Internationalisering op Het Hooghuis. Aanbevelingsplan 2010/ 2014 Locatie Zuid & West
Coördinatoren: Annemie den Herder Carla Albers
Inhoud Inleiding
blz. 3
Doelstellingen voor het onderwijs algemeen
blz. 4
Doelstellingen voor de leerlingen
blz. 5
Doelstellingen voor docenten
blz. 6
Organisatie
blz. 7
Huidige situatie
blz. 9
Toekomstvisie termijn, 2010-2014
blz.10
Toekomstvisie, langer termijn
blz.12
Organogram
blz.13
2
Inleiding De visie van Het Hooghuis, zoals omschreven in de kaderbrief, vermeld dat we werken vanuit gezamenlijke waarden met respect voor ieders eigenheid. Dit sluit aan bij het gegeven dat Europa op weg is om een harmonieuze multiculturele samenleving te worden. De landen aangesloten bij de Europese Unie zijn sinds het verdrag van Maastricht steeds meer in economische en technische zin afhankelijk van elkaar geworden. Internationalisering wil een bijdrage leveren aan de Europese dimensie (ten aanzien van tolerantie andere culturen). Pretentieus misschien, wel hopen we dat het Internationaliseringbeleid van het Hooghuis, locatie Zuid/West, zoals in deze aanbeveling beschreven, een eerste aanzet mag zijn jongeren met elkaar in contact te brengen. Internationalisering mag niet iets vrijblijvends zijn, maar moet wezenlijk onderdeel uitmaken van het schoolcurriculum. Het is dan ook vanzelfsprekend dat binnen Het Hooghuis ruimte gemaakt moet worden voor internationaliseringactiviteiten. In deze aanbeveling worden doelstellingen, organisatie, en verbanden met onderwijsvernieuwing, basisvorming, vmbo, tweede fase, en ict ontwikkelingen, aangegeven. Deze aanbeveling is daarom een hulpmiddel om het proces van internationalisering te ondersteunen. Er zijn diverse vormen van internationalisering denkbaar en deze aanbeveling is bedoeld om internationalisering in al haar facetten te stimuleren. We hopen dat deze aanbeveling een impuls geeft om daadwerkelijk de grenzen te verleggen en de internationalisering nieuw leven in te blazen.
Annemie den Herder Carla Albers
3
1. Doelstellingen. Doelstellingen voor het onderwijs algemeen. 1. Verbetering van het onderwijs In het onderwijs ben je nooit uitgeleerd, als je wilt zijn er altijd weer nieuwe wegen te bewandelen die je blik verruimen. De praktijk is echter dat binnen secties vaak een grote werkdruk wordt gevoeld, zodat er geen gelegenheid is andere didactische wegen te bewandelen. Sectieafspraken, jaarplanningen binnen een sectie of regelgeving binnen de school kunnen zo onbuigzaam blijken dat bij voorbaat onderwijsvernieuwing niet de ruimte krijgt. Vaak ontbreekt de tijd, maar ook de flexibiliteit om binnen het vakgebied op zoek te gaan naar alternatieve, betere, onderwijs methoden. De scholen zullen dus in eerste instantie ruimte moeten scheppen en nieuwe impulsen stimuleren. Internationalisering kan een bijdrage leveren aan de verbetering van ons bestaande onderwijs. Als op school bepaalde onderwerpen of projecten in een ander land in de praktijk kunnen worden gebracht, dan geeft dat een extra dimensie aan het onderwijs. Het ligt in dit verband voor de hand dat de talenvakken maar ook aardrijkskunde, geschiedenis hun voordeel kunnen doen door de grenzen te verleggen. 2. Gevarieerde werkzaamheden. Internationalisering biedt voor de docenten tal van mogelijkheden om op een andere manier met de lesstof om te gaan. Voor zowel de individuele docent als de vaksecties moet het nuttig zijn een kijkje te nemen op een andere school. Het zal de blik verruimen. Het leggen van contacten met scholen uit de EU – landen en het onderhouden daarvan is een tijdrovende zaak, maar docenten die zich daarmee bezighouden zien het als een verrijking van hun baan. Internationalisering is een zaak van de gehele school. Dat betekent dat in principe alle afdelingen en vaksecties hun eigen inbreng kunnen hebben. Te vaak wordt een internationaliseringproject door één enthousiaste docent als hobby in de school gebracht.
3. Bijdrage aan de Internationale dimensie in het onderwijs. Onderwijskundige samenwerking binnen de EU levert per definitie een bijdrage aan de Europese dimensie De uitwisseling dient een bijdrage te leveren aan het besef dat Europese samenwerking zin heeft. Het verkrijgen van een beter inzicht in de eigen cultuur en de cultuur van onze buurlanden, het bestrijden van eigen vooroordelen en die van anderen, het met respect omgaan met andere normen en waarden zijn algemene doelstellingen.
