Innovaties van HARTING. Stimulering van onderzoek als basis van productinnovatie. Mind wide open. Tempo maken

18

HARTING‘s Technologie Magazine

Gastbijdrage: Prof. Dr.-Ing. Markus Glück

Stimulering van onderzoek als basis van productinnovatie

Innovaties van HARTING Frank Quast

Andreas Huhmann

Mind wide open

Tempo maken

Creative har-speed M12

Cable assemblies

Han®-Eco

New Ideas

Customers Specific Solutions

Efficiency

Industrial Applications

Automation IT

Speed

Fast Track Switching

Connectivity & Networks Ha-VIS preLink®

Quality

Ethernet

Reliable

HARTING Technology Group

RJ45 Han-Modular® Wind

Energy

System Control ® Han-Yellock Concept

RFID Worldwide Standardization 10 Gigabit Installation Technology

Pushing Performance Data

IP 67

Innovative Transportation

Device Connectivity Partnership

Application

Broadcast

New Mindsets Standard

Backplanes

Future

Connectors

Network

Energy

2

Een andere manier van denken is anders denken “Een andere manier van denken is het grondbeginsel van ons handelen. Zo kan het prestatievermogen van ons bedrijf toenemen, kunnen we creatieve oplossingen ontwikkelen en goed voorbereid zijn op de toekomst. Zodat onze klanten van nu en morgen van de technologieën van HARTING kunnen profiteren.” Philip Harting, Senior Vice President Connectivity & Networks

De verbindingstechnologie is een sleuteltechnologie voor de toekomst. Nieuwe markten en toepassingen vragen naar nieuwe eigenschappen van onze connectoren, bijvoorbeeld naar een intuïtieve vergrendeling die bij het inpluggen eenvoudig goed vergrendeld en tegen onopzettelijk openen beveiligd is. Wij hebben onder deze randvoorwaarden het idee van de Han® connectoren nieuw uitgedacht, en daar is een heel speciale Han® connector uitgekomen: de Han-Yellock®, waarvan het design alleen al de vele nieuwe functies

“Creatieve en vooral waardescheppende oplossingen laten het nieuwe denken bij HARTING zien.”

We gaan de dingen op een andere manier benaderen en dat gaat uitsluitend door een andere denkwijze. Niet omdat we de gebaande wegen gaan verlaten kunnen we met echte innovaties een stempel drukken op de markt. De belangrijkste sleutel tot een werkelijk andere denkwijze is voor ons de ontwikkeling van technologieën die waarde voor onze klanten creëren en die nu al op de eisen van de toekomst gericht zijn. Door een andere denkwijze brengen we een voortdurende stroom innovaties voort die beslissende voordelen voor onze klanten zal genereren.

de nieuwe preLink® Technologie op een Automation IT communicatieplatform te realiseren. Hoe dat in detail mogelijk is zult u in dit nummer ervaren. Creatieve en vooral waardescheppende oplossingen laten het nieuwe DENKEN bij HARTING zien. Wij zijn voorbereid op de toekomst – zodat onze klanten hun nieuwe oplossingen adequaat kunnen uitvoeren, hun nieuwe uitgangspunten onbeperkt kunnen realiseren en hun creativiteit kunnen bewijzen. Veel leesplezier

belichaamt. Deze innovatie is het zwaartepunt van de onderwerpen in dit nummer. Een ander voorbeeld is de preLink® technologie. Bij de Ethernetbekabeling bestonden blijkbaar tussen de Office- en industriële automatiseringsgebieden uiteenlopende verlangens die een convergentie verhinderd hebben. Dit werd echter niet gesteund door de communicatietechnologie, maar door de verschillende denkstructuren van deze gebieden. Een andere manier van denken betekende in dit geval de gerechtvaardigde eisen van beide gebieden met behulp van

PS: Een aanwijzing voor wat betreft het tec.News: Met dit nummer breiden we het aantal uitgaven tot twee maal per jaar uit. Ze verschijnen dan in het voorjaar en in de herfst. We willen u hiermee nog actueler over HARTING ontwikkelingen informeren.

3

tec.News 18: Inhoud

Inhoud

Innovaties

Automation IT

Redactioneel artikel / 03

Concentratie op het essentiële / 17

Tempo maken / 14

Een andere manier van denken is anders

De volgende RJ45 generatie gaat van start.

Met 10G HARTING koppelt Automation IT

Faster Ethernet Traffic Guard / 18

novatiecycli van de Office IT.

denken.

producten industriële netwerken aan de in-

Mind wide open / 06

HARTING biedt met har-speed M12 het be-

HARTING heeft de verbindingstechnologie op

slissende meer aan bandbreedte.

een nieuwe manier uitgedacht.

Keep it simple / 16 Nieuwe aansluittechniek voor high-speed

Snel en eenvoudig / 19 Vorm en functie / 08

Docking frames maken een snel, probleem-

Met Han-Yellock® breidt HARTING het Han®

loos en voordelig onderhoud mogelijk.

portfolio met een bijzondere connector uit.

datanetwerken.

Krachtige real-time oplossing / 20 Efficiënte processen dankzij automatische

Stabiel lichtgewicht / 23

RFID-identificatie.

Alle markten, alle toepassingen / 10

Gering gewicht en lagere kosten bij een hoge

Ongeacht de toepassing – door de functio-

afwerkkwaliteit, veiligheid en betrouwbaar-

Duidelijke verkeersregels / 26

nele constructie kan de Han-Yellock® in een

heid.

Fast Track Switching garandeert determi-

industriële omgeving breed worden ingezet.

nisme en performance in de industriële omgeving.

Stimulering van onderzoek als basis van productinnovatie / 12 HARTING werkt op het Industrial Connectivi-

ty Demo & Research Center voor Zuid-Duitsland samen met de hogeschool Augsburg en het Technologie Centrum West-Beieren (TCW).

4

tec.News 18: Inhoud

Applicaties Concreet: HARTING oplossingen in het gebruik / 24 Klantindividuele oplossingen.

Kort en bondig Efficiënte energiebenutting in de aluminiumfabriek / 34

Korte berichten / 40

HARTING sterkstroom connectoren garan-

Prijzenspel / 42

deren een snelle service – ook als er onder-

Comfort als standaard / 28

houdswerkzaamheden moeten worden ver-

In het stadsverkeer worden steeds meer com-

richt.

Impressum / 42 Aanwezigheid op beurzen / 43

fortabele trams met lage instap gebruikt.

Springplank voor de tijger / 36 Performance verhogen, opties creëren / 30

Chinese producenten van windenergie-installaties veroveren de wereldmarkt.

De familie van de HARTING sterkstroom connecoren heeft twee nieuwe leden.

Stilte, opname loopt / 38 Live-geluidsinstallatieopnames stellen hoge

Universeel toepasbaar / 32

eisen aan de connectoren.

HARTING connectoren als veiligheidsmaatstaf

voor het railvervoer.

Netwerken groeien naar elkaar toe / 33 De Ethernet-technologie heeft inmiddels het operationele veldniveau van industriële processen bereikt.

5

te c . N e w s 1 8: I n n ovat i e s

“Met ervaring en openheid iets nieuws creëren.”

6


Mind wide open HARTING heeft de verbindingstechnologie op een nieuwe manier uitgedacht. En wat is daarvan de uitkomst: de Han-Yellock®, een bijzondere Han® connector die alles op z’n kop zet. Frank Quast, Product Manager, Germany, HARTING Technology Group, frank.quast@ HARTING .com

Daarbij is hij ook nog mooi.

Dat moet hij ook zijn, want zijn vorm is uitdrukking van zijn functionaliteit. HanYellock® is verbindingstechnologie met een doordacht design dat een sieraad wordt voor elke moderne machine. Verbindingstechnologie waarbij buitenkant en functies met elkaar in overeenstemming zijn. Zo elegant als de uiterlijke vorm is, zo functioneel is de constructie van de Han-Yellock®. De Han® productfamilie heeft zich tegenwoordig wereldwijd succesvol als standaard doorgezet en wordt dientengevolge vaak gekopieerd. HARTING Han® connectoren worden in de belangrijkste industriële sectoren gebruikt, in ruwe omgevingen, overal waar het aankomt op veiligheid en zekerheid bij de transmissie van data, signalen en vermogen. Hun brede toepasbaarheid en functionaliteit, het doordachte concept en de uitstekende kwaliteit zijn de basis van het Han®-succes. Juist om die reden is de Han-Yellock® een bijzondere Han® connector. Functionaliteiten worden naar de connector verplaatst, zijn toepasbaarheid en variabele karakter worden vergroot, zijn potentiaal wordt verveelvoudigd, hij is makkelijker in het gebruik, het foutpercentage wordt tot een minimum beperkt en de veiligheid tot een maximaal niveau vergroot. Daar waar hij tot nu toe niet kon worden gebruikt, is hij nu de primaire oplossing. En waar hij onzichtbaar was, is hij nu in al zijn pracht in beeld. Han-Yellock® is een grote stap op het gebied van de verbindingstechnologie omdat hij flexibel is door zijn zeer grote veiligheid en bedrijfszekerheid, en omdat de technisch zeer complexe componenten, zoals schakelkasten worden ontlast. De basisideeën, die in Han-Yellock® zijn opgenomen, zijn verbluffend simpel en daarnaast ongelooflijk effectief: door het design

is het mogelijk Han-Yellock® vanaf beide kanten, zowel vanaf de machinezijde als de kant van de leiding te monteren en zo nodig om te bouwen. Daarmee is op elk moment aanpassing aan nieuwe eisen mogelijk. Daarmee verbonden is de verplaatsing van de aansluitingen uit de schakelkast naar de connector wat tot een effectieve vergroting van de mogelijkheden leidt. De connector ontlast daarmee de schakelkast, vergemakkelijkt bovendien de montage en voorkomt fouten die bij de montage in de schakelkast worden veroorzaakt. Op korte termijn is daarmee een verdere verkleining van de constructie van de schakelkast in de machinebouw mogelijk. Flexibiliteit, eenvoudige bediening en vergroting van de mogelijkheden worden gecombineerd met een veelomvattend veiligheidsconcept. Bedradingsfouten worden door het inplugconcept geminimaliseerd, montage en demontage, zelfs met één hand, is veel gemakkelijker geworden. De vergrendeltechniek is eenvoudig, duidelijk en belastbaar. In elkaar klikken, vergrendelen en de verbinding is onscheidbaar. Klaar is Kees. Een nieuwe wijze van denken betekent met de schat aan ervaring en de knowhow van HARTING nieuwe ideeën creëren die vooral één ding tot doel hebben: de bruikbaarheid en productiviteit van connectoren op veldniveau te vergroten. Creativiteit is een proces, het is een houding, en daarvoor heeft men een productieve en creatieve onderneming nodig. HARTING demonstreert dat al decennialang. En Han-Yellock® is een hoogtepunt. Er komt nog meer. 7


Vorm en functie Sterke potentiaalvergroting, veiligheid, insteekconcepten waarbij fouten worden vermeden en een brede toepasbaarheid kenmerken de Han-Yellock®. HARTING heeft een nieuw ontwerp ontwikkeld, de functionaliteit uitgebreid en het onderhoud duidelijk vereenvoudigd. Frank Quast, Product Manager, Germany, HARTING Technology Group, frank.quast@ HARTING .com

Het technische concept van Han-Yellock®

is doordacht tot in ieder detail. Vijfpolige modules kunnen zonder gereedschap in de behuizing worden geklikt. De sterke potentiaalvergroting verplaatst vermogens van de schakelkast naar de connector. De vijf contacten met elk 20 A belastingscapaciteit voor stroom kunnen naar wens voor 2-, 3-, 4- of 5-bruggen worden geschakeld. De schakeling geschiedt middels gekleurde kamopzetstukken die aan de inplugkant door de klant worden vastgeklikt. Hierbij speelt het geen rol of het opzetstuk op de kabelzijde of op de behuizingszijde in de connector wordt geplaatst. Deze functie van busklemmen wordt nu in de connector snel, gebruiksvriendelijk en bovendien binnen een zeer kleine montageruimte geïntegreerd. Deze connectivity opzet is aantrekkelijk voor marktsectoren waarin steeds kleinere, compactere bouwvormen van machines en apparaten worden gevraagd. Voor de sector elektroplanning en aankoop ontstaan hierdoor de opties van vereenvoudiging van aansluitschema’s en de vermindering van materiaal- en bedradingskosten. Verder wordt het aantal bedradingskosten geminimaliseerd. Het aantal componenten voor het hele systeem wordt kleiner waardoor de aanschafkosten worden verlaagd. Door de Han-Yellock® sterke potentiaalvergroting kunnen op die manier beknopte systemen met een blijvende reductie van totale kosten op eenzelfde hoog kwaliteitsniveau worden gerealiseerd. 8

