re.Public 27 24 juni 2011
Thema Opleidingen - Achtergrond 17
Inspiratie is hard werken Fantasie, empathie en doorzettingsvermogen noodzakelijk voor actie
re.Public 27 24 juni 2011
Thema Opleidingen - Achtergrond 19
Wat willen we van ons werk? Ontwikkeling, afwisseling en uitdaging. Noem het motivatie of bezieling, zonder inspiratie gebeurt er weinig. Maar waar hebben we het dan eigenlijk over, en belangrijker: hoe kom je er aan? Tekst Mirjam van Immerzeel ‘Jullie denken zeker nog dat de inspiratie vanzelf komt als je je opsluit op een zolderkamer met een fles wijn en leeg vel?’ Gerdy Geersing - tegenwoordig psycholoog bij loopbaanbureau &Talent - maar ooit student aan de kunstacademie, denkt nog wel eens terug aan de woorden van haar oude docent daar. ‘Vergeet het maar’, liet hij indertijd op zijn retorische vraag volgen, ‘inspiratie is heel hard werken’. In haar praktijk ontmoet Geersing geregeld mensen op zoek naar inspiratie – niet zozeer om een kunstwerk te creëren, maar om een nieuwe wending aan hun loopbaan te geven, en niet zelden ook aan hun leven. Ze zijn vastgelopen, staan voor belangrijke keuzes of zijn gewoon even hun motivatie kwijt. Soms, merkt ze, hebben ze een nogal romantisch beeld van het lichtje dat als vanzelf moet gaan branden voor dat ene goede idee of plan. En tot die tijd komt er weinig uit hun vingers en hebben ze een duwtje van haar nodig. Dat geeft ze. ‘In de negentiende eeuw dacht men dat inspiratie een passief proces is, iets wat je overkomt’, vertelt Geersing. ‘Maar we zijn er inmiddels wel achter dat het niet zo werkt. Je moet er zelf wat voor doen. Inspiratie is inderdaad hard werken.’ De makke van inspiratie is natuurlijk dat het woord alleen al vaag klinkt. Nogal hoogdravend voor de een en ogenschijnlijk onbereikbaar voor de ander. Maar wat is het nu eigenlijk precies? Het illuminatieve moment waarop een briljant idee binnenvalt? Een oplossing voor een hardnekkig probleem of een ijzersterk plan voor die positieve wending aan je leven? Het kan allemaal. Wie op zoek gaat naar inspiratie in de populaire literatuur komt allerlei verwante termen tegen. Van modeter-
men als flow, zingeving en motivatie tot archaische termen als bezieling, ingeving en zelfs de ‘goddelijke vonk’. Inspiratie komt van oorsprong uit de theologische hoek, legt Ian van Lidth de Jeude uit. Hij is psycholoog en loopbaancoach bij Van Ede & Partners. Maar de herkomst van het woord zelf spreekt hem nog het meest aan. ‘Inspiratie komt van het Latijnse woord voor inademen. Dat zegt het eigenlijk helemaal. Inspiratie revitaliseert namelijk en vergroot je bewustzijn. Het gekke is dat vanuit de psychologie weinig onderzoek is gedaan naar het fenomeen, terwijl het wel een heel belangrijk begrip is in het
‘Ik kan mezelf nog beter verkopen’ ’Ik ben deze eendaagse cursus bij toeval gaan doen, omdat een collega die zich had opgegeven verhinderd was. Vooraf was ik sceptisch, maar gaandeweg bleek het heel leuk te zijn. Op een originele manier leer je je sterke punten voor
Alexander Versteeg, (30) Functie: Beleidsmedewerker regiegroep Regeldruk, ministerie EL&I Opleiding: Summer Course ‘Personal Branding’ (Het Buitenhuis, BZK)
jezelf te benoemen en over te brengen op anderen. Ik heb geleerd hoe ik nog scherper kan neerzetten waar ik voor sta. En ook hoe je dat meer doet vanuit je eigen competenties. Bijvoorbeeld dat ik sterk gericht ben op harmonie en samenwerken, bij conflicten of meningsverschillen zie ik goed de verbanden. Dat kan ik nu inzetten bij vergaderingen,
door goed te luisteren naar de verschillende visies die tegenover elkaar staan. Zo kan ik een bijdrage leveren aan het oplossen van problemen. Door dat bovendien te communiceren naar collega’s, weten mensen dat jij daar goed in bent en zullen ze in de toekomst eerder naar jou komen. Ik ben nog beter geworden in het verkopen van mezelf.’
