inzicht PLM Europe Conference 2006 Van 9 tot en met 11 oktober congrescentrum van het Sheraton in Frankfurt (Duitsland)

inzicht

Het magazine voor Product Lifecycle Management

PLM Europe Conference 2006

Van 9 tot en met 11 oktober congrescentrum van het Sheraton in Frankfurt (Duitsland)

augustus 2006

VoorwoorD Geachte lezer, U heeft alweer het 5de nummer van ons huisblad Inzicht opengeslagen. De lay-out is, zoals u tijdens het vluchtig doorbladeren misschien al heeft opgemerkt, een beetje aangepast. De komende tijd zult u de nieuwe huisstijl “de signs of innovation” in al onze marketingactiviteiten zien. om UGS een heldere consistente uitstraling te geven is uniformiteit wereldwijd in deze essentieel. Dit kan natuurlijk niet van de ene op de andere dag. Zeker na een periode waarbij wij als bedrijf meerdere keren van naam veranderd zijn, kost het langere tijd om de naam UGS als nummer 1 op het gebied van collaborative product data management software (cPDM) op de kaart te krijgen. ook velen van u gebruiken in gesprekken nog steeds de productnaam Unigraphics hoewel NX al meer dan 5 jaar als productnaam geregistreerd staat. Dat kenschetst de affiniteit en loyaliteit van u met onze producten, maar is voor degene die UGS nog niet zo goed kent niet altijd even duidelijk. Het branden van onze productnamen is ook een belangrijk aandachtsgebied van marketing voor dit jaar. Daarnaast zal de naam van UGS ook binnen nieuwe markten gevestigd moeten worden. De Teamcenter software blijkt ook in deze markten een grote toegevoegde waarde te hebben in het verbeteren van documentenstromen. Inmiddels heeft UGS in de Benelux alweer een aantal succesvolle evenementen achter de rug: de Technishow en de beurs Bouw & ICT in de jaarbeurs in Utrecht en het open House in Eindhoven en Brussel. Meer details kunt u verder in het blad lezen. Dan wil ik tot slot dit voorwoord besluiten met de mededeling dat ik een andere functie binnen UGS heb aanvaard. Vanaf april 2006 ben ik onderdeel van de Global Industry Marketing groep. Dit team is de intermediair tussen de verschillende verticale markten wereldwijd en de lokale UGS kantoren aan de ene kant en product portfolio marketing en research & development aan de andere kant. Naast het vertalen van de specifieke wensen van de verschillende industrieën naar de software oplossingen van UGS, is het de taak van industrie marketing om de sales afdelingen de juiste ondersteuning te bieden bij haar verkoopactiviteiten voor die verticale markten. UGS onderscheidt verschillende verticale markten: Automotive, Aerospace&Defence, HighTech&Electronics, Consumer Packaged Goods, Consumer Products, Apparel en Machinery. Voor deze laatste industrietak zal ik mij de komende tijd gaan inzetten. omdat machinebouw wereldwijd in Europa het best vertegenwoordigd is, zal ik mijn bureau in Den Bosch blijven houden. Ik wens mijn opvolger, Erwin de werd, die bij andere bedrijven al als succesvol marketing manager actief is geweest, bij deze heel veel succes toe. Ik heb de afgelopen tijd (20 jaar alweer) met heel veel plezier met u allen samengewerkt en zal zeker met velen van u het contact blijven behouden. Ik wens u veel leesplezier.

frans Adamowicz Director Global Industry Solutions, Machinery

Inhoud

inzicht - editie augustus 2006 u Voorwoord

2

Actueel u Teamcenter 2005: PLM voor effectief embedded softwarebeheer in de mechatronica u Parasolid wint Reader’s Choice award u UGS koopt 3D geometrische “Shape Search”-technologie van sd&m AG u Plastics for the Industry 2006 u Global Calendar Contest 2007 u Nieuwe medewerkers u Calton Benelux, business partner van UGS u Terugblik KOG Systems u PLM-VIP tijdens de 24-uurs race van Le Mans u ABB en UGS breiden samenwerking verder uit u Tips voor NX gebruikers

4 5 6 7 8 9 10 12 12 13 14

Producten u u u u u u

Ontwikkeling Shape Studio en NX-Nastran in NX4 Project & Portfolio Management nieuwe loot aan Teamcenter stam Teamcenter Express: Snel invoeren van Collaborative PDM PLM en Tecnomatix Solid Edge: Lasbewerkingen Solid Edge: Het werken met grote samenstellingen

16 20 23 26 29 31

Praktijkervaring u u u u u u u

Agio Machinefabriek speelt met Solid Edge in op veranderende markt Formula Student Racing Team Eindhoven ontwerpt een racewagen met NX Ahrend ontwerpt kantoormeubilair met NX NX bij IPO-opleidingen Rotterdam Teamcenter Enterprise ruggengraat van commercieel succes bij Fokker Services Schelde Marinebouw implementeert Teamcenter Enterprise RobCAD levert VDL Steelweld aanzienlijke besparingen op

34 37 38 41 44 47 50

Trainingen en evenementen u Reuzensprong in 3 dagen voor Philips ETG u Trainingen: kalender u Evenementen: kalender

52 53 57

u Colofon

58

Actueel

Producten

Praktijkervaring

Trainingen en evenementen

Teamcenter 2005: PLM voor effectief embedded softwarebeheer in de mechatronica

Oplossing helpt bedrijven groeiende hoeveelheden embedded sofware en ECU’s in producten te beheren UGS introduceert een nieuwe versie van zijn Teamcenter® 2005 PLM-softwareportfolio. Deze vernieuwde versie is uitgebreid met een oplossing om embedded software te beheren in de mechatronische wereld. Daarnaast bevat deze versie onder andere verbeteringen voor productvisualisatie, ECAD-management en systeemontwikkeling. Mechatronische systemen bevatten geïntegreerde electro-mechanische componenten die bestuurd worden door embedded software. Deze systemen worden toegepast in verschillende industrieën en producten. De vraag naar steeds geavanceerdere oplossingen, het kunnen voldoen aan regelgeving en optimaal kunnen concurreren heeft een explosieve groei van het aantal electrical control units (ECU’s) en de bijbehorende embedded software tot gevolg. Om wijzigingen synchroon te houden, is er bij de fabrikanten behoefte aan steeds betere beheersystemen. Deze nieuwe versie van Teamcenter biedt een databeheeroplossing die zowel software als afzonderlijke onderdelen beheert. Door embedded software onderdeel te maken van revisiecontrole, ontwerpprocessen, wijzigingsbeheer en configuratiemanagement verbetert Teamcenter het ontwikkelproces door de juiste software build vast te leggen bij elke productversie. “De nieuwe mogelijkheid om embedded software te beheren in Teamcenter biedt een gesynchroniseerde koppeling tussen deze software en electro-mechanische onderdelen voor verschillende uitvoeringen van producten. Met dit overzicht beperken bedrijven het aantal ontwerpveranderingen als gevolg van fouten in verschillende revisies”, zegt Steve Bashada, vice-president Teamcenter Applications bij UGS. “Dankzij deze nieuwe oplossing kunnen bedrijven mechatronische systemen beter beheren. Dit verlaagt de kosten voor het voldoen aan regels en voorkomt dure

en ingewikkelde software upgrades bij in gebruik zijnde producten. Verbeterde kwaliteit en kostenbesparing kunnen uiteindelijk leiden tot meer winst en hogere inkomsten.” UGS heeft in Teamcenter een aantal toonaangevende oplossingen van derden verwerkt voor een zo compleet mogelijk beheerpakket. Door het samenvoegen van Teamcenter’s embedded softwarebeheermogelijkheden met IBM® Rational® ClearCase®, voor het beheer van softwareontwikkeling, biedt UGS volledig product lifecycle management voor embedded software. Verder zijn Cadence® Allegro® en Mentor Graphics Board Station®, twee toonaangevende ontwerpoplossingen voor PCB’s (printed circuit boards), opgenomen in Teamcenter. Hierdoor kunnen gebruikers direct materiaallijsten van elektrische onderdelen in Teamcenter verwerken. Daarnaast kunnen ze oorspronkelijke ontwerpbestanden in- en uitchecken en afgeleide bestanden maken en beheren. ECAD/MCADuitwisselbestanden worden ondersteund, net als productiedata die kan worden gearchiveerd op één enkele locatie waar ook toegang is tot de assemblagegegevens. Naast de beheeroplossing voor mechatronische systemen, biedt de nieuwe versie van Teamcenter een scala aan uitbreidingen in het gehele productportfolio. ß De visualisatiemogelijkheid biedt een verbeterde visuele kwaliteit met dynamische schaduwen, verbeteringen aan beheerde Teamcenter-onderdelen

in gepubliceerde documenten en ondersteuning voor het oorspronkelijke applicatieplatform op X86-64 hardware waaronder Windows® XP Pro en Novell’s SUSE™ Linux™. ß De samenwerkingsmodule ondersteunt meerdere platformen, zoals Windows 2003 R2, SQL Server 2005 en Mac OS web browser. Ook is een Linuxclient beschikbaar. Het beheer van privacy is verbeterd net als het delen van applicaties en het samenwerken in de technische portfolio. Verder zijn Windows Messenger en Office Communicator geïntegreerd. ß Het projectmanagement is verbeterd in gebruik, prestaties en printmogelijkheden. Daarnaast zijn de Europese kalenders toegevoegd en zijn er verbeteringen aangebracht in het Program Execution Management (PEM).

is Teamcenter uitgebreid met Microsoft Visio-live diagram updates, interfaces voor MathWorks, Inc MATLAB® en Simulink-producten. ß Bedrijfsbreed databeheer is eenvoudiger te gebruiken waardoor er minder trainingen nodig zijn en gebruikers efficiënter kunnen werken. Bovendien worden de gebruikskosten verlaagd. Mogelijkheden voor technische publicaties, content management en SGML/XML zijn ook nieuw in deze versie. ß Met engineering datamanagement kan het gehele ontwerpproces in CAD, MCAD en ECAD worden beheerd. Het verlaagt de kosten en kan flexibel worden ingezet.

ß Het gebruiksgemak van System Engineering is verhoogd door dynamische ‘picklists’, een standaard mapweergave, het displayfilter, het opslaan van rapportages en het direct kunnen bewerken van teksten. Verder

Parasolid wint Reader’s Choice award

Lezers van Desktop Engineering kennen prijs toe aan 3D kernel UGS heeft met zijn software Parasolid® onlangs de Readers’ Choice Award gewonnen van het Amerikaanse blad Desktop Engineering. Versie 17.1, die werd geïntroduceerd in maart, kreeg de meeste stemmen. Parasolid vormt de basis voor geometrisch ontwerpen. De software wordt gebruikt door bijna twee miljoen eindgebruikers in meer dan 300 applicaties voor CAD, CAM en CAE. Parasolid is een belangrijk onderdeel van de PLM Component Suite van UGS. UGS ontwikkelt Parasolid en gebruikt het in zijn applicaties voor productontwikkeling zoals NX en Solid Edge. Het bedrijf verkoopt

daarnaast licenties aan onafhankelijke software-verkopers en aan organisaties met eindgebruikers om hen een standaard, onafhankelijk platform voor geometrisch ontwerpen te bieden.

Feldt, vice president Open Tools bij UGS. “We zien deze erkenning als een bevestiging van de kwaliteit, functionaliteit en betrouwbaarheid die Parasolid tot de toonaangevende 3D geometrische ontwerpkernel maakt.”

“We zijn er trots op dat Parasolid deze prijs heeft gekregen van de echte eindgebruikers van het product, namelijk de lezers van Desktop Engineering magazine,” aldus Bruce

Actueel

Producten

Praktijkervaring


UGS koopt 3D geometrische “Shape Search”-technologie van sd&m AG

Oplossing stimuleert innovatie en bespaart kosten met hergebruik van onderdelen door inzet geometrische zoekmachine UGS heeft in juni de technologie in huis gehaald die het proces voor hergebruik van onderdelen ondersteunt. De technologie is gekocht van software design & management AG (sd&m), onderdeel van Capgemini. sd&m zal volgens een nieuw service partnership ondersteuning bieden aan gebruikers die een oplossing integreren in hun systeem- en procesomgevingen.

UGS Geolus® Search is een “shape search”-applicatie waarmee fabrikanten snel 3D-modellen van digitale onderdelen kunnen vinden uit vele heterogene databronnen op basis van geometrische overeenkomsten. Dankzij deze technologie kan UGS geavanceerde geometry-based applicaties ontwikkelen. Dit stimuleert innovatie omdat gebruikers tijd en kosten besparen op het ontwerpen of aankopen van identieke onderdelen. Daarnaast wordt ook het hergebruik van onderdelen gestimuleerd. Geolus Search stimuleert innovatie omdat het de noodzaak tot het opnieuw ontwerpen van onderdelen of producten aanzienlijk vermindert. Bedrijven met een strategie voor hergebruik van onderdelen kunnen aanzienlijk besparen op kosten. Dat deze strategie echter nog maar weinig wordt toegepast, is te wijten aan de zoekcriteria van de traditionele zoekmachines. Er wordt gezocht op alfanumerieke karakters of op metadata, maar niet op basis van geometrische gegevens. De traditionele methode volstaat wanneer er gezocht wordt naar niet-geometrische criteria zoals functie, gebruik of gewicht. Onderdelen moeten echter ook worden geclassificeerd aan de hand van hun vorm. In Geolus Search worden geometrische gegevens uit de beschikbare PLM- of CAD-programma’s gebruikt bij de zoekopdracht. Het is mogelijk om te zoeken in een database met meer dan een miljoen onderdelen. Binnen enkele

seconden worden dan dezelfde of gelijkende vormen gelokaliseerd, zonder handmatig onderdelen te classificeren. Het resultaat wordt visueel weergegeven met behulp van miniatuurafbeeldingen. Geolus Search kan op zichzelf gebruikt worden of als toevoeging op het traditionele metadata zoekproces waardoor een uiterst effectieve zoektechniek ontstaat. Geolus Search kan ingezet worden binnen praktisch iedere PLM- of CADomgeving. Het ondersteunt meerdere dataformaten zoals VRML, STL en JT™, het meest gebruikte formaat voor 3Ddata in de PLM-industrie. UGS zal JT gebruiken als de basis voor toekomstige ontwikkelingen van Geolus Search binnen zijn productportfolio. “Geolus Search is een revolutionaire technologie waarmee organisaties een effectieve strategie voor hergebruik van onderdelen kunnen implementeren. Het creëert een visuele 3D-ervaring die snel onderdelen van dezelfde of gelijkende vorm kan lokaliseren,” aldus Erwin de Werd, marketing manager bij UGS Benelux. “De uitgebreide compatibiliteit en de ondersteuning voor de JTstandaard passen in het ‘Open by Design’ bedrijfsmodel van UGS dat van waarde is voor de hele PLM-industrie.” Geolus Search is per direct verkrijgbaar.

Actueel

Producten

Praktijkervaring


Plastics for the Industry 2006

Drie UGS-klanten in de prijzen op Plastics for the Industry 2006

Dat de software van UGS ook bekend is in de kunststofbranche was op woensdag 10 en donderdag 11 mei 2006 duidelijk te merken. UGS stond met zijn beursteam op de beurs Plastics for the Industry 2006 in Kortrijk (België). De opvallende stand kreeg volop aandacht van de bezoekers. De beurs staat bekend als hét platform voor de kunststofbranche en had dit jaar als thema “Innovation in plastics and rubber”! Juist dit thema sloot erg goed aan op het karakter van UGS “Transforming the process of innovation”. Een aantal UGS klanten waren zelf ook aanwezig als exposant op deze beurs. Op 10 mei bekroonden de organisatoren van de vakbeurs Plastics for the Industry innovaties in kunststoffen met een Plastics Innovation Award. Het initiatief richtte zich zowel naar bedrijven als naar scholen en studenten. Drie klanten van UGS vielen in de prijzen. VULKOPRIN uit Tielt won de award in de categorie bedrijf - industrieel

eindproduct voor een elektrisch geleidend polyurethaan dat voldoet aan de normen EN12527 en 1502878. De hardheid is 95° shore A en de elektrische weerstand is kleiner dan 1014 Ohm. In de categorie bedrijf - consumer eindproduct won SAMSONITE EUROPE uit Oudenaarde voor een kofferschaal gemaakt uit all-pp composites. VITALO TECHNICAL CENTRE (Meulebeke) is laureaat in de categorie bedrijf - technologie. Het gaat om precisie thermovormen en stansen van onderdelen in een gesloten proces voor verwerking van kunststof met metaallagen. Deze technologie leent er zich toe om lichte en kleinere afschermingen voor elektromagnetische straling te verwezenlijken. UGS feliciteert Vulkoprin, Samsonite Europe en Vitalo van harte met de Plastics Innovation Award 2006.

Global Calendar Contest 2007 Doe mee en maak kans op wereldwijde bekendheid

Stuur uw mooiste en beste ontwerpen in vóór 16 oktober. Indien uw ontwerp door de vakjury uitgekozen wordt, bereikt uw ontwerp de hele wereld. Niet alleen wordt het gezien door klanten, partners, leveranciers en uw medewerkers, maar ook komt het terug op diverse kalenders die over de hele wereld verspreid worden. Daarnaast zijn er activiteiten waarbij uw beeld gebruikt kan worden waaronder bijvoorbeeld het UGS Case Study Program maar ook voor publicaties in vakbladen of bij evenementen. Meedoen aan deze wedstrijd kan uw bedrijf veel winst opleveren, dus grijp uw kans!

De ingestuurde ontwerpen in de Benelux maken ook kans om op de voorpagina van de volgende editie van Inzicht te komen dat in december zal verschijnen. Kijk snel op www.ugs.com/calendar2007 voor de voorwaarden en doe mee aan deze wedstrijd. U kunt hier ook de ontwerpen van de winnaars bekijken uit 2006.

Actueel

Producten

Praktijkervaring


Nieuwe medewerkers

v.l.n.r.: (1ste rij) Marie-Noëlle Brands / Erik-Jan van Dijk / Chris van der Velden / (2de rij) Carlo Josiassen / Willemijn Aarts / Hélène van Santvoort / Nicole Wensink.

Vanaf januari 2006 werkt Marie-Noëlle Brands (32 jaar) bij UGS en is verantwoordelijk voor debiteurenbeheer. Zij heeft een opleiding tandartsassistente maar al snel wist ze dat dit niet voor haar bestemd was. Daarna heeft zij gewerkt bij een uitzendbureau voor EU burgers waar ze verschillende taken uitoefende waaronder administratie, relatiebeheer en acquisitie. Zij woont in het Brabantse Schaijk. Zij doet veel aan streetdance en zingt in een band. Erik-Jan van Dijk (40 jaar) is dit jaar in april gestart bij UGS en verantwoordelijk voor de verdere ontwikkeling van het reseller kanaal. Erik-Jan is getrouwd met Angela en samen hebben ze twee kinderen, Bram en Laura. Hij is al ruim achttien jaar werkzaam in sales en heeft in verschillende sales functies over de hele wereld gereisd. Erik-Jan is een ondernemende levensgenieter die in zijn vrije tijd graag kookt. Daarnaast speelt hij bijna dagelijks gitaar en is af en toe in de studio te vinden om alle registers open te trekken. Chris van der Velden (42 jaar) is sinds 26 april 2006 bij UGS en bemant ’s morgens de receptie. Na acht jaar, samen met haar man, een eigen uitgeverij in talencursussen en een cateringbedrijf te hebben gehad, heeft zij vervolgens bij TrueCom en Tarra Architectuur en Stedenbouw in ’s-Hertogenbosch gewerkt. Chris is moeder van twee

kinderen. Haar hobby’s zijn het kijken naar de hockeywedstrijden van haar man en zoon, naar het paardrijden van haar dochter en het regelmatig koken met een kookclubje. Als er nog tijd over is wordt er geklust in Frankrijk aan een vakantiehuis. Sinds 1 juni versterkt Carlo Josiassen (38 jaar) als PLM Consultant het team bij UGS. Hij zal zich voornamelijk bezighouden met de verkoopondersteuning bij klanten en partners. Carlo is na zijn studie Werktuigbouwkunde al meer dan tien jaar werkzaam in de (3D) CAD en PLM markt. In die tijd heeft hij veel ervaring opgedaan in veel facetten van CAD/PLM projecten. Zo was hij naast de verkoopondersteuning werkzaam als trainer, implementatieconsultant, softwareontwikkelaar en projectleider. In zijn vrije tijd geniet hij van motorrijden en muziek beluisteren en van het Bourgondische leven in Maastricht. Vanaf april is Willemijn Aarts (35 jaar) werkzaam bij UGS als telefoniste/receptioniste, samen met haar collega Chris van der Velden. Voorheen heeft zij dertien jaar bij Océ gewerkt waaronder de laatste zes jaar als verkoopbinnendienst medewerkster. Vroeger deed zij altijd veel aan sport zoals hockey, hardlopen en fitness. Nu gaat zij graag regelmatig wandelen en zwemmen.

Hélène van Santvoort is vorig jaar in april begonnen bij UGS en sinds januari in dienst getreden als HR Officer Benelux. Voorheen heeft zij onder andere zeven jaar gewerkt bij Omron Manufacturing of the Netherlands in ’s-Hertogenbosch, een Japans bedrijf dat o.a. PLC’s ontwerpt en assembleert. Ook hier was zij verantwoordelijk voor personeelszaken. In haar vrije tijd is ze van april tot en met september veel op hun zeilboot te vinden. Daarnaast vindt ze het heerlijk om in de tuin bezig te zijn en tennist ze graag. Haar zoontje van zeven en zijn kleine zusje eisen ook nog aandacht op. Stil zitten zit er dus niet in. Per 1 mei is Nicole Wensink (33 jaar) gestart op de afdeling Professional Services in de functie van Professional Services assistente. Zij is binnen de afdeling voornamelijk verantwoordelijk voor de projectadministratie en facturatie. Voordat ze bij UGS kwam, heeft Nicole bij diverse bedrijven gewerkt op het gebied van financiële- en projectadministratie en brengt daarmee veel ervaring mee. Een van haar geliefkoosde hobby’s is paardrijden. In haar overige tijd geniet ze volop van het Bourgondische leven en van reizen.

Actueel

Producten

Praktijkervaring


Calton Benelux, business partner van UGS

Unieke combinatie maakt brede aanpak mogelijk Calton Benelux uit Amersfoort distribueert Solid Edge en Teamcenter. “Een bewuste en weloverwogen keuze”, aldus Kees Seldenrijk, Business Unit Manager van deze business partner van UGS. Calton Benelux ondersteunt bedrijven bij hun keuze voor en gebruik van CADprogrammatuur. Hiervoor is een team van 14 mensen beschikbaar, verdeeld over de vestiging in Amersfoort en het Belgische Mechelen. Sterke basis “De naam Calton Benelux is misschien onbekend, maar we werken wel met historie en een stevige basis vanuit onze moedermaatschappij, de Solva Groep.”, begint Seldenrijk zijn verhaal. “Onderdeel van deze groep is bijvoorbeeld ook Somatech, één van de grootste CAMspecialisten in de Benelux en zeker geen onbekende in onze wereld.” Hoewel de naam anders doet vermoeden, is de naam Calton Benelux geen verwijzing naar de activiteiten van het bedrijf. Sterker nog: het is een verwijzing naar de Schotse plaats Calton Hill/Edinburgh. Vrijwel alle bedrijven die deel uitmaken van de Solva Groep hebben een verwijzing naar een Britse plaatsnaam: een gimmick naar de holdingdirecteur’s voorliefde voor GrootBrittannië, Schotland en Ierland.

