Installatie-eisen bij renovaties Vlaams Energieagentschap Geert Flipts
Basiscursus lokaal woonbeleid 12 mei 2015
Inhoud • • • •
Energiebeleid Premies renovatie Premies nieuwbouw Varia (Energieleningen, Ecodesign, Vlaamse dakisolatienorm)
Waarom premies? • Ondersteuning energiebeleid renovatie en nieuwbouw • Afgelopen jaren heel wat Europese regelgeving omgezet • • • •
EPC verkoop en verhuur EPBD (energieprestatieregelgeving) Minimumaandeel hernieuwbare energie Energie-Efficiëntierichtlijn
• Energierenovatieprogramma 2020 • Toekomst renovatiepact…
Energierenovatieprogramma 2020 • Prioriteiten: dak/glas/verwarming/ (muur)
Energiebesparende investeringen in Vlaanderen • Belastingvermindering personenbelasting • Premies Vlaamse overheid woningen 2007
2010
2013(*)
Dakisolatie
8.861
58.662
52.800
Beglazing
24.835
56.058
48.300
Muurisolatie
1.856
9.160
21.100
Vloerisolatie
155
1.219
7.500
(*) Voorlopige cijfers 5
Aanscherpingspad EPB en BEN (BEN=Bijna Energieneutraal) • • • • • •
E100: 2006-2009 E80: 2010-2011 E70: 2012-2013 E60: vanaf 2014 (+ hernieuwbare energie) E50 vanaf 2016… E30 vanaf 2021 (BEN)
Evolutie E-peil eengezinswoningen
7
Wie geeft premies/goedkope leningen • Netbeheerder: zeer divers pakket premies voor renovatie en nieuwbouw (Eandis –Infrax) • Federale overheid -Fiscus (lage-energiewoning) • Vlaamse overheid (renovatiepremie-VAP-korting OV – belastingvermindering dakisolatie ) • Lokale entiteiten : energielening + ook VMSW/VWF + BENkrediet (banken) • Gemeenten - provincies
Premies renovatie 2015
Premies netbeheerder -algemeen • Netbeheerders (Eandis of Infrax) geven steeds dezelfde vastgelegde premies, overal dezelfde voorwaarden. • Eindfacturen 2015 • Premies lopen in principe van jaar tot jaar verder. • Aanvraagprocedure: 12 maand tijd om premie aan te vragen • Alle werken met aannemer (behalve dakisolatie) • Indien er meerdere facturen zijn, dienen deze het best samen te worden ingediend in 1 dossier. • 50% hogere premies voor beschermde afnemers (20% in geval van nieuwbouw) • De aanvraagformulieren en de volledige voorwaarden kunt u downloaden op www.infrax.be of www.eandis.be • Premies online aanvragen = sneller uitbetaald
Nieuwigheden 2015 • Zeer weinig nieuwigheden 2015 • E-peil premie voor bouwaanvragen vanaf 2015: vanaf E30 ipv E40 (dus 30 E-peil punten beter dan wettelijke eis) Pro memorie: wijzigingen vanaf 2014 • Maximum premiebedragen afgeschaft voor dak, vloer, muur, glas • Nieuwe combipremie muurisolatie+raamvervanging • Uitbreiding premie voor zb en wp (vanaf nu ook voor nieuwbouw met bouwaanvraag tot eind 2013) • Uitbreiding sociale dakisolatiepremie naar bescheiden huurwoningen (450 euro/500 euro centrumsteden of Vlabinvest)
Overzicht energiepremies 2015 (renovatie) Premies voor bestaande woningen (=aangesloten op het distributienet voor 1/1/2006, of bouwaanvraag voor 1/1/2006) Dakisolatie via aannemer (onbeperkt aantal m²)
6 €/m² (Rd-waarde minstens 3.5) 7 €/m² (Rd-waarde minstens 4,0) 8 €/m² (Rd-waarde minstens 4.5)
Dakisolatie doe-het-zelf (onbeperkt aantal m²)
3 €/m² (Rd-waarde minstens 3.5) 3.5 €/m² (Rd-waarde minstens 4,0) 4 €/m² (Rd-waarde minstens 4.5)
