ZHHK- 001 opmaak 2011_03 07-09-11 20:28 Pagina 1
Jaargang 5 – 2011 Nummer 3
Zending Hersteld Hervormde Kerk
In dit nummer o.a.: l
Niet huilen na sterven kind
l
Grondtonen van het zendingswerk
l
Kerk in Malawi groeit naar zelfstandigheid
l
Een leerzame luisterhouding
l
Financieel verslag 2010
l
Ga uit uw land, en uit uw maagschap
l
Tien vragen aan Hannah Klopstra
ZHHK- 001 opmaak 2011_03 07-09-11 20:28 Pagina 2
INKIJKJE
Niet huilen na sterven kind Ds. R.J. Oomen maakte door de jaren heen veel mee in Malawi. Tegenover ZOZ vertelt hij erover:
Opvallend was dat de moeder ook niet huilde. Dat zou ze pas doen als er bepaalde rituelen voor het nog levende kind waren gedaan.
‘Kun jij niet een kind naar het ziekenhuis brengen?’ vroeg dominee Banda mij eens. ‘Ach, ik ben zo druk, ik kan toch geen taxi zijn voor het hele gebied?’ ‘Ja, maar het is heel ernstig’, zei dominee Banda. ‘Dan is het anders. Laten we gelijk gaan.’ Samen met ds. Banda en anderen evangeliseerden we toen in het gebied boven Blantyre.
Ongeveer een jaar later vroeg diezelfde vader aan dominee Banda om eens te komen praten over ‘witchcraft’. Voorafgaand aan dat bezoek hebben we samen gebeden. Tijdens Banda’s uitleg begonnen de buren groot lawaai te maken. Ze wilden deze boodschap bestrijden. Ook aan de mensen zelf was te voelen dat ze zich niet wilden overgeven. Dominee Banda eindigde dat bezoek met gebed. Op de terugweg begon het hevig te regenen en te waaien. De volgende dag meldde de vrouw zich bij het weeshuis. Door het noodweer was het dak ingestort en een muur omgevallen – precies in de kamer van een van haar overgebleven kinderen. Normaal zouden ze gezegd hebben: ‘Zie je nu wat ervan komt als je vecht tegen “witchcraft”?’ Maar hierover hoorde je haar niet. Ze had het maar over één ding: Dat de Heere haar kind nog had bewaard. Haar man is nu ouderling. Ze zijn helemaal uit de ■ wereld van toverij getrokken.
Onder mijn gehoor was ook een echtpaar gekomen dat een tweeling had. Een van die tweeling was nu erg ziek. Wij dus met de auto naar het ziekenhuis. De ouders met het kind achterin, dominee Banda er ook bij. Maar na ongeveer een kilometer zei Banda: ‘Stop maar, het kindje is al gestorven.’ En toen, na een woordenwisseling in het Chichewa: ‘Doe eens een gebed.’ Ik vond het allemaal een beetje raar. Maar wat bleek? Een van de ouders wilde naar de toverdokter, de andere ouder niet.
Evert van Vlastuin
Project Malawi Uitgezonden werkers: • Fam. R.J. Oomen (zendingspredikant) • Fam. A.W. van Bragt (coördinator/veldwerker) • Marijke van der Plaat (onderwijsvrijwilliger) Post Malawi: P.O. Box 626, Zomba, Malawi (Central-Africa) In opleiding: • Fam. K. Klopstra (docent bijbelschool/zendingspredikant) Adresgegevens: Schoolweg 3, 3921 CA Elst (Ut.)
Project Suriname Uitgezonden werkers: • Mevr. W.A. (Windy) de Wit (kinderwerker) • Fam. Joh. Fekkes (zendingswerker)
COLOFON
Post Suriname: Postbus 1459, Paramaribo, Suriname
Zicht Op Zending is een (gratis) uitgave van de Zending Hersteld Hervormde Kerk Overname van artikelen, foto’s en informatie alleen na overleg met de eindredacteur. Aanvragen voor gratis toezending (indien u dit blad niet via de eigen gemeente ontvangt): Zending Hersteld Hervormde Kerk Vendelier 51-D 3905 PC Veenendaal T: (0318) 55 42 12 E:
[email protected]
Eindredactie Ds. J.C. den Ouden T: (0488) 44 14 16 E:
[email protected]
Bestuur Zending Ds. J.C. den Ouden (voorz.) J. Bergman (secr.) E. Ebbers (penn.) Ds. D. Heemskerk Ds. R.W. Mulder E. de Jong A. van Nieuw Amerongen P. Vogelaar
Medewerk(st)ers G.H. van Ooijen (coördinatie) C. Snoek-van Nieuw Amerongen (correctie) A.J. van Laar-Dullemeijer (jeugdrubriek) L.H. de Kluijver (opmaak)
Bankgegevens Rekening 11.32.18.230 t.n.v. Zending Herst. Herv. Kerk te Veenendaal (s.v.p. met duidelijke omschrijving)
Redactie K. Lievense E. van Vlastuin P. Vogelaar
Foto voorzijde: Bijeenkomst in het zuiden van Malawi
2
Z
I
C
H
T
O
P
Z
E
N
D
I
N
G
ZHHK- 001 opmaak 2011_03 07-09-11 20:28 Pagina 3
Grondtonen van het zendingswerk Ds. D. Heemskerk, Genemuiden
Om dit zendingswerk op een juiste wijze uit te oefenen, is een grondige voorbereiding nodig. De zendingswerker krijgt niet alleen te maken met een andere taal, een ander land, maar ook met een geheel andere cultuur met allerlei gewoonten en tradities die daaraan verbonden zijn. Voordat de zendingswerker vertrekt naar het zendingsveld gaat hier een periode aan vooraf om zich in het een en ander te verdiepen om zo op de juiste wijze de plaatselijke bevolking te kunnen benaderen. De apostel Paulus sprak op de Areopagus voor de Grieken op een geheel andere wijze dan wanneer hij de Joden in de synagoge aansprak. De grondtonen in de prediking waren uiteraard hetzelfde, maar de benaderingswijze vergt enige aanpassing. Vandaar dat dit ook als zendingscommissie en als zendingswerkers onze aandacht heeft.