Kantoor te Amersfoort (NL)

Kantoor te Mechelen (BE)

10

Met in totaal 16 vestigingen en 140 personeelsleden in Nederland, Duitsland, België, Engeland en Ierland is de Solva Groep constant in beweging. “We merken een duidelijke groei, juist omdat we zo breed zijn en alle specialismen in eigen huis hebben”, aldus Seldenrijk. Diensten Naast het distribueren van Solid Edge en Teamcenter biedt Calton Benelux zijn klanten een gedegen, brede technical support. “Het verkopen van de software is één ding, maar daarna begint het pas”, meent Seldenrijk. “We bieden onze klanten daarom technische ondersteuning op IT-gebied door de software te installeren en naar wens in te richten.

Daarnaast hebben we programmeurs die maatwerk leveren. Zij kunnen de software koppelen aan de aanwezige software zoals CAM of ERP.” Ook het geven van trainingen is één van de diensten van Calton Benelux. “De klant kan kiezen waar, wanneer en hoe de training gevolgd wordt, ook weer omdat we hierin maatwerk aanbieden.” Tenslotte is de helpdesk een belangrijke pijler van het bedrijf. “Wij vinden dat een helpdesk direct hulp moet bieden: vandaar dat wij hiervoor onze support engineers inzetten. De klant krijgt dan direct iemand aan de telefoon die weet waarover hij of zij praat en dus echt ondersteuning kan bieden.” Reverse engineering Het merendeel van de relaties van Calton Benelux is actief in de hout-, metaal- of kunststofverwerkende industrie en te vinden in Nederland, België en Luxemburg. “Onze diensten zijn zo verschillend, dat we een geschikte partner zijn voor zowel de eenmanszaak als de multinational. Zo zijn we de Nederlandse autofabrikant Spyker behulpzaam, maar ook een internationaal sportschoenenmerk en een fabrikant van trekhaken.” Bij Spyker was het team van Calton Benelux verantwoordelijk voor reverse engineering. “De productie liep al, maar deze wilde men graag verder finetunen.” Reverse engineering bood het Amersfoortse bedrijf ook uitkomst bij een botenbouwer wiens ontwerpen en tekeningen verloren waren gegaan door brand: “We hebben de boot als uitgangspunt genomen en deze in onderdelen digitaal in kaart gebracht.” UGS-evangelie Calton Benelux is al enkele jaren business partner van UGS. Een prima samenwerking, al werd er in het begin wel even argwanend naar Calton Benelux

gekeken, vertelt Seldenrijk. “Binnen onze groep worden de vijf grootste merken CAD-software aangeboden. En dat is natuurlijk niet altijd even logisch. Maar omdat we met een gedegen strategie werken, was er vanuit UGS al snel veel vertrouwen in onze aanpak. Vandaar dat ik ook trots ben op onze bewuste keuze voor bijvoorbeeld Teamcenter. In combinatie met verschillende CAD-software biedt deze PDM-oplossing veel mogelijkheden. Groot voordeel is ook dat Teamcenter geïmplementeerd kan worden met complexe andere systemen. Bovendien is het pakket multi-site: engineers over de hele wereld zijn in staat om in realtime samen te werken.” Voor de komende tijd zal er vanuit Calton Benelux een duidelijke focus liggen op het aanbieden van Teamcenter. Er is een duidelijk plan, waarin het zwaartepunt ligt op het aangeven van het belang van data-management met UGS-software. “Ik ben als business partner verantwoordelijk voor de UGS-producten en knok daar dus gewoon hard voor, ongeacht wat

de andere bedrijven uit onze groep aanbieden. Overal waar mijn team komt, verkondigen we het UGS-evangelie”, lacht Seldenrijk. Daarnaast sluit de filosofie van UGS goed aan bij Calton Benelux: ‘Never let the customer fail’. “Een filosofie waar eigenlijk alles in zit waar het om gaat: het centraal stellen van de klant.” Leven in 3D Een ander gebied waar Calton Benelux veel mogelijkheden ziet, is rapid prototyping. “Tot nu toe waren de CAD-bestanden eigenlijk enkel op een computerscherm te zien. Maar dankzij deze techniek komt het CAD-bestand tot leven.” Het is in wezen het printen van het 3D-ontwerp. “Ander voordeel is dat producten die technisch gezien niet of heel moeilijk gemaakt kunnen worden, nu wel mogelijk zijn.” Daarnaast biedt het veel mogelijkheden. “Denk bijvoorbeeld aan een machine die aan de andere kant van de wereld stilt valt en het kapotte onderdeel is niet direct vervangbaar. Vanachter een bureau in Nederland zou dan de machine aangestuurd kunnen worden die het onderdeel ginds vervaardigt.”

Toekomst Alle reden dus voor de Solva Groep en Calton Benelux om de toekomst met vertrouwen tegemoet te zien. “Binnen de groep zijn veel disciplines aanwezig om onze klanten op alle mogelijke gebieden te ondersteunen. En deze ondersteuning kunnen we bieden omdat wij op onze beurt ook een sterke partner als UGS hebben. Deze unieke combinatie zorgt dus voor een brede aanpak”, aldus Seldenrijk. En met het verkopen van software alleen kom je er niet, benadrukt hij nogmaals. “Wij zijn er van overtuigd dat het dan eigenlijk pas begint. Het is implementeren, instrueren en continueren. En hiervoor is kennis nodig; kennis die we bij Calton Benelux in huis hebben”, besluit hij zijn verhaal.

11

Actueel

Producten

Praktijkervaring


Terugblik KOG Systems

KOG Systems 2006 succesvol

Op woensdag 7 en donderdag 8 juni werd in het hotel en congrescentrum Papendal te Arnhem de 13e editie van de KOG Systems beurs gehouden. Deze beurs richtte zich op ERP en PDM systemen. De oplossing Teamcenter van UGS sloot uitstekend aan op dit onderwerp. UGS was dit jaar voor de eerste keer prominent aanwezig; de stand trok veel aandacht en bezoekers. Op de eerste dag verzorgde Pieter Dejonghe, consultant van UGS, een presentatie over het succesvolle project bij een

van zijn klanten, Picanol. De lezing ging over product en process configuration management bij Picanol. Picanol is een vooraanstaande producent van hightech weefmachines en startte in 2004 met de implementatie van Teamcenter voor het beheer van de configuratie van hun producten. Deze producten worden typisch gekenmerkt door hun hoge variabiliteit, wat zich uiteraard ook weerspiegelt in het assemblage proces. De sales configurator levert een lijst met te configureren opties aan en Teamcenter vertaalt deze in een product

met het bijhorende assemblage proces. Deze informatie wordt uiteindelijk gecommuniceerd naar het MRP/ERP systeem. Gelijktijdig met de configuratie van het product worden ook afgeleide documenten zoals IPC (Illustrated Parts Catalogue) gegenereerd. Wilt u meer weten over UGS of over bijvoorbeeld de inzet van Teamcenter in verschillende branches? Neemt u dan gerust vrijblijvend contact met ons op. Wij staan u graag te woord.

PLM-VIP tijdens de 24-uurs race van Le Mans Tijdens de 74e editie van de 24-uur van Le Mans op 17 en 18 juni zette UGS twee van zijn klanten in het zonnetje. Aangezien UGS de deelnemende C8 Spyder GT2Rs-racewagens van Spyker sponsort en daar ook de ontwikkelsoftware voor levert, kon UGS twee van zijn klanten een uniek kijkje achter de schermen geven. Na een actie waarbij klanten een Le Mans VIP-arrangement konden winnen, bleven uiteindelijk twee gelukkige winnaars over. Ronald Vermeulen van Enrichment Technology Equipment BV en André Booij van Hydrosta BV stapten op 17 juni om 8.00 uur op Rotterdam Airport in het vliegtuig voor een geheel verzorgde

12

dag op het racecircuit. Daar kregen ze van Erwin de Werd, marketing manager bij UGS Benelux, certificaten uitgereikt. Vermeulen en Booij werden op het circuit als PLM-VIP behandeld. Ze konden vanaf een geweldige locatie zien hoe de twee wagens van Spyker presteerden in de race. Zo kregen ze een goede indruk van hoe innovatie en PLM in de praktijk tot snelheid en ongekende prestaties leidt. Ook de aanwezige Victor Muller, CEO bij Spyker, benadrukte het belang van de juiste software om razendsnel te kunnen ontwikkelen en produceren. Hij gaf aan dat de racewagens van Spyker ‘tot op het aller-, allerlaatste moment gemodificeerd worden’.

v.l.n.r.: Victor Muller / Ronald Vermeulen / André Booij

Actueel

Producten

Praktijkervaring


ABB en UGS breiden samenwerking verder uit

Nieuwe oplossing vervangt bestaande applicatie bij ontwikkelaar van automatiseringssystemen voor het drukken van kranten ABB Ltd heeft onlangs voor zijn Business Unit Printing 100 werknemerslicenties van de FactoryLink™-software aangeschaft. De ABB-groep, aanbieder van oplossingen op het gebied van energieen automatiseringstechnologie, brengt daarmee het totaal aantal licenties voor productieautomatiseringssoftware uit de Tecnomatix™-productlijn van UGS op meer dan 1000. ABB heeft FactoryLink geïntegreerd in zijn MPS Control Console, een onderdeel van het uitgebreide controlesysteem voor drukpersen van kranten. ABB heeft veel innovatieve softwareoplossingen ontworpen die het volledige productieproces van kranten integreren, controleren, volgen en automatiseren. Zijn MPS Control Console, die is gebaseerd op FactoryLink, kan worden ingezet bij nieuwe drukmachines en retrofits. Het geeft drukpersen een handige gebruiksinterface om de afdrukkwaliteit en productiviteit te vergroten. De nieuwe werkplekken maken deel uit van een retrofitting-project bij 18 locaties van Dow Jones & Company, Inc. waar ook Wall Street Journal wordt gedrukt. “De korte tijd voor implementatie en data-integratie, de hoge betrouwbaarheid en schaalbaarheid zijn belangrijke redenen voor onze relatie met UGS, net als de beschikbaarheid en ondersteuning op lange termijn”, aldus Wolfgang Felber, hoofd van de Business Unit Printing bij ABB. FactoryLink biedt schaalbare en flexibele tools waarmee gebruikers hun applicaties volledig naar wens kunnen configureren. FactoryLink kan worden gebruikt om maatwerk of OEM SCADA en industriële managementapplicaties te bouwen. Wereldwijd zijn er al meer dan 80.000 systemen in verschillende industrieën geïnstalleerd.

“De uitbreiding van onze relatie met ABB onderstreept een succesvolle samenwerking. In de afgelopen twintig jaar hebben we gezamenlijk met ABB toonaangevende software-oplossingen ontwikkeld”, aldus Paul Vogel, Executive Vice President en Managing Director bij UGS-EMEA. “Met FactoryLink was het eenvoudig om het bestaande systeem te vervangen en te voldoen aan eisen op het gebied van kleurcapaciteit, betrouwbaarheid, afdrukkwalititeit en efficiëntie.” Tecnomatix is de naam van UGS’ portfolio waarmee het productieproces kan worden gedigitaliseerd en verbeterd. Het is ’s werelds meest gebruikte oplossing voor digitale productie. Met Tecnomatix kunnen organisaties productieprocessen ontwerpen, simuleren en uitvoeren. Digitale productie is van groot belang bij Product Lifecycle Management, omdat een verbeterd productieproces de winstgevendheid van bedrijven vergroot. UGS combineert met Tecnomatix bestof-breed oplossingen in digitale productie met diepgaande proceskennis en een solide basis van kennis over de gehele productlevenscyclus. Meer informatie is te vinden op: www.ugs.com/tecnomatix.

Visualization of the real-time process keeps operators informed and in control.

13

Actueel

Producten

Praktijkervaring


Tips voor NX gebruikers

De nieuwe NX plug-in van 3Dconnexion is gratis voor bestaande gebruikers De nieuwste plug-in voor NX van 3Dconnexion geeft u niet alleen meer functionaliteit, maar lijkt wel uw gedachten te kunnen lezen. Als resultaat van een goede samenwerking met UGS komt iedere NX functie tot uw beschikking op de 3D controller. Hieronder een overzicht van de nieuwe functionaliteit. 3Dconnexion levert plug-ins voor zowel de 32 als 64-bit versies van NX. Het eerste wat u zal opvallen is het 3DxNX menu dat automatisch na installatie verschijnt op de menubalk. Hier kunt u de instellingen zoals bijvoorbeeld de gevoeligheid van de controller veranderen en heeft u direct toegang tot de Button Mapping Editor - hierover leest u verder in dit artikel meer.

3DxNX Toolbar

De meeste functies kunt u via de drag-and-drop interface van de Button Mapping Editor instellen. De functietoetsen kon u ook op de Spacemouse en SpaceBall programmeren, maar het grote voordeel van de SpacePilot is natuurlijk het LCD scherm. Dus u hoeft niet meer te raden onder welke knop de shortcuts zitten.

Met de SpacePilot ontdekt u pas echt hoe gemakkelijk het is. Het device detecteert namelijk automatisch binnen welke module u werkt (bijvoorbeeld of u binnen NX design in de Part, Sketch of Assembly mode werkt). Dus in Sketch mode ziet u op het scherm functies als Line, Arc, Mirror of Constraint. En terug in de Part

Gebruik de 3DxNX toolbar voor snellere toegang tot de functies. Om deze toolbar te activeren, klikt u met de rechtermuis op een lege toolbar en kiest u uit het menu de 3DxNX toolbar. Deze geeft u dan direct met een enkele klik toegang tot de volgende functies: Set rotatie punt, Clear rotatie punt, Restore (last view), Top, Right, Left en Front View. U hoeft, als u een SpacePilot heeft, niet het menu of de toolbar te gebruiken omdat de SpacePilot al speciale knoppen heeft voor standard views, gevoeligheid en rotatiepunt controle (een van de 6 knoppen zichtbaar op het LCD scherm). Om deze te programmeren via de Button Mapping Editor drukt u op de Panel knop. Laat u zich vervolgens aangenaam verassen. Als eenmaal de Button Mapping Editor geactiveerd is, heeft u toegang tot elke NX functie. Maar ook alle shortcuts die u in het verleden al ingesteld had, kunt u op eenvoudige wijze importeren (kijk bij Help voor de details). 3Dconnexion Button Mapping Editor.

14

mode typische functies als Fillet, Shell of Draft load up, allemaal duidelijk genummerd op het LCD scherm. Tijdens het maken van een Assembly verschijnen functies als Mate, Align en Measure op de display. Het lijkt alsof de SpacePilot uw volgende stap al kent.

gratis downloaden van de 3Dconnexion’s website. Maar daarvoor moet u dan wel NX 3.04 of een hogere versie hebben.

De SpacePilot herkent automatisch 16 verschillende NX modes 2 instellingen per knop waarbij dus tussen de standard mode en de geconfigureerde mode geschakeld kan worden.

Voor meer informatie kunt u terecht bij uw UGS contactpersoon.

Voor Spaceball of SpaceMouse gebruikers heeft 3Dconnexion via UGS een zeer aantrekkelijke upgrade aanbieding. (Zie advertentie).

U kunt zelfs functiegroepen vanaf scratch zelf samenstellen en deze sets (inclusief de default sets) een naam geven in uw eigen taal. Wat zijn de kosten? Indien u al een 3D controller heeft, kunt u deze plug-in

SpacePilot

TM

The intelligent 3D motion controller

Upgrade naar de SpacePilot TM

Vervang uw oude 3D controller door een nieuwe SpacePilot en haal meer uit NX en Solid Edge. Voor meer details zie

http://no.3dconnexion.com/upgrade of vraag uw UGS sales contactpersoon.

aar besp

0 0 2 €

* Prijzen excl. BTW en transportkosten

3Dx_ADV_SP_UPG_half_h3_dutch.ind1 1

n op u o UN ok IX

nu * 9 € 34

04.05.2006 13:59:55

15

Actueel

Producten

Praktijkervaring

Trainingen en evenementen NX

Shape Studio en NX-Nastran

Ontwikkeling Shape Studio en NX-Nastran in NX4

Vormgeving speelt ook in de machinebouw een steeds grotere rol.

In NX3 en NX4 heeft UGS weer grote stappen voorwaarts gemaakt met Shape Studio op het gebied van vormgeving en met de verdere ontwikkeling van NX Nastran. Shape Studio is vrijwel compleet met de nieuwe reverse engineering functionaliteit en NX Nastran bereikt het functionaliteitniveau dat alle NX CAE-applicaties deze solver gebruiken. Esthetiek Vormgeving wordt traditioneel gezien als iets dat wordt toegepast bij de ontwikkeling van consumentenproducten, auto’s en vliegtuigen. Toch zou dit veel industriële bedrijven tekort doen. Design en styling zijn voor een reeks van bedrijfstakken van onderscheidend belang voor het succes van hun producten. In markten waar in kwaliteit en prijs moeilijk gedifferentieerd kan worden, worden esthetische en ergonomische overwegingen doorslaggevend. Vandaag de dag geldt dit ook voor machines en apparaten, waar vijf jaar geleden 16

niemand dacht aan iets anders dan een puur functionele afscherming. Nu wordt door ontwerpers aandacht besteed aan een esthetisch fraaie en ergonomische buitenkant. UGS ziet Shape Studio dan ook steeds meer ingezet in bijvoorbeeld de machinebouw. Met NX3 heeft Shape Studio een grote sprong voorwaarts gemaakt. Met name de integratie van de Imageware functionaliteit voerde Shape Studio in de koningsklasse van de styling en vormgevingspakketten. De zogenaamde Class A surfaces, de absolute standaard

Met reverse engineering kan een gedigitaliseerd bestaand product naar intelligente CAD-data worden omgezet. De surface technieken van ShapeStudio garanderen optimale resultaten en continue kwaliteitscontrole

in geavanceerd design, zijn onderdeel van Shape Studio. Met de volledige opname van alle styling functionaliteit in NX, is nu echt geïntegreerd gebruik van surfacing en solid modeling technieken mogelijk. Daarmee maakt styling onlosmakelijk deel uit van het totale engineeringproces. De ontwerpgegevens zijn via de normale wegen door het bedrijf beschikbaar en maken deel uit van bestaande review processen. Iets dat nauwelijks mogelijk is wanneer een niet-geïntegreerde oplossing wordt gebruikt. Shape Studio is in NX4 verder verfijnd. Een van de belangrijkste vernieuwingen is dat de reverse engineeringfunctionaliteit van Imageware beschikbaar is geworden en meteen flink is uitgebreid.

Flow analyse

Reverse engineering is het omzetten van een bestaand product naar een digitaal model. Er zijn verschillende toepassingen voor. Een voorbeeld is de digitalisering van oude producten waarvan geen digitaal model bestaat. Dat kunnen industriële producten zijn, maar dat kan ook antieke kunst betreffen. Een ander voorbeeld is de digitalisering van een stylingmodel uit klei. Die modellen worden nog vaker gemaakt dan wordt vermoed. Het nadeel van klei is dat het materiaal zich niet goed leent voor analyse van de kwaliteit van surfaces. Daarvoor is Shape Studio bij uitstek geschikt door een hele reeks van analyse gereedschappen zoals het verloop van de kromtestraal en verschillende reflectietechnieken. STL

Reverse engineering met ongekende mogelijkheden in ShapeStudio. STL-bestanden

Reverse engineering start met het scannen van het product. Dat gebeurt meestal met een laserscanner. Die levert een zogeheten STL-bestand (STL=stereo lithografie). Het STL-model is uit een grote verzameling driehoekjes opgebouwd. Deze kunnen in NX4 overigens waar nodig worden verfijnd of grover worden gemaakt. ShapeStudio heeft de mogelijkheid een dergelijk bestand in te lezen en deze feitelijk onbruikbare driehoekjes te vervangen door intelligente surfaces die ook voor engineeringdoeleinden gebruikt kunnen worden. Hiervoor zijn verschillende technieken beschikbaar. Omdat een object meestal van verschillende kanten wordt gescand, kan ShapeStudio die verschillende scans met elkaar verbinden tot een model. Een dergelijk model kan zelden door een vlak worden gereconstrueerd. Grote delen 17

Actueel

Producten

Praktijkervaring


Shape Studio en NX-Nastran van de surfaces zijn te creëren door een vlak te leggen over de STL-geometrie. Van een dergelijk vlak kan het aantal graden tevoren worden gekozen. Door continu het vergelijk te maken met de oorspronkelijke geometrie kan de selectie worden gemaakt in welke regio het vlak gebruikt kan worden. Daar waar het teveel afwijkt, kan een nieuw vlak worden ingelegd. Daartoe zijn in NX4 de controlemogelijkheden over het verloop van overgangen tussen randen vergroot. Ondermeer door het toepassen van handles waarmee het overgangsgebied en de continuïteit kan worden bepaald. De gebruiker krijgt ook directe feedback over het resultaat van zijn wijzigingen.

Surface controle is ongekend sterk in ShapeStudio

Het manipuleren van surfaces door manipulatie van knooppunten is standaard functionaliteit geworden in ShapeStudio

Vergelijkbaar met de handles om randen te controleren, is het direct manipuleren van polen en knooppunten van curves die een vlak definiëren. Het toevoegen van polen maakt het vlak meer plooibaar. Door polen te verplaatsen kan een vlak op gecontroleerde wijze worden veranderd. Ook hier krijgt de gebruiker directe feedback van zijn handelingen. De presentatie van ontwerpen is verbeterd door de renderingmogelijkheden uit te breiden. Sinds NX3 kunnen al materialen op 18

vlakken worden geplaatst en realistisch worden gerenderd. In NX4 is het hele proces van het maken van een fotorealistische afbeelding versimpeld terwijl het resultaat natuurgetrouwer wordt. Door een omgeving te nemen waarin lichtbronnen zijn verwerkt (bijvoorbeeld plafond of een kamer met kerstboom) worden de lichtbronnen die daarin zitten gebruikt om de rendering te creëren. Image-based lighting heet dit. De lichtbronnen in de omgeving worden automatisch herkend. Dat voorkomt het lastige opzetten van een uitgebalanceerde verzameling lichtbronnen. Het resultaat is een afbeelding die alleen door de werkelijkheid kan worden overtroffen. Een veel gehoorde opmerking van constructeurs is dat de surfaces van de designers voor hen niet optimaal zijn. Daartom is in NX4 een verzameling tools beschikbaar geworden waarmee constructeurs hun constructieve geometrie op het surface kunnen aanbrengen en zo niet de designergeometrie hoeven te gebruiken. Omdat deze associatief zijn met het surface zal deze constructieve geometrie mee veranderen als er nog wijzigingen worden aangebracht op de vormgeving. Digitale simulatie Nastran is in 2003 voor UGS beschikbaar gekomen en wordt sindsdien in hoog tempo verder ontwikkeld als NX Nastran. Door de productpolitiek van de oorspronkelijke ontwikkelaar, kende Nastran enkele zwakke punten die in NX4 grotendeels zijn weggenomen. Daarmee is NX Nastran met ingang van deze versie de centrale ‘solver’ voor alle CAEapplicaties in de NX-portfolio.

