is uitwerking -Albert Schweitzer- Jaargang 8 november 2011

Het Nederlands Albert Schweitzer Fonds verstrekt startsubsidies aan kleinschalige en lokale gezondheidszorgprojecten in Sub-Sahara Afrika.

Jaargang 8

|

november 2011

Waar kracht is, is uitwerking van kracht. -Albert Schweitzer-

Lisette de Graaf MIJN EIGEN LAMBARéNé Free Your MInd

Elk leven is er één Pure schoonheid van Afrika Een jaar na de uitreiking

Free Your Mind, Sierra Leone. p. 20

Inhoudsopgave Waar kracht is, is uitwerking van kracht

Uitreiking Internationale Albert Schweitzer Award Breg van Dam-Mantel

Van de Redactie 3

16

Het kan en moet ook beter Eugen Drewermann winnaar Internationale Albert Schweitzer Award Chris Doude van Troostwijk

Van de Voorzitter

Frits van der Hoeven 3

NASF nieuws

17

4

Column –Tegen het cynisme in Dr. Marius van Leeuwen

Elk leven is er één Lisette de Graaf

18

6

Albert Schweitzerschool In Didam viert 45-jarig jubileum Jolanda Spijker

Projectsteun 8

19

Project Uitgelicht: Succesvolle re-integratie van gemarginaliseerde vrouwen. FOWODI in Kasese, Uganda Michel Pasman

Free your mind Sanne Haanraads 20

10

Mijn favoriete boek Maaike Stevens

NASF finalist in NRC Charity Awards 2011 Lotti Atherton

22

11

Woorden van Albert Schweitzer 22

Mijn eigen Lambaréné – Pure schoonheid van Afrika Paulien Meijers

Voor u gespot! Joke Winkelman

12

23

Een zoektocht naar inspirerend en dienend leiderschap Ruben van Zwieten

Gedicht 24

14

Nieuwe donateur over Albert Schweitzer Michel Pasman 15

2

ALbert SCHWEITZER magazine

|

november 2011

Van de redactie

Waar kracht is, is uitwerking van kracht Het Nederlands Albert Schweitzer Fonds

Sinds 1976 werft het NASF giften om lokale initiatieven in Sub-Saha-

(NASF) is volop in beweging: onlangs

ra Afrika te steunen. Uitgangspunt daarbij is dat het een kleinschalig

is een nieuwe communicatiecampagne

gezondheidsproject betreft dat geheel door lokale initiatiefnemers

gelanceerd. Daarnaast hebben we twee

wordt bedacht én uitgevoerd. Op deze wijze komt uw donatie ook

nieuwe redacteurs verwelkomd, Nanda

daadwerkelijk terecht bij de mensen die het écht nodig hebben. Daar-

Appelman en Michel Pasman. Dat het

naast inspireren de ideeën van initiatiefnemers hopelijk ook anderen

gedachtegoed van

in hun omgeving, want: waar kracht is, is uitwerking van kracht. Wan-

Albert Schweitzer springlevend

Michel Pasman

is

kunt u teruglezen in inspirerende artikelen over de uitreiking van de Internationale Albert Schweitzer Award, een betoog van theoloog Ruben van Zwieten en het 45-jarig jubileum van de

Nanda Appelman

Albert Schweitzerschool in Didam.

neer u in deze editie de reisverslagen van Paulien, Lisette en Sanne leest, is goed voelbaar dat uw steun aan Afrika vandaag de dag nog steeds hard nodig is. Wilt u reageren op artikelen of iets anders kwijt aan de redactie? Reageer dan via Redactie NASF, Postbus 8568, 3503 RN Utrecht of redactie@nasf. nl. Wij vragen u om uw reactie tot maximaal 150 woorden te beperken. De reactie behoudt zich het recht om aangeleverde artikelen en bijdragen in te korten of (deels) op de website te plaatsen.

Van de voorzitter

Het kan en moet ook beter

Door: Frits van der Hoeven

De achilleshiel van elke organisatie die projecten

beoordeling en beslissing maken en de projecten van advies en on-

in Afrika ondersteunt is de vraag of het gegeven

dersteuning voorzien. Doordat veelal met vrijwilligers wordt gewerkt,

geld goed terechtkomt en gebruikt wordt in over-

blijven de kosten van deze nieuwe manier van project monitoring zeer

eenstemming met de doelstellingen. Natuurlijk

beperkt. Momenteel bevinden veel NASF projecten zich in Uganda.

geldt dat ook voor het Nederlands Albert Sch-

Daarom is hier een pilot-gebied uitgekozen om het netwerk van lo-

weitzer Fonds. Des te meer omdat het NASF als

kale contactpersonen te beginnen.

doelstelling het ondersteunen van kleinschalige lokale initiatieven heeft. Onze bijdrage aan deze beginnende pro-

Zoals te lezen valt in het verslag van Lisette blijkt dat veel projecten

jecten bedraagt gemiddeld € 5.000. Niet direct een bedrag dat een

succesvol zijn en een positieve bijdrage leveren aan de ontwikkeling

buitenlands bezoek van een staf- of bestuurslid zou rechtvaardigen.

van de doelgroep. Maar het kan en moet ook beter. Door met een lo-

Daarom probeert het bestuur zo zorgvuldig mogelijk de selectie van

kaal netwerk te werken hopen wij onze steun aan kleinschalige lokale initiatieven te optimaliseren. Daar heeft ook u als donateur recht op.

Met lokale contactpersonen kunnen NASF projecten worden bezocht. projecten uit te voeren; door het toepassen van toetsingscriteria, het oordeel van drie artsen met tropenervaring en indien mogelijk het natrekken van referenties of een bezoek aan het project. Voor een voorbeeld van een dergelijk bezoek verwijs ik u graag naar het verslag van vrijwilligster Lisette de Graaf, die voor ons een zevental projecten bezocht (zie ook p. 6). Ondersteund door haar ervaringen is besloten lokale contactpersonen aan te stellen die projecten van het NASF kunnen bezoeken. Deze bezoeken zullen zowel tijdens de selectiefase als gedurende en na afloop van het project plaatsvinden, in de vorm van een tussen-

Organisatie St. Joan Women’s Group heeft muskietennetten uitgedeeld om de gezondheid van deze kinderen te beschermen. Elk leven is er één, Lisette de Graaf, p. 6.

tijdse- en eindevaluatie. Op deze manier kan het bestuur een betere ALbert SCHWEITZER magazine

|

november 2011

3

NASF Nieuws

Op een grote manier om iets kleins vragen

SMS ‘microgift’ naar 4333 Nederlands Albert Schweitzer Fonds

en steun onze projecten met een donatie van € 2,-

Communicatiebureau

microgift te geven aan een

KesselsKramer

gezondheidsproject in Afrika.

ontwikkelde

een

Dit kan al via een eenvoudige

campagne die op een grote

sms die 2 euro waard is. Hoe

manier om een kleine gift vraagt

vaker men sms’t, hoe groter de

aan

Albert

microgift. Alle betrokken partijen

Schweitzer Fonds. De campagne,

werkten belangeloos mee aan de

die in bioscopen, dagbladen en

campagne met als doel zoveel

buitenreclame vanaf september

mogelijk giften te verzamelen.

het

Nederlands

te zien is, roept op om een

Met dank aan: Creatie: Jennifer Skupin, Niek Eijsbouts, Gijs van den Berg (KesselsKramer) Productie: Niek Eijsbouts, Gijs van den Berg Animatie: Calango Geluid: REC sound Online: iBuro Drukwerk: SUM= Media & Mobile: Adri Ulfman (12snap), Hillenaar, Jean Mineur

Medewerkers en vrijwilligers Het NASF verwelkomt haar nieuwe secretariaatsmedewerkster Karen Wiessing en vrijwilligers op de redactie van het AS Magazine, Nanda Appelman en Michel Pasman en op de webredactie, Tiny Steur. Wij wensen hen veel plezier en succes en hopen op een goede samenwerking! Tegelijkertijd nemen wij afscheid van secretariaatsmedewerkster Jolanda Hollebeek, vrijwilliger Suzan van Otterdijk (redactie ASM) en vrijwilliger Esther van der Wal (webredacTiny Steur

tie). Wij willen hen hartelijk bedanken voor hun grote betrokkenheid en ruimhartige inzet voor onze organisatie.

4


|

november 2011

Karen Wiessing

Albert Schweitzer Prijs 2011

Albert Schweitzer Prijs 2011

Het Nederlands Albert Schweitzer Fonds

Deze prijs wordt op 1 december 2011 uitgereikt

reikt dit jaar voor de tweede keer de Albert

door gastjurylid prof. dr. A.A.W. Peters in het

Schweitzer Prijs uit. De prijs, een startsub-

Landelijke Dienstencentrum van de PKN te

sidie van € 5.000, is bedoeld voor het beste

Utrecht. U bent van harte welkom hierbij

ontwikkelingsproject van jongeren van 18 tot

aanwezig te zijn. U kunt zich aanmelden

en met 30 jaar die zélf werken aan een bij-

via tel. 030 8801499 of per e-mail via

zonder initiatief ten behoeve van de gezond-

[email protected].

heidszorg in Sub-Sahara Afrika. Volg ons nu ook via de sociale media: Facebook, Twitter en LinkedIn.

In Memoriam Tony van Leer 1919-2011 Tony van Leer is een van de laatste Nederlanders geweest die het werk van Albert Schweitzer persoonlijk heeft gekend. Zij ontmoette Schweitzer in 1951 in Günsbach, waarna zij zijn aanbod aanvaardde om in Lambaréné te gaan werken. In 1960 keerde ze om gezondheidsredenen terug naar Europa, waar ze na Schweitzers dood veel heeft betekend voor Schweitzers archief in Günsbach, wat nu het Albert Schweitzer Museum is. Op 30 juli 2011 is Tony van Leer op 92-jarige leeftijd in haar woonplaats Heelsum vredig gestorven.

