (w.o. Regeling AO/IC en Nacalculatie) Fiscale advisering Niet-controlediensten
Totaal honoraria accountant
38
Parnassia Groep B.V.
TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE RESULTATENREKENING Bezoldiging bestuurders en toezichthouders
Welk bestuursmodel is van toepassing op uw organisatie? Eindverantwoordelijke Raad van Bestuur met Raad van Commissarissen Wat is de samenstelling van het bestuur of de directie?
Drie- of meerhoofdig met voorzitter
De bezoldiging van de bestuurders en gewezen bestuurders van de zorginstelling over het jaar 2012 is als volgt Naam 1 Vanaf welke datum is de persoon als bestuurder werkzaam in uw organisatie? 2 Maakt de persoon op dit moment nog steeds deel uit van het bestuur? 3 Tot welke datum was de persoon als bestuurder werkzaam in uw organisatie? 4 Is de persoon in het verslagjaar voorzitter van het bestuur geweest? 5 Hoeveel maanden is de persoon voorzitter geweest in het verslagjaar? 6 Wat is de aard van de (arbeids)overeenkomst? 7 Welke salarisregeling is toegepast? 8 Wat is de deeltijdfactor? (percentage) 9 Bruto-inkomen, incl. vakantiegeld, eindejaarsuitkeringsalaris en andere vaste toelagen a. Waarvan verkoop verlofuren b. Waarvan nabetalingen voorgaande jaren 10 11 12 13 14 15 16 17
Bruto-onkostenvergoeding Werkgeversbijdrage sociale lasten Werkgeversbijdrage pensioen pensioen, VUT VUT, FPU Ontslagvergoeding Gratificatie Totaal inkomen (9 t/m 14, excl. 9a en b) Cataloguswaarde auto van de zaak Eigen bijdrage auto van de zaak
Afspraken werktijden
Stephan Valk RA
drs. Betty Kooijman
drs. Edsel Kwidama
1-1-2012
1-1-2012
1-1-2012
Ja
Ja
Ja
31-12-2012
31-12-2012
31-12-2012
Ja
Nee
Nee
12
0
0
vast BBZ / concept WNT
vast BBZ / concept WNT
vast BBZ / concept WNT
111%
111%
111%
214.615 0
187.303 0
195.611 0
0 7.507 8.787 23 355 23.355 0 0 254.264 27.134 n.v.t.
0 8.100 8.547 22 107 22.107 0 0 226.057 39.262 n.v.t.
0 5.184 9.026 22 689 22.689 0 0 232.510 28.498 n.v.t.
Ja
Ja
Ja
De Raad van Commissarissen verwacht dat de Raad van Bestuur functioneert ongeacht locatie en moment van de dag. Toelichting: Bezoldiging bestuurders De leden van de Raad van Bestuur worden bezoldigd binnen de kaders van de beloningscode bestuurders in de zorg (BBZ). De Raad van Commissarissen heeft de bezoldiging in het kader van de invoering van het structuurregime per 12 mei 2011 nogmaals getoetst. De bezoldiging is vastgesteld binnen de normen van de BBZ, op basis van factoren zoals omvang en complexiteit van de organisatie.
De Wet normering bezoldiging topfunctionarissen publieke en simipublieke sector (WNT) is in werking per 1 januari 2013. Het beloningsbeleid in 2012 anticipeert zoveel mogelijk op de WNT inclusief de overgangsbepalingen van deze wet. De Parnassia Groep zal zoals zij dit altijd heeft gedaan de richtlijnen op dit gebied volgen, rekening houdend met de contractuele afspraken die met de bestuurders zijn gemaakt. Door het inwerking treden van deze nieuwe wet is de Parnassia Groep niet langer verplicht aan de bepalingen van de Wet openbaarmaking uit publieke middelen gefinancierde topinkomens (Wopt) te voldoen. De vertrekregeling van de bestuurders is mede gebaseerd op de rechten die voortvloeien uit de lengte van hun dienstverband bij de Parnassia Groep. De bestuurders waren allen voorafgaand aan de bestuursfunctie al een groot aantal jaren aan de Parnassia Groep verbonden.
39
Parnassia Groep B.V.
TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE RESULTATENREKENING Toelichting: Bezoldiging bestuurders (vervolg) De bezoldiging voor de voorzitter is vastgesteld op 95% van het maximum van de norm van de BBZ voor organisaties met de omvang en complexiteit van de Parnassia Groep. Ter bepaling van het basissalaris heeft er een afslag op de maximumnorm plaatsgevonden tot ongeveer 85%, welk bedrag aan het begin van het jaar als salaris toegekend. Afhankelijk van de resultaten kan maximaal door de Raad van Commissarissen 10% van het salaris achteraf als variabele beloning worden toegekend. De bezoldiging van de leden vindt op analoge wijze plaats. De maximaal bereikbare uitloop is voor hen bepaald op basis van een afslag van 13% op de bezoldiging van de voorzitter. De werkgeversbijdrage pensioenen is conform de PGGM-regeling. De vakantietoeslag bedroeg 8% en de eindejaarsuitkering 6,75%.
