Jaargang 43 - mei 2016

5

Jaargang 43 - mei 2016

Miguel Pascual Coello wordt priester gewijd Exhortatie Amoris Laetitia over de liefde in het gezin Expositie belicht Franciscus van Assisi in de beeldende kunst

In dit nummer Als kapelaan is diaken Miguel Pascual Coello al enige maanden verbonden aan de basiliek van Onze Lieve Vrouw Tenhemelopneming in Maastricht. Daar zal de neomist op 22 mei feestelijk worden onthaald nadat hij de dag voordien tot priester werd gewijd

De toren van de Sint Michaëlkerk in Thorn baart in onze dagen opnieuw zorgen. De noodzakelijke restauratie werd verleden jaar ingezet, maar kon eind verleden jaar slechts voorlopig voltooid worden. Want gaandeweg de restauratie kwamen grote problemen aan het licht. Een nieuw restauratieplan moet nu worden gemaakt als basis voor een reële begroting, als voorwerk om de nodige fondsen te kunnen aanspreken bij Gemeente en Provincie. In onze rubriek fotoreportage laten we zien hoezeer de kerk het waard is om goed bewaard te worden. Het is niet voor niets een ‘top 100 monument’ in ons land

26

1

Op 21 mei wordt Miguel Pascual Coello – lid van de Neocatechumenale Weg - in de bisschopskerk van Roermond door bisschop Frans Wiertz tot priester gewijd. Het is een lange weg die de begin dertiger moest afleggen om dit punt in zijn leven te bereiken. De spreuk Luctor et emergo - ik worstel en kom boven - dringt zich op als de geboren Madrileen het verhaal van zijn roeping vertelt

10

Tot en met 5 juni 2016 presenteert Museum Catharijneconvent de tentoonstelling over een van de beroemdste heiligen ter wereld: Franciscus van Assisi. De veelzijdige heilige is al eeuwenlang een inspiratiebron voor kunstenaars. Wie was Franciscus van Assisi? Wat waren zijn idealen en hoe gingen kunstenaars met Franciscus’ gedachtegoed om? De tentoonstelling geeft aan de hand van prachtige kunstwerken van beroemde kunstenaars antwoord op deze vragen.

18

20

‘Wat vindt paus Franciscus nu eigenlijk zelf?’ Deze vraag ging velen door het hoofd tijdens de twee bisschoppensynodes van 2014 en 2015 over het huwelijk en het gezin. Nu is op 8 april jl. de postsynodale apostolische exhortatie Amoris laetitia verschenen. Daarmee geeft de paus aan de Kerk een waardevol document over de liefde in het gezin. Hij spreekt als herder van de Kerk een gezagvol woord nu bisschoppen over de hele wereld zich intensief met dit onderwerp hebben beziggehouden

13

Katholieke en protestante mensen uit de regio Aken, Vlaanderen en Limburg kwamen op 8 april samen voor de jaarlijkse Euregionale Oecumenische Conferentie in Herzogenrath. Het grote aantal mensen dat gevlucht is en in onze landen veiligheid zoekt, stelt ons voor grote uitdagingen. De aanwezigen konden tijdens de conferentie daarover met elkaar van gedachten wisselen En verder 4 Liturgische kalender 4 Kathedraalkalender 5 Column bisschop 6 Loewende Klokken 16 Kruisen en Kapellen in Limburg

De jaarlijkse Christoffeldag in het bisdom Roermond is voor de deelnemende kinderen iedere keer opnieuw een enerverende maar ook inspirerende dag. Een beetje catechese door bijvoorbeeld de bisschop als de vormelingen het bisschopshuis bezoeken - en heel veel sport- en spelelementen stonden ook dit keer weer op het programma. Onze achterpagina geeft van al datgene wat gebeurde een korte foto-impressie

32

22 Carolushuis 23 Grenzeloos 24 Kerkgeschiedenis 29 Geloof in de praktijk 30 Agenda’s bisschoppen 31 Puzzel MEI 2016

DE SLEUTEL

3

Kathedraal kalender

Liturgische kalender ZONDAG 8 MEI 2016 ZEVENDE ZONDAG VAN PASEN eerste lezing: tussenzang: tweede lezing: evangelie:

wit

Hand.7,55‑60 ps.97,1.2b.6.7c.9 Apok.22,12‑14.16‑17.20 Joh.17,20‑26

eerste lezing: Gen.14,18‑20 tussenzang: ps.110,1‑4 tweede lezing: 1 Kor.11,23‑26 evangelie: Lc.9,11b‑17

VRIJDAG 13 MEI 2016 FEEST VAN DE H.SERVATIUS, BISSCHOP

wit

eerste lezing: Sir.50,1‑11 of 1 Kor.2,1‑10a tussenzang: ps.96,1‑3.7‑8a.10 evangelie: Mt.24,42‑47

ZATERDAG 14 MEI 2016 FEEST VAN DE H.MATTIAS, APOSTEL

eerste lezing: Hand.1,15‑17.20‑26 tussenzang: ps.113,1‑8 evangelie: Joh.15,9‑17

ZONDAG 29 MEI 2016 HOOGFEEST VAN HET H.SACRAMENT VAN HET LICHAAM EN BLOED VAN CHRISTUS. SACRAMENTSDAG wit

Tevens vinden in de komende weken in de Sint-Christoffelkathedraal te Roermond de volgende bijzondere vieringen of activiteiten plaats: rood

ZONDAG 15 MEI 2016 HOOGFEEST VAN PINKSTEREN   rood

eerste lezing: Hand.2,1‑11 tussenzang: ps.104,1ab.24ac.29bc‑31.34 tweede lezing: 1 Kor.12,3b‑7.12‑13 of Rom.8,8‑17 evangelie: Joh.20,19‑23 of Joh.14,15‑16.23b‑26

DINSDAG 31 MEI 2016 FEEST VAN HET BEZOEK VAN DE H.MAAGD MARIA AAN ELISABET (O.L.VROUW VISITATIE)  

wit

eerste lezing: Sef.3,14‑18a of Rom.12,9‑16b tussenzang: Jes.12,2.3.4bcd.5‑6 evangelie: Lc.1,39‑56

VRIJDAG 3 JUNI 2016 HOOGFEEST VAN HET HEILIG HART VAN JEZUS eerste lezing: tussenzang: tweede lezing: evangelie:  

Ez.34,11‑16 ps.23,1‑6 Rom.5,5‑11 Lc.15,3‑7

wit

ZATERDAG 4 JUNI 2016 GEDACHTENIS VAN HET ONBEVLEKT HART VAN MARIA (Maria van Fatima) wit eerste lezing: Jes.61,9-11 tussenzang: 1 Sam. evangelie: Lc.2,41-51

MAANDAG 16 MEI 2016 TWEEDE PINKSTERDAG rood eerste lezing: tussenzang: evangelie:

Hand.19,1b‑6a ps.104,1.24.27‑28.30‑31 Joh.14,15‑17

DONDERDAG 19 MEI 2016 FEEST VAN ONZE HEER JEZUS CHRISTUS, EEUWIGE HOGEPRIESTER wit eerste lezing: Jes.6,1-4.8 of Hebr.2,10-18 tussenzang: ps.23(22), 2-3.5.6 evangelie: Joh.17,1-2.9.14-26

ZONDAG 22 MEI 2016 HOOGFEEST VAN DE H.DRIEEENHEID DRIEVULDIGHEIDS­ZONDAG wit eerste lezing: tussenzang: tweede lezing: evangelie:

4

DE SLEUTEL

Spr.8,22‑31 ps.8,4‑9 Rom.5,1‑5 Joh.16,12‑15

MEI 2016

H. Missen Zaterdags om 17.30 uur (echter niet op 14 mei) en zondags om 11.30 uur (echter niet op 29 mei) Openstelling kerk De kathedraal is dagelijks geopend van 14 tot 17 uur Torenbeklimming Elke zaterdag om 14.30 uur en 15.30 uur

ZONDAG 5 JUNI 2016. TIENDE ZONDAG DOOR HET JAAR groen eerste lezing: 1 Kon.17,17-24 tussenzang: ps.30,2.4.5-6.11.12a.13b tweede lezing: Gal.1,11-19 evangelie: Lc.7,11-17

Donderdag 12 mei 18.00 uur Nightfever: evangelisatieviering in en om de kathedraal (tot 20.00 uur) Zaterdag 14 mei 14.00 uur Lighttime: evangelisatieviering in en om de kathedraal (tot 16.30 uur) Géén avondmis vanwege Stadsprocessie naar Kapel in ’t Zand die om 17.30 uur vanaf het Roermondse Munsterplein vertrekt Zondag 15 mei 11.30 uur Pontificale eucharistieviering door hulpbisschop Everard de Jong bij gelegenheid van het hoogfeest van Pinksteren met vocale medewerking van de Schola Sancti Christofori Maandag 16 mei 11.30 uur Eucharistieviering op Tweede Pinksterdag Zaterdag 21 mei 10.30 uur Pontificale eucharistieviering waaronder priesterwijding van een diaken door bisschop Frans Wiertz Donderdag 26 mei 14.00 uur Lighttime: evangelisatieviering in en om de kathedraal (tot 16.30 uur) 19.00 uur Pontificale eucharistieviering waaronder aanstelling van diverse buitengewoon bedienaren van de eucharistie voor verschillende parochies en instellingen in ons bisdom Zondag 29 mei 11.45 uur Intocht van de Sacramentsprocessie, die om 11.00 uur vanaf het Roermondse Munsterplein vertrekt, waarna korte gebedsdienst met plechtige zegen met het Allerheiligste (géén H. Mis; de H. Mis is om 10 uur in de Munsterkerk). Zaterdag 4 juni 10.30 uur Pontificale eucharistieviering door hulpbisschop Everard de jong bij gelegenheid van de diocesane Misdienaars- en Kinderkorendag Zondag 5 juni 15.00 uur Kathedraalconcert: Het Requiem van Johann Joseph Fux door het SchutzMonteverdi Consort. Entree: € 12,50. Website Kijk ook eens op www.kathedraalroermond.nl

Colofon De Sleutel Maandelijks magazine over geloof en leven. Uitgave Kerkelijke Stichting Verkondiging van het bisdom Roermond. Verschijnt 11 maal per jaar. Een (post)abonnement kost € 29,00 per jaar Redactie Frans van Galen (hoofdredacteur) Gijsbrecht Dieteren Redactiemedewerkers Drs. Ton Storcken sma (Missie) Drs. Hub Vossen (Kerk en Samenleving) Drs. Francis Keyers (Psychologie en Levensbeschouwing) Dr. Paul Hamans (Geschiedenis) Matheu Bemelmans (Kruisen en Kapellen in Limburg) Redactieadres Neerstraat 49, 6041 KB Roermond; tel. 0475-386821; fax 0475-386847 e-mail: [email protected] Druk Tonnaer, Kelpen-Oler Administratie/Abonnementen De Sleutel Postbus 470, 6040 AL Roermond tel. 0475-386860; fax 0475-386850 e-mail: [email protected] Foto’s Foto-archief bisdom Roermond Redactiemedewerkers De Sleutel Advertenties Borgerpark Media Vlodropperweg 62 Postbus 8027, 6060 AA Posterholt tel. 0475-711 362 e-mail: [email protected] www.borgerparkmedia.nl Een abonnement kan elk moment ingaan en wordt automatisch verlengd, tenzij vier weken voor het einde van een kalenderjaar wordt opgezegd. Ter voldoening van het abonnementsgeld wordt u automatisch een accept­girokaart toegezonden. Adreswijzigingen gaarne vier weken van tevoren met vermelding van het oude en nieuwe adres of door middel van gewijzigde adresband. © IBR ISSN 0167-3610 Het bisdom Roermond is via het internet te bezoeken op het adres: www.bisdom-roermond.nl www.de-sleutel.nl

OP BEDEVAART U kent vast wel mensen die op bedevaart gaan: naar Santiago de Compostela, naar Lourdes, Fatima of Chestochowa, naar Rome of naar het Heilige Land. En dichterbij klinken dan namen als Kevelaer, Banneux, Wittem, of zelfs Heppeneert. Sommigen gaan per fiets of zelfs te voet. Meestal komen de bedevaartgangers Voldaan en tevreden, ja zelfs dankbaar terug. Velen zullen zich een stuk rijker voelen. Wat gebeurt er dan toch op bedevaart? Wat is er anders dan een vakantie-uitje? Mensen die op bedevaart gaan, gaan op pad, op zoek. Op pad om een heilige plaats te bezoeken: vaak verbonden met Maria of een van de heiligen. Maar ze gaan ook vaak op zoek. Misschien om kracht of hulp bij ziekte of verdriet. En wat je tijdens en bij die bedevaart vindt is zeker troost en genezing. Maar vaak op een andere manier dan je tevoren had verwacht. Je vindt vaak jezelf te midden van vele anderen. je bent niet alléén met je zorgen en leed. En je ontdekt mensen, die ook pungelen met hun lasten, die troost zoeken bij Maria of Gerardus. Vreemd genoeg kun je er dan meestal weer beter tegen, en ga je in die zin genezen op de terugreis. Overigens gaan mensen op bedevaart, misschien vanwege reislust of nieuwsgierigheid, en komen zichzelf tegen en vinden zichzelf! Vaak vinden ze ook God. En menigmaal vinden ze de kerk terug of ontmoeten haar zelfs voor het eerst! In Limburg hebben we al 95 jaar een organisatie die bedevaarten organiseert. Misschien is het goed als in elke parochie een parochiaan zich verantwoordelijk zou weten voor de belangrijke pastorale vorm van de bedevaart. + Frans Wiertz, bisschop van Roermond MEI 2016

DE SLEUTEL

5

LOEWENDE KLOKKEN

LOEWENDE KLOKKEN

Loewende Klokken Bedevaart naar Rome Iedere zeven jaar vindt de bedevaart van het Grootseminarie Rolduc naar Rome plaats. Dit jaar stond deze van 29 maart tot en met 6 april voor een belangrijk deel in het teken van het heilige Jaar van de Barmhartigheid. Samen met bisschop Frans Wiertz gingen staf en studenten op weg naar de heilige deur van de Sint Pieter en het graf van Petrus. De zeven-jaarlijkse bedevaart naar Rome is een gebeurtenis die voor de ene seminarist zijn priesteropleiding bijna afrondt, terwijl de ander net op het seminarie is aangekomen. Voor allen is het een belangrijk onderdeel van de vorming tot het priesterschap, omdat tegenwoordig niemand meer priester kan zijn zonder zich opgenomen te voelen in de wereldkerk. In Rome leeft juist dat aspect van de Kerk heel bijzonder.

