ISRAEL. Afluisteren. jihad. en de wereldwijde. Hologrammen in de operatiekamer 11. Israël wijst naar de toekomst in het hersenonderzoek 11 NIEUWS UIT

Israël wijst naar de toekomst in het hersenonderzoek • 11

Hologrammen in de operatiekamer • 11

ISRAEL NIEUWS UIT

Nr. 1 – Januari 2014

www.middernachtsroep.nl

Afluisteren en de wereldwijde

jihad www.beth-shalom.nl

“In het kielzog van de komende gebeurtenissen” Norbert Lieth

Jan Thijs Eisses

Dato Steenhuis

Oldebroek,

Luctor et Emergo • Mheneweg Noord 1

08 maart 2014

• 10.00 uur • 14.00 uur (Twee diensten) Met boekentafel • Muziek en samensang

Middernachtsroep

EDITORIAL 3

Geliefde vrienden van Israël Hoewel men in Israël voor de meeste feesten en gelegenheden de Joodse kalender gebruikt waarin het nieuwe jaar met de feestdagen in de herfst begint, heeft de algemene kalender die in de hele wereld wordt gebruikt toch ook in Israël een grote betekenis. Dit geldt met name voor de internationale politieke betrekkingen. Zo ziet men in Israël met spanning uit naar het jaar 2014, omdat het voor Israël in politiek opzicht weer eens een beslissend jaar zal worden. De brandende vraag is: hoe zal het met de Iraanse uraniumverrijking gaan, waar de grootmachten van de wereld een voor alle partijen acceptabele oplossing voor zoeken? Israël heeft wat dit betreft de meeste redenen om bezorgd te zijn, omdat stemmen in Iran nog altijd tot vernietiging van de zionistische staat oproepen, ook al lijkt de stemming oppervlakkig gezien gematigder. Het is echter niet alleen Israël dat zich zorgen maakt over het gevaar vanuit Iran. Ook Arabische landen als Saoedi-Arabië zijn bang voor een radicalisering binnen de islamitische wereld. Dat was ook de reden waarom ze het afzetten van de door de Moslimbroederschap geleide regering in Egypte zo vastberaden steunden. Je kunt dus zeggen dat Israël onverwacht van Arabische zijde ‘bondgenoten’ in de strijd tegen de radicale islam heeft gekregen. De polarisering in Egypte heeft er toe geleid dat de positie van andere landen, zoals Turkije, werd ontmaskerd. Egypte heeft de Turkse ambassadeur vanwege de eenzijdige steun aan de Moslimbroederschap als ongewenst persoon uitgewezen, waarna Turkije hetzelfde deed. Het wordt steeds duidelijker aan welke kant Turkije onder leiding van Erdogan staat. Met name de westerse landen hebben de situatie in Egypte lange tijd niet doorzien en gedacht dat ze met hun steun voor de afgezette president Morsi voor de democratie instonden. Maar de Arabische lente bleek iets anders te zijn dan wat men er juist in het Westen zo van gehoopt had. De situatie in de islamitisch-Arabische wereld is veel verwarder dan het op het eerste oog lijkt. Dat geldt in het bijzonder voor Syrië. In de ogen van de westerse wereld is Assad ongetwijfeld de grote booswicht. Maar dat vrijwilligers van de islamitische jihad en Al Qaida van alle kanten naar Syrië stromen om het land tot een basis voor de internationale jihad te maken, wordt over het hoofd gezien of lijkt als het mindere kwaad beschouwd te worden. Alles wijst er echter op dat wat er na Assad komt veel erger zal zijn dan al het voorgaande. Bovendien ziet het er naar uit dat niemand – ook Amerika niet meer – het avontuur op zich wil nemen om zich in het moeras van een interne islamitische machtsstrijd te begeven om er voor orde te zorgen. Militair ingrijpen dient, zoals president Obama heeft aangekondigd, de laatste optie te zijn, als al het andere niet langer helpt. Voorlopig moet er via onderhandelingen en diplomatie naar oplossingen gezocht worden, wat zeker ook juist is en verstandig lijkt. Natuurlijk kijkt Israël, dat zich midden in deze regio van de wereld bevindt, met bezorgdheid en spanning naar de ontwikkelingen in het komende jaar, vooral naar die in Syrië. Als naaste buurland zal Israël er onvermijdelijk mee te maken krijgen. Dankzij de Bijbel en het profetische uitzicht dat deze ons voor actuele gebeurtenissen geeft, vooral in verband met Israël, mogen wij getroost naar het voor ons liggende jaar kijken, juist omdat de gebeurtenissen duidelijke heenwijzingen zijn naar de spoedige komst van onze hemelse Heer. Dankbaar voor uw verbondenheid en uw steun voor het werk in de wijngaard van de Heer groet u met hartelijke zegenwensen en groeten voor het voor ons liggende jaar uw Fredi Winkler

Bank of Israel heeft nieuwe gouverneur. Pag. 9

Emigratie uit het immigratieland Israël. Pag. 15

COVERSTORY 4 Afluisteren en de wereldwijde jihad 5 Wie werd er in Israël afgeluisterd? 6 De wereldwijde jihad grijpt om zich heen

ACHTERGRONDINFORMATIE UIT ISRAËL 7 Korte berichten 8 Israël wil in de VN Veiligheidsraad 9 Bank of Israel heeft nieuwe gouverneur 10 Toekomstmuziek uit Israëlische onderzoekslaboratoria van Intel 11 Israël wijst naar de toekomst in het hersenonderzoek 11 Hologrammen in de operatiekamer 12 Betrouwbaarder onderkenning maagbacterie 13 Israëlisch bedrijf krijgt prijs voor biopesticide 14 Israëls conferentie over watertechnologie 15 Emigratie uit het immigratieland Israël 16 Tweetalig onderwijs in Israël 17 Pelgrimsreizen steeds populairder 18 Israëlisch museum houdt rekening met Oude en Nieuwe Testament 19 Tanzania‘s enige hartchirurg

BIJBEL EN ISRAËL 20 De Dag des Heren

4 BIJBELSE BOODSCHAP Nieuws uit Israël • 1/2014

Over dit nummer Over dit nummer. Israël is niet alleen vanuit zijn bijbelse roeping gezien anders dan de volkerenwereld, maar vaak ook in seculiere zaken, in de wetenschap en in inschattingen die rechtstreeks te maken hebben met het leven in het Joodse land. Dat blijkt ook wel uit dit nummer. Het artikel over afluisterpraktijken in Israël laat bijvoorbeeld zien hoezeer de Israëli’s ‘begrip’ kunnen opbrengen als ze afgeluisterd worden – in het belang van de veiligheid van het Joodse land. Dit komt omdat Israël politieke verbanden en gevaren dikwijls vroeger herkent dan anderen. Lees daarover het artikel over de wereldwijde jihad maar. En wat het afluisteren betreft: Israëls geheime diensten weten meestal meer dan alle andere.

Israëls wetenschappers gaan eveneens hun eigen weg en zijn daardoor succesvoller dan ooit. Dat leest u in het artikel over hersenonderzoek op pagina 11. Het artikel ‘Hologrammen in de operatiekamer’ op pagina 11 willen we ook hartelijk aanbevelen om eens te lezen. In dit verband wijzen we u ook op de bijdrage ‘Israëls conferentie over watertechnologie’. De Joodse staat heeft altijd al voorop gelopen als het om watervoorziening ging. Israël heeft veel landen geholpen om grip op dit probleem te krijgen. En last but not least, waar ter wereld vind je de meest buitengewone verzameling Bijbelteksten uit het Oude en Nieuwe Testament? In Israël! (pag. 18). CM ■

Afluisteren

en de wereldwijde

jihad

5

Wie werd er in Israël afgeluisterd? Ook in Israël heeft de NSA gespioneerd. Maar hier wordt afluisteren ietwat anders beoordeeld dan in Europa. Alle inwoners van Jeruzalem weten waar de antennes op de oostelijke heuvels van de stad voor dienen. Van hieruit luistert het Israëlische leger met behulp van de modernste technologie de oosterburen af. Vanaf de berg Dov luistert men de noordelijke landen af en ook in de Negev ontbreekt het niet aan antennes. Israël is aangewezen op kennis van wat er in de buurlanden allemaal gaande is. En ook Israël luistert niet alleen vijanden af, maar eveneens vrienden. Eigenlijk is het een publiek geheim dat iedereen bij iedereen meeluistert. Daarom konden de Israëlische leiders moeilijk beweren dat de publicaties in de Britse krant The Guardian en in de Amerikaanse New York Times over de afluisterschandalen van de NSA hen hadden verrast. Uit de documenten die Edward Snowden, de voormalige medewerker van de Amerikaanse buitenlandse geheime dienst NSA, in de openbaarheid heeft gebracht, blijkt onder andere dat ook Israël door de VS is afgeluisterd. En als men de documenten nauwkeuriger bestudeert, wordt Israël er zelfs als “zeer de moeite van het afluisteren waard” in gedefinieerd en valt het daarom in een soortgelijke categorie als Cuba, China, Rusland en Iran. Verder blijkt uit de documenten dat de Amerikanen vooral geinteresseerd waren in het radioverkeer van Israëlische dronen, van onbemande vliegtuigen dus die op verkenningsvluchten rondvliegen. Verder luisterde men instellingen af die met het Israëlische raketafweersysteem Chetz te maken hebben. In beide gevallen gaat het om uiterst gevoelige afluisterdoelen. Al drie jaar geleden kwamen de eerste details naar buiten. Onder de gehei-

Wie met premier Netanjahu wil bellen wordt meestal eerst gevraagd of het een gesprek van een vaste of en mobiele telefoon is. In Israël is men er al jaren zeker van dat vooral mobiel telefoonverkeer wordt afgeluisterd.

me documenten die WikiLeaks publiceerde bevonden zich ook documenten van de Amerikaanse ambassade in Tel Aviv. Zo vond men ook een lijst met hooggeplaatste Israëlische persoonlijkheden. Men had er vooral contactgegevens zoals telefoonnummers en e-mailadressen opgezet. In Israël wist men toen al dat de NSA deze informatie voor afluisterpraktijken had gekregen. Als vanzelfsprekend hadden de Israëlische veiligheidsdiensten de regering geïnformeerd. Pas kort geleden zei de toenmalige minister van Buitenlandse Zaken Silvan Shalom over deze zaak dat hij van de Israëlische veiligheidsdiensten de hint had gekregen om over de telefoon geen gevoelige aangelegenheden te bespreken. Wie met premier Netanjahu wilde bellen kreeg meestal eerst de vraag of het een gesprek van een vaste of een mobiele telefoon was. In Israël was men er al jaren zeker van dat vooral mobiel telefoonverkeer werd afgeluisterd. De Israëlische veiligheidsdiensten weten daarnaast zeker dat niet alleen de Amerikanen, maar ook de Russen “hun oor te luisteren leggen”.

