Interventies met assistentie van dieren Training en begeleiding van dieren in de hulpverlening
Postgraduaat Module 1: Theoretische modellen – Interventies met dieren Module 2: Algemene ethologie Module 3: Toegepaste ethologie Module 4: Selectie en training Module 5: Praktijk - Activiteiten met dieren Module 6: Praktijk - Therapie met dieren Module 7: Praktijk - Leren met dieren Module 8 & 9: Stage & Scriptie
Inleiding Vorming In België en Nederland merken we de laatste 10 jaren een sterke stijging van het aantal klinieken, bibliotheken, zorginstellingen, scholen, manèges en zorgboerderijen die ‘Interventies met Assistentie van Dieren’ (IADs) inrichten. Ondanks het feit dat IADs populairder zijn dan ooit, is het aantal opleidingen dat georganiseerd wordt door gespecialiseerde en opgeleide docenten laag. Het Departement Biowetenschappen en Landschapsarchitectuur (HoGent) zet zich dan ook in om deze leemte in te vullen door de inrichting van het postgraduaat “Training en begeleiding van dieren in de hulpverlening”.
Doelgroep Het
postgraduaat
is
rechtstreeks
toegankelijk
voor
personen
met
een
bachelordiploma agro- en biotechnologie (afstudeerrichtingen dierenzorg en landbouw)
of
een
diploma
diergeneeskunde,
geneeskunde,
psychologie,
orthopedagogie, kinesitherapie, logopedie, verpleegkunde en ergotherapie. Een toelating tot het postgraduaat kan ook individueel aangevraagd worden door iedereen die in het bezit is van een ander bachelor of masterdiploma of voor personen die elders verworven relevante competenties (bv. dierentrainers, gedragstherapeuten,…) kunnen voorleggen.
Inleiding Opleidingssysteem De opleiding bestaat uit 9 modules die opgesplitst worden in 3 niveaus. Niveau 1: het theoretisch niveau bestaat uit 4 modules: een inleiding met toelichting van de theoretische modellen, algemene ethologie (=basis), toegepaste ethologie en selectie & trainingsmethodes voor dieren ingezet in IAD-programma’s.
Niveau 2: het praktijkniveau bestaat uit 3 modules. Men zal hier ingegaan op interventies binnen een activiteitenkader, een therapeutisch kader of een educatieve setting.
Niveau 3: het certificaatniveau bestaat uit 2 modules, een stage en een scriptie. Het met succes
voltooien
van
de
volledige
opleiding
leidt
tot
het
behalen
van
een
postgraduaatsgetuigschrift. Voor afzonderlijke modules kan een attest verkregen worden.
Het betreft een ervaringsgerichte opleiding, die vanuit een cognitief theoretisch kader kan leiden tot het zelf creëeren van een eigen IAD-programma, het bestuderen van een IAD programma of het meewerken aan een bestaand IAD programma.
Als startpunt van de opleiding is ervoor gekozen om te starten vanuit wetenschappelijke studies met betreking tot IAD. Nationale en internationale sprekers zullen vanuit hun expertise dit kader verder invullen.
