INVENTARISATIE STAND DER TECHNIEK STOFARME SLOOPAPPARATUUR. rapportnummer

INVENTARISATIE STAND DER TECHNIEK STOFARME SLOOPAPPARATUUR rapportnummer 08-004

VS-BABEX.08-004 / mei 2008

VOORWOORD Voor u ligt de rapportage van een inventarisatie naar de stand der techniek op het gebied van stofarme sloopapparatuur in binnensituaties. In het bijzonder is daarbij gekeken naar het werken met de sloophamer (hakken en breken) en puinruimen. Eind 2007 is door de Vereniging van Sloopaannemers en de BABEX het Actieplan Stofarme Sloopapparatuur vastgesteld. Dit plan heeft tot doel om een nieuwe impuls te geven aan de structurele verlaging van de (kwarts)stofblootstelling in de sloopsector. Naar aanleiding daarvan is de voorliggende inventarisatie van de stand der techniek uitgevoerd. Doelstelling is het verkrijgen van inzicht in de stand der techniek, maar ook het geven van een nieuwe impuls aan de beschikbaarheid en toepassing van stofarme sloopapparatuur in de sloopsector. Beide doelen zijn bereikt. Het rapport geeft een goed beeld van de huidige stand van zaken. Conclusie is dat er, alhoewel de ontwikkeling van de stand der techniek de achterliggende tijd is achtergebleven, er onder de sloopaannemers en leveranciers een grote bereidheid bestaat voor de verdere ontwikkeling van stofarme sloopapparatuur. Beiden zien het als een uitdaging om een verdere impuls te geven aan het beschikbaar komen en toepassen van stofarme sloopapparatuur. Op dit moment is de beschikbaarheid echter minimaal. Met het oog daarop wordt een concreet plan van aanpak opgesteld voor de te nemen vervolgacties. Dit plan zal worden ingebracht in het overleg met werknemersvertegenwoordigers om te komen tot een Arbocatalogus specifiek voor de sloopsector. Wij zien de positieve resultaten daarvan met belangstelling tegemoet. George Deken Voorzitter Vereniging van Sloopaannemers

Siem Zeilemaker Voorzitter BABEX

2

VS-BABEX.08-004 / mei 2008

INVENTARISATIE STAND DER TECHNIEK STOFARME SLOOPAPPARATUUR rapportnummer 08-004

Rapportnummer

:

VS-BABEX 08-004

Uitvoering

:

Leendert Kamerling, arboconsultant drs. ing. Arjan Hol

Datum

:

mei 2008

Status

:

definitief

3

VS-BABEX.08-004 / mei 2008

SAMENVATTING Bij het slopen / demonteren van bouwwerken en objecten komt (respirabel) kwartsstof vrij. Eind 2007 is door de Vereniging van Sloopaannemers en de BABEX het Actieplan Stofarme Sloopapparatuur vastgesteld. Dit plan heeft tot doel om een nieuwe impuls te geven aan de structurele verlaging van de (kwarts)stofblootstelling in de sloopsector. Als eerste actie is een inventarisatie van de stand der techniek inzake stofarme sloopapparatuur in binnensituaties uitgevoerd. In het bijzonder is daarbij gekeken naar het werken met de sloophamer. Daaruit is het volgende gebleken.

Er zijn momenteel geen sloophamers (af fabriek) beschikbaar die zijn voorzien van een geïntegreerd stofbeheersingssysteem (afzuiging / watervernevelaar). Wel lopen er diverse concrete ontwikkelingstrajecten, maar deze bevinden zich allemaal nog in de experimentele fase of worden getest.

Er is een uitgebreid assortiment van stofafzuigingsystemen en stofzuigers op de markt beschikbaar. Het ontbreekt bij leveranciers echter aan specifieke informatie over de inzetbaarheid daarvan in de slooppraktijk. Ook is geen gerichte informatie aangetroffen over de stofreductie die met het toepassen van afzuigingsystemen op de sloopwerkplek kan worden bereikt.

Er is een beperkt aantal leveranciers van slooprobots. De werken haalbaarheid van slooprobots en de betekenis van deze technologie voor de toekomst is onderwerp geweest van de enquête onder sloopaannemers.

De leveranciers van ademhalingsbeschermingsmiddelen zijn in de sloopsector genoegzaam bekend. Uit de marktverkenning is gebleken dat er onduidelijkheid bestaat over de toekenning van protectiefactoren (nominale protectiefactoren versus beschermingsfactoren). Hierover zal nadere afstemming moeten plaatsvinden tussen de betrokken partijen.

Er bestaat bij leveranciers een grote belangstelling voor het ontwikkelen van oplossingen op het gebied van (kwarts)stofbelasting. Als resultaat van deze inventarisatie is de sloopsector inmiddels betrokken bij diverse praktijkproeven en prestatietoetsen. Verder zijn contacten met leveranciers gelegd om marktintroducties vanuit de sector te volgen.

Er bestaat onvoldoende inzicht in de reductiefactoren die met het toepassen van de onderscheiden stofbeperkende maatregelen en voorzieningen kunnen worden bereikt. Uit literatuur blijkt dat met het toepassen van maatregelen en voorzieningen stofreducties van 50% tot 85% kunnen worden bereikt.

Uit een inventarisatie onder sloopaannemers blijkt dat (desondanks) op ruime schaal stofbeperkende sloopapparatuur worden toegepast. Het betreft daarbij echter voornamelijk stofbeperkende hulpmiddelen (stofzuigers, ruimte afzuiging en sproei-installaties) en stofbeheersing die door de sloopaannemer zelf op de sloopapparatuur is geïnstalleerd.

4

VS-BABEX.08-004 / mei 2008

Op afstand bedienbare sloopapparatuur (slooprobot) wordt slechts sporadisch toegepast.

In de sloopsector wordt op ruime schaal gebruik gemaakt van ademhalingbeschermingsmiddelen. Het mondkapje met P3 filter wordt het meeste toegepast.

Een ruime meerderheid van de sloopsector ziet technische en economische mogelijkheden om de stofbelasting verder terug te dringen. Bevochtigingsystemen en het toepassen van ruimte afzuiging worden als meest kansrijk genoemd.

Hoofdconclusie is dat een impuls moet worden gegeven aan het beschikbaar komen en toepassen van stofarme sloopapparatuur. Alhoewel de ontwikkeling van de stand der techniek de achterliggende tijd is achtergebleven, kan worden geconcludeerd dat er onder de sloopaannemers en leveranciers een grote bereidheid bestaat voor de verdere ontwikkeling van stofarme sloopapparatuur. Dat blijkt ook uit het feit dat de inventarisatie reeds diverse interessante contacten en acties heeft opgeleverd. Ook is gebleken dat door sloopaannemers reeds op ruime schaal stofbeperkende maatregelen en voorzieningen worden toegepast, die vaak door de sloopaannemer zelf worden uitgedacht en geïnstalleerd. Deze praktijkervaringen zijn cruciaal voor de verdere technische ontwikkelingen. Vervolgacties zullen zich enerzijds moeten richten op het initiëren en entameren van overleg en activiteiten van leveranciers en sloopaannemers, gericht op het beschikbaar komen en toepassen van stofarme sloopapparatuur. Het is de verwachting dat daarmee, gelet ook op de lopende ontwikkelingstrajecten, binnen afzienbare tijd resultaten kunnen worden geboekt. Daarbij zullen ook andere (arbo)factoren moeten worden betrokken, waaronder communicatie en voorlichting onder werkgevers en werknemers in de sloopsector. Voor de korte termijn zal anderzijds moeten worden vastgesteld en omschreven wat momenteel als stand der techniek kan worden aangemerkt. Met andere woorden: wat kan momenteel redelijkerwijs van de sloopsector worden verwacht om de stofbelasting tot een aanvaardbaar niveau te beperken? Het creëren van duidelijkheid daarover en het schetsen van de ontwikkelingsperspectieven geeft duidelijkheid voor werkgever, werknemer en overige betrokkenen in de sloopsector. Er zal een concreet plan van aanpak worden opgesteld voor de te nemen vervolgacties. Dit plan zal worden ingebracht in het overleg met werknemersvertegenwoordigers om te komen tot een Arbocatalogus specifiek voor de sloopsector.

5

VS-BABEX.08-004 / mei 2008

INHOUDSOPGAVE VOORWOORD ........................................................................................................................................ 2

SAMENVATTING .................................................................................................................................... 4

1

INLEIDING........................................................................................................................................ 7

2

OPZET EN UITVOERING VAN DE INVENTARISATIE .................................................................. 8 2.1 SITUATIESCHETS ......................................................................................................................... 8 2.2 DOELSTELLING EN ACTIES ............................................................................................................ 8 2.3 INDELING STOFARME SLOOPAPPARATUUR EN AFBAKENING ............................................................. 9

3

INVENTARISATIE LEVERANCIERS STOFARME SLOOPAPPARATUUR ................................ 10 3.1 AANPAK EN WERKWIJZE ............................................................................................................. 10 3.2 ALGEMENE INDRUK .................................................................................................................... 10 3.3 SLOOPHAMERS MET GEÏNTEGREERDE STOFBEHEERSING ............................................................. 10 3.4 SEPARATE STOFAFZUIGINGSYSTEMEN ........................................................................................ 12 3.5 SEPARATE SPROEI- EN NEVELINSTALLATIES................................................................................. 12 3.6 AFSTANDBESTUURBARE SLOOPSYSTEMEN .................................................................................. 13 3.7 ADEMHALINGBESCHERMINGSMIDDELEN....................................................................................... 13

4

ENQUENTE ONDER SLOOPAANNEMERS................................................................................. 14 4.1 AANPAK EN WERKWIJZE ............................................................................................................. 14 4.2 RESULTATEN ............................................................................................................................. 14

5

CONCLUSIES EN VERDERE VOORTGANG ............................................................................... 17 5.1 CONCLUSIES INVENTARISATIE ONDER LEVERANCIERS .................................................................. 17 5.2 CONCLUSIES ENQUÊTE ONDER SLOOPAANNEMERS ...................................................................... 18 5.3 VERDERE VOORTGANG............................................................................................................... 18

BIJLAGE 1

OVERZICHT RELEVANTE LITERATUURBRONNEN ............................................... 19

BIJLAGE 2

OVERZICHT VAN LEVERANCIERS ........................................................................... 21

BIJLAGE 3

BEZOEKVERSLAGEN LEVERANCIERS EN BETROKKENEN ................................ 52

BIJLAGE 4

VRAGENLIJST / ENQUETE SLOOPAANNEMERS ................................................... 59

6

VS-BABEX.08-004 / mei 2008

1

INLEIDING

Bij het slopen / demonteren van bouwwerken en objecten komt (respirabel) kwartsstof vrij. De hoogte van de ten gevolge daarvan optredende blootstelling van werknemers is afhankelijk van diverse factoren, zoals het kwartsgehalte van het te bewerken materiaal, de gebruikte slooptechnieken en werkwijzen en de inrichting van de werkplek. Gelet op de gezondheidsrisico’s van (langdurige) blootstelling geldt een wettelijke grenswaarde voor 1 de blootstelling aan kwartsstof . Het is algemeen bekend dat deze grenswaarde bij sloopwerkzaamheden vaak wordt overschreden. Dit blijkt ook uit diverse blootstellingonderzoeken die 2 in de achterliggende jaren zijn uitgevoerd . De stofblootstelling is het groots bij het slopen in binnensituaties (inpandig), in het bijzonder bij het werken met de sloophamer en het puinruimen. De Vereniging van Sloopaannemers en de BABEX zijn al jaren actief op dit dossier. Zo is deelgenomen 3 aan het deelconvenant kwartsstof van het Arboconvenant Bouw , in het kader waarvan door TNO 4 enkele prototypen van sloophamers met stofafzuiging zijn ontwikkeld . In 2007 is door de Arbeidsinspectie het Inspectieproject Slopen uitgevoerd. In het kader daarvan zijn bijna 400 sloopprojecten geïnspecteerd. Ter voorbereiding op dit inspectieproject is door de 5 Arbeidsinspectie de Inspectiemodule Slopen ontwikkeld. De sloopsector is bij de totstandkoming daarvan betrokken. Specifiek inzake de blootstelling aan kwartsstof is in deze Inspectiemodule vastgesteld dat er nog onvoldoende stofarme sloopapparatuur (brongerichte maatregelen) beschikbaar is. Gelet daarop is door de Arbeidsinspectie bepaald dat voorlopig op het toepassen van de juiste ademhalingsbeschermingsmiddelen (in het vervolg ABM) wordt geïnspecteerd. Aan dit inspectiebeleid is de voorwaarde verbonden dat de sloopbranche verdere initiatieven neemt om de beschikbaarheid en toepassing van brongerichte maatregelen te bevorderen. Mede naar aanleiding daarvan is door de Vereniging van Sloopaannemers en de BABEX het 6 Actieplan Stofarme Sloopapparatuur vastgesteld . Dit plan heeft tot doel om een nieuwe impuls te geven aan de structurele verlaging van de (kwarts)stofblootstelling in de sloopsector. Als eerste actie is een inventarisatie van de stand der techniek op het gebied van stofarme sloopapparatuur uitgevoerd. Deze inventarisatie is (voorlopig) vooral gericht op het gebruik van sloopapparatuur in binnensituaties. In het bijzonder is daarbij gekeken naar het werken met de sloophamer (hakken en breken) en puinruimen (zie hoofdstuk 2). De voorliggende rapportage bevat de resultaten van deze inventarisatie.

1

2 3 4

5 6

Op grond van artikel 4.19 van de Arbeidsomstandighedenregeling is in bijlage XIII de volgende wettelijke grenswaarde opgenomen: 0,075 mg / m³ over een tijdgewogen gemiddelde van 8 uur. In Beleidsregel 4.18-4 is een nadere uitwerking van beheersmaatregelen opgenomen. In bijlage 1 is een lijst opgenomen met relevante literatuurbronnen over de blootstelling aan (kwarts)stof. Plan van Aanpak Kwarts behorend bij het Arboconvenant Bouw, oktober 2001 Ontwikkeling emissiearme gereedschappen, processen en werkplekken in het kader van het deelconvenant kwarts in de bouwnijverheid, TNO Bouw en Ondergrond, oktober 2005 Inspectie Module Slopen A812, Arbeidsinspectie, januari 2007. Actieplan Stofarme Sloopapparatuur, VS.7057, november 2007.