re.Public 27 24 juni 2011
Thema Opleidingen - Achtergrond 21
Meer inspiratie in vijf stappen Stap 1 Denk om je gezondheid: goed slapen, goed eten en regelmatig bewegen. Dat bevordert je energieniveau, weerbaarheid en stemming. Bij sport komen hormonen vrij die je humeur positief beïnvloeden. Stap 2 Doe zelfonderzoek: welke bezigheden en mensen boeien je? Breng al je interesses in kaart. Lees boeken en artikelen, kijk films en het nieuws, praat met anderen; wat raakt je, waarover kun je je opwinden? Stap 3 Zoek actief situaties en bezigheden op die je boeien. Durf nieuwe dingen te
dagelijkse werk van psychologen.’ Van Lidth de Jeude merkt dat alleen al een goed gesprek kan leiden tot inspiratie. Hij citeert daartoe Goethe: ‘Verkwikkender dan het licht, is het gesprek.’ Zo werkt het ook. Een gesprek tussen mensen met dezelfde interesse kan op een hoger niveau terechtkomen, waarop ze tijd en ruimte vergeten. Daarom is inspiratie verwant aan flow, wanneer je helemaal opgaat in je bezigheden.’ Inspiratie staat vaak aan de wieg van actie. Voor de overgang van ingeving op uitvoering hebben we voorstellingsvermogen en fantasie nodig. Allemaal eigenschappen en talenten die we volgens Arnold Bakker te danken hebben aan onze evolutie tot complexe sociale wezens. Deze hoogleraar Arbeids- en Organisatiepsychologie aan de Erasmus Universiteit Rotterdam doet al jaren onderzoek naar motivatie en enthousiasme van mensen. ‘We kunnen anticiperen op de positieve dingen die gaan komen. Geestdrift zorgt dat we uitdagende taken voor elkaar krijgen. Dat is een groot evolutionair voordeel ten opzichte van dieren.’ We hebben dus enthousiasme nodig om onszelf doelen te stellen en inspiratie om dat op te brengen. Aan dit vermogen hebben we onze kunstwerken, iPads, antibiotica en rechtstaat in zekere zin te danken. Er is nog een bijkomend voordeel: het voelt bijzonder prettig. Bakker: ‘Inspiratie helpt je professionele pres-
doen, een cursus, een hobby... Loop je nergens echt warm voor? Maakt niet uit, begin gewoon ergens. Doe iets. Stap 4 Zoek het gezelschap van enthousiaste mensen, dat werkt namelijk aanstekelijk, blijkt uit onderzoek. Zij kunnen een waardevolle medestander zijn, als de inspiratie toeslaat. Stap 5 Stel jezelf haalbare doelen, daarmee bescherm je je ontluikende bevlogenheid. Veel goede ideeën sterven in schoonheid èn door te hoge verwachtingen op te korte termijn. Stapje voor stapje realiseer je je inspiratie.
taties te verhogen en daaruit bevrediging te halen. Als je weet waarvoor je het doet, kun je ook langer doorgaan.’ Het klinkt heel goed; dit wil natuurlijk iedereen wel. Maar hoe raak je in zo’n staat? Zoals de vroegere docent van Geersing al zei: het valt niet af te dwingen, niet door jezelf en al helemaal niet door anderen met een cursus of training. Misschien overkomt het je daarom toch wel een beetje, filosofeert Van Lidth de Jeude. Inspiratie doe je in ieder geval op door iets te doen of te observeren wat je boeit, leggen de beide psychologen uit. Dus als de docent een begenadigd verteller is en de leerstof spreekt je aan, dan maak je bij een cursus al meer kans.
