20
jaar
NWO-Spinozapremies
Colofon
Portretten laureaten Ivar Pel Essay Anouck Vrouwe Vormgeving WAT ontwerpers Drukwerk Zalsman ISBN 978 90 77875 84 1
2
20
jaar
NWO-Spinozapremies
VOORWOORD
Terugblikken is vooral inspirerend als je er energie
Het is NWO’s opdracht als onderzoeksfinancier om
voor de toekomst uit kunt putten. En deze terugblik
excellent onderzoek in alle wetenschapsgebieden
op twintig jaar NWO-Spinozapremie ís inspirerend. De
te stimuleren. Die stimulansen brengen dynamiek en
Spinozapremie bleek geen eendagsvlieg. Ze is anno
vernieuwing in de wetenschap en dragen bij aan een
2014 niet alleen een prestigieuze blijk van erkenning
wetenschapsomgeving waarin een nieuwe generatie
van in Nederland werkzame topwetenschappers, maar
wetenschappers zich kan ontplooien, wellicht tot
ook een jaarlijks terugkerende bevestiging van de
toekomstige Spinozalaureaten. En hoewel de laureaten
hoge kwaliteit van de Nederlandse wetenschap. In de
van vandaag twintig jaar geleden niet konden
eerste jaren was de Spinozapremie een eerbetoon,
vermoeden waar hun werk toe zou leiden, toont het
maar een relatief onbekend eerbetoon. Na twintig
Nederlandse onderzoekbestel, de universiteiten en de
jaar is de Spinozapremie echter een begrip.
tweede geldstroom tezamen, juist in de Spinozapremie
De aanwezigheid van Zijne Majesteit Koning
zijn sterke punten: robuust en op kwaliteit gericht.
Willem-Alexander bij de twintigste uitreiking van
En daarmee kunnen ook de nieuwste Spinozalaureaten
de premies benadrukt dit nog eens.
de grenzen van het weten opzoeken!
Dit prestige is in de eerste plaats te danken aan de
Jos Engelen
wetenschappers die de Spinozapremie in de loop van
Voorzitter NWO
de jaren hebben gekregen. Zíj bewijzen wat de premie waard is, dat het vertrouwen in hen terecht is. Zij bewijzen dat door hun wetenschappelijke werk, door hun ‘outreach’-activiteiten, door de kansen die zij jongere wetenschappers bieden en door hun deelname aan het debat over wetenschap en wetenschapsbeleid.
4
5
ESSAY 20 JAAR SPINOZAPREMIE
‘Doch àl voortreffelijks is even moeilijk als zeldzaam.’
Telefoon Er zijn telefoontjes, waarvan je nog precies weet waar je was
De reacties wisselen. Sommigen vallen stil. Anderen juichen.
De aanvragen verschijnen niet in het elektronisch aanvraag-
en wat je deed toen je ze kreeg. De uitslag van je eindexamen.
Soms breekt hun stem. Een aantal vertelt meteen wat hij met
systeem van NWO. Ze bewandelen een minder zichtbaar pad.
Ingrijpend nieuws over familie of geliefden. De geboorte van
het geld zal doen.
Het zijn brieven, met daarin de levensloop van de kandidaat,
‘Het is vooral de eer. Het heeft een geweldige uitstraling. Je kunt onderzoek aan het front van de wetenschap vergelijken met een sportteam aan de top; de druk om te presteren is altijd hoog. De Spinozapremie was een enorme stimulans voor mijn onderzoeksgroep, een oppepper voor iedereen.’
zijn publicaties voor vakgenoten en leken, het aantal
je kleinkind. Het bericht dat je de NWO-Spinozapremie krijgt, is
promovendi en zaken als patenten. Aanbevelingsbrieven
een dergelijk telefoontje. De laureaten weten precies wanneer de voorzitter van NWO belde.
- SPINOZA -
Bekendheid
mogen niet; het CV moet spreken. Dat moet bewijzen dat de kandidaat tot de wereldtop behoort.
‘Het gaat om het erkennen, vieren en bevorderen van goede wetenschap. Financieel heeft het ook ongelofelijk veel voor me betekend. Het was of de zilvervloot binnenvoer.’
Toen natuurkundige Gerard ’t Hooft in 1995 zijn telefoontje
‘Zaterdagochtend, in mijn slaapkamer. We waren bezig het gezin op gang te krijgen.’ ‘Zondagavond. We hadden buitenlandse gasten. Ik dacht nog, wil hij nu met me over die budgetproblemen praten? Op zondagavond?’
kreeg, kwam het nieuws voor hem uit de lucht vallen.
