Jaargang 1, nummer 1 Januari 2015 Nieuw: De Nieuwsbrief van ANBO afdeling Venray In de laatste bestuursvergaderingen is gestoeid met de vraag of wij onze leden wel zouden verrassen met een Nieuwsbrief. Men wordt al zo vaak overspoeld door nieuws, dat daar ook onze grootste twijfel lag. Anderzijds willen wij als bestuur onze leden graag zo goed mogelijk op de hoogte houden over wat er leeft in onze afdeling en wat volgens ons de moeite waard is om in een nieuwsbrief te vermelden. Door een beperkt aantal keren per jaar, bijv. eens per kwartaal, het nieuws te verzamelen hopen wij uw mailbox niet te zeer en te snel te laten vollopen. Mocht U overigens berichten en/of suggesties hebben voor de nieuwsbrief, dan horen wij dat graag. De nieuwsbrief, onder redactie van onze secretaris Frans Lemmers, wensen wij uw speciale aandacht toe. Met vriendelijke groet en tot ziens, Harry van der Locht, voorzitter. Inhoudsopgave Voorwoord door Harry van der Locht Inhoudsopgave Met betrekking tot de nieuwsbrief Herinnering aan de enquête Agenda Samenstelling van het bestuur en taakverdeling na uitbreiding Aspirant bestuurslid Frits Vossen stelt zich voor Ook kandidaat bestuurslid Marius Emons stelt zich voor Wandelen door Venray met het Rooys Gidsen Gilde ‘Valpreventie voor ouderen’, verslag lezing fysiotherapeut Hans Schambergen Digitaal platform Cubigo Bijeenkomst in Kerstsfeer in het Theehuis van het Odapark Gevraagd: VOA, Vrijwillige Ouderen Adviseur ‘Hoe houd ik mijn hersenen gezond’ Met betrekking tot de Nieuwsbrief
blz 1 1 1 2 2 3 4 4 5 6 7 8 9 9
In aansluiting op de inleiding van Harry van der Locht het volgende: Het voornemen is om in deze nieuwsbrief (een extra service voor de leden) verslag te doen van de diverse activiteiten binnen onze afdeling. De actualiteit komt aan bod door de agenda. Het bestuur komt onder de loep te liggen. Graag willen we tevens berichten over hobby’s en activiteiten van leden zoals we dat nu al doen op onze website. Voor nieuws, op- en aanmerkingen houden we ons aanbevolen. Inhaken a.u.b. per mail
[email protected] of per telefoon Frans Lemmers, 0478-514362. Uit kostenoogpunt wordt de nieuwsbrief niet per post maar alleen per mail verspreid. Om op de hoogte te blijven kan men vanzelfsprekend ook kiezen voor het raadplegen van onze website www.anbo.nl/venray waarop alle onderwerpen eveneens gepubliceerd zullen worden. Aan de leden die er geen prijs op stellen om in de toekomst de Nieuwsbrief te ontvangen, vragen wij vriendelijk om dit te laten weten aan de secretaris annex ‘redacteur’. 1
Herinnering aan de enquête Beste leden, Wij hebben u onlangs een onderzoeks-formulier toegestuurd om onder andere meer inzicht te krijgen in wat uw wensen zijn voor het activiteitenprogramma en wat u motiveert om lid te zijn van ANBO. Ook is de vraag gesteld of u mogelijk als vrijwilliger actief wilt zijn bij onze afdeling. Inmiddels hebben wij al een groot aantal formulieren terug mogen ontvangen. Mogelijk hebt u persoonlijk al gereageerd. In dat geval onze hartelijke dank! Bent u hier echter nog niet aan toegekomen, dan stellen wij het erg op prijs als u dat alsnog even wilt doen. Graag zo spoedig mogelijk; het resultaat willen we bij de komende ledenvergadering aan u presenteren. Hoe meer reacties, des te meer kunnen wij als bestuur en als activiteitencommissie rekening houden