2 0 1 3 -2 0 1 4 n d e r w ij s o t e z e tg r Vo o
Seksualiteit
id Eenzaamhe
Roken
BMI
Alcohol
Voeding
Fitheid gedrag eldscherm
Bewegen
Drugs
Be
g n i l r e e l e l ita v n e e r o o v Instrument ol o h c S e d n zo e G n e e n e
Wat is Testjeleefstijl.nu? Gezonde leerlingen hebben meer kans op goede schoolprestaties. En schoolprestaties dragen op langere termijn bij aan een goede gezondheid en maatschappelijk succes. Een gezonde leeromgeving bevordert ook de tevredenheid van het schoolpersoneel. Deze en andere redenen zijn voor vo-scholen doorslaggevend om te werken met de Gezonde School-handreiking (beschikbaar op www.gezondeschool.nl vanaf begin 2014). Daarmee stimuleren zij op een integrale en structurele manier de gezondheid van leerlingen en medewerkers. Een belangrijk instrument voor de Gezonde School is Testjeleefstijl.nu. Dit is een online applicatie die leerlingen helpt bij het maken van gezonde leefstijlkeuzes, variërend van alcoholgebruik en roken tot bewegen en ‘beeldschermgedrag’.
Hoe werkt het? Leerlingen doorlopen met Testjeleefstijl.nu drie stappen. 1 Eerst doen ze op school een fittest (kracht en uithoudingsvermogen) en meten ze hun lengte, gewicht en middelomtrek. Het programma verwerkt de gegevens van de fittest, waarna Testjeleefstijl.nu de leerling op elk onderdeel feedback geeft. In de online test beantwoorden ze vervolgens eenvoudige vragen over hun leefstijl. De vragen gaan over alcohol, beeldschermgedrag, bewegen en sport, financieel (in ontwikkeling), horen, seksualiteit, roken, voeding, middelengebruik en sociaal-emotioneel functioneren. Op basis van de verzamelde gegevens berekent de test een individueel risicoprofiel. 2 Dit risicoprofiel, weergegeven in een overzichtelijke infographic, is het uitgangspunt voor de tweede stap: de leerling formuleert een eigen actieplan met persoonlijke veranderdoelen. Waaraan wil hij of zij het komende jaar werken? Dit actieplan kan de leerling bijvoorbeeld opnemen in het portfolio en gebruiken in gesprekken met hun mentor of decaan. Testjeleefstijl.nu geeft de leerling ook tips en suggesties over hoe de school en hulpverlenende instanties hem of haar
kunnen helpen bij de uitvoering en het behalen van zijn of haar doelen. 3 De derde stap is de evaluatie: heeft de leerling de veranderdoelen gehaald? Moet hij of zij de doelen bijstellen? Wat zijn mogelijk nieuwe uitdagingen? De mentor of decaan bespreekt met de leerling of hij of zij de veranderdoelen heeft gehaald.
Van test naar beleid Testjeleefstijl.nu is in de eerste plaats een hulpmiddel voor leerlingen. Maar de online test levert ook belangrijke beleidsinformatie op voor de school. De gegevens van de individuele risicoprofielen worden – uiteraard volledig geanonimiseerd – verwerkt tot een gecombineerd schoolrisicoprofiel. Deze geautomatiseerde schoolspecifieke rapportage levert belangrijke managementinformatie voor het Gezonde School-beleid van uw school.
