Norma_mei_2010 nr.2alt_Layout 1 21-09-10 15:41 Pagina 1
Magazine voor musici en acteurs
In dit nummer (september 2010)
Interview Carel Kraayenhof Nieuw wetsontwerp auteurscontractenrecht Uitreiking Gouden Notekraker 2010 Collectieve rechten in het digitale tijdperk
Norma_mei_2010 nr.2alt_Layout 1 21-09-10 15:41 Pagina 2
september 2010 • NORMA Nieuws • Magazine voor musici en acteurs
inhoud “De tango is het klachtenboek van de achterbuurt”
4
Nieuw wetsontwerp auteurscontractenrecht
10
Jon van Eerd en Ellen ten Damme winnaars Gouden Notekraker 2010
12
Een wereld van verschil
16
NORMA Prijs Beste Solist voor “geniaal mensenkind”
18
colofon NORMA - naburige rechten musici en acteurs Louise Wentstraat 186 1018 MS Amsterdam Postbus 2995 1000 CZ Amsterdam T 020 - 627 27 98 F 020 - 626 96 97 E
[email protected] www.stichtingnorma.nl Redactie Wisso Wissing (hoofdredacteur) Ruud Zinzen (eindredacteur) Maaike Boomstra, Marjan Feiken, Anita Verheggen Met medewerking van Cees Gog
Nieuwe dienst My NORMA
19
Vormgeving Robert Swart
Vergadering van Aangeslotenen
20
Druk Boeijinga, Apeldoorn
Omslag: Carel Kraayenhof beeld: Minke Faber
Norma_mei_2010 nr.2alt_Layout 1 22-09-10 11:23 Pagina 3
Voorwoord o
p maandag 23 augustus heeft in Paradiso de uitreiking van de Gouden Notekraker 2010 plaatsgevonden. Winnaars van de Gouden Notekraker 2010 zijn: In de categorie toneel: Jon van Eerd en in de categorie muziek: Ellen ten Damme. Henk Westbroek geeft in een promofilm voor televisie op passende wijze aan wat het onderscheidende is van de prijs. “Het barst in Nederland van de prijzen en ik heb ze allemaal wel een keer gekregen, de enige prijs waar ik apentrots op ben, is op de Gouden Notekraker, want die wordt je niet gegund door een jury, maar die wordt je gegund door je collega’s en dát betekent wat!” Voor het eerst is de Gouden Notekraker mede georganiseerd door SENA en de aangeslotenen van zowel NORMA als SENA hebben via de website massaal hun stem uitgebracht. Het was dit jaar spannender dan ooit. De televisie uitzending door de NPS enkele dagen later was eveneens buitengewoon. Kortom het was weer een geslaagd event. Deze zomer is My NORMA geïntroduceerd. My NORMA is uw persoonlijke internetpagina waar u als aangeslotene uw zaken eenvoudig en snel kunt regelen. Het meest interessant is de mogelijkheid voor u als aangeslotene om digitaal uw medewerkingen (aan films, series of andere beschermde werken) online in te dienen, zodat papieren
speellijsten voortaan achterwege kunnen blijven. In dit nummer meer over het hoe en waarom van My NORMA. Een ander uniek initiatief is de ontwikkeling van Filmotech, een digitaal platform dat als doel heeft om tegen betaling het gehele Nederlandse filmaanbod direct via internet toegankelijk te maken voor de consument. Het initiatief komt van de Nederlandse Vereniging van Speelfilmproducenten (NVS), het Nederlands Filmmuseum en het Nederlands Instituut voor Beeld & Geluid. Van de inkomsten van Filmotech zal een deel worden afgedragen aan de onderliggende collectieve beheersorganisaties ter vergoeding voor de individuele rechthebbenden, waaronder producenten, scenarioschrijvers, regisseurs, uitvoerende kunstenaars (m.n. acteurs) en de muziekauteurs. Filmotech wordt binnenkort, onder aankondiging van de nieuwe naam, gepresenteerd. Op het Nederlands Film Filmfestival zullen NORMA en de andere rechtenorganisaties hun aangeslotenen nadere uitleg geven over dit nieuwe initiatief.
Amsterdam, september 2010 Wisso Wissing Directeur NORMA
Norma_mei_2010 nr.2alt_Layout 1 21-09-10 15:41 Pagina 4
In Argentinië kussen veel artiesten het portret op het bidprentje van Pugliese voor ze het podium opgaan
Bandoneonist Carel Kraayenhof kreeg grote nationale bekendheid toen hij Prinses Maxima tot tranen toe roerde met ‘Adios Nonino’. Het veel herhaalde tv-fragment heeft zich in het collectieve bewustzijn van miljoenen Nederlanders genesteld. Op slag was tangomuziek ‘hot’ en de bandoneon een instrument dat andere artiesten graag wilden gebruiken. Zo speelde Kraayenhof solo’s op de cd’s
van artiesten als André Hazes (‘Bloed, zweet en tranen’), Bløf en Marco Borsato, speelt hij binnenkort een duet met Sting tijdens de Symfonica in Rosso-concerten en is hij veelvuldig te horen als solist bij symfonieorkesten. Zijn samenwerking met de Estlandse dirigent Kristjan Järvi was zelfs het begin van een internationale solo-carrière.
Norma_mei_2010 nr.2alt_Layout 1 21-09-10 15:41 Pagina 5
“De tango is het klachtenboek van de achterbuurt” Al meer dan 25 jaar is Carel Kraayenhof de Europese ambassadeur van de tekst: Anita Verheggen beeld: Minke Faber Argentijnse tangomuziek.
Kraayenhof: “In 2005 heb ik Kristjan leren kennen. Hij is de zoon van de dirigent Neeme Järvi. Ik ontmoette hem in Estland waar hij een masterclass gaf. Ik speelde daar een bandoneonconcert van Astor Piazzolla en hij dirigeerde het orkest. Hij was zo enthousiast over Piazzolla en hoe ik dat speelde dat hij veel met mij wilde gaan werken.” Er ontstond een hechte vriendschap met Järvi, die Kraayenhof naar grote orkesten als het London Symphony Orchestra en het Sydney Symphony Orchestra haalde om stukken van Piazzolla uit te voeren. De twee traden op in Amerika, Australië en Europa. “Meestal hebben we per jaar een paar grote reizen. Volgend jaar ga ik naar Hong Kong. Dat is heel leuk en heeft ook een uitstraling naar de Nederlandse orkesten waar ik voortdurend word teruggevraagd. Ik speel binnenkort weer bij het Noord Nederlands Orkest en het Brabants Orkest maar ben ook regelmatig bij het Residentie Orkest te gast. Dan word je betaald als solist binnen het klassieke circuit en dat is waar ik voornamelijk van leef. Het is een dankbare rol omdat die
orkesten heel blij zijn dat ik kom en omdat de combinatie bandoneon en orkest geweldig klinkt.”
maal uit z’n dak ging van die bandoneon. Met als gevolg dat ik een liedje met hem mee ga spelen bij zijn concerten in Arnhem.