Confectionering aan de kabelzijde De uitdaging voor de confectioneerders ligt in een succesvolle mix van kwaliteit, snelheid en de keuze van componenten. Het Han-Yellock® systeem opent hierbij nieuwe mogelijkheden op het punt van de bekabelingspraktijk. Bij Han-Yellock® kan de aardingsgeleider (PE contact) als crimpcontact of Han-Quick Lock® aansluiting worden uitgevoerd. Er is hierdoor minder gereedschap nodig en een geleiderbundel kan zonder onderbreking met aardingscontact worden gecrimpt. De tweedeling van confectionering valt weg. Alle aderwerkzaamheden worden in één stap van het productieproces uitgevoerd. Daarnaast hoeven de Han-Yellock® modules door de klant alleen met pencontacten te worden uitgerust. Buscontacten zijn daarbij compleet overbodig. Han-Yellock® is ook voordelig bij de voorconfectionering. Omvangrijke ombouwwerkzaamheden bij verkeerde montage zijn niet nodig. Han-Yellock® lost bijvoorbeeld een verdraaiing van de hoek van de afgaande kabel met 180° op door eenvoudigweg de behuizingskap te draaien. Deze handeling veroorzaakt geen trek- en torsiebelasting op de bedrading en draagt zodoende in geval van service bij aan een bedrijfszekere en veilige verbinding. Principieel werd er bij de ontwikkeling van het Han-Yellock® systeem op gelet om schroefhandelingen tot een minimum te beperken. Inzetstukken voor contact en


modules worden eenvoudig en snel met de hand in de behuizingshelften geklikt. De demontage van de modules geschiedt met behulp van een vorkvormig gereedschapstuk dat vast in de tulenbehuizing kan worden aangebracht. Apparaatinstallatie De Han-Yellock® aanbouwbehuizing kan extreem vlak worden gemonteerd. In de niet-gemonteerde staat is alleen een doorlopend frame zichtbaar dat zich onopvallend aan het machinedesign aanpast. Om de aanbouwbehuizing te bevestigen heeft men twee opties. Voor montage op apparaatwanden tot een dikte van 4 mm kunnen zogenaamde Jack-Nuts® worden gebruikt. Deze “metalen deuvels” hebben het voordeel dat de aanbouwbehuizing met vier verankeringen aan de plugkant tegen de apparaatwand wordt geplaatst en daarna weer aan de plugkant wordt vastgeschroefd. De arbeidsinspanning vereist slechts één werkrichting, de installatie gaat vergeleken met het gebruik van contramoeren aanmerkelijk sneller. De tweede montageoptie is de traditionele bevestigingstechniek met M4 bouten bijvoorbeeld bij een massieve behuizings-

ondergrond voor standaard fixatie. Beide montagemethoden doen hun voordeel met de doorlopende Han-Yellock® IP 67 flensafdichting die tevens de montagegaten en schroeven afdekt. Voor de montageschroeven zijn geen aparte afdichtschijven nodig. Daarnaast is de montagevolgorde belangrijk. Tot nu toe werd deze in belangrijke mate gedicteerd door de gebruikte connector die voor front- of achterwandmontage was ontworpen. Han-Yellock® componenten zijn flexibeler, want zelfs wanneer de aanbouwbehuizing die voor frontmontage wordt gebruikt, kunnen de Han-Yellock® modules en isolatie-elementen vanaf de inplug- en aansluitzijde worden vastgezet. Nu staat het voorconfectioneren van de isolatie-elementen met het naderhand inklikken in de schakelkast of machine niets meer in de weg. Onderhoud Last but not least: een kernfunctie van de connector is de vergrendeling. In de ruwe industriële omgeving moet ze het veilige, eenvoudig en snel aansluiten en ontkoppelen mogelijk maken. De hoofdvereisten zijn goede onderhoudsmogelijkheden, trillingen schokbestendigheid, beveiliging tegen

onbedoeld en ongeoorloofd ontgrendelen en een ruimtebesparende opbouw. Han-Yellock® beschikt over een gepatenteerde, interne vergrendeling die praktisch als een veiligheidsgordel werkt. Vergrendelen geschiedt door het eenvoudigweg aansluiten van de kabel- en apparaatzijde. Wanneer de behuizingshelften niet zijn vastgeklikt, is een rode, doorlopende ring op de drukknop zichtbaar. Daarnaast beschikt deze drukknopvergrendeling over een blokkeerfunctie. Door de sleufcontour van de bedieningsknop 90° te draaien, is de vergrendeling geblokkeerd. Wanneer de Han-Yellock® moet worden gedeblokkeerd en losgedraaid, geschiedt dit door opnieuw 90° te draaien. Door de drukknopcontour wordt duidelijk zichtbaar dat de connector is gedeblokkeerd. Ontgrendelen door druk op de gele grendel ontkoppelt de twee behuizingshelften. Onbedoeld openen van de connector kan zodoende elegant en zonder extra componenten worden voorkomen. Het principe kan zelfs worden uitgebreid, want in combinatie met beschermkappen aan de kabelzijde is beveiliging tegen ongeoorloofd inpluggen eveneens mogelijk. 9


10


Alle markten, alle toepassingen Ongeacht de toepassing – door de functionele constructie kan de Han-Yellock® in een industriële omgeving breed worden ingezet. Voorbeelden hiervan zijn energietechniek en industriële automatisering. Andre Beneke, Director Product Marketing Connectors, Germany, HARTING Technology Group, andre.beneke@ HARTING .com

Industriële connectoren moeten een duurzame, betrouwbare en

tegelijkertijd eenvoudig te bedienen elektrische verbinding kunnen waarborgen. Bovendien worden al naar gelang de toepassing individuele eisen gesteld die tot op heden helemaal niet of slechts met duidelijke meerkosten konden worden uitgevoerd. Han-Yellock® lost dit probleem op en biedt de gebruiker in velerlei opzicht aanzienlijke voordelen. Energy In complexe machines is het eenvoudige, veilige en snelle inpluggen van verbindingen – gedeeltelijk maar met één hand – essentieel. De eenvoudige vergrendeling van de Han-Yellock® beantwoordt aan de situatie van toepassing in het veld, die wordt gekenmerkt door een compacte manier van bouwen en toegang slechts onder een hoek – bijvoorbeeld bij de as van een installatie voor windenergie – zonder dat dit ten koste gaat van de bedrijfszekerheid en veiligheid van de verbinding. Automation Uitvaltijden van productie-installaties brengen aanzienlijke kosten met zich mee. Vooral de componenten die voor het gebruik van installaties decentraal en vrij toegankelijk zijn lopen gevaar. Overal waar connectoren tegen onbedoeld en onbevoegd openen moeten worden beveiligd, is Han-Yellock® door zijn vergrendeling een goede optie. Zondere verdere inbouwelementen of modificaties. Constructie van apparaten en schakelkasten Han-Yellock® speelt in op de trend naar steeds compactere apparaten en schakelkasten, waarvan de montage tijdbesparend kan worden uitgevoerd. De geïntegreerde contactverveelvoudiging vervangt busklemmen, de hoeveelheid bedrading kan worden hiermee worden teruggebracht. Compactere oplossingen worden ook mogelijk doordat Han-Yellock® connectoren dichter naast elkaar kunnen worden gemonteerd. 11


Stimulering van onderzoek als basis van productinnovatie Demo- en research center voor industriële netwerken verbindingstechniek in West-Beieren geopend. HARTING werkt op het Industrial Connectivity Demo & Research Center voor ZuidDuitsland samen met de hogeschool Augsburg en het Technologie Centrum West-Beieren (TCW). Prof. Dr.-Ing. Markus Glück, University of Applied Sciences Augsburg, Faculty of Engineering Andreas Nass, Director Engineering, Germany, HARTING Technology Group, andreas.nass@ HARTING .com

Gestart met middelen vanuit het “Hightech Offensive Bayern” en de EU, ontstond in Nördlingen in 2002 het “Technologie Centrum West-Beieren” (TCW) als een instituut behorende bij de hogeschool Augsburg, waarmee het ook op personeelsgebied verbonden is. Men zocht naar een samenwerking met gerenommeerde bedrijven die op het gebied van Industrial Connectivity werkzaam en toonaangevend zijn. Een samenwerking met de HARTING Technologiegroep werd al snel duidelijk.

Monsterproject Het concept van het Technologie Centrum West-Beieren overstijgt de gebruikelijke structuur van technologie- en franchising centra en omvat de volgende vijf belangrijke kenmerken: 1. de koppeling [verbinding of aansluiting] met gerenommeerde ondernemingen, 2. de oprichting en vestiging van bedrijven, 3. de samenwerking met hogescholen, 4. een intensieve vestigingsmarketing voor het Technologiepark West-Beieren en 5. beroepsmatige kwalificaties in het kader van een hoogwaardig seminar- en opleidingsaanbod. Het succes van het Technologie Centrum West-Beieren was enorm: 26 vestigingsprojecten werden direct door het TCW gerealiseerd. Daarnaast werden 53 externe vestigingsplannen vanuit de meest uiteenlopende branches als adviesprojecten begeleid. In totaal werden tot op heden 78 vestigingsplannen vanuit verschillende branches door het centrum ondersteund. In de afgelopen zes jaar werden door middel van het TCW ongeveer 70 aanvragen voor patent- of octrooirecht aangemeld. Deze voorbeeldige vorm van economische- en technologische stimulering heeft zich nu al bewe12

zen. Het Technologie Centrum West-Beieren werd tijdens meerdere gelegenheden landelijk als voorbeeldig modelproject gepresenteerd en kreeg talrijke onderscheidingen, waaronder de Beierse Kwaliteitsprijs 2006. De basis voor de nauwe samenwerking met de hogeschool Augsburg met het doel een onderdeel te willen vormen van de hogeschool in het noordelijk deel van het Schwabenland, is gelegd door bedrijven uit de regio, samen met de HARTING Technologiegroep. Zij hebben hiervoor samen een stichtingsinitiatief gevormd. De jongste initiatieven van het TCW zijn twee moderne “demo & research centra”, die toegankelijk zijn voor studenten van de hogeschool en de technische hogeschool “Fritz-Hopf”. Hier worden uiterst complexe trainings-, test-, onderzoeks- en ontwikkelingswerkzaamheden rondom robottechnologie, grijpertechniek en individuele

netwerken aansluittechnologie (Industrial Connectivity) mogelijk gemaakt. Een proefproject dat in Beieren uniek is. Nieuwste technologieën De demo & research centra bieden proefvelden aan voor middelgrote ondernemingen. Zij kunnen hierdoor snel teruggrijpen op de nieuwste technologieën en componenten van bekende technologische ondernemingen. Probleemstellingen moeten snel kunnen worden gereconstrueerd en proefnemingen moeten zonder hoge kosten kunnen worden uitgevoerd. Daarvoor zijn er twee KUKA industriële robots met verschillende grijpwerktuigen van Schunk of met netwerkcomponenten en RFID-technologie van de firma HARTING beschikbaar. De jongste aanwinst van het TCW is een KUKA onderzoeksrobot die in de zomer van 2009 door de Zuidduitse ondernemer Rudolf


Grenzebach in gebruik werd genomen. Rudolf Grenzebach is naast Dietmar Harting een van de sponsors van dit project en de belangrijkste aandeelhouder van KUKA. Tussentijds maakt ook de sensorproducent Micro-Epsilon uit Ortenburg nabij Passau deel uit van het project. Praktijkgericht De studenten krijgen ter plaatse praktijkonderwijs en werken aan reële ontwikkelingsprojecten van bedrijven die betrokken zijn bij het demo center. Nieuwe toepassingen vanuit de praktijk worden gedemonstreerd en getest. Zo leren de studenten geavanceerde technologie, leveranciers en technische onder-

“Op een aanschouwelijke manier demonstreren en toepassingsgericht onderzoek plegen – samen met studenten, regionale bedrijven en mondiale ondernemingen.” nemingen kennen en is het de bedoeling dat zij deze ervaring meenemen naar hun latere werkplek. Ook worden binnen het demo center ontwikkelingsteams gevormd die beschikbare componenten en technologieën met elkaar verbinden en verder ontwikkelen.

In het demo & research center: studenten oefenen met TCW technieken aan reële taakstellingen. Ze worden hierop voorbereid en begeleid door prof. dr. ing. Markus Glück.

Een voorbeeld: Een KUKA robot sorteert HARTING componenten. De robotcel wordt uitgebreid met een RFID-unit – eveneens van de firma HARTING – terwijl de procesgegevens vervolgens – door middel van de voor industriële toepassingen geschikte netwerkcomponenten, ook van HARTING – wereldwijd worden verzonden of in het kader van een web engineering project, samen met andere partners verder worden verwerkt. Tegelijkertijd

wordt bijv. een bedieningstaak voor HARTING in samenspel met KUKA robotten en Schunk grijpwerktuigen opgelost, zo nodig zelfs voor derden toegankelijk gemaakt. De productmanager en het hoofd ontwikkeling van HARTING begeleiden het project via internet. Ze grijpen daarbij meteen toegang tot de data, camera’s en apparatuur en zijn nauw verbonden met de projectwerkzaamheden. Momenteel werken acht studenten van de hogeschool, vier medewerkers in vast dienste en twaalf studenten van de technische hogeschool Fritz-Hopf in het instituut. Over de onderzoeksresultaten wordt op internationaal niveau gerapporteerd, hiervoor wordt stapsgewijze de Engelse begrippenwereld in de transferwerkzaamheden geïntroduceerd. Het TCW is bedoeld als knooppunt in het innovatieve netwerk. Er wordt samengewerkt met twee regionale kamers, de Kamer van Koophandel en Industrie en de Kamer van Ambachten en Neringen. Ook is het project opgenomen in de Beierse innovatiecluster “Mechatronik en Automation” (Augsburg) en “Sensorica” (Regensburg). Bovendien worden contacten onderhouden met de vereniging “Carbon Composite” – een nieuw netwerk, dat zich in de agglomeratie Augsburg bezighoudt met innovatieve uitdagingen rondom de thema’s composieten en lichte bouwconstructies. Door het lidmaatschap van het netwerk TEA (transferinrichtingen in de agglomeratie Augsburg) wordt een nabijheid tot de bovenregionale en landelijke markt verkregen. Bovendien werkt het TCW als inrichting van het district Donau-Ries actief mee aan het initiatief “EMM – Europese Metropoolregio München”. 13

te c . N e w s 1 8: Au to m at i o n I T

Tempo maken Met 10G HARTING koppelt Automation IT producten industriële netwerken aan de innovatiecycli van de Office IT. Doel is een gemeenschappelijk communicatieplatform voor alle toepassingen van een producerend bedrijf. Andreas Huhmann, Strategy Consultant Connectivity & Networks, Germany, HARTING Technology Group, andreas.huhmann@ HARTING .com

Convergentie van de verschillende IT

werelden, een gemeenschappelijk communicatieplatform van Office IT en industriële automatisering vormen de basis van een doelmatig en krachtig Automation IT netwerk. Met de invoering van Automation IT verandert de rol van het netwerk in de automatiseringswereld. Ze is niet meer het enige bestanddeel van een applicatie. Door de sterkere integratie van alle toepassingen ontstaat een gemeenschappelijk communicatieplatform wat leidt tot efficiëntere ondernemingsprocessen met kostenbesparingen binnen het netwerk en daarnaast een hogere snelheid bij een grotere flexibiliteit in de productie. In plaats van twee redundante netwerken die niet met elkaar verbonden, maar wel naast elkaar werken, is er in deze nieuwe wereld nu slechts één communicatie- en transmissiestandaard. En hier wordt het tempo bepaald vanuit de Office IT. Dat heeft consequenties voor de totale netwerkinfrastructuur bestaande uit actieve netwerkcomponenten en bekabeling. Daarbij neemt de bekabeling een sleutelpositie in. Pas wanneer de bekabeling voor alle applicaties bruikbaar is, is een uitgebreide inzet van universele actieve netwerkcomponenten mogelijk. De 10 Gigabit bekabeling Een transmissiesnelheid van 10 Gigabit bij de bekabeling is geenszins pure toekomstmuziek. Toepassingen zoals bijvoorbeeld RFID moeten geïntegreerd zijn in de besturing en op ERP-systemen. De prestaties 14

van deze apparaten hebben ertoe geleid dat de tegenwoordig beschikbare RFID-apparaten, camera’s en bedrijfs-pc’s al vaak met Gigabit-Ethernet zijn uitgerust. Een nieuwe standaard is dus al afzienbaar en dit heeft consequenties voor de toekomstige ontwikkeling. Dat betekent dat als men nu heeft bezuinigd op de Gigabit-bekabeling voor de gebruiker, het onvoldoende zeker is dat men een veilige investering heeft gedaan voor toekomstige projecten.

