INtense Dit magazine is een eenmalige uitgave van In Tense Safety Training en beschrijft als businesscase de ervaringen van DSM met de dienstverlening van In Tense Safety Training op het gebied van veiligheidsbewustzijn en veilig gedrag binnen organisaties, van werkvloer tot management en bestuur.
‘De Alert!-gedachte geeft rust en brengt je op betere ideeën’ Operator Hub Dautzenberg Alert! + Lean = Mindful Operations® De volgende stap op weg naar Injury and Incident Free
DSM business case
‘Alert! heeft enorm bijgedragen aan bewustwording’ Operator Ingrid Bemelmans ‘DSM Dyneema® heeft nog nooit zo’n goed veiligheidsprogramma gehad’ Conclusie uit onderzoek Andries Brantsma
Op weg naar Incident and Injury Free
inleiding
Incident en injury-free: een sprookje?
IJsbergmetafoor versus
02 - inTense
glazen plafond
In Tense en ® DSM Dyneema uitgelicht Vanaf 2009 is de SHELEX uitgezet bij DSM over de hele wereld. De voor alle managers verplichte training werd zo goed ontvangen, dat op verschillende locaties besloten werd een soortgelijke training voor de supervisors en operators te organiseren. Zoals bij DSM Dyneema® te Heerlen.
DSM Dyneema® produceert een supersterke kunststofvezel op basis van polyetheen. Deze kunststofvezel is een belangrijke component van touwen, kabels en netten voor de visserij, de scheepvaart en de offshore-industrie. Verder wordt het gebruikt in veiligheidshandschoenen, sportartikelen, kogelwerende bepantsering en beschermende kleding en in de medische sector. Op de site in Heerlen werken 250 mensen bij de garenfabriek, de UD fabriek en ondersteunende afdelingen. In 2010 hebben de managers en supervisors van DSM Dyneema® de SHELEX-training gevolgd. In 2011 volgde de Alert! training voor de hele bezetting in het Brabantse Heeze. De door het management ondersteunde Supportgroep organiseerde een half jaar later samen met In Tense de zogenoemde Toolkitdag om nogmaals de vertaalslag van de training naar de werkvloer te maken. In 2012 worden tijdens een speciaal georganiseerde SUPPORT-dag aan de hand van een checklist risico-inzicht, leiderschap, communicatie en samenwerking getoetst en naar een hoger niveau getild. In dit magazine maken betrokkenen u deelgenoot van hun ervaringen met SHELEX en Alert!
inTense - 03
in deze uitgave
eyeopener!
inleiding
Incident and Injury Free: een sprookje? IJsbergmetafoor versus glazen plafond
12
Industriële bedrijven zetten alles in om steeds veiliger, gezonder en duurzamer te werken. Safety, Health and Environment staan dan ook hoog op het programma. Iedereen zet zich in voor de volle 100%, programma’s worden gevolgd, procedures en protocollen zijn op orde,
Wij letten altijd op veiligheid
16
we hebben leren loslaten
18
de kennis is aanwezig. ‘In de reis naar een “Incident and Injury Free Environment” zitten vele bedrijven aan een glazen plafond’, zegt algemeen directeur Bart Kelderman van In Tense Safety Training. ‘Dat glazen plafond wordt gevormd door de grens tussen de ‘harde’ en de
het kan!
26
‘zachte’ veiligheid: het menselijk handelen. Of beter gezegd: het menselijk niet-handelen. Want we negeren signalen, we luisteren niet goed naar elkaar, we gaan liever de confrontatie niet aan.’
motiveren en reflecteren
De sleutel
20 inhoudsopgave 06 08 10 12 14 16 18 20 22 24 26 28 30 04 - inTense
Maureen Operator Frank Weelen Operator Hub Dautzenberg Operator Jos Melchers Operator Ingrid Bemelmans Zoon Marcel Bemelmans Sitemanager Rob-Jan Venhuizen en SHE manager Petra van den Heuvel Trainers Eddie van der Wereld en Radmer de Jong corporate SHE-manager Jaap de Bruin Programma Manager DSM Business Academy Wil Lemmens CO&RC Luca Rosetto en Monique Caubo
‘Om het glazen plafond te doorbreken moeten we verder gaan, dieper graven. Bewustwording is de oplossing. Daarbij gebruiken we de ijsberg als metafoor voor het menselijk gedrag. Boven water zien we dat wat de mens doet, hoe hij handelt. Maar onder die waterspiegel gebeurt ook van alles. Daar ligt de oorsprong van dat gedrag: de ervaringen, de overtuigingen, de frustraties, de wensen, de dromen en de gedachten. De ijsbergmetafoor zetten we in onze trainingen in om het menselijk gedrag te analyseren. Hoe ontstaat een denial culture? Waarom negeren we signalen? Wat houdt ons tegen? Kortom: wat speelt er zich allemaal af
onder de oppervlakte? In die bewustwording zit volgens ons de sleutel tot verbetering. We hebben het niet meer over de bouten en de moeren, maar over wat iemand beweegt.’
Echte veiligheid komt van binnenuit ‘In onze SHE Leaderhip Experience (SHELEX) training komen de deelnemers op een andere manier met elkaar in gesprek’, legt Kelderman uit. ‘SHELEX maakt gebruik van vragen als: hoe ziet het er op je werk uit als alles naar jouw wens verliep? Met welke kernwaarden ga jij elke dag naar je werk? Kennen we die kernwaarden van elkaar? Wat is voor jou de drive om veilig te werken, wat motiveert je?
En: wat is de volgende stap die jij doet om te komen tot een incidentvrije omgeving?’ SHELEX gebruikt als middel meer dan 150 verschillende praktijkopdrachten op het gebied van zaken als leiderschap, communicatie, teamwork en risico-inzicht.
Veiliger, prettiger, efficiënter en effectiever werken ‘De kracht van het trainingsprogramma is dat we het natuurlijke gedrag van de deelnemers uitlichten en zichtbaar maken. Wij zorgen ervoor dat het niet de training is van onze trainers, maar van de deelnemer. Zij willen oplossingsgericht werken en het tot een succes brengen.
Zodat veiligheid niet meer een thema is dat alleen ter sprake komt als er iets mis is gegaan, maar juist vanuit een positieve, preventieve invalshoek wordt benaderd. Door de bewustwording waaraan in onze trainingen keihard gewerkt wordt, werk je niet alleen veiliger, maar ook prettiger, efficiënter en effectiever.’ In de Alert!-training wordt van diezelfde ijsbergmetafoor gebruik gemaakt. ‘Het leuke is dat vrijwel alle deelnemers vroeger of later beseffen: hier kunnen wij zeker iets uithalen voor onze organisatie. En dat is ons doel. Zodat de vader van Maureen en al die andere ouders na hun werkdag weer gezond en wel naar huis kunnen.’ n
Adviseur Andries Brantsma Mindful operations®
inTense - 05
interview dochter operator
‘Papa zegt dat zoiets bij hem op het werk niet kan gebeuren’ Maureen is negen en zit in groep 5. Ze houdt van geschiedenis, van schilderen, van hockey en ze speelt graag buiten met haar vriendinnetjes. Op de trampoline of in het zwembad. Ze ‘discussieert’ vaak met haar oudere broers over wie welk televisieprogramma ze gaan kijken. Maar gelukkig heeft ze, tot ze naar bed moet, de leiding over de afstandsbediening. Ze doet haar best op school, want later wil ze misschien wel dokter worden. Maar misschien ook wel wat anders. Kortom:
‘Er kan mijn papa niks gebeuren.
Toch?’
Maureen leidt een onbezorgd, gelukkig leven, precies zoals het hoort bij een meisje van negen. En ze is trots op haar vader.
‘Hij werkt in een fabriek en daar maken ze een hele sterke hars’, weet ze. ‘Andere fabrieken gebruiken die hars dan weer voor verf en zo.’ Je kunt horen dat haar vader het haar meerdere malen geduldig heeft uitgelegd, want ze heeft het allemaal goed onthouden. Bovendien mocht ze wel eens op het bedrijf kijken, tijdens een familiedag. ‘Het is best heel spannend wat papa doet, want ze gebruiken gevaarlijke stoffen en het zit allemaal in tanks die heel heet worden en zo. En het is ook heel geheim, want anders pikken andere fabrieken het idee.’
‘Blij als hij thuis is’ Een tijdje terug is Maureen heel erg geschrokken. ‘Ik zag op het Jeugdjournaal dat een man die in net zo’n fabriek als papa werkt, een heel erg ongeluk had gehad.’ Sindsdien rent ze haar vader altijd opgelucht tegemoet als hij van z’n werk komt. ‘Papa zegt dat zoiets bij hem op het werk niet kan gebeuren, omdat ze daar altijd heel goed opletten en omdat ze cursussen hebben gehad. Maar tóch ben ik altijd heel blij als hij weer gewoon thuis is.’ n
maureen
06 - inTense
inTense - 07
INTERVIEW frank weelen
ALERT-training zorgt voor cultuuromslag
De grote impact van
onderwatergevoelens Het veiligheidsbewustzijn bij DSM is groot. De veiligheidskennis ook. Maar op een gegeven
‘het was anders. Het was extern, het was uitgebreid en het was met je eigen team. prettig’
moment gaat het niet alleen meer om kennis, maar ook om gedrag. ‘Tijdens de Alert!-training hebben we geleerd hoe “onderwatergevoelens” je gedrag kunnen beïnvloeden. dus ook je werk, dus ook de veiligheid’, aldus Frank Weelen. ‘En dat is zeer waardevol.’