De volgende salarisschaal is van toepassing: Schaal J zijnde € 200.404. Daarop komt een opslag op basis van factoren als omvang en complexiteit van 30% conform de norm TVI brutosalaris. Schaal J met 30% opslag bedraagt € 260.525 per jaar. Het bruto inkomen van de voorzitter van de Raad van Bestuur is als volgt opgebouwd: Bruto salaris componenten Bruto onkostenvergoeding
€ €
214.615 7.507
Gratificatie
€ €
222.122 -
Totaal bruto inkomen
€
222.122
Het totaal bruto inkomen van de voorzitter past binnen de kaders van de adviesregeling bezoldiging. Het ligt 15% onder het maximum van de schaal. Voor de overige leden van de Raad van Bestuur geldt een norminkomen (norm conform TVI bruto salaris) van€ 180.364, zijnde 90% van het bruto norminkomen van de eindverantwoordelijke bestuurder). Inclusief de toeslag op basis van factoren als omvang en complexiteit van 30% bedraagt het norminkomen € 234.476. Het bruto inkomen van de overige leden van de Raad van Bestuur is als volgt opgebouwd: B. Kooijman
E. Kwidama
Bruto salaris componenten Bruto onkostenvergoeding
€ €
187.303 8.100
€ €
195.611 5.184
Gratificatie
€ €
195.403 -
€ €
200.795 -
Totaal bruto inkomen
€
195.403
€
200.795
40
Parnassia Groep B.V.
TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE RESULTATENREKENING Bezoldiging bestuurders en toezichthouders (vervolg) Toelichting:
Bezoldiging van de leden van de Raad van Commissarissen De beloning dienst passend te zijn voor een organisatie met de complexiteit en omvang van de Parnassia Groep conform de statuten wordt deze vastgesteld door de Stichting Parnassia Bavo Groep voor de leden van de RvC. De bezoldiging werd in 2012 getoetst aan normen gesteld door de Nederlandse Vereniging van Toezichthouders in de Zorginstellingen (NVZT). De huidige regelingen voldoet nagenoeg geheel aan de normen van de vereniging. Voor de voorzitter is de vergoeding vastgesteld conform de norm op€ 15.555 en voor de leden op € 10.716 per jaar. Dit laatste bedrag is € 168 hoger dan het normbedragen, omdat er geen specifieke vergoeding wordt toegekend voor commissies en van leden desgevraagd een extra inzet verlangt wordt zoals gesprekken met de medezeggenschapsorganen. Voor de bezoldiging van de leden van de Raad van Commissarissen kwam in het jaar 2012 een bedrag van€ 58.419 ten laste van de instelling, zijnde € 15.555 ten behoeve van de voorzitter en € 10.716 ten behoeve van de overige leden. De verdeling van dit bedrag over de leden van de Raad van Commissarissen is als volgt: Naam
Functie
Bezoldiging
Periode van
tot en met
Dhr. Mr. H.W. Rutten
Voorzitter
1-1-2012
31-12-2012
€
15.555
Dhr. J.S. Wiersma
Lid
1-1-2012
31-12-2012
€
10.716
Mevr. drs. C.N. Hilgeman
Lid
1-1-2012
31-1-2012
€
893
Dhr. drs. R.H.P. van Beest
Lid
1-1-2012
31-12-2012
€
10.716
Dhr. P.Q. van Trigt
Lid
1-1-2012
31-1-2012
€
893
g p Mevr. Mr. R.M. Bergkamp
Lid
1-2-2012
31-12-2012
€
9.823
Dhr. S. Riedstra
Lid
1-2-2012
31-12-2012
€
9.823
€
58.419
Totaal
Bezoldiging leden bestuur (AVA) De activiteiten van de groep zijn ondergebracht in Parnassia Groep B.V.. De Stichting Parnassia Bavo Groep houdt alle aandelen. Het bestuur van de Stichting vormt derhalve de Algemene Vergadering van Aandeelhouders (AVA). De bezoldiging van de bestuursleden is vastgesteld op de helft van die voor de leden van de Raad van Commissarissen. Daarmee bedraagt de vergoeding op jaarbasis voor de voorzitter € 7.778 en die voor de leden € 5.358. Leden bestuur AVA: de heer drs. A.H.C. Annink (voorzitter) de heer drs. F.J.M. Werner (lid) mevrouw drs. M. Milz (lid)
41
Parnassia Groep B.V.
ENKELVOUDIGE JAARREKENING
42
Parnassia Groep B.V.
ENKELVOUDIGE BALANS PER 31 DECEMBER 2012 (voor resultaatbestemming) Ref.
31-dec-12 €
31-dec-11 €
1 2
9.345.948 228.897.860 238.243.808
16.015.376 205.642.094 221.657.470
3 4 5
50.361.106 124.813.375 72.925 175.247.406
29.176.431 103.477.123 * 13.250.496 145.904.050
413.491.214
367.561.520
Ref.
31-dec-12 €
31-dec-11 €
Eigen vermogen
6
106.950.367
84.793.781
Voorzieningen
7
10.089
0
Langlopende schulden
8
16.153.755
17.373.166
Kortlopende schulden Schulden uit hoofde van financieringsoverschot Kortlopende schulden en overlopende passiva
4 9
1.838.168 288.538.835
37.770.040 * 227.624.533
413.491.214
367.561.520
ACTIVA
Vaste activa Materiële vaste activa Financiële vaste activa Totaal vaste activa Vlottende activa Vorderingen en overlopende activa Vorderingen uit hoofde van financieringstekort Liquide middelen Totaal vlottende activa Totaal activa
PASSIVA
Totaal passiva
* De vergelijkende cijfers zijn voor presentatiedoeleinden aangepast.
43
Parnassia Groep B.V.
ENKELVOUDIGE RESULTATENREKENING OVER 2012
Ref.