“Een gemeenschappelijk communicatieplatform leidt tot efficiëntere ondernemingsprocessen.” Een ander argument is de wederzijdse acceptatie, en wel in de IT als ook in de automatisering. Voor de IT is de serie voorschriften van de EN 50173-x en de ISO/IEC 11801 een onherroepelijke grondslag voor de bekabeling die universeel voor alle applicaties kan worden gebruikt. Omdat deze infrastructurele bekabeling is gebaseerd op een levenscyclus van ca. 15 jaar, bestaat in de Office IT omgeving consensus, dat er altijd wel een bekabelingsklasse boven de huidige bandbreedtebehoefte bestaat. Tegenwoordige applicaties in het LAN gebied verlangen ten minste category 5, reden waarom bij nieuwe bekabelingen steeds consequent category 6 wordt gebruikt. Hiermee is een transmissiesnelheid van 10 Gigabit zonder ombouw van de bekabeling mogelijk.

Er is vanuit de optiek van een convergent Automation IT netwerk een goede reden om ten aanzien van de eisen op datatechnisch gebied volgens deze praktijk te werk te gaan. Dit gebeurt overigens al voor een deel. In industriële netwerken waar IT beslissers verantwoording voor dragen, worden daarom als een compromisoplossing vaak Office-technologieën gebruikt die voor de omgevingsvoorwaarden niet conform zijn, alleen om de datatechnische prestaties (snelheid) niet te reduceren. De eisen die een automatiseringsomgeving aan de bekabeling stelt, zijn evenwel met goede reden andere dan die van Office. Enerzijds zijn de bij Office gebruikte connectoren, kabels en andere passieve componenten in het industriële veld me-


chanisch niet inzetbaar. Anderzijds voldoen de bij Office gebruikte topologieën en channel modellen in vele gevallen niet aan de eisen van de industiële automatisering. Automation IT vereist dikwijls een directe verbinding tussen twee apparaten. Daartoe werd de end-to-end link gedefinieerd. Deze vereist echter weer veldconfectioneerbare plugs en niet de bij Office IT gebruikte jacks. De bescherming in ruwe omgevingsomstandigheden kan bovendien alleen met geschikte behuizingen in IP 65/67 of met een alternatief connectorconcept (bijvoorbeeld M12) worden bereikt. Convergentie op een hoog toepassingsniveau Voorwaarde voor een nauwe relatie van Office IT en Automation IT is dat met de eisen van beide zijden rekening gehouden moet worden, zodat er geen datatechnische grenzen gaan ontstaan. Producenten van netwerktechnologieën stuiten met de bestaande technologie echter steeds weer op grenzen. Zo was vroeger bijvoorbeeld de kabelaansluiting altijd onafscheidbaar

met de connector verbonden. Dat was een onnodige beperking van het gebruik van de aansluittechniek. Een verandering van het plugprofiel was bijv. altijd gekoppeld aan een nieuwe installatie. De ter beschikking staande aansluittechnieken waren in de netwerken telkens weer verschillend. Wanneer HARTING het plugprofiel van de kabelaansluiting scheidt, ontstaat met de preLink® technologie in de toepassing een tot op heden niet bekende, juist onbeperkte flexibiliteit. Naast de Office RJ 45 wordt met de M12 in de twisted- en double twisted pair-variant ondersteund. Ook wordt de plug of jack al naar gelang de omgeving in IP 20 of IP 67 eenvoudig opgewaardeerd. Daarbij levert de geconfectioneerde preLink® steeds een vermogensreserve door de geschiktheid voor 10 Gigabit. Wegen naar een toekomst met hoge performances Een andere taak van een convergent Automation IT netwerk is om aan Automation IT nieuwe perspectieven te bieden. Voor alles moet een weg uit de zelfgekozen im-

passe van de twisted pair bekabeling gevonden worden, want alleen door de double twisted bekabelingen kan de limitering van de performance op Fast Ethernet (100 Megabit) opgeheven worden. De huidige standaards voor de automatiseringsprofielen (volgens IEC 61918) zijn vrijwel identiek aan de generieke bekabeling in industriegebouwen. Double twisted pair-bekabeling heeft echter invloed op de kabel en op de afzonderlijke connectoren. HARTING ziet daarom voor de M12 een double twisted pair-opbouw met onderling paarsgewijs afgeschermde contacten. Dit plugprofiel is daarmee voor de hoogste transmissiesnelheden geschikt en heeft de hoogste betrouwbaarheid. De apparaatproducent en de gebruiker krijgen met deze gestandaardiseerde variant een oplossing met een zekere toekomst die meerdere generaties zal blijven voortbestaan. Voor apparaten die nog de enkelvoudig twisted pair M12 connectoren gebruiken, kan het plugprofiel door preLink® technologie neerwaarts compatibel worden aangepast. 15


Keep it simple Nieuwe aansluittechniek voor high-speed datanetwerken. De bekabeling in de moderne industriële productieautomatisering en ook de gestructureerde bekabeling van bedrijfs- en utiliteitsgebouwen moet flexibel worden aangelegd. Met andere woorden moet deze de toekomstige eisen voor vergroting van de bandbreedte, de snelheid van de datatransmissie en de verhoogde eisen aan de beschikbaarheid van het netwerk aankunnen. Ha-VIS preLink® maakt zo’n snelle en kostenefficiënte aanpassing mogelijk. Rainer Schmidt, Head of Product Management Structured Cabling, Germany, HARTING Technology Group, rainer.schmidt@ HARTING .com

Een eenvoudige en snelle montage, een

flexibele infrastructuur, ongecompliceerd onderhoud en de ongecompliceerde bevoorrading van reserveonderdelen zijn de effecten van het nieuwe aansluitconcept van HARTING voor high-speed datakabels die in de industriële- en kantoorgebouwbekabeling worden ingezet. Ha-VIS preLink® scheidt het verbindingsniveau en plugprofiel van de connector in een universele kabelaansluiting en vrij kiesbare connectoren. Daardoor wordt de link een preLink®. Het gehele installatieproces gaat sneller, is eenvoudig en aansluitfouten worden vermeden. De preLink® kabelaansluiting is voor een HF geschikte aderhuls ontworpen, de datamodule bezit daarentegen het gewenste plugprofiel (preLink® connector). Als een datakabel met een preLink® kabelaansluiting aan beide kanten wordt afgesloten, ontstaat een geconfectioneerd bekabelingstraject dat kan worden getest

en gecertificeerd. Wanneer het stuk preLink® bekabeling vervolgens wordt gecompleteerd met normconforme plugprofielen, is de Permanent Link bekabeling bedrijfsklaar. Eenvoudig te confectioneren De preLink® kabelaansluiting is ontworpen voor AWG 23 en AWG 22 installatiekabels in en voor aansluitkabels AWG 28 tot en met AWG 26. Na voorbereiden van de

De HF performance van de datakabel wordt onafhankelijk van het plugprofiel onbeperkt aan de preLink® connector doorgegeven. Het preLink® systeem is ontworpen voor toekomstzekere transmissiesnelheden van 10 Gigabit Ethernet volgens 10GBase-T, resp. categorie 6 / transmissieklasse EA geconstrueerd. De beschikbaarheid van het netwerk kan met preLink® verder worden verhoogd omdat aansluitfouten niet meer voorkomen en

“Ha-VIS preLink® maakt een snelle en voordelige aanpassing mogelijk.” kabel wordt het afsluitblok met een montagetang in slechts één werkfase “aangecrimpt”. Daarbij worden tegelijkertijd alle acht aderen met de IDC contacten afgesloten en de eruit stekende aderen precies als nodig ingekort. De preLink® kabelaansluiting is daarmee geheel geconfectioneerd.

onderhouds- of reparatiewerkzaamheden aan de bekabeling vrijwel onderbrekingloos kunnen worden uitgevoerd. De flexibiliteit van de bekabeling neemt toe omdat een eenmaal met de preLink® kabelaansluittechnologie geconfectioneerde datakabel met de gewenste plugprofielen vrij configureerbaar is. De eenvoudige integratie, van bijv. de preLink® RJ45 bus met het HARTING Industrial Outlet programma is met PushPull of Han® 3 A interfaces mogelijk. Vele voordelen De voordelen voor de klant zijn veelvoudig: de Ha-VIS preLink® geeft een kostenbesparing door geringere opleidingsbehoefte en de vermindering van de bevoorrading met reserveonderdelen. Het sterk vereenvoudigde installatieproces verlangt geen voortdurende bijscholingen voor specifieke producten of fabrikaten.

16


Concentratie op het essentiële In 2004 een beslissende stap in onbekend gebied, tegenwoordig standaard: Veldconfectioneerbare RJ45 connectoren voor Ethernet hebben sinds de marktintroductie door HARTING succes. HARTING zet nu weer meer vaart achter deze ontwikkeling. Matthias Fritsche, Global Product Manager, Germany, HARTING Technology Group, matthias.fritsche@ HARTING .com

Nieuwe eisen aan Ethernet en hogere

transmissiesnelheden vragen ook nieuwe oplossingen in de aansluittechniek. Met de HARTING RJ Industrial® 10G RJ45 gaat nu de volgende RJ45 generatie van start die gegevenssnelheden tot 10 Gigabit Ethernet garandeert en daarnaast een gemakkelijke installatie en een hoge betrouwbaarheid biedt. Ook outdoor inzetbaar HARTING RJ Industrial® 10G is voor alle op de markt gebruikelijke twee- of vierparige Ethernetkabels berekend en maakt achtpolige aansluiting van kabels met flexibele of massieve aderdoorsnedes van AWG 27 tot AWG 22 mogelijk. Een nieuw ontwikkelde kabelklem zorgt voor een betrouwbare kabelfixatie in een doorsneebereik van 4,5 tot 9 mm. Daarmee kan de connector bijna alle op kantoor en bedrijf gebruikte kabeltypes aan en kan zelfs op de in de gebouwenbekabeling gebruikte massieve installatiekabels worden aangesloten. Door de integratie van de RJ45 functiecontainer in alle HARTING IP 65/67 bouwseries van Han® 3 A tot en met PushPull is de RJ45 ook voor ruwe industriële inzet en voor outdoor-toepassingen geconstrueerd. Eenvoudig en snel confectioneren Het confectioneren is gemakkelijk, betrouwbaar en snel, want de essentiële stappen zijn altijd identiek aan elkaar. De kabelaansluiting vindt maar met een paar onderdelen en weinig moeite plaats en dat zelfs ook direct ter plaatse. Das connectorbehuizing met de nieuwe kabelklem wordt

met voorgemonteerde bevestigingsmoeren geleverd. De onvervreemdbare kabelmanager met een overzichtelijk bedradingschema maakt een failsafe bedrading met snijklem en een eenvoudige identificatie van de betreffende contactposities bij nieuwe bedradingen mogelijk. Hier zijn de over de hele wereld gebruikelijke kleuren van de aderen volgens EIA/TIA-568/A en B, resp. voor vieraderige industriële Fast Ethernet-toepassingen met de betreffende contactindeling afgebeeld. De HARTING RJ Industrial® 10G RJ45 connector is robuust, maar toch ook licht geconstrueerd en voor het gebruik in multiport bussen geoptimaliseerd. Optioneel kunnen kleurclips of RFID-chips voor het opslaan van patchkabel-ID en parameters worden gebruikt.

Voor de gebruiker betekent dat: snelle en betrouwbare montage ter plaatse met een tijdbesparing tot wel 30 %. 17


Faster Ethernet Traffic Guard In ruwe Ethernet toepassingen worden doorgaans M12 interfaces ingezet. HARTING biedt met har-speed M12 het beslissende meer aan bandbreedte. Dirk Peter Post, Global Product Manager, Germany, HARTING Technology Group, [email protected]

10 Gigabit Ethernet stelt constructie en

design van de M12 voor grote uitdagingen. Dat begint bij het opbouwen van datakabels, want hier worden achtpolige, twisted pair en afgeschermde leidingen ingezet. Ook moet met het oog op NEXT, FEXT, Return en Insertion Loss worden voldaan aan cat. 6A of transmissieklasse EA. Hetzelfde geldt voor de signaalintegriteit. Het nieuwe M12-plugprofiel van HARTING biedt de vereiste HF-eigenschappen (High Frequency). En: foutieve insteken is door de codering van het plugprofiel uitgesloten. HARTING heeft een standaard voor een

M12 plugprofiel in combinatie met Gigabit Ethernet ontworpen. Deze is thans ingediend bij nationale en internationale standaardiseringcommissies en wordt in de specificatie PAS 61076-2-109 beschreven. Het doel is een norm die bedrijfszekerheid geeft aan M12 connectoren voor 10 Gigabit Ethernet. In zijn geheel afgeschermd Bij de constructie van de M12 is rekening gehouden met de achtaderige, getwist afgeschermde opbouw van de dataleidingen: het plugprofiel is in principe in vier vierkanten van elk twee paren afgeschermde litze opgedeeld die door een afschermingskruis van elkaar zijn gescheiden. 18

Stoorinvloeden van buitenaf zijn zodoende uitgesloten. Dat geldt ook voor de tegenoverliggende zijde. De afschermingskruisen vinden elkaar en maken contact, de afscherming wordt onderbrekingloos van het afgeschermde signaal door de hele connector gevoerd. Het confectioneren van de krimpversie is zeer ongecompliceerd: De contacten van de gekozen leiding worden aangeknepen en in een isolatiehuls gelegd, het gehele element wordt daarna in de basisunit geschoven. Het vastschroeven door middel van een sok en afdichting garandeert de trekontlasting en dichtheid volgens IP 65 / IP 67. Het opzij gelegde afschermingsvlechtwerk wordt tussen de afdichting en de afschermingsring geplaatst en met de behuizing verbonden. Een algehele afscherming is hiermee dus gegarandeerd. De Crimp-versie is daarbij slechts een variant van de aansluittechniek. Met de eisen van een eenvoudiger voorbekabeling in bedrijfsgebouwen wordt door het gebruik van de preLink® technologie rekening gehouden.

Op de toekomst gericht Voor de klanten biedt dit een grote zekerheid voor de toekomst: een plugprofiel van een uniek ontwerp voor toepassing tot 10 Gigabit. De opname in de IEC 61076 garandeert transparantie en de producenten hebben voor meerdere apparaatgeneraties de zekerheid dat er een standaard op de markt is. Met har-speed M12 kunnen applicaties worden gerealiseerd waarin in hoge datavolumes tot 10 Gigabit snel en failsafe worden overgedragen. Daartoe behoren in de verkeerstechniek de passenger information and entertainment systems, toepassingen van veiligheidstechniek waarbij camera’s binnen de kortste tijd grote datavolumes leveren, of de fabriek-automation waar een snelle overdracht van grote databestanden steeds vaker wordt verlangd.


