InZicht. De Rijnreis van Anne Koopmans. Voel je goed! voor fitte en gezonde cliënten. Bezoek aan de nachtdienst. InZicht 1

UITGAVE VAN TALANT voor ouders en verwanten - NUMMER 32 - HERFST 2010

InZicht

De Rijnreis van Anne Koopmans ‘Voel je goed!’ voor fitte en gezonde cliënten Bezoek aan de nachtdienst

InZicht 1

3 Kort

8 De week van Anne Koopmans

14 Talant in de aanbieding: Moaisa

4 Nieuws

10 Best buddies met studenten 15 Gerrit: de herfst

5 Van de Centrale Verwantenraad

10 Talant blij met maatschappelijke stage

15 Ander nieuws

6 Voel je goed! 12 Samen verder met Alliade

Jelmer en Yasin

Goed gevoel

We willen cliënten helpen om tot een actievere en gezondere leefstijl te komen. We maken ons er niet makkelijk vanaf: het is een projectplan voor de komende vier jaar en het is de bedoeling dat we zelf het goede voorbeeld geven! Ook goed slapen draagt bij aan je goed voelen. In navolging van een aantal ouders ging een redacteur van InZicht op bezoek bij één van de nachtposten van Talant.

Kinderen geven aangepast spelmateriaal cadeau

De website van Moaisa kaarsenmakerij en mozaïekatelier gaat binnenkort online. Op de website geeft deze dagbestedings­ locatie in Britsum een indruk van het uitgebreide assortiment.

Dankzij kinderen van basisschool De Jint in Stiens hebben bewoners van Ieleane 14 in Stiens aangepast spelmateriaal in huis. Zij hebben naast een verstandelijke beperking ook een visuele en/of auditieve beperking.

16 Tweespraak:

12 Veilig de nacht door

Iedereen voelt zich graag goed. En wanneer je fit bent gaat dat een stuk gemakkelijker. Fit zijn, daar is nog wel het één en ander aan te verbeteren. In welvarende landen kampen steeds meer mensen met overgewicht. Gezond eten en genoeg bewegen zijn daarom erg belangrijk. Daarom is het fantastisch dat het project ‘Voel je goed!’ is gestart.

Nieuwe website: Moaisa

Van daaruit wordt de nachtsituatie bij veel cliënten in de gaten gehouden. Zo kunnen zij, maar ook de ouders met een gerust gevoel gaan slapen. Tot slot is wellicht vermeldenswaard dat het concern, waar Talant al geruime tijd deel van uitmaakt, een naam heeft gekregen. In zekere zin vermeldenswaard, omdat voor u de zorg en ondersteuning vanzelfsprekend door Talant zal worden uitgevoerd. Desondanks leek het ons van belang om u over de nieuwe naam van het concern te informeren. Over alle drie de onderwerpen en meer kunt u lezen in dit herfstnummer van InZicht. Erik Kuik, Raad van Bestuur

De cliënten die bij Moaisa werken, maken op ambachtelijke wijze de meest uiteenlopende kaarsen. Verder wordt mozaïek toegepast op onder meer schalen, spiegels en vogelhuisjes. De producten worden verkocht via winkels van onder meer Talant. Ook verwelkomen de medewerkers graag klanten in het voormalige schoolgebouw aan de Greate buorren 5. Op pagina 14 staat een kortingsbon van Moaisa in ‘Talant in de aanbieding’.

Eetcafé De Stal serveert gedichten Bij Talants eetcafé De Stal in Nieuweschoot komen behalve maaltijden en drinken, ook gedichten op tafel. Op de stamtafel ligt een bundel met werken van Gerard Elfrink, een cliënt die gedichten schrijft. Gerard Elfrink woont boven De Stal. Hij dicht over zware en lichte zaken in het leven, over gevoelens en observaties. Medewerkers van De Stal hebben een aantal gedichten gebundeld. Bezoekers die het lezen zijn heel enthousiast.

De kinderen van De Jint hadden de cadeautjes voor hen gekocht met geld van de tweejaarlijkse ‘Jintedei’ en ze feestelijk overhandigd. Spelmateriaal voor doven en/of blinden is heel specifiek en is gericht op zintuiglijke waarneming. De bewoners zijn er heel blij mee. Zowel De Jint als de medewerkers en bewoners van Ieleane 14 zijn ook blij met de contacten die zijn ontstaan.

Gulle gever maakt rondvaart cliënten Burgum mogelijk Een wonderlijke en vooral gulle gift maakte een geslaagd uitstapje mogelijk voor cliënten en medewerkers van de Freerk Bosgraafstraat 25 in Burgum. Ze hebben woensdagmiddag 8 september een gezellige rondvaart gemaakt van Eernewoude naar Grou. Een huis-aan-huis collecte was hier de aanleiding toe. Een ouder van één van de bewoners kwam als collectant bij een man aan de deur en vroeg een bijdrage voor mensen met een verstandelijke beperking. De ouder kreeg te horen: “Ik geef niet aan de deur, het geld komt toch nooit op de juiste plaats terecht.” Enige tijd later raakten ze in de buurtbus in gesprek. Daarop kwam de man bij de ouder aan de deur met duizend euro, om te verdelen onder de twee broers – de ouder heeft nog een zoon die bij Talant woont. De bedoeling was om er iets leuks mee te doen. “En dat hebben we dus gedaan!” zeggen de cliënten en medewerkers van de Freerk Bosgraafstraat over de hen toebedeelde helft van het geld. Ze zijn de gulle gever zeer dankbaar voor de fijne middag. Een medewerker en een cliënt gaven de middag nog iets extra’s: live muziek met Ymie op de trekzak en Jennie op de mondharmonica.

Cliënten varen naar IFKS-skûtsjesilen

Foto voorpagina Anne Koopmans ging een week op Rijnreis. Zijn belevenissen kunt u lezen op pagina 8 en 9. Colofon InZicht is het blad voor ouders en verwanten van cliënten van Talant. Het blad verschijnt vier keer per jaar in een oplage van ongeveer 5000 exemplaren. Het wordt ook toegestuurd aan relaties van Talant. Talant biedt zorg en ondersteuning aan mensen met een verstandelijke beperking in Friesland. Hoofd- en eindredactie Cecile Huitenga Redactieassistente Janneke Fennema Redactiecommissie Tjalling Boonstra, Harm Flootman, Cees van der Struik en Akke van Thes Teksten Cecile Huitenga (Talant), Ester Mijnheer (Groot Haar + Orth) Fotografie Het Hoge Noorden en medewerkers van Talant Columns Erik Kuik/Jan van Hoek en Gerrit Miedema Ontwerp/Vormgeving Groot Haar + Orth Druk Thieme Groningen Verzending Montagecentrum Drachten (Talant) Redactie InZicht Talant, Bureau Communicatie, Postbus 303, 8440 AH Heerenveen, tel. 0513 - 643733, fax 0513 - 643777, e-mail [email protected] Copyright Voor overname van tekst of foto’s is toestemming nodig van de redactie.

2 InZicht

Ruim 250 cliënten en begeleiders van Talant hebben de wedstrijden van het IFKS- skûtsjesilen vanaf luxe Lemster aken meegemaakt, dankzij sponsor Sulis en de Stichting Vrienden van Talant.  Op verschillende dagen hebben vijftig cliënten en begeleiders met drie Lemster aken van Sulis het skûtsjesilen gevolgd. Roel Bergsma (hoofd vervoer Talant) legde één van de tochten op foto vast.

Sulis en de Stichting Vrienden van Talant maken dit uitstapje inmiddels al een aantal jaren mogelijk. Betty Visser van de Vrienden van Talant:”We treffen het enorm met een sponsor als Sulis, we zijn hun erg dankbaar. De cliënten genieten enorm van dit evenement!”  Op de cliëntensite van Talant kunt u een verslag lezen van cliënten van De Klamp die zijn meegeweest. www.talant.nl > cliënten

InZicht 3

vandeCentraleVerwantenraad Kosten? Voor wie? De laatste maanden is er op veel

De facturering aan ouders en verwanten voor kosten die cliënten zelf moeten betalen, verloopt niet vlekkeloos. Het gaat om bijvoorbeeld waskosten en kosten voor kleding en schoenen. Talant werkt aan een oplossing aarbij ouders niet de dupe worden.