Stress wizard (definiëren model)

Simulatie in NX is onderverdeeld in drie niveaus, elk gericht op een eigen doelgroep. De NX Strength en Vibration Wizard, voor onder meer stijfheid, sterkte en vibratie is gericht op de design engineer met een beperkte CAE-kennis maar wel met een idee van de situatie waarin het product wordt gebruikt. Hij wordt in stappen door het proces gevoerd om het CAE-model op te zetten en de analyse uit te voeren. Deze analyses hebben een vergelijkend karakter en beantwoorden de ‘what-if’ vraag. De Design Simulation tools zijn gericht op de design engineer die een beperkte CAE-behoefte heeft maar meer vrijheid nodig heeft bij het maken van het CAEmodel. Er wordt net als bij de Wizards gewerkt op de CAD-geometrie. De Design Simulation oplossingen zijn er voor stijfheid en sterkte, eigen frequentie, knik en eenvoudige thermische analyses alsook optimalisatie van geometrie en adaptive meshing. Zowel bij Design Simulation als bij de Wizards wordt gebruik gemaakt van een combinatie van pre- en postprocessor en solver, waarvoor Nastran wordt gebruikt.

Stress wizard (evaluatie resultaat)

NX Advanced Simulation is bedoeld voor de CAE-expert en kent schier onbegrensde mogelijkheden, zowel qua rekentechnieken als qua pre- en postprocessing. De meerwaarde van Advanced Simulation ten opzichte van Design Simulation ligt daarin dat de CAE-engineer direct op het model en de mesh kan ingrijpen en ook met andere specialistische solvers kan werken. Ook kan op verschillende soorten geometrie worden gewerkt, zoals JT, Iges, Step en Parasolid. Ook heeft Advanced Simulation de tools om geometrie te optimaliseren voor de

Batch Mesher

rekenopdracht. Deze tools zijn in NX Nastran 4 onder handen genomen en fors uitgebreid. Batch meshing In de verbeteringen die in NX Nastran 4 zijn gekomen, valt ondermeer het omgaan met contactpunten. In de oorspronkelijke Nastran-versie die UGS ter beschikking kreeg was dit minder ontwikkeld. Een toepassing die ondermeer bij doorrekenen van rubber mantels, impact en crash analyses wordt gebruikt. Veel energie is ook gestoken in het verbeteren van de rekenefficiëntie van Nastran. Modellen met miljoenen vrijheidsgraden zijn geen probleem. Ook is in NX bij de implementatie van de pre- en postprocessors gekeken naar performance en het werken met grote modellen. Dit is ondermeer mogelijk door de Fem-gegevens te laden zonder de onderliggende CAD-modellen. De toename in rekenkracht heeft als voordeel dat kleinere elementen gebruikt kunnen worden en minder aanpassingen op de elementen gedaan moeten worden als gevolg van de geometrie. Lokale verfijningen zijn als het ware standaard aanwezig. Deze rekenkracht zal nog verder toenemen met de introductie van 64-bits hardware en operatingsystemen, waarop zowel NX als NX Nastran zijn voorbereid. Een bijkomend voordeel is dat men minder hoeft in te grijpen op de mesh, omdat de automatisch gegenereerde meshes beter zijn. De 3D modellen kunnen in batch worden gemeshed. Speciaal voor de experts is ook een nieuw 3D mesh algoritme ingevoerd. Deze mesher kent geen beperkingen ten aanzien van het oppervlak en volumes die gemeshed worden.

In NX Nastran 4 zijn de rekentoepassingen verder uitgebreid. Naast de standaard lineaire en nietlineaire berekeningen, zijn ook expliciete niet-lineaire berekeningen mogelijk. Deze rekentechniek maakt het mogelijk de impact bij hoge snelheid te berekenen. Een andere geavanceerde toepassing wordt gevormd door rotor dynamics. Met deze optionele module kunnen complexe roterende onderdelen worden doorgerekend. Producten waarbij dit wordt toegepast zijn ondermeer windturbines en dynamo’s waarbij snelheidsafhankelijke eigenfrequenties kunnen worden opgespoord. I-deas FEM heeft een grote reputatie als solver op het gebied van warmteen stromingsberekeningen. Deze toepassingen zijn nu merendeels ook in NX 4 beschikbaar en worden verder uitgebreid. Nu zijn ondermeer de berekening van stromingen van koellucht in computerbehuizingen mogelijk, de luchtstroming in een stofzuiger en basisstralingsberekening. Gebieden waar NX nog wordt uitgebreid zijn stroming bij hoge snelheid en geavanceerde stralingsinwerking. Er wordt in deze versie nog primair gewerkt met Newtoniaanse vloeistoffen (olie, water, lucht). De nietNewtoniaanse vloeistoffen volgen in een latere versie. Licenties gericht op de toekomst In die versie zal vrijwel alle functionaliteit die nog niet uit de I-deas Fem-oplossingen is overgebracht, beschikbaar zijn. Vooruitlopend op een migratie van I-deas FEM gebruikers, heeft UGS met ingang van I-deas NX Series 12 een dual licensing systeem ingevoerd. Met deze licentie kunnen I-deas Fem gebruikers niet alleen de eigen vertrouwde applicaties starten, maar ook met de overeenkomstige NX Fem-software werken. 19

Actueel

Producten

Praktijkervaring

Trainingen en evenementen Teamcenter

Project & Portfolio Management

Project & Portfolio Management nieuwe loot aan Teamcenter stam De economie trekt aan en daarvan moet worden geprofiteerd. Liefst met innovatieve producten. Als een bedrijf de juiste producten eerder dan zijn concurrenten op de markt kan brengen, heeft dat direct positieve invloed op marktaandeel en winstmarges. Logisch dat er meer aandacht ontstaat voor het beter onder controle krijgen van het proces van productontwikkeling en introductie. De meeste bedrijven hebben op deelgebieden de productontwikkeling goed onder controle. Waar het nogal eens aan ontbreekt is de overkoepelende visie. Hierbij moeten keuzen gemaakt voor die projecten die het meest bijdragen aan de doelstellingen van het bedrijf en welke mensen en middelen daaraan toegewezen moeten worden. Er wordt teveel van rapportage naar rapportage geleefd. Alleen op die rapportagemomenten bestaat inzicht in de werkelijke stand van zaken. Daardoor wordt er meer gestuurd op het verleden dan dat er toekomstgerichte besluiten

worden genomen. Afgevallen keuzen worden niet bewaard en zijn dan ook voor toekomstige ontwikkelingen niet beschikbaar. Veelal ontbreekt het aan vastlegging van de redenen waarom keuzen zijn gemaakt, zodat evaluaties moeilijk worden en toekomstig gebruik van deze kennis verloren gaat. Het proces om van een idee naar een product te komen is feitelijk een trechter. In het begin zijn er veel ideeën en door keuzen te maken wordt er uiteindelijk een uitgewerkt tot een product dat op de markt wordt geïntroduceerd. Zeventig procent van die introducties faalt, zo stond onlangs in een grote Europese krant te lezen. Dat kan en moet beter om het concurrentievermogen van bedrijven op peil te houden. De kunst is om tijdig die meest kansrijke projecten te selecteren zodat de (beperkte) capaciteit aan mensen en middelen daaraan kunnen worden besteed. Andere projecten kunnen tijdelijk of definitief worden gestopt.

Overzicht van de actuele status en het proces van het project. De standaard activiteiten en deliverables voor de actuele fase worden getoond.

20

Een NPDI (new product development and introduction) proces kent verschillende elementen. Het beheer van het proces van fasen (ook wel ‘stages’ genoemd) waarin aan het project wordt gewerkt en de zogeheten ‘gates’ waar de besluitvorming plaatsvindt. In die fasen moeten planning, taken, werkpakketten en beoogde resultaten duidelijk zijn gedefinieerd. Voor de gates moet een scoremodel beschikbaar zijn om de resultaten te kunnen meten en op basis daarvan een oordeel te kunnen vellen. Ook moet een financieel model beschikbaar zijn. Wat heb ik uitgegeven? Wat ga ik nog uitgeven? Wanneer gaan inkomsten lopen en hoe hoog zijn die? Wat wordt mijn marge? En zo voorts. Dergelijke modellen zijn ook nodig om projecten, die ieder voor zich strijden om de beschikbare middelen, met elkaar te vergelijken en de meest belovende te selecteren en die met minder perspectief te stoppen. Een van de belangrijkste elementen van NPDI is het zicht op hoe het geplande product (of de geplande dienst) past in de totale productenportefeuille die een bedrijf nastreeft. Dit voorkomt ad hoc reacties en niet uitgebalanceerde portefeuilles. Tenslotte moet een bedrijf in staat zijn om de resultaten van een NPDI project en het presteren daarvan op de markt af te zetten tegen wat het oorspronkelijke doel was. Voorwaarden hiervoor zijn het kunnen vergelijken van de werkelijke met

Altijd overzicht van de actuele status en waardering van alle projecten in de portfolio.

de voorspelde resultaten uit de score‑ en financiële modellen, én het vastleggen van de beslissingscriteria in de gates. Die kennis is waardevol voor toekomstige NPDI-projecten. Die kennis is waardevol voor toekomstige NPDI-projecten. UGS Benelux heeft op basis van Teamcenter Community, de collaboration oplossing binnen Teamcenter, de PPM Template ontwikkeld die het NPDI proces ondersteunt. PPM staat voor Project en Portfolio Management en is gericht op het beheersen van het proces en de samenhang van de productontwikkeling. Bij dit laatste hoort ook het inpassen van de producten in de bedrijfsstrategie, het beheren van de pijplijn van geplande producten en nieuwe versies van producten (product en technologie roadmaps). De PPM Template, waarvan nu de eerste versie beschikbaar is, is direct wereldwijd beschikbaar en vindt ondermeer in Amerika al zijn eerste toepassingen. De template omvat een reeks sjablonen die bedrijfsspecifiek geconfigureerd kunnen worden. Alle basisgegevens die voor NPDIprocessen nodig zijn, werden al ingebouwd en versnellen de implementatie. In de template is veel aandacht gegeven aan focus. Focus op de gegevens die relevant zijn door snelle toegang te bieden en niet relevante informatie buiten beeld te laten. Cor Visser, een van de geestelijke vaders van de PPM Template: “De best practices voor NPDI en portfoliomanagement zijn ons uitgangspunt omdat bedrijven hier goede verbeteringen mee realiseren. Marktonderzoek en onze eigen ervaringen laten zien dat bedrijven al heel veel kunnen winnen bij de invoering van deze eerste stap: het overkoepelende management van de productontwikkeling. Integratie met detailplanning, zoals die met Teamcenter Project mogelijk is, voert vaak te ver voor een eerste implementatiestap bij een klant. Uiteraard is de data die is opgeslagen in UGS Teamcenter applicaties direct toegankelijk.” 21

Actueel

Producten

Praktijkervaring


Project & Portfolio Management De fasen en de gates worden gedefinieerd en automatisch wordt het proces gevisualiseerd. Kleurcoderingen geven in één oogopslag aan wat de actuele stand is en tooltips verschijnen met aanvullende detailinformatie zodra de muis over een fase of gate schuift. Van geselecteerde fasen en gates worden gerelateerde gegevens gepresenteerd, zoals activiteiten die moeten worden uitgevoerd en de deliverables die moeten worden geleverd. Taken zijn groepeerbaar en aan personen toe te kennen. De taken zijn in een overzichtelijke projectplanning op basis van een balkenpresentatie weer te geven. Door de workflow koppeling kan deze bij het ingaan van gates worden gestart om de juiste besluitvormingsprocessen te garanderen. Die besluitvorming vindt plaats op ‘must meet’ en ‘should meet’ criteria. De eerste zijn absoluut harde criteria waarop een ja of nee antwoord gegeven kan worden. De tweede zijn zogenoemde scoringscriteria. Voorbeelden hiervan zijn strategische waarde, technische risico’s, Return on Investment, uniekheid t.o.v. de competitie en de kans op succes. Daarvoor moet dan een scoringsmodel beschikbaar zijn waarin de kritieke waarde duidelijk gedefinieerd moet zijn. Een menselijk aspect is hierbij dat iedereen echt onafhankelijk zijn mening geeft hierover en niet in een groepsproces. Wederzijdse beïnvloeding is hier niet op zijn plaats. Bij grote variaties moeten manco’s worden besproken. Overigens kunnen criteria opzij worden geschoven. Die flexibiliteit moet een NPDI-applicatie hebben.

Daarbij moet dan wel de reden van de afwijking worden aangegeven. Het verkrijgen van een overzicht van de score van een ontwikkeling bij een gate wordt vergemakkelijkt door gebruik te maken van dashboards. Hierin kunnen visuele overzichten van de verschillende beoordelingsaspecten worden gepresenteerd voor een project. De volgende stap is om deze te vergelijken met scores van andere projecten om zo een afweging te kunnen maken. Ten behoeve van het overall overzicht, het portfolio overzicht, wordt een samenvatting van de projecten gepresenteerd. In één scherm staan de actuele stadia vermeld van de projecten en de status, begin- en einddatum daarvan. Naast de statusinformatie en lanceerdatum van de projecten kan men ook grafieken zien zoals Risk-Reward, verwachte cashflowgeneratie van de projectportfolio, gemiddelde ROI per productgroep. De financiële zijde van het NPDIproces wordt nu in de praktijk vaak door MS-Excel ingevuld. Hiermee zijn echter nauwelijks structureel historische gegevens bij te houden en centrale beschikbaarheid is meestal niet gecontroleerd mogelijk. Met de PPM Template van Teamcenter Community zijn kosten en opbrengsten op vele manieren toe te kennen: per jaar, per regio of business unit, per type of artikel en zo

Het scoren op criteria tijdens een mijlpaal (“Gate”) gebeurt op iedere mijlpaal

22

voorts. De ontwikkeling in schattingen en werkelijke kosten en opbrengsten zijn steeds bij te werken waarbij de historie bewaard blijft. Het vergelijk met de actuele data is eenvoudig te organiseren door gegevens uit het administratieve systeem te importeren. De zichtbaarheid van deze en andere gegevens zijn te koppelen aan rollen van personen. Dit is standaard functionaliteit van alle Teamcenter applicaties, dus ook van Teamcenter Community. “De PPM Template is ontwikkeld met de standaard ontwikkeltools en functionaliteit van Teamcenter, gebruik makend van standaard Microsoft Sharepoint technologie,” aldus Visser. “Dit maakt dat de bedrijfsspecifieke configuratie snel te realiseren is en eenvoudig kan worden aangepast op nieuwe ontwikkelingen.” De toekomst van deze applicatie ligt in de mogelijkheden voor integrale ondersteuning van processen en gebruikers door de integratie met de andere Teamcenter modules. “In de komende tijd hebben we de handen vol aan het werk dat op ons is afgekomen sinds de aankondiging dat we dit hebben ontwikkeld,” besluit Visser. “Er is grote concrete belangstelling van bedrijven die beter inzicht willen hebben in de toekomst van hun bedrijf: succesvolle nieuwe producten en innovaties.”

Actueel

Producten

Praktijkervaring


Teamcenter

Teamcenter Express

Snel invoeren van Collaborative PDM

De nieuwe Solid Edge integratie is ‘embedded’. Teamcenter Express is volledig geïntegreerd in de user interface van Solid Edge.

PDM heeft de reputatie verbonden te zijn met lange invoertrajecten en veel customisatie. Dat is al lang verleden tijd. Vandaag de dag wordt veel gebruik gemaakt van industry templates en best practices. Maar ook dat is voor het MKB vaak nog teveel van het goede. UGS brengt daar met Teamcenter Express nu verandering in door out-of-the-box PDM aan te bieden. Alle bedrijven hebben met dezelfde thematiek te maken: automatiseren van standaard processen, vermijden van overtollige werkzaamheden, beter grip krijgen op ontwerpwijzigingen, parallel ontwikkelen, kostenreductie, de wens meer tijd voor innovatie beschikbaar te hebben en zo voort. Innovatie is het toverwoord voor de komende jaren. Volgens onderzoekers zal meer dan 70% van de producten die we vandaag kennen, in 2010 niet meer op de markt zijn. Dat vereist een hoge doorloopsnelheid van de innovaties. Het aantal thema’s waarmee een bedrijf zich geconfronteerd ziet, wordt daardoor nog groter. Iets dat nog verder wordt gecompliceerd omdat steeds meer in toelevernetwerken wordt samengewerkt.

Iedereen heeft de wens dat nieuwe producten sneller op de markt komen, de kwaliteit hebben die de klant ervan verwacht en dat daarop ook nog voldoende winstmarge wordt gemaakt. Deze wensen bestaan zowel bij grote als bij kleinere bedrijven. De aanpak om die wensen in vervulling te laten gaan verschilt echter. Grote bedrijven hebben de financiële kracht om PDMimplementaties compleet naar hun hand te laten zetten. Dat heeft voordelen, maar vereist lange invoertrajecten en hoge investeringen. PDM als hulpmiddel is echter niet voorbehouden aan grote bedrijven zoals vaak wordt gedacht. Ook kleinere bedrijven kunnen hun processen en gegevensbeheer verbeteren en daarmee omzet- en winstcijfers verbeteren. Een PDM oplossing voor het MKB moet wel aan een aantal eisen voldoen. Hij moet makkelijk en snel te installeren, in te richten, te gebruiken en te onderhouden zijn. Dat betekent dat er bij een implementatie weinig klantspecifiek ontwikkeld hoeft te worden. Ook moet de ICT-infrastructuur die de PDM-oplossing vereist geen grote

eisen stellen en aansluiten bij dat wat er hoogstwaarschijnlijk al is. Dat wil zeggen: Microsoft. UGS heeft met de introductie van de Velocity Series ook Teamcenter Express geïntroduceerd. Teamcenter Express is niets anders dan Teamcenter Engineering met dien verstande dat het systeem op basis van jarenlange implementatie-ervaringen grotendeels al is geconfigureerd. Dit houdt in dat de meeste functies die een bedrijf in de mechanische industrie nodig heeft, er in zitten en niet voor elk bedrijf hoeven te worden ontwikkeld en geprogrammeerd. Alle functies die het PDM-systeem verder in zich heeft, zijn precies dezelfde als in Teamcenter Engineering. Het prijsverschil tussen Teamcenter Express en Teamcenter Engineering zit dan ook niet in de software, maar in de services er omheen: de customisatie en implementatie. Omdat in Teamcenter Express, afgezien van de software installatie, enkel de bestaande inrichting hoeft te worden geconfigureerd, blijft het aantal installatiedagen beperkt tot tien, inclusief training van de systeem administrator en eindgebruikers. 23

Actueel

Producten

Praktijkervaring


Teamcenter Express Gebruiksklaar Een goed voorbeeld van de ingebouwde functies is de workflow voor ontwerpwijzigingen. Het systeem kent een basis change proces workflow waarmee de meeste bedrijven verder kunnen. Die workflow kan altijd worden aangepast op de werkwijze van het bedrijf. Een ander voorbeeld is dat een belangrijk deel van de dagelijkse handelingen is samengevoegd in een logische volgorde. Deels is dat wizard-gedreven. Een reeks menu’s leidt de gebruiker door de stappen die gedaan moeten worden, zoals het creëren van nieuwe items. Een bekend begrip voor Teamcenter Engineering gebruikers. Een item is bijvoorbeeld een partnummer, waaraan gerelateerde informatie zoals een samenstelling, onderdeel en/of document wordt toegekend. Alle informatie in Teamcenter Express valt onder revisie- en versiebeheer. En van alles is na te gaan waar het verder nog wordt gebruikt met de ‘where used’ functie. Andere Wizard toepassingen zijn onder meer vrijgeven van een component of samenstelling en het genereren van reports. Net als Teamcenter Engineering kan met Teamcenter Express data uit verschillende CAD-systemen worden beheerd. De integratie met Officeappicaties is overigens standaard. Binnen de Velocity Series is een nieuwe ‘embedded’ Solid Edge integratie beschikbaar. Hiermee wordt Teamcenter Express direct vanuit de Solid Edge applicatie en binnen hetzelfde venster benaderd. Een ‘save’ in Solid Edge wordt dan een ‘check-in’ in Teamcenter. En een ‘new’ wordt dan niet alleen een nieuw Solid Edge model, maar kan meteen van de benodigde Teamcenter gegevens worden voorzien. Het spreekt voor zich dat ook integraties voor NX en I-deas beschikbaar zijn, net als voor SolidWorks,

De Webportal van Teamcenter Express is bedoeld om toegang te hebben tot de informatie die Teamcenter Express beheert (bijvoorbeeld voor de werkvoorbereiders en inkoop).

24

Catia, Inventor, OneSpace Designer en Pro/Engineer. Outlook De user interface is vrijwel gelijk aan die van Teamcenter Engineering. Voor de herkenbaarheid heeft de user interface in Teamcenter Express een nog hoger Microsoft Outlook look-and-feel gehalte. In die user interface is de gegevensstructuur overzichtelijk aangebracht. Bij de items zijn de documenten verzameld en er is een duidelijk preview venster beschikbaar. De preview is op JT gebaseerd. Bij check-in wordt zo’n licht viewbestand automatisch aangemaakt. Het kan ten behoeve van commentaarrondes door niet-CAD-gebruikers worden voorzien van opmerkingen dankzij de ingebouwde mark-up functies. Die functies omvatten ondermeer het meten in het ontwerp, het toevoegen van opmerkingen en het redlinen, d.w.z. aanduiden van delen waarop de aandacht moet worden gevestigd. Een onmisbaar onderdeel van elk PDMsysteem is de mogelijkheid stuklijsten te genereren. Hierin bestaat standaard de mogelijk ook niet-grafische items

zoals verpakkingen, olie en verf toe te voegen. Ook is het mogelijk een stuklijst te vergelijken (BOM-Compare) met een bestaand ontwerp om te zien welke verschillen ertussen bestaan. Een generieke ERP export is aanwezig. Een stuklijst kan worden geëxporteerd door middel van een XML-bestand dat kan worden opgepakt door een ERP-systeem. Multi-site Het werken met meerdere vestigingen of bedrijven op dezelfde PDM-database komt steeds meer voor, bijvoorbeeld door samenwerkingsverbanden in de supply chain of overnames. Het direct inloggen op een PDM-database via publieke of geleasde lijnen is om prestatieof veiligheidsredenen vaak niet haalbaar. Daarom kan een complete of gedeeltelijke synchronisatie van Teamcenter databases worden uitgevoerd met het optionele Multi-site. De synchronisatie vindt dan bijvoorbeeld dagelijks plaats en update informatie als check-outs is direct beschikbaar. Techniek en licenties De database waarop Teamcenter Express is gebaseerd is MS SQL Server. Deze is al vaak bij bedrijven beschikbaar, als dat niet

De user interface van Teamcenter Express heeft dezelfde ‘look and feel’ als Microsoft Outlook wat een snelle gewenning garandeert.

