EN GNIC
ENT INTRODUCTIE STUD
INLEIDING Met deze brochure willen we je wegwijs maken op onze afdeling. Het is enerzijds een werkinstrument om onze afdeling te leren kennen, maar het bevat ook richtlijnen over de zorggerelateerde observaties en handelingen die we van jou mogen verwachten op onze afdeling. Er kunnen studenten vroedkunde, 3de jaarsstudenten pediatrie en 4de- jaarsstudenten banaba pediatrie aanwezig zijn. Voor ieder van deze studenten zijn er andere doelstellingen of competenties die bereikt moeten worden. Deze worden door jouw opleidings-verantwoordelijke van de school aan ons bezorgd.
Je kan deze brochure raadplegen om vaardigheden en bekwaamheden te bereiken binnen je stageperiode.
Als team van artsen en verpleegkundigen willen we je hierin begeleiden en wensen we je een aangename en leerrijke stageperiode!
Inhoudsverantwoordelijke: dienst Intensieve Neonatale Zorgen l Augustus 2015
INHOUDSTAFEL Welkom 2 01. Welkom op onze afdeling
4
02. Situering van de afdeling
4
03. Organisatie binnen het ZOL
5
04. Dagtaak verpleegkundige neonatologie
6
05. Opleidingsprogramma neonatologie
11
06. Bijlage vaardigheden op de afdeling neonatologie
13
18
Brochure: Naar huis met sondevoeding l Ziekenhuis Oost-Limburg
3
01
02
De afdeling Neonatale Intensieve Zorgen (NIC) is gespecialiseerd in het opvangen en verplegen van premature, dysmature alsook zieke pasgeborenen. Als team zetten wij ons in om deze hoogrisico-pasgeborenen zo goed mogelijk door deze kritische periode te loodsen. Naast de intensieve verzorging van de neonaat wordt er veel aandacht besteed aan het comfort van de baby en de begeleiding van de ouders. Het totale gezin staat centraal tijdens het verblijf van de baby op onze afdeling. De neonatale zorg is sterk gespecialiseerd en ontwikkelt zich nog voortdurend.
Vanwege het belang van een snelle en adequate opvang van de neonaat met bedreigde vitale functies is de afdeling gesitueerd in de directe nabijheid van de verloskamers en het operatiekwartier. De moeders verblijven op de afdeling materniteit (J10/MIC), grenzend aan onze afdeling. Ouders zijn steeds welkom en worden betrokken in de zorg voor hun baby. Wij zijn de enige NICU van de provincie Limburg, dus al de andere Limburgse ziekenhuizen doen beroep op ons. We beschikken over een ambulance en een gespecialiseerd transportteam om de kinderen met nood aan intensieve zorgen die daar geboren worden naar onze afdeling te brengen. Bij vermoeden van vroeggeboorte of andere problematiek gaat onze voorkeur uit naar het intra-uterien transporteren van het kind naar het ZOL, maar uiteraard kunnen we dit niet altijd voorspellen.
WELKOM OP ONZE AFDELING
Als student werk je steeds onder toezicht van een verpleegkundige van de afdeling, in de mate van het mogelijke word je toegewezen aan een vaste begeleider. Zelf ben je medeverantwoordelijk voor de leermomenten tijdens je stageperiode: creëer dus zelf je leermomenten en vraag uitleg. Gezonde assertiviteit kunnen wij enorm waarderen. De hoofdverpleegkundigen, de stagementoren, artsen en de verpleegkundigen zijn steeds bereid om je hierin te begeleiden. De evaluatie van de studenten gebeurt door de hoofdverpleegkundige, stagementor en de stagebegeleidster samen.