Bij het innen van de rekeningen voor kosten die staan beschreven in het overzicht ‘Voor wie zijn de kosten’, blijkt een aantal dingen mis te gaan. Ter illustratie: gewoonlijk krijgen zo’n 1800 cliënten hiervoor een rekening, maar de laatste tijd hebben we slechts van 300 tot 600 cliënten de bijdragen kunnen ontvangen. Andere cliënten hebben de rekening niet ontvangen of de rekening was niet volgens het kostenoverzicht zoals dat is afgesproken met de teamleider.

Voor Talant is dat een probleem, omdat we zo geen vergoeding krijgen voor kosten die we hebben gemaakt. Voor ouders en verwanten kan het een probleem zijn, bijvoorbeeld omdat ze de rekeningen nodig hebben wegens een PGB. Ook kunnen we ons voorstellen dat ouders bang zijn straks ineens veel tegelijk te moeten betalen. Talant wil dat voorkomen. Oorzaken en oplossingen Onderzocht wordt wat de oorzaken zijn, zodat we het probleem zo snel mogelijk kunnen oplossen. Gebleken is dat in de

administratie van Talant verhuizingen en overlijden niet altijd goed worden doorgevoerd. Ook bij de Stichting Vermogensbeheer (SVB) gaan er dingen fout met de administratie, die de SVB uitbesteedt aan IPA-ACON. De SVB is een stichting waaraan cliënten of hun vertegenwoordigers het financieel beheer kunnen uitbesteden. Sinds januari 2009 heeft Talant namelijk de cliëntgeldenadministratie opgeheven, wegens mogelijke belangenverstrengeling. Cliënten of hun vertegenwoordigers die het financieel meer informatie over beheer niet zelf willen of kunnen doen, kunnen het uit Zorggroep Alliade vind je op handen geven aan een curator of bewindvoerder of aan een stichting als de SVB. Overigens stuurt Talant sinds de www.alliade.nl opheffing van de cliëntgeldenadministratie geen conceptbegrotingen meer naar de wettelijk vertegenwoordigers.

samen verder

verschillende plaatsen een discussie ontstaan over de vraag wie welke kosten in de zorg voor zijn rekening moet nemen. Patiëntenverenigingen, ouderverenigingen en belangenorganisaties hebben ‘meldweken’ of willen graag van cliënten weten welke kosten ze zelf moeten betalen



Cliëntenraad enthousiast over cursus medezeggenschap De regiocliëntenraad Noordoost is enthousiast over een cursus over medezeggenschap die de raad op 8 en 9 juli heeft gevolgd. De cursus werd gegeven door het Open Leercentrum Fryslân. Dit is een onderdeel van Talant dat onder meer cursussen organiseert voor mensen met een verstandelijke beperking. Alex Leegsma, Johanna Venema, Wytze Wouda, Joan Hansen, Tamara Nijholt en Patrick Pijper hebben de cursus gevolgd. Ze hebben voor InZicht beschreven wat ze van de cursus vonden en wat ze hebben geleerd: “Luisteren naar elkaar en opkomen voor jezelf en elkaar.”

“Ik durf nu duidelijk mijn mening te geven en te praten binnen de raad.” “We hebben geleerd wat onze goeie eigenschappen zijn.” “We hebben veel rollenspellen gedaan.” “Dat je op verschillende manieren een gesprek kunt voeren. Wil je OVERTUIGEN of tot een OPLOSSING komen.” “Wat voel je... Hoe voel je je sterk?” “Om elkaar buiten de vergadering mee te maken was heel bijzonder: we hebben elkaar beter en op een andere manier leren kennen.” “We hopen dat andere cliëntenraden deze cursus ook gaan volgen, we kunnen het aanraden.”

Klachtenadviseur als duobaan Talant heeft sinds 1 september een tweede klachtenadviseur: naast Annemarijn Vos nu ook Sietske van der Weg. Vorig jaar werd Annemarijn Vos aangesteld als klachtenadviseur, destijds een nieuwe functie binnen Talant. Om de functie minder kwetsbaar te maken, is hij nu omgevormd tot een duobaan:

4 InZicht

Sietske van der Weg werkt sinds 1 september samen met Annemarijn als klachtenadviseur. Sietske werkt al geruime tijd voor Talant. De afgelopen jaren had zij een spilfunctie in de personeelsbibliotheek. De klachtenadviseur ondersteunt cliënten en ouders en verwanten actief en laagdrempelig bij het kenbaar maken van onvrede en klachten. De klachtenadviseur behandelt de klachten inhoudelijk

niet zelf, maar zorgt ervoor dat de klachten op de juiste plaats en op de juiste manier worden behandeld. In de behandeling van een klacht heeft de klachtenadviseur dus vooral een gidsfunctie. U kunt de klachtenadviseurs bereiken op 0513 - 64 39 10 of [email protected]. Sietske van der Weg is aanwezig op maandag en woensdag, Annemarijn Vos op dinsdag en donderdag.

voor delen van hun zorg.

Dochters geven moederstichting naam:

Het concern waar Talant deel van uitmaakt, heeft sinds 7 oktober een naam: Alliade. Talant blijft onder deze moederstichting een zelfstandige organisatie, net als de andere dochters: Meriant, Driever’s Dale, Zorgkompas en BaanPlus. Voor cliënten, ouders, verwanten en medewerkers verandert er weinig. Formeel vormen de vijf stichtingen al een paar jaar een concern. Een concern is een organisatie die bestaat uit verschillende (grote) onderdelen die een zekere mate van zelfstandigheid behouden: een onderneming met dochterondernemingen. In januari 2010 is deze rechtsvorm vastgelegd in statuten en nu heeft het concern ook een naam gekregen. De naam De naam Alliade geeft associaties met alliantie en allidade. Een alliantie is een bondgenootschap tussen mensen of organisaties, waar ze allen voordeel bij hebben. Een allidade is de wijzer van de sextant en de octant. Met deze instrumenten kun je je koers bepalen.

houden. Daarnaast wordt ook gekeken naar de leesbaarheid voor cliënten en/of hun vertegenwoordigers. Het gaat tot zover dus over juistheid van de regeling en niet over de hoogte van de kosten.

Ook bij Talant is deze vraag regelmatig aan de orde. Soms is het zelfs zo dat de afdeling communicatie door persvertegenwoordigers vragen voorgelegd krijgt over kosten die ‘ineens’ betaald moeten worden door cliënten zelf. Omdat in de beantwoording van die vragen soms ook wordt gezegd dat de Verwantenraad akkoord is gegaan, lijkt het ons verstandig op deze plaats nog eens aandacht te schenken aan dit onderwerp. Enkele jaren terug is vanuit wet- en regelgeving duidelijk gemaakt welke kosten kunnen worden toegerekend aan ‘zorgkosten’. Deze kosten vallen daarmee onder de vergoeding uit de AWBZ en/of het PGB. Talant heeft deze richtlijn vertaald in een regeling met de naam ‘Voor wie zijn de kosten’. Omdat het om een maatregel gaat die alle cliënten betreft, wordt zo’n regeling aan de Centrale Verwantenraad aangeboden voor advies. De Centrale Verwantenraad toetst de regeling op juistheid door de regels van het ministerie er naast te

Ruwweg kan gesteld worden dat bepaalde kosten voor rekening van de cliënt zijn, als die aantoonbaar gemaakt zouden worden als die cliënt geen beperking zou hebben. Deze kosten worden dus betaald uit de persoonlijke inkomsten van de cliënt. Wij noemen een paar soorten van die kosten, bijvoorbeeld kleding, beddengoed, inrichting van de eigen kamer, telefoonkosten, waskosten e.d. Voor cliënten die min of meer zelfstandig wonen, is in het algemeen eenvoudig te bepalen welke kosten van toepassing zijn. Voor cliënten met een indicatie ‘verblijf’ en ‘verblijf met behandeling’ ligt dat even moeilijker. In die gevallen is veelal sprake van extra kosten in bovengenoemde categorieën in verband met de beperking, en deze vallen dan wél weer onder de AWBZ-vergoeding. Deze regels zijn wel duidelijk en de bijbehorende tarieven worden per cliënt vastgelegd in het ‘Kostenoverzicht’ dat onverbrekelijk verbonden is met het ‘Ondersteuningsplan’ en de ‘Zorgovereenkomst’. Deze documenten behoren jaarlijks met de wettelijk vertegenwoordiger te worden besproken voordat ze voor een akkoordverklaring worden voorgelegd. Misverstanden over ‘Wie betaalt wat’ zouden dan in theorie niet meer mogen bestaan. Namens de Centrale Verwantenraad, Tjalling Boonstra

Op pagina 11 kunt u meer lezen over Alliade en waarom de Raad van Bestuur dubbele gevoelens heeft bij de aandacht voor het concern.

