Instituut voor Bodymind Integration ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! !
Opleiding Postural en Energetic Integration Therapeut 2014-2016
!
!
! ! ! ! ! ! ! !
! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! !
2
Het Instituut voor Bodymind Integration (IBI) Het Instituut voor Bodymind Integration (IBI) werd in 1994 opgericht onder impuls van Dirk Marivoet, die als lichaamsgericht psychotherapeut (ECP) werkzaam is sedert 1987. Het IBI biedt in samenwerking met ICPIT (The International Council of PsychoCorporal (Bodymind) Integration Trainers) de beroepsopleidingen Postural en Energetic Integration aan. Deze methoden werden aan het eind van de jaren 1960 ontwikkeld door Jack Painter, Ph.D. en worden reeds sedert1983 onderwezen aan het Belgisch Centrum voor Postural Integration (BCPI) dat nu is opgenomen in het Instituut voor Bodymind Integration te Gent. Er zijn Beoefenaars, Advanced Practitioners en trainers/supervisors in talrijke landen van de wereld. De trainers zijn lid van ICPIT, de internationale overkoepelende organisatie die de kwaliteit van alle Postural en Energetic Integration opleidingen bewaakt. De wetenschappelijke validiteit van Postural Integration werd geverifieerd door de EABP (European Association for Body Psychotherapy) en “Psychotherapeutic Postural Integration” werd als methode erkend door EAP (European Association of Psychotherapy) en EABP. Geschikte kandidaten komen in aanmerking voor het European Certificate of Psychotherapy (ECP). U vindt informatie over ICPIT en Postural en Energetic Integration wereldwijd op het internet op www.icpit.info. De Beoefenaars vormen een netwerk van therapeuten die werken vanuit een professionele ethiek en ondersteuning.
!
Achtergronden van Bodymind Integration - Lichaamsgerichte Psychotherapie
! ! ! ! ! ! !
“Het ego is eerst en vooral een lichaamsego”
Sigmund Freud
De bodymind De onafscheidelijke eenheid en synergie tussen lichaam en geest ligt vervat in het basisconcept de “bodymind”. Dit concept gaat er van uit dat ons lichaam een “levend geheugen” is dat de tekenen en de sporen in zich draagt van onze persoonlijke levenservaring en onze familiale overerving. Allerhande traumatische ervaringen en aangeleerde angsten, doordrenken ons karakter en beïnvloeden onze postuur. Onze lichaamsstructuur en houding zijn concrete en tastbare ingangen tot de ganse bodymind.
!
Twee vormen van Bodymind Integration: Postural en Energetic Integration Bodymind Integration (ook Psychocorporal Integration genoemd) werd aan het eind van de jaren 1960 ontwikkeld door Jack Painter, Ph.D., een voormalig professor natuurfilosofie en psychologie aan de Universiteit van Miami. Vanuit het werk met zijn cliënten zag hij de noodzaak in om de krachten van 3 therapietradities waar hij door beïnvloed was te bundelen: Reichiaanse therapie, Rolfing en Gestalt. Eerst ontwikkelde hij Postural Integration® (PI) en werkte het energetisch werk verder uit in Energetic Integration. Beide methoden nemen een unieke plaats in binnen het veld van de psychotherapie, omwille van het belang dat gehecht wordt aan therapeutische aanraking. Postural en Energetic Integration maken in essentie gebruik van dezelfde centrale werkwijzen en concepten. Energetic Integration focust zich op de blokkades in 3
de energetische stroom - zoals die manifest worden in de spanningsgordels van het lichaamspantser - samen met psychotherapeutische doelstellingen en methodes. Postural Integration reorganiseert en verzacht de myofasciale lagen in het lichaam in combinatie met psychotherapeutische doelstellingen en methodes. Beide benaderingen maken een diep transformatieproces mogelijk. De persoon wordt geraakt in zijn globaliteit: zowel in zijn fysieke structuur, zijn instincten, zijn seksualiteit, als emotioneel, intellectueel en spiritueel. Simultaan gebruik makend van werk met adem, beweging, bindweefsel, evenals met emoties en gedachten helpt de beoefenaar, de cliënt om chronische spanningen in de bodymind los te laten en zich bewust te worden van zijn “postuur” die een weerspiegeling is van zijn levenshouding en -ervaring. Stereotiepe gewoonten, houdingen en gedragingen die iemands leven beperken en remmen worden bewust gemaakt, en meer positieve manieren van zijn worden uitgenodigd en ondersteund. Door structureel lichaamswerk te combineren met psychotherapeutische methodes worden opmerkelijke resultaten bekomen.
! Lichaamsgerichte Psychotherapeutische doelstellingen en methodes In onze manier van werken gaan we niet uit van een hiërarchische relatie tussen geest en lichaam, tussen psyche en soma. Beide zijn evenwaardige functionerende en interactieve aspecten van het geheel. Zoals elke andere lichaamsgerichte psychotherapie baseren we ons op ontwikkelingsmodellen van de persoon; theorieën van de persoonlijkheid; hypothesen omtrent het ontstaan van stoornissen en afwijkingen, en gebruiken we een rijke verscheidenheid aan diagnostische en therapeutische technieken binnen het kader van een therapeutische relatie. Een gefundeerde wetenschappelijke basis op een expliciete theorie ondersteunt de praktische toepassing. Naast gespreksvoering en communicatie kunnen een brede waaier aan technieken worden ingezet die te maken hebben met aanraking, beweging, emotionele expressie en ademhaling. Er is een zekere verwantschap met sommige vormen van somatisch lichaamswerk, en sommige complementaire geneeskundige praktijken, maar terwijl deze vormen eveneens aanraking, en beweging en ademhaling kunnen gebruiken zijn ze toch heel verschillend van lichaamsgerichte psychotherapie. In Bodymind Integration vraagt een persoon expliciet de hulp van de therapeut in een persoonlijke zoektocht naar antwoorden ten aanzien van het persoonlijk lijden en de problemen waar men in het leven mee kampt. Signalen als moeheid, futloosheid, maag- en darmklachten, hoofdpijn, vage angsten, enz. hebben dikwijls onbewuste oorzaken, waardoor ze geen leidraad vormen om er adequaat mee om te gaan. Deze kunnen via lichaamsgerichte psychotherapie worden bewerkt. Existentiële vragen, depressie, angst, problemen met zelfwaardegevoel, emotionele moeilijkheden, stressgerelateerde ziekten, relatieproblemen, verlies en rouw of seksueel en ander misbruik zijn maar enkele voorbeelden van problemen en vraagstukken die gebaat kunnen zijn met deze vorm van therapie. Eenieder die zichzelf beter wil leren kennen, zichzelf levendiger wil voelen, zin en betekenis in het leven wil vinden, zelfwaarde wil bevorderen, diep en goed lief wil kunnen hebben, diep plezier en vreugde wil kunnen ervaren kan een Bodymind Integration therapie ondernemen. We werken met de persoon als een essentiële belichaming van zijn mentaal, emotioneel, sociaal en spiritueel leven. We moedigen zowel innerlijke zelfregulerende processen als de accurate perceptie van de externe realiteit aan. Vervreemde aspecten van de persoon worden bewust gemaakt, erkend en geïntegreerd als delen van het zelf. Om deze overgang van vervreemding naar integratie en heelheid te ondersteunen dient de lichaamsgerichte psychotherapeut zelf over een aantal kwaliteiten te beschikken: 1. Een intuïtief bewustzijn en een inzicht in gezonde menselijke ontwikkeling. 2. Kennis van verschillende patronen van onopgeloste conflicten uit de kindertijd met hun specifieke chronische splitsingen in lichaam en geest. 3. Het vermogen om een consistent referentiekader te hanteren en een gedifferentieerde gevoeligheid ten opzichte van de interrelatie van: (a) Signalen in het organisme die vegetatieve stroming aanduiden, musculaire hypertensie en hypotensie, (b) De fenomenen van psychodynamische processen van overdracht, tegenoverdracht, projectie, defensieve regressie, creatieve regressie en diverse vormen van weerstand.
!
4
Lichaamswerk in de psychotherapie. In lichaamswerk worden de eigen lichamelijke ervaring en de van buitenaf waarneembare lichaamsverschijnselen als uitgangspunt genomen. We gaan ervan uit dat een persoon zijn of haar beschikbare energie op een bewuste of een onbewuste manier investeert en op een rechtstreekse of onrechtstreekse manier tot expressie brengt, zoals samengevat in onderstaand ervarings-organisatiemodel.
