Plan preventie- en handhaving alcohol gemeente Drimmelen
2014-2018
Versie
Datum Samengesteld door
: : :
1.5 14 mei 2014 M. van 't Zand/ J. Zonneveld
Preventie- en handhavingplan Alcoholgemeente Drimmelen pagina 2 van 29
Inhoudsopgave 1. Inleiding 2. Preventie- en handhavingsplan alcohol gemeente Drimmelen 2.1 Algemeen 2.2 Think Before You Drink 3. Doelstellingen preventie en handhaving 3.1 Visie en ambitie, risicoanalyse en vaststellen prioriteiten 3.2 Regionale alcoholpreventie 3.3 Lokale alcoholpreventie 3.4 Toezicht en handhaving 4. Acties preventie en handhaving alcohol 4.1 Alcohol preventie 4.2 Handhaving 5. Resultaten 5.1 Alcoholpreventie 5.2 Handhaving 6. Overige zaken 6.1 Verordening paracommercie 6.2 Sluitingstijden 6.3 Financiën 6.4 Evaluatie 6.5 Looptijd 6.6 Citeertitel
Preventie- en handhavingplan Alcoholgemeente Drimmelen pagina 3 van 29
1.
Inleiding
De nieuwe drank- en Horecawet Op 1 januari 2013 is de nieuwe Drank- en Horecawet in werking getreden. Het belangrijkste element van de wetswijziging betreft een uitbreiding van de bevoegdheden van gemeenten, met het oog op de bescherming van de volksgezondheid (met name van jongeren) en het voorkomen van alcohol gerelateerde ordeverstoring. De gemeente heeft bevoegdheden gekregen om het alcoholgebruik terug te dringen door het stellen van regels. Daarnaast is iedere gemeente verplicht om vóór 1 januari 2014 een paracommerciële verordening vast te stellen waarin de schenktijden en de alcoholverstrekking tijdens privé bijeenkomsten en bijeenkomsten van derden in gebouwen voor verenigingen, stichtingen en kerken wordt geregeld. D e verantwoordelijkheid van de handhaving ligt bij de gemeentelijke toezichthouders. Op 1 januari 2014 is een tweede wetswijziging van de Drank- en Horecawet doorgevoerd. Hiermee is de leeftijdsgrens voor verstrekking én voor het aanwezig hebben van alcohol op voor het publiek toegankelijke plaatsen verhoogd naar 18 jaar. Dit betekent dat jongeren vanaf dat moment geen alcohol mogen kopen als zij nog geen 18 jaar zijn. Ook is geregeld dat jongeren onder de 18 jaar geen alcohol mogen bezitten op voor het publiek toegankelijke plaatsen. In de wetswijziging is eveneens opgenomen dat gemeenteraden periodiek een preventie- en handhavingsplan alcohol vaststellen. Wat is het preventie- en handhavingsplan alcohol? In de gewijzigde Drank- en Horecawet van 1 januari 2014 is opgenomen dat de gemeenteraad iedere vier jaar een preventie- en handhavingsplan alcohol vaststelt (artikel 43a DHW). Hiermee wil de wetgever stimuleren dat gemeenten actief nadenken over en uitvoer geven aan het verbinden van de beleidsterreinen Volksgezondheid (voorlichting en bewustwording) en Openbare Orde en Veiligheid (beleid en handhaving) als het gaat om alcoholpreventie. Onderzoek heeft meerdere malen laten zien dat beide beleidsterreinen van belang zijn voor effectieve alcoholpreventie bij jongeren. Het preventie- en handhavingsplan bevat de hoofdzaken van het beleid dat zich richt op de preventie van alcoholgebruik -met name onder jongeren- en de handhaving van de wet. Het plan kan tussentijds worden gewijzigd.
Preventie- en handhavingplan Alcoholgemeente Drimmelen pagina 4 van 29
In het plan wordt in ieder geval aangegeven: A. wat de doelstellingen zijn van het preventie- en handhavingsplan; B. welke acties ondernomen worden om alcoholgebruik te voorkomen, met name onder jongeren en al dan niet in samenhang met andere preventieprogramma’s vanuit de Wet Publieke Gezondheid (artikel 2, tweede lid, onderdeel D); C. de wijze waarop het handhavingsbeleid wordt uitgevoerd en welke handhavingsacties in de door het plan bestreken periode worden ondernomen; D. welke resultaten in de door het plan bestreken periode minimaal behaald dienen te worden. Ten aanzien van alcoholpreventie wordt bepaald dat het plan de volgende elementen bevat: - de hoofdzaken van het preventiebeleid alcohol, met name richting jongeren; - de doelstellingen van het preventiebeleid alcohol; - welke acties worden ondernomen (specifiek gericht op alcoholpreventie of in samenhang met andere preventieprogramma’s, met inbegrip van programma’s voor de gezondheidsbevordering). Ten aanzien van handhaving wordt bepaald dat het plan de volgende elementen bevat: - de hoofdzaken van het handhavingsbeleid; - de doelstellingen van het handhavingsbeleid; - de wijze waarop het handhavingsbeleid wordt; - welke handhavingsacties in de door het plan beschreven periode worden ondernomen. Het preventie- en handhavingsplan dient uiterlijk zes maanden (per 1 juli 2014) na inwerkingtreding van het voorstel tot wijziging van de Drank- en Horecawet per 1 januari 2014 vastgesteld te worden. Na deze eerste vaststelling kan het preventie- en handhavingsplan in de toekomst gelijktijdig met de Nota lokaal gezondheidsbeleid worden vastgesteld. Dit hoeft dan geen apart document meer te zijn. Zo kan bijvoorbeeld in de Nota verwezen worden naar de activiteiten op het gebied van handhaving, zoals beschreven in de nota Integrale Veiligheid.
Preventie- en handhavingplan Alcoholgemeente Drimmelen pagina 5 van 29
2.
Preventie- en handhavingsplan Alcohol gemeente Drimmelen
2.1
Algemeen
Waarom is de link tussen preventie en handhaving zo belangrijk? Integrale benadering is een cruciaal kenmerk van effectief alcoholbeleid Wetenschappelijke studies laten zien dat een integrale benadering van de problematiek rondom alcohol een cruciaal kenmerk is van effectief alcoholbeleid (Reynolds, 2003). Recent onderzoek van het RIVM Centrum voor Gezond Leven, het Nederlands Instituut voor Alcoholbeleid STAP en het Trimbos-instituut bevestigt dat beleid op het gebied van alcoholmatiging het meest effectief is als het integraal wordt aangepakt1 (Mulder, Bovens, Franken & Sannen, 2013). De belangrijkste pijlers waarop alcoholbeleid dient te zijn gebaseerd, zijn publiek draagvlak (grenzen overdragen), regelgeving (grenzen stellen) en handhaving (grenzen bewaken) en (Figuur 1).
Figuur 1. Integraal beleidsmodel voor effectief lokaal alcoholbeleid (Reynolds, 2003).
Het creëren van bewustwording bij alcoholverstrekkers en ouders is een noodzakelijke voorwaarde voor gedragsverandering, die ingegeven wordt door een helder beleid over alcoholpreventie bij jongeren. Door het versterken van de handhaving via de mogelijkheden in de Drank- en Horecawet kunnen er aanvullende effecten bereikt worden op het terugdringen van de beschikbaarheid van alcohol voor jongeren. Dit is ook het uitgangspunt van het landelijke alcoholpreventiebeleid. Naast het voorkomen van schadelijk alcoholgebruik vanuit het perspectief van de volksgezondheid en het jeugdbeleid, is het landelijke beleid ook gericht op het terugdringen van criminaliteit en verstoringen van de openbare orde. 1
Zie de brochure Effectief Alcoholbeleid: hoe pakt u dat aan?, te downloaden via http://www.loketgezondleven.nl/gemeente-en-wijk/gezonde-gemeente/alcohol/.