belangrijke taak om studenten onderwijs te geven in de leer van Schrift en Belijdenis. Het is van het allergrootste belang dat er op een evenwichtige wijze Wet en Evangelie in de gemeenten gepredikt zal worden. In september hoopt Marijke van der Plaat naar Malawi te vertrekken, zij zal lesgeven aan de kinderen van de families Van Bragt en Klopstra. We zijn verheugd dat zij bereid is om op deze wijze de beide families te ondersteunen. De zendingsopdracht vraagt eveneens een voortdurende bezinning. Wat behoort bij het terrein van de verkondiging van het Woord, wat valt onder het diaconaat? Wij kunnen dit niet strikt scheiden. Het valt moeilijk om geconcentreerd te zijn en te blijven op de prediking van het Woord met een lege maag. De beker water en het brood behoren hier uiteraard bij. De apostelen zagen al in Handelingen 6 het probleem in de gemeente. Het voorzien in de noodzakelijke levensbehoeften was ook van belang, maar het mocht hen niet hinderen in de verkondiging van het Evangelie. Zo ontstond het diakenambt. Ds. R.J. Oomen heeft zijn verlofperiode onder andere gebruikt om zich te bezinnen op het diakenambt en hoe dit bevorderd kan worden binnen
Ondertussen zijn wij verblijd door het feit dat de vacatures nu vervuld zijn. Kandidaat J. Fekkes is reeds vertrokken naar ons zendingsveld in Suriname en ds. K. Klopstra bereidt zich met zijn vrouw en kinderen voor op de komende uitzending naar Malawi om daar als docent aan de Bijbelschool werkzaam te mogen zijn. Een zeer
Z
I
C
H
T
O
P
Z
E
N
D
I
N
G
INZICHT
Het zendingswerk is een opdracht van de Koning der Kerk. Hij heeft dit uitdrukkelijk bevolen vlak voor Hij ten hemel is opgevaren. Hoe moeilijk de situatie ook was in vele hersteld hervormde gemeenten, toch is destijds haast direct na de breuk in 2004 een begin gemaakt met de bezinning op onze zendingsopdracht.
de Reformed Presbyterian Church in Malawi. De betrokkenheid op het zendingswerk mogen we ervaren in onze gemeenten. Er is veel belangstelling als er bijeenkomsten zijn. Via collecten en gaven wordt ook veel bijeengebracht. De zendingsopdracht ter hand nemen is een Bijbelse zaak en is niet eenvoudig. Onder Gods voorzienigheid zijn twee zendingsterreinen op onze weg gebracht. Zo hebben wij dit ervaren. Nog minder eenvoudig is de voortgang van dit werk. Nodig is een gedurig gebed om de voortgang van Gods Woord en werk in het midden van onze gemeenten en op het zendingsterrein. Nodig is ook de financiële steun om dit werk te mogen uitoefenen. Er is en blijft veel nodig. Wij kunnen en behoeven niet allemaal daadwerkelijk de zending in te gaan. Wij hebben echter wel allen de roeping om dit werk ook in de verdere voortgang te steunen. Geve de HEERE gedurig gebed en milde harten opdat Zijn Woord tot eeuwige zegen mag zijn en zondaren getrokken worden uit de macht van de boze en verwaardigd worden de Naam van Christus te belijden. ■
3
ZHHK- 001 opmaak 2011_03 07-09-11 20:28 Pagina 4
Zendeling Oomen blij met goed functioneren RPC-kerkorde uit 2006
Kerk Malawi groeit naar zelfstandigheid FOCUS
Evert van Vlastuin
Het enthousiasme van ds. Oomen over Malawi en zijn werk in de Reformed Presbyterian Church (RPC) is groot. Urenlang kan hij vertellen over zijn belevenissen daar en de wonderen die hij heeft gezien. Af en toe doorspekt hij zijn verhaal met Engelse woorden. Het kantelpunt in het leven van de RPC moest nog komen toen ds. Oomen in 2003 zendeling van de RPC werd. ‘Er gebeurde van alles. Er waren 85 gemeenten die geen eenheid waren.’ Dat veranderde tijdens de eerste synode in 2005, die de kerkorde van 2006 voorbereidde, vertelt ds. Oomen. ‘Voor het eerst ontstond toen het idee: Dit is onze kerk. Die orde heeft een duidelijke structuur gebracht. Daardoor zijn we voor veel problemen bewaard.’ Het aantal gemeenten is inmiddels gegroeid tot ‘een kleine 200’, zegt ds. Oomen. Deze gemeentes bestaan uit 68 gemeentes en 122 preekstations. Een preekstation is verbonden met een gemeente. De kerkenraad van zo’n gemeente met preekstations stuurt één ouderling naar de synode. Op dit moment worden deze gemeentes en preekstations gediend door 3 predikanten en 13 evangelisten. De Nederlandse zendingspredikant is geen lid van de synode, maar wel adviseur. ‘Daarmee laten wij hen hun eigen besluiten nemen, maar kunnen we er eventueel waar nodig
4
‘De kerk in Malawi leert steeds meer op eigen benen te staan. De tijd dat de Nederlandse zendeling alles moet doen, is inmiddels voorbij’, zegt ds. R.J. Oomen. ‘En dat is ook de bedoeling.’