In een lichaamsgerichte psychotherapie wordt veelvuldig gebruik gemaakt van awareness en mindfulness om bewustzijn van het hier-en-nu te vergroten. Anderzijds kunnen via allerlei vormen van lichaamswerk, herinneringen, beelden en sensaties in het bewustzijn opgewekt worden die voorheen onbewust waren. Lichaamswerk kan een persoon ook attent maken op bestaande musculaire spanningspatronen en lichamelijke beperkingen, maar ook in contact brengen met gevoelens of emotionele ervaringen die verbonden zijn met trauma’s uit het verleden. Hoewel het de bedoeling is dat een verhoogd bewustzijn de cliënt helpt om emotionele conflicten op te lossen, kunnen er momenten zijn tijdens de behandeling, net als in andere vormen van psychotherapie, dat de gevoelens onaangenaam zijn of intens. Het werk van de therapeut bestaat erin om de cliënt te helpen blokkades in de levensenergie op te lossen, maar ook gevoelde ervaringen te begrijpen, te plaatsen, te integreren.
! ! ! ! ! 5
De premissen van Postural Integration en Energetic Integration
!
In de holistische en integratieve therapeutische benadering nemen wij de volgende zaken aan: • Geest en lichaam (mind en body) zijn niet gescheiden; • Er bestaat een fundamentele verbondenheid in de wereld, gedreven door energie en bewustzijn; • De focus van aandacht ligt op intrinsieke gezondheid of het "essentiële zelf"; pathologie treedt op als gevolg van het verlies van de verbinding met het essentiële zelf; • De praktijk van Bodymind Integration focust op belichaamde, huidige ervaring; • Deze ervaring wordt descriptief geverbaliseerd; • Bodymind Integration wordt beoefend in relatie met de therapeut; het werk is zowel interpersoonlijk als intrapersoonlijk; • Bodymind Integration is een gemeenschappelijke onderneming van therapeut en cliënt, die gedaan wordt met nieuwsgierigheid; zowel therapeut als cliënt veranderen door de ervaring; er is geen vooropgesteld einddoel. • Gegeven een geschikt klimaat, vinden individuen hun eigen proces van healing en zelfregulering. • Van de concepten ontwikkeld door C.G. Jung integreren we in de training: •Het collectief onbewuste en de archetypes (animus en anima, de persona(e), de schaduw, het zelf, ...) •Het postulaat van de realiteit van de ziel •Het proces van individuatie als levenslang proces van psychische groei, zelfwording en zelfverwerkelijking •De visie waarin psychisch lijden niet gereduceerd wordt tot een pathologie maar beschouwd wordt als een passage in het proces van de individuatie van het individu • Uit de gestalt-psychologie van Frederick Perls: De existentiële dimensie en de notie van het huidige “hier-en-nu” evenals vele creatieve middelen die een waardevolle hulp zijn in het omgaan met conflictsituaties, de innerlijke verdeeldheid en versnippering. • Van Wilhelm Reich en diverse post-reichiaanse ontwikkelingen (Alexander Lowen [Bio-Energetische Analyse], John C. Pierrakos [Bio-energetica en Core-energetica], Stephen Johnson, Stanley Keleman, e.a. : De opvatting dat het lichaam het levend geheugen van de ervaring en de familiale erfenis is, evenals houder van verdrongen kwetsuren en het overgeërfde lijden. Werk wordt verricht met wat deze richting het spieren karakterpantser heeft genoemd. Een spirituele dimensie wordt hierin erkend. Bredere descriptieve termen voor de training zijn: humanistisch, holistisch, integratief, existentieel en trans-persoonlijk.
!!
6
De praktijk van Postural en Energetic Integration
"Therapie aan het lichaam zonder daarbij geïntegreerd werk te doen met emoties en gedachten is even eenzijdig als psychotherapie die lichamelijke processen negeert. Werk met een persoon dient bovendien aan deze een integratie met "het grote geheel" te bieden.”
De Postural en Energetic Integration therapeut maakt gebruik van lichaamsgerichte technieken waarmee hij via een “tweede taal”, nl. de lichaamstaal ook kan doordringen tot de pre-verbale ervaringslaag van de cliënt. De therapeut luistert en kijkt aandachtig naar de geschiedenis van de cliënt, naar zijn lichaamstaal en zijn emoties. Zo kan bijvoorbeeld een onbewuste beweging, een stijfheid in de nek, een chronische spanning in de borst of het met een bijzondere intonatie spreken over “iets” dikwijls meer vertellen dan de woorden zelf. Het is belangrijk aandacht te hebben voor en belang te hechten aan dit “ongecontroleerde” dat uit het onderbewuste opduikt. Het werken hiermee staat de persoon die dit wenst toe om een steunpunt te vinden, om zich te verbinden en aandacht te besteden aan wat hij, dikwijls ten gevolge van existentieel lijden of traumatisering, in zichzelf opgesloten houdt. De beoefenaar in Postural en Energetic Integration heeft geleerd om zowel in individuele behandelingen als in een groepscontext met deze facetten te werken. Hij of zij heeft het samenhangende patroon van lichamelijke, emotionele en geestelijke blokkades uitgebreid bestudeerd en beschikt over krachtige hulpmiddelen om die in samenwerking met de cliënt op te heffen. De therapeut zal ook telkens weer cliënten hun eigen hulpbronnen leren vinden. Op die manier leert de cliënt problemen creatief op te lossen, kwetsuren van de ziel te genezen en vorm te geven aan zijn of haar leven.
!
Het eigene van Postural Integration De originaliteit van Postural Integration bestaat er in om een therapeutische aanraking (de zgn. PI-strokes) te integreren in het parcours van zelfontdekking. Hierdoor neemt de methode een bijzondere plaats in in het veld van de lichaamsgerichte psychotherapie. Door het stimuleren van de ‘myofascia’ (het bindweefsel rond de spieren), in combinatie met verbale therapeutische begeleiding worden de specifieke thema’s van de cliënt in relatie tot de verschillende delen van diens lichaam aangeraakt. Postural Integration ontwikkelt zich doorheen een reeks van werketappes, in de loop waarvan systematisch op ieder gebied van het lichaam wordt ingezoomd tegen de achtergrond van de totale psychofysische samenhang. Dankzij deze systematiek kan het totale musculoskeletaal systeem behandeld worden in zijn samenhang met emoties en gedachten. Hierdoor kan de bodymind zich dieper en globaler ontspannen. Doorheen de sessies worden gaandeweg bodymind verbindingen gemaakt tussen herinneringen, lichaamsspanningen, gewaarwordingen, emoties. De cliënt duikt in zichzelf en gaandeweg verdiept zich de wisselwerking tussen uitgesproken woorden, ervaren sensaties, gedeelde emoties. De cliënt voelt zich progressief dichter bij zichzelf, bij zijn bronnen, maar ook bij zijn spanningen komen. Ondersteund door de wakkere aandacht van de therapeut, kan de cliënt zijn op hem wegende affectieve en emotionele spanningen - die dikwijls, als gewelfbogen de verschillende psychosomatische spanningen met elkaar verbinden loslaten. De weggestopte kwetsuren, het overgeërfde lijden vinden op deze manier een doorvoelde lichamelijke expressie. De verlichting en versoepeling die hier het resultaat van zijn, creëren meer plaats voor “het levende”. Het appèl voor het levende is een fundamentele springplank in de methodes van Postural en Energetic Integration: • De cliënt wordt regelmatig door de therapeut uitgenodigd om bewegingen, geluiden, woorden, ademhalingen, emoties, ... toe te laten
7
• De cliënt is het centrum van zijn eigen therapie, het is aan hem om zich te aarden in zijn realiteit, of deze nu bestaat uit wanhoop, lijden, moeilijke erfenissen, of positieve zaken. • De methode vertrekt vanuit een respectvolle therapeutische samenwerkingsrelatie, waarbij de therapeut steeds op een gepaste manier omgaat met de cliënt die op sessie komt. De sessies verlopen in functie van de cliënt, van diens noden en niet van een vooraf bepaald proces. • Omwille van de aandacht die besteed wordt aan het energetisch-fysieke lichaamswerk in wisselwerking met het verbale en inzichtelijke werk duren individuele sessies gemiddeld tussen de 75 en 90 minuten.
!