Waarom meedoen? In de kerndoelen voor het voortgezet onderwijs staat ‘het bevorderen van lichamelijke en psychische gezondheid en de eigen verantwoordelijkheid daarin nemen’. Een kerndoel is ook ‘breed oriënteren op verschillende soorten bewegingsactiviteiten’. Testjeleefstijl.nu helpt leerlingen te reflecteren op de eigen leefstijl en eigen verantwoordelijkheid te nemen voor een gezonde leefstijl. Hoe ziet dat er concreet uit? Leerlingen die werken met Testjeleefstijl.nu worden zich bewust van de eigen leefstijl. Ze leren gezondheidsrisico’s inschatten en kunnen op basis daarvan verantwoorde leefstijlkeuzes maken op terreinen als bewegen en sport, voeding, roken, alcohol, drugs en seksualiteit. De school krijgt op haar beurt beter zicht op de gezondheidsproblemen die spelen bij de leerlingen. Daardoor kan de school scherper prioriteiten stellen voor gezondheidsbevordering. Ook kan zij eventuele problemen bij leerlingen eerder onderkennen, zodat zij gericht actie kan ondernemen. Deze vroegsignalering van problemen kan bijdragen aan het voorkomen van schoolverzuim en -uitval.
Psychosociaal: onderwerpen aan- of uitzetten Voor het onderwerp ‘psychosociaal’ zijn diverse vragenclusters beschikbaar in Testjeleefstijl.nu: SDQ (Strengths and Difficulties Questionnaire), pesten, angst en veiligheid.Vanuit wetenschappelijk oogpunt kunnen we de verschillende vragen niet combineren. Daarom kunt u zelf kiezen welke onderdelen uw school aan- of uitzet.TNO adviseert om uw leerlingen alle vragen te laten beantwoorden, maar Stichting Testjeleefstijl.nu begrijpt dat uw leerlingen dan wel erg veel vragen moeten beantwoorden. De SDQ-vragenlijst is de meest complete vragenlijst en daardoor geschikt om een overzicht te krijgen. Als u meer wilt weten over een specifiek onderwerp zoals pesten, kunt u ervoor kiezen dat onderwerp ook aan te zetten.
• Portal met gezondheidsinformatie voor
Testjeleefstijl.nu: instrument voor de Gezonde School Sluit aan bij onderwijsdoelen: • Bevorderen lichamelijke en psychische gezondheid • Verantwoordelijkheid nemen voor lichamelijke en psychische gezondheid • Breed oriënteren op verschillende soorten bewegingsactiviteiten Levert input voor beleid: • Schoolrapportage uit de tests
leerlingen (www.testjeleefstijl.nl)
Wat levert Testjeleefstijl.nu concreet op? Voor de leerling: • Inzicht in de eigen leefstijl en in mogelijke gezondheidsrisico’s. • Directe feedback over het eigen gedrag. • Een concreet actieplan, inclusief suggesties voor steun door hulpverlenende instanties en school.
Voor de vo-school: • Inzicht in leefstijl, risicofactoren, fitheid en Biedt gerichte steun voor leerlingen: gezondheid van de leerlingenpopulatie. • Persoonlijke stimulans via • Interne benchmark: hoe scoren de eigen smartphone-app (vanaf 2014) leerlingen? • Externe benchmark: hoe scoort de school Geeft handvatten voor de begeleiding ten opzichte van andere vo-scholen? van leerlingen: • Een belangrijk instrument om gezondheid • Via mentor/decaan, schoolloopbaanbegeleider binnen uw organisatie te promoten. en zorgcoördinator • Een instrument om de effectiviteit van het • Passend in de bestaande zorgstructuur beleid rond gezondheid te meten. Is verbonden met: • Databases met materiaal over leefstijlthema’s: www.leraar24.nl, www.wikiwijs.nl en www.vitaalmbo.nl (ook geschikt voor vo) Seksualiteit
id Eenzaamhe
Roken
Voeding
BMI
Alcohol
Fitheid Drugs
Bewegen
Hoe kunt u meedoen? Wilt u met uw school meedoen met Testjeleefstijl.nu? Koop dan een pakket licenties voor het gebruik (e 3 per leerling, incl. btw). Elke licentie is geldig gedurende de gehele schoolperiode van de leerling, met een maximum van zes jaar voor vwo-leerlingen. Doe een ‘inkoopaanvraag’ bij Stichting TJL (zie de contactgegevens op de laatste pagina van deze brochure).