Bijzondere donaties

Oproep nieuwe voorzitter

De heer P. uit O. heeft naar aanleiding van de viering van

Het bestuur van het Nederlands Albert Schweitzer

zijn 70ste verjaardag aan zijn vrienden een bijdrage ge-

Fonds is wegens vertrek van de voorzitter per de-

vraagd voor het waterproject Women Empowerment Or-

cember 2012 op zoek naar een enthousiaste voor-

ganisation in Masuba Village, Sierra Leone. Het totale ingezamelde

zitter (een onbezoldigde functie). Binnenkort verschijnt hier-

bedrag van € 870 heeft hij zelf aangevuld tot de benodigde € 5.400

voor een vacature die tevens te vinden is via onze website

om het project van een startsubsidie te voorzien.

http://www.nasf.nl/vacatures.

Voor

meer

informatie

en/

of reacties kunt u ons een e-mail sturen via [email protected]. Ook de heer Nijhuis uit Den Haag vroeg t.g.v. zijn 65ste verjaardag een bijdrage van zijn gasten, wat resulteerde in € 300,- voor de projectsteun van het NASF! Het NASF dankt beiden voor deze bijzondere donaties. ALbert SCHWEITZER magazine

|

november 2011

5

Vrijwilligster Lisette de Graaf in Mukungu village in Zambia

Elk leven is er één

Foto’s en tekst: Lisette de Graaf

In het voorjaar van 2011 vertrok Lisette de Graaf, vrijwilligster projectsteun bij het Nederlands Albert Schweitzer Fonds, naar Afrika. Zij reisde drie maanden lang door Kenia, Tanzania, Uganda en Zambia. Het NASF vroeg haar om tijdens haar reis een aantal door het NASF gesteunde projecten te bezoeken.

Schokkend en inspirerend

Inzet en overtuiging

Nadat ik in 2008 Ghana had bezocht heeft

Het eerste project dat ik bezocht was het

Afrika mij niet meer losgelaten. Ik wilde dan

Ecumenical Day Care Project in de buurt

ook heel graag terug om meer van het Afri-

van Nairobi, Kenia. Naarmate ik dichterbij

kaanse continent te zien. Op 31 maart dit

kwam werd de armoede om me heen steeds

jaar vertrok ik dan eindelijk. Ik ben op prach-

zichtbaarder. Oprichters Esther en Daniel

tige safari’s geweest, heb geraft op de Nijl

hebben me met open armen ontvangen en

vermogen hebben veel vrouwen nu water, voedsel, een dak boven hun hoofd en een klein winkeltje om zelfstandig te kunnen leven. Dingen die voor ons allemaal zo vanzelfsprekend zijn. Ik vond het ontroerend om te zien dat zij met het kleine beetje dat zij zelf hebben zo veel doen voor anderen die nog slechter af zijn.

en genoten op het strand van het tropische

Het is kleinschalig maar de impact is enorm.

Zanzibar. Het was een geweldige ervaring! Maar ik heb ook een andere kant van Afrika ervaren. Omdat ik bij het NASF als vrijwil-

Dichtbij In Uganda heb ik een aantal projecten, waaronder die van de stichting Joan Wo-

ligster betrokken ben bij het monitoren en evalueren van projecten, heb ik een aantal

voorgesteld aan de vrouwen met hiv/aids

men’s Group en van FOWODI (zie ook p. 10)

van de projecten bezocht die het NASF de

die zij helpen. Ik werd het meest geraakt

bezocht. Ik kwam daar dezelfde soort om-

afgelopen jaren heeft gesteund. Dat was

door het enthousiasme en de overtuiging

standigheden tegen. Ik zag vrouwen met

zowel een schokkende als inspirerende

waarmee Esther en Daniel hun project

fistels die te arm zijn om naar het zieken-

ervaring.

leiden. Dankzij hun inzet en doorzettings-

huis te gaan en vrouwen die als het bezit

6


|

november 2011

Lisette de Graaf (25) komt uit Haarlem, studeerde culturele antropologie en is werkzaam als verkoopmedewerker bij IKEA. Sinds 2010 is zij vrijwilligster bij het Nederlands Albert Schweitzer Fonds. Tijdens haar reis door Afrika bezocht zij zeven projecten die door het NASF worden gesteund: Sakuvi in Tanzania; Ecumenical Day Care Project in Kenia; Fowodi, Fair Earth, St. Joan Women’s Group, Abaghole en Ikongo in Uganda. Deze projecten heeft Lisette aan de hand van een evaluatieformulier en door middel van interviews beoordeeld. Daarbij lag de focus voornamelijk op de besteding van het geld, de behaalde doelstellingen en de impact op de doelgroep. Aan de hand van deze bevindingen wordt verslag gelegd en worden aanbevelingen gedaan aan het NASF bestuur omtrent het proces van monitoren en evalueren om de kwaliteit van de projecten te kunnen blijven waarborgen.

van een man worden gezien en daarom toestaan dat zij worden mishandeld. Deze vrouwen wonen in krotten en werken zeven dagen per week om van een schamel inkomen rond te komen. Soms is er niet eens een inkomen. Kinderen gaan niet naar school en zwerven rond op straat. Natuurlijk wist ik dat dit gebeurt, maar ik vond het best moeilijk dat het opeens zo ‘echt’ werd. Ik weet nu dat deze mensen onze hulp hard nodig hebben en dat ons geld daar goed terecht komt.

Lisette met kinderen uit arme

Het naaiatelier van St. Joan

gezinnen in de buurt van het

Women’s Group in Kasese,

weeshuis in Mombasa, Kenia.

Uganda.

Ik weet nu dat deze mensen onze hulp hard nodig hebben.

van het NASF dat het de focus legt op de allerarmsten. Zij krijgen de hulp die hen overeind houdt en ervoor zorgt dat zij zelfstandig verder kunnen. Ik ben blij dat ik met eigen ogen heb gezien dat er veel mensen

Impact Ik realiseerde mij ook dat het niet uitmaakt hoeveel mensen je bereikt. Het gaat erom dat je mensen helpt. Elk leven is er één. Dat besefte ik toen ik ergens op bezoek was en er net een kindje werd begraven dat aan

in Afrika zijn die zich hier voor inzetten, dat het NASF hen daarbij helpt en dat die hulp wel degelijk een groot verschil maakt. Het zijn kleinschalige projecten, maar de impact is enorm. 

malaria was overleden. Daaraan overlijden is echt niet meer nodig. Voor mij is de kracht

Vrouwen in Kasese, Uganda leren bij de organisatie Ikongo hoe ze paddenstoelen kweken ten behoeve van een gezondere voeding.


|

november 2011

7

PROJECTSTEUN Het Nederlands Albert Schweitzer Fonds hecht in haar projectkeuze sterk aan initiatieven die lokaal zijn opgezet. Het verbeteren van de gezondheidssituatie van kwetsbare groepen – vaak vrouwen, jonge meisjes en kinderen – kan immers het beste door de bevolking zelf bedacht, opgestart en uitgevoerd worden. Wat vaak ontbreekt zijn de financiële middelen om daadwerkelijk een start te kunnen maken. In de periode juni – september 2011 zijn onderstaande kleinschalige gezondheidszorgprojecten gesteund met een microgift.

wustwording. Juist gehandicapten blijken onvoldoende over hiv/aids te zijn voorgelicht en onvoldoende toegang te hebben tot reguliere medische zorg, waaronder testen en counseling. Eenmaal besmet met hiv/ aids worden zij al snel gediscrimineerd en

Community Mission, Mpumudde, Uganda, € 3.250 Community Mission is voortgekomen

Initiative For Women Development Association (IFWODA), Banyabindi stam, Kasese District, Uganda, € 4.262

gestigmatiseerd. ACOL wil deze problema-

IFWODA is in 2010 door zes vrouwen van

tiek aanpakken door 680 gehandicapten ge-

de Banyabindi-stam opgericht en zet zich

richte voorlichting te geven. Ook gaat ACOL

in voor de ontwikkeling van de vrouwen van

de bevolking via de media bewust maken van

deze stam. De Banyabindi-stam behoort tot

de positie van hun gehandicapte medemens

een minderheidsgroepering, waardoor deze

en de gevolgen van onnodige stigmatisatie

wordt gediscrimineerd en minder in aanmer-

en discriminatie.

king komt voor ontwikkelingsactiviteiten dan

uit de St. Paul Catholic Church Parish.

andere stammen. IFWODA is erkend door de Ugandese overheid. Het nieuwste project

De organisatie heeft de afgelopen jaren

Busamba Hill Womens Group (BHWOG), Bundibugyo District, Uganda, € 4.000

met succes diverse activiteiten ondernomen om de lokale leefomstandigheden te verbeteren. De lopende kosten van deze activiteiten worden gedragen door contributies en lokale bijdragen. Voor onverwachte problemen zijn nog wel externe gelden nodig. Een daarvan

van IFWODA betreft preventie, voorlichting en bewustwording van 200 Banyabindivrouwen op het gebied van hiv/aids. Daarnaast wil de organisatie een maïsmolen aan-

Busamba Hill Womens Group is een door

schaffen om een inkomen te genereren voor

vrouwen geïnitieerde lokale organisatie,

120 vrouwen die op de een of andere manier

die in 2010 is opgezet tijdens de nasleep

zijn getroffen door het aidsvirus.

van de Ebola epidemie. Dit initiatief ver-

is de voortdurende droogte, waardoor de

leent steun aan vrouwen die getroffen zijn

bestaande waterput is opgedroogd. Het

door armoede, gezondheidsproblemen en

elders halen van water brengt niet al-

mishandeling. Zij doen dit door het onwik-

leen veel overlast maar ook gevaren met

kelen van inkomstgenererende activiteiten,

zich mee. Het komt voor dat meisjes en

voorlichting en preventie van ziekten, be-

vrouwen die in het nabije oerwoud water

strijding van geweld tegen vrouwen en de

gaan halen, worden aangerand, verkracht

introductie van milieuvriendelijke methoden

of zelfs gedood. Met de bijdrage van het

van landbouw. In dit afgelegen gebied op de

NASF schaft Community Mission een

helling van Mount Mwenzori, gebruiken de

watertank, een pomp en buizen aan om

vrouwen de traditionele 3-stone fireplace.

water op te pompen vanuit een rivier op

De rookontwikkeling, die door dit open vuur

ongeveer een kilometer afstand van het

binnenshuis ontstaat, veroorzaakt zeer veel

centrum.

gezondheidsproblemen. Daarom introduceert de organisatie de ADOBE-stove, een milieuvriendelijk model en tevens gezonder

Assistance Connect Link (ACOL), Kiunda, Tabata region, Tanzania, € 4.600

alternatief. Met de microgift van het NASF zijn zij in staat 50 fornuisen zelf te fabriceren en de vrouwen van voorlichting en training te voorzien.