Hoewel de NSA in Israël spioneert, bestaat er nog altijd een zeer nauwe samenwerking tussen de Amerikaanse buitenlandse spionagedienst en de Israëlische geheime diensteenheid 8200. Uit de Snowden documenten blijkt wat eigenlijk iedereen in Israël wel weet. Deze beide organen wisselen regelmatig informatie en kennis uit. Ondanks het afluisteren ziet men de uitwisseling van informatie in Israël als een soort bewijs van vertrouwen. Daarom is de vertrouwensbasis vanuit Israëlische optiek niet door de nieuwste inzichten op basis van de Snowden documenten verstoord. ZL ■

6 BIJBELSE BOODSCHAP Nieuws uit Israël • 1/2014

strijders actief. Daar verbergen ze zich vooral in de vluchtelingenkampen waar Syrische vluchtelingen een toevlucht vinden. Naar schatting strijden er 20.000 aanhangers van de wereldwijde jihad in Syrië. Ze vechten niet aan de kant van Assad en al evenmin in de gelederen van de rebellen. Ofschoon ze zich aanvankelijk onder de rebellen mengden, zijn ze inmiddels als een soort derde front en zelfstandige macht te beschouwen. Hun aantal stijgt voortdurend. Ze stromen vanuit veel landen naar Syrië, omdat ze geloven daar het snelst een kans te hebben om een islamitische godsstaat te stichten. De inlichtingendiensten wijzen er op dat jihad strijders uit Pakistan, Afghanistan, Irak, Turkije en Libanon naar Syrië proberen te komen. Andere fanatieke aanhangers van de wereldwijde jihad uit Westerse landen sluiten zich ook bij hen aan. Ook vanuit Nederland en België zijn de laatste tijd tientallen aanhangers van de wereldwijde jihad naar Syrië gereisd om daar naar de wapens te grijpen. De inlichtingendiensten weten ook dat dit niet alleen mensen met een migratieachtergrond zijn, maar ook mensen die zich in moskeeën hier te lande hebben bekeerd. De wereldwijde jihad is geen gestructureerde organisatie. Het is veeleer een veelvoud van rivaliserende groepen die in dit stadium in elk geval nog wel een gemeenschappelijk doel hebben dat hen aaneensmeedt: ze willen de Arabische wereld van de heerschappij van de ‘ongelovigen’ bevrijden.

De wereldwijde jihad grijpt om zich heen

Israëls noordelijke buurland Syrië zinkt weg in een wrede burgeroorlog. In Egypte is de situatie al niet veel beter. Libanon schijnt voor veranderingen te staan, omdat de machtspositie van de Hezbollah militie aan erosie onderhevig is. Iran lijdt onder de wurggreep van de internationale sancties en lijkt daar ondanks onderhandelingen niet echt uit te komen. Syrië is een van zijn belangrijkste strategische stokken achter de deur kwijtgeraakt, want de arsenalen met chemische wapens behoren tot het verleden. Voor het Israëlische leger was deze ontwikkeling zelfs een reden om te stoppen met de verstrekking van gasmaskers aan de burgerbevolking. Zo op het eerste gezicht lijken deze ontwikkelingen voor Israël gunstig te zijn. Maar bij nader inzien ontdek je toch zaken die precies het tegendeel betekenen. Ondanks de geschilderde ontwikkelingen is er een nieuw front tegen Israël in opmars: de wereldwijde jihad, de meest extremistische van de radicaalislamitische bewegingen. Volgens informatie van de Israëlische inlichtingendiensten zijn er alleen al in de directe buurlanden van Israël zo’n 30.000 strijders van de wereldwijde jihad actief. Ongeveer 3000 van deze aanhangers voeren op het Sinaï schiereiland oorlog tegen het regime in Cairo. En 500 strijders van deze beweging bestrijden de heerschappij van Hamas in de Gazastrook. Enkele duizenden plegen in Libanon meer en meer aanslagen tegen de Hezbollah militie. Ook in Jordanië zijn de jihad

De wereldwijde jihad wil de Arabische wereld van de heerschappij van de «ongelovigen» bevrijden.

Het jihadisme is een stroming binnen de islam die sommige aspecten ervan tot in het extreme doortrekt. Voor jihadisten gelden de volgende groepen als vijanden: de ‘Kruisvaarders’ (Westerse christelijke landen), de ‘Joden’ (Israël) en de ‘handlangers’ (islamitische regeringen die in hun ogen assisteren bij de Westerse onderdrukking). Het einddoel van deze «bevrijdingsveldtocht» is natuurlijk Jeruzalem. Dat deze ontwikkeling voor Israels huisdeur gevaren voor de Joodse staat oplevert ligt voor de hand. Daarentegen bestaan er in de politieke en militaire kringen van Israël verschillende meningen over de vraag hoe acuut deze gevaren zijn. Sommige leden van de generale staf van het Israëlische leger zijn van mening dat de eerste klap elk moment uitgedeeld kan worden. Anderen menen dat de aanhangers van de wereldwijde jihad zich pas tegen Israël zullen keren als ze hun andere doelen hebben bereikt, oftewel: als ze de macht in Egypte naar zich toe hebben getrokken, de Jordaanse koning Abdallah onttroond hebben en Assad van Syrië het hoekje om is. Desondanks is de wereldwijde jihad tegenwoordig een front waarop het Israëlische leger zich intensief voorbereidt. Men gaat er van uit dat de jihadisten niet alleen op een strijd aan de grenzen van de Joodse staat uit zijn, maar ook zullen proberen in het land zelfs terreuraanslagen te plegen. ZL ■

ACHTERGRONDINFORMATIE UIT ISRAËL 7

Korte berichten • Zes hulpverleners reisden naar het Filipijnse crisisgebied om de komst van een 150-koppige hulpdelegatie uit Israël voor te bereiden. Deze zette een eerste-hulp-kliniek op die met 100 ton medische hulpgoederen was uitgerust. • In de grote Israëlische steden hebben de burgemeesters bij de plaatselijke verkiezingen hun functie behouden: in Jeruzalem Nir Barkat, in Tel Aviv Ron Huldai, in Haifa Jona Jahav en in Beersheva Rubik Danilovich. • Een novum: een Syrische vrouw sloop onder groot gevaar naar de Israëlische grens en smeekte de Israëlische soldaten om hulp: ze wilde haar kind absoluut in een Israëlisch ziekenhuis ter wereld brengen. De geboorte in het Ziv ziekenhuis van Zefat verliep goed; moeder en zoon zijn behouden naar Syrië teruggekeerd. • Het veiligheidskabinet besloot de bezuinigingen op de begrioting van Defensie deels terug te draaien en 580 miljoen euro extra over te maken. Het was een unaniem besluit, al had men harde onderhandelingen over de hoogte van de extra gelden gevoerd. De regering kon niet aan de eis van het ministerie van Defensie voldoen. • Na een zelfgekozen afwezigheid van 20 maanden uit de Raad voor de Mensenrechten van de VN als protest tegen de heersende eenzijdigheid is Israël in dit orgaan teruggekeerd. • Israëls premier Netanyahu kreeg dit jaar de 26ste plaats op de Forbes lijst van de machtigste mensen ter wereld. Vergeleken met vorig jaar is hij drie plaatsen gezakt. • Het elitekorps Golani van het Israelische leger heeft voor het eerst in zijn geschiedenis een Druze als brigadecommandant. Ghassam Alian is de tweede Druze die binnen het Israëlische leger tot zo’n hoge rang is opgeklommen. • Vijf soldaten van het Israëlische leger raakten deels zwaargewond door een explosief van Hamas toen ze een tunnel voor ontvoeringen vanuit Israel naar de Gazastrook wilden vernietigen. Bij de erop volgende gevechten werden vier leden van de verantwoordelijke Hamas terreurcel gedood. Inmiddels zijn alle Israëlische soldaten buiten levensgevaar, maar hebben ze

•

•

•

•

•

•

•

•

•

nog wel een lange genezingsfase voor de boeg. Meer dan 40 ondernemingen uit Israël hebben zich in de herfst van 2013 op de Medica in Düsseldorf, het ‘wereldforum van de geneeskunde’ gepresenteerd. Israëls life science industrie met zijn bekende instellingen als bijvoorbeeld het Technion en het Weizmann Instituut wordt in de hele wereld zeer gewaardeerd. Onlangs publiceerde het in Londen gevestigde Legatum Instituut zijn groei-index, die onder andere de welvaart, opleiding, gezondheid en tevredenheid van de burgers van een land onderzoekt. Van de 142 landen kwam Israël op de 39ste plaats. Het deed het bijzonder goed op het terrein van de onderwijsstandaard. Een digitale hackeraanval op het besturingssysteem van de autowegtunnels in Haifa heeft het verkeer enkele uren lamgelegd. Het befaamde Amerikaanse concern Lockheed Martin onderzoekt momenteel de mogelijkheden om in Israël een dochterbedrijf op te richten om de innovatievriendelijkheid van het land te benutten. De tennisfederatie van Tunesië heeft hun speler Malek Jaziri opdracht gegeven op een toernooi in Oezbekistan niet tegen de Israëli Amir Weintraub aan te treden. Zo kwam Weintraub automatisch in de halve finale. De situatie in het zuiden van Israël spitst zich weer toe. Slechts enkele uren na de vrijlating van de Palestijnse gevangenen werd de kustplaats Ashkelon met een raket vanuit de Gazastrook beschoten; deze werd door het afweersysteem Iron Dome afgevangen. Vlakbij de grens regent het al enkele weken weer Qassam raketten. Het Israëlische bedrijf Ice Cure Medical, dat een methode heeft ontwikkeld die goedaardige borsttumoren bevriest en zo een operatieve ingreep overbodig maakt, heeft de eerste testsuccessen geboekt bij het bevriezen van longtumoren. Een nieuwe wet moet vaders na de geboorte van een kind betaalde vrije dagen toestaan. Er moeten 3 dagen als betaalde vakantiedagen worden gegeven, en 5 dagen dienen door de verzekering vergoed te worden alsof het ziektedagen zijn. Nog een initiatief van de Israëlische

•

•

•

•

•

parlementariërs: de huwelijksleeftijd is van 17 naar 18 jaar verhoogd. Elk jaar komen er bijna 12.000 aanvragen om kinderen vóór de wettelijke meerderjarigheid uit te huwelijken. Deze tendens bestaat vooral binnen de Joods-ultraorthodoxe en de Arabische gemeenschap van Israël. Bij de wereldkampioenschappen zwemmen in Doha in het emiraat Qatar kwam het tot een anti-Israëlisch schandaal, toen bij het aantreden van een Israëlische zwemster de naam van haar land en de vlag van het aankondigingenbord werden gewist. Niettemin nam de Israëlische zwemster Amit Ivry twee medailles mee naar huis. Israëls stafchef Benny Gantz was bij de Duitse Bundeswehr op bezoek. Bij de ontmoetingen met de Duitse minister van Defensie en hoge militairen sprak hij zijn dank uit voor de veelzijdige samenwerking met Duitsland en voor hun steun aan Israël. De beide delegaties bezoeken elkaar regelmatig om gegevens uit te wisselen. Wat WhatsApp voor de particuliere sector is, wil Zula voor de zakelijke sector worden. De gelijknamige pas gestarte onderneming luidt een paradigmaverandering in van e-mail naar allround communicatie. Zula verenigt chats, telefonische conferenties, gegevensuitwisseling en gemeenschappelijk werk in de digitale wereld in één enkele app. Op de TechCrunch Disrupt conferentie in San Francisco won Zula van de 70 deelnemende starters de begeerde bezoekersprijs. Uit een vergelijkend onderzoek blijkt dat Israël een zwaarwegend record in handen heeft. De prijzen van woonhuizen behoren tot de hoogste van de OESO landen en zijn sinds 2009 met 40% gestegen. De huurhuizenmarkt in Israël is niet alleen zeer beperkt, maar ook problematisch omdat er geen huurdersbescherming en geen prijsbinding bestaan, alleen jaarcontracten. Daarom streven Israëli’s er naar een eigen huis te kopen en zijn ze bereid zich daarvoor diep in de schulden te steken. De eerste archeologische tentoonstelling uit Israël in Berlijn: het 1700 jaar oude mozaïek dat in 1996 aan de rand van Lod in de villa van een Romeins zakenman is ontdekt, wordt in het Altes Museum tentoongesteld.

8 ACHTERGRONDINFORMATIE UIT ISRAËL Nieuws uit Israël • 1/2014

Het 180 m2 grote en goed onderhouden mozaïek, dat jagers en gejaagden en een exotische dierenwereld afbeeldt, is al eerder in de VS en in het Louvre in Parijs te zien geweest. • Van de Israëlische burgers bezit 46% een academische titel. Daarmee staat Israël na Canada (51 %) wereldwijd gezien op de tweede plaats. Het gemiddelde van de OESO landen ligt op 31 %. Volgens het laatste onderzoek van de OESO gaf Israël in 2009 7,2% van het bruto binnenlands product (BBP) aan onderwijsinstellingen uit en staat het daarmee op de zesde plaats.