De Spinoza-commissie bestaat uit wetenschappers in
Het was het eerste jaar dat de Spinozapremie werd vergeven en
het buitenland, om belangenverstrengeling te voorkomen.
’t Hooft wist nog niet van haar bestaan. Nu, 20 jaar later, kent
Ze weegt de kandidaten en brengt advies uit aan het
iedere onderzoeker in Nederland de premie. De Spinoza geldt in
algemeen bestuur van NWO.
binnen- en buitenland als de hoogste onderscheiding binnen de Nederlandse wetenschap.
Sinds 2010 krijgt iedere winnaar 2,5 miljoen euro. In de
Prijs of premie Hoewel wetenschappers de prijs nu zeker kennen, komt het
‘Op 4 mei, geen dag voor feest. Ik weet nog dat ik te laat kwam bij de dodenherdenking. We hebben het later echt gevierd.’ ‘Woensdagmiddag, vijf uur. Ik had mijn secretaresse gezegd dat niemand me voor die tijd mocht storen. Ze had eerst zelfs geweigerd mijn thuisnummer te geven. Ik weet nog wat mijn eerste reactie was: ‘Maar ik ben geen Nederlandse’. Alsof ze dat niet wisten.’
‘Ik zie het als een eervolle persoonlijke beurs.’
beginjaren was dat twee of vier miljoen gulden: de mensen die dure apparatuur nodig hadden voor experimenteel werk,
telefoontje nog altijd als een verrassing. Jazeker, er is een
De Spinozapremie komt met verplichtingen. Van de laureaten
kregen vier miljoen. Dat onderscheid wordt sinds 1998 niet
enkeling die tegen de regels in weet dat hij is genomineerd.
wordt verwacht dat ze de wetenschap nog een belangrijke
meer gemaakt.
Maar meestal houden de betrokkenen zich netjes aan hun
stap verder brengen. De Spinozapremie is voor onderzoekers
belofte dat de genomineerde van niets mag weten. Zo zijn
in de volle vaart van hun carrière.
er enkel winnaars, geen verliezers.
Natuurlijk was er aanvankelijk binnen NWO discussie over de hoogte van het geldbedrag: was het te verantwoorden om één
Het doel van de Spinozapremie is het toponderzoek in
onderzoeker zoveel geld in zoveel vrijheid te geven? Ja, zo
Het recht om een kandidaat voor te dragen is voorbehouden
Nederland te stimuleren en toponderzoekers beter zichtbaar
besloot men. Het vertrouwen dat het geld goed zal worden
aan de rectoren van de universiteitenen en een select aantal
maken. De Gottfried Wilhelm Leibniz-Preis van de Deutsche
besteed, is onderdeel van de premie. De allerbeste
mensen binnen de Nederlandse wetenschapsorganisaties. De
Forschungsgemeinschaft vormde de inspiratiebron voor de prijs.
wetenschappers hebben dat vertrouwen verdiend.
voordrachten voor de prijs gebeuren in het diepste geheim.
6
7
ESSAY 20 JAAR SPINOZAPREMIE
Nieuwe Kerk De Spinozapremie is dus premie en prijs ineen. Een premie voor de onderzoeker, een prijs voor de mens, zo verwoordt NWO-voorzitter Jos Engelen het treffend.
‘Stel een vraag op willekeurig welk wetenschapsterrein, en de Spinozalaureaten beantwoorden hem voor je. Collectief weten ze alles, zo voel ik dat. En ze weten vooral ook wat we niet weten; uitermate belangrijk in de wetenschap.’
verstevigt je positie. Maar het onderzoeksgeld is ook welkom.
Na het telefoontje moeten de laureaten nog een tijdje hun
en een discussie over wetenschapsbeleid. Voormalig
mond houden, tot de officiële bekendmaking. Vroeger
OCW-minister Maria van der Hoeven begon de traditie om
gebeurde dat op een kleine bijeenkomst in een vergaderzaal
de groep topwetenschappers van tijd tot tijd om beleidsadvies
van NWO, nu groots in aanwezigheid van de pers. Er komen
te vragen. Ook nu nog is er meestal een staatssecretaris of
filmploegen en fotografen op af. Het voelt alsof je de grootste
‘Ze zijn zeer gedreven. Hun leven staat in het teken van hun onderzoek, en in het overbrengen van dat onderzoek.’
minister aanwezig bij de bijeenkomsten van de Spinozaclub.
filmprijs van de wereld uitreikt, aldus Eduard Klasen, de
De voorzitter van NWO gebruikt de groep ook als klankbord.
huidige voorzitter van de Spinozacommissie.