Na-isolatie bestaande buitenmuur via buitenzijde via aannemer (onbeperkt aantal m²)
15 €/m² (Rd-waarde van het nieuw geplaatste materiaal moet minimum 2 m²K/W bedragen)
Na-isolatie bestaande spouwmuur via aannemer
6 €/m² + extra eisen STS 71-1
(onbeperkt aantal m²)
Vloerisolatie via aannemer (onbeperkt aantal m²)
6 €/m² (Rd minimumeis van 1,2 m²K/W)
Vervolg Premies voor bestaande woningen (=aangesloten op het distributienet voor 1/1/2006 of bouwaanvraag 1/1/2006) Hoogrendementsbeglazing via aannemer (onbeperkt aantal m²)
bij vervanging enkel glas: 12 €/m² (U-waarde max. 1.1) bij vervanging enkel of dubbel glas: 15 €/m² (Uwaarde max 0.8)
Warmtepompen via aannemer
premie voor de plaatsing van een nieuwe warmtepomp, met een maximum van 1700 € (+ uitbreiding ook recente nieuwbouw)
Zonneboiler via aannemer
premie van 550 € per vierkante meter nieuw geplaatste thermische zonnecollectoren die voor de productie van sanitair warm water worden gebruikt, met een maximum van 2750 € per geplaatste installatie (max 50% factuur) + extra eisen (+ uitbreiding ook recente nieuwbouw)
Individuele condensatieketel voor beschermde klanten via aannemer
premie van 800 €
Vervolg Premies voor bestaande woningen (=aangesloten op het distributienet voor 1/1/2006 of bouwaanvraag 1/1/2006) Combipremie voor gelijktijdige investering in muurisolatie en raamvervanging
bij vervanging enkel glas (inclusief raamwerk) : 48 euro/m² (Ug-waarde maximaal 1,1 W/m²K, Uw-waarde 1,7 W/m²K), maximaal 1680 euro. De premie voor muurisolatie blijft identiek als hierboven. bij vervanging enkel of dubbel glas (inclusief raamwerk) : 60 euro/m² (Ug-waarde maximaal 0,8 W/m²K, Uw-waarde maximaal 1,7 W/m²K), maximaal 2100 euro. De premie voor muurisolatie blijft identiek als hierboven.
Vervolg • Sociale dakisolatiepremie voor huurwoningen • • • •
Aparte doelgroep beschermde afnemers 23 euro per m² dakisolatie Werken met projectpromotor Sinds 2014 uitbreiding naar alle huurwoningen (huurprijs 450 euro/500 euro in centrumsteden)
Extra info over muurisolatie Na-isolatie van een bestaande buitenmuur via de buitenzijde
15 €/m² (Rd-waarde van het nieuw geplaatste materiaal moet minimum 2 m²K/W bedragen) – wellicht vanaf 2017 koppeling aan STS 71-2
Na-isolatie van een bestaande spouwmuur
6 €/m² (lambdawaarde van maximaal 0,065 W/mK, volledige spouw wordt gevuld, spouw minstens 50 mm) + aannemer werkt volgens STS 71-1
Na-isolatie via binnenzijde
Momenteel geen premie: wellicht vanaf 2016 premie bij werken begeleid door architect/ontwerper (wel publicatie beschikbaar op www.energiesparen.be/publicaties
Na-isolatie spouwmuur • Potentieel aan ongeïsoleerde spouwmuren is zeer groot/ relatief beperkte investeringskost (20 à 25 euro per m²) • Besparing energiekosten van 3 à 4 euro per m² per jaar Energiewinstcalculator voor spouwmuur beschikbaar op www.energiesparen.be/energiewinst • Buitenmuurisolatie: vooral in het kader van globale renovatie (hogere premie, maar kostprijs voor isolatie + afwerking is veel hoger > 100 euro per m²) – ook afbreken façade, plaatsen isolatie tegen dragende muur + nieuwe afwerkingslaag valt hieronder.