7

VS-BABEX.08-004 / mei 2008

2

OPZET EN UITVOERING VAN DE INVENTARISATIE

2.1

Situatieschets

Bij sloopactiviteiten is het te bewerken en af te voeren (bouw)materiaal voor de individuele 7 sloopaannemers een niet te beïnvloeden factor . De beperking van de blootstelling van kwartstof in de sloopsector is daardoor voor een belangrijk deel afhankelijk van de beschikbaarheid en toepassing van stofarme slooptechnieken / -apparatuur. Uiteraard zijn daarnaast ook nog andere factoren van belang, zoals organisatorische aspecten. Deze andere factoren vallen buiten de scope van dit onderzoek, maar zullen wel een (belangrijke) rol spelen bij de uiteindelijke oplossingsrichtingen. 8

In 2000 is door Arbouw een inventarisatie uitgevoerd onder leveranciers van stofarme sloopapparatuur. Conclusie van dit onderzoek luidde dat er destijds vrijwel geen specifieke stofarme sloopapparatuur op de markt beschikbaar was. Voor zover bekend is sinds 2000 en dergelijk specifiek op de sloopsector gerichte inventarisatie niet meer herhaald. Ook is onbekend welke brongerichte maatregelen er op de werkvloer worden toegepast en wat daarmee de ervaringen zijn. In het kader van het Arboconvenant is door TNO onderzoek gedaan naar de ontwikkeling van 9 brongerichte maatregelen . Daaruit blijkt dat het ontwikkelen van stofarme sloopapparatuur weliswaar gecompliceerd, maar in beginsel technisch mogelijk is. Ter illustratie dient dat door TNO in het kader 10 van het Arboconvenant enkele prototypen van sloophamers met stofafzuiging zijn ontwikkeld , maar dat dit nog niet heeft geleid tot succesvolle marktintroducties. Tijdens oriënterende gesprekken in het kader van het opstellen van het Actieplan, is verder gebleken dat de ontwikkeling van stofarme sloopapparatuur in het geheel traag verloopt. De indruk bestaat dat dit mede wordt veroorzaakt door het bekende zogenoemde ‘kip en het ei’ effect. Stofarme sloopapparatuur wordt door leveranciers niet ‘aangeboden’ en door sloopaannemers niet ‘gevraagd’. Daaraan heeft ook bijgedragen dat er vanuit de overheid en opdrachtgevers de achterliggende jaren nauwelijks een stimulerende / bevorderende werking is uitgegaan.

2.2

Doelstelling en acties

Gelet op de situatieschets in de vorige paragraaf is bij het opstellen van het Actieplan Stofarme Sloopapparatuur vastgesteld dat het vooraleerst van belang is dat een actueel beeld ontstaat van de stand der techniek op het gebied van de beschikbaarheid en toepassing van stofarme sloopapparatuur.

7

8 9

10

Overigens neemt dat niet weg dat het voor de toekomst van belang is om als bouwsector te kijken naar alternatieve bouwmaterialen. Dit valt echter buiten dit onderzoek. Arbouw, Inventarisatie stofarme sloopapparatuur, januari 2000. Zie bijvoorbeeld Ontwikkeling emissiearme gereedschappen, processen en werkplekken in het kader van het deelconvenant kwarts in de bouwnijverheid, TNO Bouw en Ondergrond (2005-BBE-R115), oktober 2005. Zie TNO, 2005-BBE-R115, oktober 2005.

8

VS-BABEX.08-004 / mei 2008 De doelstelling van deze inventarisatie is tweeledig, namelijk: - het verkrijgen van inzicht in de stand der techniek rondom de beschikbaarheid en toepassing van stofarme sloopapparatuur (inclusief de toepassing van ABM); - het (her)starten van een dialoog over dit onderwerp tussen producenten / leveranciers van sloopapparatuur, sloopaannemers en overige partijen. Deze doelstelling sluit goed aan bij de functie en mogelijkheden van de brancheverenigingen om als ‘katalysator’ de bestaande situatie te doorbreken en een nieuwe impuls te geven aan de beschikbaarheid en toepassing van stofarme sloopapparatuur. De inventarisatie van de stand der techniek richt zich enerzijds op de beschikbaarheid van stofarme sloopapparatuur onder leveranciers (hoofdstuk 3) en anderzijds op de toepassing van stofarme sloopapparatuur onder sloopbedrijven (hoofdstuk 4). Hoofdstuk 5 bevat de conclusies en aanbevelingen en in hoofdstuk 6 wordt een voorstel gedaan voor een plan van aanpak.

2.3

Indeling stofarme sloopapparatuur en afbakening

De inventarisatie van de stand der techniek is (voorlopig) vooral gericht op het gebruik van sloopapparatuur in binnensituaties. In het bijzonder is daarbij gekeken naar het werken met de sloophamer (hakken en breken) en puinruimen. De inventarisatie richt zich verder voornamelijk op de beschikbaarheid en toepassing van de huidige conventionele sloopapparatuur en slooptechnieken. Dat neemt overigens niet weg dat het interessant is om als vervolgactie te kijken naar meer lange termijn mogelijkheden om de blootstelling verder te bepreken, bijvoorbeeld door verregaandere procesinnovaties. In de inventarisatie is de volgende onderverdeling in stofarme sloopapparatuur gemaakt: 11 - sloophamers met geïntegreerde stofbeheersing (afzuiging of watervernevelaar); - separate stofafzuiging (ruimte afzuiging); - separate sproei- en nevelinstallaties; - op afstand bestuurbare sloopsystemen (slooprobot); - ademhalingbeschermingsmiddelen. Bij sloophamers met geïntegreerde stofbeheersing kan een onderverdeling worden gemaakt in: - systeem waarbij stof wordt afgezogen aan de bron (bij de beitel) en het stof middels een leiding aan de sloophamer en een afzuigingsinstallatie wordt afgevoerd; - systeem waarbij middels waterverneveling aan de bron (bij de beitel) het vrijgekomen stof wordt gebonden en neerslaat. De stofbelasting bij sloopwerkzaamheden ligt relatief hoog. Het is de verwachting dat daardoor, zeker de komende tijd, vaak een combinatie van brongerichte maatregelen en persoonlijke beschermingsmiddelen zal moeten worden toegepast. De beschikbaarheid van adequate ademhalingbeschermingsmiddelen is daarom in de marktverkenning betrokken.

11

In dit rapport worden hieronder handbediende sloophamers verstaan.

9

VS-BABEX.08-004 / mei 2008

3

INVENTARISATIE LEVERANCIERS STOFARME SLOOPAPPARATUUR

3.1

Aanpak en werkwijze 12

Ten behoeve van de inventarisatie onder leveranciers is eerst een lijst met relevante bedrijven opgesteld. Deze selectie heeft plaatsgevonden op basis van bekendheid in de branche, literatuuronderzoek (onder andere TNO en Arbouw) en via internet. Deze eerste selectie resulteerde in circa 110 leveranciers. Deze bedrijven zijn schriftelijk op de hoogte gesteld van het onderhavige project, waarbij een oproep is gedaan om productinformatie van stofarme sloopapparatuur beschikbaar te stellen. Diverse bedrijven hebben hieraan gehoor gegeven. Binnen drie weken daarna is telefonisch contact gelegd met deze bedrijven, waarbij aan de hand van een korte vragenlijst / gespreksleidraad (zie bijlage 4) telefonische interviews zijn afgenomen. Uiteindelijk waren 104 bedrijven bereid om mee te werken aan een telefonisch interview. Uiteindelijk is slechts een beperkt aantal leveranciers relevant gebleken inzake de stand der techniek (specifiek) op het gebied van stofarme sloopapparatuur. In de volgende paragrafen wordt dit verder gerapporteerd. De volledige lijst van betrokken leveranciers is opgenomen als bijlage 2. Mede naar aanleiding van de informatie uit de telefonische interviews zijn relevante / kansrijke leveranciers en enkele kennisinstelling en intermediaire organisaties bezocht. In bijlage 3 zijn korte besprekingsverslagen opgenomen.

3.2

Algemene indruk

In het kader van de marktverkenning is met veel partijen en organisaties gesproken. De algemene indruk is dat leveranciers van sloopapparatuur het belang en de uitdaging van de verdere ontwikkeling van stofarme sloopapparatuur onderkennen. Daartegenover staat de opvatting dat stofbeperking in de sloopsector technisch geen eenvoudige zaak is. De aard van sloopwerkzaamheden en de situatie waarin deze werkzaamheden worden uitgevoerd stelt hoge eisen aan bijvoorbeeld geïntegreerde stofbeheersing op sloophamers. De ideeën om te komen tot aanvaardbare oplossingen lopen daarbij nogal uiteen. Er is onder leveranciers een grote wens en behoefte aangetroffen om samen te werken op het gebied van de verdere ontwikkeling van stofarme sloopapparatuur. Dit sluit aan bij de doelstelling van het actieplan om juist een impuls te geven aan dit proces. Opvallend is de algemene opvatting dat vooral ook het gedrag van de blootgestelde werknemer bij het terugdringen van stofbelasting als essentieel wordt aangemerkt. Dit valt buiten de scope van dit onderzoek, maar zal in het vervolg zeker een belangrijk aandachtspunt koeten zijn.

3.3

Sloophamers met geïntegreerde stofbeheersing

Bij sloophamers met geïntegreerde stofbeheersing kan een onderverdeling worden gemaakt in: - systeem waarbij stof wordt afgezogen aan de bron (bij de beitel) en het stof middels een leiding aan de sloophamer en een afzuigingsinstallatie wordt afgevoerd; - systeem waarbij middels waterverneveling aan de bron (bij de beitel) het vrijgekomen stof wordt gebonden en neerslaat.

12

Onder leveranciers worden ook producenten en importeurs verstaan.

10

VS-BABEX.08-004 / mei 2008 Belangrijkste conclusie is dat in de inventarisatie geen sloophamers (af fabriek) met geïntegreerde stofbeheersingssystemen zijn aangetroffen. Met andere woorden: er zijn dus geen (hand)sloophamers met geïntegreerde stofafzuiging of sproei-installatie te koop. Wel blijken er diverse ontwikkelingstrajecten te lopen op dit gebied. Deze bevinden zich echter allemaal nog in de experimentele fase of in de testfase. Als resultaat van deze inventarisatie is de sloopsector inmiddels betrokken bij diverse praktijkproeven en prestatietoetsen. Verder zijn contacten gelegd om marktintroducties vanuit de sloopsector te volgen. In tabel 4.1 staan de lopende ontwikkelingstrajecten op het gebied van geïntegreerde stofbeheersing op sloophamers schematisch weergegeven. Tabel 4.1: overzicht van sloophamers met geïntegreerde stofbeheersing (wordt nog concreter gemaakt) Leverancier / producent Status Toepassing Afbeelding (zie bijlage 2) Diaber Benelux BV http://www.diaber.com

Testfase / prestatietoets

Sloophamer met geïntegreerde nevelknoppen. Experimenteel onderzoek i.s.m. TNO.

Hilti Nederland B.V. http://www.hilti.nl

Experimenteel onderzoek

Hilti verwacht eind volgend jaar een sloophamer met geïntegreerde stofafzuiging beschikbaar te hebben.

Atlas Copco Tools NL http://www.atlascopco.nl

Geen praktijk in Nederland

Sloophamer met discolector waternevel.

Robert Bosch B.V. www.boschpt.com/nl/nl/gw/start/index .htm

Ontwikkeling

Breekhamers met zelfafzuigend systeem. Techniek mogelijk toepasbaar.

(afbeelding zonder afzuiging)

11

VS-BABEX.08-004 / mei 2008 L.T.R. van Elewout B.V. http://www.elewout.nl/bou w/2_hamers.asp

3.4

Experimenteel (onderzoek TNO)

Sloophamer met geïntegreerde nevelknoppen.

Separate stofafzuigingsystemen

De markt van afzuigingsystemen en industriële stofzuigers is groot en divers. Vrijwel iedere leverancier van sloopapparatuur voert één of meerdere merken en typen afzuigsystemen. Er is grote verscheidenheid in klassen, toepassing en vermogen Bij stofafzuigingsystemen kan onderscheid worden gemaakt in: - afzuiging vlakbij de bron (puntafzuiging los van de sloophamer); - stofzuigers voor het reinigen van ruimten; - ruimteafzuiging. Er is veel algemene informatie beschikbaar over afzuigingsystemen, maar het ontbreekt bij leveranciers aan specifieke informatie over de inzetbaarheid daarvan in de slooppraktijk. Ook is geen gerichte informatie aangetroffen over de stofreductie die met het toepassen van afzuigingsystemen op de sloopwerkplek kan worden bereikt. Verschillende aanbieders hebben aangeboden een praktijkproef op de sloopwerkplek te willen uitvoeren. Een leveranciers heeft een oplossingsrichting aangedragen in de vorm van een zogenoemd ‘push en pull systeem’. Dat is een combinatie van blazen & zuigen en puntafzuiging, waardoor de werknemer in een stofvrije vacuümzone kan werken. Deze totaaloplossing zou volledig mobiel uitgevoerd kunnen worden en met flexibele koppeldelen voor meerdere sloopactiviteiten toepasbaar zijn. Er vindt nader overleg plaats over de haalbaarheid van deze oplossingsrichting. Voor een algemeen overzicht van leveranciers wordt verwezen naar bijlage 2.

