BRUSSELS
9–13 SEPTEMBER 2008
INTERDEPENDENCE DAY FORUM 2008 The City as Commons in a Divided World © Mark Ovenden, Creative Commons
FOUNDERS CIVWORLD (NEW YORK) DEMOS (NEW YORK) BRUSSELS HOSTS KAAITHEATER DEMOS (KUNST & DEMOCRATIE) DEBUREN PARTNERS LES HALLES DE SCHAERBEEK FLAGEY MAISON DES CULTURES/HUIS VAN CULTUREN COSMOPOLIS, CITY, CULTURE & SOCIETY MO*MAGAZINE VK*, GC DE VAARTKAPOEN FOYER LES UNS ET LES AUTRES CC MARITIME PASSA PORTA MET-X YOUTH FORUM PARTNERS JEUGD EN STAD GLOBELINK VLAAMSE JEUGDRAAD CONSEIL GENERAL DE LA JEUNESSE D’EXPRESSION FRANÇAISE RISING VOICES/GLOBAL VOICES ONEVOICE REMEDEE FOUNDATION LBL FOUNDATION FOR CHILDREN TONY BLAIR FAITH FOUNDATION
N In 2000 kwam een kleine groep academici, politieke leiders en kunstenaars uit een twaalftal landen bij elkaar om een actieprogramma op te stellen dat het belang van ‘global interdependence’ onder de aandacht moest brengen. De gebeurtenissen van 11 september 2001 gaven hun inspanningen een tragische impuls en de groep besloot om 12 september, ‘the day after’, uit te roepen tot Interdependence Day (dag van de onderlinge afhankelijkheid). Sindsdien wordt elk jaar ergens in de wereld het Interdependence Day Forum georganiseerd. Inspirator is de Amerikaanse schrijver en professor Benjamin Barber, vooral bekend van zijn boek Jihad vs McWorld (1995). Na Philadelphia, Rome, Parijs, Casablanca en Mexico City is in 2008 Brussel aan de beurt. Het forum is een internationale conferentie waarbij academici, politici, vertegenwoordigers van diverse NGO’s, kunstenaars, journalisten en anderen debatteren over Oplossingen zonder grenzen voor Problemen zonder grenzen. Het subthema voor het Brusselse Forum is The City as Commons in a Divided World, de stad als een gedeelde plek in een verdeelde wereld. Meer dan de helft van de wereldbevolking woont ondertussen in grote stedelijke agglomeraties. Het zijn interculturele samenlevingslaboratoria waar de interdependentieproblematiek in een geconcentreerde vorm is terug te vinden. Hun burgers verweren zich tegen de kwalijke en verenigen zich ter ondersteuning van de goede interdependentie.
F En 2000, un petit groupe d’universitaires, de dirigeants politiques et d’artistes, venus d’une douzaine de pays, s’est réuni pour établir un programme d’action qui attire l’attention sur l’importance de l’interdépendance mondiale. Les événements du 11 septembre 2001 ont donné une impulsion tragique à leurs efforts, et le groupe a proclamé le 12 septembre, « le jour suivant le 11 septembre », Journée de l’Interdépendance. Depuis lors, le Forum de la Journée de l’Interdépendance se tient chaque année, quelque part dans le monde. L’inspirateur en est l’auteur et professeur états-unien Benjamin Barber, surtout connu pour son ouvrage Djihad versus Macworld (1995). Après Philadelphie, Rome, Paris, Casablanca et Mexico City, c’est au tour de Bruxelles d’accueillir en 2008 le Forum, une conférence internationale, pendant lesquels universitaires, politiciens, représentants de diverses ONG, artistes, journalistes et autres participants débattent de la question : « solutions sans frontières à des problèmes sans frontières » ! Le thème sous-jacent du Forum bruxellois est The City as Commons in a Divided World, la ville en tant qu’espace commun dans un monde divisé. Plus de la moitié de la population mondiale vit entretemps dans de grandes agglomérations urbaines. Dans ces laboratoires de cohabitation interculturelle, on retrouve la problématique de l’interdépendance sous une forme concentrée. Des citoyens s’y associent pour résister aux interdépendances néfastes et soutenir les interdépendances bénéfiques.
E In 2000, a small group of academics, politicians and artists from twelve countries met to set up an action programme with the aim to draw attention to ‘global interdependence’. The events of 11 September 2001 gave their efforts a tragic tenor, and the group decided to proclaim 12 September — ‘the day after’ — Interdependence Day. Since then the Interdependence Day Forum has become an annual event held in different cities throughout the world. Its source of inspiration is the work of American writer Professor Benjamin Barber, known to a wide public principally for his book Jihad vs McWorld (1995). In 2008, after Philadelphia, Rome, Paris, Casablanca and Mexico City, it is now Brussels’ turn to host the forum. The event will include a three-day international conference during which academics, politicians, NGOs, artists, journalists and others will debate “Solutions without Boundaries for Problems without Boundaries”. The sub-theme of the Brussels Forum is The City as Commons in a Divided World. Today more than half of the world population lives in large urban agglomerations. In these intercultural social hotbeds the problem of interdependence is present in a concentrated form. How can city dwellers resist the negatives of unstable globalization and unite to support a strong and enduring interdependence?
1
INTRODUCTION
INTERDEPENDENCE DAY FORUM 2008
The City as Commons in a Divided World CONTENTS
INTERDEPENDENCE DAY FORUM 2008 & SPOKEN WORLD 08 N Het Kaaitheater en het VlaamsNederlands Huis deBuren nemen het Interdependence Day Forum als uitgangspunt voor de eerste editie van een nieuw festival: Spoken World. F Le Kaaitheater et la Maison flamande-néerlandaise DeBuren ont choisi la Journée de l’Interdépendance comme point de départ de la première édition d’un nouveau festival : Spoken World. E The Kaaitheater and the FlemishDutch Huis deBuren took the Interdependence Day Forum as point of departure for the first edition of a new festival: Spoken World.
PAGE 2 INTRODUCTION: Interdependence Day Forum 2008
PAGE 3 9 SEPTEMBER: • DEBATE: An Evening on Global Interdependence
PAGE 4 10 SEPTEMBER: • DEBATE: The Multiple City
PAGE 5 10 SEPTEMBER: • Spoken Walks + Ramadan Dinner • PERFORMANCE: Miguel Pereira, • Miguel meets Karima
PAGE 6 11 SEPTEMBER: • DEBATE: Re-Scaling The Planet/ • Re-Modelling The City
PAGE 7 11 SEPTEMBER: • LITERATURE: DW B, De Bloemen • CONCERT: Amongst ourselves we • rarely speak • PERFORMANCE: Tiago Rodrigues & • Rabih Mroué, Yesterday’s Man
PAGE 8 12 SEPTEMBER: • DEBATE: Connecting Europe • Closing round table & • Interdependence Day Ceremony
PAGE 9 12 SEPTEMBER: • Celebration of Diversity – Part I • PERFORMANCE: Ricky Seabra, • Airplanes & Skyscrapers
PAGE 10 13 SEPTEMBER: • Youth Forum 2008 • Celebration of Diversity – Part II • PERFORMANCE: Ricky Seabra, • Empire, Love to Love You, Baby
PAGE 11 INFO & LOCATIONS 2
N Als thema voor de zesde editie van het Interdependence Day Forum koos de internationale stuurgroep voor The City as Commons in a Divided World (de stad als een gedeelde plek in een verdeelde wereld). Er is volop een herschikking van onze wereld en van de bijhorende samenlevingsvormen aan de gang. De negentiende-eeuwse opdeling van de wereld in landen of natiestaten brokkelt af. Het idee dat er evenveel samenlevingen zijn als naties en dat daarbinnen een ‘eenheid’ bestaat, verliest terrein. We leven steeds meer in één wereld, in één mondiale, postnationale samenleving. Parallel met deze tendens van globalisering over de natiestaten heen, winnen echter ook lokalisering en regionalisering aan belang. Er ontstaat een driehoeksverhouding tussen steden, landen en de wereld waarbij de stad steeds duidelijker een belangrijk knooppunt wordt van politieke en sociale wederopbouw. De huidige neoliberale globalisering schept overal sociale onrust en ongelijkheid. De stad vormt één van de niveaus waarop er opnieuw regulering kan ontstaan. De stedelijke samenleving genereert nieuwe vormen van samenleven en kan ons helpen opnieuw grip te krijgen op de werkelijkheid. Mondialisering, flexibilisering, vermarkting, individualisering en fragmentatie, het zijn allemaal veranderingsprocessen die in de stedelijke realiteit extreem voelbaar zijn, maar waarbij de stad meteen ook het vertrekpunt van actie en reactie kan zijn, om deze processen onder controle te krijgen. De stad wordt dan de voorhoede van een nieuwe samenleving.
F Le comité d’experts internationaux a choisi pour thème de la sixième édition du Forum de l’Interdépendance : The City as Commons in a Divided World, la ville en tant qu’espace commun dans un monde divisé. Notre monde, et les formes de vie sociale qui l’accompagnent subissent un réajustement complet. La division du monde en pays ou en États nations, opérée au cours du XIXe siècle, se délite. L’idée qu’il y a autant de sociétés que de nations, faisant chacune montre d’une « unité », est en net recul. Nous vivons de plus en plus dans un monde unique, dans une société mondiale post-nationale. Parallèlement à cette tendance de mondialisation au-delà des États nations, la localisation et la régionalisation gagnent du terrain. On observe l’émergence d’une relation triangulaire entre les villes, les pays et le monde, dans laquelle la ville devient de toute évidence une plaque tournante importante d’un renouveau social et politique. La mondialisation néolibérale actuelle engendre partout des tensions et des inégalités. La ville constitue l’un des leviers susceptibles de générer une régularisation. La société urbaine fait naître de nouvelles formes de vivre ensemble et peut nous aider à avoir prise sur la réalité. Si la mondialisation, la flexibilité, la marchandisation, l’individualisation et la fragmentation sont autant de processus de transformation extrêmement tangibles dans la réalité urbaine, la ville peut toutefois se révéler le berceau de l’action et de la réaction qui permettent de juguler ces processus, et ainsi constituer l’avant-garde d’une nouvelle société.