4
Doelstellingen voor leerlingen. 1. Europese bewustwording. Internationalisering bevordert de gedachte dat we Nederlanders en Europeanen zijn. Leerlingen leren over de grenzen van hun eigen land te kijken waardoor hun wereld vergroot wordt. Internationalisering bereidt leerlingen voor op een internationaal georiënteerde arbeidsmarkt.
2. Culturele bewustwording. Internationalisering maakt het mogelijk kennis te nemen van andere culturen. Hierdoor levert ze een belangrijke bijdrage in het ontwikkelen van het inzicht in en het respectvoor de waarde van die culturen. Tegelijkertijd vergroot zij de bewustwording t.a.v. de eigen cultuur. 3. Bevordering communicatieve vaardigheden. Internationalisering biedt de leerlingen de mogelijkheid diverse moderne vreemde talen actief te gebruiken en functioneel te maken.
4. Gebruik ICT (informatie- en communicatietechnologie) Internationaliseringactiviteiten vormen een stimulans voor het gebruik van moderne communicatietechnologieën. 5. Bevordering sociale vaardigheden. Tijdens uitwisselingen worden leerlingen in een andere omgeving geplaatst. Internationalisering bevordert het zich staande kunnen houden, het zich kunnen aanpassen aan en het kunnen samenwerking in een andere omgeving. 6. Bevordering studievaardigheden. De huidige onderwijsontwikkelingen houden in dat leerlingen niet alleen worden toegerust met kennis en inzicht, maar op diverse terreinen ook vaardigheden ontwikkelen. Internationalisering bevordert de integratie van vaardigheden, die bij de diverse vakken zijn aangeleerd.
5
Doelstellingen voor docenten. 1. Persoonlijke contacten met buitenlandse collega’s Internationale ervaringen geven leraren nieuwe inspiratie en een grotere motivatie voor hun werk. Kennismaken met andere schoolsystemen verscherpt de kijk op het eigen systeem. Als vakdocent kan men in het buitenland ervaringen opdoen over de ontwikkelingen op het eigen vakgebied. 2. Grotere motivatie van de leerlingen geeft voldoening. Voor leerlingen is contact met buitenlandse scholen, spannend en uitdagend. Ze zullen aangeboden leerstof sneller oppakken en ze zijn beter gemotiveerd. Dit geeft je als docent meer voldoening bij je werk. 3. Internationaliseren kan één van de hefbomen tot didactische en /of vakinhoudelijke Innovatie vormen.
Door te gaan kijken op andere scholen in het buitenland en te praten me buitenlandse collegae over didactische of vakinhoudelijke zaken, zal men beter gaan nadenken over eventuele vernieuwingen op eigen vakgebied, op de eigen school.
6
2. Organisatie Algemeen Bij veel scholen wordt de aanzet om mee te doen aan een Europees onderwijsproject meestal gegeven door een lid van het team of van een kleine groep gelijkgestemde collega’s. Het is echter essentieel voor het succes van het project dat dit eerste enthousiasme zich over de gehele gemeenschap van de school verspreidt, dat wil zeggen over de andere docenten, over de schoolleiding, het bestuur van de school, het ondersteunend personeel, de ouders en de gemeenschap die door de school wordt bediend. Het is van belang dat de directie internationalisering binnen de school initieert en van faciliteiten voorziet. Het is wenselijk dat een lid van de directie deel uitmaakt van de commissie Internationalisering. Docenten en leerlingen moeten enthousiast gemaakt worden voor Internationalisering. De coördinatoren, commissies internationalisering en alle geledingen van de school maken school gebonden keuzes en voeren uit. Coördinatoren De coördinator is verantwoording verschuldigd aan de schoolleiding. De coördinator is verantwoordelijk voor contacten onderhouden met het Europees Platform. Deze coördinator onderneemt daartoe onder meer de volgende activiteiten: Ontwikkelingen volgen op het gebied van internationalisering Stimuleren dat de aanbeveling Internationalisering binnen het onderwijsprogramma van de school wordt geïntegreerd Leiding geven aan commissie internationalisering Activiteiten rond Internationalisering te initiëren Stimuleren van docentenuitwisselingen Vergaderingen uitschrijven voor de betrokkenen Vergaderingen leiden Zorgen voor verslaglegging Aanreiken mogelijke partners (daar waar dit niet loopt) Aanleveren van subsidieformulieren en advies bij aanvraag Helikopterview over locaties Zuid & West
7
Basisvorming / Verticale leerlijn In de onderbouw zal de basis gelegd moeten worden voor het internationaliseringbeleid. Het zal hier vooral gaan via virtuele contacten, e-mailen, chatten en video contact met leerlingen uit het buitenland. Als we onze leerlingen willen voorbereiden op het Europa van de toekomst dan zullen de vakken bij de behandeling van de verschillende onderwerpen die zich daartoe lenen, vergelijkingen met de omringende landen moeten hebben. De taak van de commissie internationalisering is o.a. om samen met de schoolleiding een activiteitenplan te ontwikkelen van brugklas tot en met voor eindexamenklas. De nieuwe leerwegen van het VMBO, de basisvorming en de 2e fase zijn meer gericht op vaardigheden en internationalisering is daarbij bij uitstek geschikt. De kerndoelen van de basisvorming hebben drie karakteristieken gemeen, ze zijn gericht op toepassing, vaardigheid en samenhang. Naast de kerndoelen wordt de mogelijkheid van vakkenintegratie geboden. Voornamelijk Comenius projecten en uitwisselingen zijn daar voorbeelden van. De beroepsgerichte afdelingen van het VMBO kunnen in hun activiteitenplan, naast de virtuele contacten in de onderbouw, specifieke excursies en uitwisselingen voor bovenbouwleerlingen aanbieden. Een beroepsgerichte excursie met eventueel daaraan gekoppeld het volgen van een stage is een mogelijkheid. Een arbeidservaring project in het buitenland zou tot de mogelijkheden kunnen gaan behoren. Met het wegvallen van de grenzen zijn de mogelijkheden voor het zoeken naar passend werk binnen de Europese-Unie eenvoudiger geworden.