ACOL probeert bij deze mensen met een

Rwenzori Rural Health Services, Kasese, Uganda, € 4.050 Rwenzori Rural Health Services zet zich in voor betere gezondheidszorg in een regio met vier dorpen en een bevolking van 20.000 mensen. Het NASF draagt een startsubsidie bij aan het initiatief van de bouw van een kraamkliniek met als doel-

handicap besmetting met hiv/aids te voor-

stelling de kindersterfte te doen dalen en

komen door middel van voorlichting en be-

de kraamzorg te verbeteren.

8


|

november 2011

PROJECTSTEUN

Faustine Edgar, Hobor, Ghana, € 4.640 Faustine Edgar keerde na haar pensionering terug naar haar geboortedorp Hobor. Met haar spaargeld begon zij daar een eenvoudige kliniek waar zij poliklinische hulp geeft aan de lokale bevolking. Omdat steeds meer mensen een beroep op haar doen wil zij haar kliniek uitbreiden en ernstige gevallen kunnen opnemen ter observatie. Zij leidt momenteel drie lokale vrouwen op om haar te gaan assisteren. Faustine heeft goede contacten met de

de bestrijding en preventie van malaria. De

mensen waaronder voornamelijk scholieren

microgift van het NASF voorziet hierbij in de

van lagere en middelbare scholen. 100 trai-

levering en distributie van 350 muskieten-

ners zullen worden opgeleid om door het ge-

netten en de noodzakelijke voorlichting over

bruik van drama, muziek en dans in kerken en

het gebruik en onderhoud hiervan.

scholen zoveel mogelijk mensen te bereiken.

Kairos for the Needy Foundation, Noord Ghana, € 2.500 Kairos for the Needy Foundation is in 2009 lokaal opgericht met als algemene doelstelling het ondersteunen van jongeren in de dorpen uit dit gebied. Het gaat daarbij om workshops, trainingen en voorlichtingscamgebied van de gezondheid, het voorkomen van malaria en betere sanitatie en hygiëne om darminfecties zoals cholera te voorkomen. Het NASF draagt met een microgift bij aan de aanschaf van 200 muskietennetten, het transport en de distributie hiervan.

de bijdrage van patiënten aan de lopende kosten van de kliniek bepaald. Het NASF draagt bij aan de huur van een huis, de aanschaf van enkele bedden, geneesmiddelen, verbandartikelen en enkele eenvoudige instrumenten.

Karusandara Union of Women Association (KUWA), Kasese, Uganda, € 3.200 Karusandara Women’s Development Association is een lokaal initiatief van tien vrouwen. Zij hebben als doel de leefomstandigheden van 160 vrouwen, waaronder 60 vrouwen die

Brighter Needy Vision, Kweikrom, Ghana, € 3.800

TWESO, opgericht in 2007, is een lokale organisatie die zich richt op het verbete-

overheid en lokale gezondheidsautoriteiten. Samen met de lokale leiders wordt

Thuyilhweko Women’s Empowerment & Skill Advancement Organisation (TWESO), Kasese District, Uganda, € 3.832

pagnes aan arme jongeren in Bimbila, op het

seropositief zijn alsmede 40 weeskinderen met hiv/aids, te verbeteren. Door voorlichting, training, bewustwording en materiële ondersteuning bij het opzetten van in-

Brighter Needy Vision is in 2007 opgericht

komstgenererende activiteiten willen zij de

door twee Ghanezen met als doel steun te

positie van kwetsbare vrouwen versterken.

verlenen aan onderwijs, gezondheidszorg

NASF vrijwilligster Lisette de Graaf heeft

en de maatschappelijke ontwikkeling van

dit project onlangs bezocht (zie ook p. 6) en

kwetsbare jongeren. Het NASF steunt het

was zeer positief. Het NASF draagt daarom

initiatief van Brighter Needy Vision om sa-

graag bij aan een nieuw project gericht op

men met lokale gezondheidsautoriteiten in

preventie, voorlichting en bewustwording

het dorp Kweikrom zich in in te zetten voor

rond hiv/aids bij een doelroep van 25.000

ren van de gezondheid en de maatschappelijke positie van kwetsbare meisjes en vrouwen. TWESO heeft onlangs een project opgezet voor vrouwen met ernstige medische complicaties door vastgelopen bevallingen. De daarbij ontstane fistels zorgen voor urineverlies en daarmee tot een sociaal isolement. TWESO wil deze vrouwen weer een volwaardige plaats in de samenleving geven door middel van voorlichting en bewustwording, counseling en inkomsten generende projecten. Een deel van het project bekostigt TWESO zelf, het overige deel wordt door het NASF bijgedragen.

Voor meer informatie over onze projecten verwijzen wij u naar onze website www.nasf.nl


|

november 2011

9

PROJECT uitgelicht

Succesvolle re-integratie van gemarginaliseerde vrouwen Foundation For Women’s Dignity Initiatives (FOWODI) in Kasese, Uganda

Door: Michel Pasman

In ontwikkelingslanden met onvoldoende medische zorg hebben vrouwen een grotere kans op complicaties tijdens bevallingen. Een veel voorkomend probleem vormt de vesico-vaginale fistel. Deze aandoening veroorzaakt in veel gevallen een ernstig sociaal isolement. De Foundation For Women’s Dignity Initiatives (FOWODI) uit Uganda zet zich in om deze vrouwen te re-integreren in de leefgemeenschap. Mede dankzij uw donatie heeft het Nederlands Albert Schweitzer Fonds dit initiatief kunnen ondersteunen. Dat de vesico-vaginale fistel in een land als

activiteiten bedacht: het verbouwen van

het ziekenhuis gebracht voor een operatie.

Uganda een omvangrijk probleem vormt is

paddenstoelen en de fabricage van briket-

Zij zijn te arm om dit zelf te betalen. Een

ook opgemerkt door FOWODI. In november

ten. Om deze uitbreiding te realiseren heeft

van de vrouwen vertelde dat zij door haar

2009 werd FOWODI voor het eerst ge-

het NASF in 2010 opnieuw een microgift

man in de steek was gelaten vanwege haar

steund door het NASF door middel van een

toegekend aan FOWODI.

fistel. Zij is al vier keer geopereerd. Omdat

microgift waarmee een maïsmolen werd

zij zich het niet kan veroorloven om niet te

aangeschaft. Het project blijkt een succes:

Dit jaar heeft Lisette de Graaf, vrijwillig-

werken is er geen tijd om te herstellen van

met de maïsmolen wordt zoveel winst ge-

ster bij het NASF, een bezoek gebracht aan

haar operatie, en moet daarom telkens weer

maakt dat inmiddels zestien vrouwen een

FOWODI (zie ook p. 6): “Op een woensdag-

terug naar het ziekenhuis. Gelukkig hebben

fistelbehandeling konden krijgen. Daarnaast

middag heb ik FOWODI bezocht. Na een

de vrouwen nu een training gekregen in het

geeft FOWODI voorlichting aan de bevol-

prachtige rit van een uur kwamen wij aan

maken van briketten. Dat is redelijk eenvou-

king omdat er nog veel onbegrip heerst

in Kasese, dat vlakbij de Rwenzori Mountains

dig en minder zwaar dan hun normale werk

over vrouwen met deze aandoening. Om de

en Queen Elizabeth Park ligt. Daar heb ik de

op het land. Dit geeft hen de kans om goed

continuïteit van hun werk te kunnen waar-

vrouwen ontmoet voor wie dit project is ge-

te herstellen en tegelijkertijd te werken. Op

borgen en uit te breiden heeft FOWODI

start. Deze vrouwen hebben allemaal fistels

deze manier kunnen zij een nieuw bestaan

onlangs twee nieuwe inkomstgenererende

en met hulp van FOWODI worden zij naar

opbouwen.” De vesico-vaginale fistel is een nietnatuurlijke verbinding tussen urineblaas en vagina. Deze aandoening gaat gepaard met constant urineverlies en zorgt in veel gevallen, afgezien van de medische gevolgen, voor een ernstig sociaal isolement. Omdat exacte cijfers ontbreken, is het onbekend hoe vaak deze complicatie voorkomt in SubSahara Afrika, maar men schat dat het in totaal om 3,5 miljoen vrouwen gaat (http:// worldwidefistulafund.org). In het Westen kwam deze aandoening 150 jaar geleden ook nog geregeld voor, maar dit aantal is sterk afgenomen omdat door de jaren heen steeds meer vrouwen toegang kregen tot medische zorg.