Snel en eenvoudig De bedrijfszekerheid van de energievoorziening hangt niet in de laatste plaats af van een optimale planning en een effectieve structuur van het elektriciteitsnet. Een snel en soepel, maar ook voordelig onderhoud wint daarbij een steeds aan betekenis. Het HARTING Han-Modular® docking frame ondersteunt dit verlangen. Thomas Zirk, Technical Support, Igel Elektronik GmbH Ingo Siebering, Market Manager Power Generation, Control and Distribution, Germany, HARTING Technology Group, ingo.siebering@ HARTING .com Mario Stolle, Field Sales Engineer, Germany, HARTING Technology Group, mario.stolle@ HARTING .com

In de energievoorziening van tegenwoordig

is een goed vertakt stroomvoorzieningnet een belangrijke voorwaarde om de gehele energiebehoefte over het totale spectrum van bedrijfsleven tot privé-huishouden, te kunnen dekken. Planning en opbouw van deze complexe netten moeten zoveel mogelijk geoptimaliseerd zijn om uitvaltijden en kosten voor een zo groot mogelijk deel te reduceren. Het verlagen van de onderhoudskosten van de kostbare infrastructuur is een van de centrale maatregelen om in de energie-infrastructuur een mogelijkheid te scheppen om tot kostenverlagingen te komen. Kwaliteit en ergonomie van de gebruikte installaties en systemen zijn daarbij de belangrijkste beslissingscriteria.

Contactplek van de secundaire techniek in de schakelinstallatie

Vele varianten Igel Elektronik, Sendenhorst, heeft in de voorbije jaren op het gebied van middenspanning een goede naam verworven. Bij de nieuwe schakeltoestellen van de bouwserie IGEL MV-CS gaat Igel over op de verbindingstechniek van HARTING om een effectief installatiedesign met modulaire opbouw te kunnen realiseren. Belangrijkste eigenschap van dit schakelinstallatie systeem is een strikte scheiding tussen twee componenten: de basisunit die bij alle toepassingen voor 100 % hetzelfde is en de insteekeenheid die al naar gelang het toepassingsgebied verschillend is. De MV-CS bestrijkt niet alleen alle schakelveldvarianten op het terrein van de stroomvoorziening, maar ook alle varianten uit de aandrijftechniek. Op grond van de universele basisunit kunnen alle schakelveld varianten ook later nog specifiek op de betreffende installatie gebaseerd, worden aangepast en zo nodig worden veranderd. Vermogens- en belastingscheiderschakelaars maar ook soft starters zijn voorbeelden van mogelijke varianten. Onderhoudsvriendelijk De basisgedachte van het Igel systeem is hetzelfde als het idee achter het Han-Modular® systeem van HARTING. Terwijl de mechanische opbouw van de interface gelijk is, zijn de variatiemogelijkheden vanwege de keuzemogelijkheid van de meer dan 30

verschillende modules voor de energie- en datatransmissie gegarandeerd. Het succes van dit systeem heeft geleid tot de ontwikkeling van het Han-Modular® docking frame. Door zijn zwevend gelagerde bevestiging is het blind inpluggen van eenheden mogelijk. Van dit voordeel profiteert ook Igel Elektronik. Het docking frame verbindt in gesloten toestand de secundaire techniek van de insteekeenheid met de basisunits. Bij het openen van de schakelinstallatie (na het ontkoppelen van het primaire circuit) wordt het secundaire circuit door het uittrekken van de insteekeenheden automatisch ontkoppeld. Omgekeerd wordt bij het insteken van de modulaire eenheid ook als eerste het secundaire circuit automatisch gesloten en de verbinding met het stroomnet van de klanten tot stand gebracht. In zijn totaliteit ontstaat daardoor een modulair en onderhoudsvriendelijk systeem dat superieur is aan de huidige installatieontwerpen. De schakelinstallaties van Igel Elektronik zijn daarbij niet alleen geconstrueerd voor het openbare elektriciteitsnet, maar ze zijn ook te vinden binnen bedrijven en op schepen. Het Han-Modular® docking frame is er momenteel zowel in een uitvoering voor zes als voor vier modules. Andere varianten zijn in samenwerking met onze klanten in ontwerpfase om daarmee tegemoet te kunnen komen aan de eisen die de markt stelt. 19


Vele ondernemingen hebben de laatste

decennia in efficiënte ondernemingsprocessen geïnvesteerd. De automatische identificatie van producten die doorgaans door middel van barcodes wordt opgelost speelt daarbij een sleutelrol. Echter, hoe verder het optimaliseren van processen vooruitgaat, des te vaker deze barcode-systemen op hun grenzen stuiten. In hun plaats komen om die redenen nu RFID-systemen, die een meer nauwkeurige en snellere identificatie ook onder lastiger omgevingsomstandigheden kunnen realiseren en daarom voor de efficiënte besturing van logistieke- en productieprocessen worden gebruikt. De voordelen van Radio Frequency Identification, in het kort RFID, ten opzichte van andere identificatietechnologieën zijn: • Identificatie van goederen over grotere afstanden tot meerdere meters • Een visueel contact nodig • Gemeenschappelijke registratie van meerdere producten in één vergaarbak • Mogelijkheid veranderingen op het product aan te brengen tijdens het logistieke- of productieproces Het gebruik van moderne RFID-systemen is echter geheel afhankelijk van de totale integratie van de resulterende gegevensstromen en de RFID-hardware in de bestaande IT-infrastructuur van de onder20


Krachtige real-time oplossing Efficiënte processen dankzij automatische RFID-identificatie. Uitsluitend een volledige integratie van het RFID-systeem in de IT-infrastructuur leidt tot gewenste resultaten. De HARTING Ha-VIS RFID suite biedt daartoe passende en krachtige oplossingen. Thomas Hartmann, Market- and Applications-Manager RFID-Systems, Germany, HARTING Technology Group, thomas.hartmann@ HARTING .com

neming, zowel de transponderuitlezing als de gegevensbeschrijving van de transponder. En dat alles in de vorm van een procesketen die zich over alle afdelingen van de onderneming uitstrekt. De feitelijke effectiviteit van RFID-infrastructuren is aan de software-kant het resultaat van meerdere kernfactoren: • De betrouwbaarheid die ervoor zorgt dat de informatie ook daadwerkelijk bij de ontvanger aankomt • De zekerheid van authenticiteit van de gegevensoverdracht • De garantie van de beschikbaarheid van de informatie • De schaalbare inzet van het totale systeem • Onderhoud van het totale systeem tegen geringe kosten • De integratiediepte binnen het gehele waardescheppingsproces De RFID-middleware maakt deze functies beschikbaar. Ze heeft daarmee een dienstverlenende functie die voor de overige, in het andere geval geïsoleerd opererende ITsystemen in het bedrijf naadloos werkende communicatiefuncties mogelijk maakt. Door de middleware hebben ook automatiseerders aanzienlijke voordelen: de data-

toegang “bottom up” (bijv. van SPS omhoog naar ERP-data) wordt aanzienlijk vereenvoudigd. De daaruit resulterende gegevens zijn “SPS-compatibel”.

Bovendien zijn alle systemen van hogere lagen (ERP, MES, SCADA e.a.) via de universele interface van de middleware op

een compatibele wijze voor schrijf- en leestoegangen beschikbaar. Belangrijk daarbij is dat RFID-systemen doorgaans als real-time systemen zijn geconstrueerd om de gegevens bij het synchroniseren van de verschillende systeemwerelden in de onderneming, (bijv. ERP, SCADA, MES), zonder tijdsvertraging te kunnen verwerken. Netwerken ontlasten Klassieke verwerkingsmethodes voor de bewerking van interfacegegevens tussen twee “vreemde” systemen, zoals batch- of groepsverwerking zijn ontoereikend voor de eisen die aan een RFID-middleware worden gesteld. Want pas uit de koppeling van de leesgegevens met de “oorspronkelijke gegevens” kan werkelijk bruikbare informatie voor de impuls van sequentiële bewerkingen worden verkregen. In de praktijk betekent dit, dat bijv. na de identificatie van een product op de transportband de actuatoren van het volgende bewerkingsstation geheel op tijd en met de juiste besturingscommando’s worden aangestuurd. RFID-gegevens worden echter niet alleen getransporteerd en doorgegeven – ze moeten ook worden voorbewerkt. Dit is vooral noodzakelijk om het netwerk niet perma21


nent met de immens grote datastromen die bij iedere uitleesprocedure ontstaan, te overbelasten. Feitelijk bedraagt het aandeel van de daadwerkelijk benodigde netto gegevens maar een fractie van de in totaal uitgelezen datahoeveelheid. Typisch genoeg is dit het gebied waarin ook zelfs vele ervaren softwarespecialisten heel wat moeten bijleren. In plaats van de gegevens in zijn geheel in een databank te verzamelen en dan te analyseren, moeten deze specialisten dit gedeelte van de bewerkingsketen met de RFID-middleware oplossen, omdat deze nu net precies voor deze toepassing werd ontwikkeld. Het alternatief zou zijn om gigantische databanken met dienovereenkomstig hoge kosten op te bouwen en te runnen – en dat bij een uiterst gering aandeel daadwerkelijk bruikbare netto gegevens.

Complexiteit reduceren Naast de reductie van datastromen is een ander positief aspect dat ook de complexiteit wordt gereduceerd. Van de totale structuur van de voorbewerking, die bij een echte high performance middelware al voor een groot deel direct in de RFID-reader bewerkt wordt, krijgen de “data ontvangende” doelsystemen niets mee. Zij ontvangen slechts de benodigde netto informatie en wel al naar gelang de behoefte resultaatgestuurd (bijv. naar activering van een fotocel) of als gebundelde informatie op dezelfde wijze als een e-mail. Foutieve datastromen door het meerdere keren lezen, onvolledig lezen enz. kunnen al ter plekke bij het ontstaan worden herkend en gecorrigeerd. Een ander belangrijk aspect van de middleware is hun schaalbaarheid. Het speelt geen rol of een afzonderlijke reader, een groep

van meerdere readers in een hal, een hele fabriek of zelfs meerdere vestigingsplaatsen moeten worden beheerd: Goede middleware is eenvoudig uitbreidbaar en staat een willekeurige groei toe zonder dat er van systeem gewisseld hoeft te worden. Pas dan kunnen zowel pilotprojecten als ook complexe RFIDinfrastructuren voordelig worden uitgevoerd. HARTING biedt met zijn Ha-VIS RFID suite een krachtige middleware aan voor de integratie van RFID-gegevens bij alle ondernemingsapplicaties. Zo wordt het RFID-systeem van HARTING een totaaloplossing zowel voor de bijna logistieke IT-taken als ook voor automatiseringstaken. Met de Ha-VIS RFID suite worden de totale kosten voor engineering, ontwikkeling en implementatie van RFIDprojecten tot maximaal 35 % verminderd ten opzichte van een individueel geprogrammeerde oplossing.

Ha-VIS Enterprise Manager Data Store

Ethernet

Cellular Network Ha-VIS RFID Suite

Ha-VIS RFID Suite

Ha-VIS RFID Suite WLAN

GSM

Wi-Fi

Ha-VIS Reader R800

Ha-VIS RFID netwerkarchitectuur

22

Mobile Device

RFID Printer

SPS

Ha-VIS Reader R800

Handheld RFID

Handheld RFID


Stabiel lichtgewicht Met de Han®-Eco breidt HARTING zijn portfolio heel gericht uit met een veelzijdig inzetbare connector met een kunststof behuizing. De voordelen: gering gewicht en lage kosten bij een hoge verwerkingskwaliteit, veiligheid en betrouwbaarheid. Gero Degner, Product Manager, Germany, HARTING Technology Group, gero.degner@ HARTING .com

De aanpassing aan toepassingen waarin niet de volledige band-

breedte van de producteigenschappen van de Han® B bouwserie van behuizingen nodig is en waarbij tegelijkertijd gewichts- en kostenvoordelen kunnen worden bereikt, is een belangrijke eigenschap van Han®-Eco. Bovendien werd een hogere contactdichtheid bereikt in verhouding tot de bouwgrootte van de behuizing. De Han®-Eco bouwserie wordt analoog aan de bouwserie Han® B Standaard in de bouwgroottes 6 B, 10 B, 16 B en 24 B aangeboden. Al naar gelang de bouwgrootte zijn er aanbouwbehuizingen en kabeldelen met een rechte of gebogen kabeluitgang beschikbaar. De kabeluitgangen zijn met metrisch draad verkrijgbaar. De Han®-Eco behuizingen zijn vervaardigd uit een geavanceerde kunststof die een hoge resistentie bezit tegen milieu-invloeden en in combinatie met het ontwerp een hoge mechanische robuustheid garanderen. In afgesloten toestand wordt voldaan aan beschermingsklasse IP 65 volgens DIN EN 60 529. Voor wat betreft brandbaarheid voldoet het materiaal ook aan de hoogste eisen; volgens UL 94 wordt de classificatie V 0 bereikt. Grote waarde werd gehecht aan een eenvoudige en snelle montage. De productie van de Han®-Eco behuizing vindt gereedschaploos en zonder schroeven plaats, en geschiedt op basis van een betrouwbare klik oplossing (“click and mate”).

aanraken van een stroomvoerend gedeelte is daarmee uitgesloten. In het algemeen zijn de behuizingen ook geschikt voor randgeaarde machines, resp. installaties volgens beschermingsklasse II. Een compatibiliteit met behuizingen uit de bouwserie Han® B Standard bestaat vanwege een veilige en conform de normen plaats vindende PE-overdracht niet. Toch zijn de montageafmetingen van de aanbouwbehuizingen Han®-Eco identiek aan die van de bouwserie Han® B Standard. Daardoor vervallen de eventuele aanpassingen aan de wanden van de verdelerkast. De vergrendelingsbeugels (2-dwarsbeugel-vergrendelingen voor alle bouwgroottes) kunnen naar wens van de gebruiker flexibel op de aanbouwbehuizing of op de kabeldelen worden gemonteerd. Er is ook een koppelingsbehuizing beschikbaar.

