CO LO F O N © St. I ntr aval Postadres Postbus 1781 9701 BT Groningen E-mail
[email protected] www.intraval.nl Kantoor Groningen: St. Jansstraat 2C Telefoon 050 - 313 40 52 Fax 050 - 312 75 26
Kantoor Rotterdam: Goudsesingel 68 Telefoon 010 - 425 92 12 Fax 010 - 476 83 76
December 2015 Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of anderszins, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. T e k s t
A . Kruize, M. Sijtstra, B. Bieleman
Inventarisatie shisha lounges 2015
O p d r a c h t g e v e r Nederlandse Voedsel- en
A. Kruize
Dru k
Warenautoriteit M. Haaijer E. Cusiel Copy-Copy Groningen
ISBN
978 90 8874 214 9
B. Bieleman
Opm a a k Om s l ag
M. Sijtstra
1. Inleiding Binnen de horeca geldt een rookverbod voor het roken van tabaksproducten. Het rookverbod bestaat voor producten die, al is het slechts ten dele, uit tabak bestaan. Dit verbod geldt ook voor shisha lounges, cafés waar klanten tegen betaling waterpijpen kunnen roken. Het gaat hierbij om gelegenheden met een uitstraling die overwegend is gericht op het roken van waterpijpen. De producten die met een waterpijp worden gerookt, zijn te verdelen in twee categorieën: producten met tabak en producten zonder tabak. Het roken van producten met tabak in een shisha lounge is alleen toegestaan in een rookruimte. De producten zonder tabak kunnen kruiden en gedroogd fruit bevatten. Het roken van die producten valt niet onder het rookverbod op basis van de huidige Tabakswet. De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) wil graag weten hoeveel shisha lounges er in Nederland zijn. Tevens wil zij inzicht in het aantal horecagelegenheden met een shisha loungefunctie. Dit zijn gelegenheden waarbij de primaire uitstraling een restaurant of café is, maar waar ook enkele waterpijpen worden aangeboden. De NVWA heeft onderzoeks- en adviesbureau INTRAVAL daarom opdracht gegeven een inventarisatie uit te voeren.
Opzet Om inzicht te krijgen in het aantal shisha lounges en horecagelegenheden met een shisha loungefunctie hebben we eind 2015 van alle 393 gemeenten in Nederland de betrokken ambtenaar benaderd voor het afnemen van een korte enquête. Uiteindelijk hebben we bij alle 393 gemeenten de enquête afgenomen, een respons van 100%. In de enquête hebben we gevraagd of volgens de ambtenaar in zijn/haar gemeente shisha lounges aanwezig zijn en zo ja, hoeveel en of ze wel eens klachten hebben ontvangen over deze shisha lounges. Dezelfde vragen hebben we gesteld over horecagelegenheden met een shisha loungefunctie.
2. Belangrijkste resultaten • Van alle 393 gemeenten in Nederland hebben 45 (11,5%) gemeenten aangegeven te weten dat er één of meerdere shisha lounges in hun gemeente aanwezig zijn. • Het aantal shisha lounges per gemeente loopt uiteen van één tot 31. Het totaal aantal shisha lounges in Nederland, bekend bij gemeenten, bedraagt naar schatting 156. • In 44 (11,2%) gemeenten zijn, volgens die gemeenten, één of meerdere horecagelegenheden met een shisha lounge-functie aanwezig. In totaal telt Nederland naar schatting 170 horecagelegenheden met een shisha lounge-functie. • Bij 17 (4,3%) gemeenten is bekend dat zich daar zowel shisha lounges als horecagelegenheden met een shisha lounge-functie bevinden. • Het merendeel van zowel de shisha lounges als de horecagelegenheden met een shisha loungefunctie bevindt zich in de provincies Zuid-Holland en Noord-Holland.