Frank Weelen kwam na een opleiding tot chemisch analist in 1990 bij DSM terecht, sinds 2006 werkt hij bij het Technicum van DSM Dyneema® in Heerlen. Het Technicum verzorgt technische service en ondersteuning voor Research Technology & Development, Marketing & Sales en productie van DSM Dyneema® wereldwijd. ‘Ik verzorg de Planning Europa Technicum’, vertelt hij. ‘Het Technicum is een laboratoriumachtige afdeling die gespecialiseerd is in het uitvoeren van fysische testen. Ik verzorg de planning van de werkzaamheden. In opdracht van klanten over de hele wereld bedenken we productspecialisaties en die moeten natuurlijk getest worden. De een wil bijvoorbeeld garen dat extra snijbestendig is, de ander wil een product dat minder blijvende vervorming heeft. Op dit moment werken we aan ongeveer zeventien verschillende projecten.’ Weelen werkt in een team van ongeveer elf mensen.
Anders dan anders ‘Veiligheid vind ik belangrijk’, zegt Weelen. ‘Het is prettig dat het veiligheidsbewustzijn bij DSM heel hoog is. Als je hier komt werken krijg je introductieprogramma’s op het gebied van veiligheid, maar ook op het gebied van kwaliteit, orde en netheid en dergelijke. Hoe belangrijk het ook is, als je veel van hetzelfde krijgt heb je het wel een keer gezien. Dan wordt het irritant, dan word je cursusmoe als het ware. Zo keken we eerst ook tegen de Alert!-training aan. Maar het was anders. Het was extern, het was uitgebreid en het was met je eigen team. Eigenlijk was het heel prettig.’
Waardevol De tweedaagse training met een half jaar later nog een derde ‘Toolkitdag’ pakte goed uit, volgens Weelen. ‘Het was heel intensief en uitgebreid, er stond veel op het programma.
We hebben veel gepraat, met de trainers en onderling. Je leerde elkaar op een andere en betere manier kennen, en mensen die normaliter zwijgzaam waren lieten zich van een andere kant zien. Soms liepen de emoties hoog op, maar dat maakte niet uit want de sfeer was zodanig dat je elkaar vertrouwde en je je open kon stellen. Iemand nam het voortouw om iets persoonlijks te vertellen en het was of toen iedereen loskwam. Het teambuildingseffect was heel sterk. Het was een zeer waardevolle training.’
Onderwatergevoelens Op de training kwamen allerlei privégevoelens naar boven. ‘En die kunnen van grote invloed zijn op de veiligheid op de werkvloer’, stelt Weelen. ‘De problemen van thuis neem je mee naar je werk, je kunt het piekeren niet uitschakelen. Als je niet lekker in je vel zit, dan is dat ook op het werk
merkbaar. Het beïnvloedt je prestaties, dus ook de veiligheid. Je concentratievermogen kan op beslissende momenten een stuk minder zijn, met fatale gevolgen. Die privégevoelens hebben we op de training als “onderwatergevoelens” bestempeld. En die bepalen voor een groot deel je gedrag.’ Het “onderwatercontact” kwam goed tot stand. ‘Na de training hebben we dat ook vol weten te houden. De mensen die voorheen niet zoveel zeiden, krijgen nu de ruimte om hun zegje te doen, ook op veiligheidsgebied.’ Persoonlijk heeft Weelen in de training vooral bevestiging gekregen. ‘Dat is wel eens leuk: om te horen dat je goed bezig bent. Ik voel me ook altijd wel serieus genomen. Ik ben als het ware een bruggenbouwer, ik kan goed mensen met elkaar verbinden en ik probeer altijd een beetje de structuur in de gaten te houden.’
De mensen zijn opener geworden Met Alert! is een grote stap gemaakt, vindt Weelen. ‘Je werkt hier elke dag acht uur met elkaar samen, je ziet elkaar bij wijze van spreken nog meer dan je eigen partner. Dan is het goed als je weet wat er speelt. Het mooie is dat we nu aan een paar woorden genoeg hebben om elkaar te begrijpen. Kijk, een karakter kun je niet veranderen, dat moet je ook niet willen, maar de mensen zijn wel opener geworden.’ Weelen hoopt dat het niet wegzakt. ‘Het zou mooi zijn als we dit op de een of andere manier van tijd tot tijd kunnen herhalen. De impact van deze training was de grootste die ik ooit heb mee gemaakt.’ n
Frank Weelen
08 - inTense
inTense - 09
INTERVIEW hub dautzenberg
Gezond en ongeschonden weer naar huis. Dat is het uitgangspunt van operator Hub Dautzenberg. ‘Daar moet je keihard aan werken en dat doe ik voor de volle 100%’, zegt hij. ‘De Alert!-training is daarvoor een perfecte basis. Het is belangrijk dat je de training vertaalt naar de werkvloer en
De Alert! - gedachte brengt je op andere,
betere ideeën
de Alert!-gedachte uitdraagt.’
Hub Dautzenberg (58) is aan zijn 41ste jaar bij DSM bezig en werkt sinds 2006 bij DSM Dyneema® op de afdeling UD, waar garen wordt verwerkt tot doek. ‘In de loop der jaren leer je veiligheidsinzicht opbouwen’, vertelt hij. ‘Bij DSM is dat het uitgangspunt. Ik heb dan ook altijd veel aan veiligheid gedaan en op dit moment ben ik tijdelijk fulltime facilitator van het Supportteam. Dat is een overkoepelende groep die bestaat uit vertegenwoordigers van alle afdelingen van DSM Dyneema®. Deze groep houdt zich bezig met veiligheid, gezondheid en welzijn.’ Het Supportteam heeft de Alert!-training geregeld en gefaciliteerd. ‘Daarna hebben we samen met In Tense een 'Toolkitdag' georganiseerd en begeleid. Op dit moment zijn we bezig met het samenstellen en voorbereiden van nieuwe supportdagen voor alle Dyneema® collega’s in Heerlen. Zo willen we ervoor zorgen dat de opgedane kennis beklijft.’
Het niet zichtbare ‘Alert! is doordringend en effectief, maar op een prettige manier’, vertelt Dautzenberg. ‘Er wordt heel veel gekeken naar het niet zichtbare. Dat is belangrijk, want het onderwatergebeuren heeft grote invloed op het gedrag. En bij veiligheid gaat het bij meer dan 90% om gedrag.’ Alert! speelt daar op in. ‘Bij de eerste oefening in het Brabantse Heeze liepen we allemaal door elkaar, iedereen had de beste bedoelingen, maar het was zonder enige structuur. Het mooie was dat de trainers het er daarna niet over hadden wat er fout ging, maar wat er goed ging. Dat was een hele sterke, positieve benadering en dat werkt veel beter dan een negatieve insteek.’ Bij de tweede oefening was dat al merkbaar. ‘We overlegden, we structureerden, het ging veel beter. Zo kun je een project of opdracht veel rustiger en dus veiliger uitvoeren.’
Alert!-gedachte
Hub dautzenberg
10 - inTense
De Alert!-gedachte werkt door. Ook in de ploeg van Dautzen-
berg. ‘We hadden net de training gehad toen we een storing kregen. Een lager was een kwart slag gedraaid en er moest een rol uitgehaald worden. We wilden al een takel erbij halen toen we tegen elkaar zeiden: Nee, wat hebben we nu op de training geleerd? We moeten dit door de mensen laten doen die het horen te doen, we halen de onderhoudsdienst erbij. Dus dat hebben we gedaan. Kijk, het zijn rollen van ongeveer honderd kilo, daar moet je niet zelf mee gaan prutsen. Dat moet je niet willen.’ De Alert!-gedachte omhelst meer. ‘Je moet niet gaan jagen, daar win je niks mee, als je rustig blijft en je werk uitvoert zoals het hoort, bereik je meer. En wat ik ook geleerd heb is om het werk af te maken. Ga niet eerst koffie drinken en dan pas het schroefje aandraaien of de rol aanplakken. Maak het eerst af, ook aan het einde van je dienst. Dit voorkomt onveilige situaties en onderlinge misverstanden.’ Dat is volgens Dautzenberg leiderschap en eigenaarsschap: verantwoordelijk-
heid tonen. ‘Een veilige werkplek is een opgeruimde en geordende werkplek waar alles een vaste plaats heeft. Op deze werkplek kun je je aandacht aan de juiste zaken geven: veiligheid, gezondheid, welzijn en kwaliteit, samen met je collega’s.’
‘de trainers hadden het er daarna niet over wat fout ging’ Toolkitdag De cultuur is veranderd. ‘De Alert!-gedachte is geaccepteerd’, stelt Dautzenberg. ‘Je mag elkaar nu aanspreken, het is gewoon geworden. Er is ook meer rust gekomen.’ De Toolkitdag heeft daaraan ook bijgedragen. ‘We behandelden een checklist die we wekelijks gebruikten. Door er samen met collega’s van andere afdelingen met de Alert!gedachte naar te kijken, kwamen we tot nieuwe en meer veilige werkwijzen en inzichten.’ Het is
wel belangrijk dat de training vervolg krijgt. ‘Je moet blijven ontwikkelen’, zegt Dautzenberg. ‘De vertaling naar de werkvloer is essentieel. Vorig jaar hebben we op de Toolkitdag een eigen case uitgevoerd, dit jaar willen we risico-inzicht, leiderschap, communicatie en samenwerking weer aan de kaak stellen en naar een hoger niveau tillen. Daartoe hebben we de Alert observatieronde checklist op basis van deze vier punten ontworpen. Daarmee gaan we mensen tijdens het werk observeren, waarna we samen gaan evalueren wat goed is gegaan en wat beter kan, waarbij de medewerkers zelf met oplossingen komen. Dat werkt heel goed.’ Dautzenberg wil de Alert!-gedachte uitdragen. ‘Het geeft rust en brengt je op betere ideeën. Als je het eenmaal tussen de oren hebt zitten, raak je het nooit meer kwijt en dan kun je grote stappen maken. Wat mij betreft moeten we de Injury and Incident Free-gedachte geen sprookje laten zijn. Daar moeten we keihard aan werken. Ik geloof daar in, voor de volle 100%.’ n
inTense - 11
INTERVIEW jos melchers
Alert!, een geweldige
eyeopener Bij DSM Dyneema® timmert men hard aan de weg als het gaat om cursussen en opleidingen op het gebied van veiligheid. Jos Melchers heeft er tijdens zijn 26-jarige dienstverband vele meegemaakt. Maar de ene cursus heeft meer effect dan de andere. ‘Door Alert! gaan we relaxter maar ook bewuster met ons werk om. En dat komt de sfeer en de productie ten goede.’ Daar is hij van overtuigd.