Passend bij de Han®-Eco behuizing is de gehele portfolio van de bestaande module uit de bouwserie Han-Modular® beschikbaar. Het bijzondere hierbij is dat in een Han®-Eco behuizing in elk van de vier bouwgroottes voor een module meer ruimte is dan in een equivalente tegenhanger uit de Han® B Standard bouwserie. Voor de Han®-Eco behuizing werd een PE-module nieuw ontwikkeld voor de verbinding met de aarde. Het gebruik van de PE-module is optioneel en richt zich alleen naar de eisen die de betreffende applicatie stelt. Ook als het gaat om de gebruiksveiligheid voldoet HARTING bij de nieuwe bouwserie volledig aan de normatieve richtlijnen. Zo zijn alle metalen elementen van het PE-systeem volledig op de aarding aangesloten. Het bij vergissing 23

te c . N e w s 1 8: A p p l i cat i e s

har-mik®

Gender Changer op de Han® 10 B Stephan van Gelder, Product Manager, Netherlands, HARTING Technology Group, stephan.geldervan@ HARTING .com

Het Nederlandse bedrijf HTM (Haagse Tram Maatschappij) installeert momenteel be-

har-mik® Gender Change op de Han® 10 B aanbouwbehuizing

sturingseenheden van haar nieuwe HF-smartcard tariefbeheersysteem in de passagierscompartimenten van trams. Er is een USB-aansluiting en een 26 pens har-mik® connector nodig om de gegevens van de unit te lezen en deze te programmeren. Voor deze toepassing werden een stofdichte har-mik® Gender Changer (mannetje-vrouwtje-wisselaar) en een halogeenvrije aansluitkabel gekozen. De applicatie is gebasseerd op een nauwkeurig geselecteerde combinatie van items uit de Connectivity & Networks solutions portfolio. Een PCB is gemonteerd in een Han® 10 B bulkhead montage met har-mik® en USB connectoren aan beide zijden. Tevens worden voorgemonteerde kabels meegeleverd. De beschikbaarheid van een passende oplossing van een “single source” en een snelle levering zijn beslissende factoren bij het toekennen van het contract geweest. HARTING leverde de eerste units binnen vijf weken af.

Moederborden onder water Richard Culliford, Product Specialist, United Kingdom, HARTING Technology Group, richard.culliford@ HARTING .com Yvette Shortridge, Regional Account Manager, United Kingdom, HARTING Technology Group, yvette.shortridge@ HARTING .com

Vetco Gray, een onderneming van Gene-

ral Electric en HARTING hebben voor het upgraden van een onderzeese elektronicamodule (Sub-Sea Electronics Module – SEM) moederborden ontwikkeld. Een SEM is een onderdeel van moderne onderwaterregelsystemen, die bijvoorbeeld bij de olie- en gaswinning bij diepten tot 3.000 m onder de zeespiegel worden gebruikt en ingezet om bijvoorbeeld de oliestroom te regelen en te doseren. De opdracht was veelomvattend en zwaar: weinig ruimte voor het moederbord en insteekkaarten en bovendien moest ook nog een deel van de bedrading langs de aansluitkant van het moederbord gevoerd worden.

24

Een gemonteerd moederboard

Hiervoor werden DIN 41 612 connectoren met drukcontacten en korte aansluitpennen gebruikt. Door het optimaliseren van de lay-out en het inzetten van “M-flat” bouwvormen met gemengde contacten

voor signaal- en stroomvoorziening en met een directe aansluiting op het moederbord kon de benodigde ruimte aanzienlijk verminderd worden.


Concreet: HARTING oplossingen in het gebruik

Netwerktechniek voor verkeersborden in tunnels Håkon Sahlsten, Managing Director, Scandisign AS Tore Wilhelmsen, Product Manager, Norway, HARTING Technology Group, [email protected]

Het Noorse bedrijf Scandisign AS produ-

HARTING kunststofbehuizing in een toepassing bij Scandisign AS

ceert elektronische informatieborden en verkeerstekens voor verkeerstunnels. De borden worden vanuit het controlecentrum van de verantwoordelijke verkeersautoriteiten op afstand bestuurd. Scandisign en HARTING hebben een steekbare oplossing ontwikkeld waarmee de tekens ter plaatse probleemloos aangesloten of weer losgekoppeld kunnen worden zonder dat een elektricien deze werkzaamheden hoeft uit te voeren. Het afsluiten van de tunnel, dat anders bij servicewerk-

zaamheden noodzakelijk is, kan bijna geheel worden vermeden. De connector vereenvoudigt bovendien onderhoudswerk omdat de verkeerstekens gereviseerd kunnen worden zonder ze überhaupt maar te hoeven openen. Door de door HARTING gerealiseerde oplossing op basis van kunststofbehuizingen wordt bovendien het risico vermeden dat behuizing en connector in de agressieve tunnelatmosfeer met elkaar versmelten.

VME 64x (har-bus®) connectoren F rank Ball, Area Sales Manager, North America, HARTING Technology Group, frank.ball@ HARTING .com E ric Nickerson, Product Manager, North America, HARTING Technology Group, eric.nickerson@ HARTING .com

Alstom is in meer dan 60 landen vertegenwoordigd en biedt oplossingen voor de sector

hoge- en maximum snelheidstreinen. Voor een trajectmatige signaal- en treinbesturing heeft HARTING Integrated Systems (HIS) voor Alstom een oplossing met HIS-backplanes ontwikkeld die het gevaar voor verkeerde bedradingen voorkomt en tegelijkertijd gemakkelijk en goed kan worden onderhouden. Voor de installatie wordt de nieuwe VME 64x-oplossing volledig getest en gevalideerd aangeleverd. Met har-bus® 64 krijgt de klant 160-polige connectoren, die zijn voortgekomen uit de beproefde DIN 41 612 productserie. De betrouwbare drukcontacten en het robuuste contactdesign zijn belangrijke kenmerken die al voor een geruime tijd voor een veilige verbindingstechniek zorgen. HARTING moederboards in de toepassing bij Alstom

25


26


Duidelijke verkeersregels Ethernet-communicatie verovert na de kantoorcommunicatie ook de industriële omgeving en de automatiseringstechniek. Daarbij moet voldaan zijn aan de eisen die de nieuwe taken stellen. Automation IT creëert het communicatieplatform voor alle toepassingen van een productiebedrijf. Fast Track Switching is de sleuteltechnologie voor Automation IT en garandeert determinisme en performance in de industriële omgeving. Stefan Korf, Product Manager Ethernet, Germany, HARTING Technology Group, stefan.korf@ HARTING .com

De grote uitdaging voor de industriële

omgeving bestaat erin de huidige veldbussystemen te vervangen en de gebruikers alle voordelen van een universele Ethernet-communicatie beschikbaar te stellen. In plaats echter van, zoals vele Ethernet protocollen, een gesloten standaard te kiezen waarbij gebruikers en fabrikanten het probleem van slechts een kleine portfolio van componenten en chips hebben, kiest HARTING met Fast Track Switching (FTS) een andere weg. Cut-Through mechanisme Door Fast Track Switching voldoen de switches aan de eisen van de meeste toepassingen met betrekking tot performance en determinisme en dat alles geheel binnen de geldende Ethernet standaard. De Fast Track Switch identificeert hierbij automatiseringstelegrammen aan de hand van hun betreffende headers en stuurt deze voor alle andere telegrammen door. Hij geeft daarbij voorrang aan de automatiseringsoplossingen boven andere taken binnen Ethernet. De Fast Track Switch versnelt alle geïdentificeerde automatiseringstelegrammen door het geïntegreerde cut through mechanisme en voorkomt een vertraging in de ingangspoort als ook een congestie aan de uitgangspoort.

Voorrang voor automatiseringstelegrammen

Als eerste product heeft HARTING de FTS 3100s switch op de markt gebracht die voor toepassingen zoals de machinebouw werd geoptimaliseerd. De FTS 3100s switch is een configureerbare switch. Hij kan voor iedere poort gebruikt worden al naar gelang hij volgens de Fast Track Switching Modus moet werken of in de Store and Forward Modus. De datasnelheid kan via Auto Negotiation worden gekozen of vast worden ingesteld. De ports kunnen bovendien naar behoefte gericht worden gedeactiveerd. Bij de profielinstellingen zijn de marktrelevante profielen zoals PROFINET, EtherNet/IP

en Modbus TCP al voorgedefinieerd en via een eenvoudige checkbox oproepbaar. Daarenboven kan de gebruiker ook ieder ander in de header herkenbaar Ethernetprotocol individueel instellen en hiervoor de voordelen van Fast Track Switching toepassen. De gebruiker krijgt door de configureerbaarheid de mogelijkheid de switch individueel aan zijn eigen netwerkbehoeften aan te passen. Nog in 2010 zal de familie van de FTS switches worden uitgebreid met de managed switch met PROFINET IO-stack. Daarmee zijn diagnose en configuratie ook direct via het netwerk mogelijk. 27


Comfort als standaard In het stadsverkeer worden steeds meer comfortabele trams met lage instap gebruikt. De Poolse producent Solaris heeft recent met de merknaam Tramino een sterke moderne productlijn gepresenteerd – met HARTING als partner. Grzegorz Kałużny, Chief Engineer Electrical Design, Solaris Bus & Coach S.A. Marcin Napierała, Marketing & PR Manager, Solaris Bus & Coach S.A. Krzysztof Frątczak, Industrial Market Manager, Poland, HARTING Technology Group, krzysztof.fratczak@ HARTING .com Hanna Patalas, Market Development Manager, Poland, HARTING Technology Group, hanna.patalas@ HARTING .com

De aanvaardbare norm in het openbaar

regiovervoer van de wereldwijde dichtbevolkte gebieden zijn in de afgelopen twee decennia voortdurend toegenomen. Achtergrond is de gestaag groeiende betekenis van het openbaar vervoer. Stedenbouwdeskundigen besteden daarom tegenwoordig extra veel aandacht aan het openbaar vervoer. De eisen die aan het ontwerp, de veiligheid en de belastbaarheid worden gesteld nemen ook toe. Dit kan worden teruggevonden in de aan-

naamd. Solaris heeft op het gebied van het regiovervoer in de voorbije jaren een goede naam opgebouwd. In samenwerking met HARTING kon de producent de veiligheid, betrouwbaarheid en duurzaamheid van de communicatie en stroomvoorziening in het continubedrijf van trams voor het regiovervoer verhogen. De connectivity- en netwerk producten van HARTING worden hierbij gebruikt voor de vermogensvoorziening en de communicatie. De connectoren van HARTING voldoen

“Betrouwbare stroomtoevoer en overdracht bij een hoge gebruiksfrequentie.” leg van trams en het aantal netwerken en voorzieningen. De Poolse producent Solaris neemt nu het initiatief met de nieuwe ontwikkeling van de tram met lage instap, de Tramino ge-

Dakstroomafnemer

28

Deurcontrolesysteem

aan de eisen voor een betrouwbare ondersteuning- en transferzekerheid bij een hoge gebruiksfrequentie. Vanzelfsprekend beantwoorden de HARTING producten aan de verplichte voorschriften IEC 60352-2 en

TCN (Train Communication Network) in de chauffeurscabine

EN 61984, waarin de hoge veiligheidseisen aan Krimpverbindingen en connectoren voor het bedrijfsleven geregeld worden. De toepassingsterreinen van de HARTING producten zijn in alle aspecten van de Tramino te vinden: van de pantograaf (dakstroomafnemer), de sterkstroombekabeling, de stroomopslag, de omvormer, de remmen, de deurcontrole, de klimaatregeling van de tram tot en met het communicatienet en de controles in de tram. Van eminent belang was hierbij de modulaire opbouw van de HARTING technologie die deze brede toepassing efficiënt en plaatsbesparend mogelijk maakt. Het concept Het ontwerp van de Tramino voldoet aan de hoogste eisen op ergonomisch-, technisch- en esthetisch gebied. De Tramino werd in één variant als vijfgelede multibeweegbare tramwagen met een lengte van 31,7 m voor het grootstedelijke gebied gepresenteerd. Dit is de basisuitvoering waarop verschillende uitrustingen ontwik-

HVAC (verwarming en airconditioning)

Converter


keld zullen worden. Het voertuig bestaat uit twee op biaxiale tramwagens zittende achterste gedeelten, twee opgehangen geledingen en een middengedeelte dat op een twee-assige rouleau steunt. Dankzij het gebruik van de klassieke draaiende wielstellen garandeert de tram het hoogste reiscomfort. Met een aandeel van 100 % lage vloerwagons is niet alleen het naar buiten geplaatste deel van de tram trappenvrij, ook binnen zijn er geen trappen. Alle passagiersruimten hebben een klimaatregeling en zijn barrièrevrij. De constructie van de tram garandeert een gemakkelijk in- en uitstappen door het gebruik van draaipoort- en schuifdeuren. De ingangshoogte van 350 mm boven het niveau van de railkop komt overeen met de hoogte van een standaard halte. Een extra faciliteit is (de) monteerbare helling voor mensen met een handicap. Ook verdient de in hoogte verstelbare chauffeursstoel aandacht. Deze wordt in tramstellen tot op heden nog nauwelijks

aangetroffen. In de chauffeurscabine zijn de druktoetsen op een zijconsole geplaatst en het aantal tot een minimum beperkt. Alles dient ertoe de voertuigbestuurder zoveel mogelijk te ontlasten. Elektrische uitrusting en besturing Op deel drie van de wagonbovenbouw zijn een stroomafnemer en een snelschakelaar gemonteerd. De 24 V-stroomvoorziening vindt plaats door middel van een enkele statische omvormer. Bij de Solaris-tram wordt de bij het remmen opgewekte elektrische energie aan het bovenleidingnet afgegeven of in supercaps opgeladen. De in de supercaps opgeslagen energie kan later bij het wegrijden worden vrijgegeven waardoor de stroomafname uit het bovennet kan worden verminderd. Daardoor worden bij het stroomverbruik besparingen bereikt tot wel 30 %. Ook wordt het elektrische piekvermogen, dat een basis vormt voor de afrekening tussen de onderneming met het energiebedrijf, gereduceerd. Het tractie- en remsysteem, de deursystemen, de airco’s, de bedieningselementen en verlichtingen zijn ter controle en diagnose van het installatiebedrijf via een BUS-systeem aan elkaar gekoppeld. Ook hier worden met HARTING producten veilige en efficiënte verbindingen van de systemen gerealiseerd.

Han® M connectoren Dient voor omvormers, hulpinstallaties of klimaatregelapparatuur op het dak van het voertuig. InduCom connectoren Wordt als standaard interface voor besturingssystemen en dikwijls ook voor de deurregeling boven de deuren gebruikt. DIN connectoren Als I/O-interface op besturingssystemen, typisch in een schakelkast. Bij extra eisen aan EMC, wordt de behuizing geheel uit metaal of naar keuze gemetalliseerd aangeboden. Han® HPR en Han® M met HC modulair Dient voor vermogenaansluiting, vooral typisch op omvormers. Han® B connectoren Wordt voor interfaces buiten de schakelkast en binnen het voertuig gebruikt. Wielsensor interface Typisch voor het meten van de temperatuur of de assnelheden.