Teamcenter kort

het geval is, zal deze naast de Teamcenter Express licenties moeten worden aangeschaft. Die licenties zijn er in drie vormen. De Author-licentie is bedoeld voor de CAD-werkplek waar een zware integratie aanwezig is en veel database interactie plaatsvindt. De Professionallicentie is bedoeld voor de personen die met 3D data werken en die modellen moeten oproepen en beoordelen, maar dat met een viewer doen en niet met CAD-software. Tenslotte is er de Consumer-licentie waarmee met name de kantoorwerkers Office-gegevens zullen bewerken. Er wordt een zogenoemd ‘named user’ licentiemodel gebruikt. Hier wordt enkel betaald voor het aantal gebruikers, dus zonder aparte Teamcenter serverlicentie. Verschillen Uiteraard is er een duidelijke scheidingslijn te trekken tussen Teamcenter Express en Teamcenter Engineering. Die grens ligt bij het gebruik van Unix, Oracle of de meer geavanceerde modules zoals Options & Variants, Change Management cf. CM-II, Teamcenter Requirements en Teamcenter Projects. Wanneer een van deze situaties van toepassing is, zal een upgrade naar

Teamcenter Engineering nodig zijn. Iets dat technisch geen enkel probleem zal zijn daar het datamodel van Teamcenter Express volledig aansluit bij alle andere modules uit de Teamcenter portfolio. Implementatie Een van de kenmerken van Teamcenter Express is dat de implementatie binnen een vaste tijd en vaste prijs mogelijk is. De meeste bedrijven zullen binnen de tien gebruikers blijven. In dat geval rekent UGS op tien dagen installatie, configuratie en training. In deze tien dagen vindt de implementatie van de Administration- en Client-werkplekken plaats en wordt de CAD-adapter geconfigureerd. De meeste tijd zal de training en begeleiding tijdens het eerste gebruik vragen. Juist vanwege dit laatste raadt UGS aan de gehele invoering te spreiden over drie weken. De verkoop en implementatie zal naast UGS ook worden gedaan door de dealers. Zij worden hiertoe gecertificeerd en regelmatig bijgeschoold zodat zij voor de klanten een gekwalificeerde partner zijn en blijven.

BKL Engineering is een onafhankelijk ingenieursbureau waar fijnmechanische werktuigbouwkunde, elektronica (hardware en software) en fabricage optimaal gecombineerd worden. Zij ontwikkelen en fabriceren speciaalmachines, gereedschappen, transportmiddelen en andere hulpmiddelen voor verschillende industriële bedrijven. BKL heeft gekozen voor Teamcenter Express, omdat er behoefte is om binnen BKL engineeringdata op een goede/ gestructureerde wijze te beheren. Hiernaast is het van belang om met behulp van Teamcenter een zo hecht mogelijke samenwerking met de opdrachtgevers te creëren. Voor sommige engineeringprojecten werkt BKL al in een Teamcenter omgeving van hun opdrachtgever. Voor veel projecten ligt de verantwoordelijkheid voor (het bewaren/onderhouden/aanpassen van) engineeringdata bij BKL zelf. Om deze toegevoegde waarde aan hun klanten te leveren is de beslissing genomen dit in een eigen Teamcenter omgeving te beheren. (www.bkl.nl )

25

Actueel

Producten

Praktijkervaring

Trainingen en evenementen Tecnomatix

PLM en Tecnomatix

Valideren en optimaliseren van productieprocessen

PLM productportfolio van UGS

In de huidige markt van PLM applicaties is UGS inmiddels een bekende naam en vooruitstrevende speler geworden. PLM staat voor Product Lifecycle Management en omvat applicaties die in een digitale omgeving de gehele levenscyclus van een product managen. Het proces van ontwerpen, produceren, onderhoud en service verlenen wordt binnen deze applicatie ondersteund.

UGS is in de loop der jaren groot geworden met de CAD-applicatie Unigraphics (tegenwoordig NX), een van de krachtigste pakketten als het gaat om freeform modeling, CAM en FEM. Later is de PDM omgeving Teamcenter ontwikkeld, die het mogelijk maakt product-, manufacturing-, service- en onderhoudsdata van producten te beheren en te managen. Een krachtige en waardevolle uitbreiding op de gehele UGS productportfolio zijn de nieuwe applicaties die vallen onder de noemer Tecnomatix. Per 1 april 2005 heeft UGS Tecnomatix overgenomen. Tecnomatix was daarvoor al ruim 20 jaar actief met het ontwikkelen en implementeren van proces-engineeringen proces-optimalisatietools. Juist in productieomgevingen waar een grote diversiteit aan complexe processen ontwikkeld en beheerd dienen te worden, is Tecnomatix een bekende naam. Denk hierbij aan grote OEM-klanten als BMW en Volkswagen, Tier 1-klanten als Hella en Bosch en Aerospace-klanten als Boeing en Lockheed Martin.

26

Naast de bovengenoemde CAD en PDM omgevingen heeft UGS dus nu een complete “Digital Manufacturing” suite in zijn productengamma, die de PLMgedachte compleet maakt. Daar waar het CAD-design ophoudt gaat Tecnomatix verder. Een “simpele” vraag als: “Is mijn proces wel in staat om dit type product te produceren?” staat centraal als we het hebben over de Tecnomatix applicaties. In de meest ideale situatie zou het productieproces namelijk eerst gevalideerd moeten worden alvorens men tot fysieke productie overgaat. Met de Tecnomatix applicaties is het zelfs mogelijk uw productieproces digitaal te valideren, parallel aan uw CAD activiteiten (concurrent engineering). De Tecnomatix applicaties kunnen we onderverdelen in de volgende werkgebieden: ß Part manufacturing ß Assembly manufacturing ß Resource management (m.b.t. tooling, machines en robotica) ß Plant design (optimalisatie en simulatie)

Tecnomatix kort Nedap concentreert zich op het ontwikkelen en het leveren van innovatieve en duurzame oplossingen op het gebied van veiligheid en elektronische controle eenheden evenals automatisering, beheer en informatie uitwisseling voor organisaties. Nedap legt de nadruk op marktsegmenten waar zijn technologische know-how en kennis van de specifieke processen tot toegevoegde waarde voor de klant kunnen leiden. Nedap gebruikt sinds jaren onze NPI-oplossingen en kocht begin dit jaar een upgrade naar Unicam Fx, hét platform voor de generatie van outputfiles voor hun SMD & THT machinepark en voor de creatie van documentatie voor hun manuele processen. (www.nedap.nl)

ß Human Performance (ergonomie- en tijdstudies van menselijke acties) ß Product Quality (meten, analyse, terugkoppeling) ß Production execution (MES systemen, real-time monitoring) Alle Tecnomatix producten dragen ertoe bij dat het bestaande of toekomstige productieproces getoetst en geoptimaliseerd kan worden. Omdat men bij de introductie van elk nieuw product (of afgeleide daarvan) nieuwe procesdata creëert, ontstaan er al snel omvangrijke data die beheert dienen te worden. Teamcenter, de meest gebruikte PDM omgeving van dit moment, heeft een dataader die reeds zeer geschikt is voor de procesdata die gegenereerd wordt door de Tecnomatix applicaties. Door de overname van Tecnomatix door UGS komen productengineering, procesengineering en PDM bij elkaar, wat voor de klant een krachtig geheel vormt. Het toepassen van Tecnomatix applicaties, ook wel “Digital Manufacturing” genaamd, kent diverse voordelen, waaronder: ß Verkorting van de time to market. Het digitaal valideren van processen helpt bedrijven bij hun opstart. ß Kwaliteitsverbetering van zowel producten als van productieplanning.

ß Kostenreductie door het minimaliseren van manufacturing- en opstartkosten. ß Verhoging van de winstgevendheid door een hogere output per productielijn, flexibelere productielijnen en het ondersteunen van productmixen. Plant design & simulation Binnen de Tecnomatix productportfolio heeft u de beschikking over de softwaretool Plant Simulation (voorheen eM-Plant genaamd). Door gebruik te maken van simulatiemodellen kan men dynamische processen en systemen analyseren en optimaliseren. Men ontwikkelt een computermodel dat het ‘gedrag’ van een bestaand systeem of een nieuwe situatie reproduceert. Een goed simulatiemodel van de productie-, transport- en/of opslaglogistiek kan gebruikt worden om een groot aantal parameters realtime te testen. De klant kan simulatiemodellen gebruiken als een veilige, efficiënte en betrekkelijk goedkope testmethode. Uitgaande van de bestaande gegevens of toekomstige behoeften creëert men een simulatiemodel van een ‘virtueel’ productieproces, distributiecentrum of distributienetwerk in een driedimensionale animatie in kleur. Dat model kan worden gebruikt om de bestaande processen en

Fabrieks lay-out

27

Actueel

Producten

Praktijkervaring


PLM en Tecnomatix

Simulatiemodel van een productieproces

systemen te optimaliseren, om de ontwerpen voor toekomstige faciliteiten te verbeteren en om de effecten van alternatieve ontwerpen of wijzigingen in de processen te analyseren. We schetsen in het kort enkele voordelen van simulatie. Bestaande activiteiten: ß Verhoogt het inzicht in een activiteit; ß Maakt mogelijk dat de prestaties van het systeem worden getoetst in een fictief scenario; ß Mogelijkheid om voorgestelde wijzigingen te verifiëren; ß Maakt mogelijk om lay-out en design zorgvuldig bij te werken; ß Visualiseert het proces; ß Bruikbaar voor marketing- en opleidingsdoeleinden; ß Bruikbaar als zéér nauwkeurige dagelijkse planningstool; ß Verlaagt het risico van ontwerpfouten in toekomstige activiteiten; ß Berekenen van de exploitatiekosten; ß Bepalen van diverse capaciteiten; ß Maakt de uitvoering van gevoeligheidanalyses mogelijk.

28

Toekomstige activiteiten: ß Schept duidelijkheid omtrent twijfelgevallen; ß Geeft weer hoe het systeem reageert op verschillende fictieve situaties; ß Voorspelt toekomstige knelpunten; ß Test alternatieven; ß Maakt een detailberekening van de exploitatiekosten mogelijk; ß Schept zekerheid omtrent het aantal trucks, robots, stellingen e.d. en hun specificaties; ß Maakt mogelijk de voornaamste algoritmen en functionele eisen van informatie- en controlesystemen vast te leggen; ß Levert grafische beelden, die de diverse ontwerpalternatieven zichtbaar maken en zo de keuze vergemakkelijken. Plant Simulation wordt gebruikt in diverse markten en branches. Denk hierbij aan automotive OEM’ers, Tier 1 toeleveranciers, warehousing en distributie, scheepsbouw, aerospace, vliegvelden en heavy industrie. Benelux klanten die reeds gebruik maken van Plant Simulation zijn o.a. DAF Trucks, UPS, Nefit en Hesse-Noord Natie.

Voor aanvullende informatie over Tecnomatix productportfolio kunt u terecht bij cards Engineering (Tecnomatix Business Partner van UGS) en vragen naar de heer Ton Aarts, telefoonnummer +31 (0)499-371990.

Actueel

Producten

Praktijkervaring


Solid Edge

Lasbewerkingen Solid Edge beschikt over uitgebreide functies voor het aanbrengen van hoogwaardige lasverbindingen in de 3D samenstelling. In dit artikel wordt de werkwijze beschreven van het gehele proces van 3D tot 2D werktekening inclusief de las vooren nabewerkingen. Lassamenstelling Een gelaste constructie wordt opgebouwd uit normale 3D onderdelen die binnen een samenstelling worden geplaatst met de gebruikelijke Mate en Allign relaties. Voor het activeren van de verschillende lasfuncties dient via het Weldment Assembly commando in het Applications menu de samenstelling als lassamenstelling gedefinieerd te worden. Hierbij worden een aantal instellingen gekozen zoals: de dichtheid van het lasmateriaal en de kleur. Uiteraard kunnen deze instellingen ook van te voren worden vastgelegd binnen een las template file. Voorbewerking In veel situaties met lasverbindingen tussen zwaardere onderdelen zal een voorbewerking ter plaatse van de las noodzakelijk zijn zoals het aanbrengen van een afschuining op de hoeken. Deze bewerkingen kunnen binnen de samenstellingen worden aangebracht met Assembly Features en Assembly Driven Part Features. Hier wordt een keuze gemaakt afhankelijk van de werkwijze binnen het bedrijf. Worden er bijvoorbeeld gedetailleerde werktekeningen van de afzonderlijke onderdelen gemaakt. In dat geval zijn de voorbewerkingsfeatures noodzakelijk binnen de monodelen en kiest men voor de Assembly Driven Part Features. Afschuiningen worden aangebracht middels het Chamfer commando maar er kan ook materiaal worden weggenomen met features die gebaseerd zijn op een schets. Tijdens deze bewerking wordt een keuze gemaakt tussen de verschillende onderdelen in de samenstelling waar de bewerking, zoals een Cutout, op wordt uitgevoerd. Indien de bewerkingen geheel los van de samenstelling binnen de monodelen gewenst zijn wordt via In Place Activate het betreffende onderdelen geactiveerd en kunnen de normale modelleer features worden gebruikt binnen de part omgeving.

Lassen Voor het aanbrengen van de lassen zijn de volgende lascommando’s voorhanden op de Assembly Feature toolbar: Fillet Weld, Groove Weld en Stitch Weld. Daarnaast zijn ook de normale modelleer features zoals Protrusion, Sweep en Loft te gebruiken om lasmateriaal aan te brengen. Met het Weld Label commando worden de lasparameters zoals lastype en afmetingen aan het lasmateriaal toegevoegd zodat deze in de werktekeningen als lassymbolen geplaatst kunnen worden. Het aanbrengen van het lasmateriaal is niet strikt noodzakelijk. Men zou kunnen volstaan met slechts het laslabel aan te brengen op de plaats waar de las moet komen. Voor het kunnen bepalen van het totale volume en gewicht van de samenstelling, inclusief lasmateriaal, is dit echter wel noodzakelijk. Lasmateriaal dat met de speciale las commando’s, Fillet, Groove of Stitch, zijn aangebracht krijgen direct de kleur die ingesteld is via het hiervoor beschreven Weldment Assembly commando. Alle overige features die gebruikt zijn om de las vorm te geven hebben de standaard constructiekleur. Zodra via een Weld Label lasparameters zijn aangebracht op een dergelijke feature zal deze ook de kleur krijgen van een Weld Bead.

Lasverbindingen binnen een Solid Edge samenstelling

Fillet Weld – Met dit lascommando wordt een hoeklas aangebracht tussen twee sets van vlakken die onder een hoek ten opzichte van elkaar staan. Via parameters wordt onder andere de lashoogte ingegeven. Groove Weld – Dit commando wordt gebruikt om een ruimte met lasmateriaal op te vullen tussen twee of meerdere aan elkaar te verbinden onderdelen. Als input wordt een set van Base en Target vlakken gebruikt.

Een Fillet Weld, Groove Weld en Stitch Weld

29

Actueel

Producten

Praktijkervaring

Trainingen en evenementen Solid Edge

Lasbewerkingen Stitch Weld – Met dit commando wordt een al geplaatste las opgesplitst in een onderbroken las waarbij via instellingen de afmetingen van de las en sparinglengten worden ingegeven.

Een lasverbinding weergegeven in een werktekening inclusief lassymbool.

Nabewerking Na het aanbrengen van de verschillende lassen kunnen de eventuele nabewerkingen worden gedefinieerd met dezelfde functies die gebruikt zijn voor de voorbewerking. Men kan weer kiezen uit Assembly Features en Assembly Driven Part Features voor het toevoegen van bijvoorbeeld gaten. In de Select Part step van deze features kan men kiezen door welke delen bijvoorbeeld doorlopende gaten moeten worden aangebracht. Ook het lasmateriaal zelf kan hierbij geselecteerd worden bij bewerkingen die na het lassen worden uitgevoerd. Door de stapsgewijze opbouw van monodelen, voorbewerking, lassen en nabewerking ook in de virtuele lassamenstelling te volgen zijn de werktekeningen van dit complete lasproces uiteindelijk eenvoudig te genereren. Ook alle volume en gewichtsberekeningen van de lassamenstelling houden rekening met deze bewerkingen.

De verschillende stappen van een lasverbinding: 1. Samenstelling van de onderdelen 2. Voorbewerking en las 3. Nabewerking

30

Werktekeningen Uiteindelijk kunnen de werktekeningen van de lassamenstelling worden aangemaakt. Tijdens het plaatsen van tekeningaanzichten kan de gebruiker in de drawingviewwizard kiezen voor het al of niet zichtbaar maken van de vooren nabewerkingfeatures via de optie Show Assembly Features. Bij al geplaatste tekeningaanzichten is deze instelling te vinden in het Properties form onder Model Options. Ook kan gekozen worden voor het aan of uit zetten van de aangebrachte lassen, de Weld Beads. Via een display configuratie binnen de lassamenstelling kan van te voren een weergave gedefinieerd worden waarbij de lassen onderdrukt zijn. Deze configuratie kan dan vervolgens bij het plaatsen van de tekeningaanzichten gekozen worden. Een andere werkwijze is weer via het Properties formulier

van het aanzicht. Onder Display kan men kiezen welke lassen wel of niet zichtbaar moeten zijn in het betreffende view. De beschreven werkwijze geeft de gebruiker de mogelijkheid tekeningen te maken van uitgangsmateriaal, vooren nabewerkingen en de complete gelaste samenstelling. Bij het plaatsen van lassymbolen in de tekening kunnen via de optie Tie to Geometry alle in de lassamenstelling gekozen instellingen van de las worden opgehaald en worden toegepast. Monodelen vanuit de lassamenstelling Vanuit een lassamenstelling kan een onderdeel, inclusief alle daarop uitgevoerde Assembly Features, worden opgeslagen in een separaat bestand. Binnen de samenstelling dient men via het commando Save Selected Model het onderdelen te selecteren waarna het wordt weggeschreven als Solid Edge Part of Sheetmetal file. Deze file is associatief gekoppeld aan de lassamenstelling en kan dus worden geüpdate na wijzigingen. Ook is een export naar een Parasolid body mogelijk. De hierdoor verkregen modelfiles kunnen dienen voor bijvoorbeeld CAM doeleinden, FEM analyse of detailtekeningen van de monodelen inclusief de las vooren nabewerkingen.

Aanvullende informatie over Solid Edge is te vinden op www.solidedge.com en www.solidedge.nl . Uw eventuele vragen of opmerkingen zijn welkom via: [email protected]

Actueel

Producten

Praktijkervaring


Solid Edge

Het werken met grote samenstellingen Door de jaren heen zien we dat 3D samenstellingen steeds groter worden in aantallen onderdelen. Door de voortdurende groei in computerkracht en uitbreidingen in functionaliteit op het gebied van de Large Assembly Tools zien we dat Solid Edge gebruikers complete machineontwerpen realiseren van soms tientallen duizenden onderdelen binnen één totaalsamenstelling. In dit artikel wordt een overzicht gegeven van de meestgebruikte gereedschappen voor het werken met deze grote samenstellingen. Show en Hide Om bij het werken met grote samenstellingen als gebruiker “door de bomen het bos te blijven zien” is de meest voor de hand liggende methode het uitschakelen van onderdelen die op dat moment niet nodig zijn. Hiervoor beschikt Solid Edge over commando’s als Hide, Show en Show Only. Na uitschakelen van onderdelen kan tevens het werkgeheugen worden vrijgemaakt met Unload Hidden Parts. Een uitgebreide set van Selecteer functies geeft de gebruiker de mogelijkheid om snel de gewenste onderdelen te selecteren die vervolgens kunnen worden aan of uit gezet. Zo is er de Select Small Parts waarmee alle parts geselecteerd worden die binnen een door de gebruiker geschetst rechthoekje passen. Verder Select All Identical Parts voor alle identieke onderdelen, Query Select voor

het selecteren van onderdelen aan de hand van eigenschappen en een 3D Range Box om alles te selecteren binnen een bepaalde zone. Display Configuraties Nadat de gewenste set van zichtbare onderdelen is bepaald, kan gekozen worden deze als een Display Configuratie op te slaan. Hiervan kunnen een onbeperkt aantal gedefinieerd worden waarna eenvoudig kan worden geschakeld tussen de ene set van onderdelen en een andere. Bij het openen van een samenstelling kan direct de gewenste configuratie gekozen worden zodat alleen de benodigde onderdelen worden ingelezen wat voor een belangrijke versnelling kan zorgen. De Display Configuraties kunnen ook gebruikt worden bij het genereren van tekening aanzichten zodat bepaalde systeemdelen bijvoorbeeld worden onderdrukt of juist zichtbaar worden gemaakt op de werktekening. Culling Het snel en vloeiend roteren van grote samenstellingen wordt mogelijk gemaakt door de zogenaamde Culling functie. Deze is in te stellen via de Tools/Options en zorgt voor onderdrukken van kleine onderdelen tijdens het roteren en het werken met Pan & Zoomfuncties waardoor de grafische kaart wordt

Door het commando “Select All Small Parts” worden alle kleine onderdelen geselecteerd waarna ze via Hide kunnen worden uitgeschakeld.