Jos Melchers (49) is vervangend teamleider DSM Dyneema® UD. Dyneema® UD is een unidirectioneel materiaal dat bestaat uit kruislings gelegde lagen parallelle Dyneema® vezels, die met behulp van een speciaal polymeer bindmiddel bij elkaar worden gehouden. ‘Als vervangend teamleider sta ik aan het hoofd van de ploeg’, vertelt Melchers. ‘Ik verzorg de indeling, regelvervanging en leg verantwoording af aan de operationsmanager.’ DSM Dyneema® UD is gescheiden van de garenfabriek. ‘Zij produceren het materiaal, wij bewerken het tot doek dat bestaat uit vier lagen, dat voor het transport op papier verlijmd wordt. Zo is het voor bedrijven elders makkelijk te verwerken tot eindproducten als helmen, kogelwerende vesten en
bijvoorbeeld bepantsering van tanks.’
op de werkvloer. Dan is de rest peanuts.’
Begrip voor de mensen op de werkvloer
Elkaar aanspreken is algemeen geaccepteerd
Melchers werkt al 26 jaar bij DSM. Dertien jaar geleden kwam hij vanuit DSM Geleen naar DSM Dyneema® in Heerlen. ‘Destijds was het dé nieuwe lijn. We waren nog aan het pionieren, ook op het gebied van veiligheid: hoe scherm je de draaiende delen zo goed mogelijk af terwijl je er nog wel bij kunt. Dat heb je met nieuwe lijnen: die moeten nog helemaal ontwikkeld worden.’ In de loop der tijd heeft Melchers veel trainingen gevolgd, ook op het gebied van veiligheid. ‘Ik heb altijd al gezegd: veiligheid zit niet in de regels, het zit in de mens zelf. En voor een veilige sfeer moet je een goede basis hebben. Die basis bereik je alleen als er vanuit het management begrip is voor de mensen
De Alert!-training was een geweldige eyeopener voor Melchers. ‘Ik heb al heel veel cursussen meegemaakt en ongeveer 95% kwam op hetzelfde neer. Dan komt iemand wat vertellen, je luistert ernaar en je gaat op de oude voet weer verder. Alert! was heel anders, dat merkte je meteen al bij het voorstelrondje. We zaten niet passief te luisteren, we werden er helemaal in betrokkenen. We konden vrij en open met elkaar praten, elkaar feedback geven en je werd geconfronteerd met je eigen gedrag. Je kreeg de gelegenheid om je grenzen aan te geven en te verleggen. Het was voor mij een persoonlijke overwinning om bovenop de negen meter hoge paal te gaan staan.
Het mooie was dat de trainers op de groep inspeelden. De training verliep bij het ene team heel anders dan bij het andere team, bleek later. Maatwerk, terwijl de uitkomst hetzelfde was: voorheen spraken we elkaar nooit aan als we bijvoorbeeld geen veiligheidsbril droegen als we op het bordes bij de verlijming stonden of bij een storing. Nu is dat gewoon alom geaccepteerd.’
‘Je kreeg de gelegenheid om je grenzen aan te geven en te verleggen’
Na Alert! laat ik me niet meer opjagen De sfeer op de werkvloer is veranderd. ‘De band onderling is nog beter geworden, evenals de communicatie’, zegt Melchers. ‘Het is ook rustiger. Ikzelf ben rustiger. Toevallig had ik voor Alert! een vitalitycheck, waaruit bleek dat m’n bloeddruk te hoog was. Ik maakte me veel te druk en was heel gejaagd. Maar dankzij Alert! laat ik me niet meer haasten, ook niet als alles tegelijk komt. Ik ben relaxter maar tegelijk ook bewuster en ik merk dat dat ook voor de anderen geldt. Je zou denken dat dat ten koste van de productie gaat, maar ik denk dat de output juist hoger is. Het mooie is dat we elkaar kunnen aanspreken, zonder dat je het gevoel hebt dat je een tik op de vingers krijgt. Het gaat veel vriendelijker en betrokkener. Dat voel je ook. Zo van: hij méént het echt, hij is betrokken bij mijn welzijn. Dat is wat Alert! ons heeft opgeleverd en dat is geweldig.’ n
jos melchers
12 - inTense
inTense - 13
INTERVIEW ingrid bemelmans
Veiligheid is een groot goed. Dat weet Ingrid Bemelmans als geen ander. Als operator raakte ze ooit verstrikt in Dyneema®-garen waardoor ze meegesleurd werd. Dankzij adequaat handelen van een collega wist ze op het nippertje aan de oven te ontsnappen.
Alert! heeft een verandering teweeg gebracht
Het is nu normaal om elkaar aan te spreken
De Alert!-training van In Tense heeft volgens haar bijgedragen aan een veiliger klimaat. ‘Waar men vroeger zei: zeur niet zo, kan ik nu gewoon zeggen: stop, dit is niet de afspraak.’
Ingrid (43) is geboren en getogen in Alkmaar. Haar hele familie werkte bij de Hoogovens (het huidige Tata Steel), dus Ingrid wilde dat ook. ‘Ik ben niet iemand van de gelakte nagels, de hoge hakken en het kantoorwerk. Ik wilde wat technisch doen.’ Ze deed er de opleiding VAPRO B en werd operator. Daarna werkte ze in Brabant bij een aluminiumfabriek en in Limburg bij een bierbrouwer. Toen ze haar Limburgse man ontmoette en naar Heerlen verhuisde, belde ze net zo lang naar DSM tot ze werd aangenomen bij DSM Dyneema®. ‘Ik wilde bij DSM werken, de ploegendienst in’, motiveert ze haar doorzettingsvermogen. En het is goed bevallen: ze werkt er nu zestien jaar, in de vijfploegendienst. ‘En het verveelt nooit.’
Heel visueel
ingrid bemelmans
14 - inTense
In haar werk als procesoperator maakt Ingrid samen met haar ploeg de sterkste vezel ter wereld. ‘We mengen polyetheen met een oplosmiddel’, legt ze uit.
‘De productie vindt plaats onder overdruk van stikstof. Het ontstane product gaat door een plaat met gaatjes; dan krijg je garen. Vervolgens gaat het door water en ovens en wordt er aan getrokken. De lijnen zijn onderverdeeld in twee fases: produceren en bewerken. Ik sta op zo’n laatste lijn. Het mooie is dat je hier precies ziet wat je maakt, het is meer handwerk. Heel visueel.’ Ingrid bewaakt het proces, zet spoelen op de lijn, stuurt temperaturen bij, past recepturen aan en houdt de gang van zaken nauwkeurig administratief bij. ‘We staan met elf man bij de lijnen, we vormen een team. Zo voelt het ook. Je kunt niet zonder elkaar.’
Dat doen we wel effe Op het gebied van veiligheid is er in de loop der jaren veel veranderd. ‘Vroeger hadden we zoiets van: dat doen we wel effe’, vertelt Ingrid. ‘Je nam een hap lucht en ging een stikstofgebied in. Bij mensen die in de productie werken gaat het om de snelheid, dat zit in de aard. Zeker vroeger gingen we daardoor wel eens over de schreef. Je dacht niet aan de gevolgen, je dacht juist andersom: als ik de problemen sneller oplos, krijg ik minder proble-
men. Je droeg handschoenen als je de ovens schoonmaakte, maar je had je armen bloot. Dat soort dingen.’
Het ongeval heeft me bewuster gemaakt Hoe onverwacht uiterst gevaarlijke situaties kunnen ontstaan, ondervond Ingrid dertien jaar geleden aan den lijve toen ze zelf een bijna dodelijk ongeval kreeg. ‘Ik liep onder het garen door dat op de tweede lijn uit de oven komt’, vertelt ze. ‘Door een storing vielen die garens naar beneden, over mij heen. De lijn liep razend snel en ik raakte erin verwikkeld. Het lukte me niet om mezelf los te knippen omdat ik niets kon zien, het garen zat om mijn hoofd en nek gewikkeld. Dus ik werd zonder pardon richting oven getrokken. Gelukkig kwam er heel toevallig een collega voorbij en die heeft me los geknipt.’ Ingrid had een flinke snee in haar hals maar ging meteen weer aan het werk. ‘Pas later drong het tot me door wat er eigenlijk gebeurd was. Ik vertelde het thuis aan mijn schoonvader en die trok helemaal wit weg. En toen dacht ik pas: shit, ik was er bijna niet meer geweest!’ Door het ongeval is Ingrid veranderd. Ik heb toch wel iets meer met veiligheid gekre-
gen, zeker naar anderen toe. Dan zeg ik: jongens, denk er even aan, dat garen is verschrikkelijk sterk. Vooral bij nieuwelingen. Het incident heeft een soort bewustwording teweeg gebracht. En ik heb dat ook aan mijn drie kinderen meegegeven: let altijd op waar de vluchtroutes zijn. Ga bij brand niet eerst kijken waar je moeder is, maar ga meteen het huis uit. Dat soort dingen.’
