Inrichtingspatronen voor MCM
Paul Oude Luttighuis Telematica Instituut
Kanalen in Balans
14 november 2007
Waar gaat dit over? • • •
Over inrichting van MCM Over patronen en varianten Schot voor de boeg, niet compleet
•
Uiteindelijke doel – samenhangende set van MCM-inrichtingspatronen – inclusief handreikingen voor keuze
• •
Uitgangspunt: service-oriëntatie Zie bijvoorbeeld http://www.e-overheid.nl/data/files/ architectuur/ServiceGerichteArchitectuur.pdf
Kanalen in Balans
Wat vraag ik van u? •
•
Per sheet: – Is dit wel relevant voor Kanalen in Balans? – Moeten we niet bij voorbaat bepaalde varianten uitsluiten? – Hebben we varianten gemist? – Welke varianten zijn wanneer geschikt? Aan het eind: – Zijn er inrichtingskwesties die erbij moeten?
Kanalen in Balans
Denkraam inrichting MCM content (groepsgewijze informatiediensten) dossier (individuele informatiediensten) transactiediensten (altijd individueel)
vic
mu lti -ch
r se
an
ne
ls er
ty ar -p lti mu
vic es
DIENST
es
CLIËNT
A NA
PA RT
IJ
KA L multi-party channels Kanalen in Balans
Kanaalafbakening • • •
Op basis van organisatiegrenzen Op basis van doelgroepen Op basis van diensteninhoud
•
Doorsnedes kunnen ook.
Kanalen in Balans
Medium, poort of verwijzer? •
•
•
Kanaal als medium – Kanaal zit wel in de uitvoerende keten, maar niet in de verantwoordelijkheidsketen. Kanaal als poort – Kanaal als “proxy” of loket. – Kanaal zit in de verantwoordelijkheidsketen. – Achterliggende dienstverlener(s) is/zijn onderaannemers. Kanaal als verwijzer – Kanaal zit niet in de uitvoerende en niet in de verantwoordelijkheidsketen. – Na verwijzing is de rol uitgespeeld. – Biedt dus een “metadienst” (verwijzing).
Kanalen in Balans
Per dienst of per interactie • • •
Diensten omvatten i.h.a. meerdere contactmomenten (interacties). Worden kanalen geassocieerd met hele diensten ineens of, veel fijnmaziger, met individuele interacties. Fijnmazige associatie compliceert synchronisatie, omdat ook binnen een enkele casus synchronisatie over kanalen nodig is.
Kanalen in Balans
Diensten combineren
samenstellen
samennemen
generaliseren
Kanalen in Balans
Vaste of dynamische dienst-kanaalcombinaties •
•
Vaste combinaties – Een kanaal of interactie is altijd via (een) bepaald(e) kana(a)l(en) beschikbaar. Dynamische combinaties – Definitieve kanaalopties zijn afhankelijk van de voortgang tot dan toe.
Kanalen in Balans
Kanaalintrusie in de schakels •
•
•
Geheel ontkoppeld – Logica en opslag geheel kanaal-onafhankelijk ingericht. Alleen opslag ontkoppeld – Logica kanaal-afhankelijk ingericht – Opslag kanaal-onafhankelijk ingericht Geheel verzuild – Logica en opslag kanaal-afhankelijk ingericht
Kanalen in Balans
Kanaalintrusie in de diensten •
•
•
Geheel ontkoppeld – Content, dossier en transacties geheel kanaalonafhankelijk ingericht Hybride ontkoppeling – Content en/of dossier en/of transacties kanaalafhankelijk ingericht – Overige kanaal-onafhankelijk Geheel verzuild – Content, dossier en transacties geheel kanaalafhankelijk ingericht
Kanalen in Balans
Identiteit en authenticatie •
Identiteit – Per kanaal – Per dienst – Per dienstenbundel
•
Authenticatiemomenten – Per sessie (in het kanaal, “single sign-on”) – Per dienst – Per interactie
•
Authenticatieniveaus/middelen – Kanaal-onafhankelijk – Kanaal-afhankelijk
Kanalen in Balans
Cliënt-kanaal of aanbiederskanaal? • •
Aanbiederskanaal – Aanbieder(s) is/zijn verantwoordelijk voor het kanaal. Cliëntkanaal – Cliënt is verantwoordelijk voor het kanaal. – Voorbeeld: ingehuurde en gemachtigde intermediair of “agent”
Kanalen in Balans
Kanaalstapelen • • • •
Het ene kanaal maakt gebruik van het andere kanaal. Bijvoorbeeld: Baliemedewerker gebruikt dezelfde website als de cliënt. Simpel model voor kanaalsynchronisatie. Kan in medium- en in poortvariant.
Kanalen in Balans
Kanaalgranulariteit •
•
•
•
Grof: – elektronisch – telefonisch – fysiek Op basis van initiatief – push – pull Synchroniciteit – synchroon (internet-sessie, telefoongesprek, baliegesprek) – asynchroon (e-mail, voicemail, post) Product-gebaseerd – bijvoorbeeld verschillende browsers bij de burger
Kanalen in Balans
Transactionele integratie •
•
Orkestratie – Integraal dienstverlener coördineert zelf de uitvoering – Achterliggende deeldiensten onzichtbaar voor cliënt Choreografie – Integraal dienstverlener belegt uitvoering bij achterliggende leveranciers (maar bljft eindverantwoordelijk) – Achterliggende deeldiensten onzichtbaar voor cliënt eindklant
eindklant orkestrator
choreograaf
uitvoeringsschakels
uitvoeringsschakels
Kanalen in Balans
Dossierintegratie • •
Centraal dossierbeheer Decentraal dossierbeheer – Centrale toegang • Op basis van kopie • Op basis van verwijzing – Vast – Dynamisch (verwijsindex) – Decentrale toegang
Kanalen in Balans
Dankuwel! •
Missen we iets?
Kanalen in Balans