Treed je vaker op met symfonieorkesten sinds je concert voor Maxima? Mijn werk met de orkesten in Nederland heeft ongetwijfeld met Maxima te maken maar van de buitenlandse optredens loopt het meeste via Kristjan. Bij die orkesten ontstaan ook leuke contacten. Zo heb ik bij het Residentie Orkest Gisèle Ben Dor ontmoet en met haar ga ik naar Hong Kong. Soms gebeuren er ook hele onverwachte dingen. Ik was met het London Symphony Orchestra in Florida toen ik gebeld werd door de A&R-manager van de violist Joshua Bell. Hij vroeg me of ik een paar liedjes met Bell wilde opnemen voor een nieuwe cd. Dat was een hele leuke samenwerking en Bell had voor die CD ook met Sting samengewerkt. Een paar maanden later werd ik uitgenodigd om het project met Bell live te gaan doen in New York. Dat was in een hele intieme setting in het Lincoln Center. Daar heb ik Sting ontmoet die hele-
Niche-muziek Kraayenhof koestert zijn solo-carrière die hij keihard nodig heeft om zijn muzikale ‘core business’, het spelen van tangomuziek met zijn eigen Sexteto Canyengue, overeind te kunnen houden. De komende maanden toert hij met de productie Compassion langs theaters in Nederland. Een tournee tegen de klippen op omdat de financiële mores van het Nederlandse theatercircuit steeds harder worden. Kraayenhof: “Als je één voet over de grens zet ben je een artiest met een hoofdletter, een Musiker, dat is een gerespecteerd beroep. In Duitsland krijg je nog een maaltijd als je in het theater optreedt. Daar staan echte koks en technici die door de staat zijn ingehuurd. Dat wordt allemaal gesubsidieerd. Je wordt verzorgd en krijgt je koffie. Maar in Nederland hebben we een keer een rekening gehad van een theater voor 16,5
5
Norma_mei_2010 nr.2alt_Layout 1 21-09-10 15:41 Pagina 6
Als je één voet over de grens zet ben je een artiest met een hoofdletter, een Musiker, dat is een gerespecteerd beroep
kopje koffie. Niet te geloven! De meeste theaters zijn facilitair bedrijf geworden. Je moet je eigen geluids- en lichttechnici meenemen en we nemen nu zelf ook een kok mee om onze catering te verzorgen. Je moet alles zelf betalen. Het theater is niet meer dan een zaal die je huurt. En het is ook nog een ramp dat de mensen door de bezuinigingen minder geld te besteden hebben. Daardoor komt er minder publiek. Ondanks dat gaat je theatershow ‘Compassion’ dit najaar wel in reprise. Ja, we hebben de investeringskosten toch al gemaakt dus des te meer shows we draaien des te beter. Bovendien werd het enorm goed ontvangen en genoot ons publiek van begin tot het einde van deze show die geregisseerd is door Karel de Rooij. Zijn naam staat garant voor een geweldige avond met een lach en een traan. We gaan hierna nog één tournee doen in Nederland en daarna met deze show naar Duitsland. Hoe gaat het met de verkoop van je cd’s? Tegenwoordig breng ik mijn cd’s in eigen beheer uit want ik ben weg bij Universal. Ik ben heel blij om weer tango op te nemen met m’n eigen band en op dit moment ben ik bezig met een bandoneon solo-cd. De laatste cd die ik bij Universal opnam was Memorias De Cuba met prachtige Cubaanse muziek. Helaas heeft dit project niet de aandacht gekregen die het mijns inziens verdient. Hoezo? Cubaanse muziek en tango worden daar niche-muziek genoemd. Daar wordt elke artiest voor gek verklaard als hij niet bezig is om een zo groot mogelijk publiek te bereiken. Artiesten moeten tegenwoordig bewijzen dat ze zichzelf kunnen bedruipen. De
6
Norma_mei_2010 nr.2alt_Layout 1 21-09-10 15:41 Pagina 7
meest succesvolle artiesten die voetbalstadions vol krijgen, worden ook gelijk gezien als de beste artiesten. De grote fout die tegenwoordig gemaakt wordt is dat ze kwaliteit en kwantiteit door elkaar halen. Bij Universal was dat schering en inslag. Ik heb geen waardeoordeel over iemand als André Rieux. Ik denk dat hij echt gelooft in wat hij doet en er enorm van geniet dat hij het zo groot kan opzetten. Maar Universal wilde mij o.a. aan zijn orkest koppelen en ik wilde dat niet. Vervolgens mocht ik van hen geen tango-cd met mijn eigen band opnemen. Kijk, wat ik maatschappelijk zo fout vind is dat iemand als Rieux, die ik echt respecteer, zo wordt opgehemeld en er over kleinere artiesten niet meer wordt gesproken. Die verdwijnen allemaal in de marge. En dat is natuurlijk raar want er is een enorme internationale markt voor kleinere muzieksegmenten zoals de wereldmuziek. Wereldmuziek blijkt over een langere tijdsperiode juist goed te verkopen. Dat is omdat het uit de ziel van die volkeren komt. Dat blijft altijd bestaan en heeft eeuwigheidswaarde. Maar de filosofie van de platenmaatschappijen is dat ze vooral snel hun slag willen slaan. De artiest inzetten op het moment dat je ‘m kan gebruiken en dan op naar de volgende artiest. Maar jij hebt toch een bepaalde status in Nederland? Dat zegt niets. Tenminste, niet als je bandoneon speelt. Als je nou nog zanger bent…
Eigen beheer Kraayenhof heeft ook zijn management en boekingskantoor in eigen beheer. Sinds 1995 is zijn vrouw Thirza Lourens verantwoordelijk voor de zakelijk kant van het muziekbedrijf.
