Inzetprocedure bij verkeersongevallen
PBO Cursus Sergeant 2010 Hoofdstuk 4 O/Lt. Filip Van Acker Brandweer Zelzate
[email protected] www.pbo.be 0475/58.95.58
Inleiding • • • • •
•
Het prioritair rijden en de juiste opstelling van het voertuig. Het inwinnen van informatie. Het veilig stellen van de ongevalsplaats. De verkenning. De eerste acties: – U dient te weten wanneer u een officier ter plaatse moet vragen, en kennis te hebben van de procedure bij een verkeersongeval. De mogelijke gevaren kunnen onderkennen.
U komt veilig en gezond naar een interventie, het is de bedoeling dat u zo ook naar huis gaat!
Procedure bij verkeersongevallen. • Aanrijden naar het ongeval (autosnelwegen). • Plaatsen van de voertuigen en waarschuwingstekens en treffen van brandpreventieve maatregelen. • Beoordelen van de toestand. • Bepalen van de plaats van de slachtoffers. • Treffen van eerste-hulpmaatregelen. • Redden en verwijderen van slachtoffers. • Treffen van veiligheidsmaatregelen. • Treffen van andere maatregelen.
Overzicht stappenplan • UITRUK
• OP DE INTERVENTIEPLAATS
– AANRIJDEN • Wat mag ik als prioriteir voertuig? • Autosnelwegen!
– BEOORDELEN VAN DE TOESTAND • Slachtoffers. • Brand- en ontploffingsgevaar. • ADR.
– TER PLAATSE KOMEN • Opstelling voertuigen. • Waarschuwingstekens .
– AANPAK • Samenwerking met de medische diensten en de politie. • Opstelling bij ontzetting (cirkelmethode) • Gevaar bij ontzetting van personen.
VERGEET NOOIT!!!
• • • • •
Uw eigen veiligheid. De veiligheid voor uw collega’s. De veiligheid van de slachtoffers. De veiligheid van de omstaanders. De veiligheid van andere weggebruikers.
Veiligheid Is de brandweer bevoegd om verkeersgeleiding te doen op auto(snel)wegen ? Ja, maar onder voorwaarden ( geregeld in het KB van 27/04/2007 ) • • • • • •
Mogen enkel verkeer regelen als de politie nog niet ter plaatse is. Geldt voor iedere brandweerinterventie. Brandweer-ambulanciers hebben ook deze bevoegdheid, private ambulancediensten en MUG-diensten niet ! Bij weigering van gevolg dit melden aan de politie (nummerplaat noteren). Brandweer is bevoegd om voertuigen te laten verplaatsen, maar niet om ze weg te halen. De bevoegdheid van de brandweer houdt op als de politie aankomt op de interventieplaats.
Het prioritaire voertuig • De bestuurder moet (een rijbewijs en) een geldige medisch attest van geschiktheid bezitten. – 5 jaar geldig indien jonger dan 50 jaar – 3 jaar geldig indien ouder dan 50 jaar. • De blauwe lichten moeten gebruikt worden om prioritair te rijden, en mogen gebruikt worden voor elke andere opdracht (taken die horen bij het ambt).
Het prioritaire voertuig • Het speciaal geluidssignaal moet gebruikt worden bij : – Iedere dringende interventie. – Liefst vanaf vertrek op de kazerne tot op de interventieplaats ( ook ‘s nachts ?!!! ). – Indien men enkel het geluidssignaal gebruikt bij kruispunten, moet het tijdig worden ingeschakeld om het schrikeffect van andere weggebruikers te beperken. • Het mag gebruikt worden voor andere noodzakelijke dringende opdrachten.
Het prioritaire voertuig •
Een prioritair voertuig dat het speciaal geluidstoestel gebruikt mag het rood licht voorbij rijden op voorwaarde: 1. Dat het eerst gestopt is. 2. Dat zulks geen gevaar voor de andere weggebruikers oplevert.
