MAGAZINE MAGAZINEVOOR VOORVERVOER VERVOEROVER OVERWATER WATER
.be #70 . MEI 2015
3innovatie × Van catamarans tot iPads in de machinekamer
Nick Celis ‘Hogere rendabiliteit en rust’
Nu ook op tablet! binnenvaart 1
vooraf
Slimme innovatie Beste lezer Het is me een eer om u hier voor de eerste keer als nieuwe PBV-voorzitter toe te spreken. Zoals u ziet, meteen in een vernieuwd magazine. Ik hoop dat het u bevalt, en dat ook onze nieuwe tabletversie in de smaak valt. Verwacht nu niet dat PBV met mij aan het roer haar gehele werking resoluut over een andere boeg gooit – dat is nergens voor nodig. We houden onze koers aan en zetten verder in op de kerntaken van PBV: het zo efficiënt mogelijk bekender maken van de troeven van de binnenvaart. Bij een zo ruim mogelijk publiek en in overleg met alle betrokken actoren. Meer dan 20 jaar geleden, in mijn allereerste job bij de Gewestelijke Ontwikkelingsmaatschappij Limburg, omschreef ik de binnenvaart al als een motor voor de economie. Wel, dat is de sector vandaag nog altijd. Lees er de bijlage bij deze editie Cijfers met vaart maar op na. Ondanks de moeilijke economische situatie van de voorbije jaren blijft het binnenvaarttransport op peil. Dankzij veel incasseringsvermogen en slagkracht van de varende ondernemers lijkt de sector vandaag klaar om mits de juiste omkadering aan een mooi toekomstverhaal te schrijven. Zelfs met de slankere overheid die het Vlaamse regeerakkoord nastreeft, moeten we erin slagen om de binnenvaart te stimuleren. Er is geen andere keuze: het wegtransport slibt dag na dag verder dicht en de meerkost daarvan weegt op onze economie. We hebben daarom nood aan slimme en innovatieve oplossingen die het vervoer over water sterker en aantrekkelijker maken. Niet evident, maar ik geloof dat we de sector op vele kleine manieren kunnen verbeteren én beter aan de man kunnen brengen. Samen met alle PBV-medewerkers zit ik vol enthousiasme om die uitdaging samen met u aan te gaan! Joël Bijnens voorzitter Raad van Bestuur Promotie Binnenvaart Vlaanderen vzw 2
‘In andere jobs specialiseer je je in één aspect. Wij doen alles: varen, vracht zoeken, onderhoud, boek houding, investeringen plannen …’ Patrick Claeys van ms Arwen
14
Lees Binnenvaart op je tablet Goed nieuws: je kan Binnenvaart vanaf nu ook op je tablet lezen! Download de gratis app en lees ons magazine waar je ook bent.
in dit nummer VLOOT Innovatie. Pallettransport op
04
twee catamarans, een digitaal scheepslogboek en vernieuwende projecten in de Haven van Antwerpen. Gespot. Aan boord bij Patrick Claeys en Cindy Calemyn: ‘De binnenvaart heeft nood aan jong talent.’
14
BELEID Nieuwe bevoegdheden. De gevolgen van de zesde staatshervorming: waarvoor kun je waar terecht?
10
Interview. Kennismaking met de nieuwe PBV-voorzitter Joël Bijnens.
16
MARKT Binnenvaartambassadeur. Op bezoek bij handel in bouwmaterialen André Celis, pionier in palletvervoer.
12
EN OOK 08 18 20
#Screenshot Newsfeed Highlight
Voordelen? Mis geen enkele editie – in je kiosk vind je alle edities samen Verrijkt met video en andere extra’s Heel eenvoudig lezen, delen en opslaan Hoe? Scan met je tablet deze QR-code of zoek op ‘Binnenvaart’ in de app store of op play.google.com voor Android.
Ontdek de bijlage Cijfers met vaart
colofon volg ons ook op www.facebook.com/watersnelweg www.twitter.com/Watersnelweg
Verantwoordelijke uitgever: Vzw Promotie Binnenvaart Vlaanderen, Havenstraat 44, 3500 Hasselt. Het magazine Binnenvaart verschijnt 5 keer per jaar. Voor suggesties, advertenties of een gratis abonnement: T 011 23 06 06, pbv@binnenvaart.be,www.binnenvaart.be Redactie en realisatie: Jansen & Janssen Creative Content, www.jaja.be De meningen die derden in dit magazine vertolken, vallen buiten de verantwoordelijkheid van PBV.
binnenvaart binnenvaart 3
innovatie
Pallettransport op twee c atamarans, een digitaal scheepslogboek en veel meer: de vernieuwingen in de binnenvaart volgen elkaar snel op. Drie projecten die werken aan het binnenvaarttransport van morgen.
3 × handen uit de mouwen
Een nieuwe 1. D igitaal dashboard aan boord ‘In de stuurhut van een binnenschip zie je de meest gesofisticeerde technologie. Maar op het vlak van werkorganisatie aan boord lopen we achter op andere sectoren,’ vindt varend ondernemer Fabian De Wachter van ms Vera Cruz. Hij ontwikkelde samen met bevriend software consultant en ontwikkelaar Tony Ameryckx en een collega-vennoot van Brayton Global een nieuw platform VeMaSys dat daarin verandering moet brengen.