Het eigene van Energetic Integration Naast het helpen bewustmaken en integreren van de “postuur” zal de beoefenaar de cliënt ook helpen zijn energie te beheren. Hiervoor hanteert hij inzichten uit Energetic Integration, een modaliteit die door Jack Painter ontwikkeld werd in de jaren 1980. Energetic Integration maakt het mogelijk om met cliënten een proces te doen dat gericht is op de energiehuishouding. Een belangrijke sleutel tot het inzicht in deze huishouding ligt in de karakteropbouw van de cliënt die naast een weerspiegeling in de lichaamsstructuur ook in ademhalingspatronen kan doorgrond worden. Om een gestructureerd werk met de adem mogelijk te maken in diverse etappes en fasen heeft Jack Painter, Ph.D. de zgn. ‘Energetische cyclus’ ontwikkeld, een uitbreiding van Wilhelm Reich’s ‘vier-staps orgasme-formule’. In de energetische cyclus werden de bio-energetische karakterstructuren in verband gebracht met hun typische ademblokkade en werden manieren ontwikkeld om deze te bevrijden. Vermits ieder mens door een analoge ontwikkelingssequens gaat, is het mogelijk om doorheen ademwerk de verschillende thema’s verbonden met deze ontwikkelingsfasen te doorwerken. De verschillende basisbehoeften zoals die op kritische leeftijden dienen bevredigd te worden voor een gezonde ontwikkeling van het kind komen aan bod. Zo is er werk met het thema ‘veiligheid’ in de ‘veilige adem’, met het thema ‘voeding’ in de ‘voedende adem’, met’ nieuwsgierigheid’ in de ‘explorerende adem’ , met het recht op ‘vrijheid, verantwoordelijkheid en autonomie’ in de ‘vrije adem’, enz. Het bewegen doorheen de ganse cyclus maakt het mogelijk om ‘oude mappen’ te transformeren in ‘nieuwe mappen’. Energetisch werk van Energetic Integration is altijd ook aanwezig in Postural Integration, maar voor deze cliënten waar werken met het bindweefsel om welbepaalde redenen niet aangewezen is wordt dan enkel Energetic Integration therapie toegepast. Vermits het volledige curriculum van zowel Postural als Energetic Integration niet in 4 jaar kan geleerd worden, wordt aan het IBI een aansluitend “vijfde jaar” georganiseerd in speciale themata van Energetic Integration voor toepassing in individuele als groepstherapie.
!
Aantal sessies Het aantal sessies en de frequentie wordt op de persoonlijke situatie afgestemd. Vaak hebben cliënten al naargelang van hun behoefte tien tot twintig sessies Postural en/of Energetic Integration nodig. Afhankelijk van de geestelijke en emotionele situatie waarin de cliënt verkeert en van de doelstellingen van de cliënt is soms een kortere cyclus van 3 tot 10 sessies mogelijk, maar ook een langere therapie die maanden of jaren kan duren.
!
8
Duur van de opleiding De opleiding tot Postural Integration Therapeut beslaat minimaal vier jaar. In die tijd worden aan belangrijke elementen van het werk zoals Therapeutische Aanraking (o.a. “PI-strokes”), Reichiaans Ademwerk, Bioenergetica, Karakteranalyse, Bodymind drama, Groepsdynamica en Communicatieve Vaardigheden selectieve aandacht besteed, maar leert men uiteindelijk een complexe klinische werkwijze die gebaseerd is op het simultaan aanspreken van lichaam, emoties en gedachten. Wanneer je de opleiding succesvol hebt afgerond, krijg je een diploma van „beoefenaar in Postural Integration”. Na het succesvol beëindigen van het “vijfde jaar” en aansluitende supervisiefase bekom je het diploma „beoefenaar in Energetic Integration”.
!
Erkenning van het beroep Afhankelijk van je vooropleiding en in het kader van het verwerven van wettelijk conforme psychotherapiecertificaten en vergunningen kan het voor bepaalde kandidaten nog nodig zijn een extra traject medische basisvakken en psychopathologie te doorlopen, gevolgd door een gesuperviseerde stageperiode die kan oplopen tot 2 jaar. Je kunt als Postural en/of Energetic Integration Therapeut een zelfstandige praktijk beginnen en samenwerken met andere reguliere of complementaire therapeuten of hulpverleners, bijvoorbeeld in gezondheidscentra.
!
Tijdsinvestering
!
Opleidingsblokken Ieder opleidingsjaar is verdeeld over een aantal modules van gemiddeld 3 dagen. De modules vallen zoveel mogelijk gedeeltelijk in en aansluitend op een weekend, bijvoorbeeld op donderdag, vrijdag en zaterdag, of vrijdag, zaterdag en zondag. Het is mogelijk dat sommige blokken residentieel gegeven worden. Meestal worden de blokken gegeven in het Instituut voor Bodymind Integration te B-9040 Gent (Sint-Amandsberg). Als je van ver komt, dien je zelf voor overnachting te zorgen. Er zijn B&B’s en andere slaapgelegenheden in de onmiddellijke omgeving. Het opleidingscentrum bevindt zich op wandelafstand van de Gentse binnenstad.
!
Intervisie Per jaar houden studenten meerdere dagen intervisie-groepen. Voor deze groepsbijeenkomsten worden huiswerkopdrachten gegeven : er wordt bijvoorbeeld verwacht van studenten om tussen twee opleidingsmodules twee „paradigmasessies” te oefenen met elkaar. Vanuit de opleiding wordt de voortgang gesuperviseerd. Tevens ondersteunt de intervisie-groep de deelnemers in de persoonlijke en professionele ontwikkeling gedurende het jaar.
!
Leer-therapie In de eerste twee studiejaren volgt de student minimaal tien persoonlijke sessies leer-therapie bij een door de Opleiding erkend leer-therapeut. Deze sessies vormen een procesmatige ondersteuning en verdieping van de persoonlijke ontwikkeling van de student. In het derde en vierde jaar van de opleiding wordt leertherapie gevolgd als de student in de opleiding of intervisie persoonlijke thema’s tegenkomt die nadere uitwerking vragen.
!
Studietijd en verslaglegging In elk studiejaar bestudeert de student de studiestof en de verplichte literatuur. Daarnaast reflecteert hij op zijn eigen leerervaringen en documenteert hij dit door verslaglegging in een persoonlijke portfolio. De
9
student krijgt per blok verwerkingsopdrachten, hij schrijft een biografie, reflectieverslagen van de leer-therapie en de intervisiemomenten en aan het eind van het leerjaar een reflectieverslag.
!
Totale opleidingsduur De opleiding in klasverband duurt 4 jaar, maar het afstuderen duurt doorgaans langer. Vermits vanaf opleidingsjaar 4 het noodzakelijk is om met drie training-cliënten een volledig proces van Postural Integration onder supervisie te begeleiden, kan zelfs door snelle en sterk gemotiveerde studenten de opleiding meestal pas na het vierde jaar worden afgerond.
! !
Toelatingseisen en kandidaatstelling Als toelatingseis geldt minimaal secundair onderwijs + 3 j of analogie door andere studies en levenservaring. Minimumleeftijd voor deelname is 24 jaar. De kandidaat dient over voldoende persoonlijke en maatschappelijke stabiliteit te beschikken, nieuwsgierig te zijn naar zichzelf, in staat te zijn op zichzelf te reflecteren en bereid te zijn om zich open te stellen voor nieuwe wegen. Relationele vaardigheden, interesse in psychologische materie, luistervaardigheid, het vermogen zich in te leven en aan te passen zijn eveneens van belang.
!
Motivatie en engagement De opleiding vraagt een hoge graad van motivatie. Gezien therapeutische vaardigheden in Bodymind Integration doorheen de eigen persoonlijkheid werken, hanteren we als uitgangspunt dat een persoonlijk groeiproces essentieel is om therapeutisch met cliënten te kunnen werken. Je zult als student een noodzakelijk transformatieproces doormaken waarin je oude zekerheden loslaat en gezonde twijfel, onzekerheid en zelfs crisis verwelkomt als groei- en leerkansen. Om deze persoonlijke belasting te doorstaan is voldoende maturiteit en draagkracht nodig om de eigen emoties te kunnen beheren, uiten en integreren. Introductie-workshop In de praktijk toetsen we kandidaten door de verplichte deelname aan een introductieworkshop. Deze workshop is voor de aankomend student een goede gelegenheid om kennis te maken met de manier van werken en om te bepalen of deze aansluit bij de verwachtingen. Je krijgt er afdoende uitleg over de opleiding en er is voldoende gelegenheid tot het stellen van vragen. Voor de docenten is het een gelegenheid om te beoordelen of de aankomend student voldoet aan de criteria om de opleiding te kunnen volgen. Het programma van de introductieworkshop bevat voldoende praktijkoefeningen gebaseerd op basiselementen en principes van Postural en Energetic Integration. Er is steeds voldoende ruimte voor het delen van individuele ervaringen in gespreksrondes. Voor je kan beginnen aan de opleiding dien je tevens minstens 5 individuele Postural Integration sessies ontvangen te hebben.