‘de sfeer was veilig: je mocht gewoon zeggen wat je ervan vond’ Van hardrock naar Jantje Smit Ook de Alert!-training van In Tense heeft volgens Ingrid enorm bijgedragen aan bewustwording. ‘Eerst hadden we zoiets van: alweer een training. Ik hoop dat ze een tap hebben. Maar je merkte meteen al dat het anders dan anders was. Beter. We bleven niet op de stoel zitten, we gingen het bos in. Klimmen en over koorden lopen. En bij alles wat je deed werd je terug gefloten. Dan
kreeg je de vraag: weet je nu eigenlijk wel wat je aan het doen bent en waarom doe je dat zo?’ Ingrid lacht. ‘Dat was wel wennen! Wij productiemensen willen gewoon meters maken, en elke keer werden we gestopt. Maar op een gegeven moment wisten we de knop om te zetten en werden we een stuk rustiger. En het gekke is dat het dan ook een stuk beter gaat! Je ontdekt dan hoe je eigenlijk altijd aan het doordouwen bent. En de sfeer was veilig: je mocht gewoon zeggen wat je ervan vond. Dat was ook heel prettig.’ Alert! heeft een verandering teweeg gebracht op de werkvloer, in de ploeg. ‘Je hebt nu een aanspreekpunt. Waar men vroeger zei: zeur niet zo, kan ik nu gewoon zeggen: ho, we hebben toen afgesproken om het anders te doen. O ja, zeggen ze dan. Je mág het nu zeggen. Dat is veranderd. Er was er eentje met altijd een grote mond. Niet grof of slecht, maar ruig. Ik zei vaak tegen hem: je moet eens andere muziek opzetten. Dat deed hij nooit, maar na Alert! wel. Toen is hij van hardrock naar Jantje Smit gegaan bij wijze van spreken. Zelfs de stoere tegenhangers zijn om. En dat is de veiligheid alleen maar ten goede gekomen.’ n
inTense - 15
interview zoon operator
Marcel is niet bang dat z’n moeder nog een keer een bedrijfsongeval krijgt ‘Dat ongeluk van mijn moeder was echt wel heftig!’ zegt Marcel, de zoon van Ingrid Bemelmans. ‘Maar op de open familiedagen heb ik gezien dat zoiets gelukkig nooit meer kan gebeuren. Het is er heel veilig.’
‘Ik heb gezien dat het een stuk veiliger is geworden’
‘Jongens, denk even na’, zegt moeder Ingrid Bemelmans niet alleen tegen haar collega’s, maar ook tegen haar kinderen. ‘Wij letten altijd op veiligheid’, zegt zoon Marcel (15). ‘We passen op met kokend water, we letten op waar de vluchtroutes zijn, dat soort dingen.’ Het is niet zo dat ze zenuwachtig rondlopen en constant bang zijn dat er iets ergs gebeurt. Voor Marcel en z’n twee zusjes van negen en twaalf is het heel normaal om risico’s in te schatten en met veiligheid bezig te zijn. ‘Zo zijn we gewoon opgevoed. Ik merk wel dat andere kinderen er niet zo op letten, maar voor ons is het vanzelfsprekend.’
Technisch Marcel zit in de derde van VMBO-basis. ‘Ik heb metaal gekozen’, vertelt hij. ‘Mijn moeder is technisch, mijn vader doet ook technisch werk: hij maakt rolstoelen op maat voor gehandicapten. En ik wil ook wel graag de technische kant op. Tegenover het bedrijf van mijn moeder is een bedrijf waar helmen en vesten en zo worden gemaakt. Daar zou ik wel willen werken later.’ Dat Marcel han-
dig is en graag knutselt, is te zien aan zijn treinenbaan in de kelder. ‘Ik heb drie treinen en ik heb zelf huisjes gemaakt, en bergen en een afgrond bijvoorbeeld. Dat doe ik helemaal naar eigen ontwerp, met gips of met pur.’ Indien nodig soldeert en last hij. ‘Dat doe ik dan dus altijd met de veiligheidsbril op, zoals het hoort.’
Trots Marcel was nog maar een kleine baby toen zijn moeder het ongeluk op haar werk bij DSM Dyneema® kreeg. ‘Ze kreeg het garen om haar nek en was bijna gestikt’, weet hij uit overlevering. ‘Dat was echt best wel heftig!’ Het heeft indruk gemaakt op de kinderen. ‘We hebben er wel over gepraat en mijn zusje heeft er een keer een spreekbeurt over gehouden.’ Maar Marcel maakt zich geen zorgen. ‘Nee, ik ben niet bang dat het weer gebeurt. Er wordt goed gecontroleerd en het is er allemaal een stuk veiliger geworden. Dat heb ik gezien op de open familiedagen.’ Marcel kent niemand met een moeder die operator is. ‘Het is soms gevaarlijk, maar ik vind het een stoere baan. Ik ben best trots op haar!’ n
marcel bemelmans
16 - inTense
inTense - 17
INTERVIEW sitemanagers
IJsbergmetafoor triggert bewustwording In 2011 de Toolkitdag van InTense en in 2012 de door DSM Dyneema® ontwikkelde SUPPORT dagen. Die combinatie is perfect geweest en heeft de leerervaring dichter naar de praktijk gebracht. De groepsdynamiek is veranderd, de ploegen en afdelingen zijn echt aan de slag gegaan met de individuele en de groepsleerpunten.’
we hebben leren
loslaten
Positieve benadering Vanuit het DSM Dyneema® Supportteam, een afdelingenoverkoepelend team dat zich met veiligheid bezighoudt, is een Alert!-observatierondganglijst ontwikkeld. ‘Die willen we gaan toetsen op de door In Tense begeleide SUPPORT-dag’, vertelt Van den Heuvel. ‘Deze lijst bekijkt het risico-inzicht en wat goed gaat en beter kan. De observatierondganglijst willen we in 2013 officieel gaan introduceren.’ De lijst is proefondervindelijk ontworpen. ‘We hebben met het Supportteam rondgangen gemaakt en je leert dan van anderen bij. Zo complimenteerde een collega een vorkheftruckchauffeur omdat hij z’n heftruck steeds zodanig naar achteren reed zodat er geen struikelgevaar was voor hemzelf en zijn collega’s. Ik had dat niet gezien, omdat het vaak makkelijker is om de verkeerde, negatieve dingen op te merken. Echter de benadering vanuit de goede dingen is veel krachtiger. Mensen gaan helemaal glimmen als je ze een compliment geeft, waarop ze nog beter hun best gaan doen. Een positieve benadering werkt veel beter.’
De laatste jaren heeft het management van DSM Dyneema® steeds meer vertrouwen gegeven aan de mensen op de werkvloer. ‘We hebben, mede dankzij de trainingen van In Tense, leren loslaten’, zeggen sitemanager Rob-Jan Venhuizen en SHE-manager Petra van den Heuvel. ‘En het is het waard. De mensen kunnen het aan, het gaat grandioos.’
DSM Dyneema® zoekt elke drie jaar een nieuwe manier om het veiligheidsgedrag op de site op te frissen en te verbeteren. ‘We waren zo enthousiast over SHELEX, dat we bedachten dat een dergelijke training voor de werkvloer ook interessant zou zijn’, vertelt Petra van den Heuvel, ze werkt sinds 1999 bij DSM. ‘En zo kwamen we bij Alert! terecht, met de Toolkittraining als opvolger, zodat je in het goede concept blijft hangen. Eerst hadden we SHELEX voor managers, toen SHELEX voor supervisors en toen de Alert!-training voor de hele bezetting.’ ‘Als je de ongevallencijfers omlaag wilt brengen kun je een heel eind komen met in eerste instantie de hardware op orde brengen’, zegt sitemanager Rob-Jan Venhuizen die al meer dan twintig jaar bij DSM werkzaam is. ‘Dan kom je bij de systemen, de procedures en de regeltjes. Als je die allemaal op orde hebt zit je wellicht aan
18 - inTense
een soort van glazen plafond, of een glazen bodem. Als je die wilt doorbreken moet je een gedragsverandering zien te bewerkstelligen. In Tense gaf ons een adequate oplossing voor dit probleem.’
Pijnlijke vraag ‘Tijdens de SHELEX-training konden we ervaren hoe operators willen produceren en presteren’, vertelt Van den Heuvel. ‘We moesten gezamenlijk een tentdoek opvouwen terwijl we er op moesten blijven staan en dat wil je dan allemaal heel goed doen. De een gaat van te voren heel goed nadenken, de ander begint meteen. Er is een botsing, koffie valt over een overhemd: door gebrek aan goed overleg gaat er van alles mis. Als je dat vertaalt naar een werkvloer, waar operators zo snel mogelijk zoveel mogelijk garen of UD-materiaal willen produceren, dan heb je al zo een aantal incidenten achter elkaar gehad. Bij ons ging het dan
nog over een tentzeiltje; de training van de hele bezetting had een veel groter risicogehalte. Zij moesten klimoefeningen op hoogte doen, waarbij miscommunicatie meteen al veel grotere impact had.’ ‘De kracht van de oefeningen is dat de trainers je laten nadenken over wat er eigenlijk gebeurt’, vult Venhuizen aan. ‘Iedereen springt er met z’n eigen gedrag in. De trainers zetten de oefening stil als er iets misgaat of iets opmerkelijks gebeurt en dan krijg je die hele pijnlijke vraag van: “wat gebeurt er, hoe komt dit nou, doe je dit op je werk ook zo?” Ze zijn heel goed in staat om je een spiegel voor te houden. En naarmate de training vordert gaat het steeds beter en groei je. Als persoon en als groep.’
Perfecte combinatie ‘De materie leeft geweldig op de werkvloer’, constateert Van den Heuvel. ‘Tijdens de training
zijn dingen besproken die mensen elkaar nooit eerder vertelden. Nu hebben we met z’n allen een groot gemeenschappelijk referentiekader. Zo van: He jongens, denk eens aan Alert!, laten we eerst overleggen hoe we het gaan doen. Het heeft een cultuuromslag teweeggebracht.’ ‘Het krachtige van zowel SHELEX als Alert! is dat het heel dicht bij de mensen zelf komt’, zegt Venhuizen. ‘Het was niet zomaar even abseilen in de Ardennen, het komt heel dichtbij. De deelnemers kregen inzicht op individueel en op groepsniveau: wat dóe ik eigenlijk als ik zo’n besluit neem.’ ‘Het ging om samenwerking, communiceren en ook om persoonlijk leiderschap en risicoherkenning’, vult Van den Heuvel aan. ‘Het is de kunst om de opgedane ervaringen te vertalen naar de werkvloer, en dat hebben we met de terugkomdagen gedaan.