E The international steering committee chose The City as Commons in a Divided World as the theme for the sixth edition of the Interdependence Day Forum. A reordering of our world and the corresponding forms of living together is underway. The nineteenth-century division of the world into countries or nation states is disintegrating. The idea that there are as many societies as there are nations, and that there is ‘uniformity’ within these nations is losing ground. We are increasingly living in one world, in a single global, post-national society. Yet parallel with this trend toward globalisation across the nation states, localisation and regionalisation are also gaining importance. A triangular relationship exists between cities, countries and the world, with the city assuming an increasingly clearer role as an important interchange of political and social reconstruction. Present neo-liberal globalisation is creating social turmoil and inequality everywhere. The city constitutes one of the levels through which regulation can again take place. The urban community is generating new forms of coexistence, and can help us regain a grip on reality. Globalisation, hyper-consumerism, individualisation and fragmentation: all are change processes that are very apparent in urban reality. These same processes, however, also make the city the point of departure for action and reaction that can allow us to regain control of these processes. The city thus becomes the vanguard of a new society.
The old aspiration? Independence. The new reality: interdependence. Every challenge we face today from climate and crime to technology and markets, and communications and public health is global in character. Yet the institutions of democracy we rely on to address these challenges are still locked up inside sovereign states pursuing the old logic of independence. But in an interdependent world of diseases, economies and conflicts without borders, we also need citizens without borders — democracy without borders. Which means if we are to survive interdependence and flourish in liberty, we must either globalize democracy or democratize globalization. Where once nations depended on sovereignty alone to secure their destinies, today they depend on one another. In a world where the poverty of some imperils the wealth of others, none are safer than the least safe. Interdependence is not a strategy of idealists, but a realistic necessity. Dr. Benjamin R. Barber, founder Interdependence Day
INTERDEPENDENCE DAY FORUM 2008
9 SEPTEMBER 2008
20:30 MO* DEBATE IN ASSOCIATION WITH KAAITHEATER & VLAAMS-NEDERLANDS HUIS DEBUREN
AN EVENING ON GLOBAL INTERDEPENDENCE KAAITHEATER I FREE I BOOKING AT KAAITHEATER TICKETSHOP N Als startschot van het zesde Interdependence Day Forum brengt Gie Goris, hoofdredacteur van MO* magazine, enkele belangrijke gasten samen voor een publiek debat op het toneel van het Kaaitheater. F Pour le coup d’envoi de ce sixième Forum de l’Interdépendance, Gie Goris, le rédacteur en chef de MO* magazine (un mensuel flamand sur la mondialisation), réunit quelques hôtes de marque sur la scène du Kaaitheater pour un débat public. E As starting shot for the sixth Interdependence Day Forum, Gie Goris, editor in chief of MO* magazine, is bringing together a number of important guests for a public debate on the Kaaitheater stage.
BENJAMIN BARBER N Inspirator en medeoprichter van het jaarlijkse Interdependence Day Forum, schrijver van o.a. Jihad vs McWorld (1995). Hij gaat in op de belangrijkste politieke, ethische en filosofische principes die aan de basis liggen van het project. F Inspirateur et cofondateur du Forum annuel de l’Interdépendance et auteur, d’entre autres, Djihad versus Macworld (1995). Il se penche sur les principaux principes politiques, éthiques et philosophiques qui sous-tendent le projet.
E Inspiration for and co-founder of the annual Interdependence Day Forum, whoes works include Jihad vs McWorld (1995). He will focus on the most important political, ethical and philosophical principles at the basis of the project.
ERIC CORIJN N Professor sociale en culturele geografie aan de Vrije Universiteit Brussel. Inspirator en drijvende kracht achter het onderzoekscentrum COSMOPOLIS, City, Culture & Society. Hij schetst aan de hand van recente onderzoeksresultaten een beeld van het hedendaagse, diverse Brussel. F Professeur en géographie sociale et culturelle à la Vrije Universiteit Brussel. Inspirateur et force motrice du centre de recherche COSMOPOLIS, City, Culture & Society. À l’aide de résultats de recherches récentes, Corijn brosse le tableau de la Bruxelles contemporaine, dans toute sa diversité. E Professor social and cultural geography at the Vrije Universiteit Brussel and inspiration and driving force behind the research centre COSMOPOLIS, City, Culture & Society. Corijn uses recent research results to sketch a picture of contemporary, diverse Brussels.
ANNE TERESA DE KEERSMAEKER N Choreografe en danseres (Rosas, P.A.R.T.S., Brussel). Zij zal het hebben over de enorme impact van onze eetgewoonten en het daaraan gekoppelde industriële intensieve model van landbouw en veeteelt, op de leefbaarheid van onze planeet. F Chorégraphe et danseuse (Rosas, P.A.R.T.S., Bruxelles). Abordera nos habitudes alimentaires et le système d’agriculture et d’élevage intensifs et industriels qui s’ensuivent. Elle commentera leur immense impact sur la viabilité de notre planète. E Choreographer and dancer (Rosas, P.A.R.T.S., Brussels). She will examine the enormous impact that our eating habits and industrial intensive farming and cattle breeding have on the viability of our planet.
LORD BHIKHU PAREKH N Professor politieke filosofie aan de Universiteit van Westminster (Londen). Hij stelt zijn nieuwste boek voor: New Politics of Identity: Political Principles for an Interdependent World (Palgrave Macmillan, 2008). F Professeur de philosophie politique à l’Université de Westminster (Londres), Présente son dernier ouvrage New Politics of Identity: Political Principles for an Interdependent World (2008, Palgrave Macmillan).
E Professor of political philosophy at the University of Westminster (London). He presents his latest book: New Politics of Identity: Political Principles for an Interdependent World (Palgrave Macmillan, 2008).
NAEMA TAHIR N Brits-Pakistaans-Nederlandse schrijfster (Een moslima ontsluiert, 2004, Kostbaar bezit, 2006, Eenzaam heden, 2008). Zij zal het hebben over de noodzakelijke emancipatie van de moslima’s en de rol die zij kunnen spelen in de hedendaagse grootstedelijke samenleving. F Auteure anglo-pakistano-néerlandaise (Een moslima ontsluiert (une musulmane dévoile), 2004 ; Kostbaar bezit (bien précieux), 2006 ; Eenzaam heden (présent solitaire), 2008). Elle traitera de l’émancipation nécessaire des musulmanes et du rôle qu’elles peuvent prendre dans la société urbaine contemporaine. E British-Pakistani-Dutch author (Een moslima ontsluiert, 2004, Kostbaar bezit, 2006, Eenzaam heden, 2008). She will treat the necessary emancipation of Moslem women and the role they can play in contemporary metropolitan society.
Een seizoen met ‘heel veel wereld’ Une saison qui fait le tour de plusieurs mondes A season with ‘plenty of world’
www.kaaitheater.be
3
10 SEPTEMBER 2008
INTERDEPENDENCE DAY FORUM 2008
PANEL DISCUSSIONS THE MULTIPLE CITY HUIS VAN CULTUREN/MAISON DES CULTURES, RUE MOMMAERTSSTRAAT 4, 1080 BRUSSELS I FREE I BOOKING AT KAAITHEATER TICKETSHOP N Het Interdependence Day Forum strijkt op de eerste conferentiedag met opzet midden in Molenbeek neer, in het Huis van Culturen. De diversiteit van de gemeente en de doorgedreven poging van inwoners, gemeentebestuur en tal van gemeenschapscentra om deze diversiteit in positieve zin aan te wenden ten bate van de leefkwaliteit maakt van Molenbeek de ideale plek om het debat over ‘de stad als een gedeelde, meervoudige plek’ op te starten. F Le premier jour, le Forum de l’Interdépendance s’installe à dessein au cœur de Molenbeek. La diversité de la commune et l’insistance avec laquelle des habitants, l’administration municipale, et une multitude de centres communautaires essaient de mettre à profit cette diversité pour accroître la qualité de vie de Molenbeek en font le lieu idéal pour entamer le débat de « la ville en tant qu’espace commun ». E The first conference day of the Interdependence Day Forum will take place in the heart of Molenbeek. The diverse nature of the district and the determined attempts of the inhabitants, district council and many community centres to put this diversity to good use and improve the quality of life makes Molenbeek the ideal location to start the debate on ‘the city as commons’.
10:00 WELCOME N Verwelkoming door Philippe Moureaux, burgemeester van Molenbeek. Keynote door Benjamin Barber, mede-initiatiefnemer van het Interdependence Day project. F Philippe Moureaux, bourgmestre de Molenbeek, souhaitera la bienvenue au public. Introduction par Benjamin Barber, co-initiateur du projet de la Journée de l’Interdépendance E Welcome by Philippe Moureaux, mayor of Molenbeek. Keynote by Benjamin Barber, coinitiator of the Interdependence Day project.
10:30 URBAN IMAGINATION: ON MULTICULTURAL REALITIES AND CIVIL PARTICIPATION N Diversiteit is zonder twijfel dé eigenschap van vele grote steden. In tegenstelling tot de natiestaten, die een uniforme identiteit nastreven, schuift de hedendaagse stad vooral haar diversiteit, ‘het verschil’, naar voren. Waar er ooit gestreden werd voor een scheiding van kerk en staat, is er vandaag vooral nood aan een scheiding van cultuur en staat. We leven in een realiteit van multiculturalisme, vermenging en globalisering. De oude fundamenten van sociale verbondenheid zijn door individualisering en flexibilisering goeddeels weggevallen. De stedelijke samenleving kent vele leefstijlen die lang niet meer samenvallen met etnische en religieuze gemeenschappen. Het reële leven vertoont een steeds grotere variatie, vaak verbonden met consumptieculturen. Op deze eerste conferentiedag bekijken we de stad als samenlevingslaboratorium waar mensen met elkaar geconfronteerd worden. We bekijken haar als een pluriculturele plek waar identiteit niet meer voortspruit uit gemeenschappelijke traditionele kenmerken maar uit de capaciteit om om te gaan met ambivalentie, hybriditeit en zelfs conflict. De stad als een plek om te leren, als een kern voor de opbouw van maatschappelijke vernieuwing, als een kader voor hernieuwde deelname aan de publieke zaak.