Op 15 april werd de biografie van mgr. Jos. Stassen gepresenteerd. De presentatie van het boek ‘Jos. Stassen veelzijdig cultuurdrager 1921-2001’ vond plaats tijdens de vierjaarlijkse reünie van oud-studenten van het voormalige kleinseminarie en gymnasium Rolduc. Velen van hen hebben Stassen als tekenleraar gekend.

Goed voorbereid op het eigenlijke doel van de bedevaart, werd tijdens de pelgrimage ook de bedevaartweg afgelegd die begint bij de Engelenburcht en vijf staties kent op weg naar de Sint Pietersbasiliek, waarbij steeds de barmhartigheid van God wordt uit-

Zijn verslag over de bedevaart besluit rector Lambert Hendriks aldus: “We zijn heel dankbaar voor de prachtige bedevaart, voor de goede sfeer en voor de genade die we in dit jubileumjaar in Rome mochten ontvangen. Menselijkerwijs was deze bedevaart bijzonder verrijkend, maar ook de geestelijke vruchten mogen we in overvloed ervaren!”

Mgr. Jos. Stassen was priester van het bisdom Roermond en vooral actief op het gebied van kunst en cultuur. Zo was hij jarenlang directeur van Rolduc en verantwoordelijk voor de grote restauratie van het abdijcomplex in de jaren zeventig en tachtig van de vorige eeuw. Maar Stassen was ook directeur van de Academie van Bouwkunst in Maastricht, betrokken bij de kunstacademie in Maastricht, oprichter van het Restauratie Atelier Limburg en lid van tal van besturen en adviescommissies op het gebied van kunst en cultuur. Tijdens de presentatie van zijn biografie werd dan ook de veelzijdigheid en deskundigheid van Stassen geprezen. Zijn grootste bekendheid genoot Stassen als directeur van Abdij Rolduc in Kerkrade. Na de sluiting van het internaat en kleinseminarie, dat daar meer dan 100 jaar gevestigd was geweest, kreeg Stassen begin jaren 1970 de opdracht om het eeuwenoude abdijcomplex te restaureren en er een nieuwe bestemming voor te zoeken. Het is mede dankzij zijn inspanningen dat het toen ernstig vervallen abdijcomplex nu tot de belangrijkste monumenten van Nederland behoort. Daarnaast was Stassen lid van de Bisschoppelijke Bouwcommissie (later Diocesane Commissie voor Planologie en Bouwzaken en de Diocesane Commissie voor Kerkelijk Kunstbezit) van het bisdom Roermond en bestuurslid van het Bisschoppelijk Museum. Als voormalig tekenleraar was Stassen zelf ook kunstenaar. Hij schilderde en ontwierp onder meer glas-in-loodramen voor

Onderscheiding voor Piet Niessen

Expositie Barmhartigheid

Bisschop bedankt vrijwilligers

Op  de eerste Paasdag reikte pastoor Louis Verhaag tijdens de hoogmis in de parochiekerk van Maria Onbevlekt Ontvangen te Kessel-Eik de pauselijke onderscheiding Pro Ecclesia et Pontifice uit aan Piet Niessen uit KesselEik. Deze onderscheiding heeft hij Piet Niessen ontvangt de onderscheiding uit te danken aan het handen van pastoor Verhaag (foto Ger Bos) gegeven dat dat hij 90 jaar lang bij het kerkkoor is, waarvan hij ook dirigent is geweest.

In vervolg op de iconenexpositie van werk

“Het werk dat jullie in Lourdes doen, is ‘Kerk in Uitvoering’. Blijf dat alsjeblieft doen.” Dat zei bisschop Frans Wiertz op 9 april tegen zo’n 300 vrijwilligers van de Organisatie Limburgse Bedevaarten. Ze waren naar Roermond gekomen voor de viering van het 95-jarige jubileum van de bedevaartorganisatie.

De eerste dag in Rome stond in het teken van de algemene audiëntie met paus Franciscus. Begiftigd met goede plaatsen hadden enkelen uit het Roermondse gezelschap zelfs de gelegenheid om paus Franciscus de hand te schudden. Voor het seminarie was deze ontmoeting van heel grote betekenis. Toen de rector de paus uitlegde dat het bisdom Roermond een seminarie heeft met studenten uit veel verschillende landen, sprak hij na enig nadenken de woorden: “Nederland heeft veel hulp nodig”.

6

Biografie over priester Jos Stassen gepresenteerd

DE SLEUTEL

MEI 2016

De ontmoeting van bisschop Wiertz met paus Franciscus (foto Osservatore Romano)

gelegd aan de hand van gebeden en teksten uit de H. Schrift. Tenslotte werd ook daadwerkelijk door de heilige deur gegaan op weg naar het graf van Petrus. Het volle en intensieve programma leidde langs de vele bezienswaardigheden die Rome rijk is zowel in cultureel als religieus opzicht.

van Geert Hüsstege, vindt in het Heiligdom van Sint Gerlach in Houthem vanaf 7 mei een uitgebreide expositie plaats over het thema barmhartigheid. Aan de hand van de ‘7 werken van barmhartigheid’ wordt in de kerk en in de schatkamer in beeld gebracht, onder andere op schilderijen, Een van de schilderijen die de hoe in de loop der tijden te- aandacht vestigen op Barmhartigheid gen barmhartigheid werd aangekeken. Daarnaast wordt de aandacht gevestigd op hoe in onze tijd barmhartigheid beoefend wordt.

Bisschop Frans Wiertz en gouverneur Theo Bovens namen samen met Leonie Stassen in de Aula Maior van Abdij Rolduc de eerste exemplaren van de publicatie in ontvangst. Ook samensteller Piet Mertens kreeg een exemplaar aangeboden (foto bisdom Roermond)

diverse kerken. Bovenal was hij ook priester en bleef hij tot aan zijn dood in 2001 pastoraal actief. Op veler verzoek is het rijkgeschakeerde leven van Mgr. Jos. Stassen in een uitvoerige publicatie vastgelegd. Intensief onderzoek in het archief van de familie Stassen heeft onder meer tot een uitvoerige biografische schets geleid. Daarnaast bevat het boek bijdragen van diverse auteurs die ieder vanuit hun eigen invalshoek het leven en werk van deze priester, kunstenaar en kenner van kunst en architectuur hebben beschreven. Dat heeft geleid tot een caleidoscopisch beeld van een grote Limburger. De biografie ‘Jos. Stassen, veelzijdig cultuurdrager 19212001’ is verkrijgbaar in de boekhandel en onder meer ook via www.carolushuis.nl. Prijs : € 25,-

De dag begon met een feestelijke eucharistieviering de SintChristoffelkathedraal in Roermond. Bij de intocht werden trots de vaandels van de bedevaartorganisatie en een beeld van OnzeLieve-Vrouw van Lourdes door brancardiers meegedragen. In zijn preek bedankte bisschop Wiertz de vrijwilligers uitvoerig voor hun inzet voor de pelgrims. “Jullie zullen er misschien niet altijd bij stil staan, maar jullie leveren daarmee een belangrijk dienstwerk aan de verkondiging van het evangelie,” aldus de bisschop. Hij wees erop dat verkondigen niet alleen preken of catechese geven is, maar “er zijn voor mensen die hulp en steun nodig hebben, is barmhartigheid in praktijk brengen.” De bisschop benadrukte verder dat op bedevaart gaan altijd betekent mensen bij Christus brengen. Zowel bisschop Wiertz als hulpbisschop De Jong begeleiden elk jaar een van de reizen naar Lourdes van de Organisatie Limburgse Bedevaarten. Na de viering in de kathedraal was er in Theaterhotel De Oranjerie nog een ontvangst voor alle vrijwilligers. MEI 2016

DE SLEUTEL

7

LOEWENDE KLOKKEN

Opbouwfase orgel kathedraal begonnen Met het inzegenen van de grootste orgelpijp door bisschop Frans Wiertz is de opbouwfase van het orgel in de kathedraal begonnen. Vrijdag 8 april zegende de bisschop onder grote belangstelling de grootste al gerestaureerde pijp van het orgel in. Deze werd vervolgens door medewerkers van orgelbouwer Verschueren naar het oksaal getakeld en op z’n plek gezet. Daarmee is de laatste fase van de restauratie van de Sint-Christoffelkathedraal in Roermond ingezet. De werkzaamheden begonnen ruim tien jaar geleden. Inmiddels is meer dan vijf miljoen euro in de bisschopskerk geïnvesteerd. De restauratie van het majestueuze orgel is de kroon op de werkzaamheden. Het in de jaren vijftig van de vorige eeuw gebouwde orgel werd vanwege de slechte staat waarin het verkeerde, in september 2014 ontmanteld. Sindsdien stond in de kathedraal een lege orgelkast. In deze kast wordt komende maanden een nieuw orgel ingebouwd. Door talrijke giften van particulieren, fondsen en stichtingen is voor de restauratie en vernieuwing inmiddels € 300.000,- binnen. Om de eerste drie fasen af te ronden moet komend jaar nog € 150.000,- bijeen worden gebracht. Met het geld dat nu beschikbaar is, wordt een deel van het totale orgel opgebouwd, zodat een (klein) bespeelbaar orgel beschikbaar is. De stichting hoopt over ruim een jaar de eerste klanken uit dit nieuwe orgel te kunnen laten klinken. Daarna volgt de echte slotfase die moet leiden tot de uitbouw van dit orgel tot een waar concertorgel.

Iconententoonstelling Atelier Geert Hüsstege in klooster Wittem Dit jaar is het 150 jaar geleden dat Paus Pius IX de verering van de icoon van Onze Lieve Vrouw van Altijddurende Bijstand aan de redemptoristen toevertrouwde met de woorden ‘Maak haar bekend aan de hele wereld’.  Dat is goed gelukt, want inmiddels is deze Mariaicoon wellicht de meeste bekende icoon en Maria-afbeelding geworden. Tegelijkertijd is 2016 het Jaar van de Barmhartigheid, dat Paus Franciscus heeft afgekondigd.

Maria heeft vaak een rol in deze verhalende iconen. De bekende zeven werken van barmhartigheid komen terug in de evangelische verhalen met als thematiek barmhartigheid. De icoon van de Verloren Zoon of de Barmhartige Vader staat hierbij centraal.   Geert Hüsstege (48) viert dit jaar zijn 25-jarig jubileum als iconograaf en restaurateur. De eerste beginselen hiervoor heeft hij in Tongerlo(B) geleerd onder leiding van Vader Ter gelegenheid hiervan wordt in Klooster Chrysostomos van de Russische Orthodoxe Wittem een grote iconententoonstelling ingeKerk. Op zijn uitnodiging heeft hij zich verder richt rond Maria als Moeder van Barmhartigin de technieken van iconen “schrijven” beheid. Allereerst zijn verschillende varianten kwaamd in Wenen. Deze jaren heeft hij de achte zien van de icoon van Onze Lieve Vrouw terliggende geschiedenis en theologie van icoIcoon van Geert Hüsstege van Altijddurende Bijstand, met ook iconen nen grondig bestudeerd met de leefregels voor die verwant zijn aan deze Mariabeeltenis. Deze unieke iconen de iconenschilder. Hierna heeft hij zijn studies in Kolomna (Ruszijn afkomstig uit verschillende Oosterse tradities uit de collectie land) voortgezet bij Vader Ambrosius. Inmiddels exposeert hij van Atelier Geert Hüsstege. zo’n 25 jaar zijn eigen werk en heeft tal van cursussen en lezingen Paus Franciscus roept ons op tot een tijdperk van barmhartigheid verzorgd. Meer informatie: www.husstege-iconen.nl en als antwoord hierop heeft Geert Hüsstege 17 iconen geschilOPENINGSDAGEN: derd over Gods liefde en barmhartigheid. Ze  tonen wat barmzondagen 8, 15, 22, 29 mei  telkens van 13.30-16.30 uur hartigheid in het leven van Christus betekent. 8

DE SLEUTEL

MEI 2016

LOEWENDE KLOKKEN

Stuur eens een kaartje van Barmhartigheid Zand erover! Het spijt me. Zullen we opnieuw beginnen? Je bent altijd welkom. Mag ik nog eens langskomen? Soms zijn er wel eens mensen tegen wie we zo’n zinnetje zouden willen zeggen, maar waarbij een persoonlijke ontmoeting niet mogelijk is. Misschien omdat ze ver weg wonen, maar soms ook omdat er een figuurlijke afstand tussen mensen is. Een kaartje kan dan een eerste stap zijn om die afstand te overbruggen. Speciaal daarvoor heeft het bisdom Roermond een set ‘barmhartigheidskaarten’ ontwikkeld. In de kaartenset zitten acht postkaarten in vrolijke kleuren met daarop korte teksten, die mensen een hart onder de riem kunnen steken of die het begin van een nieuw contact kunnen zijn. Met de kaarten sluit het bisdom aan bij het Jaar van de Barmhartigheid dat door paus Franciscus is uitgeroepen. De kaarten zijn bedoeld als een aardige manier om mensen bij elkaar te brengen of om verstoorde verhoudingen te herstellen. De postkaarten zijn te koop bij een groot aantal parochies in Limburg en bij de verzendboekhandel Carolushuis van het bisdom via www.carolushuis.nl of (0475) 386825. Ze kosten € 3,50

… de kaarten zijn bedoeld als een aardige manier om mensen bij elkaar te brengen of om verstoorde verhoudingen te herstellen …

per set van acht verschillende kaarten of € 0,50 per stuk. Parochies en kerkelijke instellingen kunnen de kaarten met een interessante korting inkopen en vervolgens voor de reguliere prijs doorverkopen.

