Verkeersongevallen met (land)bouwvoertuigen Anneke Bovens (Onderzoeksmanager) Ellen Berends (Projectleider) Cumela Bestuurdersdag 2010 Beekbergen
8-3-2013
DE ONDERZOEKSRAAD VOOR VEILIGHEID
1
De OvV in het kort • Uitsluitende doel: lering trekken. Toekomstige voorvallen voorkomen of gevolgen beperken. • Achterliggende oorzaken • Geen strafrecht , civiele aansprakelijkheid of toezicht • Integraal onderzoek naar oorzaken en mogelijke gevolgen – van rampen, zware ongevallen en incidenten – van reeks ongevallen (themastudies)
• Onafhankelijk 8-3-2013
DE ONDERZOEKSRAAD VOOR VEILIGHEID
2
Organisatie Voorzitter: prof. mr. Pieter van Vollenhoven
4 raadsleden
Bureau: •
Management Team
•
Onderzoekers
•
Analisten
•
Opvolging aanbevelingen
•
Ondersteuning/bedrijfsvoering
8-3-2013
DE ONDERZOEKSRAAD VOOR VEILIGHEID
3
Werkterreinen • Wegverkeer • Railverkeer • Binnenvaart • Zeescheepvaart • Luchtvaart • Buisleidingen Netwerken Industrie • Defensie • Bouw en dienstverlening • Gezondheid • Crisisbeheersing en Hulpverlening • Water (stille portefeuille) 8-3-2013
DE ONDERZOEKSRAAD VOOR VEILIGHEID
4
Wat onderzoekt de Raad niet? De Onderzoeksraad onderzoekt NIET: – Verstoringen van de openbare orde – Handhaving van de rechtsorde door bevoegde autoriteiten – Optreden van de krijgsmacht in oorlogssituaties
8-3-2013
DE ONDERZOEKSRAAD VOOR VEILIGHEID
5
Aanbevelingen Reacties op de aanbevelingen na publicatie • Ondernemingen moeten reageren binnen 1 jaar • Overheden moeten reageren binnen 6 maanden Implementatie van de aanbevelingen wordt bewaakt De Onderzoeksraad heeft de bevoegdheid om onderzoek in te stellen naar de opvolging van aanbevelingen
De Raad geeft jaarlijks een overzicht aan de 2e Kamer 8-3-2013
DE ONDERZOEKSRAAD VOOR VEILIGHEID
6
Wat zijn (land)bouwvoertuigen? Toepassing Landbouw Categorie
Bouw- en groenwerk
Landbouwtrekker
MMBS of zelfrijdend werkmaterieel
8-3-2013
DE ONDERZOEKSRAAD VOOR VEILIGHEID
7
Aanleiding • Jaarlijks 16 doden en 100 ernstig gewonden • aantal blijft constant, terwijl de totale verkeersveiligheid enorm verbeterd is -30% sinds 1990
• Slachtoffers vallen voornamelijk bij de tegenpartij bijna 90%
8-3-2013
DE ONDERZOEKSRAAD VOOR VEILIGHEID
8
Onderzoeksvragen
1. Welke factoren zijn van invloed op de ongevallen (ontstaan/afloop)? 2. Welke partijen hebben daarbij welke bijdrage geleverd?
8-3-2013
DE ONDERZOEKSRAAD VOOR VEILIGHEID
9
Methode Welke factoren zijn van invloed? • Onderzoek 11 ongevallen – politie-informatie, interviews, locatiebezoek, voertuiginspectie – analyse van de ongevallen -> ongevalsfactoren
– analyse 73 processen-verbaal, statistieken
Welke partijen hebben daarbij welke bijdrage geleverd?
• Onderzoek en analyse van het systeem – betrokken partijen en relatie in kaart gebracht – interviews en documentanalyse
• Regelgeving 8-3-2013
DE ONDERZOEKSRAAD VOOR VEILIGHEID
10
Ongevalsfactoren Risicoperceptie en –acceptatie
Zicht
Zichtbaarheid herkenbaarheid
Snelheid
Voertuig
Ongevalsfactoren
Bestuurder Functioneel gebruik (land)bouwvoertuig
Breedte
Verwijderen en/of afschermen uitrustingsstukken
Botsagressiviteit
Infrastructuur Wegontwerp
8-3-2013
Separatie (land)bouwverkeer
DE ONDERZOEKSRAAD VOOR VEILIGHEID
11
Hoe veilig is het voertuig?