4
F La diversité est sans aucun doute la caractéristique par excellence des grandes métropoles. Contrairement aux États nations, qui s’appuyaient sur une identité commune, la ville contemporaine affiche avant tout sa diversité et ses « différences ». Là où, autrefois, on a lutté pour la séparation de l’Église et de l’État, se profile à ce jour surtout un besoin de séparation de la culture et de l’État. Notre réalité est celle du multiculturalisme, de la mondialisation et de la mixité. Les anciens fondements de liens sociaux ont en grande partie disparu sous le poids de l’individualisme et de la flexibilité. La société urbaine réunit de multiples styles de vie qui ne coïncident plus avec des communautés éthiques ou religieuses. La vie réelle manifeste toujours plus de variétés, souvent liées aux cultures de consommation. Le premier jour du colloque, nous appréhenderons la ville en tant que laboratoire social, où les habitants se font face. Nous l’envisagerons en tant que lieu pluriculturel, où l’identité ne procède plus de particularités traditionnelles communes, mais de la capacité à gérer l’ambivalence, l’hybridité et même les conflits. La ville en tant qu’école de la vie, germe d’un renouveau social et cadre de régénérescence de la participation à la chose publique, la res publica. E Diversity is without a doubt the principle feature of many large cities. In contrast to nation states characterised by uniform identities, the contemporary city is concerned with diversity, with ‘difference’. Where once the goal was a separation of church and state, today there is a need for a separation of culture and state. Our reality is one of multiculturalism, intermingling and globalisation. The old foundations of social solidarity have largely disappeared giving way to individualisation and flexibility. Urban society comprises many lifestyles that are no longer connected with ethnic and religious communities. Real life offers increasingly greater variation, albeit often linked to cultures of consumption. On this first conference day, we will view the city as a societal laboratory where people are confronted with one another. We view it as a pluricultural space where identity no longer springs from common traditional characteristics but from the capacity to deal with ambivalence, hybridism and even conflict: the city as a place to learn, a nucleus for the construction of social innovation and a context for renewed participation in public matters. James Early (Smithsonian Institute, Washington) Bouchra Hbali (Met-X, Brussels) Claus Leggewie (KWI, Institute for Advanced Study in the Humanities, Essen) Johan Leman (Professor Social Anthropology, Catholic University Leuven) Olara Otunnu (Former UN Under-Secretary General, LBL Foundation, New York) Bhikhu Parekh (House of Lords, University of Westminster, London) Myriam Stoffen (Zinneke Parade, Brussels) Antonella Valmorbida (Association of Local Democracy Agencies, Council of Europe, Strasbourg, tbc)
13:30 THE ENTREPRENEURIAL 15:30 THE CITY OF GOD: CITY: ON THE CITY AS LABOUR ON RELIGIOUS CO-EXISTENCE N De religieuze diversiteit wordt in de hedenMARKET IN A FLEXIBLE daagse stad steeds groter. Het samenleven van al deze gelovigen en uiteraard ook de niet-geloNETWORK ECONOMY vigen is geen sinecure. Grote mondiale conflic-
N Tijdens deze paneldiscussie gaan we in op de lokale social-economische realiteit in grootstedelijke wijken. De dualisering op de arbeidsmarkt en de spanningen tussen de lokale en globale realiteit in de hedendaagse netwerkeconomie worden steeds scherper. Almaar meer grootstadsjongeren groeien op in gezinnen waar er geen inkomen uit arbeid is. Ondanks een groot aantal vacatures stijgt de werkloosheid nog steeds in vele grote steden. Het toenemende belang van opleiding en sociaal kapitaal heeft tot gevolg dat steeds meer werkzoekenden het moeilijk hebben om zich in de reguliere arbeidscircuits in te schakelen. Met als gevolg dat een steeds groter aantal stedelingen een bestaan opbouwt via de informele economie. Hoe kunnen lokale besturen hierop reageren? Hoe kunnen stedelijke allianties hulp bieden bij het trotseren van de mondiale economische storm? F Lors de cette table ronde, nous nous pencherons sur la réalité socio-économique locale dans les quartiers des grandes villes. L’économie en réseau actuelle attise la dualité sur le marché du travail et les tensions entre les réalités locales et globales. Toujours plus de jeunes grandissent dans des foyers qui n’ont aucun revenu du travail. Malgré le grand nombre de postes vacants, le chômage demeure élevé dans les métropoles. L’importance croissante de la formation et du capital social a pour conséquence que de plus en plus de demandeurs d’emploi ont du mal à entrer dans le circuit régulier du travail. Dans ces conditions, un nombre toujours plus important de citadins atterrit dans le circuit de l’économie informelle. Comment les pouvoirs locaux doivent-ils réagir à ce phénomène ? Comment des alliances urbaines peuvent-elles contribuer à braver la tempête économique mondiale ? E During this panel discussion we will examine the local social-economic reality in metropolitan neighbourhoods. Polarisation in the labour market and tensions between local and global reality in the contemporary network economy are becoming increasingly acute. More and more urban youth are growing up in families with no income from labour. Despite the large number of job openings, unemployment continues to rise in many large cities. The growing importance of training and social capital means that an increasing number of job seekers are finding it difficult to find a place in the regular labour circuit. This results in an ever larger number of city-dwellers existing via the informal economy. How can local governments respond to this? How can urban alliances offer help in dealing with the world economic storm? Ann Demeulemeester (Christian Labour Movement, Brussels) Alain Deneef (European Quarter Fund, Aula Magna Think Tank) Wim Embrechts (Art2Work, project developer Bellevue Creative Brewery) John Evans (Trade Union Advisory Committee to the OECD, Paris) Adam Michnik (Gazeta Wyborcza, co-founder Solidarnosc, Warsaw)
ten worden steeds vaker verklaard langs religieuze breuklijnen. Kan er in grote steden, wars van de institutionele verdeeldheid tussen de religies, toch een gedeelde plek ontwikkeld worden? Wat zijn zoal de voorwaarden die religies onderling en gelovigen en niet-gelovigen aan mekaar stellen opdat samenleven op een kleine stedelijke oppervlakte mogelijk is en blijft? F La diversité religieuse ne cesse de croître dans les métropoles contemporaines. Le vivre ensemble de ces divers croyants et de ces noncroyants n’est pas une sinécure. Les grands conflits mondiaux se déclarent toujours plus le long de lignes de rupture religieuses. Peut-on malgré tout développer des espaces communs dans la grande ville, au-delà et en dépit des divisions institutionnelles entre les religions ? Quelles conditions réciproques les diverses religions, ainsi que les croyants et non-croyants devraientils se poser pour assurer durablement le vivre ensemble dans l’espace urbain restreint ? E Religious diversity is on the increase in the contemporary city. The ability of believers and non-believers to live together is not self-evident. Major global conflicts are increasingly explained along religious fault lines. Can a shared space nevertheless be developed in large cities, despite the institutional division between religions? What then are the terms that religions, believers and non-believers, set out for each other to enable them to co-exist in a small urban space? Daniël Alliët (Priest, Begijnhofkerk-Eglise du Béguinage, Brussels) Rabbi Albert Guigui (Upper Rabbi of Brussels) Ahmad Moussalli (American University of Beirut) Rik Pinxten (Humanist League, professor Anthropology University Ghent) Francis Renneboog (Evangelical Protestant Churches in Belgium) Imam Sajid (Muslim Council for Religious and Racial Harmony, London) Naema Tahir (Writer, expert in human rights law for the Council of Europe) Cornel West (Center of African American Studies, Princeton University)
SPOKEN WORLD 2008
10 SEPTEMBER 2008
VAARTKAPOEN, FOYER, HUIS VAN CULTUREN/MAISON DES CULTURES & DEMOS PRESENT
18:00 GUIDED TOUR SPOKEN WALKS & RAMADAN DINNER DEPARTURE AT SINT-JAN-BAPTIST CHURCH, MOLENBEEK (BRUSSELS) I 6 EURO I BOOKING AT KAAITHEATER TICKETSHOP N Een stad is vele steden. Iedere inwoner van de grote stad creëert zijn eigen leefgebied, met zijn eigen bakens en codes. Iemand mét kinderen kijkt met heel andere ogen naar de stad als iemand zonder kinderen. Een jongere kijkt er anders naar dan een oudere. Een vrouw anders dan een man. En ga zo maar door. Het zijn deze persoonlijke trajecten die centraal staan in Spoken Walks. Inwoners van Molenbeek, sommige bekend, andere onbekend, leiden u rond in hun gemeente en vertellen over de manier waarop zij er leven, over de mogelijkheden die Molenbeek hen biedt én de knelpunten, over hun geschiedenis in hun Molenbeek. De wandelingen hebben plaats midden in de Ramadan en dan nog op het drukste moment van de dag. Molenbeek zoals velen het nog nooit hebben gezien. Alle wandelingen starten om 18:00 aan de Sint-Jan-Baptistkerk en eindigen ongeveer twee uur later aan het CC Maritime, waar alle deelnemers een ramadandiner aangeboden krijgen door Les Uns et les Autres, Foyer en Vaartkapoen.
F Une ville est plusieurs villes à la fois. Chaque habitant d’une grande ville crée son propre territoire, pose ses propres repères et établit ses propres codes. Chacun appréhende la ville de manière fort différente en fonction de sa condition, que l’on ait des enfants ou que l’on n’en ait pas, que l’on soit jeune ou âgé, homme ou femme, et ainsi de suite. Ce sont précisément ces trajectoires personnelles qui sont au cœur des Spoken Walks. Des habitants de Molenbeek, pour certains connus, pour d’autres inconnus, vous proposent une visite guidée de leur commune et vous racontent leur vie au quotidien, leur histoire personnelle dans leur quartier, les opportunités que leur offre Molenbeek et ses points d’achoppement. Les promenades ont lieu en plein mois du Ramadan et au moment le plus animé de la journée : Molenbeek comme la plupart ne l’a encore jamais vu. Toutes les promenades partent à 18h00 du parvis de l’église Saint-Jean-Baptiste et s’achèvent deux heures plus tard au CC Maritime, où les promeneurs sont invités à partager un dîner de Ramadan, concocté par Les Uns et les Autres, Foyer et Vaartkapoen.