31

Actueel

Producten

Praktijkervaring


Het werken met grote samenstellingen ontlast. Zodra de beweging van het beeld wordt gestopt verschijnen de kleine onderdelen automatisch weer. Active en Inactive Naast het wel of niet zichtbaar maken van delen binnen de samenstelling bestaat de mogelijkheid om te kiezen voor Inactive parts. Dit zijn “Lightweight Parts” waarbij de geometrie volledig zichtbaar is maar niet de onderliggende intelligentie zoals parameters en featureopbouw in ingeladen. Het resultaat is een veel lager geheugengebruik wat de snelheid van het systeem ten goede komt. Voor het Active of Inactive schakelen van onderdelen kunnen de eerder beschreven selecteer tools gebruikt worden waarna de gekozen set kan worden opgeslagen in een Display Configuratie. Simplified Parts In de meeste gevallen zal men binnen de hoofdsamenstelling niet de nauwkeurige weergave nodig hebben van kleine onderdelen van de lagere niveaus. Denk hierbij aan koopdelen maar ook afrondingen en andere kleine details van maakdelen. Met de functie Simplified Parts kan van ieder onderdeel ook een versimpelde weergave worden gedefinieerd waarin kleine geometrische details worden onderdrukt. Bij het werken binnen de samenstelling kan dan gekozen worden voor de versimpelde weergave waardoor het systeem weer wordt ontlast en een maximale response blijft geven. Het gebruik van de Simplified weergave heeft overigens geen enkel gevolg voor de eventueel gebruikte samenstellingsrelaties die tussen de features zijn aangebracht. Op ieder moment kan binnen de EdgeBar geschakeld worden tussen Detail en Simplified van de gehele of gedeeltelijke samenstelling. Simplified Assemblies De nieuwste functie binnen de large assembly tools is Simplified Assemblies waarmee vrijwel automatisch een versimpelde uitvoering kan worden gedefinieerd van een complete (sub)samenstelling. Via een speciaal 32

De automatisch Simplify Assembly creëert een model van de complete samenstelling waarin inwendige vlakken en kleine onderdelen zijn onderdrukt.

algoritme worden automatisch alle nietzichtbare vlakken en kleine onderdelen binnen de samenstelling onderdrukt. Het eindresultaat is geometrisch vergelijkbaar met het origineel maar is vele malen lichter in het gebruik binnen een hoger niveau samenstelling en bij het genereren van werktekeningen. De Simplified Assembly kan tevens gebruikt worden als model buiten de eigen engineeringsafdeling waarbij het afstaan van de volledig gedetailleerde geometrie niet gewenst is. All Parts Hidden Bij het openen van een samenstelling kan gekozen worden voor de functie All Parts Hidden zodat de samenstelling wordt geopend zonder het laden en zichtbaar maken van onderdelen. Binnen de EdgeBar is vervolgens de complete samenstellingsopbouw zichtbaar waardoor de gebruiker de gewenste systeemdelen kan inschakelen. Op deze wijze worden zeer grote samenstellingen in een fractie van de normale tijd geopend en

kan de gebruiker na selectie van het werkgebied aan de slag. Component Sketch Binnen de hybride 2D/3D werkmethode van Solid Edge kunnen Component Sketches worden gebruikt. Dit zijn zeer snelle 2D snaphots van 3D onderdelen of samenstellingen die de constructeur kan gebruiken bij het in 2D bepalen van het totaal plan. Middels het Publisch commando kan indien gewenst wordt overgeschakeld naar de 3D weergave. Draft Quality Views Net als bij alle andere hedendaagse 3D CAD systemen bestaat het maken van werktekeningen uit handmatige handelingen zoals het kiezen van tekening aanzichten, plaatsen van maatvoering en symbolen, het definiëren van doorsneden en het automatisch door het systeem genereren van de zichtbare en verborgen lijnen. Om de wachttijden bij deze laatste, vooral bij grote samenstellingen, zo veel mogelijk in te korten beschikt Solid Edge over Draft Quality Views. Dit zijn aanzichten van een iets lagere kwaliteit

waardoor ze veel sneller op tekening staan en de gebruiker de tekening vervolgens kan aanvullen met de benodigde maatvoering en annotatie. Uiteindelijk kan, zo nodig buiten werktijd, geheel automatisch de tekening worden omgezet naar High Quality.

Aanvullende informatie over Solid Edge is te vinden op www.solidedge.com en www.solidedge.nl . Uw eventuele vragen of opmerkingen zijn welkom via: [email protected]

Snel te plaatsen Draft Quality Views kunnen, eventueel na werktijd, automatisch worden omgezet naar High Quality Views.

Solid Edge kort NOTTROT BV is producent van TFT (touch-) monitoren. Sinds 2001 gebruiken ze Solid Edge om snel producten in (RVS) plaatwerk, kunststof en aluminium gietwerk te kunnen ontwerpen. De monitoren zijn onder andere te vinden in de industrie, scheepvaart, openbare gelegenheden en showbusiness. (www.nottrot.nl) Metaltech bouwt klantspecifieke machines voor de bakkerij-industrie, zoals broodsnij- en verpakkings machines. Ook zijn zij actief in de voedingsindustrie met een compleet eigen lijn sluiten sealmachines voor het sluiten van maaltijdschalen. De mechanische componenten worden in eigen beheer ontwikkeld en geproduceerd middels een modern CNC-machinepark. Om aan de groeiende vraag van speciale klantwensen te kunnen voldoen, is na

een uitgebreid onderzoek de keuze op Solid Edge gevallen. Met dit gereedschap verwachten zij sneller en met minder fouten de specifieke klantwensen te kunnen realiseren. GTI FIB Industriele Bedrijven is vooraanstaand producent van roestvrijstalen producten. Door de bijna onbeperkte mogelijkheden die GTI FIB biedt, zijn zij in staat om op het terrein van process equipment aan de meeste wensen te voldoen van ontwerp tot en met fabricage en montage. De engineers zijn gespecialeerd in de toepassing van alle mogelijke technologieën en materialen die nodig zijn om process equipment te ontwerpen. Hierbij gaat het o.a. van opslag- en buffertanks, kolommen en reactorinternals tot en met (hoge)drukapparatuur. Daarnaast ontwerpt en bouwt GTI-FIB diverse

filterinstallaties, van grove filtratie tot nano (membraan)filtratie. GTI FIB ontwerpt in Solid Edge. Dit gebeurt op maat of GTI bouwt naar ontwerp van de klant. Er is gekozen voor Solid Edge omdat het UGS portfolio precies aansluit bij de bedrijfsvoering van GTI. (www.gti-group.com) FLAM – VFM in België is fabrikant van inbouwhaarden, voorzetkachels, tegelkachels, speksteenkachels, verwarmingsgeneratoren, branders en toebehoren. Zij gebruiken Solid Edge in hun werk vanwege de Windows integratie en omdat het uitstekende software is voor plaatwerk en het maken van samenstellingen. (www.flam.be)

33

Actueel

Producten

Praktijkervaring


Agio Machinefabriek

Agio Machinefabriek speelt met Solid Edge in op veranderende markt Nederland heeft altijd een vooraanstaande rol gespeeld in de sigarenproductie. Agio is daarvan een goed en bekend voorbeeld. Twee jaar geleden werd het honderdjarige bestaan gevierd. Het bedrijf heeft een eigen technische dienst in de vorm van een machinefabriek die sedert ruim veertig jaar het uitgebreide machinepark ontwikkelt, bouwt en onderhoudt. De markt voor de productiemachines verandert van grote series van machines naar kleine series en prototypes. De engineeringafdeling is op Solid Edge overgestapt om beter op deze verandering te kunnen inspelen. Het familiebedrijf Agio heeft zijn hoofdzetel in Duizel ten westen van Eindhoven waar naast de centrale technische dienst ook de directie en alle logistiek zijn geconcentreerd; alles bij elkaar 250 van de 2600 medewerkers. De fabricage van de short fillers, die een versnipperd binnengoed hebben, vindt op machinale wijze plaats in België. Een activiteit waarvoor 280 personen in dienst zijn. De lange Cubaanse sigaren, ook wel longfillers genoemd, worden met de hand gemaakt in de Dominicaanse Republiek door een groep van 170 medewerkers. Het voorbereiden van de tabak voor de machinale productie, het bobineren, wordt gedaan in de vestiging op Sri Lanka waar het overgrote deel van het personeel werkt. Een sigaar is een gevoelig en complex natuurproduct. Hij bestaat uit drie bestanddelen. Het binnengoed en het omblad, die samen het bosje vormen (een halffabrikaat), en het dekblad. In Sri Lanka worden met behulp van bobineermachines het omblad en het dekblad uit de tabaksbladeren gestanst en

gebobineerd. Bij het bobineren worden de tabaksbladeren die het dekblad vormen langs de nerf in strippen gestanst en die worden op een soort gaas gelegd. In België wordt het binnengoed bereid en bevinden zich ook de productiemachines. Sigaren worden in grote hoeveelheden gemaakt wat een hoge precisie vereist. De sigaren worden hier ook verpakt in kisten of in kartonnen, blikken of kunststof verpakkingen. Dit verpakken wordt voornamelijk machinaal gedaan, maar ook nog handmatig. In Duizel worden de verpakkingen tenslotte nog bestickerd, verzegeld en gecellofaneerd. Van hieruit vindt de verzending naar de klanten plaats. In de sigarenindustrie is inmiddels het handwerk geautomatiseerd waar dat mogelijk is. Er zijn voor de verschillende productievestigingen machines ontwikkeld en in series geproduceerd. “Die mechaniseringslag is voorbij,” stelt Bart Bartholomeus, hoofd mechanische productontwikkeling bij Agio. “De seriegroottes zijn nu zeer klein en er wordt erg veel prototypebouw gedaan. Dus seriegrootte één.” Mede daarom wil de machinefabriek ook meer naar buiten treden met de expertise die in de afgelopen decennia is opgebouwd. “We zijn toenemend met verpakkingsmachines actief,” vertelt Bartholomeus. “Wij hebben zeer veel ervaring met handling, inpakken en verpakken, een behoefte die ook buiten de sigarenindustrie groot is.” Om goed op de veranderende situatie te kunnen inspelen is ook de wijze van werken aangepast. Tot vier jaar terug ontwikkelde en produceerde de technische dienst

34

nog volledig op basis van 2D Autocad tekeningen. Bartholomeus hierover: “De hoeveelheid werk die het kostte om tekeningen te produceren en te wijzigen was niet meer rendabel. Daarbij komt dat er altijd fouten in de aanzichten ontstaan, hoe precies een constructeur ook werkt. Wij zijn op 3D overgestapt om het hergebruik en de kwaliteit te verbeteren en ook om de productie beter te laten verlopen.” Chester Geerssen, als constructeur betrokken bij de selectie, verklaart het moment van overstappen begin 2002 door te stellen dat 3D echt praktisch toepasbaar is geworden. De keuze is op Solid Edge gevallen. “We hebben drie pakketten bekeken. Inventor, SolidWorks en Solid Edge. De keuze viel op Solid Edge omdat onder meer de kwaliteit van het maken van productietekeningen indertijd het meest aansloot bij de AGIO manier van werken. Daarnaast was het pakket snel en gebruiksvriendelijk,” vertelt Geerssen. En tekeningen zijn, samen met de documentatie en de stuklijst, volgens Chester nog altijd de belangrijkste producten van een engineeringafdeling. De technische dienst van Agio werkt met 55 medewerkers niet alleen voor de eigen organisatie. De omzet van 3,5 miljoen Euro (2005) wordt van Spanje tot Zweden behaald. Ook worden regelmatig projecten in Amerika binnengehaald. De engineering binnen de technische dienst wordt door acht personen bezet. In totaal worden negen pakketten Solid Edge Classic ingezet. Het negende station is bedoeld voor ingehuurd personeel en stagiaires. Momenteel wordt versie 16 gebruikt. Chester Geerssen hierover: “Het invoeren van nieuwe versies heeft een impact op de gebruikskosten van het pakket. We stappen in principe jaarlijks over op een nieuwe versie waarbij we steeds kijken naar de meerwaarde. Hoe hoger die is, hoe sneller we overstappen. We plannen rond de zomer 2006 op versie 18 over te stappen.” De wijze van werken met Solid Edge is afhankelijk van het soort werk. Concept studies voor nieuwe ontwikkelingen worden van grof naar fijn ingevuld.

Een top-down benadering waarbij de machine in Solid Edge als een functionele blokkendoos wordt opgezet. De indeling van een samenstelling wordt zoveel mogelijk functiegericht modulair gemaakt om een logische indeling te hanteren en de handelbaarheid van de modellen op niveau te houden. Bij het opzetten van de modellen wordt, waar zinvol, gebruik gemaakt van ontwerpintelligentie. Geerssen: “Die functionaliteit van de partmodeler wordt volledig gebruikt. Door een samenstelling slim op te delen, kunnen we traditionele performance problemen, die samenhangen met het doorrekenen van de modellen, goed onder controle houden. Daarbij maken we gebruik van de mogelijkheden om onderdelen selectief te laden in configuraties of te onderdrukken.” De onderdelen in een samenstelling worden functioneel aan elkaar gerelateerd. Volgens Chester is dat de enig logische manier om met een 3D ontwerpsysteem om te gaan. Het maakt het mogelijk om de bewegingen in de machine goed te simuleren. “Onze machines zijn primair mechanische machines met veel nokoverbrengingen erin. Door de manier waarop we de zogenoemde mates in de

samenstelling aanbrengen, kunnen we direct een beweging nabootsen.” Bij modificaties van bestaande machines wordt door de constructeurs bottomup gewerkt. De onderdelen worden dan binnen de context van de samenstelling ontwikkeld en geplaatst. Er wordt hierbij nauwelijks gebruik gemaakt van de oude 2D Autocad gegevens. “Liever zetten we het ontwerp nieuw op. Hierbij gaan we dan wel uit van de maatvoering van de 2D-tekening. We zijn dan verzekerd van een hoge kwaliteit,” aldus Geerssen. De machines die in 2D stonden zijn gaandeweg opnieuw in 3D opgezet, maar alleen wanneer daar de noodzaak toe bestond. Alle onderdelen die Agio maakt, zijn opgenomen in het artikelbestand in MFGPro, het ERP systeem dat hoofdzakelijk voor de sigarenproductie wordt gebruikt. De onderdelen worden ook in de Solid Edge bibliotheek opgeslagen. De stuklijsten met artikelnummers worden op de tekening geplaatst en met de hand in het ERPsysteem ingevoerd. “Ons logistieke systeem is een ouder DOS-systeem en 35

Actueel

Producten

Praktijkervaring


Agio Machinefabriek ingericht op de sigarenfabriek,” vertelt Bartholomeus. “Dat maakt automatische verwerking van gegevens uit Solid Edge niet vanzelfsprekend. We verwachten met de geplande vernieuwing van het ERPsysteem hierin verandering te kunnen brengen.” Onderdelen zoals plaatwerk die worden ingekocht, worden op tekening besteld. Vooral wanneer het plaatwerk complex wordt, zal een toeleverancier om DXF-bestanden vragen. Ook intern is dat niet veel anders. Voor freeswerk wordt intern van T-cam en Tensor gebruik gemaakt, hiermee worden met een speciaal freesproces de vormen van de sigaren uitgefreesd. T-cam is het enige pakket dat de specifieke functies kent. De werkvoorbereider bij Agio werkt primair met MFGPro en heeft volledige toegang tot vrijgegeven engineeringinformatie. Met een viewer kan hij alle structuren, modellen en tekeningen bekijken. Ook zijn de gemaakte onderdelenboeken en montagehandleidingen beschikbaar. Deze worden voor elk type machine gemaakt en bevatten alle losse onderdelen met artikelnummer voor nabestelling en de instructies over hoe machines gemonteerd moeten worden. Agio maakt hierin vrijwel nog uitsluitend gebruik van Solid Edge tekeningen en modellen. Hiervoor worden toenemend van exploded views gebruikt die voor montagedoeleinden hoge toegevoegde waarde hebben. Agio maakt geen gebruik van een beheersysteem voor het opslaan van de engineering gegevens. De naamgeving van samenstellingen, modellen en tekeningen vindt plaats conform vastgelegde afspraken in een afgesproken directory structuur die is afgeschermd voor gebruik door anderen. Wanneer vrijgave plaatsvindt, dan krijgen ook andere afdelingen toegang. Chester: “We hebben dit zo eenvoudig mogelijk gehouden. Constructeurs zijn geen administrateurs. En bovendien heeft elke medewerker zijn eigen machines waaraan hij werkt, dus risico van versievervuiling lopen we eigenlijk niet.”

36

Terugkijkend op de invoering van Solid Edge is Bartholomeus van mening dat die heeft voldaan aan de verwachtingen. “We wilden meer modulair werken, meer hergebruiken en vooral minder tijd kwijt zijn aan het oplossen van problemen die het gevolg waren van het tekenen in Autocad. En dat is uitstekend gelukt.” Geerssen vindt vooral één ding opvallend: “Niemand wil terug naar 2D Autocad. Iedereen is enthousiast over het gebruiksgemak van het pakket en de inzichtelijkheid van het systeem.” Een rendement is voor Bartholomeus en Geerssen moeilijker uit te drukken. “We zijn er bij de aanschaf niet van uitgegaan dat 3D ons bij het engineeren grote tijdwinst zou opleveren. De winst zit meer in het traject ná de tekenkamer. In productie wordt regelmatig vastgesteld dat fouten die tot een montagestop leiden bijna niet meer voorkomen. Het echte voordeel zit erin dat we ontwikkelingen kunnen doen, die met 2D Autocad niet hadden gekund. En zo kunnen inspelen op onze veranderende markt.”

Actueel

Producten

Praktijkervaring


NX

Formula Student Racing Team

Formula Student Racing Team Eindhoven ontwerpt een racewagen met NX Een kleine drie jaar geleden is aan de Technische Universiteit Eindhoven een groep enthousiaste studenten gestart met het opzetten van een raceteam. Dit raceteam komt vandaag de dag uit in de internationale Formula Student klasse waarin universiteitsteams uit de hele wereld tegen elkaar strijden. De genoemde klasse is geen doorsnee racecompetitie, het is namelijk verplicht om alle onderdelen van de racewagen, uitgezonderd de motor en de versnellingsbak, intern te ontwerpen en het geheel moet in series van 1000 stuks op jaarbasis commercieel te fabriceren zijn voor maximaal € 22.000,- Ook kunnen er in de races punten worden gescoord als er een doordacht, professioneel beleid ten grondslag ligt aan het ontwerpproces en speelt het verantwoorden van kosten een grote rol. Het team bestaat momenteel uit ongeveer 60 studenten variërend van werktuigbouwkundigen en elektrotechnici tot industriële ontwerpers en bedrijfskundigen. Dit multidisciplinaire team draagt zorg voor het ontwerpen, fabriceren, bekostigen en promoten van de racewagen. Het ontwerp van dit seizoen is deels gebaseerd op een eerdere versie van de racewagen maar er zijn een aantal fikse wijzigingen doorgevoerd. Zo is de stuurinrichting op zeer innovatieve wijze herontworpen, is er een uniek

veer- dempersysteem ontworpen en is het chassis zelf volledig herzien. In dit ontwerpproces is het voor het hele team van groot belang dat er tegelijkertijd aan verschillende onderdelen gewerkt kan worden zonder het geheel uit het oog te verliezen. NX 3 speelt hier op verschillende manieren een grote rol in. Door de structuur van de bestanden kunnen individuele onderdelen aangepast worden zonder dat de rest van het ontwerp wordt aangeraakt terwijl te allen tijde een duidelijke visualisatie gegeven kan worden van het gehele ontwerp en individuele onderdelen op zich. Vooral dit laatste is in een commerciële omgeving van groot belang aangezien het onderdelen betreft die nog nooit vervaardigd zijn, terwijl het wel belangrijk is om bijvoorbeeld financiële partners een duidelijk beeld te geven van nieuwe ideeën en de vorderingen in de realisatie. Voor de studenten die intensief betrokken zijn bij het ontwerpproces vormt het werken met NX 3 een goede aanvulling op de reeds intensieve CAD/CAM trainingen die in het curriculum van met name de studie werktuigbouwkunde zijn ingepast. Aan de Technische Universiteit Eindhoven worden studenten universiteitsbreed voorzien van een goede kennis van CAD/CAM toepassingen waarbij de systemen van UGS

de duidelijke boventoon voeren. Dankzij die systemen is het voor het studenten raceteam mogelijk om binnen een jaar tijd een volledig nieuwe racewagen te ontwerpen, presenteren en fabriceren om er vervolgens internationale races mee te winnen!

Wilt u meer weten over het Formula Student Racing Team, dan kunt u contact opnemen met dhr. J. van Kerkhoven. (www.formulastudent.nl / www.formulastudent.com)

37

Actueel

Producten

Praktijkervaring


Koninklijke Ahrend NV

Ahrend ontwerpt kantoormeubilair met NX Kantoorinrichtingen moeten primair functioneel en ergonomisch zijn. Esthetische overwegingen spelen echter ook een belangrijke rol bij koopbeslissingen. Bij Ahrend wordt daarom veel aandacht geschonken aan de emotie die een bureau, bureaustoel of opbergkast opwekt. Redenen om de juiste hulpmiddelen te gebruiken bij het ontwikkelen van de vormgeving en constructie. Koninklijke Ahrend NV is specialist op het gebied van kantoorinrichtingen. Hoewel velen de naam Ahrend zullen kennen van kantoormateriaal als pennen, maakt die tak sinds eind 2005 geen deel meer uit van het concern. Ahrend is ruim honderd jaar geleden begonnen met reprografisch werk en door overnames zijn kantoormeubelen in de dertiger jaren aan de bedrijfsactiviteiten toegevoegd. Het bedrijf is wereldwijd actief en heeft vestigingen in verschillende landen. In Nederland is Zwanenburg de vestiging waar de stoelen, scheidingswanden, bureaustoelen en schoolmeubelen worden ontwikkeld en geproduceerd. In de vestiging in St. Oedenrode worden met name bureaus en kasten ontwikkeld en geproduceerd. Beide vestigingen gebruiken de NX CAD/CAM software van UGS voor het ontwerp van de vormgeving en de constructie en voor het aansturen van de productiemachines. In Zwanenburg zijn Kees de Boer en Arie van Kuik werkzaam als respectievelijk designer en constructeur. “De vestiging Zwanenburg heeft in 1998 een hele grote stap gewaagd van de calque naar het toenmalige Unigraphics 11,” vertelt Kees de Boer. “Onze productievestiging in St. Oedenrode werkte er al mee, maar omdat wij hier meer styling doen, is er toch een vooronderzoek uitgevoerd.” En op basis daarvan is besloten ook in Unigraphics te investeren voor zowel styling als de constructie. In de fabriek is Unigraphics voor het CAM-programmeren van de bureaubladen ingevoerd. “Een zelfstandige 38

activiteit waarmee wij weinig te maken hebben,” zegt De Boer. “De productie van gereedschappen en onderdelen voor onze stoelen vindt grotendeels buitenshuis plaats.” De ontwikkeling van bureaustoelen is bij Ahrend in vier fasen onderverdeeld. In de eerste fase wordt het design ontwikkeld. Een intensief proces met veel overleg. De tweede fase behelst het ontwerp van de constructie binnen de grenzen die door het design zijn opgelegd. In de derde stap vindt de gereedschapontwikkeling plaats waarbij ook de meeste uitbesteding wordt gedaan. In de vierde en laatste fase wordt de nulserie geproduceerd. Wanneer die voorproductie goed loopt, wordt de productielijn gestart. Tussen de fasen constructie en gereedschapontwikkeling zit een ‘go/no go’ beslissing. Op dat moment zijn namelijk de totale kosten inzichtelijk en blijkt of de oorspronkelijke rendementsverwachtingen uit zullen komen. Kees de Boer is een van de twee designers van Ahrend in Zwanenburg. Hij is verantwoordelijk voor het ontwerp van enkele van de meest verkochte bureaustoelen. Een recente stoel van zijn hand is de Ahrend 230, waarvan er meer dan 80.000 per jaar worden verkocht in een scala van uitvoeringen waarvan de prijs varieert van 200 tot 1.200 euro. Er zijn alleen al 72 typen uitvoering van deze stoel en het aantal kleuren stof waaruit gekozen kan worden beloopt 600. Met deze getallen spreekt het voor zich dat Ahrend enkel op bestelling produceert. Het conceptontwerp voor de styling gebeurt op de traditionele manier. “Ontwerpers willen snel een paar lijnen van een concept kunnen uitzetten en dat gaat nog altijd het snelst op papier,” vertelt De Boer. “Ook communiceert dit het makkelijkst. Als de brainstormsessies een eerste richting voor het ontwerp hebben opgeleverd, wordt in Adobe

De Ahrend 230 werd ontworpen door Kees de Boer

Illustrator verder geschetst. En als het resultaat daarvan ook goedkeuring krijgt en er meer detail gewenst is zoals de ruimtelijke curves en vlakken, dan komt NX aan zet.” Bij Ahrend wordt inmiddels met NX3 gewerkt. Alle negen gebruikers hebben beschikking over de Free Form module. Er is één floating licentie van Shape Studio aanwezig. Design heeft de verantwoordelijkheid voor het gehele exterieur en de bewegingsprincipes van een stoel. Dus niet alleen voor het zitkussen en de rugleuning, maar ook voor de vaak optionele armleggers, de kruisvoet en de bewegingspunten. Tot en met de wielen van de stoel, die meestal modelspecifiek worden ontwikkeld. De vormen worden vooral met 3D parametrische curven en vlakken opgezet. Hiermee worden top-down de leuningen, zitkussen en rugleuning ontworpen. “In deze designfase heeft de constructeur een belangrijke inbreng,” vertelt Arie van Kuik. “Hij moet er op letten dat het ontwerp ruimte laat om het mechanisme onder te brengen dat de voorgestelde bewegingsprincipes moet realiseren.” De validatie van het design gebeurt op twee manieren. Enerzijds digitaal in Shape Studio waarin fotorealistisch materialen worden geëvalueerd en anderzijds door het maken van een zichtmodel. “Wij hebben hier een goede modelwerkplaats waar snel modellen kunnen worden gemaakt. Hoewel er momenteel erg veel digitaal kan, is de belangrijke zintuiglijke beoordeling van een stoel toch alleen mogelijk met een model,” aldus Kees de Boer. Het design is gereed wanneer alle surfaces die het model definiëren volledig zijn uitgewerkt.