3.5

Separate sproei- en nevelinstallaties

Naast toepassing van waterverneveling als vorm van geïntegreerde stofbeheersing op de sloophamer, is het mogelijk om op de sloopwerkplek te voorzien in separate sproei- en nevelinstallaties. Met name voor buitentoepassingen is deze vorm van stofbeheersing actueel (waterkannonen van Dehaco). De vraag is of deze vorm van stofbeheersing in binnensituaties praktisch werkbaar is. In de inventarisatie is gesproken met diverse leveranciers van sproei- en nevelinstallaties, die bijvoorbeeld worden toegepast in de recyclingindustrie (vaste procesinstallaties). Er zijn door leveranciers echter geen concrete toepassingen voor de sloopsector gemeld.

12

VS-BABEX.08-004 / mei 2008 Wel hebben enkele aanbieders de bereidheid getoond om deze ontwikkelingen in samenwerking met de branche op te pakken. Onbekend is welke stofreductie door de toepassing van sproei- en nevelinstallaties op de sloopwerkplek kan worden bereikt. Een belangrijke voorwaarde is in ieder geval dat bij inpandige activiteiten de omgeving niet te vochtig mag worden. In de marktverkenning zijn systemen (in ontwikkeling) aangetroffen die een watermist veroorzaken, waarbij weinig water wordt verbruikt en toch een effectieve stofbinding wordt veroorzaakt. In de praktijk zijn dergelijke toepassingen bij inpandige sloopactiviteiten nog niet beschikbaar. De toepassing van sproei- en neveninstallaties is overigens ook onderzocht in de enquête onder sloopaannemers (zie hoofdstuk 4). Voor een algemeen overzicht van leveranciers wordt verwezen naar bijlage 2.

3.6

Afstandbestuurbare sloopsystemen

Afstandbestuurbare sloopsystemen worden ook wel aangeduid als slooprobots. De sloophamer is daarbij geïnstalleerd op een rupsmobiele installatie en de bediening vindt op afstand plaats (afstandbediening / joystick). De stofbelasting van de bediener neemt daardoor af. Een variant daarop is het gebruiken van bijvoorbeeld kleine minigravers, met daarop geïnstalleerd een (kleine) sloophamer. De machinist bevindt zich, in vergelijking met een handbediende sloophamer, op een grotere afstand van de stofbron. Er zijn maar een beperkt aantal leveranciers van slooprobots. Voor zover bekend betreft het Brokk (Lunzen Barneveld) en Wynmalen & Hausmann. De Brokk is er in verschillende klassen en er is uitgebreide technische informatie beschikbaar. Volgens opgave van de leveranciers zijn de prestaties van een slooprobot 3 tot 4 keer zo hoog te zijn als die van een handmatig bedienbare sloophamer. De meerprijs zou door minder arbeidsuren en een lager veiligheidsrisico aanvaardbaar en economisch verantwoord zijn. Het gebruik van de slooprobot is ook onderwerp van de enquête onder sloopaannemers. Van belang is om inzicht te krijgen over de (beleving van de) werken haalbaarheid van slooprobots in de praktijk. Onbekend is in welke mate de bediener op afstand alsnog wordt blootgesteld aan stof.

3.7

Ademhalingbeschermingsmiddelen

De stofbelasting bij sloopwerkzaamheden ligt relatief hoog. Het is de verwachting dat daardoor, zeker de komende tijd, ter bestrijding van de stofblootstelling een combinatie van brongerichte maatregelen en persoonlijke beschermingsmiddelen zal moeten worden toegepast. Met het oog daarop is de beschikbaarheid van ademhalingsbeschermingsmiddelen (ABM) betrokken in dit onderzoek. De markt van ademhalingsbeschermingsmiddelen (ABM) is omvangrijk en in de sloopsector genoegzaam bekend. Voor een algemeen overzicht van leveranciers van ABM wordt verwezen naar bijlage 1. Uit de marktverkenning is gebleken dat er onduidelijkheid bestaat over de toekenning van protectiefactoren (nominale protectiefactoren versus beschermingsfactoren). Er blijkt een verschil te bestaan tussen de nominale protectiefactoren zoals die door leveranciers worden toegekend en de beschermingsfactoren zoals deze door de Arbeidsinspectie worden gehanteerd (zie Inspectiemodule Slopen). Hierover zal nadere afstemming moeten plaatsvinden tussen de betrokken partijen.

13

VS-BABEX.08-004 / mei 2008

4 4.1

ENQUENTE ONDER SLOOPAANNEMERS Aanpak en werkwijze

Ten behoeve van de enquête onder sloopaannemers is een vragenlijst opgesteld, welke is besproken binnen de Commissie Arbeidsomstandigheden van de VS en BABEX. De vragenlijst zoals is rondgezonden is bijgevoegd als bijlage 4. De opzet van de vragenlijst volgt de indeling in stofarme sloopapparatuur zoals staat weergegeven in paragraaf 3.3. De vragenlijst is toegezonden aan de leden van de VS en de BABEX. In totaal zijn ruim 80 vragenlijsten verzonden. Er zijn binnen de retourtermijn 37 vragenlijsten ingevuld geretourneerd. De respons is derhalve 46%. De leden van de BABEX en de VS vormen tezamen een representatieve doorsnede van de professionele sloopbedrijven. Gelet daarop en gezien de respons mag worden aangenomen dat de resultaten een voldoende representatief beeld vormen van de beschikbaarheid en toepassing van stofarme sloopapparatuur op de werkvloer. De resultaten dienen daarbij wel te worden gezien in het licht van de doelstelling van dit onderzoek, namelijk het verkrijgen van een algemeen beeld van toepasbaarheid van stofarme sloopapparatuur en de trends en ontwikkeling op dat vlak. Aan de resultaten (weergegeven in hele procenten) kunnen geen absolute conclusies worden verbonden.

4.2

Resultaten

In deze paragraaf worden de belangrijkste resultaten van de enquête puntsgewijs gerapporteerd. -

Op de vraag of de respondenten stofbeperkende sloopapparatuur gebruiken reageert 49% instemmend. De vraag welke stofbeperkende apparatuur (meerdere antwoorden mogelijk) dat betreft is als volgt beantwoord: 33 % sloophamer met stofafzuiging, 33% sloophamer met watervernevelaar en 22% een sloophamer met andere toepassing. Ruim 75% van de respondenten geeft aan (daarnaast) ook nog andere stofbeperkende apparatuur te gebruiken. Uit de toelichtende opmerkingen bij dit antwoord blijkt echter dat het hier hulpmiddelen betreft die elders in de vragenlijst aan de orde worden gesteld.

-

De toepassing van de verschillende typen sloophamers loopt niet significant uiteen. Uit de respons blijkt dat hydraulische, elektrische en pneumatische sloophamers alle drie worden toegepast. Gevraagd naar belangrijkheid van types in de toekomst is een licht afnemende populariteit van pneumatische sloophamers waar te nemen.

-

Aan de sloopaannemers is gevraagd wat de belangrijkste bezwaren zijn bij het gebruik van stofbeperkende sloopapparatuur. Deze vraag is door de respondenten (die deze vraag hebben ingevuld) als volgt beantwoord (meerdere antwoorden mogelijk): Onvoldoende stofreductie 91% Hoge fysieke belasting 77% Onhandelbaar en zwaar 73% Hoge geluidsbelasting 73% Wateroverlast 55% Wateraansluiting ontbreekt 55%

14

VS-BABEX.08-004 / mei 2008 Elektriciteit ontbreekt Slangen zijn niet te hanteren Zuigvermogen is te gering Kost veel tijd en geld Verstoppingen slangen / sproeikoppen Voorschriften opdrachtgever

36% 32% 32% 27% 27% 23%

-

Uit de enquête blijkt dat stofbeperkende sloopapparatuur in hoofdzaak bij een beperkt aantal leveranciers wordt aangekocht. In totaal zijn slechts 10 leveranciers genoemd.

-

54% van de respondenten geeft aan zelf stofbeperkende aanpassingen te plegen aan sloopapparatuur. Dat blijkt in de meeste gevallen het toepassen van waterverneveling (35%) te zijn, gevolgd door stofafzuiging (30%). Andere genoemde aanpassingen blijken hulpmiddelen te zijn die elders in de vragenlijst aan de orde zijn gesteld. Veel respondenten (35%) zijn bereid en in de gelegenheid deze aanpassingen te demonstreren.

-

70% van de respondenten geeft aan stofbeperkende hulpapparatuur toe te passen. Door deze respondenten zijn de volgende voorbeelden aangegeven (meerdere antwoorden mogelijk): Industriële stofzuiger 96% Ruimte afzuigsysteem 81% Watersproeiinstallatie 77% Minikraan met overdrukcabine 54% Ruimteventilatie 46% Waterscherm via vernevelaar op afstand 27% Mobiel afzuigsysteem vacuümpomp 27% Stofafzuiging anders 23% Anders 4%

-

10% van de respondenten geeft aan een op afstand bedienbare slooprobot of minikraan te gebruiken.

-

90% van de respondenten geeft aan ademhalingsbeschermingsmiddelen toe te passen. Concreet worden daarbij de volgende ABM gebruikt (meerdere antwoorden mogelijk): Adembescherming mondkapje P3 91% Adembescherming half gelaatmasker 64% Adembescherming mondkapje P1 49% Adembescherming mondkapje P2 49% Adembescherming vol gelaatmasker 49% Adembescherming aangeblazen kap/helm 27% Adembescherming onafhankelijke ademlucht 18%

-

Ruim 95% van de respondenten geeft aan dat medewerkers zijn geïnstrueerd over het gebruik van ABM. Dat vindt overwegend plaats in toolboxmeetings en werkoverleg.

-

Slechts één respondent heeft aangegeven regelmatig stofmetingen uit te voeren op sloopprojecten.

15

VS-BABEX.08-004 / mei 2008 -

73% van de respondenten ziet technische en economische mogelijkheden tot verdere stofbeheersing. Concreet worden de volgende mogelijkheden genoemd (meerdere antwoorden mogelijk): Besproeiingsystemen 74% Ruimteafzuiging 67% Bevochtigingsystemen 67% Puntafzuiging 63% Ventilatiesystemen 63% Gecombineerde systemen 52% Slooprobots 41%

-

Ruim 78% van de respondenten geeft aan zelf plannen te hebben om de stofbelasting terug te dringen. Concreet worden de volgende mogelijkheden genoemd (meerdere antwoorden mogelijk): Besproeiingsystemen 79% Ruimteafzuiging 62% Bevochtigingsystemen 75% Puntafzuiging 48% Ventilatiesystemen 48% Gecombineerde systemen 35% Slooprobots 24%

-

Uit de enquête blijkt verder dat: 60% van de bedrijven een actuele RI&E met plan van aanpak heeft 84% van de respondenten is aangesloten bij de Bouw CAO en 27 % bij de Transport CAO

Hieronder nog een opsomming van enkele algemene opmerkingen in de enquêtes.

Er is een groot verschil in binnen en buitensituaties. Buitensituaties zijn meestal te bestrijden met water, maar binnen geeft dit vaak problemen. Afzuigen is moeilijk. Het hangt van de situatie af welke apparatuur je gebruikt. Situaties zijn in de sloop steeds anders. Aanwezige middelen zijn niet altijd bruikbaar, bijvoorbeeld een minikraan kan vaak alleen zonder cabine naar binnen. Slopen kan niet zonder stof. Wel kun je de stof proberen te beperken. Nog geen enkel merk kunnen vinden met apparatuur (hakkers) met puntafzuiging. Stofbestrijding is een kans voor de sloopbranche, mits de handhaving en bekendmaking bij opdrachtgevers voldoende plaatsvindt. Stofbeperking valt of staat bij de aanwezigheid van geschikte hulpmiddelen en de economische haalbaarheid er van. Op dit moment zijn er in onze ogen zeker m.b.t. renovatiesloop weinig of geen middelen voor handen.

16

VS-BABEX.08-004 / mei 2008

5

CONCLUSIES EN VERDERE VOORTGANG

Hieronder worden de conclusies van de inventarisatie naar de stand der techniek op het gebied van stofarme sloopapparatuur samengevat. Vervolgens worden enkele aanbevelingen gedaan.

5.1

Conclusies inventarisatie onder leveranciers

Er zijn momenteel geen sloophamers (af fabriek) beschikbaar die zijn voorzien van een geïntegreerd stofbeheersingssysteem (afzuiging / watervernevelaar). Wel lopen er diverse concrete ontwikkelingstrajecten, maar deze bevinden zich allemaal nog in de experimentele fase of worden getest.

Er is een uitgebreid assortiment van stofafzuigingsystemen en stofzuigers op de markt beschikbaar. Het ontbreekt bij leveranciers echter aan specifieke informatie over de inzetbaarheid daarvan in de slooppraktijk. Ook is geen gerichte informatie aangetroffen over de stofreductie die met het toepassen van afzuigingsystemen op de sloopwerkplek kan worden bereikt. Verschillende aanbieders hebben aangeboden een praktijkproef op de sloopwerkplek te willen uitvoeren en verdere ontwikkeling te willen plegen.

Er is een beperkt aantal leveranciers van slooprobots. De werken haalbaarheid van slooprobots en de betekenis van deze technologie voor de toekomst is onderwerp geweest van de enquête onder sloopaannemers.

De leveranciers van ademhalingsbeschermingsmiddelen zijn in de sloopsector genoegzaam bekend. Uit de marktverkenning is gebleken dat er onduidelijkheid bestaat over de toekenning van protectiefactoren (nominale protectiefactoren versus beschermingsfactoren). Er blijkt een verschil te bestaan tussen de nominale protectiefactoren zoals die door leveranciers worden toegekend en de beschermingsfactoren zoals deze door de Arbeidsinspectie worden gehanteerd. Hierover zal nadere afstemming moeten plaatsvinden tussen de betrokken partijen.

Er bestaat bij leveranciers een grote belangstelling voor het ontwikkelen van oplossingen op het gebied van (kwarts)stofbelasting. Als resultaat van deze inventarisatie is de sloopsector inmiddels betrokken bij diverse praktijkproeven en prestatietoetsen. Verder zijn contacten met leveranciers gelegd om marktintroducties vanuit de sector te volgen.