met uw wensen. Namens de werkgroep voor de enquête dank voor uw aandacht, Kees Moerkerk Agenda Donderdag 12 februari, om 14:00 uur in De Kemphaan: Lezing “Reis door het heelal” door Harrie Rutten uit Arcen Woensdag 4 maart om 13:30 uur start van de Korte fietstocht bij De Kemphaan Donderdag 12 maart (nadere berichten volgen): Excursie naar de Yakultfabrieken in Almere Het betreft een reis die samen met KBO kom Venray georganiseerd wordt. Donderdag 19 maart, om 14:00 uur in De kemphaan: Algemene ledenvergadering van onze afdeling. In deze vergadering worden twee leden ter benoeming tot bestuurslid voorgedragen; zie in deze onder bestuur. Na het afwikkelen van de jaarstukken staat de bijeenkomst in het teken van Fair Trade: “Een leuk programma met zien van materialen en proeven”. Woensdag 1 april om 13:30 uur start van de Korte fietstocht bij De Kemphaan Donderdag 9 april om 14:00 uur in De Kemphaan: Lezing “Kleine tuintjes en balkons” door de heer Driessen uit Deurne Woensdag 6 mei om 13:30 uur start van de Korte fietstocht bij De Kemphaan Woensdag 20 mei om 12:30 uur start van de Lange fietstocht bij De Kemphaan Donderdag 21 mei, met vertrek om 9:45 per auto vanaf De Kemphaan: Dagexcursie naar “Kloosterdorp Steyl” Woensdag 3 juni om 13:30 uur start van de Korte fietstocht bij De Kemphaan Zie voor informatie over de diverse activiteiten en hoe u zich kunt aanmelden het Jaarboekje. (Di treft u ook aan op onze website www.anbo.nl/venray)
2
Samenstelling van het bestuur en taakverdeling na uitbreiding op de ledenvergadering
Het bestuur in september 2014 in de Engelse Tuin
Tijdens de Algemene Ledenvergadering op donderdag 19 maart zal het bestuur de heren Marius Emons en Frits Vossen ter benoeming tot bestuurslid aan de leden voordragen. Marius en Frits hebben inmiddels meerdere bestuursvergaderingen bijgewoond en weten hoe de vlag er bij hangt. Zij zijn bereid bepaalde taken te gaan vervullen. Helaas heeft momenteel slechts één vrouw zitting in het bestuur; Ans is de koningin der bijen. Welke dame voelt zich geroepen om haar steentje bij te dragen?! Het bestuur: Met vermelding van ieders primaire taken zal bij benoeming van Marius en Frits het bestuur na 19 maart gevormd worden door de volgende personen: Harry van der Locht Kees Moerkerk Frans Lemmers Marius Emons Ton Ederveen Steven Giezen Ans van Oers Wim van Tilburg Frits Vossen
voorzitter vicevoorzitter secretaris penningmeester
Algemeen en daarnaast ledenwerving Verzorging PR Secretariaat Financiën Lid Seniorenraad en Centrale namens Anbo Lid activiteitencommissie Lid activiteitencommissie Fietscommissie; verspreiding De Schakel Projecten (zoals b.v. de enquête)
Het bestuur vergadert (met uitzondering van de zomerperiode) elke tweede maandag van de maand om 10:30 in De Kemphaan. Om nog efficiënter te vergaderen wordt de vergadering om 10:15 voorafgegaan door een gemoedelijk koffiekwartiertje om bij te praten; inmiddels al bijna een traditie: ieder trakteert op zijn/haar beurt op iets lekkers. De vergaderingen zijn voor ieder lid toegankelijk, gewoon om deze eens mee te maken en te kijken wat er leeft, maar ook om desgewenst zelf iets aan de orde te stellen. I.v.m. laten we zeggen ‘het aantal kopjes’ vragen wij u om uw aanwezigheid te voren aan te melden bij de secretaris. Bij aanmelding ontvangt u tijdig de betreffende agenda.