‘Inspiratie revitaliseert en vergroot je bewustzijn’
EMPATHIE ‘Mensen raken vooral geïnspireerd door andere mensen’, vertelt Bakker. ‘Bijvoorbeeld door een leidinggevende die visie uitdraagt, iemand die het goede voorbeeld geeft, en die intellectueel stimuleert. Maar je kunt ook geïnspireerd raken door iets indrukwekkends mee te maken. Bijvoorbeeld toeschouwer zijn bij een ramp, kan ertoe leiden dat je de hulpverlening ingaat.’ Helden, leiders en charismatische persoonlijkheden zijn uitgelezen inspiratiebronnen. Vandaar dat hun biografieën zo populair zijn. Toen
‘In virtuele gemeente leer je veel’ ‘Na mijn afstuderen aan de Groningse universiteit kwam ik terecht bij de gemeente Arnhem. Daar werd ik benaderd door het bedrijf Newpublic, dat me een traineetraject aanbood. Ze hadden mijn profiel op LinkedIn en Monsterboard gezien, en ze zochten mensen die echt bewust kiezen voor een baan bij de overheid. Ik werk nu 36 uur per week als trainee bij de gemeente Leusden. Daarnaast werk ik met acht
andere trainees in een virtuele gemeente, die we ‘Voortwaerts’ hebben genoemd. Onze eerste opdracht was om voor die gemeente een organisatiemodel op te zetten dat klaar is voor de toekomst. We hebben een model ontworpen: er zijn geen afdelingen, er wordt voornamelijk gewerkt in processen en projecten. Rigoureus, maar best realistisch.’ ‘Via Voortwaerts leg je makkelijk contact met collega-
trainees bij andere gemeenten, provincies en andere overheidsinstanties. Zo raak je heel snel thuis in overheidsland. Onze nieuwe opdracht is het opzetten van een gemeentelijk jeugdbeleid voor Voortwaerts. Ik denk dat daar weer iets leuks uit komt.’
Robert Vos (27) Functie: Trainee via Newpublic bij de gemeente Leusden, projectleider Klant Contact Centrum Opleding: Traineetraject Simpublic
22 Thema Opleidingen - Achtergrond
re.Public 27 24 juni 2011
Meer inspiratie Vakantie-inspiratieboekje ‘Doe meer met je talenten’ door Gerdy Geersing € 7,95
‘De ogen lichten op en het hart slaat sneller’
Van Lidth de Jeude eens Maarten Luther King op televisie zag spreken, raakte hem dat. ‘Dat soort mensen is in staat om heel veel anderen te raken’, vertelt hij. ‘Maar zelfs Maarten Luther King inspireerde niet iedereen. Er zullen Ku Klux Klan-leden zijn die juist weerzin voelden en juist geïnspireerd werden door hun leider.’ Zo bekeken kan alles en iedereen een inspiratiebron zijn en is er geen echte gemene deler waar iedereen het over eens is. De een vindt inspiratie in de keuken, de ander haalt veel uit films. Sommige mensen kunnen met meditatie, zelfonderzoek en interne dialoog inspiratie uit zichzelf halen. De natuur is voor velen een
grote inspiratiebron, net als religie en filosofie. Maar vervolgens heb je daar binnen ook weer onderscheid. Inspiratie lijkt de ene mens wat makkelijker te komen aanvliegen dan de ander. Volgens de drie psychologen vooral een kwestie van persoonlijkheid en levenshouding. Van Lidth de Jeude wijst op het verschil tussen ouderen en jongeren. ‘Kinderen staan meer open, zijn veel poreuzer. Met volwassen worden leer je allerlei conventies en regels en is het lastiger om geïnspireerd te raken.’ Uit onderzoek van Bakker blijkt dat er een link bestaat tussen inlevingsvermogen en het ver-