Kwaliteitseis voor premie spouwmuur • STS 71-1: Vanaf juli 2012 voor spouwmuren verplicht voor premie • Slechte ervaringen uit verleden vermijden (jaren ’70 - ’80) • Duidelijke diagnose van spouwmuur noodzakelijk • Risico op slagregen en vorstschade • Voorafgaandelijk onderzoek in de spouw is noodzakelijk • Ongeveer 85% spouwmuren is geschikt om te isoleren • 2 onderdelen mbt kwaliteit • Op het niveau van materiaal (ATG): 4 groepen : minerale wol, Opencellig PU-schuim, gesloten PU-schuim, gebonden EPS parels • Aannemer en team dat de werken uitvoert zelf moet erkend zijn. Momenteel ruim 80 aannemers erkend, soms voor meerdere materiaalgroepen • Meest recente lijst steeds beschikbaar op www.energiesparen.be/spouwmuur • Op het einde van de werken kan de aannemer een Verklaring van Overeenkomstigheid afleveren (vvo) – (duurt ongeveer 3 weken na afronding werken) • Kwaliteitscontrole op de werf is heel belangrijk. De aannemer moet dagelijks bekendmaken welke werven er die dag in uitvoering zijn.
Extra info over raam/glas Plaatsing hoogrendementsglas ter vervanging van enkele beglazing
bij vervanging enkel glas: 12 €/m² (Uwaarde max. 1.1)
Hoogrendementsglas ter vervanging van enkele of dubbele beglazing
bij vervanging enkel of dubbel glas: 15 €/m² (U-waarde max 0.8 = meestal drievoudige beglazing)
•Vervanging van dubbel glas door 1.1-glas komt dus niet in aanmerking •Veranda’s komen niet in aanmerking •Combineerbaar met de renovatiepremie •Indien ook muurisolatie – Combipremie mogelijk (enkel bij vervanging van alle ramen in de van muurisolatie voorziene gevels/geveldelen (als glas nog ok is –dwz Ug kleiner dan 2,9), dan moeten deze ramen niet vervangen worden). •Ook eisen voor ramen bij combipremie: Uw max 1,7 W/m²K
Extra info over vloerisolatie Vloerisolatie via aannemer
6 €/m² (Rd minimumeis van 1,2 m²K/W)
• Zowel van toepassing vloerisolatie op volle grond, als isolatie van plafond kelder • Voor eenvormigheid werd Rd-waarde bij isolatie van plafond van kelder gelijk gehouden met isolatie van de vloer zelf. Er wordt aanbevolen om in dit geval meer isolatie te plaatsen indien technisch mogelijk
Premie condensatieketel beschermde afnemers • Premie van 800 euro • De beschermde klanten zijn de personen die recht hebben op de sociale maximumprijzen voor elektriciteit en aardgas. • Zowel condensatieketel op aardgas als stookolie (+ butaan/propaan) komt in aanmerking (enkel individuele ketel) • Niet beschermde afnemers: geen premie meer (wel nog renovatiepremie of VAP mogelijk).
Extra info zonneboiler • Premie bedraagt 550 euro per m² (apertuuropp)- met een maximum van 2750 euro (of 5m²), max 50% factuur • Minimale inhoud opslagvat: minstens 40 liter per m² apertuuropp bij vlakke plaat of 55 liter bij buiscollectoren • Een gemiddeld gezin betaalt jaarlijks zo’n 300 euro voor de productie van sanitair warm water. Door een zonneboiler te installeren wint dit gezin 150 à 200 euro per jaar. • Kostprijs zonneboiler blijft hoog (ongeveer 4000 à 4500 euro). Terugverdientijd bedraagt nu 10 -15 jaar. • Combineerbaar met VAP