Enorm veel impact
‘Tijdens de training zijn dingen besproken die mensen elkaar nooit eerder vertelden’
rob-jan venhuizen Petra van den heuvel
De trainingen zijn overal toepasbaar, daar zijn Venhuizen en Van den Heuvel het over eens. ‘Je appelleert aan leiderschap, samenwerking, risicoherkenning en communicatie en die zaken zijn universeel essentieel. In andere bedrijven, maar bijvoorbeeld ook in ziekenhuizen, of op scholen. De training laat iemand iets ervaren en confronteert hem of haar terwijl hij bezig is met z’n eigen gedrag. Dat is een krachtig element dat enorm veel impact heeft.’ ‘Het mooie is dat we dankzij de trainingen heel veel meer vertrouwen hebben durven geven aan onze mensen’, zegt Van den Heuvel. ‘We hebben leren loslaten. En de mensen blijken die verantwoordelijkheid aan te kunnen, zowel de operators als de supervisors. Het gaat echt grandioos.’ Venhuizen en Van den Heuvel geloven dat elk ongeval te voorkomen is. ‘En dan geeft ons de energie om te blijven streven naar een 100% Incident and Injury Free Environment.’ n
inTense - 19
INTERVIEW TRAINERs SHELEX
waar staan we met deze groep en hoe pakken we het aan.’ ‘Daarom is het fijn dat we met z’n tweeën zijn’, zegt De Jong. Hij is zelf in de loop der jaren ook veranderd. ‘Ik ben wat minder stellend en wat meer vragend.’ ‘Wat je van je deelnemers verwacht, moet je ook van jezelf verwachten’, zegt Van der Wereld. ‘Onderling spreken wij trainers elkaar ook aan, en dat kan soms best pittig zijn. Maar het werkt. Zolang je feedback niet als kritiek ziet kun je er alleen maar van groeien.’
In Tense trainers
Ontwikkelen, faciliteren, motiveren en reflecteren
Roeren in de waarden ‘DSM is wat mij betreft een van de voorlopers op het gebied van veiligheid’, zegt Van der Wereld. ‘Het is een zeer fijne organisatie om mee samen te werken en ik voel me als trainer zeer gewaardeerd.’ ‘Veiligheid staat nummer 1 bij DSM’, beaamt De Jong. ‘En daar handelen ze naar; in gedrag, in middelen, in tijd en in geld. Het is een enorme organisatie en je ziet overal, in al die landen, bij al die bedrijven dwars door al die verschillende culturen en belangen heen dezelfde zoektocht, getunneld naar dat ene belang: hoe krijgen we onze mensen nu allemaal steeds weer veilig thuis.’ ‘Wij bieden unieke trainingen’, zegt Van der Wereld, ‘waarbij we het hebben over een combinatie van ervaringsleren en oplossingsgericht werken, met een saus van veiligheid, gezondheid en omgeving. En daarmee sluiten we perfect aan bij de doelstellingen van DSM. We hebben een klik. Wij stellen voortdurend de vraag: waarom? Wij spelen in op het onderwatergebeuren, op de onderkant van de ijsberg. Wij roeren in de waarden die DSM hoog acht, zodat de mensen hun gedrag kunnen aanpassen aan de doelstelling: een Incident and Injury Free Environment.’
Passie, focus en respect. Dat zijn de waarden en uitgangspunten van de trainers van In Tense. Ze beschikken over integriteit, de wens om mensen verder te brengen en heel veel liefde voor hun vak. Trainers Eddie van der Wereld en Radmer de Jong geven zowel SHELEX- als Alert!-trainingen. Ze bezochten al vele DSM-locaties over de hele wereld.
‘Bij een training in Amerika zei iemand onlangs tegen me dat ik drie dagen lang deurtjes bij hem had opengezet, waarvan hij niet wist dat hij ze had’, zegt Van der Wereld. ‘Hij had allemaal nieuwe capaciteiten bij zichzelf ontdekt. Kijk, daar doe ik het voor.’ Van der Wereld werkt al bijna tien jaar voor In Tense en geeft trainingen in alle soorten en maten. ‘Als trainer ontwikkel je jezelf ook in de loop der jaren. Had ik eerder nog wel de neiging om mensen te willen overtuigen, nu laat ik het aan de deelnemer over om zijn of haar eigen leerproces te bepalen. Wij trainers faciliteren. Wij spiegelen, zij reflecteren. ‘Wij zijn de start van een proces’, voegt De Jong toe. Vijf jaar geleden startte hij na een studie psychologie en een HBO-studie Buitensport als technisch trainer bij In Tense. Inmiddels is hij procestrainer. ‘Bij de oefeningen benadruk je steeds de vertaalslag naar het werk en dan hoop je dat het opgepakt wordt. Dat er in de praktijk wat gebeurt met alle mooie dingen die de deelnemers geleerd hebben. Bij de be-
20 - inTense
drijven bij wie dat gebeurt, vindt een cultuuromslag plaats. Dat is geweldig.’
den we daar nu ook een Amerikaanse trainer op.’
schien wel naar thuis, waarop de deelnemers weer de wijde wereld in trekken.’
In hun waarde Enthousiast Vanaf 2009 is het aantal buitenlandse trainingen toegenomen. ‘Het was altijd mijn wens om andere culturen te proeven, om te ondervinden of het elders allemaal zo anders is’, zegt Van der Wereld. ‘Dat blijkt inderdaad zo te zijn. We hebben trainingen gegeven bij DSM-bedrijven in China, Amerika, noem maar op. Chinezen zijn fantastische mensen, die wat moeite hebben om zich in een groep uit te spreken. Europeanen blijven voortdurend vragen stellen. Amerikanen staan open voor nieuwe ideeën en andere invalshoeken.’ Ook in het buitenland worden de trainingen goed ontvangen. ‘We zijn onlangs bij DSM Desotech in Stanley, North-Carolina geweest’, vertelt De Jong. ‘Daar is men net als bij DSM Dyneema® zo enthousiast over SHELEX geworden, dat ze de Alert!-training er voor de operators achteraan wilden. Omdat de vraag naar trainingen groeit, lei-
Er gebeurt veel tijdens de trainingen. Deelnemers communiceren vaak op een totaal andere manier dan op het werk. ‘Wij creëren een veilige omgeving’, zegt Van der Wereld. ‘Wij zijn zuinig op de mensen’, zegt De Jong. ‘We laten de mensen in hun waarde, ze mogen hun eigen keuzes maken.’ ‘Elke beslissing die iemand neemt is goed’, legt Van der Wereld uit. ‘Het is zijn of haar eigen proces. Wij stimuleren en motiveren. De mensen krijgen ruimte die ze in hun eigen organisaties niet altijd gewend zijn. Bij ons kunnen ze alles zeggen. Er wordt juist verwacht dat ze “nee” of “stop” zeggen. Zodat ze eraan gewend raken en zich krachtiger voelen om dat op hun werk ook te zeggen.’ ‘Je ziet veel met de deelnemers gebeuren’, zegt De Jong. ‘Als je het globaal omschrijft dan is dag 1 de dag van de verwarring. Op dag 2 vallen er kwartjes en op dag 3 volgt de verwerking en de vertaling naar het werk of mis-
Maatwerk SHELEX en Alert! lijken in de basis op elkaar. ‘Het gaat in beide trainingen om ervaringsleren en oplossingsgericht werken’, vertelt Van der Wereld. ‘Maar SHELEX gaat over leiderschap en Alert! staat veel dichter bij de werkvloer’, zegt De Jong. ‘Het is praktischer en duidelijker vergelijkbaar met het werk in de fabriek. Wij stellen vragen als: waarom doe je dit zo? En: doe je dit ook op je werk?’ ‘Bij SHELEX zijn er pittige, diepgaande discussies, met stevige feedback’, legt Van der Wereld uit. ‘Dat moeten mensen op sleutelposities ook kunnen hebben. En zij zijn het grote voorbeeld voor de rest van de medewerkers.’ De trainingen zijn per locatie, per groep, per setting, per cultuur verschillend. ‘We leveren maatwerk. Dus we passen ons aan de groep en de situatie aan. We stappen er onbevooroordeeld in en aan het begin zeggen we als trainers tegen elkaar:
Missie geslaagd
Radmer de jong en Eddie van der wereld
‘De deelnemers van een SHELEX-training bij DSM in Evansville gaven bij de gebruikelijke miracle question aan dat ze heel graag de SHE Award van DSM wilden winnen’, vertelt Van der Wereld. ‘Die wonnen ze niet, maar ze ontvingen wel de SHE Improvement Award. Ze waren dus daadwerkelijk aan de slag gegaan. Ik vind het echt geweldig dat we daaraan hebben kunnen bijdragen. Het is fantastisch om mensen middelen te kunnen geven waarmee ze dan ook daadwerkelijk aan de slag gaan. Het gaat over gedrag, het is vaak zelfs veiligheidsovertreffend. Soms krijg ik nog mailtjes van mensen die door de training echt een draai in hun leven hebben kunnen maken. Op hun werk, maar ook in hun privéleven.’ ‘Dat is inderdaad mooi om mee te maken’, zegt De Jong. ‘Het is ook prachtig om afscheid te nemen van mensen na de training, van wie je weet dat ze echt in staat zijn om zichzelf verder te kunnen helpen. Dan heb ik echt zo’n gevoel van: missie geslaagd!’ n
inTense - 21
INTERVIEW she-manager
De essentie van
heeft met veiligheid te maken.
veiligheid ‘We zijn aanbeland in de fase waarin niet alleen de baas maar ook de mensen zelf bedenken wat er veiliger kan en moet’, stelt SHE-manager DSM Jaap de Bruin. ‘In Tense biedt de unieke combinatie experiential learning en veiligheid, milieu en gezondheid, om dit proces te faciliteren. Daarom zijn we met hen in zee gegaan.’