Het prioritaire voertuig Prioritair geldt niet bij : • TREINOVERWEGEN. – MET LICHTEN EN SLAGBOMEN – MET LICHTEN ALLEEN. • RODE LICHTEN BIJ BRUGGEN / SLUIZEN • ROOD KRUIS BOVEN EEN RIJSTROOK.
Het prioritaire voertuig Overschrijden van de snelheidsbeperking : • • • •
Is toegelaten met een maximun van 20 km/h. Je moet steeds kunnen stoppen (??). Blauwe lichten verplicht. Het speciaal geluidstoestel moet in werking zijn. • Gebruik steeds het gezond verstand.
Het prioritaire voertuig Rijstroken voor bussen en trams : • Is toegelaten. • Enkel voor verantwoorde opdrachten (??!). • Busstrook mag bereden worden ook al is het een witte doorlopende lijn. • Opgelet: voor de verkeerslichten specifiek verbonden aan die rijstrook (tram).
Het prioritaire voertuig Het stopteken : • Prioritaire voertuigen zijn verplicht het stopteken te eerbiedigen. • Eveneens sommige: – Voorrangsborden – Verbodsborden (inhaalverbod) – Gebodsborden (verplichte richting).
Het prioritaire voertuig Wat te doen bij het naderen van een dierentrailer ?
Schakel, indien mogelijk, het geluidssignaal uit !!!
Het prioritaire voertuig Besluit : • Om een dringende opdracht uit te voeren, moet het prioritair voertuig de blauwe lichten gebruiken en moet dit voertuig het speciaal geluidstoestel gebruiken. • Om een niet-dringende opdracht uit te voeren, mag het prioritair voertuig de blauwe lichten gebruiken, het speciaal geluidstoestel mag niet gebruikt worden.
Interventies op auto(snel)wegen Opvragen info ? • • • • • •
Rijrichting? Km paal? Op welk baanvak is het gebeurt? Toegangsweg, bv oprit? Wat is de beste aanrijroute voor de aankomende interventievoertuigen? De pechstrook (bv. E17) is voor: – Voertuigen met pech. – Depannagediensten. – De verkeerspolitie. In de verkeerswetgeving staat niets over brandweerdiensten ! (Beperk uw snelheid op de pechstrook tot 50 km/h !!)
Interventies op auto(snel)wegen Opstellen van de interventievoertuigen •
Bij een ongeval op de openbare weg; – Niet te dicht bij het ongeval: • Brandgevaar • Uitlaatgassen van uw voertuig • Zichtbaarheid.
•
Wees zichtbaar voor de andere voertuigen; – Zwaailichten – Noodlichten – Zeer zichtbare kleding – Noodsignalisatie vóór de plaats van het ongeval.
Interventies op auto(snel)wegen Plaatsen van de voertuigen op de interventieplaats :
• • •
Hulpverleningsvoertuig stelt zich op voorbij het ongeval ( indien mogelijk !) Autopomp / Materieelwagen / Tankwagen stelt zich op voor het ongeval in de Fend-Off positie Ambulances en Mug-diensten stellen zich op voorbij het ongeval
Beoordelen van de toestand Wat zijn de aandachtspunten ? Opstelling voertuigen ( rook, helling, ontploffingsgevaar,….) Plaats en toestand van de slachtoffers. Weersomstandigheden ( gladheid, onderkoeling,….) Verkeerssituatie Waterwinning ( meestal een probleem op autosnelwegen ! ) Tactiek en techniek met beschikbaar personeel haalbaar ?
Beoordelen van de toestand Belangrijkste aandachtspunten: • Slachtoffers. • Brand- en ontploffingsgevaar. • Aanwezigheid gevaarlijke stoffen.
Slachtoffers • • • •
•
Waar bevinden zich de slachtoffers ? Heb je alle slachtoffers gelokaliseerd ? Sommige slachtoffers wandelen misschien nog op de openbare weg en bevinden zich op een afstand van het ongeval. Sommige slachtoffers kunnen, in een paniekreactie, de weg verlaten hebben en zich in een aanpalende weide of greppel bevinden. Hoe ziet de schade aan het voertuig eruit ? * Ster In voorruit ? * Gordels ? * Gebogen stuur ? * Schade aan dashboard ?