InZicht 5

Talant start project voor bewegen en gezondheid

Voel je GOED! Talant wil dat alle cliënten zich goed voelen. Fit, gezond en lekker in hun vel. Daarom wordt nu een grootscheeps project gestart: ‘Voel je goed!’. De komende jaren worden cliënten verleid tot gezond eten en

Een greep uit de plannen

meer bewegen, op zo’n manier dat het lekker en leuk is. De aftrap was in september met onder meer de nationale traploopweek; voor de slotactiviteit heeft Talant olympische ambities.

Wat overgewicht betreft volgen mensen met een verstandelijke beperking de trend. Wat bewegen betreft echter niet. Oftewel: ze zijn net als anderen steeds vaker te zwaar, maar ze bewegen minder. Behalve tot overgewicht, kan te weinig beweging ook leiden tot chronische aandoeningen. Om het tij te keren, gaat Talant een projectplan van de stichting Vrienden van Talant uitvoeren. Onder de titel ‘Voel je goed!’ worden de komende vier jaar allerlei projecten en activiteiten gestart die cliënten aan een actievere en gezondere leefstijl moeten helpen. Er waren al goede initiatieven binnen Talant, maar dat zijn veelal op zichzelf staande projecten en ze bereiken niet iedereen. Met ‘Voel je goed!’ komt er Talantbreed aandacht voor bewegen en gezondheid. Het plan geeft samenhang tussen initiatieven, de Vrienden van Talant zetten zich in voor financiering en het is voor alle cliënten. ‘Voor alle cliënten’. Beter is om te zeggen: voor iedereen. Het projectplan is namelijk ook gericht op medewerkers en nog mooier zou zijn wanneer ook familie en vrienden het plan steunen. “Ik roep onszelf op om het goede voorbeeld te geven en actief mee te doen”, zegt Jan van Hoek van de Raad van Bestuur. Hij staat zozeer achter het plan, dat hij voorzitter is

6 InZicht

geworden van de stuurgroep voor het projectplan. Hij ziet dat de leefstijl van veel collega’s best wat gezonder kan. En dat geldt ook voor hemzelf. “Ik ben de eerste om toe te geven dat ik er slordig mee omga. Ik heb een zittend beroep: ik zit veel achter mijn bureau, aan de vergadertafel en in de auto en dat vijf, zes dagen per week. Voor je het weet, komen beweging en voeding op de tweede plaats. Iedereen is het ermee eens dat gezond eten en genoeg bewegen belangrijk is, maar bijna iedereen heeft wel een reden om het niet te doen. Met dit project hoop ik dat iedereen een reden vindt om het wél te doen.” Het streven is om iedere cliënt in beweging te krijgen. ‘Strikt genomen is daar in de AWBZ geen ruimte voor”, geeft Jan aan. “Ook moeten we respect hebben voor iemands levenswijze en keuzes. Toch is het wel zaak om oog te hebben voor de gezondheid en welzijn van cliënten en hen goed voor te lichten.” Aftrap De aftrap van ‘Voel je goed!’ was in september, met drie activiteiten: de jaarlijkse wandeltochten van wandelvereniging Borneroord op 18 september, de SDB Zorgmarathon voor teams van zorginstellingen en de nationale traploopweek. Cliënten postten

bij de lift en verwezen medewerkers door naar de trap, omdat dat gezonder is. Wie een goede reden had voor de lift, kon bij de cliënten een indicatie halen. Deze evenementen passen bij de wens om de mensen uit de omgeving van de cliënt erbij te betrekken. Ook is bewust aangehaakt bij reguliere evenementen: het is de bedoeling om cliënten zo veel mogelijk mee te laten doen aan activiteiten van bijvoorbeeld maatschappelijke organisaties, buurtverenigingen of sportclubs. “Ze moeten de deur uit”, zegt Nico de Vries. Hij is de komende vier jaar projectleider of beter gezegd: het Open Leercentrum Fryslân (OLF, voorheen Cursusbureau) waar Nico de Vries leiding aan geeft, is projectleider. Het OLF en ‘Voel je goed!’ passen goed bij elkaar, vindt Nico. “De combinatie cliënt en begeleider en ook familie en vrienden zijn heel belangrijk. Iemand voelt zich pas goed als hij wordt gemotiveerd en ondersteund. Voor het OLF is dat al gebruikelijke kost, bij veel cursussen hebben cursisten een leermaatje: een begeleider, vriend of familie. Dat blijkt een goede greep. Het verschilt per maatje wat hij of zij kan doen, maar de grootste waarde is belangstelling.” De actie tijdens de traploopweken laat ook zien

Het doel van ‘Voel je goed!’ is gezondheid van lijf en leden, maar ook dat cliënten lekker in hun vel zitten, zich goed voelen. Daarnaast is deelname in de samenleving een beoogd effect. Om dat te bereiken omvat ‘Voel je goed!’ heel verschillende plannen. Een greep uit het projectplan: kookworkshops voor cliënten; een beweeg- en eetdagboek voor iedere cliënt; bewegings­activiteiten tijdens het laatste halfuur van dagbesteding; een wekelijkse sportinstuif met wijk- of dorpsbewoners; gebruik maken van sportfaciliteiten van naschoolse opvang; een Sport Zapp Card; en sportverenigingen kennis laten maken met mensen met een beperking. De activiteiten horen bij verschillende fasen in het plan: - kennis vergroten; - gezonder eten en meer bewegen, als het mogelijk is ook sporten; - meer deelname aan sport- en bewegingsactiviteiten in de buurt; - meer deelname bij reguliere sportverenigingen

dat gezond en actief leven geen zware kost hoeft te zijn, het kan ook lekker en leuk zijn. Samen een smakelijke maaltijd bereiden bijvoorbeeld, plezier hebben door even met vrienden een balletje te trappen of trots zijn op jezelf omdat je toch uit je stoel bent gekomen om te wandelen of te sporten. Dagelijks leven Een actievere en gezondere leefstijl aanmeten lukt het beste wanneer het aansluit bij het dagelijks leven en wanneer de veranderingen niet te ingrijpend zijn. Nico: “Het begint bij bewustwording, ook voor begeleiders en anderen. Is het bijvoorbeeld altijd nodig om de auto te pakken of kun je samen met cliënten fietsen of lopen? Dat zal niet altijd gaan, maar het is goed om erover na te denken.” In de planbeschrijving staat een twintigtal activiteiten. Er is nog veel meer te bedenken. “Het is nog aan het borrelen”, zegt Nico en hij komt meteen met een paar ideeën. “Je kunt als cliënt en begeleider beide een stappenteller nemen. Wie maakt op een dag de meeste stappen? Of neem als locatie een krantenwijk of reclamefolders. Dat levert beweging op, integratie en ook nog een zakcentje!” Onder de noemer ‘Voel je goed!’ kunnen ook eigen initiatieven van cliënten, ouders en