‘Je geeft honderd procent’ ‘Ik heb de pabo gevolgd, maar ben kort daarna bij een gemeente gaan werken. Omdat ik graag verder wil in het management in de publieke sector volg ik nu de MBA Public Sector van Nyenrode. Een brede studie waarin allerlei zaken aan bod komen, van publiek-private
Christian de Kriek (27) Functie: Teamleider WMO bij gemeente Stichtse Vecht Opleiding: MBA Public Sector (Nyenrode Business Universiteit)
partnerships, integriteit en duurzaamheid tot hrm, financiën en risicomanagement. In iedere module krijg je individuele opdrachten en groepsopdrachten. Bij die groepsopdrachten leer je heel veel van je medestudenten die op allerlei andere plekken bij de overheid zitten: van de NOS tot het ministerie van Defensie.’ ‘Het is hard werken, je geeft je twee jaar lang voor honderd
procent. Ik moet vaak nee zeggen tegen verjaardagen van vrienden en familieleden, maar dat is niet erg omdat de studie zo leuk is. Het meest interessante vind ik de politieke spanning in de publieke sector. Want besluiten worden niet altijd genomen op zakelijke gronden, maar op wat politiek haalbaar is. Daar moet je als manager mee kunnen omgaan.’
re.Public 27 24 juni 2011
Thema Opleidingen - Achtergrond 23
mogen geïnspireerd te raken. ‘Mensen die empathisch zijn, kunnen beter het perspectief van de ander innemen. Hierdoor kunnen ze eerder geïnspireerd raken door wat de ander vertelt, mits dit overtuigend is. Zo niet, dan zullen empathische mensen juist eerder afhaken.’ De hoogleraar schat dat maar vijf tot zes procent van de bevolking een werkelijk enthousiaste persoonlijkheid heeft, die ontvankelijker is voor inspiratie en ook eerder tot actie zal overgaan. In haar praktijk merkt Geersing duidelijk verschillen tussen mensen die wat extraverter en actiever zijn met het leggen van contacten, en mensen met een passiever houding. ‘Die eerste groep raakt vaker en eerder geïnspireerd dan de ander. Als je dat van je zelf weet, dan kun je wat ondernemen om je meer bloot te stellen aan inspiratiebronnen. Om de randvoorwaarden van inspiratie te optimaliseren breng je eerst in kaart wat je interesses zijn. Denk onder meer aan boeken, films, soort mensen, culturen, hobby’s, taken op je werk. Zoek vervolgens die zaken bewust op.’ Wat volgens haar ook helpt is afstand nemen. ‘Tijdens vakanties is de routine van het dagelijkse leven uit zicht. Je komt met andere dingen en mensen in contact en zo krijgen nieuwe ideeën spontaan de kans om op te borrelen. Jammer is wel dat vaak de inspiratie om die ideeën uit te voeren wegzakt na thuiskomst.’ Om haar inspiratie vast te houden, neemt Geersing zelf altijd een klein notitieboekje mee op vakantie. Mocht iets opwellen
dan schrijft ze het op. En die gewoonte inspireerde haar weer tot het schrijven van een boekje met tips en toegankelijke opdrachten om op vakantie mee te nemen. ‘Zie het niet als huiswerk’, zegt de psycholoog, ‘want ik merk dat mensen tijdens hun vakantie toch altijd nadenken over hun leven en werk. Waarom dan niet daar ook wat mee doen zodat je er ook later wat aan hebt?’