Het ontwerp gaat vervolgens naar de constructieafdeling. Daar worden eerst handschetsen van de constructie gemaakt om eerste werkingsconcepten te beoordelen. “Het gaat puur over wat vroeger op de achterkant van het spreekwoordelijke sigarendoosje gebeurde,” vertelt Van Kuik. “Het idee wordt dan snel in NX uitgewerkt om te beoordelen of het echt werkt zoals bedacht.” Van Kuik ziet NX hiervoor als perfect gereedschap: “De constructie kan worden opgezet in 3D zoals die ook gemonteerd zou worden. De werking is volledig digitaal te beoordelen door functionele parameters en constraints te gebruiken.” Overigens kan niet altijd de stylinggeometrie worden gebruikt. Die wordt volgens Van Kuik namelijk met een ander doel opgezet dan een constructeur zou doen. In dergelijke gevallen wordt het ontwerp opnieuw opgezet uitgaande van de aangeleverde geometrie.

Als laatste stap worden alle productie en uitbestedingtekeningen uitgewerkt. De modellen en tekeningen gaan naar toeleveranciers die moeten aanbieden op de verschillende onderdelen. “Vaak is dat geen verrassing voor ze,” vertelt Kees de Boer. “De preferred suppliers helpen vaak al mee bij het ontwerp en optimaliseren dat al voor de latere productie.” Ten behoeve van die productie krijgen zij het 3D model aangeleverd, maar zonder intelligentie. Een zogenoemde domme solid. Wanneer alle prijzen binnen zijn, vindt de totale kostencalculatie plaats en wordt besloten of de stoel in productie gaat.

Omdat de bediening een belangrijk onderdeel vormt van het comfort van een stoel, wordt altijd een volledig functioneel model gemaakt. Met rapid prototyping technieken zoals STL en SLS worden de onderdelen gemaakt en wordt een complete stoel samengebouwd. Zo kan met prototypedelen worden beoordeeld of de stoel inderdaad werkt zoals beoogd. De haalbaarheid van de constructie wordt in eerste instantie in NX beoordeeld met de strength wizard, maar de uiteindelijke validatie vindt met dit prototype plaats.

39

Actueel

Producten

Praktijkervaring


Koninklijke Ahrend NV De onderdelen die in een stoel worden verwerkt zijn meestal uniek. De aantallen stoelen zijn immers zo groot dat dit kan worden verantwoord. Een van de weinige onderdelen die uit een catalogus wordt gekocht, is de gasveer. Arie van Kuik tekende voor het mechanisch ontwerp van de Ahrend 350, een bijzonder slanke stoel.

In deze sectieview is de kleine ruimte goed zichtbaar waarin het mechaniek moet worden ondergebracht.

Slanke vormen kenmerk de Ahrend 350

In NX kan goed duidelijk worden gemaakt hoe een mechaniek gaat werken.

40

In het ontwerp worden ten behoeve van de kwaliteitscontrole de belangrijke meetpunten aangegeven. De 3D meetbank is niet gekoppeld aan CAD-data, iets waarover in de toekomst wel naar wordt gestreefd. Het beheer van de gegevens gebeurt bij Ahrend op basis van een mappenstructuur. De nummering is intelligent gehouden om snel de verschillende onderdelen te kunnen identificeren. “Omdat we met vier man op de constructieafdeling werken, is dat met afspraken goed te doen,” zegt Van Kuik. “Iedereen die zijn weg moet vinden in die structuur lukt dat.” En als een project is vrijgegeven, wordt de directory afgeschermd. Voor elke stoelen serie wordt een aparte productielijn gestart. Het werk in eigen huis bestaat naast de eindmontage uit het lassen, solderen, buigen en lakken, alsook het schuimen van kussens en deze compleet stofferen. Aangeleverd worden alle kunststof en aluminium onderdelen, houten persdelen en bevestigingsmiddelen. “NX neemt bij ons langzaam maar zeker een grotere plaats in bij de productontwikkeling. We hebben acht jaar terug een grote sprong gemaakt en het wordt tijd een volgende stap te zetten. De nadruk komt daarbij op methodieken te liggen, dus ook meer trainen. We zien dan meer intelligentie in de modellen en meer hergebruik van de geometrie als voordeel. En dat leidt weer tot hogere kwaliteit en kortere doorlooptijden. En daar is het ons allemaal om te doen,” besluiten De Boer en Van Kuik.

Actueel

Producten

Praktijkervaring


NX

IPO Rotterdam

NX bij IPO-opleidingen Rotterdam

IPO Rotterdam IPO Rotterdam is vanaf september 2003 de nieuwste telg van de groeiende familie van IPO-opleidingen. De opleiding is typisch Rotterdams van opzet: vanaf de eerste week zijn de studenten meteen aan het werk met praktijkgerichte ontwerpprojecten. Een groot deel van de tijd werken projectgroepen van 5 à 6 personen in de ontwerpstudio van de Hogeschool. Gedurende de eerste twee jaar doorlopen de studenten op die manier een aantal projecten. Het onderwijs is overzichtelijk verdeeld in projecten, waarin de student de praktijk ervaart; cursussen, waarin de student de theorie opdoet en trainingen, waarin de vaardigheden worden geleerd. De jonge ontwerpers zijn praktisch en praktijkgericht bezig met schetsen, onderzoek, tekenen, modelbouw, overleg met opdrachtgevers, informatie verzamelen van leveranciers en presenteren van resultaten. Zelfs theoretische cursussen worden opgebouwd vanuit praktijkproblemen, zodat het altijd duidelijk is waarom bepaalde theorie belangrijk is. Het tweede deel van de studie staat in het kader van het specialiseren. Bij IPO

Rotterdam vinden we het belangrijk dat de studenten zich reeds vroeg in studie gaat specialiseren om hierdoor hun kansen op de arbeidsmarkt te vergroten. Na een praktijkstage van een half jaar, een aantal op de eigen wensen en vaardigheden toegesneden ontwerpprojecten en eventueel aanvullende cursussen studeert de student af als Ingenieur (Bachelor) Industrieel Ontwerpen met een stevige, praktische basis en een duidelijk profiel. NX De studenten van IPO Rotterdam gebruiken voor de ontwikkeling van de producten in de diverse projecten NX. Zij gebruiken een breed spectrum van NX toepassingen: Modeling, Shape studio, Drafting, Sheet Metal, Structures (FEM), Moldflow, Motion, Visualize Shape en Assemblies. Naast de trainingen in het eerste en het tweede jaar van de studie gebruiken de studenten NX voor het materialiseren van de concepten in de projecten. Bij de projecten is de probleemstelling afkomstig uit het bedrijfsleven om een zo realistisch mogelijk ontwerp te maken. Bij de flankerende cursussen en trainingen doen de studenten de noodzakelijke kennis en vaardigheden op die ze nodig hebben om het actuele ontwerpprobleem op te kunnen lossen. 41

Actueel

Producten

Praktijkervaring


IPO rotterdam In het eerste jaar wordt er speciaal aandacht besteed aan het modeleren van intelligente volledig geparametriseerde product samenstellingen, het vastleggen van productgegevens in technische tekeningen en het maken van product visualisaties voor het gebruik in presentaties. Tijdens het tweede jaar richten de studenten zich op complexe vormen, maakbaarheid, optimalisatie d.m.v. FEM en motion en grote assemblies. Zij werken aan verschillende projecten. Bij al de projecten wordt NX gebruikt. In het derde en vierde jaar van de studie kunnen de studenten zich specialiseren in 3D CAD. Zij werken dan o.a. aan een complex spuitgiet en sheet metal product. Het eindresultaat voldoet aan de industrie norm die nodig is voor de verschillende bewerkingstechnieken. Het is ons doel dat na vier jaar studeren 3D CAD net zo vanzelfsprekend gebruikt wordt als pen en papier. IPO Rotterdam heeft voor NX gekozen omdat het CAD-pakket de studenten

42

niet mag beperken in de vormvrijheid en de engineering werkzaamheden. Wij streven er naar dat de studenten na 4 jaar studie op een hoog niveau het modelleren en engineeren in 3D CAD beheersen en een goede aansluiting vinden in de beroepspraktijk. Project “beluchter” In het 1ste jaar gaan de studenten na hun eerste NX training in het project meteen aan de slag met het ontwerpen van een product in 3D CAD. Dit jaar is een beluchter voor het koelsysteem van een boot uitgewerkt. Belangrijkste leerdoelen zijn het slim parametrisch modeleren, samenwerken aan een ontwerp in een assembly en het beheersen van al de basis vaardigheden in NX. Project “bloemenuitgifteautomaat” Het 2e jaar project waarbij een verschillende groepen studenten in acht weken een bloemenuitgifteautomaat hebben ontworpen is een complexe ontwerpopdracht. De studenten startten met een door studenten werktuigbouw van de Hogeschool Rotterdam ontworpen bloementransportsysteem. Hiermee

moesten de IPO studenten de volledige automaat ontwerpen. Assemblage van de automaat en handeling van de bloemen door zowel leverancier als klant waren belangrijke beoordelingscriteria. Project “vergadercamera” Bij het vergadercamera project hebben 3e jaars studenten een webcam ontworpen. Ze hebben na een korte analyse 3 concepten gepresenteerd aan de opdrachtgever. Het gekozen concept is vervolgens uitgewerkt in NX. De Kunststof onderdelen zijn volledig parametrisch geconstrueerd. Er werd streng gekeken naar de maakbaarheid van de onderdelen. Vervolgens moesten de ontwerpteams van enkele onderdelen de spuitgietmatrijs ontwerpen en construeren in NX.

Informatie Meer informatie kunt u opvragen bij Mark Smit, opleidingsmanager, telefoonnumer +31 (0) 10-2414804 of Stephan Blom, docent en stagecoördinator, telefoonnummer +31 (0)10-2414823 Industrieel Product Ontwerpen Rotterdam Hogeschool Rotterdam Cluster Engineering Locatie Academieplein G.J. de Jonghweg 4-6 3015GG Rotterdam website IPO Rotterdam ipo.hro.nl website Hogeschool Rotterdam www.hogeschool-rotterdam.nl

NX kort Vanaf 1 maart 2006 is Paul van der Kampen als zelfstandig ondernemer gestart en doet allerlei engineerings/ontwerp projecten. VANDERKAMPEN SOLID MODELING gebruikt NX waarmee hij in het verleden ruime ervaring heeft opgebouwd. Kracht van het bedrijf is de flexibiliteit en het hoge kwaliteitsniveau. Opdrachten kunnen ook bij de klant uitgevoerd worden. (www.vanderkampen.nl)

ADENSO is een technisch ontwerpen adviesbureau gespecialiseerd in de ontwikkeling van industriële machines en toepassingen. Zijn diensten zijn gericht op verschillende industrietakken zoals de voedingsindustrie, de metaalindustrie, de automobiel industrie, de procesindustrie en de chemischeen farmaceutische industrie. Voor ADENSO is klantgebonden werken een topprioriteit. Gebruikmaken van de juiste technologie is daarbij van primordiaal belang. Onlangs werd de keuze gemaakt voor NX, omdat Adenso gebruik wenst te maken van de meest geavanceerde technologie om de verwachtingen van zijn klanten in te lossen. (www.adenso.be)

NINIX Technologies, een dynamisch bedrijf uit Brugge, is actief op gebied van zowel electrical als mechanical engineering. Het specialiseert zich in het razend snel produceren, testen en analyseren van producten en componenten op bestelling. Alle componenten zijn telkens onderhevig aan zeer specifieke eisen van de klant. Kernwoorden voor NINIX zijn snelheid, flexibiliteit en creativiteit. Onlangs werd gekozen voor NX als meest geschikte partner ter ondersteuning van zijn veeleisende werkzaamheden. (www.ninix-tech.com)

43

Actueel

Producten

Praktijkervaring


Fokker Services

Teamcenter Enterprise ruggengraat van commercieel succes

Fokker Services is gespecialiseerd in het onderhoud, modificatie en reparatie van vliegtuigen. Vanuit de historie zijn dat voor een belangrijk deel de Fokker vliegtuigen, maar toenemend zijn dat ook vliegtuigen van andere fabrikanten zoals Embraer, Gulfstream en Boeing. In de luchtvaartindustrie heerst een zeer streng veiligheidsregime dat stringent beheer en gewaarborgde tracking en tracing vereist van wijzigingen op bestaande handboeken, publicaties en dergelijke. Voor Fokker Services is Teamcenter Enterprise hierbij onmisbaar. Met de toepassingen die het bedrijf realiseert oogst het wereldwijde erkenning.

Fokker Services is een van de onderdelen uit de Fokker Aircraft organisatie die in 1996 werd overgenomen door het Stork-concern. De andere onderdelen zijn Stork Fokker AESP (o.a. engineering en productie van structuurdelen) en Stork Fokker ELMO (vliegtuigbekabeling). Intussen maakt ook het vroegere SP (ontwikkeling en productie van landingsgestellen) deel uit van de Stork Aerospace groep. Waar de andere bedrijven met een schone lei konden beginnen, moest Fokker Services de gehele IT-historie van Fokker Aircraft overnemen om het onderhoud van de vliegtuigen te kunnen blijven garanderen. Geen gemakkelijke taak want met een IT-staf die in hedendaagse termen van ongekende grootte was, zijn door Fokker Aircraft verschillende speciale mainframe applicaties ontwikkeld voor ondermeer het beheer van de tekeningen, geleverde configuraties en publiceren van handboeken. Omdat de inspanningen voor het onderhoud van deze applicaties voor Fokker Services vanaf 1996 niet realiseerbaar bleek, is besloten te investeren in een nieuwe beheeromgeving. “Wij zagen ons vanwege de continuïteit

44

van de systemen en de groeikansen voor de onderneming genoodzaakt over te stappen op een moderner platform voor het beheer van onze gegevens,” zegt Andries Tieleman, director ICT van Fokker Services. “In 1999 is besloten het toenmalige Metaphase te implementeren als vervanging van de Fokker EDC-applicatie op het mainframe. In die tijd was het nog normaal dat in Metaphase met een toolbox-benadering een klantspecifieke omgeving werd geprogrammeerd.” Daarin zijn in korte tijd de 100.000 CAD/CAM-tekeningen met hun metadata gemigreerd. Tieleman, die sinds 2000 de scepter zwaait over het project, zag de geschiedenis zich herhalen met deze specifieke Metaphase implementatie en besloot over te stappen op Metaphase Express Foundation, een business process solution gericht op document management. De business process solutions beperkten de hoeveelheid klantspecifieke ontwikkeling en waren meer op configureren dan op programmeren gebaseerd. Deze installatie is in het jaar 2001 operationeel geworden voor generiek document management. Dat behelsde indertijd niet

alleen alle CAD-documenten, maar ook rapporten zoals engineering rapporten, tests en dergelijke. Op dit moment zijn 250.000 CAD-documenten als viewable documenten door de hele Fokker Services organisatie voor geautoriseerde personen op te roepen. De resterende 400.000 tekeningen uit het pre-digitale tijdperk zijn enkel als metadata beschikbaar en worden op aanvraag ingescand en als rasterbestand met de metadata verbonden. Een belangrijke functie van het legacy PDM systeem was het beheer van de vliegtuigconfiguraties zoals die bij de klant in gebruik zijn. Nadat document management als eerste is uitgerold naar bijna 100 gebruikers is begonnen met de migratie van het hele wijzigingsproces en de historie daarvan. Die historie moest absoluut mee omdat de eisen van de traceerbaarheid ver in het verleden teruggaan. Voor de IVW (Inspectie Verkeer & Waterstaat, de vroegere Rijksluchtvaartdienst) is een dergelijk gebruik van digitale systemen niet vanzelfsprekend. “Wij hebben op verschillende momenten tijdens de

invoering de dienst uitgebreid moeten laten zien hoe wij met een digitaal systeem aan de eisen konden voldoen. Dat kostte overtuigingskracht maar is niet onmogelijk gebleken,” aldus Andries Tieleman. In de daarop volgende fase is de gehele ‘as-designed’ structuur van het oude mainframe overgezet. Deze structuur is van de complete Fokker vloot van 1.400 tailnummers ingevoerd. Er zijn tenslotte nog altijd 900 Fokker vliegtuigen operationeel, waarvan er elke 25 seconden een opstijgt. En elk jaar maken ze samen een miljoen vlieguren. Een speciale activiteit is de ontwikkeling van vliegtuigbekabeling. Daarvoor wordt nog Cadds5 gebruikt en de data werd beheerd in Optegra. Omdat dit beheersysteem niet meer werd ondersteund, is ook die specifieke data overgezet naar Teamcenter waarna de Optegra- systemen buiten gebruik konden worden gesteld. De Cadds5 applicatie wordt vervangen tegelijk met de vervanging van de verouderde 2D en 3D omgeving die voor mechanisch ontwerp wordt gebruikt.

“De beschikbaarheid van die bekabelinginformatie is van groot belang voor de publicatie van handboeken”, vertelt Andries Tieleman. “Een van de nog in gebruik zijnde mainframe applicaties is het publishingsysteem. Dat is volledig configuratiegedreven. Dat betekent dat een klant alleen die informatie in zijn handboeken krijgt die op hem van toepassing is. De bekabelingtekeningen worden door Teamcenter gerenderd en doorgezonden naar het mainframe voor verdere verwerking in de handboeken.” De bestaande mainframe applicatie wordt vervangen door een state-of-theart systeem. Bij de keuze van systemen wordt door Fokker Services sterk gelet op het voldoen aan industriestandaards, met name die voor het internet. “Wij zetten ook met Teamcenter Enterprise zwaar in op e-commerce oplossingen richting onze klanten. Een goed voorbeeld daarvan is MyFokkerfleet.com waarvoor we de belangrijke Flight industry award toegekend hebben gekregen. Via www.myfokkerfleet.com heeft de klant altijd direct toegang tot alle actuele documentatie over zijn vliegtuigvloot. Bovendien kunnen via dit portal direct reserve onderdelen worden besteld of overtollige reserve onderdelen worden verkocht. Teamcenter Enterprise speelt hierin een belangrijke rol als single source

voor de product data. Het systeem is compleet webbased en daarbij zeer goed te beveiligen.” Gezien de snelle technologieontwikkeling rondom internet, waarmee met name de webclients te maken hebben, is het upgraden van Teamcenter niet altijd even eenvoudig. De benodigde inspanning wordt makkelijk onderschat. De applicaties die momenteel met Teamcenter zijn geïntegreerd, zijn nog vanuit het verleden aanwezig bij Fokker Services. De belangrijkste CAD-applicaties worden echter niet meer onderhouden en zullen moeten worden vervangen. Die CAD-applicaties zijn voor Fokker Services van groot belang. Men produceert weliswaar zelf geen onderdelen, maar heeft wel alle certificaten om vliegtuigen te kunnen bouwen en verbouwen, inclusief wijzigingen die de aërodynamische eigenschappen beïnvloeden. Met name het compleet ombouwen van vliegtuigen is een interessante markt. Zo wordt een lijnvliegtuig omgebouwd tot bijvoorbeeld een luxe executive jet (o.a. de Future 100 Executive Jet, een geheel omgebouwde Fokker 100), vrachtvliegtuig of search & rescue vliegtuig. “Het ligt in de verwachting dat we bij de selectie van het CAD-tool zullen aansluiten bij de standaard in onze sector,” vertelt Tieleman. “We zullen deze stap zo snel mogelijk zetten, zodat we uiterlijk in 2008 alle legacy systemen kunnen verlaten en een moderne en volledig onderhouden ICT-omgeving hebben die eenvoudig onderhoudbaar is.” Traditioneel is het vrijmaken van investeringen van PDM-systemen een moeizaam proces. Bij Fokker Services was dat maar gedeeltelijk het geval. “Het stond vast dat we wel moesten veranderen naar een geheel digitale werkwijze,” aldus Tieleman. Een papiergedreven organisatie kan alleen met heel veel moeite aan de steeds zwaarder wordende eisen van de luchtvaartautoriteiten voldoen en bovendien wordt zo’n organisatie te traag. “Vanaf het begin is voorzien dat 45

Actueel

Producten

Praktijkervaring


Fokker Services

“Het besluit tot invoering van Teamcenter is een van de belangrijkste van de laatste 10 jaar, omdat het:

å een geweldige stap op weg is naar een expert system, ç daardoor de overdracht van kennis met betrekking tot legacy systemen en know how en know why van de Fokker vliegtuigen toegankelijk wordt en dus de “know where” (= waar staat het) een stuk simpeler wordt”.