‘Multitalenten. Breed ontwikkeld. Op dit niveau heb je niet genoeg aan slimme ideeën alleen. Je moet ook een groep leiden, en zoveel meer.’
Soms geeft de Spinozaclub ongevraagd advies. Zo plaatste
De premie is in de loop der jaren een instituut geworden.
ze in 2007 een paginagrote advertentie in NRC Handelsblad,
In de eerste jaren besteedden enkel de grote kranten aandacht
waarin werd benadrukt dat wetenschap niet alleen van
aan de winnaars, nu haalt de bekendmaking het NOS journaal.
economisch, maar ook van cultureel belang is. Om het
De nieuwe laureaten krijgen veel media-aandacht. Sommigen
onderzoek op internationaal niveau te houden, pleitten de
krijgen bloemen van hun burgemeester, die nu ook weet dat er
wetenschappers voor een verhoging van het budget voor
een topwetenschapper in zijn stad of dorp woont. Geen ander
wetenschappelijk onderzoek.
programma van NWO trekt zoveel aandacht.
De eerste bijeenkomst van de laureaten was in november 2002.
Na de bekendmaking in juni volgt in september de officiële
Het willen weten. Helemaal willen weten. Spinozalaureaten
Nu is Peter Hagoort voorzitter, destijds was dat astronoom
uitreiking. Die is in de Nieuwe Kerk in Den Haag, waar het
worden gedreven door hun nieuwsgierigheid. Goede wetenschap
Ed van den Heuvel, als oudste van allen en laureaat van het
grafmonument van Spinoza zich bevindt. De staatssecretaris
Een onmogelijke vraag wat het belangrijkst is, de eer of het geld. De eer is geweldig, natuurlijk. De prijs vergroot je zichtbaarheid,
De Spinozaclub komt één keer per jaar bijeen, voor een diner
Er bestaan maar weinig persoonlijke beurzen voor succesvolle hoogleraren, zeker niet van deze omvang en met deze bestedingsvrijheid. Het geld versterkt de onderzoeksgroep, het maakt buitenlandse reizen mogelijk. Dankzij de premie kan dat risicovolle onderzoek doorgaan. Of dat langlopende project waar zo moeilijk financiering voor te vinden is. En de laureaten zijn stuk voor stuk mensen die voor hun onderzoek leven. Als ze
‘Ze zijn allemaal anders. Maar je hebt altijd goede gesprekken met ze.’
moesten kiezen, zouden ze waarschijnlijk het geld nemen en de eer laten. Gelukkig hoeven ze niet te kiezen.
Club
begint met het vermogen de juiste vragen te stellen,
eerste uur. De eerste jaren was de bijeenkomst in Rijnsburg,
of minister die verantwoordelijk is voor wetenschap, reikt de
Na het telefoontje horen laureaten automatisch bij de
benadrukt laureaat Erik Verlinde. Vragen die je verder brengen.
waar het Spinozahuisje staat. De burgemeester van Rijnsburg
Spinozapremie uit. Dit jaar is vanwege het feit dat de premies
club. De club van Spinozalaureaten.
En meer dan anderen zijn Spinozalaureaten bereid te werken tot
nodigde het gezelschap altijd uit in zijn raadzaal.
voor de twintigste keer worden uitgereikt voor het eerst de
ze het antwoord op hun vraag hebben gevonden.
8
koning aanwezig.
