Inhoud
Introductie
Hoe Het Uitvaarthandboek te gebruiken Voorwoord Auteur Inleiding
3 8 10 11
Hoofdstuk I 1.1 1.2 1.2.1 1.2.2 1.2.3 1.2.4 1.2.5 1.3 1.4 1.5 1.6 1.7 1.8 1.9 1.10 1.11
Aan overlijden gerelateerde beslissingen Verzekeringen Uitvaartverzekeringen Natura uitvaartverzekering Kapitaal uitvaartverzekering Koopsom uitvaartverzekering Sparen of banksparen Belastingen Keurmerk Klantgericht Verzekeren Persoonlijke hulpgroep Testament Orgaan- of weefseldonatie Palliatieve sedatie Euthanasie Ter beschikking van de wetenschap Sacrament van de Ziekenzalving Stervensbegeleiding
14 14 14 15 17 18 19 20 20 21 21 22 23 23 24 24 24
Hoofdstuk II 2.1 2.2 2.3
27 28 28
2.4 2.5
Uitvaartondernemers Plaatselijke of regionale uitvaartondernemingen Landelijke uitvaartondernemingen Keuzebepaling op basis van competenties en andere criteria Keurmerk Uitvaartzorg Het verdienmodel
Hoofdstuk III 3.1 3.2 3.3 3.4 3.5 3.6 3.7 3.8
Overlijden Verklaring van overlijden B Doodsoorzaakverklaring Aangifte van overlijden Verlof tot begraven, cremeren of ontleding Bewijs van overlijden Registratienummer Autopsie Onnatuurlijke dood
33 33 33 34 34 34 35 35 35
4
29 30 31
Hoofdstuk IV 4.1 4.2 4.3 4.3.1 4.3.2 4.3.2.1 4.3.2.2 4.4 4.4.1 4.4.2 4.4.2.1 4.4.2.2 4.4.2.3 4.4.3 4.4.4 4.4.5 4.4.6 4.4.6.1 4.4.6.2 4.4.6.3 4.4.6.4 4.4.7 4.4.7.1 4.4.8 4.4.9 4.4.10 4.5
Uitvaart regelen Afspraak Overbrenging Regelingsgesprek Datum bepaling Tijdsplanning in het algemeen Tijdsplanning en crematorium Tijdsplanning en begraafplaats Uitvaart Locatiebepaling De dienst De dienst in besloten kring De dienst in stilte Dankwoord Avondwake Muziek Dragers Bloemen Kistbloemen Bloemstuk Strooibloemen Bloemenbestemming Goed doel Dr. C.J. Vaillantfonds Bewaking woonhuis Fotografie en film Internet Kinderuitvaart
38 38 38 39 40 41 41 41 41 42 42 43 44 44 44 44 46 46 46 47 47 47 48 49 49 49 50 50
Hoofdstuk V 5.1 5.2 5.2.1 5.2.1.1 5.2.1.2 5.2.1.3 5.2.1.4 5.2.1.5 5.2.1.6 5.2.1.7 5.2.2
Opbaren Verzorging Opbaring Opbaarlocatie Thuis opbaren Opbaren in een uitvaartcentrum Opbaren in het mortuarium van een ziekenhuis Opbaren in het mortuarium van een zorgcentrum Opbaren in de rouwkapel van de kerk Opbaarlocaties combineren Wanneer het afscheidsbezoek houden? Wijze van opbaren
53 53 54 54 55 55 56 56 56 56 57 57
5
5.2.2.1 5.2.2.2 5.2.2.3 5.2.3 5.2.3.1 5.2.3.2 5.3 5.4 5.4.1 5.4.1.1 5.4.2
Koelruimte in een uitvaartcentrum/mortuarium Kistkoeling Bedkoeling Wijze van lichaamsconservering Balsemen Thanatopraxie Opbaarkosten Omhulsel: kist of lijkwade? Kist Kistsluiting met aanwezigen Lijkwade
58 58 58 58 58 59 60 61 61 62 62
Hoofdstuk VI 6.1 6.2 6.2.1 6.2.2 6.2.3 6.2.4 6.2.5 6.2.6 6.2.7 6.2.8 6.3 6.4 6.5 6.6 6.7 6.8 6.9
Begraven Begraafplaats Grafkeuze Algemeen graf Eigen graf Kindergraf Nieuw graf Bijzetting Dubbele graven Grafkelder Heuvelgraf Grafkosten Herbegraving Opgraven en ruimen Defilé op de begraafplaats Teraardebestelling Grafmarkering Zeemansgraf
64 64 65 65 65 65 66 66 66 67 67 67 68 68 68 69 70 70
Hoofdstuk VII 7.1 7.2 7.3 7.4 7.5 7.6 7.7 7.8 7.8.1 7.8.2 7.8.3