Sjef Hutschemakers ontwerpt glas- Pastoor Goulmy nieuwe vicaris in-loodraam voor kerk Broekhem Missiezaken De Broekhemse parochiekerk heeft fraaie gebrandschilderde gebrandschilderde ramen van de hand van de kunstenaars Henri Jonas, Harry Schoonbrood en Charles Eyck. Drie ramen werden echter nooit van glas in lood voorzien omdat deze niet in het oog springen, Het is het zes meter grote raam in het bovenportaal van de toren en de twee haltronde raampjes naast de hoofdingang aan de zuidzijde. Het idee groeide om ook deze ramen van glas in lood te laten voorzien en wel door een eigentijdse kunstenaar – Sjef Hutschemakers - met afbeeldingen van eigentijdse mensen: pater Karel, Edith Stein en Maria Tauscher. De ramen van Edith Stein en Maria Tauscher zijn reeds gemaakt en geplaatst. Nu wordt werk gemaakt van de plaatsing van het raam van pater Karel waarin enkele episodes uit zijn leven worden weergegeven. Ook dit raam zal worden gemaakt naar een ontwerp van Sjef Hutschemakers die overigens eind van deze maand zijn 85ste verjaardag zal vieren.

Het ontwerp van het pater Karel raam (foto parochieblad Houthem-Broekhem)

Vicaris Ton Storcken S.M.A. legt met ingang van 1 september 2016 in verband met zijn leeftijd en verslechterde gezondheid zijn functie als vicaris voor Missiezaken neer. Hij wordt opgevolgd door pastoor Vincent Goulmy uit Brunssum. Pater Ton Storcken (1946) is sinds 1 januari 2002 bisschoppelijk vicaris en lid van de staf van het bisdom Roermond. De afgelopen veertien jaar was hij onder meer verantwoordelijk voor het missiebeleid van het bisdom Roermond en namens de bisschop eindverantwoordelijke voor het Missieburo Roermond, dat onder meer diverse inzamelingsacties organiseert en tal van projecten in missielanden financieel ondersteunt. Eerder had hij al zijn verantwoordelijkheden als vicaris voor religieuzen en oecumene overgedragen. Pater Storcken blijft wel bisschoppelijk gedelegeerde voor interreligieuze dialoog. Ook blijft hij actief als pastoor van de parochies van Eckelrade, Gronsveld en Rijckholt. Met ingang van 1 september worden zijn taken overgenomen door pastoor Vincent Goulmy (1962). Hij is sinds 1986 priester van het bisdom Roermond en was hoofdzakelijk in de parochiepastoraal actief. Sinds 1990 is hij pastoor van diverse parochies in Brunssum. Het werkveld Missie is voor hem geen onbekend terrein. Goulmy maakt al vele jaren deel uit van de projectencommissie van het Missiebureau Roermond en is derhalve goed op de hoogte van het missiebeleid dat het bisdom de afgelopen jaren heeft gevoerd. Naast zijn nieuwe functie als vicaris blijft Goulmy actief als pastoor.

MEI 2016

DE SLEUTEL

9

ROEPING

ROEPING

De lange weg van Miguel Pascual naar het priesterschap

‘God houdt van me zoals ik ben’ Op 21 mei wordt Miguel Pascual Coello – lid van de Neocatechumenale Weg in de bisschopskerk van Roermond door bisschop Frans Wiertz tot priester gewijd. Het is een lange weg die de begin dertiger moest afleggen om dit punt in zijn leven te bereiken. De spreuk Luctor et emergo – ik worstel en kom boven dringt zich op als de geboren Madrileen het verhaal van zijn roeping vertelt.

Een mensenleven kan door één gebeurtenis getekend worden. Dat lijkt het geval te zijn bij Miguel die geboren werd en opgroeide in de wijk Carabanchel, “de wijk van Atletico de Madrid”, duidt hij dit plekje Spanje met een kwart miljoen inwoners (…) aan. Vijf jaar oud gebeurde wat zijn leven zo allesbepalend zou gaan beheersen: het overlijden van zijn moeder. Hij kijkt terug naar die tijd. “Mijn broer en ik zullen wel hebben geweten dat er iets aan de hand was. Want mijn moeder was ineens vaker afwezig. Maar op die leeftijd krijg je daar niet echt veel van mee. Je hebt je eigen leventje en later besef je dat mijn vader probeerde om ons zo weinig mogelijk met het lijden te confronteren. Mijn moeder had leukemie. De behandelingen waren niet succesvol en ze overleed. 31 Jaar oud. Ik zie nog dat vader ons meenam naar een mooi park in de stad. Om ons te vertellen dat moeder nooit meer terug zou komen, dat ze er nooit meer zou zijn voor mij…. Een werkelijkheid die ik niet echt een plaats kon geven in die tijd…”

Moeilijke kinderjaren… De impact van dit overlijden werd gaandeweg de jaren alleen maar groter en groter, zegt Miguel. “Als ik terugkijk op mijn kinderjaren zijn er twee zaken die me denk ik kenmerken: ik was door de dood van mijn moeder timide geworden, had moeilijkheden om gewoon met andere kinderen om te gaan en werd daardoor behoorlijk gepest. Daarnaast was ik zeer affectief van aard. Ik zat vastgeplakt aan mijn oma die ons na het overlijden van mijn moeder alles probeerde te geven wat wij nodig hadden. Ik was wel een blij kind, dankzij mijn vader, mijn broer, mijn oma’s en opa’s maar toch, toch werd ik een kind dat zich steeds meer in zichzelf gekeerd raakte, dat meer donkere wolken dan lichtpuntjes in het leven zag.”

Nieuw gezin…

De stichting van een nieuw gezin leek een ommekeer te kunnen betekenen in het leven van Miguel. “Mijn vader vond een nieuwe vrouw met wie hij voor zichzelf

... ‘ik had er moeite mee om lijden een plaats te geven in mijn leven’…

maar ook voor ons trouwde. Voor mij was dat een opluchting. Het betekende dat er weer een echt thuis ontstond. Dat mijn vader en wij allemaal eigenlijk verder konden gaan met en groeien in het leven. Een rode draad in het leven was voor ons de Neocatechumenale Weg. Zowel mijn vader als mijn moeder een ook mijn tweede moeder namen aan de activiteiten van de Weg deel. Dat maakte het mede mogelijk dat het nieuwe gezin – er zouden nog twee zussen en twee broers geboren worden – vanuit die christelijke achtergrond vanuit een zekere harmonie leefde. Al bleven mijn problemen nog altijd opspelen.”

Confrontaties…

Voor Miguel had dat veel met zijn eigen achtergrond te maken. De niet goed verwerkte rouw bleef een belangrijke rol spelen in zijn doen en laten. “Als puber kende ik veel problemen en complexen. Ik had er moeite mee om lijden een plaats te geven in mijn leven. Ik was zo bezig met die voortdurende worsteling, dat leren er bij inschoot. Ik had daar totaal geen interesse in. Voor mij was studeren lijden… Dan krijg je harde confrontaties. Mijn moeder zei op een gegeven moment dat ik moest leren. Mijn reactie: ‘laat mij met rust, je bent mijn moeder niet’! Desondanks bleef zij me begeleiden en stimuleren al zette ik mij tegen haar af. Later zag ik in dat zij uit liefde voor mij wilde strijden. Zij is een zeer dappere moeder geweest, die aardig wat met mij te stellen had. Zoals ook de andere gezinsleden mij ondanks mijn onrust nooit de rug hebben toegekeerd.”

Geen magie…

tekst frans van galen foto’s bisdom roermond

10

DE SLEUTEL

MEI 2016

In de gemeenschap van de Neocatechumenale Weg, in het volgen van de catechese, vond Miguel een oase. Omdat de boodschap die er verkondigd en geleefd werd bij hem binnen kwam. “In de gemeenschap kon ik mezelf zijn. Het belangrijkste wat ik er leerde: God houdt van je zoals je bent. Ik had de idee dat iedereen iets van me verwachtte, maar God en de leden van de gemeenschap houden van me zoals ik ben. Daarom voelde ik mij daar thuis. Het heeft mij ook geholpen om de relatie binnen ons gezin weer goed te krijgen. Ook door vergeving te vragen voor alles wat ik verkeerd had gedaan…”

… ‘ik verlangde zo naar een teken van God, dat Hij me de weg zou wijzen’…

Maar het was ook weer niet een soort van magie die alles veranderde. Dat kwam vaker in zijn verhouding tot andere mensen tot uiting, zeker als het om diepere gevoelens ging. “Ik kreeg een vriendin”, zegt Miguel daarover, “maar na zes maanden raakte die relatie in het slop omdat we beiden onze eigen problemen kenden. Ik besefte het toen niet, maar ik denk dat het mis ging omdat ik het gemis van de liefde van mijn gestorven moeder in mijn vriendin zocht. Daarom ook kon ik haar niet verlaten. Maar zij mij wel. Dat deed zij en mijn leven stortte in. Ik zag er helemaal de zin niet meer van in. In die tijd had ik geen stabiliteit in mijn leven en vervulde ik- ik was elektricien van opleiding - het ene na het andere baantje. Het was wel een tijd waarin ik met al mijn krachten tot God bad om hulp. Ik zie het als een gebedsverhoring dat ik aan het eind van die onrustige en moeilijke periode een baan vond als klusjesman bij een school waar ik me goed en op mijn plaats voelde. Het gaf mij – ook dankzij de steun van mijn vader – de rust om het latent aanwezige gevoel voor de aanwezigheid van God in mijn leven een nieuwe impuls te geven. Ik leerde bidden. Echt bidden. Er groeide een dankbaarheid in mij want zonder de hand van God in mijn leven – die ik nu wel zag – had ik het niet gered. Ik voelde de noodzaak om aan die liefde van God een antwoord te geven en ik vroeg Hem: ‘U heeft mij aangeraakt met uw liefde en barmhartigheid, maar wat kan ik voor U doen?’. Mijn eerste reactie op het gevoel dat in mij op kwam dat Hij wilde dat ik priester zou worden? Nee!

Dat is toch niets voor mij. Dan moet ik weer gaan studeren en bovendien: ik houd van de vrouwen! Nee, dat is niets voor mij. Maar het gevoel hield aan en werd sterker ondanks mijn tegenwerpingen. Uiteindelijk ben ik binnen het Neocatechumenaat bij een groep gegaan om te zien of ik echt roeping had en om me te oriënteren of ik – gezien de slechte ervaringen in het verleden op dat gebeid - capabel zou zijn om de noodzakelijke studies te volgen. Ineens had ik duidelijk een doel voor ogen: ik voelde de roeping zo sterk dat ik de studie opnam en tegen alle verwachtingen in daarin slaagde. Het was voor mij een concreet teken dat mijn roeping bevestigde.”

Naar Nederland…

Een ontmoeting met Kiko de stichter van de Neocatechumenale Weg gaf verder richting aan de invulling van deze roeping. Miguel herinnert zich de ontmoeting en de vraag die hem gesteld werd nog helder: “Met kerstmis kwam Kiko naar Spanje en hij legde onze groep de vraag voor wie als vrijwilliger naar Nederland wilde gaan om daar de seminariestudies op te vatten. Nederland? Ik wist dat het ergens tussen Frankijk en Engeland moest liggen maar voor de rest wist ik niets van land of bevolking af! Toch bood ik me samen met een andere jongen aan! Dus kwam ik 11 jaar geleden hier naar toe. Heel idealistisch en met weinig werkelijkheidszin. Mede daarom was het begin in ons seminarie in Nieuwe Niedorp niet gemakkelijk. MEI 2016

DE SLEUTEL

11

ROEPING

AKTUEEL

Maar gelukkig waakte de rector ervoor dat ik met beide benen vast op de grond kwam te staan.”

‘Keuze is aan jou…’

Toch was de roeping nog niet echt vast geworteld, zo bleek Miguel, toen hij gevraagd werd om de seminarieopleiding in Rolduc te vervolgen. “Wij woonden als gemeenschap in Roermond en daar kwam ik in een grote crisis terecht. Mijn affectieve aard zorgde ervoor dat opnieuw de vraag kwam bovendrijven of ik nu priester moest worden of dat mijn roeping in het huwelijk lag. Midden in die crisis ging ik met de parochie in Madrid naar de Wereldjongerendagen in Australië. Wel met het vaste voornemen: ‘ik ga já zeggen tegen God’! Tijdens een eerste tussensop naar Australië kwam ik in Egypte een meisje tegen en was op slag verliefd. Mijn opstandige vraag richting God: ‘ik ga naar naar de WJD om definitief voor U te kiezen en nu laat U dit toe!? Ik zocht hulp binnen de gemeenschap en na terugkomst in Madrid bij mijn vader. Het gelijkluidende antwoord: ‘wij kunnen je niet helpen, die keuze is aan jou. Maar wat je ook kiest: God zal met jou zijn’. Dit gaf me wel vrijheid maar maakte geen

einde aan de worsteling. Ik verlangde zo naar een teken van God dat Hij me de weg zou wijzen... Maar vergeefs: een heel jaar lang zei Hij niets… Een heel jaar waarin ik streed voor mijn roeping met de steun van mijn rector, seminaristen, de broeders en zusters van mijn gemeenschap en mijn familie. Zonder Zijn hulp was ik al lang van het seminarie weggelopen. Na dat jaar heeft God mij aangeraakt toen ik deze profetie uit Hosea las: ‘Ik zorg dat ze naar de woestijn gaat en spreek ik tot haar hart (…) Ik neem u als mijn bruid, voor altijd (…) dan zult gij God leren kennen’. Woorden die zich vastzetten in mijn hart en die ik lang overwogen heb. Toen de rector met het voorstel kwam om een tijd naar Israël te gaan werd de profetie werkelijkheid.”