‘Voor de meeste varende ondernemers is digitaal werken nog een stap in het onbekende. Maar het is een stap die hen veel tijd bespaart en die we als sector zo snel mogelijk moeten zetten,’ zegt Fabian De Wachter. Ook verladers zijn enthousiast over onze software. Zij kunnen veel makkelijker de estimated time of arrival volgen om te weten wanneer hun vracht zal aankomen. ‘Niet onbelangrijk, want meestal hebben we in ons schip dure voorraden mee die cruci4
wind VeMaSys is handig aan boord en maakt het voor verladers mogelijk om de estimated time of arrival te volgen.
aal zijn om bedrijfsprocessen niet in het honderd te laten lopen.’ Het VeMaSys-platform combineert vier tools: onderhoudstaken, certificatenmanagement, reizenbeheer en een management tool. De software integreert het volledige werkproces aan boord. Vanaf toezegging van een reis, over alle bij een reis horende administratie, tot boekhouding. Ook reisoverstijgende administratie en onderhoud dat om de zoveel tijd of na een bepaald aantal motordraaiuren moet worden ingepland kun je op het platform volgen.
Factuur met één klik De software wordt inmiddels een half jaar gebruikt aan boord van tien pilootschepen. ‘Een tiental collega’s stapten drie maanden later in en momenteel krijgen we heel wat nieuwe aanvragen’, zegt Fabian. ‘Door het programma realiseer je een administratieve vereenvoudiging. Je hebt een duidelijker overzicht wat resulteert in minder telefoonverkeer en meer tijd voor andere zaken. Ook de afloskapiteins en bemanningsleden zijn enthousiast. Het personeel loopt met een iPad in de machinekamer en geeft
met een paar klikken in wat ze doen. De meest positieve feedback krijgen gebruikers van eindklanten die de toegevoegde waarde van het platform binnen de ganse supply-chain zien.’ Voor de meeste varende gebruikers is de omschakeling het moeilijkst. Fabian: ‘Je moet één keer alle gegevens invoeren. Je certificaten, welke olie om de
elke belangrijke stap – bv. vertrek, een onvoorzien oponthoud, aankomst, start lossen – automatisch een mail ontvangt. Krijg je je losverklaring, dan wordt die automatisch opgeslagen in het systeem en met één klik maak je je factuur. Het enige wat je nodig hebt, is een computer, smartphone of tablet en een – niet eens snelle – internetverbinding.’
Groeimogelijkheden
De bemanning loopt met een iPad in de machine kamer en geeft met een paar klikken in wat ze doen. hoeveel tijd vernieuwd moet worden, enzovoort. Dat is wat werk, maar je wint die tijd op een paar weken terug. Met VeMaSys kun je nooit meer een certificaat vergeten te verlengen. Ik vind het ook een opluchting dat ik niet meer word opgebeld met de vraag hoever de reis gevorderd is. Dat is toch niet meer van deze tijd? Je kunt VeMaSys zo instellen dat je bevrachter en je verlader van
Naast VeMaSys wordt samen met enkele bevrachters VEMAFree kosteloos aan varende ondernemers aangeboden. Fabian tracht momenteel zo veel mogelijk belanghebbende partijen te overtuigen van de meerwaarde van het platform. ‘Tegelijk blijven we kleine details verbeteren. We streven naar integratie met BICS en AIS. Als onafhankelijke speler willen we onze neutraliteit behouden en zo veel mogelijk linken met bestaande systemen uitbouwen. We bieden een antwoord op versnipperde IT-tools en bieden toegevoegde waarde voor de hele supply-chain.’
www.vemasys.com vloot binnenvaart 5
innovatie
Minister Ben Weyts en Antoon Van Coillie bij de doop van het tweede catamaranschip van Blue Line Logistics.
Zulu 2 in cijfers Afmetingen: 50 × 6,6 m Diepgang: 2,2 m Laadvermogen: 300 ton
Kostprijs: ‘minder dan 1 miljoen euro per schip’
Vrachten: bouwmaterialen, bierkratten
2. Tweede Zulu in de vaart Acht maanden na de doop van de Zulu 1, een catamaran-binnenschip voor palletvervoer, heeft Blue Line Logistics de Zulu 2 gedoopt. ‘We hebben wat vertraging opgelopen door de faling van de scheepswerf’, zegt CEO Antoon Van Coillie. ‘Maar het concept slaat aan. We vervoeren nu ook lege bierkratten uit het Brusselse en praten met verschillende klanten over de financiering van een Zulu 3.’ De nieuw opgerichte rederij had het bij de doop van Zulu 1 in augustus 2014 aangekondigd: dit zou het eerste palletschip van een hele reeks worden. Eind maart voegde Blue Line Logistics de daad bij het woord, met de doop van de Zulu 2. ‘De grootste voordelen van dit nieuwe type binnenschip zijn de stabiliteit en de efficiënte handling’, legt Antoon Van Coillie kort uit. ‘Wij hebben maar één bemanningslid nodig en die kan zelf zijn vracht lossen.’ Aan de constructie van de catamarans is niets veranderd. ‘De Zulu 2 is een kopie van de Zulu 1. Alleen een paar details zoals de zonwering in de stuurcabine en iets sterkere elektronica zijn bijgestuurd.’ 6
Momenteel zijn verschillende werven prijs aan het geven voor de bouw van een Zulu 3. Die kan op drie maanden klaar zijn. Maar we willen eerst de financiering rond krijgen en praten daarom eerst met de verladers die met ons in zee w illen gaan.’
Boord-tot-boord De Zulu’s vervoeren vooral cement, betonblokken, zand en bakstenen op de as Brussel-Antwerpen. Maar ook de retail begint meer en meer interesse te
‘Wij hebben maar één bemanningslid nodig en die kan zelf zijn vracht lossen.’ tonen. Eind maart startte Blue Line Logistics met het transport van leeggoed voor de grootste drankencentrale van Brussel. De voorbije maanden experimenteerde de Zulu 1 ook met boord-totboordoverslag. Het zusterschip ms Noor-
derdam van Ship-it, dat ook een kraan aan boord heeft, plaatste in enkele uren 250 ton palletten over op de Zulu 1. ‘Dat ging heel vlot en het was goedkoper dan het grote schip verder te laten varen.’ Voorts is Blue Line Logistics een bache aan het maken die de lading aan boord tegen vochtige weersomstandigheden kan beschermen.