Programma Module 1: Theoretische modellen
Interventies met assistentie van dieren, kortweg ‘IAD’ genoemd, is een overkoepelende term voor (1) ‘therapie met assistentie van dieren’ (TAD) waarbij therapeutische doelen worden bewaakt en nagestreefd om het psychische, fysische of sociale welbevinden van de patiënt te verbeteren, (2) ‘activiteiten met assistentie van dieren’ waarbij er activiteiten worden ingericht zonder specifiek doel (AAD) en tenslotte het (3) ‘leren met assistentie van dieren’ (LAD) waarbij educatieve doelen worden gesteld en geëvalueerd. Deze module biedt de cursist een cognitief model en theoretisch denkkader van waaruit praktijkprojecten zullen bestudeerd en opgezet worden. Begincompetenties Dit opleidingsonderdeel vereist geen voorkennis en kan afzonderlijk gevolgd worden. De module is ook geschikt voor studenten die een eindwerk maken voor een andere opleiding en dus op zoek zijn naar een theoretisch kader en wetenschappelijke achtergronds-literatuur over IAD. Eindcompetenties Inzicht verwerven in de manier waarop IAD programma’s in therapeutische settings, educatieve settings en binnen een informeel kader worden opgezet. Docenten L. Meers (Titularis) – S. Molenberghs
Module 2: Algemene ethologie
Een goede dierenbegeleider heeft oog voor het gedrag en het welzijn van dieren. Deze module besteedt dan ook aandacht aan het normale gedrag van dieren, aan de manier waarop het gedrag kan geobserveerd
worden, aan de inhoud van de term ‘dierenwelzijn’ en aan een methode om het dierenwelzijn te verbeteren bv. via omgevingsverrijking. Daarnaast biedt de module een inleiding tot gedragsproblemen en theoretische kennis omtrent leerprocessen. Begincompetenties Dit opleidingsonderdeel vereist geen voorkennis en kan afzonderlijk gevolgd worden. Eindcompetenties Kennis en inzicht hebben in het ethogram van verschillende diersoorten en de meest voorkomende gedragsproblemen. Inzicht verwerven in de manier waarop dieren kunnen leren en hoe dit toegepast wordt tijdens het trainen van dieren. Kennis bezitten over het uitvoeren van een gedragsstudie en de verschillende manieren om de omgeving van dieren te verrijken. Docenten E. Struelens (Titularis) – C. Thienpont – F.O. Ödberg – J. Braeckman – E. Vanautryve
Module 3: Toegepaste ethologie
Dit opleidingsonderdeel besteedt aandacht aan de toepassing van ethologische kennis op IAD programma’s: onder meer het hanteren en het observeren van dieren tijdens interacties met mensen en het aanpassen/ verbeteren van huisvesting voor deze dieren. Begincompetenties Dit opleidingsonderdeel vereist de kennis verworven in Module 2: Algemene ethologie.
Copyright: K. Everaerts
Programma Module 3: Toegepaste ethologie Eindcompetenties Inzicht en kennis verwerven in technieken met betrekking tot het verbeteren van de huisvesting voor dieren ingezet in IAD programma’s, het begeleiden van dieren in IAD programma’s en het ethogram van dieren tijdens mens-dier interacties. Docenten L. Meers (Titularis) – P. Delaender – J. Cottyn – F. Delfour – C. Moons - I. Kalmar
Begincompetenties Dit opleidingsonderdeel vereist een basiskennis van de 4 theoretische modules. Eindcompetenties Het toepassen van de verworven inzichten in de realisatie van enkele AAD-sessies Docenten L. Meers (Titularis) – G. Hoedemaekers – S. Normando
Module 4: Selectie en training Deze module richt zich op technieken voor het selecteren en voorbereiden van dieren die ingezet zullen worden in IAD programma’s. Begincompetenties Dit opleidingsonderdeel vereist de kennis verworven in Module 1: Theoretische modellen en Module 2: Algemene ethologie Eindcompetenties Technieken kennen en kunnen toepassen om de meest geschikte dieren te selecteren voor verschillende types van IAD-programma’s. Technieken kennen en kunnen toepassen om de dieren voor te bereiden op interacties tijdens IAD programma’s. Docenten E. Struelens (Titularis) – Haverbeke – D. Peys & E. Demandt – M. De Schuyter A. de Cartier – C. Thienpont
L. Meers – A. Bourgonjon – I. – K. Everaerts – – M. Slingerland
Module 5: Activiteiten met dieren In deze praktijkmodule worden enkele bestaande AAD-programma’s besproken. Via inzicht, toepassingen en integratie van kennis verworven in de theoretische modules worden -individueel of in groep- enkele AADsessies ontwikkeld.