Solaris S.A., Owińska, Polen Solaris bouwt sinds 1996 met veel succes voertuigen voor het stadsverkeer. Solaris-voertuigen rijden op de wegen van 20 landen, van Noorwegen tot en met de Verenigde Arabische Emiraten. Dit succes zal nu ook voor trams worden voortgezet: De passagiers van binnen de stad moeten snel, veilig en comfortabel op hun plaats van bestemming aankomen. Met de tram Tramino streeft Solaris wereldwijd naar dit doel.

Starthulpkabel – hoogspanning

29


Performance verhogen, opties creëren Juist in de spoorwegtechniek groeit de vraag naar aansluitbare systemen, bijv. bij de energieoverdracht van wagon op wagon en bij motorapplicaties. Frank Böhmann, Product Manager, Germany, HARTING Technology Group, frank.boehmann@ HARTING .com

De belangrijkste eisen die aan connec-

toren voor sterkstroom worden gesteld, zijn een hoge belastingscapaciteit, kleine afmetingen, een groot aantal contacten en een stevige uitvoering voor de industriële omgeving. HARTING biedt voor interfaces voor sterkstroom al een productspectrum van 200 tot 650 A met verschillende aansluittechnieken. Connectoren worden echter steeds populairder, niet in de laatste plaats omdat ze duidelijk voordeliger zijn in het gebruik. De al bestaande en omvangrijke HARTING productportfolio wordt nu uitgebreid met twee nieuwe sterkstroom connectoren, zodat de klant meer mogelijkheden wordt

geboden om zijn applicaties efficiënter en modulair vorm te geven. Daarbij biedt de nieuwe Han® 24 HPR motorconnector belangrijke voordelen bij het confectioneren. Het nieuwe Han® HC 250 contactsysteem biedt een oplossing voor de applicaties, waarbij de Han® HC 350 nog niet hoeft te worden gebruikt, maar de bestaande oplossingen voor 200 A daarentegen ontoereikend zijn. Open systeem De nieuwe Han® 24 HPR motorconnector bestaat in feite uit twee aparte behuizingen. Door de verdeling van de behuizingen in een deksel en een mof ontstaat een “open

“Beproefde sterkstroomeigenschappen, gecombineerd met de voordelen van een modulair systeem.”

30

systeem”, waarmee confectioneren duidelijk wordt vereenvoudigd. Het confectioneren kan volledig vrij toegankelijk worden uitgevoerd, want pas aan het eind wordt de mof over de geconfectioneerde connector geschoven. De Han® 24 HPR heeft een robuust en compact design met veel ruimte voor bedrading, wat vooral bij de spoorwegen van groot belang is. De bevestiging van de motorconnector aan de wagonbovenbouw of het draaistel wordt middels montageplaten uitgevoerd, die ook individueel op de inbouwsituatie en ruimtelijke verhoudingen voor de klant kunnen worden toegesneden. Voor een dikwijls bij de spoorwegen beno-

digde externe PE-contactering zijn voor de aansluiting van de kabelschoenen in boringen met schroefdraad voorzien. Door een nieuw ontwikkelde schroefverbinding voor kabels kan het afschermvlechtwerk van afgeschermde kabels veilig en vooral zichtbaar worden aangelegd. Daarvoor wordt de afgezonderde kabel in de schroefverbinding gevoerd, het afschermvlechtwerk wordt over het schroefelement van de schroefverbinding voor kabels geslagen en daarna met een zelfklemmende bevestigingsklem gefixeerd. Voor de feitelijke vermogensoverdracht kunnen de tot nu toe gebruikte sterkstroom contacten Han® HC Modular 350 en Han® HC Modular 650 worden gebruikt. Daarnaast kan in deze nieuwe behuizingen het nieuwe Han® HC 250 contactsysteem worden gebruikt. Variabel aantal contacten Het nieuwe Han® HC 250 contactsysteem combineert de beproefde sterkstroom eigen-

schappen met de voordelen van een modulair systeem. Het bestaat uit een pin- en busisolatieelement, pin- en buscontacten voor verschillende geleiderprofielen en houderframes om de isolatie-elementen met de pin- en buscontacten te kunnen opnemen. Pin- en buscontacten worden door een borgplaat, die een onderdeel is van het isolatieelement, in het betreffende isolatielichaam gehouden. Daarnaast zorgt de borgplaat ervoor dat de isolatielichamen ook in het betreffende houderframe worden gefixeerd. Middels de houderframes worden de contacten met isolatie-elementen in de behuizingen bevestigd. Het nieuwe Han® HC 250 contactsysteem is bedoeld om in de Han® HPR behuizingen te worden gebruikt en zal eveneens in de behuizingen van de nieuwe Han® 24 HPR motorconnector kunnen worden gebruikt. De elektrische data bedragen 250 A berekende stroom en 2000 V berekende spanning. Bij de contacten wordt gebruik gemaakt van de beproefde Crimp-aansluitingstechniek, waarbij geleiderprofielen van 35 tot 70 mm2 kunnen worden aangesloten. Voor de eigenlijke contactering van pin- en buscontact wordt in de buscontacten een contacttape gebruikt, waardoor geringe overgangsweerstanden en geringe insteeken trekkrachten worden bereikt. Door de uitvoering als afzonderlijk contact wordt het modulaire karakter voor flexibele contactopstellingen gewaarborgd. Daardoor kan de klant interfaces met een variabel aantal contacten genereren. Door de kleinere afmetingen wordt in vergelijking met de Han® HC 350 contact en de grotere pakkingsdichtheid aan ruimte bespaard en wordt bijgedragen aan kostenverlaging. Het nieuwe Han® HC 250 contactsysteem betekent eveneens een alternatieve Crimp-oplossing voor de beproefde Han® K 3/0 en past voortreffelijk bij de bestaande 200 A en 350 A oplossingen voor sterkstroom.

Breed spectrum De Han® 24 HPR motorconnector en het Han® HC 250 contactsysteem zijn een aanvulling op de HARTING productportfolio op het gebied van connectoren voor sterkstroom, die tot nu toe uit de contacttoepassingen Han® K 3/0, Han® K 3/2, Han® HC Modular 350 en Han® HC Modular 650 bestaan. Deze contacttoepassingen kunnen in combinatie met bepaalde behuizingen uit de Han® HPR familie worden gebruikt en worden in een breed spectrum toegepast. De Han® K 3/0 en Han® K 3/2 connectoren zijn ideaal voor het overbrengen van sterkstromen naar een zeer kleine ruimte en worden bijvoorbeeld toegepast bij de spoorwegen bij de stroomvoorziening van aandrijfmotoren, transformatoren en convertors. De rechte en gehoekte uitvoeringen bieden mogelijkheden voor bijna elke individuele toepassing. Bij de gehoekte uitvoeringen kan voor 90 procent aan ruimte voor kabeldoorvoer worden bespaard. Door de uitvoering als afzonderlijk contact is een modulaire opbouw van het Han® HC Modular contactsysteem mogelijk; deze biedt maximale flexibiliteit om de bandbreedte van de verschillende toepassingen voor de klant te dekken. De Han® HC Modular 350 contacten worden bijvoorbeeld gebruikt in railvoertuigen bij de geleiding van aandrijvingen met een groot vermogen, bij wervelstroomremmen, bij leidingen voor potentiaalcompensatie of oplaadaansluitingen voor accu’s. De Han® HC Modular 650 contacten daarentegen worden bij spoorwegbedrijven gebruikt op het gebied van de energieoverdracht van wagon op wagon of bij de voorziening van hoofdtransformatoren. 31


Universeel toepasbaar HARTING connectoren als veiligheidsmaatstaf voor het railvervoer. Connectoren in het railvervoer moeten universeel kunnen worden gebruikt, onder de meest extreme milieubelastingen standhouden en aan maximale bedrijfseisen voldoen. De DIN Power en DIN Signal-portfolio van HARTING voldoet daarnaast aan de strengste internationale normen. Rainer Hüske, Global Product Manager, Germany, HARTING Technology Group, rainer.hueske@ HARTING .com

In het railverkeer zijn de veiligheidsbe-

connectoren en andere elektrische compoin railvoertuigen worden gebruikt en bepalingen om goede redenen zeer strikt. nenten naar de Franse spoorwegnormen schrijft het brandgedrag en vervolgens de Daarbij worden zeer hoge, voor een deel NFF 16-101 en 16-102, die op dit moment opaciteit (lichtondoorlatendheid) en toxitegenstrijdige technische eisen gesteld de strengste eisen hebben gespecificeerd. citeit (giftigheid) van de rookgasemissies aan de gebruikte materialen. Het belangHARTING heeft deze hardheidstest met sucvan materialen. rijkste criterium is, naast de bepaling van ces afgelegd. de ontvlambaarheid van het materiaal, De HARTING DIN Power en DIN Signal-portzijn rookgasdichtheid. Materialen die teDe norm NFF 16-101 dient voor de clasfolio bieden nieuwe voor het railverkeer gegelijkertijd aan beide eisen voldoen zijn sificatie van niet-metalen materialen die schikte varianten met de classificaties I2 en zeer zeldzaam, vaak kan F1. De standaardportfolio wordt al jaren met succes slechts aan een van beide Normen NFF 16-101 en 16-102 van de Franse Spoorwegen: toegepast in besturings-, criteria op bevredigende wijze worden voldaan. bewakings- en controlemo1. Klasse van het brandgedrag 2. Klasse van het rookgetal Daarbij komt het feit dat dules, in de signaaltechniek I0 voor I.O. >= 70 treinplatformen van interof bij de stroomvoorziening en geen ontvlambaarheid bij 960°C F0 voor I.F. <= 5 nationaal opererende provan elektronische compoI1 voor I.O. >= 45 < 70 F1 voor I.F. > 5 <= 20 en geen ontvlambaarheid bij 960°C ducenten in verscheidene nenten. F2 voor I.F. > 20 <= 40 I2 voor I.O. >= 32 < 45 landen worden gebruikt. F3 voor I.F. > 40 <= 80 en geen ontvlambaarheid bij 850°C Producenten van spoorOp grond van de toekenF4 voor I.F. > 80 <= 120 I3 voor I.O. >= 28 < 32 ning van de hoge claswegcomponenten moeten F5 voor I.F. > 120 en geen nagloeien bij 850°C sificatie I2 en F1 kunnen daarom bij hun producten I4 voor I.O. >= 20 deze connectoren zonder voldoen aan meerdere NC niet geclassificeerd deels van elkaar afwijenig voorbehoud voor alle Opmerking: De waarden zijn afgeleid uit de gespecificeerkende nationale normen. spoorwegapplicaties worOpmerking: De waarden zijn afgeleid uit de gespecifide testmethoden middels het bepalen van de opaciteit ceerde testmethoden door het bepalen van de zuurstof(specifieke optische dichtheid, verduisteringswaarden) HARTING richt zich voor den gebruikt. waarde I.O. en controle van de ontvlambaarheid middels een gloeidraad.

32

en toxiciteit (kritieke gasconcentraties van CO, CO2, HCl, HBr, HCN, HF, SO2 in de rook).


Netwerken groeien naar elkaar toe De Ethernet-technologie heeft inmiddels het operationele veldniveau van industriële processen bereikt. Met een dergelijke Automation IT communicatie zijn universele concepten mogelijk. HARTING levert hiervoor de passende oplossingen, zoals bijvoorbeeld een op ethernet gebaseerd procesbewakingssysteem voor de Braziliaanse automobieltoeleverancier Teksid do Brasil. Sérgio Calixto Moreira, Automation Engineer, Teksid do Brasil Wallace Louzavio, Sales Engineer, Brazil, HARTING Technology Group, wallace.louzavio@ HARTING .com Gustavo Yokoyama, Sales Engineer, Brazil, HARTING Technology Group, gustavo.yokoyama@ HARTING .com

Ethernet wint in de industriële automatisering meer en meer aan

betekenis en verandert ook de methodiek waarmee de automatiseringsingenieurs een aanvang nemen met nieuwe ontwikkelingen. Daaruit komen bij de optimalisering van processen nieuwe mogelijkheden voort en een toename aan flexibiliteit in de procesbeheersing. Industriële processen moeten alle informatie verwerken die uit het operationele veldniveau komen. Deze situatie maakt iedere vorm van procescontroletechniek tot een beslissende factor. In de afgelopen jaren werd geprobeerd deze kritieke punten in de industriële processen te sturen door middel van de implementatie van automatiseringscomponenten, die deze processen tijdsparend en met een grotere nauwkeurigheid aankunnen. Deze implementaties hadden echter niet het gewenste succes. Dit hangt samen met de uitdaging om alle sensoren en actoren in hetzelfde netwerk te willen integreren. De ontwerpers van automatiseringsnetwerken moesten een beslissing nemen of ze een “gesloten” oplossing met specifieke protocollen of een mengeling van verschillende protocollen wilden hebben – zonder echter het gewenste resultaat te krijgen. De uitdaging bestond en bestaat in de opbouw van homogene netwerken waarin Industrial Ethernet met de eigen ERP-Systemen harmonieert. Ethernet levert voor zulke processen de beste oplossingen. Bij het Braziliaanse automotive toeleveringsbedrijf Teksid do Brasil heeft HARTING nu een oplossing ingevoerd die aan deze

eisen voldoet. Deze toepassing bewaakt de magazijnvoorraad, temperatuur, vochtigheid en het verbruik van het gieterijzand dat voor de matrijzenmakerij voor automobielmotoren nodig is. Samen met de klant werd een op industrial Ethernet-technologie gebaseerd systeem ontwikkeld. HARTING leverde voor deze oplossing de industriële Ethernet switches, via welke alle apparaten konden worden geïntegreerd. Bovendien kon zo een hogere betrouwbaarheid en een effectievere toegangscontrole voor het gehele netwerk bereikt worden. Voordelen Het gebruik van een redundante ringtopologie op basis van glasvezelkabels garandeert daarbij een communicatie die onafhankelijk is van elektromagnetische invloeden. Dit concept werd met drie mCon 3082-AD switches gerealiseerd, die met vier Ethernet mediaconverters eCon 3011AD verbonden werden om de grote afstand tussen meerdere apparaten (soms over 100 meter) te overbruggen. De volgende stap zal zijn het onderbrengen van dit Ethernet-netwerk in het eigen ERP-systeem van de klant. In enkele maanden zal het systeem volledig gekoppeld en goed functionerend zijn waardoor de inkoop van grondstoffen automatisch zal kunnen plaatsvinden. De voornaamste voordelen van deze oplossing zijn de tijdsbesparing en de integratie van de data-informatie uit het operationele veldniveau wat al in de huidige uitbreidingstoestand tot aanzienlijke kostenverlagingen leidt. 33


Wanneer de warmteafval installaties moeten worden onderhouden of gerepareerd moet de bedrijfszekerheid echter ook dan kunnen worden gegarandeerd en moet de productie ongestoord doorgang blijven vinden. Aluminium wordt bij zeer hoge temperaturen in elektrolyseovens gesmolten. Dit betekent dat een economisch gebruik van deze ovens van bijzonder groot belang is. Het Noorse technologiebedrijf Goodtech heeft nu een efficiënte en energiezuinige oplossing voor de terugwinning van energie ontwikkeld: TurboCron®. Met Norsk Hydro was een partner gevonden die een van de wereldwijd toonaangevende aluminiumleveranciers is. Op een van zijn Noorse productielocaties exploiteert Norsk Hydro inmiddels meerdere testinstallaties van het type TurboCron®. 34

Het basisprincipe van TurboCron® is eenvoudig: Een drie kubieke meter omvattende (echter in detail complexe) eenheid onttrekt warmte uit een aluminium elektrolysecel en verandert deze in elektriciteit. Doel is de doelmatigheid van deze installaties te verhogen. Dat dit aannemelijk is kan van de afvalwarmtewaarden worden afgeleid: in een gemiddelde aluminiumfabriek worden 300 ovencellen gebruikt. Elke ovencel geeft warmte gelijk aan 30 kW vermogen. Gebruikelijk is nu dat deze energie direct aan de omgevingslucht afgegeven en zo verder onbenut blijft. In de fabriek waarin de pilotinstallatie met TurboCron®-techniek werd geïnstalleerd, is er dus een theoretische benuttingsmogelijkheid van negen MW, hetgeen overeenkomt met een energieverbruik van zo’n maximaal 3.000 huishoudens. Weliswaar is de effectief bruikbare energie geringer, maar toch is het potentieel van het afvalwarmtegebruik enorm en dat ligt tot op heden volledig braak.