SITUERING VAN DE AFDELING
De afdeling neonatologie bestaat uit 2 gedeelten, architectonisch gescheiden: • NIC: - 3 intensieve boxen met elk hun eigen zorgniveau - 1 isolatiekamer - dienstlokalen • N*:
4
Ziekenhuis Oost-Limburg l Brochure: Naar huis met sondevoeding
-
1 ruimte voor niet-intensieve kinderen 1 isolatiekamer 1 medicatie kamer (LAF kast) dienstlokalen
03
ORGANISATIE BINNEN HET ZOL/DIVISIE 1 MOEDER EN KIND
Divisiemanager
Liesbet Paulissen
Zorgcoördinator
Caroline Vandereycken
Neonatologen
Dr.C.Theyskens: diensthoofd Dr. E. Bruneel Dr. M.R. Van Hoestenberghe
Assistent kinderarts
………………………………
Hoofdverpleegkundigen
Ben Dilen Dorthy Schreurs
Opleidingsverpleegkundigen
Yolanda Bagi Ilona Moors
Administratief verpleegkundigen
Martine Geraedts Veerle Smeets
Lactatiekundigen
Hedwig Lenaerts Sofy Bintein Jessica Tits Ann Liberloo
Mentoren
Veerle Smeets (overkoepelende mentor) Yolanda Bagi, Rebecca Severijns, Mireille Van Hoef, An Geraerts, Kevin De Craene.
Werkgroepen / referentieverpleegkundigen • Pijn
Wivina, Oelke, Liesbeth P, Kirsten
• Huidzorg
Lieve La, Charlotte
• Beademing
Yolanda, Sonja S, Nancy, Natalie, An G, Veerle Sch
• Medicatie
Inge J, Veerle B, Martine G, Veerle S, Mart, Rebecca, Kevin, Lien
• Transport
Sara, Winde, Kevin
• Voeding
Julie (logopediste), Dorthy, Veerle S, Hedwig
• MVG
Martine G en Veerle S
• Ouderparticipatie
Ben en Dorthy
• Ethiek
Daphne, Ilona
• Ziekenhuishygiëne
Kevin
• Comfort
Stefanie L, Winde Brochure: Naar huis met sondevoeding l Ziekenhuis Oost-Limburg
5
04
DAGTAAK VERPLEEGKUNDIGEN
NEONATOLOGIE
Doel: verhogen van patiëntveiligheid en continuïteit in zorgverlening met veel aandacht voor het welbevinden van het kind. Dagindeling NIC Patiëntgericht: dagelijks • Ingevuld door hoofdverpleegkundige op weeklijst, rekening houdend met de continuïteit in de zorgverlening • Kleurcode (groen,rood,blauw,geel) komt overeen met toegewezen box • Verpleegkundige is verantwoordelijk voor toegewezen patiënten en patiëntgerichte taken
6
Morgenpost
Middagpost
Nachtpost
Briefing (leidraad dagdagelijkse VPK briefing)
x
x
x
Controle werkeiland patiënt (bij aanvang van post) • Alarmgrenzen monitor • Controle ambu (klein en groot masker) • Controle aspiratie (+ aspiratieslang, sondes, druk 80-100 mmHg) • Controle aspiratie (+ aspiratieslang, sondes, druk 80-100 mmHg) • Controle beademingstoestel + beademingsparameters noteren • Controle infusen + pompen (voorschrift/snelheid/TTV) • Controle incubator • Aanwezigheid stethoscoop
x
x
x
Reinigen/ontsmetten met desinfecterend product (wipes) van PC/toetsenbord/muis/telefoon
x
x
x
Ziekenhuis Oost-Limburg l Brochure: Naar huis met sondevoeding
Verpleegdossiers (na controle werkeiland patiënt) • Anamneseblad invullen/ aanvullen/ aftekenen binnen 24u na opname • Nakijken en invullen van verpleegfiche - Huidzorg (bij toedienen van badje/opfrissen) - Follow-up katheterzorg (ook bij wijziging door iedere VPK) - Uren medicatie (ook bij opstarten door iedere VPK) • Apotheek aanrekenen • Onderzoekaanvragen nakijken/opsturen/telefonisch afspreken • Briefingformulier aanvullen
x
x
x
x x
x x x x
x
x
x
x
Bloednames
x
x
x
Verzorging: • Vervangen van infusen (filter om de 3dgn) • Vervangen van perifere filter (D1/3) • Vervangen van maagsonde (D7/7) • Aspiratieleidingen in gebruik (dagelijks) • Aspiratiepot bij beademde kinderen + labelen - onder de 28 weken dagelijks - boven de 28 weken wekelijks