1 2
U ontvangt de volgende documenten: • Handleiding (inclusief inkoopaanvraag) en testprotocol met informatie over de fittest • Excel-bestanden voor de gegevens van deelnemende leerlingen en medewerkers die beheerrechten moeten krijgen
• U retourneert de ingevulde inkoopaanvraag per post naar de administratie van Stichting TJL. • Per mail stuurt u het ingevulde Excel-bestand naar
[email protected].
De administratie stuurt het bestand door naar Computron, die de gegevens vervolgens importeert in de online test. Dit duurt minimaal twee werkdagen.
3 • U neemt de fittest af bij de deelnemende leerlingen. 4 • De deelnemende leerlingen maken de online test. Zij krijgen feedback en maken een persoonlijk actieplan. • Uw school kan op elk moment een schoolspecifieke rapportage uitdraaien.
Deze wordt samengesteld op basis van geanonimiseerde gegevens van de deelnemende leerlingen.
5 6
• Uw school (bij voorkeur de mentor of decaan) ondersteunt leerlingen individueel bij de uitvoering van hun actieplan en evalueert de resultaten met hen. • U herhaalt bij voorkeur elk volgend schooljaar de test (en desgewenst ook de fittest). Zo realiseert u naast
de 0-meting aan de start van het traject ook meerdere metingen om de voortgang te meten.
7
• U kunt deelnemen aan de gebruikersgroep van Testjeleefstijl.nu.
Privacygarantie voor elke deelnemer Stichting TJL hecht grote waarde aan de privacy van deelnemende leerlingen en garandeert hun anonimiteit. De stichting gebruikt de geanonimiseerde gegevens van leerlingen alleen voor wetenschappelijk onderzoek en uitsluitend als zij hier in de test toestemming voor hebben gegeven (informed consent). De leerling kan deze verklaring te allen tijde weer intrekken. Data worden dus nooit tegen de zin van de deelnemer gebruikt.
Enkele voordelen op een rij
• Lage kosten (e3,00 inclusief btw) per leerling voor de gebruiksduur van de gehele schoolperiode (vier jaar voor vmbo-leerlingen, vijf jaar voor havo-leerlingen en zes jaar voor vwo-leerlingen). • Wetenschappelijke borging door TNO. • De instelling kan, tegen geringe meerkosten, schoolspecifieke informatie of extra tests toevoegen aan de applicatie. • Schoolspecifieke rapportage maakt gericht gezondheidsbeleid en effectmeting mogelijk. • Ontwikkelingen en trends zijn over langere termijn te volgen. • De leerling is ‘eigenaar’ van zijn of haar eigen verbeterproces en voelt zich zelf verantwoordelijk. • Leerlingen en docenten krijgen korting op Nike-artikelen via de Testjeleefstijl-webshop.
Meer informatie
• Neem een kijkje op www.testjeleefstijl.nl voor meer informatie over het instrument
en de leefstijlthema’s, tips, adviezen, filmpjes en Apps. www.facebook.com/Testjeleefstijl https://twitter.com/testjeleefstijl
Contact (ook voor doen van inkoopaanvraag) Stichting Testjeleefstijl.nu p/a MBO Diensten Houttuinlaan 6 3447 GM Woerden E:
[email protected] T: 0348-75 35 45
Colofon Deze brochure is een uitgave van Stichting Testjeleefstijl.nu (TJL), een initiatief van ROC Nijmegen, het Deltion College en ROC van Amsterdam, in samenwerking met TNO en Computron Automatisering. Testjeleefstijl.nu wordt uitgevoerd door MBO Diensten. Tekst: Marc van Bijsterveldt Redactie: Stichting TJL Vormgeving: Ben Koch (MBO Raad) Fotografie: RIVM, Ineke Dijkstra en archief KVLO