E Each city is many cities. Every inhabitant of a large city creates a domain of his own in which he lives, with his own markers and codes. Those with children see the city completely differently from those with none. A young person sees it differently from an old person. A woman differently from a man. And so on. It is these personal paths that Spoken Walks focuses on. Inhabitants of Molenbeek, some familiar and others less so, will take you around their borough and tell you about how they live there, the possibilities Molenbeek offers them, and its sticking points, and about their history in their Molenbeek. These walks take place in the middle of Ramadan and also at the busiest time of day. This is Molenbeek as many have never seen it before. All the walks start at the Church of St John the Baptist at 6 pm and arrive about two hours later at CC Maritime where we are offering all the participants a Ramadan dinner, prepared by Les Uns et les Autres, Foyer and Vaartkapoen.
GUIDES IN FRENCH Ben Hamidou (actor) Younes Jbari (Huis van Culturen/ Maison des Cultures) Moustapha Zoufri (Huis van Culturen/ Maison des Cultures) Malika Saissi (VK* Caleidoscoop) Noëlle De Smet (Cgé, Changement pour l’égalite) Yeter Yesilgöz (Foyer) GUIDES IN DUTCH Luc Mishalle (musician) Wim Embrechts (ART2WORK) Lieven Soete (Ransfiesta, architect) Daniël Alliët (priest) An Van Damme (Jeugd en Stad) Mark Rooman (VK*) SIMULTANEOUS TRANSLATIONS IN ENGLISH
20:30 PERFORMANCE MIGUEL PEREIRA
‘MIGUEL MEETS KARIMA’ KAAISTUDIO’S I 12,5/10 EURO I BOOKING AT KAAITHEATER TICKETSHOP
F Le chorégraphe portugais Miguel Pereira a étudié la danse à Lisbonne, Paris et New York. Il a travaillé avec Francisco Camacho, Vera Mantero et Jérôme Bel, des hôtes réguliers du Kaaitheater. Lors du festival Spoken World, il présente une œuvre personnelle. Miguel meets Karima relate l’histoire d’une collaboration que n’a jamais vu le jour. Entre 2004 et 2006, Pereira participe à des projets de résidence interculturelle en Europe méridionale, en Afrique du Nord et en Amérique latine. Au cours de cette période, il était censé créer un spectacle avec la danseuse et chorégraphe
égyptienne Karima Mansour. Mais le projet est allé à vau-l’eau. Leurs divergences personnelles et culturelles ont tellement complexifié leur collaboration, qu’ils ont décidé de créer chacun un solo, qui a été présenté – l’un à la suite de l’autre – au Festival Alkantara à Lisbonne, sous le titre de Karima meets Lisbon meets Miguel meets Cairo. Dans son solo, Pereira décrit d’une façon ouverte et personnelle les difficultés rencontrées pour monter ce projet commun. Entretemps, Miguel meets Karima a tourné au Portugal, en Espagne, au Brésil et en Slovénie. E The Portuguese choreographer Miguel Pereira studied dance in Lisbon, Paris and New York. He has worked together with people like Francisco Camacho, Vera Mantero and Jérôme Bel, whose work has been staged in the Kaaitheater. He will be presenting his own work at the Spoken World Festival. Miguel meets Karima tells the story of a joint venture which never materialised. Between 2004 and 2006 Pereira participated in several intercultural residency projects in Southern Europe, North Africa, and South America. During this period he was supposed to create a performance together with the Egyptian dancer and choreographer Karima Mansour. However, their cultural and personal differences led to difficulties and in the end they decided to each create their own solo performance. Both solos were presented one after the other at the Alkantara Festival in Lisbon under the title, Karima meets Lisbon meets Miguel meets Cairo. In his part, Pereira openly and personally explains why it was so difficult to realise a project together. In the meantime Miguel meets Karima has already been staged in Portugal, Spain, Brazil and Slovenia.
CONCEPT AND PERFORMANCE Miguel Pereira COLLABORATION Roger Bernard, Rui Catalão COSTUME PRODUCTION Mónica Bertran EXECUTIVE PRODUCTION O Rumo do Fumo (Lisbon), Alkantara (Lisbon), Panorama Rio Dança (Rio de Janeiro) CO-PRODUCTION Alkantara 2006, Panorama Rio Dança, O Rumo do Fumo, MAPA/Cel-lula Sant Mori, Jangada de Pedra, Galeria ZDB artistic residency & support CENTA/Centro de Estudos de Novas Tendências Artísticas, Cel-lula Sant Mori, Negócio/ZDB SUPPORT European Cultural Foundation, Telemar (Brasil) O Rumo do Fumo is supported by Ministério da Cultura, Instituto das Artes.
© Cláudia Mateus
N De Portugese choreograaf Miguel Pereira studeerde dans in Lissabon, Parijs en New York. Hij werkte samen met onder meer Francisco Camacho, Vera Mantero en Jérôme Bel, van wie u al verschillende werken kon zien in het Kaaitheater. Op het Spoken World festival presenteert hij eigen werk. Miguel meets Karima is het relaas van een samenwerking die nooit tot stand kwam. Tussen 2004 en 2006 nam Pereira deel aan een aantal interculturele residentieprojecten in Zuid-Europa, Noord-Afrika en Zuid-Amerika. In die periode zou hij samen met de Egyptische danseres en choreografe Karima Mansour een voorstelling maken. Maar dat liep spaak. Hun culturele en persoonlijke verschillen bemoeilijkten de samenwerking zo, dat ze uiteindelijk besloten om elk een eigen solo te maken. Beide solo’s werden na elkaar gepresenteerd op het Alkantara Festival in Lissabon onder de titel Karima meets Lisbon meets Miguel meets Cairo. In zijn deel omschrijft Pereira op een open en persoonlijke manier hoe en waarom het zo moeilijk was om tot een gezamenlijk project te komen. Miguel meets Karima was intussen al te zien in Portugal, Spanje, Brazilië en Slovenië.
5
11 SEPTEMBER 2008
INTERDEPENDENCE DAY FORUM 2008
PANEL DISCUSSIONS
RE-SCALING THE PLANET/
RE-MODELLING THE CITY LES HALLES DE SCHAERBEEK I CYCLE APACHES I FREE I BOOKING AT KAAITHEATER TICKETSHOP
10:00 KEYNOTE by Eric Corijn, professor social & cultural geography, Vrije Universiteit Brussel, founder COSMOPOLIS, City, Culture & Society
10:30 RE-SCALING THE PLANET/ RE-MODELLING THE CITY N In een steeds meer geglobaliseerde wereld met een afnemend belang voor de natiestaten, zullen de grote steden steeds duidelijker op het voorplan treden. Grote, complexe stedennetwerken vormen een kader voor een nieuwe globale economie, voor nieuwe culturele ruimtes en voor een nieuw politiek speelveld. Sommige van deze netwerkcircuits zijn duidelijk zichtbaar, andere zijn subtiel, maar ze gaan in alle richtingen, kriskras over de wereld. Het managen van deze ‘netwerksteden’ en het coördineren van de ‘stedennetwerken’ is een cruciale uitdaging. We zijn vertrouwd met het denken over de samenleving als over mensen die op een bepaald territorium bijeen zijn. Maar dat samenleven wordt vandaag meer en meer bepaald door een complexe matrix van stromen die onze grote steden onderling verbinden. Deze nieuwe, zich razendsnel ontwikkelende, interstedelijke geografie is één van de meest sturende en stuwende krachten in de wereld aan het begin van de eenentwintigste eeuw. F Dans un monde de plus en plus globalisé, avec un intérêt décroissant pour les États nations, les métropoles occupent toujours plus nettement le devant de la scène. De grands réseaux urbains complexes constituent le cadre d’une nouvelle économie mondiale, de nouveaux espaces culturels et d’un nouveau terrain de jeu politique. Certains de ces circuits en réseau sont parfaitement visibles, d’autres sont plus subtiles, mais partent dans tous les sens, pêle-mêle autour de la planète. La gestion de ces « villes en réseau » et la coordination des « réseaux urbains » représentent un défi crucial. Nous avons l’habitude de penser à la société comme à des personnes réunies sur un même territoire, or, de nos jours, ce vivre ensemble est de plus en plus déterminé par une matrice complexe de flux qui relient nos grandes villes entre elles. Cette géographie interurbaine, qui se développe à la vitesse de la lumière, est l’une des forces motrices les plus dynamiques du monde en ce début de XXIe siècle. E In an increasingly globalised world with decreasing importance for the nation states, large cities will come to the fore. Large, complex urban networks make up the context for a new global economy, for new cultural spaces and for a new political playing field. Some of these network circuits are clearly visible, others are subtle, but they go in all directions, crisscrossing the world. Managing these ‘network cities’ and coordinating the ‘urban networks’ is a crucial challenge. We are familiar with the idea of society as people gathering in a specific territory. Today, however, this society is increasingly determined by a complex matrix of flows that mutu6
ally bind our large cities. This new, rapidly developing, inter-urban geography is one of the most guiding and driving forces in the world at the beginning of the twenty-first century. Benjamin R. Barber (Founder Interdependence Day) Rik Coolsaet (Professor international relations, Ghent University) Eric Corijn (Professor social & cultural geography, Vrije Universiteit Brussel, Founder COSMOPOLIS, City, Culture & Society) Claus Offe (Hertie School of Governance, Berlin) Riccardo Petrella (Université Catholique de Louvain, Europa College, Brugge) Saskia Sassen (Department of sociology and the Committee on Global Thought at Columbia University)
13:30 THE PUBLIC CITY: ON THE ART OF COMMON SPACE N De publieke ruimte van de stad is een forum, een ontmoetingsplaats. Ze vormt een kader voor vele vormen van communicatie, tussen onbekenden en bekenden, tussen overheid en burgers, tussen bewoners en gebruikers. De publieke ruimte is de tuin van de stedeling, de straat en het plein het verlengstuk van de woning. De publieke ruimte speelt een essentiële rol in het ondersteunen van de stedelijke diversiteit. Haar inrichting moet confrontatie mogelijk maken zonder conflictueus te worden, zodat ze kan bijdragen tot de aanvaarding van het ‘vreemde’ en de erkenning ervan als een belangrijke stedelijke kwaliteit. F L’espace public de la ville est un forum, un lieu de rencontre. Il constitue un cadre pour de multiples formes de communication, entre personnes qui se connaissent et qui ne se connaissent pas, entre autorités publiques et citoyens, entre habitants et usagers. L’espace public est le jardin du citadin, la rue et la place sont le prolongement de son habitation. L’espace public joue un rôle essentiel dans le soutien de la diversité urbaine. Son instauration doit rendre le face à face possible sans qu’il tourne au conflit, afin qu’il puisse contribuer à l’acceptation de ce qui nous est « étranger » et à sa reconnaissance en tant que qualité urbaine majeure. E The public space of the city is a forum, a meeting place that provides the context for many forms of communication: between strangers and acquaintances, between government and citizens, between residents and users. The public space is the garden of the citydweller, the street and the square an extension of the home. The public space plays an essential role in supporting urban diversity. Its organisation must make confrontation possible without turning it into conflict, in order thus to contribute to acceptance of the ‘foreign’ and its recognition as a important urban quality.