INTRAVAL – Inventarisatie shisha lounges 2015
1
3. Shisha lounges Van alle 393 gemeenten in Nederland hebben 45 (11,5%) gemeenten aangegeven dat zij één of meerdere shisha lounges hebben (figuur 1). Volgens de overige gemeenten bevinden zich in hun gemeente geen shisha lounges (345; 87,8%) of geven aan het niet te weten (3; 0,7%). Het aantal shisha lounges per gemeente loopt uiteen van één (26 gemeenten) tot 31 (één gemeente). Het totaal aantal shisha lounges in Nederland bedraagt 156. Hierbij dient te worden opgemerkt dat 44% van de gemeenten met een shisha lounge heeft aangegeven dat het door hen genoemde aantal een schatting is. Figuur 1 Gemeenten die één of meerdere shisha lounges hebben, in % (N=393) 100 90
87,8
80 70 60 50 40 30 20
11,5
10
0,7
0 Geen shisha lounges
Wel shisha lounges
Weet niet
Gevraagd is of de gemeente wel eens klachten heeft ontvangen die betrekking hebben op de shisha lounges. Meer dan de helft (24 gemeenten; 53%) van de 45 gemeenten met een shisha lounge geeft aan dat dit inderdaad het geval is. De klachten gaan met name over geluidsoverlast (58%) en stankoverlast (21%).
Provincie In figuur 2 is per provincie weergegeven hoeveel gemeenten hebben aangegeven dat zij shisha lounges hebben. In Noord-Holland hebben verhoudingsgewijs de meeste gemeenten één of meerdere shisha lounges. Het gaat om 11 (21,6%) van de 51 gemeenten. In Groningen, Friesland en Zeeland zijn, volgens de gemeenten, geen shisha lounges.
INTRAVAL – Inventarisatie shisha lounges 2015
2
Figuur 2 Gemeenten die één of meerdere shisha lounge(s) hebben, per provincie in % (N=393)1 Geen shisha lounges
100 90 80
83,3
78,4
Wel shisha lounges 85,2
84,8
84,6
83,3
100,0
96,0
92,4
86,7
100,0
100,0
70 60 50 40 30
21,6
20
16,7
16,7
15,4
15,2
14,8
13,3
10 0
7,6
4,0
0,0
0,0
Het aantal shisha lounges per provincie loopt uiteen van nul (Friesland, Groningen en Zeeland) tot 66 (Zuid-Holland) (figuur 3). Het grootste deel (107; 68%) van de shisha lounges bevindt zich in ZuidHolland (66; 42%) en Noord-Holland (41; 26%). Figuur 3 Aantal shisha lounges per provincie (N=156)
Gemeentegrootte Verder is onderscheid gemaakt tussen gemeenten op basis van het inwonertal. Zoals is te zien in figuur 4 hebben grote gemeenten (meer dan 200.000 inwoners) relatief vaker shisha lounges (83,3%) 1
De weet niet categorie is opgenomen in de categorie geen shisha lounges.
INTRAVAL – Inventarisatie shisha lounges 2015
3
0,0
dan kleinere gemeenten. De kleinste gemeenten (minder dan 20.000 inwoners) geven bijna allemaal (99,2%) aan geen shisha lounges te hebben. Er lijkt hierin een patroon te zitten: des te meer inwoners een gemeente heeft, des te groter is de kans dat zich in die gemeente een shisha lounge bevindt. Figuur 4 Gemeenten die één of meerdere shisha lounge(s) hebben, naar inwonertal in % (N=393)2 100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0
99,2
Geen shisha lounges
82,2
Wel shisha lounges
83,3
70,5 56 44 29,5 0,8 < 20.000
16,7
7,8
(n=125)
20.000 - 50.000 (n=193)
50.000 - 100.000 (n=44)
100.000 - 200.000 (n=25)
> 200.000 (n=6)
4. Horecagelegenheden met een shisha lounge-functie Van alle 393 gemeenten in Nederland hebben 44 (11,2%) gemeenten aangegeven dat zich in hun gemeente horecagelegenheden met een shisha lounge-functie bevinden (figuur 5). De overige gemeenten geven aan dat ze dit soort gelegenheden niet hebben (330; 84,0%) of het niet te weten (19; 4,8%). Figuur 5 Gemeenten die één of meerdere horecagelegenheden met een shisha lounge-functie hebben, in % (N=393) 100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0
84
11,2
Geen horecagelegenheden met een shisha lounge-functie
Wel horecagelegenheden met een shisha lounge-functie
4,8 Weet niet
Het aantal horecagelegenheden met een shisha lounge-functie per gemeente loopt uiteen van één (25 gemeenten) tot 35 (één gemeente). In totaal bevinden zich 170 horecagelegenheden met een shisha lounge-functie in Nederland. Het merendeel (61%) van de gemeenten geeft hierbij overigens aan dat het om een schatting gaat. 2
De weet niet categorie is opgenomen in de categorie geen shisha lounges.