• Naftali Bennett, Israëls minister van Industrie, Handel en Werkgelegenheid en voorzitter van de rechts-nationale partij HaBeit HaYehudi, zal als ondernemer meerdere miljoenen opstrijken. Het hightech bedrijf Soluto, waar hij een korte periode als manager heeft gewerkt, is met winst aan een Amerikaanse onderneming verkocht, zodat Bennett op een aanzienlijk aandeel kan rekenen. • De Israëlische schrijver Ephraim Kishon is postuum met een ster op het Romano Guardini plein van de stad Mainz geëerd. Zijn weduwe Lisa onthulde de bronzen ster.

• Vergeleken met alle Europese landen staat Israël na Groot-Brittannië als tweede op de lijst van de duurste universitaire opleidingen. Een bachelor studie kost in Israël elk jaar zo‘n 2150 euro, een master opleiding kost per jaar bijna 2900 euro. • Avigdor Liberman van de partij Israel Beteinu is na jarenlang procederen ook van de laatste aanklacht vrijgesproken. Al enkele dagen later werd hij beëdigd als minister van Buitenlandse Zaken, zodat premier Netanjahu dit ambt niet langer in commissie hoeft uit te oefenen. AN ■

POLITIEK

Israël wil in de VN Veiligheidsraad Israël is al 65 jaar een volwaardig lid van de Verenigde Naties en wil nu een andere status. Israël wil zich kandidaat stellen voor een zogenaamde niet-permanente zetel in de Veiligheidsraad van de VN. Deze raad bestaat uit in totaal 15 permanente en niet-permanente leden. Alleen de zogenaamde permanente leden (China, Rusland, Frankrijk, Groot-Brittannië en de VS) hebben in dit belangrijke orgaan vetorecht. Daarom wil Israël proberen om voor de jaren 2019 en 2020 een niet-permanente zetel in de Veiligheidsraad te verwerven. Dit maakte niet zo lang geleden de Israëlische ambassadeur bij de Verenigde Naties, Ron Prosor, bekend, die eraan toevoegde: “Na zoveel jaren is het er nu eindelijk eens tijd voor”. Tot nu toe hebben de islamitische lidstaten van deze organisatie, waartoe 193 landen behoren, alles gedaan wat in hun vermogen lag om de Joodse staat in alle comités en commissies naar de marge te verdringen en te isoleren. Daaronder viel bijvoorbeeld de weigering Israël te rangschikken binnen de gemeenschap van landen die het Aziatische blok vertegenwoordigen, de geografische regio dus waar Israël nu eenmaal ligt. Omdat vertegenwoordigingen in de afzonderlijke comités en commissies gelijkelijk verdeeld worden onder de vijf geografische blokken, werd Israël bij het vergeven van zetels in VN organen telkens opnieuw benadeeld. Tevens zijn alle buurlanden van Israël (Egypte, Libanon, Syrië en Jordanië) al niet-permanente

Ron Prosor voor de VN: “Na zoveel jaren is het er nu eindelijk eens tijd voor”.

leden van de Veiligheidsraad geweest, zelfs al meerdere keren. Tot op de dag van vandaag hoort Israël in de VN niet bij het blok van zijn eigenlijke geografische regio. De afwijzing is nooit opgehouden, maar toch is de status van Israël een jaar of tien geleden veranderd. Na 55 jaar lidmaatschap werd het land toen opgenomen in het blok van de West-Europese en andere landen.

Tot dit blok behoren behalve West-Europa ook de VS, Canada, Australië, Nieuw-Zeeland en Japan. In 2013 besloot Israël zich kandidaat te stellen voor een van de beide niet-permanente zetels in de Veiligheidsraad die voor dit geografische blok zijn gereserveerd. Andere kandidaten zijn Nederland en Duitsland. Om zo’n zetel in de Veiligheidsraad toebedeeld te krijgen heeft een land

9 twee derde van de stemmen van de 193 lidstaten nodig. Voor Israël is dat een principieel moeilijke missie, want 120 van de 193 landen vormen een eenheid van de zogenaamd ongebonden landen. Zij staan sceptisch tot afwijzend tegenover Israël en proberen het Israëlische werk bij de Verenigde Naties zo goed mogelijk te torpederen. Om deze afwijzing, die al bijna een automatisme is, te overwinnen, zal Is-

raël zich grote inspanningen moeten getroosten in een poging om zoveel mogelijk steun te verwerven. Samantha Power, de Amerikaanse ambassadrice bij de VN, heeft haar steun al toegezegd. In juli 2013, vlak voor haar benoeming in dit ambt, zei ze tegenover de commissie Buitenlandse Zaken van de Amerikaanse Senaat: «Daar zal ik me zeker voor inzetten. Tot dusver is Israël een vertegenwoordiging in de veiligheidsraad ge-

weigerd, hoewel het land in de loop de tientallen jaren heel veel tot deze organisatie heeft bijgedragen. Ik beloof hierbij dat ik me er naar beste vermogen voor zal inzetten dat Israël een niet-permanente zetel in de Veiligheidsraad krijgt. Ik zal me er voor inzetten dat Israël en zijn vertegenwoordigers bij de Verenigde Naties beter geïntegreerd zullen zijn en dat de staat Israël in dit orgaan legitimiteit geniet.» ZL ■

FINANCIËLE WERELD

Bank of Israel heeft nieuwe gouverneur Gouverneur Stanley Fischer van de Nationale Bank van Israël, die veel lof toegezwaaid heeft gekregen, was al in juli op eigen verzoek voortijdig afgetreden. Pas na een vacature van drie maanden en behoorlijk wat gekrakeel is deze belangrijke post weer bezet. De Knesset heeft de Bank of Israel in 1954 per decreet in het leven geroepen om alle aangelegenheden te regelen die met de nationale valuta en de besluiten van het ministerie van Financiën te maken hebben. De gouverneur van de bank wordt benoemd door de premier en de minister van Financiën van de Israëlische regering. Premier Benjamin Netanjahu en minister Jair Lapid hebben drie maanden nodig gehad om het eens te worden en de benodigde instemming van een commissie van beheer te krijgen die de achtergrond en geschiktheid van de kandidaten onderzoekt. Het was een touwtrekken dat ook door enige schandalen werd begeleid. Nu zal voor het eerst een vrouw deze belangrijke openbare functie in Israël bekleden. Karnit Flug werkt al sinds 1988 voor de Israëlische centrale bank en had de functie na het aftreden van Fischer ad interim overgenomen. In de laatste gespreksronde met Netanjahu en Lapid won zij het van drie mannelijke kandidaten. Premier Netanjahu en minister van Financiën Lapid beargumenteerden hun keus als volgt: “Wij zijn onder de indruk van het werk dat Flug de laatste maanden als interim gouverneur heeft verzet en we zijn er zeker van dat zij er toe zal bijdragen de Israëlische economie te midden van de wereldwijde economische depressie te bevorderen”. Ook de parlementaire oppositie onder leiding van Shelly Jachimovitsch (Arbeiderspartij) sloot zich bij dit oordeel aan: “Zij

Karnit Flug werkt al sinds 1988 voor de Israëlische centrale bank en had de functie van Fischer na diens aftreden ad interim overgenomen.

is een ervaren econome, getalenteerd en meer dan geschikt voor deze post, ook al ben ik het niet meer al haar standpunten eens”. Flugs voorganger Stanley Fischer sloot zich hierbij aan: “Ik weet dat de beslissing niet gemakkelijk was (...). Karnit heeft een centrale invloed bij belangrijke beslissingen gehad. Dat heeft haar er op getraind om een waardig gouverneur te zijn.” Flug is in Polen geboren en emigreerde in 1958 op driejarige leeftijd samen met haar ouders, die de

holocaust hadden overleefd, naar Israël. Zij heeft aan de Hebreeuwse universiteit te Jeruzalem en aan de Columbia universiteit van New York City gestudeerd. Al tijdens haar studie werkte zij voor het Internationaal Monetair Fonds. In 1988 ging zij voor de Bank of Israel werken en was daar jarenlang verantwoordelijk voor onderzoeksopdrachten. Tenslotte werd zij in 2011 tot interim gouverneur benoemd en zal zij haar werk aan de top van de Bank of Israel nu voortzetten. AN ■


TECHNOLOGIE

Toekomstmuziek uit Israëlische onderzoekslaboratoria van Intel De president van Intel Israël baarde op een vakconferentie in San Francisco groot opzien: “Over drie tot vier jaar zullen we net zo met onze computers spreken als we met elkaar spreken”. Het was een conferentie die Intel voor zijn ontwikkelaars had georganiseerd. Intel, een van de grootste makers van (onder andere) computerchips, loopt bij baanbrekende innovaties altijd weer voorop. Daarvoor steunt Intel ook telkens op de Israëlische ideeënsmederij. Het concern heeft in Israël behalve grote productiefabrieken ook onderzoeksen ontwikkelingslaboratoria. Een opmerking van Mooly Eden, de president van Intel Israël, deed in San Francisco iedereen de oren spitsen. De ontwikkeling staat weliswaar nog in de kinderschoenen, maar de koers is wel duidelijk: in de toekomst gaan we verbaal met onze computers communiceren. Daarvoor hebben vooral Israëlische experts in hun onderzoeksen ontwikkelingslaboratoria al een taalanalyseprogramma geschreven. Het idee is dat we in de toekomst als gebruikers gesprekken met onze computers kunnen voeren zonder een toetsenbord of beeldscherm aan te hoeven raken. “Tot nu toe”, zo legde Eden uit, “verloopt onze communicatie met de computer door het met de hand ingeven van aanwijzingen. Deze vorm van communicatie zal over drie tot hoogstens vier jaar volkomen veranderd zijn. Dan zullen we met onze computers spreken, er verbaal mee communiceren. En dat niet alleen. Het zal geen monoloog zijn, want de computer zal kunnen antwoorden.“ De president van Intel gaf een concreet voorbeeld. Je geeft de computer mondeling opdracht om een zakelijke ontmoeting op de kalender te zetten door simpelweg tijd, plaats en andere belangrijke gegevens te noemen. De computer doet dat niet alleen, maar kan er bijvoorbeeld ook op wijzen dat er dan al een ontmoeting is gepland en dat er tussen de beide afspraken op verschillende plaatsen onvoldoende tijd is om de tweede afspraak op tijd te halen. Samenvattend zei Eden: “Deze

technologie maakt van onze touch screens wat die op hun beurt met onze goede oude toetsenborden hebben gedaan. Vroeger was het toetsenbord ons communicatiemiddel, nu zijn het beeldschermen, maar in de toekomst treden we alleen nog maar via gesproken opdrachten in contact met onze apparaten. En wat niet minder belangrijk is: ze zullen ook verbaal antwoorden.” Terwijl de president van Intel Israël, die binnen het wereldwijde Intel overigens een hoge positie bekleedt, openlijk over de technologie van morgen sprak, zijn in de laboratoria die hij in Israël onder zich heeft de ontwikkelaars al bezig met de technologie van overmorgen. Het is bekend dat Intel al aan een volgende stap werkt. De eerste proeven moeten al genomen worden. Het gaat er dan om de apparaten uitsluitend via

onze gedachten opdrachten te geven. Lijkt u dat volkomen absurd? Maar het is het niet. Sommige bedrijven hebben al eerste pogingen ondernomen om moderne technologie onze hersenstromen te laten lezen en omzetten. Intel Israël schijnt ook in dit opzicht vooraan in de ontwikkeling mee te werken. Tenslotte zij opgemerkt dat het wereldwijde Intel concern nog maar kort geleden bekend maakte dat het van plan was om nog een grote computerchipfabriek te bouwen. In Israël koestert men de hoop dat Intel opnieuw Israël als productieplaats zal kiezen. Momenteel geeft Intel in zijn Israëlische productie- en onderzoeksplaatsen werk aan zo’n 8500 werknemers. De in het land vervaardigde Intel producten maken ongeveer 20 procent van de totale hightech export van Israël uit. ZL ■