!
Instroom tweede jaar Een instap in het tweede jaar is mogelijk door equivalentie en wordt geval per geval bekeken. Op basis van eerder opgedane ervaring en/of relevante opleidingen kan een aankomend student een verzoek indienen om in te stromen in het tweede opleidingsjaar. De kandidaat moet minimaal 24 dagen opleiding of training hebben gevolgd op het gebied van persoonlijke ontwikkeling, waarvan minimaal de helft lichaamsgericht. Ook moet de kandidaat ministens vijf individuele sessies in Postural Integration hebben gehad of bereid zijn deze sessies alsnog bij een leertherapeut te volgen. Daarnaast kan bijscholing worden verlangd op gebieden waarin een achterstand bestaat. Met de potentiële instromer vindt een persoonlijk gesprek plaats met een van de docenten, voor zover mogelijk tijdens de introductieworkshop. Aan de hand hiervan wordt door het opleidingsteam vervolgens beslist of de kandidaat voor instroom in aanmerking komt. Voor de aanvraag instroom wordt € 75,00 in rekening gebracht.
10
Het Opleidingstraject Het programma van de 4 opleidingsjaren in Postural en Energetic Integration is op een pragmatische manier opgevat om de student stap voor stap te begeleiden naar professionele realisatie. Om met de complexiteit te kunnen werken die inherent zijn aan Postural en Energetic Integration wordt gedurende de opleiding gewerkt met een aantal vakken en thematische blokken. Je werkt hierdoor met body en mind vanuit verschillende invalshoeken. Alle opgedane kennis en ervaring dient evenwel in het methodisch handelen van Postural en Energetic Integration geïntegreerd te worden. Het werken met relationele vaardigheden en communicatietechnieken, groepsdynamica, bodymind drama, karakteranalyse, body reading, energetisch ademwerk, bio-energetica en bewegingsbewustwording, gestalt, therapeutische aanraking, anatomie en fysiologie voeden de synthese. In elk jaar zijn er geïntegreerde opleidingsmodules Postural en Energetic Integration waarin je oefent in complex klinisch denken en handelen. Je leert m.a.w. sessies te orkestreren die de cliënt simultaan aanspreekt in lichaam, emoties en denken. We streven maximaal naar geïntegreerd werken i.t.t. enkelvoudig, eclectisch-alternerend of gelaagd (zie o.a. Kepner, 1987).
! ! ! ! ! ! ! ! ! ! 11
Gedetailleerde inhoud van de opleiding. Eerste Jaar Algemene Principes van Bodymind Integration Verheldering van het existentieel parcours - Wie ben Ik?
!
Doelstellingen: Kennismaken met de basisprincipes van Bodymind Integration. Via ervaringsgerichte situaties als student in de schoot van je opleidingsgroep een verheldering van je existentieel parcours en je persoonlijk project doorleven. Gaandeweg herkennen hoe je reactiepatronen je psyche, je lichaam, evenals je perceptie van de werkelijkheid beïnvloeden. D.m.v. de individuele leertherapie die je naast de opleiding volgt de verworvenheden van de leerervaring in de opleidingsgroep verdiepen en toetsen.
!
Groepsdynamica – Algemene principes van Bodymind IntegrationAlgemene principes: De lichaam-geest dichotomie: filosofische, culturele en therapeutische implicaties. Het piramide model van de mens waarin lichaam, gevoelens, denken, wil en spiritualiteit elkaar wederzijds beïnvloeden. Het innerlijk streven naar genot, naar de vruchten en beloningen van het leven: plezier, bevrediging, betekenis en verbondenheid in plaats van pijn, frustratie, wanhoop en vervreemding. De veilige therapeutische ruimte waar men mogelijkheden heeft: hoe een psychologische ruimte voorzien aan cliënten om emotionele en lichamelijke toestanden te exploreren. Hoe lichaamstaal begrijpen die zichtbaar wordt in deze ruimte. Groepsdynamica: Ontmoeting en interactie in de groep. Je rol en plaats binnen de groep. Exploreren van de eigen patronen. De paradox groep-individu, identiteit-uniformiteit, macht, verantwoordelijkheid en kwetsbaarheid van individu en groep.
Energetic Integration - Energetische Cyclus 1 – Ademwerk - Algemene principes Algemene principes: Introductie in energie en bewustzijn. Energie als pulsatie. Energie als expansie-contractie. Energie als beweging van emoties. Energie opladen en ontladen. Energetic Integration - Ademwerk: Oefeningen om de student te helpen de ademstroom te ervaren. In kleine geleide uitwisselingen en ademsessies in groep oefenen met verschillende ademhalingstechnieken voor op en ontladen. ‘Expansie’, ‘contractie’, ‘overspoeling’, ‘lekken’, en ‘stagnatie’ in het lichaam ervaren en begrijpen. De ‘veilige’, ‘voedende’, ‘explorerende’ en ‘vrije’ ademhaling van de ‘energetische cyclus’ en de blokkades hiervan ervaren.
!
Karakteranalyse – Algemene principes Algemene principes: Hoe we worden wie we zijn. Levensgeschiedenis gezien vanuit lichamelijk en ontwikkelings-psychologisch perspectief. De ontwikkeling van een ego. Informatie van de ziel. Het ego in relatie tot de ziel. De wereld gezien door de ‘lens’ van geïnternaliseerde interacties in het verleden. Het begrijpen van “oude mappen”. Het ontwikkelen van alternatieve “nieuwe mappen”. Onderzoek op vlak van hersenen, geheugen, lichaam, emoties en bewustzijn. Basis rechten en ontwikkelingsbehoeften : bestaan (plaats), voeding, steun, bescherming, grenzen. Stadia van behoeften bevrediging. Tekorten in behoeften bevrediging. Karakteranalyse: We werken met de klassieke karakterologie van Reich, Lowen & Pierrakos. Alle karakterstijlen, de gefragmenteerde, de behoeftige, de opgeblazen, de samengedrukte en de rigide, worden lichamelijk en psychisch geëxploreerd. Je leert je eigen voorkeursstijlen en dominante patronen kennen.
!
Bio-energetisch lichaamswerk – Algemene principes Algemene principes: Motorische sturing en controle. Modaliteiten van bewegen: reflexen, willekeurige en emotionele bewegingen. De tonico-emotionele relatie.
12
Bio-energetica: Bewegings- en ervaringsoefeningen om het eigen lichaam te herkennen, verkennen en erkennen. Gestructureerde oefeningen om de lichamelijke sensitiviteit en awareness te verhogen. Reflexmatige beweging, Willekeurige beweging, Onwillekeurige beweging, Emotionele beweging. De ‘tonico-emotionele relatie’: spierspanning, lichaamshouding, ademhaling, energieniveau, expressief vermogen en bewustzijn. Pijn en plezier, grounding, stroming, energiecentra, energieveld.
!
Awareness - Gestalt - Communicatie - Algemene principes Algemene principes en praktijk: Ontwikkelen van ‘getuige’-zijn. Aandachtsoefeningen. Subtiele lichaamssignalen en non-verbale communicatie als aanknopingspunten voor het therapeutisch proces. Interactie oefeningen: interactie met objecten, met zelf, met anderen, gezichten lezen, lichamen lezen, zelf-zelf interacties en zelf-ander interacties. Ontwikkelen van bewustzijn door de buitenwereld te benoemen en betekenis te internaliseren. Een stem geven. De dialoog-methode om een innerlijke dynamiek zichtbaar maken. Integratie en unificatie van polariteiten van zijn. Contactmechanismen. Awareness van het communicatief proces. Communicatiepatronen.
!