Extra info warmtepomp • Premie die kan oplopen tot 1700 euro in bestaande woningen • Premiehoogte gebeurt via een formule waarbij rekening wordt gehouden met de prestatiecoëfficiënt van de warmtepomp (COP) en het vermogen. • Minimale COP elektrische warmtepompen (cfr. Europees Ecolabel): • 4,3 voor bodem/water warmtepompen (brontemperatuur 0°C, afgiftetemperatuur 35°C); • 5,1 voor water/water warmtepompen (brontemperatuur 10°C, afgiftetemperatuur 35°C) • 3,1 voor lucht/water warmtepompen (brontemperatuur 2°C, afgiftetemperatuur 35°C); • 2,9 voor lucht/lucht warmtepompen (brontemperatuur 2°C, afgiftetemperatuur 20°C); • 4,3 voor directverdamping/water warmtepompen (brontemperatuur 0°C, afgiftetemperatuur 35°C); • 4,3 voor directverdamping/directcondensatie warmtepompen (brontemperatuur 0°C, afgiftetemperatuur 35°C);
Vervolg warmtepomp • Formule: 270 euro x ((0,87 x COP) – 2,5) x het nominaal elektrisch compressorvermogen bij verwarmen uitgedrukt in kWatt en vervolgens beperkt tot 1700 euro • Gemiddeld premie wp • • • •
300 euro premie voor lucht-lucht warmtepomp 500 euro voor lucht-water 1200 euro voor bodem-water 1700 euro voor water-water
Renovatiepremie • • • •
Wordt omgevormd Voordeel gespreid Nieuwe regeling zal gekend zijn medio 2015 Aanvragen ‘oud systeem’ konden ingediend worden tot eind nov 2014 en worden afgehandeld volgens de oude reglementering (dus eenmalige premie) • Voorwaarden (premiehoogte, inkomensvoorwaarden) blijven vermoedelijk identiek • Op de hoogte blijven: aanmelden via www.wonenvlaanderen.be
Combinatie met renovatiepremie • Interessant voor • Vervanging ramen (+ 10% hogere renovatiepremie voor Uglas van max 0,9 /Uvenster van max 1,7) • Plaatsing condensatieketel (beschermde afnemers)
• Woning moet minstens 25 jaar oud zijn • Minstens 10.000 euro investeren (excl. BTW) – eventueel in combinatie met nog andere maatregelen • Beperkt inkomen (lage en middeninkomens) • 20 of 30% premie (en 10% extra voor ramen als glas Ug max 0,9 en Uw max 1,7) • Meer info: www.wonenvlaanderen.be
Combinatie met VAP • VAP = Verbeterings – en Aanpassingspremie (wonen Vlaanderen) (VAP en reno meestal niet combineerbaar) • Laagste inkomens (woning 25 j oud) • CV: installatie van of omschakeling naar cv: 1000 euro; vervanging van oude ketel door condensatieketel: 250 euro • Muur: gevelwerkzaamheden, premie 1500 euro (minstens 3000 euro factuur) • Meestal niet cumuleerbaar met renovatiepremie
Belastingvermindering dakisolatie • Enige resterende belastingvermindering, woning minstens 5j in gebruik • Sinds dit jaar Vlaamse overheid volledig bevoegd • Enkel werken via aannemer, R-waarde 2,5 • 30% van de investering – max 3050 euro fiscaal voordeel • Onduidelijk of dit nog verder loopt na 2015 (belastingvermindering van toepassing voor beveiliging van woningen: stopgezet vanaf 2015)
Premies nieuwbouw 2015 Via netbeheerder: Ifv E-peil + sinds 2014 ook uitbreiding voor zonneboiler en warmtepomp Zonneboiler + warmtepomp: voorwaarden + premie identiek als bij bestaande woningen. Belangrijk: enkel voor bouwaanvraag tot eind 2013.