is wel invloed op uitoefenen.’ In de beginjaren kwam al het werk op ds. Oomen neer. ‘Ds. Banda en ik waren de enigen die sacramenten bedienden, nu doen de vier predikanten dat. Ik ben begonnen met belijdeniscatechese vanuit de Westminster Shorter Catechism, nu doen we dat samen met de predikanten en evangelisten.’ Wel is ds. Oomen crisismanager gebleven. Naast adviseur van de synode is hij verder docent aan het seminarium. ‘Die laatste functie wordt nu overgenomen door dominee K. Klopstra. De zestien “teaching elders”, lerende ouderlingen, hebben we daar opgeleid. Daar komen er waarschijnlijk binnenkort acht bij. De laatste jaren bieden we hun ook
opfriscursussen aan. Zodra de voorgangers beginnen te werken, roepen we hen vier keer per jaar samen om ze bij te scholen en hun problemen te bespreken.’ Verder biedt ds. Oomen nog cursussen aan ambtsdragers. Tijdens zijn verlof deze zomer in Nederland bereidde hij een cursus diaconaat voor. ‘Toen ik in 2003 begon, ben ik begonnen met een cursus liturgie. Wat doe je in een kerkdienst en in welke volgorde? Zulke cursussen zijn nodig.’ Een belangrijke vrucht van de kerkorde uit 2006 is ook dat ds. Oomen minder tijd kwijt is aan crisismanagement. ‘De eerste jaren heb ik vreselijk veel op mijn nek gehad. Nu er kerkenraden en classes zijn, kan
Ds. R.J. Oomen
Z
I
C
H
T
O
P
Z
E
N
D
I
N
G
ZHHK- 001 opmaak 2011_03 07-09-11 20:28 Pagina 5
ik de ambtelijke organen op hun taak wijzen. En dat gaat goed. Tijdens een avondmaalsbediening viel me eens op dat een ouderling niet aankwam. Het bleek dat hij onder censuur stond. Dat was natuurlijk jammer, maar ik was erg blij dat de tucht functioneerde.’ Ds. Oomen was vooral de eerste jaren regelmatig betrokken bij ernstige tuchtkwesties. ‘We zijn twee keer een synodevoorzitter verloren, één keer vanwege diefstal, een volgende keer vanwege overspel. Dat zijn belangrijke volkszonden in Afrika. Het is altijd ingrijpend censuur toe te passen, maar het zou onbijbels zijn dingen zomaar te laten passeren. Je ziet ook dat het genezend werkt. We hebben bijvoorbeeld een tuinman die wel anderhalf jaar onder censuur heeft gestaan vanwege een echtscheiding, maar in wie duidelijk de vreze des Heeren is.’ Oomens indruk is dat Malawiaanse ambtsdragers minder reserve hebben om tucht uit te oefenen dan hun Nederlandse broeders. ‘Ik denk dat de belijdeniscatechisaties met daaraan verbonden de bediening van doop en avondmaal in de gemeenten daar ook aan heeft bijgedragen. Dat heeft duidelijk een reformerende werking gehad.’ Schroom om aan het avondmaal te
Z
I
C
H
T
O
P
Z
komen, kennen de 1500 leden niet. ‘De Malawiaan kent geen schroom. Ook een scherpe voorbereidingspreek heeft geen effect op de opkomsten. Ook hebben we meegemaakt dat ruziemakende ouderlingen zich verzoenden in de week van voorbereiding.’ De 1500 belijdende leden hebben allen catechese vanuit de Shorter Catechism gehad. Na de catechisatie volgt een gesprek met vier ambtsdragers. ‘Daarin stellen we zowel kennis- als geloofsvragen. Het is bedoeld als een persoonlijke geloofsbelijdenis. Als men de juiste antwoorden geeft, laten we ze toe.
Groepsfoto studenten van de Bijbelschool cursusjaar 2011
E
N
D
I
N
G
5
FOCUS
Studenten krijgen les op de Bijbelschool
Rond de belijdeniscatechese zien we wel schroom, uit angst dat men er niet doorkomt.’ De motieven voor de grote groei in het aantal gemeenten liggen volgens ds. Oomen zowel op het materiële als het geestelijke vlak. ‘Tijdens hongerperiodes zagen de mensen dat de kerk om hen gaf. Inmiddels hebben de belijdende leden allemaal de catechisatie gevolgd. Je hoopt dat dat het geestelijke aspect verdiept.’ Een van de zorgen van ds. Oomen is de partijschap binnen de synode. ‘Tijdens de eerste verkiezing voerden de zuidelijke stammen campagne voor hun mensen. Bij de laatste verkiezingen ging het om jongeren tegen ouderen. Verkiezingen zijn nooit vrij van belangen. Ook kun je er niet van op aan dat de stemmingen eerlijk verlopen. Ik waarschuw tegen zulke dingen. Christus is Koning van de kerk, niet onze stammen en campagnes.’ Toch is hij ervan overtuigd dat hij niet voor niets in Malawi zit. ‘Er is zoveel zegen geweest. In sommige dorpen hadden we maar enkele keren geëvangeliseerd. Later hoorden we dat het leven daar was veranderd. Soms was er zegen na één prediking. Eén keer het Woord ■ brengen kan genoeg zijn.’