Preventie- en handhavingplan Alcoholgemeente Drimmelen pagina 6 van 29
Maatregelen gericht op het beperken van de beschikbaarheid van alcohol zijn het meest effectief Alcoholgebruik is niet alleen een persoonlijke en bewuste keuze. Drinkgedrag wordt voor een groot deel ook bepaald door de omgeving, zoals de ouders, de prijs van alcohol, het productaanbod, verkoopregels, normen, tradities en het sociale netwerk. De WHO laat in een overzichtsstudie naar alcoholbeleid zien dat maatregelen die de beschikbaarheid van alcohol beperken het meest effectief zijn in het terugdringen van alcoholgebruik (Babor e.a., 2010). De volgende omgevingsfactoren zijn van invloed op het drinkgedrag van jongeren: - de prijs van alcohol; - het beschikbare assortiment; - het aantal verkooppunten; - de aanwezige promotie van alcohol; - de normen in de sociale omgeving van het individu (bijvoorbeeld van ouders); - het overheidsbeleid; - de leeftijdsgrenzen en naleving en handhaving daarvan. Tabel 1 geeft een overzicht van beleidsmaatregelen en hun effectiviteit zoals aangetoond in wetenschappelijk onderzoek (Babor e.a., 2010). Tabel 1. Beleidsmaatregelen en hun effectiviteit zoals aangetoond in wetenschappelijk onderzoek (Babor e.a., 2010).
Maatregel
Effectiviteit
Hoeveelheid onderzoek
Minimum verkoopleeftijd
+++
+++
Verhogen van prijs (accijnzen, minimumprijs)
+++
+++
Beperken van verkooptijden
++
++
Meer handhaving
++
++
Beperken van reclame
+/++
+++
Training barpersoneel
-
+++
Een eenzijdige aanpak gericht op slechts één of twee van dergelijke factoren is gedoemd te mislukken. Preventiestrategieën die gebaseerd zijn op handhaving van wet- en regelgeving, training van alcoholverstrekkers, instellen v an alcoholvrije zones en intensieve media-aandacht zijn potentieel succesvol (Holder e.a., 1999).
Preventie- en handhavingplan Alcoholgemeente Drimmelen pagina 7 van 29
2.2
Think before you drink
De 18 gemeenten in de regio West-Brabant hebben, gezamenlijk het voorkomen van het gebruik van alcohol door jongeren vastgesteld als prioriteit voor gezondheidsbeleid. Deze ambitie wordt vormgegeven door het regionaal alcoholmatigingsproject Think before you drink. 2 1. Binnen Think before you drink werken alle 18 gemeenten uit West-Brabant samen met GGD West-Brabant, verslavingsinstituut Novadic-Kentron, de politie, bureau Halt en vele andere samenwerkingspartners om het alcoholgebruik onder jongeren terug te dringen. Het project is in 2009 gestart. Bij de aanpak wordt zoveel mogelijk een integrale benadering gehanteerd, gericht op de beleidsterreinen Volksgezondheid, Jeugd, Onderwijs en Openbare Orde & Veiligheid. In oktober 2013 is de eerste fase van Think before you drink in West-Brabant afgesloten. Met de afronding van fase 1 van Think before you drink verschuift de behoefte van de projectdeelnemers van ‘ontwikkelen van interventies’ naar ‘lokale implementatie en borging’. Doelstelling van het vervolg van Think before you drink (fase 2) is dan ook dat in alle gemeenten aandacht wordt besteed aan alcoholgebruik door jongeren doordat structureel beleid wordt gevoerd en interventies worden uitgevoerd om het alcoholgebruik onder jongeren terug te dringen. Dit wordt meetbaar door een inventarisatie van de cijfers met betrekking tot alcoholgebruik in de 4-jaarlijkse GGD-monitor onder jongeren. In 2013 heeft in West-Brabant een telefonisch onderzoek plaatsgevonden naar de opinie van jongeren en ouders over alcoholgebruik. De resultaten zijn weergegeven in tabel 2. Uit het onderzoek blijkt dat ouders én jongeren meer bewust zijn van de schadelijke gevolgen van alcoholgebruik in vergelijking met 2010. Echter geeft een lager percentage jongeren van 16 jaar en ouder aan dat jongeren vanaf 16 te vaak en teveel alcohol drinken;
2
www.thinkbeforeyoudrink.nl
Preventie- en handhavingplan Alcoholgemeente Drimmelen pagina 8 van 29
Tabel 2. Opinie West-Brabantse jongeren m.b.t. alcoholgebruik (Theunis & Heppe, 2013)
Jongeren 12 t/m 15 jaar
2013
2010
‘alcoholgebruik is in alle gevallen schadelijk’
66%
40%
21%
38%
2013
2010
‘binge-drinken3 is schadelijk’
53%
38%
‘jongeren drinken te vaak en te veel’
30%
53%
‘een slokje alcohol kan geen kwaad’ Jongeren 16 t/m 18 jaar
Uit de cijfers blijkt ook dat ouders en verzorgers minder vaak alcohol drinken in het bijzijn van hun kind. Het aantal opvoeders dat als leeftijdsgrens 18 jaar voor alcoholgebruik door jongeren stelde, verdubbelde van 9% in 2010 naar 18% in 2013. (Theunis & Heppe, 2013). Daarnaast is, in samenwerking met STAP, het nalevingspercentage in de regio West-Brabant onderzocht door middel van een ‘mystery-shopping’ onderzoek. Bij verschillende alcoholverkooppunten hebben jongeren van 15 jaar alcohol proberen te kopen. Dit onderzoek liet zien dat het nalevingspercentage in de regio WestBrabant de afgelopen periode niet is verbeterd. In 2011 werd er in de horeca, supermarkten, slijterijen, cafetaria’s en sportverenigingen in 29% van alle aankooppogingen van jongeren onder 16 jaar correct nageleefd (dat wil zeggen: geen alcohol verkocht). In 2013 is dit percentage gedaald naar 12%. Enkel de supermarkten laten een verbetering zien van 22% in 2010 naar 48% in 2013. (Franken & Selten, 2013).
