Jaargang 2006 nummer 3

Jaargang 2006 nummer 3

Van de voorzitter Beste lezer, De Stichting Heemkunde is begonnen aan haar 31e levensjaar. Sinds de oprichting in 1975 zijn er de voorbije jaren diverse publicaties en boeken door de stichting uitgegeven. Twee jaar geleden werd bovendien de uitgifte mogelijk gemaakt van een infoblad onder de naam “De oale Maarke”. Deze titel is ontleend aan de kernen Albergen en Harbrinkhoek, die in het verleden samen de Marke Albergen vormden. De doelstelling van de Stichting Heemkunde is door studie en onderzoek het verleden te analyseren en de resultaten daarvan te publiceren. Daardoor kan er waardering en begrip ontstaan voor de wijze waarop de vroegere cultuur en natuur in de Marke Albergen tot stand zijn gekomen en geworden zijn tot wat ze thans in velerlei vorm hebben te bieden. Zoals in elk ander bestuur vinden er ook bij de Stichting Heemkunde af en toe mutaties plaats. Dit jaar hebben Truus Ophuis en Johan Klaassen na vele dienstjaren afscheid genomen en een woord van dank voor hun beider inzet en het vele verzette werk is dan ook zeker op zijn plaats. Hun plaats in het bestuur van de Stichting Heemkunde is ingenomen door Wil Roosendaal-Alberink, Herman Beld en Bert Koopman. We wensen hen een plezierige en werkzame periode toe binnen onze Stichting. André Vleerbos, voorzitter

Inhoudsopgave:

Foto op de voorpagina: De molen van Fleringen in de avondschemering. Vroeger het thuishonk van de Marcelinogroep uit Albergen

Drie maanden Noord-Oostpolder Willem Wilmink: Echtpaar in de trein De Zwanenhof Opgespoord...militair De Marcelinogroep Albergen Opgespoord.... busreis standsorganisatie Zuster Mauritio in Igogwe en Mwambanie Eerste school Harbrinkhoek 1803 Schoorsteen melkfabriek opgeblazen Originele foto DCA-uitstapje opgespoord Supermarkt Ehren zestig jaar oud Wat gebeurde er in juni 1985 Overzicht aktiviteiten 2006 3

4 12 13 16 17 22 24 30 34 36 38 40 42

Infoblad Heemkunde Albergen/Harbrinkhoek

Drie maanden Noord-Oost polder Uit het oorlogsdagboek van J.H. Demmer 14 december 1944 - 17 maart 1945 Deel 3: De Noord Oost Polder De N.O.P. is een stuk land groot ± 47.000 ha. Dat vroeger Zuiderzee was. In 1918 werd door de regering besloten tot drooglegging van de randen der Zuiderzee. Hierdoor moets eerst een dijk worden gelegd van Friesland naar Noord-Holland. Deze dijk met en lengte van ± 40 km. De z.g.n. afsluitdijk moest de Zuiderzee scheiden van de Noordzee. Na voltooiing van deze dijk werd als eerste polder de Wieringermeer, groot ± 24.000 ha. aangelegd. Nadat deze in cultuur was gebracht was de N.O.P. aan de beurt. Deze moest bijna geheel omdijkt worden, omdat aan de Oostkant waterafvoer moest blijven voor het Zwarte Water en de Ijssel. Ook de scheepvaart moest hier mogelijk blijven. Nadat de dijken waren aangelegd en de kanalen gegraven, dit gebeurde onder water, en de grond werd voor de dijken gebruikt, werd met het droogmalen begonnen. Hiervoor waren er drie gemalen gebouwd, n.l. in Lemmer, de Voorst en in Urk. In Januari en April 1941 begonnen de gemalen te Lemmer en de Voorst te malen. Het gemaal te Urk was nog niet klaar, deze bouw had een grote vertraging vanwege de oorlog en technische storing. Op 9 September ’42 viel de polder droog en kon hij in cultuur worden gebracht. Toen wij in December 1944 in de polder kwamen stond er op ± iedere 500 ha. een boerderij. Het was op deze boerderijen waar wij te werk Een polderboerderij gesteld werden. Uit archief Heemkunde

Deel 4: Polderdagboek Zaterdag 16 December Om ruim half zeven komt er weer leven in de verschillende kamers. Het moet voor sommigen al zeer hard gaan, om op tijd bij de boer te zijn. Het weer was mooi, maar koud. ’s Middags om half twee is het werk afgelopen. Na het werk was er veel te praten en de een had nog meer beleefd dan de ander. H. Oude Lentferink is met twee paarden uit het magazijn geko4


Bedrijfsindeling per 1 Deecember 1943 Uit archief Heemkunde

men, door een deur waar normaal nog niet één paard door kon, maar omdat er verschillende dingen knapten ging alles goed. ’s Avonds was iedereen in de kantine, omdat de kamers niet verwarmd waren. F. Bruggeman, die drie ruiters met luzerne heeft leeggemaakt, klaagt geweldig over pijn in de rug. Vanmorgen zijn Koopman en Resink weer met paard en wagen vertrokken. Ook Assink en Oude Elbering zijn onder dankzegging voor bewezen diensten weer vertrokken naar Albergen. Na het middageten hebben we de goederen die met de wagen waren meegekomen, zoals tabak, spek e.d. verdeeld in 4 porties. Iedere commandant moest het dan weer op eigen kamer verdelen. Luzerne wordt geteeld door akkerbouwers op de zware kalkrijke klei. Doordat luzerne een penwortel kan hebben van wel drie meter kan het ook vanaf deze diepte zijn voeding halen. Mede 5


hierdoor is luzerne zo rijk aan vitamine, mineralen en sporenelementen. Luzerne is een kwalitatief hoogwaardig product. Als ruwvoer voor rundvee is luzerne een vrij compleet voer. Het is een eiwitrijk product met een hoge opname, een hoge structuurwaarde en een goede verteerbaarheid van de organische stof bovendien bevat luzerne een natuurlijke rijkdom aan vitaminen en mineralen en dat maakt luzerne tot een zeer gezond product. Zondag 17 December Omdat het Zondag is, is er ’s morgens geen licht in de kamers. Het is nog donker als wij opstaan, want om 8 uur vertrekken wij nar het kamp Ens II, waar om half negen een H. Mis is. Hier in dit kamp ligt de ploeg uit Geesteren. Zij hebben al een zangkoor gevormd, zoodat wij een gezongen Mis hebben. Na het Evangelie werd de brief van de Bisschop voorgelezen, maar die hadden wij op Zondag 3 December in Albergen al gehoord. Tijdens de H. Mis begint het weer te regenen, en dit zal het de hele dag blijven doen. Wanneer wij om half elf in het kamp terugkeren, is er bezoek voor J. Oude Bruil, die de treurige melding komt brengen dat zijn moeder ernstig ziek is, en in Almelo in het ziekenhuis is opgenomen. Oude Bruil kreeg direct verlof en is nog voor de middag naar huis vertrokken. Na de middag en ’s avonds is iedereen in de kantine. Sommige jongens schrijven 20 of nog meer kaarten. ’s Avonds werden er enkele voordrachten gedaan door Leemhuis en Bekhuis onder muzikale leiding van F. Bruggeman. Deze klaagde nog over pijn in zijn rug maar niet zo erg als Zaterdag. Maandag 18 December De morgen is druilerig en triest met af en toe motregen. De werkzaamheden verlopen normaal. B. Haarhuis wordt bij Van Scheltinga op het kantoor geplaatst en G. Lohuis biedt de werkbaas fl. 5,- per dag als hij niet meer hoeft te werken. J. Oude Nijhuis is ziek en moet een dag rust houden, hij had de maag van streek. Vandaag heeft iedere kamer een kachel gekregen, waardoor het bezoek aan de kantine sterk verminderde. Toch was het ’s avonds op de kamer bijna niet vol te houden, omdat de kachels die dik in het vet zaten, moesten schoonbranden, hetgeen veel stank veroorzaakte. Dinsdag 19 December Er hangt een zeer dikke mist zoodat de polder zeer klein is. Verschillende jongens zijn erg verkouden. J.A. Demmer is om half twee naar bed gegaan, hij was zoo hees dat hij geen woord kon spreken. J. Oude Nijhuis is weer beter. Zoo zachtjes aan raken we bekend met de arbeidstijden die in de polder gelden. Het is ’s morgens om 8 uur beginnen. De eerste schafttijd is van 10.40 tot 11.00 uur. Dan worden ook de paarden gevoerd. De tweede schafttijd is van 13.40 tot 14.00 uur. Ook dan worden de paarden weer ge6


voerd. Tegen half 5 zorgt alles op de boerderij te zijn, en om 10 min. over half vijf is het afgelopen, en kunnen wij terug naar het kamp. Woensdag 20 December Het weer is mistig, maar verder mooi droog en zacht. J.A. Demmer is al heel wat opgeknapt en gaat morgen weer werken. B. Grobben is overgeplaatst van Van Scheltinga naar de Directie. Hij wordt hier schilder. Ook G. Lohuis probeert een ander baantje te krijgen. ’s Avonds veel rumoer op kamer 22. Iedereen zit met de strozak aan de grond. Het schijnt dat G. Haarhuis de boosdoener is, want hij krijgt van de kamercommandant voor straf twee dagen kamerwacht. De kamerwacht had tot taak de kamer schoonhouden, en het eten uit de keuken te halen. Donderdag 21 December De eerste polderkerk Mooi zacht weer, maar weer Uit archief Heemkunde mistig. G. Bekhuis wordt overgeplaatst van Van Scheltinga naar Van Steen. F. Bruggeman is ziek, hij heeft het in de keel. De kampdokter schrijft hem 2 dagen rust voor. J. Wesselink is ook ziek, en moet van de kampdokter voor onderzoek naar het ziekenhuis te Vollenhove. Na onderzoek krijgt hij te horen dat hij voor 8 dagen moet worden opgenomen. Hier had hij geen zin in en is meteen weer naar de Ramspol vertrokken. Deze reis heeft hem blijkbaar goed gedaan, want bij thuiskomst was hij totaal genezen. F. Bruggeman wil met Oud en Nieuw naar huis. Hij gaat zich verloven. Iedereen kan dit goed begrijpen, want de foto van zijn liefste hangt boven zijn bed. Maar of het lukken zal is een andere zaak. Vrijdag 22 december Het weer is als alle dagen, droog, zacht, maar mistig. Veel jongens zijn verkouden en klagen over hoofdpijn. Iedere kamer telt wel een paar zieken. Met het avondeten ontbreekt H. Degger van kamer 24. Het vermoeden bestaat dat hij met Brandriet uit Zenderen naar Twente is vertrokken. Om 7 uur duikt hij plotseling weer op. Hij heeft Brandriet die met zijn wagen vast zat los geholpen. Zaterdag 23 December 7