3
Frits Vossen stelt zich voor Frits is begin van dit jaar 65 geworden. Hij is al enige tijd lid van de ANBO en heeft zich nu kandidaat gesteld voor het bestuur van de afdeling Venray. Een korte introductie: “Na mijn opleiding aan de Sociale Academie heb ik een aantal jaren gewerkt in het jeugd- en jongerenwerk in verschillende plaatsen. Daarna ben ik ambtenaar geworden bij de gemeente Venray. Daar ben ik in diverse functies werkzaam geweest op het gebied van welzijn/sociale zaken/maatschappelijke diensten. Ik ben getrouwd, woon met veel plezier in Venray, heb twee gezonde zonen en een dochter, en inmiddels al vier kleinkinderen.” Waarom lid van de ANBO en van het bestuur afdeling Venray? “Ik vind dat eigenlijk alle ouderen op een of andere manier georganiseerd moeten zijn om hun belangen te behartigen en samen actief te kunnen zijn. Heel veel maatregelen die in ons land worden genomen, zijn immers direct van invloed op de toenemende groep senioren in onze samenleving. Hun stem moet worden gehoord bij de landelijke en plaatselijke politiek. De ANBO spreekt mij als “algemene” vereniging daarbij het meeste aan, omdat zij openstaat voor iedereen, ongeacht herkomst of geloofsovertuiging. De afdeling Venray heeft een enthousiast en actief bestuur dat inbreng heeft in het gemeentelijk beleid (via de Centrale van Ouderenverenigingen, de Seniorenraad en nu ook de Participatieraad). Daarnaast organiseert ANBO Venray elk jaar voor haar leden een aantrekkelijk activiteitenprogramma. Ik wil daar de komende jaren graag mijn steun en medewerking aan gaan geven”. Frits Vossen Ook Marius Emons stelt zich voor In oktober 2014 ben ik 65 jaar geworden, en ben sinds november lid van de ANBO. Graag stel ik mij kandidaat voor het bestuurslidmaatschap. Ik ben getrouwd met Erna. Samen hebben we twee kinderen: dochter Maartje en zoon Rick. Oorspronkelijk ben ik afkomstig uit Milsbeek, maar sinds 1988 woon ik in de Venrayse wijk Landweert. Van de ANBO ben ik lid geworden omdat, zoals Frits hiervoor ook al aangeeft, de positie van de ouderen door verschillende maatregelen regelmatig onder druk staat. En omdat de ANBO zowel landelijk als plaatselijk een belangrijke gesprekspartner is voor de overheid en zodanig, wat onze afdeling betreft, invloed kan uitoefenen op het ouderenbeleid van de gemeente Venray. Ook de activiteiten die de ANBO regelmatig organiseert spreken mij aan. En bovendien, voor mij niet onbelangrijk, spreekt mij de sfeer binnen het bestuur erg aan. Ik hoop dat ik mijn steentje kan bijdrage aan het wel en wee van de ouderen in Venray. Mijn maatschappelijke betrokkenheid blijkt ondermeer uit mijn lidmaatschap van de Partij van de Arbeid waar ik als bestuurslid van de afdeling Venray tevens penningmeester ben. Verder zetel ik vanuit de PvdA in de adviescommissies Wonen en Werken/besturen. Tevens ben ik bestuurslid van de Vrijwilligerscentrale MATCH en van het Gehandicapten Platform Venray. Marius Emons
4
Wandelen door Venray met het Rooys Gidsen Gilde Bekend is dat onze leden velerlei hobby's beoefenen. Daarnaast zijn een groot aantal ANBOleden ook actief bij diverse verenigingen en organisaties. Voor de leden kan het boeiend zijn om hier meer over te weten. Deel uw activiteiten met uw medeleden door het doorgeven van uw bezigheden. Hieronder een item over ‘n activiteit. “Goed voorbeeld doet goed volgen”. Over het eerste “goed” is te twijfelen maar ik, F.L., bijt bij deze in de hoop op vele volgers die hun relaas willen doen, de spits af. Eerlijk gezegd wist ik tot mijn afscheid van het zakendoen weinig van de historie van Venray. Daarentegen meende ik door 38 jaar in Venray te wonen mijn stad/dorp wel goed te kennen. Door met enkele anderen de stadswandeling Markant Venray voor het Rooys Gidsen Gilde samen te stellen ging er toch een heel nieuwe wereld voor me open. Lukraak: De mannen van de Schaapscompagnie