medewerkers vallen. Jan van Hoek haalt het project op De Reling aan, waarover in het vorige nummer van InZicht is geschreven. Op deze woonlocatie in Heerenveen heeft een voedingsdeskundige moeder het roer weten om te krijgen: ze heeft de bewoners en begeleiders enthousiast gekregen voor gezond koken en eten en voor meer bewegen. Dergelijke initiatieven kunnen anderen op ideeën brengen, zodat ‘Voel je goed’ als een sneeuwbal door de organisatie kan gaan. Special Olympics Het laatste plan van het project is de favoriet van Jan van Hoek: de Special Olympics Nationale Spelen. “Het zou fantastisch zijn als het lukt om dit grote sportfestijn in 2014 naar Friesland te halen, ter afsluiting van het vierjarige project.” Een alternatief is de regionale variant van deze spelen. Tegen die tijd heeft ‘Voel je goed!’ hopelijk zoveel draagkracht gekregen, dat de inzet voor een gezonde en actieve leefstijl ook doorgaat nadat het project is gestopt. Of nog liever, dat het dan heel normaal is. Jan heeft er vertrouwen in. “Ze zeggen vaak: meedoen is belangrijker dan winnen. Maar in dit geval vind ik: meedoen ís winnen.”

InZicht 7

Naam Anne Koopmans Woonplaats Heerenveen Woont Begeleid zelfstandig Vrije tijd Anne mag graag vissen.

De week van Anne Koopmans Dinsdag Om 12.00 uur legt de boot aan in Koblenz. ’s Middags luieren. Vanwege het erg warme weer is dat het enige juiste om te doen, Anne heeft geen trek in de busexcursie. Er is ook veel te zien vanaf de boot op de

Woensdag



sluizen. e d n i g Drukte r vertragin voo

zorgt

10.00 Koffie. Het is vandaag wel heel erg heet en Anne pakt weer zijn strandstoel en doet een dutje.

12.30 Tijdens de lunch legt de boot aan in Cochum. Prachtig stadje, maar naar het centrum is het nog een flink eindje lopen in die warmte. Gelukkig laat de bemanning een treintje komen dat hen er naartoe brengt.

Donderdag

Anne Koopmans en Attie de Jong zijn samen op Rijnreis geweest

Zaterdag

Maandag

Een Rijnreis was een grote wens van Anne, maar hij wilde niet met allemaal vreemden gaan. Hij bedacht dat Attie misschien mee zou willen. Zij was jaren zijn begeleidster geweest en zit nu in de VUT. En zo is het gekomen! Om 14.30 uur worden Anne en Attie in Arnhem ‘ingescheept’ op de Brillant. Toen Anne ’s ochtends werd gehaald, straalde hij van plezier. Ze hebben elk een hut met wc en douche. De boot vaart richting Wesel, de eerste stop.

8.30 Vandaag een half uurtje later gewekt. Het is gister laat geworden, vandaar. Jammer dat Nederland verloor. 10.00 Koffie, lekker op het dek. Anne ligt te soezelen in een luie strandstoel en wordt dan opgeschrikt door kreten van Attie. Die baalt als een stekker want in één vingerknip verwijdert ze per ongeluk alle gemaakte foto’s!! Ook de foto’s gemaakt tijdens de voetbalwedstrijd, die op een groot scherm bekeken werd door bijna alle gasten en allen in het oranje getooid! Wat vreselijk jammer, zoiets komt nooit weer voor! 12.30 Tijdens de lunch meert de boot aan in Konigswinter. Onderweg worden we nog opgeschrikt door een hevige bui met hagel, regen en flinke windstoten, waarbij de strandstoelen op het dek alle kanten uit vliegen. De dag verloopt verder rustig vanwege de warmte.

Zondag

8.00 Anne wordt langzaam gewekt door Attie, die met een kop koffie bij zijn bed staat. Langzaam wakker worden, wassen, scheren, aankleden en dan naar het dek voor een peukje. Intussen vaart de boot alweer. 9.00 Er kan van 08.00 - 09.15 uur ontbeten worden. Nog net op tijd dus. Om 10.00 uur gaat de bel voor de koffie. Anne ligt heerlijk op het dek in een strandstoel in de schaduw, want het is erg heet vandaag. 12.30 Aantreden voor de lunch. Intussen meert de boot af in Düsseldorf. 18.30 Een heerlijk uitgebreid diner. De eetzaal is geheel getooid in het oranje en Anne heeft zijn “Hup Holland” t-shirt aan. Daarna wordt er voetbal gekeken, de finale!

Even een dutje aan dek.

De boot is inmiddels onderweg naar Keulen. Een flinke tocht door een schitterende wereld vol bergen met daarop de mooiste kasteeltjes en overal wijngaarden. Anne verzucht: “Het lijkt wel een film!” Drie sluizen geven

Vrijdag

Een bijzonder beeld in Rees.

Ze varen wat later uit dan anders, omdat het maar een kort stukje is naar Rees. Toch zal het vaarschema in de loop van de dag nog aangepast worden. 15.00 Aankomst in Rees. Een leuk klein stadje met een leuke kade. Allerlei beeldjes vallen op. Mooi voor foto’s met Anne in de hoofdrol. Ze pakken nog een terrasje en

Zaterdag 7.00 Vervroegd en voor de laatste keer het ochtendritueel. Alle koffers staan klaar en het afscheid nemen onder elkaar en met medepassagiers is begonnen. De man van

kade, zoals je soms heerlijk op een terrasje naar langslopende mensen kunt kijken. 18.30 Diner. Daarna een stukje lopen. Het weer is wat afgekoeld, het is wat beter te doen nu. Om 22.00 uur vindt Anne het welletjes en zoekt zijn hut op.

In het centrum geeft een thermometer 40 graden aan…. Toch leuk winkelen in die smalle, gezellige straatjes en een terrasje pakken. Anne is opgetogen over zijn inkopen. 18.30 Tijdens een plotseling opkomend heftig noodweer, nuttigen ze het diner. Na die enorme bui koelt het heerlijk af. Anne houdt het uit tot 22.30 uur, lekker met wat drankjes op het dek, en gaat dan heerlijk pitten.

onverwacht uren vertraging. De middag gebruiken ze voor een opknapbeurt. Lekker douchen, scheren en nagelknippen. 18.30 Ze komen nu pas aan in Keulen. Jammer, ze kunnen de Dom niet meer bezichtigen en de winkels zijn dicht. Dan maar een stukje lopen langs de kade, het is weer heerlijk weer. Na een koel drankje om 22.15 uur naar bed.

bestellen een kop koffie. Ze kijken verbaasd: ze krijgen elk een kan koffie waaruit ze drie kopjes koffie kunnen schenken. 17.30 uur: Er is een gezamenlijke cocktail en dan het Captains diner, maar … ook een mededeling dat ze moeten doorvaren naar Arnhem om water te tanken … ’s Avonds, al varend, is er een feestavond met live muziek als afscheid. Het is Anne wat te druk en daarom zitten Anne en Attie op het dek en kunnen daar ook de muziek horen. Al met al een gezellige afsluiting.

Attie staat al te wachten op de kade en na het ontbijt is de reis ten einde. Rond 10.30 uur stapt Anne de drempel over in zijn eigen huisje. Blij weer thuis te zijn, maar erg genoten van de Rijnreis.

tekst en kleine foto’s Attie de Jong.

8 InZicht

Rijn. De Brillant op de film!” “Het lijkt wel een

InZicht 9 8

Talant blij met maatschappelijke stage Naam moet helderheid geven Al is het nog niet verplicht, ook dit schooljaar kunnen leerlingen uit het voorgezet onderwijs een maatschappelijke stage doen. Talant ziet de leerlingen graag weer komen.