x
x 15u 15u
x
x x x x
x x x
x x x
x (meestal) x
x x
x x (meestal)
Aanvullen van verzorgingskarretje
x
x
x
Moedermelk verdelen
x
x
x
x
x (controle+aanvullen)
Reinigen/ontsmetten met desinfecterend product van: • Incubator • Stethoscoop • Verzorgingswagentje (minst. bij begin en einde van de post) • Relaxzetel (voor Kangoeroeën/BV): door ouders/VPK Medicatie- etiketten voorbereiden/schrijven • Infusen • Medicatie (ook natellen op Double-Checkformulier)
Melkkaart: digitaal invullen
9 of 12 u x x x x
Brochure: Naar huis met sondevoeding l Ziekenhuis Oost-Limburg
7
Patiëntgericht/Afdelingsgericht: Wekelijks: door verpleegkundige die kind verzorgt. Wisselen van: • Incubator (D1/7) • Beademingstoestel (D1/7) • Aërosolmateriaal (D1/7) • Positioneringsmateriaal (D1/7 of indien vuil) • Verzorgingskarretjes volledig uitwassen+ labelen met datum en naam Iedere vrijdag= wasdag: knuffels/dekens/inktvisjes/………
x x x x x Taak ouders
x Taak ouders
x Taak ouders
Afdelingsgericht: dagelijks • De verantwoordelijke verpleegkundige zorgt ervoor dat de taak wordt uitgevoerd • Na uitvoering of controle gebeurt een aftekening op een checklist (afdelingsgerichte taken neonatologie) Opname (VPK groene box) Controle, in orde brengen van: • Opnameplaats in groene box • Reanimatiekar (labelen) + shuttle • Katheterkar (labelen) + materiaalkast Transport (VPK rode box) Controle en in orde brengen van: • Rugzak opname + transportkoffer • Medicatietasje (frigo) • Transportincubator • Klaarmaken van medicatie in de LAF-kast Checkverpleegkundige (VPK blauwe box) controle na vervangen van infusen: • Juiste infuus + samenstelling • Inloopsnelheid • Juiste patiënt • Datum/vervaldatum • Toe te dienen volume (rekening houden met inhoud van de infuuszak) • Toe te dienen medicatie en uren Orde melkkeuken (aanvullen + orde) Melkkaart invullen + afprinten
8
Ziekenhuis Oost-Limburg l Brochure: Naar huis met sondevoeding
x x x
x x x
x x x
x x x
x x x x
x x x x
x
x
x x
x
Orde op afdeling (iedere VPK/box) • Orde werkeiland patiënt • Aanvullen materiaal • Intasten van melk in melkfrigo (in weekend) • Algemene orde op de dienst
x x x x
x x x x
x x x x
Morgenpost
Middagpost
Nachtpost
Briefing (leidraad dagdagelijkse VPK briefing)
x
x
x
Controle werkeiland patiënt monitor • Controle ambu • Controle aspiratie (+ aspiratieslang, sondes, druk 80-100 mmHg) • Controle infusen + pompen (voorschrift/snelheid/TTV) • Controle incubator/verwarmd bed
x
x
x
x
x
x
x x x
x x
x x
x x x x x x x x
Bloednames
x
x
x
Verzorging: • Vervangen van infusen (filter om de 3dgn) • Vervangen van perifere filter (D1/3) • Vervangen van maagsonde (D7/7)
x
x 15u 15u of bij toediening medicatie NM
x
Dagindeling N* Patiëntgericht: dagelijks
• Alarmgrenzen
Reinigen/ontsmetten met desinfecterend product (wipes) van PC/toetsenbord/muis/telefoon Verpleegdossiers: • Anamneseblad invullen/aanvullen en aftekenen binnen 24u na opname • Nakijken en invullen van verpleegfiche - Huidzorg (bij toedienen van badje/opfrissen) - Follow-up katheterzorg - Uren medicatie (ook bij opstarten) • Apotheek aanrekenen • Onderzoekaanvragen nakijken/opsturen/telefonisch afspreken • Briefingformulier aanvullen
9 of 12u
x
Brochure: Naar huis met sondevoeding l Ziekenhuis Oost-Limburg