10


|

november 2011

NASF finalist in NRC Charity Awards 2011

Door: Lotti Atherton

De NRC Charity Awards, een initiatief van NRC Media, is een mediaprijs voor goede doelen in Nederland. Deze prijs werd in 2011 voor het eerst uitgeloofd. Met de prijs wil NRC Media goede doelen ondersteunen bij het bereiken van nieuwe en bestaande donateurs, vrijwilligers en ambassadeurs. Goede doelen kunnen met de Charity Awards meedoen door een advertentie in te dienen. De 24 meest opvallende, effectieve en krachtige advertenties worden daarbij genomineerd en krijgen een gratis advertentie in het NRC aangeboden. Een vakjury en het grote publiek bepalen vervolgens wie van deze genomineerden de winnaar is. Natuurlijk deed het Nederlands Albert

Nederlands Fotomuseum in Rotterdam. Het

Schweitzer Fonds ook mee, samen met 64

NASF heeft jammer genoeg niet gewonnen,

andere goede doelen organisaties. Tot onze

maar behoorde wel tot de laatste zes fina-

grote vreugde behoorde onze advertentie

listen! Dat is een resultaat waar wij trots op

tot de 24 genomineerden. Zo kwam het dat

mogen zijn. Uiteraard met de complimenten

het NASF op 18 augustus 2011 met een

aan reclamebureau KesselsKramer die de

twee pagina grote advertentie in het NRC

advertentie geheel belangeloos voor ons

Handelsblad verscheen!

heeft gemaakt. De winnaar van de vakjuryprijs was het Reumafonds.

Een resultaat waar wij trots op mogen zijn.

Jouw microgift is je stem! Onze advertentie deed ook mee met de publieksprijs waarbij iedereen tot 25 augustus kon stemmen op zijn of haar favoriete

Finaleplaats Donderdag 8 september vond de uitreiking van de NRC Charity Awards plaats in het

Over onze advertentie ‘Wat is jouw microgift? Koop een waterput voor Ethiopië.’ In onze advertentie stond een barcode. Door de barcode te scannen met de software ‘Streepjescodescanner’ (iPhone) of ‘Barcode Scanner’ (Android) werd er een internetpagina op de telefoon weergegeven. Op deze internetpagina stond informatie over het project Elf Gasha in Ethiopië. Er kon een microgift worden gegeven voor een bijdrage aan schoon drinkwater door ‘microgift’ te sms-en naar 4333. De internetpagina is ook te vinden via www.nasf.nl/microgift.

advertentie. De winnaar van de publieksprijs was Wakker Dier. In totaal kreeg onze advertentie 183 stemmen. Wij willen alle stemmers hiervoor hartelijk danken. 

Nederlan Albert Schweitz Fonds

Nederlands Albert Schweitzer Fonds

Nederlands Albert Schweitzer Fonds


|

november 2011

11

Nanja en Paulien met alle kinderen van het weeshuis

Mijn eigen Lambaréné Pure schoonheid van Afrika

Foto’s en tekst: Paulien Meijers

Paulien Meijers (21) is tweedejaars student HBO-verpleegkunde.

Een van de studenten die ons had uitgenodigd was Justin, een Langi

In 2009 ging zij via DARE2GO voor vier maanden naar Uganda.

(stam uit het noorden van Uganda), die clinical medicine studeerde in

Daar kwam zij terecht bij het weeshuis St. Kizito’s babies home in

Mbale. Vanaf het moment dat wij elkaar zagen sprong er een vonk

Gangama. Ook reisde zij af naar het noorden, waar zij later haar

over. Tot op de dag van vandaag zijn Justin en ik nog steeds samen.

eigen project is begonnen. Dat project is inmiddels uitgegroeid tot

Door hem hebben Nanja en ik veel van het prachtige noorden van

een stichting: de Omara Foundation.

Uganda kunnen zien.

Als kind droomde ik ervan om ooit in Afrika in een weeshuis te werken. DARE2GO, een organisatie die jongeren uitzendt naar vrijwilligersprojecten, bracht mij in contact met Nanja Heijmans-Westerhof

Onze toekomstdroom: een eigen ziekenhuisje.

(25). Samen met haar vertrok ik in 2009 naar de parel van Afrika, Uganda, om mijn droom te laten uitkomen. Wij kwamen terecht in

Terug in Nederland begon het ‘normale’ leven begon weer en werd

een weeshuis met kinderen van 0 tot 6 jaar: baby’s van nog maar een

ik meegesleurd in de stroom van afspraken, tijdsdruk en stress. Ik

dag oud, kinderen met hongerbuikjes en hiv.

ontdekte dat Uganda voor altijd in mijn bloed zit. Ik wilde wat doen om alles wat ik daar had gezien te verbeteren, maar wist niet waar ik moest beginnen. Toen een vriend in Uganda zijn baan verloor en

Uganda zit voor altijd in mijn bloed.

daardoor zijn kinderen van school moest halen werd ik wakker geschud. Van de foto’s die ik had gemaakt tijdens mijn reis maakte ik kaarten en verkocht deze aan vrienden en familie. De kinderen van

Een paar Ugandese studenten nodigden ons uit om het noorden van

mijn goede vriend konden daardoor weer naar school en ik kon ook

Uganda te bezoeken. Daar ontdekten wij de pure schoonheid van

andere kinderen helpen.

Afrika, het ‘echte’ Afrika. Toch voelden wij er ons gek genoeg helemaal thuis. De regio heeft lang geleden onder de gewelddadige re-

Al een jaar krijg ik zo nu en dan giften waarmee ik kan bijdragen aan

bellenoorlog. Wij werden geraakt door de heftige indrukken: mensen

het schoolgeld van zeven kinderen. Onlangs besefte ik dat ik dit kan

met missende ledematen, kogelgaten in huizen en grote armoede.

uit bouwen tot iets groots. Ik zocht een bestuur bij elkaar en wij re-

De afgelopen drie jaar is het rustiger in het gebied. De rebellen zijn

gistreerden onszelf als stichting. Vanaf september 2011 is de Omara

vertrokken en de mensen zijn er begonnen met het opbouwen van

Foundation een feit. Wij geloven dat educatie de sleutel is tot succes

hun land. Lira is nu een van de snelst groeiende steden in Uganda.

en willen daar graag aan bijdragen. Naast het werk van de stichting

12


|

november 2011

Paulien met weeskinderen

Paulien en Justin

ben ik met mijn vriend Justin bezig een eigen plan voor de toekomst te maken. Hij is nu afgestudeerd junior dokter en ik ben bezig met mijn opleiding tot verpleegkundige. Onze toekomstdroom: een eigen ziekenhuisje in Uganda. Waar vrienden in Nederland mij ineens een overdreven optimist vinden, probeer ik juist mijn kracht uit onze toekomstdroom te halen. Als je iets echt wilt en er hard voor werkt, dan kun je het bereiken. Die gedachte doet mij goed en zorgt ervoor dat ik gelukkig in het leven sta. Justin en ik geloven dat wij op een dag echt een verschil kunnen maken. Voor

informatie

over

de

stichting

van

Paulien:

kijk

op

www.omarafoundation.com Voor filmmateriaal over de reis van Paulien ga naar www.nasf.nl/magazine.

Middelbare school in Justins dorpje in Kole district

Nanja aan het werk in een ziekenhuis


|

mei 2011

13

Een zoektocht naar inspirerend en dienend leiderschap

Door: Ruben van Zwieten

Ruben van Zwieten

van de eersten aan dat de evangeliën niet zozeer geschreven zijn als historische verslagen. Pas rond de vijftiger jaren ontstond er een tweede golf – onder leiding van Rudolf Bultman – die zich meer focuste op de Jezus die door de discipelen aan ons was overgeleverd in de evangeliën.

Schweitzer stelde dat de evangeliën niet zozeer zijn geschreven als historische verslagen. In lijn met Schweitzer luidt de vervolgvraag: “Gaat het in het evangelie wel over de ‘historische Jezus’?” Als wij de evangeliën goed lezen ontdekken wij al snel dat daarin bar weinig over het leven van Jezus wordt verteld. Hoe hij was als baby, hoe hij het deed op school, wie was zijn eerste vriendinnetje, wat waren zijn hobby’s, wat was zijn struggle in life. Blijkbaar is het evangelie ook geen biografie. Nee, in het evangelie wordt geen geschiedschrijving gedaan maar een verhaal verteld. De naam Jezus Christus is de samenvatting van dat verhaal. De naam Jezus heeft eveneens oude papieren: Jeshoea in het Hebreeuws, de naam van de opvolger van

De ‘historische Jezus’ houdt de gemoederen nog altijd bezig.

Mozes: Jozua. Jozua/Jezus betekent: hij die bevrijdt! Daar gaat het evangelie over. Over hij die bevrijdt. Daarmee willen de evangelisten het hele Oude Testament samenvatten. Maar uit wat bevrijdt hij ons? Uit alles wat ons belet waarachtig mens te zijn.

Zoeken wij niet allemaal in deze schaarse tijden een inspirerend voorbeeld van dienend leiderschap? Maar wat is een inspirerende

Vier evangeliën – vier verschillende verhalen. Dat is niet voor

leider? Jezus is er toch een geweest? En wat te denken van

niets. Met één verhaal over Jezus kan het Nieuwe Testament, het

Socrates, Boeddha, Mahatma Ghandi, Moeder Theresa, Martin

verhaal over naastenliefde, niet volstaan. En dat zegt iets over de

Luther King en Nelson Mandela. Als je niets met God hebt, kan je

aard van de zaak die verteld

altijd nog volgeling worden van een van deze inspirerende figuren.

wordt. Een zaak die niet tot

Maar laten wij hier naar Jezus als voorbeeld van dienend leiderschap

een eenduidig betoog of wat

kijken. De eerste vraag die mensen daarbij vaak hebben, is niet ”Wie

punten teruggebracht kan

is Jezus?” maar “Wie was de ‘historische Jezus’?”. Tot op de dag van

worden. Als je op het spoor zit

vandaag zijn de zoektochten naar deze ‘historische Jezus’, naar de

van de ‘historische Jezus’ is

persoon die lang geleden op deze aarde rondzwierf, in zwang. Dat

de verleiding groot om de vier

geeft genoeg stof tot speculatie. Jezus is in de loop der tijden door

verhalen te harmoniseren en er

de vele onderzoekers zo’n beetje tot alles gemaakt wat je maar

een verhaal van te maken. Het

kunt bedenken: van wijsheidsleraar tot wereldverbeteraar, van de

is immers ingewikkeld omdat de

reïncarnatie van Boeddha, tot alter ego van Julius Caesar.