BEVLIEGING Het psychologische effect van inspiratie is bij alle mensen hetzelfde. Er gaat bijna letterlijk een lichtje branden en je staat open voor nieuwe ideeën. Dat moment heeft allerlei lichamelijke kenmerken die ook bij geluksgevoelens horen: je ogen lichten op, je hart gaat harder kloppen en je ademhaling sneller. Inspiratie geeft een kick en je wilt tot actie overgaan. De drie psychologen koppelen inspiratie dui-
‘Het lijkt op de sociale academie’ ‘De opleiding draait om het inzicht dat iedereen anders tegen de wereld aan kijkt. We zijn bijvoorbeeld op bezoek geweest in Kanaleneiland, in Utrecht. Daar hebben we een vmbo-school bezocht en een paar uur gewerkt in een Turkse supermarkt. Je beleeft van alles en je spreekt met mensen die je normaal niet ontmoet. Je krijgt meer inzicht in je
eigen kijk op de wereld, en in de mogelijkheid om invloed uit te oefenen op veranderprocessen. Dat is wel nodig, want ik vind dat er dingen de verkeerde kant op gaan in de maatschappij en bij de overheid. Problemen worden ‘opgelost’ door het stellen van steeds meer regels, terwijl die de situatie vaak helemaal niet verbeteren. Je kunt beter kijken
naar de context waarin die problemen ontstaan, en daar proberen in te grijpen. In de opleiding trof ik mensen die dat óók vinden. Ik heb vroeger de sociale academie gevolgd, en dit deed me er sterk aan denken.’
Sandra Mennen (46) Functie: Dorp- en wijkcoördinator gemeente Overbetuwe Opleiding: Mijn gevoel voor realiteit (Sezen Academy)
re.Public 27 24 juni 2011
Thema Opleidingen - Achtergrond 25
‘Zelfs Maarten Luther King inspireerde niet iedereen’ delijk aan dadendrang. Zonder het verlangen er naar te handelen, is het een lege huls. Een kunstenaar of schrijver zal iets willen scheppen. Geïnspireerde hulpwerkers, actievoerders en politici zullen dingen willen veranderen. Gepassioneerde topsporters, ondernemers en professionals willen een doel bereiken. Van geïnspireerd in een luie stoel zitten, is nog nooit iemand wijzer geworden. Toch houdt inspiratie niet automatisch in dat je overgaat tot actie en dat je omgeving daar positief op reageert. Om inspiratie handen en voeten te geven, heb je wilskracht en doorzet-
tingsvermogen nodig, stelt Van Lidth de Jeude. ‘Het vraagt discipline. Gedragverandering duurt drie maanden zeg ik altijd. Jij hebt misschien de inspiratie voor een andere aanpak of nieuwe weg, maar dat geldt niet voor je omgeving. Anderen kunnen aanvankelijk denken dat het toch maar een bevlieging is en het zelfs negeren. Pas na een tijdje zullen ze doorkrijgen dat het ernst is en kun je te maken krijgen met weerstand. Over het algemeen hebben mensen namelijk moeite met opgelegde veranderingen.’ Wie in die fase doorzet, doet zijn of haar inspiratie eer aan.
r
Meer informatie: +www.entalent.nl +www.inspiratiepost.nl +www.menscentraal.nl ingezonden mededeling
GRATIS ABONNEMENT OP DE HANDHAVINGSKRANT
dit is een uitgave van het ccv
nummer 2 juni 2011
Klucht
De Handhavingskrant is er voor iedere professional met belangstelling voor handhaving. De krant biedt artikelen over de hele breedte van het handhavingsveld, van milieuhandhaving tot handhaving in de openbare ruimte. U vindt er trends en wetenschappelijke ontwikkelingen, maar ook best practices, informatie over bijeenkomsten en voorbeelden van slim handhaven. In de rubriek Persoonlijk Portret krijgt de handhaver een gezicht. De Handhavingskrant komt vier keer per jaar uit. Als u een gratis abonnement neemt, krijgt u de Handhavingskrant vanzelf toegestuurd.
5 /5 5 2(+ 5(
5 4 5' 5+ 54 5 5-5
"! $ !# !