2012 €
2011 €
BEDRIJFSOPBRENGSTEN: Wettelijk budget voor aanvaardbare kosten Zvw-zorg
10
0
0
Wettelijk budget voor aanvaardbare kosten AWBZ (exclusief subsidies)
10
0
0
0
0
Som der bedrijfsopbrengsten
BEDRIJFSLASTEN: Personeelskosten
11
0
0
Immateriële en materiële vaste activa
12
2.610.454
163.554
Overige bedrijfskosten
13
0
0
Som der bedrijfslasten
2.610.454
163.554
BEDRIJFSRESULTAAT
-2 610 454 -2.610.454
-163 554 -163.554
280.378
-29.161
-2.330.076
-192.715
6.009.678
7.830.899
3.679.602
7.638.184
Financiële baten en lasten
14
RESULTAAT UIT GEWONE BEDRIJFSUITOEFENING Resultaat deelneming
15
RESULTAAT BOEKJAAR
44
Parnassia Groep B.V.
GRONDSLAGEN VAN WAARDERING EN RESULTAATBEPALING ENKELVOUDIGE JAARREKENING
Algemeen De enkelvoudige jaarrekening maakt deel uit van de geconsolideerde jaarrekening 2012 van de Parnassia Groep. Voor zover posten uit de enkelvoudige balans en de enkelvoudige resultatenrekening hierna niet nader zijn toegelicht, wordt verwezen naar de toelichting op de geconsolideerde balans en resultatenrekening. De cijfers voor 2012 zijn, waar nodig, geherrubriceerd om vergelijkbaarheid met 2011 mogelijk te maken. Oprichting De Parnassia Bavo Groep B.V. is op 12 mei 2011 ontstaan door omzetting van de Stichting Parnassia Bavo Groep in een vennootschap waarbij er een kapitaalstorting heeft plaatsgevonden. Door deze omzetting, waarvoor de Rechtbank op 31 januari 2011 machtiging heeft verleend, zijn alle rechten en plichten van de stichting overgegaan op de vennootschap. Sinds november 2012 treedt de groep naar buiten onder de naam Parnassia Groep. Per 1 maart 2013 is de statutaire naam gewijzigd in Parnassia Groep B.V. De achtergronden van deze wijzigingen zijn reeds toegelicht in het voor de geconsolideerde jaarrekening 2012 opgenomen jaarverslag 2012. De statutaire vestigingsplaats is Den Haag. De Parnassia Groep B.V. staat aan het hoofd van de Parnassia Groep waarvan de activiteiten met name bestaan uit het leveren van psychiatrische zorg. Voor de balans en winst- en verliesrekening van de dochtermaatschappijen wordt verwezen naar de vennootschappelijke jaarrekening van deze dochtermaatschappijen. Een overzicht van de tot de groep behorende entiteiten is opgenomen als Bijlage (5.3.1) bij deze jaarrekening. De aandelen van de Parnassia Groep B.V. zijn voor 100% in handen van Stichting Parnassia. Deze Stichting beheert slechts de aandelen en wordt derhalve niet in deze jaarrekening opgenomen. De jaarrekening over 2012 van Stichting Parnassia ligt ter inzage ten kantore van de Raad van Bestuur van de Parnassia Groep. Boekjaar Het verslagjaar is evenals voorgaand jaar gelijk aan het kalenderjaar. Rapporteringsvaluta De rapporteringsvaluta is in euro.
Grondslagen voor het opstellen van de jaarrekening De jaarrekening is opgesteld in overeenstemming met Titel 9 BW2, de Regeling verslaggeving WTZi en en de Richtlijnen voor de Jaarverslaggeving, in het bijzonder RJ 655 inzake de jaarverslaggeving door zorginstellingen. Continuïteit Deze jaarrekening is opgesteld uitgaande van de continuïteitsveronderstelling. Vergelijking met voorgaand jaar De grondslagen van waardering en van resultaatbepaling zijn ongewijzigd ten opzichte van voorgaand jaar. Uitzondering vormt de aanpassing van de waardering van de vaste activa welke met ingang van 2012 is gewijzigd naar bedrijfseconomische grondslagen in plaats van de Regeling verslaggeving WTZi. Deze aanpassing wordt nader toegelicht onder het hoofdstuk Materiële vaste activa. De cijfers over 2011 zijn geherrubriceerd teneinde vergelijkbaarheid met 2012 mogelijk te maken. Deze aanpassingen komen voort uit de gewijzigde voorschriften inzake de rapportage van "Vorderingen uit hoofde van financieringstekort en/of schulden uit hoofde van financieringsoverschot". Het is niet langer toegestaan vorderingen uit de ene jaarlaag te verrekenen met schulden uit andere jaarlagen en andersom. Daarnaast wordt er met ingang van 2012 onderscheid gemaakt tussen de vorderingen/schulden welke verband houden met contracten vanuit de ZVW en de AWBZ. Deze scheiding is ook doorgevoerd in de toelichting op het verloop van het wettelijk budget in de resultatenrekening. De genoemde aanpassingen zijn terug te vinden in de toelichting op de (geconsolideerde) balans en de (geconsolideerde) resultatenrekening. Aanpassingen zijn in de betreffende hoofdstukken gemarkeerd.
Financiële instrumenten In de enkelvoudige jaarrekening worden de financiële instrumenten gepresenteerd op basis van de juridische vorm.
45
Parnassia Groep B.V.
GRONDSLAGEN VAN WAARDERING EN RESULTAATBEPALING ENKELVOUDIGE JAARREKENING
Resultaatbepaling De vennootschap is contracthouder voor de opbrengsten uit de ZVW, AWBZ en justitiële gelden. Via overeenkomsten zijn deze contracten uitbesteed aan de zorg B.V.'s, die daardoor de risico's gepaard gaande met de contracten dragen. Als gevolg hiervan zijn de opbrengsten en kosten niet in deze vennootschap opgenomen maar in de jaarrekeningen van deze zorgvennootschappen. Resultaat deelnemingen Het aandeel in het resultaat van entiteiten waarin wordt deelgenomen omvat het aandeel van de onderneming in de resultaten van deze deelnemingen. Resultaten op transacties, waarbij overdracht van activa en passiva tussen de onderneming en haar deelnemingen en tussen deelnemingen onderling heeft plaatsgevonden, zijn niet verwerkt voor zover deze als niet gerealiseerd kunnen worden beschouwd.