De ommekeer…

Het bleek een gouden vondst te zijn, want “daar vond de ommekeer plaats”, zo zegt hij. “Ineens stond ik daar in de Sinaïwoestijn en daar doorgrondde ik pas echt de teksten in de Bijbel waar het over verleiding, over woestijn handelt. Deze ‘woestijnervaring’ heeft mijn leven definitief een andere richting gegeven. Ook omdat er ik leerde dat het God zelf is die

… ‘het biedt me de mogelijkheid om met een bevrijd gemoed de toekomst tegemoet te gaan’…

het initiatief neemt om mij tegemoet te komen; die trouw is ondanks mijn opstandigheid. Deze bijna tastbare aanwezigheid van God in mijn roeping, in het geheel van de roeping vanaf het moment dat ik in de Neocatechumenale Weg begon, heeft mij geholpen om mijn geschiedenis te aanvaarden en vooral de dood van mijn moeder. De liefde en de barmhartigheid van God heeft mij genezen en een nieuw perspectief gegeven. De dood van mijn moeder is voor mij niet meer iets dat mij vernietigt maar een gebeurtenis die mij helpt om de mensen om mij heen te beminnen. Dat verwerkelijkt zich concreet in de roeping tot het priesterschap, waartoe God mij roept om mijn leven geheel aan de mensen te wijden. Dat neemt niet weg dat ik nog altijd zwak ben en veel gebreken heb. Maar mijn gebreken en zwakheden zijn geen obstakel maar ze helpen mij om de anderen te aanvaarden zoals ze zijn, om nederig tegenover de ander te zijn en maakt dat ik mezelf kan aanvaarden zoals ik ben.” Wie de wijding van Miguel Pascual Coello wil bijwonen, deze vindt 21 mei plaats in de kathedraal van Sint-Christoffel te Roermond; aanvang 10.30 uur.

Dr. Lambert Hendriks overziet de betekenis van ‘Amoris laetitia’

Trouw blijven aan waarheid en liefde van het evangelie ‘Wat vindt paus Franciscus nu eigenlijk zelf?’ Deze vraag ging velen door het hoofd tijdens de twee bisschoppensynodes van 2014 en 2015 over het huwelijk en het gezin. Nu is op 8 april jl. de postsynodale apostolische exhortatie Amoris laetitia verschenen. Daarmee geeft de paus aan de Kerk een waardevol document over de liefde in het gezin. Hij spreekt als herder van de

In de eerste plaats moet gezegd zijn dat het grootste deel van het pauselijk schrijven gaat over de vreugde en de liefde die mensen in een gezin horen te ervaren. Paus Franciscus beschrijft hoe het in Gods plan ligt om in het gezin het geluk te vinden en ook Gods leiding en aanwezigheid te ervaren. Dat is de reden dat vooral ook jongeren er toch naar blijven verlangen om te trouwen, zoals de synodevaders al vaststelden. Met deze positieve insteek begint het document. Vervolgens beschrijft de paus uitvoerig hoe de realiteit van huwelijk en gezin vaak anders is, zelfs al in talloze verhalen van de heilige Schrift. Dit realisme kenmerkt het hele document en er is geen probleem denkbaar dat niet door de paus wordt aangesproken. Hij spoort daarbij telkens aan om steeds opnieuw terug te keren tot de oorspronkelijke liefde en Gods barmhartigheid, die in het bijzonder in het sacrament van het huwelijk voortdurend als een geschenk wordt aangeboden.

Centrale hoofdstukken

De hoofdstukken vier en vijf zijn volgens de paus de twee centrale hoofdstukken van de exhortatie. Deze gaan uitgebreid in op de betekenis van de liefde in alle mogelijke situaties, zowel die van blijdschap als van beproeving en crisis. Het is in deze hoofdstukken dat de paus spreekt over de menselijke en lichamelijke liefde, alsook over de passies. Dit laat goed zien hoe het beginpunt van het spreken over het gezin de menselijke ervaring is, waarop ons begrip van de goddelijke liefde gebaseerd is. Ook de ontvankelijkheid voor kinderen, die als een godsgeschenk voortkomen uit de liefde tussen man en vrouw, is in de exhortatie een belangrijk thema.

Goede elementen erkennen De populariteit van paus Franciscus is erg groot, zeker ook doordat hij vooral de mensen die wat zijn weggeraakt van de ideale gezinssituatie weet aan te spreken.

… het ligt in Gods plan ligt om in het gezin het geluk te vinden …

Kerk een gezagvol woord nu bisschoppen over de hele wereld zich intensief met dit onderwerp hebben beziggehouden.

tekst dr. lambert herndriks* foto’s bisdom roermond

12

DE SLEUTEL

MEI 2016

MEI 2016

DE SLEUTEL

13

AKTUEEL

AKTUEEL

Tot nu toe kwamen zij niet zoveel voor in kerkelijke documenten. Maar daarnaast weet de paus toch ook wel onder de aandacht te brengen wat de bedoeling is van een huwelijk en een gezin: heel nadrukkelijk geeft hij aan dat alleen het onontbindbare en ene huwelijk tussen man en vrouw, dat open staat voor nieuw leven, ten volle een rol kan spelen in de maatschappij. Hij laat daar dus geen misverstand over bestaan. De kracht van de paus zit hem erin dat hij toch ook respect kan opbrengen voor die mensen die op een andere manier in het leven staan. Zo is en blijft het bijvoorbeeld niet goed dat mensen ongehuwd samenwonen, maar voor de kinderen die ze hebben is het wel goed dat deze ouders minstens liefdevol en in trouw voor hun kinderen zorgen. Zonder goed te noemen wat kwaad is, wil de paus in alle situaties de goede elementen, als ze er zijn, erkennen.

Houding van barmhartigheid Niet iedereen vindt het even begrijpelijk dat de paus niet alleen afkeurend spreekt over mensen die geen “gewoon” katholiek huwelijk beleven. Het is echter belangrijk om ook de reden van deze hou-

ding van de paus duidelijk te zien. Door een barmhartig en mild oordeel over situaties die soms ver afstaan van wat een huwelijk in wezen is, moet de Kerk bewerken dat mensen zich niet verder verwijderen van de kerkgemeenschap dan ze door hun daden al doen. Paus Franciscus wil dat de Kerk door een houding van verwelkoming en barmhartigheid in staat is om de situaties van deze mensen te onderscheiden, hen te begeleiden en te integreren in de Kerk. De bedoeling is dat ze daardoor komen tot een terugkeer tot de waarheid van het evangelie en het volle ideaal van het huwelijk. Door verwelkomend te zijn kan het geweten en de persoon verder groeien (AL 303, 307 en 312) en minstens weer hoop krijgen in diens situatie (AL 291).

Moedig en creatief zijn

Drie reeds genoemde kernwoorden spelen een centrale rol in de exhortatie. Onderscheiding betekent dat zowel de priesters als ook de gelovigen die in dergelijke moeilijke situaties verkeren, bij zichzelf nagaan wat in deze situaties de beste manier is om tot een oplossing te komen. Niet ieder mens is hetzelfde en ook iedere situatie is dat niet. Vandaar dat het belangrijk is om tot een goede begeleiding

te komen van mensen. Hier zijn geen standaardoplossingen of “gemakkelijke recepten” mogelijk, zoals paus Franciscus zegt met de woorden van zijn voorganger (AL 298). Het is dan ook niet gemakkelijk om heel concreet aan te geven wat er wel en niet mogelijk is. In eerste instantie gaat het erom dat deze mensen ervaren dat ze in de Kerk erbij mogen horen. De paus roept op om moedig en creatief te zijn in het vinden van manieren om verder te gaan dan het eenvoudigweg toepassen van regels op theoretische situaties (AL 300 en 305), al zal dat toch ook altijd van iedereen vragen trouw te blijven aan de waarheid en de liefde van het evangelie zoals de Kerk die leert (AL 300). Waar het om gaat, is dat door alleen denken in zwart en wit, in zuiver goed of kwaad, “soms de weg van genade en groei door ons wordt afgesloten, en we wegen van heiliging, die eer brengen aan God, ontmoedigen” (AL 305). De slechtst denkbare situatie, is dat mensen die al van de Kerk en van het geloof verwijderd zijn, door de opstelling van de Kerk nog verder op afstand komen te staan.

Stevige taal…

Niemand hoeft overigens te denken dat het voor mensen in dergelijke moeilijke

… ook de ontvankelijkheid voor kinderen, die als een godsgeschenk voortkomen uit de liefde tussen man en vrouw, is in de exhortatie een belangrijk thema …

die nooit vereenzelvigd kunnen worden met de zondige situatie waarin ze zich kunnen bevinden. Natuurlijk is het net zo belangrijk om vol eerbied te spreken over mensen die zich vaak veel pijn en moeite getroosten om het ideaal met betrekking tot huwelijk en gezin in iedere situatie ook daadwerkelijk te leven. Zij verdienen vanzelfsprekend minstens evenveel waardering en begeleiding om die uitdaging aan te gaan, waarbij ze ook best mogen weten dat ze op die weg naar de volmaaktheid dichter bij het Evangelie staan.

situaties wel erg gemakkelijk gemaakt wordt om comfortabel in een objectief zondige of onwenselijke situatie te blijven. De paus spreekt over de taak van priesters om de situatie van deze gelovigen “te begrijpen volgens de leer van de Kerk en de richtlijnen van de bisschop”. Hij vraagt van deze gelovigen verder een houding van nederigheid en berouw (AL 300). Dat geeft al aan dat het niet gaat om mensen die verder niets met de Kerk te maken willen hebben. Bovendien stelt de paus ook, dat wie een objectieve zonde beschouwt als deel van het christelijke ideaal of wie iets anders wil doorzetten dan wat de Kerk leert, zich dan buiten de gemeenschap van de Kerk plaatst (AL 297). Dat is net zo goed stevige taal. Bovendien blijft het ook zaak om te zorgen dat gelovigen niet in verwarring worden gebracht en dat er geen aanstoot gegeven wordt (AL 299).

Belangrijk tegenover alle gelovigen is, dat Kerk niet zonder uitzicht veroordeelt, maar “de balsem van Gods barmhartigheid giet over ieder die er met een oprecht hart om vraagt” (AL 295). Tegelijkertijd benadrukt de paus dat we niet al te zeer … dat het huwelijk tussen man en vrouw en de opvoeding van kinderen geen moeten focussen op de bron is van problemen, maar juist een rijke bron voor een vreugdevol leven en fouten en gebreken die voor het ervaren van Gods barmhartige liefde … zich in het huwelijks- en situaties waar dit eventueel van toepasgezinsleven kunnen voordoen. “Vansing zou kunnen zijn. Bovendien gelden daag is nog belangrijker dan de pastobij deze opmerkingen van de paus nog rale zorg voor mislukkingen, dat huweAl met al is het niet heel gemakkelijk om steeds de canonieke regels over de eulijken verstevigd worden en zo hun te zien wat er met dit schrijven van de charistie. Wie pleit voor een officiële afbraak wordt voorkomen” (AL 308). paus nu heel concreet aan nieuwe mogeverandering in het beleid met betrekking In onze tijd, waarbij gebroken idealen lijkheden zijn voor mensen die in dergetot mensen in dergelijke situaties, plaatst zo veelvuldig voorkomen, is het een lijk gebroken of “irreguliere” situaties de problematiek nu juist weer opnieuw welkome herinnering van paus Francisleven. Dat is overigens ook duidelijk de op het niveau van de morele normen, die cus dat het huwelijk tussen man en bedoeling van de paus, dat dit niet heel door de paus nu juist expliciet niet vervrouw en de opvoeding van kinderen concreet wordt. Toen hij tijdens een anderd worden (AL 300). Paus Francisgeen bron is van problemen, maar juist persconferentie in het vliegtuig (16 april cus herinnert er slechts aan dat deze reeen rijke bron voor een vreugdevol le2016) de vraag kreeg naar deze vernieugels in sommige gevallen door ven en voor het ervaren van Gods wingen, ging hij daar dan ook niet expliverschillende morele omstandigheden barmhartige liefde. Om die vreugde en ciet op in. In de media wordt de discusweleens niet van toepassing kunnen zijn. liefde gaat het en daarvoor zet de Kerk sie vaak verengd tot de kwestie van het Dat is heel wat anders dan het varen van zich in. ontvangen van het sacrament van de eueen radicaal andere koers. charistie door gescheiden en hertrouwde mensen. Dat doet erg tekort aan het document dat de paus heeft uitgegeven. Hij Wat de paus wél wil, is een houding van spreekt slechts in twee voetnoten over de * Dr. Lambert Hendriks is moraaltheoloog respect en openheid naar alle mensen, sacramenten in de context van sommige en rector van het Grootseminarie Rolduc

Geen radicaal andere koers

Respect en openheid

14

DE SLEUTEL

MEI 2016

MEI 2016

DE SLEUTEL

15

Wie: Wat: Waar: Wanneer: Waarom:

Maria Kapel Nunhem 1920 31 mei is het feest van Maria Visitatie

Mijn moeder waarschuwde vroeger al: “Regent het met Maria Siep, dan regent het zes weken.” Dat Siep werd in het dialect getrokken tot Sieeêp. Dat maakte de mededeling nog onheilspellender. Alsof er aan die bui nooit een einde zou komen. Ik vond het niet prettig als mijn moeder over die zes weken begon, omdat in die periode steevast de zomervakantie viel. Ik heb heel wat Weesgegroetjes gebeden om te bewerkstelligen dat het op 2 juli droog zou zijn en we van een zonnige vakantie konden genieten. Een devotionele dwaling zo blijkt achteraf, want het feest van Maria Visitatie – daarover gaat het hier – was in mijn prilste jeugd en lang voordat ik aan zomervakanties toe was al verplaatst van 2 juli naar 31 mei. Zes weken regen zou hooguit een natte afsluiting van het schooljaar hebben opgeleverd. Frappant is ook dat ik de term Maria Siep zelden meer hoor. Sinds het weer voorspeld wordt door computers en niet meer afgelezen wordt aan de heiligenkalender is onze woordenschat een stuk saaier geworden. En het weer niet beter. Dat het feest verplaatst werd, had overigens een goede reden. Met Maria Visitatie herdenken we het bezoek van de zwangere Maria aan haar eveneens zwangere nicht Elisabeth, de aanstaande moeder van Johannes de Doper. En aangezien diens geboorte op 24 juni valt, zou een bezoek op 2 juli hooguit kraamvisite kunnen zijn. Maar dat klopt weer niet met hert Lucasevangelie, waarin Elisabeth zegt dat toen zij de groet van Maria hoorde, het kind van vreugde opsprong in haar schoot. Maria antwoordt daarop met haar beroemde Lofzang, het Magnificat: “Mijn ziel verheft de Heer”. Wat volgt is een prachtige tekst, waarin Maria Gods grootheid bezingt.