Anders werken Omdat de faciliteiten aan boord beperkt zijn, vreesden sommigen uit de sector dat Blue Line Logistics weinig geïnteresseerd personeel zou vinden. ‘Dat blijkt absoluut geen probleem,’ zegt Antoon Van Coillie. ‘We krijgen heel wat sollicitaties, van zowel jongeren als ouderen. Sommigen komen uit de sector, maar we trekken ook een nieuw publiek aan. Als ik zou moeten kiezen tussen een vrachtwagen en varen met ons schip, dan zou ik het ook wel weten. Het is gewoon een andere manier van werken: als je na je shift naar huis gaat, heb je niet meer nodig dan onze cabine. En de meesten vinden het echt leuk om zelf met de kraan te leren werken.’
3. Papierarm en groener varen in de haven Ook de zeehavens zetten in op vernieuwende binnenvaart projecten waardoor verladers hun klanten in het hinterland snel en betrouwbaar kunnen bereiken. In de Haven van Antwerpen lopen bijvoorbeeld projecten zoals Mureen over papierarm varen. Tegelijk helpen initiatieven als Centrale Lichterplanning en de bouw van een LNG-bunkerstation om de doorstroming van binnenvaarttransporten efficiënter en groener te maken. Begin maart is in de Haven van Antwerpen het project Mureen voorgesteld. Dat gaat na of één gezamenlijk digitaal document voor alle containers aan boord van een schip voortaan kan volstaan. Nu moeten binnenschepen nog één papieren document per container hebben. Die stapel papieren hoopt men met het
‘Een groene en slagkrachtige binnenvaart is ook voor onze haven een extra troef.’ proefproject door één digitaal document met barcodes te vervangen. Het project is een initiatief van de Benelux-Unie, een samenwerkingsverband tussen België, Nederland en Luxemburg. Het binnenschip Mureen gaat de procedure uittesten op reizen tussen Rotterdam en Antwerpen. Later wordt de test ook naar het weg- en het spoortransport uitgebreid. Het initiatief moet als voorbeeldproject dienen voor de Europese Unie, die tegen 2020 de douaneafhandeling volledig papierloos wil laten verlopen.
ook andere binnenvaartinitiatieven verder uit. Aan het Automatic Identification System (AIS) is al enige tijd een luik Binnenvaartcoördinatie gekoppeld dat de doorstroming van binnenschepen verbetert. Het online aanmeldings- en opvolgingsplatform Barge Traffic System en het project Centrale Lichterplanning focussen dan weer op een zo vlot mogelijke afhandeling van containerbinnenvaart. ‘Bij al deze projecten streven wij naar op maat gemaakte communicatie– en informatiesystemen en oplossingen,’ zegt Pascale Pasmans, Senior Consulent Intermodaliteit en Hinterland. ‘We handelen altijd in nauw overleg met alle actoren in de
haven en onderhouden een open dialoog met de binnenvaartsector. Alle stakeholders beschikken nu over betere, accurate en overzichtelijke informatie. Daardoor kunnen zij hun planningsproces verbeteren en op een efficiëntere w ijze werken.’
LNG-bunkerstation Het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen werkt ook verder aan de bouw van een bunkerstation voor binnenschepen die op LNG varen. ‘We vinden het belangrijk om ecologische oplossingen zoals LNG alle kansen te geven’, zegt Pascale Pasmans. ‘Een groene en slagkrachtige binnenvaart is ook voor onze haven een extra troef. Momenteel bunkert ongeveer één binnenschip per maand LNG in de haven via de voorlopige oplossing van een LNG-truck. Tegen 2016 willen we dat binnenschepen even vlot LNG als klassieke gasolie k unnen bunkeren.’
www.portofantwerp.com/instream
De Haven van Antwerpen vereenvoudigt verschillende binnenvaartprocedures.
Online aanmelding en opvolging Onder de noemer Instream bouwt het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen vloot binnenvaart 7
#screenshot
#slimmesteun #eivancolumbus?
#uitzonderlijktransport
#veelvolk
#mogedebestewinnen
300 000 TON GOEDEREN
verscheept in 1 vracht
WAT KUNNEN WE VOOR U VERSCHEPEN
Watersnelweg.be is een initiatief van Promotie Binnenvaart Vlaanderen vzw, nv De Scheepvaart, Waterwegen en Zeekanaal NV, Departement Mobiliteit en Openbare Werken
#slimmesteun Soms is het jammer dat online nieuws na 1 dag in de luwte verdwijnt. Voor deze berichten maken we hier graag een plaatsje vrij.
#eivancolumbus?
De 100ste PPS-kaaimuur!