Rudi den Hertog, Chief Engineer, Fokker Services

de PDM-implementatie dwars door het hele bedrijf zou gaan,” vertelt Tieleman. “Dat loopt van de werkvloer waar men het systeem gebruikt om afdrukken voor de onderhoudsactiviteiten op te vragen tot en met het management team.” Ook contracten worden in Teamcenter beheerd. Daarvan worden onder meer de looptijden, verval- en vernieuwingsdata geregistreerd. Door de onderliggende workflow wordt nu vroegtijdig geanticipeerd op aflopende contracten en zijn alle bij het contract horende documenten direct beschikbaar. Alle wijzigingsvoorstellen en engineering notes worden nu voorzien van digitale handtekeningen en daarmee maakt Teamcenter deel uit van de standaard management tools. De onderliggende processen zijn compleet workflow gestuurd. “Om het akkoord voor de digitale handtekening te krijgen, hebben we de autoriteiten hier aan de hand

46

moeten nemen om hen te laten zien dat alles goed is beveiligd en niemand zomaar iets kan wijzigen. Dat hebben we gedaan met standaard technologie, maar we waren daarmee wel een van de eersten. Begin 2004 hebben we de goedkeuring van IVW gekregen.” Daarmee was de PDM implementatie eind 2004 eigenlijk afgerond: document, parts, structure en workflow management waren operationeel. Nadat in 2005 Optegra buiten bedrijf gesteld kon worden en verscheidene andere soorten documenten in Teamcenter waren ingevoerd, bedroeg het aantal in gebruik zijnde licenties bijna 400. In de komende twee jaar staan Fokker Services nog verschillende projecten te wachten. De belangrijkste zijn de migratie van de data uit de laatste, soms zeer speciale, legacy systemen naar Teamcenter en de invoering van het nieuwe publishing systeem dat data direct

uit Teamcenter zal halen. Ook zal het legacy ERP-systeem worden vervangen door een branchespecifiek systeem (Pentagon2000) dat zal worden gekoppeld aan Teamcenter. “Wanneer dat alles achter de rug is, zijn we als Fokker Services nog veel beter en sneller in staat te reageren op marktvragen,” vertelt Tieleman. “Onze toekomst ligt op de langere termijn uiteraard bij andere vliegtuigen dan het Fokker type. Militaire projecten zullen een belangrijk deel van onze zakelijke toekomst gaan betekenen alsook de samenwerking in internationale onderhoudsnetwerken. Een open, web gebaseerde en toch volledig beveiligde ICT-omgeving is cruciaal voor ons commerciële succes en Teamcenter is daarbinnen de bewaker van onze kennis,” besluit Tieleman.

Actueel

Producten

Praktijkervaring


Teamcenter

Schelde Marinebouw

Schelde Marinebouw implementeert Teamcenter Enterprise

De scheepsbouwmarkt is nooit een makkelijke geweest. Schelde Marinebouw weet dat als geen ander uit zijn 130-jarige geschiedenis. Met name politieke maar ook economische invloeden op de orderstroom maken vergaande flexibilisering noodzakelijk. Iets dat mogelijk is door processen en documenten te stroomlijnen en in een beheerde omgeving onder te brengen: Teamcenter. Schelde Marinebouw, dat in zijn oorspronkelijke vorm de Vlissingse Admiraliteitswerf was, heeft contacten met de Koninklijke Marine. De werf is primair gericht op militaire schepen. Wat inhoudt dat de innovatiesnelheid hoog ligt en elk schip geoptimaliseerd is voor de taak die het moet uitvoeren. De werf ontwerpt, engineert, bouwt en onderhoudt schepen. Schelde Marinebouw werkt niet alleen voor de Nederlandse marine, maar ze werkt ook voor veel buitenlandse marines. Veel voormalige Nederlandse marineschepen doen namelijk dienst bij de marines van bevriende naties. Schelde Marinebouw maakt sinds 2000 deel uit van de Damen Shipyards Group, een conglomeraat van 34 werven in 7 landen. Militaire schepen bouwen is in verschillende opzichten een vak apart. Algemeen directeur Hein van Ameijden drukt zich wat directer uit: “Een scheepswerf is eigenlijk een

edele soort verpakkingsindustrie. De klant wil een reeks producten op een speciale, functionele manier verpakt hebben. Bij ons is die verpakking een schip. Bij militaire schepen is dat nog wat excentrieker omdat de Koninklijke Marine erg vooruitstrevend is bij het oppakken van nieuwe ontwikkelingen. Daarom zijn de schepen nooit hetzelfde, ook niet wanneer ze deel van een serie zijn.” De schepen worden ontworpen om concurrentievoordeel voor de opdrachtgever te behalen. Als gevolg daarvan zijn mogelijkheden tot hergebruik beperkt en is standaardisatie lastig.

het beheer van de configuraties van schepen. Hieraan zitten verschillende nadelen. Onder andere zijn de engineeringapplicaties niet geïntegreerd en bestaat er geen koppeling met het ERPsysteem. De wijzigingsprocessen in de overdracht van engineering naar logistiek zijn weliswaar strak georganiseerd, maar zijn primair handmatig. Bovendien is de flexibiliteit te gering zodat onvoldoende ingespeeld kan worden op marktontwikkelingen. Dus werd gezocht naar een PLM-systeem dat deze nadelen wegneemt en aanvullende mogelijkheden biedt.

“De schepen die wij bouwen gaan vele tientallen jaren mee en schepen moeten met regelmaat worden onderhouden en omgebouwd om te blijven voldoen aan de laatste eisen,” vertelt Van Ameijden. “Dit onderhoud over de life-cycle is voor ons een belangrijk onderdeel van de toegevoegde waarde die wij onze klanten bieden. Maar het vereist wel een afgestemde procesbeheersing en informatievoorziening. Net als de toenemende internationale samenwerking waarbij ontwerp in Nederland wordt gedaan en de detailengineering en productie in het buitenland.”

“We hebben onlangs een ingrijpende ERP implementatie achter de rug,” vertelt Van Ameijden. “De ervaringen die we daarmee hebben opgedaan hebben ons nieuwe inzichten gegeven over hoe we met onze PLM-implementatie willen omgaan. Wij wilden dat de PLMapplicatie zich in onze industrietak heeft bewezen en dat de implementatiepartner de kennis en middelen heeft om die implementatie ook te realiseren.” Daarbij wilde Schelde Marinebouw uitgaan van een nieuwe aanpak die is gebaseerd op een vaste functionele scope die wordt geïmplementeerd tegen een vaste prijs binnen een vaste tijd. Het hele keuzetraject heeft al met al twee jaar in beslag genomen. Een ruime tijd die is genomen om de ERP-ervaringen te verwerken. “In die twee jaar hebben we

Die informatievoorziening wordt na de zomer van 2006 verder geoptimaliseerd. Schelde Marinebouw beschikt nu nog over een zelf ontwikkeld systeem voor

47

Actueel

Producten

Praktijkervaring


Schelde Marinebouw veel geleerd over PLM. Uiteindelijk blijken er niet zo veel echte PLM aanbieders te zijn. En toen we eenmaal met UGS rond de tafel zaten en afspraken konden maken, was een besluit snel genomen. Temeer daar UGS als enige PLM-aanbieder kon aantonen dat de Teamcenter-oplossing succesvol bij branchegenoten werd toegepast en bereid was in te gaan op onze projectaanpak,” aldus Van Ameijden. Het besluit in PLM te investeren en de keuze voor Teamcenter zijn op directieniveau in Vlissingen genomen. “Onze belangrijkste ‘driver’ is de business geweest,” vertelt van Ameijden. “Zonder PLM kunnen wij onze business niet blijven doen zoals we dat willen. Anders gezegd: de visie op onze markt en onze business heeft PLM als noodzakelijke voorwaarde. Dus we hebben niet bijzonder veel tijd besteed aan ROI- of payback-berekeningen.” Wat volgens Van Ameijden niet inhoudt dat hierover geen duidelijke verwachtingen bestaan: “De materiaalkosten zijn dusdanig hoog dat besparing door de afname van het aantal fouten een korte payback-periode zal laten zien en de investering al lonend maakt.” De Damen Shipyards Group heeft het traject nauw gevolgd en het investeringsplan goedgekeurd. Ook bij de implementatie toont de groep interesse. “Schelde Marinebouw is binnen de Damen Shipyards Group het bedrijf waar de meest complexe projecten worden uitgevoerd,” legt Hein van Ameijden uit. “Het is niet onwaarschijnlijk dat de Teamcenter implementatie zijn uitstraling zal hebben naar andere grote werven binnen de groep. Zeker gezien de samenwerking tussen de werven. Schelde Marinebouw voert bijvoorbeeld voor de andere werven de moeilijke ontwerp en engineeringwerkzaamheden uit.” De kern van vernieuwingen die Teamcenter voor Schelde Marinebouw zal brengen is de integratie met de ontwerpsystemen. Naast het 2D Microstation zijn de 3D applicaties Nupas en Cadmatic het belangrijkst. Nupas is het ontwerpsysteem waarmee het staalwerk 48

van een schip wordt ontwikkeld: de lay-out van het schip, de scheepshuid en de spanten en dekken. Met Cadmatic worden op basis van dit ontwerp alle systemen, leidingen, armaturen, stoelen etc. geplaatst. Beide systemen worden veel gebruikt in de scheepsbouw en zijn nauw op elkaar afgestemd. “Teamcenter gaat ons het voordeel brengen dat we de productinformatie koppelen aan de ontwerpgegevens,” vertelt Robert Boudens, projectmanager van het Teamcenter implementatieproject. “Dat is voor ons van groot belang om de doorlooptijd van de overdracht van engineering naar productie te verkorten. Dat is tot heden een handmatig proces geweest dat veel inspanning vraagt en logischerwijs foutgevoelig is.” Ook de koppeling met het ERPsysteem Baan maakt deel uit van de Teamcenter implementatie. Door de relatie tussen productinformatie en ontwerpen in Teamcenter is de afdeling werkvoorbereiding sneller in staat wijzigingen te verwerken. Wijzigingen die vroeger handmatig moesten worden nagezocht. De implementatie is in november 2005 gestart en wordt in zijn geheel voorbereid en zal na de zomer de acceptatietests ondergaan voor alle gebruikers die de informatie moeten gebruiken die in Teamcenter worden beheerd. “De strak georganiseerde processen die we nu al kennen, worden in de lifecycle workflow ondergebracht,” vertelt Boudens. “Zo kunnen we alle goedkeurstadia beheren, van het gereedmaken van een ontwerp, de interne goedkeuring ervan, de goedkeuring door de klant en/of de certificerende instelling en de uiteindelijke vrijgave voor productie.” Teamcenter wordt ingericht op basis van de systemen die in een schip aanwezig zijn. De cascobouw valt onder configuratiebeheer zodat voor onderhoudsdoeleinden altijd bekend is, welke indeling een schip heeft. Verder worden alle artikelen die bij het ontwerp worden gebruikt, beschikbaar gemaakt en gekoppeld aan bestelspecificaties die direct naar inkoop kunnen worden gezonden. De afdeling werkvoorbereiding wordt ook gebruiker

van Teamcenter en maakt op basis van de ontwerpen en tekeningen de stuklijsten en de werkpakketten. Deze worden direct overgezet naar het ERP systeem dat de productie aanstuurt. De bestaande data zal niet worden gemigreerd naar Teamcenter. “Wij werken projectmatig en zullen oude gegevens alleen overzetten wanneer dat voor een project nodig is,” licht Boudens toe. “Bovendien kan op deze manier met een geheel schone lei worden begonnen wat het terugzoeken en hergebruiken van gegevens vergemakkelijkt.” Een niet onbelangrijke functie die Teamcenter ook vervult, is de distributie van de gegevens. “Wij verwachten, los van alle zakelijke overwegingen, dat de invoering van Teamcenter al loont bij het zoeken en distribueren van informatie,” stelt Boudens. “De besparing is met 3% conservatief ingeschat, maar er zijn toch grote bedragen mee gemoeid.”

Het implementatieproject loopt voorspoedig. “UGS draagt volledig zorg voor de technische implementatie en wordt daarbij ondersteund door interne werkgroepen die de functionele specificaties vertalen naar Teamcenter. In die werkgroepen zitten ook gebruikers, die daarmee aan de wieg staan van het systeem waarmee ze zelf gaan werken wat de acceptatie vergroot,” aldus Boudens. “Als projectleider zorg ik ervoor dat die werkgroepen hun taken kunnen uitvoeren en rapporteer aan de stuurgroep. In die stuurgroep zit ook Van Ameijden: “Zo blijf ik steeds op de hoogte van de voortgang en kan de faciliteiten beschikbaar maken die nodig zijn voor de succesvolle realisatie. Dit is geen automatiseringsproject, maar een wezenlijk toekomstgericht verbeterproject voor de manier waarop wij zaken doen.”

Network We l c o m e

t o

P L M

E u r o p e

for –

y o u r

knowledge U G S

U s e r

N a t i o n

Invitation

PLM Europe

Conference 2006

Tony Affuso UGS, CEO

Bernd Gombert Exec VP & CIO Siemens VDO

Sir Ranulph Fiennes „World's Greatest Living Explorer”

Jim Brown VP Global Product Innovation and Engineering Aberdeen Group

O c t . 9 th – 1 1 th 2 0 0 6 Sheraton Frankfurt Hotel and Towers – Conference Center

PLM Europe User Group Karla Kluth Am Braunsacker 84 50765 Köln / Germany

Telefon: +49 221 534 5260 Telefax: +49 221 590 5164 [email protected]

You want to know more about? Please visit our webpage at www.plm-europe.org

49

Actueel

Producten

Praktijkervaring


VDL Steelweld

RobCAD levert VDL Steelweld aanzienlijke besparingen op VDL Steelweld is een RobCAD gebruiker van het eerste uur. RobCAD software voorziet VDL Steelweld van een digitale productieomgeving voor zijn robotgestuurde werkcellen, wat een aanzienlijke besparing oplevert! VDL Steelweld is al meer dan 40 jaar gespecialiseerd in het ontwerpen en installeren van geautomatiseerde systemen voor de productie van “Body in White” in de automotive branche en maakt sinds 1995 deel uit van de Nederlandse VDL Groep. VDL Steelweld ontwikkelt productielijnen in opdracht van klanten als Volvo, Ford, Jaguar, Land Rover, Opel, Volkswagen, Renault en Magna. Deze productielijnen bestaan uit een aaneenschakeling van multidivisionele robots die onder andere zorgen voor: ß Laserlassen en -solderen van daken en achterkleppen; ß Aanbrengen van lijm en de cosmetische verzegeling van naden; ß Lassen en assembleren van stalen en

aluminium delen van een auto (deuren, zijwanden, vloer en gehele body); ß Flexibele assemblage van kunststof brandstoftanks. Het op de werkvloer programmeren en berekenen van de haalbaarheid en bereikbaarheid van de robots is zeer tijd- en geldrovend. Om besparingen te kunnen realiseren heeft VDL Steelweld gekozen voor RobCAD, geleverd door cards Engineering Nederland BV. RobCAD voorziet VDL Steelweld van een digitale productieomgeving voor de robotgestuurde werkcellen, middels ontwerp, simulatie, optimalisatie, analyse en off-line programmering van multidivisionele robotgestuurde productie-processen. Met behulp van RobCAD voert VDL Steelweld bij iedere opdracht eerst een bereikbaarheid- en haalbaarheidsstudie uit. “Door gebruik van RobCAD wordt de bereikbaarheid en haalbaarheid in de engineeringfase al gecontroleerd en indien nodig aangepast. Hierdoor is het mogelijk om in een vroeg stadium het proces te optimaliseren en wordt het aanpassen van werktuigen in de testfase bij de klant tot een minimum teruggebracht. Doordat de productie omgeving in RobCAD wordt gesimuleerd, is het een logische stap om met behulp van deze omgeving in RobCAD het robotprogramma volledig off-line te programmeren. Hierdoor wordt de doorlooptijd op de vloer bij de klant verkort en kosten worden bespaard”, aldus Hans Smit, Manager Marketing & Sales VDL Steelweld. Het voordeel van off-line programmeren is dat procesontwerpers het proces grafisch kunnen analyseren en optimaliseren, zonder dat de klant hoeft te investeren in kostbare productiemiddelen en zonder dat het huidige productieproces onderbroken hoeft te worden.

50

RobCAD zorgt ervoor dat VDL Steelweld het vertrouwen van zijn klanten kan winnen. Door het gebruik van RobCAD is VDL Steelweld namelijk in staat zijn klanten grafisch heel nauwkeurig en snel te tonen hoe de interactie tussen de verschillende robots verloopt of wat de impact zal zijn als er een nieuwe robot aan de productielijn wordt toegevoegd. Een klant heeft op deze manier vooraf inzicht in de werking van de productielijn en zal meer vertrouwen hebben in zijn opdrachtgever dan wanneer ze dit inzicht mist. Meer informatie over VDL Steelweld kunt u vinden op de website: www.vdlsteelweld.com

cards Engineering Nederland BV is Channel Partner Gold van UGS en preferred reseller voor o.a. RobCAD in de Benelux.

51

Actueel

Producten

Praktijkervaring


Philips ETG

Reuzensprong in 3 dagen voor Philips ETG “In een 3-daagse CAM-training de sprong maken van NX naar NX3… eigenlijk was dit alleen te doen, omdat alles vooraf goed gesproken was met Tom de Koning van CADIMP Training. In overleg met hem hebben een aantal medewerkers later nog de aanvullende trainingen Mill 3 (5-assig frezen) en Turning (draaien) gevolgd”, vertelt Tobias van Vliet, project engineer bij Philips Enabling Technologies Group. Samen met CADIMP Training werd voor twintig medewerkers een training opgezet om hen de nieuwe functionaliteiten van NX3 aan te leren.

Voordeel Een eerdere upgrade van Unigraphics V17 naar NX1 verzorgde het team van Tobias van Vliet zelf. “We hadden zelf een presentatie gemaakt en op die manier training gegeven. Maar bepaalde functionaliteiten bleken niet gebruikt te worden. Kortom, het voordeel van een professionele trainer die de ins & outs kent van de nieuwe versie, was duidelijk. En omdat we eerder prima met CADIMP samenwerkten, was duidelijk dat zij ons zouden trainen voor NX3”, vertelt Van Vliet. Tijdens de trainingen is, waar nodig, ook nog aandacht besteed aan functionaliteit uit de eerdere versies. Inventarisatie Het trainingstraject begon met een inventarisatie door Tobias van Vliet en Tom de Koning, de CAM trainer van CADIMP. Van Vliet: “Omdat we zo veel mogelijk wilden doen in een zo kort mogelijk tijd, vroegen we CADIMP

Philips Enabling Technologies Group (ETG) ontwerpt en produceert uiteenlopende innovatieve machines en machineonderdelen, onder andere voor de hightech semiconductor en gerelateerde industrieën. Van componenten, tot machines voor wafer-productie en lensmatrijzen met een nauwkeurigheid op de nanometer. De onderneming heeft twee vestigingen in Azië (Singapore en China) en twee in Nederland (Eindhoven en Almelo).

52

een opzet te maken voor een optimale training. Samen benoemden we de onderwerpen die voor ons van groot of minder groot belang waren. Zo ontstonden doeltreffende trainingsdagen, die bovendien aangevuld werden met oefeningen uit onze dagelijkse praktijk.” 2 plus 1 De training duurde in totaal drie dagen, waarbij de medewerkers op initiatief van CADIMP opgedeeld werden in twee groepen die op aparte dagen getraind werden. Van Vliet hierover: “Voordeel was dat de dagelijkse werkzaamheden gewoon doorgang vonden.” Tevens werd er bewust voor gekozen om de training in ’s-Hertogenbosch, één van de trainingslocaties van CADIMP, te houden. Zo kregen de medewerkers alle kans zich volledig te richten op de training en niet gestoord te worden door alledaagse bezigheden. Ongeveer een maand na de eerste 2 trainingsdagen volgde voor beide

groepen de derde dag, waarop de trainer de hele dag beschikbaar was voor vragen. “Erg goed”, concludeert Van Vliet, “want je hebt een training gevolgd, maar je loopt altijd aan tegen vragen of problemen. Dan is het goed om nog een dag een trainer beschikbaar te hebben. Zelfs nu kunnen we nog terecht bij CADIMP voor vragen.” Smaakt naar meer Hoewel het een vol programma was, is Van Vliet erg tevreden over het verloop ervan. “Juist omdat alles vooraf goed doorgesproken was en de speerpunten benoemd waren, paste de training perfect. Gelukkig hoorden we die geluiden later op de afdeling ook terug”, lacht Van Vliet. “En gezien het feit dat we het zelf dus echt niet beter kunnen en er een vrijwel permanente behoefte is aan informatie en opleiding, smaakt deze samenwerking zeker naar meer!”