3
Het drinken van meer dan 5 glazen of meer bij één gelegenheid
Preventie- en handhavingplan Alcoholgemeente Drimmelen pagina 9 van 29
Tabel 3. Nalevingsonderzoek regio West-Brabant 2013, STAP Gemeente
Aantal bezoeken
Aantal keer naleving
Naleving %
Aalburg Alphen-Chaam Baarle-Nassau Bergen op Zoom Breda Drimmelen Etten-Leur Geertruidenberg Halderberge Moerdijk Oosterhout Roosendaal Rucphen Steenbergen Werkendam Woensdrecht Woudrichem Zundert Totaal
4 5 5 32 49 9 11 8 16 13 19 23 8 12 9 13 4 12 252
0 0 1 1 4 2 4 0 3 2 2 5 0 0 2 2 1 2 31
0% 0% 20 % 3% 8% 22 % 36 % 0% 19 % 15 % 11 % 22 % 0% 0% 22 % 15 % 25 % 17 % 12 %
De Drank- en Horecawet en daarbinnen het preventie- en handhavingsplan alcohol bieden kansen om de handhaving van de leeftijdsgrenzen te verbeteren. De gemeenten hebben vanaf 1 januari 2013 zelf de bevoegdheid om toezicht te houden op de naleving van de Drank- en Horecawet. Beschrijving gemeente Drimmelen Handhaving is het sluitstuk van de aanpak van alcoholgebruik met name onder jongeren. De gemeente kent vooralsnog geen hotspots en heeft in het recente verleden ook geen uitgaanslocaties die in trek zijn bij jongeren. Wel kent de gemeente veel evenementen waaronder een aantal die veel jongeren trekken en een relatief groot aantal supermarkten. Bovendien kent de gemeente Drimmelen geen uitgaanstraditie meer van jongeren in hun eigen dorp. Hieronder wordt getracht de diversiteit van de horeca in gemeente Drimmelen in beeld te brengen. Hiervoor zijn de gegevens van de Kamer van Koophandel en de gegevens van de door gemeente verleende drank- en horecavergunningen gebruikt. Er is voor gekozen het volgende onderscheid te maken: Café ‘s , paracommercie, cafetaria, restaurant/hotel, slijterijen, supermarkten en Bed & Breakfast.
Preventie- en handhavingplan Alcoholgemeente Drimmelen pagina 10 van 29
Decem ber 2013
35 30
Aantallen
25 20 Horeca-inrichtingen
15 10 5 0
Tabel 4 Aard inrichtingen
Toelichting: Cafés bestaat uit 33 inrichtingen (34%), restaurant/hotel uit 16 inrichtingen (15%), cafetaria’s 9 inrichtingen (9%), B & B 4 instellingen(4%) aangevuld met 20 paracommerciële instellingen (21%) en 5 slijterijen( 5%). Horeca per kern december 2013
30 25
Aantallen
20
15 10 5 0 Drimmelen
Made
Terheijden
Wagenberg
Hooge Zwaluwe
Lage Zwaluwe
Tabel 5 Kern
Net als de verdeling van de inwoners heeft Made het grootste aantal horecainrichtingen. Ook kun je concluderen dat binnen de gemeente Drimmelen een grote diversiteit is aan verschillende horeca-inrichtingen. Naast het grote aanbod van cafés en bars zijn er binnen de gemeente veel paracommerciële inrichtingen aanwezig. Het merendeel van de horeca-uitbaters binnen de gemeente is lid van de lokale afdeling van de KHN(68%). De KHN is dus als belangenbehartiger van een groot deel van alle horecaondernemers binnen de gemeente Drimmelen, een belangrijke partner.
Preventie- en handhavingplan Alcoholgemeente Drimmelen pagina 11 van 29
3.
Doelstellingen Preventie en Handhaving
3.1
Visie en ambitie, risicoanalyse en vaststellen prioriteiten
Het opstellen van het preventie- en handhavingsplan start met het vaststellen van de visie en ambitie van de gemeente op het gebied van alcohol. In de nota’s Lokaal gezondheidsbeleid gemeente Drimmelen 2013 - 2016 en de kadernota integrale veiligheid 2013-2016 zijn reeds prioriteiten ten aanzien van het alcoholbeleid genoemd. Deze prioriteiten zijn vertaald naar doelen en een aanpak. In het verlengde van de DHW richten de ambitie en doelen van een gemeente zich al snel op twee aspecten: Gezondheid en welzijn: de negatieve gevolgen van alcoholgebruik op gezondheid vermijden en beperken. Dit richt zich voornamelijk op de schadelijke effecten bij jongeren. Openbare orde: het voorkomen en beperken van schade en overlast als gevolg van alcoholverstrekking en het gebruik van alcohol. 3.2
Regionale alcoholpreventie
Het project Think before you drink geeft invulling aan alcoholpreventie in de regio West-Brabant. Het programma kent de volgende doelstellingen voor de periode 2013 t/m 2017: 1. Geen alcohol voor jongeren onder de 18 jaar. 2. Geen overmatig alcoholgebruik voor jongeren vanaf 18 jaar. Door de veranderde wetgeving ontstaat een nieuwe doelgroep voor Think before you drink, nl. jongeren die in 2013 16+ zijn en in 2013 alcohol mochten kopen en drinken en dat per 1 januari 2014 niet meer mogen omdat ze nog geen 18 jaar zijn. Dit einddoel blijft maximaal 2 jaar relevant. Doelgroep De uiteindelijke doelgroep van Think before you drink bestaat uit jongeren in de leeftijd van 10 t/m 23 jaar. Omdat onderzoek heeft laten zien dat vooral de sociale omgeving van jongeren bepalend is voor hun alcoholgebruik, richten de activiteiten van het programma zich primair op de omgeving van jongeren. Hieronder verstaan we ouders/ verzorgers en intermediairs vanuit scholen, horeca, paracommercie, zorgkaders, politie, etc.
Preventie- en handhavingplan Alcoholgemeente Drimmelen pagina 12 van 29
3.3
Lokale alcoholpreventie
Naast aansluiting bij de regionale doelstellingen heeft de gemeente Drimmelen eigen doelstellingen benoemd in beleid. Binnen de gemeente is al sprake van integraliteit van beleid. Alcoholbeleid komt onder meer terug in de twee eerder genoemde nota’s lokaal gezondheidsbeleid en integrale veiligheid. Bij het opstellen van deze nota’s heeft afstemming plaatsgevonden tussen de vak afdelingen. Nota lokaal gezondheidsbeleid gemeente Drimmelen 2013 – 2016 In hoofdstuk 6.4 van deze nota is als prioriteit 3 opgenomen: Tegengaan van roken, alcohol en drugs onder jongeren. In hoofdstuk 7.3 is ten aanzien van alcohol de volgende doelstelling opgenomen: Tegengaan van roken, alcohol en drugs onder jongeren. Hiermee willen we bereiken dat jongeren die roken gaan stoppen. Tegelijkertijd willen we daarmee voorkomen dat jongeren, die nog niet roken, dat wel gaan doen. M.b.t. alcohol willen we inzetten op jongeren onder de 16 geen alcohol en jongeren vanaf 16 verantwoord omgaan met alcohol. (na wetswijziging lees i.p.v. 16, 18 jaar) In de nota wordt geconcludeerd dat het alcoholgebruik onder jongeren in Drimmelen hoger is dan in West-Brabant. De startleeftijd van het eerste glas alcohol door 12-13 jarigen is weliswaar positief aan het verschuiven, maar het aantal jongeren dat op 14-15 jarige leeftijd een eerste glas heeft gedronken is echter fors toegenomen. 58% van de jongeren heeft het eerste glas gedronken op een leeftijd van 14-15 jaar. In de nota wordt als belangrijkste resultaat genoemd: een afname van het aantal jongeren dat pas op 14-15 jarige leeftijd het eerste glas alcohol drinkt.