11 WETENSCHAP

Israël wijst naar de toekomst in het hersenonderzoek Al een jaar of tien geleden wendde Israël zich tot veelbelovende onderzoeken om de menselijke hersenen en de manier waarop zij functioneren beter te begrijpen. Op dit gebied loopt het land al lang en breed op kop in de wereld. Het was de eerste wereldwijde conferentie in zijn soort. Wetenschappers, maar ook ondernemers en investeerders kwamen in Tel Aviv bijeen voor de BrainTech Israel 2013 conferentie (BrainTech = hersentechnologie). De deskundigen uit de hele wereld brachten weliswaar allemaal hun expertise en kennis mee naar de conferentie, maar eigenlijk was iedereen gekomen om zich te laten infomeren over de Israëlische innovaties die zo kenmerkend zijn voor het onderzoek op dit gebied. Langzaam maar zeker staat namelijk meer en meer vast dat de ‘start-up nation Israel’ een ‘braintech nation’ wordt. Waar de Israëlische universiteiten en onderzoeksinstituten vroeger ieder voor zich op verschillende deelgebieden onderzoek deden, zijn er inmiddels op initiatief van president Shimon Peres samenwerkingscontracten gesloten (tussen de Israëlische instellingen en buitenlandse onderzoeksinstellingen). Daardoor kon men de zaken beter coördineren, nieuwe interdisciplinaire onderzoekteams in het leven roepen en vooral nieuwe geldbronnen ontsluiten. Het binnen enkele jaren behaalde resultaat is indrukwekkend. Op dit gebied gaat het er in principe om de moderne technologie in te zetten om de meest uiteenlopende functies van onze hersenen te onderzoeken. Het gaat dan niet alleen om de intacte manieren van functioneren, maar ook om verkeerde schakelingen die tot ziekten leiden. En

Langzaam maar zeker staat meer en meer vast dat de ‘start-up nation Israel’ een ‘BrainTech nation’ wordt.

dus gaat het ook om de ontwikkeling van hulpmiddelen voor de betrokkenen en om nieuwe medicijnen en behandelmethoden. Om deze onderzoeken nog meer vleugels te geven heeft men al eerder een prijs uitgeloofd om dat onderzoek te eren dat het grootste potentieel aan invloed heeft en op praktisch gebied revolutionair zal zijn. Tien onderzoeksgroepen stelden zich met hun onderzoeken kandidaat voor deze prijs. Het uitreikingscomité dat deze met 1 miljoen dollar gedoteerde Moshe Mirilashvili Memorial Fund B.R.A.I.N. prijs uitreikt, kende hem toe aan de BrainGate onderzoeksgroep van de Amerikaanse Brown universiteit. Deze groep onder leiding van prof. John Donoghue heeft neurosensor implantaten inclusief een interfacesysteem ontwikkeld. Dit systeem met zijn implantaten moet mensen die met geamputeerde ledematen moeten zien te leven, helpen de prothesen door middel van hun hersenimpulsen te bewegen. Dat betekent dat ze ondanks hun handicap hun onafhankelijkheid kunnen terugkrijgen. Tegenover het Israëlische Internetwetenschapsportaal Israel 21c zette Donoghue uiteen: “Anderen proberen iets uit de hersenen te lezen, wij daarentegen lezen

erin. Onze ontwikkeling zou in de toekomst gebruikt kunnen worden voor de behandeling van epilepsie, doordat de implantaten een aanval vroegtijdig onderkennen en nog op tijd vóór de aanval de nodige medicijnen kunnen afgeven.” Maar Donoghue zei ook nog iets anders: “Ik ben diep onder de indruk van deze conferentie hier in Tel Aviv. Zoveel uitmuntende en hooggespecialiseerde onderzoekers op dit gebied op één conferentie bij elkaar, dat is uniek, dat is nog niet eerdere gebeurd. Ik heb zo’n conferentie nog nooit meegemaakt, nergens!” Hij voegde eraan toe dat het ook niet meer dan natuurlijk was dat zo’n conferentie uitgerekend in Israël plaatsvond, omdat het land een duidelijk stempel drukt op het kruispunt van medisch, genetisch en technologisch onderzoek. AN ■

GENEESKUNDE

Hologrammen in de operatiekamer Dankzij een uitvinding uit Israël kunnen chirurgen straks eenvoudiger en veiliger opereren. Het in 2008 opgerichte en in Yokneam gevestigde Israëlische bedrijf RealView Imaging voert in operatiekamers hologrammen in (driedimensionale opname van een voorwerp, die bij de holografie ontstaat). De holografie gebruikt het golfkarakter

van het licht om van een tweedimensionaal beeld een driedimensionaal voorwerp te reconstrueren. De innovatie van RealView Imaging maakt het chirurgen in de toekomst mogelijk om een beeld van het te opereren gebied van een patiënt driedimensionaal

en vrij zwevend in de ruimte te kunnen bekijken. Het hologram kan in de operatiekamer getoond worden, zodat een chirurg de specifieke situatie van een patiënt nauwkeurig en in een aan het origineel getrouwe vorm voor de ingreep kan bestuderen.


“Dankzij het hologram kon men bij de te opereren patiënt al van tevoren de specifieke anatomie van het orgaan aanzienlijk beter begrijpen”, zegt Einat Birk.

Het hologram wordt ontworpen met behulp van bekende medische afbeeldingsmethoden als ultrasound, CT en MRI. Men kan het naar believen vergroten en verkleinen, je kunt het draaien en van alle kanten bekijken. Bovendien kan men enkele chirurgische processen van tevoren virtueel doorspelen. De apparatuur is in het kader van een pilotproject al klinisch getest en ter voorbereiding van de operaties van acht patiënten ingezet. Dat waren patiënten van het Schneider kinderziekenhuis, die verschillende hartoperaties moesten ondergaan. “Dankzij het hologram kon men bij de te opereren patiënt al van tevoren de specifieke anatomie van het orgaan aanzienlijk beter begrijpen”, zei Einat Birk, die als cardiologe is gespecialiseerd in de behandeling van hartziekten bij kinderen. Elchanan Bruckheimer, medisch directeur van RealView Imaging, voegde eraan toe: “Deze technologie is bij gecompliceerde en complexe chirurgische procedures bijzonder nuttig”. Mede-oprichter en manager van het bedrijf Avida Kaufman benadrukte de betekenis van deze technologie voor

verschillende terreinen van de geneeskunde. Zij zou niet alleen relevant zijn voor operatieprocessen, maar zou in de toekomst ook voor een beslissende verbetering in de diagnostiek kunnen zorgen. Deze opvatting deelt ook Philips, een van de grootste elektronicaconcerns ter wereld, dat de verkoop op zich zal nemen. Kaufman zei verder: “Aanvankelijk moet onze apparatuur hoofdzakelijk worden ingezet bij de voorbereiding van hartkatheter onderzoeken en helpen de procedure gedetailleerd te plannen. De volgende stap is dat een chirurg de

technologie ook tijdens een ingreep kan gebruiken om zich een betere visuele indruk van de stand van zaken en de voortgang van de operatie te verschaffen. En een volgend, toekomstig potentieel van onze ontwikkeling zit in het gebruik ervan bij diagnosemethoden.” Het bedrijf hoopt daarnaast dat hun technologie spoedig kan overgaan op het afbeelden van de baarmoeder en andere organen, maar tegelijk is men er zeker van dat deze innovatie veel meer terreinen dan alleen de geneeskunde revolutionair zal veranderen. ZL ■

GENEESKUNDE

Betrouwbaarder onderkenning maagbacterie Het Israëlische bedrijf Exalenz Bioscience verbeterde de testprocedure voor een wijdverbreide maagbacterie waarmee elke vierde volwassene is besmet en die ernstige ziekten tot gevolg kan hebben. Pas sinds 1982 is bekend dat de maagbacterie helicobacter pylori (HP) zich in de maag en de twaalfvingerige darm kan nestelen en ontstekingen van het slijmvlies en zweren kan veroorzaken. De Australiërs Barry Marshall en John Robin Warren hebben met deze stelling de geneeskunde op haar kop gezet. Tot dusver was men er van uitgegaan dat maagzweren op allerlei mogelijke factoren kunnen teruggaan, maar zeker niet op een infectieziekte. In 2005 werden de beide medici voor hun ontdekking met de Nobelprijs voor geneeskunde onderscheiden.

De maagbacterie HP kann dankzij bepaalde eiwitten in het zure milieu van de maag overleven en dus ongehinderd onheil stichten. Heeft HP zich eenmaal in het maagslijm geboord, dan maakt dit giftige stoffen vrij die cellen beschadigen. Dan krijg je chronische ontstekingen als bijvoorbeeld gastritis. Zo’n 80% van alle infecties verloopt zonder complicaties. Veel betrokkenen merken niet eens dat ze gastritis hebben. Bij de overige patiënten ontwikkelen zich door toedoen van deze infectie echter zweren (ulcus). HP kan als gevolg daarvan ook tot zweren in de twaalfvingerige darm leiden. In zeldza-

me gevallen kan zich zelfs een maaglymfoom vormen, een bijzondere vorm van maagkanker. Om deze maagbacterie aan te tonen kun je weliswaar iemands bloed en stoelgang onderzoeken, maar het zekerste bewijs leverde tot nu toe altijd een zogenaamde maagspiegeling (endoscopie). Ook heeft men een ademtest ontwikkeld, waarbij de patiënt eerst een vloeistof moet drinken en dan in een flesje moet blazen. Overigens kent deze methode een bepaald feilbaarheidsquotiënt en gebruikt men hem alleen om te controleren of de tegen HP gebruikte behandeling met medicijnen

13 heeft gewerkt. Op basis van een verdere ontwikkeling van het Israëlische bedrijf Exalenz Bioscience wordt deze methode nu doorslaggevend verbeterd. Dit in Modi’in (halverwege tussen Jeruzalem en Tel Aviv) gevestigde bedrijf dat zich met non-invasieve diagnosemethoden bezighoudt en een filiaal in de VS heeft, heeft een verdere ontwikkeling van de zogenaamde BreathID op de markt gebracht, waardoor de testresultaten niet alleen nog sneller bekend zijn (binnen 10 tot maximaal 15 minuten), maar ook zeer veel betrouwbaarder zijn: de nauwkeurigheid van BreathID ligt inmiddels op 99 procent. Het hele systeem is bovendien zo compact en goedkoop dat het nauwelijks plaats en middelen vereist. “Maar niet alleen deze hoge betrouwbaarheid belooft mijn bedrijf een duurzaam marktleiderschap op dit terrein”, zo zei Larry Cohen, de manager van Exalenz Bioscience. Het bedrijf onderstreept ook dat het testresultaat nu nog sneller bekend is, wat voor de patiënt een kortere wachttijd betekent. Vooral voor EHBO artsen, die snel moeten kunnen beslissen of een operatie in de maagstreek al of niet nodig is, is het heel belangrijk te weten of er sprake is van een HP infectie. Voor hen betekent de verdere ontwikkeling van BreathID minder tijdsdruk. En dat komt natuurlijk de veiligheid van de

patiënt ten goede. Verder bevat de door het Israëlische bedrijf gebruikte oplossing in tegenstelling tot andere testmethoden geen radioactieve isotopen. “Bovendien”, zo vond Cohn, “verloopt deze test voor de patiënt aangenamer, want in plaats van meerdere keren in een flesje te moeten blazen krijgt hij nu twee kleine buisjes in de neusgaten ingevoerd, zodat hij gewoon normaal kan blijven ademen.” Dit succesvolle Israëlische bedrijf, dat aan de beurs van Tel Aviv verhan-

deld wordt, niet meer dan 38 werknemers heeft en de componenten van zijn systeem in Israël laat vervaardigen, heeft zich met de verdere ontwikkeling van het eigen product van de steun van befaamde medici verzekerd. Zij zullen er voor zorgen dat BreathID wereldwijd nog veel meer zal worden ingezet. Een van deze supporters is de uit Uruguay afkomstige arts Henry Cohen, de president van de wereldwijde Vereniging voor Gastro-enterologie. AN ■

HP kan ook tot zweren in de twaalfvingerige darm leiden. In zeldzame gevallen kan zich zelfs een maaglymfoom vormen, een bijzondere vorm van maagkanker.

