Juni 2015
De Meerpaal
juni 2015
2
MAANDBLAD VAN DE VRIJZINNIGE GELOOFSGEMEENSCHAP FLEVOLAND
www.eigentijdsgeloven.nl jaargang 54 nr. 6
juni 2015 Dank je wel voor de zon: Het is zeker honderd keer zo mooi Als de zon z’n gouden stralen strooit Het is soms te mooi om waar te zijn Als ‘ie gloedvol over ‘t koren schijnt Dus bij wie moet ik in Godsnaam zijn ‘t Zou wel leuk zijn als je zeggen kon Dank je wel voor de zon Dank je wel voor de zon, de zon, de zon. Is degene die de zon bedacht Dezelfde die ons oorlog bracht? Alle narigheid en alle kwaad Heeft diezelfde iets dat ook gemaakt? Daarvoor dank je iemand niet zo snel Maar voor de zon en al het toffe wel Dank je wel voor de zon Dank je wel voor de zon, de zon, de zon. Wat is er mooier dan ‘n stukje fietsen als de zon schijnt Alle stralen voelen voordat ‘ie weer een nacht verdwijnt Dank je wel voor de zon Dank je wel voor de zon, de zon, de zon. Daniël Lohues
De Meerpaal
juni 2015
3
GEDACHTEN VAN DE WATERKANT: TEDDY Het is bijna twee jaar geleden dat we ons hondje Teddy moesten laten inslapen. Ik weet nog goed hoe Teddy bij ons kwam. We hadden geen hond meer en Marjan was aan het speuren op de websites van dierenasielen. Wij zijn diervriendelijke mensen en daarom proberen we om, als we een hond zoeken, er een uit een asiel te halen. Alle bee(s)tjes helpen het asiel immers wat verder. Op de site van de "Hof van Ede", een asiel in (waar anders) Ede, stond een fotootje van een zwart met wit gevlekt bastaardje met als onderschrift: Teddy is een gesteriliseerd teefje en heeft het tot nu toe niet erg getroffen. Ze werd totaal vervuild en ondervoed, onder erbarmelijke omstandigheden, aangetroffen bij een broodfokker. De dierenbescherming nam haar in beslag en ze werd bij ons gehuisvest. Een jong gezin nam Teddy op, maar de vrouw des huizes kreeg na de bevalling van hun eerste kind een postnatale depressie en het bleek ondoenlijk om de hond thuis te handhaven. Nu zit ze weer bij ons en wacht ze op een baasje. Marjan en ik konden het niet over ons hart verkrijgen om dit stumpertje te laten zitten, dus wij naar Ede. We kregen haar mee met de papieren waarop achter "ras" het woord "onherleidbaar" stond en de onderneming “hond in huis” kon weer beginnen. Al spoedig bleek, dat het hondje de nodige zorg en aandacht nodig zou hebben. Ze was niet zindelijk en helaas ook niet erg intelligent, zodat het veel moeite kostte om haar dat bij te brengen. Daarnaast was duidelijk dat het hondje geen enkel vertrouwen (meer) in mensen had. Geleidelijk aan wonnen wij dat vertrouwen wel, maar als er vreemden over de vloer kwamen viel het niet mee om de hond rustig te krijgen. Grommen en blaffen totdat je er horendol van werd. Daar kwam dan nog bij dat dat erger werd naarmate de bezoeker meer tegen de hond begon te praten. De meeste mensen wilden toch graag de reputatie van dierenvriend blijven koesteren en gingen ervan uit dat een sussend woord goed voor de harmonie zou zijn, maar dat was bij Teddy juist andersom. Hoe vriendelijker de vreemde sprak, hoe moeilijker ze tegen de prater begon te doen.