9
ESSAY 20 JAAR SPINOZAPREMIE
‘Eén per jaar? Nee, liever niet. Vergeet niet dat dit een premie is voor de volle breedte van de wetenschap. Hoeveel hoogleraren zijn er wel niet in Nederland? Natuurlijk kun je dan ieder jaar vier geschikte toponderzoekers vinden.’ ‘Spinoza ging tegen de keer in. Dat past bij topwetenschappers.’ ‘Het baken van de Verlichting. Een radicale denker. En een ambachtsman. Hij sleep lenzen. Precisie en toewijding aan het vakmanschap, dat onderscheidt de goede wetenschapper.’ ‘De filosofie vormt toch de basis van de wetenschap. Hij was veelzijdig. Iedere laureaat kan in zijn werk een citaat vinden, dat aansluit bij zijn vakgebied.’
zoals we die uit de wiskunde kennen. Spinoza pleitte voor
gebied van emancipatie nog een lange weg te gaan
democratie, vrijheid van meningsuiting en vrijheid van
had. ‘Spinozalaureaten zijn de toppers van de
godsdienst. Zijn teksten werden in zijn tijd als gevaarlijk gezien.
wetenschap. Er is niemand die zich afvraagt of een
Tegenwoordig noemen we ze de aftrap van de Verlichting.
man de prijs heeft gekregen omdat hij een man is. Bij vrouwen gebeurt dat soms wel. Dat is schandelijk.’
10
‘Neem nou Theunis Piersma, die hem dit jaar krijgt. Een absolute topper. Nee, ik zie de kwaliteit niet teruglopen.’
NWO koos Spinoza als naamdrager vanwege zijn onafhankelijke geest, die het recht opeiste om in vrijheid onderzoek te doen.
Inmiddels zijn er 13 vrouwen die de Spinozapremie kregen,
Dat past bij een prijs voor toponderzoekers. Spinozalaureaten
op een totaal van 73 winnaars. Een scheve verhouding, die
zijn namelijk eigenzinnige, vrije denkers. Ook zij veranderen met
in lijn is met het lage percentage vrouwelijke hoogleraren,
hun onderzoek de heersende denkbeelden.
vandaag de dag rond de 15 procent.
Overdaad
Bij de selectie van de winnaars speelt geslacht geen rol.
De winnaars ontlenen prestige aan de prijs, maar een prijs
Wel is de nominatie van vrouwen beter geregeld dan in de
ontleent ook prestige aan zijn winnaars. In 2004 sprak Ronald
Kritiek
De eigenzinnige
‘Ja, die heb je, mensen die denken dat vroeger alles beter was.’
beginjaren. Sinds 2002 vraagt NWO nadrukkelijk om
Plasterk - zelf ook laureaat - zijn zorgen uit of er niet te veel
Pas in het vijfde jaar van haar bestaan ging er een Spinozapremie
vrouwelijke kandidaten. Ook mag het Landelijk Netwerk
Spinozapremies vergeven werden. Hij sprak over een stuwmeer
naar een vrouw. Hoogleraar vergelijkende taalwetenschap Anne
Vrouwelijke Hoogleraren nu twee nominaties doen, om
van Spinozawaardige wetenschappers in de beginjaren, met
Cutler zou willen dat het geen onderwerp van gesprek was
ondervertegenwoordiging van vrouwen te voorkomen.
grootheden als de latere Nobelprijswinnaar Gerard ’t Hooft.
De laureaten krijgen bij de uitreiking een bronzen
geweest. Dat zij alleen had mogen praten over haar onderzoek
Spinoza-beeldje, gemaakt door kunstenaar Richard de Vrijer.
naar taalverwerving. Maar het was het wel. Ze weet nog dat
Hetzelfde speelde bij de alfa- en gammawetenschappers,
De Spinozapremie is vernoemd naar de Nederlandse filosoof
NWO De slimste vrouw van Nederland boven het persbericht
ook zij waren in de beginjaren ondervertegenwoordigd.
Baruch Spinoza. De man was met zijn radicale en eigenzinnige
had gezet. Verschrikkelijk. Dat zij, als Australische, die benaming
Sinds 2002 hanteert NWO de regel, dat wanneer er vier
Die vraag hoorde je al in het derde jaar, vertelt Annemarie Bos,
manier van doen zijn tijd ver vooruit. Hij schreef over geloof,
kreeg, vond ze bovendien extra beledigend voor alle Nederlandse
premies worden uitgereikt, er minstens één naar een
directeur Geesteswetenschappen van NWO. Zij was als beleids-
over ethiek en over politiek, alles volgens een ijzeren logica
slimme vrouwen. Het bewees volgens haar dat Nederland op het
onderzoeker uit die hoek moet gaan.
medewerker bij de instelling van de Spinozapremie betrokken.
Plasterk vreesde dat dit stuwmeer zou opdrogen en de kwaliteit zou afnemen. Zijn drie of vier Spinozapremies niet te veel?