Efficiënte energiebenutting in de aluminiumfabriek HARTING sterkstroom connectoren garanderen een snelle service – ook als er onderhoudswerkzaamheden moeten worden verricht. Door het gebruik van afvalwarmte van de energie-intensieve aluminiumindustrie neemt de efficiency van de productie-installaties toe en wordt de energiebalans van de producerende bedrijven geoptimaliseerd. Tord Finstad, Project Manager, Goodtech Recovery Technology AS Ole Christian Ruge, Managing Director, Norway, HARTING Technology Group, ole.c.ruge@ HARTING .com Tom Egil Svartsund, Product Manager, Norway, HARTING Technology Group, tomegil.svartsund@ HARTING .com

Afbeelding met vriendelijke instemming van Goodtech ASA

Bijzonder belangrijk bij het gebruik van afvalwarmte is, dat door de inzet van TurboCron® applicaties geen afbreuk wordt gedaan aan de aluminiumproductie zelf, zelfs wanneer aan de afvalwarmtebenuttingsinstallatie onderhoudswerkzaamheden moeten worden uitgevoerd. Daarom hechtte Goodtech grote waarde aan een onderhoudsvriendelijke constructie. Alle proceskabels zijn als industriële connectoren uitgevoerd om de gehele eenheid binnen een half uur zonder hulp van een elektricien te kunnen vervangen: tijd is kostbaar wanneer het gaat om het exploiteren van een elektrolyseoven. Als de onderhoudsroutines te tijdrovend worden, moet de oven worden uitgeschakeld en dat moet worden voorkomen. De omstandigheden in een aluminiumfabriek zijn als gevolg van magneetveldstoringen en stof zeer veeleisend. In iedere elektrolysecel van TurboCron® worden 76 thermokoppelcontacten/type J, 24 stroomcontacten, 20 signaalcontacten en acht EMC Han®

behuizingen ingezet. De Han® connectoren zijn gekozen op basis van hun veelzijdigheid en hoge kwaliteit en in het bijzonder de kwaliteit van de Han® behuizingen. In de loop van 2010 zullen er intensieve tests van de TurboCron®technologie plaatsvinden. De installatie is in de testlijn van een fabriek van Norsk Hydro geïnstalleerd en wordt onderworpen aan voortdurende metingen en analyses. Zodra de resultaten zijn goedgekeurd en aan de verwachtingen voldoen zal deze toepassing op de markt worden gebracht.

Goodtech ASA is een beursgenoteerd Noors technologiebedrijf dat onder andere installaties voor de terugwinning van energie construeert. Meer informatie onder http://goodtech.no

35


Springplank voor de tijger China is tegenwoordig een van de meest dynamische markten voor windenergie. In een zeer korte tijd hebben Chinese producenten zich op de wereldmarkt gesetteld. Een van hun belangrijkste partners is de HARTING Technologiegroep. Kai Wu, Deputy Director of Goldwind Vendor Management, Goldwind Science & Technology Co., Ltd. Johnson Chen, Head of Product and Technical Application Management, China, HARTING Technology Group, johnson.chen@ HARTING .com Bryan Miao, Market Manager Energy, China, HARTING Technology Group, bryan.miao@ HARTING .com Sunny Wang, Regional Sales Manager, China, HARTING Technology Group, sunny.wang@ HARTING .com Peter Yu, Filed Application Engineer, China, HARTING Technology Group, peter.yu@ HARTING .com

De Chinese energiehuishouding staat voor bijzondere uitdagingen. Er moet economische groei gerealiseerd worden, maar tegelijkertijd moeten ook de CO2-emissies verlaagd worden. De Chinese regering heeft bovendien begrepen dat door een goed milieubeheer duurzame groei gunstig wordt beïnvloed. Ze heeft daarom subsidieprogramma’s vastgesteld met het doel het aandeel duurzame vormen van energie op de totale energievoorziening te verhogen. Windenergie wordt daarbij tot de zwaartepunten gerekend. Onder

Afbeelding met vriendelijke instemming van Goldwind

36

de tien wereldwijd toonaangevende windturbineproducten verschijnen in 2009 meteen al twee Chinese namen: Sinovel (met een wereldwijd marktaandeel van minder dan 5 %) en Goldwind (4 %). Lokale aanpassingen Momenteel worden nog vele deelsystemen voor windkrachtcentrales geïmporteerd, zoals rotorbladen, grote delen van het elektrische systeem en de geleidingstechniek. Ze worden evenwel


toegesneden op de omstandigheden ter plaatse om de energieproductie te verminderen. Met succes, want een door windenergie geproduceerde kWh in China kost nu slechts 0,375-0,50 RMB (ca. 4-5 eurocent) en ongeveer het dubbele van steenkoolenergie. Zonenergie kost 2,0 RMB per kWh (ca. 20 eurocent), waarbij in beide gevallen geen rekening is gehouden met externe kosten. De overheidssteun voor windenergie moet een gunstige invloed hebben op de techniek van windenergie en de verhoging van de

productiviteit. De technische optimaliseringen betreffen vooral grote deelsystemen zoals rotorbladen, aandrijvingen, generatoren of pitch-besturingen.

Ontwikkeling ter plaatse Als belemmering voor de technologische ontwikkelingen van windenergie in China wordt merkbaar dat er geen technologie-intensief onderzoek en ontwikkeling beschikbaar is op de gebieden aërodynamica en resistente materialen. Uitgebreide weerdatabases voor het onderzoek naar windressources worden momenteel ingevoerd. Voor het oplossen van dit probleem heeft bijvoorbeeld Goldwind, een van de technisch meest competente en oudste windturbineproducenten van China, in het jaar 2005 een meerderheidsbelang genomen in de Duitse onderneming Vensys windenergie-installaties, om zo greep te krijgen op een eigen technologie en eigen ontwikkelingscapaciteiten. Met succes. In de jaren 2008/2009 heeft “Het productportfolio omvat niet alleen Goldwind al 1.300 installaties met een verbindingstechniek zoals stekkers en kabels, vermogen van 1,5 MW kunnen vermarkmaar ook Ethernet-switches.” ten. Kai Wu, bij Goldwind plaatsvervangend directeur en verantwoordelijk voor het leveranciersmanagement vindt de ontwikkeling positief, met name omdat het marktaandeel van Goldwind groeit hoewel de Chinese regering de windturbinemarkt sinds september 2009 reguleert. Oplossingen voor de windenergie Al sinds een vroeg stadium van de “made in China”-windturbines werkt HARTING China samen met de meeste toonaangevende Chinese windturbineproducenten en leveranciers van deelsystemen. Het productfolio dat is vermarkt omvat niet alleen passieve verbindingstechniek zoals stekkers en kabels, maar ook Ethernetswitches. Het komt HARTING te pas dat vele windturbineproducenten hun deelsysteemleveranciers vragen om hen connectors van HARTING te leveren. 37


Stilte, opname loopt Bij live geluidsopnames en televisieproducties zijn de contactzekerheid en belastbaarheid van kabelconfecties en connectoren cruciaal omdat een gebrek aan precisie direct tot beïnvloeding leidt. HARTING biedt met rechthoekige connectoren een robuuste en flexibele oplossing voor vrijwel alle soorten verbindingen. Jody Williquette, Marketing Manager, North America, HARTING Technology Group, jody.williquette@ HARTING .com

Dat veel connectoren op het gebied van

het entertainment bij het gebruik kuren hebben, blijkt bij de opbouw, de montagevriendelijkheid, de belastbaarheid, de contactzekerheid en als er flexibiliteit gevraagd wordt. Door het gebruik van Han® rechthoekige connectoren kunnen vele mogelijke problemen van te voren voorkomen of gereduceerd worden. De vervanging van andere connectorconstructies of -typen kan voor de verhuurders van installaties en gebruikers in eerste instantie wel eens tegenvallen. De rechthoekige uitvoeringen bezitten echter aanzienlijke voordelen zodat later bij het gebruik de voordelen zeker 38

zullen opwegen tegen de aanpassingen die verricht moeten worden. Een groot voordeel van de rechthoekige connector ligt in het vergrendelingssysteem. Het gaat hier overwegend om beugelvergrendelingen die een snelle en bedrijfszekere verbinding mogelijk maken. Ze zijn zeer resistent tegen ruwe omstandigheden en ook bij extreme vervuiling functioneren ze goed. Dit onderscheidt het beugelsysteem ook van schroefaansluitingen, zoals bijvoorbeeld bij ronde connectoren waarbij vervuilde of licht beschadigde schroefdraden de functionaliteit al snel doen vermin-

deren. Dit laatste kan al gebeuren als een kabeleind op de grond valt. Bovendien biedt de beugelvergrendeling een zeer hoge vibratieresistentie en munt ook uit wanneer het gaat om servicevriendelijkheid. Als de defect is, kan dezedirect worden vervangen. Veel van deze connectoren zijn zeer geschikt voor outdoor-toepassingen en dus ook bij nat weer en stof. Ze voldoen aan deeisen van beschermingsklasse IP 65/67 en UL50, type 4/12. Constructies met vergrendelingsbeugels zorgen voor plaatsbesparing door een hogere pakkingsdichtheid bij gebruik van


“Beugelvergrendelingen maken een snelle en bedrijfszekere verbinding mogelijk.”

meerdere connectoren naast elkaar omdat er weinig bedieningsruimte nodig is bij verbinden of weer loskoppelen. Andere voordelen zijn kortere installatie- en afbreektijden: insteken, inklikken en klaar is de verbinding. Een mogelijke foutief inpluggen kan door mechanische coderingen worden vermeden. Inzetstukken vormen daarbij een passende extra bescherming van de toch al robuuste contacten. Hierdoor wordt het risico van beschadiging van de contacten tijdens het inpluggen tot een minimum beperkt. Confectionering Rechthoekige connectoren kunnen ook bij een groot aantal contacten eenvoudig, snel en dus ook voordelig worden geconfectioneerd. Dat geldt in dezelfde mate ook voor de zogenoemde modulaire connectoren in bijv. audio-, video-, output-/stroomvoorziening en ook signaleringskabels in een hybride interface worden gebundeld. Zo’n oplos-

sing vermindert het aantalin te pluggen connectoren en biedt daarenboven tijdvoordelen bij gebruik ter plaatse. Mixed-signaal-toepassingen De rechthoekige uitvoeringen van de connectoren zijn bijzonder geschikt voor op maat gemaakte mixed-signal toepassingen. Behalve conventionelebekabeling kunnen rechthoekige connectoren ook zo worden ontworpen dat ze glasvezeldraden, ethernet, coaxiale kabels, Cinch-audioverbindingskabels, pneumatische leidingen, stroomkabels en vele andere speciale verbindingen kunnen herbergen. Individuele contacten zijn zowel in een zilver- als ook met een goud oppervlak verkrijgbaar. Contacten voor glasvezeltransmissie zijn eveneens beschikbaar. Deze zijn net zo eenvoudig in te voegen en te verwijderen als metalen contacten. Dat geldt ook voor coaxiale contacten en andere elementen.

De massa- cq. aardaansluiting geschiedt daarbij altijd via een separaat, zeer robuust en met een metalen behuizing bedrijfszeker geleidend verbonden aarding. Zeer veel voordelen Het portfolio aan rechthoekige connectoren van HARTING is groot en er is een uitgebreid spectrum aan configuraties mogelijk bij korte levertijden. De HARTING rechthoekige connectoren onderscheiden zich door hun hoge kwaliteit, signaalintegriteit, betrouwbaarheid, gebruikersvriendelijke installatie, de mogelijkheid tot foutzoeken en –verhelpen en reparatie. De verhouding tussen kosten en baten is zo overtuigend dat ze een aantrekkelijk product zijn voor het gebruik bij live concerten, theater, sportmanifestaties, in geluidsstudio´s en op filmsets.

39

tec.News 18: Kort en bondig

Duitse verkoopmaatschappij hoort tot de beste

Wij nemen onze verantwoordelijkheid Heeft u een vraag over de hier gepresenteerde producten en technologieën? Richt u zich dan tot onze experts.

Vanaf nu leggen wij met onze nieuwe rubriek “expertinterview” in iedere uitgave verantwoordelijkheid af. Mail uw vraag naar [email protected]

De Ludwig-Erhard-prijs Excellence Initiative wil het prestatievermogen van organisaties en ondernemingen in Duitsland stimuleren. Deze gerenommeerde onderscheiding gaat naar de kandidaten die zich onderscheiden door voortdurende topprestaties, concurrentievermogen en klantgerichtheid. Basis voor de beoordeling is het EFQM-model voor excellence. De Duitse verkoopmaatschappij van HARTING kreeg in 2009 een onderscheiding en behoorde daarmee tot de twee beste ondernemingen in de categorie 101 tot 500 medewerkers.

“Fast Track Switching” baart international opzien

“Fast Track Switching” boekt na de nominatie voor de Hermes Award 2009 van de Hannover Messe ook internationaal successen. Het Franse magazine “mesures” heeft de technologie 2009 als meest uitdagende innovatie op het gebied van automation onderscheiden. Ieder jaar verleent het vaktijdschrift voor meettechniek en industriële automation een prijs in tien verschillende categorieën, zoals automatiseringscomponenten of gegevensverzameling.