De Meerpaal
juni 2015
4
Al spoedig werd het routine om "negeren" te roepen als bezoekers binnenkwamen en Teddy aanstalten maakte om uitvallen te doen naar hun kuiten. Vooral werklieden met een petje op moesten op hun tellen passen, want hun uitdossing maakte kennelijk de slechtste hondengedachten bij Teddy los. Een andere eigenaardigheid van de hond was de angst voor tegels. Als ik de hond meenam naar een restaurant en er lag een tegelvloer, dan was het bijna onmogelijk om haar daarover heen te laten lopen. Menigmaal moest ik, als ik de hond meenam, haar in mijn armen over het angstaanjagende tegelgebied dragen. Als ik erop terugkijk, dan hebben we in de elf jaren dat Teddy bij ons is geweest, heel wat met dit hondje te stellen gehad. Haar maag- en darmstelsel bijvoorbeeld was niet al te best ontwikkeld, kwam af en toe stil te liggen en dat kon dan alleen verholpen worden met een operatie. We werden goede bekenden van de dierenarts. Als je dit zo op een rijtje zet, dan lijkt het niet echt een feest te zijn geweest om dit ietwat verknipte hondje in huis te hebben. Maar het gekke is, dat ik dat achteraf helemaal niet zo ervaar. Sterker nog, ik denk nog heel vaak met weemoed aan het stumpertje terug. Een moeilijk hondje, dat te dom was om veel te kunnen leren en niet begreep dat het baasje ook de baas is. Maar toch mis ik dit lastige en bewerkelijke beestje nog iedere dag, dat is het wonderlijke. Met lastige dieren en mensen bouw je denk ik een bijzondere relatie op, juist doordat ze lastig zijn en veel aandacht vragen. Ouders met kinderen, waarvan er één een uitgesproken lastpak is, zullen kunnen meevoelen in wat ik hiermee bedoel. Je hebt kinderen en mensen waar altijd wat mee is. "Altijd wat anders en zelden wat goeds", zegt de volksmond hierover. Je zou dan kunnen verwachten dat de liefde voor zo iemand uit pure vermoeidheid verschraalt en de rek er uitgaat, maar dat is eigenlijk nooit het geval. Moeilijke relaties zijn ook relaties en juist het feit dat moeilijke relaties zoveel investering nodig hebben, lijkt de hechting eerder groter dan kleiner te maken. En misschien heeft het ook wel gewoon met zachtmoedigheid te maken. De zachtmoedigen zullen toch immers de aarde beërven? Hoort de liefde voor een lastpost daar dan niet bij? Johan de Wit
De Meerpaal
juni 2015
5
Het gebed als ritueel in de vier godsdiensten die in ons land aanhangers hebben: Jodendom, Hindoeïsme, Christendom en Islam. Jodendom: joden bidden zowel thuis als in de synagoge. Een vrome jood bidt drie maal per dag in de richting van Jeruzalem. Bij het ochtendgebed wordt het achttiengebed uitgesproken, dat eindigt met een bede om vrede voor Israël. Bij een dodenherdenking of een begrafenis wordt kaddiesj gezegd, een gebed waarin God wordt geëerd als Heer van de Wereld. Bij het bidden dragen jongens en mannen een keppeltje. Hindoeïsme: hindoes bidden veel. Thuis of in de tempel, dat maakt niet uit. Meestal in de ochtend of avond, maar vaste tijden zijn er niet voor. De gebeden zijn aanroepingen van een godheid, lofprijzingen of smeekgebeden. Heel vaak is het niet meer dan een klank of een godennaam die steeds weer wordt herhaald. Datzelfde gebeurt als er wordt gezongen. Bij bepaalde gelegenheden, bijvoorbeeld het offeren, worden heilige teksten uit de Veda's (boeken, die 3000 jaar oud zijn) opgezegd of gezongen. Dit zijn mantra's die vaak worden herhaald. In de tempels is vaak een klein orkestje aanwezig met houten drums, een sitar of andere snaar- en slaginstrumenten. Tegenwoordig worden ook vaak cassettebandjes met religieuze muziek gedraaid. Eigenlijk is 'godsdienst' niet het goede woord. Hindoeïsme is een manier van leven, een cultuur. Christendom: evenals in andere godsdiensten neemt het bidden in het christendom een belangrijke plaats in. Als mensen bidden kun je dat zien als het onderhouden van het contact met God. Het is te vergelijken met een vriendschap; die moet je ook onderhouden. Christenen bidden op verschillende tijden en op verschillende plaatsen. Bijvoorbeeld in de kerk, thuis en ook in stilte voor
De Meerpaal
juni 2015
6
zichzelf. Als teken van eerbied en om zich te concentreren sluiten mensen hun ogen en vouwen zij hun handen als zij bidden. De houding bij het bidden is verschillend: zittend, staand en ook wel knielend. Er zijn gebeden met een vaste tekst, maar meestal kiezen mensen hun eigen woorden. In kerken wordt het Onze Vader gebeden, welke Jezus leerde aan zijn volgelingen. Islam: vijf maal per dag worden de moslims opgeroepen om te bidden (het gebed wordt salaat genoemd). Dit gebeurt steeds volgens hetzelfde ritueel. De bewegingen (staan, buigen, knielen) worden ook altijd in dezelfde volgorde gemaakt. Ook de tekst staat vast. Er wordt altijd in het Arabisch gebeden, met het hoofd richting Mekka. De belangrijkste gebedstekst is het (korte) hoofdstuk waarmee de Koran opent. Vertaald gaat het als volgt: 'In de naam van God, de barmhartige, de genadevolle. Lof zij God, de Heer van al wat leeft, de barmhartige, de genadevolle, de heerser op de dag van het oordeel. U dienen wij en U vragen wij om bijstand. Leid ons langs de recht gebaande weg, de weg van hen die Gij uw weldaden schenkt, over wie geen toorn is en die niet dwalen. Amen'. Trudi van Wenum-Boers
“De mensheid leeft nog steeds, ondanks al haar pogingen om zich te vernietigen; daarom neem ik aan dat de mensheid geregeerd wordt door de wet van liefde”. Mahatma Ghandi