46
Parnassia Groep B.V.
TOELICHTING OP DE ENKELVOUDIGE BALANS
ACTIVA 1. Materiële vaste activa De specificatie is als volgt:
31-dec-12 €
31-dec-11 €
Bedrijfsgebouwen en terreinen Machines en installaties Materiële vaste bedrijfsactiva in uitvoering en vooruitbetalingen op materiële vaste activa
5.376.679 171.498 3.797.771
13.812.679 0 2.202.697
Totaal materiële vaste activa
9.345.948
16.015.376
Het verloop van de materiële vaste activa in het verslagjaar is als volgt weer te geven: Bedrijfsgebouwen en terreinen Boekwaarde per 1 januari 2012 Investeringen Overgenomen van de groep Verkoop binnen Parnassia Groep Gereedgekomen activa in aanbouw Afschrijvingen Verwerking impairment 2011 Impairment 2012 Boekwaarde per 31 december 2012 Cumulatieve aanschafwaarde Cumulatieve herwaarderingen (impairment) Cumulatieve afschrijvingen Boekwaarde per 31 december 2012 Afschrijvingspercentage
Materiële vaste activa in uitvoering
Machines en installaties
13.812.679 0 419.506 -2.207.765 338.055 -3.957.343 0 -3.028.453
0 0 143.696 0 105.603 -77.801
Totaal
0
2.202.697 2.195.614 0 0 -443.658 0 0 -156.882
16.015.376 2.195.614 563.202 -2.207.765 0 -4.035.144 0 -3.185.335
5.376.679
171.498
3.797.771
9.345.948
11.398.596 -2.610.453 -3.411.464
225.803 0 -54.305
4.649.000 -851.229 0
16.273.399 -3.461.682 -3.465.769
5.376.679
171.498
3.797.771
9.345.948
5,00%
10,00%
nvt
Toelichting: De activa die vanuit de Parnassia Groep zijn overgenomen van de vastgoed entiteiten betreffen in het verleden bij afrekening van onderhanden werk aan de onjuiste entiteiten toegewezen activa. Deze activa is per begin boekjaar overgenomen tegen boekwaarde op dat moment. Op 30 december 2012 is er activa te Castricum tegen boekwaarde overgedragen aan Nieuw Koningsduin BV teneinde met de grond commerciële projectontwikkeling te realiseren. De impairment 2012 heeft voor een bedrag van € 2.610.453 betrekking op panden waarvoor in 2012 het besluit tot sloop is genomen.
2. Financiële vaste activa 31-dec-12 €
31-dec-11 €
Deelnemingen Vordering kapitaallasten
221.930.008 6.967.852
195.541.690 10.100.404
Totaal financiële vaste activa
228.897.860
205.642.094
2012 €
2011 €
Boekwaarde per 1 januari Investeringen Resultaat deelnemingen Ontvangen dividenduitkeringen Herwaardering deelneming Vordering kapitaallasten Nagekomen correcties oude jaren
205.642.094 2.500.000 5.911.333 -500.000 18.476.984 -3.132.551 0
173.565.252 17.039.193 7.830.899 -2.995.000 0 10.100.404 101.346
Boekwaarde per 31 december
228.897.860
205.642.094
De specificatie is als volgt:
Het verloop van de post deelnemingen is als volgt:
47
Parnassia Groep B.V.
TOELICHTING OP DE ENKELVOUDIGE BALANS ACTIVA Toelichting: De dividenduitkering is verricht door WTZi-Vastgoed PBG B.V. (€ 500.000). De vennootschap heeft gedurende het verslagjaar kapitaalstortingen verricht aan Vastgoed Beheer PBG B.V. (€ 2.000.000) en aan Parnassia Bavo Participaties B.V. (€ 500.000). De herwaardering deelneming is het gevolg van de waardering op actuele waarde van vastgoedbeleggingen in een van de deelnemingen.
Toelichting op belangen in andere rechtspersonen of vennootschappen: Naam en rechtsvorm rechtspersoon
Kernactiviteit
Rechtstreekse kapitaalbelangen >= 25%: Holdingactiviteiten PBG Zorgholding B.V. Exploitatie O.G. WTZi-vastgoed PBG B.V. Exploitatie O.G. Vastgoed PBG B.V. Exploitatie O.G. Vastgoed Beheer PBG B.V. Parnassia Bavo Participaties B.V. Holdingactiviteiten
Verschaft kapitaal
40.062.599 80.000.000 25.000.000 18.000 18.000
Kapitaalbelang (in %)
Eigen vermogen €
Resultaat €
100% 100% 100% 100% 100%
117.799.241 64.627.062 20.892.712 17.981.956 629.037
10.235.447 -3.362.147 1.730.011 -2.878.916 186.938
221.930.008
5.911.333
Vordering kapitaallasten Toelichting: Voor een specificatie van deze post wordt verwezen naar de toelichting op de geconsolideerde balans.