Wie zich in de veiligheidskunde verdiept, ziet dat zich in elke fase een glazen plafond bevindt. ‘Als je wilt verbeteren moet je steeds iets anders gaan doen’, zegt Jaap de Bruin. ‘Je verdiept je eerst in de verbetering van de hardware, dan in de systemen, vervolgens in gedrag en dan ga je mensen vertellen wat ze moeten doen om veiliger te werken. Al met al creëert dit veel regels voor de mensen, die dit allemaal maar moeten zien te onthouden. Uiteindelijk is de baas niet meer iemand die alleen zegt hoe het moet, maar iemand die meer en meer faciliteert. Die mee helpt creëren. Je gaat het samen doen waarbij iedereen elkaar helpt verbeteren.’ Dat er een verschillende aanpak kan zijn binnen DSM is logisch. Niet alle sites zijn gelijk en verkeren in verschillende veiligheidsstadia. ‘DSM heeft er 150 over de hele wereld. Sommigen zijn nog niet zo lang geleden bij de DSM familie gekomen en moeten een inhaalslag maken op het gebied van veiligheid. We hebben een hoge DSM-standaard als het veiligheid betreft.’
22 - inTense
Experiential learning De zorgvuldige wijze waarop DSM met veiligheid omgaat, heeft zijn wortels in de historie. ‘In de jaren ’70 hebben we een aantal zeer zware ongelukken gehad, onder andere in Geleen en in het Engelse Flixborough waarbij vele doden en gewonden vielen’, vertelt De Bruin. ‘DSM zei destijds: dat dus nóóit weer. Vanaf toen is veiligheid als het ware in de genen van de mensen gaan zitten. Wat je nu ziet is dat het aantal ongevallen door alle maatregelen sterk afneemt, maar af en toe gebeuren er nog ernstige ongevallen of “near misses” die we absoluut willen voorkomen. En daar zijn we nu mee bezig. We focussen ons op de grote risico’s, waar het echt fout kan gaan. Onderdeel van dat programma zijn de SHELEX- en Alert!-trainingen van In Tense waarbij we mensen laten ervaren hoe het anders kan door middel van experiential learning. Er wordt niet gewerkt met presentaties en dia’s, maar deelnemers moeten zelf aan het werk. Er zijn meer organisaties die zich bezig houden met experiential learning, maar de combinatie met
veiligheid, milieu en gezondheid zoals In Tense die heeft ontwikkeld, zijn we nergens anders tegengekomen.’
Belangrijke stap Van alle managers bij DSM boven een bepaald niveau wordt verwacht dat ze elk vijf jaar een leiderschapstraining op het gebied van SHE volgen. De SHELEX komen ze dan op een gegeven moment tegen. ‘We zien het als het begin van een reis’, legt De Bruin uit. ‘Je ervaart met je team wat er anders kan en gaat de eerste plannen maken hoe dat te realiseren. Wij bieden de start van die reis en het is aan het management zelf om er vervolgens meer mee te gaan doen. Bij Dyneema® heeft het management besloten om door middel van de Alert!-training ook de mensen op de werkvloer de kans te bieden om op deze nieuwe manier te leren denken, op een positieve manier. Om te gaan zoeken naar oplossingen, in plaats van naar problemen. Alert! is voor een groot aantal organisaties een belangrijke stap richting Incident and Injury Free, maar
ook richting betere kwaliteit, minder ziekteverzuim, noem maar op. De mensen reageren heel positief op de training.’ In Nederland hebben de meeste sites de training al gevolgd. ‘In Europa en de US zijn we ook al een eind op weg. We zijn nu in China en gaan wellicht in Latijns-Amerika bezig. Daar is het lastiger in verband met de taal. Maar tot nu toe gaat het goed. SHELEX is culture-proof gebleken.’
Iedereen heeft met veiligheid te maken De Bruin werkt zelf al dertig jaar bij DSM. ‘Ik studeerde chemische technologie en begon als procestechnoloog in Schoonebeek. Daarna heb ik verschillende dingen gedaan. Je kunt ervoor kiezen om manager van steeds grotere eenheden te worden, of voor een meer inhoudelijk vaktechnische functie. Vijftien jaar geleden heb ik voor het laatste gekozen en ben ik me gaan verdiepen in veiligheid, gezondheid en milieu.’ De Bruin heeft wat met veiligheid. ‘Het is een heel breed terrein. Iedereen, van top tot en met operator en alle hiërarchische lagen daartussen,
De essentie van veiligheid Het is niet zo lastig om de essentie van veiligheid over te brengen aan de medewerkers, maar het is wel zo dat iedereen risico’s op een andere manier ervaart. ‘Het is binnen DSM inmiddels normaal om de leuning van de trap vast te houden’, vertelt De Bruin. ‘Een collega vond dat eerst onzin, maar nadat ze een keer bijna van de trap was gevallen met haar kind op haar arm, keek ze er anders tegenaan en zag ze het nut hiervan in. Als je het zelf hebt meegemaakt, realiseer je pas hoe belangrijk het is. Wij staan voor de uitdaging om mensen te overtuigen van het volgen van essentiele regels zoals de Life Saving Rules vóórdat ze er in de praktijk mee worden geconfronteerd. En daarin speelt ook de SHELEX een rol.’
‘We focussen ons op de grote risico’s, waar het echt fout kan gaan’
Veiligheid versus kosten Sommige mensen denken dat veiligheid en kosten haaks op elkaar staan, maar niets is volgens De Bruin minder waar. ‘Veiligheid verkrijg je als alles goed is georganiseerd, als alles klopt. En als alles goed loopt en klopt, worden de kosten ook lager. Elk bedrijf dat een betere veiligheidsperformance heeft, is ook winstgevender, daar is in het verleden vaak onderzoek naar gedaan. En het krijgt ook een betere kwaliteitsperformance, minder ziekteverzuim, betrokkener medewerkers met de neuzen allemaal in dezelfde richting. Veiligheid kost geen geld, veiligheid levert juist geld op. Men zegt dan ook wel eens: veiligheid duur? Try an accident.’
Frequency Index: 0 Een Incident and Injury Free environment is volgens De Bruin mogelijk. ‘Maar het is een lange weg. We hebben een site in Zwitserland waar 1200 mensen werken, en daar hadden ze een stabiele situatie met een Frequency Index Safety van 0,7. Dus ongeveer 10 ongevallen per jaar. Dat was al goed, want als je niets bijzonders aan veiligheid doet heb je een index van ongeveer 5. Inmiddels hebben ze allerlei programma’s gedaan waaronder SHELEX, en nu hebben ze al meer dan 500 dagen geen enkel ongeval meer; Incident en Injury Free blijkt dus toch mogelijk!’ n
jaap de bruin
inTense - 23
INTERVIEW programma-manager dsm business academy
she closer
to your heart ‘We hebben voor In Tense gekozen vanwege de methodiek’
Safety, Health and Environment (SHE) is Wil Lemmens op het lijf geschreven. ‘Ik heb een bepaalde SHE-drive’, legt de Programma Manager van de DSM Business Academy uit. ‘Ik ga volledig voor Incident and Injury Free: men mag nooit en te nimmer accepteren dat er ook maar één ongeval plaatsvindt.’
DSM Business Academy is de Corporate University van DSM die de management- en leadershipprogramma’s verzorgt voor de top 3500 van DSM wereldwijd. ‘We richten ons volledig op de strategie DSM in motion: driving focused growth’, vertelt Lemmens die medeverantwoordelijk is voor SHE training programma’s. ‘Dat betekent dat we een goed presterende, maar altijd beter willende en dus in beweging zijnde onderneming willen zijn.’ DSM Business Academy (DBA) biedt dan ook training programma’s in vele soorten en maten aan, ook op functionele gebieden zoals Operations, Finance & Control, Human Resources, Marketing and Sales, Purchasing en natuurlijk SHE. ‘Er is een aantal basistrainingen die iedere manager moet doorlopen. Zoals de recent geïntroduceerde Life Saving Rules, de basiscursus Responsable Care, de SHE Leaderships Course (SHELCO) en de SHE Leadership Experience (SHELEX). Managers leren welke verantwoordelijkheden en bevoegdheden ze hebben. Ze
leren het verschil tussen leadership en management. Kort gezegd betekent management: de dingen goed doen, en leadership: de goede dingen doen.’ De SHELEX brengt management en leadership ‘closer to your heart’.
Experiential learning Om de managers gemotiveerd en enthousiast te houden werd naar een goede follow-up gezocht voor de SHE Leadership Course (SHELCO). ‘En dat is uiteindelijk de SHELEX geworden: de SHE Leadership Experience’, vertelt Lemmens, die bij het bepalen van de training een belangrijke rol speelde. ‘We hebben voor In Tense gekozen vanwege de methodiek; die was totaal anders dan anders en sprak ons het meest aan. Ze begonnen niet met het standaard kennismakingsrondje, maar startten meteen met een experience. Deze manier van “experiential learning” gaf de doorslag. SHE heeft te maken met leadership en vooral met voorbeeldgedrag: in hoeverre ben jij in staat om mensen te leiden op het gebied van met name
veiligheid maar ook op het gebied van gezondheid en milieu. In de oefeningen leer je wat je op het moment ziet, voelt, proeft en ervaart. Het gaat over de manier waarop je in het nu onderdeel uitmaakt van de situatie en daardoor biedt het totaal nieuwe inzichten. Hoe het anders of nog beter zou kunnen en hoe de reacties zullen verschillen als je het anders doet. De deelnemers van SHELEX krijgen volop de gelegenheid om hun gedrag te oefenen in een zeer veilige leeromgeving, in eigen teams en met een afgevaardigde van Corporate Operations & Responsible Care voor met name de vakinhoudelijke ondersteuning. De deelnemers leren om op een andere manier naar veiligheid te kijken waarbij reflecteren, goed luisteren en feedback geven essentieel zijn om als team nader tot elkaar te komen. De SHELEX-oefeningen geven een mentaliteitsverandering.’