De Meerpaal
juni 2015
7
De Meerpaal
juni 2015
8
AFSCHEIDSINTERVIEW MET DOMINEE JOHAN DE WIT door: Marjolein Kleijer en Rinse Dijkstra Van lieverlee ben ik van theoloog meer antropoloog geworden Tja, hoe ben ik dominee geworden. Dat is wel een tamelijk lang verhaal. Mijn vader wilde dat ik ingenieur werd. Daarom heb ik gymnasium bèta gedaan. Mijn vader had bepaald dat ik de fabriek over moest nemen. En ik durfde natuurlijk helemaal niet tegen hem in te gaan. Hij was gewoon de baas. Na het gymnasium ben ik rechten gaan studeren, daarmee kon je ook wel de fabriek overnemen, zei ik tegen mijn vader. En tijdens die rechtenstudie heb ik hem verteld dat ik advocaat wilde worden. Na zo’n 20 jaar in de advocatuur, zeg maar de “onderhoudsmonteur van het leven”, begon ik er steeds minder zin in te krijgen. Bij het naderen van de middelbare leeftijd raakte ik een beetje uitgekeken op mijn kantoor. Ook het hypocriete karakter van het werk ging me tegenstaan. Je begint eraan, denkend dat je de gerechtigheid dient, maar allengs kom je er achter dat het alleen maar draait om het maken van omzet, het uren schrijven. Ik was inmiddels gescheiden, ontmoette Marjan en die zei tegen me: “Hou er dan mee op, je gaat toch niet tot je vijfenzestigste nog dingen doen, waar je geen zin in hebt?” Soms heb je een zetje van iemand nodig en dat zetje kreeg ik dus van haar. Er was bij mij ook een soort sluipend proces gaande van steeds meer belangstelling voor religiositeit. Mijn ouders deden er niks aan, maar ik ben wel op een christelijke lagere school geweest. In die tijd begonnen die scholen in de eerste klas met Genesis en in de zesde klas eindigde je met het boek Openbaringen. Dat is wel vormend geweest voor mijn kennis van de Bijbel. Ik begon in de NRC steeds meer artikelen te lezen die daarover gingen. Ik wilde graag weer wat gaan studeren en Marjan stelde theologie voor. Ja, en Kampen lag niet al te ver van Zeewolde, dus ben ik daar terecht gekomen. Ik ben gewoon in voltijd met de jonge mensen mee gaan lopen en heb daar een ontzettend leuke
De Meerpaal
juni 2015
9
tijd gehad. Het was eigenlijk een hele uitgebreide cursus algemene ontwikkeling. Na zo’n kleine vijf jaar was ik afgestudeerd en ben ik op zoek gegaan naar een kerk waar ik me een beetje bij thuis zou kunnen voelen. Ik ben overal geweest; bij de evangelische gemeente, bij de vrijgemaakten, bij de hervormden en de gereformeerden. En overal waar ik kwam kreeg ik het gevoel: “die zitten een beetje naar me te gluren”. Ik voelde me daar helemaal niet welkom en ik was ook hevig teleurgesteld, want ik dacht altijd dat alle christenen openhartige, ruimdenkende mensen waren die hun naasten heel welwillend begroeten en omarmen. Dat bleek dus niet zo te zijn. Tot ik bij de vrijzinnigen kwam in Zeewolde en daar voelde ik me meteen heel erg welkom. We zijn daar toen allebei lid geworden. Jelmer was toen nog predikant en ging er een half jaar uit. Ik ben toen gevraagd voor hem in te vallen en de mensen vonden niet verkeerd wat ik deed. In 1999 werd ik hulppredikant bij Jelmer. Een jaar later ging hij naar de Doopsgezinden in Almelo. Ik ben toen, samen met Tietsje Abee zijn opvolger geworden. Tietsje is na een jaar vertrokken. De hele geloofsgemeenschap is een erg veilige groep; dat wil zeggen, je kunt er zijn wie je wilt zijn. Je hoeft niet je best te doen om een andere rol te spelen dan wie je eigenlijk bent. De leden van onze gemeenschap zijn fundamenteel welwillend ten opzichte van elkaar. Er wordt niet gezocht naar minpuntjes. Je wordt er uitgenodigd om op jezelf en wat je mee hebt gekregen te reflecteren. Van lieverlee ben ik van theoloog meer antropoloog geworden. Hoe ervaart de mens het feit dat er een God zou zijn, of niet, en hoe gaat hij daar mee om? Het vak dogmatiek in Kampen was nog wel gereformeerd, hoewel Kampen al wel een Rijksuniversiteit was. Het ging nogal zwaar en pedant over God. Ze wisten de eigenschappen van God en ze wisten wat God met ons voor heeft. Ik vond dat ongeloofwaardig en kon me daar niet in vinden. Ze hadden het ook over de onmededeelbare eigenschappen van God. Ik dacht: “Ja als het dan onmededeelbaar is, hou er dan over op!” Ik ben steeds blijven studeren en lezen en heb me steeds afgevraagd: hoe breng je
De Meerpaal
juni 2015
10
God geloofwaardig ter sprake in een samenleving als de onze? Daar kwam uit, dat je de teksten die ons uit de Bijbel zijn meegegeven zo moet vertalen dat ze dicht bij de mensen komen te staan. Dat is een richting die ik een jaar of acht geleden ben ingeslagen. Je moet het verinnerlijken. In het Oude Testament wordt bijvoorbeeld gesproken over de exodus van het Israëlische volk uit Egypte. Het volk moet door de Schelfzee en komt aan de overkant en ontdekt dat er geen water is. Ze vinden het daar niks. Dan kun je dat transponeren op de beslissing die een mens neemt in z’n leven om wat anders te gaan doen en als hij dat dan heeft gedaan en hij komt in z’n kouwe kille kamer in z’n eentje, dat ie dan denkt: heb ik het hier nou voor gedaan? Als je er een oor voor hebt, dan zie je allerlei dieptepsychologische elementen in de toespraken van Jezus in het Nieuwe Testament. Ik heb het gevoel dat de leden van de VGF in die gedachtegang van mij wel zijn meegegaan. Kijk, de mensen stemmen met hun voeten en ze zijn altijd blijven komen luisteren als ik preekte. De bezetting was