3. Vorderingen en overlopende activa 31-dec-12 €
31-dec-11 €
Vorderingen op debiteuren (Rijks)subsidies Belastingen en sociale premies Vooruitbetaalde pensioenpremies Nog te ontvangen bedragen
43.499.023 6.388.580 0 40.094 433.409
26.506.605 2.227.325 442.500 0 0
Totaal vorderingen en overlopende activa
50.361.106
29.176.430
De specificatie is als volgt:
Toelichting: De vorderingen en overlopende activa hebben een looptijd < 1 jaar. De vordering op debiteuren bevat de eind 2012 gefactureerde opbrengstverrekening over 2011 van€ 17,1 miljoen. In voorgaand jaar heeft deze opbrengstverrekening over oude jaren na balansdatum plaatsgevonden en maakt derhalve onderdeel uit van de balanspost inzake het financieringsverschil. De voorziening die in aftrek op de vorderingen is gebracht, bedraagt € 487.004 (2011: € 54.012) en heeft betrekking op de openstaande vorderingen die niet zorggerelateerd zijn. De toename van deze vordering wordt met name veroorzaakt door de aangepaste wijze van bevoorschotting door het Ministerie van Justitie. De nog te ontvangen bedragen betreft nog te ontvangen vergoedingen voor kapitaallasten voor reeds gesloopte panden. Deze bedragen worden vanaf 2013 - 2017 via de nacalculatie ontvangen.
4. Vorderingen uit hoofde van financieringstekort en/of schulden uit hoofde van financieringsoverschot 2012 €
2011 €
Vorderingen uit hoofde van financieringstekort Schulden uit hoofde van financieringsoverschot
124.813.375 -1.838.168
103.477.123 -37.770.040
Saldo per 31 december
122.975.207
65.707.083
48
Parnassia Groep B.V.
TOELICHTING OP DE ENKELVOUDIGE BALANS ACTIVA 4. Vorderingen uit hoofde van financieringstekort en/of schulden uit hoofde van financieringsoverschot Toelichting: Voor een specificatie van deze post wordt verwezen naar de toelichting op de geconsolideerde balans.
5. Liquide middelen 31-dec-12 €
31-dec-11 €
Bankrekeningen Kruisposten
72.925 0
13.251.518 -1.022
Totaal liquide middelen
72.925
13.250.496
31-dec-12 €
31-dec-11 €
18.000 73.304.006 11.471.775 18 476 984 18.476.984 3.679.602
18.000 66.276.884 10.860.713 0 7.638.184
106.950.367
84.793.781
De specificatie is als volgt:
Toelichting: Het saldo van de liquide middelen staat ter vrije beschikking aan de organisatie.
PASSIVA
6. Eigen vermogen Het eigen vermogen bestaat uit de volgende componenten:
Aandelenkapitaal Collectief gefinancierd gebonden vermogen Niet collectief gefinancierd vrij vermogen Herwaarderingsreserve H d i Te verdelen resultaat Totaal eigen vermogen
Het verloop is als volgt weer te geven:
Saldo per 1-jan-2012 €
Resultaatbestemming €
Resultaat boekjaar €
Overige mutaties €
Saldo per 31-dec-2012 €
Aandelenkapitaal Collectief gefinancierd gebonden vermogen Niet collectief gefinancierd vrij vermogen Herwaarderingsreserve Te verdelen resultaat
18.000 66.276.884 10.860.713 0 7.638.184
0 7.027.122 611.062 0 -7.638.184
0 0 0 0 3.679.602
0 0 0 18.476.984 0
18.000 73.304.006 11.471.775 18.476.984 3.679.602
84.793.781
0
3.679.602
18.476.984
106.950.367
Toelichting: Binnen het vermogen is er een belangrijke splitsing in ‘collectief gefinancierd gebonden vermogen’ en ‘niet collectief gefinancierd vrij vermogen’. Binnen de eerste categorie valt het deel van het vermogen dat is behaald met AWBZ, Justitie en ZVW activiteiten. Dit is inclusief het resultaat op onder meer de verkoop van vastgoed dat is gefinancierd vanuit de AWBZ/ZVW. Onder het niet collectief gefinancierd vrij vermogen valt het deel van het vermogen dat met overige activiteiten (met name commerciële activiteiten) is behaald. Op 22 mei 2012 heeft de Raad van Bestuur de resultaatverdeling over 2011 vastgesteld. Dit besluit is in bovenstaand overzicht verwerkt. Met ingang van 12 mei 2011 is de Stichting Parnassia Bavo Groep getransformeerd naar het vennootschapsregime. Alle rechten en plichten uit de Stichting zijn door de nieuwe vennootschap overgenomen onder storting van€ 18.000 aandelenkapitaal.
De aandelen van de vennootschap zijn geheel in handen van de nieuw opgerichte Stichting Parnassia. De herwaarderingsreserve is ontstaan doordat er in een van de deelnemingen van de vennootschap activa aangemerkt is als vastgoedbelegging waarbij een waardering van de activa op actuele waarde plaatsvindt. Voor het ongerealiseerde deel van deze herwaardering wordt een wettelijke (niet vrij uitkeerbare) reserve aangehouden.
49
Parnassia Groep B.V.
TOELICHTING OP DE ENKELVOUDIGE BALANS PASSIVA 6. Eigen vermogen(vervolg) Specificatie aansluiting geconsolideerd - enkelvoudig vermogen 31 december 2012 en resultaat over 2012 Eigen vermogen €
Resultaat €
106.950.367
3.679.602
925.681 -566.743
-115.939 -120.917
107.309.305
3.442.746
De specificatie is als volgt :
Enkelvoudig eigen vermogen en resultaat: Steunstichting Duin en Bosch Afwijkende waardering deelnemingen Parnassia Bavo Participaties B.V. Totaal geconsolideerd eigen vermogen en resultaat Toelichting:
De Steunstichting Duin en Bosch betreft een entiteit die geheel binnen de invloed van de Parnassia Groep valt. Door het ontbreken van een kapitaalsbelang is deze stichting niet opgenomen in de enkelvoudige jaarrekening. Parnassia Bavo Participaties B.V. waardeert haar negatieve deelnemingen af tot maximaal nihil indien zij niet geheel of ten dele instaat voor de schulden van de deelneming. In de geconsolideerde jaarrekening worden deze deelnemingen wel opgenomen voor hun volledige vermogen.