Zicht
8-3-2013
DE ONDERZOEKSRAAD VOOR VEILIGHEID
12
Hoe veilig is het voertuig?
Zicht vanuit de graafmachine 8-3-2013
DE ONDERZOEKSRAAD VOOR VEILIGHEID
13
Hoe veilig is het voertuig? Scootmobiel niet zichtbaar op < 15 m voor tractor
8-3-2013
DE ONDERZOEKSRAAD VOOR VEILIGHEID
14
Hoe veilig is het voertuig?
Zicht fietser op de wiellader 8-3-2013
DE ONDERZOEKSRAAD VOOR VEILIGHEID
15
Hoe veilig is het voertuig?
Zicht vanuit de wiellader Voertuig heeft tijdens gebruik (tijdelijk) onvoldoende zicht 8-3-2013
DE ONDERZOEKSRAAD VOOR VEILIGHEID
16
Ontbrekende voertuigregelgeving • geen toelatingseisen aan zelfrijdend werkmaterieel; • geen goedkeuring, toelating en registratie van landbouwtrekkers en zelfrijdend werkmaterieel (geborgd met een kenteken);
• geen verplichte periodieke keuring voor (land)bouwvoertuigen (om kenteken te behouden); • permanente en gebruikseisen onvoldoende duidelijk en specifiek ten behoeve van handhaving.
8-3-2013
DE ONDERZOEKSRAAD VOOR VEILIGHEID
17
Regelgeving Nederland vs. Europa • wel een rijbewijs in andere landen maar niet in NL; • geen registratie en kenteken in NL, terwijl in de meeste andere landen alle of een deel van de (land)bouwvoertuigen geregistreerd moeten zijn en een kenteken hebben; • maximaal toegestane breedte in NL 3 meter is (en met ontheffing 3,5 meter), terwijl in de meeste andere landen 2,55 meter is of minder.
• Partijen slagenDEer niet in progressie te boeken. ONDERZOEKSRAAD VOOR VEILIGHEID 8-3-2013
18
Stand van zaken maatschappelijk en politiek debat Wat is er tot nu toe besloten? • trekkerrijbewijs voor iedereen die niet in bezit is van een B-rijbewijs
Wat is er nog niet beslist? • kentekeken/herkenningsplaat/snelheidsbordje • maximumsnelheid Waar gaat de discussie niet over? • voertuigveiligheid 8-3-2013
DE ONDERZOEKSRAAD VOOR VEILIGHEID
19
Aanbevelingen minister van Infrastructuur en Milieu: • waarborgen voertuigveiligheid (eisen, toelating, periodieke keuring) en veilig gedrag bestuurders (exameneisen), vooral gericht op risico’s andere verkeersdeelnemers • kenteken en rijbewijs, zodat ook betere handhaving door politie mogelijk is • verhoog de maximumsnelheid pas als dit het voorgaande is geregeld
8-3-2013
DE ONDERZOEKSRAAD VOOR VEILIGHEID
20
Aanbevelingen minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid: • schep duidelijkheid over verplichting werkgevers om gevaren (land)bouwvoertuigen voor andere verkeersdeelnemers te voorkomen (artikel 10, Arbowet)
8-3-2013
DE ONDERZOEKSRAAD VOOR VEILIGHEID
21
Aanbevelingen werkgevers en ondernemers (via LTO, CUMELA, Bouwend Nederland, TLN en EVO): zorg vooruitlopend op nieuwe wet- en regelgeving voor: • tegengaan van onnodig gebruik (land)bouwvoertuigen
• gebruik van (land)bouwvoertuigen die aan voertuigeisen voldoen • verdere verbetering voertuigveiligheid (zicht, herkenbaarheid, botsagressiviteit) • permanente opleiding en voorlichting voor bestuurders van (land)bouwvoertuigen, gericht op risico’s voor andere verkeersdeelnemers
8-3-2013
DE ONDERZOEKSRAAD VOOR VEILIGHEID
22
Meer informatie • Rapport en persbericht staan op • www.onderzoeksraad.nl
8-3-2013
DE ONDERZOEKSRAAD VOOR VEILIGHEID
23