altijd goed of is zelfs gegroeid. Als vrijzinnig predikant moet je een brede belangstelling hebben, je moet heel goed blijven lezen en je vak bijhouden. Ik lees heel veel want ik hou ook van lezen. Vrijzinnigheid mag natuurlijk nooit onbenullig worden. Je moet je blijven ontwikkelen en de leden van de geloofsgemeenschap daarin meenemen. En dan komt het wel eens voor dat mensen zeggen “Ik vond het wel moeilijk vandaag”. Het feit dat Coby Timmerman is gekomen en het pastorale werk heeft overgenomen vind ik goed. De VGF heeft veel oude leden en een aantal van hen willen regelmatig een gesprek en ook praten over het verleden en zo, die zitten niet meer op de geleerdheid van de dominee te wachten. En het geeft mij veel meer tijd om me te ontwikkelen. Ik moet iedere zondag optreden: drie keer in Flevoland en een keer in Zeist. Op maandag begin ik te denken waar die preek over moet gaan. Op dinsdag en woensdag kristalliseert zich dat uit: ik heb er hier en daar wat bijgehaald, heb erover gelezen, enzovoort. Op woensdag of uiterlijk donderdag begin ik te
De Meerpaal
juni 2015
11
schrijven. Op donderdag moet de preek klaar zijn en dan moeten de liederen erbij gezocht worden, ook moet er een tekst voor en na komen. Ik heb het mezelf wat dat betreft niet gemakkelijk gemaakt. Doordat ik de gebeden niet meer heb gehandhaafd moet ik op zoek naar een spirituele tekst voor aan het begin en het einde van de dienst. Daar ben ik soms nog langer mee bezig dan met de preek zelf. Gelukkig kan ik zo’n geheel dan wel vaak meerdere keren gebruiken. Ik laat Marjan ook wel eens een preek lezen en soms zegt ze dan: “Dat is allemaal wel heel knap bedacht, maar dat gaat niet overkomen”. Zij voelt dat soort dingen haarfijn aan, ze weet heel goed waar mensen wel en geen behoefte aan hebben. Ik heb daar heel veel respect voor. En dan heb je ook nog iedere maand het stukje in de Meerpaal. Daarvoor gelden een aantal beperkingen: zo mag het niet actueel zijn. Iedere krant heeft wel z’n columnist die op de actualiteit ingaat. Dat hoef ik in de Meerpaal niet te doen, dat heeft geen zin. Het mag wel lichtvoetig zijn, maar het mag niet spottend worden. Dan moet er nog iets inzitten, waar je mogelijk wat aan zou kunnen hebben en het moet uitlopen, als ’t even kan, op een uitspraak die je in de Bijbel kan vinden. Ik heb uitgerekend, dat ik er 165 heb geschreven als ik wegga! Dan heb ik ook nog een adviserende rol naar het bestuur toe. Ik moet eerlijk zeggen, dat het AB mij de laatste 2 jaar weinig om advies heeft gevraagd, eigenlijk bijna nooit. Dat vind ik niet goed. De predikant is de continuïteitsfactor. Die weet hoe het in het verleden was, wat er is veranderd, waar je rekening mee moet houden. Ik heb voor de VGF een advies wat betreft de digitale media. Ik vind dat we daar veel te weinig gebruik van maken! Ik zou willen dat we dat eens oppakken. We zijn kleiner aan het worden. We moeten meer mensen bereiken. Het zou bijzonder leuk zijn als je iedere maand een Youtube filmpje hebt waarin door mij of door een ander iets prikkelends wordt gezegd. Bijvoorbeeld: Wat betekent het als mensen zeggen “God is dood”. Wat bedoelen ze daar nou mee? Wat bedoelde Nietsche er mee? Wat bedoelden de Amerikaanse theologen van de jaren ’70? En hebben ze daar
De Meerpaal
juni 2015
12
wel gelijk in? Dan kan ik bijvoorbeeld zeggen: “De klassieke God mag dan dood zijn, maar onze vrijzinnige God niet.” En daar kunnen de mensen dan op reageren. Ik denk dat je dan meer belangstelling kunt genereren. Ik voel me in dat idee heel weinig ondersteund en ik zou willen dat het serieus wordt opgepakt! Het tweede dat je grondig moet gaan onderzoeken is, of je niet meer samen kunt doen met andere gelijkgezinde gelovigen in ons gebied. Samen is je financiële slagkracht ook groter, zodat je interessante sprekers kunt uitnodigen en grotere evenementen kunt organiseren. Zo’n groot evenement in de polder en de IJsseldelta geeft binding. En het sleutelwoord is “binding”. Een mens is een groepsdier en als je een aantrekkelijke groep maakt, dan gaat het nog wel een tijd door met de vrijzinnigen! Ik voel me het meest religieus wanneer het stil is om me heen en ik in een natuurlijke omgeving ben. Dan komt er op de een of andere manier het wonderlijke van de schepping bij je binnen. Je krijgt dan verbinding met het enorme heelal waaronder we leven en waar mensen maar verhalen over moeten verzinnen om het een beetje hanteerbaar te maken. Ik ben dus eigenlijk wel een beetje een romantische ziel. Als je aanslaat op de gedichten van Rilke, dan ben je een romantische ziel. Mystiek en mysterie zijn wel aan mij besteed. Daarnaast heb ik de wens om het voor de mensen navolgbaar te houden, om het uit te leggen. Ik gebruik dus mijn verstand, mijn cognitie, om wat er aan romantische gevoelens in me leeft over te brengen. De meeste twijfels heb ik als ik merk dat ik net zoveel tekortkomingen heb als die ik aan andere mensen wijt. Eén van de dingen die ik mezelf al m’n hele leven wil aanleren is geduld. En dan heb ik mensen weer eens onder geschoffeld omdat ik te ongeduldig was. En dan denk ik wat heeft het nou eigenlijk voor zin om religieus te zijn, als je al die tekortkomingen blijft hebben? Tot slot een aantal keuzes die we Johan hebben voorgelegd: Dominee of docent Docent, ik vind het heel erg leuk om iets uit te leggen Lachen of dromen Lachen. Ik ben niet echt een dromer.