Cremeren Crematorium Avondcrematie Defilé in het crematorium Kist invoeren Technische crematie Toeslagen Algemene nis Asbestemming Asverstrooiing Urnen Gedenksieraden m.b.t. crematie
72 72 73 73 74 74 75 75 75 76 76 77
6
Hoofdstuk VIII
Vriesdrogen
79
Hoofdstuk IX 9.1 9.2 9.3
Condoleances Schriftelijke condoleances Persoonlijke condoleances Gecombineerde condoleances
81 81 81 82
Hoofdstuk X 10.1 10.2 10.3 10.4 10.4.1
Rouwvervoer Vervoer van de overledene Vervoer van de nabestaanden Overig vervoer Rouwstoet Stoetvorming
85 85 85 86 86 87
Hoofdstuk XI 11.1 11.1.1 11.1.2 11.2 11.2.1 11.3 11.3.1 11.4 11.4.1 11.4.2 11.4.3 11.4.4
Drukwerk en advertentie Rouwbrieven of rouwkaarten Indeling rouwbrief Verzendset Bidprentjes Indeling bidprentje Dankbetuigingskaarten Indeling dankbetuigingskaart Advertentie Rouwadvertentie Aansluit advertentie Dankbetuigingsadvertentie Gedachtenisadvertentie
89 89 90 95 95 96 98 98 100 101 103 103 103
Hoofdstuk XII 12.1 12.2 12.2.1 12.3 12.4 12.4.1 12.5 12.6 12.7 12.8.
Na de uitvaart Nazorg Notaris Verklaring van erfrecht Inboedel ruimen Grafmonument Keurmerk natuursteen Grafkunst Herinneringskunst Gedenksieraden Overige zaken
105 105 105 106 106 106 107 108 108 108 109
Nawoord
Samenvattend
110
7
Inleiding
Waarom moet u uw uitvaartwensen overdenken en vastleggen? Weet u dat er meer dan 80 taken moeten worden verricht wanneer iemand komt te overlijden? Door het lezen van Het Uitvaarthandboek en het invullen van Het Uitvaartstappenplan beperkt u de belasting van uw nabestaanden tot een minimum. Geconfronteerd met meervoudige emotionele en financiële beslissingen, welke snel moeten worden genomen in een periode van intens verdriet en veel stress, zullen Het Uitvaarthandboek en Het Uitvaartstappenplan er voor zorgen dat uw nabestaanden goed voorbereid en uitstekend geïnformeerd zijn. Mijn ervaring is dat dit voor de nabestaanden tot gevolg heeft dat na het overlijden van hun dierbare, de dagen naar de uitvaart toe veel rustiger en meer relaxt zullen verlopen. Tenslotte zijn de belangrijkste beslissingen al weloverwogen genomen. Daardoor zal er in deze eerste dagen ook meer tijd zijn om te rouwen. Iets wat bij een niet of niet goed voorbereide uitvaart pas na de begrafenis of crematie kan beginnen. Het laten verzorgen van een uitvaart moet net zo worden behandeld als iedere grote aankoop die u in uw leven verricht. Uitvaartkosten behoren tot de grootste uitgaven waar mensen mee te maken krijgen. Bij iedere grote uitgave doet u in alle rust vooraf gedegen onderzoek en maakt u prijsvergelijkingen om zo tot de voor u beste keuze te komen. Maar juist bij het nemen van belangrijke beslissingen rondom een overlijden wordt dit niet gedaan. Terwijl de nabestaanden op een dergelijk moment ook nog worden geconfronteerd met tijdsdruk, emoties en stress. Loopt u niet het gevaar dat uw nabestaanden door alle bovengenoemde aspecten impulsieve beslissingen nemen? Rondom een uitvaart moeten emoties juist geen rol spelen bij het nemen van financiële beslissingen. Als nabestaanden niet goed zijn voorbereid is de kans dat er foutieve beslissingen worden genomen erg groot. Dit kan tot gevolg hebben dat men later spijt krijgt van