Intern toezicht in het onderwijs
10-12 juni 2014
1
Judith Wintgens en Peter Brouns
Verscherpte aandacht voor good governance in de (semi)publieke sector
2
Raad van toezicht • Wettelijke instelling RvT en taakomschrijving RvT ontbreken in Burgerlijk Wetboek (i.t.t. Raad van Commissarissen bij BV/NV) • RvT wordt bij statuten ingesteld • Diverse sectorale regelingen en governance codes vooral kaderscheppend (comply or explain) • Geen uniforme taakomschrijving en norm in de wet daardoor diffuus beeld
3
Taakomschrijving raad van commissarissen • De raad van commissarissen heeft tot taak toezicht te houden op het beleid van het bestuur en de algemene gang van zaken in de vennootschap en de met haar
verbonden onderneming. Hij staat het bestuur met raad ter zijde. Bij de vervulling van hun taak richten de commissarissen zich naar de belangen van de vennootschap en de met haar verbonden onderneming. Van overeenkomstige toepassing op RvT
4
Taken toezichthouder • Toezicht houden/controleren
• Advies • Werkgever Niet op stoel van bestuurder gaan zitten Spanningsveld in mate informatieplicht
5
Aansprakelijkheid bij onbehoorlijke taakvervulling • Bepaalt de grens van het “speelveld” van de CvB versus de RvT • Faillissement: de lakmoesproef van het recht
6
Verschil in aansprakelijkheid ogv Burgerlijk Wetboek Bestuurder: • Onbehoorlijke taakvervulling (2:9 BW) • Onbehoorlijke taakvervulling igv faillissement: (2:138/248 BW) niet van toepassing op bestuurder van niet “commerciele stichting” En voor de toezichthouder? • Wel bij NV/BV • Onbehoorlijke taakvervullng: norm van 2: 9 BW niet van toepassing op RvT • Onbehoorlijke taakvervulling igv faillissement: norm van 2: 139/249 niet van toepassing op RvT van niet “commerciële stichting” • Onrechtmatige daad
7
Wat is de norm? •
“Geen redelijk denkend bestuurder of commissaris zou onder dezelfde omstandigheden zo gehandeld hebben”
•
Op zijn taak berekend
•
Collectieve verantwoordelijkheid
•
“Persoonlijk ernstig verwijt”
•
Igv faillissement: “kennelijk onbehoorlijk”
•
Toetsing: niet met de “benefit of hindsight”
8
Wetsvoorstel bestuur en toezicht rechtspersonen • Specifieke regeling en eigen norm aansprakelijkheid • Algemene tegenstrijdig belangregeling • Aansprakelijkheid in faillissement • Uitbreiding ontslagmogelijkheid van leden CvB bij stichting • Ontslagmogelijkheid van overeenkomstige toepassing op leden RvT bij stichting
9
Wetsvoorstel versterking bestuurskracht •
Openbare profielschets bestuur en toezicht
•
Overleg medezeggenschap
•
Meldingsplicht bij redelijk vermoeden wanbeheer
•
Ontslagmogelijkheid door belanghebbende (= minister) leden CvB en RvT bij stichting van overeenkomstige toepassing op andere rechtspersonen
10
RvT en CvB: zoeken naar het juiste evenwicht
11
Best practices I Artikel III.6 Corporate Governance Code: •
Het toezicht van de raad van commissarissen op het bestuur omvat onder andere:
a. de realisatie van de doelstellingen van de vennootschap b. de strategie en de risico's verbonden aan de ondernemingsactiviteiten
c. de opzet en werking van de interne risicobeheersings- en controlesystemen d. het financiële verslaggevingproces e. de naleving van de wet- en regelgeving
12
Best practices II •
Op de taak berekend zijn
•
Heldere en omvattende functieprofielen voor CvB en RvT
•
Transparante en “kritisch-professionele” sollicitatieprocedure voor zowel leden CvB als leden RvT
•
Werkgeversrol: adequate functionerings- en beoordelingssystematiek met CvB (“een lastig gesprek”)
•
360° feedback?
•
Geïnstitutionaliseerd overleg met belangrijkste stakeholders
•
Verhouding tussen CvB en RvT gebaseerd op vertrouwen, maar wel met controle
13
Best practices III • Het algemene beleid en het financiële beleid behoren
tot de kerntaken van het bestuur; het toezicht van de RvT op het bestuur dient zich met name dáárop te richten rechtmatigheid en doelmatigheid bestedingen
• Kwaliteit onderwijs
• Actieve houding; regelmatig vragen, adviseren en controleren proceszorgvuldigheid (Van der Moolen)
14
Best practices IV • Goedkeurende accountantsverklaring is géén excuus; vraag door en voer – indien nodig zelfstandig overleg met de accountant (Landis)
• Laat wet, statuten en reglementen nauwgezet naleven en documenteer (Servatius)
• Versterk bestuur en zonodig eigen RvT • Reageer alert op signalen die aanleiding geven tot het vragen van nadere gegevens vraag om info en grijp zo nodig in (Laurus en Ogem-uitspraak);
15
DANK VOOR UW AANDACHT
[email protected] + 31 (0)88 304 0192 + 31 (0)6 46186731
[email protected] + 31 (0)88 304 0108 + 31 (0)6 20396141
16