Actueel

Producten

Praktijkervaring



TRAININGEN VANAF AUGUSTUS TOT EN MET DECEMBER 2006

Bedrijf

Datum

Plaats

Titel

CAAP

augustus

Zwolle

Solid Edge V19 Update training

CAAP

augustus

‘s-Hertogenbosch

Solid Edge V19 Update training

CAAP

01.08.06

Leusden

Solid Edge Academic training

CADIMP

08.08.06

‘s-Hertogenbosch

I-deas Part Design (4 dagen)

CADIMP

10.08.06

‘s-Hertogenbosch

Free Form Modeling (4 dagen)

CAD Center IT

10.08.06

Bergambacht

Solid Edge Basis Training (3 dagen)

CADIMP

14.08.06

‘s-Hertogenbosch

TC/Eng Author (2 dagen)

CAAP

15.08.06

Leusden

Solid Edge Basic training

CADIMP

16.08.06

‘s-Hertogenbosch

I-deas Assemblies (2 dagen)

CADIMP

17.08.06

‘s-Hertogenbosch

Basic Modeling 1 (2 dagen)

cards Engineering

17.08.06

Best

eM-Workplace OLP & controller (2 dagen)

CAAP

17.08.06

Leusden

Solid Edge Advanced training

CADIMP

18.08.06

‘s-Hertogenbosch

I-deas Drafting (1 dag)

CADIMP

21.08.06

‘s-Hertogenbosch


Femto Engineering

21.08.06

Delft

Introductie Eindige Elementen Analyse

CAD Center IT

21.08.06

Bergambacht

Solid Edge V19 Update Training

CAD Center IT

22.08.06

Bergambacht

Solid Edge Sheetmetal Training

Femto Engineering

22.08.06

Delft

Introductie Femap with NX Nastran (2 dagen)

CADIMP

22.08.06

Brussel

Mill 1 (3 dagen)

cards Engineering

23.08.06

Best

eM-Plant Basic (5 dagen)

CAD Center IT

23.08.07

Bergambacht

Solid Edge Simply Motion Expert Workshop

CADIMP

24.08.06

‘s-Hertogenbosch

CAD update NX3>NX4 (2 dagen)

Femto Engineering

24.08.06

Delft

Advanced Femap with NX Nastran (2 dagen)

CAAP

24.08.06

Leusden

Solid Edge Customizing

CADIMP

28.08.06

‘s-Hertogenbosch

Assemblies (3 dagen)

CADIMP

28.08.06

‘s-Hertogenbosch

Mill 1 (3 dagen)

CADIMP

28.08.06

‘s-Hertogenbosch

TC/Eng Site Administration (3 dagen)

CAD Center IT

28.08.06

Bergambacht

Solid Edge Virtual Studio+ Expert Workshop

Bosch Engineering

29.08.06

Oldenzaal

Training Solid Edge Classic Fundamentals (4 dagen)

CAD Center IT

29.08.06

Bergambacht

Solid Edge Advanced Assembly Expert Workshop

CADIMP

29.08.06

Brussel

Product Preparation (2 dagen)

Calton Benelux

29.08.06

Amersfoort

Solid Edge Update training V19

Calton Benelux

30.08.06

Mechelen (B)


CAAP

31.08.06

Leusden


Bent u geïnteresseerd? Neemt u dan contact op met de desbetreffende reseller. Bosch Engineering mevr. B. Tangenberg Nijverheidsstraat 99 7575 BH Oldenzaal T. +31 (0)541 53 42 58 www.boschengineering.nl [email protected]

CAD Center IT dhr. H. Botter Tussenlanen 11 2861 CB Bergambacht T. +31 (0)182 35 71 20 www.cadcenter.nl [email protected]

Calton Benelux

31.08.06

Enschede


CADIMP

31.08.06

Brussel


CADIMP

31.08.06

‘s-Hertogenbosch


CAD4YOU

CADIMP

31.08.06

‘s-Hertogenbosch

Solid Edge Modeling (2 dagen)

Bosch Engineering

31.08.06

Oldenzaal

De grondslagen van Eindige Elementen Berekeningen (CAE/ FEM/ FEA)

CADIMP

04.09.06

Brussel

Mill 2 (3 dagen)

CADIMP

04.09.06

‘s-Hertogenbosch

Drafting (2 dagen)

CADIMP

04.09.06

‘s-Hertogenbosch

NX Sheet Metal (1 dag)

dhr. JM Cloquette Rue de Dongelberg 2 1370 Lathuy T. +32 (0)10 88 13 77 F. +32 (0)10 88 13 78 www.cad4you.be [email protected]

CADIMP

04.09.06

‘s-Hertogenbosch


cards Engineering

04.09.06

Best

FactoryCAD (3 dagen)

CAAP

05.09.06

Leusden


CADIMP

05.09.06

‘s-Hertogenbosch

Migratietraining I-deas>NX (5 dagen)

CADIMP

06.09.06

Brussel


53

Actueel

Producten

Praktijkervaring

Trainingen en evenementen Trainingen en evenementen

Trainingen VANAF AUGUSTUS TOT EN MET DECEMBER 2006

Bent u geïnteresseerd? Neemt u dan contact op met de desbetreffende reseller. CADIMP Opleidingen B.V. Luxemburgstraat 5a 5171 PK Kaatsheuvel (NL) T. +31 (0)416 56 19 03 www.cadimp.com [email protected]

Calton Benelux B.V. dhr Kees Seldenrijk Stadsring 163c 3817 BA Amersfoort (NL) T. +31 (0)33 479 20 10 F. +31 (0)33 479 20 11 www.calton.nl [email protected]

54

Bedrijf

Datum

Plaats

Titel

CADIMP

06.09.06

‘s-Hertogenbosch


CADIMP

06.09.06

‘s-Hertogenbosch

Solid Edge Assemblies (2 dagen)

Calton Benelux

07.09.06

Amersfoort


Calton Benelux

08.09.06

Mechelen (B)


CADIMP

08.09.06

‘s-Hertogenbosch

Solid Edge Drafting (1 dag)

Femto Engineering

11.09.06

Delft


CAD4YOU

11.09.06

n.t.b.

Solid Edge Nederlandstalige sessie (4 dagen)

CAD Center IT

11.09.06

Bergambacht


Calton Benelux

11.09.06

Enschede


cards Engineering

11.09.06

Best

eM-Plant Advanced (2 dagen)

Femto Engineering

12.09.06

Delft


CADIMP

12.09.06

Brussel


CADIMP

12.09.06

‘s-Hertogenbosch


CADIMP

12.09.06

‘s-Hertogenbosch

Mill 2 (3 dagen)

Femto Engineering

14.09.06

Delft


CADIMP

15.09.06

‘s-Hertogenbosch

Direct Modeling (1 dag)

cards Engineering

18.09.06

Best

FactoryFLOW (2 dagen)

CADIMP

18.09.06

Brussel

Drafting (2 dagen)

CADIMP

18.09.06

‘s-Hertogenbosch

Drafting (2 dagen)

CAD Center IT

18.09.06

Bergambacht


CAD4YOU

18.09.06

n.t.b.

Solid Edge, Franstalige sessie (4 dagen)

CAD Center IT

19.09.06

Bergambacht


Calton Benelux

19.09.06

Mechelen (B)

Solid Edge van 2D naar 3D

CAAP

19.09.06

Leusden


Calton Benelux

20.09.06

Mechelen (B)

Solid Edge CAD/CAM integratie

CAD Center IT

20.09.07

Bergambacht


CADIMP

20.09.06

‘s-Hertogenbosch

Advanced Assemblies (1 dag)

Bosch Engineering

20.09.06

Oldenzaal

Verdiepingtraining Solid Edge Advanced Assembly (2 dagen)

Bosch Engineering

21.09.06

Oldenzaal


CAAP

21.09.06

Leusden


CADIMP

21.09.06

‘s-Hertogenbosch

Advanced Modeling (2 dagen)

CADIMP

25.09.06

‘s-Hertogenbosch


CAD Center IT

25.09.06

Bergambacht


Bosch Engineering

26.09.06

Oldenzaal


CAD Center IT

26.09.06

Bergambacht


CAAP

26.09.06

Leusden


Calton Benelux

Calton Benelux

27.09.06

Mechelen (B)

Solid Edge Wire Harnas Design

dhr. Kenneth Lambrechts Generaal de Wittelaan 9 bus 15 2800 Mechelen (BE) T. +32(0)15 45 11 10 F. +32(0)15 45 11 11 www.calton.be [email protected]

CAAP

28.09.06

Leusden


CADIMP

28.09.06

Brussel


CADIMP

28.09.06

‘s-Hertogenbosch


CADIMP

02.10.06

‘s-Hertogenbosch


CADIMP

02.10.06

‘s-Hertogenbosch


CAAP

03.10.06

Leusden


Bosch Engineering

04.10.06

Oldenzaal

Verdiepingtraining Solid Edge Visualisatie/Animatie

CADIMP

09.10.06

‘s-Hertogenbosch


CADIMP

09.10.06

‘s-Hertogenbosch


CAD Center IT

09.10.06

Bergambacht


Bedrijf

Datum

Plaats

Titel

cards Engineering

11.10.06

Best

eM-Workplace Basic (3 dagen)

CADIMP

11.10.06

‘s-Hertogenbosch


CADIMP

12.10.06

Brussel


CADIMP

12.10.06

‘s-Hertogenbosch

NX Manager (2 dagen)

CADIMP

16.10.06

‘s-Hertogenbosch

Drafting (2 dagen)

CADIMP

16.10.06

‘s-Hertogenbosch

Solid Edge Surfacing (2 dagen)

CAD Center IT

16.10.06

Bergambacht


cards Engineering

16.10.06

Best

eM-Workplace Spot (2 dagen)

CAD Center IT

17.10.06

Bergambacht


CAAP

17.10.06

Leusden


CAAP

19.10.06

Leusden


CADIMP

18.10.06

‘s-Hertogenbosch

TC/Eng Author (2 dagen)

CADIMP

18.10.06

‘s-Hertogenbosch

Solid Edge Sheet Metal (1 dag)

Calton Benelux

18.10.06

Amersfoort

Solid Edge van 2D naar 3D

Calton Benelux

19.10.06

Amersfoort

Solid Edge CAD/CAM integratie

CADIMP

19.10.06

Brussel


Bosch Engineering

19.10.06

Oldenzaal


Femto Engineering

23.10.06

Delft


cards Engineering

24.10.06

Best

eM-Tolmate (4 dagen)

Calton Benelux

24.10.06

Amersfoort

Solid Edge Wire Harnas Design

Femto Engineering

24.10.06

Delft


CADIMP

24.10.06

‘s-Hertogenbosch


CADIMP

24.10.06

‘s-Hertogenbosch

CAM update NX3>NX4 (2 dagen)

Bosch Engineering

24.10.06

Oldenzaal


Bosch Engineering

25.10.06

Oldenzaal

Solid Edge Advanced Sheetmetal

CAAP

25.10.06

Leusden


CAAP

26.10.06

Leusden


CADIMP

26.10.06

‘s-Hertogenbosch


Femto Engineering

26.10.06

Delft


CADIMP

30.10.06

‘s-Hertogenbosch


CADIMP

30.10.06

‘s-Hertogenbosch

Mill 1 (3 dagen)

CADIMP

30.10.06

‘s-Hertogenbosch

TC/Eng Site Administration (3 dagen)

Bosch Engineering

02.11.06

Oldenzaal

Training Solid Edge Surfacing

CADIMP

02.11.06

‘s-Hertogenbosch


cards Engineering

06.11.06

Best

eM-Workplace OLP & controller (2 dagen)

CADIMP

06.11.06

‘s-Hertogenbosch


CADIMP

06.11.06

‘s-Hertogenbosch


CADIMP

06.11.06

‘s-Hertogenbosch

I-deas Part Design (4 dagen)

CADIMP

07.11.06

Brussel

Mill 1 (3 dagen)

CAAP

07.11.06

Leusden


Bosch Engineering

08.11.06

Oldenzaal

Training Solid Edge Advanced Surfacing

CADIMP

08.11.06

‘s-Hertogenbosch


CADIMP

09.11.06

‘s-Hertogenbosch


CADIMP

10.11.06

‘s-Hertogenbosch


CADIMP

13.11.06

Brussel


CADIMP

13.11.06

‘s-Hertogenbosch

Drafting (2 dagen)

CADIMP

13.11.06

‘s-Hertogenbosch

Mill 2 (3 dagen)

Bent u geïnteresseerd? Neemt u dan contact op met de desbetreffende reseller. CAAP dhr. Ronald Ton Hamersveldseweg 65 3833 GL Leusden T. +31 (0)33 457 33 22 F. +31 (0)33 457 33 25 www.caap.nl [email protected]

Cards Engineering B.V. Erik Burghoorn De Waal 42 5684 PH Best T. +31 (0)499 37 19 90 www.cardse.com [email protected]

M.S.E. - Mechanics Software Enterprises dhr. Jan van Heesbeen Postbus 176 5270 AD Sint-Michielsgestel (NL) T. +31 (0)73 551 24 93 F. +31 (0)73 551 76 92 www.mse-bv.com [email protected]

55

Actueel

Producten

Praktijkervaring

Trainingen en evenementen Trainingen en evenementen

Trainingen VANAF AUGUSTUS TOT EN MET DECEMBER 2006

Bent u geïnteresseerd? Neemt u dan contact op met de desbetreffende reseller. Femto Engineering dhr. Tom Santegoeds Postbus 2854 2601 CW Delft (NL) T. +31 (0)15 285 05 80 F. +31 (0)15 285 05 81 www.femto.nl [email protected]

NX/TC Usergroup dhr L. Zuijdgeest Postbus 214 7300 AE Apeldoorn (NL) T. +31 (0)55 301 01 70 www.i-deasusergroup.nl [email protected]

56

Bedrijf

Datum

Plaats

Titel

CAD Center IT

13.11.06

Bergambacht


CADIMP

15.11.06

‘s-Hertogenbosch

I-deas Assemblies (2 dagen)

Bosch Engineering

16.11.06

Oldenzaal


CADIMP

16.11.06

‘s-Hertogenbosch


CADIMP

17.11.06

‘s-Hertogenbosch

I-deas Drafting (1 dag)

Femto Engineering

20.11.06

Delft


CADIMP

20.11.06

Brussel


CADIMP

20.11.06

‘s-Hertogenbosch


CADIMP

20.11.06

‘s-Hertogenbosch

TC/Enterprise Site Administration (4 dagen)

CAD Center IT

20.11.06

Bergambacht


CAD Center IT

21.11.06

Bergambacht


Femto Engineering

21.11.06

Delft


CADIMP

21.11.06

Brussel

Mill 2 (3 dagen)

CAAP

21.11.06

Leusden


CAD Center IT

22.11.07

Bergambacht


CAAP

23.11.06

Leusden


Femto Engineering

23.11.06

Delft


CAD Center IT

27.11.06

Bergambacht


CAD Center IT

28.11.06

Bergambacht


CADIMP

28.11.06

Brussel


CADIMP

28.11.06

‘s-Hertogenbosch


CADIMP

28.11.06

‘s-Hertogenbosch

Shape Studio (2 dagen)

CADIMP

28.11.06

‘s-Hertogenbosch

Mill 3 (2 dagen)

CAAP

28.11.06

Leusden


CAAP

30.11.06

Leusden


CADIMP

30.11.06

‘s-Hertogenbosch


CADIMP

30.11.06

‘s-Hertogenbosch

IS&V

CADIMP

04.12.06

Brussel


CADIMP

04.12.06

‘s-Hertogenbosch


CADIMP

04.12.06

‘s-Hertogenbosch

MoldWizard (4 dagen)

CADIMP

04.12.06

‘s-Hertogenbosch


CAAP

05.12.06

Leusden


cards Engineering

06.12.06

Best

eM-Plant Basic (5 dagen)

CADIMP

06.12.06

‘s-Hertogenbosch


CADIMP

11.12.06

Brussel

Drafting (2 dagen)

CADIMP

11.12.06

‘s-Hertogenbosch

Drafting (2 dagen)

CADIMP

11.12.06

‘s-Hertogenbosch

Turning (3 dagen)

CAD Center IT

11.12.06

Bergambacht


CAAP

12.12.06

Leusden


CADIMP

13.12.06

‘s-Hertogenbosch

Scenario for Structures (3 dagen)

CADIMP

13.12.06

‘s-Hertogenbosch

Solid Edge Surfacing (2 dagen)

CAAP

14.12.06

Leusden


CADIMP

15.12.06

‘s-Hertogenbosch

Solid Edge Sheet Metal (1 dag)

CAD Center IT

18.12.06

Bergambacht


CAD Center IT

19.12.06

Bergambacht


CADIMP

19.12.06

‘s-Hertogenbosch

Scenario for Motion (3 dagen)

CAAP

28.12.06

Leusden


Actueel

Producten

Praktijkervaring



Evenementen, workshops, beurzen Vanaf augustus t/m december 2006

Bedrijf

Datum

Plaats

Titel

Calton Benelux

21.08.06

Mechelen

Solid Edge Relatiedag Presentatie versie 19

Calton Benelux

23.08.06

Nieuwegein

Solid Edge Relatiedag Presentatie versie 19

Bosch Engineering

31.08.06

Oldenzaal

Introductie Solid Edge Innovate to PLM

Bosch Engineering

01.09.06

Oldenzaal

Workshop Solid Edge 3DCAD in Vogelvlucht

Bosch Engineering

05.09.06

Hardenberg

Technisch Industriële Vakbeurs Hardenberg (3 dagen)

CAAP

05.09.06

Hardenberg

Technisch Industriele Vakbeurs

CAAP

06.09.06

Hardenberg


CAAP

07.09.06

Hardenberg


CAD Center IT

07.09.06

NBC, Nieuwegein

CAD Center IT klantendag

CAD Center IT

07.09.06

NBC, Nieuwegein

CAD Center IT klantendag

Calton Benelux

12.09.06

Amersfoort

Solid Edge Workshop Sheetmetal

Calton Benelux

13.09.06

Amersfoort

Solid Edge Workshop Piping

Bosch Engineering

14.09.06

Muiden

Seminar Solid Edge Hét ontwerptool voor de Sloep- en Jachtbouw

Bosch Engineering

15.09.06

Oldenzaal


Calton Benelux

15.09.06

Amersfoort

Solid Edge Workshop & Prototyping

UGS

16.09.06

Zeist

PLM Congres “New Product Development Introduction”

Bosch Engineering

20.09.06

Oldenzaal

Avondsessie 3D CAD ook voor het MKB toegankelijk en betaalbaar

CAD4YOU

26.09.06

Antwerpen

Seminar Solid Edge & CAM

CAD4YOU

28.09.06

Liège

Franstalig seminar Solid Edge & FAO

Bosch Engineering

29.09.06

Oldenzaal


CAD Center IT

03.10.06

Jaarbeurs, Utrecht

Aandrijftechniek 2006 (4 dagen)

Calton Benelux

04.10.06

Enschede


Calton Benelux

05.10.06

Enschede


Bosch Engineering

05.10.06

ntb

Seminar CAE (Klanten & Prospects)

UGS

09.10.06

Frankfurt

PLM Europe Conference 2006 (3 dagen)

Calton Benelux

10.10.06

Enschede


Bosch Engineering

13.10.06

Oldenzaal

Wegwijs in Product Datamanagement

Bosch Engineering

18.10.06

ntb

Productconfiguratie in het ontwerpproces: Engineering to Order

Bosch Engineering

18.10.06

ntb

Productconfiguratie in het ontwerpproces: Configure to Order

Calton Benelux

25.10.06

Mechelen


Calton Benelux

26.10.06

Mechelen


Calton Benelux

27.10.06

Mechelen


Bosch Engineering

26.10.06

Oldenzaal

Workshop CAE software Femap

Bosch Engineering

27.10.06

Oldenzaal


Bosch Engineering

10.11.06

Oldenzaal


Bosch Engineering

17.11.06

Oldenzaal

Introductie Solid Edge innovate to PLM

CAAP

21.11.06

Gorinchem

Metavak

CAAP

22.11.06

Gorinchem

Metavak

CAAP

23.11.06

Gorinchem

Metavak

Bosch Engineering

24.11.06

Oldenzaal


Bosch Engineering

08.12.06

Oldenzaal


Bosch Engineering

16.12.06

Oldenzaal

Introductie Solid Edge Stap voor Stap naar 3D

57

COLOFON

Binnenkort: PLM Europe Conference 2006 Van 9 tot en met 11 oktober vindt de PLM Europe Conference 2006 plaats in het congrescentrum van het Sheraton in Frankfurt (Duitsland). De nieuwste ontwikkelingen betreffende NX Digital Product Development, Teamcenter Digital Lifecycle Management, Velocity Series en Tecnomatix Digital Manufacturing worden getoond. Meer informatie over het programma en registratie vindt u op www.plmeurope.org.

w Inzicht is het magazine over Product Lifecycle Management en wordt verspreid onder klanten, relaties en partners van UGS. Dit is de vijfde uitgave van Inzicht. Het magazine verschijnt twee maal per jaar. w Kantoren: Nederland UGS Pettelaarpark 113 5216 PS ‘s-Hertogenbosch www.ugsplm.nl [email protected] Tel. : 073 - 680 25 00 Fax : 073 - 680 25 25 België UGS Belgicastraat 7, bus 3 1930 Zaventem www.ugs.be Tel. : 02 - 709 56 00 Fax : 02 - 709 56 11 w Redactie: Simone Versleijen w Vormgeving, opmaak en druk: Castel Schransstraat 44 2280 Grobbendonk (België) www.castel.be w Reacties kunt u richten aan [email protected] of belt u naar +31 - (0)73 - 680 25 32. w Voor alle technische vragen kunt u terecht bij onze Helpdesk. Vanuit Nederland belt u naar +31 - (0) 73 680 25 43 en vanuit België & Luxemburg belt u +32 - (0)2 - 709 56 66. U kunt een e-mail sturen naar [email protected]. w Voor alle overige vragen (facturen, licenties...) kunt u contact opnemen met de Customer Care Officer. Stuur een e-mail naar [email protected] of belt u naar 008000-CALLPLM (of 008000-2255756). Vanaf een mobiel nummer uit België en Luxemburg belt u naar +32 - (0)2 - 709 56 25. 58

Solid Edge Versie 19 UGS heeft versie 19 van Solid Edge onlangs geïntroduceerd. U leest in de volgende uitgave de belangrijkste vernieuwingen van deze versie.

INfo-AANVrAAG

q Neem contact op met mij. Ik wil meer informatie ontvangen over de volgende producten en/of diensten:

q PLM q Solid Edge q NX

q Teamcenter q Tecnomatix q Trainingen

q Schrijf me in op de e-nieuwsbrief:

q UGS q Solid Edge

q Gelieve uw gegevens hieronder in te vullen indien ze niet correct zijn: Bedrijf _____________________________________________________________________________ Afdeling____________________________________________________________________________ Voornaam en Naam __________________________________________________________________ Straat en Nummer ___________________________________________________________________ Postcode____________________ Gemeente _____________________________________________ Telefoon ____________________ E-mail _________________________________________________

q Stuur voortaan ook een exemplaar van inzicht naar de volgende collega: Bedrijf _____________________________________________________________________________ Afdeling____________________________________________________________________________ Voornaam en Naam __________________________________________________________________ Straat en Nummer ___________________________________________________________________ Postcode____________________ Gemeente _____________________________________________ Telefoon ____________________ E-mail _________________________________________________

Faxen naar: Nederland 073-680 25 25

België 02-709 56 11

UGS wijst u de weg naar innovatie! Meerdere wegen leiden naar innovatie maar bij UGS hoeft u alleen de ‘signs of innovation’ te volgen die u de juiste weg wijzen naar uw succes. Innovatieve bedrijven zijn sneller op de markt, optimaliseren hun mensen en middelen en kunnen omgaan met globalisatie. UGS is leverancier van datamanagement, collaboration en product design software en diensten en is gespecialiseerd in Product Lifecycle Management. De PLM oplossingen van UGS helpen u om “Global Innovation Networks” te realiseren waardoor uw producten en processen innovatiever worden.

INNOVATE MORE

Zoekt u de snelweg naar innovatie? Bel ons: 073-680 25 00 (Nederland) of 02 – 709 56 00 (België) of breng een bezoek aan www.ugsplm.nl of www.ugs.be

Doe de UGS Innovatie Vaardigheidstest op www.ugs.com/innovate. MOVE FASTER

GET OPTIMIZED

GO GLOBAL

© Copyright 2006 UGS Corp. All rights reserved. UGS, Transforming the process of innovation and the Signs of Innovation trade dress are trademarks or registered trademarks of UGS Corp. or its subsidiaries in the United States and in other countries.

www.ugsplm.nl www.ugs.be

inzicht PLM Europe Conference 2006 Van 9 tot en met 11 oktober congrescentrum van het Sheraton in Frankfurt (Duitsland)

Recommend Documents