De Meerpaal
juni 2015
13
Krant of weekblad Weekblad. De weekendbijlage van de Trouw en van de NRC. En tot voor kort Vrij Nederland, maar dat is over. Spreken of zwijgen Spreken. Ik zwijg ook wel veel hoor, met name thuis, dan spreekt Marjan. Maar toch: spreken, niet kwebbelen. Reizen of je eigen tuin. M’n eigen tuin. Met reizen heb ik niks. Ik word al misselijk bij de gedachte, ik steek veel meer op van het lezen van een goed boek over Milaan dan dat ik er heen ga. Fietsen of lopen Fietsen. Toen we nog een hond hadden liep ik wel veel, dat beest mis ik wel. Als Marjan met pensioen gaat nemen we weer een hond. Twintig zijn of zeventig. Zeventig. Zo onbenullig als toen ik 20 was wil ik niet meer zijn. Je wist niks en je deed maar wat. Toon Hermans of Herman van Veen Herman van Veen. Toon Hermans is niet mijn kopje thee. Foto’s of schilderijen Schilderijen. In schilderijen ligt iets van de kunstenaar. Oude Testament of Nieuwe Testament Moeilijke keuze. Toch wel het Nieuwe Testament, hoewel ik het Oude Testament driedimensionaler vind dan het Nieuwe. Die verhalen gaan over de lotgevallen van mensen en wat dat met ze doet. Zo’n verhaal als van de vrouw van Lot, die achterom kijkt en daardoor niet verder komt. En de torenbouw van Babel is een metafoor voor mensen die elkaar niet echt verstaan. Maar het Nieuwe Testament staat dichter bij ons. Denk maar aan bijvoorbeeld de dieptepsychologische betekenis van de Bergrede. Dus toch het Nieuwe Testament, met name om de wijsgerige uitspraken die daar in zitten. Toekomstplannen ? Als het zich voor doet wil ik graag docent worden ergens. Ik ben wel ergens mee bezig, maar daar heb ik nog geen uitslag van. Ik kan daar dus nog niet veel duidelijkheid over geven. En ik blijf in
De Meerpaal
juni 2015
14
Zeist. Het zijn nieuwsgierige mensen, ze willen graag iets opsteken. Dat cerebrale dat ik heb past heel goed bij Zeist. Maar ja, dat is maar een keer in de maand optreden. Daarnaast blijf ik wel gastpredikant. Alleen…..ik heb van de VGF nog geen uitnodiging ontvangen! Ik wacht maar af.
