Jaargang 33, nummer 8
oktober 2015
‘Uut in Twente’ Onder deze titel is van 11 tot 20 september 2015 een evenement gepland op Camping de Papillon, Kanaalweg 30, 7591 NH Denekamp. Ria en Henry van het Reve en José en Wil van den Berg zijn de gastequipes die hier de scepter zwaaien over de 23 equipes CCK leden. Vrijdag 11 september Het is een mooie reisdag. Het weer werkt mee, het is zonnig en lekker warm. Helemaal op het eind van de camping staan wij, de CCK, verdeeld over 5 veldjes gescheiden door hagen. Het voelt knus, die plekken met een aantal equipes dichtbij met hun caravan. De ontvangst is heel royaal met koffie en een groot stuk boterkoek omdat José vandaag jarig is. Sjef en ik hoeven geen nummertje meer te trekken! We zijn de laatsten die binnenkomen, ook al is het nog behoorlijk vroeg in de namiddag. In de kantine van de camping vindt ’s avonds de programmabespreking plaats met consumptie en een plakje cake. Na de opening en een woord van welkom aan allen vindt de bijna rituele ceremonie plaats met dank aan de camping, dank aan de gastgezinnen en huishoudelijke mededelingen omtrent Lief en Leed binnen de leden van de CCK. Opmerkelijk is dat de familie Venzelaar uit Nijmegen niet aanwezig is omdat hun auto in een modderpoel terecht is gekomen na een hevige regenbui in Nijmegen. De avond wordt gevuld met “het zakjes raden spel”, home made door de gastgezinnen. De antwoorden mogen tot woensdag ingeleverd worden. Bovendien wordt er een woordspel meegegeven voor het opvullen van de dode uurtjes in de komende week. De opdracht is zoveel mogelijk woorden maken uit de letters van het woord ‘koffiezetapparaat’. Zaterdag 12 september Vertrek op de fiets om 10.15 uur naar Landgoed Singraven waar we om 11.00 uur worden verwacht voor een rondleiding. Singraven is een landgoed nabij Denekamp in de gemeente Dinkelland. Singraven wordt voor het eerst vermeld in 1381 en het eerste Huis Singraven dateert uit 1415. De naam Singraven betekent “grote gracht”. Bewoners/eigenaren van het eerste huis Singraven waren onder andere de Oldenzaalse Begijnen en de graven van Bentheim. Het vervallen
2015-08
1
oktober 2015
Verslag ‘Uut in Twente’ (vervolg)
huis is in 1651-1653 gesloopt en vervangen door een nieuw huis waar in 1661 nog een traptoren aan is toegevoegd. Door vererving kwam het huis in bezit van onder andere de familie De Thouars en door verkoop in 1829 bij de familie Roessingh Udink. Diverse generaties van deze familie hebben het landgoed opgeknapt en verbouwd. In 1915 wordt het landgoed en Huis Singraven publiekelijk verkocht. De koper is Jan Adriaan Laan. Hij komt uit de Zaanstreek en is lid van de Eerste Kamer. De heer Jan Adriaan Laan heeft vier kinderen. Drie zoons en één dochter. Alleen dochter Agatha en de jongste zoon Willem (Frederik Jan) komen mee naar Denekamp. Moeder Eva Laan-Prins sterft in 1916 en vader Jan Adriaan Laan sterft in 1918. Dochter Agatha sterft in 1922 aan tuberculose en dan woont Willem alleen op Huis Singraven. Hij heeft daarna nog enkele forse verbouwingen en restauraties laten uitvoeren. In 1956, tien jaar voor zijn dood, zorgde hij ervoor dat Huis Singraven in de Edwina van Heek Stichting werd ondergebracht. Daarbij is vastgelegd dat alle gedane aanpassingen behouden moeten blijven. Willem Laan (1891-1966), ongehuwd en kinderloos, is de laatste particuliere eigenaar-bewoner van Huis Singraven. De rondleiding door gids Herman is indrukwekkend, evenals de unieke porselein, kunst-, antiek- en meubelcollectie. Zijn kennis van het huis en zijn inhoud laat het huis voor ons gaan leven. De eetkamertafel bijvoorbeeld is gedekt. Hij kan alle bijzonderheden over het porselein, glaswerk en bestek zo toelichten dat je bijna denkt aan te kunnen schuiven voor een