De verkenning op de interventieplaats Zorg in eerste instantie voor de algemene veiligheid: • • • • • •
Lekken van brandbare materialen ? Elektrische kabels op de grond ? Vervoer van een gevaarlijk produkt ? Begin van een brand ? Lekkage van gas ? Schat snel het risico in en vraag op tijd versterking ( medisch, brandweer, afkondiging MIP ). ZORG ER VOOR DAT DE SITUATIE NIET VERERGERT !!!
Brand- en ontploffingsgevaar. •
Bij de meeste ongevallen is er brand- en ontploffingsgevaar: – Brandstof: • Benzine = vlampunt op – 20°C (+ dampen zwaarder dan lucht) • Diesel = vlampunt op > 55°C – LPG: • Is zwaarder dan lucht!!! • Heeft dan ook meestal nog een benzinetank!!!
•
Gasflessen in een brand (koffer auto).
Brand- en ontploffingsgevaar. Waarom wordt dit niet onmiddellijk ontstoken ? • Om een ontploffing te krijgen moet het gas zich voldoende vermengt hebben met de buitenlucht. • Zuurstof is in de lucht aanwezig = 21% • Als het mengsel te weinig zuurstof heeft is het te rijk. • Als het mengsel te veel zuurstof heeft is het te arm. • Ieder gas of brandbare vloeistof heeft een explosiegebied. • Wordt uitgedrukt in Vol % ( 1 Vol % = 10000 ppm ). NEEM DUS OOK BIJ VERKEERSONGEVALLEN STEEDS EEN EXPLOSIEMETER MEE !!!
Brand- en ontploffingsgevaar.
Aardgastank onder voertuig
Brand- en ontploffingsgevaar.
LPG-tank op de plaats van het reservewiel
Brand- en ontploffingsgevaar.
Waterstoftanks onder een voertuig
Brand- en ontploffingsgevaar.
Hybride voertuig met 380v batterij in kofferruimte
Brand- en ontploffingsgevaar. Dus tijdens de verkenningsfase bijzondere aandacht voor : • • • •
Brandgevaar. Gasgeuren. Lekkende vloeistoffen. Maak dat je steeds snel kunt vluchten of bescherming kunt zoeken. • Draag steeds uw PBM = Helm + Nomexkap + handschoenen. • Het materiaal waar je mee werkt. – Is het explosievrij? : • Radio’s • Lampen • GSM
Gevaarlijke stoffen
Gevaarlijke stoffen
ACCORD
EUROPEEN RELATIF AU TRANSPORT
INTERNATIONAL DES MARCHANDISES
DANGEREUSES PAR LA ROUTE. EUROPEES EUROPEES VERDRAG VERDRAG BETREFFENDE BETREFFENDE HET HET INTERNATIONAAL INTERNATIONAAL VERVOER VERVOER VAN VAN GEVAARLIJKE GEVAARLIJKE GOEDEREN GOEDEREN OVER OVER DE DE WEG WEG
Gevaarlijke stoffen Ken je de signalisatie ?
Welke …!!?? Welke gevaren gevaren…!!?? Welke Welke stof..!!?? stof..!!??
Gevaarlijke stoffen Begrijp je de oranje borden ? Betekenis van het Gevi-nummer : 1 : Niet in gebruik 2 : Vrijkomen van gas 3 : Brandbare vloeistoffen 4 : Brandbare vaste stoffen 5 : Oxiderende werking 6 : Giftigheid 7 : Radioactiviteit 8 : Bijtende werking 9 : Milieugevaarlijk, hete stof of ander gevaar 0 : Geen bijkomend gevaar X : Reageert op gevaarlijke wijze met water
Gevaarlijke stoffen Ken je de verschillende klassen nog ? Klasse 1 Klasse 2 Klasse 3 Klasse 4.1 Klasse 4.2 Klasse 4.3
-
Klasse 5.1 Klasse 5.2 Klasse 6 Klasse 7 Klasse 8 Klasse 9
-
Ontplofbare stoffen en voorwerpen Gassen Brandbare vloeistoffen Brandbare vaste stoffen Voor zelfontbranding vatbare stoffen Stoffen die bij aanraking met water brandbare gassen ontwikkelen. Stoffen die de brand bevorderen. Organische peroxiden Giftige en infectueuze stoffen Radioactieve stoffen Corrosieve stoffen Diverse gevaarlijke stoffen en voorwerpen
Gevaarlijke stoffen Weet je nog wat de gevaarsborden betekenen ?