Het weer wordt helder en het vriest licht. De werkzaamheden op het land zooals ploegen e.d. kunnen nog gewoon doorgaan. Om 2 uur is alles in het kamp en is het werk afgelopen. Na het eten stelt de kampleider heet water beschikbaar en worden alle kamers geschrobt, zoodat met de Kerstdagen er alles piekfijn uitziet. Om de kachels hangt veel wasgoed, want iedereen moet zijn eigen was doen. Nu het weer helder wordt zakt de verkoudheid van de jongens wat af. De Pastoor van de Polder de Heer van Dijk bracht een bezoek aan alle vier kamers en liet foto’s van de eerste polderkerk achter. Zondag 24 December Een gedeelte van de jongens gaat om half negen naar Ens II ter kerke, terwijl de rest om half elf naar Zwarte Meer gaat. ’s Middags is er gelegenheid om te biechten, waarvan iedereen gebruik maakt. Het weer is helder en het vriest behoorlijk. Omdat wij nog geen Ausweisen hebben, mogen wij de polder niet uit. Het is toegestaan dat wij met de pont de polder uitgaan, maar dan moet het P.B. (Persoons Bewijs) aan de politie worden afgegeven en zonder P.B. is het niet Bescheinigung van J. Demmer raadzaam om ver te gaan. Uit archief Heemkunde Tegen de avond moeten enkelen nog naar de boer om paarden te voeren. Aan de vooravond van Kerstmis is het rustig in het kamp. 1e Kerstdag Maandag 25 December We waren vanmorgen vroeg uit de veren, want we hadden afgesproken om om 5 uur naar de Nachtmis in Ens II te gaan. Omdat we naar oud gebruik lopend zouden gaan, was het vertrek vastgesteld om 4.20 uur. Het Geesterse zangkoor zong een muziekmis, afgewisseld door Kerstliederen. Voor de H. Mis werd Stille Nacht Heilige Nacht gezongen. Na de H. Mis werd nog even een bezoek gebracht aan Geesteren, die ook nog wat post voor ons hadden. Hierna werd de tocht naar de Ramspol aanvaard. Het weer was helder en het vroor hard. Het kanaal op Ramspol lag dicht. Verder werd de eerste Kerstdag in stilte en rust doorgebracht. Iedereen was met zijn eigen gedachten bezig. 8


2e Kerstdag Dinsdag 26 December Een gedeelte gaat ’s morgens om 7 uur 30 naar Ens II ter kerke, terwijl de rest om 9 uur 30 naar Zwarte Meer gaat. Het was helder en het vroor hard, zoodat scheepvaart niet meer mogelijk was. Tegen de avond werd er een vaargeul gemaakt met een ijsbreker, hetgeen met een ontzettend gekraak gepaard ging. Na de middag waren er jongens die van het mooie weer profiteerden om de polder eens te verkennen, o.a. het eiland Schokland. Andere gingen Klootschieten, niet op de hei want die is hier niet, maar op de Straatweg Ramspol-Ens. Ook werden er veel brieven en Nieuwjaarskaarten geschreven. Deze konden ’s avonds om 9 uur worden ingeleverd bij de commandant van kamer 23. Het leek wel een postkantoor, er waren niet minder dan 336 stuks post. Deze post werd netjes ingepakt en zou met Brandriet uit Zenderen worden meegegeven, die morgen in de polder wordt verwacht. Heden avond is er een geweldig tumult op kamer 22, zoodat de leider eraan te pas komt. Nadat de gemoederen wat gesust zijn keert de rust terug. Woensdag 27 December Het is nog steeds helder en vriezend weer. Er zijn nog enkele jongens, die nog zwaar verkouden zijn. Door de vorst is alles hard en het werk dat er verricht moet worden kan niet meer, behalve het dorschen, dat gaat gewoon door. Brandriet uit Zenderen die verwacht werd met levensmiddelen en die de post zou meenemen, is niet verschenen. Hierdoor ligt de post nog op kamer 23 en wordt de kuch zonder spek gegeten. Na 2 uur heeft de leider vrij en brengt een bezoek aan de Directie der N.O.P. Hier wordt hem verzekerd dat er aan de Ausweisen wordt gewerkt. Van het verlof met Oud en Nieuw is nog niets bekend. Dit moet van de Beauftrachte der Prov. Overijssel komen.’s Avonds kreeg kamer 22 de kampbeheerder op bezoek, waarvan ze helder door de benen kregen. Wordt het niet rustiger op deze kamer dan gaan er wat naar het strafkamp. Donderdag 28 December B. Haarhuis en J. Demmer gaan vandaag naar het hoofdkantoor der polder te Vollenhove, hier zal geprobeerd worden om van de Duitsche commandant verlof los te praten. Deze wil hier niets van weten, omdat Vriezenveen met de Kerstdagen met verlof is gegaan en er van de 86 personen maar 6 zijn teruggekeerd. Ook Hardenberg vertelde hij ons dat hij ook wel graag met verlof wou, daar hij in de buurt van Hamburg een grote boerderij had. Deze werd bewerkt door zijn vrouw en Russische en Fransche krijgsgevangenen. B. Haarhuis antwoordde hierop “Maar ik habe de krieg niet gewild”. Het gevolg hiervan was dat de Duitser alle kleuren van de regenboog kreeg en wij zeer snel buiten stonden zonder verlof. Het weer is ’s nachts dooi geworden en tegen de morgen vroor het weer zoodat de weg glad was. Overdag mooi droog weer. Brandriet is ook deze dag niet verschenen, als gevolg hiervan 9


beginnen de jongens te kankeren, omdat het spek en de boter op is. Verder werd er een brief geschreven naar de Burgemeester der Gemeente Tubbergen over verlof en Ausweisen. Vrijdag 29 december Het weer is afwisselend dooi en vriezend, zoodat de wegen goed glad zijn. J.H. demmer wordt overgeplaatst van Brandsma, naar de Directie van de N.O.P. Hij wordt hier te werk gesteld als hulp van de technische opzichters Homan en Muller in het inspectie gebied Ramspol. Heden morgen zijn J. Oude Nijhuis en H. Lansink stiekum naar Albergen vertrokken. Ze zijn met een roeibootje het kanaal overgestoken. Na de middag komt onverwachts de Heer Dijkstra met de mededeling dat in Albergen alles goed is en dat H. Veldhof met de wagen voor de pont staat. De heren zijn zeer welkom. Hun opzet is dat ze om de 14 dagen zullen komen. Het is goed dat iedereen een pakje van huis heeft gekregen, want wat er gemeenschappelijk is meegekomen viel tegen, terwijl het ons wel beloofd was. Van de polder krijgen wij ’s morgens soep of pap met een kuch (tarwebrood met zemelen) een klein stukje boter en geen beleg. J. Oude Breuil is vandaag ook teruggekomen uit Albergen. Zijn moeder is overleden. Oude Breuil heeft in Kampen een Ausweis gekregen. ’s Avonds komen er 6 jongens uit Borne op het kamp Ramspol. Deze blijven bij ons slapen.

Loonstaat van J. Demmer Uit archief Heemkunde

Zaterdag 30 december Het weer is koud en het regent, terwijl het ook vriest. De wegen worden spekglad. Tegen de middag ligt alle verkeer in de polder stil. Na de middag wordt het dooi. De goederen die Vrijdag zijn meegekomen zoals schoenen, ondergoed e.d. worden onder de liefhebbers verdeeld. Dijkstra en Veldhof die de nacht op het kamp in kamer 22 hebben doorgebracht zijn om 8 uur in de 10


richting Albergen vertrokken. De kamers werden vandaag weer gedweild. Vandaag is er ook weer geld gebeurd. De lonen zijn niet hoog. Lohuis verkocht zijn loon onbeziens aan Leemhuis voor fl. 5,—. Zondag 31 December Het weer is lichtvriezend met zo af en toe een sneeuwbui. Om de middag vliegen er veel “Tommy’s”. ’s Morgens gaat een gedeelte der jongens naar Ens II ter kerke, terwijl de rest naar Zwarte Meer gaat. Na de middag begint de Oudejaars gedachte op de kamers door te dringen. Hierr en daar kan een sterke bak- en braadlucht worden waargenomen. Men hoort praten van “stip in de pan” “spekpannekoek” en zelfs van “oliebollen”. ’s Avonds kan men in de kantine voor 15 cent een kop carameldrank en een oliebol kopen. Hiervan wordt druk gebruik gemaakt. Vanavond hebben wij tot half één licht op de kamers. Tegen 12 uur trekt iedereen zich terug op z’n eigen kamer, waar men elkander veel heil en zegen wenst, waarna een rondgang volgt langs alle kamers. Het is ruim half één als het weer rustig wordt op het kamp.