E-peil premie netbeheerder Aangesloten op het net voor 1/1/2014 of Bouwaanvraag tot 31/12/2013 Zonneboiler via aannemer
550 euro per m², max 2750 euro, max 50% factuur
Warmtepomp via aannemer E-peil premie
premie van max 1700 euro (afh van type) Bouwaanvraag vanaf 1/1/2015 tot 31/12/2015
≤E30 nieuwbouwwoning
1800 € + 50 €/punt tov E30
≤E30 nieuwbouwappartement E-peil premie
800 € + 30 €/punt tov E30
≤E40 nieuwbouwwoning
1800 € + 50 €/punt tov E40
≤E40 nieuwbouwappartement
800 € + 30 €/punt tov E40
Bouwaanvraag vanaf 1/1/2014 tot 31/12/2014
Voor woningen met bouwaanvraag voor 1/1/2014 wordt er eveneens een E-peil premie gegeven indien het bereikte E-peil minstens 20 punten lager is dan het wettelijk vereiste E-peil op het ogenblik van de bouwaanvraag. Extra voor beschermde afnemers
20% hogere E-peilpremie, 50% hogere premie voor zonneboiler en warmtepomp
Vervolg • 2006-2009: premie vanaf max E80 • 2010-2011: premie vanaf max E60 • 2012-2013: premie vanaf max E50 • 2014: premie vanaf max E40 • Bij afbraak en heropbouw van een bestaande woning of een bestaand appartement, zonder wijziging van de aard en de bestemming van de woning of het appartement, worden de Epeilpremies, verdubbeld. • Premie moet aangevraagd worden binnen 12 maand na EPBaangifte
Korting onroerende voorheffing Bouwaanvragen tot eind 2012: • Behaalt je nieuwbouwwoning het E-peil 60 dan krijg je gedurende 10 jaar een korting van 20 % op je jaarlijkse onroerende voorheffing. • Behaalt je woning het E-peil 40, dan loopt de korting op tot 40 %. Bouwaanvragen vanaf 2013 • De korting loopt op tot 50 % op de onroerende voorheffing bij een E-peil van max. E50 (en max. E40 voor bouwaanvragen vanaf 2014) en dit gedurende 5 jaar. • De korting bedraagt 100 % op de onroerende voorheffing bij een E-peil van max. E30 en dit gedurende 5 jaar. (+ vb) •Deze premie moet niet aangevraagd worden, maar wordt automatisch toegekend door de Vlaamse belastingadministratie. •Woningen die niet onder de EPB-regelgeving vallen kunnen niet genieten van deze maatregel.
Toegepast op BEN-woning (E30) • Premie netbeheerder (bouwaanvraag 2015) • E30 woning: 1800 euro • E30 appartement: 800 euro
• Korting onroerende voorheffing • Bouwaanvraag vanaf 2013: 100% korting, 5 jaar lang – voordeel ongeveer 5000 euro • Of bouwaanvraag voor 2013: 40% korting, 10 jaar lang – voordeel ongeveer 4000 euro
Totaal: ongeveer 6800 euro Eventueel ook BEN-krediet (Belfius, Triodos,)
Belastingvermindering lage energiewoning, passief, nul • Belastingvermindering werd eind 2011 stopgezet, maar eind 2013 werd alsnog een verlenging voorzien voor woningen met EPB-aangifte vanaf 2012, maar waarvoor al een contract is ondertekend tot het bouwen van een lage-energiewoning, passiefwoning, nulenergiewoning voor 1/1/2012. • Vea zal hier automatisch certificaten opmaken voor EPBaangiftes in 2014 (in de loop van maart en april 2015) zonder controle op contract.
Federale definitie • Lage-energiewoning: jaarlijkse netto energiebehoefte voor verwarming en koeling per eenheid vloeroppervlakte : max 30 kWh per m² • Passiefwoning: jaarlijkse netto energiebehoefte voor verwarming en koeling per eenheid vloeroppervlakte : max 15 kWh per m², Bij een luchtdichtheidsproef : n50 niet groter dan 0,6/uur. • Nulenergiewoning: idem passiefwoning + resterende energievraag voor ruimteverwarming en koeling volledig wordt gecompenseerd door ter plaatse opgewekte hernieuwbare energie.
Premies 2016 • Grote kans op hervorming volgend jaar. • Aantal verplichtingen komt dichterbij (bvb minimale dakisolatie tegen 2020) zodat het logisch is dat sommige premies langzaam worden afgebouwd. • Signaal geven dat het nu interessant is, en mogelijk binnenkort iets minder premie.