Er bestaat onvoldoende inzicht in de reductiefactoren die met het toepassen van de onderscheiden stofbeperkende maatregelen en voorzieningen kunnen worden bereikt. Uit literatuur blijkt dat met het toepassen van maatregelen en voorzieningen stofreducties van 50% tot 85% kunnen worden bereikt.

17

VS-BABEX.08-004 / mei 2008

5.2

Conclusies enquête onder sloopaannemers

In de sloopsector wordt op ruime schaal stofbeperkende sloopapparatuur toegepast. Het betreft daarbij echter voornamelijk stofbeperkende hulpmiddelen (stofzuigers, ruimte afzuiging en sproeiinstallaties) en stofbeheersing die door de sloopaannemer zelf op de sloopapparatuur is geïnstalleerd.

Op afstand bedienbare sloopapparatuur (slooprobot) wordt slechts sporadisch toegepast.

In de sloopsector wordt op ruime schaal gebruik gemaakt van ademhalingbeschermingsmiddelen. Het mondkapje met P3 filter wordt het meeste toegepast. Medewerkers zijn aldus de respondenten geïnstrueerd over het gebruik van ademhalingbeschermingsmiddelen.

Een ruime meerderheid van de sloopsector ziet technische en economische mogelijkheden om de stofbelasting verder terug te dringen. Bevochtigingsystemen en het toepassen van ruimte afzuiging worden als meest kansrijk genoemd.

5.3

Verdere voortgang

Hoofdconclusie is dat een impuls moet worden gegeven aan het beschikbaar komen en toepassen van stofarme sloopapparatuur. Alhoewel de ontwikkeling van de stand der techniek de achterliggende tijd is achtergebleven, kan worden geconcludeerd dat er onder de sloopaannemers en leveranciers een grote bereidheid bestaat voor de verdere ontwikkeling van stofarme sloopapparatuur. Dat blijkt ook uit het feit dat de inventarisatie reeds diverse interessante contacten en acties heeft opgeleverd. Ook is gebleken dat door sloopaannemers reeds op ruime schaal stofbeperkende maatregelen en voorzieningen worden toegepast, die vaak door de sloopaannemer zelf worden uitgedacht en geïnstalleerd. Deze praktijkervaringen zijn cruciaal voor de verdere technische ontwikkelingen. Vervolgacties zullen zich enerzijds moeten richten op het initiëren en entameren van overleg en activiteiten van leveranciers en sloopaannemers gericht op het beschikbaar komen en toepassen van stofarme sloopapparatuur. Het is de verwachting dat daarmee, gelet ook op de lopende ontwikkelingstrajecten, binnen afzienbare tijd resultaten kunnen worden geboekt. Daarbij zullen overigens ook andere (arbo)factoren moeten worden betrokken, waaronder communicatie en voorlichting onder werkgevers en werknemers in de sloopsector. Voor de korte termijn zal anderzijds moeten worden vastgesteld en omschreven wat momenteel als stand der techniek kan worden aangemerkt. Met andere woorden: wat kan momenteel redelijkerwijs van de sloopsector worden verwacht om de stofbelasting tot een aanvaardbaar niveau te beperken? Het creëren van duidelijkheid daarover en het schetsen van de ontwikkelingsperspectieven geeft duidelijkheid voor werkgever, werknemer en overige betrokkenen in de sloopsector. Er zal een concreet plan van aanpak worden opgesteld voor de te nemen vervolgacties. Dit plan zal worden ingebracht in het overleg met werknemersvertegenwoordigers om te komen tot een Arbocatalogus specifiek voor de sloopsector.

18

VS-BABEX.08-004 / mei 2008

BIJLAGE 1 OVERZICHT RELEVANTE LITERATUURBRONNEN

19

VS-BABEX.08-004 / mei 2008

Literatuurbron

Auteur / uitgever

Datum

Plan van Aanpak voor sloopwerkzaamheden aan kwartsbevattende materialen Blootstelling aan kwarts in de bouwnijverheid

Vereniging van Sloopaannemers

Augustus 1997

Landbouw universiteit Wageningen ir. S.K.M. Hilhorst Arbouw

Maart 1999 Januari 2000

Arbouw

Oktober 2000

Wijziging Arbo-beleidsregels

SZW-AI

November 2000

Analysemodel kwartsstof

VBON Betonmortelfabrikanten Tauw ir. C.I. Boeckhout. Ing. J.H. Metulessy en M. Barendregt TNO A.A.M. Moons Arbouw

Maart 2001

Onderzoek effecten luchtwegen en longen door blootstelling aan kwartsstof Inventarisatie stofarme sloopapparatuur

Stand der techniek gereedschappen kwartsstofemissie Advies inzake prioriteitstelling blootstelling aan kwartsstof in de bouw Nulmeting in het kader van het Arboconvenant Kwarts in de afbouwsector Plan van Aanpak kwarts / fijn stof problematiek Makita SG1250 sleuvenzaagmachine en Makita 447L stofzuiger (SETG1250) Ontwikkeling emissiearme gereedschappen, processen en werkplekken in het kader van het deelconvenant kwarts in de bouwnijverheid Kwartsstof Arbeidsinspectie Subsidieregeling Innovatievouchers Stofvrij hakken en breken Wat is een arbocatalogus Inspectiemodule Kwarts en stofblootstelling Projectverslag slopen van bouwwerken

Juli 2003

Oktober 2003 November 2003

BME JWC v. Willigenburg TNO Makita TNO A.A.M. Moons, ir. A.L.L. van Daalen, ir. S.j. Veenstra Vereniging van Sloopaannemers

Augustus 2004

Innovatiecentrum Senter Novem Cobouw

Februari 2007

Stichting van de Arbeid Drs. J.H. Hooiveld Msc SZW-AI ing J. Boonstra SZW-AI Dr. J.j.M. Uijlenbroek

Augustus 2007

20

Januari 2005 Oktober 2005

Oktober 2006

Juni 2007

Oktober 2007 December 2007

VS-BABEX.08-004 / mei 2008

BIJLAGE 2 OVERZICHT VAN LEVERANCIERS

21

VS-BABEX.08-004 / mei 2008

Leverancier -producent

Product

Toepassing (informatie en foto van website leverancier)

Abemec Pater van de Elsenlaan 4 Postbus 444 5460 AK Veghel [email protected] http://www.abemec.nl 0413-382 911 0413-382 294

separate sproei- en nevelinstallaties

Mobiele beregeninstallaties

ACDE Europe BV Binnenweg 9 6921 GZ Duiven [email protected] http://www.acde.nl 0316-267291 0316-262913

sloophamers

Dust protection op sloophamers.

Adamas Nederland/Export Aartsdijkweg 19 2676 LE Maasdijk [email protected] http://www.adamas.nl 0174-511333 0174-511368

sloopapparatuur

Muur- en vloerzaag machines

ADIMEX BV Kikkertweg 7 1521 RE Wormerveer [email protected] http://www.adimex.nl 075 -6406636 075 -6406767

sloopapparatuur

Producenten van professionele boorstandaards, accessoires en speciale machines.

Afzuigtechniek Nederland B.V. Loosduinenstraat 63 2729 CM Zoetermeer [email protected] http://www.aftech.nl 079-33.18.900

separate stofafzuiging

Stofzuigers, Ventilatoren, Ventilatiesystemen & Afzuiging.

22

VS-BABEX.08-004 / mei 2008 Ahlmann Nederland BV Onderwaard 11 5324 JV Ammerzoden Postbus 10 5324 ZG Ammerzoden [email protected] http://www.ahlmann.nl 073-599 77 55 073-599 28 04

sloopapparatuur

Knik en zwenkladers

Airtechnic Solutions Stationsstraat 142 5963 AC Hegelsom [email protected] http://www.airtechnicsolutio ns.com 077-327 50 19 07-327 50 01


Blowers & exhausters ,Cyclonen , Ventilatoren, Ontstoffer.

All In Techniek Nunspeet B.V. Industrieweg 62 d-e 8071 CV Nunspeet Telefoon: 0341 - 250726 Fax: 0341 - 250736 [email protected] www.allintechniek.nl


Dustcontrol - Hoogvacuüm afzuigapparatuur, zowel mobiele stofzuigapparatuur als centrale stofzuigsystemen. Plymoth/Plymex – Flexibele afzuigarmen voor bronafzuiging van stof en damp.

Anro Spray Solutions Postbus 8687 3009 AR Rotterdam Kralingseweg 428-430 3066 RD Rotterdam [email protected] www.anro.eu 010 - 2207792 010 - 2207291


Meer dan 10.000 verschillende sproeiers voor evenzovele toepassingen waaronder; hoge- en lagedrukreiniging, ontvetten/fosfateren sproeidrogen, luchtbevochtiging, tankreiniging, gaskoeling, gaswassen en coaten.

23

VS-BABEX.08-004 / mei 2008

AST Holland B.V. Stolwijkstraat 99 3079 DN Rotterdam [email protected] http://www.ast.nl 010- 4971000 010- 4971010


Persoonlijke bescherming, Handbescherming Voetbescherming, Spuitapparatuur Ontstoffingsapparatuur, Deduster 1.100, Deduster 5.000, Adembescherming.

Atimo Nederland B.V. Postbus 9311 1800 GH Alkmaar [email protected] www.atimo-nederland.nl 072-562.80.88 072-562.53.93


Dé specialist voor het vinden van adequate oplossingen voor om het even welk vuil-of stofprobleem.

Atlas Copco Tools Ned. Merwedeweg 7 3336 LG Zwijndrecht Postbus 200 3330 AE Zwijndrecht [email protected] http://www.atlascopco.nl 078 - 623 02 30 078 - 610 47 02

sloophamers

Sloophamer met discolector waternevel

Bangma Macihines BV Haarkampstraat 105 3781 GW Voorthuizen [email protected] www.bangmamachines.nl 0342-471612 0342-476296

sloopapparatuur

Fuchs knikladers een breed assortiment zowel in de knikladers als in de aanbouwwerktuigen.

24

VS-BABEX.08-004 / mei 2008

Barend Kemp B.V. Molensteyn 47 3454 PT De Meern [email protected] http://www.barendkemp.nl 030-666 60 66 030-669 10 99

sloopapparatuur

IHI Minigravers, IHI Binnendraaiers, IHI Rupsdumpers, KATO Rupsgraafmachines.

Beco B.V. Postbus 1587 4130 ED Vianen De Limiet 18 4131 NR Vianen [email protected] http://www.atlascopco.nl 0347-323100 0347-377780

sloopapparatuur

Perslucht- en persgasapparatuur, generatoren, constructie- en mijnbouwapparatuur, industriële gereedschappen en compressoren.

Best E&S Chris Poulussen Laanweg 8 3208 LC Spijkenisse Postbus 385 3200 AJ Spijkenisse [email protected] http://www.simplybest.nl 0181-610116 0181-624447

ademhalingbeschermings middelen

Asbestverwijdering, Bedrijfskleding, Gereedschappen, Persoonlijke bescherming, Stofvrij werken, Veiligheidskleding.

BIA b.v. Skagerrakstraat 6 7202 BZ Zutphen [email protected] www.bia-bv.nl 0 575 - 596700 0 575 - 596799

sloopapparatuur

Verkoop en service van machines bestemd voor grondverzet, weg- en waterbouw, mijnbouw, recycling en haven- en industrieoverslag.

25

VS-BABEX.08-004 / mei 2008

Bienfait BV Postbus 6243 2001 HE Haarlem [email protected] http://www.bienfait.nl 023-5530300 023-5512155


Afzuiging, Filter, Stofafzuiging, Stoffilters, Stofzuigen, Ontstoffing

Bouwmechanisatie C. de Hon & Zn. BV Archimedesweg 13 8912 AK Leeuwarden 058 – 255 55 88 058 – 255 55 80 http://www.de-hon.nl

sloophamers separate stofafzuiging

Hak -en Breekhamers elektrisch, Stof -en Waterzuigers, Hakhamers en Sloophamers.

Brevo B.V. Postbus 184, 2980 AD Ridderkerk Dokwerkerstraat 3, 2984 BJ Ridderkerk [email protected] http://www.brevo.nl 0180-417344 0180-411563


Alsident puntafzuigsystemen, Geovent afzuigsystemen, UT en ULT filterunits, Flexoduct afzuigkasten en Euromate mobiele lasrookafzuigers.

Brumach Kanaal Noord 125 7317 AA Apeldoorn [email protected] http://www.brumach.nl 065-539 2340 /0)55-576 7171 055-576 71 65

sloopapparatuur

Wielladers en graaf-laadcombinaties en van EUROCOMACH mini -en midigravers.

26

VS-BABEX.08-004 / mei 2008

Carat Nederland BV. Nikkelstraat 18 4823 AB Breda Postbus 3570 4800 DN Breda [email protected] http://www.carat-tools.nl 076 5 422 422 076 5 422 322

sloopapparatuur

Producent en importeur van gediamanteerde gereedschappen en machines voor onder meer het zagen en boren in steen en beton.

Collé Sittard Nusterweg 90 6136 KV Sittard [email protected] http://www.colle-sittard.nl 046-4574100 046-4521120

sloopapparatuur

Verhuur, verkoop en service van machines voor bouw, industrie, grondverzet, reiniging, intern transport, tuin & park.

Cornelissens BV Industriestraat 51 1976 CT IJmuiden 0255 - 51 09 06 0255 - 51 35 97 [email protected] http://www.cornelissens.nl

sloophamers separate stofafzuiging

De Bruycker BV Doornhoek 3945 NL-5465 TC Veghel [email protected] www.debruycker.nl 0413- 312 000

sloopapparatuur

Compressoren, Heftrucks, Luchtgereedschap, Aggregaten en toebehoren, Elektrische- en handgereedschap, Pompen/waterstofzuigers.

Wij zijn de exclusieve invoerder van het volledige gamma machines van New Holland Construction. Wij verkopen deze machines door heel Nederland.