11
ESSAY 20 JAAR SPINOZAPREMIE
Gedragen
En moet je eens zien wie hem daarna nog allemaal gekregen
Als het stof rond de uitreiking is neergedaald, kunnen de
Er ontstonden nieuwe samenwerkingen, zoals die van de
heeft, wat voor grote namen dat zijn, voegt ze er aan toe. Ook
Spinozalaureaten het geld gaan besteden. Dat voelt niet als een
laureaten van 2009. Natuurkundige Albert van den Berg,
bij de selectiecommissie leeft niet het gevoel dat de kwaliteit
last, ze zijn gewend aan de druk om te presteren. Ze zijn vooral
neuroloog Michel Ferrari en aquatisch ecoloog Marten Scheffer
De Spinozapremie is een vorm van antibureaucratie, zo
daalt. Het is eerder moeilijk kiezen uit zoveel overdaad.
blij met de vrijheid om het geld naar eigen inzicht te besteden.
ontdekten een gedeelde interesse in kantelpunten. Vier jaar
omschrijft oud-NWO-medewerker Lex Plompen, medevormgever
NWO wil wel weten waar het geld aan wordt besteed, maar stelt
later schreven zij samen een publicatie over migraine.
van de premie. Je geeft de mensen die het verdienen het geld én het vertrouwen dat het goed wordt besteed. Zo stimuleer
verder geen eisen, anders dan dat het geld voor wetenschap is.
‘Ik heb het voor het risicovolle onderzoek gebruikt, voor het uitwerken van de wilde ideeën. Je hebt projecten waarvan je weet dat ze lang gaan duren en waarvan je vooraf niet kan inschatten of het lukt. Daar vind je geen gewone financiering voor.’ ‘Mijn promovendi hebben er een plank vol boeken van kunnen schrijven. Dat is blijvend.’
Naast al die harde wetenschap is het geld ook besteed aan
je de top om door te gaan. Om in Nederland te blijven.
Het Spinoza Instituut aan de Universiteit Utrecht is een van de
het populariseren van de wetenschap. Robbert Dijkgraaf
De wetenschap wordt gedragen door deze bevlogen,
resultaten van de Spinozapremie. Gerard ’t Hooft besteedde
ontwikkelde een website met proefjes voor kinderen. Erik
geïnspireerde mensen.
een deel van zijn premie aan de oprichting van dit instituut
Verlinde liet lespakketten ontwikkelen om onderwerpen als
voor theoretische fysica. In de wandelgangen noemden mensen
kwantummechanica en de relativiteitstheorie op middelbare
het instituut al snel het Spinoza Instituut, en dat is vervolgens
scholen te introduceren. Een promovendus van Frits van
ook de officiële naam geworden. Bij datzelfde instituut begon
Oostrom maakte scholierenedities van Karel ende Elegast
ook theoretisch fysicus Erik Verlinde zijn loopbaan; hij kreeg de
en Van den Vos Reynaerde. Het zijn projecten die iedere
Spinozapremie in 2011.
wetenschapper wel eens bedenkt. Maar die nu ook worden uitgevoerd, omdat er geld voor is.
‘Voor het moeilijke onderzoek, de projecten waar je liever geen promovendus opzet omdat je weet dat er een kans is dat het mislukt. Al het werk heb ik door postdocs laten doen. Het heeft jaren gekost, maar het is gelukt. En er loopt nu vervolgonderzoek.’ ‘Je hebt soms een goed idee. Nu kun je meteen besluiten het te doen.’
Sporen
12
Het Spinozageld liet overal sporen na in de Nederlandse wetenschap. Het Nijmeegse babylaboratorium is opgericht met
De laureaten worden ook veel gevraagd voor publiekslezingen.
Spinozageld van Anne Cutler. De Nederlandse radioastronomie
Zij creëerden hiervoor ook een eigen podium: van 2009 tot
Dit essay is gebaseerd op gesprekken met Annemarie Bos, Anne Cutler,
kreeg meer armslag door de premie van Ed van den Heuvel.
2013 was er de lezingenreeks Spinoza te Paard, georganiseerd
Jos Engelen, Ben Feringa, Gerard ’t Hooft, Corinne Hofman, Ed van den
Hij nam extra mensen aan en bedong bij de universiteit dat die
door fysicus Leo Kouwenhoven. Dat was een avond voor
Heuvel, Eduard Klasen, Frits van Oostrom, Lex Plompen en Erik Verlinde,
posities gehandhaafd zouden blijven als het Spinozageld op was.
publiek in het Haagse poppodium Paard van Troje. Dit wordt
waarvoor allen dank. Hun uitspraken zijn in de tekst verweven.