Ludo Moyersoen (Citymine(d), Production Centre for Urban Intervention, Brussels) Jackie Davies (New York Public Library for the Performing Arts at Lincoln Centre) Pascal Smet (Minister of Transport and Public Works, Brussels Capital Region) Eileen Woods (Gunpowder Park, London)
15:30 THE CREATIVE CITY: ON THE ROLE OF THE ARTS AS CATALYST FOR CIVIL AWARENESS N Welke rol kunnen kunstenaars spelen in de hedendaagse, diverse stad? Kunnen zij door hun werk, te midden van de verdeeldheid, ruimte creëren om dingen te delen? In Brussel hebben vele kunstenaars en kunstinstellingen de afgelopen tien jaar bewezen dat het mogelijk is om openingen te maken in dikke institutionele scheidingsmuren, dat een artistiek-cultureel stadsproject coalities kan sluiten met andere actoren in de civiele maatschappij, dat kunst nog steeds een maatschappelijke katalysator kan zijn. In dit panelgesprek delen enkele van deze Brusselaars hun ervaringen met buitenlandse kunstenaars. F Quel rôle les artistes peuvent-ils jouer dans la ville contemporaine, si diverse ? Au milieu de la division, peuvent-ils, par le biais de leur œuvre, créer de l’espace de partage ? À Bruxelles, au cours des dix dernières années, de nombreux artistes et de multiples institutions artistiques ont prouvé qu’il est possible d’ouvrir des brèches dans les solides barrières institutionnelles, qu’un projet urbain artistique et culturel peut se coaliser avec d’autres acteurs de la société civile et que l’art demeure un catalyseur social. Durant cette table ronde, certains de ces artistes bruxellois partageront leur expérience avec des artistes résidants à l’étranger. E What role can artists play in the contemporary, diverse city? Can they, amid the discord, create a space to share things through their work? In Brussels over the last ten years, many artists and art institutions have proven that it is possible to create openings in dense institutional dividing walls and that an artistic-cultural urban project can bring about coalitions with other actors in civil society: that art can still be a catalyst in society. In this panel discussion, a number of these Brussels residents share their experiences with foreign artists. Geert Cochez (Brussels Kunstoverleg, umbrella organization for Brussels art institutions) Ben Hamidou (Writer, actor, Brussels) Jochen Sandig (Radial System, Sasha Waltz & Guests, Berlin) Bernd Scherer (House for World Cultures, Berlin) Sebastian (Sculptor, Mexico City) Faouzi Skali (Festival for Sacred Music, Fez) Sam Touzani (Stand-up comedian, theater director, writer, TV presenter, Brussels)
SPOKEN WORLD 2008
11 SEPTEMBER 2008
19:00 LITERATURE DW B, ‘DE BLOEMEN’ ALFRED SCHAFFER & SASKIA DE COSTER, PETER HOLVOET-HANSSEN & HAN VAN DER VEGT, KOEN PEETERS, PATRICK BASSANT KAAITHEATER I FREE I BOOKING AT KAAITHEATER TICKETSHOP N Het literaire tijdschrift DW B voelt de wereld manken. Preventieve maatregelen, wilde films, splitsingsscenario’s en klimaatconferenties allerhande trachten te formuleren welke engagementen tot daden moeten worden omgezet. Waar staan de kunsten in dit alles? De kwestie ‘engagement’, de aanwezigheid van de wereld in de literatuur verdient onze aandacht. DW B presenteert
zijn vierde nummer van 2008 in de vorm van een bloemstuk. F La revue littéraire DW B observe un monde qui boite. Mesures préventives, films endiablés, scénarios de scission et autres conférences sur le climat tentent de formuler quels engagements il faudrait mettre en application. Quelle est la place de
l’art dans tout cela ? La question de « l’engagement », la présence du monde dans la littérature méritent notre attention. DW B présente le quatrième numéro de 2008 sous la forme d’une composition florale. E The DW B literary journal feels the world is limping. Preventive measures, ferocious films,
disintegration scenarios and all sorts of conferences on the climate attempt to formulate in which problem areas we need to take action rather than just showing concern. What role can art play in all this? The question of ‘involvement’ and the presence of the world in literature deserves our attention. DW B presents its fourth edition of 2008 in the form of a flower arrangement.
© Patrick De Spieghelaere
20:30 CONCERT BEVERLY JO SCOTT, CECILE KAYIREBWA, MARLENE DORCENA, GHALIA BENALI & MINYESHU KIFLE TEDLA
‘AMONGST OURSELVES WE RARELY SPEAK’ KAAITHEATER I 15/12 EURO I BOOKING AT KAAITHEATER TICKETSHOP N In het boek Het Draagbare Paradijs tekent muzikant en journalist Gerry De Mol het levensverhaal op van negen naar België geïmmigreerde zangeressen. Rond vijf van hen en met een fijne keuze muzikanten uit alle hoeken van de wereld bouwt hij voor Spoken World een muzikale avond waarin oorlog, uitsluiting en de angst voor het vreemde centraal staan. F Dans son livre Het Draagbare Paradijs (le paradis portable), le musicien et journaliste Gerry De Mol relate les parcours de vie de neuf
chanteuses immigrées en Belgique. À l’occasion de Spoken World, il réunit autour de cinq d’entre elles des musiciens des quatre coins du monde, triés sur le volet, pour une soirée musicale qui s’articulera autour de la guerre, l’exclusion et la peur de l’inconnu. E In his book Het Draagbare Paradijs (the portable paradise) the musician and journalist Gerry De Mol describes the lives of nine women singers who immigrated to Belgium. Together with a fine selection of musicians
from all corners of the world, he creates a musical evening specially for Spoken Word based on five of these women, in which war, exclusion and a fear of the unknown plays a central role. SINGERS Ghalia Benali (Tunesia) Marlene Dorcena (Haiti) Cécile Kayirebwa (Rwanda) Beverly Jo Scott (USA) Minyeshu Kifle Tedla (Ethiopia)
MUSICIANS (A.O.) Osama Abdulrasol (Iraq), quanun, ud Mouffadel Adhoum (Tunesia), ud Claire Chevallier (France), piano Gerry De Mol (Belgium), guitar Zoumanni Diarra (Mali), kora, ngoni, guitar Vardan Havonnissian (Armenia), duduk, flute Azzedine Jazzouli (Morocco), percussion
20:30 PERFORMANCE RODRIGUES & MROUÉ ‘YESTERDAY’S MAN’ KAAISTUDIO’S I 12,5/10 EURO I BOOKING AT KAAITHEATER TICKETSHOP © Magda Bizarro
N Yesterday’s Man is het resultaat van de ontmoeting tussen twee theatermakers, de Libanees Rabih Mroué and de Portugees Tiago Rodrigues. Later ontmoetten zij Tony Chakar, een Libanese architect en schrijver, en Thomas Walgrave, bekend van zijn werk als scenograaf en lichtontwerper bij tg STAN. Yesterday’s Man beschrijft de reis van een vreemdeling die geconfronteerd wordt met een stad die voortdurend verandert, Beiroet. Onder elke stad leeft een andere stad, en daaronder weer een andere, enz. Soms komen om onbekende redenen fragmenten van zo een verborgen stad aan de oppervlakte. Ze gaan de confrontatie aan met het heden van de nieuwe stad, brutaal of aarzelend, soms streng en wreed. Yesterday’s Man is een poging om het heden deels te laten samenvallen met het verleden en zelfs met de onbekende toekomst. F Yesterday’s Man est le fruit de la rencontre de deux créateurs de théâtre, le Libanais Rabih Mroué et le Portugais Tiago Rodrigues. Plus tard, ils rencontrent l’architecte et auteur libanais Tony Chakar, et Thomas Walgrave, le scé-
nographe et concepteur de lumière de tg STAN. Yesterday’s Man décrit le voyage d’un étranger qui affronte une ville en mutation permanente, Beyrouth. Sous chaque ville, vit une autre ville, sous laquelle vit encore une autre ville, etc. Parfois, et pour des raisons que l’on ignore, des bribes de l’une de ces villes dissimulées émergent et font face, de manière brutale ou hésitante, parfois sévère et cruelle, au présent de la nouvelle ville. Yesterday’s Man est une tentative de faire converger le présent et le passé, et même un avenir inconnu. E Yesterday’s Man is the result of the first meeting between two theatre-makers, the Lebanese Rabih Mroué and the Portuguese Tiago Rodrigues. They later met with Tony Chakar, an architect and writer also from Lebanon, and the Belgian set and lighting designer Thomas Walgrave (tg STAN). Yesterday’s Man describes the voyage of a stranger who’s confronted with an ever changing city, Beirut. The project is based on the hypothesis that every city has another city
beneath it, and below that another and so on. From time to time, and for unknown reasons, fragments of these hidden cities rise to the surface, confronting the present in the supposedly new city; they appear brusquely or hesitantly and sometimes with harshness and cruelty. Yesterday’s Man is an attempt to overlap the present with the past and even with the unknown future. PERFORMANCE BY Tiago Rodrigues, Rabih Mroué, Tony Chakar WITH Tiago Rodrigues SET AND LIGHTING DESIGN Thomas Walgrave EXECUTIVE PRODUCER Magda Bizarro ASSISTANT Joelle Aoun PRODUCTION Mundo Perfeito & Alkantara (Portugal) SUPPORT Direcção Geral das Artes/Ministério da Cultura (Portugal), Instituto Camões (Lisbon), Ashkal Alwan (Beirut), Teatro Maria Matos (Lisbon) Performance presented at Girona, Marseille, Lisbon, Ljubljana and Cagliari, in the frame of the project Sites of Imagination. 7
12 SEPTEMBER 2008
INTERDEPENDENCE DAY FORUM 2008
PANEL DISCUSSIONS CONNECTING EUROPE FLAGEY I FREE I BOOKING AT KAAITHEATER TICKETSHOP