Segmentale Pantsering - Algemene Principes Algemene principes: Concrete en symbolische betekenis van de 7 lichaamssegmenten in Wilhelm Reich’s “wormmodel” (oculair, oraal, keel, borst, diafragma, abdomen en bekken). De historische plaats van de segmenten bij Wilhelm Reich en de verdere ontwikkeling ervan in Postural en Energetic Integration. Oefeningen om de verschillende segmenten te evalueren vanuit de genetische, neurologische, sensori-motorische, gedragsmatige en symbolische dimensie. Therapeutische aanraking en omgangsstijlen om de bevroren energie in de segmenten te deblokkeren. Energie - mobilisatie - actie/release - interactie - integratie: bevrediging, validatie, internalisering van betekenis.
!
Beelden als geblokkeerde energie – Communicatie De wereld gezien als door de ‘lens’ van geïnternaliseerde interacties in het verleden. Beelden als bevroren energie. Het gebruik van beelden om ‘acting-out’ gedrag, negatieve gedragspatronen en onbewuste overtuigingen te begrijpen. Vicieuze cirkels. Begrijpen hoe geloofssystemen, visualisaties, negatieve patronen, attitudes, en beelden gedrag boetseren evenals de energie van het lichaam. Begrijpen hoe beelden gevormd worden in de kindertijd. De beelden van de hemel en de anticipatie van geluk in de toekomst, reïncarnatie, vorige levens, dood, andere.
!
Intervisie – 7 dagen onder studenten - 2 dagdelen met docenten Aan het begin van de opleiding worden werkbare intervisie groepen gevormd. Tussen de blokken door kom je vervolgens met je intervisie groep 7 keer in totaal bij elkaar. Voor de intervisie bijeenkomsten krijg je huiswerkopdrachten mee. Verder is de taak van de intervisie groep elkaar in de persoonlijke ontwikkeling te ondersteunen. Je krijgt tools aangereikt om naar zich ontwikkelende problemen en situaties te kijken via conceptueel denken. In de loop van het jaar zijn er 2 momenten met docenten voorzien voor begeleiding en vragen.
!
Leer-therapie – 5 sessies Postural Integration Gedurende het eerste jaar volg je minimaal vijf sessies leer-therapie bij een van de door het IBI erkende leer-therapeuten. Indien je voor aanvang van de opleiding onvoldoende Postural Integration sessies hebt gevolgd kan dit aantal in samenspraak met de opleiding verhoogd worden.
!
Literatuurstudie - 200 pagina’s Een literatuurlijst en een reader worden voorzien aan het begin van de opleiding. Een elektronische leeromgeving staat ter beschikking van de student. Hij of zij kan er de overzichten per leerjaar raadplegen evenals informatie delen met medestudenten en docenten.
!
Integratie/Evaluatie – 1 dag Aan het eind van het voorbereidend jaar wordt er één dag besteed aan integratie en evaluatie. Je houdt een korte presentatie waarin je helder maakt wat je geleerd hebt. Vervolgens krijg je feedback van je me-
13
destudenten en de docent(en). Trainers geven gemotiveerd advies betreffende geschiktheid voor het tweede jaar.
!
! !!
Tweede jaar Bijzondere vaardigheden - Technieken van Paradigmasessies 1 tot 7 - Ik in relatie tot de ander
Doelstellingen: Het tweede opleidingsjaar staat in het teken van zelfonderzoek en bewustwording in relatie tot de ander. Je krijgt een aantal theoretische inleidingen en lezingen. De methoden en technieken van het intermediair diepe werk in Postural Integration worden gedemonstreerd, aangeleerd, ingeoefend en gesuperviseerd.
!
Groepsdynamica Groepsencounter. Het fasemodel van de groepsdynamica. Het egomasker, het lager zelf en het hoger (ware zelf) in de zelf-zelf interactie en in de reële ontmoeting met de ander. Schaduwen in de groep. De genetische push voor zelfverwerkelijking in dienst van zelf en anderen. Interactie, accommodatie en polarisatie. Het hanteren van ambivalentie door technieken van polariseren.
!
Postural Integration - Therapeutische Aanraking - Algemene principes - Bodyfocus 1 Algemene principes: Het therapeutisch model van Postural Integration. De nood aan autonomie en verantwoordelijkheid. Therapeut en cliënt als continuüm. Het realiseren van het uniek zijn; het in contact komen met het eigen potentieel in de lichaamsweefsels. Wanneer is aanraking aangewezen en wanneer niet. Oefenen met zachte technieken voor het beïnvloeden van de energie van de aura en het fysieke lichaam. Het lezen van energie en de aura als diagnostisch middel. Het myofasciaal werkmodel van Postural Integration (PI). Gedurende dit opleidingsjaar focus je je om te beginnen op de oppervlakkige myofasciale enveloppe (in twee etappes) die zich als een continu web in zowel bovenlichaam als onderlichaam uitstrekt. Tijdens dit seminarie leer je de eerste “bodyfocus” kennen van het Postural Integration-protocol (bovenlichaam + verbinding onderlichaam). Je krijgt de theoretische achtergronden evenals de demonstratie van de technische aspecten van de verbale en non-verbale interacties van BF1. Je leert de techniek van de therapeutische aanraking evenals de relevante anatomie en fysiologie. Je leert hoe hierbinnen body reading, ademwerk, acupressuur, bio-energetische oefeningen, karakteranalyse en bodymind drama te integreren om zodoende de bodymind thema’s die verscholen liggen in de oppervlakkige myofasciale laag te bewerken. Je ziet een demonstratie door de trainer op een student. Na een vraag en antwoord ronde met verheldering door de docent omtrent de gevolgde strategieën vindt een ervaringsgerichte opstelling tussen studenten plaats rond hetzelfde protocol, gesuperviseerd door de trainer. Vervolgens is er tijd voor delen in de vorm van commentaren, een technisch-theoretische uitleg, vragen/antwoorden tussen de student en de docent.
!
Postural Integration - Bodyfocus 2 - Moederarchetype Algemene Principes: Archetypes; Positieve, negatieve, ideale figuren. Het moederarchetype. Hoe nieuwe ervaringen Internaliseren, hoe van perspectief veranderen, hoe herinneringen herkaderen. Het proces van mobiliseren - bevrijden (release) - integreren. De tweede paradigmasessie (BF2) van Postural Integration focust op de benen. Theoretische achtergronden evenals demonstratie van de technische aspecten van de verbale en non-verbale interacties. Na een theoretische uitleg en praktische demonstraties wordt je in ervaringsgerichte uitwisselingen in een positie van cliënt geplaatst. Dit staat toe in je eigen geschiedenis te duiken, en de relatie met je moeder te onderzoeken. Je begeleidt in de positie van leerling-therapeut ook één van je collega’s rond dit thema. Het aannemen van deze dubbele positie opent een praktische en theoretische vraagstelling rond de plaats en het belang van de moeder en het moeder archetype in de constitutie van je identiteit.
!! !
14
Postural Integration – Paradigmasessie 7 - Vaderarchetype Tijdens dit seminarie wordt aandacht besteed aan het thema van de vader. De notie van het vaderarchetype bij C.G. Jung houdt verband met de symbolische functie, de structurerende functie, de wet en het kader.... De toekomstige therapeut beschouwt zichzelf in relatie met zijn of haar vader en reflecteert over de rol van de vader en het vaderarchetype in de samenstelling van de identiteit. Het gemis van de vader en de consequenties t.o.v. de relatie tot de wet en autoriteit worden uitgewerkt. Je verkent de karakterdefensies hieromtrent. Paradigmasessie 7 (BF7 - hoofd en nek) wordt voorgesteld als concrete benadering van het vader archetype in het lichaam. Je onderzoekt verder de verhouding tussen het vader archetype (het hoofd en de hemel) en het moeder archetype (de benen en de aarde). De ruggengraat speelt hierin een belangrijke rol. De karakteranalyse, body reading, de elementen van een theatrale mise en scène, het rollenspel, het bio-energetisch lichaamswerk, ademwerk en communicatieve vaardigheden rond BF7 worden aangeleerd en ingeoefend.
!
Fenomenologische Body Reading – Algemene principes Algemene principes en praktijk: Gebeurtenis(sen) - Imprint - Ervaring - Expressie - Oude Map/Nieuwe Map. Onderdrukte behoeften, verlangens, driften en angsten: hun lichamelijke expressies in lichaamsdelen en lichaamstaal. Verschillende vormen van beschermend ‘pantser’ herkennen: ingepakt, pezig, knopig, netvormig, ... Hoe hiermee omgaan zonder defensies te versterken. Houdingspatronen: Samenhouden, Volhouden, Ophouden, Inhouden, Terughouden. Het ladingscontinuüm: Onderladen - Overladen. Het aardingscontinuüm: Overgeaard - ondergeaard. Het bindingscontinuüm: Overgebonden - ondergebonden. Verdieping van de theorie en de praktijk over de karakterstructuren in dit verband.