Kruisen, Kruisen, kapellen kapellen en en devoties devoties in in Limburg Limburg

Langs ’s Heeren Wegen: Maria Siep

Maria Visitatie is een oud Mariafeest. Vreemd genoeg is er – voor zover mij bekend – maar één kapel in Limburg te vinden die aan dit feest herinnert. Dat is de Magnificatkapel in het centrum van Nunhem. De kapel werd daar in 1920 gebouwd in opdracht van het toenmalig Tweede Kamerlid dr. Henri van Groenendael. Een cadeautje aan de inwoners van zijn geboortedorp. Die hem prompt beloonden door bij de volgende verkiezingen massaal op hem te stemmen. De kapel zelf heeft een aparte vorm. Het is geen gesloten bouwwerk, maar een open zeshoekige kapel met vier zuilen. Het doet in de verte een beetje denken aan een kleine kiosk, zoals die vroeger op meer dorpspleinen stond. Een mooie plek om te schuilen. Maria staat hier in ieder geval droog, mocht het toch zes weken gaan siebelen.

tekst en foto: stichting kruisen en kapellen in limburg/matheu bemelmans

16

DE SLEUTEL

MEI 2016

MEI 2016

DE SLEUTEL

17

CULTUUR EN MEDIA

CULTUUR EN MEDIA

Tentoonstelling met het verhaal van Henk van Os

De vele gestalten van Franciscus Tot en met 5 juni 2016 presenteert Museum Catharijneconvent de tentoonstelling over een van de beroemdste heiligen ter wereld: Franciscus van Assisi. De veelzijdige heilige is al eeuwenlang een inspiratiebron voor kunstenaars. Wie was Franciscus van Assisi? Wat waren zijn idealen en hoe gingen kunstenaars met Franciscus’ gedachtegoed om?

De tentoonstelling geeft aan de hand van prachtige kunstwerken van beroemde kunstenaars antwoord op deze vragen. Kunsthistoricus prof. dr. Henk van Os is gastconservator. Op meeslepende wijze neemt hij de bezoeker mee door zijn afscheidstentoonstelling als universiteitshoogleraar.

Verstilling en mystieke sfeer Een bijzondere natuurliefhebber, een mysticus, een man met overweldigend charisma, een wonderdoener, een gevierd prediker voor wie zelfs de vogels uit de bomen kwamen, een man met een enorm inlevingsvermogen in anderen. De vele gestalten van Franciscus (1181/11821226) spreken tot de verbeelding van grote kunstenaars van de dertiende tot en met de twintigste eeuw. Kunstwerken van onder anderen Taddeo di Bartolo, Fra Angelico, Ludovico Carracci, Bernardo Strozzi, Rembrandt en Escher roepen verstilling en een mystieke sfeer op. Samen geven ze een indrukwekkend overzicht van de verbeelding van Franciscus door de eeuwen heen.

Dierenvriend en inspirator Extra aandacht wordt in de tentoonstelling besteed aan de relatie tussen Franciscus en de natuur en het verband tussen de heilige en dierendag. Nog altijd bezoeken jaarlijks enkele miljoenen mensen de kerk in Assisi waar het lichaam van Franciscus begraven ligt. Aan de hand van persoonlijke verhalen wordt duidelijk dat Franciscus voor velen nog steeds een inspiratiebron is. Ook komt de religieuze navolging van Franciscus aan bod.

Gastconservator Henk van Os In 2016 neemt Henk van Os afscheid als universiteitshoogleraar aan de Universiteit van Amsterdam. De tentoonstelling Franciscus vormt samen met een collegereeks aan de Universiteit van Amsterdam het sluitstuk van zijn universiteitshoogleraarschap. De oud-directeur van het Rijksmuseum is met recht een expert te noemen als het gaat om de uitbeelding van Franciscus. Al meer dan een halve eeuw houdt deze heilige hem bezig.

Franciscus tussen de vogels; Francesco Coppola Castaldo, 1878, Museum voor Religieuze Kunst Uden, foto Niels den Haan

Franciscus, toegeschreven aan Giacomo Colombo, 1700, Paderborn, foto Ansgar Hoffmann

Franciscus, Andrea di Vanni d Andrea Salvani, 1335-1336, Lindenau-Museum, Altenburg, Duitsland

Kruisdood van Christus met de stigmatisatie van Franciscus, ca.1450, Museum Catharijneconvent, Utrecht

Henk van Os: ‘De kunst van Franciscus loopt als een rode draad door mijn loopbaan als kunsthistoricus. Geen heilige heeft ooit zo’n rage in de beeldende kunst doen ontstaan. Het gaat om kunstwerken die je nooit meer kunt vergeten en die je leven en werk beslissend beïnvloeden’. Zijn wens om een tentoonstelling te maken over Franciscus is nu in Museum Catharijneconvent in vervulling gegaan.

De huidige paus laat zich inspireren voor zijn ideeën over vrede door Franciscus van Assisi. Franciscus was voor geweldloosheid en dialoog. In de leefregel uit 1223 die Franciscus met zijn naaste volgelingen opstelde, schreef hij dat de minderbroeders ‘mild, vredelievend, bescheiden, vriendelijk en nederig moeten zijn en dat zij met iedereen respectvol moeten praten’. Franciscus benadrukt hiermee zijn ideaal om met iedereen het gesprek aan te gaan. Zelf deed Franciscus dat ook. Tijdens de vijfde kruistocht ging hij in 1219 zelfs naar Egypte om met de belangrijkste tegenstander van de christenen te spreken: de islamitische sultan alMalik al-Kamel Naser al-Din Abu alMa’ali Muhammed. Doel van de kruistocht was dat het christelijke leger de stad Jeruzalem zou heroveren voor de christenen. Franciscus wilde echter een geweldloze oplossing en reisde naar de stad Damiate om met de sultan te praten. Zij spraken meerdere keren met elkaar.

Sint-Franciscus spreekt nog steeds veel mensen aan. Omdat zij in hem iemand zien die eenvoud van hart combineert met eenvoud van uiterlijk. Een man die hart heeft voor mensen én voor dieren.

Bij de tentoonstelling verschijnt een publicatie met o.a. het verhaal van Henk van Os. De lezer gaat in het boek Franciscus van Assisi mee op een tijdreis door de kunstgeschiedenis: van de vroegste kunstwerken waarop Franciscus is afgebeeld tot aan zijn verbeelding in de moderne kunst. Het grote inleidende artikel geeft voor het eerst een overzicht van de kunsthistorische ontwikkeling van Franciscus van dertiende eeuw tot nu. Het boek is voor € 24,95 verkrijgbaar in de museumwinkel of via de website van het Catharijneconvent.

Franciscus van Assisi: een inspiratiebron

tekst frans van galen

18

DE SLEUTEL

MEI 2016

Het aantreden van paus Bergoglio (1936-) en zijn keuze voor de pausnaam Franciscus heeft bij velen hernieuwde interesse in de heilige Franciscus van Assisi (1181/1182-1226) gewekt.

Meer info over de tentoonstelling via www.catharijneconvent.nl

Visioen van Franciscus, Ludovico Carracci, 1583-1585, Rijksmuseum, Amsterdam; foto Frans Pegt

MEI 2016

DE SLEUTEL

19

KERK EN SAMENLEVING

KERK EN SAMENLEVING

Euregionale Oecumenische Conferentie over vluchtelingenvraagstuk

‘Wees barmhartig… gevlucht – en opgenomen?’ Katholieke en protestante mensen uit de regio Aken, Vlaanderen en Limburg kwamen op 8 april rond dit thema samen voor de jaarlijkse Euregionale Oecumenische Conferentie in Herzogenrath. Het grote aantal mensen dat gevlucht is en in onze landen veiligheid zoekt, stelt ons voor grote uitdagingen. De aanwezigen konden tijdens de conferentie daarover met elkaar van gedachten wisselen.

… ‘het is een opdracht om een nieuw ‘wijperspectief ’ te ontwikkelen, dan vormt de ander geen bedreiging meer’ …

tekst mariëlle beusman

20

DE SLEUTEL

MEI 2016

Sinds het einde van de Tweede Wereldoorlog waren wereldwijd niet meer zoveel mensen op de vlucht als vandaag de dag. De meeste mensen die voor oorlog, terreur, vervolging en onderdrukking vluchten, verblijven in de eigen regio. Toch stijgt het aantal vluchtelingen in Europa duidelijk. De Europese discussie wordt de laatste maanden bepaald door vragen over de opname van vluchtelingen en hun maatschappelijke integratie, maar ook door pogingen het aantal vluchtelingen in Europa te beperken. Tijdens deze euregionale conferentie was de centrale vraag welke houding wij Christenen tegenover de vluchtelingen aannemen? Hoe gaan wij om met de opdracht van Christus ‘Wees barmhartig, zoals ook uw Vader is!’? De conferentie begon met een moment van bezinning. Afwisselend werd er in het Duits of Nederlands een psalm gebeden, gebeden uitgesproken en samen gezongen.

‘De nieuwe wereld’

Dr. Petra Dassen, burgemeester van Beesel, toonde in haar presentatie een grote betrokkenheid bij het vluchtelingenvraagstuk. Als leidraad gebruikt ze de 9e symfonie van Antonin Dvořák, die zich - net als de vluchtelingen nu - verwonderde over de dingen die hij zag en hoorde in de voor hem ‘nieuwe wereld’ van Amerika waar hij enkele jaren woonde. Prelude Dassen vertelt over de grote uitdaging waar zij samen met het college van B&W voor stond toen zij in de herfst van 2015 de vraag kreeg om een crisisnoodopvang te organiseren. Dit is een 3-daagse opvang van 170 vluchtelingen in de gemeente. Immers, hoe bereid je je voor op een dergelijke kortstondige opvang? Op welke wijze realiseer je betrokkenheid van burgers? Hoe kun je deze opvang menswaardig vorm en inhoud geven?

Deze en nog veel meer vragen hebben ze in een tijdbestek van enkele dagen opgepakt. Dassen laat zien hoe belangrijk het is om te luisteren naar wat er leeft bij de mensen en dat er tijd wordt genomen om persoonlijk met hen in gesprek te gaan. De beslissing (adagio) Dassen voelde als burgemeester de verplichting om een steentje bij te dragen aan de opvang voor vluchtelingen. Het Rijk was naarstig op zoek naar crisisnoodopvangplekken, er werd veel met mensen ‘geschoven’. Die schrijnende situatie raakte haar en ze sprak erover met haar College. Al gauw besloten ze gezamenlijk dat Beesel crisisnoodopvang kan aanbieden. En toen ging alles in een sneltreinvaart om 170 vluchtelingen te verwelkomen. Binnen drie dagen moet een sporthal gereed gemaakt worden en moet er een goed gesprek met de buurt plaatsvinden. Gelukkig was er vanuit de buurt veel steun. De voorbereiding (largo) De voorbereidingstijd is extreem kort. Er wordt een kernteam ingezet dat de operatie voorbereid. En heel belangrijk, vrijwilligers worden betrokken bij de opvang. Daar wordt massaal gehoor aan gegeven en meer dan 170 burgers melden zich! Mensen die op Facebook ernstige zorgen uitten over deze opvang werden uitgenodigd voor een persoonlijk gesprek met de burgemeester of een van de wethouders. Ook met de buurtbewoners van de sporthal werden gesprekken gevoerd en er was een open inloopavond voor dorpsbewoners. De uitvoering (Scherzo, Molto vivace) Vrijdagochtend arriveren de eerste vluchtelingen. Gezinnen met kinderen, hun hele hebben en houden in een paar zakken. ‘De vluchtelingen worden verwelkomd en de medewerkers wijzen de mensen een

plek in de grote hal met 200 veldbedden, en bij ieder bed een prullenbak en een stoel. Meer is er niet. De voorzieningen zijn op orde. Er is voldoende eten en drinken, er zijn veel douches en toiletten en er is een aparte ruimte voor de kinderen om te spelen of TV te kijken. Samen met vele vrijwilligers worden diverse activiteiten aangeboden. Zo worden er diverse bezoeken aan het nabij gelegen dierenparkje georganiseerd. Er is een muziekles voor de kinderen. De volwassenen gaan onder begeleiding naar een voetbalwedstrijd en moslims bezoeken de moskee en christenen de kerk’, vertelt Dassen. Het uitzwaaien (Allegro con fuoco) Na drie dagen verlaten de vluchtelingen Beesel. Dassen is blij dat een groot aantal naar een opvangplek gaat waar ze langer kunnen verblijven. Dat geeft iets meer rust voor de mensen zelf. Het uitzwaaien is emotioneel voor de medewerkers die dag en nacht in touw zijn geweest en van heel dichtbij de vluchtelingenproblematiek ervaren hebben. Terugkijkend op de geboden opvang is Dassen vooral trots op de manier waarop ‘we het met elkaar, met de samenleving hebben ingevuld’. Zij is van mening dat de opvang van vluchtelingen geen vraagstuk van de overheid alleen is maar van de samenleving in zijn geheel. Het is daarom essentieel dat elke kracht in de samenleving benut wordt, of dat nu van een vereniging, van een kerk of van een bedrijf is. Die verbinding maakt ons sterk en menselijk.