en de Venrayse metselaars kwamen tot mij. Venray was onder andere Spaans, Frans, Pruisisch (spreken de Venraynaren daarom altijd over De Pruus en niet over Duitsers?), Belgisch. Hoe kon Venray in 1462 toch zo’n Grote Kerk bouwen?! En de beelden in deze kerk vond ik nooit de moeite waard en nu kwamen ze tot leven. Het verhaal over 70 jaar ‘familieregering’ in Venray en de Venrayse onlusten dientengevolge. Haarlem helpt Venray na de verwoesting door de oorlog. Een verfijnd zusterskerkhofje. Enz. enz. Jaartallen zijn er ingestampt. En dat alles mag ik nu delen met anderen door als gids mensen in Venray rond te leiden. Ik geloof dat dit me aardig lukt: Jaren geleden merkte een Anbolid op: “Hij komt niet uit Venray –zo’n uitspraak blijft je een leven lang volgen – maar hij weet er toch wel veel van”. Feit is dat zelfs Venraynaren als zij onder begeleiding van gidsen op hun gemak door het centrum wandelen en daarbij naar de gevels kijken, vooral naar boven, vaststellen dat er veel bijzonders te ontdekken is dat de moeite waard is en dat zij eerder niet kenden. Primeur: We hebben een nieuwe wandeling gemaakt: Van Hensenius via Servaas naar Petrus in casu van het Henseniusplein via de Julianasingel (die tot 1953 niet bestond) door de Oranjebuurt naar de Servaashof en vervolgens via de Stationsweg naar de Petrus Bandenkerk.
Pand Stationsweg nr 67
Al met al gaat het grofweg gezegd om 125 jaar Venrayse geschiedenis met vele verhalen. Bijv. verhalen over De leste hoop (De Prinsenhof), het Bikkelaorskuleke en de Lijckwech.
5
Hoe kwam Servaas in Venray? Verhalen over D’n Ellestieke die in 1850 geboren werd, vorst Karel Wijnen, Thei Spek en Leike Feem; en over Venrayse architecten waaronder ook de generaties Oudenhoven (architect/-aannemer). Ondanks mijn eigen moderne smaak heb ik inmiddels talloze malen al die prachtige oude panden op de Servaashof bewonderd en aansluitend de vele monumentale panden aan de Stationsweg, een ‘prachtstraat’, op mij in laten werken. Dat schitterende ambachtelijke vakmanschap dat men dan kan waarnemen! En telkens zie ik weer iets nieuws. Wist u trouwens dat u achter op de Servaashof in ’t Huukske koffie kunt drinken?
Detail van gebouw G op de Servaashof
Het bestuur is voornemens om traditiegetrouw een bijeenkomst voor de nieuwe leden te beleggen. Dit om samen persoonlijk kennis te maken en te vernemen wat men van ANBO afdeling Venray verwacht. Net als vorig jaar willen we dit doen in combinatie met een rondleiding door Venray. In het voorjaar komen we op deze bijeenkomst terug door de nieuwe leden hiervoor uit te nodigen. “Valpreventie voor ouderen”, lezing door de fysiotherapeut Hans Schambergen De bij de lezing ‘Valpreventie voor ouderen’ op 8 januari in groten getale opgekomen aanwezigen (onder wie enkele KBO-leden) hadden een geweldige middag. De heer Hans Schambergen bleek een bevlogen fysiotherapeut die vol humor met behulp van een visuele presentatie zijn verhaal over noodzaak en nut van valpresentie voor/bij ouderen deed. De middag begon met een kort filmpje over een vrouw (79 jaar) die door permanente oefening samen met een professionele danser een spetterende tango liet zien. Zij oogstte applaus van de aanwezigen. Hierna volgde een aantal cijfers over hoe vaak vallen met fataal gevolg voorkomt. Uit de laatst gepubliceerde cijfers over 2011 blijkt dat 1 op de 3 ouderen (ouder dan 65), gemiddeld eenmaal per jaar valt. Er waren toen 3 miljoen 65plussers; dat zijn dus 1 miljoen valpartijen. Ten gevolge hiervan moest er 84.000 keer spoedeisende hulp verstrekt worden en vonden er hiervan 44.000 opnames in het ziekenhuis plaats. De gemiddelde ligduur van deze opnames bedroeg 9 dagen, en dat is 4 dagen meer dan bij jongere mensen. Uiteindelijk overleden 2500 mensen ten gevolge van een val. En de totale maatschappelijke kosten van al die valpartijen bedroegen 820 miljoen Euro.