9
Medicatie- etiketten voorbereiden/schrijven • Infusen • Medicatie (ook natellen op Double-Checkformulier)
x (meestal) x
x x
x x (meestal)
Aanvullen van linnen en materiaal
x
x
x
Opruimen/reinigen van melkfrigo KV verwijderen (vervaldatum) MM verdelen
x x x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x x x x x
x
x
Taak ouders
Taak ouders
Taak ouders
x x x x x
x x x x x
x x x x x
Invullen/aanvullen melkkaart + afprinten Rooming-in (voorbereiden kamer/controle/verpleegkundig verslag) Patiëntgericht/Afdelingsgericht: wekelijks: door verpleegkundige die kind verzorgt. Wisselen van: (D1/7) • Aërosoltoestel (D1/7) • Positioneringsmateriaal (D1/7 of indien vuil) • Verzorgingskarretjes volledig uitwassen+ labelen met datum en naam • Incubator
Iedere vrijdag =wasdag: knuffels/dekens/inktvisjes/…… Afdelingsgericht In vrije momenten • Opname
plaats (incubator) • Karren van ontslagen patiënten reinigen en klaarmaken voor nieuwe opname • Orde/reiniging zuilen • Bedjes reinigen • Apparaten reinigen/van kabels voorzien en inpluggen Iedere dinsdag • Controle
aspiratiepotten/in gebruik vervangen/ labelen
x
Om de 2 weken op donderdag • Materialenkast • Kar
10
reinigen en ordenen +Labelen met datum van controle
afkolven reinigen en ordenen +Labelen met datum van controle
Ziekenhuis Oost-Limburg l Brochure: Naar huis met sondevoeding
x
x
x
x
05
OPLEIDINGSPROGRAMMA NEONATOLOGIE
Het opleidingsprogramma omvat zorginhoudelijke, praktisch-organisatorische en sociale vaardigheden en attitudes (competentieprofiel). De theoretische kennis betreffende neonatologie en praktijkoefeningen (skillab) heb je reeds gezien tijdens de opleiding op school en is je eigen verantwoordelijkheid. Zorg dat je deze theorie beheerst voor aanvang van de stage, want dit gaat nodig zijn. Om deze vaardigheden te kunnen toepassen tijdens je stage op de afdeling zijn er de stagementoren en verpleegkundigen om je te begeleiden en op een constructieve wijze feedback te geven. Het is belangrijk dat je een inzicht krijgt in het systematisch organiseren van de totaalzorg van de neonaat. Om je hierbij optimaal te ondersteunen en zo te komen tot een leerrijke stage hebben we een stappenplan uitgewerkt.
Werkrooster 14 dagen voor aanvang van stage kan je contact opnemen via mail met de overkoepelende stagementor (
[email protected]) en zal je werkrooster in de mate van het mogelijke 1 week voor aanvang van stage worden doorgestuurd. Het werkrooster wordt opgemaakt door de overkoepelende stagementor (Veerle Smeets), in samenspraak met hoofdverpleegkundigen, rekening houdend met het gezond roosteren. Aanpassingen aan de dienstregeling gebeuren enkel in samenspraak met hoofdverpleegkundigen of overkoepelende mentor tijdens de introductie op de afdeling. = = = =
A D B N
06.45 07.30 13.30 21.45
– – – –
2. Startprofiel student In te vullen bij aanvang van de stage en te bespreken op de eerste stagedag tijdens introductie op de afdeling. 1. Geef aan waar je jezelf situeert bij aanvang van je stage op neonatologie! Waarom? Op basis waarvan situeer jij je op deze manier? 2. Invullen van kennis/ praktijk rond vaardigheden op de afdeling (verder aan te vullen in loop van stage). Tabel in bijlage 3. Zijn er extra aandachtspunten die we over jou moeten weten om je op een zo goed mogelijke wijze te kunnen begeleiden?