We lijken onze identiteit te verliezen. Al deze elementen voeden gevoelens van angst. Angst voor verlies van nationale, culturele en/of religieuze identiteit. Angst voor socio-economische concurrentie. En angst voor onveiligheid. Een christelijk antwoord op migratie Soms hebben christenen de reflex om angst onmiddellijk te veroordelen. Er staat in de bijbel 366 keer ‘Vrees niet’. Die vele herhalingen van dezelfde boodschap geven aan dat angst blijkbaar een veel voorkomend probleem was. Ook zijn er verhalen in de bijbel die laten zien hoe bange mensen geleidelijk de weg vinden naar vertrouwen en geloof, denk maar aan de apostelen die zich angstig verborgen hielden tot de Verrezen Heer hen bezocht, legt De Maeseneer uit. De Amerikaanse theoloog Scott BaderSaye wijst er in zijn boek Following Jesus in a Culture of Fear (2007) op dat angst de grondhouding lijkt te zijn ge-

worden van de huidige samenleving en zo een belangrijk impact heeft op het morele leven. Aan de hand van voorbeelden vertelt De Maeseneer hoe de poging om de angst te overwinnen enerzijds kan leiden tot agressie en anderzijds verlammend werkt. De negatieve mensvisie die hieraan ten grondslag ligt, gaat uit van een fundamenteel wantrouwen. Het vermijden van dreigende risico’s wordt de absolute prioriteit. De radicale liefde waar het evangelie ons toe oproept lijkt een onverantwoord risico in zich te hebben. Kwetsbaarheid hangt inderdaad samen met centrale christelijke deugden als gastvrijheid, generositeit of geweldloosheid. Die deugden zijn onzinnig tenzij we erop vertrouwen dat in de chaotische werkelijkheid lijnen van hoop te vinden zijn. ‘Het is een uitdaging om een nieuw ‘wij-perspectief’ te ontwikkelen’, stelt De Maeseneer, ‘dan vormt de ander geen bedreiging meer.’

(advertentie)

Ethisch en bijbels perspectief Prof. Dr. De Maeseneer van de Katholieke Universiteit in Leuven, belichtte het vluchtelingenvraagstuk vanuit een ethisch en Bijbels perspectief. Hij ging in op het ontstaan van angst rondom het vluchtelingenvraagstuk. Helder schetst hij de veranderingen in onze samenleving door globalisering. Doordat wij via moderne media makkelijker verbonden zijn met de rest van de wereld is onze leefwereld meer gefragmenteerd. Onze leefwereld is niet meer homogeen en stabiel. Dit leidt tot verhoogde complexiteit, instabiliteit, onzekerheid, desintegratie, flexibiliteit, permanente crisis. MEI 2016

DE SLEUTEL

21

GRENZELOOS

8 POSTKAARTENSET VAN BARMHARTIGHEID Prijs: € 3,50

|

Bestelnr.: 355

|

Uitgave: Bisdom Roermond

tekst matheu bemelmans

“Zand erover!” – “Het spijt me”- “Zullen we opnieuw beginnen?” – “Je bent altijd welkom”- “Mag ik nog eens langskomen?” Soms zijn er wel eens mensen tegen wie we zo’n zinnetje zouden willen zeggen, maar waarbij een persoonlijke ontmoeting niet mogelijk is. Misschien omdat ze ver weg wonen, maar soms ook omdat er een figuurlijke afstand tussen mensen is. Een kaartje kan dan een eerste stap zijn om die afstand te overbruggen. Speciaal daarvoor heeft het bisdom Roermond een set ‘barmhartigheidskaarten’ ontwikkeld. In de kaartenset zitten acht postkaarten in vrolijke kleuren met daarop korte teksten, die mensen een hart onder de riem kunnen steken of die het begin van een nieuw contact kunnen zijn. Met de kaarten sluit het bisdom aan bij het Jaar van de Barmhartigheid dat door paus Franciscus is uitgeroepen. De kaarten zijn bedoeld als een aardige manier om mensen bij elkaar te brengen of om verstoorde verhoudingen te herstellen. FULL COLOUR KRUISJE MET KINDJE JEZUS, H. HOSTIE & 2 DUIFJES Prijs: € 4,50

|

Bestelnr.: 1931

Dit gekleurde 12 x 10 cm houten kruisje kan opgehangen of met een standaardje neergezet worden. Een prachtig cadeautje voor geboorte, H. Doopsel, 1e H. Communie, H. Vormsel, verjaardag enz.

DE NAAM VAN GOD IS GENADE - PAUS FRANCISCUS De paus in gesprek met Andrea Tornielli Prijs: € 15,00

|

Bestelnr.: 3533

Paus Franciscus richt zich in dit boek persoonlijk tot elke man en vrouw ter wereld, binnen en buiten de kerk. Via een intieme dialoog wil hij een inspiratie zijn voor iedereen die op zoek is naar een betekenis in het leven. Op elke bladzijde zindert het verlangen om vooral het onrustige, gekwelde deel van de mensheid te bereiken dat erom vraagt te worden omarmd in plaats van weggeduwd: vluchtelingen, gevangenen, armen, en mensen aan de rand van de samenleving. Via jeugdherinneringen en ontroerende anekdotes legt Franciscus uit wat zijn redenen zijn voor het door hem ingestelde Heilig Jaar van Barmhartigheid. Hij benadrukt dat de kerk voor niemand haar deuren mag sluiten. Wars van uiterlijk vertoon en corruptie verkondigt hij zijn boodschap, dwars over alle grenzen heen. De naam van God is Genade wordt in 82 landen tegelijk gepubliceerd. PAUS FRANCISCUS, HET DERDE JAAR Ecologie van Barmhartigheid Prijs: € 19,50

|

Bestelnr.: 3552

|

Auteur: Christian van der Heijden

Franciscus gunt zichzelf én journalisten geen ogenblik rust. Vaticaankenner Christian van der Heijden zet in dit boek de ontmoetingen en woorden van paus Franciscus uit het jaar 2015 op een rij en geeft er achtergrondinformatie bij. Net als in de eerste twee delen in deze serie wordt de paus van maand tot maand gevolgd en worden delen van zijn belangrijkste toespraken vertaald opgenomen. Extra: artikel over de encycliek Laudato si’ door prof. Eduard Kimman (econoom van de Nederlandse jezuïeten).

Vermeld bij bestellingen svp het juiste bestelnummer. CENTRAAL ADRES: Swalmerstraat 100, 6041 CZ Roermond T: 0475-386825

Grenzeloos

F: 0475-386806 E: [email protected] W: www.carolushuis.nl

Alle Hubs, Huberts en Hubertussen met Pinksteren naar Saint-Hubert Iedereen die Hub, Hubert of Bert heet opgelet: Op Pinkstermaandag bent u allemaal van harte welkom in Saint-Hubert in de Belgische Ardennen. Op die dag wordt daar namelijk de bedevaart ter ere van Sint Hubertus gehouden. De patroonheilige van de jacht was degene die de bisschopszetel officieel van Maastricht naar Luik verplaatste.

lid is van een vereniging of broederschap met de naam Sint Hubertus, tot een Hubertusparochie behoort, een Hubertuskapel beheert of een beroep uitoefent dat tot het patronage van Sint Hubertus behoort, is welkom. Vanaf 9.30 uur is er een ontvangst, die rond 10.40 uur moet leiden tot een enorme menigte van mensen die zich verbonden voelen met Sint Hubertus. Om 11.00 uur wordt er een plechtige eucharistieviering opgedragen. Aansluitend is er voor iedereen die zich tijdig aanmeldt een lunch.

De plaatselijke organisatie ‘Vrienden van Sint Hubertus’ – ook de The Hubertins genoemd Het plein voor de basiliek in Saint-Hubert moet op 16 mei vol staan – en de broederschap van Sint met Hubs en Hubertussen Hubertus nodigen dan iedereen uit die op een of andere manier met Sint Hubertus verbonden is. Dat mag via de voor- achterVoor aanmeldingen en meer informatie over het programma: alunaam zijn. Maar ook iedereen die in een Hubertusstraat woont, [email protected]

Klooster Opgrimbie mag uitbreiden Bisdom Aken helpt jongeren hun ‘roeping’ te vinden Het klooster van Opgrimbie in Maasmechelen mag uitbreiden met tien extra cellen voor de zusters en een bezoekersgebouw. Het klooster van de Monialen van Bethlehem ligt in het koninklijk domein Opgrimbie. In 1995 leidde de komst van het klooster tot protesten, omdat het domein officieel een natuurgebied is. De Belgische Raad van State verwees tot twee keer toe de bouwvergunning naar de prullenbak. Na het doorlopen van allerlei procedures is er nu overeenstemming bereikt over de bouwvoorschriften waaraan het klooster moet voldoen. Volgens een voorontwerp van het uitvoeringsplan mag het worden verbouwd. Eindelijk rust voor de zusters van Opgrimbie?

“Visionauten”. Zo heet een nieuw project van de afdeling Roepingenpastoraat van het bisdom Aken dat jongeren wil helpen om hun roeping in het leven te vinden. Tien jonge mensen krijgen na hun eindexamen de gelegenheid om een jaar lang in een christelijke woongemeenschap door te brengen. In Nederland zou dit vergeleken kunnen worden met een sociale stage. Maar dan wel heel duidelijk in een religieuze omgeving. “Wij zijn ervan overtuigd dat ieder mens van God een roeping ontvangen heeft,” zegt een van de initiatiefneemsters in de Akense ‘KirchenZeitung’. “Tijdens dit project begeleiden we jonge mensen in het ontdekken van hun eigen roeping. Dat kan als priester of religieus zijn, maar ook als zelfbewuste christelijke leek.” Tijdens het jaar werken de jongeren voor een kerkelijke non-profitorganisatie. Dat kan met jongeren of gehandicapten zijn, maar bijvoorbeeld ook voor een milieuproject. Tijdens het jaar worden de jongeren gecoacht in het zoeken naar antwoorden op belangrijke levensvragen. Meer informatie over het project is te vinden op www.die-visionauten.de

MEI 2016

DE SLEUTEL

23

KERKGESCHIEDENIS

KERKGESCHIEDENIS

Mgr. Moors en het Pastoraal Concilie XIV

Humanae vitae Na de tweede zitting van het Pastoraal Concilie publiceerde paus Paulus VI op 29 juli 1968 de encycliek ‘Humanae vitae’. In aansluiting bij de constante leer van de kerk wees de heilige Vader in zijn schrijven op de intrinsieke band tussen liefde, seksualiteit en voortplanting binnen het huwelijk tussen een man en een vrouw.

Het isoleren van een van deze elementen zou het karakter van de huwelijkse omgang van zijn specifiek menselijke karakter ontdoen. Dit was de reden waarom de paus in de uitoefening van zijn taak als hoogste leergezag van de kerk het gebruik van buitennatuurlijke voorbehoedmiddelen verbood. Geboorteregeling werd wel toegestaan, maar het hoort in aansluiting bij de traditie van de kerk binnen de mogelijkheden te blijven die de natuur biedt. Op de encycliek was lang gestudeerd. Naar de mening van velen te lang. De tijd die aan deze zorgvuldig kerkelijke uitspraak besteed moest worden, was een periode waarin onzekerheid groeide over het gebruik van anticonceptiva. De anticonceptiepil, de zogenaamde ‘Pincus-pil’, was in de Verenigde Staten in 1960 op de markt gekomen. In 1961 was zij ook in Europa verkrijgbaar. Gelovigen vroegen of zij gebruikt mocht worden. Priesters moesten antwoorden, maar zij handhaafden niet altijd het hun bekende standpunt van de katholieke moraal. Zo groeide er een praktijk waarin het niet aanvaarden van Humanae vitae werd voorbereid.