Waarom heb je die keuze gemaakt? Met Sexteto Canyengue zaten we wel bij een management maar daar waren we maar één van de twintig artiesten. Daar waren we niet zo tevreden over. Op een gegeven moment was er een uitnodiging van het Montreal Jazz Festival blijven liggen en daar was Thirza zo boos over dat ze de telefoon heeft gepakt en die mensen heeft gebeld. Met als gevolg dat we daar acht optredens kregen. Toen we terugkwamen vroeg de hele band: ‘Wil jij niet onze manager worden?’ En sinds die tijd heeft ze dat gedaan. Het lijkt me een flinke belasting. Is dat allemaal te combineren met je gezin? We hebben een kantoor en een studio in de tuin. Vier jaar lang hebben we als gezin met onze tweeling getourd over de hele wereld. Toen ze zes maanden oud waren speelden wij in Alaska en Chicago met een Argentijnse show. Ze sliepen in de hoes van de contrabas (lacht). Het was echt geweldig! En toen ze vier jaar oud waren en naar school moesten had ik het geluk dat het huwelijk van Alexander en Maxima kwam. Daardoor kreeg ik veel werk in Nederland. Nu is dat weer wat omgedraaid. Voor de helft van de tijd zit ik in het buitenland. Er wordt de komende tijd in Nederland tot 30% bezuinigd op kunst en cultuur. Hoe staat het culturele klimaat er in Nederland voor als je het vergelijkt met het buitenland? Wat is jouw diagnose van dit land? Ik vind het diep triest. Een volk dat zijn eigen cultuur begraaft, begraaft z’n identiteit. Het is een stap terug en heel kortzichtig in een tijd waar we juist zo bezig zijn met de multiculturele samenleving en de problemen daarvan. Je kunt het namelijk ook hebben over de voordelen en hoe het onze cultuur
verrijkt. Ik treed heel veel op in arme landen: Argentinië, Uruguay, Cuba en in uithoeken als Novosibirsk. Dat zijn arme samenlevingen waar mensen veel minder geld hebben, maar cultuur is hun geestelijk voedsel. Het hoort zó bij hen. Mensen komen massaal naar concerten toe en de entreekaartjes zijn daar ook veel goedkoper. Die innerlijke behoefte om veelvuldig concerten te zien ontbreekt jammer genoeg in Nederland en wordt ook op geen enkele manier meer door de media gestimuleerd. Cultuur op tv is verbannen naar elf uur ’s avonds. De jeugd krijgt geen klassieke muziek meer te zien want die is al naar bed. En op het muziekonderwijs wordt enorm bezuinigd. Dat is verschrikkelijk want muziek heeft nog een veel hoger doel in de samenleving. Leonard Bernstein noemde muziek een vredestichter. Het is een universele taal die iedereen begrijpt. Thirza en ik zeggen vaak tegen elkaar dat Muziek de medicijn is voor de ziel. Als je daar gebruik van maakt kun je veel meer mensen tot elkaar brengen dan je zou denken. Laat mensen uit de meest uiteenlopende culturen samen muziek maken en ineens gaat het hart van iedereen open. Het is jammerlijk dat kunst gezien wordt als een linkse hobby in een land dat zoveel geld heeft als wij. Dat heeft volgens mij te maken met onze calvinistische traditie. Muziek wordt hier altijd gezien als een leuke hobby maar het is niet serieus want er wordt geen geld mee verdiend. Het is iets voor op de zondag tussen de schuifdeuren. Ik ben bang dat het in Nederland straks net zo wordt als in de Verenigde Staten waar kunst alleen nog kan bestaan bij de gratie van privé-geld.
Bidprentje Hoe anders is het culturele klimaat in Argentinië waar Kraayenhof kind aan huis is.
7
Norma_mei_2010 nr.2alt_Layout 1 21-09-10 15:41 Pagina 8
De Argentijnse pianist/componist Osvaldo Pugliese wordt er bijna als een heilige vereerd. “In Argentinië is er een hele nieuwe generatie musici die zijn muziek weer speelt. In elke wijk heeft hij een monument. Hij is er veel meer geliefd dan Astor Piazzolla. Er is een bidprentje van Pugliese waar: ‘Protector de los musicos’ (beschermheer van de musici) op staat. Op de achterkant staat een heel verhaal in de trant van: ‘Bescherm ons tegen alle boze krachten in de samenleving die ons afhouden van het muziek maken’. Heel mooi. Ze zeggen ook altijd dat Pugliese geluk brengt. Veel artiesten kussen zijn portret op het bidprentje voor ze het podium opgaan. Is hij ook jouw grote inspiratiebron of is dat Piazzolla? Allebei, ik speel veel repertoire van allebei. Met beiden heb ik vroeger gewerkt en ze zijn mijn vaders in de tango. Met Sexteto Canyengue speel ik meer repertoire van Pugliese en Piazzolla speel ik met orkesten. Ook in mijn theatershow speel ik repertoire van beide componisten en in mijn eigen composities hoor je de invloed van beiden terug. In jouw theatershow leg je een verband tussen het Amsterdamse levenslied en de tango. Hoe zit dat precies? Ik heb een hommage aan André Hazes in het programma opgenomen. We hebben een geweldige Argentijnse zanger, Omar Mollo, die rockster is geweest in Argentinië en alleen onder de douche tango zong. Totdat z’n vrienden zeiden: ‘Dat moet je nou echt eens gaan doen, want je hebt er een goede stem voor’. Hij ziet er uit als een Argentijnse Ozzy Osbourne, met haar tot op z’n heupen, maar ik heb nog nooit met iemand gewerkt die zo
8
Norma_mei_2010 nr.2alt_Layout 1 21-09-10 15:41 Pagina 9
ook wat de Argentijnen ermee gedaan hebben. Die hebben het gemaakt tot de ziel van het eigen volk. Ze noemen de tango ook wel het klachtenboek van de achterbuurt en de bandoneon is daarin een verteller, een soort mens. Ik kwam ineens in een cultuur waar het instrument niet werd gezien als een ding maar als een mens, als een kameraad die je steunt. Die bandoneon wordt ook in allerlei tango’s bezongen als een vriend. In Alma de Bandoneon zingen ze: ‘Jij bent als een rups die ervan droomde vlinder te worden’; want de balg van een bandoneon lijkt op een rups. De tango wordt ook wel ‘de blues van Buenos Aires’ genoemd. De dichter Horacio Ferrer zegt: ‘De tango is de eerste glimlach op je gezicht bij het bereiken van de overkant nadat je een zee van tranen bent overgestoken’. Ook zo’n prachtige uitspraak. Daarom trof die bandoneon gelijk mijn hart. Het is echt geweldig hoe dat instrument de Argentijnse weemoed vertolkt. Ik heb Pugliese gekend en heel veel van dat soort mannen ontmoet. Die waren gewoon nederig en dankbaar dat ze deel uitmaakten van de geschiedenis van de tango en dat voor hun volk konden doen.
Muziek is de medicijn voor de ziel lief is. Je hebt bijna het gevoel dat hij je tourmanager is. Er is een mooie Argentijnse rockballade over een blind meisje. Die verbind ik met Hazes’ Bloed, zweet en tranen dat Omar in het Nederlands zingt. Kijk, als André Hazes in Buenos Aires was geboren was het een tangozanger geweest. Hij was eigenlijk
de tangozanger van Amsterdam en het levenslied is de tango van Amsterdam. De bandoneon speelt een hoofdrol in de tangomuziek. Wat trekt jou zo aan in dat instrument? Dat is het geluid van het instrument maar
Heel wat anders dan een opgeblazen rockster… Ja en juist omdat het culturele klimaat in Nederland momenteel zo moeizaam is, wordt het steeds leuker om op te treden voor mensen omdat ze verrast zijn door de diepgang van die muziek. Na afloop van zo’n concert komen mensen naar je toe en zeggen: ‘Mijnheer, ik kan er weer een maand tegenaan’. Het is echt hartstikke leuk om in een woestijn van culturele armoede een oase te zijn. Meer informatie over de tournee Compassion in oktober: www.carelkraayenhof.nl
9
Norma_mei_2010 nr.2alt_Layout 1 21-09-10 15:41 Pagina 10
Onderhandelingspositie makers en uitvoerende kunstenaars versterkt
Nieuw wetsontwerp auteurscontractenrecht Het heeft lang op zich laten wachten, maar afgelopen juni is eindelijk het wetsontwerp auteurscontractenrecht gepubliceerd. Met dit voorstel moet de positie van de maker en uitvoerende kunstenaar ten opzichte van de exploitant versterkt worden. tekst: Maaike Boomstra illustratie: Robert Swart
Het onderwerp staat al enige tijd op de politieke agenda. In 2004 is op verzoek van het Ministerie van Justitie een onderzoeksrapport verschenen over de wenselijkheid van een auteurscontractenrecht. Hieruit werd duidelijk dat, mede door een toenemende concentratie van exploiterende partijen, auteurs en uitvoerende kunstenaars structureel in een zwakkere onderhandelingspositie verkeren. Door de onderzoekers werd vervolgens een aantal aanbevelingen gedaan over de wijze waarop de contractuele positie van deze rechthebbenden kon worden verbeterd. Vele belanghebbende partijen hebben hier toen op gereageerd, waaronder NORMA. Vervolgens heeft dit onderwerp jaren stil gelegen in politiek Den Haag. Nu ligt er een wetsontwerp ter consultatie, waarop wederom alle belanghebbenden hun oordeel mogen geven, tot 1 oktober a.s. Hoewel dit wetsontwerp ziet op een betere bescherming van makers én uitvoerende kunstenaars, zal in dit artikel worden gesproken over uitvoerende kunstenaars. Wat is de inhoud van dit wetsontwerp? Hieronder volgt een korte uiteenzetting van een aantal van de belangrijkste voorstellen.