Ict Informatie- en communicatie technologie (ICT) is een onderdeel van de nieuwe examenprogramma’s dat bij nagenoeg alle vakken terugkeert. De integratie van ict in het gehele onderwijsaanbod wordt hiermee tot uitdrukking gebracht. Het netwerk “Internationalisering en Tweede Fase”, onderkent volop de mogelijkheden die ict voor verbreding en verdieping van een uitwisselingsproject biedt. ICT is onlosmakelijk verbonden aan internationalisering. Bij elk project, uitwisseling of wat dan ook is voorbereidend contact een belangrijk onderdeel. Deze contacten kunnen ook via de computer (e-mail) lopen. Internet speelt een voorname rol bij het opzoeken en verzamelen van informatie. In een aanloop naar een fysieke uitwisseling kan een elektronische uitwisseling en/of video uitwisseling overwogen worden. Het is denkbaar om bijvoorbeeld bij bepaalde vakken rond bepaalde thema’s m.b.v. een project te laten werken. Binnen de moderne vreemde talen kan binnen een correspondentieproject gebruik gemaakt worden van email.
8
3.
Huidige situatie.
In het verleden hebben wij een taakomschrijving opgesteld. Een aantal punten daarvan voeren wij in de huidige situatie uit, een aantal punten zijn op dit moment onuitvoerbaar. In de gewenste situatie geven wij aan wat we nog willen veranderen. Actief:
Aanvragen van subsidies, Verslagen van internationale activiteiten Ontwikkelingen volgen Activiteiten rond Internationalisering te initiëren, middels activiteitenplan Coördineren van excursies Stimuleren van docentenuitwisselingen Vergaderingen uitschrijven (kleinschalig op directie niveau) Vergaderingen leiden (kleinschalig) Zorgen voor verslaglegging
Aandachtspunten: Docenten kunnen subsidies aanvragen, in overleg met coördinatoren, gebeurt te weinig op dit moment Financiële verslaglegging, coördinatoren krijgen slecht zicht op de financiële situatie door “eilandenstructuur”Hooghuis breed. Wie vraagt waarvoor subsidie aan? Stimuleren dat de aanbeveling Internationalisering binnen het onderwijsprogramma van de school wordt geïntegreerd. ( is tot op heden niet gebeurd) Concrete uitvoering beleidsplan op schoolniveau (is tot op heden niet aanwezig) Leiding geven aan commissie internationalisering (niet aanwezig) Coördineren van excursies (doordat het internationaliseren nog niet “leeft” op school, vinden er weinig excursies plaats. Stimuleren van docentenuitwisselingen (weinig animo. Begint nu wat door te sijpelen binnen Zuid & West.) Vergaderingen uitschrijven ( door afwezigheid van commissie leden zijn de vergaderingen op dit moment kleinschalig. Alleen op directieniveau) Vergaderingen leiden (kleinschalig)
Actoren: -
Directie Locatie Zuid 2 Coördinatoren internationalisering. Wisselende docenten betrokken bij losstaande projecten
9
4. Toekomst visie, termijn 2010-2014 Advies Zet een Engelstalig deel op de schoolwebsite. Voor buitenlandse partners is het handig als ze via de website kunnen zien en lezen wat voor een school het Hooghuis is. Lipdub! Hiermee starten we met Theater locatie West. Ruimte creëren in het taakbeleid, voor de mensen die actief mee participeren in het internationaliseringtraject. Gelden beschikbaar stellen om buitenlandse reizen voor collegae mogelijk te maken, ook als subsidie niet wordt toegekend. Spaarplan voor leerlingen opzetten. Bij aanname nieuwe collega specifiek vragen naar interesse of bekendheid met internationalisering.
