ITALIAANSE REGELGEVING EN ETIKETTEN

ITALIAANSE REGELGEVING EN ETIKETTEN REGELGEVING EU REGELGEVING De regelgeving voor herkomstbenamingen en etikettering is in alle landen binnen de Europese Unie gelijk. Tot voor kort classificeerde de Europese Unie wijnen in tafelwijn en VQPRD (Vin de Qualité Produit dans des Regions Determinées).

ITALIË In navolging van Europese regelgeving ging Italië in 1963 over tot classificatie. De VQPRD wijn werd DOC genoemd: Denominazione di Origine Controllata (gecontroleerde herkomstbenaming), vergelijkbaar met de Franse AOC. Steeds meer wijnen kregen de DOC status, terwijl ze soms slechts aan de minimale eisen voldeden. Het gevolg van deze wildgroei was dat de echt grote wijnen (zoals Barolo en Brunello di Montalcino) die ook DOC waren, de behoefte voelden zich te onderscheiden van de andere DOC wijnen. Voor deze elitegroep is eind jaren ‘70 de DOCG (Denominazione di Origine Controllata e Garantita, gecontroleerde en gegarandeerde herkomst benaming) ingevoerd. Hoewel het de bedoeling was dat de groep DOCG wijnen klein en select zou blijven, zijn er inmiddels 73. Daar zitten wijnen onder waarvan je kunt afvragen of de opwaardering tot DOCG wel gerechtvaardigd was en of er geen andere (politieke) motieven een rol hebben gespeeld. De regelgeving (disciplinare) met betrekking tot DOC of DOCG wijnen bepalen ondermeer:      

De herkomstbenaming De afbakening van het territorium waar de druiven mogen groeien De maximum opbrengst van druiven en wijn per hectare Minimum alcoholgehalte Vereisten met betrekking tot de toegestane druivenrassen, dichtheid van de beplanting, de vorm van de wijnstokken, wijze van snoeien etc. Minimum periode van houtrijping en rijping op de fles

SUPERTUSCANS EN IGT Eind jaren ‘80 van de vorige eeuw kwamen de zogenaamde Supertuscans (term afkomstig van een bekende Amerikaanse wijncriticus, James Suckling) op. Dit zijn wijnen van hoge kwaliteit, gemaakt van internationale druivenrassen (veelal cabernet sauvignon, cabernet franc en merlot). Deze wijnen kwamen niet in aanmerking voor de DOC status, omdat druivenrassen werden gebruikt die niet volgens de disciplinare waren toegestaan. Het gevolg was dat deze dure topwijnen werden geclassificeerd als tafelwijn.

Om de Supertuscans tegemoet te komen is in 1992 de Italiaanse classificatie herzien en is de IGT toegevoegd (indicazione Geografica Tipica, typische herkomstbenaming).

NIEUWE TOEVOEGINGEN In 1992 is de classificatie meteen ook uitgebreid met een aantal begrippen die op het etiket worden weergegeven: Classico wordt gereserveerd voor wijnen die in het oudste gebied worden geproduceerd, zoals bijvoorbeeld Chianti Classico, of Soave Classico. Deze wijn heeft vaak ook een eigen disciplinare. Riserva wordt toegekend aan wijnen die minstens één jaar langer hebben gerijpt dan voorgeschreven voor wijnen in hun categorie. Vermelding van het oogstjaar is verplicht. Superiore is voor wijnen die minstens 1% meer alcohol hebben dan voorgeschreven en bovendien aan hogere kwaliteitseisen voldoen. Voor topwijnen die aan de hoogste kwaliteitseisen voldoen, is de sottozona toegevoegd, vergelijkbaar met de Franse Cru.

De classificatie van 1992 kan als een piramide worden weergegeven:

sottozona

DOCG Denominazione di Orgine Controllata e Garantita

DOC Denominazione di Origine Controllata

IGT Indicazione Geografica Tipica

Vini da tavola Tafelwijnen

De stand in 2012 is: 73 DOCG, 334 DOC en 118 IGT wijnen.