10
Geen overdracht maar licentie De belangrijkste maatregel die wordt voorgesteld is de overdracht van de naburige rechten onmogelijk te maken tijdens het leven van de uitvoerende kunstenaar. In plaats daarvan is het uitsluitend mogelijk om een exclusieve licentie te verstrekken, die tegen elke vijf jaar opzegbaar is. Door de onoverdraagbaarheid als uitgangspunt te nemen, beoogt de wetgever de bijzondere band tussen de uitvoerende kunstenaar en zijn uitvoering te benadrukken. Hij blijft bij een licentie immers eigenaar van het naburig recht op zijn prestatie. Door de mogelijkheid van periodieke opzegging wordt de uitvoerende kunstenaar voorts op een laagdrempelige manier in staat gesteld meer invloed uit te oefenen op de wijze waarop zijn uitvoering wordt geëxploiteerd. Door de keuze om bij beëindiging van de licentie de exploitatie van zijn prestatie aan een andere exploitant over te laten, verwacht de wetgever daarbij dat de innovatie van nieuw gebruik onder exploitanten zal worden bevorderd. Verenigingen van uitvoerenden en exploitanten kunnen collectief ook een andere termijn
voor de vijfjaarlijkse opzegbaarheid overeenkomen, zodat dit per sector kan worden afgestemd. Op deze wijze kunnen exploitanten bovendien worden gestimuleerd om het eens te worden over een regeling met collectieve afspraken.
Uitzondering onoverdraagbaarheid Filmwerken Volgens de huidige wetgeving geldt voor filmwerken (zoals films en tv-series) een ‘wettelijk vermoeden van overdracht’. Dat houdt in dat wanneer bijvoorbeeld een acteur, met de producent schriftelijk niets afspreekt over zijn naburige rechten, deze rechten worden ‘vermoed’ te zijn overgedragen aan de producent. In ruil daarvoor is de producent aan de uitvoerende kunstenaar verplicht om een ‘billijke vergoeding’ te betalen per exploitatievorm. De wetgever stelt in het nieuwe wetsontwerp voor deze regeling in stand te houden. Dit levert een oneerlijk onderscheid op. De acteur
r
Norma_mei_2010 nr.2alt_Layout 1 21-09-10 15:41 Pagina 11
kunstenaar alsnog meedelen in opbrengsten, wanneer die exploitatie, al dan niet onverwacht, een groot commercieel succes blijkt te zijn. Wel dient hierbij in overweging te worden genomen in hoeverre de exploitant in de gelegenheid is geweest om gedane investeringen terug te verdienen.
raakt, wanneer hij schriftelijk niets regelt, alsnog het eigendom op zijn prestatie kwijt. Een vermoeden van (vijfjarige) licentie had meer voor de hand gelegen, gezien de achtergrond en motivering van het hele wetsontwerp. Op deze wijze worden uitvoerenden die contractueel niets regelen niet in een achtergestelde positie gebracht ten opzichte van hen die schriftelijk een (exclusieve) licentie aan de producent hebben afgegeven. Uitvoerenden in loondienst Een andere uitzondering op het principe van onoverdraagbaarheid van de naburige rechten geldt ten aanzien van uitvoerende kunstenaars die in loondienst zijn. Hiervoor blijft de huidige regeling in stand, wat inhoudt dat de werkgever eigenaar wordt van zijn creatieve prestatie. Ook deze benadering is niet consistent met de overige voorstellen van het wetsontwerp. Bovendien zou deze regeling ertoe kunnen leiden dat exploitanten – bij wijze van vluchtgedrag – alleen nog uitvoerenden in loondienst nemen. Recht op een billijke vergoeding Het wetsontwerp voorziet in het recht op een ‘billijke vergoeding’ wanneer de exclusieve licentie wordt verleend. Verenigingen van uitvoerende kunstenaars en exploitanten hebben de mogelijkheid een gezamenlijk ad-
Non usus bepaling Deze bepaling is in het leven geroepen om de uitvoerende kunstenaar de mogelijkheid te geven om de exclusieve licentie te ontbinden, in het geval de exploitant het werk van de uitvoerende kunstenaar niet of onvoldoende exploiteert binnen een redelijke termijn. vies ten aanzien van de hoogte van deze billijke vergoeding voor te leggen aan de Minister van OCW, waarna de Minister deze zal kunnen vaststellen. Hiermee wordt enerzijds beoogd te bereiken dat deze vergoeding kan rekenen op draagvlak in de branche, anderzijds wordt hiermee verzekerd dat deze wijze van vaststelling niet in strijd zal komen met de mededingingsregels. Bestsellerbepaling Deze bepaling stelt de uitvoerende kunstenaar in de gelegenheid om na het verlenen van de exclusieve licentie van zijn naburig recht, deze alsnog te wijzigen, wanneer blijkt dat er sprake is van ‘ernstige onevenredigheid’ tussen de afgesproken vergoeding en de opbrengsten van de exploitatie van de uitvoering. Op deze wijze kan de uitvoerende
Afsluitende overweging Het is positief dat de wetgever de noodzaak erkent om makers en uitvoerende kunstenaars te beschermen tegen oneerlijke contracten en in het kader hiervan voorstellen heeft gedaan die duidelijk in het voordeel van hen zijn geschreven. Dit neemt niet weg dat er elementen in het voorstel zijn die beter kunnen. Het is de vraag in hoeverre dit wetsvoorstel overeind zal blijven, omdat vanuit de exploitanten hierop veel kritiek is geuit. Zij vrezen dat door de voorgestelde instrumenten veel rechtsonzekerheid zal ontstaan en de hoeveelheid investeringen hierdoor juist drastisch zal afnemen. NORMA zal in ieder geval namens haar aangeslotenen een reactie geven op het voorstel. We zullen u op de hoogte houden van de verdere voortgang.