Gevaarlijke stoffen Hoe te handelen bij vermoeden van gevaarlijke stoffen ? ➢Opstarten van de inzetprocedure gevaarlijke stoffen ( zie ook Hfst. 9 ) ➢Onmiddellijk de officier met wacht ter plaatse vragen. ➢ HC-100 op de hoogte brengen!!! ➢ Volledige interventiekledij. ➢ Adembescherming, eventueel chemiepak. ➢ Voertuig bovenwinds op voldoende afstand, tenminste 50m ➢ Probeer zo snel mogelijk te weten over welke stof het gaat. ➢ Steeds metingen verrichten. ➢ Zo min mogelijk personeel inzetten. ➢ Beperken tot reddingen en eventueel stabiliseren situatie.
Ongevallen met geknelden.
Ongevallen met geknelden. • De verschillende disciplines moeten goed overleggen. – 1 = brandweer – 2 = medische diensten – 3 = politie • De bevelvoerder van de brandweer is verantwoordelijk en leidt de hele operatie. Uiteraard mits overleg met de MUG-arts.
Ongevallen met geknelden. •
Eerste vaststellingen : – Voertuig op een veilige plaats? – Zorgen voor eigen veiligheid. – Beoordeel de omstandigheden en de omgeving? • Gevaarlijke producten, windrichting, brand, … – Bestaat er gevaar voor jezelf de hulpverleners, slachtoffers of omstaanders? – Hoe erg is de impact voor de slachtoffers?
Ongevallen met geknelden. Werk volgens de werkcirkel-methode
•
Het middelpunt is het wrak.
•
De eerste werkcirkels = 5 m – Enkel voor de hulpverleners die werkelijk bij de bevrijding betrokken zijn (6 man).
•
De andere zone (5 – 10 m) = voor personeel in stand-by.
•
Buiten de 10 m zone = voertuigen en eventueel de stortzone of dump.
Ongevallen met geknelden. Zorg voor een goede taakverdeling : •
Zo weinig mogelijk personeel rond het wrak. – Anders is dat drukte en chaos. – En kan je geen overzicht houden.
•
Goed afspreken. – Iedereen moet weten wat van hem verwacht wordt en zijn taak kennen.
Ongevallen met geknelden. Gevaren bij ontzetting van geknelde personen : • • • • •
Stabiliteit Airbags Glas Scherpe kanten Gasveren
Ongevallen met geknelden. Ook aandacht hebben voor bijkomende gevaren : •
•
Benzine – Is een gekend gevaar. – Bij een lekkende brandstoftank moet er een schuimtapijt aangelegd worden. Lpg – Zwaarder dan lucht. – Bij lek indien mogelijk gaskraan op de tank dicht draaien. – Voertuig altijd goed verkennen, staat niet altijd aangeduid met een zelfklever. – LPG-tanks van tegenwoordig zijn zeer goed beveiligd.
Ongevallen met geknelden. •
Elektrisch aangedreven voertuigen. – Geen elektrokutie gevaar = 24V – Let op bij 380V – Opgelet!!! Als het contact niet afgezet is, wordt bij de minste aanraking van het gaspedaal de wielen aangedreven. – Opletten voor het zuur van de batterijen. • Gevaar voor brandwonden • En de ademhaling. – Afkoppelen batterij!!!