In het vorige schooljaar maakten leerlingen uit Drachten een snoezelschilderij voor cliënten in Beetsterzwaag. In Stiens hebben scholieren cliënten geholpen met cursussen en activiteiten als wandelen en een Sinterklaasfeest. Ook in Leeuwarden bij dagbestedingslocatie Middelséhiem gingen scholieren er met cliënten op uit; ze gingen samen wandelen, fietsen of boodschappen doen. Er zijn meer voorbeelden van geslaagde maatschappelijke stages, zowel met groepjes als één-op-één. “Toch kun je merken dat het beeld dat scholieren hebben van gehandicaptenzorg vooraf niet heel positief is”, vertelt Thea van der Kallen, vrijwilligers- en stagecoördinator bij Talant. “Verschillende locaties hebben vacatures geplaatst waar niets

op is gekomen. Als scholieren hier eenmaal zijn, zijn ze echter heel enthousiast.” Mond-totmondreclame kan misschien helpen. Verder is het belangrijk om dingen aan te bieden die leuk zijn en niet te ingewikkeld.

VWO-leerlingen. Thea: “We hebben gemerkt dat goede begeleiding heel belangrijk is. Ook hebben we geleerd dat het niet handig is wanneer leerlingen rechtstreeks bellen of langskomen. We zijn daarom erg blij met de website www.keiindemaatschappij.nl.” Op deze site kunnen organisaties aanvragen plaatsen en leerlingen kunnen kijken of er iets geschikts bij staat.

Voor een ander Verplicht Friesland heeft meegedaan met een pilot, één van de twintig in Nederland. Onder meer scholen, zorg- en welzijnsorganisaties, gemeenten en vrijwilligersorganisaties hebben zo ervaring kunnen opdoen voordat de maatschappelijke stage verplicht is. Dat is vanaf schooljaar 2011/2012, voor alle nieuwe leerlingen van het voortgezet onderwijs: 48 uren voor leerlingen van het VMBO, 60 uren voor HAVO- en 72 uren voor

Een beroepsgerichte stage is bedoeld als oriëntatie op de arbeidsmarkt en doen jongeren voor zichzelf. Een maatschappelijke stage is een oriëntatie op de samenleving en doen jongeren voor een ander. De hoop is dat ze later vrijwilligerswerk blijven doen. Toch hoopt Talant dat een maatschappelijke stage jongeren ook enthousiast kan maken voor een opleiding en werk in de gehandicaptenzorg. “We hebben hen later nodig.”

Best buddies met studenten Het internationale project ‘Best Buddies’ in Friesland wordt voortgezet en uitgebreid. Daardoor kunnen meer mensen met een verstandelijke beperking gekoppeld worden aan een student. Ze gaan een vriendschap aan voor een jaar en soms komt er meer uit voort.

Vrienden zijn belangrijk, maar niet vanzelfsprekend voor mensen met een verstandelijke beperking. Best Buddies brengt daarom - in 42 landen - studenten en mensen met een (licht) verstandelijke beperking bij elkaar. In Friesland gebeurt dat vanuit de Noordelijke Hogeschool Leeuwarden en sinds dit studiejaar ook vanuit Stenden Hogeschool in Leeuwarden. Daarnaast zijn er contacten met ROC Friese Poort in Drachten. Zo kan het project zich misschien verder uitbreiden over Friesland.

Samen bepalen Het vorige studiejaar zijn er in Talants regio Noordwest tien cliënten aan studenten gekoppeld. De mensen met een beperking moeten tussen de 18 en 35 jaar zijn. Best

10 InZicht

buddies hebben gedurende een jaar minstens eens per week contact via bijvoorbeeld telefoon, e-mail, msn of brief. Minstens twee keer per maand ondernemen ze samen iets. Dat kan van alles zijn, bijvoorbeeld ergens wat drinken, voetballen, vissen of naar de bioscoop. Ze bepalen samen wat ze gaan doen en wanneer.

Nieuwe wereld Voor de cliënten van Talant die meedoen, gaat er een nieuwe wereld open. Ze hebben een maatje om mee te shoppen, uit te gaan of zomaar even te sms-en. Voor studenten heel normaal, voor mensen met een beperking vaak bijzonder. Ze komen op nieuwe plekken en ontmoeten via hun buddie vaak nog meer mensen. Ook organiseert Best Buddies

gezamenlijke activiteiten voor de koppels. Dat kan onverwachte bij-effecten opleveren: Jelmer Poortema en Tom Altena, beide cliënt van Talant, besloten samen op vakantie te gaan. En dat terwijl Jelmer ook al zo’n geluk had met zijn buddie, student Yasin Gözmen. Yasin en Jelmer zijn inmiddels geen buddies meer, maar vrienden. Studenten-buddies krijgen er weliswaar stagepunten voor, maar noemen het contact voor hen net zo goed een verrijking als voor hun buddies. Het verhaal van Jelmer en Yasin kunt u lezen in ‘Tweespraak’ op de achterpagina van InZicht. Meer informatie www.bestbuddies.nl of Thea van de Kallen, stage- en vrijwilligerscoördinator bij Talant, tel. 06 - 22 93 82 83, e-mail [email protected].

Samen verder met Een naam, een logo, aandacht … Alliade lijkt misschien groot nieuws. Toch is het voornamelijk een bevestiging van een situatie die al een poos bestaat: vijf stichtingen die samen een concern vormen. Alliade wil als moederstichting de dochters niet overvleugelen. Door een naam en toch even ruchtbaarheid te geven, wil de Raad van Bestuur juist een helder zicht geven op het concern én op de dochterstichtingen.

“Het is eigenlijk heel saai”, stelt Jan van Hoek met een lach. Samen met Erik Kuik vormt hij de Raad van Bestuur van Alliade en van de vijf dochterstichtingen: Talant, Meriant, Driever’s Dale, Zorgkompas en BaanPlus. Jan van Hoek doelt erop dat de naam ‘zorggroep Alliade’ weliswaar nieuw is, maar dat het verder vooral een juridische aangelegenheid is die zich bij de notaris heeft afgespeeld. Daar is in januari van dit jaar de al bestaande praktijk vastgelegd dat de vijf stichtingen een concern vormen. De dochterstichtingen kregen een (toen nog naamloze) moederstichting. Er is in eerste instantie weinig bekendheid gegeven aan het concern. De reden daarvoor is dat de vijf dochters het belangrijkst zijn en niet de moederstichting, die zelf geen zorg verleent. Inmiddels staat ook de naam van de moederstichting in de boeken en is de naam op 7 oktober bekendgemaakt. Waarom toch deze aandacht?

Helderheid Erik Kuik geeft aan dat de aandacht een dilemma is. “Voor ons als bestuur is het niet zo gewichtig, we gaan door zoals we bezig waren. Ook vanuit cliënten, ouders en medewerkers bekeken is het slechts achtergrond, het concern is vooral een bestuurlijke kwestie. Tegelijk willen we duidelijk maken hoe het zit, maar daarmee krijgt het concern een belangrijker uitstraling.”

Gekozen is voor ‘duidelijk maken hoe het zit’. Veel mensen bleken het concern namelijk Talant te gaan noemen. Gemakshalve - Talant is de grootste dochterstichting – of omdat ze denken dat Talant de baas is. Erik: “Zo leek Talant het gezicht te worden. Daarom vonden we het verstandig om er écht een concern van te maken, met een moederstichting. Hiermee willen we helder maken dat er een duidelijke bestuurlijke structuur is en dat alle stichtingen even belangrijk zijn.” De tweekoppige Raad van Bestuur is het bestuur van zorggroep Alliade en van de afzonderlijke stichtingen en er is één Raad van Toezicht. In de moederstichting wordt het beleid ontwikkeld dat het hele concern aangaat. Daarnaast hebben de stichtingen hun eigen beleid. Jan van Hoek: “Iets dat bij Talant wordt afgesproken, hoeft niet automatisch ook voor Meriant te gelden.” Een andere reden voor meer bekendheid en een naam, is om in bepaalde situaties gezamenlijk naar buiten te kunnen treden, zoals in contacten met het zorgkantoor. Verder is het ook bínnen de organisaties duidelijker, omdat er ondersteunende diensten zijn die voor alle stichtingen werken. De afdeling voor vastgoed bijvoorbeeld, communicatie en de staf.