Communiqué

tekst mgr. dr. paul hamans foto archief

24

DE SLEUTEL

MEI 2016

Op de dag dat de encycliek uitkwam was kardinaal Alfrink in Afrika. De bisschoppen Bluyssen en Ernst waren eveneens in het buitenland. De directeur van het PINK, pater Walter Goddijn O.F.M., pleegde een aantal telefoontjes en publiceerde nog op de dag van publicatie van de encycliek een communiqué met vijf anderen, die zichzelf beschouwden als “vooraanstaande Nederlandse Katholieken” (KA 23(1968)849). “Ondergetekenden hebben kennis genomen van de Encycliek, die Paus Paulus VI heden via de Nuntiatuur in Den Haag aan de Nederlandse Bisschoppen en aan de persbureaus heeft voorgelegd. Ondergetekenden spreken de overtuiging uit, dat deze Encycliek ingaat tegen het meerderheidsstandpunt van de pauselijke adviescommissie inzake geboorteregeling, tegen het meer-

derheidsstandpunt van de moraaltheologen, tegen het meerderheidsstandpunt van het internationale lekencongres en tegen het standpunt van een groot gedeelte van het wereldepiscopaat. De discussie inzake de vragen van huwelijk en gezin blijft dus volkomen open en daaraan wordt geen einde gemaakt door het verschijnen van deze Encycliek, welke niet beschouwd kan worden als een onfeilbare uitspraak. Het inmiddels, na jaren discussie, algemeen gegroeide pastorale standpunt kan dus blijven gehandhaafd, zolang de meningen hierover binnen de Kerk verschillen. Te weten: dat beslissingen in deze een zaak zijn van het geweten der gehuwden zelf”. De zes ondertekenaars waren: mgr. drs. J.A.A. van Laarhoven, vicarisgeneraal bisdom Den Bosch; mgr. dr. H. Ruygers, vicaris-generaal bisdom Breda, dr. W. Goddijn O.F.M., directeur Pastoraal Instituut van de Nederlandse Kerkprovincie; drs. C.H.G.M. Kuitenbrouwer, Katholieke Centrale voor Geestelijke Volksgezondheid; drs. J.M. Roof ss.cc., secretaris Landelijke Raad voor Huwelijk en Gezin; prof. Dr. C.P. Sporken, pater assumptionist tot 1966 en daarna priester van het bisdom Den Bosch, voorzitter van de commissie ‘Huwelijk en gezin’ van het Pastoraal Concilie. Het communiqué van de zes ‘vooraanstaande katholieken’ reflecteerde de visie van een deel van de katholieken in Nederland. Hun werd deze mening op dezelfde wijze opgedrongen als ook het Pastoraal Concilie te werk ging. De vindplaats voor het geloof is niet de openbaring, maar de visie op het geloof wordt gevorm door een zelfbenoemde liberale elite, die haar mening tot een democratische meerderheid verheft door middel van de media. Op de dag waarop Humanae vitae werd gepubliceerd, had Goddijn bovendien tot drie maal toe contact met de KRO-rubriek Brandpunt over de uitzending van die avond. Brandpunt wees die avond de uitspraak van het hoogste kerkelijke leergezag eveneens af (Goddijn, De moed niet verliezen 140) en verbreidde daarmee de visie van Goddijn en de zijnen in plaats

van de leer van de kerk. In Nederland was de toon gezet. De kerk erkent de heilige Schrijft en de traditie als bronnen van openbaring, die worden uitgelegd door het leergezag. De ‘vooraanstaande katholieken’ achtten een door henzelf versterkte democratische meerderheid ook een argument van de waarheid van het katholieke geloof. Terwijl de paus met zijn encycliek de gelovigen de weg van de traditie van de katholieke kerk wees en voorschreef, lieten de zogenaamde ‘vooraanstaande katholieken’ onder leiding van Walter Goddijn weten: “De discussie inzake de vragen van huwelijk en gezin blijft dus volkomen open en daaraan wordt geen einde gemaakt door het verschijnen van deze Encycliek, welke niet beschouwd kan worden als een onfeilbare uitspraak”. Het in Nederland gevormd zogenaamd ‘pastorale standpunt’ gaat voor op wat het hoogste leergezag onderricht.

Trouw aan de leer van de Kerk Toen kardinaal Alfrink op 30 juli op Schiphol aankwam, werd hij door journalisten bestormd. Het Parool suggereerde dat er nu wel een schisma zou komen. Het PINK kreeg van Alfrink de opdracht een tekst te maken over het verschijnen van de encycliek voor de bisschoppenvergadering van 31 juli. Dit is opmerkelijk daar de directeur van het PINK, Walter Goddijn, reeds enkele dagen eerder een reactie had ondertekend, die zich niet aansloot bij de leer die de paus in de encycliek had neergelegd. Voorafgaand aan de vergadering van de bisschoppen op 31 juli kapittelde kardinaal Alfrink de beide vicarissen-generaal Van Laarhoven (Den Bosch) en Ruygers (Breda). De kardinaal was van mening dat zij als (plaatsvervangende) beleidspersonen dit communiqué niet zonder overleg hadden mogen ondertekenen (Goddijn, De moed niet verliezen 141). De aanwezige bisschoppen vergaderden met de bedoeling een verklaring uit te geven waarin zij zich vanzelfsprekend stelden achter de leer van de kerk, zoals die door de eeuwen heen was verkondigd en zoals die in de recent verschenen encycliek Humanae vitae opnieuw door de paus was bevestigd. In deze vergadering waren aanwe-

zig: kardinaal Alfrink, mgr. Jansen, mgr. Moors met zijn hulpbisschop mgr. Beel en mgr. Nierman. De afwezige bisschoppen mgr. Bluyssen en mgr. Ernst werden vervangen door hun vicarissen-generaal Van Laarhoven en de een jaar later uitgetreden Hein Ruygers. Mgr. Jansen kreeg als eerste het woord. Hij sloot zich aan bij de leer van de kerk zoals die in de encycliek door de paus was omschreven. Kardinaal Alfrink, mgr. Moors, mgr. Beel en mgr. Nierman waren het er eveneens mee eens. Alle aanwezige bisschoppen toonden zich trouw aan de leer van de kerk.

Diepe bezinning ...

Toen kregen ook de beide vicarissen-generaal het woord. Zij verzetten zich tegen de leer van de encycliek. Als gevolg van de oppositie van toevallig aanwezige nietbisschoppen werden allerlei relativerende opmerkingen in het communiqué opgenomen dat vervolgens als standpunt van de bisschoppen werd gepubliceerd. De tekst die door het PINK was opgesteld richtte zich op 31 juli 1968 tot de priesters met het doel hun “enkele gedachten” aan te reiken

voor de verkondiging tijdens de liturgie van de volgende zondag (Van Schaik, Alfrink 407). De bisschoppen deelden mee: “In dit critieke uur beseffen wij dat vele katholieken in onrust zijn. Velen zijn teleurgesteld over de pauselijke encycliek ‘Humanae Vitae’, met name over de verklaring omtrent anticonceptionalia. Zij worden beproefd in hun geloof, dat de Kerk is Gods werken in menselijke gestalte te midden van ons. In dit ogenblik willen uw bisschoppen enkele voorlopige woorden tot U richten, die U zou kunnen gebruiken voor uw verkondiging van aanstaande zondag. De gevolgen van de encycliek zijn van wereld-omvattende betekenis en alleen na langdurige en diepe bezinning van velen zal men de draagwijdte ervan kunnen peilen. Daarom is het begrijpelijk dat uw bisschoppen alleen na ernstig beraad ook met theologische en andere deskundigen - in staat zullen zijn om U de begeleiding te geven, waar U zo’n grote behoefte aan hebt. Deze begeleiding zal U ongetwijfeld gegeven worden, maar zal wel enige tijd op zich laten wachten. 1. Een katholiek is eerbied verschuldigd aan het gezag en het woord van de Paus. Aan een dergelijke gezagvolle uitspraak als deze encycliek kan het persoonlijk geweten niet voorbij gaan. Overigens zijn vele factoren die het persoonlijk geweten ten aanzien van de huwelijksbeleving bepalen, reeds gegeven, bijvoorbeeld onderlinge liefde, verhoudingen in het gezin en maatschappelijke omstandigheden. 2. Wij katholieken geloven in de pauselijke onfeilbaarheid. Al is deze encycliek geen onfeilbare, dogmatische uitspraak, toch is zij een waar pleidooi voor de waardigheid van het leven en een oproep tot verantwoordelijkheid in geslachtelijkheid en huwelijk, die voor onze samenleving van zeer groot belang is. Moge het gesprek rond deze encycliek meewerken tot een zuiverder waarderen en functioneren van het gezag in de Kerk. Laten wij voor onze H. Vader en voor elkaar bidden in deze dagen” (KA 23(1968)850-851). (wordt vervolgd) MEI 2016

DE SLEUTEL

25

FOTOREPORTAGE

FOTOREPORTAGE

Kiek oet… Thorn tekst frans van galen foto’s bisdom roermond

In de volgende eeuwen werd er aan de kerk heel wat aan- en bijgebouwd. De nu nog zeer in het oog springende 18e-eeuwse aankleding van het interieur is op het conto te schrijven van de Luikse architect François Duckers. Bouwmeester Pierre Cuypers werd een eeuw later ingeschakeld om de kerk te restaureren in de jaren die lagen tussen 1860 en 1885. Meest markante ingreep was de bouw de bouw van een neogotische klokkentoren op het romaanse westwerk. De toren werd In 1944 weliswaar opgeblazen, maar 12 jaar nadien volgens de oorspronkelijke plannen hersteld door architect Pierre Cuypers junior.

Romaans, gotisch, neoclassicistisch, het zijn stijlkenmerken die allemaal terug te vinden waren of zijn in de Michaëlkerk in Thorn. Nu een parochie- maar meer dan 1000 jaar geleden begonnen als kloosterkerk. Als onderdeel van een Benedictijns dubbelklooster dat zou evalueren tot een wereldlijk stift voor hoogadellijke dames. Zij waren zo ‘hoogmogend’ dat zij Thorn en omgeving omtoverden in een abdijvorstendom, slechts afhankelijk van de keizer van het H. Roomse Rijk. Die links en rechts ook nog aardig wat bezittingen hadden. Die ‘vermogendheid’ werd ook aan de stiftkerk duidelijk.

De toren baart in onze dagen opnieuw zorgen. De noodzakelijke restauratie werd verleden jaar ingezet, maar kon eind verleden jaar slechts voorlopig voltooid worden. Want, zo schrijft parochieherder pastoordeken Maessen in zijn parochieblad onder meer: “Het opnieuw voegen van de kolenzandsteenmuur aan de basis van de toren brengt grote problemen aan het licht. Dit is ook het oudste gedeelte van de toren uit een bouwperiode van rond 1000 tot ca.1200 na Chr. De ca. 1.7meter dikke muren bestaan aan de buitenzijde uit blokken van deze steen. Tussen deze muren van blokken is de binnenzijde meestal opgevuld met alle voorkomende kleine stenen en puin dat wordt samengehouden door kalkmortel. Helaas zijn de onderste 6 meter in kolenzandsteen uit de periode 1000-1200 in een veel slechtere conditie dan voorheen werd aangenomen. (…)

aaa

De komst van de Fransen in 1794 maakte een einde aan de wereldlijke heerschappij van de stiftsdames en haar bestaan überhaupt. Het stift als zodanig werd in 1797 opgeheven. De stiftsgebouwen en de naast de stiftskerk gelegen parochiekerk, toegewijd aan St. Michaël, werden kort daarna gesloopt. De stiftskerk bleef als parochiekerk behouden.

26

DE SLEUTEL

MEI 2016

MEI 2016

DE SLEUTEL

27

GELOOF IN DE PRAKTIJK

FOTOREPORTAGE

Meer informatie: www.cluster-emmaus.nl

Over heiligen en moeders ... Het bleef niet bij die ene vlek. In de klas van Jitske was een jongentje overleden aan kanker. Dat had iedereen geschokt en met de neus op de kwetsbaarheid en de eindigheid van dit leven gedrukt. Renée was ook zelf in problemen gekomen toen, na een fout op haar werk haar reputatie op het spel stond. Ze was er ontsteld over hoe zwaar ze hierop beoordeeld was. Alsof al die jaren dat ze goed werk geleverd had opeens waren verdampt.

(advertentie)

Bij het uitkappen van deze voegen vallen de blokken nu soms volledig uit elkaar en komen los te zitten van de kern van de muur. De loszittende stenen zijn een groot gevaar voor de omgeving van de toren.” Dit probleem moet dringend noodzakelijk worden aangepakt. Maar de financiële ruimte voor het opdoemende restauratieproject ontbreekt in de parochie. Dus zal er ook eerst een nieuw restauratieplan gemaakt worden als basis voor een reële begroting, als voorwerk om de nodige fondsen te kunnen aanspreken bij Gemeente en Provincie. Voor degenen die iets willen of kunnen bijdragen: Restauratiefonds Abdijkerktoren, Rekening NL72 RABO 0151 001375 Zeer bezienswaardig in de prachtige kerk – zij pronkt niet voor niets op de lijst van “Top 100 van de Nederlandse monumenten” van de rijksdienst voor de monumentenzorg zijn onder andere het hoofdaltaar (1769) in Lodewijk XVstijl, vervaardigd voor de kartuizerkerk in Roermond en in 1796 naar Thorn overgebracht; 15de eeuwse muurschilderingen; een hardstenen doopvont (15de eeuw), een laatgotische kruisgroep (circa 1500), een Marianum uit het atelier van de meester van Elsloo (eind 15de eeuw), enkele 16de17de- en 18de-eeuwse beelden en altaarstukken en het deels in gekleurd marmer uitgevoerde barokke grafmonument met portretreliëf voor abdis Clara Elisabeth van ManderscheidtBlankenheim; enige barokaltaren; laatgotische calvarie en Marianum.

Ik lees deze dagen een boek over de heilige Franciscus. Geschreven door een auteur van kinderboeken. Heerlijk boek voor ’s avonds na het werk. Ik lees hoe die kleine man uit Assisi uit zijn binnenste de grootste wijsheden tevoorschijn haalt en hoe eenvoudig en natuurlijk hij dat doet. Renée, een vrouw van achter in de dertig heeft de laatste tijd heel wat voor haar kiezen gehad. Ze is gehuwd met een man die bedrijfsarts is en samen hebben ze een dochter van zeven: Jitske. Zelf werkt Renée op een juridisch kantoor. Tot een jaar of drie geleden liep het leven zoals je het verwachten zou van een jong en hoogopgeleid stel. Ze hadden samen een méér dan prima inkomen, een fijn huis, werk waarmee ze blij waren, en een gezonde en slimme dochter. Drie jaar geleden kwam voor het eerst de klad in dit tot dan toe vlekkeloze plaatje. De vader van Renée’s man raakte betrokken bij een verkeersongeval met een lange medische en juridische nasleep. Hij was nog niet zo lang met pensioen en in plaats van te gaan genieten, zoals het ideale patroon voorschrijft, werd het langdurig revalideren, met matig resultaat.