6
Na deze inleiding volgde een interessante en humoristische uitleg hoe vallen te voorkomen: de valpreventie. Daarbij ligt de nadruk op: In beweging blijven, blijven oefenen om jezelf en je spieren zo goed mogelijk in conditie te houden. In de zaal van De Kemphaan werd er volop geoefend met zitten-opstaan, balans zoeken op 2 voeten, op een voet, voeten voor elkaar; ballonnen doorgeven van de ene naar de ander hand, om de buik en boven het hoofd. De goede mix tussen de ernst en noodzaak, en de luchtigheid van de spreker zorgde voor grote betrokkenheid en waardering. Aan het eind van de presentatie en de oefeningen vermelde de heer Schambergen een nieuwe initiatief van zijn praktijk. Hierbij wordt in 3 bijeenkomsten op donderdagmiddag van 17 tot 18 uur, in groepen van maximaal 12 personen samen verder geoefend en gewerkt aan valpreventie; dit voor de prijs van € 15 per persoon. Vanwege het belang van valpreventie en de grote interesse van de aanwezigen hiervoor vermelden we in deze nieuwsbrief de adresgegevens: Fysiotherapeuten, Eindstraat 32, 5801 CR Venray. Tel.550255.
[email protected] Digitaal platform Cubigo Tijdens de bestuursvergadering van ANBO Venray op 8/12/2014 gaf de heer Henny Jenner een powerpoint presentatie over het platform Cubigo. Hieronder een samenvatting. Na de presentatie reageerde voorzitter Harry van der Locht als volgt: “We spreken hier over een systeem dat toekomst heeft.” Wel de vraag, hoe dit aan te pakken. Suggestie: Idem presentatie in een gezamenlijke bijeenkomst voor leden van ANBO en KBO. Cubigo is een sociaal, digitaal platform om je leefomstandigheden en zelfstandigheid zo lang en zo goed mogelijk op peil te houden; met hulp van ICT van verzorging naar participatie. “Cubigo biedt de gelegenheid om comfort en veiligheid in eigen hand te houden.” Dit digitale platform is in België ontwikkeld en wordt nu via een zuster-BV onder de aandacht gebracht bij senioren, overheden en instanties in Nederland. Trends van de om ons heen veranderende wereld: Mensen worden steeds ouder, wens langer thuis te blijven (evenals de wil van de overheid), zelfregie en zelfcare, en ook technologie. Bij het laatste is bij ouderen vaak een digitale kloof aan de orde, hoewel een kloof die snel kleiner wordt; zo maakt een/derde van de 65-plussers momenteel al gebruik van een tablet. Toegang tot Cubigo heeft men door middel van een Tablet voorzien van Cubes (‘knoppen’). Eindelijk vindt men alles in één ‘dashboard’; Cubigo integreert de systemen en verbindt. De gebruiker ziet een uniforme uitstraling zodat zoeken niet nodig is; Cubigo is zeer gemakkelijk te gebruiken, met ‘één druk op een knop’ bent u verbonden met de persoon of organisatie waarmee u contact wilt hebben. Voorbeelden: Alle sociale media zijn te gebruiken, zo kan men contact houden met familie door middel van skypen. Op de hoogte blijven van nieuws uit de buurt en dorp (tot en met de voetbaluitslagen) en omgekeerd uw eigen berichten doorgeven. Bijhouden van de agenda. En ook bestellingen doen bij leveranciers. Indien aan de orde en in dat geval zeer belangrijk: Directe verbinding met zorgverleners. Verslagen en afspraken kunnen vastgelegd worden. Hierbij is privacy gewaarborgd. Et cetera. Cubigo is simpel te installeren. Het programma is gratis met een uitzondering: Als men in het kader van zorg wil beschikken over een paniekknop, dan zijn hier beperkte kosten aan verbonden.