7. Voorzieningen Het verloop is als volgt weer te geven:
Jubileumgratificaties
Saldo per 1-1-2012 €
Dotatie
Vrijval
Onttrekking
€
€
€
Saldo per 31-12-2012 €
0
10.089
0
0
10.089
Toelichting in welke mate (het totaal van) de voorzieningen als langlopend moet worden beschouwd: 31-12-2011
31-12-2012
0 0
0 10.089
0
10.089
Kortlopend deel van de voorzieningen (< 1 jr.) Langlopend deel van de voorzieningen (> 1 jr.)
Het saldo van de voorzieningen met een looptijd van langer dan 5 jaar bedraagt € 10.089 (2011: € 0). Toelichting: De voorziening jubileumgratificaties betreft een voorziening ter dekking van uitkeringen ten gevolge van jubilea zoals vermeld in de CAO.
8. Langlopende schulden 31-dec-12 €
31-dec-11 €
Schulden aan kredietinstellingen Overige langlopende schulden
16.153.755 0
17.373.166 0
Totaal langlopende schulden
16.153.755
17.373.166
De specificatie is als volgt:
50
Parnassia Groep B.V.
TOELICHTING OP DE ENKELVOUDIGE BALANS
8. Langlopende schulden (vervolg) 2012 €
2011 €
Stand per 1 januari Nieuwe leningen Aflossingen
18.592.577 0 -1.219.411
19.811.984 0 -1.219.407
Stand per 31 december
17.373.166
18.592.577
Af: aflossingsverplichting komend boekjaar
-1.219.411
-1.219.411
Stand langlopende schulden per 31 december
16.153.755
17.373.166
Het verloop is als volgt weer te geven:
Toelichting in welke mate (het totaal van) de langlopende schulden als langlopend moeten worden beschouwd Kortlopend deel van de langlopende schulden (< 1 jr.), aflossingsverplichtingen Langlopend deel van de langlopende schulden (> 1 jr.) (balanspost) Hiervan langlopend (> 5 jaar)
1.219.411 16.153.755 6.326.112
1.219.411 17.373.166 7.245.522
Toelichting: Voor een nadere toelichting op de langlopende schulden wordt verwezen naar de bijlage overzicht langlopende schulden. De aflossingsverplichtingen zijn verantwoord onder de kortlopende schulden.
9. Kortlopende schulden en overlopende passiva 31-dec-12 €
31-dec-11 €
Crediteuren Aflossingsverplichtingen langlopende leningen Belastingen g en sociale premies p Vakantiegeld Schulden aan groepsmaatschappijen Verplichtingen uit hoofde van kassiersfunctie Rentelasten Overige schulden op korte termijn
0 1.219.411 74.447 30.473 283.804.150 661.451 180.366 2.568.537
61.819 1.219.411 89.358 25.338 222.057.399 661.451 193.234 3.316.523
Totaal kortlopende schulden en overlopende passiva
288.538.835
227.624.533
De specificatie is als volgt:
Toelichting: De kortlopende schulden en overlopende passiva hebben een looptijd < 1 jaar. De schulden aan groepsmaatschappijen zijn ontstaan door de transacties met de groepsmaatschappijen. Het saldo zal gedurende 2013 gelijkmatig afgelost worden. De overige schulden op korte termijn bestaan uit een reservering inzake snelle detox van € 1.768.000 (2011: € 1.396.000), reserveringen inzake diverse financiële risico's van € 760.000 (2011: € 1.200.000) en tenslotte bestond deze post ultimo 2011 uit een reservering voor te slopen panden van € 575.000.
Niet in de balans opgenomen activa en verplichtingen Verloopoverzicht investeringsruimte trekkingsrechten Toelichting: Voor een toelichting op deze post wordt verwezen naar de toelichting op de geconsolideerde balans.
Fiscale eenheid De vennootschap vormt samen met haar dochtermaatschappijen een fiscale eenheid voor de heffing van omzetbelasting. Elk der entiteiten is volgens de standaardvoorwaarden aansprakelijk voor te betalen belasting van alle bij de fiscale eenheid betrokken entiteiten.
51
Parnassia Groep B.V.
TOELICHTING OP DE ENKELVOUDIGE BALANS
Niet in de balans opgenomen activa en verplichtingen (vervolg) Transacties met verbonden partijen Van transacties met verbonden partijen is sprake wanneer een relatie bestaat tussen de entiteit, haar deelnemingen en hun bestuurders en leidinggevende functionarissen. De transacties van de entiteit met de groepsmaatschappijen betreffen de in overeenkomsten vastgelegde uitbesteding van werkzaamheden gericht op het verkrijgen van opbrengsten waarvoor de entiteit contracthouder is en doorbelasting van personele - en gebouwgebonden kosten. De uitleg van de inhoud en de omvang van deze overeenkomsten wordt toegelicht in de grondslagen van waardering en resultaatbepaling en in de toelichting op de enkelvoudige resultatenrekening. Voor een toelichting op de transacties met bestuurders en ledinggevende functionarissen wordt verwezen naar de toelichting op de bezoldiging van bestuurders zoals is vermeld onder het hoofdstuk bezoldiging bestuurders en toezichthouders bij de toelichting op de geconsolideerde resultatenrekening.