28

DE SLEUTEL

MEI 2016

Er zijn nog meer tegenslagen en verliezen gevolgd. Door al die narigheid is er bij Renée op de duur iets geknakt in haar vertrouwen in zichzelf en in de goedheid van het leven. Ze heeft het nog niet eerder aan iemand gezegd maar nu vraagt ze zich hardop af of het leven überhaupt wel zin heeft. Je ploetert, je doet je best, je bouwt iets op, je hebt verwachtingen, maar wat is nu het uiteindelijke resultaat? Revalideren in zo’n deprimerende instelling, knokken voor een beetje gezondheid, vechten tegen de onrechtvaardigheid en de hardheid van het leven, treuren om wie er niet meer zijn.. Wat heeft het leven voor zin als alles toch gedoemd is te verdwijnen? Veel mensen zoeken het antwoord op die vraag buiten zichzelf, maar het is een beter idee om de blik naar binnen te richten. Socrates vond dat het beste dat een leraar kan doen is vragen te stellen zodat de leerling zijn innerlijke wijsheid naar boven haalt. Ik denk dat vrienden dat in het algemeen ook héél goed kunnen. En psychologen proberen het. “Als Jitske nu eens aan je zou vragen: ‘als het toch geen zin heeft om ons best te doen en we toch allemaal dood gaan, wat voor zin heeft het leven dan eigenlijk?’, wat zou jij dan antwoorden?”

Meteen gaat Renée recht op haar stoel zitten. “Dan vertel ik over alles wat het leven fijn maakt! Over dat wij heel veel van haar houden, en over het mooie bos en over hoe lekker het ruikt aan de zee. Ik zal beginnen over dat mooie kapelletje waar we laatst zijn geweest. Praten over die twee kleine meesjes die zo hun best doen om een mooi nestje te maken. En hoe fijn het is om samen te zijn en met elkaar aan de wereld te werken..” Als ze is uitgesproken zakt ze weer terug in haar stoel en zegt met een zucht: ”Móói hè?” We moeten allebei lachen. Wanneer ze zich voorstelt hoe ze als moeder aan Jitske iets bijbrengt over het leven ontdekt Renée direct de antwoorden op moeilijke vragen in zichzelf. Eenvoudig en natuurlijk als de heilige Franciscus. Als moeder heeft ze onmiddellijk een wijs en eenvoudig antwoord. Wanneer Renée ontdekt hoe ze ook een beetje moeder kan zijn voor zichzelf kan ze weer verder. Ontspannen en vol vertrouwen. Moeders lijken wel een beetje op heiligen, denk ik later. Of zouden heiligen op moeders lijken?

drs. F.M.J. Keyers Oude Rijksweg Noord 5 6114 JA Susteren www.christofoor-praktijk.nl 06-47559670

MEI 2016

DE SLEUTEL

29

AGENDA

VARIA

Agenda bisschop Frans Wiertz

Zondag 1 mei 17.00 uur Eucharistieviering in kapel Leenhof b.g.v. opening meimaand

­ aandag 2 mei M 11.00 uur Vergadering Permanente Raad te Utrecht Dinsdag 3 mei Huisbezoeken aan priesters en diakens Woensdag 4 mei 15.30 uur Ontvangst Indiase bisschop Mar Rafael Thattil 19.30 uur Bijwonen dodenherdenking te Roermond Woensdag 5 mei 10.00 uur Pontificale Hoogmis in Munsterkerk te Roermond b.g.v. de Hemelvaart van de Heer Maandag 9 mei 19.30 uur Vergadering Diosane Pastorale Raad Dinsdag 10 mei Bisschoppenconferentie te Utrecht Woensdag 11 mei 10.30 uur Vergadering Nederlandse en Vlaamse bisschoppen te Roermond

Donderdag 12 mei 11.00 uur H. Mis in bovenkapel grootseminarie Rolduc met dames Kleine kring Zaterdag 14 mei 10.30 uur Bijwonen pontificale viering inbezitneming bisdom Den Bosch door Mgr. De Korte in St.-Jankathedraal Zondag 15 mei 10.00 uur Pontificale Hoogmis in St. Servaasbasiliek met aansluitend stadsprocessie te Maastricht Dinsdag 17 mei Deelname aan Springprocessie te Echternach Woensdag 18 t/m Vrijdag 20 mei Scrutinium grootseminarie Rolduc Zaterdag 21 mei 10.30 uur Priesterwijding in St.Christoffelkathedraal te Roermond Zondag 22 mei t/m Vrijdag 27 mei Deelname aan Lourdesbedevaart Zaterdag 28 mei 10.30 uur H. Mis in Caroluskapel te Roermond b.g.v. ontmoetingsdag studenten diocesane opleidingen Zondag 29 mei 17.00 uur Liturgische viering in Blankenberg met uitreiking geloofsbelijdenis

Dinsdag 31 mei Scrutinium grootseminarie Redemptoris Mater te Blankenberg Woensdag 1 juni Vergadering staf Kairos Donderdag 2 juni Huisbezoeken priesters en diakens Vrijdag 3 juni 19.00 uur Vormselviering parochie O.L. Vrouw zeven Smarten te Panningen Zaterdag 4 juni 19.00 uur Vormselviering in parochie H. Jacobus de Meerdere te Egchel Maandag 6 juni 10.30 uur Vergadering Bisschoppelijke Commissie voor Communicatie en Media 13.00 uur Vergadering Permanente Raad te Utrecht Dinsdag 7 juni Huisbezoeken priesters en diakens 19.00 uur H. Mis b.g.v. afsluiting 190 jaar Antoniusnoveen in BleijerheideKerkrade Woensdag 8 juni 10.30 uur Vergadering Commissio Mixta te Den Bosch 18.00 uur Vergadering Raad voor Economische Aangelegenheden bisdom Roermond

Agenda hulpbisschop Everard de Jong Zondag 8 mei 10.30 uur Internationale eucharistieviering in Grote Kerk te Banneux (B) bij gelegenheid van triduüm Caritas Banneux Bisdom Roermond 15.00 uur Lof en ziekenzegening bij Grote Kerk te Banneux (B) Maandag 9 mei 13.30 uur Overleg afdelingshoofden Diocesane Pastorale Dienst 19.30 uur Vergadering Diocesane Pastorale Raad Dinsdag 10 mei 10.00 uur Bisschoppenconferentie te Utrecht Woensdag 11 mei 08.00 uur Eucharistieviering in kloosterkapel zusters Benedictinessen (priorij Nazareth) te Tegelen vanwege 30

DE SLEUTEL

MEI 2016

verkiezing priorin Middag Deelname ontmoeting Nederlandse en Vlaamse bisschoppen te Roermond 18.00 uur Deelname bijeenkomst assemblee Hendrik VIII te Lanaken (B) Donderdag 12 mei 16.00 uur Eucharistieviering in zorgcentrum Appelgaard te Margraten 19.00 uur Vormselviering in H. Martinuskerk te Linne Vrijdag 13 mei 19.00 uur Vormselviering in H. Lambertuskerk te Kerkrade Zaterdag 14 mei 11.00 uur Deelname aan installatieplechtigheid Mgr. De Korte als bisschop van ’s-Hertogenbosch in SintJanskathedraal aldaar Zondag 15 mei 11.30 uur Pontificale eucharistieviering vanwege hoogfeest van Pinkste

ren in Sint-Christoffelkathedraal te Roermond 16.00 uur Pontificale eucharistieviering bij Gemeenschap van de Gekruisigde en Verrezen Liefde in klooster De Kommel te Maastricht Dinsdag 17 mei Deelname aan Springprocessie te Echternach (L) Woensdag 18 mei 09.30 uur Werkbezoek aan woonzorgcentrum Sint Anna te Boxmeer Donderdag 19 mei 09.00 uur Colleges Kerkelijke Documenten en Ethiek bij Grootseminarie Rolduc 19.00 uur Vormselviering in kerk O.L.-V. Geboorte te Ohé en Laak Vrijdag 20 mei 19.00 uur Vormselviering in H. Catharinakerk te Grevenbicht Zondag 22 mei

14.30 uur Lezing tijdens vormingsdag leiding zomerkampen bisdom te Roermond 17.00 uur Eucharistieviering vanwege de Mariamaand mei bij kapel van Leenhof te Landgraaf Maandag 23 mei 10.00 uur Deelname aan studiedag jonge priesters te Roermond 15.00 uur Ontmoeting met katholieke sectorraad VGVZ te Utrecht 17.00 uur Bestuursvergadering Stichting Thomas More te ’s-Hertogenbosch Dinsdag 24 mei 10.50 uur Colleges Kerkelijke Documenten en Filosofische Ethiek bij Grootseminarie Rolduc Woensdag 25 mei Stille Dag Donderdag 26 mei 10.30 uur Sacramentsprocessie en ontmoeting in zorgcentrum en hospice Glana te Geleen 19.00 uur Pontificale eucharistieviering waaronder aanstelling buitengewoon bedienaren eucharistie in SintChristoffelkathedraal te Roermond Vrijdag 27 mei 19.00 uur Vormselviering in kerk H. Petrus en Maria Tenhemelopneming te Chèvremont (Kerkrade) Zaterdag 28 mei 10.30 uur Eucharistieviering en inzegening kapel penitentiaire inrichting Ter Peel te Evertsoord Zondag 29 mei 10.00 uur Pontificale eucharistieviering vanwege Memorial Day op Amerikaanse Militaire Begraafplaats te Margraten met in de middag ceremonie en kranslegging Maandag 30 mei t/m woensdag 1 juni Deelname aan congres Europese justitiebisschoppen te Straatsburg (F) Vrijdag 3 juni 19.00 uur Vormselviering in kerk O.L.-V. Onbevlekt Ontvangen te Ospel Zaterdag 4 juni 10.30 uur Pontificale eucharistieviering vanwege diocesane Misdienaarsen Kinderkorendag in Sint-Christoffelkathedraal te Roermond 19.15 uur Pontificale eucharistieviering waaronder altaarwijding in kerk H. Naam van Jezus te Broekhuizenvorst

Puzzel We hebben voor deze puzzel gebruik gemaakt van woorden uit het tweede boek Samuël, de hoofdstukken 22 t/m 24 waarmee een einde komt aan het boek Samuël. Als u de woorden wegstreept in het diagram, dan blijven er enkele letters over die de oplossing van de puzzel vormen. Wie de woordenbrij ontraadselt en het geluk heeft als winnaar uit de bus te komen, wacht de gebruikelijke prijs. D

N

T

M

E

L

J

A

C

H

B

A

A

B

L

A

R

I

H

E

A

E

M

L

E

D

A

T

I

C

L

E

E

P

O

N

C

D

I

E

I

A

C

R

D

E

H

I

C

N

G

E

S

E

A

D

R

B

N

N

A

H

T

I

K

H

V

J

E

O

M

T

O

I

N

U

E

R

O

E

A

S

I

O

O

A

R

R

E

E

H

B

A

O

I

G

L

M

E

N

L

V

N

M

A

E

T

Ï

C

R

N

E

B

E

M

M

K

K

A

A

D

I

A

G

T

A

A

E

T

E

F

L

F

O

S

A

C

N

E

N

N

P

E

F

W

V

A

I

T

L

A

T

O

H

H

M

R

I

V

L

L

E

N

A

L

B

I

E

E

I

O

R

A

C

W

E

O

U

O

R

N

E

T

T

H

L

I

C

B

Ä

T

A

E

T

E

H

O

D

I

E

S

E

L

O

H

D

K

A

A

S

R

E

R

A

S

O

A

E

D

I

R

I

V

A

A

C

R

J

E

N

D

M

B

R

N

B

N

E

E

B

T

E

H

G

E

M

L

J

E

M

A

S

N

G

I

T

L

I

E

A

L

B

A

I

D

O

R

O

C

V

U

H

A

Ë

E

S

S

D

U

I

A

N

R

N

T

N

H

L

B

I

G

T

Z

B

S

S

D

D

N

Ä

A

A

H

I

U

O

E

L

I

K

A

E

I

R

D

I

O

G

N

T

E

E

R

E

M

M

A

I

L

E

R

I

O

I

N

D

E

A

O

T

I

R

L

E

F

O

T

I

H

C

A

D

A

G

O

N

I

T

M

D

ABIALBON ABIËZER ACHASBAI ACHIAM ACHITOFEL ACHOACH ACHOCHIET AMMONIET ANATOT ARAUNA BACHURIM BAÄNAI BENJAMINIETEN BLIKSEMFLITSEN CHAKMONIET

CITADEL DODO DORSSLEDEN DORSVLOER ELCHANAN ELIAM ELIFELET ELIKA ELJACHBA GAD GADIETEN HARAR HARARIET HIDDAI HOVELINGEN

HULPGEROEP JEBUSIET JONATAN LECHI LEGERAANVOERDER MAÄKATIET MEBUNNAI ONDERWERELD REFAÏETEN SMETTELOOS STROOMGEBIED VERBIDDEN VOLKSTELLING WATERBEDDING

De oplossing kan voor 21 mei worden ingestuurd naar het adres: Puzzelredactie De Sleutel, Postbus 980, 6040 AZ Roermond of via [email protected]. Onder goede inzendingen wordt de DVD ‘Sprekend monument - heden en verleden van de Sint Christoffelkathedraal’ verloot. De oplossing van de puzzel uit het vorige nummer was “de kerk, moeder van de roepingen”, een kwalificatie die paus Franciscus aan de kerk gaf in zijn brief die verscheen naar aanleiding van roepingenzondag op 17 april jl. Uit de goede inzendingen werd H. Beckers uit Pey (Echt) als winnaar getrokken. Proficiat! MEI 2016

DE SLEUTEL

31

GAVE CHRISTOFFELDAG

Zeven gaven heilige Geest werden belicht op