verhalen elkaar op een aantal momenten tegenspreken. Maar

Albert Schweitzer kaartte dit aan in zijn beroemde boek The Quest

dan mis je the point. Duidelijk is

of the Historical Jesus (1906) dat een belangrijke bijdrage aan de

dat wie een historische schets

theologie was. Sterker nog: Schweitzer stelde in dat boek dat de

van deze held van vroeger wil

door de onderzoekers gevormde beelden van de ‘historische Jezus’

maken bedrogen uitkomt, zo

wel erg veel leken op de onderzoekers zelf. De kritiek van Schweitzer

concludeerde ook Schweitzer. 

was zo vernietigend dat er bijna veertig jaar lang een einde kwam aan de zoektocht naar de ‘historische Jezus’. Schweitzer gaf als een

14


|

mei 2011

Ruben van Zwieten (1983) studeerde theologie en rechten aan de Universiteit van Leiden. Momenteel is hij als predikant met bijzondere opdracht verbonden aan de Thomaskerk op de Zuidas in Amsterdam. Hij gaat voor in erediensten, sluit veel huwelijken, en organiseert bijbelklassen en existensielunches voor bestuurders en young professionals vanuit de Stichting Zingeving Zuidas. Eerder richtte hij ‘Van Zwieten & Company’ op, een bedrijf dat talentvolle jonge academici voor bedrijfsleven en overheid zoekt. Dit bedrijf is inmiddels gefuseerd met ‘High Potential Flex’ waarbinnen nu ook topstudenten oriënterende bijbanen vervullen binnen bedrijfsleven en overheid.

Door: Michel Pasman

Nieuwe Donateur over Albert Schweitzer Waarom

kiest

een

donateur

voor

het

ook geboren zijn, wij zijn allemaal mensen. Waarom zou ik meer recht

Nederlands Albert Schweitzer Fonds? Waarom

hebben op welvaart dan anderen? Nee, ik heb geluk gehad.

spreekt Albert Schweitzer mensen nog steeds

De lotgevallen van het leven begrijp ik niet, maar moet ik accepteren.

aan? De redactie vraagt nieuwe donateurs

Wel kan ik bijdragen aan de verbetering van het lot van al die men-

naar hun beweegredenen. Dit keer is Mies Hofs

sen die aan de ‘verkeerde kant’ van de aardbol zijn geboren. Daarom

aan het woord. Mies is 55 jaar en woont met

steun ik de kleinschalige projecten van het Nederlands Albert Sch-

haar echtgenoot in Apeldoorn. Zij is sinds 2011

weitzer Fonds. Kleinschaligheid houdt voor mij betrokkenheid in,

donateur.

echte aandacht. Geven in de wetenschap dat de steun op die plekken terecht komt waar het nodig is, in de hoop dat er structureel iets

Omdat het leven toeval is.

Ik heb geluk gehad. Ik ben ge-

verandert in de omstandigheden van die mensen. Het gaat erom dat

boren aan de goede kant van

mensen met die steun zelf initiatieven nemen en zich ontwikkelen.

de aardbol. De kant van luxe

Kleinschaligheid betekent ook een kleine, betrokken organisatie die –

en overvloed, waar wij ons optimaal kunnen ontwikkelen als wij onze

naar ik hoop – zicht houdt op de besteding van gelden.

kansen maar grijpen. In het Westen is leven echt LEVEN: je ontplooien, je leven betekenis geven door keuzes te maken die passen bij je

Albert Schweitzer was een veelzijdig mens. Hij was arts, wetenschap-

talenten. Aan óverleven hoeven wij nauwelijks te denken. Maar veel

per, filosoof, musicus en Bachkenner. Omdat ik zelf Bachliefhebber

mensen hebben de pech gehad aan de andere kant van de aardbol te

ben, kwam ik op zijn spoor. Ik heb veel van en over hem gelezen. Zijn

zijn geboren, daar waar ellende heerst, honger, oorlog, wanbestuur.

levensvisie ‘eerbied voor het leven’ vind ik actueler dan ooit. Omdat

Hún leven bestaat uit het ontwikkelen van vaardigheden om te óver-

het ons opdraagt liefde, eerbied en respect te hebben voor al het le-

leven. Deze onrechtvaardigheid kan ik niet begrijpen. Want waar wij

ven dat ons omringt.

Word donateur

Wij kunnen onze projecten alleen uitbreiden en verbeteren door steun van donateurs. Wij vragen u vriendelijk om met regelmaat te doneren. Dat kan nu ook via een automatische incasso. Vul hiervoor de machtigingskaart hieronder in.

donateur worden / Informatieaanvraag ik word graag donateur van het Nederlands Albert Schweitzer Fonds ik ontvang graag vrijblijvend meer informatie over het Nederlands Albert Schweitzer Fonds

# Achternaam:

................................................................................................................................................................................................ m/v*

Voornaam:

..............................................................................................................................................Voorletters:..................................

Adres:

..........................................................................................................................................................................................................

Postcode:

.................................................................... Plaats:......................................................................................................................

Land:

..........................................................................................................................................................................................................

Telefoon:

..........................................................................................................................................................................................................

Geboortedatum:

..........................................................................................................................................................................................................

E-mailadres:

.......................................................................................................................................................................................................... * doorhalen wat niet van toepassing is

Op welke manier bent u in contact gekomen met het Nederlands Albert Schweitzer Fonds? ......................................................................................................................................................................................................................................................... Wilt u het Albert Schweitzer Magazine ontvangen (twee keer per jaar)?: Ja/Nee* M11-2

Word nu vaste donateur van de Stichting Nederlands Albert Schweitzer Fonds (NASF), voor minimaal 35 euro per jaar. Vul hiernaast de machtigingskaart in. Nieuwe vaste donateurs ontvangen gratis twee keer per jaar het Albert Schweitzer Magazine.

Wilt u de digitale Nieuwsbrief ontvangen (4 keer per jaar)?:

Ja/Nee*

(vul hierboven uw e-mailadres in)

z.o.z.

UITREIKING INTERNATIONALE ALBERT SCHWEITZER AWARD Wuestenraute, “Albert Schweitzer Haus Königsfeld”. Some rights reserved. Bron: www.piqs.de

Door: Breg van Dam-Mantel

Drie schrijvers die recent over Schweitzer

werk voor het ‘Hôpital Albert Schweitzer’

publiceerden gingen na een korte inleiding

in Deschapelles, Haïti. Zij vertoonden

over hun boeken in gesprek met de

ons recente beelden van hun werk na de

aanwezigen. Zaterdagavond en zondag

aardbeving in 2010 en van de kliniek voor

waren wij gast in de karakteristieke kerkzaal

cholerapatiënten.

van de Broedergemeente. Daar luisterden

Het ooit door de familie Schweitzer in Königsfeld bewoonde huis is sinds 2001 een informatiecentrum over Schweitzer en heet nu ‘Albert Schweitzer Haus’. Het tienjarig jubileum van dit centrum was voor de gemeente Königsfeld aanleiding om in samenwerking met de “Association Internationale Schweitzer Lambaréné” (AISL) de ‘Internationaler Albert Schweitzer Preis’ in te stellen. De eerste prijsuitreiking vond plaats in het weekend van 28 en 29 mei 2011. Breg van Dam-Mantel, bestuurslid van het NASF, was daarbij aanwezig. Alle genodigden, waaronder vertegenwoordigers van 14 nationale Albert Schweitzer organisaties, werden op zaterdag in het ruime ‘Haus des Gastes’ van het plaatselijke kuuroord ontvangen.

JA, ik word donateur en doneer via: Acceptgiro / Automatische incasso Bij automatische incasso verzoeken wij u onderstaande gegevens in te vullen: Ik steun het NASF met € ____,___ per jaar Ik steun het NASF met € ____,___ per kwartaal Ik steun het NASF met € ____,___ éénmalige financiële bijdrage

wij in de sfeervol verlichte kerkzaal naar

Dr. Ernst Luther, voorzitter van de Albert

een boeiend concert door organist en

Schweitzer Vereniging in Weimar, gaf ons

pianist Thierry Mechler uit Guebwiller

tijdens deze dagen mee: “Jeder muss sein

(Elzas). Zondagmorgen woonden wij een

Lambarene finden”. Deze gedachte geef ik

indringende oecumenische viering bij.

hierbij graag door. 

Daarna bezochten wij het ‘Albert Schweitzer Haus’. ’s Middags liep de zaal opnieuw vol met mensen om de ‘Festakt’ van de eerste uitreiking van deze prijs te vieren. De prijs van €10.000 wordt toegekend aan mensen die zich in de geest van Albert Schweitzer inzetten op het terrein van zijn gedachtegoed en op humanitair gebied. Tijdens de prijsuitreiking luisterden wij naar een rede van schrijver, theoloog en pychoanaliticus Dr. Eugen Drewermann die op het eerstgenoemde terrein de prijs ten deel viel. Het echtpaar Raphaela (medisch laborante) en Rolf Maibach (kinderarts) kreeg het tweede deel van de prijs toegekend vanwege hun niet aflatende

Königsfeld en Schweitzer Königsfeld in het Zwarte Woud heeft sinds kort na de Eerste Wereldoorlog banden met Albert Schweitzer. Toen Schweitzer terugkeerde naar Lambaréné om zijn werk daar te hervatten bleven zijn vrouw Helene Bresslau, die aan tuberculose had geleden, en dochter Rhena in Europa achter. Schweitzer wilde voor zijn gezin “een vrij thuis voor de geest en een gezond klimaat voor het lichaam”. Het in 1806 door de Hernhutters gestichte Köenigsfeld met haar gunstige weersomstandigheden en de aanwezigheid van de Zinzendorfschool met internaat voldeed aan deze criteria. En zo betrokken de Schweitzers in 1923 het ‘Albert Schweitzer Haus’ in Königsfeld. Langs de luifel van de voordeur van dit huis schreef Schweitzer: “Dies Haus ist mein und doch nicht mein - wer nach mir kommt bleibt auch nicht drein”.