!
Awareness - Gestalt - Communicatie – Bodymind Drama Algemene principes en oefeningen: Gestructureerde oefeningen om de fysieke gevoeligheid en awareness van therapeut en cliënt te vergroten. Oefeningen in getuige zijn. Somatische empathie. Hoe een psychologische ruimte voorzien aan cliënten en hoe lichaamstaal te begrijpen die zichtbaar wordt in die ruimte. Hoe affectieve toestanden en emotionele expressies zien. Hoe verbale uitspraken horen en terugspelen die aan de basis liggen van persoonlijke waarden en levensstrategieën. Hoe de cliënt helpen “innerlijke schermen” te exploreren en “uiterlijke podia” te ontwikkelen. Ruimtelijke oefeningen: plaats in de ruimte, persoonlijke ruimte, gebaren maken, oefening in gecontroleerd benaderen. Invloed van lichaamshouding en lichaamspositie op de therapeut-cliënt relatie. Positieve accommodatie oefeningen, negatieve accommodatie oefeningen. Bewegen tussen en met verschillende rollen. Training in een affectief vocabularium. Je eigen drama leiden in veiligheid en met verantwoordelijkheid. Motivatie, Contract, Relatie, Confrontatie, Interpretatie en verheldering. Respect voor weerstand.
!
Postural en Energetic Integration – Paradigmasessie 3 Paradigmasessie 3 (BF3). De “intermediair diepe myofasciale laag” - het “houden” in de diepere spierlagen van flanken en lenden, schouders en armen. De diepere emotionele beweging in contact met zelf en ander. De effecten van druk, manipulatie, verleiding, afwijzing op de zijdelingse lenigheid en beweeglijkheid. De effecten op perceptie en actie van de bevrijde zijwaartse lijn. Aanrakingsvaardigheden voor werken met de intermediair diepe myofascia. Hoe op het ‘plateau’ blijven in de energetische cyclus.
!
Postural en Energetic Integration - Bodyfocus 4 - 3 dagen De vierde paradigmasessie (BF4) van PI is de eerste van drie bodyfoci die werkt naar “nieuwe mappen” voor het bekken, ondersteund door reorganiserend lichaamswerk t.h.v. het bekken. BF 4 behelst de binnenkant van de benen en de bekkenbodem. Je krijgt de theoretische achtergronden evenals de demonstratie van de technische aspecten van de verbale en non-verbale interacties van BF4. Je leert de techniek van de therapeutische aanraking evenals de relevante anatomie en fysiologie. Je leert hoe hierbinnen body reading, ademwerk verbonden met de energetische cyclus, acupressuur, lichaamswerk oefeningen, karakteranalyse en bodymind drama te integreren om zodoende de bodymind thema’s die verscholen liggen in de diepe myofasciale lagen te bewerken. Je ziet een demonstratie door de docent op een student. Na een vraag en antwoord ronde met verheldering door de docent omtrent de gevolgde strategieën vindt een ervaringsgerichte opstelling tussen studenten plaats rond hetzelfde protocol, gesuperviseerd door de do-
15
cent. Vervolgens is er tijd voor delen in de vorm van commentaren, een technisch-theoretische uitleg, vragen/antwoorden tussen de student en de docent.
!
Postural en Energetic Integration - Bodyfocus 5 Je leert Paradigmasessie 5 (BF 5) : Bovenkant Bekken (Buik - Zetel van de Emoties - Iliopsoas: Ziel van het Lichaam). De opbouw van het seminarie is analoog aan vorig seminarie. Je werkt nu naast de myofasciale structuren ook met het ‘instinctieve kanaal’, en leert de organisatie van het vegetatieve zenuwstelsel kennen. Aan de hand van theorieën als de Polyvagal Theorie, neurobiologische affect- en trauma-theorieën (Levine, Ogden, Scaer, Van der Kolk, Siegel, Fosha, Schore) ontwikkel je inzichten en vaardigheden om te werken met de effecten van traumatisering in de kern. Verbanden naar het domein van de psychosomatiek worden gelegd.
!
Postural en Energetic Integration - Bodyfocus 6 Tijdens dit seminarie komt Paradigmasessie 6 (BF 6) aan bod. Werk met de achterkant van het lichaam. Hier vinden we “wilscentra”, verbonden met agressie (van het latijn “agere”: doelgericht handelen). De plaats van de Wil in de therapie wordt behandeld. De karakteranalyse, body reading, de elementen van een theatrale mise en scène, het rollenspel, het bio-energetisch lichaamswerk, ademwerk volgens het principe van de energetische cyclus en communicatieve vaardigheden rond BF6 worden gedemonstreerd, aangeleerd en geoefend in tweetallen, waarna een feedback-ronde plaatsvindt.
!
Intervisie – 7 dagen met intervisie-groep + 1 dagdeel met docent Tussen de blokken door kom je als intervisie-groep bij elkaar voor het werken aan huiswerkopdrachten en voor onderlinge ondersteuning. Er is 1 dagdeel ruimte voor vragen en begeleiding. Er bestaat ook de mogelijkheid om op vrijwillige basis een ervaren therapeut uit te nodigen om praktische kennis uit te wisselen en inspiratie op te doen.
!
Leer-therapie - 5 sessies Postural Integration In het tweede jaar volg je minimaal vijf sessies leer-therapie bij een van de door het IBI erkende leer-therapeuten. Aan het eind van het tweede jaar heb je minimaal tien sessies leer-therapie gevolgd.
! !
Literatuurstudie - 200 pagina’s Een literatuurlijst en een selectie van hoofdstukken wordt voorzien aan het begin van het jaar.
Integratie/Evaluatie – 1 dag Aan het eind van het tweede jaar wordt er één dag besteed aan integratie en evaluatie. Je houdt een korte presentatie waarin je helder maakt wat je geleerd hebt. Vervolgens krijg je feedback van je medestudenten en de docent(en). Trainers geven gemotiveerd advies betreffende geschiktheid voor het derde jaar. De progressie gedurende de eerste twee jaar zal onderdeel uitmaken van de assessment.
! !
Derde jaar Ontwikkeling tot therapeut - Het werk verdiepen en doorgronden: Herhaling Paradigmasessies 1-7 + 8-10
!
Doelstellingen: Het derde jaar staat in het teken van het verwerven van „geïntegreerde therapeutische competenties,” d.w.z. het simultaan werken met lichaam, emoties en gedachten in de context. De therapeutische grondhouding wordt verder ontwikkeld. Verder wordt steeds veel aandacht besteed aan de thema’s van binding- en hechting en hun doorwerking binnen de therapie, de bereidheid om de ‘oude map’ en bescherming rond de kern te transformeren in een ‘nieuwe map’ en ontspanning of positieve spanning in de kern (periost en diepe myofascia tussen de individuele spieren); de hogere golven van levendigheid in de energetische cyclus. Aan het eind van dit jaar ben je voldoende klaar om onder supervisie Postural Integration sessies toe te passen op training-cliënten in de klinische praktijk.
16
!
De kunst van leiderschap Je leert de verschillende leiderschapsstijlen te herkennen en je eigen voorkeursstijl te ontdekken. Je reflecteert op je leiderschap in je persoonlijk leven, relaties, je werk, je omgang met collega’s e.a. Je leert de schaduw in de eigen leiderschapsstijl herkennen en neutraliseren en je leert omgaan met de paradoxen en valkuilen van therapeutisch werk.
!
Bio-energetische en bewegingsbewustwordingsoefeningen, therapeutische aanraking. Je oefent in het adequaat inzetten van oefeningen en energietechnieken om cliënten te helpen in hun ontwikkelingsproces. Je combineert het werk met therapeutische aanraking met beweging en verbale en emotionele dialoog. Je leert energie zoeken en bewustzijn te volgen. Je leert voorzien/voorspellen. Je leert interventies herkennen en produceren in relatie tot karakterdefensies - “oude mappen”. Je werkt met zelfzelf interventies. Je oefent om de informatie uit contact en lichaamstaal te koppelen aan de begeleiding en contract interventies. Er wordt belang gehecht aan geven van correcte en complete instructies van oefeningen en opdrachten. Er wordt gekeken naar de stijl van instructies: of deze overtuigend en stimulerend is, duidelijke doelen en verwachtingen aangeeft, en of ze bijv. door de therapeut gelinkt wordt aan toekomstig therapeutisch werk. In de begeleiding van het lichaamswerk leer je tevens fysieke tussenkomsten te maken om de cliënt adequaat te helpen en te ondersteunen op niet-verstorende manieren. De therapeut staat bij de oefeningen geen negatieve uitkomsten of reconstructies toe. Tijdens het delen luistert de therapeut aandachtig en communiceert respect en awareness omtrent het gerapporteerde.