Incident and Injury Free Lemmens is een bevlogen man op het gebied van veiligheid.
SHE zit in je genen
‘In 2003 was ik als verantwoordelijk HR-manager betrokken bij het ongeval waarbij door een explosie in een oven drie mensen om het leven kwamen in een Melaminefabriek in Geleen. Ik moest de familie te woord staan en alles regelen terwijl de overledenen nog niet eens geïdentificeerd konden worden. Toen stond de wereld echt op z’n kop, het gebeuren heeft ongelooflijk veel indruk op me gemaakt. Daardoor heb ik een drive gekregen met als insteek; “Dit nooit meer!” Vaak leren we pas als er iets is gebeurd. Ik vind dat we onze focus pro-actief moeten richten. We moeten gewoon niet willen dat het gebeurt. Ik ga volledig voor een Incident and Injury Free DSM: men mag nooit en te nimmer accepteren dat er ook maar één ongeval plaats vindt.’ En daar gaat Lemmens, evenals DSM, van uit. ‘SHE is een “competitive advantage” ofwel: ‘Wie zaken met ons doet weet dat we alles op orde hebben op het gebied van SHE en dat we tijdens het zakendoen SHE uitdragen als toegevoegde waarde.’
De training heeft bewustzijn gebracht, stelt Lemmens. ‘Men kijkt op een andere manier naar veiligheid, gezondheid en milieu. Het blijkt dat de training persoonlijke impact heeft en dat het team dichter bij elkaar komt.’ De training is verplicht. ‘De uitdaging is om telkens de managers te verleiden dat ze graag naar deze training willen komen en niet omdat het moet.’ Lemmens heeft ook een stressballetje geïntroduceerd in de vorm van een hart, met daarop de tekst “SHE closer to your heart”. ‘SHE is van jou’, legt hij uit. ‘SHE zit in je genen. In je dagelijkse doen laat je zien dat je hart ligt bij veiligheid, gezondheid en milieu en dat je het omarmt. Dit is ook de voorwaarde tot je persoonlijke “License to Operate everyday”. En zo blijken de DSM-Managers dat ook te ervaren na het volgen van SHELEX.’ DSM gaat gewoon door met SHELEX. ‘We zijn in 2009 gestart met de eerste programma’s. Eind 2014 beginnen we met de eerste opfristrainingen, waarbij we nadenken over een vervolgstap om vernieuwend te blijven. Met meer tijd voor persoonlijke reflectie, meer feedback van de trainers en zo mogelijk met nog meer efficiency. We moeten ervoor zorgen dat we altijd alert blijven op SHE en dat het voortdurend onderwerp van gesprek blijft. Sustainability in SHE learning helps you to maintain an Incident and Injury Free DSM’, besluit Lemmens. n
wil lemmens
24 - inTense
inTense - 25
INTERVIEW boardroom dsm
DSM Incident and Injury Free
Het begint met de ambitie en de overtuiging dat het kán! Incident and Injury Free. Dat is de ambitie, aldus Vice President Corporate Operations & Responsible Care Luca Rosetto en Director Responsible Care Monique Caubo van DSM. ‘Wij, samen met veel DSM-ers, zijn ervan overtuigd dat het kán, en de SHELEX (SHE-Leadership Experience) draagt bij aan het realiseren van die ambitie.’
‘DSM heeft een programma van cursussen op het gebied Safety, Health en Environment (SHE). Een deel van die trainingen is verplicht’, vertelt Luca Rosetto. ‘Eén van de leiderschapstrainingen, de SHE-Leadership Course, draaide vijf jaar en het was nodig om een vervolgtraining te ontwikkelen. We waren op zoek naar iets nieuws, iets dat anders zou zijn en waar vooral de ervaring, de “experience” zou moeten leiden tot nieuwe inzichten bij de cursisten.’ ‘In de zoektocht naar een nieuwe vorm hebben we een aantal partijen uitgenodigd, waaronder In Tense’, vertelt Monique Caubo. ‘We kennen In Tense al jaren. Ze zijn zeer succesvol geweest in de ondersteuning van een veiligheidsperformance verbeterprogramma op één van onze sites, in Schoonebeek. En juist die aanpak daar sprak ons aan: communiceren, samenwerken, leiderschap tonen, jezelf laten zien. Hier konden we een stap mee maken. Het concept experiential learning bood een manier van leren die verschil maakte met de SHELCO. ‘Op
26 - inTense
onze fabrieken streven we naar Operational Excellence, met uitstekende hardware, optimale software en systemen en processen die op orde zijn. Met deze nieuwe training raken we de deelnemers,’ aldus Rosetto, ‘en helpen we leiderschapsteams om een nieuwe dimensie aan hun samenwerking te geven.’
IJsbergmetafoor De allereerste try-out training vond plaats binnen Corporate Operations en Responsible Care (CO&RC). ‘Er ging heel veel goed, een aantal dingen zijn daarna verder verbeterd en uitgewerkt’, vertelt Caubo. ‘Toen we zelf helemaal om waren, “believers” als het ware, vond een pilot plaats bij DSM Nutritional Products. Als het in die omgeving zou lukken, zou het DSM-breed lukken. En het ging perfect.’ ‘Die eerste training was een echte eyeopener’, vertelt Rosetto, ‘we zagen zoveel enthousiasme en inspiratie, ongelofelijk. Natuurlijk moest er na de pilots nog wat bijgeslepen worden, met name aan de voorbereiding samen met een
vertegenwoordiging van het team dat de training zou doen. Nu leveren we echt maatwerk. Immers, elk team heeft zijn eigen dynamiek en zijn eigen fase. Het mooie van de training is dat je op een dieper, meer bewust niveau dichter bij je team betrokken raakt. Dat is die ijsbergmetafoor: je ziet elkaars gedrag, dat is het topje van de ijsberg, maar er bevindt zich zoveel meer onder water dat bepalend is voor het gedrag. Die onderliggende waarden wilden we aan de oppervlakte brengen en dat gebeurt met deze training.’
Eén DSM De SHELEX is cultureproof. ‘De training werkt overal’, zegt Rosetto. ‘In eerste instantie vond de SHELEX plaats in Engeland en Amerika, en daar ging het goed, zoals we al verwacht hadden. Hoe het in China en Zuid-Amerika zou gaan moesten we nog afwachten. Maar daar ging het ook perfect. Natuurlijk is de training altijd weer anders, afhankelijk van waar je hem geeft, want het is
maatwerk. Maar het basisprincipe van experiential learning blijkt overal te werken.’ ‘CO&RC gaat over mensen’, voegt Caubo toe. ‘CO&RC wil mensen verbinden, een brug slaan. Als je daar in teamsetting toe in staat bent, werkt het ook naar de anderen om je heen. En op die manier kun je de cirkel steeds groter maken.’ ‘De training werkt’, stelt Rosetto. ‘Het is natuurlijk lastig om de effecten te meten, maar we zien dat er dingen veranderd zijn. SHELEX draagt op belangrijke wijze bij aan onze ambitie Incident and Injury Free te zijn.’ ‘Het draagt ook bij aan één DSM’, constateert Caubo. ‘Het brengt Corporate en de Business dichter bij elkaar. Dat is een belangrijk effect. Het kost moeite, maar als het goed wordt opgepakt, kun je de leerervaring perfect vertalen naar de rest van de organisatie, naar (samen)werken in het algemeen.’
Voortdurende uitdaging ‘Het mooie is dat je ziet dat mensen graag mee willen doen’, zegt Rosetto. ‘En dat is heel be-
langrijk. We waren op SHE-gebied heel succesvol, maar we bleven op een bepaald niveau steken. De SHELEX kan bijdragen aan de volgende stap naar een Incident and Injury Free DSM. Want we zijn ervan overtuigd dat het kán.’ ‘Bij een incident weten mensen precies waar het fout gaat’, legt Caubo uit. ‘Het heeft echt te maken met denken, alertheid, focus en houding. Die aspecten willen we veranderen. We willen dat iedereen z’n verantwoordelijkheid neemt, en daarnaast blijven we voortdurend werken aan de normen en waarden op managementniveau, aan de keuzes die we maken, de investeringen die we doen en de manier waarop we de organisatie besturen. Het is een voortdurende uitdaging.’ ‘Het geloof in een Incident and Injury Free DSM brengt een verplichting met zich mee’, zegt Rosetto, ‘want dan moet je er inderdaad aan gaan werken. Het eenvoudigste is om te zeggen dat het toch nooit mogelijk is. Dan hoef je geen verantwoordelijkheid te nemen en er helemaal niets aan te doen. Als er “non-believers” in een team zijn willen we dat bespreekbaar maken. Het is een zeer belangrijk gegeven, een vraag die nooit eerder werd gesteld: ben je een believer of een non-believer. Terwijl die vraag zo essentieel is.’