ZHHK- 001 opmaak 2011_03 07-09-11 20:28 Pagina 6
VISIE
De zending volgens Voetius Wat is nu bepalend geweest voor de zending in de geschiedenis van de Reformatie? Bij de beantwoording van deze vraag stuitten we op een onderzoek van collega zendingsorganisatie, ZGG. In hun antwoord komt Voetius sterk naar voren. Voetius, een toonaangevende figuur binnen de Nadere Reformatie, heeft door zijn contact met onder andere de Engelse puriteinen, Jodocus van Lodenstein en Wilhelmus à Brakel en zijn wetenschappelijke achtergrond veel invloed gehad op de zending. Een kennismaking.
Met betrekking tot de selectie dienen zendelingen kenmerken te vertonen van goede omgangsvormen, moed en vlijt, maar in het bijzonder van vroomheid, Bijbelkennis, kennis van de Catechismus, bekwaamheid om de Bijbel uit te leggen en vrijmoedigheid in het getuigen. Ook kennis van de wijsbegeerte acht hij van belang tot onderscheid tussen valse wijsbegeerte en theologie. Daarnaast is ook kennis van wetenschap en geschiedenis nodig, opdat niet-christenen bewondering en respect krijgen voor de vaardigheden van de zendelingen, waardoor zij meer ontvankelijk zullen zijn voor de prediking. Ook de kennis voor geneeskunde wordt genoemd. De bekwaamheid van deze discipline opent mogelijkheden om zelfs de bitterste vijanden van het Evangelie te benaderen. Ten slotte dienen zendelingen studie te maken van religie, zeden, gewoonten en het bestuur van de volken waarheen zij gezonden worden.
Gisbertus Voetius Gisbertus Voetius (1589-1676) werd predikant in Vlijmen (1610-1617) en Heusden (1617-1634). Daarna is hij in Utrecht hoogleraar geweest (16341676). Hij heeft niet alleen als stichter van de Utrechtse universiteit (1636), maar ook als aanhanger van de gereformeerde orthodoxie naam gemaakt. Hij combineerde orthodoxie met een persoonlijk doorleefd geloofsleven. Hij kan dientengevolge bij de Nadere Reformatie worden gerekend. Voetius nam op de Nationale Synode van Dordrecht (1618/19) kennis van de problematiek van de doopbediening aan kinderen van ‘heidenen’ in Oost-Indië. Hij heeft niet alleen aan de discussie daarover deelgenomen, maar ook de tekst van het advies van de Zuid-Hollandse deputaten opgesteld. Als hoogleraar te Utrecht heeft hij vanaf 1635 regelmatig over de zending geschreven. In het traktaat ‘De plantatione ecclesiarum’ en zijn boek ‘Politica ecclesiastica’ (vier delen, 1663-1676) gaat hij in op zendingsvraagstukken. De protestantse, gereformeerd-kerkelijke zendingstheologie is feitelijk bij Voetius begonnen. Methodisch laat hij zich leiden door de verkiezingsleer van Johannes Calvijn en diens nadruk op soli Deo gloria. Voetius fundeert de zending primair in de wil van God. De kerkelijke (ecclesiologische) fundering is secundair. God is de eerste werkzame oorzaak van de zending. Voetius vat het voorwerp van de zending ruim op. De boodschap is, in Woord en daad, gericht op ongelovigen (waartoe hij heidenen, Joden en islamieten rekent), ketters en scheurmakers. Het doel is de instituering van de kerk; hij is gericht op de leer en levenswandel. Daarnaast wilde Voetius ook de kerken vanuit het moederland financieel ondersteunen.
6
Voetius pleit voor de oprichting van protestantse opleidingen. Keus uit specialisaties voor de verschillende gebieden waar zendelingen naartoe gaan, vindt hij belangrijk. Degenen die gezonden worden zijn in drie groepen te onderscheiden. In de eerste plaats de academisch gevormde zendingspredikanten. Vervolgens de assistenten (ziekentroosters, proponenten en catechiseermeesters). Ten slotte de hulpdienaren (onderwijzers en artsen) die geen gezondenen in de eigenlijke zin des woords zijn. Voetius noemt een aantal algemene methoden om zending te bedrijven. In de eerste plaats door middel van gouverneurs, residenten, e.d. Zij zijn met macht bekleed over ongelovigen en kunnen zendelingen bescherming bieden. Vervolgens door handelscompagnieën die vaak hun eigen predikant hebben. Ten derde door militaire expedities naar landen van ongelovigen, door middel van legerpredikanten. Ten slotte door middel van buitenlandse reizen. De invloed van Voetius en zijn visie is ook vandaag nog merkbaar in het bedrijven van zending. ■ Van de redactie
Z
I
C
H
T
O
P
Z
E
N
D
I
N
G
ZHHK- 001 opmaak 2011_03 07-09-11 20:28 Pagina 7
Een leerzame luisterhouding ‘Spreek, want Uw knecht hoort.’ (1 Samuël 3:10b)