Artikel 403 verklaring De vennootschap heeft een artikel 403 verklaring afgegeven voor haar deelneming Vastgoed Beheer PBG B.V., waarmee de vennootschap zich hoofdelijk aansprakelijk heeft gesteld voor de uit rechtshandelingen van deze vennootschap voortvloeiende schulden.
52
Parnassia Groep B.V.
BIJLAGE Overzicht langlopende schulden aan kredietinstellingen ultimo 2012 (enkelvoudig)
Leninggever
Datum
Hoofdsom
Totale looptijd
Soort lening
€
Nieuwe Werke- Restschuld Restschuld Aflossing in lijke- 31 december leningen in 31 december 2012 2012 2011 rente 2012 %
€
€
€
€
Resterende looptijd in jaren eind 2012
Restschuld over 5 jaar
Aflossingswijze
€
Aflossing 2013
Gestelde zekerheden
€
BNG
1-apr-04
9.000.000
10
onderhands
4,470
6.750.000
0
300.000
6.450.000
0
1
lineair
300.000 WFZ
Waterschapsbank
1-mrt-10
4.410.743
19
onderhands
3,580
3.330.000
0
120.000
3.210.000
2.610.000
7
lineair
120.000 WFZ
BNG
1-sep-05
5.105.027
15
onderhands
3,280
2.977.933
0
340.336
2.637.597
935.918
8
lineair
340.336 WFZ
BNG
2-jan-03
540.677
21
onderhands
5,230
334.644
0
25.742
308.902
180.192
11
lineair
25.742 WFZ
BNG
1-sep-08
6.500.000
15
onderhands
4,749
5.200.000
0
433.333
4.766.667
2.600.002
11
lineair
433.333 WFZ
18.592.577
0
1.219.411
17.373.166
6.326.112
Totaal
53
1.219.411
Parnassia Groep B.V.
TOELICHTING OP DE ENKELVOUDIGE RESULTATENREKENING BATEN 10. Wettelijk budget aanvaardbare kosten 2012 €
2011 €
373.626.783 112.971.693
385.416.904 102.845.120
486.598.476
488.262.024
-486.598.476
-488.262.024
0
0
De specificatie is als volgt:
2012 €
2011 €
Lonen en salarissen Sociale lasten Pensioenpremies Andere personeelskosten:
825.685 38.850 84.968 132
837.662 32.936 74.822 799
949.635
946.219
-949.635
-946.219
Totaal personeelskosten
0
0
Gemiddeld aantal personeelsleden op basis van full-time eenheden
4
4
2012 €
2011 €
3.957.343 77.801
784.529 0
4.035.144 2.610.454 0 6.645.598 -4.035.144
784.529 0 163.554 948.083 -784.529
2.610.454
163.554
De specificatie is als volgt:
Wettelijk budget aanvaardbare kosten ZvW Wettelijk budget aanvaardbare kosten AWBZ
Uitbesteed aan zorgbedrijven Totaal Toelichting:
Voor een toelichting van het saldo wordt verwezen naar de toelichting op de geconsolideerde resultatenrekening.
LASTEN 11. Personeelskosten
Aan groepsmaatschappijen doorbelaste personeelskosten
Toelichting: De personeelskosten worden doorbelast aan de deelnemingen.
12. Immateriële en materiële vaste activa De specificatie is als volgt:
Bedrijfsgebouwen en terreinen Machines en installaties Subtotaal Impairment als gevolg van voorgenomen sloop van de panden Impairment als gevolg van aanpassing grondslagen Aan groepsmaatschappijen doorbelaste afschrijvingen Totaal immateriële en materiële vaste activa
54
Parnassia Groep B.V.
TOELICHTING OP DE ENKELVOUDIGE RESULTATENREKENING
12. Immateriële en materiële vaste activa (vervolg) Toelichting: De afschrijvingslasten zijn met ingang van 2012 gebaseerd op de verwachte economische levensduur. Dit heeft in 2012 geleid tot een fors stijging van de afschrijvingslasten. De afschrijvingslasten worden via de Gebouw Gebonden Kosten doorbelast aan de deelnemingen. In 2012 is het besluit tot sloop van de Castricumse panden genomen. Deze panden zullen vervangen worden door nieuwbouw. Dit besluit leidt tot een impairment van de nog bestaande panden. Dit heeft geleid tot een afwaardering van € 2,6 miljoen in 2012.
13. Overige bedrijfskosten 2012 €
2011 €
38.119 -38.119
31.895 -31.895
0
0
2012 €
2011 €
0 759.400 280.378
5.847 810.347 0
1.039.778
816.194
Rentelasten Rente overige langlopende schulden Rente rekening courant groepsmaatschappijen
0 -759.400 0
-11.559 -810.347 -23.449
Subtotaal financiële lasten
-759.400
-845.355
280.378
-29.161
De specificatie is als volgt:
Algemene kosten Aan groepsmaatschappijen doorbelaste overige bedrijfskosten Totaal overige bedrijfskosten Toelichting: De algemene kosten betreffen met name representatiekosten.
14. Financiële baten en lasten De specificatie is als volgt:
Rentebaten Doorbelaste rente over langlopende schulden Rente rekening courant groepsmaatschappijen Subtotaal financiële baten
Totaal financiële baten en lasten Toelichting:
Over de kortlopende rekening courant verhoudingen binnen de Parnassia Groep wordt geen rente in rekening gebracht. Uitzondering hierop zijn de rekening courant verhoudingen met WTZi-vastgoed PBG BV, Vastgoed PBG BV en Parnassia Bavo Participaties BV die vanwege hun fiscale status hiertoe verplicht zijn. Het rentepercentage bedraagt 4,0%.