Preventie- en handhavingplan Alcoholgemeente Drimmelen pagina 13 van 29
Bevindingen: 1. Het alcoholgebruik onder jongeren in Drimmelen is hoger dan in West-Brabant, zie hiervoor figuur 2: - 58% heeft al eens gedronken (52% in West-Brabant), dit is een daling t.o.v. 2007 (66%). - 50% heeft in de afgelopen 4 weken gedronken (43% in West-Brabant). - 34% is binge-drinker (28% in West-Brabant). - 7% drinkt meer dan 20 glazen alcohol per week, in West-Brabant is dit 4%. De leeftijd van jongeren waarop het eerste glas alcohol wordt genuttigd is positief aan het verschuiven. - 3% heeft het eerste glas alcohol gedronken op een leeftijd van 12 jaar of jonger (5% in West-Brabant). Dit is een daling t.o.v. 2007 11%. - 23% van de jongeren in Drimmelen heeft op 12-13 jarige leeftijd het eerste glas alcohol gedronken, in West-Brabant is dit percentage lager (21%). Ten opzichte van 2007 is er daling zichtbaar in Drimmelen. - 58% van de jongeren in Drimmelen heeft op 14-15 jaar jarige leeftijd het eerste glas alcohol gedronken. In West-Brabant is dit 54%. Dit is een stijging t.o.v. 2007 (40%). - 17% van de jongeren heeft op een leeftijd van 16 jaar of ouder het eerste glas alcohol gedronken (21% in West-Brabant).
Figuur 2: Alcoholgebruik onder jongeren in Drimmelen vergeleken met West-Brabant (Bron: Gezondheidsmonitor GGD West-Brabant)
25% van de ouders in gemeente Drimmelen van kinderen in de leeftijd 8 t/m 11 jaar vindt 16-17 jaar een verantwoorde leeftijd voor regelmatig zelfstandig alcoholgebruik, tegenover 16% van de West-Brabantse ouder
Preventie- en handhavingplan Alcoholgemeente Drimmelen pagina 14 van 29
Kadernota integrale veiligheid 2013-2016 In hoofdstuk 3.3 prioriteiten, van de kadernota heeft de gemeenteraad als prioriteit 3 benoemd: het alcoholgebruik onder jongeren. Als lokale doelstellingen voor 2016 zijn genoemd:
Verder uitbouwen van een integrale samenwerkingsvorm waarbij zowel interne als externe partners binnen één bepaalde overlegstructuur samenwerken. Versnippering en verwarring binnen de gemeentelijke organisatie en richting de partners wordt zo tegengegaan. (dit plan is hiervan een voorbeeld) Alcoholgebruik door jongeren onder de 18 jaar aanpakken op een preventieve manier. Eerdere maatregelen, voorlichtingen en interventies moeten worden geëvalueerd, vernieuwd en opnieuw worden uitgezet op een integrale manier, waarbij alle benodigde partners worden betrokken. Hierbij wordt, zoals eerder beschreven, niet alleen ingezet op de jongeren zelf, maar eveneens op de omgeving (ouders, familie en scholen). Repressief optreden en bestraffen van het alcoholgebruik door jongeren onder de 18 jaar. Binnen de aangewezen alcoholverbod gebieden is alcoholgebruik voor iedereen verboden op grond van de APV (optreden door politie en BOA). Daarnaast het toezicht en de handhaving van alcoholverkoop aan jongeren intensiveren, door bijvoorbeeld controles uit te voeren bij horecagelegenheden, paracommerciële organisaties (sportverenigingen e.d.), supermarkten en slijterijen. Het gezamenlijk met ondernemers preventief en informatief optrekken met betrekking tot de verhoging van de leeftijdsgrens voor het kopen van alcohol naar 18+. Doel hiervan is de ondernemer te steunen in de uitleg naar jongeren die voorheen alcohol mochten kopen maar als gevolg van het aangenomen initiatief wetsvoorstel niet meer tot ze 18 jaar zijn. De aanpak van alcohol en jeugd moet een combinatie zijn van preventie en repressie, waarbij het zwaartepunt ligt bij preventie en repressie als sluitstuk dient.
De wijze waarop uitvoering wordt gegeven aan voornoemde doelstellingen worden geformuleerd in de jaarlijkse uitvoeringsprogramma’s integrale veiligheid.
Preventie- en handhavingplan Alcoholgemeente Drimmelen pagina 15 van 29
3.4
Toezicht en handhaving
Toezicht Voor het toezicht op de DHW dient de burgemeester een gemeentelijke DHW toezichthouder aan te wijzen. Binnen het district de Baronie (politiedistrict met 11 gemeenten) is een pool van BOA/toezichthouders Drank- en Horecawet opgezet. De toezichthouder moet een centraal examen hebben afgelegd en een geldige boa-bevoegdheid hebben binnen Domein I (Openbare ruimte) of Domein II (Milieu en Welzijn). Om de toezichthouder met succes te kunnen laten deelnemen aan het centrale examen is er een opleiding “Gemeentelijke toezichthouder Drank- en Horecawet”. De toezichthouders richten zich op onderstaande taken. Leeftijdsgrenzen
Sluitingstijden en schenktijden Bijeenkomsten Leidinggevenden Evenementen
Verkoop van alcoholische dranken aan personen jonger dan 18 jaar in de horeca, supermarkten en slijterijen inclusief sportkantines, evenementen en andere niet-commerciële horeca. Sluitingstijden van de horeca, inclusief schenktijden van sportkantines en andere niet-commerciële horeca en evenementen. Bijeenkomsten georganiseerd door paracommerciële instellingen Aanwezigheid van leidinggevenden of vereiste persoon bij horecabedrijf Alcoholverstrekking bij evenementen
Het aantal toezichthouders dat nodig is hangt af van het aantal controles, het soort controles, de duur van de controles en de wijze waarop de controles worden uitgevoerd. Opgemerkt dient te worden dat de toezichthouderspool van het district de Baronie nieuw is. (start februari 2014) De praktijk zal moeten uitwijzen of de voorgenomen werkwijze goed functioneert. Halverwege 2014 zal een evaluatie worden uitgevoerd. Alcohol- en horecasanctiebeleid In de handhavingsstrategie wordt opgenomen welke overtreding tot welke sanctie leidt. Een groot deel van de gemeenten in de regio West-Brabant en Brabant-Noord hebben het Brabants Alcohol- en Horecasanctiebeleid, inclusief de sanctietabel als beleidsregel vastgesteld. Dit sanctiebeleid beschrijft de aanpak van overtredingen bij alcoholverstrekkers. De sanctietabel geeft de sancties aan die bij de overtredingen horen. Het beleid is opgesteld door de Brabantse werkgroep Dranken Horecawet. Het college van de gemeente Drimmelen heeft voornoemd Alcohol- en Horecasanctiebeleid vastgesteld. Dit beleid maakt deel uit van de nota horecabeleid gemeente Drimmelen.
Preventie- en handhavingplan Alcoholgemeente Drimmelen pagina 16 van 29
4.