Lenen bij varende ondernemers
Studenten varen groen
Bij Coeck in Niel is op xx de 100ste kaaimuur ingehuldigd die gebouwd is binnen het PPS-steunprogramma. www.binnenvaart.be
Als de bank geen krediet geeft, doen we het zelf. Nederlandse varende ondernemers investeren zelf in jonge starters. Ze hebben een kredietunie opgericht binnen de vereniging Binnenvaart Logistiek Nederland om bedragen onder de 250.000 euro te lenen. www.bln.nl
Op 8-9-10 mei vindt in de jachthaven van Leopoldsburg het slot van de wedstrijd Ecorace Challenge plaats. Met de competitie willen de waterwegbeheerders W&Z en nv De Scheepvaart de binnenvaart promoten als een veilige, betrouwbare, duurzame, multifuctionele en milieuvriendelijke transportmodus. www.ecorace-challenge.be
#uitzonderlijktransport
Nieuwe sluis in 2,5 minuten W&Z heeft in februari een mooi filmpje gepubliceerd van de vernieuwing van de sluisdeuren van het complex in Zemst. In een timelapse van 2,5 minuten zie je een schip met de oude deuren wegvaren en hoe de nieuwe deuren geïnstalleerd worden. www.wenz.be/nl/nieuws 8
#mogedebestewinnen
#veelvolk
Watersnelweg naar zee Op 23 april opende Group Verhelst in Oostende de deuren voor een Vokasessie over vervoer via de binnenwateren. www.binnenvaart.be
R
stap binnen
GD TA R I E F LAA
VE
AC T I E OPENINGS V € 9
€6
in belevingscentrum de brug
KE OE
V
OO
RS
IP
RI EZ NDIVI UELE B D
Mis deze duo-expo niet! In De Bunker herbeleef je de begindagen van WOII in een originele oorlogsbunker. Vrouwen, mannen, kinderen en militairen vertellen hun beklijvende verhaal. Een meeslepende expo met originele oorlogsitems en verrassende interactieve belevingen. Het tweede deel van het Belevingscentrum, de Binnenvaart Experience dompelt je onder in de boeiende waterwereld van het Albertkanaal en de Kempense kanalen. Test je kennis en toon je vaarkunde in deze verrassende interactieve expo. Het leven in en rond het water, binnenschepen, sluizen, bruggen en waterenergie geven hun laatste geheimen prijs.
Ontdek het combiticket met het Fort Eben-Emael voor € 10 i.p.v. € 17.
open van woensdag tot zondag
Limburg HASSELT
MAASTRICHT
Maastrichtersteenweg 212, 3770 Riemst
www.debrugvanvroenhoven.be
advertentie
beleid
De zesde staatshervorming heeft ook zijn gevolgen voor de waterwegen. Heel wat bevoegdheden op het vlak van binnenvaart werden overgedragen van het federale naar het gewestelijke niveau. Welke consequenties heeft dat nu concreet?
Meer bin bevoegd
O
p 11 oktober 2011 sloten de politieke partijen van de federale regering een overeenkomst over de zesde staatshervorming, het zogenaamde Vlinderakkoord. Dat akkoord regelt de overheveling van een pak bevoegdheden van de federale regering naar de gewesten, ook op het vlak van de binnenvaart. Vandaag zijn die akkoorden vastgelegd in wetgeving en is de overdracht een feit: sinds 1 januari 2015 oefenen Vlaanderen, Brussel en Wallonië de nieuwe b evoegdheden uit.
‘Bijna alles wat te maken heeft met de pleziervaart blijft in handen van de federale overheid.’ ‘In het verleden hadden de gewesten al enkele bevoegdheden op het vlak van binnenvaart. Met de nieuwe erbij, krijgen ze nu een homogeen pakket in handen’, zegt Koen Maeghe, afdelingshoofd Waterwegbeheer bij nv De Scheepvaart. ‘Dat opent perspectieven om een coherent beleid te voeren.’
Continuïteit
Onder meer over de bemanningsvoorschriften wordt voortaan op Vlaams niveau beslist. 10
‘De overheveling van de bevoegdheden is een enorme operatie qua logistiek, personeel, IT …’, legt Pieter Lenaers uit, adviseur Haven en Waterbeleid bij het Departement Mobiliteit en Openbare Werken
nenvaartheden voor Vlaanderen (MOW) van de Vlaamse Overheid. ‘Onze eerste bezorgdheid is nu continuïteit garanderen en ervoor zorgen dat de klanten geen hinder ondervinden van de veranderingen. Op termijn zal Vlaanderen wel zoeken naar mogelijke verbeteringen van de d ienstverlening.’ Praktisch gezien zijn er nu al enkele belangrijke wijzigingen. Zo verhuisden enkele diensten waarvoor je vroeger terechtkon bij het loket van de federale overheid in Berchem – meetbrief, certificaten, scheepsidentificatienummer … – naar Schoten (zie ook kader).
Wie doet wat? In grote lijnen zijn er vijf bevoegdheden verschoven van het federale naar het gewestelijke niveau. 1 De algemene politieregels in verband met het verkeer op de waterweg (met uitzondering van de bevoegdheid van de scheepvaartpolitie en de douane op de binnenvaart). 2 De regels met betrekking tot de bemanningsvoorschriften. 3 De veiligheid van binnenschepen en binnenschepen die ook voor niet-internationale zeereizen worden gebruikt (estuaire vaart). 4 Het vervoer van gevaarlijke goederen op de binnenwateren. 5 De regelgeving op het vlak van de minimale technische veiligheidsnormen op het vlak van bouw en onderhoud van de waterwegen en hun aanhorigheden.
Veel van de regelgeving is vandaag sterk geïnternationaliseerd. Vandaar dat de gewesten ook op internationaal niveau hun verantwoordelijkheid nemen. Zo heeft Vlaanderen voortaan ook een rechtstreekse vertegenwoordiging in de Centrale Commissie voor de Rijnvaart. Enkele aangelegenheden blijven federale materie. Dat is onder meer het geval voor de exploitatievergunning, de vlootverklaring, de bevrachtingsvoorwaarde en het opvolgen van de algemene economische toestand van de sector. Ook alles wat te maken heeft met de pleziervaart – o.a. de vlaggenbrief, immatriculatienummer – blijft in handen van de Belgische overheid. Alleen de vaarregels zijn voortaan een Vlaamse bevoegdheid. Tot slot kun je momenteel ook voor examens bemanning nog terecht bij het federale loket.
MOW, W&Z en De Scheepvaart De nieuwe bevoegdheden worden uitgevoerd door het Departement Mobiliteit en Openbare Werken enerzijds en Waterwegen en Zeekanaal nv en nv De Scheepvaart anderzijds. Koen Maeghe: ‘Departement MOW neemt de regelgeving voor zijn rekening, terwijl Waterwegen en Zeekanaal nv en nv De Scheepvaart instaan voor alles wat te maken heeft met schouwingen, het afleveren van certificaten – ook het ADN-attest – metingen en inspectie.’