Het is de jonge Samuël, die deze woorden bidt: ‘Spreek, want Uw knecht hoort.’ Al enkele malen heeft de Heere hem die nacht geroepen. Samuël denkt echter dat de hogepriester Eli hem roept. Hij kent de roepende stem van de Heere nog niet. Het Woord van God was dierbaar of schaars in die dagen. Het kwam nog maar zelden voor dat de Heere sprak. Als Samuël voor de derde maal door Eli geroepen denkt te zijn, begrijpt de hogepriester dat het de Heere is. Hij raadt Samuël aan om te zeggen als de Heere opnieuw roept: ‘Spreek, HEERE, want Uw knecht hoort.’ Dat doet Samuël. Wat kunnen we in onze tijd waarin bij velen mondigheid hoog in het vaandel staat veel van deze luisterhouding van Samuël leren. ‘Spreek, want Uw knecht hoort.’ Het geloof begint niet met praten, maar met horen. Het geloof is uit het gehoor en het gehoor door het Woord Gods. Een gezond kind kan pas praten als het geluisterd heeft, anders blijft het stom. Zo is het ook geestelijk. En na ontvangen genade blijft die luisterhouding onmisbaar! Toen de Heere Jezus een keer bij Martha en Maria op bezoek was, had Maria de beste plaats uitgekozen: ‘aan de voeten van Jezus, Zijn Woord horende.’ Nemen we daar voldoende tijd voor? Wij hebben geen woorden Gods en geen openbaar gezicht te verwachten, zoals Samuël in zijn dagen. We hebben het profetische Woord, dat
Z
I
C
H
T
O
P
Z
zeer vast is en gij doet wél, dat gij daarop acht hebt … God Zelf spoort ons tot die luisterhouding aan bij de verheerlijking op de berg: ‘Deze is Mijn geliefde Zoon, in Dewelke Ik Mijn welbehagen heb. Hoort Hem!’ En horen naar de Zoon betekent ook de Zoon gehoorzamen. Zijn woorden ter harte nemen. In Hem geloven. Dat gebeurt door de werking van Gods Geest en als vrucht van het werk van Gods Zoon, Die meer dan Samuël heeft gehoord naar wat God sprak. Het Woord van de Vader is voor Hem eten en drinken geweest. De zestiende-eeuwse reformator van Zürich, Heinrich Bullinger, liet bovengenoemde woorden uit Mattheüs 17:5 op vrijwel alle titelpagina’s van zijn talrijke werken afdrukken. Dat was voor hem geen loos gebaar, maar er klonk een diep verlangen in door om gehoorzaam aan dat bevel te arbeiden, want het leven met Christus is een luisterend leven. Die luisterhouding van Samuël geldt des te meer als we geroepen zijn om Gods Woord door te geven. Er wordt in de kerk en op het zendingsveld veel gesproken. Gods Woord wordt in alle eerlijkheid, met alle ernst, in alle gunning en liefde doorgegeven. Maar aan het uitvoeren van deze opdracht moet het luisteren voorafgaan. Horen wat de Heere zegt. Nauwkeurig luisteren welke
E
N
D
I
N
G
boodschap er moet worden verkondigd. Samuël noemt zich in het gebed ‘Uw knecht’. In het woord ‘knecht’ zit het woord ‘dienen’. ‘Dienen’ is een mooie uitdrukking. Daarin ging Christus al voor: ‘De Zoon des mensen is niet gekomen om gediend te worden, maar om te dienen en Zijn ziel te geven tot een rantsoen voor velen.’ Juist bij het werk in Gods Koninkrijk gaat het er niet om een knecht van mensen, maar door Gods genade een dienstknecht of dienstmaagd van de Heere te zijn, die ootmoedig leert luisteren naar zijn of haar Meester: ‘Heere, wat wilt Gij dat ik doen zal?’ Die luisterhouding wordt op de leerschool van de ■ Heilige Geest geleerd.
Ter overdenking Vraag 1 Al heel jong wordt Samuël door de Heere ingeschakeld. Wat heeft ons dit te zeggen? Vraag 2 Kennen we persoonlijk de luisterhouding van Samuël? Wat kunnen we doen om deze te leren of te verbeteren?
7
VERGEZICHT
ds. J. Joppe, Woudenberg
ZHHK- 001 opmaak 2011_03 07-09-11 20:29 Pagina 8
Verjaardagen
DIFFUUS
verjaarzijn de volgende De komende tijd t u de as rr ingsveld. Ve dagen op het zend en ht ac kaartje, aand jarigen met een medeleven? 15 jaar annah Klopstra, • 5 november, H ar en Klopstra, 10 ja • 6 november, Ri ar ja 17 cco Oomen, • 3 december, Ja jaar 21 t, Henk van Brag • 23 december, 19 jaar t, ag Br , Pauline van • 20 maart 2012 it W 12, Windy de • 29 februari 20 evens van de Zie voor adresgeg s: pagina 2. er uitgezonden werk e en Post Henk, Paulin , Berkenstraat 15 Truus van Bragt, en 4043 PD Opheusd
Uitzending ds. Klopstra Op D.V. 21 oktober zal de uitzending van de familie Klopstra naar Malawi plaatsvinden. De uitzenddienst wordt verricht vanuit de Hersteld Hervormde Gemeente van Soest. De Ichthuskerk ligt aan de Albert Cuyplaan in Soest. De dienst zal om 19:30 uur beginnen.
Onderwijs
vr
ijwilliger Marijke va n der Plaat zal voor de periode va n een jaar naar Malaw vertrekken i . Zij zal le s gaan gev aan de kind e n eren van d e families Klopstra e n Van Brag t. We hope dat Mark, n Rien en Els ke snel aan hun nieuwe juf zullen we Marijke, e en goede ti nnen. jd gewenst in Malawi.
op tverko ie r a a k miss ngst Opbre e zendingscom ontvin-
d horst Vanuit n-Graf e id u ooie Ijsselm 89,--. Dit m € er gen wij as door Hest leman en w eu bedrag n, Thamar M engee ije g Wittin an Dalfsen b ie hebv nt Lisanne n de meivaka arten I ka . bracht elfgemaakte et z l dat h ben zij . Met als doe sg in end ht verkoc belangrijke z gaan in en lijven) mooie Komen en gaan mag (b r o dat de o d ame op en Zijn werk in r Vertrokken naar Suriname: u S en mt Malawi n Zijn eer ko rdt. fam Fekkes aa wo el Heere k uitgebreid e h Terugkeer van verlof naar , e n an rij Konink r en Lis a zendingsveld Malawi: familie m a h ,T Hester nkt! Oomen en familie Van Bragt da erg be Vertrek naar Malawi: Marijke van der Plaat, onderwijsvrijwilliger voor 1 jaar Familie Klopstra, DV eind oktober.