10:00 EUROPE’S IDENTITY N Welke rol speelt culturele diversiteit in de constructie van de Europese Unie? Welke spanning zit er op het politieke proces waarbij identiteiten die tegelijkertijd nationaal, regionaal, religieus en talig kunnen zijn, tot één politieke en geografische ruimte moeten worden gekneed? En welke rol is er hierin weggelegd voor Brussel als Europese Hoofdstad? Kan Brussels iets van die ‘Europeaness’ in zich dragen? F Quel rôle la diversité culturelle joue-t-elle dans la construction européenne ? Quelles tensions s’exercent sur le processus politique qui tente de façonner un espace politique et géographique unique à partir d’identités à la fois nationales, régionales, religieuses et linguistiques ? Quel est le rôle réservé à Bruxelles en tant que capitale européenne ? Bruxelles peutelle véhiculer quelque chose de cette « européanité » ? E What role does cultural diversity play in constructing the European Union? What tensions are present in the political process through which identities — which can be national, regional, religious and linguistic at the same time — must be manipulated into a single political and geographic space? And what role is reserved here for Brussels as Capital of Europe? Can Brussels bear within it something of this ‘Europeaness’? Fuat Keyman (College of Administrative Sciences and Economics, Koç University, Istanbul) Claus Leggewie (KWI, Institute for Advanced Study in the Humanities, Essen) Ferenc Miszlivetz (Institute of Social and European Studies Foundation, Szombathely, Hungary) Philippe Van Parijs (Hoover Chair of economic and social ethics, Université Catholique de Louvain, Visiting Professor at Harvard University’s Department of Philosophy)
8
12:00 EUROPE’S EASTERN BORDER: TURKEY & RUSSIA
15:00 CLOSING ROUND TABLE & AWARD CEREMONY
N Europa is zonder twijfel het belangrijkste naoorlogse integratieproject. Het is nog steeds volop in ontwikkeling en het worstelt met een veelheid aan groeipijnen. Maar waar liggen precies de belangrijkste uitdagingen voor de EU als we buiten de grenzen van Europa kijken? Welke positie kiest Europa te midden van die globale interdependentie? Welke rol kan bijvoorbeeld Turkije spelen om Europa te verbinden met het oosten? En wat met Rusland dat tegelijkertijd zo dichtbij en zo ver weg lijkt.
Jan-Pieter Balkenende (Prime Minister, The Netherlands, tbc) Fuat Keyman (College of Administrative Sciences and Economics, Koç University, Istanbul) Frank Judd (House of Lords, London) Tavis Smiley (Tavis Smiley Talk Show PBS, The Tavis Smiley Show Public Radio International) Olara Otunnu (Former United Nations Under-Secretary General the President of LBL Foundation for Children) Bhikhu Parekh (House of Lords, University of Westminster, London) Imam Sajid (Muslim Council for Religious and Racial Harmony, London) Saskia Sassen (Department of Sociology and The Committee on Global Thought at Columbia University) Bernd Scherer (Director House of World Cultures, Berlin) Cornel West (Center of African American Studies, Princeton University) a.o.
F L’Europe est sans aucun doute le plus vaste et le plus important projet d’intégration de l’après-guerre. Elle est toujours en pleine évolution et aux prises avec une multitude de douleurs de croissance. Mais où se situent donc les plus grands défis de l’UE si nous observons le monde au-delà des frontières européennes ? Quelle position l’Europe choisit-elle au milieu de cette interdépendance mondiale ? Comment la Turquie peut-elle, par exemple, faire office de passerelle entre Occident et Orient ? Et qu’en est-il de la Russie, à la fois et proche et si lointaine ? E Europe is without a doubt the most important post-war integration project. It is still in full development, and struggling with a multitude of growing pains. Where, however, lie precisely the most important challenges faced by the EU when we look beyond the frontiers of Europe? What position is Europe choosing amid this global interdependence? What role can be played, for example, by Turkey to bind Europe with the East? And what about Russia, which appears at the same time to be both nearby and so far away. Mustafa Akyol (Intercultural Dialogue Platform of the Journalists and Writers Foundation, Turkish Daily News, Istanbul) Andrei Grachev (Gorbachev Foundation, Russian UN Association, tbc) Ioseb Khakhaleishvili (Executive Director Local Democracy Agency, Georgia) Miklos Marschall (Transparency International, Berlin)
SPOKEN WORLD 2008
12 SEPTEMBER 2008
20:00 CONCERT/FILM EUROPEAN YEAR OF INTERCULTURAL DIALOGUE. CELEBRATION OF DIVERSITY FLAGEY I AN INITIATIVE OF THE EUROPEAN COMMISSON FOR THE YEAR OF INTERCULTURAL DIALOGUE 2008, IN COLLABORATION WITH FLAGEY I BOOKING AT FLAGEY N Op vrijdagavond sluit het Interdependence Day Forum aan bij het Feest van de Diversiteit in het kader van het Europees Jaar van de Interculturele dialoog in Flagey. De Europese Commissie nam het initiatief en wil er de culturele diversiteit en de gemeenschappelijke waarden die aan de basis liggen van het Europees project mee in de verf zetten. Bekende persoonlijkheden uit de wereld van de kunsten en de media treden op als ambassadeurs van dit Jaar. Zij promoten overal in Europa en daarbuiten de interculturele boodschap en denken zo mee na over de toekomst van Europa. Deze ambassadeurs zullen elkaar ontmoeten in Flagey tijdens een uniek evenement dat aantoont hoe kunstenaars via hun creatief werk met elkaar in dialoog kunnen treden. De feestelijkheden gaan van start op vrijdag met een concert van Jack Martin Händler en zijn orkest, in het gezelschap van het Turkse pianofenomeen Fazil Say. Zij brengen een eerbetoon aan de dirigent Bruno Walter.
Jordi Savall zal in gesprek gaan met het publiek na de vertoning van Tous les Matins du Monde, de Franse film uit 1991 die geregisseerd werd door Alain Corneau en waarvoor Savall de muziek speelde. Het volledige programma van het Feest van de Diversiteit vindt u op www.flagey.be. F Le vendredi soir, le Forum de l’Interdépendance se joint à la Fête de la Diversité, qui se déroule à Flagey dans le cadre de l’Année européenne du Dialogue interculturel. La Commission européenne en a pris l’initiative pour souligner l’importance de la diversité culturelle et des valeurs communes qui ont toujours été au cœur du projet européen. Des personnalités en vue du monde des arts et des médias agissent comme ambassadeurs de l’année. Ils assurent la promotion du message interculturel à travers l’Europe et au-delà, et contribuent à la réflexion sur son avenir. Les ambassadeurs se réuniront à Flagey à l’occasion d’un événement unique en son genre, qui illustrera le dialogue entre
les artistes au travers de performances créatives. Les festivités débuteront le vendredi autour de l’hommage rendu au chef d’orchestre Bruno Walter, par Jack Martin Händler et son orchestre, en compagnie du phénomène pianistique turc, Fazil Say. Après la projection du film Tous les matins du monde — film français de 1991, réalisé par Alain Corneau et pour lequel Jordi Savall joua la musique. Jordi Savall en personne conversera avec le public. Pour le programme complet de la Fête de la Diversité, veuillez consulter le site www.flagey.be. E On Friday evening, the Interdependence Day Forum links up with the ‘Celebration of Diversity’ at Flagey in the framework of the European Year of Intercultural Dialogue. The European Commission took the initiative to highlight the cultural diversity and common values at the basis of the European project. Well known personalities from the world of the
arts and the media are ambassadors for this Year. Throughout Europe and beyond, they will be promoting the intercultural message and thus contributing to reflections on the future of Europe. These ambassadors will meet at Flagey for a unique event demonstrating how artists can dialogue with one another via their creative work. The festivities will start on Friday with a tribute to conductor Bruno Walter by Jack Martin Händler and his orchestra, in the company of Turkish piano phenomenon Fazil Say. Jordi Savall will dialogue with the audience after the showing of Tous les Matins du Monde, the French movie from 1991 directed by Alain Corneau and for which Savall performed the music. The complete programme for the Celebration of Diversity is available at www.flagey.be.
20:30 PERFORMANCE RICKY SEABRA
‘AIRPLANES & SKYSCRAPERS’ KAAISTUDIO’S I 12,5/10 EURO I BOOKING AT KAAITHEATER TICKETSHOP
F Le 11 septembre 2001, la terre entière a vu sur son écran télévisé deux avions se précipiter sur les tours jumelles du World Trade Center à New York. Cet acte terroriste a mis un terme à l’illusion occidentale d’inviolabilité et a changé le monde à tout jamais. Lors du festival Spoken World, l’artiste, dessinateur et performeur américano-brésilien Ricky Seabra présente deux solos dans lesquels il réfléchit aux conséquences de ses attaques pour les citoyens et l’histoire des États-Unis. Les avions et les gratte-ciel fascinent Seabra depuis toujours. Lorsqu’il vivait à New York, l’un de ses coins préférés de la ville était la plateforme d’observation au 110e étage du WTC. Mais après le 11 septembre, les associations prestigieuses, romantiques et futuristes que le lieu suscitait en lui, ont cédé la place à un sentiment de terreur et de vulnérabilité. Dans Airplanes & Skyscrapers, les souvenirs et les images de Seabra deviennent tangibles sur scène grâce à la musique, l’animation en direct et les récits. Un voyage virtuel à travers des histoires de déception et d’espoir. La première du spectacle a eu lieu au kc nOna à Malines, le 11 septembre 2002, un an jour pour jour après l’attentat du World Trade Center.