maaltje. Herman vertelt in de bibliotheek, een tamelijk kleine ruimte, dat het de belangrijkste ruimte is in het gebouw. Hier werden alle deals gesloten. Of het ging om peper inkopen in de tijd van de Oost-Indiëvaarders of over een verbouwing en het afsluiten van een nieuwe hypotheek. Dat alles gebeurde op dit kantoor met zicht op de oprijlaan. ’s Middags bezoeken we ook de watermolen op landgoed Singraven. Het is de enige houtzaagmolen in Nederland aangedreven door water en waarvan het maalwerk uit hout is gemaakt! De watermolen bestaat uit drie waterraderen met meerdere molens: een oliemolen, een korenmolen en de latere houtzaagmolen. Deze houtzagerij hebben we tijdens ons bezoek (op waterkracht aangedreven) in werking gezien. Singraven, en in het bijzonder de watermolens, waren geliefd bij schilders als Meindert Hobbema (bijvoorbeeld ‘Moulin à Eau’, Louvre) en Jacob van Ruisdael. Zondag 13 september Vrije dag. Maandag 14 september ’s Middag maken we een oriëntatierit met Kris in een Franse oldtimer bus van wel 80 jaar oud. Het weer is nat. We maken een kriskras route door Twente. De weg is even breed als de bus. Het landschap is afwisselend huizen met zadeldaken, maïsvelden, weiden met soms
2015-08
2
oktober 2015
Verslag ‘Uut in Twente’ (vervolg)
paarden, soms koeien. We doorkruisen zowat alle kerkdorpen van de gemeente Dinkelland. Bij ’t Stift stappen we even uit. Helaas op maandag is alles gesloten. Kris stopt even bij de Kroezeboom op de Fleringer Es, éėn der oudste en bekendste bomen van ons land iets ten zuiden van Tubbergen. Waarschijnlijk is hij tussen 1500 en 1600 geplant als grensmarkering van de akkers. In Ootmarsum dicht bij de Kuiperberg, met 71 meter de hoogste berg van Twente, hebben we een koffiepauze in de partylounge van een zeer (eeuwen) oud huis. Ongeveer 15.30 uur stappen we weer in de bus en zetten de rondrit voort. Ergens bij een breed bospad stappen we uit en gaan klootschieten. We worden getrakteerd op kuierdrank en wat hapjes. Henk Mulder gooit voor de mannen de grootste afstand en wel 47 m., Hannie Hesselink sleept de prijs voor de dames in de wacht met 29 m. De prijs is drop in een zakje. Dinsdag 15 september Fietsdag Het sombert buiten maar toch verzamelen de fietsers zich om 09.00 uur bij de tent om uitleg over de fietsroute te bespreken. Henry rijkt een keurige uitdraai van de knooppuntenroute uit waarop in geel met de hand de route is uitgewerkt. De groep start om 10.00 uur met 20 fietsers. De heenweg is 22 km, de terugweg straks 18 km. Na 15 minuten fietsen langs het kanaal begint de regen eerst langzaam, daarna harder en allengs wordt het plenzen. Enkelen houden het voor gezien en gaan terug naar de camping. Wij trekken het regenpak aan en kiezen een kortere route richting Kuiperberg. E-fietsen zijn met een ‘echte’ fiets niet bij te benen. Op de Kuiperberg regent het ook en flink. Zelfs bliksem en donder komen er aan te pas. Wij gaan met zijn allen lunchen op de berg in de regen en onder paraplu’s. Een heerlijke verse groentesoep is aangerukt, belegde broodjes, fruit, drank en zelfs snoep worden aangeboden. Op de Kuiperberg bevindt zich de joodse begraafplaats van Ootmarsum die dateert van circa 1786. Ook bevindt zich op de Kuiperberg een historisch monument van de ANWB (zie afbeelding). Het betreft de laatst overgebleven zogenaamde oriënteertafel. Dit monument is een herinnering aan de bondsfeesten van Koninklijke Nederlandsche Toeristenbond ANWB in Twente op 22 en 23 juli 1922. Erop staat vermeld: hoogte 70 m.+AP. Verder is er op de Kuiperberg nog het op 27 augustus 2011 onthulde monument van Willem Wilmink. In de loop van de middag gaat iedereen op eigen gelegenheid weer terug naar de camping. Het is dan droog. Ondanks de regen een mooie dag.