11
Norma_mei_2010 nr.2alt_Layout 1 21-09-10 15:41 Pagina 12
v.l.n.r.: Ariane Schluter, Porgy Franssen, Stef Bos, Alain Clark (foto’s Minke Faber), Jon van Eerd, Ellen ten Damme (foto’s Jan Willem de Blok)
12
Norma_mei_2010 nr.2alt_Layout 1 21-09-10 15:41 Pagina 13
Jon van Eerd en Ellen ten Damme winnaars Gouden Notekraker 2010 Met de Gouden Notekraker, de prijs van NORMA en SENA, eren acteurs en muzikanten elkaar voor hun verdiensten in de podiumkunsten. Stemming onder alle aangeslotenen van beide naburige rechtenorganisaties heeft uitgewezen dat Jon van Eerd (Toneel) en Ellen ten Damme (Muziek) de meeste indruk op hun collega’s hebben gemaakt. tekst: Marjan Feiken beeld: Minke Faber en Jan Willem de Blok Het was dit jaar spannender dan ooit. In beide categorieën was het tot het eind een nek-aan-nekrace. De vrijdag voor de uitreiking was er zelfs een gelijke stand. Alle acteurs en muzikanten konden via de website van de Gouden Notekraker hun stem uitbrengen en dat werd ook massaal gedaan.
Feestelijke avond Na het welkomstwoord van Wisso Wissing begint de avond met een surprise act. Aan Junior Tecla met band de eer om de volstromende zaal op te warmen. Vervolgens wordt de leader gestart en komt Joost Karhof (presentator NPS) het podium op. Karhof vertelt wat de Gouden Notekraker is en introduceert de genomineerden van 2010. De camera’s zoomen in op vijf van de genomineerden, want de zesde, Ellen ten Damme, staat al klaar op het podium om twee nummers ten gehore te brengen. Ten Damme kruipt achter de piano en speelt Ik moet nog zoveel leren. Daarna springt ze op de piano en brengt het nummer Ik hoop dat het slecht met je gaat ten gehore. Na haar optreden loopt Karhof naar Erwin Angad-Gaur, bestuurslid van zowel NORMA als SENA, om te vragen hoe het nomineren
in zijn werk gaat, waarom de Gouden Notekraker zo’n belangrijke prijs is en wat NORMA en SENA nou precies doen. Daarna is het de beurt aan de eerste toneelgenomineerde Porgy Franssen. Ter introductie wordt een filmpje van een kleine selectie van zijn werk vertoond. Ondertussen is Stef Bos, de tweede muziekgenomineerde, op het podium verschenen om Lied van Ruth en Tijdbom te spelen en te zingen. Joost staat na afloop van het optreden van Stef Bos bij Jon van Eerd en na een kort gesprek zien we een filmpje van hem met een aantal hoogtepunten van zijn carrière.
Alain Clark mag daarna, als derde muziekgenomineerde, met zijn backing vocals twee nummers ten gehore brengen, het zijn God days en Corner of my street. Hierna wordt Ari-
De genomineerden van de Gouden Notekraker 2010 waren: Toneel: Jon van Eerd Porgy Franssen Ariane Schluter
Muziek: Stef Bos Alain Clark Ellen ten Damme
NORMA-voorzitter Frederik de Groot tijdens de prijsuitreiking (foto Jan Willem de Blok)
13
Norma_mei_2010 nr.2alt_Layout 1 21-09-10 15:41 Pagina 14
Jon van Eerd en Ellen ten Damme met de Gouden Notekraker op hun revers (foto Minke Faber)
14
Norma_mei_2010 nr.2alt_Layout 1 21-09-10 15:41 Pagina 15
ane Schluter, als derde en laatste toneelgenomineerde, met een filmpje voorgesteld aan het publiek. En dan is het tijd om alle stemmen te tellen. Om de spanning op te bouwen spelen de winnaars van de Gouden Notekraker van 1994, Carel Kraayenhof en Sexteto Canyengue, het nummer Silueta portenˇ a. Na dit verrassingsoptreden is het moment van de bekendmaking van de winnaars aangebroken. De aanwezige cameraploegen en fotografen snellen naar het podium toe. Karhof kondigt Frederik de Groot aan om de winnaar van de Gouden Notekraker 2010 in de categorie toneel bekend te maken: Jon van Eerd. Na een korte speech van Van Eerd betreedt Koert Ligtermoet het podium met de enveloppe waarin de naam van de winnaar van de categorie muziek zit. Het is dit jaar, net als vorig jaar, een winnares: Ellen ten Damme. Ook zij bedankt een aantal mensen en met een grote glimlach op de gezichten, worden de Gouden Notekrakers op de revers van beide winnaars gespeld. De flessen champagne worden ontkurkt en er wordt druk geproost. Terwijl de aftiteling loopt, begint de dj te draaien.
Op televisie De NPS heeft van de avond een televisieregistratie gemaakt welke donderdag 26 augustus om 23.05 uur op Nederland 2 te zien was en via uitzending gemist nog te bekijken is. Op de website www.goudennotekraker.nl kunt u de uitgebreide introducties en motivaties van de nominatiecommissie van de genomineerden van de Gouden Notekraker 2010 nog eens rustig nalezen. Tevens kunt u daar de lijst met winnaars van de Gouden Notekraker van 1974 t/m 2010 vinden.
Volg de korte opleiding “Acteur en Ondernemerschap” van NORMA Eind oktober start er weer een opleiding “Acteur en Ondernemerschap” van NORMA. Deze opleiding is gericht op acteurs met allerlei verschillende achtergronden. Wat de deelnemers gemeen hebben, is dat ze zich meer willen ontwikkelen op het zakelijke vlak. Professionele docenten uit de business brengen een gevarieerd onderwijsprogramma, dat tot doel heeft acteurs en theatermakers instrumenten aan te reiken om met meer succes hun carrière vorm te geven. Tijdens de cursus komen onder andere de volgende onderwerpen aan bod: marketing & branding, subsidie aanvragen, contracten & rechten, belasting, netwerken & personal branding en acquisitie & denken als ondernemer. Naast de lessen is er een actief coaching-programma waarin je werkt aan je eigen persoonlijk ontwikkelingsplan.