Dit formulier in een gesloten envelop sturen naar: frankeren toegestaan

Doneren kan via de gebruikelijke acceptgiro of een volmacht, maar nu ook via een machtiging. Donateurs van het NASF ontvangen twee keer per jaar gratis het Albert Schweitzer Magazine. Door middel van dit Magazine houden we u op de hoogte van onze activiteiten en diverse projecten.

Wanneer wilt u uw machtiging in laten gaan:

Bank/giro rekeningnr:....................................................................... T.n.v.:........................................................................................................... Plaats: ....................................................................................................... Ondergetekende machtigt hierbij de Stichting Nederlands Albert Schweitzer Fonds om bovenstaand bedrag in de aangegeven termijnen van zijn/haar bankrekening af te schrijven als donatie. De machtiging wordt jaarlijks stilzwijgend verlengd. Handtekening:

Plaats:.........................................................datum ___/___/_____

Nederlands Albert Schweitzer Fonds Antwoordnummer 54041 3504 VB Utrecht

#

___/___/_____ datum

EUGEN DREWERMANN WINNAAR INTERNATIONALE ALBERT SCHWEITZER AWARD

Door: Chris Doude van Troostwijk

Waarom is iemand de Internationale

Drewermann is geen voortzetter

Albert Schweitzer Award waardig? Moet

van Schweitzers denken, geen

hij of zij het levenswerk van Schweitzer

Schweitzerspecialist en geen derde

daadwerkelijk hebben voortgezet? Of

wereldman. Dat neemt niet weg dat hij de

moet hij het juist op geheel eigen wijze

dokter uit Lambaréné af en toe instemmend

hebben vertaald? Chris Doude van Troost-

citeert. “Schweitzer,” legde Drewermann

wijk, theoloog en filosoof en lid van de jury

uit, “is voor mij geen leermeester, maar

voor de Internationale Albert Schweitzer

een medicijn tegen de levensangst.” Als

Award, legt uit waarom het eerste deel van

Duits oorlogskind maakte Drewermann de

deze prijs naar Eugen Drewermann ging.

geallieerde bombardementen mee, maar

verdedigen kerk en filosofie een slechts op

ook een moeder die hem beval ondanks

het verstand gebaseerde ethiek. Zaken als

de ronkende vliegtuigen boven hun hoofd

medelijden met mestkalveren of dierlijke

door te gaan met paddenstoelen zoeken.

snelwegslachtoffers en verontwaardiging

Sindsdien dreigen depressies hem naar

over de preventieve holocaust op BSE-

beneden te trekken. De gedachte aan

koeien kunnen daarin geen plaats krijgen.

Schweitzers inzet geeft hem dan “de moed

Het is vooral op dit punt dat Drewermann

Schweitzer is mijn medicijn tegen de levensangst.

Prijsuitreiking aan Eugen Drewermann

om te zijn.” Drewermann is niet doorgegaan

een “Schweitzeriaan” is. Hij pleit voor

“Waarom ik?”, vroeg Eugen Drewermann

op Schweitzer. Hij is doorgegaan dankzij

een integrale ethiek die aan dieren

zich aan het begin van zijn lange toespraak

Schweitzer.

levensrechten verleent en aan mensen

af. De katholiek Drewermann studeerde

Schweitzer hielp hem ook over de

zelfbeperking oplegt. Een ethiek die van “de

filosofie, theologie en psychoanalyse. Hij

valse schaamte heen om voor naïef en

gevoelde noodzaak om dezelfde eerbied die

kwam vanwege zijn psychologiserende

sentimenteel te worden uitgemaakt als

ik heb voor mijn eigen levenswil ook voor de

Bijbelstudies en zijn frontale kerkkritiek

hij het weer eens opnam voor de dieren.

wil van alle levende wezens op te

in conflict met de katholieke kerk. Na een

In een lang artikel in Die Zeit uit 1996

brengen.” 

beroeps- en preekverbod legde hij zijn

verweet hij de Bijbelse traditie het door

priesterambt neer om zich in duizenden

de cosmetica- en voedingsindustrie

pagina’s tekst en talloze therapeutische

systematisch aangedane dierenleed te

sessies te wijden aan de menselijkheid.

rechtvaardigen. Genesis stelt de mens

Rechtvaardigt dat deze Award?

immers boven het dier? Daarbij aansluitend

‘Eerbied voor alle leven’ Na zijn 90ste verjaardag in 1965 stuurde Schweitzer een brief aan de gemeente van Königsfeld, waarin hij schrijft over de goede tijden die hij in Königsfeld heeft beleefd en de hoop uitspreekt dat zijn concept ‘Erfurcht vor Allem Leben’ zijn weg in de wereld zal vinden.

Laureaten en leden van het Curatorium Internationaler Albert Schweitzer Preis.


|

november 2011

17

Column

Tegen het cynisme in In ieder AS Magazine geeft een lid van het Comité van Aanbeveling van het NASF in een column zijn visie op een uitspraak van Albert Schweitzer. Deze keer is de column door Dr. Marius van Leeuwen (1947) geschreven. Hij reageert op de Woorden van Albert Schweitzer (zie ook p. 22): “Waar kracht is, is uitwerking van kracht.” Dr. Marius van Leeuwen

‘Wo Kraft ist, ist Wirkung von Kraft’ schreef Schweitzer tegen het

Ze hebben iets bezwerends, die laatste bladzijden van Aus meiner

eind van Aus meiner Kindheit und Jugendzeit. Het was 1924. Hij was

Kindheit. De schrijver roept zijn lezers, maar ook zichzelf, ertoe op

49. Na een onderbreking van zeven jaar, die was begonnen met zijn

het idealisme van de kindertijd niet op te geven. Soms doet men,

internering tegen het eind van de Wereldoorlog, zou hij teruggaan

zegt hij, alsof het een natuurwet is dat een mens, wanneer hij zijn

naar Lambarene, naar het werk waarmee hij in 1913 vol idealisme

jeugd ontgroeit en tot ‘rijpheid’ komt, het kinderlijk vermogen verliest

was begonnen. Intussen was het hospitaal dat hij er bouwde verval-

om te geloven in grote idealen en daar enthousiast voor te worden.

len: hij zou vrijwel opnieuw moeten beginnen. Was het eerdere werk

Alsof volwassen worden een proces van ontnuchtering is: tot inzicht komen dat het vergeefs is al te hard te lopen voor goedheid of vrede.

Dat wat een mens in goedheid doet is uiteindelijk nooit tevergeefs.

Het zouden immers onbereikbare idealen zijn. Het kwade haalt het goede altijd weer in … “Ik heb”, aldus Schweitzer, “al jong besloten ‘me aan dit tragische verstandig-worden niet te onderwerpen’”. Tegen het cynisme in van ‘wat haalt het uit dat ik zo rechtvaardig ben’,

vergeefs geweest? Waar haalde hij de moed vandaan voor weer zo’n onzeker avontuur? Maar zo onzeker was Schweitzer niet. Integendeel. Hij was er zeker

Alsof volwassen worden een proces van ontnuchtering is.

van dat wat een mens onderneemt vanuit een positieve innerlijke kracht, een waarachtige gerichtheid op goedheid, waarheid, mens-

‘Lambarene? – een druppel op de gloeiende plaat!’, hield hij vol dat

lievendheid, dóórwerkt: ‘Wo Kraft ist, ist Wirkung von Kraft’. Wat in

‘was ein Mensch an Gütigkeit in die Welt hinausgibt’ doorwerkt. Al

moreel opzicht gehalte heeft, gaat niet verloren. Zoals, zo vervolgt

zie je het misschien niet direct, het wérkt.

hij, er geen zonnestraal verloren gaat. Niet dat je direct ziet wat hij

Is in de wereld van vandaag dat soort idealisme en vertrouwen niet

uitwerkt, maar elke zonnestraal draagt bij aan het opkomen van het

nog altijd hard nodig?

graan. Met een bijbels beeld: de zaaier vertrouwt daarop, daarom zaait hij, ook al maakt hij zelf de oogst misschien niet mee. Net zo is al het handelen dat werkelijk waardevol is, een ‘Tun auf Glauben’, aldus Schweitzer. Je zet je voor het goede in, zonder garantie dat je meteen resultaat ziet, maar vertrouwend dat wat een mens in goedheid doet uiteindelijk nooit vergeefs is.

Dr. Marius van Leeuwen studeerde theologie in Leiden. Van Leeuwen is sinds 1993 remonstrants kerkelijk hoogleraar bij de faculteit Godgeleerdheid van de Universiteit Leiden. Hij doceert systematische en Bijbelse theologie, liturgiek en geschiedenis van de remonstranten.