Advertenties uit 1917 Uit archief Heemkunde

11


Echtpaar in de trein Met de allerliefste in een trein kan aangenaam en leerzaam zijn. De prachtig vormgegeven stoel geeft allebei een blij gevoel. Voor ‘t verre reisdoel kant en klaar zit ik dus tegenover haar: De trein maakt een vertrouwd geluid en zij rijdt vóór-, ik achteruit. We zien dezelfde dingen wel, maar ik heel traag en zij heel snel. Zij kijkt tegen de toekomst aan, Ik zie wat is voorbijgegaan. Zo is de huwelijkse staat: de vrouw ziet wat gebeuren gaat, terwijl de man die naast haar leeft slechts merkt wat zijn beslag al heeft. Van nieuw begin naar nieuw begin rijdt zij de wijde toekomst in, en ik rij het verleden uit. En beiden aan dezelfde ruit. Willem Wilmink

12


De

Zwanenhof

In de schaduw van de paters Karmelieten in het centrum van Zenderen, lieten de paters Redemptoristen, ruim 70 jaar later (1927) een retraitehuis bouwen met de naam St. Joseph, op de grens met Azelo. Hun doel was, de zorg van bepaalde bevolkingsgroepen uit de katholieke samenleving, en hebben zich daarbij speciaal toegelegd op het organiseren en leiden van retraites. daarbij steeds meer uitgegaan van het kerkelijke vormings en bezinningswerk. De locatie komt wat vreemd over, maar de reden was het bestaan van een treinhalte in de buurt langs de spoorlijn Hengelo-Almelo, waar de trein op verzoek stopte. In de begin jaren werd er gebruik van gemaakt, maar thans dendert de trein voort en heeft geen oog voor bezinning en rust. Halte en stationnetje zijn allang verdwenen! ,,De Kleine Zusters” van de H. Jozef namen het huishoudelijke werk meest voor hun rekening, maar assisteerden net als de paters ook bij de retraites. In de oorlogsjaren 1940 - ’45 werd het retraitewerk geleidelijk verboden door de duitsers, en na de bevrijding op 3 september 1945 werd het Retraitehuis St. Jozef weer heropend. Maar mede door de oorlog was men anders gaan denken, en de retraite raakte in een impasse wat steeds meer voelbaar werd in de jaren ’50, de retraites gingen wel door maar geleidelijk werd naar een andere vorm gezocht. In 1963 verdween de naam St. Jozeph, en veranderde in De Zwanenhof. Begin jaren ’90 vorige eeuw, al voordat de laatste paters waren vertrokken ging het roer geleidelijk om, en het programma aanbod is steeds ruimer en gevarieerder geworden. De laatste zusters vertrokken in 1994, de laatste paters vertrokken in 1999, maar de Redemptoristen zijn nog steeds eigenaar, en nauw betrokken bij hun laatste ,,retraitehuis”. De andere vier in Nederland zijn reeds gesloten. Het huis wordt in de volksmond nog vaak Het Retraitehuis genoemd, maar is tegenwoordig Bezinningscentrum. 13


Het gebouw heeft nog steeds een uitstraling met het brede voorfront, aan weerszijden de prachtige oprijlaan en het groene veldje met in het midden de grote vijver waar de zwanen, eenden en andere vogels volop genieten van de rust en natuurlijke omgeving. Het geheel nodigt uit voor een bezoek! Aan het hoofd staat een gastvrije directrice, die enige tijd kan vrijmaken voor een rondleiding door het gebouwen complex. Binnen zijn de lange gangen gebleven maar rond het jaar 2000 zijn de kleine kamertjes meer aaneen getrokken, en van nieuw sanitair voorzien. Wat meer luxe, maar sober! Dus geen sauna of tropisch zwembad. De kapel heeft de uitstraling van rust en bezinning, voor allerlei vieringen en diensten. Ze zijn graag bereid te helpen bij het samenstellen van de verschillende programma’s, maar wel onder de norm van kerkelijk en maatschappelijk gebeuren. Het was en is nog steeds een hele uitdaging om ,,Het huis” draaiende te houden, in de tijd van ontkerkelijking. Je kunt het veroordelen, maar is niet meer weg te schuiven in een tijd van fundamentele menselijke veranderingen. Albergen 17 April 2006 Jan Velthof

Retraitefoto Bij de meesten van de ouderen onder ons komt er wel een bepaalde herinnering naar boven bij het zien van deze foto, uit een periode van eenvoud en soberheid. Hun jeugd hebben de meesten op de foto doorgebracht zonder elektriciteit, leidingwater en aardgas. Eerst moest de kachel of het fornuis aan, en het water worden opgepompt of met de puthaak worden opgetrokken uit de put. De verlichting ging met olielampen of kaarsen. Geen douche, diepvries of koelkast, zelfs de koffiemolen moest met de hand worden gedraaid. Voor de meeste huisvrouwen een verademing, om de dagelijkse sleur en zorgen voor drie dagen te kunnen delen met gelijkgestemden; De foto is van 27 augustus 1959 We willen graag de onbrekende namen van deze ,,ambassadeurs”. Een mooi verhaal is ook van harte welkom! Stichting Heemkunde Albergen Harbrinkhoek Jan Velthof Tel. 0546.441521 1 2 3 4 5 6 7 8

= = = = = = = =

? Dika Asbreuk-Kroeze Sina Mensink-Dijkers An Kemerink- Hulsink ? ? Hanna Meen Leys Koopman - Reinders

9= 10 = 11 = 12 = 13 = 14 = 15 = 16 =

14

An Beukerink - Oude Lansink ? Marie Koopman - Roelofs ? ? ? ? ?

Jaargang 2006 nummer 3 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37

= = = = = = = = = = = = = = = = = = = = =

Dika Hofhuis - Haarhuis Hanny Frielink - Morsink ... Droste - Wermelink ? Sien ten Velde Leys Groothuis - ten Velde ? ? ? ? ? Hanna Wolters - Bloemendaal ? Dika Kemerink- Leus ? ? Mina Kuipers - Oerbekke Riek - Nijhuis ? ? ?

38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58

15

= = = = = = = = = = = = = = = = = = = = =

Marie Hofhuis - Vlierman Dika Oude Middendorp -Schurink Hanna Wesselink - Oude Avenhuis Hanna Juninck - Lotgerink Bruinenberg ? San Meyer - Tijink ? ? ? ? ? Dina Mensink - Lubbers ? ? Sien Tijink Mieke Arke - Stoolhuis Marie Mensink - Kleijssen ? ? ? San Haghuis -


Opgespoord De Militair op de foto van jaargang 2005 No 1. is Jans Loohuis geb. 30 januari 1890 te Harbrinkhoek. ,,Hemkesjans” was gehuwd met Dika Tijhuis uit Langeveen, en ze woonden met hun gezin (9 kinderen) aan de Weemselerweg nr. 28 in Albergen. Jans was dienstplichtig militair in de eerste wereldoorlog 1914, en gelegerd aan de Belgische grens.

Kent u deze mensen? De foto is genomen bij de toenmalige A.B.T.B. te Almelo in de haven Zuidzijde. De foto is genomen omstreeks 1928. Een paar namen zijn bekend zoals u ziet. Maar kent of herkent u die andere personen op de foto? Dan graag even doorgeven aan Jan Velthof tel. 0546-441521 1 = ? Peper - chef van het laden en lossen? 2 = ? 3 = ? 4 = Antoon Alberink (Harbrinkhoek, later naar Albergen) 5 = ? 6 = ? Roelofs (Harbrinkhoek) 7=?

16


Deel 2 Marcelino-groep Albergen Logboek v/a 1958 Marcelino-groep Albergen Gekregen van Lidy Steinmeyer-Maathuis, schenking voor Heemkunde Albergen. 2 januari 1958. Vergadering bij Morshuis Aanwezig zijn: Jan Elfrink, Herman Rikhof, Hendrik Rikhof, Bernard Morshuis, Gerard Markslag en Henny Rekers plus de aalmoezenier. Ook is aanwezig RIEK Kemna, die in okt. ’57 met goed gevolg de inleidingscursus voor welpenleidsters volgde. Op deze vergadering wordt besloten: voortaan niet meer de troepbijeenkomsten in Almelo te bezoeken, maar in Tubbergen. De inleidingscursus zullen gaan volgen: de beide Rikhofs en Jan Elfrink. Aangaande de molen wordt besloten officieel bericht van de gemeente af te wachten. Ieder zal nadenken over de naam van de groep. De das zal worden: rood met molen achterop. Dit wordt later gewijzigd. Gelukkig maar. 7 Jan ’58. Henk Meyer meldt zich aan als candidaat voor verkennersleider. Welkom! De technisch ambtenaar van de gemeente doet het gemeentebestuur het voorstel de molen op gemeentekosten te doen restaureren voor ons doel. Dit voorstel wordt afgestemd. De aalmoezenier, dit vernomen hebbend, gaat naar Wethouder Lohuis om de toedracht van deze zaak te vernemen. Krijgt de toezegging dat de Heer Lohuis zal zorgen voor al het metselmateriaal dat nodig is om de molen bewoonbaar te maken. Dit aanbod wordt in dank aanvaard. 8 jan ’58 De aalmoezenier tijgt naar het gemeentehuis. De heer den Dekker zegt nogmaals zijn medewerking toe. De aansluiting op het lichtnet (a f 110.-) zal zelf moeten worden betaald. Dit is niet mogelijk gezien de financiele onmacht. 13 jan ’58 Brief der gemeente. AAN KERKBESTUUR.