0413- 312 009

27

VS-BABEX.08-004 / mei 2008

sloophamers separate stofafzuiging separate sproei- en nevelinstallaties afstand bestuurbare sloopsystemen (slooprobot)

Hydraulisch materieel, Pneumatisch materieel Safety products, Maatwerkoplossingen, Compressoren, Hogedrukreinigers, Mobiele verlichting.

Demolition and Recycling Equipment BV Den Hoek 10 5845 EL St. Anthonis Nederland [email protected] http://www.demarec.nl 0485 442300 0485 442120

sloophamers sloopapparatuur

Produceert equipement voor inzet in de sloopen recyclingindustrie.

De Wit Bouwmachines Friezenweg 24 5349 AW Oss Postbus 83 5340 AB Oss Telefoon: 0412 - 634 969 Telefax: 0412 - 633 455 http://www.dewitbouwmachine s.nl

sloopapparatuur

Bouwmachines, bouwmaterieel en aannemersbenodigdheden, zowel qua verkoop als verhuur.

Diaber Benelux BV De heer Kees Braal Dr,Kortmannstraat 5 2381 BJ Zoeterwoude 071-5802485 071-5804145 [email protected] http://www.diaber.com

sloophamers

Sloophamer met. geïntegreerde nevelknoppen. Experimenteel (onderzoek TNO).

Dehaco B.V. Benny van Vruchten Kruisbaak 25 2165 AJ Lisserbroek +31 (0) 252 417950 [email protected] http://www.dehaco.nl 0252-417950 Werkt samen met Demto b.v., een fabrikant van innovatieve machines in de sloopbranche (www.demto.com)

28

VS-BABEX.08-004 / mei 2008

Doré Industrieterrein 't Holland 57 6921 GX Duiven [email protected] http://www.dore-holland.nl 026-3112277 026-3114021 0653241321

sloopapparatuur

Dunnink Zwolle B.V. Paxtonstraat 6 8013 RP, Zwolle [email protected] http://www.dunninkzwolle.nl 038-4534848 038-4546193

separate stofafzuiging ademhalingbeschermings middelen

ESTA Afzuigtechniek Koenestraat 53a Postbus 21 3958 ZT Amerongen [email protected] http://www.esta.nl 0343 - 456844 0343 – 454744

Equi Nederland Postbus 6304 4000 HH Tiel [email protected] www.starmix.nl 0344-611155 0344-613580

In- en verkoop van grondverzet- en industriemachines. Verreikers, wielladers, kranen, minigravers en buldozers.


Stofzuigers, Werkkleding en Werkschoenen, Valbeveiliging,- en Beschermingproducten en Compressoren.

Ventilatoren, Mobiele afzuigers Stationaire afzuigers, Lasrookfilters Afzuigarmen, Industriële


29

Leverancier van afzuigsystemen Stamix, Fakir en Nilco.

VS-BABEX.08-004 / mei 2008

Euroram Rockmaster BV Postbus 212 5660 AE Geldrop [email protected] http://www.globram.com 040-2868484 040-2868010

sloophamers

Unieke combinatie van brekers, breker gereedschap, multiprocessors, pulverizers, steel shears, sorting grabs and compactors.

Frencken Handel en Service B.V. Dillenburgstraat 33 5652 AM Eindhoven 040 - 2517399 040 - 2572524 [email protected] www.frencken-hs.nl 0316-285641

separate stofafzuiging separate sproei- en nevelinstallaties

Lucht en milieutechniek, perslucht apparatuur, heftrucks nieuw en gebruikt , magazijninrichting hijs - en hefmateriaal,.

Geert-Jan de Kok BV Notelstraat 53 5085 ET Esbeek [email protected] http://www.geert-jandekok.com 013-5169355

sloopapparatuur

Hanix minigravers, Mustang schrank- en knikladers, Bema veegmachines en Krampe kippers / gronddumpers.

sloopapparatuur

Verhuur en verkoop van eerste klas grondverzet- en sloopmaterieel.

013-5169585

Gehlmax Nederland b.v. Bruningsstraat 1-3 4251 LA WERKENDAM info@gehlmax nl www.gehlmax.nl 0183-502311 0183-504259

30

VS-BABEX.08-004 / mei 2008 Gemstec Steenpad 23 Willemstad N.Br. 4797 SG Willemstad (Helwijk) [email protected] http://www.gemstec.nl 0168-462549 0168-464991

sloopapparatuur

Hebo-Rent Ontariodreef 33 - 35 3565 BB Utrecht 030-2941241 030-2936746 [email protected] www.hebo-bv.nl

sloopapparatuur ademhalingbeschermings middelen

Leverancier van gereedschappen en machines voor de bouwen aannemerswereld en is ISO 9002 gecertificeerd

Hansan Bouwmachines BV

sloophamers

Officieel importeur van CASE, DIECI en D&A hebben wij altijd een grote voorraad nieuwe machines voorradig, zodat onze klanten snel over hun nieuwe machines kunnen beschikken.

AVANT loader met een hydraulische breker is een perfecte combinatie voor sloopwerkzaamheden. Het verwisselen naar een laadbak voor het verwijderen van puin, geschiedt in een handomdraai. Snel en efficiënt dus.

Hans van de Heide Middelste Groes 55384VV Heesch Postbus 38 5384 ZG Heesch [email protected] http://www.hansan.nl 0412-454727 0412-455075

31

VS-BABEX.08-004 / mei 2008

Hanenberg Materieel BV Canadabaan 14 5388 RT Nistelrode [email protected] http://www.hanenbergmaterieel.nl 0412-613344 0412-611934

sloopapparatuur

De machine's zijn zodanig ontwikkeld dat iedereen er mee kan werken. Met deze minischranklader is er geen zwaar werk meer.

HDW Nederland B.V. 2984 AM Ridderkerk Postbus 4002 Nikkelstraat 26 2980 GA Ridderkerk [email protected] http://www.hdwnl.com 0180-491010 0180-423243

sloopapparatuur

Om aan de vraag naar grotere mini hijskranen te voldoen introduceerde Unic Cranes tijdens de Bauma 2007 in Munchen een nieuw model mini hijskraan op rupsen.

Hitachi Power Tools Netherlands B.V. Brabanthaven 11 3433 PJ Nieuwegein Postbus 2310 3430 DN Nieuwegein 030 6084050 030 6084067 [email protected] http://www.hitachipowertools.nl

boorhamers

Gereedschap met een spectaculair uiterlijk maar bovendien ergonomisch, praktisch, specialistisch en weldoordacht gefabriceerd ten einde de gebruiker de mogelijkheid te bieden om op een zeer comfortabele wijze elke klus te klaren.

32

VS-BABEX.08-004 / mei 2008

Hilti Nederland B.V. Ir. Coen van Leeuwen Industrieweg 5 Postbus 92 NL-2650 AB Berkel en Rodenrijs [email protected] http://www.hilti.nl 0800-022 33 00 010-5191199

sloophamers

Uw lokale Hilti adviseur bezit de juiste knowhow om u te helpen uw project te realiseren. Zo werkt u efficiënter, vandaag en in de toekomst.

Hinowa Nederland bv Waaier 18 2451 VV Leimuiden [email protected] www.hinowa.nl 0172 49929 / 06 53202817 010-5191199

sloopapparatuur

De ideale mini-dumper voor de zwaardere werkzaamheden vertoont een oneindig aantal varianten en accessoires die de machine onderscheiden van de anderen en hem uniek maken. Ook is deze machine geruisloos volgens europese wetgeving CE 2000/14.

Hydraram B.V. (Demolition) Meander 7 9231 DB Surhuisterveen [email protected] http://www.hydraram.com 0512-365981 0512-365761

sloophamers separate stofafzuiging separate sproei- en nevelinstallaties; afstand bestuurbare sloopsystemen (slooprobot) ademhalingbeschermings middelen

33

Jaren van praktijkervaring van gebruikers in combinatie met de motivatie van onze ontwerpers hebben geleid tot de ontwikkeling van de nieuwe krachtige SG series hydraulische Sloophamers.

VS-BABEX.08-004 / mei 2008

Ibema Cleton De heer Jan Willem de Winter Postbus 54 3130 AB Vlaardingen 010-4345922 010-4601904 [email protected] www.imbemacleton.nl


Slangen en koppelingen, persoonlijke beschermingsmiddelen, oliën en vetten, reiniging en klimaatbeheersing.

Inter Techno Paramariboweg 46 7333 PB Apeldoorn Postbus 123 7300 AC [email protected] http://www.intertechno.nl 055-5425333 055-5426399

sloopapparatuur

Inter-Techno, al meer dan 20 jaar de toonaangevende importeur op het gebied van compact materieel met de merken Bobcat en Atlas.

JCB Nederland Broekveldt BV Hunzeweg 62 9473 TH De Groeve / Zuidlaren [email protected] www.broekveldt.nl 050 4092075 050 4093408

sloopapparatuur

Verkoop en after sales van graafmachines, shovels, verreikers, dumpers, schrankladers, heftrucks en tractoren van het wereldwijd bekende topmerk JCB.

Jongejans Luchttechniek B.V. Breeuwersweg 5 1786 PG Den Helder [email protected] http://www.jongejansluchttechn iek.nl 0223-660666 0223-668566


Afzuiging en stoffen en dampen

34

VS-BABEX.08-004 / mei 2008

Kiekens Products BV Postbus 99 7600 AB Almelo Van der Hoopweg 19 7602 PJ Almelo [email protected] http://www.kiekens.nl 0546 - 871555 0546 - 871985


De belangrijkste productgroepen zijn de industriestofzuigers, modulaire ontstoffingsinstallaties en ventilatoren.

Laco Handelsonderneming Grote Tocht 22 1507 CG Zaandam Postbus 160 1500 ED Zaandam 075- 616 08 59 075- 617 00 71 [email protected] www.bodo-perslucht.nl

sloophamers

Breken en slopen, Sloophamers Boorhamers, Zware onderhoudshamer Lucht hamers, Hakhamers.

Lebon & Gimbrair b.v. Postbus 225 3750 GE Bunschoten Spakenburg Voltaweg 32 3752 LP Bunschoten Spakenburg [email protected] http://industrie.lebon.nl 033-298 8122 033-298 80 24


In vrijwel iedere onderneming komt stof, damp of rook voor. Wanneer deze verontreinigingen in de lucht en op de vloer worden weggenomen heeft dit een positief effect op de werkomstandigheden.

Les lommers Energiestraat 8 1135 GD, Edam [email protected] http://www.leslommers.com 0299-432211 0299-470354

sloopapparatuur

Sloopuitrustingstukken voor graafmachines, zoals sloophamers, sloop-sorteergrijpers, beton en staalscharen en crushers.

35

VS-BABEX.08-004 / mei 2008

L.T.R. van Elewout B.V. Dobbeweg 3-b 2254 AG Voorschoten, NL [email protected] http://www.elewout.nl 0 71 561 84 68 0 71 561 69 67

sloophamers

Lunzen BV Valkseweg 22 3771RE Barneveld 0342-412841 0342-413549 Lap/[email protected] www.lunzen.nl

sloopapparatuur

Wij leveren een totaalpakket! Lunzen is in staat tot meer dan alleen het leveren van een machine. Door onze uitgebreide kennis van de diverse merken kunnen wij u een optimale service bieden.

Makita Benelux BV Ekkersrijt 4086 5692DA SON Postbus 1489 5602BL EINDHOVEN [email protected] http://www.makita.nl 0499-484848 0499-484888

Boorhamers

Breekhamer met geïntegreerde afzuiging

Mani Bouwmachines Oude Haagweg 24 2552 EP Den Haag 070 - 40 43 440 070 - 397 84 99 [email protected] www.manibouwmachines.nl

sloopapparatuur

Toku en Flottmann Hak-, Breek-, Sloop- en Boorhamers. Watergekoelde schroefkompressoren. Afzuiginstallaties voor het stofvrij slopen.

. Verkoop en Verhuur van allerlei soorten en merken machines, gereedschappen en ander materieel.

36

VS-BABEX.08-004 / mei 2008 Meerman Hoekerstraat 10 Postbus 191 3130 AD Vlaardingen [email protected] http://www.meerman.nl 010 - 435 06 11 010 - 435 50 26

Metabo Nederland Keulschevaart 8 3621 MX Breukelen Postbus 180 3620 AD Breukelen [email protected] http://www.metabo.nl 0346 - 259 069 0346 - 263 554

Miltech Midden Nederland Industrieweg 62 D-E 8071 CV Nunspeet [email protected] http://www.miltech.nl 0341-250794 0341-25 0736 06-26360 87

sloophamers separate stofafzuiging separate sproei- en nevelinstallaties; afstand bestuurbare sloopsystemen (slooprobot) ademhalingbeschermings middelen

sloophamers separate stofafzuiging separate sproei- en nevelinstallaties; afstand bestuurbare sloopsystemen (slooprobot); ademhalingbeschermings middelen)


Diensten in alle vormen en maten in bouw en constructie omgevingen, ook actief in het leveren van verschillende machines voor bouwwerken.

Metabo biedt als een van de weinige aanbieders van een volledig assortiment professionele oplossingen voor praktisch elke toepassing

Miltech ontwerpt en installeert afzuiginstallaties die uw probleem oplossen.

. Nemaco Service Nijverda Van den Bergsweg 17 7442 CK Nijverdal Tel (0548) 614545 Fax (0548) 614595 [email protected] http://www.nemacoservice.nl

sloopapparatuur

Levert een uitgebreid assortiment machines en hulpmiddelen voor de woningbouw, de utiliteitsbouw en de grond-, weg-, en waterbouw.

37

VS-BABEX.08-004 / mei 2008

Nilfisk-Advance BV Camerastraat 9 / 2 Postbus 60112 1320 AC ALMERE [email protected] www.nilfisk.nl Tel 036-5460700 Fax 036-5235148


Een krachtige stof-/waterzuiger met een grote capaciteit die ook gebruikt kan worden voor stofzuigen en vuilverwijdering.