ALBERT SCHWEITZERSCHOOL IN DIDAM VIERT 45-JARIG JUBILEUM

Door: Jolanda Spijker

Op 1 september 2011 heeft de Albert Schweitzerschool in Didam haar 45-jarige jubileum op feestelijke wijze gevierd. Jolanda Spijker, directrice van deze school, vertelt. In samenwerking met het NASF hebben wij de kinderen op verschillende manieren kennis laten maken met Albert Schweitzer. Alle groepen kregen een presentatie over wat Albert Schweitzer gedaan heeft en wat hij belangrijk vond. In navolging van Schweitzers levensmotto hebben alle groepen gewerkt aan de les ‘respect voor alles wat leeft’. Groep 1-6 hebben zich gericht op respect voor dieren en voor groep

18


|

november 2011

7 en 8 lag de nadruk op respect voor iedereen. Vervolgens schreven alle leerlingen uit de groep 5-8 een opstel of gedicht. Deze hebben wij gebundeld tot het Albert Schweitzerschool-opstelboek. Een prachtig werk, waar iedereen in mag kijken en wij nog vaak uit terug zullen lezen. Naast deze educatieve kant waren er ook nog een paar extra’s. Groep 1-4 zijn naar het poppentheater geweest en groep 5-8 bezochten het Filmhuis. De leerlingen hebben de hele dag genoten. Het was een geslaagd feest waar wij met plezier aan terugdenken!  De kinderen hebben met plezier aan het project over Albert Schweitzer gewerkt. Het lespakket van het NASF Basisschoolproject (red.: zie ook AS Magazine mei 2011: p. 12-13]) diende ter inspiratie en voorbeeld. Dankzij de PowerPoint, DVD (‘Albert Schweitzer, geroepen om te dienen’), projectinformatie en kleurplaten hebben de leerlingen veel over Schweitzer geleerd. Gedicht van Thijs Koenders (11 jaar) uit groep 8

Albert Schweitzer, een man met een doel. Albert Schweitzer, een man met gevoel. Albert Schweitzer, een man met een hoed. Albert Schweitzer, een man die werkt met bloed. Albert Schweitzer, hij had eerbied voor het leven. Albert Schweitzer, een man die alle mensen iets kon geven. Albert Schweitzer, een man met de Nobelprijs voor de Vrede. Albert Schweitzer, een man die op 90-jarige leeftijd stierf in Lambaréne.

Groep 7A maakte een mooi werkstuk dat nu in de gang van de school hangt.

Opstel van Julia Rorijs (9

jaar) uit groep 6

Zijn naam is Albert Schwe itzer. Hij is getrouwd met Helene. Er is een standbeeld van hem in De venter. Hij is geboren op 14 januari 1875. Zijn studies waren theologie , filosofie, muziek, geneeskunde en kernfysica. En hij bouwde een zieken huis voor de zieken die lepra hadden . Die ziekte is heel besmettelijk. En doo r die ziekte raakten mensen misvor md. In 1898 won hij een studiebeurs die hem naar Parijs en Berlijn bracht. En hij was gek op zijn hobby orgelspelen. Hij beg on in 1905 aan de studie geneeskun de en behaalde in 1913 zijn artsendiplom a. Zestien maanden na zijn aankom st in Lambaréné brak de eerste wereldoor log uit. Albert Schweitzer en zijn vrouw Helene werden geïnterneerd als bondge noten van de vijand. Voor zijn werk in Lambaréné ontving Albert Schweitze r internationale eerbewijzen, waaronder de Nobelprijs voor de Vrede.

De Albert Schweitzerschool begon in 1966 met één leerkracht en 21 leerlingen. Al snel kwam er een tweede leerkracht, de later bekende kinderboekenschrijver Guus Kuijer. Inmiddels telt de school 16 medewerkers en 210 leerlingen. De naam van de school is bewust gekozen omdat Albert Schweitzer een groot weldoener en voorvechter van de vrede was. Hij heeft al zijn talenten ingezet voor de medemens en zowel mensen als dieren hadden zijn sympathie. Ook op school hebben wij eerbied voor het leven: er is ruimte en respect voor elkaar door de manier waarop wij met elkaar omgaan en naar elkaar omzien.


|

november 2011

19

FREE YOUR MIND

Foto’s en tekst: Sanne Haanraads

Een jaar na de uitreiking van de Albert Schweitzer Prijs 2010

In november 2010 won Sanne Haanraads

grond zien te krijgen. Allereerst spraken

Kinderen

(26) met het project Free Your Mind (FYM)

we met verschillende lokale organisaties.

Vanaf dat moment kon het echte werk

de eerste, door het NASF uitgeloofde,

Deze waren positief verbaasd toen ze

beginnen. Wij waren al gestart in Kroo Bay,

Albert Schweitzer Prijs. Sindsdien is er

hoorden over het project, want de vorm

één van de slechtste wijken in Freetown,

veel gebeurd. Zij stapte in februari 2011

van hulpverlening is heel anders dan wat zij

met een groep van 20 kinderen in de

opnieuw in het vliegtuig naar Sierra Leone

gewend zijn. Toch konden ze niet met een

leeftijd van 7-15 jaar. Iedere vrijdag krijgen

om, mede dankzij de prijs van € 5000,-,

samenwerking starten, omdat FYM nog niet

zij een FYM-les. Deze lessen starten altijd

met het project verder aan de slag te gaan.

officieel geregistreerd was. Met de hulp van

met een uitleg over het onderwerp van die dag. Dat kan bijvoorbeeld zijn ‘Wat vind je leuk’, ‘Wat vind je niet leuk’, ‘Je familie’, ‘Je lievelingsdier’. Nadat zij hier een tekening over hebben gemaakt geven zij allemaal een presentatie. Door de lessen verbeteren de kinderen hun Engels, leren zij dat zij een eigen mening mogen hebben en oefenen zij met het geven van presentaties. Zij zijn allemaal erg blij met de lessen en komen met veel enthousiasme iedere vrijdag weer terug. Jongeren Ook zijn wij gestart met een groep jongeren. Het is lastig om enthousiaste jongeren te vinden die wekelijks terug willen komen, wellicht door het feit dat er niets tastbaars

Creatieve therapie door het maken van muziek.

goede vriend Abraham Bah en Nederlandse

Een officiële organisatie in

ondersteuning van mijn oom René Beemer

Sierra Leone Alpha Kamara, met wie ik FYM ben begonnen, was nog net zo enthousiast als tijdens mijn eerste bezoek aan Sierra Leone. Samen moesten we nu FYM van de

20


Grapjes tussendoor maakt de situatie wat luchtiger.

en mede-oprichtster Simone Bonfrer, werd

tegenover staat als geld of een certificaat.

de registratie procedure gestart en sinds 13

FYM is er immers om hen inzicht te geven

juli 2011 is FYM een officieel geregistreerde

in hun eigen leven en om samen te kijken

organisatie in Sierra Leone.

naar de mogelijkheden voor een betere toekomst. Het is voor hen niet altijd even

|

november 2011

makkelijk om deze waarde in te zien. Later

Toekomst

hebben wij gelukkig een groep toegewijde

Wij zijn nu op zoek naar een eigen ruimte

jongeren gevonden die iedere zaterdag

voor FYM, waar alle jongeren heen kunnen

en zondag naar de FYM-lessen komen.

komen voor de lessen. We krijgen al veel

Wij hebben lessen over het heden en het

positieve reacties. Ouders bellen ons zelfs

verleden al behandeld, binnenkort gaan wij

op om te vragen of en waar ze hun kinderen

beginnen met lessen over de toekomst.

kunnen aanmelden. Met een eigen ruimte

Wat mij opvalt is dat de muziek- en

zijn wij ook beter in staat onze contacten

dramalessen goed aanslaan. Ook blijken

en samenwerking met andere organisaties

de jongeren vele malen sterker dan wij

uit te breiden. Verder willen wij graag enkele

Free Your Mind verzorgt lessen voor getraumatiseerde jongeren met een oorlogsverleden. Door middel van muziek, drama en beeldende (groeps)activiteiten kunnen zij het verleden een plek geven en tegelijkertijd werken aan een gezonde mentale en lichamelijke gesteldheid, met een reële blik op de toekomst. Regelmatig verschijnt er een column van Sanne op onze website: www.nasf.nl/nieuws. Voor meer informatie over het project van Sanne en Alpha: kijk op www.sanne2salone.nl/

computers aanschaffen en de jongeren de

Door de lessen leren de kinderen dat zij een eigen mening mogen hebben.

mogelijkheid geven om hun verhalen online te delen. Voor nu zijn dit toekomstdromen, maar ik hoop dat het al in de nabije toekomst bewaarheid kan worden. 

hadden verwacht. Ze praten, ondanks de vaak heftige verhalen, vrij makkelijk over hun verleden. De opdrachten, die zij op hun eigen manier interpreteren en uitvoeren, helpen hen daarbij. Grapjes tussendoor maakt de situatie wat luchtiger.

Tijdens een van de lessen met de jongeren.

Once your mind is free, you can fly like a butterfly. At first there was a lot on my mind that I was afraid to tell people about. The art therapy at FYM helped me to free my mind. I am truly free. Now I want to study Art therapy and learn how to help my country Sierra Leone. I believe you need to be creative and help yourself to a better future, before you can help somebody else. Alpha Kamara

FYM heeft zoveel veranderd in mijn leven. Het is een nobel streven dat mij vele inzichten heeft gegeven maar ook mijn wereld op de kop heeft gezet. Dankbaarheid is voor mij heel belangrijk geworden. Ik ben dankbaar voor wat ik heb, voor de kansen die nog komen, voor de mensen om mij heen en dankbaar voor wat ik kan betekenen voor anderen. Voor alle kleine dingen die een glimlach op een gezicht toveren. Sanne Haanraads


|

november 2011

21

MIJN favoriete boek

Harry Nijhuis doet het boek ‘Hadrianus Gedenkschriften’ cadeau aan Jaap Westbroek. Door: Maaike Stevens

U heeft gekozen voor een boek dat geschreven is in 1952, heeft u dit boek recent gelezen? Ik heb dit boek jaren geleden gelezen, maar het kwam terug in mijn herinnering toen ik afgelopen zomer met mijn vrouw door Schotland fietste, langs de ‘Hadrian Wall’. Deze 117 kilometer lange muur werd gebouwd in opdracht van de Romeinse keizer Hadrianus en diende als versterkte grenslinie van het Romeinse rijk. Hadrianus realiseerde zich dat het Romeinse Rijk zich niet tot in eeuwigheid zou kunnen uitbreiden. De keizer trok daarom langs alle grenzen van het rijk muren op en maakte zo een einde aan de veroveringsoorlogen. Hadrianus was daarnaast bekend door zijn voorliefde voor Griekenland. Hij bewonderde de manier waarop de Grieken kunst en macht met elkaar verenigden en hij maakte de Griekse filosofie tot één van de uitgangspunten van het Romeinse rijk. Hadrianus Gedenkschriften Marguerite Yourcenar Athenaeum-Polak & Van Gennep

Jaap is de moderne Albert Schweitzer van Den Haag. Aan wie doet u dit boek cadeau, en waarom? Ik doe dit boek cadeau aan Jaap Westbroek, een goede vriend en collega, met wie ik in Den Haag werk aan de ontwikkeling van stadsdeel Laak. Jaap werkt als wijkregisseur met veel doorzettingsvermogen, overgave en creativiteit aan dit belangrijke en ingewikkelde project. Door zijn persoonlijkheid weet hij veel vooruitgang te boeken in deze door werkeloosheid en maatschappelijke problemen geteisterde wijk. Daarnaast is hij net als keizer Hadrianus een groot liefhebber van de Griekse filosofie. Zo denkt Jaap veel na over sociale rechtvaardigheid en over de zeggenschap van mensen over hun eigen leven. Jaap heeft om die reden het Griekse begrip ‘agora’ (marktplaats) geïntroduceerd in Laak. Hiermee wil hij de inwoners stimuleren om hun eigen leven actief vorm te geven.