NORMA-opleiding “Acteur en Ondernemerschap”: Wanneer: Cursusduur: Hoe laat: Waar:
vanaf maandag 25 oktober a.s. zeven maandagavonden van 18.30 tot 22.00 uur De Roos, op de P.C. Hooftstraat 183 in Amsterdam
Meer informatie en/of aanmelden: via www.acteursopleiding.nl of via
[email protected] Dankzij het NORMA fonds betaalt elke deelnemer die bij NORMA aangesloten is maar een klein deel van de werkelijke cursuskosten: € 350,Schrijf je nu in want vol=vol
15
Norma_mei_2010 nr.2alt_Layout 1 21-09-10 15:41 Pagina 16
Een wereld van verschil Door de komst van internet en alle digitale ontwikkelingen staat het auteursrecht al enige tijd onder druk. De wetgever buigt zich momenteel over de vraag of het huidige auteursrecht aan vernieuwing toe is. Dat vragen wij ons ook af. In het nieuwe digitale tijdperk kunnen bestaande regelingen immers wellicht worden gemoderniseerd. Zo is het vreemd dat musici niet collectief recht hebben op een vergoeding voor ‘streaming’ via Spotify, terwijl er wel collectief een vergoeding mag worden geïncasseerd voor het muziekgebruik buiten het internet om. tekst: Maaike Boomstra illustratie: Robert Swart Muziekrecht Zoals wellicht bekend, hebben musici op grond van de wet een vergoedingsaanspraak wanneer hun platen worden uitgezonden. SENA is door de wetgever aangewezen om deze vergoeding te incasseren en gelijkelijk te verdelen tussen uitvoerende kunstenaars en platenproducenten. SENA heeft in het kader hiervan collectieve afspraken gemaakt met radiostations en horeca bijvoorbeeld. Dit is de stand van zaken in de offline-wereld. Logischerwijs kan deze systematiek ook worden doorgetrokken naar de online-wereld, op internet heeft de openbaarmaking van muziek immers een enorme vlucht genomen. Er komen steeds meer internetdiensten die een vergelijkbare rol vervullen als de ‘offline’radiostations, neem het eerder genoemde voorbeeld Spotify, of Youtube. Het enige verschil is dat muziek via deze diensten op eigen verzoek (ook wel ‘on demand’ genoemd) kan worden beluisterd. Ondanks dat de rol van een offline- radiostation feitelijk weinig verschilt met die van een internetplatform, is SENA niet bevoegd om hiervoor een vergoeding te incasseren. De reden zit hem in internationale wetgeving die heeft bepaald dat makers en uitvoerende kunstenaars dit
16
‘on demand’-recht alleen individueel kunnen uitoefenen. In de praktijk betekent dit dat deze rechten worden overgedragen aan de platenproducent. Dan is het vervolgens maar de vraag in hoeverre de individuele musici voor dit online-gebruik een vergoeding ontvangen. Audiovisuele rechten Voor het gebruik van audiovisuele prestaties
bestaat er (afgezien van de thuiskopievergoeding) geen wettelijk collectief vergoedingsrecht, zoals in de muziek. Dit levert eigenlijk een oneerlijk onderscheid op. De reden is eenvoudig: muziek is veel ouder dan beeld en heeft qua beschermingsregime historisch een langere internationale ontwikkeling doorgemaakt. In hoeverre er een vergoeding wordt betaald voor online- dan wel offline-gebruik van ac-
Norma_mei_2010 nr.2alt_Layout 1 21-09-10 15:42 Pagina 17
teursprestaties, hangt dus met name af van de contractuele afspraken die de acteur maakt met de producent. Zoals al eerder aan de orde is geweest, krijgt de acteur in de meeste gevallen geen aanvullende vergoeding voor het gebruik van zijn werken. Dit heeft mede aanleiding gegeven tot de ontwikkeling van Portal Audiovisuele Makers (PAM) en een auteurscontractenrecht (zie ook het artikel op pag 10 en 11). Vergoedingsrecht? Er zijn Europese landen waarin een collectief vergoedingsrecht of verplicht collectief beheer voor het gebruik van ‘on demand’rechten onderwerp is van serieus politiek debat (zoals in Zweden), of inmiddels wettelijk is verankerd (zoals in Spanje en Portugal). Voorbeeldfunctie Spaans model In Spanje heeft men gekozen voor het systeem waarin vergoedingsrechten zijn gekoppeld aan ‘on demand’-gebruik. Dit houdt in dat deze rechten aan de producent kunnen
Portal Audiovisuele Makers, laatste ontwikkelingen In de vorige editie hebben we u geïnformeerd over de introductie van Portal Audiovisuele Makers (PAM). Scenarioschrijvers, acteurs en regisseurs hebben zich hierin verenigd met als doel één loket te creëren voor het maken van collectieve afspraken met exploitanten over een redelijke vergoeding voor het wijdverspreide gebruik van hun creatieve prestaties. Op 14 juni jl. heeft een succesvolle voorlichtingsbijeenkomst in De Balie plaatsgevonden voor alle audiovisuele makers. Vertegenwoordigers van PAM hebben inmiddels diverse gesprekken gevoerd met politici om hen over dit initiatief te informeren en hun steun te vragen. Ook is PAM serieus in gesprek met de vertegenwoordigers van alle exploitanten, waaronder de publieke en commerciële omroepen, producenten en distributeurs, om een collectieve rechtenregeling overeen te komen. Binnenkort komt er een vervolggesprek. Houd alle actuele ontwikkelingen bij via www.portal-pam.nl.
worden overgedragen, maar hieraan is wel een onoverdraagbaar vergoedingsrecht gekoppeld. Deze aanspraak van de uitvoerende kunstenaar wordt vervolgens collectief geïncasseerd bij de gebruikers die deze rechten
uitoefenen (bijv. via een internetplatform). Dit geldt zowel voor audio als audiovisueel en de geïncasseerde vergoedingen worden vervolgens o.a. verdeeld onder de uitvoerende kunstenaars. Oplossing Vergoedingsrechten of verplicht collectief beheer blijken in de praktijk een veel sterkere aanspraak te geven aan uitvoerende kunstenaars (en makers) dan wanneer deze rechten contractueel (moeten) worden overgedragen aan (platen)producenten. Een wettelijk systeem van vergoedingsrechten zou een werkbare en rechtvaardige oplossing kunnen zijn, die de uitvoerende kunstenaar ten goede zal komen. In de praktijk geeft een vergoedingsrecht ten aanzien van de openbaarmaking van muziekopnamen offline een goede aanspraak op een ‘billijke’ vergoeding. Dus waarom zou dit niet kunnen worden doorgetrokken naar ander (online)gebruik van audio(visuele) werken?
17
Norma_mei_2010 nr.2alt_Layout 1 21-09-10 15:42 Pagina 18
NORMA Prijs Beste Solist voor “geniaal mensenkind”
tekst: Anita Verheggen beeld: Ruud Zinzen
Saxofonist Jasper van Damme wordt er verlegen van. Zelden is hij, in zijn nog prille muzikale carrière, zo in het zonnetje gezet als tijdens de uitgebreide huldiging die volgt op de zinderende finale van de Dutch Jazz Competition 2010. Van Damme wint de NORMA Prijs voor de Beste Solist van dit concours waarvan de finale traditioneel plaatsvindt tijdens het North Sea Jazz Festival. NORMA-voorzitter Frederik de Groot overhandigt hem een waardecheque van € 2500 en citeert de belangrijkste zin uit het juryrapport: “Hij weet met grote intensiteit en op hoog niveau een eigen verhaal te vertellen”. Daarmee is het betoverende spel van de saxofonist treffend getypeerd maar De
Groot voegt er nog het zijne aan toe. Hij noemt Van Damme een “geniaal mensenkind” en durft zelfs de vergelijking met Mozart aan. Die kreeg eens van keizer Ferdinand van Oostenrijk te horen dat zijn nieuwe compositie mooi was maar helaas teveel noten bevatte. Volgens De Groot speelt Van Damme “precies de juiste hoeveelheid noten” en wekt hij grote bewondering bij het publiek. Met zijn groep Castel/Van Damme Kwartet wint de saxofonist vervolgens ook nog de hoofdprijs van het concours. Hij mag het komend jaar een cd opnemen en op tournee zodat hij door nog veel meer enthousiaste muziekliefhebbers kan worden bewonderd.