De Meerpaal
juni 2015
15
Drie zeven De Griekse wijsgeer Socrates liep eens door de straten van Athene. Plotseling kwam een man opgewonden naar hem toe en zei: “Socrates, ik moet je iets vertellen over je vriend, die…”. “Ho eens even”, onderbrak Socrates hem, “heb je datgene wat je me wilt zeggen gezeefd door drie zeven?” “Wat, drie zeven?”, vroeg de man verbaasd. “Laten we het proberen”, stelde Socrates voor. “De eerste zeef is de waarheid. Heb je onderzocht of alles wat je zeggen wilt waar is?” “Nee, ik hoorde het vertellen en…”. “Ah, juist. Dan is het toch zeker wel door de tweede zeef gegaan? De zeef van het goede? Is het iets goeds wat je over mijn vriend wilt vertellen?” Aarzelend antwoordde de man: “Nee, dat niet, integendeel”. “Zo, zo”, zei de wijsgeer. “Laat ons dan de derde zeef gebruiken. Is het noodzakelijk om mij te vertellen wat jou zo opwindt?” “Nee, niet direct noodzakelijk”. “Welnu”, zei Socrates, “als dat wat je vertellen wilt wellicht niet waar is, niet goed is en niet noodzakelijk is, vergeet het dan en belast mij er niet mee”. De mol De grond beweegt. Hij is weer aan het werk. Hij wroet en duwt de aarde naar omhoog, door niets gestoord en vlak onder mijn oog. Hij weet niet wat hij aanricht in dit perk. Te vreemd is mij dit onderaards bestaan dat in het donker gaat zijn blinde gang en nooit het daglicht ziet, een leven lang: voor deze wereld mist het elk orgaan. Maar weet de mens die hier zijn tuin beziet dan zelf vanwaar hij komt, waarom hij leeft? Misschien dat ook iets hogers hém omgeeft. Alleen, zijn blinde ogen zien het niet. Carel ter Linden (uit: Om een zin)
De Meerpaal
juni 2015
16
NIEUWS UIT DE VGF
ds. Johan de Wit is van 3 t/m 24 juli met vakantie
Bericht vanuit Zeewolde voor alle afdelingen: 30 augustus 2015. De laatste zondag van augustus. De traditionele Buitendag. Deze dag zal dit jaar geheel in het teken staan van het afscheid van Johan de Wit. In Zeewolde zijn wij druk bezig met de voorbereidingen voor deze dag. De grote lijnen zijn uitgezet. Om alles in goede banen te kunnen leiden en om een passend programma te kunnen maken, willen we graag weten wat de initiatieven zijn van de andere afdelingen. Graag contact opnemen met Henne Vulperhorst:
[email protected] MUTATIES Bedankt als lid: Mw. H. Hartkamp en dhr. H. Rijk, Harderringweg 6, 8256 PT Biddinghuizen Verhuisd: Mw. Iet Grimm, van: Het Ravelijn 61 naar: Laarstaete, Huisje 6 kamer 223, Wold 12-02, 8225 CB Lelystad, Tel. 0320 227355 Overleden op 10 april: Mw. A.E. de Kroes-Noteboom, Jupiterweg 1a, 8251 AW Dronten
De Meerpaal
juni 2015
Collectes april 2015 12 apr Zeewolde Amnesty International VGF 12 apr Lelystad Amnesty International VGF 19 apr Dronten Gezamenlijke Vrijzinnige Groeperingen VGF 26 apr Lelystad Gezamenlijke Vrijzinnige Groeperingen VGF 26 apr Zeewolde Gezamenlijke Vrijzinnige Groeperingen VGF
17
€ 55,24 €114,50 € 91,85 € 73,65 € 71,05 € 68,30 € 64,55 € 41,20 € 24,00 € 42,10
NIEUWS VAN DE AFDELINGEN BIDDINGHUIZEN-DRONTEN-SWIFTERBANT Vervoer van huis naar de kerk. Zoals u weet, regelt Anne de Jong het vervoer naar de kerk. Het is voor Anne prettig als hij een paar reservechauffeurs op zijn lijstje heeft. U kunt zich aanmelden bij: Anne de Jong tel. 0321 319825 Thea Wierda tel. 0321 383388 Verslag zondagochtendgesprek van 26 april Vandaag is het onze jaarlijks terugkerende gedichtenochtend onder leiding van Krijnie Zeelenberg. Krijnie opent met "Pluk de dag" van Margo Bickel. Er volgen 17 gedichten. Willem Wilmink, Annie M.G. Schmidt, Gjalt Huizenga, R.M. Rilke, Hans de Bondt, Jelly Verwaal, Carel ter Linden, Rudolf Steiner, H.J. Leopold, Vasalis, Frits Thors en nog enkele niet bij naam bekende dichters komen langs. Een bont gezelschap dus. Zonder iemand te kort te willen doen, haal ik een paar opmerkelijke dingen naar voren.
De Meerpaal
juni 2015
18
Karin Goedegebuure durft het, als jongste deelnemer, aan om uitleg te geven over "Oh, als ik dood zal gaan" van H.J. Leopold. Stien declameert uit het hoofd "De regenworm" van Annie M.G. Schmidt. Al is het vanochtend regenachtig, toch vinden wij dit de mooiste tijd in Flevoland. Deze ontboezeming komt na het gedicht "Zomaar een dag in Flevoland" van Hans de Bondt. Voor Edwin tijd om uit "Houden van de aarde" van Michiel Rietveld een gedicht van Rudolf Steiner (vertaling Rietveld) voor te lezen. Er ontstaat spontaan een discussie over biologisch boeren. Dan sluit Krijnie deze geslaagde ochtend af met het grappige gedicht "De zingende zaagvis" van Bette Westera. Namens het bestuur verrast Wim Samsen Krijnie met een mooi boeket bloemen als dank voor haar werk aan de oogstdienstattenties en de paas- en kerstdecoraties. Thea Wierda
Houden van de aarde Zoek het werkelijk praktische, aardse leven. Maar zoek het zo, dat het niet de Geest verduistert die daarin werkzaam is. Zoek de Geest, maar zoek hem niet in bovenzinnelijke wellust, in bovenzinnelijk egoïsme. Maar zoek hem, omdat je hem onzelfzuchtig in het aardse leven, in de materiële wereld wilt aanwenden. Gebruik de oude basisregel: De Geest is nooit zonder materie, materie is nooit zonder Geest, op een zodanige wijze dat je zegt: " Wij willen al het materiële in het licht van de Geest doen, en wij willen het licht van de Geest zo zoeken dat er in ons warmte ontstaat voor ons praktische handelen. Rudolf Steiner (vertaling Michiel Rietveld)
De Meerpaal
juni 2015
19
LELYSTAD Zondag 28 juni om 14.00 uur geeft Johan de Wit in de Ontmoetingsruimte van het Rode Klif in Lelystad een interactief college over het onderwerp: Economie en de Bijbel Wij zijn gewend aan eigendom van onroerend goed, aan geld uitlenen tegen rente en onderpand te vragen voor de terugbetaling. Hoe kijkt de Bijbel daar tegenaan? Het Oude Testament besteedt veel aandacht aan deze "economische" aspecten. Uit het Nieuwe Testament kennen wij gelijkenissen waarin geld een belangrijke rol speelt. We gaan het erover hebben. En we betrekken daarbij de vraag of de manier waarop wij economisch handelen in sociaal opzicht verenigbaar is met wat de Bijbel daarover zegt. Alle leden van de VGF zijn welkom maar ook vrienden, kennissen en andere belangstellenden. Wij hopen dat u uw hele netwerk over deze interessante middag vertelt en belangstellenden uitnodigt met u mee te komen. Wilt u zich aanmelden als u van plan bent te komen?
