Internationaal onderzoek naar de relatie tussen medische technologie en zorguitgaven
FHI Symposium “Medische technologie; gouden ei of kostenpost?” 26 september 2013 Paul Besseling Programmaleider Zorg Centraal Planbureau
Inhoud van deze presentatie 1. Stijgende zorguitgaven a. de trend? b. componenten? c. internationaal? 2. Literatuur a. Cutler b. Skinner c. Baumol
Centraal Planbureau 2
Medische technologie en zorguitgaven 26 septemebr 2013
Vooraf: het CPB Momenteel 16 programma’s met circa 5 economen per programma: Belastingen Macro economie Onderwijs Financiële markten Klimaat Decentrale overheden
Overheidsfinanciën Pensioenen Arbeidsmarkt ICT & Innovatie Infrastructuur
Sociale Zekerheid Internationale Economie Levensloop Zorg Ruimte en woningmarkt
Producten: Ramingen en beleidsanalyses, in de vorm van rapporten, notities, boeken en artikelen
Centraal Planbureau 3
Medische technologie en zorguitgaven 26 septemebr 2013
Centraal Planbureau 4
Medische technologie en zorguitgaven 26 septemebr 2013
Centraal Planbureau 5
Medische technologie en zorguitgaven 26 septemebr 2013
Aandeel van zorg in totale werkgelegenheid 16
%
14 12 10 8 6 4 1972 1976 1980 1984 1988 1992 1996 2000 2004 2008 2012 jaar Centraal Planbureau 6
Medische technologie en zorguitgaven 26 septemebr 2013
Aandeel zorguitgaven in BBP. 13
% bbp
12
Zorguitgaven, constant als % bbp Zorguitgaven, realisatie
11 10 9 8 7 1972 1975 Centraal Planbureau 7
1980
1985
1990
1995
2000
2005
2010
Medische technologie en zorguitgaven 26 septemebr 2013
Aandeel zorguitgaven in BBP. 13 12 11
% bbp
Zorguitgaven, constant als % bbp Idem, plus demografische factoren Zorguitgaven, realisatie
10 9 8 7 1972 1975 Centraal Planbureau 8
1980
1985
1990
1995
2000
2005
2010
Medische technologie en zorguitgaven 26 septemebr 2013
12,00
82 80
10,00 78
levensverwachting (jaren)
76
8,00 Zorguitgaven (%bbp)
74 72 1972
6,00 1977
Centraal Planbureau 9
1982
1987
1992
1997
2002
2007
Medische technologie en zorguitgaven 26 septemebr 2013
Levensverwachting stijgt, mede door zorg 90 Medische technologie
80 70
Vaccinaties Antibiotica
60 Waterleiding Riolering
50 40 Urbanisatie 30
Hoger inkomen Beter voedsel
20 10 0 1750
1800
1850 Verenigd Koninkrijk
Centraal Planbureau 10
1900
1950
2000
Nederland Medische technologie en zorguitgaven 26 septemebr 2013
Is de sterke groei een probleem? .... de baten van zorg zijn toch groot? inderdaad; maar niet van alle zorg; kunnen we kosteneffectieve en niet-kosteneffectieve zorg scheiden? hoe kunnen we de doelmatigheid vergroten?
.... omdat we het niet kunnen betalen? sterke groei vereist steeds hogere bijdragen van de hoge inkomens desondanks blijft voor lage inkomens weinig koopkrachtstijging over ....willen we het? Centraal Planbureau 11
Medische technologie en zorguitgaven 26 septemebr 2013
Tabel 2
Determinanten van de groei van de collectieve zorguitkeringen 2001-2017 (a)
Decompositie van de groei 2001-2008 (% p.j.)
Curatieve zorg (Zvw)
Langdurige zorg (AWBZ)
Nominale groei van de uitgaven
6,9
6,8
Algemene inflatie
2,5
2,5
Reële lonen en prijzen
0,5
0,8
Demografische/epidemiologische factoren
0,9
1,1
−0,4
0,9
3,2
1,4
Beleidseffecten Overige factoren
Centraal Planbureau 12
Medische technologie en zorguitgaven 26 septemebr 2013
Groei zorguitgaven, internationaal
Centraal Planbureau 13
Medische technologie en zorguitgaven 26 septemebr 2013
David Cutler (Harvard) Productieve efficiëntie schiet tekort 30% te winnen door administratieve kosten terug te dringen! Voorbeeld: een ziekenhuis met 900 artsen en 1300 mensen om rekeningen te innen Oplossing: IT en vereenvoudiging van stelsel Echter: die 30% is ontleend aan een vergelijking met o.a. Canada en NL
Centraal Planbureau 14
Medische technologie en zorguitgaven 26 septemebr 2013
Jonathan Skinner (Dartmouth) Allocatieve efficiëntie kan beter Veel te winnen door rationaliteit van zorg/therapiekeuze: Kosteneffectiviteit een grotere rol laten spelen bij de behandelkeuze.
Centraal Planbureau 15
Medische technologie en zorguitgaven 26 septemebr 2013
Probleem: afnemende baten van stents
Centraal Planbureau 16
Medische technologie en zorguitgaven 26 septemebr 2013
Aspirine na hartaanval HIV/AIDS medicijnen
Stents
Centraal Planbureau 17
Medische technologie en zorguitgaven 26 septemebr 2013
Baumol (New York/Princeton) Het wordt alleen maar duurder Zorg en onderwijs zijn, en blijven, arbeidsintensief! Ondanks alle technische hulpmiddelen blijft de zorg in essentie mensenwerk; de technologie maakt het werk van de arts beter, niet goedkoper. Maar we kunnen het betalen.
Centraal Planbureau 18
Medische technologie en zorguitgaven 26 septemebr 2013
Baumol (New York/Princeton)
Desondanks ziet hij toch wel enkele mogelijkheden om kwaliteit te verhogen èn kosten te drukken: 1. 2. 3. 4. 5.
Preventie Beloon artsen die kosteneffectieve behandelingen kiezen Schenk daar ook aandacht aan in de opleiding Meer accurate evaluatie van behandeltechnieken (zie ook Skinner) Betaal artsen beter (als ze helpen kosten te drukken)
Centraal Planbureau 19
Medische technologie en zorguitgaven 26 septemebr 2013
Centraal Planbureau 20
Medische technologie en zorguitgaven 26 septemebr 2013