LANDBOUW

Israëlisch bedrijf krijgt prijs voor biopesticide In de landbouw beschouwt men de Agrow Awards als even prestigieus als de Oscars in de filmindustrie. Onlangs werd het Israëlische bedrijf Stockton Group met de prijs voor het beste biopesticide van 2013 onderscheiden. De prijsuitreiking vond plaats in Amsterdam. De Agrow Awards zijn voor het eerst in 2007 toegekend. Deze prijzen, die aanvankelijk slechts om de twee jaar in verschillende categorieën werden verleend, worden inmiddels vanwege hun grote populariteit elk jaar vergeven. Dit jaar stonden in totaal 60 bedrijven in 13 categorieën kandidaat met creatieve en innovatieve producten die de wereldwijde landbouw ten goede komen. Het Israëlische bedrijf won in de categorie biologische bestrijding van schadelijke insecten. Het werd on-

derscheiden voor het product Timorex Gold, dat een ‘groen’ fungicide is. Het winnende product is gebaseerd op een plantenextract en kan bij verschillende planten ziekten bestrijden (bijvoorbeeld bij druiven, tomaten, augurken en bananen) zonder het milieu of het product zelf met chemische stoffen te belasten. Het milieuvriendelijke fungicide is in zo’n 25 landen toegestaan. De Stockton Group is in 1994 opgericht. De hoofdvestiging en de centrale onderzoekslaboratoria bevinden zich in Israël, waar de weten-

schappers van het bedrijf heel nauw samenwerken met verschillende afdelingen van het Weizmann Instituut in Rehovot. Maar vanwege zijn succesvolle producten heeft de Stockton Group allang filialen in de VS, Argentinië en Bulgarije. Het bedrijf brengt een keur van producten van ruim 100 verschillende stoffen voor allerlei agrarische doelen in ongeveer 35 landen van de wereld aan de man. Sinds 2000 concentreert het bedrijf zich voornamelijk op milieuvriendelijke producten, wat te danken is aan een toevallige ontmoeting van oprichter


Peter Tirosh met de kibboetsnik Dani Neifeld op een vliegveld in Bulgarije. Onderweg naar huis raakten de twee

in gesprek met elkaar. Het bleek dat Dani Neifeld milieuvriendelijke beschermingsmiddelen voor planten

ontwikkelt. Daarop sloeg de Stockton Group een nieuwe richting in, ook al produceert men nog steeds ook de traditionele chemische middelen voor de landbouw. Neifelds ontwikkeling van een milieuvriendelijk beschermingsmiddel voor planten, dat uit de Australische theeboom wordt gewonnen, gaf Moshe Reuveni de aanzet voor de ontwikkeling van het nu met een prijs bekroonde fungicide Timorex Gold. De bedrijfsleiding drukte bij de prijsuitreiking de hoop uit om op dit terrein in de toekomst nog veelomvattender te kunnen bijdragen aan een milieuvriendelijke, gezondheid bevorderende en duurzame landbouw in de hele wereld. De sector waarin de Stockton Group actief is heeft een jaarlijkse omzet van meer dan een miljard euro; daarvan haalt het Israëlische bedrijf bijna zeven miljoen euro binnen. ZL ■

WATERTECHNOLOGIE

Israëls conferentie over watertechnologie Drie dagen waren er 15.000 bezoekers uit 92 landen bijeen op de WATEC 2013, een van de grootste beurzen voor watertechnologie, in Tel Aviv. Deze opzienbarende beurs had gevolgen, zowel voor Tel Aviv als de omgeving ervan, want er kwamen zoveel deskundigen en vertegenwoordigers van bedrijven uit het buitenland dat er in de hotels in Tel Aviv bijna geen bed meer te krijgen was. Er kwamen officiële delegaties uit de VS, Canada en India. Daarnaast nam er ook een delegatie van de Europese Unie aan de conferentie deel. De vele vertegenwoordigers van bedrijven uit in totaal 92 landen en de gasten uit Israël deden het aantal bezoekers van de beurs tot de recordhoogte van 15.000 stijgen. De Duits-Israëlische Kamer van Koophandel berichtte dat er uit Duitsland vertegenwoordigers van 13 bedrijven en instellingen waren gekomen, onder wie vertegenwoordigers van het Fraunhofer Instituut en van het bedrijf Vattenfall. De conferentie, die zich in het algemeen aan de moderne watertechnologie wijdt, stond in 2013 onder het centrale motto van een efficiënter gebruik van natuurlijke hulpbronnen, zoals water, grond, energiebronnen en an-

dere materialen. In het Israëlische paviljoen, een van de grootste stands op het beursterrein van Tel Aviv, presenteerde men alles, van de eenvoudigste tot de meest doordachte en modernste hightech oplossingen, wat Israëls innovatiesmederij op het gebied van water en watertechnologie heeft te bieden. In het middelpunt van de internationale

belangstelling stonden vooral Israëlische oplossingen voor de bereiding van water. Afgezien van de stands met presentaties en de discussieronden kreeg het buitenlandse vakkundige publiek ook excursies aangeboden, onder andere naar de ontziltingsinstallaties in Ashdod, die tot de modernste en grootste van de wereld behoren. Een team deskundigen uit de Amerikaanse staat Texas bleek bijzonder onder de indruk van de Israëlische oplossingen op dit gebied. “In Israël”, zo zei de Texaanse gouverneur Rick Perry, die bij de podiumdiscussies een toespraak hield, “wordt 85% van het water gezuiverd en in verschillende takken van industrie hergebruikt. Wij in Texas worstelen met eenzelfde soort watergebrek als Israël, maar we hinken zwaar achteraan. In mijn staat komen we tot dusver niet verder dan 5% gezuiverd water.” Andere delegaties, zoals de Canadese, waren gekomen om met een aantal Israëlische bedrijven over samenwerkingsprojecten te onderhandelen. De vertegenwoordigers van veel buitenlandse

15 bedrijven waren gekomen om zich op de hoogte te stellen van de nieuwste stand van zaken van de Israëlische uitvindingen, maar ook om hun eigen ontwikkelingen te presenteren. Een van de meest gevraagde Israelische bedrijven was Tal Ya, dat een soort plastic tablet heeft ontwikkeld dat een boomstam of een pas geplante loot omsluit en het de boer mo-

gelijk maakt de plant doelgerichter en meer tijdbesparend van water en mest te voorzien. Het bedrijf LeakStop liet zien hoe je met een hightech systeem lekken in waterleidingen kunt opsporen; de firma CuraPipe Systems presenteerde Smart Glue, een ‘slimme’ lijm, die zelfs lekken in oude leidingen kan dichten. Ook israelische bedrijven als Aquanos en

Aqwise, die zich met algen bezighouden om ze in te zetten op het gebied van waterzuivering, genoten veel aanloop. Natuurlijk was ook de Israelische watermaatschappij Mekorot vertegenwoordigd; zij namen onder andere de coördinatie van de excursies naar de verschillende Israëlische modelprojecten in het hele land voor hun rekening. AN ■

MAATSCHAPPIJ

Emigratie uit het immigratieland Israël Israëls onderwijssysteem heeft een goede naam. Wie echter een wetenschappelijke carrière wil volgen gaat nogal eens naar het buitenland. In het Engels is ‘brain drain’ een term die de emigratie van menselijk kapitaal uit het vaderland omschrijft. In Israël, dat als immigratieland steeds weer records breekt, is de emigratie van veelbelovende wetenschappers van de nieuwe generatie aan de andere kant een acuut probleem. Niet zo lang geleden bleek dit maar weer eens: van de drie winnaars van de Nobelprijs voor chemie van 2013 zijn er twee Israëli. De hoogleraren Ariel Warshel en Michael Levitt zijn hun wetenschappelijke carrière weliswaar in Israël begonnen, waar ze er aan het Technion en aan het Weizmann Instituut de basis voor legden, maar beiden hebben het land al jaren geleden de rug toegekeerd om een goede baan aan Amerikaanse universiteiten aan te nemen. En dus komen de lauwerkransen van deze Nobelprijs weliswaar ook Israëls academische wereld toe, maar niet ongedeeld. In 2004 bleek uit statistieken dat er aan Israëlische hogescholen per 100 faculteitsleden 25 Israëlische academici zijn die op Amerikaanse universiteiten doceren. In 2008 lag die verhouding al op 29 per 100 en de tendens is stijgend. Het heeft allemaal zo zijn redenen. Aan de ene kant betaalt men in de VS hogere salarissen dan aan Israëlische instellingen van hoger onderwijs. Daar komt dikwijls bij dat er in Israël geen adequate posten voor jonge wetenschappers vrij zijn en daar ook voor de nabije toekomst geen kijk op is. Bovendien bieden grotere en meer gerenommeerde universiteiten betere onderzoekvoorwaarden,

wat zijn weerslag heeft in beschikbare budgeten, de uitrusting van laboratoria en aan medewerkers die men ter assistentie krijgt. Israëls hogeschool landschap is gekenmerkt door de volgende ontwikkeling: in 1973 waren er 131 faculteitsleden per 100.000 Israëlische burgers, in 2011 waren het nog maar 62 hooggeplaatste faculteitsleden. In deze periode steeg het aantal studenten aan de Israëlische hogescholen met 400%, het aantal academische leerkrachten echter met niet meer dan 40 procent. Befaamde universiteiten als de universiteit van Tel Aviv en de Hebreeuwse universiteit te Jeruzalem hebben tegenwoordig in vergelijking met de 70-er jaren 17 respectievelijk 26 procent minder faculteitsleden. Deze situatie maakt aanschouwelijk zichtbaar dat jonge weten-

schappers nauwelijks naar belangrijke posten kunnen doorschuiven. Het betekent tegelijkertijd echter ook dat Israëlische wetenschappers zeer sterk in beslag genomen worden door het onderwijsgebeuren, met andere woorden, in vergelijking met collega’s in het buitenland hebben zij minder tijd over om onderzoek te verrichten. Ook is het goed merkbaar dat de bedragen aan gemeenschapsgelden die in het universitair onderwijs gestoken worden, fors worden teruggeschroefd. Was er in 1979 nog 82.500 sjekel per student beschikbaar, in 2011 was dit teruggelopen tot slechts 26.500 sjekel. De Israëlische regering probeert al einige jaren succesvolle Israëlische wetenschappers door middel belastingvoordelen uit het buitenland terug te halen. Uit een onlangs door

Befaamde universiteiten als de universiteit van Tel Aviv en de Hebreeuwse universiteit te Jeruzalem hebben tegenwoordig in vergelijking met de 70-er jaren 17 respectievelijk 26 procent minder faculteitsleden


het Taub Centrum voor Sociaalpolitiek Onderzoek uitgevoerde peiling bleek dat deze maatregel tot nu toe niet het gewenste resultaat heeft opgeleverd. Integendeel, ondanks al

deze bemoeienissen had Israël vergeleken met andere Westerse landen een van de hoogste emigratiecijfers van academici. Daarom probeert nu ook de commissie voor hoger on-

derwijs nieuwe maatregelen doorgevoerd te krijgen, bijvoorbeeld het creëren van goed betaalde banen en hogere subsidies voor geplande onderzoeken. AN ■

MAATSCHAPPIJ

Tweetalig onderwijs in Israël In de grotere Israëlische steden is een nieuwe trend merkbaar: steeds meer ouders willen dat hun kinderen tweetalig opgroeien. Om in de eigen moedertaal (dan wel in de taal die men in de eigen omgeving overwegend gebruikt) en cultuur een zo omvangrijk en duurzaam mogelijke schoolopleiding te kunnen genieten bestaan er in Israël een Joods en een Arabisch schoolsysteem met ieder hun eigen zwaartepunten. Natuurlijk verwaarloost het curriculum van de Joodse scholen de kennisoverdracht over de islam en het Arabisch niet, maar dit vormt slechts een klein onderdeel van het totale onderwijspakket. Op Arabische scholen geldt andersom hetzelfde. Daar leren de kinderen ook iets over het jodendom, maar slechts in de marge. Ze leren op hun scholen overigens wel meer Hebreeuws dan Joodse Israëli’s, omdat ze als minderheid eerder zijn aangewezen op de beheersing van de overwegend in het land gesproken taal.