Waar kun je waarvoor terecht? De gewesten zijn sinds 15 januari 2015 bevoegd voor: m eetbrieven; certificaten van onderzoek; communautaire certificaten; certificaten van goedkeuring ADN; uniek scheepsidentificatienummer; dienstboekje; vaartijdenboek; verklaring wat betreft minimumbemanning; olie-afgifteboekje; erkenning deskundigen; bunkervergunningen Beneden-Zeeschelde. Je kunt hiervoor aankloppen in het binnenvaartloket: Hoogmolendijk 1, 2900 Schoten. Het loket is alle werkdagen open van 8.30 uur tot 11.30 uur; ’s middags op afspraak. Tel. +32 3 546 06 83. Voor afspraken voor meting en schouwing: mail naar
[email protected] of telefonisch op +32 3 860 68 41 Voor de pleziervaart blijven de bestaande adressen behouden: www.mobilit.belgium.be
beleid binnenvaart 11
ambassadeur
Drie jaar geleden zette handel in bouw materialen André Celis de stap naar het water met pallettransport op het Kanaal Leuven-Dijle. Vandaag ziet zaakvoerder Nick Celis de binnenvaart als strategisch wapen in zijn business. ‘Wie tegen 2030 niet aan het water ligt, is gedoemd om te verdwijnen.’
André Celis pioniert met pallettransport
‘Hogere renda Nick Celis, zaak voerder bouwhandel André Celis
E
en zonnige voormiddag op de kade van intercommunale Ecowerf in Leuven, vlakbij de hoofdzetel van bouwhandel André Celis. Eén heftruckchauffeur in het ruim van ms DuoKemp lost met zijn collega aan wal op vier uur tijd 580 ton palletten bakstenen en betonblokken. Binnenvaartondernemer Patrick Van Stappen van ms DuoKemp en Nick Celis, zaakvoerder en kleinzoon van André, vonden elkaar in 2011. De voorbije acht maanden verscheepten ze meer dan 20.000 palletten bouwmaterialen via het Kanaal Leuven-Dijle.
Gezocht: kade Bouwhandel André Celis is al zestig jaar actief in de trechter tussen de E19, de E314, de E40 en de E411. ‘Een centraal gelegen en dichtbevolkte zone, waar de wegen zijn dichtgeslibd’, zegt Nick Celis. ‘Onze verliesuren in files waren niet meer te betalen. Door onze groei stonden de vrachtwagens op de hoofdzetel in Leuven ook bijna tot op straat. Toen zei ik tegen mijn vader: ofwel openen we onze magazijnen al om 4 uur ‘s nachts, ofwel gaan we voluit voor de binnenvaart.’ 12
André Celis had tot 2008 een betoncentrale vlakbij Kampenhout-Sas, waardoor het bedrijf al met watergebonden transport in aanraking was gekomen. (Vandaag runt André Celis op die site een recyclagecentrum voor gemengd bouwafval, nvdr.). In de loop van 2010 klopte binnenvaartondernemer Patrick Van Stappen een paar keer bij de bouwhandel aan om te praten over transport via het Kanaal Leuven-Dijle. Als Nick afspreekt met Ecowerf, dat een kade aan de overkant van de Vaart Leuven-Dijle niet gebruikt, gaat het snel. ‘We konden hun kade gebruiken. We hebben met Patrick een paar tests opgezet en hop: midden 2011 zijn we beginnen te varen.’
Samen investeren Palletten met betonstenen van fabrikant Coeck in Niel en met bakstenen van Wienerberger in Rumst komen nu per binnenschip tot bij André Celis. Vrije scheepsruimte wordt opgevuld met gipsproducten van Knauf in Engis en cement van CBR in Lixhe. In de warmste helft van het jaar meren twee schepen per week aan in Leuven, in de koudste helft één.
20.000 palletten per jaar Tijdswinst? 1 schip spaart André Celis 22 vrachtwagenbehandelingen van 40 minuten uit Welke vrachten? betonstenen van Coeck bakstenen van Wienerberger gipsproducten van Knauf cement van CBR Welk schip? ms Duokemp van Patrick Van Stappen
De bodem en de zijkanten van het ruim van ms Duokemp zijn verstevigd, de tussenbalken gingen eruit.
Op de rand van zijn schip heeft Patrick Van Stappen (rechts) een steunplaat gemonteerd waarop de ene heftruck palletten klaar zet voor de andere.
biliteit en rust’ Dankzij de Steunmaatregel Palletvervoer krijgt André Celis een duwtje in de rug van de Vlaamse overheid. Verspreid over drie jaar gaat het om 165.000 euro. In ruil moet de bouwhandel vijf jaar lang telkens 20.000 palletten verschepen. Met de subsidie en dubbel zoveel eigen centen laat Nick ms DuoKemp aanpassen. Het schip is begin dit jaar 1,5 meter verlengd om er een extra rij palletten in kwijt te kunnen. De bodem en zijkanten van het ruim zijn verstevigd, de
‘Het schip is verlengd om er een extra rij palletten in kwijt te kunnen.’ tussenbalken gingen eruit. ‘Wij stoppen geld in dit schip omdat we in dit project geloven. Een bouwmaterialenhandel die over 15 jaar niet aan het water ligt, is gedoemd om te verdwijnen. We hebben een faire prijs afgesproken en Patrick vaart vijf jaar lang alleen voor ons. De samenwerking loopt vlot: hij zoekt mee naar oplossingen. Momenteel be-
kijken we hoe we zijn aantal vaardagen per jaar kunnen opkrikken, bijvoorbeeld door onderweg uit Kampenhout bulk als terugvracht te laden.’