Acties Preventie en Handhaving Alcohol
4.1
Alcoholpreventie
Regionale uitvoering Om de doelen en streefpercentages te behalen focust het project Think before you drink zich op het: A. Ondersteunen van gemeenten bij lokale implementatie van de beschikbare interventies en activiteiten (zie de interventiekoffer op www.thinkbeforeyoudrink.nl). B. Volgen van en inspelen op nieuwe en landelijke ontwikkelingen. De implementatie van de nieuwe Drank- en Horeca Wet is een ontwikkeling die veel mogelijkheid schept om integraal te werken aan het onderwerp alcohol en jongeren binnen een gemeente of de wijziging van de verkoopleeftijd van 16 naar 18 jaar. C. Up-to-date houden van de interventiekoffer. Integrale aanpak van alcoholgebruik onder jongeren Effectieve preventie van alcoholproblemen vraagt om een integrale aanpak. Deze speelt in op de verschillende factoren die schadelijk alcoholgebruik beïnvloeden: maatschappelijke norm, persoonlijke motivatie, beschikbaarheid van alcohol en toezicht. Om dat te kunnen realiseren is het belangrijk een uitvoeringsprogramma samen te stellen waarin zoveel als mogelijk interventies uit de vijf pijlers van een integrale aanpak (zie handreiking Gezonde Gemeente - Loket Gezond Leven, RIVM) zijn opgenomen. Think before you drink richt zich op de volgende vijf pijlers: Pijler 1: fysieke- en sociale omgeving Pijler 2: voorlichting en educatie Pijler 3: signalering en advies Pijler 4: regelgeving en handhaving Pijler 5: ondersteuning Welke pijlers worden ingezet, wanneer dat gebeurt en in welke verhouding, is afhankelijk van de lokale doelstellingen en doelgroepen.
Preventie- en handhavingplan Alcoholgemeente Drimmelen pagina 17 van 29
Lokale uitvoering In dit onderdeel legt de gemeente vast hoe zij op lokaal niveau, tenminste tot medio 2017, het alcoholgebruik onder jongeren gaat terugdringen en waarbij gebruik gemaakt wordt van de interventies uit de interventiekoffer. Daarmee wordt in de gemeente een aantal van de interventies concreet en zichtbaar op lokaal niveau. Think before you drink adviseert de gemeente daarbij in te zetten op een integrale aanpak van alcoholgebruik onder jongeren, de plannen aan te laten sluiten bij de nota Lokaal gezondheidsbeleid van de gemeente (om lokale borging te garanderen) en bij de doelen van Think before you drink. De gemeente Drimmelen heeft al sinds een aantal jaren een werkgroep 'Jeugd en alcohol'. In 2011 heeft de GGD de eindrapportage 'Jeugd en alcohol' aangeboden aan de werkgroep. Op advies van de werkgroep heeft de gemeente besloten deze werkgroep in stand te houden. Deze werkgroep kan lokaal beleid rond alcohol formuleren en de aanbevelingen uit de alcoholmatigingscampagne ’Think before you drink’ hierin meenemen. Hierbij wordt o.a. gedacht aan: 1. Onderwijs Voortgezet onderwijs De afgelopen jaren is onderzoek gedaan naar De Gezonde School en genotmiddelen (DGSG) in het voortgezet onderwijs. DGSG als geheel is onderzocht (Malmberg et al, 2014) en de Preventie Alcoholgebruik Scholieren (PAS) interventie is onderzocht (Koning et al, 2009). Uit onderzoek naar PAS (Koning et al, 2009) blijken ouders een cruciale rol te spelen bij alcoholgebruik van hun kinderen. Ouders dienen tegelijkertijd met de leerlingen te worden voorgelicht, zodat zij een duidelijke norm kunnen stellen voor hun beginnende puber. Het advies vanuit DGSG is en blijft dat zowel leerlingen als ouders voorgelicht moeten worden. Dit geldt zowel voor alcohol als voor roken. Vanaf schooljaar 2014/2015 is de PAS interventie, naast alcohol, ook gericht op roken. Met deze vernieuwde PAS interventie wordt aangesloten bij de NIX-campagne, de publiekscampagne gericht op de leeftijdsverhoging van alcohol en tabaksverkoop. Het onderzoek van Malmberg et al. (2014) heeft o.a. goede aanknopingspunten opgeleverd voor een andere benadering van voorlichting over drugs. Naast goede informatie voor alle leerlingen, is het van belang kwetsbare leerlingen vroegtijdig te signaleren en te begeleiden. Op dit moment wordt gewerkt aan een nieuwe interventie over drugs. Deze zal bestaan uit een algemeen deel voor alle leerlingen gericht op kennis, en een specifiek deel voor risicoleerlingen: leerlingen die verhoogd risico lopen op problematisch gebruik of al (beginnend) gebruiken. Naar verwachting zal er pilotmateriaal beschikbaar zijn per januari 2015. Afhankelijk van de uitkomsten van de pilot komt het lesmateriaal met ingang van het schooljaar 2015/2016 beschikbaar. Deze zogenaamde ‘stepped-preventie’ aanpak willen we de komende jaren verder doorvoeren binnen DGSG. In deze aanpak vormt universeel de basis met daarnaast een selectief/geïndiceerd aanbod, waarbij leerlingen d.m.v. screening of d.m.v. doorverwijzing worden benaderd. Een voorbeeld van een selectieve aanpak is 'Preventure', dat zich richt op leerlingen met een verhoogd risico op problematisch gebruik.
Preventie- en handhavingplan Alcoholgemeente Drimmelen pagina 18 van 29
Regelgeving en vroeg signalering blijven belangrijke pijlers voor het voortgezet onderwijs. Sinds januari 2014 is voor docenten de e-learningmodule signaleren en begeleiden beschikbaar. 1.1
Een digitale leermodule voor leerlingen op het VO in de gemeente. (binnen het project Gezonde School en Genotmiddelen), waarbij jongeren geleerd wordt om ‘nee’ te zeggen tegen alcohol en in te gaan tegen groepsdruk. Jongeren moeten sociaal weerbaar zijn. E-learning lerenoveralcohol.nl € 35 per leerling (35 leerlingen).
1.2
Een PAS Ouderavond: N-K geeft in 20 minuten voorlichting aan ouders op een introductie avond op het VO, waarin kort en bondig opvoedhandvatten en regels in de gemeente worden besproken. Groot bereik, en kost school relatief weinig tijd.
1.3
Vroeg signalering voor docenten: Sinds januari 2014 is voor docenten de elearningmodule signaleren en begeleiden beschikbaar
1.4
Voor het BO een signaleringsprotocol voor Jeugdverpleegkundigen van de GGD om kinderen van verslaafde en psychiatrische kinderen te herkennen en ouders en de kinderen een cursus KOPP/KVO te laten volgen van GGZ en Novadic-Kentron.
2. Een alcoholvrije omgeving. Sportverenigingen worden gestimuleerd om alcoholvrije reclame te voeren en andere sponsors te zoeken dan de drankindustrie bijvoorbeeld geen alcoholreclame op gemeentelijke reclamedragers zoals bushokjes. Nalevingscommunicatie De volgende elementen maken in ieder geval onderdeel uit van de nalevingscommunicatiestrategie: Educatieve communicatie Uitleg van de regels, de argumenten voor deze regels, uitleg over mogelijke hulpmiddelen om na te kunnen leven. Dit is nodig als onduidelijkheid over (het belang van) de regels naleving in de weg staat. Dreigende communicatie Communicatie over controles, sancties, uitbreiding toezichtcapaciteit, toezichthouders in uniform. Deze vorm beïnvloedt de subjectieve pakkansbeleving en kan effectief zijn als blijkt dat de regels bewust overtreden worden. Normatieve communicatie Bijvoorbeeld een interview met een ondernemer die de regels goed naleeft, een nieuwsbericht waarin het percentage nalevers wordt genoemd in plaats van het aantal overtreders. Oftewel: het communiceren van gewenste norm, ervan uitgaande dat de gemiddelde mens graag aan de algemeen geldende n orm wil voldoen.