NIEUWE ONTWIKKELINGEN

Op 1 augustus 2009 is een nieuwe EU regelgeving in werking getreden waarbij wijnen (evenals gastronomische specialiteiten) worden geclassificeerd als DOP (Denominazione di Origine Protetta – beschermde herkomstbenaming) en IGP (Indicazione Geografica Protetta – beschermde geografische indicatie). De EU classificatie is nu dus als volgt: 1. 2.

Wijn zonder herkomstbenaming, alleen met vermelding van druivenras en jaar. Wijn met herkomstbenaming; DOP en IGP (de vroegere DOC, DOCG en IGT)

Italië heeft voorlopig een uitzonderingspositie weten te regelen en mag de classificatie DOC, DOCG en IGT op het etiket blijven vermelden.

ETIKETTEN Het etiket is niet alleen een (soms zeer kunstzinnig) visitekaartje van de wijn, er moet ook verplichte informatie geven. Naarmate de kwaliteit van de wijn stijgt, is er meer verplichte informatie.

TAFELWIJNEN Verplicht:  

Vermelding Vino da tavola Inhoud (hl, l, cl of ml)



Letter

    

Gegevens van de bottelaar Vinificatie (indien de druiven van elders vandaan komen) Alcohol gehalte Productienummer (batch) Vermelding van eventuele aanwezigheid van CO2

Toegestaan:

℮ (EU verplichting voor alle verpakkingen)

     

Kleur: wit, rood, rose Merk Vermelding van de producent als de druiven van een bedrijf afkomstig zijn Vermeldingen zoals ‘hofleverancier’ etc Vermelding van het suikergehalte (secco, asciutto, abbocccato, semisecco, amabile, dolce) Suggesties m.b.t. serveren en wijn-spijs combinaties



WIJNEN MET IGT VERMELDING Verplicht:  

Zie tafelwijn De vermelding vino a Indicazione Geografica Tipica ( of Bino tipico, Vin de Pays in Valdaosta of Landwein in Alto Adige) met de toevoeging van het gebied van productie en eventuele sottozona.

Toegestaan  

Zie Tafelwijn De naam van de gebruikte druivenrassen, mits Het ras karakteristiek is voor de wijn Het door de EU erkende druivenrassen zijn De naam of een erkend synoniem (bv voor nebbiolo: spanna of chiavennasca) Een bepaald voorgeschreven percentage is gebruikt  Oogstjaar  Informatie over de vinificatie (bv houtlagering of vino passito)  De kleur van de wijn en bijzonderheden (strogeel, amber etc)  Traditionele vermeldingen, mits toegestaan door de disciplinare, zoals amarone, brunello, Est! Est!! Est!!!, recioto, vendemmia tardiva, spätlese etc)  Vermelding vino novello, mits toegestaan door de disciplinare  Vermeldingen met betrekking tot de botteling, door de producent of door een cooperatie  De naam van de producent en alles wat het prestige daarvan verhoogt, mits toegestaan door de disciplinare

 Toegekende medailles en onderscheidingen.



WIJNEN MET VQPRD VERMELDING Verplicht:   

Zie IGT Vermelding van VQPRD, DOC, DOCG met de regio waar de wijn vandaan komt. De enige uitzondering betreft beroemde wijnen uit Asti, Marsala en Franciacorta. Oogstjaar (alleen verplicht voor DOCG, maar in de praktijk wodt het jaar ook bij DOC wijn vermeld)

Facultatief:       

Zie IGT Toevoegingen als classico, riserva, recioto, est!est!! est!!!, amarone, auslese, vino nobile etc De vermelding classico met de geografische naam De naam van de sottozona (plaats, gemeente, dorp) Officieel toegekend controlenummer Informatie met betrekking tot de oogst (tardiva, passito), soort product en bijzonderheden met betrekking tot de kleur. Plaats van botteling

DOCG wijnen hebben een banderol om de hals (groen voor witte en roze voor rode wijn) met ondermeer de vermelding DOCG.