t . koms ijeen r zending rg b Gebedspunte n e o e e o l b v a n n n de rz sse u e e e o b e r In j e deze rubriek m i W t e n b e c i r s t e u t g d willen wij enke u e 2 in 3 de aandacht br le punten onde Zend zaterdag or mensen mrt Cuyplaan vanaf 9:30e r en gen met het oo r e V o d . c m t g op uw ee e le Op D belegd v kerk, Alb decembe t van goe ve , n en g ge n be i d: d en in g, nu • Bidden voor natha gen 3 itzen word de laatste vo Mara erdagmor op zendin tie over u interesse : r a orbereidingen t g n a de familie Klo Wa van r: za toerustin g, inform heid op e atselijke ps e tr e a op n hu n a n n n l aanstaande ve • Bidden om st ke Wa ndi np k else e a o b z v r j rtrek t i t i eu n B e n, u e kracht en wij b zendingswerke sheid voor de f Wat: reiding op ullie met den en led o l n . rs k j e als zij werkzaa le zhh moeilijke omst voorb ie: u; jij; kenraads m zijn onder info@ r an f w di e o gheden r k l o n ; . k k • r Vo B h id e de h n om de uitbre w.z ies. ngsw iding van God • Bidden om (f zendi gscommiss geven: ww s Koninkrijk inanciële) steu p n i o d n n e e n en z he be e id i trokkenva nuit de HHK-g mat emeenten Infor 54212 -5 Poor 0318 Een tvliet g kind roep van hool os van e, Ouddorp o c d eren k s t ij s K w intig ag Poor uit Stass t Gerianne n voorlichtingsavond het Zonduël, actie vliet voe en e nne r Samddinxve van de ël Tijdens e van Geria n e Zij h voor de de m o O s. z a 2. Wa inderen ol Samu ontving d bedr alden he ending. van € 23,4 oie g a r d e b ag va o t mo ,m De k agsscho en heb d mooie op, v o n gemaakte nkt! e d lf ar e v z n a n x oor d € 297, ie o e p e Z Met din 7 ges . Beda d ld Heel a e ze a a h e g op n in W 473,4 ren in kijkdoos beda hartelijk ding. € e nkt! ben de kind r voo ame! in Sur
t koms
8
Z
I
C
H
T
O
P
Z
E
N
D
I
N
G
ZHHK- 001 opmaak 2011_03 07-09-11 20:29 Pagina 9
Financiële verantwoording 2010 E. Ebbers
Voor de Zending Hersteld Hervormde Kerk stond 2010 in het teken van de overname van het zendingsterrein in Suriname. Daarnaast zijn de activiteiten in Malawi gecontinueerd. Sinds 1 februari 2010 dragen wij daar de financiële verantwoordelijkheid voor. De totale baten over 2010 liggen lager dan begroot. Er zijn 25% minder giften ontvangen dan vooraf was ingeschat. De baten uit collecten en acties liggen wel in lijn met de begroting 2010. De ontvangen giften vragen wel nadrukkelijk de aandacht. Hiervoor doen wij ook een dringende oproep aan u als lezer. Wilt u het zendingswerk blijven steunen, ook
door middel van giften? Dit kan door middel van de bij deze ZOZ ingesloten acceptgiro of door rechtstreeks een gift over te maken op de bankrekening van de ZHHK. De kosten van de zendingsactiviteiten in Malawi en Suriname laten een forse overschrijding zien. Dit is het gevolg van een in 2010, op verzoek van de accountant, doorgevoerde stelselwijziging. Dit houdt in dat de boekhoudkundige verwerking van investeringen, zoals de bouw van de woning in Powakka, is gewijzigd. Werden deze kosten in het verleden verdeeld over meerdere jaren (activering en vervolgens jaarlijks afschrij-
Fonds Zending Staat van baten en lasten over 2010 (samenvatting) Baten Collecten in gemeenten Giften en overige baten Acties Totaal baten Lasten Kosten activiteiten Malawi / Suriname Kosten zendingskantoor Vergader- / bestuurs- en overige kosten Kosten tbv fondswerving, voorlichting en bewustmaking Totaal lasten Financiële baten en lasten Rente baten en koersverschillen
ven), nu worden deze kosten ineens ten laste van de exploitatie gebracht. Het totale effect van deze stelselwijziging bedraagt € 246.456. Het totale tekort bedraagt € 368.488. Als we de stelselwijziging buiten beschouwing laten, resteert er desondanks nog een tekort op de exploitatie 2010 van € 122.032! De zending blijft uw steun hard nodig hebben! Temeer ook gezien de uitbreiding in 2011 van het zendingswerk in Malawi met een zendingspredikant. Wij vragen uw steun in de eerste plaats in uw gebed, maar daarnaast ook financieel. Mogen wij ■ op u rekenen?
jaarrekening 2010 €
begroting 2010 €
jaarrekening 2009 €
266.677 240.988 93.407 601.072
260.000 325.000 90.000 675.000
230.131 323.326 125.567 679.024
791.829* 110.501 38.510 35.548 976.388
520.500 110.000 35.500 47.000 713.000
342.031 143.361 27.131 49.079 561.602
13.000
10.954
-/- 25.000
128.376
6.828
Saldo baten minus lasten
-/- 368.488*
* in 2010 is een stelselwijziging doorgevoerd, waarbij met terugwerkende kracht investeringen direct ten laste van de exploitatie worden gebracht i.p.v. activering en afschrijving over meerdere jaren. Over 2010 is derhalve voor een bedrag van € 164.812 aan investeringen verantwoord en het inhaaleffect van deze verwerkingswijze bedraagt € 81.644.