Varia
Energielening via lokale entiteit • FRGE= Het Fonds ter reductie van de globale energiekost overgeheveld naar VEA • Lokale entiteiten verstrekken goedkope leningen, bestemd voor structurele energiebesparende maatregelen, aan particulieren. (meestal renovatie) • Dit gebeurt via lokale entiteiten die zijn aangeduid door steden en gemeenten in overleg met het OCMW. • Meestal lenen à max 2% , soms aan 0% (ongeveer 85% leningen aan 2%, gemiddelde lening van 7000 euro) • In 10-tal gemeenten nog geen energielening mogelijk. • Aanvragen sterk in de lift: budget verdubbeld naar 30 mio euro • www.energiesparen.be/energielening
Energielening via lokale entiteit Er wordt gewerkt aan geharmoniseerde lijst van investeringen die in aanmerking komen. • Dak- of zoldervloerisolatie • Hoogrendementsbeglazing, -deuren en -poorten • Muurisolatie • Vloerisolatie • Luchtdichting en blowerdoortest • Energiezuinig ventilatiesysteem • Zuinige verwarmingsinstallatie • PV Zonnepanelen • Zonneboiler of ander zuinig systeem voor sanitair warm water • Re-lighting of re-lamping • Energiezuinige huishoudtoestellen (enkel voor sociale doelgroep) • Energie-audit
Overzicht waar energielening mogelijk is . (dec2014)
Zonnepanelen – groenestroomcertificaten (<10kW) Geen steun meer voor nieuwe installaties pv
Premies gemeenten en provincies • Steeds minder gemeenten geven premie voor zb (80) en pv (20) • Beperkt aantal gemeenten geven premie voor dak, glas, muur, cv-ketel of lage energiewoning • Provincie (enkel Vlaams-Brabant)
Ecodesignrichtlijn 2015 (ketels tot 70 kW) • Verkoop verwarmingsinstallaties – strengere eisen vanaf 26/9/2015 • Quasi enkel nog condensatieketels kunnen verkocht worden • Uitzondering: verkoop van sommige cv-ketels blijft toegelaten voor appartementsgebouwen (met gemeenschappelijke schouw). Er wordt toegelaten dat daar iets minder performante ketels worden geplaatst (omdat de schouw niet geschikt is om een condensatieketel te plaatsen). • de seizoensgebonden energie-efficiëntie voor ruimteverwarming mag niet lager zijn dan 86 %. Er is één belangrijk uitzondering op deze regel, namelijk de verwarmingsketels type B1, die nog vaak gebruikt worden in appartementen, waarbij meerdere installaties op eenzelfde schouw worden aangesloten. Hier mag de seizoensgebonden energie-efficiëntie van ruimteverwarming van nieuwe ketels niet lager zijn dan 75 %. • Opgelet: Er is hierop een belangrijke uitzondering. Eind 2014 werd een addendum goedgekeurd bij NBN D51-003. Vanaf 1 september 2015 kunnen geen nieuwe B toestellen geplaatst worden in slaapkamers, badkamers, stortbadruimtes en WC's, ook niet voor de vervanging van bestaande toestellen en dus ook niet in appartementen.
Vervolg • Vanaf september 2015: labelling voor cv-ketels die verkocht worden (vergelijkbaar met A-G label voor koelkasten). • Geen eisen voor cv-installaties die er al staan. • Meer info: http://www.energiesparen.be/verwarming/ecodesign
Vlaamse dakisolatienorm • Vanaf 2015: strafpunten voor woningen zonder dakisolatie (Rwaarde minstens 0,75). Strafpunten lopen op tot 15 vanaf 2020. (dwz – kan dan ongeschikt worden verklaard). • Onderdeel van Vlaamse Wooncode • In de praktijk vooral toegepast op huurwoningen maar is ook van toepassing op niet-huurwoningen. • Handhaving is bevoegdheid van wonen-Vlaanderen (en lokale besturen die een woononderzoek kunnen uitvoeren, meestal na klacht van huurder). • Bewijzen via EPC (indien geen default-waarde gebruikt werd) of feitelijke vaststelling (= inspecteur die kan vaststellen of er voldoende isolatie in zit). • Ook van toepassing voor alle appartementen in appartementsgebouw
Publicaties VEA • Premies en leningen voor energiebesparing in Vlaanderen 2015 • Praktische bouwgids voor jouw BEN-woning • Nieuwe EPB-eisen voor nieuwbouw en renovatie 2015-2016 • Binnenisolatie van buitenmuren • Energiezuinige verlichting voor KMO’s