genomen besluiten of dat men teveel heeft betaald. Vaak wordt er gezegd: “Mijn kinderen weten wat ik wil” of “Ik heb mijn familie verteld wat ik wil”. Mijn ervaring is dat als uw wensen niet zwart op wit staan er een grote kans bestaat dat uw mondelinge instructies niet goed worden begrepen, verkeerd uitgelegd of foutief worden herinnerd door de mensen aan wie u het heeft verteld. Vergelijk het maar met de getuigen van een ongeluk. Iedere getuige hoort, ziet en interpreteert de verkregen informatie anders. Het gebrek aan specifieke instructies resulteert in ongelukkige en onnodige familie discussies en misverstanden. Wie zit daar op dat moment op te wachten? Niemand toch! De richtlijnen in Het Uitvaarthandboek beschreven zullen bij uw nabestaanden de stress en spanning bij het nemen van de beslissingen doen verminderen. Zeker als u uw naasten betrekt bij het invullen van uw wensen en deze met hen bespreekt. 11
Hoofdstuk I
Beslissingen omtrent het overlijden Gedurende uw leven moet u de nodige belangrijke beslissingen nemen. Deze zijn zeer divers van aard. Feit is dat u in de loop van uw leven beslissingen neemt die met uw overlijden te maken hebben. Beslissingen die zoal worden genomen zijn bijvoorbeeld: t het afsluiten van een overlijdensverzekering als u trouwt of gaat samenwonen t het afsluiten van een levensverzekering bij de aankoop van een eigen huis t het opstellen van een testament als er kinderen zijn gekomen Het moment waarop iemand bewust bij zijn overlijden stil wil of moet staan zal voor iedereen in verschillende levensfases plaatsvinden. De aspecten waarmee men in willekeurige volgorde geconfronteerd kan worden zijn: 1.1 Verzekeringen U, als consument, wordt in de loop van uw leven veel verzekeringen aangeboden. Of het nu gaat om een autoverzekering, zorgverzekering, levensverzekering of inboedelverzekering. Iedere verzekeringsmaatschappij beweert het beste product voor u in huis te hebben. Verzekeringen vergelijken is dus erg belangrijk. De ene persoon gaat voor een lage premie, de ander kijkt meer naar de polisinhoud. Sinds begin 2010 vallen uitvaartverzekeringen onder het Besluit gedragstoezicht financiële ondernemingen (Bgfo). Hierdoor krijgt u als consument helderheid omtrent de inkomsten van de tussenpersoon. 1.2 Uitvaartverzekeringen In de uitvaartbranche wordt altijd gesteld dat uitvaartverzekeringen in tegenstelling tot veel andere verzekeringen in ieder geval een keer tot uitkering zullen komen. Deze zekerheid heeft u dus. De premie wordt niet voor niets betaald. Echter, het al dan niet sluiten van een uitvaartverzekering hangt af van uw persoonlijke situatie en uw persoonlijke overwegingen. U zult moeten overwegen of u het risico, de kosten van uw uitvaart, zelf financieel kunt en wilt dragen. Sommige mensen stellen dat alles wat ze zelf kunnen betalen niet gaan verzekeren. U moet zich echter afvragen of u die kosten in de toekomst ook nog kunt betalen? Of u de discipline heeft om van het geld dat u heeft gereserveerd af te blijven, zelfs in situaties dat het erg aanlokkelijk is om er toch maar even gebruik van te maken? Hoofdstuk I
14