Tubbergen, 13 januari 1958 1e afd., no. 121 Onderwerp: 17


In verband met dartoe gedane verzoeken, delen wij U mede, dat wij bereid zijn de begane grond en de 1e verdieping van de windkorenmolen te Fleringen aan U te verhuren voor de som van f. 25,= per jaar, behoudens goedkeuring. De nodige voorzieningen om deze molen geschikt te maken voor clublokaal dienen nvoor Uw rekening uitgevoerd te worden – voorzover aard– en nagelvast – eigendom van de gemeente. De wijze van verwarming dient uitgevoerd te worden onder goedkeuring van de technische dienst van dezer gemeente. Wij verzoeken U ons te berichten of U een en ander aanvaardt. De Secretaris, ?

De Burgemeester, ?

Aan: R.K. Kerkbestuur ALBERGEN Het kerkbestuur vindt beter dit over te laten aan de Jeugdbeweging zelf. In het logboek is in het klad een handgeschreven brief van de kapelaan aanwezig dat aan het gemeentebestuur te Tubbergen is gericht. De aalmoezenier antwoordt op deze brief als volgt:

18


Albergen, 20 jan. ‘58 ad 1e afd. No 121 De Zeereerw. Heer Pastoor heeft mij Uw schrijven d.d. 13 jan. Ter lezing en beantwoording doorgegeven. Hij verleent mij volmacht de windkorenmolen te Fleringen te huren voor de door U vastgestelde somma van f 25,- per jaar, echter met dien verstande dat het R.K. Kerkbestuur van Albergen zich zakelijk volkomen distancieert van iedere bemoeienis met de parochiele Jeugdbeweging. Wel zal de mogelijkheid tot ’t uitkeren van een jaarlijkse subsidie in het kerkbestuur worden besproken. Het kerkbestuur adviseert mij een stichting “R.K. Jeugdbeweging Albergen” in ’t leven te roepen die de financiele kanten van het Jeugdwerk zal bekostigen. Het reeds bestaande oudercomité zal, na uitbreiding van ’t aantal leden, hiertoe overgaan en na oprichting der stichting haar goedkeuring hechten aan Uw voorstel gedaan in bovengenoemd schrijven. Intussen garandeer ik dat Uw voorstel wordt aangenomen en dat onzerzijds zal gezorgd worden voor de nodige voorzieningen, welke – voorzover aard- en nagelvast – eigendom van de gemeente worden. Meerdere parochianen hebben ons hun bereidwillige medewerking toegezegd en we zouden onder leiding van een aannemer en in overleg met Uw technische dienst reeds begonnen zijn met het inwendig restaureren van de molen als er een aansluiting op het lichtnet aanwezig was. Financiele onmacht maakt het ons zeer moeilijk de kosten hiervan – f 110,00 – voor onze rekening te nemen. In verband hiermee verzoek ik Uw college te overwegen de aansluiting op het lichtnet voor haar rekening te nemen, zijnde een noodzakelijke voorwaarde tot inwendig herstel en behoud van een gemeente toebehorend gebouw, of, indien onmogelijk, bij de G.E.B. een verlaging der onkosten te bepleiten, rekening houdend met het doel waartoe het gebouw zal worden gebruikt. Gaarne verzoek ik U mij te berichten in hoeverre U ons in deze tegemoet kunt komen. Met dank voor Uw bereidwillige medewerking. Aan:

Burgemeester en Wethouders Tubbergen. 19

Ondertekend: R. Pannekoek kapelaan


Zoals in bovenstaande brief valt te lezen houdt het toenmalige kerkbestuur zich verre van de jeugd. Terwijl er toendertijd regelmatig problemen met jeugdigen waren. En bovendien wie de jeugd heeft, heeft toch de toekomst!? Opmerkelijk is ook dat het kerkbestuur geen financiele bijdrage heeft gedaan en de pastoor alle zaken aangaande de jeugd overliet aan de kapelaan. Vastgesteld moet worden dat de kapelaan hier ook weer heel veel energie heeft gestoken in het jeugdwerk. 30 januari. Vergadering samen met de gidsenleidsters. Agenda: financiering van onkosten voor uitwiektuig van de molen en bouw van blokhut voor de gidsen. Verkenners en gidsen maken samen één pot, waaruit eerst de molen zal worden afbetaald en daarna de blokhut zal worden gefinancierd. In de pot worden gedeponeerd: de collectes die de aalm. Houdt op de bruiloften en de opbrengst van de maandelijkse kerkdeurcollecte. De das groepsdas wordt: groen met gele bies hebbende achterop een molen in zwart op een veld van geel. De gidsen borduren de emblemen. De naam van de groep wordt Marcelino. Idee van hendrik Rikhof en de aalmoezenier. Hendrik kwam er ’t eerst mee voor de draad. Groepsleider wordt B. Morshuis. 4 februari ‘58. Vergadering van de Bouwvakarbeiders bij Vrielink. Zij zullen pro deo et juvente de molen bewoonbaar maken. Kemperink zal assistentie verlenen. 12 februari ‘58. Begin van de restauratie van de molen. Met vereende krachten wordt een molensteen naar buiten gerold. Een levensgevaarlijk karwei.De volgende dagen werken verschillende bouwvakarbeiders, die werkeloos zijn, aan de molen. Een en ander vlot aardig.

20


Dat er aandacht voor de restauratie is getuigd een kranteartikel met foto. Datum en tijdstip van uitgave zijn niet bekend.

Dat er mensen waren die zich extra hebben ingezet getuigd in aantekening in het logboek. Hieronder volgt een aantekening.

Herman Beld 21


Opgespoord…… Naar aanleiding van een vraag van Gerriet Mensink in de eerste uitgave van De oale Maarke zijn inmiddels de volgende personen bekend. Echter, er zijn ook nog een aantal onbekend. Dus herkent u misschien toch nog iemand, geef het dan door aan de Heemkunde. Een busreis van de standsorganisatie Albergen. De cursief gedrukte namen zijn er nu nieuw bijgekomen, wellicht kunt u ons helpen de nog ontbrekende namen in te vullen.

1 2 3 4 5

Jan Mensink ? Riek Mensink-Nijhuis Theo Wissink Gerriet Mensink

Vleerboer

De Bakker

22

6 7 8 9 10

Leida Mensink-Dalhoven Marie Bouhuis-oude Lansink Bernard Kemna Jens Demmer Dierinkboer Marie Kemna-Sekhuis


11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33

Mina Kuipers-Oerbekke Dina Demmer-Geerlink Lyda Meyer Scholdman ? Jans Leemhuis ? ? Trui Leemhuis-Truiders ? ? Mien Kleissen-Engberink Herman Kleissen Boerrichter An Demmer-Evers Jan Demmer Marie Wolbers-ter Wee Riek Diekstra-Offenberg An Borgerink-Hulshof Cornelis Dijkstra Dika Lohuis-Lenferink Herman Nollen Brookspol Hanna Stam-Grobben ? ?

23

34 Herman Demmer Leunk 35 Marie Assink-Hobbelink 36 Hanna teer Haar-Morsink Vollenbroek 37 Anna Demmer-Assink 38 Meys Lenferink-Franke Volmerink 39 Dika Lohuis-Tijhuis 40 Bernard ter Haar Meyer 41 ? 42 An Wissink-Roelvink 43 Meys Arke-Stoolhuis 44 Hendrik Arke 45 Johan Bouhuis 46 Herman Kuipers Bode 47 Johan Huis in ‘t Veld Tieger 48 Jan Borgerink 49 Herman Stam Gravendijk 20 50 Herman Geerlink 51 Bernard Lohuis Moots 52 Bernard Assink 53 Hendrik Wolbers 54 Jans Lohuis Hemkes


Zuster Mauritio in Igogwe en Mwambanie Kort geleden ben ik op bezoek geweest bij zuster Mauritio in de pastorie van de Onze Lieve Vrouwe van Altijddurende Bijstandkerk te Mariaparochie. Zuster Mauritio is geboren als Hendrika Maria Goossen, roepnaam Riek en haar ouders waren Johan Goossen en Mina Kamphuis (Hotten). Zuster Mauritio is huisgenote van pastor Linh. Na 50 jaar weg te zijn geweest uit Harbrinkhoek, uitgezonderd vakanties en bezoeken, is ze nu teruggekeerd naar haar geboortegrond. Ik ben geboren op 20 juni 1934 en woonde aan de Almeloseweg 159 te Harbrinkhoek en ben de tweede in het gezin, na mij zijn nog enkele broers en zussen geboren, zodat we een gezin van 14 kinderen hadden. Mijn vader was Johan Goossen en hij had drie zussen, zijn ouders waren Maria Goossen-Alberink (Niekerken) en Gerhardus Goossen. Van moeders kant waren mijn grootouders Johannes Kamphuis (Hotten) en Dika van de Wal (Klaank).

Foto van vaders kant: Zittend v.l.n.r: opa Gradus Goossen, tante Trui, overgrootmoeder Geertruida GoossenSchutte, grootmoeder Maria Goossen-Alberink Staand v.l.n.r: vader Johannes Albertus, tante Marie, tante Hanna

Overgrootmoeder Geertruida Schutte was getrouwd met Johannes Goossen en hij kwam van de Robbenhaar. Zij hadden drie zonen, Gerhardus, Johannes en Antonius. De volgende foto is van het gezin Goossen (gemaakt in januari 1956, vlak voordat zuster Mauritio toetrad tot de congregatie): 24


knielend v.l.n.r: Alfons, Lies, Alwie zittend v.l.n.r: Truus, vader met op schoot Laurens, Riek (zuster Mauritio) toen 21,5 jaar, moeder Mina Goossen-Kamphuis, Annie staand v.l.n.r: Jan, Willemien, Gerard, Theo (nu een autospuiterij in Harbrinkhoek), Marietje, Betsy, Marinus

Foto van moeders kant: Opa Johannes Kamphuis en oma Dika Kamphuis-van de Wal.