© Ricky Seabra
N Op 11 september 2001 zagen mensen over de hele wereld op hun tv-scherm hoe twee vliegtuigen zich in de torens van het World Trade Center in New York boorden. De terreurdaad maakte een einde aan de westerse illusie van ongenaakbaarheid en zou de wereld onherroepelijk veranderen. De Braziliaans-Amerikaanse kunstenaar, vormgever en performer Ricky Seabra presenteert tijdens het Spoken World festival twee solo’s waarin hij reflecteert over de gevolgen van deze aanval voor de inwoners en de geschiedenis van de VS. Seabra is altijd gefascineerd geweest door wolkenkrabbers en vliegtuigen. Toen hij in New York woonde, was het observatieplatform op de 110de verdieping van het World Trade Center een van zijn lievelingsplekken in de stad. Maar de glamoureuze, romantische en futuristische associaties die de plek bij hem opriepen, zijn na 9/11 vervangen door een gevoel van terreur en kwetsbaarheid. In Airplanes & Skyscrapers maakt Seabra zijn beelden en herinneringen tastbaar op de scène via muziek, live animatie en vertellingen. Een virtuele reis doorheen verhalen van teleurstelling en hoop. De voorstelling ging in première in kc nOna in Mechelen, precies een jaar na de aanval op het World Trade Center in New York, op 11 september 2002. © Liesbet Peremans
E On 11 September 2001 people all over the world watched on their televisions as two planes bored their way into the twin towers of the World Trade Center in New York. This act of terrorism ended the western illusion of inviolability and changed the world for ever. At the Spoken World festival the Brazilian-American artist, designer and performer Ricky Seabra will present two solo performances in which he reflects on the consequences of this attack for the inhabitants and history of America. Seabra has always been fascinated by skyscrapers and aeroplanes. When he lived in New York one of his favourite spots was the observation platform on the 110th floor of the World Trade Center. However after 9/11 the glamorous, romantic and futuristic associations were replaced by a sense of terror and vulnerability. In Airplanes & Skyscrapers Seabra makes his images and memories tangible on stage by way of music, live animation and storytelling. He takes us on a virtual journey through tales of disappointment and hope. It opened at the nOna arts centre in Mechelen, exactly one year after the attack on the World Trade Center in New York, on 11 September 2002.
CONCEPT, TEXT & PERFORMANCE Ricky Seabra DIRECTION Andrea Jabor PRODUCTION kc nOna (BE), Theater Gasthuis (NL) VIDEO EDITING Guido Van Troost ASSISTANT TO THE DIRECTOR David Lakein MUSIC COMPILATION Ricky Seabra SOUND EDITING Marc Nukoop, Atilla Nemeth COMPUTER ANIMATION Medialab/Atos Origin Engineering Services B.V. SPECIAL THANKS TO Christopher Figge, Ellison Pearson, Narendra Nandoe, Rob Van Der Stel, Don Giller, Beam Systems (Amsterdam), Fares el-Dahdah, Mounir M. Mohamad, Brigitte Belanger (Bellissima Stichting, Amsterdam), Jaime Lockwood, Always Mom, Always Alex, Always Philippe, Always Jan, Paul Van Den Berg, Martin Novoa, Masako Noguchi, Meg Grant, Nogueirinha, Matthew Waldman, Rasheed AbouAlsamh, Little Shiva, Toek Numan, Flavia Souza, DJ Zupa, Anne Gentenaar, Lisa Anselmo (for sharing the tears), Brandweeracademie Provincie Antwerpen
9
13 SEPTEMBER 2008 INTERDEPENDENCE DAY FORUM & SPOKEN WORLD 2008
10:00 YOUTH FORUM 2008 PANEL DISCUSSIONS FLAGEY I FREE I BOOKING AT KAAITHEATER TICKETSHOP N In samenwerking met organisaties als Rising Voices/Global Voices, Remedee Foundation, OneVoice, Tony Blair Faith Foundation en de LBL Foundation for Children werd een twintigtal jongeren van over de hele wereld naar Brussel uitgenodigd. Daar werden i.s.m. Jeugd en Stad, de Vlaamse Jeugdraad, Globelink en de Conseil Général de la Jeunesse nog eens twintig Belgische jongeren aan toegevoegd. Op zaterdagochtend debatteren deze jongeren met een aantal van de belangrijkste gastsprekers van het Interdependence Day Forum.
In de namiddag ontmoeten ze de Ambassadeurs van het Europese Jaar van de Interculturele Dialoog. F En collaboration avec les organisations telles que Rising Voices/Global Voices, Remedee Foundation, OneVoice, Tony Blair Faith Foundation et la LBL Foundation for Children, une vingtaine de jeunes du monde entier ont été invités à Bruxelles, où une vingtaine de jeunes Belges se joignent à eux grâce à Jeugd en Stad, le Vlaamse Jeugdraad, Globelink et le Conseil
Général de la Jeunesse. Samedi matin, ces jeunes gens débattront avec certains intervenants importants du Forum de l’Interdépendance 2008. Dans l’après-midi ils rencontreront les Ambassadeurs de l’Année Européenne du Dialogue Interculturel. E Together with organisations such as Rising Voices/Global Voices, Remedee Foundation, One Voice, Tony Blair Faith Foundation and LBL Foundation for Children, some twenty youth from all over the world were invited to Brussels. Added
to this group will be another twenty Belgian youth in collaboration with Jeugd en Stad, the Vlaamse Jeugdraad, Globelink and the Conseil Général de la Jeunesse. On Saturday evening these young people will debate with a number of the most important guest speakers from the Interdependence Day Forum and later join the Ambassadors of the European Year of Intercultural Dialogue.
10:30–24:00 CONCERT/FILM/DEBATE EUROPEAN YEAR OF INTERCULTURAL DIALOGUE. CELEBRATION OF DIVERSITY FLAGEY I AN INITIATIVE OF THE EUROPEAN COMMISSON FOR THE YEAR OF INTERCULTURAL DIALOGUE 2008, IN COLLABORATION WITH FLAGEY I BOOKING AT FLAGEY N De tweede dag van het ‘Feest van de Diversiteit’ staat in het teken van de dialoog, met workshops, rondetafelgesprekken en debatten. Het hoogtepunt is een Oost-West concert: muzikanten uit de vier windstreken, onder leiding van de eminente viola da gamba-specialist Jordi Savall en de percussionist Pedro Estevan, nemen ons mee op een unieke reis langs diverse facetten van de oosterse en westerse muziek. Speciaal voor deze gelegenheid stelt het Koninklijk Belgisch Filmarchief een aantal films voor rond interculturele dialoog die door ‘ambassadeurs’ werden gemaakt.. De tweedaagse wordt feestelijk afgesloten met
een gratis openluchtconcert op het Heilig Kruisplein. Het volledige programma van het Feest van de Diversiteit op www.flagey.be. F Le second jour de la Fête de la Diversité s’inscrit sous le signe du dialogue, avec des ateliers, des tables rondes et des débats. Le point d’orgue de la journée est un concert Orient-Occident : des musiciens venus des quatre coins du monde, dirigés par l’éminent spécialiste de la viole de gambe, Jordi Savall, et le percussionniste Pedro Estevan, nous emmènent faire un voyage exceptionnel à travers la diversité et la richesse de la musique
orientale et occidentale. À cette occasion, la Cinémathèque royale de Belgique présente un certain nombre de films réalisés par des « ambassadeurs » et ayant trait au dialogue interculturel. Les deux jours se clôturent sur une note festive, avec un concert gratuit en plein air à la place Sainte-Croix. Pour le programme complet de la Fête de la Diversité, veuillez consulter le site www.flagey.be. E The second day of the ‘Celebration of Diversity’ has dialogue as theme, with workshops, round-table discussions and debates. This will culminate in an East-West concert: musicians from
the four corners of the earth, under the direction of eminent viola da gamba specialist Jordi Savall and percussionist Pedro Estevan, take us on a unique trip through diverse aspects of eastern and western music. Especially for this occasion, the Royal Belgian Film Archives will show a number of films around intercultural dialogue created by ‘ambassadors’. The two-day event will be ceremoniously concluded with a free open-air concert on Heilig Kruisplein. The complete programme for the Celebration of Diversity is available at www.flagey.be.