Een paar jaar geleden begon er een nieuwe trend door te zetten. Steeds meer ouders (zowel Joodse als Arabische Israëli’s) zijn er in geïnteresseerd om hun kinderen naar scholen te sturen waar beide talen evenveel worden onderwezen. De trend begon allereerst in de grotere Israëlische steden die toch al een gemengde bevolking hebben, zoals Jeruzalem, Haifa en Jaffo. Maar niet veel later bereikte deze trend ook Beersheva. En intussen geven steeds meer ouders aan dat ze in zo’n schooltype geïnteresseerd zijn. Het zogenaamde ‘hand-in-hand’ netwerk kent rond de 550 gezinnen die hun kinderen na de kleuterschool naar een tweetalige school willen sturen. In Haifa is er enkele jaren geleden een hand-in-hand school met in totaal 13 leerlingen begonnen. Inmiddels is het aantal scholieren verdrievoudigd. Aangezien de school in Haifa tot nu

toe een particuliere school is, waar de ouders dus veel schoolgeld voor moeten betalen, is deze groei des te opmerkelijker. Voor veel ouders is het onderwerp vreedzame co-existentie het allerbelangrijkst; tegelijk waarderen ze de intimiteit van de kleine klassen en de zelf uitgekozen leerkrachten. Interessant is dat deze trend zich intussen van de grote steden naar de aangrenzende regio’s uitbreidt, ofschoon met een ander ‘evenwicht’. Terwijl de scholen in de grotere steden vooral bij Joodse Israëli’s in trek zijn, worden ze in de landelijke gebieden meer door Arabische kinderen bezocht. Zo ook de in 1998 gestichte school ‘Galil’. Deze ligt in de regiogemeente Misgav in Galilea, waar 22.000 mensen in 35 kleinere steden en kibboetsiem wonen. De regio onderscheidt zich van andere doordat hier Joden, islamitische Arabieren, islamitische Bedoeïenen en Druzen wonen. De meeste ouders zijn zich er van bewust dat het bezoeken van zo’n school heel wat van hun kinderen vergt. Ze hebben lange en vermoeiende schooldagen en moeten alles in twee talen onder de knie krijgen, waarvan er een gegarandeerd niet de moedertaal is. Maar de meeste ouders vinden dit heel belangrijk voor de toekomst: “Dialoog is de sleutel. We moeten met elkaar en hand in hand werken. Een vreedzame co-existentie begint met de opvoeding op jonge leeftijd”, zei een vader die er onlangs een interview over gaf voor de Engelse krant Jerusalem Post. AN ■ Terwijl tweetalige scholen in de grotere steden vooral bij Joodse Israëli’s in trek zijn, worden ze in de landelijke gebieden meer door Arabische kinderen bezocht.

17 TOERISME

Pelgrimsreizen steeds populairder Schattingen gaan er van uit dat van de ruim drie miljoen toeristen die elk jaar Israël bezoeken er ongeveer 900.000 zijn die in het kader van christelijke pelgrimsreizen de heilige plaatsen bezoeken. Met name het aantal pelgrims uit Afrika neemt toe. De vroegste berichten over pelgrimsreizen naar het heilige land zijn ons uit de vierde eeuw bekend, zoals het verslag van de vrouwelijke pelgrim Egeria, die van 381 tot 384 het heilige Land bereisde, wat blijkt uit haar bewaard gebleven reisverslag. In de loop der eeuwen was het regelmatig onmogelijk om pelgrimsreizen te maken omdat een heerser over het heilige land dit niet toeliet, maar de stroom pelgrims is nooit echt opgehouden. Dat geldt ook voor pelgrimsreizen sinds de stichting van de Joodse staat in 1948. In de loop van de laatste 20 jaar hebben ook Israëlische toeristische ondernemingen zich meer en meer op de wensen van christelijke pelgrims ingesteld. Daar komt nog bij dat de leden van verschillende denominaties en volken deels verschillende plaatsen willen bezichtigen. Iedereen bezoekt belangrijke plaatsen in de steden Jeruzalem, Bethlehem en Nazareth en de streek rond het Meer van Galilea, maar bij katholieke en evangelische pelgrims zie je ook dikwijls verschillende reishoogtepunten. In 2012 telde Israël iets meer dan drie miljoen buitenlandse bezoekers. Het Israëlische ministerie van Toerisme gaat er van uit dat ongeveer 60% van deze reizigers christenen zijn, van wie bijna de helft met een reisgroep komt om vooral plaatsen te bezoeken die voor christenen belangrijk of heilig zijn. De grootste nationale pelgrimsgroep vormen inmiddels de Russen. Hun aantal is als gevolg van het opheffen van de reisbeperkingen door Israël, enkele jaren geleden, zeer snel gestegen. Ook komen er steeds meer pelgrims uit Polen, Portugal, Roemenië en het Verre Oosten van Azië, zoals India en Japan, maar eveneens uit Latijns Amerika. Opvallend is de laatste jaren echter het aandeel Afrikaanse pelgrims. Deze tendens werd onlangs nog eens onderstreept door het bezoek van de Nigeriaanse president Goodluck Jonathan. Dit land in West-Afrika telt rond de 150 miljoen inwoners. Het wordt gekenmerkt door een nauwelijks overzienbare

veelvoud van religieuze gemeenschappen. Sommige ramingen gaan er van uit dat de moslims ruim 50 procent uitmaken, andere schattingen kennen die meerderheid met iets meer dan 50 procent aan de christenen toe. In de geschiedenis van het land zijn er telkens weer schermutselingen tussen deze en andere religieuze groepen geweest. Sinds de democratisering van Nigeria in 1999 neemt de tendens tot islamisering sterk toe. In sommige Nigeriaanse deelstaten geldt inmiddels zelfs de sharia, de islamitische wetgeving. Tegen deze achtergrond kreeg de reis van de Nigeriaanse president Jonathan en zijn omvangrijke delegatie ministers een bijzondere betekenis. Israëls president Peres liet al voor de ontmoeting met de Nigerianen bekendmaken: “Dit jaar hebben 30.000 pelgrims uit Nigeria Israël bezocht. De pelgrimsreis vormt een brug van goede wil tussen beide landen.” President Peres maakte zich ook sterk voor de ondertekening van een overeenkomst die onder andere rechtstreekse vluchten tussen Nigeria en Israël mogelijk

Een Hongaars reisgezelschap van Beth-Shalom

moet maken. “Dat zal de betrekkingen zeker verdiepen en het toerisme en de verbindingen tussen onze beide landen nog verder bevorderen”, zo zette Peres bij de ontmoeting uiteen. President Jonathan benadrukte dat hij zo’n overeenkomst vooral voor de christelijke pelgrims van zijn land belangrijk achtte. “Dat er elk jaar duizenden Nigeriaanse pelgrims naar het heilige land gaan is een waar geworden visie.” Waarbij zij opgemerkt dat ook president Jonathan een visie werkelijkheid liet worden, want het was het eerste bezoek van een Nigeriaanse president in functie aan Israël. Natuurlijk speelden in het kader van het bezoek aan Israël van de Nigeriaanse politici bezoeken aan de heilige plaatsen een bijzondere rol. Toch stonden de nauwere economische samenwerking en de bestrijding van het radicaalislamitische terrorisme in het middelpunt van de gesprekken met Israëls premier Netanjahu. Vooral het laatste is een onderwerp dat op het Afrikaanse continent steeds meer aan gewicht wint. AN ■


CULTUUR

Israëlisch museum houdt rekening met Oude en Nieuwe Testament Het museum van de bijbelse landen is uniek, omdat het aan alle in de Bijbel genoemde volkeren is gewijd. Het Bible Lands Museum werd in 1992 opgericht op initiatief van antiekhandelaar Eli Borowski, die het museum zijn privéverzameling ter beschikking stelde. Het door de befaamde architect Ze’ev Schoenberg ontwikkelde gebouw bevindt zich tegenover het Israel Museum en dus vlakbij de regeringswijk van Jeruzalem. Het museum wijdt zich aan het tonen van de cultuur van de in de Bijbel naast Israël genoemde volken, zoals de Filistijnen, Hethieten, Arameeërs en Feniciërs. Het zwaartepunt ligt niet op hun religies, maar op hun geschiedenis en de daarmee verbonden archeologie. Dit unieke museum heeft als doel de in de Bijbel genoemde landstreken in een historische context te brengen. Het geografische gebied reikt van Egypte tot Nubië en van Afghanistan tot de Kaukasus, terwijl de tentoongestelde tijdsspanne loopt van het begin van de menselijke beschaving tot het vroege christendom. Het museum van de bijbelse landen toont onder andere het een en ander over het ontstaan van het schrift, over ambachten, de verschillende takken ervan, over handelsgewoonten en –routes, over heilige plaatsen en begrafenisrituelen. De hoofdtentoonstelling wordt voortdurend aangevuld met bezienswaardige speciale tentoonstellingen over onderwerpen als goud en munten, muziek en monotheïsme. Momenteel schittert het museum met een opzienbarende speciale tentoonstelling onder de titel ‘Het Boek der boeken’. Amanda Weiss, de directrice van het museum, zei erover: “Zoiets is in heel Israël nog nooit gebeurd. Het is heel toepasselijk dat onze tentoonstelling, die de sporen van de geschiedenis van het geschreven Woord van God navertelt, deze Joodse en christelijke teksten voor het eerst samen in Jeruzalem presenteert, in de stad waar vele gebeurtenissen hebben plaatsgevonden waar de Bijbel ons over vertelt”. Voor de tentoonstelling hebben de medewerkers van het museum zo’n 200 teksten bij elkaar gebracht die ze geleend hebben van musea en organisaties, maar ook van particulieren. Tot de

laatsten behoort ook de Amerikaanse ondernemer Steve Green, die als christen gelooft dat God de Joden Zijn Woord heeft toevertrouwt. Hij onderstreepte bovendien dat de geschiedenis van het Woord van God en zeker ook de manier waarop de Joden het eeuwenlang trouw bewaard hebben, absoluut verteld moet worden. De tentoonstelling presenteert teksten van de in Qumran gevonden Schriftrollen, maar ook bijbelse handschriften en Joodse teksten die uit verschillende eeuwen stammen en slechts bewaard zijn op grond van het feit dat in het jodendom heilige geschriften bewaard moeten blijven. Met andere woorden, geschriften met schrijffouten erin of niet meer bruikbare geschriften mogen niet vernietigd worden, maar moeten in een zogenaamde geniza bewaard blijven. Verder toont de tentoonstelling fragmenten van de Griekse vertaling van de Hebreeuwse Bijbel, de Septuaginta, evenals heel vroege Nieuwtestamentische geschriften. Daarnaast kunnen bezoekers enkele pagina’s van de beroemde Gutenberg Bijbel inzien. Omdat bezoekers tegenwoordig graag interactief onderhouden willen worden, heeft het museum de drukpers

van Gutenberg na laten bouwen, zodat een geïnteresseerde bezoeker een Latijns tekstgedeelte uit 2 Samuël zelf kan nadrukken. Men wil de bezoekers echter niet alleen verduidelijken hoeveel er vroeger in het kopiëren van de heilige Schrift is geïnvesteerd en dat het christendom zijn wortels in het jodendom heeft. Veeleer wil men ook aangeven hoe wijdverbreid de geschriften van de Hebreeuwse en de christelijke Bijbel zijn. Daarom heeft men de wanden en de vloer van de tentoonstelling met Bijbelteksten in veel verschillende talen versierd. Aan het eind geeft men de bezoekers van de tentoonstelling een zegenspreuk mee op weg, die men binnen het jodendom de zegen van Aaron, de priesterlijke zegen, noemt: “De HERE zegene u en behoede u! De HERE doe Zijn aangezicht over u lichten en zij u genadig! De HERE verheffe Zijn aangezicht over u en geve u vrede!” De tentoonstelling is tot april 2014 in Jeruzalem en daarna in het Vaticaan te bezichtigen. Later gaan de stukken nog een reis naar de Amerikaanse hoofdstad Washington maken, waar ze dan als permanente tentoonstelling te bewonderen zullen zijn AN ■