2015-08
3
oktober 2015
Verslag ‘Uut in Twente’ (vervolg)
Woensdag 16 september Bezoek aan Kasteel Bentheim (Burg Bentheim). Het is een middeleeuws kasteel gelegen in Bad Bentheim in de Grafschaft Bentheim, Nedersaksen. Het kasteel is gebouwd van zandsteenblokken. Dit zandsteen draagt de naam van de plaats: Bentheimer zandsteen. Dit zandsteen is wereldwijd gebruikt o.a. voor het bouwen van het Vrijheidsbeeld in New York, voor de Martinitoren in Groningen, de Dom van Utrecht en het Paleis op de Dam. Het kasteel is nog steeds bewoond en de vestingwerken en enkele historische ontvangstruimtes zijn toegankelijk voor het publiek. De rondleiding met toelichting door deskundige Fred Reinders is zeer de moeite waard. Het meest interessant is te horen hoe de familiebanden met ons Nederlands koninklijk huis en de bewoners van Burcht Bentheim met elkaar vervlochten zijn. Emma van Waldeck-Pyrmont, onze koningin-regentes van destijds, is getrouwd met Koning Willem III. Emma woonde bij haar ouders in Bentheim. Koning Willem III was op zoek naar een bruid en ging terug naar Nederland met de jonge Emma als bruid. Op 31 augustus 1880 wordt uit dit huwelijk Wilhelmina onze latere koningin geboren. Emma had twee zussen Pauline en Helene. Pauline was getrouwd met Alexis. Deze vorst en zijn vorstin hadden 8 kinderen. Hoe gemakkelijk was het niet om met de trein vanaf Apeldoorn even of wat langer naar Bentheim te komen. Emma was vaak in contact met haar zus en de kleine Wilhelmina kon met de 8 kinderen naar hartenlust spelen in de “prinsessentuin”. Een van de acht kinderen in Bentheim was Victoria. Deze werd de eerste vrouwelijke architecte. Donderdag 17 september Vrije dag met ’s middags een jeu de boules toernooi vanaf 13.00 uur en om 16.00 uur happy hour. Zoals altijd gaan de meeste spelers op in het spel en maakt het niet uit dat we op een ongelijke grasmat spelen. De regen probeert roet in het spel te gooien maar dat lukt niet helemaal. We schuilen bij elkaar in de voortenten en na een bui gaan we weer gewoon verder. We zoeken Paula en Henk… Ze schuilen onder een speeltuig dat midden op het veld staat. Winnaar is Wil van den Berg met 30 punten. De andere winnaars zijn Henk R., Kees Z. en Henk M. Marius heeft de poedelprijs met -28 punten. Het happy hour vindt plaats in de ontspanningsruimte Nollipap van de camping. Erg lekkere hapjes worden aangeboden. Fijn dat we droog samen zitten. De prijzen worden uitgereikt evenals de prijzen voor de winnaars van de zakjeswedstrijd. Vrijdag 18 september Bezoek monumentale Twentse boerderij. Dertien km. op de fiets door het mooie Twentse land naar boerderij Erve Broam in Agelo, gerund door boer en boerin Leo en Kristel Scholten Linde. Ze combineren een modern melkveebedrijf met mogelijkheden voor overnachten, vergaderen en educatie.
2015-08
4
oktober 2015
Verslag ‘Uut in Twente’ (vervolg)
Ontvangst met koffie en zelfbereide makrons van maïsmeel. Eerst wordt een film getoond over het werk dat verricht wordt op deze boerderij. Het is een veebedrijf voor koeien die niet naar de wei gaan. We zien de landerijen die ver van de boerderij verwijderd liggen en hoe het land bewerkt wordt. We zien ook de K.I. bij koeien en de geboorte van een kalf, de wijze waarop het kalf verzorgd wordt tot het groot genoeg is om als koe verder te leven voor de melk. Later bezoeken we ook de koeienstallen en kunnen zien hoe de koeien zich bewegen in de ruimte en hoe ze met behulp van een computergestuurde melkmachine op eigen kracht gemolken worden. Indrukwekkend, maar ook een zielig koeienleven. Zaterdag 19 september Opruimen en ’s avonds afscheidsdiner. Het gastgezin heeft een cateraar benaderd om de avond te verzorgen. Het wordt een gezellig en heerlijk diner. Tijdens dit diner wordt ook de winnaar bekendgemaakt van de woordenoefening (zoveel mogelijk woordjes uit) het woord koffiezetapparaat. Sjef Curfs slaagde erin om meer dan zeshonderd!! woorden uit dit woord te destilleren. Zondag 20 september Na een lekker kopje koffie bij de tent afscheid van iedereen en dank aan de gastgezinnen wordt opgestapt. Rond het middaguur zijn de meeste leden vertrokken. Een heerlijk en ontspannen verblijf in Denekamp is ten einde. Tekst : Kay Curfs-Heidendael Foto’s : Sjef Curfs, Henry van het Reve, Leo van der Rijt en Wim Versaan