Samen sterk Tot zover over de naam en de bekendheid. Waarom was een concern ook alweer nodig? Jan: “We zijn de afgelopen tien jaar veel

samenwerkingsprojecten aangegaan tussen gehandicaptenzorg, ouderenzorg, orthopedagogische zorg en thuiszorg. We hadden ook kunnen zeggen: we gaan fuseren. Dat hebben we niet gedaan, omdat de stichtingen verschillende doelgroepen hebben. We willen de stichtingen niet vermengen. Daarom zijn het steeds alleen bestuurlijke fusies geweest. Achteraf bekeken is de bestuurlijke fusie tussen Talant en Driever’s Dale de eerste stap naar dit concern geweest.” Een concern maakt onderling samenwerken gezamenlijke projecten met andere partijen eenvoudiger. Daarnaast heeft het concern een sterkere onderhandelingspositie bij onder meer zorgkantoren of inkoop. Ook afgezien daarvan staan de stichtingen als concern sterker in deze financieel onzekere tijden. Erik: “Inhoudelijk kunnen de stichtingen er ook voordeel bij hebben. Bij Talant kunnen we bijvoorbeeld iets leren van hoe Meriant de specialistische ondersteuning heeft georganiseerd, zoals artsen, paramedici en psychologen: die zijn ook goed toegankelijk voor mensen die niet in een verpleeghuis van Meriant verblijven.”

Bescheidenheid Bij de moederstichting worden de Raad van Bestuur en hun secretariaat, de secretarissen, de concernstaf, het Kennis- en Onderzoekscentrum en de klachtenadviseurs ondergebracht. Met de centrale medezeggenschapsraden wordt nog bekeken hoe de medezeggenschap op concernniveau geregeld wordt. De naam Alliade wordt gebruikt wanneer het gaat om overkoepelende en gezamenlijke zaken en deels door de ondersteunende diensten. Verder blijven de stichtingen op de voorgrond die de zorg en ondersteuning verlenen: Talant, Meriant, Driever’s Dale, Baanplus en Zorgkompas. “Er past ons bescheidenheid”, zegt Jan over het concern. “Het gaat om de klant.”

InZicht 11 10

Veilig de nacht door Nuttige technologie in de zorg

Meer rust De nachtdienst werkt al een poos met het systeem, dat ook steeds verbeterd wordt; de drie wachtposten van Talant werken nu grotendeels met eenzelfde onlangs vernieuwd systeem. “Het was destijds een grote omslag, voor ons, voor de dagdienst en voor ouders”, vertelt Peter. “Het motto is tegenwoordig ‘de nacht is om te slapen’. Voorheen gingen we drie keer per nacht bij iedereen kijken en eventueel verschonen. Nu komen we bij de ene cliënt minder vaak en bij de andere vaker, afhankelijk van wat nodig is.” Gerda: “Voor de zorg is deze manier van werken een verbetering. We horen meer, de cliënten krijgen meer rust en ook de slaapwachten kunnen rustiger slapen.”

Aandacht

Gerda van Leeuwen, Joke Melenberg en Peter Kros op hun post in Drachten.

Nachtzorg vanachter een beeldscherm, is dat veilig? Een aantal ouders wilde met eigen ogen zien hoe het werkt. Ze gingen op bezoek bij de wachtpost in Beetsterzwaag. De redactie volgde hun voorbeeld en sprak medewerkers op de wachtpost in Drachten. Zij blijven wakker, zodat cliënten, ouders en medewerkers met een gerust hart kunnen slapen. Nachtmedewerkers Peter Kros, Gerda van Leeuwen, Joke Melenberg en hoofd nachtzorg Jaap Veenstra zijn wat eerder naar de wachtpost in Drachten gekomen, op locatie De Velden. Nog even en dan waakt de nachtdienst weer over een paar honderd mensen. Een wakkere wacht of een nachtmedewerker die regelmatig gaat kijken, zal veel ouders een veilig gevoel geven. Een wakkere wacht in de woning komt echter steeds minder voor en op Talants drie grote locaties is de nachtdienst al jaren geleden afgestapt van de nachtelijke rondes. In Beetsterzwaag, Drachten en Stiens waken nachtmedewerkers vanachter een beeldscherm en sturen een collega naar een cliënt wanneer er iets aan de hand is. Ze houden vanaf deze wachtposten ook cliënten in de gaten van locaties in de nabije of wat verdere omgeving.

Ouders op bezoek “Er zijn hier in Drachten ook wel ouders komen kijken”, reageert Gerda op het bezoek van ouders aan de wachtpost in Beetsterzwaag. “Ze dachten van tevoren: ‘ojee, er is niemand meer op de afdeling, dat komt op zijn kop verkeerd.’ Ze vinden het een onveilig idee en zijn bang dat wanneer er iets is, het te lang duurt voor er iemand komt.” Joke: “Het is angst voor het onbekende.” Gerda: “Als je laat zien hoe het werkt, zijn ze enthousiast.”

12 InZicht

In de wachtpost in Drachten staat een rij computers opgesteld. Per dienst werken zes mensen. Twee medewerkers houden de beeldschermen in de gaten, de andere vier staan paraat om naar cliënten te gaan wanneer dat nodig is en schrijven rapportages, zoals de overdracht naar de dagdienst. Ze lossen elkaar af en zitten zo maximaal drie keer een uur achter het beeldscherm. De meeste cliënten die op het systeem zijn aangesloten, hebben op hun kamer een microfoontje, sommige hebben ook een deurmelder of een bewegings­ melder, een enkeling heeft cameratoezicht. Dit hangt af van de situatie van de cliënt en van de afspraken met de ouders of verwanten. Het computersysteem geeft de geluiden of andere meldingen door en geeft daarbij voorrang aan afwijkende geluiden. Als er verschillende afwijkende dingen tegelijk gebeuren, ‘onthoudt’ het systeem het en geeft het geluid zo snel mogelijk alsnog door. Je kunt geluiden ook nog eens naluisteren. Joke: “Van alle cliënten staan beschrijvingen in de computer en ook welke geluiden ze eventueel maken.” Gerda: “Er is bijvoorbeeld een man die gaat fluiten wanneer hij gespannen is.” Door hun ervaring kunnen de medewerkers goed filteren en beoordelen of er iemand naar een cliënt gestuurd moet worden. Op locatie De Velden zijn dat hun vier directe collega’s, op locaties verderop is dat een slaapwacht of soms een wakkere wacht. Er zijn ook cliënten die niet automatisch worden uitgeluisterd, maar met een knop contact kunnen maken met de nachtdienst. Verder fungeert de nachtdienst als achterwacht voor een aantal BZW-cliënten; andere BZW-cliënten kunnen bijvoorbeeld een slaapwacht bellen.

Talant besteedt aandacht aan het beter en veiliger maken van de nachtzorg. Dat blijkt ook uit de aanstelling van Jaap Veenstra enkele jaren geleden als Talantbreed hoofd ‘nachtzorg en zorg met behulp van domotica’. Voorheen deden de hoofden wonen de nachtdienst erbij. Binnenkort komen er ook in de regio’s leidinggevenden voor de nachtdienst. Zij zitten dichter bij de locaties en de medewerkers en zo kan Jaap zich meer toeleggen op verdere ontwikkelingen. Overigens kunnen risico’s niet volledig worden uitgesloten, hoeveel je ook verbetert. Jaap: “Honderd procent veiligheid gaat niet lukken. Dan moet je er naast gaan zitten, maar zelfs dan krijg je geen honderd procent. Wat we doen, is het zo veilig mogelijk maken.”

Afhankelijk van hun zorgzwaartepakket, krijgen cliënten nachtzorg. Dat kan een slaapwacht of soms een wakkere wacht zijn, al dan niet in combinatie met een wachtpost. De drie wachtposten van Talant bedienen in totaal bijna negenhonderd cliënten.

Nachtdienst Drachten De Velden 200 cliënten, elders in Drachten 40, Burgum 60, Damwoude 19, Kollum 75.