!
Karakteranalyse binnen de 10 PI-paradigmasessies – De substructuren van de rigide structuur Bekken-Hart Integratie We komen terug op werk met de 5 basis-karakterstructuren uit de bio-energetica, zoals geïnterpreteerd en uitgewerkt door Jack Painter in Postural en Energetic Integration. Je verdiept je inzicht in de energiehuishouding, de communicatiestijl en de weefselkwaliteit binnen iedere structuur. Je verdiept je inzicht en vaardigheid in het werken met de thema’s intimiteit en seksualiteit in de diverse substructuren binnen de rigide karakterstructuur. Je beschouwt de spirituele betekenis van seksualiteit, gevoelens van seksuele schaamte, …. Je bestudeert seksuele thema’s in de therapeutische relatie in termen van overdracht en tegenoverdracht. Je verdiept je inzicht betreffende de interacties tussen de verschillende karakters (overdrachtsmechanismen) tijdens Postural en Energetic Integration Sessies.
!
Energetic Integration – Verdieping van het werken met de Energetische Cyclus Je bestudeert de dynamieken van pijn en plezier in de gevorderde fasen van de energetische cyclus (je beschouwt de potenties van existentiële zijns- en gevoelskwaliteiten als verrukking, opwinding, orgastische stromen, extatische beleving, overgave en ontspanning in de belevings- en gevoelsstroom. Je oefent gedifferentieerd werk met adem- en beweging in relatie tot de verschillende karakterdefensies. Je verfijnt de fysieke technieken voor het werken met de energiestroom in het lichaam en de verbinding van de reichiaanse segmenten.
!
Bodymind Drama - voorbereidende oefeningen en mini-drama’s Algemeen: Je leert inschattingen te maken van het niveau waarop de cliënt aan het werken is: actualiteit, overdracht, regressief, ’acting-out’… Je leert energie zoeken en bewustzijn te volgen. Je leert voorzien/ voorspellen - Je leert therapeutische interventies herkennen in relatie tot karakterstructuren. Je leert de modaliteit van opereren van de cliënt determineren: sensorisch, auditief, visueel, kinesthetisch, ideëel. Je leert innerlijke stemmen te definiëren en in de ruimte te zetten: stem van controle, kritiek, dissociatie, schuld, oordeel, stem van negatieve voorspelling, redelijkheid, verwijt, onderdrukking, waarheid, waarschuwing, enz. Je leert deel-zelven/figuren te definiëren: bondgenoot, helper, contactlegger, container, begrenzer, toestemming gever. Je leert je te bewegen in innerlijke schermen en externe podia. Je ervaart het effect van „anti-dotes” of corrigerende emotionele ervaringen. Je leert het ‘innerlijk kind’ symbolische ouders te geven. Je leert mini-drama’s leiden en daarbij het lichaam en de therapeutische aanraking te betrekken. Studenten zullen demonstraties van bodymind drama begeleidingen kunnen aanschouwen begeleid door de
17
trainer. Deze zullen vervolgens worden besproken wat betreft hun inhoud en met het zicht op leerdoeleinden voor studenten.
!
Intervisie - 7 dagen met intervisie-groep + 1 dagdeel met docent. Tussen de blokken door kom je met je intervisie-groep bij elkaar. Voor deze intervisie bijeenkomsten krijg je van de docenten huiswerkopdrachten mee. Studenten ondersteunen elkaar in de persoonlijke en professionele ontwikkeling. Je stimuleert elkaar tot reflectie op de therapeutische technieken en bij het opzetten van een praktijk, die vanaf het 4e opleidingsjaar realiteit wordt. Er is 1 dagdeel met docent begeleiding. Er bestaat de mogelijkheid om op vrijwillige basis een ervaren therapeut uit te nodigen om praktische kennis uit te wisselen en inspiratie op te doen.
!
Leer-therapie - Sessies Postural of Energetic Integration Wanneer je in de blokken of intervisie persoonlijke thema’s tegenkomt die nadere uitwerking vragen, dan volg je, mogelijk op advies van de opleiding, een of meerdere individuele sessies met een leertherapeut.
! !
Literatuurstudie - 200 pagina’s Een literatuurlijst en een selectie van hoofdstukken wordt voorzien aan het begin van het jaar.
Integratie/Evaluatie - 1 dag Aan het eind van het derde jaar wordt er één dag besteed aan integratie en evaluatie. Je houdt een korte presentatie over wat je geleerd hebt en hoe je je hebt ontwikkeld als therapeut. Vervolgens krijg je feedback van je medestudenten en de docent(en).
! ! !! !
Vierde jaar De therapeutische praktijk - Overdracht en tegenoverdracht
Doelstellingen: In het vierde jaar staat de therapeutische relatie centraal binnen de praktijk met externe „oefen-cliënten” onder supervisie. Overdracht en tegenoverdracht worden nauwkeurig bestudeerd. Je leert je valkuilen als therapeut doorgronden. Alle kennis en vaardigheden opgedaan in de voorgaande jaren worden verder geïntegreerd, deels herhaald en opnieuw in sessies samengebracht. Je verdiept je kennis van integratietechnieken en paradigmasessies.
!
Opzetten en organiseren van de praktijk - Specifieke thema’s en onderwerpen - Herhaling en supervisie van PI-paradigmasessies. Je leert o.a. een brochure voor de praktijk opmaken, een financieel en therapeutisch contract op te maken, hoe samen te werken met collega’s, enz. Je verdiept je in de processen van aanmelding, intake, indicaties/ tegenindicaties, duur van de therapie, beëindigen van de therapie… Je leert therapeutische werkhypotheses te formuleren, inschattingen van motivatie te maken en het therapiecontract te verduidelijken. Je leert een behandelplan te formuleren in heldere en haalbare doelen. Je leert het nut en belang van tussentijdse evaluaties: vooruitgang van de therapie, evaluatie door anderen, feedback van de therapeut, feedback aan de therapeut, het herdefiniëren van doelstellingen, het integreren van de verworvenheden tijdens de therapie in het dagelijks leven. Je bestudeert overdracht en tegenoverdracht in verschillende stadia van de therapie. Je reflecteert en oefent de samenwerking van een team van twee of meerdere therapeuten in de behandeling van één of meerdere cliënten. Je leert adequaat omgaan met ziekteverzuim, vakantieregelingen, afscheidsrituelen. Je toetst de relevantie van verwijzing naar workshops, het geven van huiswerkoefeningen, het opvolgen van. Specifieke thema’s en onderwerpen: Je leert frequent voorkomende thema’s in therapeutische processen als chronische pijn en somatisering, dissociatie, seksueel misbruik, suïcidaal verlangens en neigingen een correcte plaats en begeleiding te geven; Je leert werken met de consequenties van vroeg verlies, omnipotente gevoelens en de noodzaak aan gezonde begrenzing ; Je beschouwt de plaats van eetgedragingen,
18
verslavingsproblematieken, het huwelijk, homoseksualiteit, transgender, religie, sport, in het eigen leven en dat van cliënten…
!
Overdracht - tegenoverdracht Oefeningen en rollenspellen rond overdracht en tegenoverdracht binnen de therapeutische setting worden opgezet. Handvaten worden aangereikt voor de therapeut om de tegenoverdracht te zien als een belangrijke bron van informatie over wat er gebeurt in de relatie met de cliënt. Er wordt gekeken naar productieve en niet-productieve relatering, subjectieve en objectieve factoren in overdracht en tegenoverdracht.
!
Bodymind Drama Je vergroot je vaardigheid om fasen, ritme en structuur van een bodymind drama te herkennen en te implementeren. Je oefent verder met het vormen en testen van werkhypotheses. Je leert verfijnder werken met afwijzing en bevestiging, de ‘alsof’-structuur, ‘magische oplossingen’, hypothetische negatieve reconstructies. Je oefent verder in het dirigeren van bodymind drama’s, maar plaatst je ook in de cliënt positie. Je oefent werken met het format van de „Ideale Ouders”. Je oefent het sharing proces te begeleiden en feedback te geven over bodymind dramatisch werk.