7
Bijeenkomst in Kerstsfeer in het Theehuis van het Odapark
Donderdag 18 december jongstleden vond weer de jaarlijkse Kerstbijeenkomst plaats Na een korte inleiding door Ans van Oers bracht een strijkkwartet de 40 aanwezigen meteen in Kerststemming, deze versterkt door de sfeervolle omgeving. Met ondersteuning door lichtbeelden verzorgde de enthousiaste Maria Bonten uit Stramproy een feestelijke Kerstpresentatie “Rondom de Kribbe”. Zij liet de aanwezigen kennis maken met de midwinternacht en allerlei symboliek rondom Kerstmis; dit in een zeer breed kader van zelfs Sint Nicolaas tot het lichtfeest van Sint Lucia uit Zweden. Met directe relatie tot de Kerst werden onder andere de symboliek van de Kerstman, Grootvadertje Vorst uit Rusland, het Christkind uit Duitsland en de maretak besproken. Mevrouw Bonten wist de aanwezigen ‘te grijpen’ en er ontstond diverse malen een actieve wisselwerking met de aanwezigen. Hoe dacht men over een en ander en hoe ging het er vroeger thuis aan toe. Frank en vrij werd er gereageerd. Ook de ernst kwam om de hoek kijken. Er werd serieus gedebatteerd over Zwarte Piet en de heftige discussie die over de rol en kleur van Zwarte Piet in Nederland ontstaan is. De ernst maakte weer plaats voor vrolijkheid door het hilarische verhaal van een van de violisten over zijn optreden als Zwarte Piet. Het geheel werd muzikaal omlijst door het strijkkwartet bestaande uit Bas Grootemaat eerste viool, Marie Louise van Loon tweede viool, Roy Sharp altviool en Maria Grootemaat cello. Het kwartet bracht voornamelijk Christmas Carols ten gehore; gedurende de pauze waren de musici zo vriendelijk om achtergrondmuziek te verzorgen. Tijdens de pauze, onder het genot van koffie en een snee (FL: overheerlijke) kerststol, hebben de vele aanwezige leden zich geanimeerd met elkaar onderhouden. Met het heffen van een glas na afloop van de presentatie werd tenslotte deze zeer plezierige middag afgesloten. Van deze bijeenkomst is een fotoalbum aangemaakt dat u onder de rubriek fotoalbums op onze Anbo-site kunt bekijken. Tekst is deels overgenomen uit het verslag van de activiteitencommissie op de site.
Kanttekening voor rekening van de redactie: Typisch was wel dat Maria Bonten startte met een uitgebreide opsomming van haar activiteiten, reclame, maar gezien haar aansprekend optreden zij dat haar vergeven.