Snellere workflow Nicks zoektocht naar efficiëntieverbeteringen bracht ook het leeggoed van AB Inbev naar het water. ‘We zochten een terugvracht om onze reis richting Luik rendabel te maken. Ik sprak de buren van AB Inbev aan en ze stapten mee in het verhaal voor lege bakken die richting Jupille moeten. Op de kleinere kanalen moet je inventief zijn, maar we slagen erin om de mogelijkheden maximaal te benutten.’ Zowel AB Inbev als André Celis schreven zich ook in voor het Lean & Green project van het Vlaams Instituut voor Mobiliteit (VIM). Ze engageren zich om hun CO2-uitstoot tegen 2019 met 20 (AB Inbev) en 30 procent (André C elis) te verminderen, onder meer door de binnenvaart in te schakelen. Afsluitend wijst Nick nog op het meest onderschatte voordeel van de binnenvaart. ‘Met één schip spaar je 22 vrachtwagenbehandelingen van zo’n 40 minuten uit. Dat is 22 keer een chauf-
feur die aankomt en alles wat daarbij hoort: een magazijnier optrommelen, de vracht controleren, een bon maken voor de stock, de factuur controleren en betalen … Na enkele maanden stonden we versteld van onze toegenomen efficiëntie. Die impact kun je moeilijk berekenen. De rust die je schept in je werking en de rendabiliteitswinst waren echt een eye-opener.’
Ontdek meer ambassadeurs op www.watersnelweg.be
Tildonk als sluitstuk? Om nog sterker te kunnen inzetten op het vervoer over water wil André Celis in Tildonk een nieuw logistiek centrum uitbouwen. Het bedrijf beschikt er over 8,5 hectare industriegrond langs het Kanaal Leuven-Dijle. Nick Celis: ‘Die locatie moet het duurzame hart worden van onze logistiek: we willen er alle pallettransport organiseren en bulktrafieken uitbouwen. Ik schat dat we jaarlijks tot 100.000 ton vracht van de weg naar het water kunnen verhuizen. Ook andere bedrijven in de buurt kunnen onze kade gebruiken. Wat nog via de weg moet, voeren we op verkeersluwe momenten met elektrische voertuigen of wagens op CNG rond. Onze plannen voor een PPS-kaaimuur zijn ingediend, maar we wachten al jaren op een weg die ons terrein ontsluit.’ markt binnenvaart 13
gespot
1
3 4
id-kit Naam: ms Arwen (naar het personage uit de film Lord of the Rings) Eigenaar: Patrick Claeys en Cindy Calemyn Vrachten: mout, veevoeder, bulk Afmetingen: 54,99 × 6,64 × 2,63 m Capaciteit: 6645 ton
Patrick maakt graag timelapse filmpjes vanuit zijn stuurhut: www.youtube.com > zoek op Patrick Claeys 14
1
2
In de stuurstoel
Op de vrachtbrief
‘Met dit schip kan ik alleen varen. Dat is perfect voor ons, want personeel maakt onze kostenstructuur te duur. Het is ook gezellig: alleen met Cindy, onze kinderen Elina (3) en Axel (2) en onze hond Tibo aan boord. Al hebben we wel wat minder ruimte dan op grotere binnenschepen. Alles gaat nog op de oude manier; je moet de omgeving zonder spiegels en camera’s in de gaten houden. Goed zeemanschap heet dat en het zit me in het bloed. Eenmaal op het water raak je er niet meer van af. In andere jobs specialiseer je je in één aspect. Wij doen alles: varen, vracht zoeken, onderhoud, boekhouding, investeringen plannen …’
‘Voor een kempenaar hebben wij een grote ruiminhoud en recent vernieuwde Friese kapluiken. We varen dus veel met lichtere vrachten zoals veevoeder of mout. Ons vaargebied is uitgestrekt, maar nu de Zuid-Willemsvaart opgewaardeerd is, krijgen we iets meer concurrentie van grote schepen. Verschillende bedrijven verhuizen ook van kleine naar grotere vaarwegen. Eén jaar nadat we dit schip gekocht hadden, brak de crisis uit. Gelukkig zijn we voorzichtig geweest bij onze investering. We varen op de vrije markt en onder charter bij de Nederlandse coöperatie NPRC. Zij zochten schepen als het onze en ik ben heel tevreden over de manier van werken.’
2 5
3
4
5
Aan tafel
Motoren en techniek
De juiste koers
‘Cindy kwam zes jaar geleden aan boord en heeft de microbe helemaal te pakken. Als bijberoep verkoopt ze juwelen en is ze schoonheids- en gezondheidsconsulente. Nu de twee kinderen wat ouder worden, hopen we stilaan te verhuizen naar een iets groter schip met meer leefruimte. We verdienen onze boterham en varen af en toe ook het weekend door om een extraatje opzij te kunnen leggen. Als zelfstandige heb je dat zelf in de hand. Al vinden we het belangrijk om ook ons sociale leven te onderhouden. Waar mogelijk passen we al eens de planning aan om samen met vrienden te kunnen aanmeren en een hapje te eten.’
‘Dit is een heerlijk schip: het liefst zou ik het wegzetten tot ik 50 ben en er dan mee verder varen. Onze motoren zijn Detroit Diesels, snellopers die bijna onverslijtbaar en goedkoop in onderhoud zijn. De boegschroef is een DAF 220 pk en bij zwaar weer heb je die nodig om met dit schip te manoeuvreren. Vorig jaar hebben we op de werf alles in orde gezet om aan de CCR-eisen te voldoen; de machinekamer gasdicht maken, een grotere mazoutontluchting … Niet goedkoop: een technicus kost per uur even veel voor een groot als voor een klein schip. We hebben ook gps en AIS met alle bijbehorende software en overal wifi. Vorig jaar ben ik er na overleg met alle contactpersonen in geslaagd om alle papier overbodig te maken. Alles gebeurt nu via het internet.’