Nachtdienst Beetsterzwaag Beetsterzwaag 180, Gorredijk 12, Wolvega 24, Oosterwolde 45, Ureterp 7, Heerenveen 47. Nachtdienst Stiens 174. Er is ruimte voor meer cliënten, vooral vanuit Stiens, zegt Jaap Veenstra. Hij is hoofd nachtzorg voor heel Talant en ook hoofd zorg met behulp van domotica. Domotica betekent woonhuisautomatisering. Jaap denkt dat we veel meer gebruik kunnen maken van de wachtposten en andere technologie in de zorg, binnen én buiten Talant. “We kunnen de wachtposten ook overdag of eerder op de avond gebruiken, bijvoorbeeld voor cliënten die ziek zijn. En thuiszorgorganisatie Zorgkompas heeft gevraagd of ze ons systeem kunnen gebruiken voor personenalarmering.” Technologie in de zorg houdt ook heel andere toepassingen in. We hebben al de Actiwatch, het Beeldhorloge en Zorg in beeld. Ook zou het mogelijk zijn om gordijnen op afstand te openen en sluiten, om maar iets te noemen. Technologie kan de zorg efficiënter maken en dat kan van pas komen wanneer we in de toekomst te maken krijgen met personeelskrapte. “Techniek in de zorg moet wel nut hebben”, zegt Jaap. “De techniek moet niet gaan om de techniek, maar om de mensen.”

Vader Flip Kwant:

‘Het bezoek heeft me gerustgesteld’ Flip Kwant wilde graag zien hoe en door wie er ’s nachts over zijn dochter wordt gewaakt. Samen met een aantal andere leden van de lokale verwantenraad van Beetsterzwaag, heeft hij in Beetsterzwaag een bezoek gebracht aan de nachtdienst. “Mijn dochter heeft een ernstige meervoudige beperking. Ze woonde eerst aan d e Freulesingel, in hetzelfde gebouw als de nachtpost. Sinds twee jaar woont ze aan ’t Rond, ook in Beetsterzwaag. Dit is een op zichzelf staande unit waar ’s nachts geen personeel direct in de buurt is; ze wordt op afstand uitgeluisterd.” Om te zeggen dat Flip Kwant en zijn vrouw er slapeloze nachten van hadden is wat overdreven, maar ze moesten erg aan het idee wennen en

het gaf toch een onrustig gevoel. Ze wilden daarom graag eens komen kijken. “De medewerkers van de dagdienst bouwen een relatie op met de cliënten en je kent hen als ouders ook persoonlijk. Dat is bij de medewerkers van de nachtdienst anders. Het was daarom goed om hen te ontmoeten. Mijn indruk is dat ze professioneel zijn en erg gemotiveerd. Het systeem ziet er ook heel professioneel uit, vooral het nieuwe. Het bezoek heeft me dan ook wel gerustgesteld. Wat ik ook daarvoor al fijn vond, is dat we het telefoonnummer van de nachtdienst hebben. Als onze dochter ziek is of niet lekker in haar vel zit, kunnen we bellen.”

Rondes of uitluisteren Als hij zou kunnen kiezen tussen het

uitluistersysteem en de rondes die vroeger werden gedaan, gaat zijn voorkeur gevoelsmatig uit naar de rondes. “Die geven een veilig gevoel. Maar je maakt de mensen wel wakker. En ik denk ook wel dat ze gelijk hebben, dat het uitluistersysteem veiliger is. Na een ronde loop je weg en nu is het continu.” Wat hij wel een punt van discussie vindt, is de overdracht van de dag- naar de nachtdienst en andersom. Die is handgeschreven. “Ik zou het liever per e-mail zien. Dan kun je de overdracht ook cc naar iemand anders sturen die je wilt informeren, bijvoorbeeld de teamleider of een arts. Gelukkig vinden ze dat zelf ook.” Wat hij het belangrijkst vindt aan nachtzorg? “Dat je als ouders gerust kunt slapen, omdat je het gevoel hebt dat je kind in vertrouwde handen is.”

InZicht 13

andernieuws

Talant in de aanbieding

Kerstboomkaarsjes Deze bon is in te leveren bij: Bascule Peperstraat 1, Sneek Singelier Langebuorren 31, Stiens De Snipel Grote Breedstraat 44, Dokkum Partoer St. Martiniplantsoen 43, Franeker De Rode Pimpernel Houtlaan 14, Drachten en natuurlijk bij Moaisa Grutte Buorren 5, Britsum Wat Moaisa kaarsenmakerij & mozaïekatelier. De kaarsen, schalen, dienbladen, spiegels, lijsten en meer worden verkocht via verschillende winkels. Ook relatiegeschenken zijn mogelijk. Wie 

Maak Vrienden van Talant goed doel van Sponsor Bingo Loterij

in set of los verpakt:

25%

korting

Er werken vijftien cliënten en vier begeleiders.

Waar Greate buorren 5, 9055 MT, Britsum (vlakbij Stiens) tel. 058- 2575634, e-mail [email protected] website www.moaisa.nl binnenkort online

Speelt u mee in de Sponsor Bingo Loterij of wilt u dat gaan doen? De helft van de inleg gaat naar een goed doel. U kunt de stichting Vrienden van Talant aangeven als het goede doel waarvoor u speelt. De stichting besteedt het geld aan cliënten van Talant. Voorheen was Talant één van de goede doelen van de Sponsor Bingo Loterij. Dat is overgegaan op stichting Vrienden van Talant. Op de website www.sponsorbingoloterij.nl kunt u uw keus voor stichting Vrienden van Talant (nr. 9198) doorgeven.

Het kan ook per telefoon: 0900 - 300 1400. Opzeggen kan schriftelijk op ieder gewenst moment, de Sponsor Bingo Loterij hanteert geen opzegtermijn. Deelnemers moeten minimaal 18 jaar oud zijn. Een lot kost € 2,05 per week. De inleg is maandelijks bij 4 Bingo-zondagen € 8,20, bij 5 Bingo-zondagen € 10,25. Meer informatie op www.sponsorbingoloterij.nl.

Geld Sponsor Bingo Loterij voor boeken

Wanneer maandag t/m donderdag van 9.00 tot 16.00 uur vrijdags in de oneven weken van 9.00 tot 16.00 uur

Met geld uit de Sponsor Bingo Loterij hebben de Vrienden van Talant boeken betaald voor oudere cliënten met dementie.

* Geldig t/m 31 december 2010 tegen inlevering van deze bon.

De locatie G.J. straat in Stiens heeft de boeken kunnen kopen voor de oudere bewoners met dementie. Het doel is om zoveel mogelijk materiaal te verzamelen uit de tijd van toen, zodat de cliënten zich vertrouwd voelen in de tijd van vroeger. Meestal krijgt het geld van de Sponsor Bingo Loterij een individuele bestemming, maar voor deze cliënten is een uitzondering gemaakt. Afgezien van geld van de Sponsor Bingo Loterij, zijn bijdragen van de Vrienden van Talant bedoeld voor meerdere cliënten. Stichting Vrienden van Talant vervult wensen voor mensen met een verstandelijke beperking. Het gaat hierbij om extra’s die het leven beter en leuker maken en die zonder financiële hulp niet mogelijk zijn.

De herfst

Kijk voor meer informatie over de Vrienden van Talant op www.vriendenvantalant.nl.