Preventie- en handhavingplan Alcoholgemeente Drimmelen pagina 19 van 29
3. Preventief alcoholbeleid Dit houdt ook in: Geen alcohol schenken op uren dat er veel jeugd op de locatie aanwezig is: tijdens trainingen, wedstrijden of toernooien. Daarvoor zal het bestuursreglement van sportverenigingen met kantines in eigen beheer worden getoetst op schenktijden. Daarnaast zullen sportverenigingen worden gestimuleerd alcoholvrije reclame te voeren en andere sponsors zoeken dan de drankindustrie. 4. Ouders Ouders moeten zich bewust zijn van de risico's van alcoholgebruik door kinderen. Een belangrijk handvat bij ‘alcoholopvoeding’ is : 'nee' zeggen tegen alcoholgebruik door kinderen helpt’’. Hierbij wordt aangesloten bij de landelijke campagne 'Voorkom alcoholschade bij uw opgroeiend kind'. Deze campagne sluit aan bij 'De gezonde school en genotmiddelen'. 4.1
Uitvoeren Happy Ouders Ouderavond in workshopvorm waarin verschillende thema’s kunnen worden besproken waarin professionals handvatten bieden. Avond kan lokaal op maat worden geboden met samenwerkingspartners in de regio. Plan van aanpak Novadic-Kentron.
4.2
Uitgaansopvoeding Ook door regels te stellen die niet expliciet gaan over alcoholgebruik, kunnen ouders invloed hebben op het alcoholgebruik van hun kind. Dan gaat het vooral over afspraken omtrent uitgaan, zoals staptijden, hoe vaak per week ze uit mogen. Uitgaansopvoeding is nodig zodat ouders zich meer bewust zijn van de rol die ze kunnen spelen om de schade van middelengebruik tijdens het uitgaan te voorkomen of te beperken. Plan van aanpak Novadic-Kentron.
5. Inzetten op alcoholpreventie tijdens evenementen. Door middel van een beleidsregel (artikel 35 van de Drank- en Horecawet) kunnen voorschriften worden verbonden aan het schenken van alcohol tijdens evenementen. Handleiding verantwoord alcoholgebruik. Zie modelbeleidsregel in de interventiekoffer van ‘Think before you drink’ en de folder 'alcoholmaatregelen voor evenementenorganisaties'. Deze folder kan aan de organisatoren van evenementen worden verstrekt. 5.1
Trainingen voor schenker als bar- personeel en vrijwilligers in verengingen en op evenementen Om alcoholverstrekkers hierin te bekwamen zijn trainingsprogramma’s ontwikkeld zoals Barcode voor barpersoneel, de IVA (Instructie Verantwoord Alcoholgebruik) training voor barvrijwilligers en de Evenementen IVA. Novadic-Kentron.
Preventie- en handhavingplan Alcoholgemeente Drimmelen pagina 20 van 29
Uitvoerende acties GGD Theateravond “Seks, drugs en Rock & Roll” voor ouders en leerlingen vo. Op deze avond verzorgt het Helder Theater * een avondje theater waarbij publiek gevraagd wordt actief te reageren. In deze voorstelling staan ALCOHOL, DRUGS en SEX onder jongeren centraal. De acteurs van Helder Theater geven op realistische wijze het omgaan met alcohol, roken, blowen en seksualiteit weer.De avond wordt tussendoor aangevuld met informatie over middelengebruik onder jongeren. Deze informatie wordt ook met leerlingen in een mentorles besproken. Tijdens deze avond wordt ook aandacht besteed aan het thema roken, waar brugklasleerlingen mee aan de slag zijn gegaan. Leerlingen tonen op de avond werkstukken en doen Rock en Roll dans. Bij de totstandkoming van het programma werkt de school nauw samen met GGD en Novadic Kentron. *= kosten Helder Theater circa €600,-
4.2
Handhaving
De gemeente Drimmelen beschikt nog niet over eigen (opgeleide) BOA/toezichthouders capaciteit ten behoeve van het toezicht en de handhaving op de Drank- en Horecawet. Om toch te voorzien in toezichtcapaciteit is de oplossing gevonden in het vormen van een toezichthouderspool. Binnen het politiedistrict de Baronie, waar 11 gemeenten van deel uitmaken. De aanleiding tot samenwerking in een gemeenschappelijke pool is de relatieve kwetsbaarheid in kennis en fysieke inzetbaarheid bij gemeenten afzonderlijk. Door de schaalgrote te verhogen beogen de participerende gemeenten elkaar bij te kunnen staan. Het gaat dan niet alleen om bijstand in geval van krapte maar om structurele ondersteuning op basis van onderlinge solidariteit en vooraf vastgelegde financiële afspraken. Vooralsnog zal de samenwerking alleen zien op de Drank en Horecawet met een mogelijk uitbreiding naar andere taken onder uitdrukkelijke goedkeuring van de Toezichthouder (de hoofdofficier van justitie van het parket Zeeland-West-Brabant) en Direct Toezichthouder (de politiechef van de regionale eenheid Zeeland-West-Brabant). Om de samenwerking goed te regelen zijn een aantal formele documenten opgesteld. Een samenwerkingsovereenkomst vormt de feitelijke uitwerking hiervan. In deze overeenkomst zijn de feitelijke uitwerking en de afspraken die de participerende gemeenten onderling maken vastgelegd. Hier vallen ook financiële afspraken onder. Het BOA-convenant ziet op de nadere uitwerking van de juridische bevoegdheden van de BOA’s en hun relatie onderling tezamen met de participerende gemeenten, de politie en het Openbaar Ministerie. Daarnaast moeten de BOA/toezichthouders formeel worden aangewezen.
Preventie- en handhavingplan Alcoholgemeente Drimmelen pagina 21 van 29
De gemeenteraad van Drimmelen heeft extra budget vrijgemaakt voor de inhuur van BOA toezicht voor de Drank- en Horecawet. Met dit budget kan de gemeente in 2014 200 toezicht uren afnemen van de pool. De samenwerkingsovereenkomst is aangegaan voor een periode van 5 jaar. Gedurende die periode geldt een afnameverplichting voor het aantal uren dat bij het aangaan van de overeenkomst is opgegeven. Met het beheer van de pool zullen afspraken worden gemaakt over de inzet van de toezichthouders. Daarbij zal rekening worden gehouden met: het beschikbare budget; het tijdsbestek per controle; (product) categorie inrichting; (restaurant, café, sportkantine, supermarkt, slijterij de hotspots: piekmomenten de verdeling over de kernen; evenredige verdeling over de evenementen; hercontroles en reservecapaciteit t.b.v. incidentele inzet Aangezien de pool nieuw is, kan nog weinig vermeld worden over de uitvoering van dit plan. Daarnaast is het handig om enige mate van flexibiliteit te brengen in het toezicht. Op basis van opgedane ervaringen en verandering van trends en ontwikkelingen moet voldoende speelruimte overblijven om het toezicht in effectief en efficiënt in te zetten. Interventies Er volgt een uitvoeringsplan waarin concrete uitvoering in samenwerking met partners wordt omschreven. Middelen Middelen die de gemeente heeft ten aanzien van de handhaving zijn: Wetgeving Hieronder wordt verstaan de bepalingen die zijn opgenomen in de: Drank- en Horecawet Algemeen Plaatselijke Verordening gemeente Drimmelen afdeling ‘Toezicht op openbare inrichtingen’ waaronder: Verordening para-commerciële horeca; Bepalingen t.a.v. sluitingstijden; Exploitatievergunning. Horeca (-sanctie)beleid. Controles Vanzelfsprekend dient wetgeving gehandhaafd te worden. Voor de handhaving maakt de gemeente Drimmelen gebruik van de hiervoor genoemde toezichthouderspool. Deze pool ziet toe op de Drank- en Horecawet bepalingen. Daarnaast worden ook integrale controles uitgevoerd. Deze controles worden uitgevoerd met de NVWA, arbeidsinspectie, Belastingdienst, politie en gemeenten. Deze actie richten zich meer op aspecten zoals het rookverbod, voedsel hygiëne, financiën en arbeidsomstandigheden. Bij missstanden ten aanzien van de Drank en Horecawet bepalingen hebben deze controles een signalerende functie.