INTRAVAL – Inventarisatie shisha lounges 2015
4
Dertien (30%) van de 44 gemeenten met een horecagelegenheid met een shisha lounge-functie hebben wel eens klachten ontvangen over deze horecagelegenheden. De klachten gaan met name over geluidsoverlast (46%).
Provincie In Flevoland, Gelderland en Zuid-Holland hebben verhoudingsgewijs de meeste gemeenten aangegeven één of meerdere horecagelegenheden met een shisha lounge-functie te hebben (figuur 6). In Zuid-Holland gaat het om tien (16,7%) van de 60 gemeenten, in Gelderland om negen (16,7%) van de 54 gemeenten en in Flevoland om één (16,7%) van de zes gemeenten. In Drenthe, Groningen, Friesland en Zeeland is er één gemeente die heeft aangegeven dat zich daar horecagelegenheden met een shisha-functie bevinden. Figuur 6 Gemeenten die één of meerdere horecagelegenheden met een shisha lounge-functie hebben, per provincie in % (N=393)3 100 90
83,3
83,3
88,0
84,6
83,3
95,7
94,1
92,3
91,7
90,9
89,4
95,8
80 70 60 50 40 30 20
16,7
16,7
16,7
15,4
12,0
10
10,6
9,1
8,3
7,7
5,9
4,3
4,2
0
Geen horecagelegenheden met een shisha lounge-functie
Wel horecagelegenheden met een shisha lounge-functie
Het aantal horecagelegenheden met een shisha lounge-functie varieert per provincie van één (Drenthe, Flevoland, Groningen en Zeeland) tot 69 (Zuid-Holland) (figuur 7). Ook hier komt het grootste deel (106; 62%) van de horecagelegenheden met een shisha lounge-functie voor in ZuidHolland (69; 40%) en Noord-Holland (37; 22%).
De weet niet categorie is opgenomen in de categorie geen horecagelegenheden met een shisha loungefunctie.
3
INTRAVAL – Inventarisatie shisha lounges 2015
5
Figuur 7
Aantal horecagelegenheden met een shisha loungefunctie per provincie (N=170)
Gemeentegrootte Ook voor de aanwezigheid van horecagelegenheden met een shisha lounge-functie is een onderverdeling gemaakt naar gemeentegrootte. De grote gemeenten (meer dan 200.000 inwoners) geven het vaakst aan één of meerdere horecagelegenheden met een shisha lounge-functie te hebben (figuur 8). Van de zes grootste gemeenten hebben vijf (83,3%) een dergelijke gelegenheid. De kleinste gemeenten (minder dan 20.000 inwoners) hebben die naar verhouding met 0,8% het minst vaak. Figuur 8
100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0
Gemeenten die één of meerdere horecagelegenheden met een shisha lounge-functie hebben, naar inwonertal in % (N=393)4 99,2
Geen horecagelegenheden met een shisha lounge-functie
93,8
Wel horecagelegenheden met een shisha lounge-functie
83,3
72,7 56 44 27,3 16,7 0,8 < 20.000
(n=125)
6,2 20.000 - 50.000 (n=193)
50.000 - 100.000 (n=44)
100.000 - 200.000 (n=25)
> 200.000 (n=6)
De weet niet categorie is opgenomen in de categorie geen horecagelegenheden met een shisha loungefunctie.
4
INTRAVAL – Inventarisatie shisha lounges 2015
6
CO LO F O N © St. I ntr aval Postadres Postbus 1781 9701 BT Groningen E-mail
[email protected] www.intraval.nl Kantoor Groningen: St. Jansstraat 2C Telefoon 050 - 313 40 52 Fax 050 - 312 75 26
Kantoor Rotterdam: Goudsesingel 68 Telefoon 010 - 425 92 12 Fax 010 - 476 83 76
December 2015 Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of anderszins, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. T e k s t
A . Kruize, M. Sijtstra, B. Bieleman
Inventarisatie shisha lounges 2015
O p d r a c h t g e v e r Nederlandse Voedsel- en
A. Kruize
Dru k
Warenautoriteit M. Haaijer E. Cusiel Copy-Copy Groningen
ISBN
978 90 8874 214 9
B. Bieleman
Opm a a k Om s l ag
M. Sijtstra