AIRBAGS
AIRBAGS Waar zit het gevaar ? De druk: – Bij de uitbraak is 3 a 4 bar, bij de ontplooiing 0,2 bar. – Indien u zich dicht bij de airbag bevindt bij het afgaan kan dat zeer zware kneuzingen en zelfs breuken tot gevolg hebben. – Bv. u bevindt zich tussen het slachtoffer en de airbag, dan wordt u met een druk van 4 bar of zo’n 2,5 ton tegen het slachtoffer gedrukt. De temperatuur: – De tempratuur van de patroon is na de ontsteking gloedheet en kan zware brandwonden geven, zelf 10 minuten na de ontsteking.
AIRBAGS •
De knal: – Kan oorbeschadigingen geven.
•
De pastilles van de airbag: – Wanneer deze door beschadiging bloot komen te liggen kunnen giftig zijn en zeer ontvlambaar.
•
Het poeder op de airbag: – Is irriterend.
OPGELET ! AIRBAGS KUNNEN NA EEN ONGEVAL NOG STEEDS GEACTIVEERD WORDEN
AIRBAGS Hoe gaan wij ons beschermen tegen het gevaar van Airbags ?
AIRBAGS Waar zitten de airbags in een voertuig ? – Ze zitten tegenwoordig overal • Stuur • Boven het handschoenenkastje • Zijairbags • Achteraan • Vooraan – Aanduiding : • AIRBAG (front) • SRS (front) • SIR (zij) • SIPS (zij)
Gasveren en Airbagcylinders •
Zijn gevaarlijk als ze worden doorgeknipt. – Explosief. – Vliegen weg. – Kan door het doorknippen een beweging uitvoeren, bv een stuk staal uw richting duwen.
Glasmanagement Hoe gaan wij ons en het slachtoffer beschermen ?
Scherpe kanten en uitstekend metaal Hoe gaan wij ons en het slachtoffer beschermen ?
BESLUIT •
• • • • • • •
Verzeker eerst jullie eigen veiligheid. – Zichtbaarheid – Algemeen overzicht. – Let dus steeds goed op. – Draag steeds volledige interventiekledij, helm, bril en handschoenen. Goede verkenning maken en situatie inschatten. Let op met ADR vervoer of andere gevaarlijke producten of zaken. Indien nodig verwittig de “100” en vraag ziekenwagen(s) + MUG. Beveilig steeds de plaats van de tussenkomst. Overleg eerst en werk goed samen. Werk op een afgesproken manier en geordend. Heb aandacht voor bijzondere gevaren zoals airbags, gasveren, glas….
Examen 24 april 2010 Op het schriftelijk examen van 24 april 2010 zal U een casus krijgen zoals hieronder beschreven : Melding : • Ongeval op de E40 richting Kust km-paal 54.9 • Uitruk met een Autopomp (6man) en een interventievoertuig (3man) • Botsing tussen meerdere vrachtwagens, rijweg volledig versperd. • Via HC -100 melding van geknelde slachtoffers • Tijd : 03 januari om 8.47 h • Meteo : Regenachtig en bewolkt • Wind : 2 m/s
Examen 24 april 2010
Examen 24 april 2010 Hoe ga je dit aanpakken ? 1.Overwegingen tijdens het aanrijden : •Slachtoffers ? •Aanrijroute ? •Omgeving ? •Tijdstip en weer ? •Wie, wat en hoe ? 2. Prioriteiten ter plaatse : •Veiligheid eigen personeel en omstaanders (Hoe ?) •Veiligheid slachtoffer (Hoe ?) •Aanwezigheid van onbekende gevaren (Welke ?) •Voldoende handen en hersenen ? •Milieu ? Probeer wat jullie denken neer te schrijven 3. Acties : Hoe ga je de zaak ter plaatse aanpakken ?
Werk volgens een stappenplan
Dank aan: • • •
PBO cursus instructeur 2006 Onderluitenant Bob De Rijck – Brandweer Temse Holmatro – Raamdonksveer (NL)
Bedankt voor de aandacht