Enkele ervaringen uit het leven van zuster Mauritio. De keuze om uiteindelijk non te worden en in te treden was geen gemakkelijke. Vroeger werd je wel geleerd te bidden voor je toekomst. Er waren veel missieboekjes en er werd veel nagedacht over de roeping in je leven. Je bad ook veel voor je roeping. Uiteindelijk was de roeping voor mij het klooster 25


ondanks dat ik veel twijfels had en tot het laatst nog uit dansen ging. Op 21jarige leeftijd ben ik postulant geworden in de Congregatie van de zusters Franciscanessen in Denekamp, 17 januari 1957. Nog nooit was ik lang van huis weggeweest en ik heb daar dan ook veel heimwee gehad. Na een half jaar werd mij gevraagd of ik novice wilde worden, dat heb ik gedaan. Je kreeg toen een habijt met witte sluier. Na twee jaar overleed vader plotseling. Wat moest ik nu doen. Ik had nog geen Professie (gelofte) afgelegd en heb toen met moeder overlegd. Zij stond er alleen voor met 13 kinderen en ik stond vol twijfel om al dan niet terug te gaan naar het klooster. Ik kon moeder toch ook niet alleen achterlaten? Maar moeder zei: “Aj trouwt wan’n west, wa’j ok vot west”. Ze was allang blij dat er al één van de kinderen ‘op de plaats was’. Dus ging ik terug naar het klooster in Denekamp en legde kort daarna mijn eerste gelofte af (voor een jaar armoede, zuiverheid en gehoorzaamheid beloven), dat was 25 augustus 1958. Na drie jaar heb ik mijn geloftes vernieuwd en legde de eeuwige Professie af. Eerst heb ik zeven jaar in het kindertehuis in Denekamp gewerkt, je had toen nog veel kinderen uit wat je tegenwoordig probleemgezinnen zou noemen. Waarbij vooral de ouders problemen hadden. Na Denekamp volgde de kinderafdeling in het ziekenhuis te Enschede, daar ben ik een jaar geweest. Van daaruit ging ik naar Acht bij Eindhoven, eerst in een kindertehuis en later 2,5 jaar in een bejaardentehuis. Toen ben ik naar het bejaardentehuis de Mariahof in Oldenzaal gegaan en heb nog eventjes in Hamelen gewerkt. Het maakte mij nooit zoveel uit waarheen ik gezonden werd en welk werk ik moest doen, ik pakte altijd alles aan. Om de engelse taal goed machtig te worden ben ik vier maanden naar Engeland gegaan en op 36-jarige leeftijd, in 1970, ging ik voor het eerst in de missie. Naar Tanzania in Afrika waar het Swahili de voertaal was. De missie waarheen ik gezonden werd was in Igogwe en in 1960 door de zuster Franciscanessen gesticht. Ik kwam daar te werken in het kindertehuis. Bij het ziekenhuis in Igogwe was een kindertehuis gesticht voor kinderen tot twee jaar. Veel baby’s werden namelijk wees omdat de moeders stierven bij de geboorte. Er was verder niemand, ook de vaders niet, die voor de baby’s konden zorgen, een gewoonte was toendertijd om de baby’s met de overleden moeders te begraven. Voor ons was dat verschrikkelijk. Daarom zorgden wij voor de kinderen tot ze ongeveer twee jaar waren waarna ze terug konden naar hun familie’s. Er was in het dorp zelf niet veel voedsel, we kregen melkpoeder opgestuurd van Memisa, in houten kisten. Onder deze kisten maakten we vier pootjes zodat we weer een ledikantje hadden. Ook beplakten we deze ledikantjes aan de binnenkant met plakplastic tegen het ongedierte. Het plakplastic nam ik mee uit Nederland, trouwens alles wat in Afrika maar bruikbaar was nam ik mee uit Nederland. 26


Ondanks dat we ons best deden de kinderen goed te verzorgen en zo gezond mogelijk naar hun families terug te laten keren was er een hoge kindersterfte door ondervoeding en ziektes zoals malaria. Ik heb vele kinderen zien sterven en moeten begraven, dat was erg zwaar. We zorgden ervoor dat meisjes uit de omgeving een opleiding tot kinderverzorgster konden volgen in Moshi, in het noorden van Tanzania. De missie betaalde dan deze opleiding voor de meisjes. Nadien werden de meisjes verplicht om enkele jaren in het kindertehuis werkzaam te zijn. In Igogwe ben ik ongeveer 10 jaar geweest en toen naar Mwambanie gegaan, + 6 uur rijden van Igogwe (over zeer slechte wegen). In Mwambanie was ook een zieken-

Geheel rechts op de foto zuster Mauritio. De meisjes zijn leerlingen van haar schooltje

huis, dat was in de buurt van een voormalige goudmijn. Het geval was nu dat de jongens uit de buurt clandestien goud gingen zoeken in de mijn, ze het gevonden goud verkochten en met het geld goede sier maakten bij de meisjes. De meisjes werden veelal zeer jong zwanger en kwamen dan bij ons op het ziekenhuis terecht. Voor deze jonge moeders moesten we wat doen en ook moesten we proberen voorlichting te gaan geven om de tienerzwangerschappen te voorkomen en meisjes zelfbewust te maken. 27


De missie heeft toen een huishoudschooltje opgericht waar alle gezindten welkom waren mits de meisjes aan het schoolprogramma deelnamen. Onderdeel van het programma was natuurlijk de bezinning, eerst draaiden we rustige muziek zodat de meisjes ook rustig werden, daarna lazen we het Evangelie en daarna bespraken we dat met de meisjes, ook de moslimmeisjes (op vrijwillige basis). De voorbeden werden door de meisjes zelf, spontaan, gemaakt. Natuurlijk vonden de meisjes mooie kleding belangrijk. Ik zorgde ervoor dat ik stoffen kreeg van een fabrikant uit Almelo waar de meisjes dan mee aan de slag konden. Ook maakte ik uniformen voor de meisjes van de stoffen uit Nederland. We leerden de meisjes patroon tekenen zodat ze later hun eigen kleding konden maken en deze ook konden verkopen zodat ze onafhankelijk van mannen zouden zijn. Het patroonpapier kwam van de meelzakken, de meel was in enkele lagen papier verpakt, dit haalde ik eraf, streek het vervolgens en dan was het geschikt voor gebruik. De meisjes leerden ook weven, op een frame van vier stokken (zie foto links), zodat ze bijv. hun eigen hoofddoeken konden maken. Als de meisjes Leerlinge aan het weven op een ‘s middags naar huis gingen namen ze allen zelfgemaakt frame. een grote emmer water mee naar huis, op hun hoofd, omdat wij een kraan en een pomp met water hadden. In tijden van droogte was ook dat niet toereikend, ik heb me ook wel eens met een kopje water moeten wassen. Na afloop van de 2,5 jaar durende huishoudschool konden de meisjes van mij een lap stof krijgen waar ze dan zelf wat van moesten maken en verkopen. Als ze uiteindelijk genoeg hadden verkocht dan konden ze bij mij een naaimachine kopen, deze naaimachines sleepte ik ook vanuit Nederland mee. We deden er alles aan om de meisjes onafhankelijk van hun mannen te maken. De meisjes kwamen zonder te eten naar school. Ze kregen van mij dan thee met melk en suiker en ik bakte oliebollen voor ze. Zaterdags kwam er een melaatse vrouw bij me die ik hielp met naaien zodat ook zij haar kostje kon verdienen. In die tijd waren de vrouwen nogal achtergesteld bij de mannen in Tanzania, het was gebruikelijk dat de mannen eerst gingen eten waarna het overgeblevene door de vrouwen en kinderen kon worden genuttigd. Ook moesten de vrouwen het water halen en zorgen dat het graan tot meel gemalen werd. Ze moesten hiervoor met grote potten op hun hoofd de afstand HarbrinkhoekTubbergen lopend afleggen over slecht begaanbare, bergachtige wegen. De 28


missie lag namelijk midden in de bush, de apen liepen bij ons rondom het huis. Mijn eerste busreis in Afrika vergeet ik ook nooit weer, de nogal gammele bus kwam vast te zitten en zakte weg zodat we bijna niet meer uit konden stappen, bij een latere stop werd de bus ‘gerepareerd’. Er was namelijk een probleem. Toen ik onder de bus doorkeek bleek dat ze de boel met touwen aan elkaar knupten, toch maar weer ingestapt en ik heb de eindbestemming uiteindelijk toch bereikt. In 1990 ben ik naar Nederland teruggekeerd, ik had ernstige rugklachten en moest worden geopereerd. Daarna mocht ik niet meer terug. Moeder Overste had voor mij een aantal dingen die ik nog wel kon doen en ik werd de huisgenote, voorheen pastoorsmeid, van een Poolse priester in Lemelerveld. Sinds 1996 ben ik huisgenote van pastoor Linh omdat zijn huisgenote, een medezuster, was verongelukt. Ik woonde toen in Rheden. In januari 2005 ben ik samen met pastor Linh gaan wonen in de pastorie van de kerk te Mariaparochie. Ik ben altijd overal heen gezonden en ik vond het zeer bijzonder om na 50 jaar weer in de Mariaparochie terug te keren. Ik heb 50 jaar geleden, voor mijn intreden bij de Congregatie van de zusters Franciscanessen, achter in de kerk mijn angsten neergelegd bij Maria van Altijddurende Bijstand, nu 50 jaar later, stond ik daar weer en dat was een emotioneel moment voor mij. De mensen in Harbrinkhoek ken ik niet meer allemaal, ik mis een generatie, maar als men mij vraagt: “Kenns mie nich meer” dan is mijn antwoord: “du moss mie eerst zeggen woar as du van bist, dan wet ik het wa wier”. Ik ben dankbaar voor mijn leven en mijn roeping. Interview: Elise Goossen

Advertentie uit 1916

29


Markeschool niet goed genoeg:

Harbrinkhoek had 1803 al eerste eigen school Uit de Twentsche Courant van mei 1971 door G.J.M. Vloedbeld 168 jaar geleden kreeg Harbrinkhoek z’n eigen school. Dat mag voor deze streek warempel een opzienbarend feit genoemd worden. Want wat wás Harbrinkhoek nou helemaal in die tijd: wat verspreid liggende, meest bescheiden boerderijtjes, door grote heidevlakten en terreinen met oude oer-begroeiing van elkaar gescheiden. We weten amper hoeveel mensen er toen gewoond hebben in het gebied dat wij nu tot deze buurtschap en binnen de grenzen van de Mariaparochie rekenen. Tóch kreeg Harbrinkhoek in 1803 een eigen school. En daar zorgde ze zelf voor, de Harbrinkhoekers. Vier bewoners namen bij de Markerichter van Albergen het initiatief. Leden van geslachten die hier nog altijd bekend zijn: Löwik, Ter Heine, Kessler en Ten Velde. Zij benoemden een schoolmeester voor hun particuliere schooltje, een zekere Horsthuis, en gaven hem een tractement van f 150,- per jaar. De leerlingen moesten per week vijf cent betalen aan de meester (die hij zelf in de zak mocht steken) en de ouders waren verplicht hem dagelijks bij toerbeurt een warme maaltijd te verstrekken. Zo was dat gereglementeerd. En er waren in die tijd heel wat schoolmeesters die er slechter aan toe waren. Tot 1803 gingen de kinderen van de Harbrinkhoekse boeren naar de Markeschool te Albergen. Een afstand van drie kwartier. Tenminste, als ze naar school gingen.Want er bestond geen leerplicht en ‘s zomers kwam ‘t er meestal niet van. Dan hielp jong en oud om aan het schrale land zoveel mogelijk gewas te ontworstelen, of om de koeien en schapen te weiden. De Marke scholen waren instellingen die zo omstreeks de 17e eeuw hier en daar verrezen. Kerk noch provinciaal- of stads30

bestuur hadden er invloed op ,doch de Holtink, de vergadering der Marke boeren, vormde het “schoolbestuur” en benoemde ook de schoolmeester. In de regel waren de gebouwen die voor dergelijke scholen werden benut zeer primitief ingericht. Van licht en lucht was nauwelijks sprake. Er stonden wat lage zitbanken, zonder leuning, waarop de kinderen zaten, die leerden spellen en lezen, en op hun knieën de lei legden voor de schrijfles. Aan de voorwand stond de katheder of alleen een stoel voor de meester en in de regel werd er een open vuur gestookt, waarvoor turven of blokken hout werden gebruikt, die de kinderen dagelijks meebrachten. Als schoolmeester werd iemand gekozen die niet in de eerste plaats wetenschappelijk bekwaam was, maar vooral gezag moest hebben over de lieve jeugd. Men moest hem vertrouwen en ook omdat hij slechts school hield van Sint Maarten tot Pasen en verder zijn eigen boerenbedrijfje runde, werd hij meestal gekozen uit de inwonenden van de Marke.


Primitief Het onderwijs was dan ook primitief. Een boer die vlot een stuk uit de bijbel kon lezen en zijn naam kon schrijven, gold voor een geleerde baas, die allerlei functies werden toevertrouwd. Daarom gingen zoons van grotere boerenbedrijven naar de school in de stad, waar zij in één jaar meer leerden dan in drie jaar op de Markeschool. Toezicht op het onderwijs bestond niet. Wanneer er geen klachten kwamen van de ouders, was het allang goed. Zo’n Marke school was er dus ook in Albergen, wellicht het oude gebouw dat vroeger áchter de tegenwoordige Albergense school stond, maar dan wel in de loop der tijden enige uitbreiding had ondergaan. Die

school kreeg moeilijkheden over de benoeming van een schoolmeester, toen in 1801 de wet van 15 juni werd afgekondigd, waarbij bepaald werd dat een schoolmeester een examen moest afleggen om in dit beroep te worden toegelaten. De eisen waren nog maar gering: iemand die wat lezen en schrijven kon en bovendien goed pennen kon snijden, maakte al een goede kans. Maar de Wet betekende, dat de Geërfden van de Marke niet zó maar iemand konden benoemen. Bij Wet van 3 april 1806 kwamen er nadere aanwijzingen: er werden vier rangen ingesteld voor schoolmeesters, waarbij voor het verkrijgen van de laagste, de vierde rang, een ‘tamelijke bedrevenheid’ vereist

De school gelegen op de hoek Jannes Brouwerstraat - Haarbrinksweg in Harbrinkhoek. Het linkergebouw met schoorsteen is de oude school. Van de kenmerkende hoge ramen zijn na een verbouwing van Kemperink Carosserie alleen de bovenste rondingen overgebleven. Kemperink Carosserie was een voor die tijd zeer vooruitstrevende De foto is genomen voor 1929 en is van Jan KempeDe school carosseriebouwer. aan de Jannes Brouwerstraat rink, nog woonachtig aan deinHaarbrinksweg. hoeknu Haarbrinksweg gebouwd 1898

31


werd in het lezen, schrijven en de beginselen der rekenkunde en bovendien aanleg voor het geven van onderricht.

Verbeteringen Het was in die tijd dat de Harbrinkhoekers hun eigen school begonnen. Misschien kwam er in Albergen een meester die naar hun mening niet bekwaam genoeg was: mogelijk wisten juist de Harbrinkhoekers iets over het peil van het onderwijs in stad Almelo (waar zelfs een Latijnse school was). Hoe het zij: de school kwam er in 1803 en Horsthuis werd de eerste meester. We zouden graag wat meer over deze Horsthuis weten, maar hij is vergeten, uitgezonderd zijn naam. Na de Franse tijd verviel men in de meeste gevallen bij de benoeming van een schoolmeester weer in de vanouds gevolgde methode. Maar er waren overal verbeteringen te bespeuren. Veel boeren begonnen te beseffen, dat het onderwijs op hoger peil moest komen en van lieverlede, in

deze streken tussen 1820 en ‘40 ging men zich toch weer richten op de Wet van 1806. Daar kwam bij, dat de Marke scholen en de particuliere scholen (zoals in Harbrinkhoek) bij de aanwas van leerlingen langzamerhand moesten worden verbeterd en

De ingehakte baksteen naast de voordeur van het oude schooltje

uitgebreid. En daar het geld daarvoor meestal ontbrak, wendde men zich tot gemeente en provincie om hulp. Zo ook in Harbrinkhoek. In 1816 werd eerst de Marke om financiële hulp verzocht, maar de Markerichter beschikte afwijzend. Tenslotte kreeg men een Rijksbijdrage van f 50,per jaar wat betekende, dat de school een openbare school geworden was. In 1832 ging meester Horsthuis met pensioen: een

Een schoolfoto uit 1919 Beschikbaar gesteld door Jan Kemperink

32


“rijks-pensioen” nog wel, van f 25,- per jaar.

(inclusief de inrichting): een mooie nieuwe school, vlak bij de kerk. Burgemeester Ten Holder van Tubbergen en wethouder G.J.A. ter Steege van Almelo vertegenwoordigden de burgerlijke overheden, toen deken H.A.P.C. van der Waarden de inwijding verrichte. Tijdens de Mis in de kerk zei de deken o.m.: “Gij kinderen beseft misschien nu nog niet ten volle, wat op dezen dag is geschiedt, maar in latere jaren zult gij nog met vreugde en ontroering denken aan dezen dag.” (Twentsche Courant van 21 okt 1921)

De zijkant van de school met de hoofdingang

In 1846 werd een nieuwe school gebouwd voor f 1699,- en in 1887 werd de school nog eens vernieuwd, nu voor een bedrag van f 2908,- waarbij de timmerman ook gratis de banken geheel opknapte. Het was een lokaal van elf bij zes meter, redelijk van steen gebouwd, dat in 1895 zelfs met een tweede lokaal werd uitgebreid. Het gebouw staat er nu nog, als deel van het carosseriebedrijf Kemperink, op de hoek van de Haarbrinksweg en de Jannes Brouwerstraat.

Nieuwe tijd In 1920 volstond men bij ‘n nieuwe uitbreiding met het plaatsen van een noodlokaal. Inmiddels was namelijk de parochie van Maria van Altijddurende Bijstand gesticht en pastoor Eshuis had grotere plannen. Er kwam een eigen katholieke school, onder het patronaat van Sint Alphonsus. Eerste hoofd (van drie leerkrachten) werd de heer G.B. Kemerink, die ook al aan de oude openbare school had gestaan. Architect Th. van Elsberg ontwierp de school en de aannemers Lohuis en Ter Beek uit Albergen bouwden haar voor f 130.000,-

Daarna werd het “Schoolfeest” begonnen. Wellicht het eerst in Harbrinkhoek, dat sindsdien ieder jaar opnieuw gehouden wordt. Dat alles is nu 50 jaar geleden. Deze week werd de Alphonsusschool na een ingrijpende verbouwingen modernisering, die f 350.000,- heeft gekost en werd uitgevoerd naar een ontwerp van J. Th. van Elsberg de zoon van de bouwer, officieel heropend en vierde men tegelijk het 50jarig bestaan. Er zijn nu (1971) 12 leerkrachten, die in voorbeeldig teamverband streven naar vernieuwing van het onderwijs. Meester Kemerink, pastoor Eshuis en pastoor Lukens werden daarbij genoemd als mensen die van grote betekenis zijn geweest voor zowel de geestelijke als de materiele ontwikkeling van Harbrinkhoek. Hoofd der school L. Hesselink gaat dat werk verder voortzetten en pastoor G. Kerkhof luidde de bel: de bel die attentie vraagt voor wat daar in Harbrinkhoek allemaal gebeuren gaat in en rond dit voortreffelijke onderwijs - instituut. G.J.M. Vloedbeld 33