[email protected], tel. 0320 722103 of mob. 0611076696 Freddy van Arnhem
Bert Hellinger en familieopstellingen. Verslag PLUS GROEP avond in Lelystad van 26 april Deze avond werd verzorgd door Franca en Niek Sonneveld. Zij gaven een korte uitleg over de theorie ven Bert Hellinger. Bert Hellinger (1925) Het maken van een familieopstelling is een vorm van psychotherapie die in West-Europa geherintroduceerd werd door de Duitser Bert Hellinger. Hij kwam als West-Europeaan opnieuw in aanraking met deze werkwijze toen hij werkzaam was als missionaris in Zuid-Afrika. De werkwijze van Hellinger is de werkwijze van het zogenaamd systemisch werken. Therapeuten of coaches die systemisch werken trachten door het opstellen
De Meerpaal
juni 2015
20
van iemands systeem van herkomst niet direct zichtbare relaties tussen familieleden en de eventuele knelpunten daartussen te herkennen, erkennen en zo mogelijk weg te nemen. Hoe vaak word je als mens niet geconfronteerd met het feit dat je niet de dingen doet die je zou willen doen? Of dat je steeds weer die dingen doet die je helemaal niet wilt doen? Het wel of niet vertonen van een bepaald gedrag heeft in veel gevallen te maken met een onbewuste loyaliteit aan je familie. Gevoelsmatig weten de meeste mensen dat hun afkomst grote invloed heeft op de manier waarop zij in het leven staan. Maar op het moment dat ze tegen persoonlijke problemen aanlopen, vergeten mensen meestal naar het verband van afkomst te kijken. Ze maken zichzelf verwijten en zoeken de oorzaak bij zichzelf. Na meerdere pogingen om hun gedrag te veranderen, trekt men vaak de conclusie dat verandering niet mogelijk is en dat ze er mee zullen moeten leren leven. Bij het werken met familieopstellingen wordt persoonlijke problematiek (bijvoorbeeld sociale, psychische of lichamelijke klachten) in verband gebracht met ons familiesysteem. Mensen blijken in staat om hun gedrag te veranderen wanneer zij zich realiseren wat de functie is van hun gedrag binnen de familie waartoe zij behoren. Het werken met familieopstellingen geeft de mogelijkheid om de belemmerende (en soms zelfs verstikkende) invloeden van je familiesysteem te veranderen in een krachtige hulpbron. Een effectieve manier om rust te vinden in je hoofd en in je hart. De effecten van de sessie zijn soms op korte, maar vaak op lange termijn merkbaar. Wat zijn familieopstellingen? Bij een familieopstelling wordt een ruimtelijke voorstelling gemaakt van de familie waartoe je behoort. Dit kan bijvoorbeeld het gezin van herkomst zijn maar er kan ook gekeken worden naar jezelf in je huidige relatie of gezin. Wanneer je een opstelling doet dan plaats je - op je gevoel - representanten voor jezelf en voor leden uit je familiesysteem in de ruimte. Het is fascinerend te merken dat de representanten in de opstelling toegang krijgen tot de gevoelens en de onderlinge verhoudingen van diegene die zij representeren. De opstelling maakt patronen
De Meerpaal
juni 2015
21
zichtbaar die zich in het familiesysteem voordoen. De begeleider gaat op zoek naar een opstelling die een positieve uitwerking heeft op het individu en op het totale systeem. Wat zich in het familiesysteem afspeelt, kan niet worden bedacht. Het laat zichzelf zien. Franca en Niek hebben aan de hand van het gezin waarin ze opgegroeid zijn, hun huidige gezin en voorbeelden uit Franca ‘s praktijk, familieopstellingen weergegeven en uitgelegd met flessen in plaats van representanten. De flessen hadden verschillende groottes en waren voorzien van een blanco etiket, dat het gezicht voorstelde. Zo konden zij laten zien wie oog had voor elkaar. Het was een avond waar herkenning en ontdekkingen in eigen familiesituaties werd opgeroepen. Naast de beeldende en duidelijke persoonlijke uitleg hadden Franca en Niek verschillende boeken over dit thema meegenomen. De avond werd omlijst met passende muziek en een gedicht. Mede dankzij het gastvrije onthaal van Ria en Werner, de rustige hond Jolle met bot in zijn bench en de duidelijke en afwisselende uitleg van Franca en Niek, kunnen wij terugkijken op een geslaagde avond. Henny Bruins