1. Voor aanvang van stage:
Morgenpost Dagpost Middagpos Nachtpost
De koffie/avondpauze wordt genomen in de keuken op onze afdeling. De middagpauze (na de briefing van 13u30 aan middagpost) wordt genomen in het personeelsrestaurant.
15.15 16.00 22.00 07.00
Week 1: integratieniveau: Als student geven we je 1 week de tijd om de afdeling te leren kennen. In deze week zal je vooral veel observeren en veel vragen kunnen stellen om zo je doelstellingen te bepalen. Wat zijn voor jou nog werkpunten? Wat wil je zeker nog leren? Beschrijf dit zo concreet mogelijk!
u u u u
Brochure: Naar huis met sondevoeding l Ziekenhuis Oost-Limburg
11
Aan het einde van week 1 stel je 3 doelstellingen op die je aan het einde van je stage wil bereiken, volgens het SMART-principe: Specifiek: concreet en ondubbelzinnig Meetbaar: systeem, methode, procedure om te bepalen in welke mate het doel op een bepaald moment bereikt is. Acceptabel: wat en waarom: duidelijk voor alle betrokkenen Realistisch: gebaseerd op realiteit, moet haalbaar zijn Tijdsgebonden: duidelijk aangeven wanneer je je leerdoel wil bereiken, wanneer je het resultaat behaalt met welke actie.
Bespreek de 3 doelstellingen met de hoofdverpleegkundigen van de afdeling.
Vanaf week 2 : verdere integratie en groeien naar expertniveau Vanaf nu ga je acties nemen om je doelstellingen te bereiken en meewerken op de afdeling onder toezicht van een verpleegkundige. Iedere dag maak je als student een feedbackverslag (aandachtspunten over je leermomenten) en het bereiken van je doelstellingen. Wees concreet, geef aan wat je sterke en zwakke punten zijn, verkregen door de mondelinge feedback van de verpleegkundige. Bespreek deze samen met de verpleegkundige, indien nodig zal zij verder aanvullen. De tussentijdse- en eind evaluatie gebeurt met stagebegeleidster, hoofdverpleegkundigen en mentor. De feedback verslagen en de acties ondernomen om de doelstellingen te bereiken zullen een leidraad vormen bij deze evaluaties.
We wensen je een aangename en leerrijke stage Team neonatologie ZOL
12
Ziekenhuis Oost-Limburg l Brochure: Naar huis met sondevoeding
06
BIJLAGE VAARDIGHEDEN OP DE AFDELING
NEONATOLOGIE
Praktisch organisatorische vaardigheden Uitleg gekregen • Opzoeken • Werking
na 1 week
Einde stage
van informatie op afdelingssite
praktijkboeken
• Electronisch
patiëntendossier
• Rapportering
- Mondeling - Schriftelijk Zorginhoudelijke vaardigheden Theoretische kennis/ oefening in skillab
Bij aanvang stage
Uitleg/Observatie tijdens stage
Einde stage
Lichamelijke verzorging: • Verzorging van een baby in bed. • Verzorging van een niet-beademde baby in de incubator. • Verzorging van een beademde baby in de incubator • De speciale aandachtspunten bij de verzorging van een ELWB-baby. • Navelverzorging • Neusreiniging • Mondverzorging • Wondverzorging • Decubituspreventie
Brochure: Naar huis met sondevoeding l Ziekenhuis Oost-Limburg
13