Preventie- en handhavingplan Alcoholgemeente Drimmelen pagina 22 van 29
Informatie verstrekking Van belang is om aan alcoholverstrekkers het doel en het belang van controles onder de aandacht te brengen. Incidenteel wordt zowel aan individuele- als aan groepen van alcoholverstrekkers hierover op verschillende wijzen informatie verstrekt.
Sanctiestrategie De afhandeling van de geconstateerde overtredingen voor leeftijdsgrens en dronkenschap zal plaatsvinden volgens het volgende handhavings-stappenplan: Voor jongeren: onder de 18 die in openbaarheid hebben gedronken is het mogelijk lokaal een Halt leerstraf in te laten vullen door preventiewerkers van Novadic-Kentron. Gemeente kan die avond faciliteren waarbij jongeren èn ouders door preventiewerkers van Novadic-Kentron een korte cursus wordt aangeboden deels in plaats van een werkstraf voor jongeren. Voor verkooppunten: Voor verkooppunten: 1 e overtreding Bij de eerste overtreding wordt een bestuurlijke boete opgelegd aan het betreffende verkooppunt. De hoogte van de boete is vastgelegd in het Besluit Bestuurlijke boete Drank- en Horecawet. Alternatieve sanctie is de onmiddellijke invoering (binnen twee weken) van een effectief leeftijdscontrolesysteem dat door de gemeente goedgekeurd is. 2 e overtreding (binnen 1 jaar) Opnieuw een bestuurlijke boete met waarschuwingsbrief waarin gewezen wordt op mogelijke intrekking DHW-vergunning of tijdelijke ontzegging alcoholverkoop. Voor horeca en paracommercie zal een alternatieve sanctiemogelijkheid worden geboden in de vorm van een door de gemeente goedgekeurde training barcode/IVA. 3 e overtreding (binnen 1 jaar) Intrekking of schorsen van de DHW-vergunning of ontzegging alcoholverkoop voor 3 weken.
Preventie- en handhavingplan Alcoholgemeente Drimmelen pagina 23 van 29
Communicatie strategie van gemeente naar Alcoholverstrekkers Met de term alcoholverstrekkers worden alle personen bedoeld die verantwoordelijk zijn voor een adequate naleving van de eerder genoemde bepalingen in de DHW. Dat kunnen zijn horecaondernemers, barpersoneel, barvrijwilligers, portiers, caissières, filiaalmanagers etc. Van deze professionals wordt verwacht dat ze de leeftijdsgrens voor de verstrekking van alcohol kennen en naleven, evenals het verbod op doorschenken bij dronkenschap en het toelaten van personen in kennelijke staat van dronkenschap in de onderneming, vereniging of het evenement. Training Om alcoholverstrekkers hierin te bekwamen zijn trainingsprogramma’s ontwikkeld zoals Barcode voor barpersoneel, de IVA (Instructie Verantwoord Alcoholgebruik) training voor barvrijwilligers en de Evenementen IVA. Een training barcode/IVA door hun personeel/vrijwilligers en management te laten volgen. Uit onderzoek is gebleken dat training van barpersoneel vaak alleen effect heeft als die is gekoppeld aan een adequate handhavingstrategie (Babor, 2010). Nalevingscommunicatie De volgende elementen maken in ieder geval onderdeel uit van de nalevingscommunicatiestrategie: Educatieve communicatie Uitleg van de regels, de argumenten voor deze regels, uitleg over mogelijke hulpmiddelen om na te kunnen leven. Dit is nodig als onduidelijkheid over (het belang van) de regels naleving in de weg staat. Dreigende communicatie Communicatie over controles, sancties, uitbreiding toezichtcapaciteit, toezichthouders in uniform. Deze vorm beïnvloedt de subjectieve pakkansbeleving en kan effectief zijn als blijkt dat de regels bewust overtreden worden. Normatieve communicatie Bijvoorbeeld een interview met een ondernemer die de regels goed naleeft, een nieuwsbericht waarin het percentage nalevers wordt genoemd in plaats van het aantal overtreders. Oftewel: het communiceren van gewenste norm, ervan uitgaande dat de gemiddelde mens graag aan de algemeen geldende n orm wil voldoen.
Preventie- en handhavingplan Alcoholgemeente Drimmelen pagina 24 van 29
5. 5.1
Resultaten Alcoholpreventie
Regionale resultaten; De hoofddoelstellingen van Think before you drink zijn vertaald in een aantal resultaten. A. De leeftijd waarop jongeren hun eerste glas alcohol drinken is in WestBrabant gedaald tot de volgende percentages: jonger dan 12 jaar: 1% (2%)in 2011 12-13 jaar: 5% (11% in 2011) 14-15 jaar: 8% (11% in 2011) 16-18 jaar: 50% (schatting, geen cijfers uit 2011) B. Het percentage 12-15-jarigen in West-Brabant dat recent alcohol heeft gedronken (in de afgelopen 4 weken) is gedaald tot 11% in 2015 (16% in 2011). C. Het percentage 16-18-jarigen in West-Brabant dat recent alcohol heeft gedronken (in de afgelopen 4 weken), is gedaald naar 50% in 2015 (78% in 2011) D. Het percentage jongeren in West-Brabant dat recent dronken of aangeschoten is geweest (in de afgelopen 4 weken), is gedaald tot de volgende percentages: 12-15 jarigen: 1% (4% in 2011) 16-18 jarigen: 15% (36% in 2011) E. Het percentage binge-drinkers in West-Brabant (in de afgelopen 4 weken bij één gelegenheid 5 glazen alcohol of meer gedronken), is gedaald tot de volgende percentages: 12-15 jarigen 2% (8% in 2011) 16-18 jarigen 22% (55%in 2011) F. Het aantal coma-zuipers in West-Brabant (volgens rapportage van de 3 ziekenhuizen in West-Brabant) is gedaald tot 15 in 2015 (27 in 2012).
Eind 2015 wordt opnieuw de GGD jongerenmonitor afgenomen. Dit betekent dat medio 2016 zicht komt op het al dan niet behalen van de bovenstaande resultaten.