Verslag zondagochtendgesprek van 3 mei Het woord “saamhorigheid” stond centraal, het besef, het gevoel van bij elkaar te horen en elkaar te moeten steunen; synoniem voor solidariteit. In het Nieuwe Testament kom je beide begrippen niet tegen. In de saamhorigheid die wij voor anderen opbrengen, speelt onze jeugd een belangrijke rol. Voorbeelden zijn genoemd. Saamhorigheid is een gevoel. Daar wordt regelmatig een beroep op gedaan. Denk aan Vluchtelingenwerk, Solidaridad, de recente actie voor Nepal. Saamhorigheid kun je continu ervaren. Saamhorigheid ervaar je soms ook bij anderen. Saamhorigheid kun je ook in groepen ervaren. Denk aan dit gesprek. Het ervaren van saamhorigheid, hoe klein ook, is een levensnoodzaak van mensen. Tijdens het
De Meerpaal
juni 2015
22
gesprek kwam ook een andere kant naar boven: het “horig”, onvrij zijn, met al zijn uitwassen. Het gesprek begon met een gedicht van Hans Bouma: Droomgenoten. Mensen die elkaar gaande houden. Trouw zul je zijn, trouw aan je visioen. Eenmaal onderweg voorgoed onderweg. Stilstand is verraad Stilstand is doodstand. Mensen die elkaar gaande houden. geestverwanten reisgenoten. Die onmogelijke wereld van recht en vrede moet er komen. Geestverwanten Droomgenoten Mensen. Het volgende zondagochtendgesprek is op 7 juni aanstaande, om 10.00 uur in het Rode Klif. Dan staat onze reactie op spreekwoorden en gezegden centraal. U bent welkom. Joop Nicolai
De Meerpaal
juni 2015
23
ZEEWOLDE De ontwikkeling van de moraal was op 12 mei het thema van de lezing van Johan de Wit. In eerste instantie ging Johan in grote stappen door de eeuwen heen en bleef langer stilstaan bij de moraal in onze hedendaagse beschaving, met de vraag, krijgen we nog genoeg moraal mee in ons huidig onderwijs? Of moet het bij de opvoeding thuis beginnen? We moeten de moraal niet verwarren met normen en waarden! De inspirerende avond die goed bezocht werd eindigde in een discussie hierover. Maaike Wander
Open Haven Open 2015 Het jaarlijkse financiële actieweekend zal dit najaar op een iets andere manier georganiseerd worden dan u de afgelopen jaren gewend bent geweest. Vrijdagavond 6 oktober is de grote veiling van de drie kerken onder leiding van Piet Verschure. Deze veiling komt onder andere in plaats van de grote verloting en het Rad van Avontuur. Vrijdagavond 13 november wordt er weer een benefietconcert georganiseerd. Onder de titel “Open Haven Music all-in” worden alle muziek ensembles die van Open Haven gebruik maken – vocaal en instrumentaal – uitgenodigd een optreden te verzorgen. Zaterdag 14 november staat Open Haven de gehele dag in het teken van Open Haven Open met de Crea beurs en het Open Haven Open Café. Een uitgebreid programma volgt na de zomervakantie. Noteert u deze data vast in de agenda? Henne Vulperhorst
De Meerpaal
juni 2015
KERKDIENSTEN 10.00 uur 7 juni
Dronten
24
ds. Joh. de Wit collecte: CHPK, Kenia
14 juni
10.00 uur
Lelystad
14 juni
10.00 uur
Zeewolde
21 juni
10.00 uur
Dronten
28 juni
10.00 uur
Lelystad
28 juni
10.00 uur
Zeewolde
5 juli 12 juli
10.00 uur 10.00 uur
Dronten Lelystad
ds. Joh. de Wit Collecte: CHPK, Kenia
ds. N. Swen, Lochem collecte: CHPK, Kenia
ds. M. Kruimer, Almere collecte: vrije collecte ds. M. Kruimer, Almere collecte: Stichting Leergeld
ds. Joh. de Wit collecte: vrije collecte
ds. A.S. Manneke, Bunnik ds. E. Swinkels,
DE KERKDIENSTEN WORDEN GEHOUDEN IN:
Dronten in het Odd Fellowhuis, De Ketting 6 Lelystad in Het Rode Klif, Zuiderzeelaan 32 Zeewolde in de Open Haven, Kerkplein 8 ACTIVITEITEN
7 juni 28 juni
zondagochtendgesprek Lezing: Economie en de Bijbel
Lelystad Lelystad
KOPIJ VOOR HET VOLGENDE NUMMER INLEVEREN VOOR 15 JUNI
[email protected]