Module 6: Therapie met dieren In deze praktijkmodule worden enkele bestaande TAD-programma’s besproken. Via inzicht, toepassingen en integratie van kennis verworven in de theoretische modules worden enkele TAD-sessies ontwikkeld -individueel of in groep- maar altijd in samenwerking met een therapeut. Begincompetenties Dit opleidingsonderdeel vereist een basiskennis van de 4 theoretische modules, maar moet niet noodzakelijk volgen op module 5. Eindcompetenties Het toepassen van de verworven inzichten in de realisaties van enkele TAD-sessies in samenwerking met een therapeut. Docenten L. Meers (Titularis) – S. Molenberghs – K. Everaerts – V. Czvek
Programma Module 7: Leren met dieren
Module 8 en 9: Stage en Scriptie
In deze praktijkmodule worden enkele bestaande LAD-programma’s besproken. Via inzicht, toepassingen en integratie van kennis verworven in de theoretische modules worden enkele LAD-sessies ontwikkeld -individueel of in groep- maar altijd in samenwerking met een pedagoog, een docent of een onderwijskundige.
Via het uitwerken van een eigen project en het afwerken van een stage wordt het postgraduaat afgesloten. Voorzien is dat modules 1 tem 7 gevolgd moeten worden voordat met module 8 en 9 kan begonnen worden.
Begincompetenties Dit opleidingsonderdeel vereist een basiskennis van de 4 theoretische modules, maar moet niet noodzakelijk volgen op module 5 of 6. Eindcompetenties Het toepassen van de verworven inzichten in de realisaties van enkele LAD-sessies in samenwerking met een pedagoog, docent, onderwijskundige,…. Docenten L. Meers (Titularis) – K. Kintaert
Doel Uitdieping van 1 van de onderwerpen die gedoceerd werden in het theoretisch gedeelte van de opleiding. Verschillende opties zijn mogelijk. Het projectwerk en de stage kunnen opgebouwd worden rond (1) het theoretisch uitwerken en opstarten van een eigen IAD-project (uitgewerkt vanuit de positie van dierenbegeleider) of (2) een rapport over een bestaand IAD-programma of (3) een onderzoeksstudie over één van de onderwerpen die aangehaald zijn tijdens module 1 tem 7. Het onderwerp van de scriptie kan, maar moet niet noodzakelijk in het verlengde van de stageopdracht liggen. Titularis L. Meers – E. Struelens
Docenten Docenten Drs. L. Meers HoGent & UGent
Prof. Dr. F.O. Ödberg UGent - VUB
Dr. F. Delfour, Ph.D. Intervivos (France)
E. Vanautryve, DVM FOD Dierenwelzijn
Drs. E. Struelens HoGent
Prof. Dr. J. Braeckman UGent
C. Thienpont Hachiko vzw
K. Everaerts, M.Sc. Psycholoog
Drs. A. Haverbeke University of Namur
A. de Cartier, M.Sc. Equiproco vzw
M. De Schuyter Scent Team
M. Slingerland Scale Dogs vzw
K. Kintaert, B.Sc. ‘t Keerhof vzw
D. Peys & E. Bourgonjon PC Sint-Jan-Baptist Zelzate
Dr. S. Normando, Ph.D. Dr. P. Delaender, DVM HoGent, Boudewijn U. Padua (Italy) Seapark Brugge S. Molenberghs, B.Sc. Dr. G. Hoedemaekers Ergotherapeut Ziekenhuis Maas en Casanarius Kempen J. Cottyn, M.Sc. Drs. I. Kalmar, DVM Boudewijn Seapark UGent Brugge
I. Demandt, M.Sc. Co-apto
V. Czvek, M.Sc. Lic. Psychologie
Drs. C. Moons, M.Sc. UGent
Wetenschappelijke coördinatie
Wetenschappelijke coördinatie De wetenschappelijke coördinatie gebeurt via een begeleidingscomité van nationale en internationale wetenschappelijke experts die jaarlijks het inhoudelijke programma en het programmaverloop beoordelen en eventueel bijsturen.