‘De binnenvaartsector heeft nood aan jong talent. In onze scheepsklasse gaan de komende jaren heel wat collega’s met pensioen. Toch kunnen jongeren van buiten de sector nauwelijks een schip kopen omdat de banken geen interesse hebben in kleine schepen en 40 procent eigen vermogen vragen. Voor de crisis mocht alles, nu niets meer. Straks kunnen enkel nog rijke rederijen investeren en ik geloof niet dat zij het kleine schip in de vaart gaan houden. Nochtans zijn die kleine schepen voor jonge instromers een ideaal opstapje naar de sector.’
vloot binnenvaart 15
interview
‘Slagkrachtig, efficiënt, klantvriendelijk’ Je zag het misschien al bij het edito: sinds dit voorjaar heeft Promotie Binnenvaart Vlaanderen een nieuwe voorzitter. Joël Bijnens, afdelingshoofd Commercieel Beheer bij nv De Scheepvaart, is voortaan ook het ‘hoofd’ van PBV. Hoog tijd voor een grondige kennismaking!
16
K
unt u zich kort voorstellen?
JB: ‘Ik ben een bijna vijftigjarige enthousiaste Limburger met een hart voor de waterweg. Mijn carrière begon bij de Gewestelijke Ontwikkelingsmaatschappij-Limburg. Sinds 2006 ben ik bij nv De Scheepvaart verantwoordelijk voor het commerciële beleid en grondbeheer. In die functie heb ik veel contact met verladers en andere binnenvaartactoren. Ik heb zes jaar als waarnemer in de Raad van Bestuur van PBV gezeteld en ik ben vereerd dat ik nu het voortouw mag nemen. Ik hoop dat we met zo veel mo-
gelijk betrokkenen ons steentje kunnen bijdragen om te komen tot een zo slagkrachtig, efficiënt en klantvriendelijk mogelijke binnenvaart.’
Hoe vertrouwd bent u met de sector? JB: ‘Bij Commercieel beheer hoort ook het opvolgen van nieuwe trends in de binnenvaart. Voor initiatieven rond marktprospectie, het PPS-kaaimurenprogramma en shortsea shipping werk ik al jaren samen met de medewerkers van Promotie Binnenvaart Vlaanderen. Sinds 2014 ben ik ook nauw betrokken bij het
tondernemingen, die het kloppende hart van de binnenvaartsector uitmaken.’
Hoe ziet u de rol van PBV vandaag? JB: ‘Gelet op de dagelijkse verkeerscongestie, is het bekendmaken van en het informeren over de binnenvaart relevanter dan ooit. Promotie Binnenvaart Vlaanderen brengt stakeholders samen om de binnenvaart te promoten in de breedste zin van het woord. Dat omvat zowel het informeren van mensen uit de sector, als externen. PBV verenigt actoren en helpt hen om de binnenvaart te versterken en in de markt te zetten. Maar PBV heeft ook een belangrijke opdracht naar de buitenwereld en niet-gebruikers van de binnenvaart. We moeten nog veel meer bedrijven overtuigen om hun goederen per binnenschip te vervoeren of om onze inland terminals te gebruiken.’
Welke bijdrage heeft een voorzitter daarin?
project faillissementspreventie dat met Vlaamse steun werd opgestart door het Kenniscentrum Binnenvaart Vlaanderen. Door dit en andere projecten ben ik meer vertrouwd geraakt met de binnenvaar-
JB: ‘Ik ben het gezicht van de vereniging en ik trek de kar. Maar in de praktijk zijn het de PBV-medewerkers die het verschil maken. Ik zit de Raad van Bestuur voor, waarin verschillende spelers – waterwegbeheerders, varende ondernemers, verladers, beleidsmedewerkers – zetelen. De Raad van Bestuur moet zorgen dat een organisatie in de juiste richting evolueert en dat er een duidelijk kader is voor de medewerkers. Mijn belangrijkste bekommernis is dat we een efficiënt beleid voeren met de middelen die de Vlaamse minister van Mobiliteit, Ben Weyts (N-VA), ons ter beschikking stelt.’
Wat worden de belangrijkste uitdagingen?
‘We moeten nog veel meer bedrijven overtuigen om hun goederen per binnenschip te vervoeren.’
JB: ‘In het Vlaamse regeerakkoord 20142019 is gekozen voor een slankere overheid die de beschikbare middelen zeer doelgericht inzet. De Vlaamse regering vraagt ook blijvende aandacht voor een kwaliteitsvolle dienstverlening. Als PBV moeten we daarop inspelen en de volle-
5 × de nieuwe PBV-voorzitter Naam: Joël Bijnens Diploma’s: Licentiaat Handelswetenschappen, Financiële Wetenschappen en Accountancy (Universiteit Hasselt) Woonplaats: Lanaken Burgerlijke staat: Gehuwd en vader van Jente en Janne Leeftijd: 49 jaar
dige binnenvaartsector en alle potentiële verladers proactief benaderen. Alleen zo kunnen we de ambitieuze doelstellingen van de Vlaamse overheid op het vlak van modal shift halen. We moeten nog heel wat bedrijven ervan overtuigen dat hun logistieke processen sneller en efficiënter verlopen via de binnenvaart. Als we
‘Mijn belangrijkste bekommernis is dat we een efficiënt beleid voeren.’ het aantal verladers vergroten, draagt de volledige sector daar de vruchten van.’