!
Body Reading - Structureel en fenomenologisch Diep lichaamswerk is altijd één van de pijlers binnen een Postural en Energetic Integration proces. Je blijft je verdiepen in de praktijk en de theorie van „structurele” en „fenomenologische” body reading. Je oefent je vaardigheid om voor elke paradigmasessie en voor ieder lichaamssegment de meer subtiele aspecten van body reading waar te nemen (huidskleur, temperatuur, beharing, huidtextuur, geur,…). Je leert anderzijds klinisch psychotherapeutisch redeneren rond de myofasciale meridianen (Myers, 2001) in relatie tot de psychodynamische thema’s. Je oefent in het vloeiend verbinden van de fase van body reading aan de fases van bodymind drama en van diep holistisch lichaamswerk binnen de individuele sessie.
!
Integratiesessies - Postural Integration In het vierde jaar worden de Integratie-paradigma sessies 8, 9 en 10 (die voor het eerst werden behandeld in jaar 3) herhaald. Je vergroot je vaardigheid om de cliënt te helpen de volgende dimensies van de bodymind samen te brengen: • Boven- en onder, • Centrum en periferie, • Links en rechts, • Voor en achter, • Binnen en buiten. In de extra-paradigma sessies 11 en 12 leer je daarenboven strategieën om mannelijke en vrouwelijke polen wederzijds te versterken. Hierdoor ontstaat belichaamde maturiteit en het vermogen om integriteit te bewaren in lastige situaties.
!
Leer-supervisie - 6 dagen + 30u individuele supervisie Gedurende het vierde jaar woon je 6 leersupervisie bijeenkomsten bij. Iedere student brengt daarbij een casus in waarmee wordt gewerkt. Er wordt gewerkt met ‘onderbroken sessies’, waarin een student werkt met een medestudent onder supervisie.
!
Intervisie - Doorlopende Intervisie-groep Tussen de blokken door kom je opnieuw met je intervisie-groep bij elkaar. Voor deze intervisie bijeenkomsten krijg je van de docenten huiswerkopdrachten mee. Verder is de taak van de intervisie-groep elkaar in de persoonlijke en professionele ontwikkeling in dit jaar te ondersteunen. Je stimuleert elkaar tot reflectie op de therapeutische technieken en bij het voeren van een praktijk. Je kan vrijblijvend een docent vragen voor herhaling of verheldering van technieken. De trainers moedigen aan om ook na het beëindigen van de opleiding een intervisie-groep te onderhouden.
!
Literatuurstudie - 200 pagina’s Een literatuurlijst en een selectie van hoofdstukken wordt voorzien aan het begin van het jaar.
19
!
Afstudeerdag - 1 dag Aan het eind van het vierde jaar wordt er één afstudeerdag georganiseerd. Je houdt een presentatie over een zelfgekozen onderwerp waarin je helder maakt wat je geleerd hebt en hoe je je perspectief als therapeut ziet. Vervolgens krijg je feedback van je medestudenten en de docent(en). Indien nodig kan er nog een gesprek volgen met een van de docenten.
! !
Vijfde jaar - Energetic Integration vervolmaking. Tijdens het vijfde jaar komen verschillende aspecten van de beweging in groepen aan bod. Het werken met groepen is eerder summier aan bod gekomen tijdens de 4-jarige training in Postural Integration. In dit vijfde jaar leer je specifiek werk met bijzondere rollen die groepsleden innemen, zoals de informele leider, het buitenbeentje, degene die het probleem signaleert en de eigen cliënt in de groep. Je oefent met geleide dagdromen, fantasieoefeningen, zachte energietechnieken en andere specifieke thema’s uit Energetic Integration. Er is zijn tevens bijkomende hoofdstukken over psychosomatiek, het gebruik van metaforen en rituelen, de mythologische dimensie... Bijkomende informatie over het vijfde jaar kan bekomen worden bij de trainer. Het vijfde jaar wordt ingericht bij voldoende deelnemers.
! !!
Opleidingsstaf Hoofdtrainer en coördinator: Dirk MARIVOET, PT, PMT, Psychotherapeut (ECP)
!“Mijn zoektocht naar inzicht en streven naar meesterschap is lang niet voltooid, maar met 30 jaar ervaring als lichaamsgericht psychotherapeut en +15 jaar als ICPIT-trainer sta ik met overzicht in het werk. Lesgeven is één van de grote deugden in mijn leven.”
!
Gecertificeerd ICPIT trainer, directeur van het Instituut voor Bodymind Integration en coördinator van de Opleidingen. Universitaire opleidingen: Lic/MSc. Kinesitherapie/Fysiotherapie (KU Leuven, 1982), postgraduaat Psychomotorische therapie (KU Leuven, 1983). Postural Integration practitioner sedert 1987 Advanced Practitioner sedert 1991 en trainer en supervisor sedert 1998), Energetic Integration therapeut sedert 1991, trainer en supervisor sedert 2002, Core-Energetics therapeut sedert1999 en teacher sedert 2007. Practitioner en trainer in Pelvic-Heart Integration sedert 2002. “In het eerste deel van mijn professionele carrière, tussen 1983 en 1994, als bewegings- en lichaamsgericht psychotherapeut aan de Universitaire Psychiatrische Centra te Leuven heb ik mij intens mogen verdiepen in de hulpbehoevende ziel van mijn medemens. Vanuit mijn verlangen om mijn potentieel maximaal ten dienste te stellen heb ik in 1994 het Instituut voor Bodymind Integration (IBI) in Gent (Sint-Amandsberg) opgericht. Ik hou ervan mensen op te leiden en ben vereerd dat Internationaal te mogen doen in het kader van ICPIT”.
!
Gastdocenten: Deze zijn allen ervaren geregistreerde psychotherapeuten met een jarenlange ervaring als docent. Voor de lijst van trainers-psychotherapeuten waar het IBI mee samenwerkt zie: www.ICPIT.info
!! ! !
20
Kosten van de Opleiding
Praktische informatie! Opleidingskosten per jaar: informeer (incl. koffie & thee, excl. verblijf).!
!
Nuttige adressen I.C.P.I.T. (The International Council of PsychoCorporal (Bodymind) Integration Trainers) Maatschappelijke Zetel en secretariaat: Destelbergenstraat 49-51, B-9040 Gent, +32-(0)9-228 49 11, www.ICPIT.info e-mail:
[email protected]
! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! !!
EAP www.europsyche.org EABP www.EABP.org BVP-ABP www.abp-bvp.be
21
Aanmelding
!
!
AANMELDINGSFORMULIER (Opleiding 2014-2016+) Hierbij stel ik mij kandidaat tot deelname aan de Opleiding in Postural (en Energetic) Integration Therapie
! ! ! ! !
(Indien handschrift, in hoofdletters invullen) Naam:.......................................Voornaam:................................Geboortedatum........................... Basisdiploma:................................................................................................................................. Afgestudeerd in het jaar: ...............Instelling................................................................................ Bijkomende opleidingen: .............................................................................................................. .....................................................................................................................................................
! ! ! ! !
Thuisadres: .................................................................................................................................. Tel:.........................Mobile......................Fax...................................E-mail:.................................... Werkadres:................................................................................................................................... Tel:.........................Mobile......................Fax...................................E-mail:.................................... Actuele Werksetting (indien u werkt: korte omschrijving; incl. timing): ............................................................................................................................................ ......... ................................................................................................................................................ ..... .................................................................................................................................................... . Eventuele vragen/ Opmerkingen: ................................................................................................. ................................. .................................................................................................................... Datum............................... Handtekening (naam) ……………………………..
! ! !
22
! ! !! !! !! !! !! !! !! !! !! !! !! !! !! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! 23
UITGEVER IBI - Destelbergenstraat 49-51 - B-9040 Gent © Dirk Marivoet Mei 2014 Alle rechten voor reproductie voorbehouden in alle landen
Instituut voor Bodymind Integration
Secretariaat: Destelbergenstraat 51 B-9040 Gent
! !
Opleidingscentrum: Destelbergenstraat 49 B-9040 Gent
! ! !
Telefoon +32-9-2284911
! ! !
Email
[email protected]
! !
Web www.bodymindintegration.com
! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! 24