Z
I
C
H
T
O
P
Z
E
N
D
I
N
G
9
TRANSPARANT
Als Commissie Zending zijn wij dankbaar dat het werk van de zending in de collecten en acties goed gedragen wordt. In bijgaand overzicht ziet u de baten en lasten over 2010 verkort weergegeven. Graag geven wij hier een korte toelichting op.
ZHHK- 001 opmaak 2011_03 07-09-11 20:29 Pagina 10
Zending in Oostenrijk SPECTRUM
Ds. B.M. Meuleman Neuhofen a.d. Krems
Bij Oostenrijk denken we niet direct aan zending. Toch is Oostenrijk een zendingsgebied te noemen. De protestantse kerken zijn liberaal in leer en leven. Daarnaast zijn er onafhankelijke kerkelijke groeperingen. Dominant echter is toch wel de RoomsKatholieke Kerk. Het rooms-katholicisme doordrenkt als een zuurdesem de hele maatschappij en is in feite een soort tweede nationaliteit van de Oostenrijker, ook al bezoekt hij nauwelijks meer de mis. Tegen deze achtergrond van liberalisme en rooms-katholicisme stichtte ds. R. Widter in 1984 de eerste echt gereformeerde kerk van Oostenrijk in Neuhofen a.d. Krems. In totaal telt Oostenrijk inmiddels drie gemeenten met gereformeerd
10
Ontvang een hartelijke groet uit Neuhofen! In de eerste plaats wil ik de Commissie Zending hartelijk danken voor de geboden ruimte om een en ander van ons werk in Oostenrijk door te geven.
karakter. Ook in Zwitserland bevinden zich twee gereformeerde gemeenten. Samen vormen deze gemeenten de Evangelisch-reformierte Kirche W.B. (Westminster Bekenntnisses). Onze grondslag is de Westminster Confessie van 1647 en de bekende Heidelberger Katechismus van 1563. Het is niet eenvoudig onze medemens hier te winnen voor het Evangelie van Christus. Het is belangrijk dat we hier persoonlijke contacten krijgen, waardoor mensen langzamerhand de stap durven te zetten onze kerkdiensten te bezoeken. Met name voor onze rooms-katholieke medemens is dat een hoge drempel. Zeg maar gerust: een berg. Buiten de RoomsKatholieke Kerk is er immers geen zaligheid, zo wordt hun voorgehouden. Gelukkig is de zaligheid van onze naaste niet ons werk, maar het werk van de Heere. Dat maakt dat wij alleen maar hoeven te zaaien, in biddend opzien tot God, opdat Hij de wasdom geeft. Dat is wat we met onze kleine gemeente proberen te doen, want zending is niet de taak van een enkeling, maar heel de gemeente is geroepen om het wezen van de kerk, namelijk haar missionaire roeping, gestalte te geven. Onze gemeente bestaat uit 17 leden, waaronder ook de kinderen. Dat is klein, maar we mogen een
Z
I
C
H
T
lichtpuntje vormen in de geestelijke duisternis van Oostenrijk. Tegelijk zien we uit naar groei van de gemeente, zowel geestelijk als in aantal. Oostenrijk is zendingsgebied en dat vraagt meer dan in de zomervakantie onze eigen Hollandse kerkdiensten mee te nemen. We hebben uw steun, meeleven en gebed hard nodig. Gelukkig staan we er niet alleen voor. De Stichting Vrienden van Heidelberg en Dordrecht heeft ons al meerdere keren geholpen met reformatorische geschriften. De Stichting Steun Reformatie Oostenrijk (SSRO) biedt ondersteuning op geestelijk en financieel gebied. Wilt u SSRO steunen of op de hoogte blijven van hun werk, stuurt u dan een bericht aan
[email protected] of neem een kijkje op hun internetsite, www.ssro.nl. De SSRO is in het bezit van een ANBIverklaring van de belastingdienst. Als u de SSRO ondersteunt, ontvangt u vier maal per jaar het Oostenrijk Bulletin met daarin informatie over de gemeenten binnen de ERKWB. Ik sluit af met de belijdenis dat de bouwlieden tevergeefs arbeiden, zo de Heere Zelf het huis niet bouwt, Psalm 127:1. Van Hem alleen kunnen we zegen verwachten in het blijde vertrouwen, dat Hij Zijn Kerk bouwt, in Oostenrijk, in Nederland en tot aan de einden der aarde. ■
O
P
Z
E
N
D
I
N
G
ZHHK- 001 opmaak 2011_03 07-09-11 20:29 Pagina 11
Ga uit uw land, en uit uw maagschap Na een halfjaar in Suriname gewerkt te hebben, zullen kand. J. Fekkes en zijn vrouw voor lange tijd naar Suriname vertrekken. ‘We voelden ons hier op onze plaats.’ In zijn persoonlijke toespraak tijdens de uitzenddienst op 29 juni, haalt kand. J. Fekkes de tekst aan waarover hij zijn allereerste preek hield. ‘Ik sprak over Genesis 12:1. Ik preekte erover, maar eigenlijk wist ik niet wat ik zei.’ Nu, jaren later, lijkt deze tekst op hem van toepassing. ‘De woorden komen weer tot me: Ga uit uw land, en uit uw maagschap … Hoe nader de dag komt dat we zullen vertrekken, hoe meer we voelen dat we alles achter ons moeten laten. Je gaat zien hoe belangrijk het is dat je overal Gods hand in ziet. Dan durf je het aan.’ Ds. C.J.P. van der Bas benadrukt het in zijn preek over 1 Petrus 4:10 en 11: ‘Het hoeft niet in eigen kracht. Het kan zelfs niet. God geeft de kracht daartoe.’ Thuis in Nijkerk, gaat het echtpaar Fekkes na hoe hun leven zo’n totaal andere wending heeft genomen. Toen zij vorig jaar oktober voor de ZHHK naar Suriname gingen, kwam niet meteen de gedachte bij hen op om hier permanent te blijven. Ze hadden hiertoe vrij onverwachts een verzoek gekregen van de ZHHK. ‘We dachten: Dit is de kans van ons leven, en daarna is het over en uit’, zegt meneer Fekkes. Het zendingwerk beviel hun goed. ‘We waren al snel op dreef, maakten goede contacten in zowel Paramaribo als Powakka. In Suriname waren we op onze plaats. We konden er goed aarden.’ Toen ze tijdens hun verblijf werden gevraagd om voor lange termijn te blijven, zagen ze hierin de hand van de Heere. Veel van hun vrienden waren niet verrast. ‘We kregen reacties als: Dit past bij jullie’, zegt mevrouw Fekkes. Zij zal na in Nederland veertig jaar in het basisonderwijs te
Z
I
C
H
T
O
P
Z
E
N
D
I
N
Karolien Lievense
G
11
REFLECTIE
hebben gezeten, zich ook in Suriname richten op kinderwerk, zoals zondagsschoolles en remedial teaching op een basisschool. Meneer Fekkes zal in Suriname preken in voornamelijk Paramaribo en Powakka. Verder zal hij catechese geven en pastorale bezoeken afleggen. Meneer Fekkes: ‘Het grote verschil met Nederland is dat we daaromheen ook een rol moeten spelen in het sociale leven, waardoor het geloofsleven tot uitdrukking komt.’ Inmiddels hebben meneer en mevrouw Fekkes veel van Suriname gezien om te weten dat dit nodig is. Meneer Fekkes: ‘Sommige meisjes krijgen al jong een kind.’ Hij zag het om zich heen: ‘Een meisje van acht geeft een kind de borst, en gaat daarna een kleurplaat kleuren.’ Niet dat je steeds tegen mensen moet zeggen dat iets fout is, vindt hij. ‘Het moet uit henzelf komen.’ Hij geeft een voorbeeld. ‘In een kerk in Suriname werd begonnen met het voorlezen van de wet. Een man, die samenwoonde, zei: “Nu zie ik in dat ik zonden doe.” Samenwonen is in Suriname een stukje gewenning geworden, maar door de wet zag hij dit ■ verkeerd is. Kijk, dat is waar ik naar uitzie.’
ZHHK- 001 opmaak 2011_03 07-09-11 20:29 Pagina 12
10 vragen aan Hannah Klopstra Deze keer laten we Hannah Klopstra (14 jaar) aan het woord. Zij staat samen met haar familie aan de vooravond van vertrek naar Malawi, waar haar vader, dominee K. Klopstra, theoloog/docent wordt aan de Bijbelschool in Zomba. Op D.V. 25 oktober hopen ze naar Malawi te gaan. Wat dat voor Hannah betekent, kun je hier lezen. Hoe heb je je voorbereid op jullie verhuizing naar Malawi? Mijn ouders hebben taalles gehad, maar ik heb me niet heel erg voorbereid. Ik heb wel boeken over Malawi gelezen en ik ken ook wel wat woordjes, maar niet zo veel. We krijgen nog wel een speciale cursusdag voor kinderen die naar het buitenland gaan verhuizen.
2.
Wie of wat denk je het meest te gaan missen uit Nederland? Vrienden en familie.
3.
Wat verwacht je in Malawi tegen te komen? Een erg mooie natuur, veel aardige mensen (hoop ik) en natuurlijk mooi weer.
4.
Spreek je al wat Chichewa? Een klein beetje. Bijvoorbeeld ‘muli bwanji? Ndili bwino’ dat betekent: ‘Hoe gaat het? Het gaat goed.’
5.
Heb je al enig idee hoe je scholing daar gaat plaatsvinden? Ja, via de Fruytier in Apeldoorn. Ik krijg schema’s waarop staat wat ik wanneer moet doen en alle aantekeningen en antwoorden worden opgestuurd, zodat ik het zelf kan nakijken. Ik moet dus alles zelf doen.
6.
Hoe ga je contact houden met je vriend(inn)en in Nederland? Via Skype en Hyves. En als we op verlof zijn, gaan we allerlei dingen samen doen.
7.
Kom je straks nog in de buurt van Nederlandse leeftijdsgenoten te wonen? Ja, ik kom op vijf minuten loopafstand te wonen van de familie Van Bragt en een kwartiertje van de familie Oomen. Lydia van Bragt is even oud en doet hetzelfde schoolniveau, dus dat is wel fijn! Misschien zijn er ook nog wel anderen, maar dat weet ik niet precies en dat kan ik eigenlijk pas zien als we er wonen.
8.
Wat gaat absoluut mee uit Nederland naar Malawi? Foto’s en persoonlijke herinneringen van mezelf en van vrienden en familie. En veel leesboeken.
9.
Is er iets waar je tegen opziet? Ja, tegen het afscheid nemen van iedereen.
VERREKIJKER
1.
10. Wat is jouw wens voor jullie tijd in Malawi? Dat het een fijne tijd wordt en dat ik goed contact kan blijven houden met mijn vrienden. Een groet van Jeanet van Laar
12
Z
I
C
H
T
O
P
Z
E
N
D
I
N
G