De campagne Watersnelweg blijft dus op volle toeren draaien? JB: ‘Vast en zeker. Met Watersnelweg willen PBV en de waterwegbeheerders samen met het departement Mobiliteit en Openbare Werken zo veel mogelijk nieuwe bedrijven over de streep trekken. PBV streeft ook verder naar een bijkomende professionalisering van de binnenvaart ondernemers. We gaan door op de ingeslagen weg op het vlak van instroom, Europese samenwerking, aandacht voor shortsea shipping, waterrecreatie enzovoort. Waterrecreatie en -toerisme vergroten het multifunctionele gebruik van de waterweg – en dat verhoogt de economische en maatschappelijke meerwaarde van onze infrastructuur.’ beleid binnenvaart 17
newsfeed
Studenten aan boord
Zoek de kajak
Maarten Pijls en Serge Walus, twee leerlingen van de middelbare school Technicum uit Sint-Truiden, klommen op 26 maart voor het eerst aan boord van een binnenschip. In het kader van het Ruil-je-bankproject mochten ze ervaring opdoen op de werkvloer. De twee jongeren wilden de binnenvaart leren kennen en stapten aan de sluis van Wijnegem op bij het eerste binnenschip dat hen verwelkomde. Ze voeren mee tot in Meerdaal en na een lange omzwerving met het openbaar vervoer arriveerden de twee opnieuw thuis, een onvergetelijke e rvaring rijker.
Glaasje op, laat je varen? Dit voorjaar organiseerde de Scheepvaartpolitie al verschillende alcoholcontroles aan boord van binnenschepen. Onder meer aan de sluis van Evergem stapten agenten onverwacht aan boord om kapiteins aan een ademtest te onderwerpen. Volgens de Scheepvaartpolitie, die met de acties de varende ondernemers wil sensibiliseren, zijn de voorlopige resultaten gunstig.
Inzameling scheepsafval Wie olie- of vethoudend scheepsafval wil afgeven, vindt de mogelijkheden daarvoor op www.binnenvaartservices.be afval kalender. Het Havenbedrijf Gent, het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen, nv De Scheepvaart en Waterwegen en Zeekanaal NV werken voortaan samen met Martens Cleaning voor de inzameling per regio. 18
Begin april spraken Steven Theys van de Vlaamse Kano en KajakFederatie, kajakker Ludo Weyens en binnenvaartondernemer Jan Dekeersmaeker van ms Hortensia af voor een gesprek en testje over veilig samen varen. Zoals op de foto blijkt, is het allesbehalve evident om vanuit de stuurhut de kleine kano op te merken. Tegelijk is het makkelijk in te beelden dat een kanovaarder zich snel bedreigd voelt in de buurt van een binnenschip. Meer info over veilig samen varen vind je op www.waterrecreatie.be
Agenda 14-17/5 Toervaartreünie VVW, Kempisch Dok Antwerpen (met een voorprogramma vanaf 9/5) 23-25/5 Toervaartreünie VPF, Maasmechelen 23-25/5 Toervaartreünie van LBWB-MY, Kortrijk www.waterrecreatie.be
Telex De bedrijven André Celis, Betonfabriek Coeck en brandstoffenhandel Gabriëls wonnen de Filips De Goedeprijs die W&Z om de twee jaar uitreikt aan een persoon of organisatie die positief bijdroeg aan de uitstraling van de binnenvaart. In de Haven van Antwerpen zijn de afvalparken op Rechteroever enkel nog tijdens de week geopend. Op de Royerssluis loopt een proefproject waarbij varende ondernemers 24/7 huishoudelijk scheepsafval kunnen afgeven. www.portofantwerp.com zoek op 'afvalinzameling'
Drukke watersportbeurzen Ook voor pleziervaart blijven de Vlaamse waterwegen populair. De cel Waterrecreatie van PBV ontving op haar stand op de Belgian Boat Show onder meer Vlaams minister Ben Weyts. De verkoop van waterwegenvignetten klokte nog hoger af dan vorig jaar. Ook Boot in Düsseldorf was een geslaagde editie, met 240.000 bezoekers – van wie er 317 aan de PBV-stand concrete informatie over Vlaanderen kwamen vragen.
Brainstorm in het jongerencafé Op zaterdag 21 maart namen een 40-tal jonge varende ondernemers en jonge medewerkers van Waterwegen & Zeekanaal NV deel aan een jongerencafé. Op uitnodiging van de waterwegbeheerder brainstormden ze in zaal ‘t Schipperswelzijn in Antwerpen over de toekomst. Thema’s op de agenda waren hoe de samenwerking met de waterwegbeheerder beter kan, innovatie in de sector en de goederenstromen van morgen.
Op het Kanaal van Schoten is sinds 1 januari een nieuwe dienstregeling ingevoerd. Je vindt ze op www.nts.flaris.be bedieningstijden. W&Z is gestart met een studie die de doortocht in Brugge tegen 2020 moet verbeteren. Vlaanderen, Frankrijk en Wallonië hebben samen een ambitieus Europees subsidiedossier ingediend om de Seine-Scheldeverbinding verder uit te voeren. Het project kan in totaal 5 miljard euro investeringen opleveren. In de vorige editie zijn twee technische onjuistheden geslopen in het artikel over de scheepslift bij Berlijn. De gecorrigeerde versie vind je op www.binnenvaart.be nieuws magazine. De werkzaamheden aan de Kreek raksluizen zitten op schema. De eerste fase werd eind maart afgerond. Van 11 tot 31 mei wordt nu de Westkolk onder handen genomen.
binnenvaart 19
highlight
POM West-Vlaanderen heropende dit najaar de containerterminal RT Wielsbeke.
Nieuw leven voor RT Wielsbeke doelstelling
2015
= 1.000 TEU
2020
+375%
4.000 TEU
15.000 TEU
dagelijkse verbinding Wielsbeke – Antwerpen
Antwerpen Wielsbeke
multipurpose plannen palletten
open access toegankelijk voor alle gebruikers
bulk
uitbaters Delcatrans en Shipit
Meer info: RT Wielsbeke T 050 74 06 13 – www.riverterminalwielsbeke.be
20
Ontdek alle Vlaamse inland containerterminals op www.binnenvaart.be waterwegen