‘we zien dat er dingen veranderd zijn’ Een andere manier van leren ‘De SHELEX is een training die focust op de waarde van een andere manier van leren’, zegt Caubo. ‘En die manier van leren is voor alle talen, van alle culturen en gaat echt over mensen. Het is een zware training, die veel vraagt van de In Tense trainers en van de DSM-deelnemers. Het is een training die nog steeds en voortdurend in ontwikkeling is.’ ‘Als concept kan het overal gebruikt worden, maar je moet wel goed kijken naar de fase van ontwikkeling waar de bedrijven zich op gebied van SHE bevinden’, vult Rosetto aan. ‘Maar In Tense is daar toe in staat. Het is een klein bedrijf met een persoonlijke touch, waarmee we meteen een klik hadden.’ ‘We blijven de komende twee, drie jaar dan ook met dit concept werken. Er is nog genoeg te doen’, zegt Caubo. ‘Het is goed zaken doen met In Tense, we werken graag met hen.’ n
luca rosetto en monique caubo
inTense - 27
interview onderzoeker shelex
nooit
Excellence programma (SHELEX, Alert!, 5S
‘De programmaonderdelen van In Tense zijn sterk voorwaardenscheppend, waarbij teambuilding een belangrijk aspect is’, zegt Andries Brantsma (67). Hij had diverse operationele functies en was de laatste tien jaar onder andere veiligheidsmanager bij twee internationaal werkende Business groepen van DSM. Nu werkt hij in deeltijd nog als Adviseur Veiligheid in Industrie en Gezondheidszorg voor Bours Consulting B.V. Op verzoek deed hij onderzoek naar de effecten van Het SHE Excellence programma van de DSM Dyneema® Heerlen site waarin SHELEX en Alert! een centrale rol speelden. Brantsma besprak met het management de doelstellingen van het programma. Vervolgens hield hij in alle lagen en afdelingen een mondelinge enquête waarbij hij met ongeveer 25 personen elk anderhalf uur mondeling van gedachten wisselde om zich een goed beeld van de beginsituatie te kunnen vormen en op antwoorden te kunnen inspelen. Een jaar later werd dezelfde groep mensen geïnterviewd. ‘Uit de gesprekken is gebleken dat het door de trainingen een succesvol jaar is geweest, mede door de inzet van het management’, vertelt hij. Om dit vast te houden heeft het management de speciaal hiertoe ingestelde Supportgroep veel vrijheden gegeven en zijn gezamenlijke vervolgacties georganiseerd.
en Gedogen) waarin SHELEX en Alert! een
Het gaat over de beleving
she is een eindigend proces
‘DSM Dyneema® heeft nog nooit zo’n goed trainingsprogramma gehad’, was de conclusie die Andries Brantsma optekende uit de mond van veel medewerkers. Als veiligheidsadviseur en oud-manager van DSM deed hij onderzoek naar de effecten van het SHE
belangrijke rol speelden. ‘Er is een grote sprong voorwaarts gemaakt. Alle aanzetten zijn geven om de opgedane kennis goed te onderhouden en te laten beklijven, en het programma verder uit te bouwen.’
’Alert! wordt ervaren als een kei van een training’, zegt Brantsma. ‘Dat hoorde ik van de medewerkers en dat vind ikzelf ook, vooral op het gebied van teambuilding. Veel medewerkers spraken uit dat ze nog nooit zo’n goede training gehad hadden. Alert! brengt veel energie en de voor veiligheid zo essentiële bereidheid om naar elkaar te luisteren en samen te werken.’ Brantsma weet waarover hij het heeft. ‘Als operationeel manager heb ik meegemaakt dat iemand voor 80-90% het zicht aan beide ogen verloor toen een reactievaatje ontplofte. Elke keer als ik hem in de jaren daarna opzocht,
zag ik hoe groot de impact van een bedrijfsongeval kan zijn op de persoon en zijn gezin.’ Incident and Injury Free, daar moet je in geloven, daar is hij van overtuigd. ‘Misschien zul je het punt nooit bereiken, maar je kunt het wel benaderen als je er heel serieus mee omgaat. Door er steeds serieus aan te werken kun je in ieder geval de zware ongevallen vrijwel uitbannen.’
Heel gedegen veiligheidskennis ‘Het gekke is dat in de loop der jaren in de industrie het aantal kleine ongevallen wel is afgenomen, maar het aantal zeer ernstige niet’, constateert Brantsma. ’Daar maak ik me ongerust over en daar ben ik al lang mee bezig. Ik ben tot de conclusie gekomen dat het gaat om zeer gedegen veiligheidskennis en het kunnen ”lezen” van een organisatie. Daar is heel veel ervaring en training voor nodig, evenals inzicht in oorzaken. De observatierondgangen staan centraal in het voorkomen van ongevallen en het onderkennen van de risico’s in gedrag van de organisatie. Observaties moeten alle tijden en plaatsen dekken waarbij een open oor en oog samen met een open communicatie zeer belangrijk zijn. Daarnaast moet je je bij handelingen, maar ook bij “dode” situaties, steeds weer afvragen wat er kan misgaan als het net iets anders gaat dan verwacht. En wat kunnen we dan doen als het mis gaat en gaat alles wel op de tevoren uitgedachte veilige manier?’ Omdat inzichten evenals managers en medewerkers wisselen moet er volgens Brantsma een veiligheidsgeheugen worden opgebouwd in de organisatie. ‘Veiligheidskennis van een organisatie gaat niet veel verder dan de veiligheidskennis van de meest deskundige en veiligheidservaren mensen die er werken. Die kennis moet voortdurend worden overgedragen. Zeer ernstige ongevallen kun je voorkomen door gedegen kennis van de veiligheidsbeleving van een organisatie op te bouwen. Je kunt ongevallen daarmee ook zien aankomen en dus maatregelen treffen.’
Ontvankelijk management SHELEX en Alert! zijn voorwaardenscheppend door de teambuilding, ze vormen als het ware de eerste stap. ’Het hele SHE Excellence programma is tot zover buitengewoon succesvol geweest’, zegt Brantsma. ’De supervisors hebben een grote slag gemaakt. Ze nemen de rol van spin in het web goed op en samenwerking en begrip in de ploegen is nog verder verbeterd. De positieve impact van de trainingen wordt vooral ook bereikt door de positieve en faciliterende rol van het management. Dat is essentieel als je wilt dat de opgedane ervaringen beklijven.’ Het blijft volgens Brantsma nodig om het programma in de komende jaren zoals gepland te vervolgen. ‘Dat zorgt ervoor dat het niet wegzakt waardoor na twee jaar alles voor niets zou zijn. Dit management steekt daar veel energie in. Voor deze site houdt het hiermee niet op. DSM Dyneema® wil altijd beter en dat is een goede instelling voor succes.’ n
‘Zeer ernstige ongevallen kun je voorkomen door gedegen kennis van de veiligheidsbeleving van een organisatie op te bouwen’
andries brantsma
28 - inTense
inTense - 29
MINDFUL operations ®
Alert! + Lean = Mindful Operations®
Ze zijn zo herkenbaar, de kenmerken van een ontkenningscultuur. Waarschuwingssignalen worden genegeerd en misplaatste aannames zijn aan de orde van de dag.
Van ontkenningscultuur naar
Mindful Operations
®
Een Incident and Injury Free work environment is geen sprookje, als je er maar in gelooft. SHELEX en Alert! vormen een perfecte opmaat naar zo’n omgeving. Dat kunnen we concluderen uit voorgaande verhalen. Maar wat is de vol-
• D at kan ons niet gebeuren. ‘bij ons zijn incidenten en ongelukken niet mogelijk, want wij hebben alles goed voor elkaar en letten goed op.’ • Negeren van niet continue waarschuwingssignalen. ‘De machine werd een keer veel te heet, maar even later was het weer oké, dus er zal wel niets aan de hand zijn.’ • Neiging om het bewijsmateriaal te normaliseren. ‘Het gebeurt veel vaker dat die tank wat lekt, dus dat is normaal.’ • Er is geen bewijs van gevaar. ‘Een situatie is veilig totdat het tegendeel bewezen is.’ • Groepsdenken. ‘Als zij met z’n vijven zeggen dat het veilig is, wie ben ik dan om het tegendeel te beweren?’
Ook de ‘waste’, de verspillingen, zijn herkenbaar en goed te identificeren. • • • • • • •
Verspilling ten gevolge van overproductie Verspilling in wachten Verspilling in transport Verspilling in verwerking (in het proces zelf) Verspilling in opslag Verspilling in beweging Verspilling door defecten
gende stap op de weg naar Incident and Injury Free ondernemen? En hoe kunnen we Alert! behalve voor veiligheid ook inzetten voor kwaliteit en efficiency, oftewel voor Lean Productions? Het antwoord is mindfulness. In een Mindful
“Als zij met z’n vijven zeggen dat het veilig is, wie ben ik om het tegendeel te beweren?”
Organisation® is iedereen ‘achtzaam’: zich bewust van zijn of haar omgeving in het hier en nu, en daar op inspelend. Bij Mindful Operations® is geen sprake van de ontkenningscultuur die behalve tot incidenten en ongelukken leidt tot kwaliteitsverlies en inefficiënte productie. Een Incident and Injury Free work environment waarbij zo min mogelijk sprake is van ‘waste’, is met Mindful Operations® dichterbij dan ooit.
“Bij Mindful Operations is geen sprake van een ontkenningscultuur”
Maar hoe gaat men de strijd aan met de ontkenningscultuur en de verspillingen? Creëer een doelmatig bewustzijn. Creëer Mindful Operations®. In Tense ontwikkelt trainingen die, door een naadloos op uw organisatie aansluitende combinatie van Alert! en Lean, leiden tot Mindful Operations®. En die leiden behalve tot een Injury and Incident Free Environment tot een minimum aan ‘waste’.
Bent u al toe aan Mindful operations®?
®
030 - inTense
inTense - 031
Wij geloven dat menselijk leed en materiële schade als gevolg van incidenten en ongevallen op de werkvloer kúnnen en móeten worden voorkomen. Dat is het uitgangspunt bij alles wat we doen. Samen met onze opdrachtgevers bouwen we aan een veilige werkomgeving voor iedereen.
Wij werken met: Passie voor mensen, voor organisaties en voor de omgeving Focus op ontwikkeling, met heldere en haalbare perspectieven Respect voor de unieke kwaliteiten van ieder mens
Colofon
In Tense Safety Training
Dit magazine is een eenmalige
Schrevenweg 6
uitgave in opdracht van In Tense
8024 HA Zwolle
Safety Training. Hoofd- en eindredactie
The Netherlands
In Tense Safety Training, Zwolle
Phone: +31 (0)88 - 050 09 00
Teksten
[email protected]
Marijke Mosterman Journalistieke
www.in-tense.nl
Producties, Zwolle Fotografie Dirk Jansen Photography, Epe Vormgeving Meindertsma Reclame, Zwolle