Prof. Dr. F.O. Ödberg UGent - VUB K. Kintaert, B.Sc. ‘t Keerhof vzw F. Sion Ethologia vzw A. Boone, DVM VDWE
Leden Prof. Dr. Ir. P. Van Assche HoGent Dr. B. Vande Vyvere, DVM HoGent
Drs E. Struelens HoGent Ir. A. Op de Beeck HoGent
C. Thienpont Hachiko vzw W.E. Samuels, Ph.D. College of Staten Island, CUNY, USA
Dr. G. Hoedemaekers Ziekenhuis Maas en Kempen Dr. S. Normando, Ph.D. U. Padua (Italy) Drs. L. Meers HoGent & UGent Dr. C. Diederich, Ph.D. Drs. A. Haverbeke University of Namur K. Everaerts, M.Sc. Psycholoog A. de Cartier, M.Sc. Equiproco vzw
Inlichtingen Praktische inlichtingen Elke module kan apart gevolgd worden, voor zover aan de toelatingsvoorwaarden voor de individuele module voldaan is. De lessen zullen doorgaan op zaterdag, dinsdagavond (17.30 tot 21.30) of donderdag. Alle lessen, behalve de praktica zullen gegeven worden aan de Hogeschool Gent, campus Schoonmeersen, Voskenslaan 270, 9000 Gent. Wegbeschrijving: www.hogent.be/grotewerken/ hoevindjeons.cfm
Inschrijvingsgeld Het inschrijvingsgeld omvat lesgeld, cursusnota’s, frisdrank, koffie en broodjes. Betaling dient te gebeuren via een overschrijvingsformulier dat men ontvangt nadat men zich ingeschreven heeft. Inschrijvingsgeld: Modules 1 tem 4 (volledig jaar): 1920 € Modules 5 tem 9 (volledig jaar): 1680 € Prijzen voor individuele modules kunnen aangevraagd worden bij Mevr. Bieke Lybeer:
[email protected] B.Sc. in de dierenzorg krijgen een vrijstelling van module 2: algemene ethologie Maximaal aantal cursisten: 18 Opleidingscheques worden www.vdab.be/opleidingscheques
Vereiste documenten inschrijving
Inlichtingen - Inschrijvingen Voor meer informatie en specifieke vragen over de inhoud en de doelstellingen van de opleiding kan u zich richten tot Ester Struelens:
[email protected] Lieve Meers:
[email protected] Inschrijven voor de opleiding kan op zaterdag 28 juni en zaterdag 6 september van 9.30 tot 12.30 of na afspraak op: Campus Melle Martine Verachten Brusselsesteenweg 161 9090 Melle Tel.: 09/210.45.04 Campus Schoonmeersen Fimke Crommar Voskenslaan 270 9000 Gent Tel.: 09/244.79.33 Indien u niet aan de vereiste toelatingsvoorwaarden voldoet, of indien u denkt in aanmerking te komen voor vrijstellingen, gelieve eerst contact op te nemen met Ester Struelens via 09/210.45.06 Bezoek onze website voor meer informatie over opendeurdagen - informatiesessies http://biot.hogent.be/studeren/opleidingen
aanvaard
Annulering - Stopzetting voor
- origineel en 1 kopie van het diploma middelbare studies - origineel en 1 kopie van het hoogst behaalde diploma - elektronische identiteitskaart of kopie van voor- en achterzijde van de identiteitskaart
Een voortijdige annulering dient steeds schriftelijk meegedeeld te worden hetzij per brief aan het studentensecretariaat van het Departement Biowetenschappen en Landschapsarchitectuur tav Mevr. Martine Verachten, Brusselsesteenweg 161, 9090 Melle hetzij per email aan
[email protected] Data en prijzen onder voorbehoud