NPK Europe Trading bv Beursplein 37 3011 AA Rotterdam PO Box 30157 3001 DD Rotterdam [email protected] http://www.npke.nl 010 -205 1710 031-10 205 1715

sloophamers

NPK Breakers (Hammers) have a superb power/weight ratio.

Pellen BV Genderstraat 11/13 5504 LN Veldhoven

sloophamers

Dealer van Hitachi grondverzetmachines voor Zuid-Oost nederland en dealer van Claas tractoren verder zijn wij importeur van MTS veegmachines, BMP trilplaten en stampers en Soosan sloophamers en crushers.

sloopapparatuur ademhalingbeschermings middelen

Gereedschappen en machines, Lastechniek,,Pneumatiek en hydrauliek . Veiligheids- en beschermingsproducten.

[email protected] http://www.pellenmachines. nl 040-2532470 0485-350142

Perk Technische Handelsonderneming Vredeweg 14-16 1505 HH Zaandam 075 - 65 33 700 075 - 63 12 033 [email protected] http://www.perk.nu

38

VS-BABEX.08-004 / mei 2008

Perslucht-Wilda B.V. Parallelweg 28 3931 MT Woudenberg [email protected] http://www.perslucht-wilda.nl 033-2863959 033-2864992

sloopapparatuur

Atlas Copco compressoren diesel en elektrisch, generatoren, bodemraketten, kabelinblaas-apparatuur en luchtgereedschappen.

Rami Amsterdam BV Yokota Europa BV De Ruijterkade 120 NL1011 AB Amsterdam 020-5318800 020-5318808 [email protected] www.yokota.nl

sloopapparatuur

Trillingsarme sloophamers, naast geluid en stof ook een gezondheid belastende factor.

Rens de Bruyn BV Batuwseweg 44 3412 KZ Lopikerkapel [email protected] http://www.rensdebruijn.nl 0348-551886 0348-552280

sloophamers

Handelsonderneming Rens de Bruijn B.V. is dealer van Volvo grondverzetmachine’s voor Midden-Nederland. Voor de Rotair sloophamer en de Viper zeefmachine is het dealerschap voor geheel Nederland.

Reinders Luchttechniek BV Plesmanweg 19 7602 PD Almelo Postbus 142 7600 AC Almelo 0546 - 87 65 43 0546 - 87 65 44 [email protected] www.reindersluchttechniek.nl


Ontwikkeling en productie van installaties voor afzuiging van materiaal, stof, damp of nevel.

39

VS-BABEX.08-004 / mei 2008

Riako Kompressoren Gooiland 51-53 1948 RD BEVERWIJK 0251-65 24 34 0251-65 96 39

sloopapparatuur

Levering Zuiger- en Schroefcompressoren, Drogers, Filters en Appendages. Ontwerp en installatie van Leidingsystemen. Service en Onderhoud aan alle merken compressoren. Engineering en bouw van Persluchtunits en Installaties op klantspecificatie.

RoAd Benelux BV Harselaarseweg 105-107 3771 MA Barneveld http://www.roadbarneveld.nl 0342-416 108 0342-420 989

sloopapparatuur

Een professioneel verhuurbedrijf, dat zich richt op de verhuur van grondverzetmachines, wegenbouwmachines en intern transport materieel.

Robert Bosch B.V. Postadres: Henri Genessestraat 1 BE - 1070 Brussel Telefoon +32-2-525-5111 Telefax +32-2-525-5000 www.boschpt.com/nl/nl/gw/start/index.htm

sloophamers

Breekhamers met zelfafzuigend systeem. techniek mogelijk toepasbaar.

[email protected] www.riako.nl

40

VS-BABEX.08-004 / mei 2008 Robucon b.v. Oostelijke Randweg 2 1723 LH Noord-Scharwoude 0226-313496 0226-314715 [email protected] http://www.robucon.nl

sloopapparatuur

Robucon is officieel Rexroth partner in Nederland. Samen met onze andere producten hebben wij altijd een een passende oplossing voor u. Niet bestaande hydraulische producten kunnen wij voor eengineeren.

Rocbo Boortechniek B.V. Nijverheidsweg 48 2031 CP Haarlem 023-5256904 023-5261410 [email protected] http://www.rocbo.nl

sloophamers

Specialist in perslucht boor- en sloopgereedschappen en toebehoren.

Rodac International Nijverheidsstraat 1 6135 KJ Sittard 0464582299 0464580590 [email protected] www.rodac.com

sloophamers

RODAC International levert een breed gamma pneumatische gereedschappen en toebehoren voor de industrie en automotive sector.

41

VS-BABEX.08-004 / mei 2008

Rotodyne Keizersveld 14 postbus 95, 5800 AB Venray [email protected] http://www.rotodyne.nl 0478-55 99 55 0478-55 99 00


Elke tak van industrie kent zijn eigen wensen, eisen, veiligheidsvoorschriften en randvoorwaarden. Rotodyne is op al die probleemstellingen volledig geoutilleerd.

Ruwac Van Heldingen Techniek Freulepark 68 7207 DE Zutphen [email protected] www.ruwac.nl 00 31 - 57 55 71 336 00 31 - 57 55 27 733


Construeren en bouwen van industriezuigers en afzuiginstallaties.

Saes International BV Postbus 244 6000 AE Weert [email protected] http://www.saes.nl 0495-561929 0495-561896

sloophamers

Sloophamers met overdruk sproeikop (geen handgereedschap)

42

VS-BABEX.08-004 / mei 2008

Skippy-Rent Wencopperweg 20 3771 PP Barneveld [email protected] http://www.skippyrentmachineverhuur.nl 0342-450468 0342-400187

sloopapparatuur

Slecoma Boekel B.V. De Vlonder 141 5427DD Boekel [email protected] www.slecoma.nl 0492-326767 0492-326768

sloopapparatuur

Spotle NL Winkelwaard 347 Postbus 8185 1802 KD Alkmaar 0651-909470 072-5620673 [email protected] www.spotle.nl

sloopapparatuur

Skippy-Rent verhuurt bijna alles wat u als aannemer of doe-het-zelver nodig heeft. Van aanhangwagens en boormachines tot hoogwerkers en meetinstrumenten.

Wij leveren machines voor landbouw/ groenbeheer én bouw/grondverzet. Door middel van “advies op maat” proberen wij adequate oplossingen te bieden op het gebied van product, financiering, onderhoud en service.

Spotle.nl levert topkwaliteit pneumatisch handgereedschap en veel toebehoren t.b.v.de autoschade-branche en industriele bedrijven.

43

VS-BABEX.08-004 / mei 2008

Spraying Systems Co. B.V. Tinstraat 49 2984 AN Ridderkerk Postbus 220 2980 AE Ridderkerk [email protected] www.spraying.nl 0180-330505 0180-330506


Ontwerpt prototypes en helpt klanten om de kwaliteit en efficiëntie in bestaande sproeitoepassingen te verbeteren en om oplossingen voor nieuwe toepassingen te ontwikkelen.

Stork DKS Wissenkerke BV Pannerdenstraat 21 3087 CH Rotterdam Postbus 59310 3008 PH Rotterdam [email protected] http://home.wirehub.nl 010-2994330 010-2994331

sloopapparatuur

Stork DKS Wissekerke B.V. beschikt over een uitgebreid leveringspakket aan hydraulisch gereedschap, zowel in hoge- als lagedrukuitvoering,

T & A-Industriële Luchttechniek De Voren 26 5527 HZ Hapert T & A Industriele Luchttechniek http://www.kl-direkt.de 0497-381758


Techni Control int BV Stephensonstraat 33 7903 AS Hoogeveen Postbus 24 7900 AA Hoogeveen 0528 - 233400 0528 - 233410 [email protected] www.teconvalves.nl

sloopapparatuur

Keller Lufttechnik ist weltweit spezialisiert auf das Erfassen und Abscheiden von luftfremden Stoffen und die Begrenzung von Emissionen.

TECON een uitgebreide serie gas-, lucht- en vloeistoffilters in het leverings programma, voor zowel in het hoge als in het lage druk bereik of voor vacuüm.

44

VS-BABEX.08-004 / mei 2008

Technotrading BV Fokkerstraat 475 3125 BD Schiedam 010-2620844 010-4626040 [email protected] http://www.technotrading.nl 0497-380519

sloopapparatuur

Pneumatische sloophamers en andere gereedschappen.

TENNANT NV Industrielaan 6 NL-5405 AB Uden [email protected] http://www.tennant.be 0413-241241 0413-241222


Tennant Company, een vooraanstaand producent van schoonmaakoplossingen voor binnen en buiten.

ToBroCo Machines De Nedervonder 13 5061 JP Oisterwijk [email protected] http://www.tobroco.nl 013-521 12 12 013-523 40 45

sloopapparatuur

Giant knikladers slaan bij de klanten zo goed aan dat we een serieuze marktspeler zijn geworden in een groot deel van Europa.

Tooltechnic Sytems B.V. Coenecoop 715 2741 PW WADDINXVEEN Postbus 39 2740 AA WADDINXVEEN [email protected] http;//www.festool.nl 0182-621940 0182-621949


Festool heeft zich met perslucht- en elektrisch gereedschap "voor het beste resultaat" gericht op de behoeften van de vakman en biedt een variatie aan productie gereedschappen die voldoen aan alle professionele praktijkeisen.

45

VS-BABEX.08-004 / mei 2008

Tramac Benelux nv Avenue de l'énergie 11 4432 Alleur [email protected] http://www.tramac.be +32 4 263 99 84 +32 4 263 99 85

sloophamers

Specialisatie in verkoop, service en onderhoud van hydraulische aanbouwaccessoires voor bouwen sloopmachines.

Troost Bouwmachines Rijksstraatweg 100c 3281 LW Numansdorp Postbus 7442 3280 AE Numansdorp [email protected] http://www.troostbv.nl 0186-65 10 60 0186-65 45 1

sloophamers

Hamers uit de INDECO MES serie zijn echte kampioenen met een gepatenteerd hydraulisch systeem, dat terugslagenergie hergebruikt en automatisch de benodigde kracht en slagfrequentie voor het te bewerken materiaal regelt.

TTB Luchttechniek Postbus 404 7500 AK Enschede Marssteden 74 7547 TD Enschede [email protected] http://www.ttb-luchttechniek.nl 053-4500010 053-4500030


Een innovatief, dynamisch bedrijf, gespecialiseerd in verschillende vormen van luchttechniek.

46

VS-BABEX.08-004 / mei 2008

Van Buuren Postbus 161 7460 AD Rijssen Nijverdalseweg 125 7461 AG Rijssen [email protected] http://www.van-buuren.com 0548-53 53 53 0548-53 53 55

sloopapparatuur

Het leveringsprogramma bestaat uit een breed assortiment machines en (elektrisch) gereedschap. Ook bestrijken wij het totale gebied van werkkleding, werkschoenen, veiligheids- en Arbo-artikelen.

Van der Spek Vianen B.V. De Limiet 14 4130 EB Vianen (u)

sloopapparatuur separate sproei- en nevelinstallaties sloopsystemen

Opzet verhuurafdeling voor de wegenbouw en grondverzet, importeur Dynapac, importeur Hyundai. Stof onderdrukkingssystemen.


Van der Voort lucht & milieu bv vertegenwoordigt de verkoop van Kiekens, ook voor België.

[email protected] http://www.vanderspek.nl 0347-362666 0347-372874

Van der Voort / Kiekens De heer Jan Gerard Dekkers Van Rietlaan 33 3461 HW Linschoten 0348-500441 0348-690507 [email protected] http://www.voortlm.nl

47

VS-BABEX.08-004 / mei 2008

Van Dijnsen Multitrading bv Takkebijsters 56b 4817 BL Breda [email protected] http://www.astrovac.nl 076-5781580 076-5781585


Centraction: Krachtstroom installaties tot 13 kW, bij uitstek geschikt voor langdurig of continue gebruik in grote panden en voor (licht) industriële toepassingen. (380 V).

Van Voorden Pauvreweg 22 4879 NA Etten-Leur Postbus 321 4870 AH Etten-Leur [email protected] http://www.vanvoorden.com 076-5021750 076-5020706

sloopapparatuur

Van Voorden is een dynamische en degelijke partner met expertise, know-how en een adequaat service apparaat.

vd Berkmortel Handelsmaatschappij Bulseweg 8 5757 PH Liessel [email protected] http://berkmortel-hm.nl 0493-342781 0493-342798

sloopapparatuur

Verachtert Nederland B.V. Ronald van Beek 06 - 10 93 83 19 Sigarenmakerstraat 4 a 5232 BK 's Hertogenbosch Tel: 073 - 640 41 11 Fax: 073 - 641 97 40 [email protected] http://www.veraned.nl 073 - 640 41 50 073 - 640 41 51

sloophamers geïntegreerde sproei- en nevelinstallaties

De sterke partner overtuigd in elk opzicht door zijn robuuste en stabiele constructie.

48

Marktleider in uitrustingsstukken voor alle merken en typen graafmachines en wielladers. Verachtert producten staan voor kwaliteit en productiviteit, en worden dagelijks intensief ingezet door een grote internationale klantenkring in desloopbranche.

VS-BABEX.08-004 / mei 2008 Al jarenlang levert Verhoeven Grondverzetmachines uitsluitend topkwaliteit. Dat geldt voor het uitgebreide leveringsprogramma, maar meer nog voor de dienstverlening op maat én op tijd!

Verhoeven Zeewolde B.V. Oogstweg 15 3899 BJ Zeewolde [email protected] http://www.verhoevenbv.nl 036-5229955 036-5221229

sloopapparatuur

Visser en Zonen Steurweg 1 4941 VP Raamsdonksveer 0162-51 81 32 0162-51 81 42 [email protected] http://www.visser-en-zonen.nl Postbus 285 4940 AG Raamsdonksveer


Biedt als total supplier voor de bouw en industrie een breed gamma aan producten en gereedschappen. Met transport in eigen beheer zijn we in staat razendsnel en volgens afspraak te leveren.