Schoorsteen van oude melkfabriek opgeblazen Albergen 7-2-1968 – De 52 jaar oude, 21 meter hoge schoorsteen van de voormalige coöp. Melkfabriek, thans garage Demmer, in Albergen, werd dinsdagmorgen om 10 minuten voor twaalf, door het geweld van 500 gram amonceliet springstof geveld. Het gevaarte moest wijken voor een verbouwing van het garagebedrijf. In opdracht van de fa. Timmerhuis uit Almelo, die belast was met de sloop, voerde het slopersbedrijf Roeterink uit Enter de springwerkzaamheden uit. De gehele operatie stond onder leiding van de springstofspecialist G. Roeterink, die al vele opdrachten in het hele land uitvoerd. Onder meer liet hij de watertoren in Dalfsen springen. Hij vertelde dat het de 52e schoorsteen was, die hij op deze wijze omver haalde. Omdat er ruimte voldoende was om de kolos te laten vallen, was deze opdracht ongevaarlijk. Aanvankelijk had men het gevaarte willen omtrekken, maar omdat het bovenste deel er scheef op stond leverde dit teveel gevaar op. De schoorsteen heeft tot heimelijk genoegen van de Albergenaren o.m. een rol gespeeld bij een incident met de bezettingsautoriteiten, in de oorlogsjaren. Op een verjaardag van wijlen koningin Wilhelmina zag men ’s morgens tot ieders verbazing maar met veel voldoening een grote Nederlandse vlag wapperen aan de bliksemafleider bovenop de hoge schoorsteen. In de nacht was een jonge inwoner van Albergen heimelijk tegen het gevaarte opgeklommen om de gevoelens van het gehele dorp te uiten.

34


De bezetters kwaad! Er is die dag een heleboel deining geweest en de bewoners leefden lang in angstige spanning over de wijze waarop wraak genomen zou worden, maar kennelijk durfde men de Albergense eensgezindheid niet aan . . . . Jan Velthof Heeft u een originele foto van het springen van de schoorsteen? Neem dan contact op met Jan Velthof. Wij willen uw foto graag scannen en in ons archief opnemen. Het mogen natuurlijk ook andere foto’s zijn!

Prachtige fietstocht Heemkunde Albergen-Harbrinkhoek zondag 25 juni Evenals voorgaande jaren organiseert de Stichting Heemkunde Albergen-Harbrinkhoek weer een prachtige familiefietstocht door de twentse dreven. De fietstocht is ruim 30 km. lang en voert ons langs de meest mooie plekjes die de gemeente Tubbergen rijk is. De start is zondag 25 juni tussen 11.00 en 13.00 uur bij café de Spar aan de Almeloseweg in Harbrinkhoek. Onderweg wordt u ook nog een kop koffie aangeboden door de Heemkunde en natuurlijk is deelname gratis. De fietstocht is geschikt voor jong én oud. Tevens hebt u de mogelijkheid om donateur te worden van de Stichting Heemkunde Albergen-Harbrinkhoek indien u dat nog niet bent. Het donateurschap kost maar € 5,- per jaar en u krijgt daarvoor toegang tot ons uitgebreide archief in de Heemkelder, twee keer per jaar ons infoblad De oale Maarke, een donateursavond, hulp bij stamboomonderzoek, een fietstocht en natuurlijk kunt u dan ook onze overige aktiviteiten (bijv. tentoonstellingen) bezoeken. Het belangrijkste is dat u met het donateurschap de Heemkunde ondersteunt die de geschiedenis van de dorpen Albergen en Harbrinkhoek bestudeert en vastlegt. Hebt u thuis nog waardevol materiaal in de vorm van bijv. oude foto’s, krantenartikelen, oude bidprentjes of overig informatief materiaal dan kunt u hiervan door de Heemkunde een afdruk laten maken voor het archief. Voor vragen of ideeën kunt u altijd bij één van onze leden terecht, die achterin dit boekje genoemd worden. Voor de fietstocht zondag 25 juni hopen we op mooi weer en een goede opkomst.

35


Originele foto opgespoord In de vorige uitgave van de Oale Maarke hebben we een kopie van bijgaande foto afgedrukt. Het betreft een foto van het uitstapje van DCA in 1964. In 1965 vierde het DCA haar 40-jarig bestaan. Zoals u ziet zijn de namen van de dames bij ons bekend. De originele foto die wie nu hebben afgedrukt is aangeleverd door Mariet Klaassen-Oude Lenferink, voormalig voorzitster van de toenmalige vrouwenvereniging.

36


1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

11 Marie Wesselink-Loman 12 De heer Zwiers, buschauffeur van ter Beek Tubbergen 13 Marie Lenferink-Klaassen 14 Marietje Groothuis-Reekers 15 San Paus-Koopman 16 Sien Lohuis-Bonnes 17 Dien Veldhof-Ten Velde 18 Rikie Lesscher-Groothuis 19 Riek Oonk-Rikhof 20 Marie Droste-Engelbertink 21 Leny Vleerbos-Maathuis 22 Leys Tijkotte-Reesink 23 Mien Kokhuis-Groothuis 24 Lies Groothuis-Reinders 25 Mien Maathuis-Roelvink 26 Lies Wolbers-Hulshof 27 Riek Oonk-Kokhuis 28 An Oude Nijhuis-Kokhuis 29 Dora Rikmanspoel-Grobben 30 Dien Rekers-Oude Voshaar 31 Lies Bos-Kuiphuis 32 Annie Elferink-Nijenkamp 33 Santje Kemna-Voskamp 34 Truus Alberink-Borgerink 35 ?

Annie Leemhuis-Wolbers Toos Wolbers-Van der Aa Marietje Klaassen-Haarhuis Leny Goossen-Van der Ende Dinie Van der Aa-Ter Braak Santje Oude Avenhuis-Vleerbos Ria Velthof-Spikker Rikie Lansink-Geuke Annie Kolet-Nijhuis Iene Peulke-Oude Nijhuis

37


Supermarkt Ehren zestig jaren oud Eerste klant opnieuw aan de boodschappenkar in Lettele Van onze correspondent. LETTELE - supermarkt Ehren bestaat zestig jaar. Dat jubileum werd gisteren extra luister bijgezet door de ontvangst van de eerste klant die bakker Piet Ehren in 1937 in zijn toen nieuwe zaak ontving. Die klant was de nu 81-jarige Zr. Jozefien, destijds Bertha Bloemenkamp genaamd. Ook burgemeester Van Den Bergh stak de familie Ehren gisteren een hart onder de riem. Hij deed dat door het belang van de winkel voor de leefbaarheid van Lettele te onderstrepen. Alle bezoekers werden verwelkomd met koffie en krentenbrood. In de winkel is vandaag en morgen ook een tentoonstelling van foto’s en krantenknipsels te bezichtigen over de ontwikkeling van Ehren van kleine bakkerij tot volwaardige supermarkt. Aan de tentoonstelling is een prijsvraag verbonden, die kans geeft op teruggave van het bedrag op de kassabon. In september 1936 kochten Piet en Marie Ehren in Lettele een stuk grond van de kerk en lieten voor 4500 gulden een woning met winkel en bakkerij bouwen. Daar werd in de beginjaren wit en grijs brood gebakken en verkocht voor 17 cent per stuk. Piet bakte ook beschuit van 1 cent per stuk, gevulde koeken en zogenoemde portugeesjes. Ook al door de slechte houdbaarheid, werd gebak alleen tijdens hoogtijdagen geleverd, zoals bruiloften en de viering van de Eerste heilige Communie. Een andere specialiteit was roggebrood gebakken van rogge, geleverd door boeren uit de omgeving. Zij betaalden alleen het bakloon voor dit roggebrood. In de eerste jaren stookte de familie Ehren de oven met hout. Zuinigheid met energie was destijds ook al noodzaak. Als het brood klaar was en de oven nog warm, werd er een pan water ingezet, die zaterdags diende als badwater voor het gehele gezin. Liefhebberij Het leeuwendeel van de verkoopwaar werd aan huis bezorgd, eerst met de bakfiets of transportfiets met hulpmotor. Tijdens het venten werd alleen brood, koekjes, ranja, sigaretten en sigaren aan de man gebracht. Verkoop van rookwaren kwamen meer voort uit liefhebberij dan uit noodzaak. Overige kruidenierswaren waren in de winkel te koop. In de oorlogsjaren werden de bestellingen met paard en wagen, een zogenaamde carpion, weggebracht. Door de slechte begaanbaarheid van de zandwegen en onder barre winterse omstandigheden werden bepaalde routes aangeduid met “Siberië”. Vanaf de jaren zestig worden de bestellingen per auto bezorgd. Tijdens de Tweede Wereldoorlog kwamen veel mensen uit het westen des lands bij Ehren brood halen. Het brood werd dan geruild tegen kleding, wat het gezin Ehren goed van pas kwam.