En Ben Feringa haalde elf jaar na de premie de voorpagina van
in 2014 voortgezet met de eerste Spinoz@night.
Nature met de nano-auto, een moeilijk en tijdrovend project waarvan de chemicus al bij de uitreiking wist dat hij dat wilde doen.
20 JAAR SPINOZALAUREATEN
13
1995
Prof. dr. E.P.J. van den Heuvel Astronomie Universiteit van Amsterdam 14
1995
Prof. dr. G. ‘t Hooft Theoretische natuurkunde Universiteit Utrecht 15
1995
Prof. dr. F.G. Grosveld Celbiologie en genetica Erasmus Universiteit Rotterdam 16
1995
Prof. dr. F.P. van Oostrom Nederlandse letterkunde Universiteit Utrecht 17
1996
Prof. dr. J.F.A.K. van Benthem Wiskundige logica Universiteit van Amsterdam 18
1996
Prof. dr. P. Nijkamp Economie Vrije Universiteit 19
1996
Prof. dr. G.A. Sawatzky Vastestoffysica University of British Columbia 20
1997
Prof. dr. H.M. Pinedo Medische oncologie Vrije Universiteit 21
1997
Prof. dr. F.H.H. Kortlandt Taalwetenschap Universiteit Leiden 22
1997
Prof. dr. R.A. van Santen Anorganische chemie en katalyse Technische Universiteit Eindhoven 23
1998
Prof. dr. J.H.J. Hoeijmakers Moleculaire genetica Erasmus Universiteit Rotterdam 24
1998
Prof. dr. H.W. Lenstra Fundamentele en toegepaste wiskunde Universiteit Leiden 25
1998
Prof. dr. P.C. Muysken Taalwetenschap Radboud Universiteit Nijmegen 26
1999
Prof. dr. C.W.J. Beenakker Theoretische natuurkunde Universiteit Leiden 27
1999
Prof. dr. ir. R. de Borst Toegepaste mechanica University of Glasgow 28
1999
Prof. dr. E.A. Cutler Vergelijkende taalpsychologie University of Western Sydney 29
1999
Prof. dr. R.H.A. Plasterk Moleculaire biologie Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties 30
2000
Prof. dr. E.F. van Dishoeck Moleculaire astrofysica Universiteit Leiden 31
2000
Prof. dr. D. Frenkel Macromoleculaire simulaties University of Cambridge 32
2000
Prof. dr. D.S. Postma Pathofysiologie van de ademhaling Rijksuniversiteit Groningen 33
2001
Prof. dr. J.C.M. Clevers Moleculaire genetica KNAW / Universiteit Utrecht 34
2001
Prof. dr. D.I. Boomsma Biologische psychologie Vrije Universiteit 35
2001
Prof. dr. E.W. Meijer Organische Chemie Technische Universiteit Eindhoven 36
2001
Prof. dr. J. Oerlemans Meteorologie Universiteit Utrecht 37
2002
Prof. dr. H.P. Barendregt Wiskunde en informatica Radboud Universiteit Nijmegen 38
2002
Prof. dr. E.A.J.M. Goulmy Transplantatiebiologie Universiteit Leiden 39
2002
Prof. dr. F.R. Rosendaal Klinische Epidemiologie Universiteit Leiden 40
2002
Prof. dr. A. Lagendijk Natuurkunde Universiteit Twente 41
2003
Prof. dr. A.L. Bovenberg Economie Universiteit van Tilburg 42
2003
Prof. dr. C. Dekker Moleculaire biofysica Technische Universiteit Delft 43
2003
Prof. dr. R.H. Dijkgraaf Mathematische fysica Institute for Advanced Study Princeton / Universiteit van Amsterdam 44
2003
Prof. dr. J.L. van Zanden Economische en sociale geschiedenis Universiteit Utrecht 45
2004
Prof. dr. M.H. van IJzendoorn Pedagogiek Universiteit Leiden 46
2004
Prof. dr. B.L. Feringa Organische chemie Rijksuniversiteit Groningen 47
2004
Prof. dr. M.B.M. van der Klis Astronomie Universiteit van Amsterdam 48
2004
Prof. dr. ir. J.S. Sinninghe Damsté Aardwetenschappen Universiteit Utrecht 49