Vosselman G. Techniek b.v. Husqvarna J.P. Broekhovenstraat 24 8081 HC ELBURG 0525 - 682990 0525 – 682991

sloopapparatuur

Exclusief distributeur voor Nederland van de Husqvarna (en Partner) doorslijpmachines en bijbehorende accessoires en onderdelen.

[email protected] www.vosselman.com

VSA Hegema Chr. Huygensstraat 4 3291 CN Strijen Postbus 5827 3290 AC Strijen [email protected] www.vsahegema.nl 078 674 44 44 078 674 31 13

handelsvertegenwoordiger van Duitse gereedschapfabrikanten. Het resultaat is een bundeling van hooggeklasseerde merken.

sloopapparatuur

49

VS-BABEX.08-004 / mei 2008

Wiltec BV Energielaan 3 5405 AD Uden 0413-244444 0413-244499 [email protected] www.wiltec.nl


Wynmalen & Hausmann Heteren B.V. Dhr. Coen Posthumus Commercieel Directeur Groen 2, 6666 LP HETEREN 026-4790579 - 026-4790555 026-4790559 [email protected] http://www.wynmalenhausman n.nl

sloopapparatuur

Zeevenhooven Air Dwarsweg 16-20 3181 HG ROZENBURG 0181-254433 0181-218582 [email protected] www.hollandpersluchtcentrum. nl

sloopapparatuur

Zumpolle b.v. Molenstraat 4 5305 CH Zuilichem (NL) 0418-671816 0418-673217 [email protected] http://www.zumpolle.net

sloophamers

Specialist op het gebied van Persoonlijke Beschermingsmiddelen en Beroepskleding.

Vanuit de hoofdvestiging in Heteren en de vijf eigen regionale dealervestigingen beschikken wij over een snelle en moderne serviceorganisatie die decentraal bij deze dealervestiging alle voorkomende werkzaamheden kan uitvoeren.

De nieuwe reeks CompAir mobiele schroefcompressoren steunt op de meest recente technologische ontwikkelingen en fabricatieprocessen, een permanente bron van economische, betrouwbare perslucht van hoge kwaliteit.

Levering van persluchtgereedschappen en speciaal machines.Officieel importeur en dealer van de kwaliteitsmerken: Deprag, Far, E2 Systems en Agme.

50

VS-BABEX.08-004 / mei 2008

Zwaard IJzerhandel Phoenixstraat 8 2611 AL Delft [email protected] http://www.ijzerhandelzwaard. nl 015-2123804 015-2118567

sloopapparatuur persoonlijke beschermingsmiddelen

51

Gereedschappen, machines, bevestigingsmiddelen en meer. Onze klantenkring bestaat o.a. uit aannemers, onderhoudsbedrijven.

VS-BABEX.08-004 / mei 2008

BIJLAGE 3 BEZOEKVERSLAGEN LEVERANCIERS EN BETROKKENEN

52

VS-BABEX.08-004 / mei 2008 Betreft Datum / tijd Deelnemers

: TNO Bouw (Van Mourik Broekmanweg 6 te Delft) : 16-11-2007 om 13.30 uur : André Moons, projectleider industriële ARBO Peter de Jong, research industriële ARBO Leendert Kamerling, arboconsultant

Deze bijeenkomst had als doel een verkenning uit te voeren naar ontwikkelingen bij het tot stand komen van oplossingen om gevalideerde methoden toe te passen in onze sector. Het ontwikkelingsproces is door TNO eerder uitgevoerd voor andere bouw gerelateerde organisaties en branches zoals Arbouw en de natuursteenbewerking. TNO is onder andere betrokken bij de ontwikkelingen van stofbeheersingssystemen op sloophamers, zaagmachines en soortgelijke apparaten. Opdrachtgevers zijn vaak de producenten van apparatuur, zoals Hilti en Makita. Ook is TNO betrokken bij het ontwikkelen van een geïntegreerde watervernevelaar op grote sloophamers voor sloopkranen in buitentoepassingen. Opdrachtgever is Verachtert. De voorwaarden om te komen tot een samenwerkingsproject tussen onze branche en TNO zijn op onderdelen besproken. Er zijn voldoende subsidiemogelijkheden in de vorm van Innovatievouchers, deskundigheidbevordering en arbocatalogus aanwezig. TNO adviseert om een groot aantal innovatievouchers aan te vragen en deze in te zetten voor technisch onderzoek. Vernieuwende ontwikkelingen of onderzoek voor oplossingen bij stofbeperking bij inpandige sloopobjecten zijn op dit moment niet onder handen. TNO ziet goede kansen om in samenwerking met onze branche en de productontwikkelaar als kennisinstituut dit project te trekken. Betreft Datum / tijd Deelnemers

: Dehaco (Kruisbaan 25 te Lisserbroek) : 19-11-2007 om 13.30 uur : Frank Berbée, CEO managing director Anco Doeswijk, research & development Arjan Hol, Vereniging van Sloopaannemers Leendert Kamerling, arboconsultant

Dehaco levert een breder assortiment sloopapparatuur, hulpmiddelen en persoonlijke beschermingsmiddelen. Tijdens het overleg is kennis en informatie over stofarme sloopapparatuur uitgewisseld. Dehaco volgt de ontwikkelingen, waaronder ook de mogelijkheden van stofbeheersing. Recent is Dehaco begonnen met eigen R&D activiteiten. Dehaco heeft geen handsloophamer met geïntegreerde stofafzuiging of watervernevelaar in het leveringsprogramma. Wel bestaat er de indruk dat hiernaar binnen de sector een groeiende vraag ontstaat en Dehaco is zich hierop aan het oriënteren. Daarnaast is Dehaco actief op het gebied van de ontwikkeling van afstandbestuurbare sloopapparatuur (slooprobot). Recent is er via Dehaco een waterkanon (DustBoss) voor stofbeheersing in buitensituaties op de markt gekomen. Hiervoor bestaat veel belangstelling.

53


: 3M Nederland (Industrieweg 24 te Zoeterwoude) : 21-11-2007 om 09.30 uur : Rinus Brinks, technical Affairs Supervisor Benelux OH&E Safety Jan willem Zwart, Sales representative PBM veiligheid en milieu Arjan Hol, Vereniging van Sloopaannemers Leendert Kamerling, arboconsultant

3M Nederland is gespecialiseerd in Persoonlijke Beschermingsmiddelen en heeft veel kennis en ervaring bij de ontwikkeling hiervan en heeft een internationale reputatie. Aanleiding van het overleg waas de onduidelijkheid en discussie over de toekenning van productiefactoren aan ademhalingbeschermingsmiddelen. De heer Brinks verzorgde een uitgebreide verhandeling over de totstandkoming van de nominale protectiefactoren en de afwijkingen zoals deze in het rapport van SZW-AI zijn genoemd. Hij benadrukte dat de BS 4275, die de basis vormt van het genoemde rapport, geen wettelijke basis kent maar een zo gegeten referentie document vormt. De nominale protectie factor is een gestandaardiseerd document en binnen de EEG algemeen aanvaard als de norm voor producenten van adembeschermingsmiddelen. Uitgebreid is ingegaan op de termen ‘onderschatting en overschatting’ van de gemeten waarden worden achter de voorziening en de beïnvloedingsfactoren die daarbij van toepassing zijn. Op de concrete vraag actie te ondernemen vanuit 3M of AVAG om de lijst van SZW-AI in overeenstemming te brengen met de producenten eisen zoals in de nominale protectie factoren omschreven, is geen antwoord gegeven. 3M is van mening dat wij dit zelf maar bij de SZW-AI moeten aankaarten en de mogelijkheden om op een andere wijze de gestelde veiligheidsfactoren in het kader van een oplossingsmodel te bereiken. Wel is toegezegd enkele werkplek productie factoren, waarin validatie van de nominale protectie factoren worden aangegeven, aan ons toe te zenden. Betreft Datum / tijd Deelnemers

: Centrum Natuursteen Utrecht : 27-11-2007 om 08.45 uur : Tim van Rooij, Directeur Leendert Kamerling, arboconsultant

De Stofbelasting in de natuursteenbranche vertoond overeenkomsten met die in de sloopbranche. De heer Van Rooij lichtte hun werkwijze toe en belichtte met name de samenwerking met TNO in het kader van goede praktijken in een zogenoemd Vast-traject. De co-financiering is voor 50% door het ministerie van SZW en voor 50% door de sector zelf gefinancierd. In vervolg op de branche RIE is er een zogenaamde Arboscan ontwikkeld. De methode bij de ontwikkeling van deze Arboscan was niet traditioneel gericht op de techniek, maar meer gericht op gedragsverandering, acceptatie en mensgericht ontwikkelen. Hierbij is gebruik gemaakt van een vijf fasen model: herkennen en omschrijven van het probleem, stand der techniek in kaart brengen en ontwikkelingen stimuleren, beschikbare PBM-s inventariseren en op toepasbaarheid toetsen, het uitvoeren van het afgeronde ontwikkelingsprogramma waarbij een uitgebreidere voorlichtingsronde door het land en tenslotte het borgen van het geheel.

54

VS-BABEX.08-004 / mei 2008

De technische oplossingen worden bij het Centrum Natuursteen niet los gezien van de mens en de acceptatie van veranderingen. De resultaten van medische keuringen (PAGO) zijn gebruikt om de effecten van kwartsstofbelasting vast te stellen om van hieruit naar specifieke oplossingen te zoeken. Aan leveranciers zijn harde voorwaarden gesteld en garanties gevraagd ten aanzien van de werkelijk haalbare grenswaarden van bijvoorbeeld afzuigapparatuur. Het project is opgestart met ongeveer 10% geïnteresseerden die als trekkers fungeerden en geleidelijk aan is dit initiatief uitgegroeid tot een vrijwel volledige participatie van de gehele branche. Het project is afgerond en heeft bijna twee jaar in beslag genomen. Er is aangeboden om onze branche te willen ondersteunen bij de ontwikkeling van oplossingen kwartsstof in de vorm van meedenken en ervaringen uit te wisselen. Mogelijk kan een gezamenlijke bijeenkomst in de toekomst er toe bijdragen dat ideeën voor oplossingen vanuit een ander perspectief belicht kunnen worden. Ook kunnen ze ervaringsdeskundigheid leveren indien wij die nodig zouden hebben. Kortom een partij die al heeft gedaan waar wij aan gaan beginnen, met dat verschil dat de werkzaamheden wel zeer verschillend zijn. Betreft Datum / tijd Deelnemers

: Diaber Benelux BV : 07-12-2007 om 11.20 uur : Kees Braal, verkoop Leendert Kamerling, arboconsultant

Diaber ontwikkelt i.s.m. TNO een sloophamer (Spytze) met drie watervernevelaars op het bovenste beitelgedeelte. De ontwikkeling bevindt zich in de testfase en de resultaten zijn veelbelovend. De drie waternippels zorgen ervoor dat tijdens het gebruik van de sloophamer een waternevel over het stof valt voordat het kan gaan wervelen. Het watergebruik is beperkt, waardoor toepassing bij inpandige sloopwerkzaamheden mogelijk is. De drie nippels (nozels) zijn van hoogwaardige kwaliteit en zodanig geconstrueerd dat beschadiging vrijwel uitgesloten is en dat verstoppingen worden voorkomen. Diaber heeft verzocht om als sector mee te werken aan het testen van de sloophamer in de praktijk. Betreft Datum / tijd Deelnemers

: MBI de Steenmeesters : 07-12-2007 om 14.00 uur : de heer Van Kampen, Operations Manager Leendert Kamerling, arboconsultant

MBI steenmeesters produceren sierbestratingproducten waarbij veel kwartsstof vrijkomt. Naast ruimteafzuiging en puntafzuiging bij de trillers van de machines, worden er ook mobiele stofzuigers met een groot vermogen ingezet. Gezien zijn een aantal Ruwac mobiele stofzuigers van verschillend vermogen, waarvan de resultaten als goed worden beoordeeld door de gebruikers. Een opslagcontainer is op een transportonderstel gemonteerd, waarin het afgezogen stof terechtkomt. Deze stationaire stofafzuigingsystemen zijn geleverd door Adromie en Kiekens. Door deze combinatie van maatregelen behoeven er door de medewerkers geen ABM te worden gedragen, met uitzondering van schoonmaakwerkzaamheden en overslag vanuit de stofcontainers. De Ruwac toepassingen zijn mogelijk ook bij inpandige sloopwerkzaamheden toe te passen. Het ledigen van de container zorgt overigens wel voor enige stofbelasting. Een systeem vanuit de stofzuiger naar de gesloten transportcontainer zou meer wenselijk zijn.

55

VS-BABEX.08-004 / mei 2008 Betreft Datum/ tijd Deelnemers

: Struyk Verwo : 07-12-2007 om 15.00 uur : Booy Vasseur Productieleider Leendert Kamerling, arboconsultant

Struyk Verwo produceert betonproducten en betonwaren. Daarbij komt relatief veel kwartsstof vrij. Naast ruimtelijke afzuiging en puntafzuiging bij de trillers van de machines worden er vooral mobiele stofzuigers van Ruwac klasse H ingezet. De ervaringen zijn positief. Zie verder Steenmeesters. Betreft Datum / tijd Deelnemers

: Lebon & Gimbrair : 17-12-2007 om 11.30 uur : Albert Dorenbos, Directeur Verkoop Industrie Leendert Kamerling, arboconsultant

Lebon & Gimbrair is een leverancier van maatwerkoplossingen bij beheersing van ventilatiesystemen. De heer Dorenbos heeft een mogelijke oplossing voor ogen in de vorm van een luchtbeheersing controlesysteem. Dit kan door middel van een mobiel systeem die een geforceerde luchtstroom creëert (toevoegen van gefilterde lucht onder druk en afzuigen van vervuilde lucht) in de ademzone van de werknemer (pusch pull systeem). Toegezegd is dat we deze ontwikkelingen graag willen volgen. Betreft Datum / tijd Deelnemers

: Ibema Cleton groep Vlaardingen : 10-12-2007 om 13.30 uur : Jan Willem de Winter, product engineer Leendert Kamerling, arboconsultant

Ibema Cleton onderscheid zich in de markt van Persoonlijke Beschermingsmiddelen, doordat een meetsysteem kan worden gekoppeld aan het ABM die de waarden zowel voor- als achter het filter meet. Idema Cleton wil graag aan dit project verbonden zijn en praktijkmetingen en vergelijkingen voor- en achter het filter documenteren voor onze branche. Idema Cleton is mogelijk een partner om onderzoek en praktijkmetingen op adembescherming uit te voeren. Betreft Datum / tijd Deelnemers

: Fiktech ontstoffingstechniek : 10-12-2007 om 10.00 uur : Andre Fikkers, Directeur Leendert Kamerling, arboconsultant

Fikkers techniek is specialist bij het ontwerpen van ontstoffingstechnieken. Fikkers heeft zich gespecialiseerd in praktische oplossingen op het terrein van kwartstof. Onder zijn klantenkring bevinden zich grote en kleine ondernemingen en overheidsinstellingen. Zijn methodiek is gebaseerd op het herkennen en erkennen van stofproblemen en is niet onbekend met activiteiten in bouwgerelateerde organisaties. Systemen die hij heeft ontwikkeld volgen de volgende methodische benadering: vrijkomen van stof, inkapselen van stof, afzuigen van stof en filteren van stof. Fiktech kan mogelijk een ondersteunde rol spelen.