Wilt u ook uw favoriete boek aan iemand cadeau geven, meldt dit dan bij de redactie via [email protected] of Nederlands Albert Schweitzer Fonds, t.a.v. redactie ASM, Postbus 8568 3503 RN Utrecht.

Ik heb veel waardering voor het geweldige werk dat Jaap in Laak doet en ik wens hem daarbij alle succes. Het boek ‘Hadrianus Gedenkschriften’ biedt hem mogelijk extra inspiratie voor zijn eigen, lokale, Lambaréné.”

Woorden van Albert Schweitzer Waar kracht is, is uitwerking van kracht

In elk magazine wordt een inspirerend citaat van Albert Schweitzer uitgelicht. Het staat op de omslag en het wordt in de column als leidraad gebruikt. Hieronder wordt de context beschreven van het citaat: “Waar kracht is, is uitwerking van kracht”. Een mens die aan zijn loutering werkt, kan door niets van zijn idealisme beroofd worden. Hij beleeft de macht der ideeën, van het ware en goede in zichzelf. Want waar kracht is, is uitwerking van kracht. Geen zonnestraal gaat verloren. Maar het groen dat hij wakker roept, heeft tijd nodig om uit te spruiten en het is de zaaier niet altijd gegeven de oogst mede te beleven. Alle waardevolle arbeid is handelen in geloof. Uit: Het licht in ons (1950), p. 15 Albert Schweitzer

22


|

november 2011

Colofon Het Albert Schweitzer Magazine verschijnt twee keer per jaar en wordt gratis naar donateurs verzonden. Kantoor Stichting Nederlands Albert Schweitzer Fonds Bezoekadres: Joseph Haydnlaan 2a 3533 AE Utrecht Postadres: Postbus 8568 3503 RN Utrecht Tel: Fax: E-mail: Website:

Voor u gespot

“Als ik geen kralen draag, voel ik me geen Afrikaanse” Uitspraak van Zoeloe prinses Nandi in de documentaire ‘World on a String’ (2002) Glazen

+31 (0)30 8801499 +31 (0)30 8801944 [email protected] (algemeen) [email protected] (redactie) www.nasf.nl

Vormgeving Silvia Agterhof Grafisch Ontwerp www.silviaagterhof.nl Druk en zending VOB Hardenberg Bronvermelding coverfoto Paulien Meijers

kralen

eeuw gemaakt door verhit

tingen en in tal-

glas in vormen te persen. De half of geheel

loze andere voor-

transparante kralen zijn er in alle kleuren

werpen maken al

van de regenboog en in druppelvormige

eeuwenlang een

(“sweeties”) en platte vormen. Allemaal

onverbrekelijk

beschermen zij de draagster tegen onheil

onderdeel uit van

van buitenaf. Deze kettingen zijn extra

de Afrikaanse cul-

speciaal omdat oude Jabonec kralen vrijwel

tuur. De kralen

alleen door het Bella-volk in Mali werden en

dienden in een tijd dat munten en papiergeld

worden gedragen, terwijl Europese kralen

hun ingang in Afrika nog niet hadden gedaan

eeuwen lang in heel Afrika zijn verhandeld.

als ruilwaar. Maar ook nu worden zij nog steeds verhandeld en hergebruikt.

Fair Trade importeur Cecile Meeuwsen van Tahoua Import in Dordrecht koopt de Ja-

Een deel van de kralen vindt zijn weg weer terug naar Europa.

Op aan ons ter beschikking gestelde informatie zijn de bepalingen uit onze Privacy Statement van toepassing. Voor uitingen in het ASM of op onze website geldt tevens onze Disclaimer. De volledige tekst kunt u terugvinden op www.nasf.nl.

blonec-kettingen in Mali in: “De kralenverkoop in Afrika blijft voortdurend in beweging. Mijn producenten gebruiken zoveel mogelijk de oude kralen die in Afrika nog steeds de ronde doen. Ter afwisseling gebruiken ze

Oorspronkelijk kwamen Afrikaanse glaskra-

daartussen soms ook nieuwe kralen.”

len uit het Midden-Oosten. Kruisvaarders namen vroeg in de 13e eeuw de glaskunst mee naar Venetië, waarna Venetiaanse glaskralen hun weg naar Afrika vonden. Later werd ook Midden-Europa een belangrijke leverancier. Verspreiding vond plaats via de handelsroutes door de Sahara en langs de Afrikaanse kust. In de 19e eeuw waren ontdekkingsreizigers een belangrijke bron. Zo had Stanley 25.000 snoeren met Europese kralen bij zich om te ruilen tegen vrije doorgang, voedsel, drinkwater en slaven. De slaven waren nodig om zijn omvangrijke bagage, waaronder alle kralen, te vervoeren. Een deel van deze kralen vindt

De redactie behoudt zich het recht om aangeleverde artikelen en bijdragen in te korten of (deels) op de website te plaatsen.

worden al sinds de 15e

verwerkt in ket-

Rekeningnummers 22 20 20 (ING) 47.03.80.578 (ABN AMRO) Comité van aanbeveling Dhr. H. Bouma Prof. Dr. W.B. Drees Prof. Dr. L. Leertouwer Prof. Dr. Th.M. van Leeuwen Dr. J.C. Terlouw Dr. H.H.F. Wijffels Drs. K. van Warven Bestuursleden Mw. B. van Dam-Mantel Dhr. P.F.C. van der Hoeven, arts (voorzitter) Dhr. B.J. Kral, arts Mw. M. Stevens Dhr. C. van der Oord (penningmeester) Dhr. P. Schaink (vice-voorzitter) Dhr. R. J. Drukker Dhr. P.P.A.M. van Thiel Medewerkers Mw. L. Atherton (Beleid en Publiciteit) Mw. K. Wiessing (Secretariaat) Redactie Mw. L. Atherton Mw. J.E. Winkelman (Winkelman Natuurlijk!) Dhr. M.A. Pasman Mw. N. Appelman Mw. M. Stevens

Door: Joke Winkelman

Malinese halsketting met oude, glazen Jablonec-kralen (druppelvormig en plat), afgewisseld met nieuwere kraaltjes, te koop in de Wereldwinkel (foto: Joke Winkelman).

tegenwoordig zijn weg weer terug naar Europa. Zo zijn in de Wereldwinkel prachtige

kettingen

met

glazen kralen te koop uit Mali (West-Afrika). Deze kralen zijn afkomstig uit Jablonec (Tjsechië) en

oude

Bron: Dommisse, H. 2007. One Million Beads. Europese Inventie, Afrikaanse Creatie. Oude kralen en kralenkunst uit de collective van Herman Dommisse. GlasCahiers nr. 5, Nationaal Glasmuseum Leerdam.


|

november 2011

23

Veertig jaar lang begeleidde Jos Pauw kinderen in hun groei naar volwassenheid, naar de ideeën van Kees Boeke en in de geest van Maria Montessori. Nederlands was zijn vakgebied. Hij speelde met alle vormen van taal. “Wat zeg je, wat staat er? Kijk, er staat niet wat er staat.” Zijn liefde voor taal en literatuur liep na zijn pensionering door in schrijven, lezen en publiceren. Tegenwoordig begeleidt Jos volwassenen bij hun ontdekkingen in de poëzie.

“Enige jaren geleden reisde ik voor het eerst naar Afrika. Een familielid en tevens oud klasgenoot van mij was als docent geografie befaamd om zijn studiereizen naar Marokko. Als afscheid zou hij nog een laatste reis maken, mijn vrouw en ik mochten mee. Deze bijzondere studiereis deed mij kennismaken met het fascinerende Marokko, haar volk en die geheimzinnige woestijn.”

ruby ruby too ruby tuesday 10 hours to timboektoe 12 kamelen lopen naar die hoek toe o hoop zo hoog van goudgeel zand zand zo zacht glijdt door mijn hand naar mali mauretani goud goud geel

Marokko Foto: J. Pauw

zand

Jos Pauw

Tien uur naar Timboektoe, naar de hoofdstad van Mali, via de oude handelsroutes door de woestijn. De weg die ook veel glazen kralen, ooit gebruikt als ruilwaar, volgden in de tijd van de ontdekkingsreizigers. Glazen kralen, die nu weer hun weg terug vinden naar onze streken. Lees er meer over in de rubriek ‘Voor u gespot’ op pagina 23.

Het Albert Schweitzer Magazine is een uitgave van de Stichting Nederlands Albert Schweitzer Fonds (NASF).Dit tijdschrift verschijnt twee keer per jaar en wordt gratis verzonden aan donateurs. Wilt u het Magazine ontvangen of heeft u vragen over deze uitgave of het NASF, neem dan contact met ons op via [email protected] of tel: +31 (0)30 8801499. www.nasf.nl

Stichting Nederlands Albert Schweitzer Fonds Joseph Haydnlaan 2a, Postbus 8568, 3503 RN www.nasf.nl

giro 22 20 20

Utrecht

is uitwerking -Albert Schweitzer- Jaargang 8 november 2011

Recommend Documents