Preventie- en handhavingplan Alcoholgemeente Drimmelen pagina 25 van 29
Lokale resultaten: A. De leeftijd waarop jongeren hun eerste glas alcohol drinken is in Drimmelen gedaald tot de volgende percentages: jonger dan 12 jaar: 2% (3%) in 2011 12-13 jaar: 21% (23% in 2011) 14-15 jaar: 54% (58% in 2011) 16-18 jaar: 15% (17% in 2011) B. Het percentage 12-18 jarigen in Drimmelen dat recent alcohol heeft gedronken (in de afgelopen 4 weken) is gedaald tot 43% in 2015 (50% in 2011). C. Het percentage jongeren in Drimmelen dat recent dronken of aangeschoten is geweest (in de afgelopen 4 weken), is gedaald tot de volgende percentages: 12-18 jarigen: 18% (21% in 2011) D. Het percentage binge-drinkers in Drimmelen (in de afgelopen 4 weken bij één gelegenheid 5 glazen alcohol of meer gedronken), is gedaald tot de volgende percentages: 12-18 jarigen 28% (34% in 2011) E. Het aantal coma-zuipers in Drimmelen (volgens rapportage van de 3 ziekenhuizen in West-Brabant) is niet bekend. Het beoogde resultaat en de acties ten aanzien van alcohol die in de nota genoemd zijn betreffen: 58% van de jongeren heeft het eerste glas gedronken op een leeftijd van 14-15 jaar. Resultaat: een afname van het aantal jongeren naar 54% dat pas op 14-15 jarige leeftijd het eerste glas alcohol drinkt. 50 % heeft de afgelopen 4 weken gedronken. Resultaat: een afname naar 43% van het aantal 12 t/m 18 jarigen dat de afgelopen 4 weken heeft gedronken. 34% is binge-drinker. Resultaat: een afname naar 28% van het aantal jongeren dat de afgelopen week bij één gelegenheid 5 glazen alcohol of meer heeft gedronken. 7% drinkt meer dan 20 glazen alcohol per week. Resultaat: een afname naar 4 % van het aantal jongeren, dat 20 glazen alcohol of meer per week drinkt. Naar verwachting wordt in 2015 het nalevingsonderzoek in gemeente Drimmelen herhaald. Op basis van de uitkomsten van dit onderzoek kunnen bovenstaande resultaten (eventueel) bijgesteld worden.
Preventie- en handhavingplan Alcoholgemeente Drimmelen pagina 26 van 29
5.2
Handhaving
A. Het nalevingspercentage in 2018 is minimaal 60% B. In de periode tot en met 2018 zijn alle supermarkten en slijterijen bezocht door de toezichthouder(s) C. In de periode tot en met 2018 zijn alle grote publieksevenementen in onze gemeente bezocht door de toezichthouder(s) D. Aantallen bestuurlijke rapportages/-maatregelen en processen-verbaal E.e.a. is sterk afhankelijk van de ontwikkeling van de districtelijke toezichthouderspool.
Preventie- en handhavingplan Alcoholgemeente Drimmelen pagina 27 van 29
6.
Overige zaken
6.1
Verordening paracommercie
De gemeente had de verplichting om voor 31 december 2013 een verordening paracommercie vast te stellen. Op 31 oktober 2013 heeft de gemeenteraad van de gemeente Drimmelen besloten dat het een paracommercieel rechtspersoon niet is toegestaan alcoholhoudende drank te verstrekken van:
maandag tot en met vrijdag tussen 01:00 en 15:00 uur; zaterdag en zondag tussen 01:00 en 12:00 uur; Een paracommercieel rechtspersoon verstrekt geen alcoholhoudende drank tijdens bijeenkomsten van bijzondere aard en bijeenkomsten die gericht zijn op personen welke niet of niet rechtstreeks bij de activiteiten van de desbetreffende rechtspersoon betrokken zijn. De burgemeester kan in het belang van de openbare orde, veiligheid of gezondheid of in geval van bijzondere omstandigheden andere schenktijden vaststellen.
Een ontheffingsmogelijkheid van voornoemde schenktijden is niet mogelijk. Deze verordening is als artikelen 2:34a en 2:34b ingepast in de nieuwe, Algemene Plaatselijke Verordening (APV) van de gemeente Drimmelen. 6.2
Sluitingstijden
In de raadsvergadering van 19 december 2013 heeft bij de behandeling van de voornoemde nieuwe APV tevens een wijziging plaatsgevonden van de sluitingstijden voor openbare inrichtingen. De eindtijd in het weekend is verruimd. Artikel 2:29 van de APV luidt nu: - Maandag tot en met vrijdag tussen 01.00 uur en 05.00 uur - Zaterdag en zondag tussen 03.00 uur en 05.00 uur. In de nacht waarin de zomertijd ingaat van 04:00 tot 05:00 uur. - Op grond van artikel 2:29 lid 6 APV is er voor een droge openbare inrichting het “afhelp halfuur” van toepassing. - Eind 2014 zal de nieuwe sluitingstijd worden geëvalueerd.
6.3
Financiën
Ten aanzien van preventie: Binnen het budget Openbare Gezondheidszorg zijn geen financiële middelen opgenomen voor het uitvoeren van nieuwe dan wel aanvullende activiteiten op het gebied van preventie alcoholgebruik onder jongeren. Eventuele financiering hiervan zal daarom moeten plaatsvinden binnen de huidige financiële kaders. Ten aanzien van handhaving Het budget voor handhaving van toezicht op de Drank- en horecawet is opgenomen in het budget handhaving. Handhaving op de Drank- en Horecawet is een wettelijke
Preventie- en handhavingplan Alcoholgemeente Drimmelen pagina 28 van 29
gemeentelijke taak. Jaarlijks dient structureel budget vrijgemaakt te worden voor deze specifieke handhavingstaak. De gemeente Drimmelen heeft in ieder geval een samenwerkingsovereenkomst getekend voor 5 jaar voor afname van capaciteit uit de toezichthouderspool. De mate van in te zetten capaciteit zal jaarlijks worden bepaald.
6.3
Evaluatie
In hoofdstuk 1 staat vermeld, dat dit preventie- en handhavingsplan in de toekomst een plaats moet krijgen in het lokaal gezondheidsbeleid en het integraal veiligheidsbeleid. Dit is voor de gemeente nu ook al het geval. Bij het opstellen van nieuwe, voornoemde nota’s, zal hiermee rekening worden gehouden. Wel zal dit plan halverwege 2017 geëvalueerd moeten worden en de uitkomsten worden meegenomen in de nieuwe nota’s 6.4
Looptijd
De looptijd van dit Preventie- en handhavingsplan Alcohol gemeente Drimmelen 2014-2018 is vier jaar. Dit plan kan echter tussentijds worden aangepast. 6.5
Citeertitel
Preventie- en handhavingsplan alcohol gemeente Drimmelen 2014-2018
Preventie- en handhavingplan Alcoholgemeente Drimmelen pagina 29 van 29
Literatuur Babor, T., e.a. (2010). Alcohol: no ordinary commodity. Research and public policy. Second Edition. Oxford: Oxford University Press. Utrecht: Nederlands Instituut voor Alcoholbeleid (STAP) Franken, F. & Selten, E. (2013). Alcoholverstrekking aan jongeren onder de 16 jaar: Nalevingsonderzoek regio West-Brabant. Heppe, E.C.M., & Y.W. Theunis (2013). Think before you drink: rapportage nameting regionaal alcoholproject. Breda: GGD West-Brabant. Holder, H.D. (1999). Alcohol and the community. A systems approach to prevention. Cambridge: Cambridge University Press. Mulder, J., Bovens, R., Franken, F., & Sannen, A. (2013). Proces in uitvoering. Een zoektocht naar de operationalisatie van cruciale procesfactoren in de uitvoering van regionale alcoholprojecten. Utrecht: Nederlands Instituut voor Alcoholbeleid (STAP). Reynolds, R.I. (2003). Building confidence in our communities. London: London Drug Policy Forum. Kadernota Integraal Veiligheidsbeleid 2013-2016 gemeenten Geertruidenberg en Drimmelen (2013) Lokaal gezondheidsbeleid gemeente Drimmelen 2013 – 2016 (2013)