,-001"-&6&/.&&*/%*46",*4*3.*+/ 6&&24*(34&3&*:0&/"4*,.&2,*3%"4 6002"-+0/(&2&/5*430$*""--"(&2&.*-*&53 :&(.""2&&/605%*(&(&:*//&/(&60&-*( :*+/600206&2."4*(%2"/,(*, & )05%&/%*&(&700/4&300,-"/(&26"34 "/%&23%"/345%&/4&/%*&&&/1""2+""2 "-3-5--0%002)&4-&6&/(""/'*,)*&2*/ "-3,20&(#""3&&/6&2"/47002%&-*+,)&*% ) &,&27&4&/*+0/3*3%2*/,&//*&4 )&4%0&-&:&--*()&*%*37""2)&40. (""4&/%""2."(#&34%2"/,#*+)02&/ 022*(&2&/%0&*,00,002"-#*+%& &*-"/%+&5(%%*&*,6",&2*/.*+/:"", ,2*+( 0/+0/(&/6"/ +""2.&4&&/ 345,*/:*+/,2""(%*&,"/*,-&-*+,01:/ /5..&2:&44&/ &4702%4%53)00(4*+%%"4%&06&2)&*% &2.&&01)05%4%&01-033*/(6002.""4 3$)"11&-*+,120#-&.&/#*+.*+01%&#"2 /&&24&-&((&/,1-&*46002&&/"/%&2& %&'*/*4*&6"/7*&,*/%*3*&-&&'4*+%(2&/3 6"/ *35*4%&4*+%20&(&27"3+&%"/ ,*/%*&/5 0'+""205%*3.0&4+& 01&&/60-7"33&/."/*&2#&)"/%&-&/&/ #&/"%&2&/*+/47&&%&15/4 2&12&33*&' #&-&*%)+&"#30-554/0%*(""2%0& )&401&&/."/*&2%*&%&06&242&%&2:&-' 2"",4 &)#&/"--&.""-&&/*%&/4*4&*43 ,""24 02(%"4)&41&2300/-*+,(&60-(&/ )&&'4"-3:&&&/1""2,&&2:7"-,&/%6"/ 342""4702%&/(&)""-%*&2,&&2#&42"14 5*434&--&/6"/)&42*+#&7*+3"4)&-14 &33&-6"/%&200*+"-*"3%& */(&/%& 20&(#""3*3&*(&/""26"/$"';%&20&/& &*%&01&23$)&--*/(%"4*/ *3(&,200/% 404!)&4#&34&$"';6"/&%&2-"/%
het alcoholprobleem onder jongeren is niet nieuw, de aanpak wel /
Meld u nu aan via www.hetccv.nl/publicaties/handhavingskrant Via deze site kunt u de krant ook downloaden.
!)0))&2300'!29#&'02&905%*& %""2,"/*,.&%53&/02.,7""%06&2 .",&/ 5*1&/&/3&,3404+&&2#*+/&&2 6"-4*3%"4%&/02.%*&7&0/:&15#&23 .&&(&6&/&.0&4/*&462&&.%01,*+,&/ %"430..*(&6"/%&+0/(&/3&/.&*3+&3 %*&#*+.*+*/%&,20&(,0.&/%"/00,%*4 (&%2"(6&240/&//7&&4+&7"4"/) *,)&4"-36&2342&,,&2(&%""/&4-*+,47&- &&/,-5$)4-3*, ,*-0.&4&21&2552 06&2%& 2*+%*3%�&4&40$)00,/*&4 6002%&"540'"#2*,"/40$)*3%"47&-7"4 &2*/)&4"-$0)0-#&-&*%(&524-.0&4+& %&&8$&33&/00,/*&45*46&2(204&/"$)4*( 120$&/46"/%&+0/(&2&/7&&412*."7""2 %&(2&/3-*(4/*,3.&&""/%&)"/%
+ *- + -.*-+) * ( -- -0
+1 (
+( -++ */- 0-- %+ ,
1 * . -'+,.-+ + -.-,( +* ' 0 + /0&+(--+0-.*/ - -- *.
4 5 7* 95. 56 5 ,43*4 7245 ::4 5* 5;9* 5 488
5 445 * 1) 4 "! 5 $! 5"& #&' 4 :: *4 5 0 '5 "#"%4 2