Gerrit

De zomer nadert haar einde. We komen in de herfst terecht. Ik ga schrijven over de veranderingen in de natuur, wat je kunt doen in de herfst en over het herfstfeest wat gevierd wordt bij de Antroposofen. We hebben een mooie zomer gehad. Deze zomer kende warme dagen, maar ook wel wat koude dagen. Sommige mensen genoten van de zomer anderen vonden het soms te warm en wisten niet wat te doen. Voor diegene die de zomer niet leuk vinden, heb ik goed nieuws: het wordt weer herfst! Dat is te zien aan de veranderingen van het weer en in de natuur. De eikels vallen al uit de bomen en de bladeren krijgen andere kleuren van geel tot diep rood. Dit vind ik wel mooi. Er is ook een liedje over de herfst wat de kinderen vroeger zongen: ‘Herfst, herfst, wat heb je te koop? Duizend kilo bladen op een hoop’. Dat klopt wel aardig, omdat in de herfst ook de bladeren van de bomen vallen. Wat je alleen in de herfst kunt doen is bladeren zoeken en eikels en kastanjes. Dat doen kleine kinderen vaak. Ik heb dit vroeger ook wel gedaan toen ik klein was. Dan gingen we met de groep van het kindertehuis naar de Prinsentuin om daar bladeren te zoeken. Ook gingen we wel naar Tietjerk naar het bos van Ypey. Dit was wel leuk. Het minder leuke aan de herfst is dat het

14 InZicht

heel hard kan waaien en stormen. En dat het heel erg kan regenen. Wat je niet meer kunt doen in de herfst is in de korte broek lopen. Een paar jaar terug kon dat wel. Toen was ik bij mijn vrienden Rinus en Debora. Het leek toen wel voorjaar. De eenden die daar liepen hadden jonge kuikens en ik kon nog een t-shirt aan. Toen leek het wel zomer. Dat was wel bijzonder. Wat voor soort seizoenstype ik ben? Ik geloof meer een voorjaarstype, want ik hou niet zo van dat extreme herfstweer. Geef mij maar voorjaar met lekkere temperaturen en het zonnetje wat schijnt. Het hoeft ook niet te warm te zijn, want daar hou ik ook niet van.

Samen Doe Dag 16 oktober in Joure ‘Ga je mee? Gaan we samen!’ is het thema van de Samen-Doe-Dag op zaterdag 16 oktober in de Oerdracht in Joure. Deze dag is bedoeld voor mensen met een verstandelijke beperking en voor andere belangstellenden.

De dag wordt georganiseerd door de stichting Kerken en Mensen met een Verstandelijke Handicap Noord Nederland. Met spel, muziek en kunst willen de organisatoren de deelnemers laten ervaren dat je samen meer kunt bereiken en dat het leuker is. Er is een onder meer een optreden van Talants belevingstheater Rakmak, een Samen Doe Markt en activiteiten als zingen, kleien en drummen. De dag wordt afgesloten met een viering. Meer informatie en aanmelding bij Wilma Altena, tel. 0561 – 61 62 16 (na 18.00 uur).

Als laatste wil ik nog iets schrijven over een typisch herfstfeest. Op 29 september vieren de Antroposofen de dag van de heilige Sint Michael, de aartsengel van de herfst. Hij streed tegen de draak. Op deze dag worden veel liederen gezongen en wordt er een oogstfeest gehouden. Dit betekent dat in een grote moestuin de groentes worden geoogst. Die groentes worden vervolgens op een tafel gelegd. Op deze tafel liggen ook kalebassen, zonnebloempitten en de geoogste groenten. Dit heet een oogsttafel. De groentes worden natuurlijk wel opgegeten, want anders bederven ze. Dit was mijn verhaal over de herfst.

Gerrit Miedema werkt bij dagbesteding De Brink in Oosterwolde en een ochtend per week bij Bureau Communicatie. Hij schrijft ook columns voor www.talant.nl.

Bijzonder Welkom: gids met bijzondere adressen Er is een bijzondere gids uitgekomen: Bijzonder Welkom. Hierin staan zeshonderd adressen in Nederland die een bezoekje waard zijn, op het gebied van horeca, kunst, winkels, boerderijen, vrije tijd en dienstverlening. Deze bedrijven zijn des te meer bijzonder, omdat er mensen met een beperking werken. Ook locaties van Talant staan erin. De bedrijven staan ook op de website www.bijzonderwelkom.nl. Via deze site kunt u tevens de gids bestellen.

InZicht15

Een buurman en een buurvrouw, een cliënt en een begeleider, een moeder en dochter... in Tweespraak vertellen twee mensen wat zij met elkaar hebben. Wilt u met zijn tweeën in Tweespraak of weet u iemand anders? Mail of bel [email protected], 0513 - 64 37 29.

“We kunnen over alles praten”

Jelmer Poortema en Yasin Gözmen

Jelmer Poortema (28) en NHL-student Yasin Gözmen (22) hebben elkaar via het project Best Buddies leren kennen. Maar wat begon als een project, is uitgegroeid tot een bijzondere vriendschap. Ze zien elkaar een paar keer per week en bellen geregeld. “De klik was er meteen en daardoor is het contact een beetje uit de hand gelopen”, lacht Yasin. ”We hebben veel aan elkaar.”

Jelmer had bij zijn persoonlijk begeleider Elly aangegeven dat hij graag een kameraad wilde. Hij woont in een appartement op de locatie Waterkers in Sneek, waar hij af en toe gezelschap miste. Yasin doet de studie Maatschappelijk werk en dienstverlening. Hij meldde zich voor stagepunten als vrijwilliger bij Best Buddies, een project vanuit de NHL (Noordelijke Hogeschool Leeuwarden). Jelmer en Yasin werden aan elkaar gekoppeld en in september 2009 maakten ze kennis met elkaar. Jelmer: “We houden allebei van voetbal, uitgaan, muziek en auto’s. Dus het klikte meteen.” Yasin: “Jelmer heeft wel vierhonderd cd’s, dus we luisteren vaak naar muziek. Vooral naar de Beatles en de Rolling Stones. We wonen vlakbij elkaar, dus ik kan zo lopend naar hem toe. En hij komt ook wel bij mij thuis. Ik woon nog bij mijn ouders. Hij eet hier wel eens mee en we kijken soms met mijn vader naar voetbal op televisie. Af en toe speelt Jelmer bij ons op de piano.” Jelmer: “Maar ik vind het ook heel leuk om hier in café De Walrus te zitten. Dan drink ik een biertje en Yasin wat fris. Hij is moslim en drinkt niet. Soms vind ik dat wel jammer, maar dat hoort bij zijn geloof.”

16 InZicht

Yasin: “Het grappige is dat ik in het begin meer vooroordelen had dan hij. Ik was bang dat Jelmer een stugge Fries zou zijn, waar je weinig lol mee kan hebben. Nou, dat blijkt onterecht! Door wat Jelmer heeft meegemaakt had ik het niet vreemd gevonden als hij vooroordelen tegenover moslims zou hebben.” De broer van Jelmer is in 2008 omgekomen in Afghanistan. Hier werkte hij als militair en door een vreselijke vergissing is hij door eigen vuur beschoten en ter plekke overleden. Jelmer: “Mijn broer vocht tegen de Taliban. Ik ben erg trots op hem. Maar uiteindelijk levert oorlog niks op. Ik vind het stom dat mensen voor hun geloof gaan vechten. Praten is veel beter. Ik vind het fijn om met Yasin over mijn broer te praten, maar ook over zijn geloof en waar hij voor staat. Niet elke moslim is gewelddadig, ook al denken mensen dat soms. Yasin en ik houden allebei niet van oorlog.” Yasin: “Het is best bijzonder, onze band. Ik ben blij dat Jelmer over zijn broer praat. Dat helpt hem. Maar eigenlijk kunnen we over alles praten. Soms wijs ik Jelmer op zijn drinkgedrag. Hij kan best wel snel een paar biertjes opdrinken. Of energiedrankjes. Maar doordat hij ADHD heeft, valt dat niet altijd goed. Daar zeg ik dan wat van. Gelukkig krijgen we daar geen ruzie door.” Jelmer: “Nee joh, dat mag je best zeggen. Ik heb soms geen rem, dus kan een ander dat maar beter voor je in de gaten houden. Ik ben nog nooit boos op jou geweest.” Yasin:“Doordat onze band zo bijzonder is, voelde het niet meer goed om onder het project Best Buddies te vallen. Dan krijgt het zo’n stempel. Vandaar dat we hiermee gestopt zijn. We zijn geen project, we zijn gewoon goede vrienden. Punt.”