8
Foto van de afterparty in het Theehuis
VOA, Vrijwillige Ouderen Adviseur Anbo Venray is op zoek naar Vrijwilligers Ouderenadvisering. Een werkgroep, waarin ook de ANBO in vertegenwoordigd is, werkt samen met de andere ouderenbonden in Venray aan het project om in elk dorp van de gemeente Venray Vrijwillige Ouderen Adviseurs in te kunnen zetten. De taken van een Voa: De Voa adviseert en verwijst op vragen van senioren. De vraag komt rechtstreeks van de senior en/of het netwerk. De Voa kan op verzoek van de gemeente meewerken aan de huisbezoeken bij de 75 plussers. Synthese is belast met de organisatie van deze huisbezoeken. De Voa ondersteunt de senior bij de vraagverhelderingsgesprekken: vooraf, tijdens en achteraf. De hulpvraag komt van de senior zelf, het netwerk of andere organisaties. Deze drie taken kunnen uitgevoerd worden door alle Voa’s. Ook Voa’s zijn vrijwilligers, dus in de uitvoering willen we rekening houden met hun wensen. Uiteraard hopen wij dat zoveel mogelijk vrijwilligers als Voa hieraan hun bijdrage willen leveren. Binnenkort komt er meer informatie beschikbaar maar mocht u nu al interesse hebben en meer willen weten, neem dan contact op met Twan Christians, tel: 0478 – 584655. “Hoe houd ik mijn hersenen gezond” Dit was de titel van de lezing die door een medewerker van de Hersenstichting Nederland op donderdag 10 oktober 2013 in De Kemphaan voor een gehoor van bijna 50 personen gegeven werd. Daar onderstaand verslag (een ‘privé-verslag’) niet aan u is gepresenteerd en gezien het onderwerp voor iedereen interessant is, kunnen de niet aanwezigen via deze nieuwsbrief nu alsnog kennis nemen van onderstaande samenvatting van de lezing. Op die dag in 2013 was het volle bak in De Kemphaan, extra stoelen werden bijgesleept voor leden van organisator ANBO afdeling Venray en enkele gastbelangstellenden.
9
De spreker start met het stellen van vragen, waar of niet waar: “Wijst vergeetachtigheid boven de 40 op dementie?” De zaal geeft eenstemmig het goede antwoord: “Niet waar” “Is vis eten goed of slecht?” Het publiek heeft er zin in “Goed” mits vette vis. “Is lijstjes maken goed voor de hersenen?” Het is goed. “Is veel stress goed of verkeerd?” Dat is slecht. Je bent geïrriteerd, het is dan b.v. moeilijk om op een naam te komen, stress blokkeert de hersenen. En wat later, als het stressniveau is gezakt en de deurtjes open gaan, schiet je ineens de naam te binnen. Maar anderzijds is enige stress is echt nodig, zonder zouden we ons als zombies gedragen. “Jullie weten alles al”, toch start de hersenman met het verhaal waarvoor hij gekomen is: ‘Hoe houd ik mijn hersenen gezond’ De beamer toont 4 aspecten die belangrijk zijn voor onderhoud en oppeppen van de hersenen: Goed slapen, beweging, juiste voeding, training van de hersenen Daarnaast: Een actieve levensstijl Hersenen en slaap ’s Nachts blokkeren de hersenen alle omgevingsprikkels, het lichaam komt tot noodzakelijke rust. Tegelijkertijd wordt de informatie die overdag tijdelijk in het korte termijngeheugen binnenkwam, alsnog verwerkt en blijvend opgeslagen in het lange termijngeheugen. Bij te weinig slaap werkt het geheugen slechter, wordt het denkproces vertraagd en is het leren van nieuwe dingen moeilijker; bovendien is men meer prikkelbaar. Wees voor een goede slaap vlak voor het naar bed gaan niet actief, geen spannende film op tv; ben dan ook voorzichtig met alcohol, cafeïne en nicotine. Zorg voor een lekker bed en een donkere kamer. Slaap voldoende en dat op vaste slaaptijden in samenhang met de biologische klok; doe overdag hoogstens een heel kort dutje. En leg een notitieboekje voor het noteren van goede ideeën naast het bed (hoef je het bed niet uit en kun je snel weer doorslapen). Hersenen en beweging Driekwart van de hersencellen is betrokken bij beweging. Andere hersencellen zijn belangrijk voor spierspanning, houding en evenwicht. Om goed te bewegen werken deze hersenen samen met andere delen van het lichaam, b.v. het visuele systeem; zo komt de bal in het net. Beweging is goed voor de algemene gezondheid maar bewegen heeft ook een gunstig effect op de hersenen. Beweging verhoogt het vermogen van de hersenen om nieuwe cellen aan te maken; dit geldt met name voor het hersengebied dat belangrijk is voor leren en geheugen. Bewegen bevordert ook een betere toevoer van voeding en zuurstof naar de hersenen. De werking van dopamine wordt door bewegen verbeterd waardoor de effecten van veroudering en hersenaandoeningen verminderd worden; voldoende bewegen remt dementie. Aanbeveling: Beweeg dagelijks onafgebroken een half uur; men hoeft niet intensief te sporten, een half uur stevig wandelen of flink doorfietsen is al effectief. Nog beter is het om deze inspanning te combineren met spierversterkende oefeningen. En bedenk: Stofzuigen is ook een vorm van bewegen. De ‘hersenman’ raadt aan om regelmatig een grapje te maken; humor brengt de gezichtsspieren in beweging. Trek een kwartier gekke bekken (voor de spiegel?!) en doe een kwartier vingeroefeningen. Zorgt volgens de spreker voor verbetering van het geheugen.