Frederik de Groot met Jasper van Damme tijdens de prijsuitreiking van de Dutch Jazz Competition
18
Norma_mei_2010 nr.2alt_Layout 1 21-09-10 15:42 Pagina 19
Nieuwe dienst My NORMA Onlangs is de brief voor het activeren van uw My NORMA account bij u in de bus gevallen. Wat is My NORMA en waarom deze nieuwe dienst? Wat is My NORMA? Dit is uw persoonlijke internetpagina waar u als aangeslotene uw zaken eenvoudig en snel kunt regelen. My NORMA heeft een veilig inlogsysteem op de website van NORMA waar iedere uitvoerende kunstenaar zijn eigen gegevens kan inzien en aanpassen.
Waarom My NORMA? Met My NORMA kunt u uw medewerkingen (aan films, series of andere beschermde werken) online indienen, zodat papieren speellijsten voortaan achterwege kunnen blijven. U kunt verder de voortgang van de verwerking hiervan door NORMA en de reeds ontvangen vergoedingen (met specificatie) op elk gewenst moment van de dag bekijken.
www.mynorma.nl de link naar My NORMA (het blauwe tabblad). Om uw account te activeren, vragen we u eenmalig een aantal stappen te doorlopen. Na de activatie, ontvangt u ter bevestiging een e-mail. Voor de uitgebreide informatie verwijzen wij u graag naar de brief en natuurlijk kunt u bij vragen contact met ons opnemen.
Hoe kan ik My NORMA activeren? U vindt op de website
Het activeren van uw My NORMA account is heel eenvoudig, doe het vandaag nog!
NORMA gaat in hoger beroep tegen bevriezing thuiskopiestelsel Op 23 juni jl. heeft de bodemprocedure tegen de Staat, voor de invoering van de thuiskopievergoeding op mp3-spelers en dvdharddiskrecorders, tot een grote teleurstellende uitkomst geleid. Alle vorderingen zijn afgewezen, met als kernargument dat de rechtbank onvoldoende vindt aangetoond dat de huidige ontvangen thuiskopievergoeding – dus zonder heffing op mp3-spelers en dvd-harddiskrecorders – niet ‘billijk’ zou zijn. Onbegrijpelijk gezien de enorme daling in de huidige thuiskopie-inkomsten. Immers, er wordt nauwelijks meer gekopieerd op de huidige belaste dragers (zoals blanco cd’s en dvd’s). De eerdere overweging van
de rechter in het hoger beroep van ons kort geding - dat de bevriezing van het thuiskopiestelsel op termijn ‘onevenredig nadelig’ kan worden voor rechthebbenden - is niet in de beoordeling meegenomen. NORMA c.s. zal zich daarom niet neerleggen bij deze uitspraak en in hoger beroep gaan. Daarnaast is NORMA ook in afwachting van de uitspraak in de bodemprocedure van Stichting de Thuiskopie, die in hoofdlijnen overeenkomt met die van NORMA. Deze uitspraak zal vermoedelijk – de wachttijden bij de rechtbank Den Haag kennende – pas over ruim een jaar komen.
19
Norma_mei_2010 nr.2alt_Layout 1 21-09-10 15:42 Pagina 20
Vergadering van Aangeslotenen Op maandag 28 juni jl. verzamelde een groot aantal aangeslotenen zich in Het Ketelhuis in het Westerpark te Amsterdam voor de jaarlijkse vergadering van aangeslotenen. tekst: Marjan Feiken beeld: Jan Willem de Blok
Vanaf 16.00 uur was het al gezellig druk in Het Ketelhuis, op grote schermen werd er naar het Nederlands elftal gekeken. Slowakije werd met 2-0 verslagen en Nederland plaatste zich voor de kwartfinale. Na dit heuglijke gebeuren opende Frederik de Groot (voorzitter) vervolgens de vergadering. Wisso Wissing (directeur) nam daarna de microfoon over om het spits af te bijten met een verslag over de activiteiten van NORMA. Thuiskopie Allereerst kwam de verdeling van thuiskopiegelden aan de orde. Om de vergoeding per audiovisuele productie te bepalen, gebruikt NORMA onderzoekgegevens van het thuiskopieergedrag. Het door NORMA gehanteerde systeem is vastgelegd in een zogenaamd ‘repartitiereglement’. Dit reglement is goedgekeurd door de besturen van NORMA en Stichting de Thuiskopie. Jaarlijks dient NORMA een overzicht te geven (met accountantsverklaring) van de ontvangen en verdeelde gelden. Dit jaarverslag is op de website van NORMA terug te vinden. NORMA valt indirect onder toezicht van het College van Toezicht Auteursrecht. Binnenkort komt er ook een wet die het huidige toezicht op de collectieve beheersorganisaties zal uitbreiden en versterken. NORMA is ook lid van brancheorganisatie VOICE, die
20
strenge eisen stelt en binnenkort een keurmerk heeft. Vuik2 Dick Verwijs (teamleider ICT) lichtte hierna het verdeelsysteem toe waarmee NORMA werkt en bracht de nieuwe dienst My NORMA met zijn voordelen nog eens onder de aandacht. Met My NORMA kunnen de aangeslotenen op elk moment van de dag hun gegevens inzien, wijzigen en/of aanvul-
len. Het geeft bovendien een compleet overzicht van de televisiemedewerking. Ook kunnen specificaties van betalingen en jaaropgaven worden ingezien en gedownload. En niet onbelangrijk: het repertoire kan digitaal worden ingediend. Het grote voordeel is dat er geen papierwerk meer aan te pas komt! Juridisch De juriste (Maaike Boomstra) gaf vervolgens
Norma_mei_2010 nr.2alt_Layout 1 21-09-10 15:42 Pagina 21
Dick Verwijs licht het verdeelsysteem toe
toelichting op de belangrijkste lopende juridische procedures. Op 23 juni 2010 heeft de rechtbank uitspraak gedaan in de bodemprocedure tegen de Staat met betrekking tot de invoering van een thuiskopievergoeding op mp3-spelers en dvd-harddiskrecorders. De uitkomst was teleurstellend: NORMA heeft de procedure verloren. De rechter zag niet in waarom de huidige thuiskopievergoeding, inclusief thuiskopieën op mp3-spelers en dvdharddiskrecorders (maar zonder een heffing
op deze apparaten), niet billijk zou zijn. Gevolg: geen verplichte thuiskopievergoeding op mp3-spelers en harddiskrecorders. NORMA c.s. geeft niet op en overweegt hoger beroep. De toekomst van het thuiskopiestelsel staat momenteel ook politiek ter discussie. Het nieuwe kabinet zal ten aanzien van het thuiskopiëren een keuze moeten maken: of een verbod (met handhaving), dan wel een vergoedingsrecht voor het thuiskopiëren. Wordt vervolgd dus.