55
Parnassia Groep B.V.
TOELICHTING OP DE ENKELVOUDIGE RESULTATENREKENING
15. Resultaat deelnemingen 2012 €
2011 €
10.235.447 -3.362.147 1.730.011 -2.878.916 186.938 5.911.333 98.345
32.722.311 -15.536.503 -7.761.136 -666.111 -927.662 7.830.899
6.009.678
7.830.899
De specificatie is als volgt:
PBG Zorgholding B.V. WTZi-vastgoed PBG B.V. Vastgoed PBG B.V. Vastgoed Beheer PBG B.V. Parnassia Bavo Participaties B.V. Nagekomen uit voorgaande jaren Totaal resultaat deelnemingen Toelichting:
Voor een toelichting op de resultaten van de deelnemingen wordt verwezen naar de statutaire jaarrekeningen van de betreffende vennootschappen.
Ondertekening door bestuurders en commissarissen
Den Haag, 16 mei 2013
w.g. S. Valk RA voorzitter Raad van Bestuur
w.g. mr. H.J. Rutten voorzitter Raad van Commissarissen
w.g. drs B.D. Kooijman lid Raad van Bestuur
w.g. drs. R.H.P. van Beest lid Raad van Commissarissen
w.g. drs E.V. Kwidama lid Raad van Bestuur
w.g. mr. R.M. Bergkamp lid Raad van Commissarissen
w.g. drs. S. Riedstra lid Raad van Commissarissen
w.g. dhr. J.S. Wiersma lid Raad van Commissarissen
56
Parnassia Groep B.V.
OVERIGE GEGEVENS
57
Parnassia Groep B.V.
OVERIGE GEGEVENS Vaststelling en goedkeuring jaarrekening De Jaarrekening is, voorzien van advies van de Raad van Commissarissen, vastgesteld door de Algemene Vergadering van Aandeelhouders van Parnassia Groep B.V., zijnde het bestuur van de Stichting Parnassia, in zijn vergadering van 23 mei 2013.
Statutaire regeling resultaatbestemming Over de bestemming van het resultaat wordt conform de statutaire bepalingen besloten door de Raad van Bestuur binnen de grenzen van de maatschappelijke doelstelling van de Parnassia Groep .
Resultaatbestemming De resultaatbestemming zal plaatsvinden in het verslagjaar 2013.
Gebeurtenissen na balansdatum Volgens mededeling van de Raad van Bestuur hebben zich in de periode tussen balansdatum en rapporteringsdatum geen gebeurtenissen of ontwikkelingen voorgedaan die het door de jaarrekening weergegeven beeld in de onderneming als geheel in belangrijke mate beïnvloeden. De Parnassia Groep heeft in 2013 echter wel gesprekken gevoerd met als doel een duurzaam samenwerkingsverband te sluiten met de Reakt Groep te Gouda en met Stichting 1nP te Hellevoetsluis. De samenwerking met Stichting 1nP is inmiddels via een notariële akte bekrachtigd.
Controleverklaring De controleverklaring is opgenomen op de volgende pagina.
58
Parnassia Groep B.V.
BIJLAGEN
Parnassia Groep B.V.
OVERZICHT GROEPSMAATSCHAPPIJEN
Naam rechtspersoon
Statutaire vestigingsplaats
Belang in %
PBG Zorgholding B.V. Bavo Europoort B.V. Brijder Verslavingszorg B.V. Mirage Minnesota Company B.V. Dijk en Duin B.V. Palier B.V. Parnassia B.V. Lucertis B.V. Indigo Zorgservice B.V. PsyQ Beheer B.V. PsyQ Rijnmond B.V. PsyQ Haaglanden B.V. PsyQ Amsterdam B.V. PsyQ Haarlem B.V. PsyQ Leiden B.V. PsyQ Utrecht B.V. PsyQ Hilversum B.V. PsyQ Delft B.V. PsyQ Alkmaar B.V. PsyQ Heerhugowaard B.V. PsyQ Brabant Zeeland B.V. PsyQ Goes B.V. PsyQ Almere B.V. PsyQ Den Bosch B.V.
Den Haag Den Haag Den Haag Den Haag Den Haag Den Haag Den Haag Den Haag Den Haag Den Haag Den Haag Den Haag Den Haag Den Haag Den Haag Den Haag Den Haag Den Haag Den Haag Den Haag Den Haag Den Haag Den Haag Den Haag
100 100 100 40 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100
i-psy Holding B.V. i-psy Noord-Holland B.V. i-psy Almere B.V. i-psy Amsterdam B.V. i-psy Den Haag B.V. i-psy Utrecht B.V. i-psy Rotterdam B.V. i-psy Tilburg B.V. i-psy De Jutters B.V.
Den Haag Alkmaar Almere Amsterdam Den Haag Utrecht Rotterdam Tilburg Den Haag
100 100 100 100 100 100 100 100 50
WTZI-Vastgoed PBG B.V.
Den Haag
100
Vastgoed Beheer PBG B.V Nieuw Koningsduin B.V.
Den Haag Den Haag
100 100
Vastgoed PBG B.V.
Den Haag
100
Parnassia Bavo Participaties B.V. Mirage Minnesota Company B.V. Presenze B.V. Paxtil B.V. Careway B.V.
Den Haag Den Haag Rotterdam Den Haag Rotterdam
100 60 65 60 51
Steunstichting Duin & Bosch
Den Haag
n.v.t.