10
Hersenen en voeding Om goed te kunnen werken hebben onze hersenen veel energie nodig. Ons brein, dat anderhalf kilo weegt, verbruikt zelfs 20% van alle energie die ons hele lichaam nodig heeft. Ons dagelijks voedsel is de bron van deze energie. De hiermee aangevoerde bouwstoffen worden inwendig door het bloed in ons aderstelsel onder andere naar de hersenen vervoerd. Een tekort aan de vereiste voeding zoals vetzuren, vitamines en mineralen heeft negatieve gevolgen. Zo kan bijvoorbeeld een tekort aan onverzadigde vetzuren een slechtere communicatie tussen hersencellen veroorzaken; dit kan leiden tot verminderde concentratie en vergeetachtigheid. Goed en voldoende eten en anderhalve liter vocht per dag drinken is het parool. De juiste voeding: Onverzadigde vetzuren; gebruik olijfolie en eet liefst tweemaal per week vette vis als makreel, haring en zalm; men kan ook zeggen: een Mediterraan dieet met veel vis, fruit, zuidvruchten (rozijnen, dadels, noten etc.) en inderdaad olijfolie. Eet maximaal twee aardappels, zet regelmatig groene groente op tafel, zorg voor variatie. Veel vezels ѐn goed kauwen. Bij ouder worden neemt het dorstgevoel af. Bij een tekort schietende vochthuishouding wordt het inwendig vervoer van bouwstoffen belemmerd en ligt bovendien uitdrogen op de loer. Dus zorg voor voldoende drinken. En wees matig met alcohol en koffie. Hersenen en training Ondanks veelvuldig onderzoek of vaardigheden als redeneren, waarnemen en herinneren door het trainen van hersenen te verbeteren zijn, is hierover nog steeds geen duidelijkheid. Wel zeker is dat het niet actief gebruiken van deze vaardigheden niet goed is. Wie b.v. zelden of niet uit het hoofd rekent, heeft vaak moeite met rekenen. Laat uw hersenen zo gevarieerd mogelijk kraken! Blijf mentaal actief. Lees de krant, puzzel, bridge of schaak om de hersenen uit te dagen. Probeer zelf de knopjes van uw nieuwe telefoon de baas te worden. Zoek de uitdaging van iets nieuws, los niet altijd weer de Sudoku op en ga niet weer naar hetzelfde vakantieadres. Bij nieuwe activiteiten leg je immers nieuwe verbindingen in de hersenen aan. En doe dit alles met plezier en zonder stress. Er is deze middag veel informatie gegeven. Het publiek stelt nog enkele vragen; een er van zal velen interesseren: “Is dementie erfelijk?” Het antwoord is loud en clear “Geen overerving” tenzij dementie al voor de leeftijd van 40 jaar optreedt. Wil men meer weten en/of diverse brochures down loaden c.q. aanvragen, ga dan naar www.hersenstichting.nl
11