Kabel Boomstra vervolgde haar verhaal met de kabelprocedure. Alle uitvoerende kunstenaars lopen miljoenen euro’s aan inkomsten mis nu kabelmaatschappijen weigeren te betalen voor de kabeldoorgifte van de prestaties van uitvoerende kunstenaars. De rechtbank heeft besloten dat in verband met een technische aanpassing in de uitzending van omroepprogramma’s via de kabel, de huidige bepaling in de exploitatieovereenkomst onvoldoende
21
Norma_mei_2010 nr.2alt_Layout 1 21-09-10 15:42 Pagina 22
aansluit op deze veranderde omstandigheden. NORMA is tegen deze uitkomst in hoger beroep gegaan. PAM Er was gelukkig ook goed nieuws te melden. De beroepsorganisaties en collectieve beheersorganisaties van regisseurs, scenarioschrijvers en acteurs hebben de handen ineen geslagen. Zij willen de auteurs- en naburige rechten in één keer met exploitanten regelen via Portal Audiovisuele Makers (PAM), tegen een collectieve lumpsumvergoeding. PAM is vooralsnog vruchtbaar in gesprek met de vertegenwoordigers van de exploitanten. De ontwikkelingen zijn te volgen via www.portal-pam.nl. Filmotech Wisso Wissing besprak een nieuw uniek initiatief dat binnenkort wordt gelanceerd: een digitaal platform (nu nog genaamd Filmotech) dat het Nederlandse filmaanbod online toegankelijk zal maken. Alle Nederlandse films zullen binnenkort via een webvideotheek ter beschikking worden gesteld. Alle makers en uitvoerende kunstenaars zullen in het eerste stadium tien procent van de bruto-inkomsten ontvangen, die via de onderliggende verdeelorganisaties zal worden uitgekeerd. Spelen voor de Kost Een andere belangrijke activiteit van het afgelopen jaar die hij noemde, is het onderzoek dat NORMA samen met ACT, FNV Kiem en de Ntb startte naar de inkomenspositie van de Nederlandse acteur. Dit onderzoek werd uitgevoerd door IVA Beleidsonderzoek en Advies. Het rapport werd in de vorm van een debat gepresenteerd. Aan de hand van stellingen gingen politici en (vertegenwoordigers van) uitvoerende kunstenaars met
22
Wisso Wissing presenteert de iTunes-service van NORMA
elkaar in debat. Het was goed om te zien dat Boris van der Ham (D66), Mariko Peters (GroenLinks) en Patricia Linhard (PvdA) hun steun uitspraken voor een betere bescherming van makers en uitvoerende kunstenaars. Oude werken op dvd Dan bracht Wissing nog het project ‘dvd oud werk’ ter sprake, dat voorspoedig doorloopt. Steeds vaker weten distributeurs die oude werken op dvd willen uitbrengen, hun weg naar NORMA te vinden. NORMA maakt afspraken met hen over de vergoeding voor de uitvoerende kunstenaars, om deze vervolgens aan hen te verdelen. Ondersteunend hierin is ook de pro-actieve aanpak geweest van NORMA, die alle oude werken die op dvd zijn uitgebracht in kaart heeft gebracht en de verantwoordelijke partijen heeft aangesproken. Het gevolg van deze actie is dat steeds meer uitvoerende kunstenaars een redelijke vergoeding ontvangen bij heruitgave van oude werken op dvd.
iTunes via NORMA Tot slot kon gemeld worden dat ook steeds meer ‘eigen beheer’-artiesten hun muziek via NORMA aanbieden op iTunes. Deze dienst wordt sinds mei 2007 verleend. Dit heeft vele voordelen, zoals: er zijn geen kosten aan verbonden, NORMA rekent slechts 15% handelingsfee, de artiest heeft grote invloed op de verkoopprijs en NORMA regelt een EANcode indien nodig. Voordat Wissing de vergadering sloot, informeerde hij de aanwezigen nog over het afscheid van Jan Pascal Grosfeld als bestuurslid. Zijn plek is ingenomen door Caspar de Kiefte van FNV Kiem, die ter plekke als nieuw bestuurslid werd voorgesteld.
Voor verdere informatie over bovenstaande en andere onderwerpen verwijzen wij u graag door naar de website van NORMA www.stichtingnorma.nl.
Planning 4e kw. 2010
De vermelde betalingsdata zijn prognoses. Aan deze informatie kunnen geen rechten worden ontleend. Voor de betalingen wordt NORMA's verdeelsysteem VUIK gehanteerd.
NORMA-opleiding “Acteur en Ondernemerschap”: Wanneer: Cursusduur: Hoe laat: Waar:
vanaf maandag 25 oktober a.s. zeven maandagavonden van 18.30 tot 22.00 uur De Roos, op de P.C. Hooftstraat 183 in Amsterdam
Schrijf je nu in want vol=vol
muzikant mimespeler anders:
Leenrecht Video Uitbetaling 2006-2008
ja,
variété-/circusartiest zanger cabaretier
Planning 4e kw. 2010
acteur poppenspeler (ballet)danser
Leenrecht Multimedia Uitbetaling 2006-2008
Ik ben uitvoerende kunstenaar, te weten:
Planning 4e kw. 2010
Bank-/girorekening
Leenrecht Audio Uitbetaling 2006-2008
E-mail
Planning 4e kw. 2010
Telefoon
Thuiskopie Interactief Uitbetaling 2007-2009
Geboorteplaats
Planning 4e kw. 2010 4e kw. 2010
Geboortedatum
Thuiskopie Audio Hoorspelen Orkesten
Postcode en plaats
Planning 4e kw. 2010 (2007 afsluitend)
Straat en huisnummer
Thuiskopie Video Uitbetaling 2007-2009
Naam
Schema betalingen
antwoordkaart
Norma_mei_2010 nr.2alt_Layout 1 21-09-10 15:42 Pagina 23
ik meld mij aan bij NORMA om een
exploitatieovereenkomst af te sluiten en daarmee eventueel voor een vergoeding in aanmerking te komen. Aan het sluiten van deze overeenkomst zijn geen kosten verbonden.
NORMA Antwoordnummer 9026 1000 VT Amsterdam
Postzegel niet nodig
Norma_mei_2010 nr.2alt_Layout 1 21-09-10 15:42 Pagina 24
NORMA verdeelt geld onder de daarop recht hebbende uitvoerende kunstenaars op basis van de Wet op de Naburige Rechten van 1993. Het betreft geld geïncasseerd op basis van Thuiskopierecht, Leen- en Verhuurrecht en Kabelrecht. Daarnaast stelt NORMA zich ten doel de belangen van de uitvoerende kunstenaars bij de collectieve exploitatie van hun rechten te vertegenwoordigen.
Als uw collega nog niet is aangesloten Het kan zijn dat u wel aangesloten bent bij NORMA, maar uw collega nog niet. Als dat het geval is, geef hem/haar dan deze bon voor kostenloze aanmelding bij NORMA.