2005
Prof. dr. R. Bernards Moleculaire biologie Universiteit Utrecht 50
2005
Prof. dr. P. Hagoort Cognitieve neurowetenschappen Radboud Universiteit Nijmegen 51
2005
52
2005
Prof. dr. D. Lohse
Prof. dr. A. Schrijver
Natuurkunde Universiteit Twente
Wiskunde Universiteit van Amsterdam 53
2006
Prof. dr. J.M. Bensing Klinische psychologie en gezondheidspsychologie Universiteit Utrecht 54
2006
Prof. dr. C.G. Figdor Immunologie Radboud Universiteit Nijmegen 55
2006
Prof. dr. ir. B.J.G. Scheres Moleculaire genetica Wageningen UR 56
2006
Prof. dr. J. Zaanen Natuurkunde Universiteit Leiden 57
2007
Prof. dr. D.M. Curtin Rechtsgeleerdheid Universiteit van Amsterdam 58
2007
Prof. dr. M. Dicke Entomologie Wageningen UR 59
2007
Prof. dr. ir. L.P. Kouwenhoven Natuurkunde Technische Universiteit Delft 60
2007
Prof. dr. J.W.M. Roebroeks Archeologie Universiteit Leiden 61
2008
Prof. dr. J.Th. Leerssen Moderne Europese Letterkunde Universiteit van Amsterdam 62
2008
Prof. dr. M.S. van der Knaap Kinderneurologie Vrije Universiteit 63
2008
Prof. dr. Th.H.M. Rasing Experimentele natuurkunde Radboud Universiteit Nijmegen 64
2008
Prof. dr. W.M. de Vos Microbiologie Wageningen UR 65
2009
Prof. dr. ir. A. van den Berg Natuurkunde Universiteit Twente 66
2009
Prof. dr. M.D. Ferrari Neurologie Universiteit Leiden 67
2009
Prof. dr. M. Scheffer Aquatisch ecologie Wageningen UR 68
2010
Prof. dr. N. Ellemers Sociale Psychologie Universiteit Leiden 69
2010
70
2010
Prof. dr. M. Franx
Prof. dr. P. Gros
Astronomie Universiteit Leiden
Biomacromoleculaire kristallografie Universiteit Utrecht 71
2010
Prof. dr. I. Sluiter Griekse taal- en letterkunde Universiteit Leiden 72
2011
Prof. dr. P.M. Valkenburg Media, jeugd en samenleving Universiteit van Amsterdam 73
2011
Prof. dr. H.D.E. Falcke Radioastronomie en astrodeeltjesfysica Radboud Universiteit Nijmegen 74
2011
Prof. dr. E.P. Verlinde Theoretisch natuurkunde Universiteit van Amsterdam 75
2012
Prof. dr. ir. M.S.M. Jetten Ecologische microbiologie Radboud Universiteit Nijmegen 76
2012
Prof. dr. I. Moerdijk Algebra en topologie Radboud Universiteit Nijmegen 77
2012
Prof. dr. A. Mol Antropologie van het lichaam Universiteit van Amsterdam 78
2012
Prof. dr. A.G.G.M. Tielens Fysica en chemie van de interstellaire ruimte Universiteit Leiden 79
2013
80
2013
Prof. dr. M.I. Katsnelson
Prof. dr. P.Th.J.M. Vossen
Theoretische fysica Radboud Universiteit Nijmegen
Computationele Lexicologie Vrije Universiteit 81
2013
Prof. dr. ir. B.M. Weckhuysen Anorganische Chemie en Katalyse Universiteit Utrecht 82
2014
Prof. dr. T. Piersma Trekvogelecologie Rijksuniversiteit Groningen 83
2014
Prof. dr. C.L. Hofman Archeologie van het Caribisch gebied Universiteit Leiden 84
2014
Prof. dr. ir. M.C.M. van Loosdrecht Milieubiotechnologie Technische Universiteit Delft 85
2014
Prof. dr. D. Bouwmeester Natuurkunde Universiteit Leiden / University of California, Santa Barbara 86
87
Uitgave Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek Bezoekadres Laan van Nieuw Oost-Indië 300 Den Haag Postadres Postbus 93138 2509 AC Den Haag Telefoon 070 344 06 40
[email protected] www.nwo.nl www.nwo.nl/spinozapremie September 2014
88