Opname en transport • Opname van een neonaat • Assisteren bij partus (shuttle/ rugzak) - Verloskamer - Operatiekamer • Extern transport (Transport- incubator/transportkoffer) • Voorbereiding en nazorg bij een operatie van een baby • Reanimatie bij volwassene • Reanimatie baby/pasgeborene (reanimatiekar) • Ontslagvoorbereiding van neonaat. Zorgen aan het ademhalingsstelsel • Zuurstoftherapie in incubator • Nasale CPAP - Prongs - Masker • Optiflow • Beademing: - Intubatie - Surfactanttoediening - Conventionele beademing - HFO - Extubatie • Aspiratie: • Oraal-nasopharyngaal • Endotracheaal - Open systeem - Gesloten systeem • Bronchiaal toilet • Aërosoltherapie • Transcutane meting • Thoraxdrainage: • Tracheoverzorging Zorgen aan het circulatoir stelsel • CVD meting • Wisseltransfusie (volledig/partiëel) • Toedienen van bloed • Toedienen van plasma • Toedienen van bloedplaatjes 14
Ziekenhuis Oost-Limburg l Brochure: Naar huis met sondevoeding
Zorgen aan het urinestelsel • Intiem toilet • Afname urinestaal • Plaatsen van blaassonde + verzorging Zorgen aan het maagdarmstelsel • Borstvoeding - Borstvoedingsbeleid - Ondersteunende functie • Flesvoeding • Voedingsevaluatie/ opstarten van voeding • Maagsonde - Plaatsen en zorgen - Sondevoeding • Toedienen van buikmassage • Toedienen van lavement • Stomazorg • Zorgen aan een PEG sonde • Rectale canule plaatsen • Omphalocoele • Gastroschisis Zorgen bij neurologische aandoeningen • Assistentie bij lumbaal punctie • Externe ventrikeldrainage • Subcutaan reservoir (omayocanule) Staalafnames voor labo-onderzoek • Veneuze/ capillaire bloedname • Arteriële bloedname • Werking bloedgastoestel • Afname haemocultuur • Afname wissers • Afname stalen: MM/Urine/Stoelgang/…. Parenterale vochttoediening(plaatsen en zorgen aan) • Perifeer infuus • Navelvene en navelarterie katheter • Centraal veneuze katheter • Perifere arteriële katheter Brochure: Naar huis met sondevoeding l Ziekenhuis Oost-Limburg
15
Medicatiebeleid • Farnic neonatologie • Laf-Kast • Bereiden en toedienen van infuustherapie • Bereiden en toedienen van medicatie Procedures bij specifieke onderzoeken • BERA • CT-scan • NMR • Oogfundusonderzoek • Guthrietest • ECG • RX • ECHO / ECHO COR • CFM monitoring Comfortverpleging / pijn geven aan het kind (positionering) • Pijnbeleid • Vojta-therapie • Handling • Comfortverpleging
Ouderparticipatie betrokkenheid ouders • Kangoeroezorg • Rooming-in • Educatie- en evaluatiecriteria • Stimuleren
Neonatale ontwenning • Finnegan-score
Fototherapie Isolatie • Standaardvoorzorgsmaatregelen • Isolatieplan • Richtlijnen
16
opstellen betreffende MRSA
Ziekenhuis Oost-Limburg l Brochure: Naar huis met sondevoeding
Koeltherapie • Criteria i.v.m. koeltherapie • Werkwijze van de koeltherapie • Aandachtspunten bij totale lichaamskoeling
Brochure: Naar huis met sondevoeding l Ziekenhuis Oost-Limburg
17
www.zol.be T +32(0)89 32 50 50 F +32(0)89 32 79 00
[email protected]
� Campus Sint-Jan Schiepse bos 6 B 3600 Genk
� Campus Sint-Barbara Bessemerstraat 478 B 3620 Lanaken
� Campus André Dumont Stalenstraat 2a B 3600 Genk
Ziekenhuis Oost-Limburg
Campus Sint-Jan Campus Sint-Barbara Campus André Dumont