19 BUITENLAND

Tanzania‘s enige hartchirurg Elke dag sterven er in Tanzania vijf kinderen aan een aangeboren hartziekte. Dankzij Israël heeft Tanzania nu een hartchirurg. Het Oost-Afrikaanse Tanzania telt ongeveer 43 miljoen inwoners. Het is een van de armste landen van Afrika. De levensverwachting bedraagt minder dan 60 jaar. De zuigelingensterfte ligt op zo’n 7 procent en slechts een 43% van alle geboorten kan medisch verzorgd worden. Bij de medische verzorging in het algemeen zie je ongeveer hetzelfde beeld. Ruim 85% van de financiële middelen van de gezondheidszorg komen uitsluitend ten goede aan de meest centrale ziekenhuizen, die hun diensten in het beste geval aan tien procent van de bevolking kunnen aanbieden. Per 1000 inwoners is er één ziekenhuisbed beschikbaar en er is één arts per 125.000 inwoners. Er is dus een tekort aan artsen, om nog maar niet te spreken van vakartsen. Maar sinds kort heeft het land tenminste één en tegelijk zijn eerste en enige hartchirurg. Godwin Godfrey is dankzij de steun van de Israëlische liefdadigheidsorganisatie Save a Child’s Heart (afgekort SACH) in Israël tot hartchirurg opgeleid en is tevens gespecialiseerd als kinderhartchirurg. Na een opleiding van vijf jaar in Israël, die hij in het Wolfson ziekenhuis in Holon volgde, is hij naar zijn vaderland teruggekeerd, waar hij nu in het Bugando ziekenhuis in de stad Mwanza werkt, in het noorden van het land vlakbij het Victoriameer. Op de terugweg naar zijn vaderland werd hij begeleid door een 20-koppig team uit Israël. Dit wilde ter plekke niet alleen Godfrey bij zijn eerste hartoperatie terzijde staan, maar nog meer hulp bieden. De Israëlische artsen en verpleegsters hadden zo’n anderhalve ton aan medische apparatuur en hulpgoederen in hun bagage. In Tanzania was het bericht over de terugkeer van de in Israël opgeleide hartchirurg als een lopend vuurtje rondgegaan. Al uren voor het begin van de eerste werkdag waren er talloze ouders met hun zieke kinderen naar de ingang van het ziekenhuis gekomen. Verscheidenen van hen hadden voettochten van meerdere dagen achter zich. Onder de

Sinds kort heeft Tanzania zijn eerste en enige hartchirurg. Godwin Godfrey is dankzij de steun van de Israëlische liefdadigheidsorganisatie Save a Child’s Heart (afgekort SACH) in Israël tot hartchirurg opgeleid en is tevens gespecialiseerd als kinderhartchirurg.

wachtenden waren zelfs ouders met kinderen die uit de buurlanden Congo, Oeganda en Rwanda waren gekomen. In de loop van de week dat de Israëlische delegatie in Tanzania verbleef behandelden de artsen samen met Godfrey 250 patiënten en deden 17 medische ingrepen. Verder werden enkele kinderen al voor behandeling naar Israël overgevlogen, ook weer dankzij de hulp van SACH. Een van de eerste patiënten van Godfrey was de vijfjarige Esther. Vanwege een aangeboren hartafwijking, zo had men haar ouders verteld, zou zij zonder operatie hoogstens 21 jaar oud worden. Men kon haar echter geen operatie aanbieden. En nu hielp Godfrey haar, al viel hem dat niet zo gemakkelijk als in Israël. Dat had te maken met de volkomen andere randvoorwaarden, waar hij na de hoge standaard in een Israëlisch ziekenhuis eerst weer moest wennen. Een van de grootste problemen is het voortdurend uitvallen van de elektriciteit. Tijdens de operatie van Esther viel inderdaad

de stroom weer uit en daarmee de harten longmachine. Het lokale personeel moest de apparaten met de hand gaande houden. Terwijl de Israëlische delegatie er nog was en samen met Godfrey de eerste operaties uitvoerde, bezocht vicepresident Gharib Bilal van Tanzania het ziekenhuis. Bij deze gelegenheid betuigde hij namens Tanzania zijn dank aan Israël. Godfrey sloot zich daarbij aan en formuleerde zijn waardering in vloeiend Hebreeuws. Inmiddels is de Israëlische delegatie weer thuis. Godfrey moet zich nu in zijn eentje om de naar schatting 150.000 kinderen van zijn land bekommeren die aan operatief behandelbare hartafwijkingen lijden. “Godfrey heeft in Israël een goede opleiding genoten en is een excellent operatiearts gebleken”, zei de leider van de delegatie, dr. Sasson, tegenover de Israëlische krant Haaretz. “Hij staat voor een grote taak en zal ongetwijfeld zijn best doen en veel kinderen het leven redden.” ZL ■

20 BIJBEL EN ISRAËL Nieuws uit Israël • 1/2014

De Dag

des Heren door Norbert Lieth Toen Jezus Christus in Israël Zijn openbare optreden begon, las Hij in de synagoge van Nazareth het gedeelte uit Jesaja 61:1-2 voor. Daarin spreekt de Oudtestamentische profeet over het “jaar van het welbehagen van de HERE” en de “dag van de wraak van onze God”. Merkwaardig genoeg citeert de Heer echter alleen het eerste deel over het “jaar van het welbehagen van de Here”, het tweede deel over “de dag van de wraak” liet Hij weg. Waarom? Toen de Zoon van God de eerste keer naar deze aarde kwam, was het “jaar van het welbehagen van de Here”, namelijk de “dag des heils” wel begonnen, maar de “dag van de wraak van onze God” nog niet. Deze dag geldt niet voor de periode van de genade; hij komt pas na de afsluiting van de dag des heils, als het tijdperk van de genade voorbij is, in verband met de apocalyptische gebeurtenissen die direct te maken hebben met de tweede komst van de Heer naar deze aarde. En dat is de “dag des Heren”. Een dag van toorn De apostel Paulus schrijft over deze dag des Heren of dag van de wraak:

“Want u weet zelf heel goed dat de dag van de Here komt als een dief in de nacht” (1 Thes. 5:2). «…dat u niet snel aan het wankelen wordt gebracht of verschrikt, niet door een uiting van de geest, niet door een woord en ook niet door een brief die van ons afkomstig zou zijn, alsof de dag van Christus al aangebroken zou zijn» (2 Thes. 2:2). De «dag des Heren» beschrijft de in het Oude Testament aangekondigde oordeelstijd van God op aarde (Zef. 1; Jes. 13:6-13; Joël 3:4; Am. 5:18; e.a.). Deze dag heeft nog meer namen, zoals “dag van de toorn”; “dag van de benauwdheid”; “dag van duisternis”; “dag van verzoeking”; “dag van wraak” (1 Pet. 2:12); “De dag” (2 Pet. 1:19) of “dag van oordeel” (2 Pet. 2:9; 3:7). Op de ‘dag van de mens’ laat God de mensen min of meer begaan. Ze proberen hun eigen rijk te vestigen, zichzelf op de troon te zetten, ze spotten en lasteren en distantiëren zich van alle heerschappij van God. Vanwege de “dag des heils” zwijgt God erover. Maar op de “dag des Heren” zal God weer in het openbaar in de gebeurtenissen ingrijpen, Hij zal rechtsreeks werken, Hij zal niet langer zwijgen, maar brullen als de dag van oordeel komt, de dag waar-

op Jezus Christus zichtbaar terugkeert en aan Zijn theocratische regering op aarde begint. Tot dan toe is de situatie op aarde zoals Habakuk het duizenden jaren geleden onder het oude verbond al vragenderwijs uitdrukte: “U bent te rein van ogen om het kwade aan te zien, moeite kunt U niet aanschouwen. Waarom aanschouwt U wie trouweloos handelen, zwijgt U, wanneer een goddeloze hem verslindt die rechtvaardiger is dan hijzelf?” (Hab. 1:13). Maar er komt een ommekeer. De ‘dag van de mens’ komt ten einde en dan begint de “dag des Heren”, die de mensen dan zelf als volgt zullen beschrijven: “Want de grote dag van Zijn toorn is aangebroken en wie kan staande blijven?” (Op. 6:17). Een dag van openbaring De “dag des Heren” betreft de tijd die vooral in het laatste Bijbelboek wordt beschreven, namelijk in Openbaring. Johannes begint dit boek daarom met de woorden: “Ik was in de geest op de dag des Heren en ik hoorde achter mij een luide stem, als van een bazuin” (Op. 1:10). De door Johannes genoemde dag is niet de zondag (de opstandingsdag van

21

“Ik was in de geest op de dag des

Heren en ik hoorde achter mij een luide stem, als van een bazuin.”

Jezus), maar de al in het Oude Testament en ook in het Nieuwe Testament beschreven “dag des Heren”. Nergens in het Nieuwe Testament wordt de opstandingsdag de “dag des Heren” genoemd, maar overwegend aangeduid als “de eerste dag van de week”. Bovendien noemt Johannes tegelijk in verband met de uitspraak “Ik was in de geest op de dag des Heren” de toevoeging “en ik hoorde achter mij een luide stem, als van een bazuin”. Dit verband is zeker geen toeval. In het Oude Testament wordt de bazuin wel vaker met de “dag des Heren” in verband gebracht. “De grote dag van de HERE is nabij … Een dag van verbolgenheid is die dag, een dag van benauwdheid en angst … een dag van bazuingeschal en krijgsgeschreeuw” (Zef. 1:14-16; vgl. Joël 2:1,15; 4:16). Daarom mogen we aannemen dat de apostel Johannes in de geest de tijd van de Apocalyps wordt geopenbaard, die hij dan moet opschrijven, zoals het in het volgende vers staat: “Wat u ziet, schrijf dat op een boekrol” (vs. 11). Op deze dag wijst ook de apostel Paulus als hij schrijft: “Maar in overeenstemming met uw hardheid en uw onbekeerlijke hart hoopt u voor uzelf toorn op tegen de dag van de toorn en van de openbaring van het rechtvaardig oordeel van God” (Rom. 2:5). De dag des Heren (van de toorn) is de dag van de openbaring, de dag die in het laatste Bijbelboek beschreven wordt (vgl. Hand. 17:31; 1 Thes. 1:10; 5:9; Rom. 5:9; Kol. 3:6; Ef. 5:6; 2 Pet.