2015-08
5
oktober 2015
Verslag ‘Uut in Twente’ (oplossing woordspel)
aaf aai aait aak aap af affaire afkap afkapper afkapt afkapte afkort afkortte afpak afpakt afpakte afreize afrit aftap aftapper aftapt aftapte aftop aftopper aftopt aftopte aftrap aftrapt aftrapte aftrek aftrekt aftroef afzet afzette afzetter afziet ai air aker aorta apart aparte apert aperte Apia apparaat ar ara are aria ark art arte at ate atrofie Aziaat Azië eer eert eet effe ei eierkop eik epo er era
2015-08
eraf ere erf erft erop eropaf erotiek erp eta etappe eter etre etter fair faire fake faket fakete fakir fakt farao farket fat fata fee feit feta fez fiat fiatteer fiep fiepke fiept fiepte fier fiere fik fikt fikte fit fitte fitter fobie foef foei foet foeter foetert fok fokt fokte fop fopper fopt fopte foret fort forte fraai fraaie frak frap frappe fratze fraze freak fret friet
frotté ia iep ier iet ik iota ip irak it ivar ka kaai kaap kaapt kaapte kaart kaartte kaf kaffee kaffer kaffert kaft kap kaper kapot kapotte kappa kapper kappert kapt kapte kar karaat karaf karate karot karpet kart kartte kat kater kateter keep keept keer keert keet kef keffer kefir keft kefte kei keizer keper kerf kerft ketter kettert kiep kieper kiepert kiept kier kiezer kif kift
kiftte kip kir kirt kit kitte kitter koer koet kof koffer koffie koffieapparaat koffiepraat koi kop koper kopie kopieapparaat kopieer kopieert kopper koppie kopt kopte korf kort kortaf korte kot koter kotter kraai kraait krap krappe krapte krat kreeft kreet krop kropt krot oef oei oekaze oer of offer offert offerte okapi oké oker op opa opera operatie operatief opper oppert oprek oprekt oprit opsta optater opteer opteert
optie optiek optrek optrekt opzet opzetter opzit ora oratie ork orka otter pa paai paait paar paart paf paffer paft pak pakt pap papa papier papzak para paraaf paraat pare pari paria park parka parket parkiet part pat patat paté pater patio patria patriot peer peet pek pep peper pepert pept per perk perzik peter petoet pi pief piefpaf piek piekt piekte piep pieper piept piepte piepzak pier
7
piet piëta pikeer pikeert piket pikt pikte piper pipet piraat pit po poëet poef poep poept poepte poer poeri poert poet poëzie pof poffer poft pofte pok poker pokert pop pope popi popte por porie port porta portie portiek pot poter potter poze praai praat prak prakt prakte prat pre preek preekt prefatie prefekt prei pret priet prik prikt prikte pro proef proeft prof profeet profetie prop propt
propte proza ra raaf raak raakt raap raapt raat raf rak rake raket rap rapt rapte rat ratio rato re reek reep reet rei reik reikt rek rekt rekte rep rept repte riek riekt riekte riep riet rik rikt rikte rit rite roe roef roei roek roep roepia roept roet rok rol rolt rot roti roze rozet taai taaie taaier taak taakt taart taft tak take tap tape
tapet tapir tapper tapt tapte taptoe tarief tarot tart te teak tee teef teek teer teert ter tere terp terzake tetra tiara tie tier tiert tiet tik tikt tikte tip tipt tipte tiptop toe toef toeft toep toept toer toert toet toeter tof toffe toffee toffer tok tokt top topper topt tor tot tra trafo trap trapeze trapt trapte tref treft trek trekt trip tript troef troeft troep
trof trofee trok zaai zaaier zaait zaak zak zakt zakte zap zapper zapt zapte zat zatte zatter zattere zatterik ze zee zeef zeeft zeep zeer zei zeik zeikte zeker zeper zerk zero zet zeta zette zetter zie ziek zieke zieker ziekte zier ziet zift zifter zip zit zo zoeaaf zoef zoeft zoek zoeker zoekt zoet zoete zoeter zot zotte zotter
TOTAAL 604 WOORDEN
oktober 2015