38


Vroeger bestond er geen winkelsluiting. Zodra de familie opstond, was de winkel geopend. Op zondag kregen de klanten de gelegenheid na de kerkdienst koffie te drinken in de woonkamer. Intussen werden de benodigde waren ingepakt. Ook als de bakker in de vroege ochtenduren aan het werk was in zijn bakkerij, kwamen tijdens hun nachtdienst politieagenten of veeartsen een kopje thee met beschuit nuttigen om tegelijkertijd te profiteren van de behaaglijke warmte van de oven. Een van de jaarlijkse hoogtepunten was de krentenbroodverwerping. De smederij van Roesink werd omgebouwd tot feestzaal. Door allerlei fancy-fair-achtige spelletjes was er een groot krentenbrood te winnen. Enige hilariteit ontstond er toen eens het gewicht van ‘Piet de bakker’ zelf en zijn echtgenote samen geraden moest worden. Vooral de bakkersvrouw was ontstemd, Zuster Josephine Bloemenkamp (links) doet na zestig omdat ze hierover niet jaar nogmaals boodschappen bij supermarkt Ehren in was ingelicht. Lettele. Destijds was zij de eerste klant. Rechts de In 1967 gaat zoon Frits familie Ehren. (Foto Ab Hakeboom) samenwerken met zijn vader in de bakkerij. Vijf jaar later wordt de winkel vergroot van 20 tot 45 vierkante meter. De bakkerij wordt dan gesloten en Frits en zijn vrouw Miep gaan zich meer toeleggen op levensmiddelen. Naast de winkelverkoop bestaan de inkomsten van het echtpaar Ehren grotendeels uit het venten aan huis met een winkelwagen. In 1987 moet Frits Ehren vanwege een hernia zijn ventwerkzaamheden beëindigen. De winkel wordt vergroot tot 90 vierkante meter en het assortiment wordt uitgebreid met onder meer verse groenten en fruit. De klanten moeten hu boodschappen nu zelf halen. Twee jaar later heeft supermarkt de huidige omvang gekregen, ongeveer 185 vierkante meter, om ook in de toekomst bestaanrecht te kunnen behouden. Ondanks diverse tegenslagen in de privé-sfeer is Ehren in Lettele steeds een begrip gebleven en een onmisbaar element voor de leefbaarheid in het dorp. Hein Bloemenkamp d.d. 11 april 1997

39


Wat gebeurde er in juni 1985? Uitstapje ALBERGEN - Ter afsluiting van het seizoen staat morgen voor de D- en E-jeugd van de Tukkers het jaarlijkse uitje naar het Ponypark Slagharen op het programma. Het gezamenlijke vertrek is morgenvroeg om negen uur vanaf de parkeerplaats aan de Kemnaweg Bron: Dagblad v/h Oosten

Dorpsraad Albergen tegen parallelweg

ALBERGEN - Ongeveer 30 grondeigenaren hebben gisteren in zaal Morshuis een door het Waterschap Reggen en Dinkel gehouden hoorzitting bijgewoond over de op handen zijnde verbetering van de waterlopen in een gebied ten oosten van Albergen. De hoorzitting stond onder voorzitterschap van het dagelijks bestuurslid B. Weersink. “De afwatering gaat thans via de Fleringen Molenbeek onder het kanaal Almelo-Nordhorn door”, aldus J. Brinkman die met de uitvoering en voorbereiding van plannen belast is. “In de nieuwe opzet wordt het gebied van de Fleringer Molenbeek afgekoppeld en via de watergang langs de Morsdijk rechtsstreeks op het kanaal afgewaterd. Dit betekent een duidelijke verbetering voor het gebied ten oosten van Albergen. Bron: Dagblad v/h Oos-

ALBERGEN - De dorpsraad Albergen gaat bij de gemeente Tubbergen een bezwaarschrift indienen tegen het ter inzage liggende ontwerpplan van Provinciale Waterstaat, betreffende de aanleg van de parallelweg langs de weg Fleringen-Tubbergen en de reconstructie van de aansluiting van de Kloosteresweg op de Oldenzaalseweg. Niet dat de dorpsraad de zo lang gewenste plannen geen goede zaak vindt, integendeel doch in het huidige plan is geen rekening gehouden met de aanleg van een fietstunnel bij de aansluiting Kloosteresweg op de Oldenzaalseweg. Reeds in januari van dit jaar besloot de dorpsraad Albergen er bij de provincie op aan te dringen om een fietstunnel te realiseren bij de oversteek Kloosteresweg-Oldenzaalseweg. De reden hiertoe was het te verwachten grotere verkeersaanbod op de Oldenzaalseweg na realisering van de rondwegen om Tubbergen en Langeveen en de aanleg van een parallelweg tussen Fleringen en Tubbergen. De raad verbaasde zich er dan ook over dat de provincie nog niet heeft gereageerd op haar verzoek. Dorpsraadvoorzitter Hampsink spreekt dan ook de verwachting uit dat er naar aanleiding van het vandaag in te dienen bezwaarschrift op korte termijn een gesprek met Provinciale Waterstaat komt om het een en ander te bespreken.

ten

Bron: Dagblad v/h Oosten

Verbetering waterlopen Albergen

Krekkers naar 4e bekerronde HARBRINKHOEK - De Krekkersherenploeg overleefde in Heerenveen tegen PZH met 1-3 de derde bekerronde. Anton Pots en zijn mannen hopen in de vierde ronde een ploeg uit de eredivisie te treffen. Bron: Dagblad v/h Oosten 40


School- en volksfeest slaat aan

Vergadering over fietspad

ALBERGEN - De organisatiecommissie van de Alberger School- en volksfeesten heeft geen reden tot klagen gehad: het hele weekend kon men boven verwachting en bij alle activiteiten een groot aantal bezoekers noteren, zoals bij het optreden van de Time Bandits, de playbackshow, de reunie, het frühshoppen en de zeskamp. Zondagmiddag tegen half drie werd begonnen met de laatste drie onderdelen van de zeskamp. Vanwege het slechte weer werden de onderdelen maatklimmen, spoorbielszagen en touwtrekken in de feesttent gehouden. Gelet op de grote opkomst van het publiek bleek dit een goede greep te zijn. Spreker Herman Wesselink zorgde voor een deskundig commentaar. Tegen half zeven verzorgde Tukkersvoorzitter H. Hesselink de prijsuitreiking. De uitslagen: Kinderspelen: klas

ALBERGEN - Vanavond hoopt het actiecomité verontruste bewoners Albergerweg/Zenderseweg een stapje dichter bij de realisatie van een fietspad langs de provinciale weg tussen Albergen en Zenderen te komen. Gedeputeerde R. Lanning zal dan met een aantal vertegenwoordigers van de provinciale overheid naar Albergen komen om de bevolking meer duidelijkheid te geven over de stand van zaken. Bron: Dagblad v/h Oosten

1 jongens: 1. Nick Oude Nijhuis 2. Koen Nijhuis 3. Roy Veldhof. Meisjes: 1. Marieke Kolk 2. Renate Veldscholten 3. Nanda Vehof Klas 2 jongens: 1. Martijn Wildemors 2. Erwin van de Aa 3.Guus Egberink Meisjes: 1. Corine Punt 2. Silvia Leemhuis 3. Sharon Veenstra Klas 3 jongens: 1. Mark Oude Breuil 2. Michel Rikmanspoel 3. Berry Punt Meisjes: 1. Josephine Hassels Mönning 2. Bianca ter Braak 3. Kirsten Kok Klas 4 jongens: 1. Jos Spikkers 2. Coen Hassels Mönning 3. Sander Telgenhof Meisjes: 1. Monique Velthof 2. Karin Kampkuiper 3. Ellis Nijhuis Klas 5 jongens: 1. Dick Wissink 2. Martin Huisman 3. Rob Egberink Meisjes: 1. Heidi Vleerbos 2. Risetto Boswerger 3. Lieke Geerdink Klas 6 jongens: 1. Walter Pouwels 2. Remco Weusthof 3. Wilfried Kroeze Meisjes: 1. Renate Bloemendaal 2. Mariette v/h Oever 3. Nanotschka Drop. Bron: Dagblad v/h Oosten

Goed jaar Albergse werktuigenvereniging ALBERGEN - De werktuigenvereniging Albergen heeft een goed jaar achter de rug met een omzet van bijna 1 miljoen gulden. Ofschoon het voorjaar van 1984 vanwege de voortdurende regenval erg slecht begon, heeft de vereniging ondanks het slechte weer een redelijk resultaat behaald, terwijl men door de aanschaf van enkele machines nog beter kan inspelen op de wensen van de landbouwers. Het een en ander werd door voorzitter J. Evers medegedeeld. Gelet op de toenemende werkzaamheden is er recent nog een tractor van 145 pk aangekocht, welke bestemd is voor diepwoelen en het zware grondverzet. Tevens is er een tweetal doseerwagens van elk 44 m3 aangeschaft. Ook financieel adviseur T. Holsink toonde zich tevreden. Uit zijn financiele toelichting bleek dat het eigen kapitaal ruim f 212.000,- is. Hij deelde mee dat er dit jaar een winst is behaald van f 23.000,-. Hierna gaf bedrijfsleider H. van der Aa een nadere toelichting op het machinepark. Bron: Dagblad v/h Oosten 41


Advertenties uit 1916 (rechts) en 1918 (onder).

EEN OVERZICHT VAN 2006: Een terugblik naar 1e helft van 2006: In ons vorige blad stond een aankondiging voor een donateuravond in februari, 2006. Deze avond is door aantal factoren een paar keer verplaatst. Op 20 april werd deze avond gehouden bij café Fraans Marie in Albergen. De heer Schlüter, van Natura Docet uit Denekamp, was uitgenodigd om een voordracht te houden over sprookjes en sagen. Samen met Ben Oude Oosterik, die deze avond voor de komische momenten zorgde werd het een gezellige en leerzame avond voor alle aanwezigen. Wat staat er nog op de agenda voor 2006: Op 25 juni hebben we voor onze donateurs en andere belangstellenden een fietstocht uitgezet. Van 11.00 uur tot 13.00 uur kunt u vertrekken bij Café de Spar in Harbrinkhoek. We hopen dat de weergoden ons goed gezind zullen zijn, zodat u in de zon kunt genieten van de gratis consumptie onderweg. Planning 2e helft van 2006: In het najaar van 2006 zal er ook nog een avond georganiseerd worden. Hoe deze avond ingevuld zal worden is nog niet duidelijk. De verdere berichtgeving hierover zult u in het najaar vinden in de lokale bladen. 42

Jaargang 2006 nummer 3

Recommend Documents