Consequenties ICT-ers moeten betrokken worden om het een en ander te kunnen realiseren. Directie en teamleiders zullen kritisch moeten kijken naar deze aanbeveling!
Onderbouw: In de 1ste klassen ( bv, basis) met de thema van bestaande projecten om deze internationaal te maken. Dit biedt tevens mogelijkheid tot vak integratie d.m.v. aandacht aan Engels, mens en maatschappij. Bv het eerste thema van leerjaar 1 is “voorstellen”. Dit kan natuurlijk aan de klas, maar wat is er leuker om je voor te stellen aan een leeftijdsgenoot in een ander Europees land.
Advies 2 Docenten van elk onderbouwteam zoeken (indien nodig met hulp van coördinatoren) naar buitenlandse partnerscholen. Dit kan gebeuren via het programma eTwinning. Laat de betrokken docenten op voorbereidend bezoek gaan, ter stimulatie van het project
Deskundigheidsbevordering op gebied van: Subsidiering ICT Opleiding coördinator internationalisering Internationale projecten via internet Internationalisering voor schoolleiders Verdiepingscursus internationalisering op het VMBO
Kosten: Voor dienstverlening van het Europees platform – advies en training wordt een vergoeding gevraagd. De school Scholen kan voor de eigen bijdrage gebruik maken van het nascholingsbudget.
10
Consequenties.
Betrokken docenten moeten in eTwinning geschoold worden. Dit kan gerealiseerd worden d.m.v. een workshop via Europees platform.
Betrokken docenten moeten goed Engels spreken en op de hoogte zijn van ICT gebruik.
Bovenbouw: De afdeling HTV heeft een project eTwinning dat wordt afgesloten met een leerling uitwisseling. Voor de bovenbouw zal ook een uur op het rooster moeten komen voor een 2 jarig project.
Actoren. Organogram Samenstelling van een commissie internationalisering bestaande uit: Docent Engels, betrokken bij een project ICT er Teamleider die zaken door kan spelen naar het kernteam, om de lijnen kort te houden.
Mogelijkheden om Internationalisering als handelingsdeel in PTA op te nemen:
Spreek- en schrijfvaardigheidopdrachten bij moderne vreemde talen - leesdossier Culturele projecten in het kader van de lessen CKV1/2 en KCV Praktische opdrachten Onderzoekopdrachten bij natuur- en scheikunde Profielwerkstuk Excursies Uitwisselingsactiviteiten Culturele uitwisselingen ( uitvoeringen, exposities e.d. ) Sportieve uitwisselingen ( sportwedstrijden ) ICT-projecten ( e-mail, website, chat-programma’s, Vakoverstijgende projecten Oriëntatie op studie en beroep
Thema’s kunnen zijn:
water / waterzuivering natuur en milieu ( educatie ) kunst ( stromingen ) architectuur Europese integratie problemen in de oude binnensteden ruimtelijke ordening in een binnenstad discriminatie en vooroordelen
11
5.Toekomst visie, langer termijn. Uiteindelijk doel is om alle leerlingen voordat zij het Hooghuis verlaten, minimaal 1 maal in hun schoolloopbaan in aanraking zijn geweest met andere scholen in Europa Bij hun diploma krijgen leerlingen een certificaat voor hun portfolio.
Onderbouw Advies Zet voor alle onderbouwklassen een vast uur internationalisering op het rooster, zodat ze gewend zijn met het werken met eTwinning Spaarplan: leerlingen weten bij aanmelding op locatie Zuid, West en Stadion dat ze in leerjaar 3 een buitenland reis maken. Daarvoor wordt vanaf leerjaar 1 gespaard, tot maximaal €200 in 2 jaar (termijn van € 10 per maand)
Consequenties Spaarplan is een goed systeem, mits internationalisering vaststaat op het rooster en Pilots blijken te werken.
Bovenbouw: Advies Stel een teamgebonden project op (door 2 verantwoordelijke teamleden) waarbij ook leerlingen van andere teams zich kunnen inschrijven (interesse gestuurde leeractiviteiten). Bv SDV leerlingen die niet op skikamp willen, kunnen meegaan op culturele uitwisseling van vorm en ambacht. Of leerlingen van HTV die richting recreatie willen, kunnen mee met de Theaterafdeling. Buitenlandse dagexcursies of eindejaarsuitstapjes zouden kunnen worden uitgebreid tot meerdaagse studiereizen.
Actoren. -
Per team 2 collegae om het project op te zetten en te bewaken. Teamleider die zaken doorspreekt binnen de stafvergadering Directie Coördinatoren
12
Organogram.
13