56

VS-BABEX.08-004 / mei 2008

Betreft Datum / tijd Deelnemers

: Verachtert Nederland B.V. : 20-12-2007 om 13.25 uur Ronald van Beek, Service manager Leendert Kamerling, arboconsultant

Voor buitensloopwerk heeft Verachtert een sproeisysteem ontwikkelt die is geïntegreerd op de sloophamer (kraker). Het project bevind zich in een experimentele fase. Er is aan de sector gevraagd om in samenwerking met TNO mee te werken aan praktijkmetingen. Alhoewel deze ontwikkeling buiten de scope van het project valt, is aangegeven dat wij darabij graag worden betrokken. Betreft Datum / tijd Deelnemers

: DeuBau Messe Essen : 08-01-2008, 09.00 -16.00 uur Standhouders Leendert Kamerling, arboconsultant

Deze Duitse Bouwbeurs biedt tal van bouwtechnische en ontwerptechnische oplossingen waaronder veel bouwmaterialen en gereedschappen / apparatuur. In beperkte mate werd er ook sloopapparatuur, waaronder sloophamers en minikraantjes, tentoongesteld. Opvallend is dat stofarme sloopapparatuur nauwelijks een rol blijkt te spelen op de Duitse markt, aldus toelichting van diverse standhouders. Zonder uitzondering gaf men aan dat Nederland voorop loopt op het gebied van stofbeperking. Interessant dat op minder dan 200 kilometer er een geheel andere kijk op veiligheid en gezondheid inzake stofbelasting bestaat. Door mij zijn vertegenwoordigers op de beurs gesproken van Ingersoll Rand pneumatische boorhamers, KME hydraulische minikranen, Wacker elektrische boorhamers, Bosch elektrisch sloopgereedschap en Eibenstock elektrisch sloopgereedschap. Een deel van deze producenten/handelaren leveren via dealers aan de Nederlandse markt. Betreft Datum / tijd Deelnemers

: Van der Voort Lucht en Milieu (Kiekens industriële stofafzuigsystemen) : 10-01-2008 om 10.00 uur Jan Gerard Dekkers, Service manager Leendert Kamerling, arboconsultant

Van der Voort is de dealer van Kiekens industriële stofafzuigsystemen in Nederland. Kiekens bedrijfsstofzuigers en afzuigsystemen behoren tot de besten in haar soort en worden veelvuldig in het bedrijfsleven toegepast. Zij hebben geen pasklare oplossingen voor kwarts stofbelasting in de sloopsector maar willen daar graag in meer doen. Van der Voort is geïnteresseerd in samenwerking, symposia en ontwikkeling van toegepaste afzuigsystemen. Vooral zal door hen gekeken worden naar het mobieler maken van de systemen zodat deze mee kunnen bewegen met de werkzaamheden.

57


: Lunzen BV Barneveld : 14-01-2008 om 15.15 uur : L.A.P. Zuidam, directeur Leendert Kamerling, arboconsultant

Lunzen is een gespecialiseerd bedrijf in technische toepassingen voor de bouw en agrarische sector. Als importeur van sloopapparatuur vertegenwoordigen ze de Duitse Brokk-machine lijn. Dit zijn een soort minkraantjes met afmetingen die doorgang tot een binnendeur verlenen en met wisselmogelijkheden voor sloophamers, knijpers en bakjes etc. Opmerkelijk is dat deze minikraantjes naast hun grote kracht bij deze geringe omvang, van afstand bedienbaar zijn. Bijgeleverde gegevens tonen de prestaties aan en ook zijn in de praktijk deze machines aan het werk te zien. In combinatie met een grijpbakje en een transportband kan een belangrijke reductie op de stofbelasting per werknemer worden gerealiseerd. Volgens opgave blijken de prestaties 3 tot 4 keer zo hoog te zijn als die van een handmatig bedienbare sloophamer. De meerprijs zou door minder arbeidsuren en een lager veiligheidsrisico aanvaardbaar en economisch verantwoord zijn. Uitgebreide technische informatie is mij ter hand gesteld. Deelname aan een minisysmposia en medewerking bij het tot stand komen van onderzoek naar best practices is toegezegd. Een combinatie bij inpandige sloop van een minikraan met sloophamer of schaar, een knijpbak en een transportband, dat ook nog volledig op afstand bedienbaar is, lijkt een mooie oplossing om stofreductie te bereiken. Bijkomend voordeel is geringe geluidsbelasting, fysieke belasting en door de elektrisch gestuurde pneumatiek is er ook geen diesel motoren emissie. Deze meerwaarde zal in combinatie besparing op mankracht de hogere aanschafprijs moeten compenseren. Naar mijn mening de moeite waard om samen met TNO een aantal best-practices met kostprijsberekeningen te laten uitvoeren.

58

VS-BABEX.08-004 / mei 2008

BIJLAGE 4 VRAGENLIJST / ENQUETE SLOOPAANNEMERS

59

VS-BABEX.08-004 / mei 2008

Vragenlijst telefonisch interviews leveranciers 1

Ontwikkelt u stofbeperkende sloopapparatuur, hulpmiddelen of PBM?

2

Welk soort systeem betreft het (toelichting)?

3

Voor welk soort sloopwerk wordt dit middel toegepast?

4

Gebruikt u het middel ook in combinatie met andere apparatuur?

5

Welke resultaten worden hiermee bereikt?

6

Zijn er meetresultaten bekend?

7

Voldoet het aan de wettelijke grenswaarden voor kwartsstof?

8

Levert het gebruik fysieke belemmeringen op?

9

Zijn er gebruikproblemen bekend zoals zwaar, onhandelbaar en verstoppingen?

10

De investering is ook bedrijfseconomisch verantwoord?

11

Heeft u daar voorbeeldberekeningen van?

12

Waarin onderscheid dit apparaat/middel zich ten opzichte van andere?

13

Kunnen we de werking van dit apparaat/middel in de praktijk zien?

14

Levert u dit apparaat/middel aan sloopbedrijven?

15

Mogen wij van u een referentie noteren?

16

Is uw organisatie bij een branche of productschap aangesloten?

17

Hoe groot schat u uw marktaandeel op dit segment in?

18

Mogen wij u later verzoeken om uw medewerking aan dit project ?

19

Zijn er nog aanvullingen die we kunnen noteren?

60

VS-BABEX.08-004 / mei 2008

Vragenlijst stofbeperking VSA en BABEX

1.

Sloopapparatuur

Betreffend hokje zwart maken en zo nodig toelichten Ja neen

a.

Gebruikt u stofbeperkende sloopapparatuur? Zo ja welke: Sloophamer met stofafzuiging Sloophamer met watervernevelaar Sloophamer andere toepassing Anders …………………………………… ……………………………………

□ □ □ □ □ □

□ □ □ □ □ □

b.

Welk type sloopapparatuur wordt er momenteel door u toegepast? Pneumatisch Elektrisch Hydraulisch

□ □ □

□ □ □

c. Welk type sloopapparatuur zou voor de toekomst voor u het belangrijkst zijn? Pneumatisch Elektrisch Hydraulisch

□ □ □

□ □ □

d. Welk type sloopapparatuur is voor de toekomst voor u de tweede keuze? Pneumatisch Elektrisch Hydraulisch

□ □ □

□ □ □

e. Zijn er bij het gebruik van deze sloopapparatuur bezwaren? Zo ja welke: Onvoldoende stofreductie Kost veel tijd en geld Onhandelbaar en zwaar Slangen zijn niet te hanteren Zuigvermogen is te gering Hoge geluidsbelasting Hoge fysieke belasting Verstoppingen van slangen en sproeikoppen Wateroverlast Water aansluiting ontbreekt Elektriciteit ontbreekt Voorschriften opdrachtgever

□ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □

□ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □

61

VS-BABEX.08-004 / mei 2008 f. Bij welke leveranciers worden stofbeperkende apparatuur aangekocht? ……………………………………………………………………………….…………… …………………………………………………………………………….……………… ……………………………………………………………………………….…………… g. Welke aanpassingen heeft u zelf aan bestaande sloopapparatuur toegevoegd? Stofafzuiging Watervernevelaar Anders………………………..…………. ……………………………………

□ □ □ □ □

□ □ □ □ □

□

□

i. Gebruikt u de stofbeperkende hulpapparatuur? Zo ja welke: Mobiel afzuigsysteem vacuümpomp Ruimte ventilatie systeem Ruimte afzuig systeem Industriële stofzuiger Stofafzuiging anders Waterscherm via vernevelaar op afstand Water sproei installatie Minikraan met overdrukcabine Anders …………………………………… ……………………………………

□ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □

□ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □

j. Gebruikt u een op afstand bedienbare slooprobot of minikraan? Zo ja welke: Onbemand radiografisch Onbemand hydraulisch/mechanisch Met sloophamer Met slooptang Anders …………………………………… ……………………………………

□ □ □ □ □ □

□ □ □ □ □ □

h. Is de werking van stofbeperkende apparatuur in de praktijk zien? Zo ja waar: …………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………….…………… ……………………………………………………………………………….…………… 2.

Hulpmiddelen

k. Bij welke leveranciers worden deze hulpmiddelen aangekocht? ……………………………………………………………………………….…………… ……………………………………………………………………………….…………… ……………………………………………………………………………….……………

62

VS-BABEX.08-004 / mei 2008 l. Is de werking hulpapparatuur en/of slooprobots in de praktijk zien? Zo ja waar? □ ………………………………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………………………. 3.

□

Persoonlijke beschermingsmiddelen m. Worden PBM’s bij stofbelastende werkzaamheden toegepast? Zo ja welke: - Adembescherming mondkapje P1 - Adembescherming mondkapje P2 - Adembescherming mondkapje P3 - Adembescherming half gelaatmasker - Adembescherming vol gelaatmasker - Adembescherming aangeblazen kap of helm - Adembescherming onafhankelijke ademlucht - Anders …………………………………… - ……………………………………

□ □ □ □ □ □ □ □ □ □

□ □ □ □ □ □ □ □ □ □

n. Bij welke leveranciers worden deze Persoonlijke beschermingsmiddelen aangekocht? …………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………….. o. Zijn personeelsleden geïnstrueerd inzake adembescherming? Zo ja op welke wijze: Werkoverleg Toolboxmeetings Instructies Pimex filmpjes Anders ………………………………….. ………………………………….. 4.

□ □ □ □ □ □ □

□ □ □ □ □ □ □

p. Worden er regelmatig stofmetingen uitgevoerd op sloopobjecten?

□

□

q. Zijn er ook meetwaarden of rapportages van stofbelastingen beschikbaar?

□

□

Algemeen

63

VS-BABEX.08-004 / mei 2008 r. Verwacht u technische en economische mogelijkheden inzake stofbeheersing? Zo ja welke Ruimte afzuiging Puntafzuiging Bevochtigingsystemen Besproeiingsystemen Slooprobots Ventilatie systemen Gecombineerde systemen Anders ………………………………. ……………………………….

□ □ □ □ □ □ □ □ □ □

□ □ □ □ □ □ □ □ □ □

s. Heeft uw bedrijf plannen om Zo ja welke -

□ □ □ □ □ □ □ □ □

□ □ □ □ □ □ □ □ □

t.

zelf de stofbelasting verder terug te dringen? Ruimte afzuiging Puntafzuiging Bevochtigingsystemen Besproeiingsystemen Slooprobots Ventilatie systemen Gecombineerde systemen Anders ……………………………….

Heeft u een actuele Risico Inventarisatie & Evaluatie met Plan van Aanpak uitgevoerd? □

□

u. Heeft de Arbeidsinspectie op uw werkplek vanaf 2006 controles of werkbezoeken uitgevoerd ? □ □

64

VS-BABEX.08-004 / mei 2008

v. Heeft de Arbeidsinspectie op uw werkplek vanaf 2006 aanwijzingen of boetes uitgedeeld? □

□

w. Welke Collectieve Arbeid Overeenkomst (CAO) is voor uw bedrijf van toepassing? Bouwnijverheid □ Landbouw □ Schoonmaak □ Transport □ Anders, namelijk ………………………………. □

□ □ □ □ □

x. Graag onderstaand uw op- of aanmerkingen, aanvullingen of aanbevelingen: ………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………..

Vriendelijk dank voor uw medewerking.

Wij verzoeken u vriendelijk om deze vragenlijst voor 31 januari 2008, in de bijgesloten en gefrankeerde enveloppe zonder postzegel aan ons retour te zenden. Faxen kan natuurlijk ook naar 0345-585027.

65

INVENTARISATIE STAND DER TECHNIEK STOFARME SLOOPAPPARATUUR. rapportnummer

Recommend Documents