Jean-Louis Varron en Bernard Montrelay (v. l.n.r.) zijn blij met de onderscheiding.

40


Nieuwe nationale vestigingen opgericht Met drie nieuwe dochtermaatschappijen, die in Denemarken, Turkije en de Verenigde Arabische Emiraten zijn opgericht, breidt HARTING zijn wereldwijde verkoopnet uit. De eigen nationale vestigingen in 32 landen garanderen een direct contact met klanten over de hele wereld.

HARTING Han-Modular® Configureren en bijbestellen

Door een groot aantal modules maakt de bouwserie HanModular® van HARTING de optimale combinatie mogelijk voor iedere klantenapplicatie. Met de Han-Modular® configurator kunnen onze Han-Modular® connectoren per online-tool individueel worden samengesteld. Het goede daarbij is dat met de configurator een feilloze insteekbaarheid kan worden gegarandeerd. Wanneer de klant een module plaatst, dan biedt het programma alleen nog passende modules aan. Aan het einde van de productselectie wordt daarnaast voor de stukslijst bestaande uit de artikelnummers van de afzonderlijke onderdelen ook een artikelnummer voor de gehele samengestelde toepassing van deze steekverbinding aangegeven. De klant heeft nu de keuze of hij alle afzonderlijke onderdelen separaat van elkaar bestelt dan wel een compleet voorgemonteerde modulaire toepassing onder één artikelnummer koopt.

41


Beste lezer(s), Hartelijk dank voor uw actieve deelname aan onze tec.News enquête. Uw suggesties en wensen helpen ons om tec.News steeds een beetje beter te maken en u zo goed mogelijk te informeren over de nieuwe producten en applicaties van ons bedrijf HARTING. Uw positieve reacties doen ons veel plezier. Eén suggestie hebben we meteen opgepakt en ingevoerd: vanaf nu verschijnt het tec. News tweemaal per jaar. De inhoudelijke ideeën hebben we ter harte genomen en veel daarvan is al in deze uitgave te zien. Natuurlijk zijn we benieuwd hoe deze actuele uitgave u bevalt. Geef ons een paar minuten van uw tijd en neem deel aan onze online-enquête. U kunt tot 30-06-2010 meedoen. Als blijk van dank verloten we onder alle deelnemers een Apple iPod. De gelukkige winnaar van de laatste enquête was Hans-Joachim Multhaupt uit Aurich.

Het redactieteam Ga hier naar de enquête: www.HARTING.com/tecNews-survey

Publicatiebijzonderheden Gepubliceerd door: harting KGaA, M. Harting, Postbus 1133, 32325 Espelkamp (Duitsland), Telefoon +49 5772 47-0, Fax: +49 5772 47-400, Internet: www.harting.com | Hoofdredacteur: A. Bentfeld Plaatsvervangend Hoofdredacteur: A. Huhmann, Dr. H. Peuler | Algehele coördinatie: Communicatie- en PR-afdeling, A. Bentfeld | Ontwerp en Layout: Contrapunkt Visuelle Kommunikation GmbH, Berlijn Productie en druk: Druckerei Meyer GmbH, Osnabrück | Oplage: 25,000 exemplaren wereldwijd (Duits, Engels en nog 11 talen) Bron: Als u dit magazine regelmatig gratis wilt ontvangen, dient u contact op te nemen met de dichtstbijzijnde harting-vestiging, of met uw verkooppartner van harting of met een van de lokale harting-distributeurs. U kunt tec.News ook online bij www.harting.com bestellen. Herdrukken: Volledige herdrukken en uittreksels van bijdragen dienen schriftelijk goedgekeurd te worden door de Redacteur. Dit geldt ook voor invoeren in elektronische databases en voor reproductie op elektronische media (b.v. CD-ROM en Internet). Alle productaanduidingen die gebruikt zijn, zijn handelsmerken of productnamen die aan harting KGaA of aan andere bedrijven toebehoren. Ondanks een nauwkeurige redactie is het niet mogelijk om drukfouten of wijzigingen m.b.t. productspecificaties in de nabije toekomst volledig uit te sluiten. Daarom wordt harting KGaA alleen gebonden door de bijzonderheden in de relevante catalogus. Gedrukt op milieuvriendelijke wijze op geheel zonder chloor gebleekt papier en met een hoog gehalte aan gerecycled papier. © 2010 van harting KGaA, Espelkamp. Alle rechten voorbehouden.

42


Aanwezig heid van HARTING op beurzen 2010 Apr 19 – Apr 23

Germany, Hanover, Hannover Messe 2010

May 05 – May 09

Malaysia, Kuala Lumpur, Automex 2010

May 11 – May 15

Brasil, São Paulo, Feira da Mecânica

May 19 – May 21

Spain, Barcelona, Tecni Expo

May 23 – May 26

North America, Dallas, TX, WINDPOWER

May 25 – May 28

Slovakia, Nitra, MSV Nitra

June 08 – June 10

Italy, Torino, Expoferroviaria

June 14 – June 18

China, Beijing, CIMES

June 30 – July 01

Switzerland, Zurich, Fair for Automation

Sept 07 – Sept 10

India, Bangalore, electronic India

Sept 12 – Sept 15

United Kingdom, London, Plasa 2010

Sept 13 – Sept 17

Czech Republic, Brno, MSV Brno

Sept 21 – Sept 23

Denmark, Odense, Elektronik 2010

Sept 27 – Sept 30

Norway, Lillestrøm, Industridagene

Oct 05 – Oct 07

Finland, Jyväskylä, Tekniikka 2010

Oct 12 – Oct 15

Austria, Vienna, VIENNA TEC

Oct 13 – Oct 15

China, Beijing, Global Wind Power

Oct 26 – Oct 28

France, Avignon, SEPEM

Nov 09 – Nov 11

Brasil, São Paulo, Negócio nos Trilhos

Nov 09 – Nov 12

Germany, Munich, electronica

Nov 23 – Nov 25

Germany, Nuremberg, SPS/IPC/Drives

Dec 07 – Dec 09

Russia, Ekaterinenburg, PTA-Ural 2010

Australia

Great Britain

Austria

Hong Kong

HARTING Pty Ltd Suite 11 / 2 Enterprise Drive Bundoora 3083, AUS-Victoria Phone +61 9466 7088, Fax +61 9466 7099 E-Mail: [email protected], www.HARTING.com HARTING Ges. m. b. H. Deutschstraße 19, A-1230 Wien Phone +431 6162121, Fax +431 6162121-21 E-Mail: [email protected], www.HARTING.at

Belgium

HARTING N.V./S.A. Z.3 Doornveld 23, B-1731 Zellik Phone +32 2 466 0190, Fax +32 2 466 7855 E-Mail: [email protected], www.HARTING.be

Brazil

HARTING Ltda. Av. Dr. Lino de Moraes, Pq. Jabaquara, 255 CEP 04360-001 – São Paulo – SP – Brazil Phone +55 11 5035 0073, Fax +55 11 5034 4743 E-Mail: [email protected], www.HARTING.com.br

China

Zhuhai HARTING Limited, Shanghai branch Room 5403, HK New World Tower 300 Huai Hai Road (M.), Shanghai 200021, China Phone +86 21 6386 2200, Fax +86 21 6386 8636 E-Mail: [email protected], www.HARTING.com.cn

Czech Republic

HARTING spol. s.r.o. Mlýnská 2, CZ-160 00 Praha 6 Phone +420 220 380 460, Fax +420 220 380 461 E-Mail: [email protected], www.HARTING.cz

Denmark

HARTING ApS Hjulmagervej 4a, DK - 7100 Vejle Phone +45 70 25 00 32, Fax +45 75 80 64 99 E-Mail: [email protected], www.HARTING.com

Eastern-Europe

HARTING Eastern Europe GmbH Bamberger Straße 7, D-01187 Dresden Phone +49 351 4361 760, Fax +49 351 4361 770 E-Mail: [email protected] www.HARTING.com

Finland

HARTING Oy Teknobulevardi 3-5, PL 35, FI-01530 Vantaa Phone +358 9 350 87 300, Fax +358 9 350 87 320 E-Mail: [email protected], www.HARTING.fi

France

HARTING France 181 avenue des Nations, Paris Nord 2 BP 66058 Tremblay en France F-95972 Roissy Charles de Gaulle Cédex Phone +33 1 4938 3400, Fax +33 1 4863 2306 E-Mail: [email protected], www.HARTING.fr

Germany

HARTING Deutschland GmbH & Co. KG Postfach 2451, D-32381 Minden Simeonscarré 1, D-32427 Minden Phone +49 571 8896 0, Fax +49 571 8896 282 E-Mail: [email protected], www.HARTING.com

Office Germany

HARTING Deutschland GmbH & Co. KG Blankenauer Straße 99, D-09113 Chemnitz Phone +49 0371 429211, Fax +49 0371 429222 E-Mail: [email protected], www.HARTING.com

HARTING Ltd. Caswell Road, Brackmills Industrial Estate GB-Northampton, NN4 7PW Phone +44 1604 827 500, Fax +44 1604 706 777 E-Mail: [email protected], www.HARTING.co.uk HARTING (HK) Limited Regional Office Asia Pacific 3512 Metroplaza Tower 1, 223 Hing Fong Road Kwai Fong, N. T., Hong Kong Phone +852 2423 7338, Fax +852 2480 4378 E-Mail: [email protected], www.HARTING.com.hk

Romania

HARTING Romania SCS Europa Unita str. 21, 550018-Sibiu, Romania Phone +40 369-102 671, Fax +40 369-102 622 E-Mail: [email protected], www.HARTING.com

Russia

HARTING ZAO Maily Sampsoniyevsky prospect 2A 194044 Saint Petersburg, Russia Phone +7 812 327 6477, Fax +7 812 327 6478 E-Mail: [email protected], www.HARTING.ru

Singapore

Hungary

HARTING Magyarország Kft. Fehérvári út 89-95, H-1119 Budapest Phone +36 1 205 34 64, Fax +36 1 205 34 65 E-Mail: [email protected], www.HARTING.hu

HARTING Singapore Pte Ltd. 25 International Business Park #02-06 German Centre, Singapore 609916 Phone +65 6225 5285, Fax +65 6225 9947 E-Mail: [email protected], www.HARTING.com

India

Slovakia

Italy

Spain

HARTING SpA Via dell‘Industria 7, I-20090 Vimodrone (Milano) Phone +39 02 250801, Fax +39 02 2650 597 E-Mail: [email protected], www.HARTING.it

HARTING Iberia S.A. Josep Tarradellas 20-30 4o 6a, E-08029 Barcelona Phone +34 93 363 84 75, Fax +34 93 419 95 85 E-Mail: [email protected], www.HARTING.es

Japan

Sweden

HARTING India Private Limited No. D, 4th Floor, ‚Doshi Towers‘ No. 156 Poonamallee High Road, Kilpauk, Chennai 600 010, Tamil Nadu, Chennai Phone +91 44 435604 15/416, Fax +91 44 435604 17 E-Mail: [email protected], www.HARTING.com

HARTING K. K. Yusen Shin-Yokohama 1 Chome Bldg., 2F 1-7-9, Shin-Yokohama, Kohoku-ku, Yokohama Yokohama 222-0033 Japan Phone +81 45 476 3456, Fax +81 45 476 3466 E-Mail: [email protected], www.HARTING.co.jp

Korea

HARTING Korea Limited #308 Yatap Leaders Building, 342-1, Yatap-dong Bundang-gu, Sungnam-Si Gyeonggi-Do 463-828 Republic of Korea Phone +82 31 781 4613, Fax +82 31 781 4616 E-Mail: [email protected] www.HARTING.com.cn/kr

Netherlands

HARTING B.V. Larenweg 44, NL-5234 KA ‚s-Hertogenbosch Postbus 3526, NL-5203 DM ‚s-Hertogenbosch Phone +31 736 410 404, Fax +31 736 440 699 E-Mail: [email protected], www.HARTINGbv.nl

Norway

HARTING A/S Østensjøveien 36, N-0667 Oslo Phone +47 22 700 555, Fax +47 22 700 570 E-Mail: [email protected], www.HARTING.no

Poland

HARTING Polska Sp. z o. o ul. Kamieńskiego 201-219, PL-51-126 Wrocław Phone +48 71 352 81 71, Fax +48 71 320 74 44 E-Mail: [email protected], www.HARTING.pl

Portugal

HARTING Iberia, S. A. Avda. Josep Tarradellas, 20-30, 4o 6a E-08029 Barcelona Phone +34 93 363 84 75, Fax +34 93 419 95 85 E-Mail: [email protected], www.HARTING.es/pt

HARTING KGaA

HARTING s.r.o. Sales office Slovakia Povázska 2, SK - 940 67 Nové Zámky Phone +421 356-493 993, Fax +421 356-402 114 E-Mail: [email protected], www.HARTING.sk

HARTING AB Gustavslundsvägen 141 B 4tr, S-167 51 Bromma Phone +46 8 445 7171, Fax +46 8 445 7170 E-Mail: [email protected], www.HARTING.se

Switzerland

HARTING AG Industriestrasse 26, CH-8604 Volketswil Phone +41 44 908 20 60, Fax +41 44 908 20 69 E-Mail: [email protected], www.HARTING.ch

Switzerland

HARTING AG Mitronics Industriestrasse 22, CH-2545 Selzach Phone +41 32 641 6464, Fax +41 32 641 2199 E-Mail: [email protected] www.HARTING-mitronics.ch

Taiwan

HARTING R.O.C. Limited Room 1, 5/F, 495 GuangFu South Road RC-110 Taipei, Taiwan Phone +886 227 586 177, Fax +886 227 587 177 E-Mail: [email protected], www.HARTING.com.tw

Turkey

HARTING TURKEI Elektronik Ltd. Şti. Barbaros Mah. Dereboyu Cad. Fesleğen Sok. Uphill Towers, A-1b Kat:8 D:45 34746 Ataşehir, İstanbul

USA

HARTING Inc. of North America 1370 Bowes Road, USA-Elgin, Illinois 60123 Phone +1 877 741-1500 (toll free) Fax +1 866 278-0307 (Inside Sales) Fax +1 847 717-9430 (Sales and Marketing) E-Mail: [email protected], www.HARTING-USA.com

Marienwerderstraße 3 | 32339 Espelkamp – Germany P.O. Box 11 33 | 32325 Espelkamp – Germany Phone +49 5772 47-0 | Fax +49 5772 47- 400 E-Mail: [email protected] | Internet: www.HARTING.com

Innovaties van HARTING. Stimulering van onderzoek als basis van productinnovatie. Mind wide open. Tempo maken

Recommend Documents