20:30 PERFORMANCE RICKY SEABRA
‘EMPIRE, LOVE TO LOVE YOU, BABY’ KAAISTUDIO’S I 12,5/10 EURO I BOOKING AT KAAITHEATER TICKETSHOP © An de Hondt
N Empire, Love to Love You, Baby (2004) is een komisch-satirisch relaas over de oorlogsgekte die meteen na 9/11 losbrak in de VS. Seabra (zie ook 12 september) spit diep in het collectieve geheugen van de populaire cultuur. Met zijn camera, het internet (lang leve Google Earth!), een pen en papier creëert hij een unieke wereld waar kritiek en hilariteit hand in hand gaan. Tot u spreekt niet Ricky zelf, maar Rickyoncé, keizerin van het Amerikaanse Rijk en nietsontziend in haar wil om van de VS een groot en almachtig imperium te maken. Geflankeerd door haar prinselijke consorten Marvin Gaye en Jimi Hendrix is ze er op uit haar Rijk te redden, en zo ook de rest van de wereld. ‘Empire... is een ontzettend komische lezing/ performance over een ernstig, bevreemdend, soms beangstigend onderwerp: Amerikaans nationalisme.’ (De Standaard) F Empire, Love to Love You, Baby (2004) est une satire pleine d’humour de la folie guerrière qui s’est emparée des États-Unis au lendemain du 11 septembre. Seabra (voir aussi le 12 septembre) creuse en profondeur dans la mémoire collective de la culture populaire. Avec sa caméra, l’Internet (vive Google Earth !), un stylo et du papier, il crée un univers particulier où l’esprit critique et l’hilarité vont de pair. Ce n’est pas Ricky Seabra qui s’adresse à vous, mais Rickyoncé, l’impératrice de l’Empire états-unien, décidée à ne reculer devant rien pour faire des États-Unis un vaste empire omnipotent. Flanquée de ses princes consorts, Marvin Gaye et Jimi Hendrix, elle est décidée à sauver son empire, et par conséquent le reste du monde. « Empire... est une lecture-performance tout à fait désopilante sur un sujet grave, aliénant et parfois angoissant : le nationalisme états-unien. » (De Standaard)
10
E Empire, Love to Love You, Baby (2004) is a comic-satirical account of the insanity of war that broke out in the US immediately after 9/11. Seabra delves deep into the collective memory of popular culture. Using his camera, the Internet (three cheers for Google Earth!), and pen and paper he creates a unique world in which criticism and hilarity go hand in hand. It is not Ricky himself who addresses the audience, but Rickyoncé, empress of the American Empire who will stop at nothing to make the US a great and powerful empire. Flanked by her princely consorts Marvin Gaye and Jimi Hendrix she is bent on saving her empire and with it the rest of the world. ‘Empire... is a highly amusing talk/performance about a serious, surprising and sometimes frightening subject: American nationalism.’ (De Standaard newspaper) TEXT Ricky Seabra, Dirk Verstockt PERFORMANCE Ricky Seabra DIRECTION Dirk Verstockt DRAMATURGY Marcia Beatriz Bell MOVEMENT DIRECTOR Sonia Destri MOVEMENT DIRECTOR ASSISTANT Raphael Russier ENGLISH TRANSLATION Elisa Hugueney HISTORIC CONSULTANCY Jan de Pauw COSTUMES Marcelo Marques LIGHTING Kim Rens LIGHT OPERATION Marcelo Augusto Santana SOUNDTRACK Kreng VIDEO Ricky Seabra, Dirk Verstockt VIDEO EDITING & FINALIZATION Roberta Rangé, Stef Deneer THRONE BUILDING Izan Curvas/Taguatinga Crew PRODUCTION & ADMINISTRATION Fomenta Produções PRODUCER & TECHNICAL DIRECTOR João Braune EXECUTIVE PRODUCER Carla Mullulo PRODUCTION ASSISTANT Karina França THANKS TO Andrea Jabor, Bernardo de La Peña, Boris vzw, Casa da Glória, Joaquim Moleque, Leen Laconte, Marcos Viana da Silva (Marcão), Charles Bridges
INFO INTERDEPENDENCE DAY GLOBAL STEERING COMMITTEE CHAIRMAN Miles S. Rapoport (USA) President Démos Dr. Benjamin R. Barber (USA) Founder of CivWorld and Interdependence Day Professor of Civil Society at the University of Maryland Jin Canrong (China) Deputy director School of International Studies, Renmin University of China Deputy director of the Beijing Pacific Institute for International Strategy Studies. Jacqueline Davis (USA) Executive Director of the New York Public Library for the Performing Arts at Lincoln Center Luis Ernesto Derbéz (Mexico) President of Universidad de las Americas Pueblais Former Minister of Foreign Affairs George Elvin (USA) New York based businessman and financial consultant Sebastian Escultor (Mexico) Sculptor, co-host of Interdependence Day 2007 in Mexico City Nancy Fitzpatrick (USA) Philanthropist, community leader and business woman Joshua S. Fouts (USA) Chief global strategist of Dancing Ink Productions Former director of the University of Southern California Center on Public Diplomacy Guy Gypens (Belgium) Artistic director Kaaitheater Eileen Haring Woods (UK) Founder of Haring Woods Associates and artistic director for Gunpowder Park
LOCATIONS Lord Frank Judd (UK) Parliamentarian and international negotiator Adam Michnik (Poland) Editor-in-chief of Gazeta Wyborcza Co-founder of Solidarnosc Ferenc Miszlivetz (Hungary) Director of the Institute of Social and European Studies Foundation Claus Offe (Germany) Professor of political science at the Hertie School of Governance in Berlin Olara Otunnu (Uganda) Internationally acclaimed advocate for children’s rights Former UN Under-Secretary General and Special Representative for Children and Armed Conflict Lord Bhikhu Parekh (UK) Professor of political philosophy at the University of Westminster Michel Rocard (France) Member of the European Parliament Former Prime Minister of France Imam Sajid (UK) Chairman of the Muslim Council for Religious and Racial Harmony European representative of World Council of Muslims Inter-faith Relations Saskia Sassen (USA) Professor of sociology and member of the Committee on Global Thought at Columbia University Centennial Visiting Professor at the London School of Economics
INTERDEPENDENCE DAY 2008 BRUSSELS STEERING COMMITTEE Fabienne Aucant Member of the artistic team of Les Halles de Schaerbeek, Brussels Eric Corijn Professor social & cultural geography, Vrije Universiteit Brussel, Brussels Founder of the research centre COSMOPOLIS, City, Culture & Society Gie Goris Editor in Chief MO* magazine, Brussels Guy Gypens Artistic director Kaaitheater, Brussels Ivo Janssens Director Démos, Brussels Mark Schaevers Writer and journalist (De verdwijning van de schrijver, 2000; Oostende, de zomer van 1936, 2001; Groepsportret: een leven in citaten, 2004; Gevallen torens, 2007) Philippe Van Parijs Hoover Chair of economic and social ethics, Université Catholique de Louvain Visiting professor at Harvard University’s Department of Philosophy
IKAAITHEATER Sainctelettesquare 20 20, square Sainctelette 1000 Brussels
KAAISTUDIO’S Onze-Lieve-Vrouw van Vaakstraat 81 81, rue Notre Dame-du-Sommeil 1000 Brussels
KAAITHEATER TICKETSHOP Akenkaai 2 2, Quai des Péniches (square Sainctelette) T 02 201 59 59 (Tue-Fri, 11-6)
[email protected] www.kaaitheater.be
HUIS VAN CULTUREN/ MAISON DES CULTURES Mommaertsstraat 4 4, rue Mommaerts 1080 Brussels (Molenbeek) www.molenbeek.irisnet.be
LES HALLES DE SCHAERBEEK Koninklijke Sint-Mariastraat 22b 22b, rue Royale Ste Marie 1030 Brussels (Schaarbeek/Schaerbeek) www.halles.be
FLAGEY
Faouzi Skali (Morocco) Former director of the Fes Festival of World Sacred Music.
Flageyplein 18 18, place Flagey 1050 Brussels (Elsene/Ixelles) www.flagey.be
Sophie Stenbeck (Sweden/USA) Director Remedee Foundation (Empowerment of underserved and disempowered young people) Ambassador of Corporate Social Responsibility for the Stockholm-based Kinnevik Group
SINT-JAN-BAPTISTKERK/ EGLISE SAINT-JEAN-BAPTISTE Sint-Jan-Baptistvoorplein parvis Saint-Jean-Baptiste 1080 Brussels (Molenbeek)
Cornel West (USA) Writer (Race Matters, 1993; Democracy Matters: Winning the Fight Against Imperialism, 2004) Professor at the Center of African American Studies Princeton University
GRAPHIC DESIGN: PAUL BOUDENS, WWW.PAULBOUDENS.COM R.E. BART CLAES C/O KAAITHEATER, AKENKAAI 2, B-1000 BRUSSELS
PARTNERS
COSMOPOLIS City, Culture & Society
LBL FOUNDATION FOR CHILDREN
SUPPORT
PATRONS
MINISTERIE VAN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST/ MINISTERE DE LA REGION DE BRUXELLES-CAPITALE GEMEENTE SINT-JANS-MOLENBEEK/ COMMUNE DE MOLENBEEK-SAINT-JEAN
Kalima Heinrich Thyssen Nancy Fitzpatrick Sophie Stenbeck George and Ginger Elvin Benjamin and Leah Barber
Philippe Moureaux, Burgemeester/Bourgmestre Jef Van Damme, Schepen van Mobiliteit, Nederlandstalig Openbaar Onderwijs en Nederlandstalige Cultuur/ Echevin de Mobilité, Instruction publique néerlandophone et Culture néerlandophone
STAD BRUSSEL/VILLE DE BRUXELLES
FRIENDS OF INTERDEPENDENCE DAY Joe Tandet Vartan Gregorian Bernard and Audre Rapoport
MO* is een uitgave van Roularta Publishing NV i.o.v. Wereldmediahuis vzw. De leden van Wereldmediahuis zijn 11.11.11, Broederlijk Delen, Oxfam Wereldwinkels, Trias, Vredeseilanden, Plan België, FOS en Wereldsolidariteit. www.mo.be
bloeddiamant en andere globale verhalen, maandelijks in MO*
11
Als geld de oorzaak is van alle kwaad, dan is het ook de oplossing.
Si l’argent est à l’origine de tous les maux, il en est aussi la fin.
Triodos Bank investeert uw geld enkel in bedrijven die sociaal en ecologisch aan de hoogste normen voldoen. Ontdek hoe u voor hetzelfde geld, dezelfde opbrengst en dezelfde service ook 100% duurzaam kunt sparen of beleggen op triodos.be of bel voor meer info naar 02 548 28 51.
Triodos investit votre argent uniquement dans des entreprises qui satisfont aux normes sociales et écologiques les plus exigeantes. Découvrez comment vous pouvez investir votre argent de façon 100% durable avec le même rendement et le même service. Pour plus d’infos, rendez-vous sur triodos.be ou appelez le 02 548 28 52.
boeken livres books op ver toon van deze bon krijgt u €10 kor ting bij aankoop vanaf €50
rue a.dansaertstraat 46 1000 brussels open tuesday - saturday: 11am- 7pm sunday: 12am- 6pm w w w.passapor tabookshop.be 12
&&/&&345&""/;&5 &&//*&68&/"". Kunst en Democratie wordt Demos vzw