2:9; 3:7; Op. 6:17). De mens heeft de “dag des heils” in Jezus Christus afgewimpeld, zichzelf tot God verheven en hoopt zo het kwaad op … en God zwijgt, totdat de dag van de toorn en van de openbaring komt. Een dag van wedergeboorte De dag des Heren is niet alleen een “dag van toorn”. Het is ook een dag van openbaring, namelijk de dag waarop Jezus Christus openbaar zal worden en zal verschijnen om Zijn Koninkrijk van gerechtigheid op aarde te vestigen (Op. 19-20). De aarde zoals we die nu hebben zal door het vuur van de Apocalyps (openbaring) gaan, waardoor de wereld en de hemel zo veranderd worden dat het tot een “nieuwe hemel en een nieuwe aarde” komt (2 Pet. 3:7). Dit zal een ‘wedergeboorte’ zijn. Daarom belooft de Heer Jezus Zijn discipelen over de tijd van Zijn wederkomst: “En Jezus zei tegen hen: Voorwaar, Ik zeg u dat u die Mij gevolgd bent, in de wedergeboorte, als de Zoon des mensen zal zitten op de troon van Zijn heerlijkheid, ook zult zitten op twaalf tronen en de twaalf stammen van Israël zult oordelen” (Mat. 19:28; cursivering van mij). Het door Paulus genoemde zuchten van de schepping in Romeinen 8:18vv. wijst eveneens op deze toekomstige wedergeboorte. De hele schepping bevindt zich tot nu toe in barensnood en snakt naar het openbaar worden van de zonen van God en naar de bevrijding van de knechtschap van de sterfelijkheid. Zoals wij in ons lichaam zuchten,

zucht de hele schepping en wacht zij op haar verlossing, die voor haar met de “dag des Heren” komt. Na de (waarschijnlijk) zeven jaar van de oordeelstijd zal de overgang naar de definitieve nieuwe hemel en de nieuwe aarde 1000 jaar duren. De apostel Petrus stipt dit al aan met zijn opmerking “dat één dag bij de Here is als duizend jaar en duizend jaar als één dag” (2 Pet. 3:8). Hij stelt dit vast in verband met de wederkomst van de Heer en de dag des Heren (2 Pet. 3:910) en wijst daarmee op de duizendjarige heerschappij van de Heer Jezus hier op aarde gedurende de “dag des Heren”. Zo wordt de tijd van de gebeurtenissen in Openbaring en in de tijd van de toorn tot aan het einde van het duizendjarige Messiaanse heerschappij op aarde de “dag des Heren” genoemd (2 Pet. 3:10). Aan het einde van deze “dag des Heren” komt er een totaal nieuwe hemel en een nieuwe aarde, waarbij zelfs de elementen versmelten (atomen; vgl. Op. 20:7-10; 21:1). De “dag des Heren” schijnt voor de deur te staan. Hij begint met de periode van oordeel die in Openbaring wordt geschilderd en leidt tot de wederkomst van de Heer Jezus Christus in heerlijkheid om Zijn duizendjarig vrederijk in Israël te vestigen. Waarom woedt de door de duivel beïnvloede wereld zo tegen Israël? Omdat juist van daaruit de Koning der koningen en de Heer der heren Zijn wereldwijde Koninkrijk zal vestigen (Zach. 9; 11; 14). En dat zal op de “dag des Heren” gebeuren.

Zoals wij in ons lichaam zuchten, zucht de hele schepping en wacht zij op haar verlossing, die voor haar met de “dag des Heren” komt.

2222 ACHTERGRONDINFORMATIE UIT ISRAËL BIJBEL EN ISRAËL Nieuws uit Israël

Nieuws uit Israël • 1/2014

De dag des Heren komt als een dief in de nacht Tegen de apostel Johannes wordt in Openbaring 1:1,3 gezegd dat deze dingen spoedig moeten geschieden en dat de tijd nabij is. Maar na 2000 jaar kun je natuurlijk best ongeduldig worden en denken dat de Heer verzuimt te komen of dat Hij Zijn wederkomst uitstelt, wat de spotters in de kaart speelt. Petrus gaat daar echter als een echte herder tegenin met het argument dat het van het begin af aan vaststond, dat de Heer het tijdperk van de genade heeft verlengd (2 Pet. 3:9-10). Het “jaar van het welbehagen van de Here”

omdat Hij wil redden, lange tijd genade wil schenken, en veel ruimte voor berouw en bekering (2 Pet. 3:9). God schenkt Zijn genade tot het uiterste, totdat de zonde op het uiterste punt is aangeland (Op. 14:15). Dan grijpt God in, en de gebeurtenissen van de dag des Heren komen als een dief in de nacht, volledig verrassend en onverwacht (Mat. 24:42-44; 1 Thes. 5:2,4; Op. 3:3; 16:15). De plannen van de mensen worden doorbroken doordat God Zelf ingrijpt en doorbreekt, en dan gaat alles in sneltreinvaart richting het Koninkrijk van God op deze aarde. “Ik ging op mijn wachtpost staan, nam mijn plaats in op de vestingwal, en Hij komt als een dief in de nacht . We kunnen altijd met Hem rekening houden, maar als het toch nog langer duurt dan we ons hadden voorgesteld en er op hadden gerekend, dan ligt het aan Gods lankmoedigheid.

(“dag des heils”) duurt langer dan de “dag van de wraak” (“dag des Heren”), zoals Jesaja 61:1-2 aangeeft. Als we dus aan het einde van de dagen gaan twijfelen aan de wederkomst van onze Heer Jezus, dan mogen we ons deze waarheid herinneren en er ons mee troosten. Hij komt zeker, Hij komt als een dief in de nacht. We kunnen altijd met Hem rekening houden, maar als het toch nog langer duurt dan we ons hadden voorgesteld en er op hadden gerekend, dan ligt het aan Gods lankmoedigheid. Het loopt allemaal volgens Gods vooropgezette plan, er ontspoort niets bij Hem, niets glijdt Hem uit de vingers, Hij houdt alles altijd onder controle – onder Zijn liefdevolle controle

keek uit om te zien wat Hij in mij spreken zou en wat ik antwoorden zou op mijn aanklacht! Toen antwoordde de HERE mij en zei: Schrijf het visioen op, grif het duidelijk in tafelen, zodat het in het snel voorbijlopen te lezen is! Voorzeker, het visioen wacht nog op de vastgestelde tijd, aan het einde zal Hij het werkelijkheid maken. Hij liegt niet. Als Hij uitblijft, verwacht Hem, want Hij komt zeker, Hij zal niet wegblijven” (Hab. 2:1-3). ■ Ingekort uittreksel uit de brochure Sieben Tage bis zur Ewigkeit van Norbert Lieth. Als u meer over de andere heilshistorische dagen van de Bijbel wilt weten, zoals de “dag des heils” of de “dag van de mens” kunt u de brochure in het Duits via ons kantoor in Doorn bestellen.

Beth-Shalom, Postbus 193, 3940 AD Doorn telefoon 0343 477288 fax 0343 477447 E-mail: [email protected]

Abonnementen: Beth Shalom, Postbus 193, 3940 AD Doorn, tel. 0343 477288 Giften: Giro 94400 t.n.v. Beth-Shalom Doorn Betalingen: Giro 409200 t .n.v. Middernachtsroep Doorn Voor België: ING-bank 363-0507942-90 in Brussel «Nieuws uit Israël» verschijnt ook in het Duits, Frans, Engels, Spaans, Portugees, Hongaars en Roemeens. Alleen in de betreffende landen. Abonnement Nederland en België: gratis, Vanuit Nederland naar andere landen in Europa: EUR 26.40, Buiten Europa en Suriname: EUR 31.80. Israëlreizen: Beth-Shalom-Israëlreizen: Postbus 193, 3940 AD Doorn tel. 0343 477288 Gastenhuis in Israël: Beth-Shalom, P.O.B. 6208, Haifa 31060/Karmel Israël tel. 00972-4-83774-81 Testamentaire beschikkingen: (via een notaris) «Ik legateer vrij van rechten en kosten aan de Stichting: Zendingswerk Middernachtsroep statutair gevestigd te LEIDEN en geregistreerd onder nummer .41166018. bij de Kamer van Koophandel Rijnland, een bedrag van EUR…»

Gedachtig aan het feit, dat alle menselijke kennis slechts onvolkomen is (1 Cor. 13:9), geven de auteurs voor eigen verantwoording hun persoonlijke visie weer Initialen van de auteurs en bronvermeldingen in dit nummer: ZL = Zwi Lidar; CM = Conno Malgo; AN = Antje Naujoks

Voorpagina: NUI Voor de inhoud van externe web-pagina’s waarnaar verwezen werd kunnen wij niet aansprakelijk worden gesteld. Wij verklaren hiermee uitdrukkelijk, dat op het tijdstip van het tot stand brengen van de link geen illegale inhoud op de verbonden websites herkenbaar waren. Op de actuele en toekomstige vormgeving, de inhoud of de auteursrechten van de verbonden sites hebben wij geen invloed. Voor illegale, foute of onvolledige inhoud en vooral voor schade, die uit het aanklikken of niet aanklikken van zulke aangeboden informatie ontstaat, is alleen de aanbieder van de site verantwoordelijk, naar wie verwezen werd, niet degene, die enkel via links naar de bewuste publicaties verwijst.

Israël 2014 De Israëlkalender 2014, de 13 foto’s tonen de prachtige natuur van Israël. De kalender vermeldt christelijke en Joodse feestdagen en heeft voor elke maand een passend bijbelvers. Het is een ware blikvanger! afmetingen: 42,0 bij 29,7 cm • ISBN 978-90-6603-165-4 • prijs € 10,00 bestelnummer 348140

W U E I N

Leven we werkelijk in de eindtijd? H

et Bijbelse begrip ‘eindtijd’ gaat niet over de ondergang van de wereld. Met de ‘eindtijd’ wordt eerder het einde bedoeld van de lange periode tussen de eerste en de tweede komst van Jezus Christus.

Volgens de Bijbel wordt de ‘eindtijd’ fundamenteel gekenmerkt door de terugkeer van de Joden uit de wereldwijde verstrooiing naar het land van hun voorouders (van 1882 tot nu) en door de wederoprichting van de staat Israël (1948) na lange tijd. In dit boek behandelt de auteur meer dan 175 profetieën die allemaal betrekking hebben op de ‘eindtijd’. Hij toont aan dat deze voorspellingen in het tijdperk van de wereldgeschiedenis waarin wij leven - van 1882 tot nu – zijn uitgekomen. Daarmee kan het onomstotelijke bewijs geleverd worden dat we daadwerkelijk in de eindtijd leven, en dat Jezus Christus gauw zal komen als Koning en Rechter van wereld!

nu bestellen

€ 13,50

Bestelnummer: 197166 ISBN: 978 90 6603 163 0

Norbert Lieth “Actuele gebeurtenissen in het licht van de Bijbel” Hilversum

Maandag 24 maart • 20:00 uur Vrije Evangelische Gemeente Taludweg 35a

Doorn

Dinsdag 25 maart • 20:00 uur Het Brandpunt Postweg 18

+ boekentafel over dit onderwerp + mogelijkheid tot een gesprek Middernachtsroep

Jeruzalem... spreker Dato Steenhuis leiding Teun van Ommen

vreugde voor heel de wereld ?!

Emmen woensdag 5 maart Locatie: Bapt. Gem. ''De wegwijzer'' Meerstraat 36

ENSCHEDE woensdag 2 april Locatie: Vrije Bapt. Gem. ''De Schuilplaats'' Hertmebrink 8

inlo op + bo 19:30 beg + g ekent in 2 esp a f e reks l ov 0:0 er d 0 mo geli jkhe it onde rwe id rp

Middernachtsroep

ISRAEL. Afluisteren. jihad. en de wereldwijde. Hologrammen in de operatiekamer 11. Israël wijst naar de toekomst in het hersenonderzoek 11 NIEUWS UIT

Recommend Documents