Totale heupprothese
Inleiding Deze folder geeft u een globaal overzicht van de klachten en de oorzaak van artrose van het heupgewricht en hoe dit behandeld kan worden. Het is goed u te realiseren dat bij het vaststellen van een aandoening de situatie voor iedereen weer anders kan zijn. Het heupgewricht Het heupgewricht bestaat uit een ‘kop’ aan de kant van het dijbeen en een ‘kom’ aan de kant van het bekken. Zowel kop als kom is bedekt met gewrichtskraakbeen, dat glad en soepel is. Daardoor kan de heup gemakkelijk gestrekt, gebogen en gedraaid worden. Het gewricht wordt op zijn plaats gehouden door banden, die samen het gewrichtskapsel vormen. Artrose Vooral onder invloed van het proces van ouder worden vindt slijtage plaats van het gewrichtskraakbeen, bij de een wat eerder dan bij de ander. Dit proces, waarbij het kraakbeen langzamerhand ruw wordt, afslijt en tenslotte verdwijnt, noemt men artrose. Dit kan, behalve in het heupgewricht, ook in andere gewrichten voorkomen. Vroeg of laat treden hierdoor klachten op: pijn in het gebied van de heup en/of bewegingsbeperkingen. Vaak kunnen de klachten lange tijd binnen redelijke grenzen gehouden worden door toepassing van fysiotherapie, pijnbestrijding en persoonlijke aanpassing aan de ontstane situatie. Als dit op den duur onvoldoende helpt, bestaat er de mogelijkheid tot operatieve vervanging van het gewricht, waardoor in de meeste gevallen de pijn verdwijnt en de bewegingsmogelijkheid toeneemt. Wat is een totale heup? De totale heup is een kunstproduct dat uw hele heupgewricht totaal vervangt. Vandaar de naam ‘totale heup’. De totale heup bestaat uit een pan (kom) van hoogwaardig nylon en een metalen kop met een steel van een hoogwaardige metaallegering.
1
Voor de operatie Als voorbereiding op uw operatie krijgt u een afspraak bij de anesthesist. Tevens krijgt u een aanvraag om uw bloed te laten controleren. De opname Het is belangrijk dat u, behalve korte nachtkleding, een ochtendjas, pantoffels en toiletartikelen, vooral goede stevige schoenen meeneemt! Verder is een draagtasje (voor om de nek) heel handig voor als u met krukken loopt en iets wilt meenemen. De krukken kunt u eventueel regelen via de thuiszorg. Wilt u alstublieft bij opname de eventuele medicijnen die u gebruikt meenemen? Bij gebruik van bloedverdunnende medicijnen (b.v. Ascal, Acenocoumarol, Marcoumar etc.) dient u de narcotiseur (anesthesist) bij uw bezoek aan de polikliniek hierover in te lichten. Voor meer informatie verwijzen wij u naar het patiënteninformatieboekje. Opname via het verpleegkundig spreekuur In principe wordt u voor deze operatie opgenomen via het verpleegkundig spreekuur. Dit gesprek vindt plaats met een verpleegkundige, de arts-assistent en de apothekersassistente. Dit gesprek vindt plaats ongeveer een week voor de operatie. Hierdoor is het mogelijk om opgenomen te worden op de dag van de operatie.
2
Als u de dag van de operatie opgenomen wordt, moet u met de volgende dingen rekening houden: - De avond voor de operatie moet u om 19.30 uur de Microlax (klysma) inbrengen. Deze krijgt u mee via het verpleegkundig spreekuur. U heeft in de brief van de opnameplanning gelezen of de operatie in de ochtend of in de middag plaats vindt. - Tot 6 uur voor de opname mag u normaal eten of sondevoeding krijgen. - Tot 2 uur voor de opname mag u matig drinken bijvoorbeeld thee, koffie, glas appelsap of gewoon water. Echter geen melk of melkproducten (ook niet in de koffie of thee) of koolzuur- of alcoholhoudende dranken. - Een slok water om noodzakelijke medicatie in te nemen voor de operatie is altijd toegestaan. - Indien u rookt, mag u in de 6 uur voorafgaande aan de opname niet meer roken! Het kan ook zijn dat u de volgende dag geopereerd wordt. Dan zal de verpleging u instructies geven over het nuchter- en rookbeleid. De operatie Via een snede in het bovenbeen wordt door de orthopedisch chirurg de weg vrijgemaakt voor verwijdering van het aangetaste gewricht. De pan wordt vastgezet in het bekken, ofwel met een speciale cup, ofwel met zogenaamd ‘botcement’. De kop wordt in het bovenbeen geklemd of met cement vastgezet. Mogelijke complicaties van deze operatie zijn: - Infectie; daartegen krijgt u tijdens en na de operatie antibiotica toegediend. - Trombose. Om die reden worden gedurende 6 weken bloedverdunnende injecties (Fraxiparine) gegeven. - Zenuwuitval ten gevolge van beschadiging van de nervus ischiadicus. - Botbreuken ten gevolge van het inbrengen van de prothese.
3
Na de operatie Nadat u enige tijd op de uitslaapkamer hebt gelegen, komt u weer terug op de afdeling. Daar zullen regelmatig uw temperatuur, bloeddruk en polsslag gecontroleerd worden, evenals de verschillende slangetjes, te weten: - een infuus in de arm voor toevoer van vocht, antibiotica en eventueel bloed; - een katheter in de blaas voor urineafvoer; - enige wonddrains in het wondgebied voor de afvoer van oud bloed en wondvocht. Na de operatie krijgt u medicijnen voorgeschreven om trombosevorming te voorkomen. Deze medicijnen worden toegediend d.m.v. een injectie. De verpleegkundige van de afdeling gaan u leren om deze injectie zelf toe te dienen. U moet namelijk tot 6 weken na de operatie 1 x per dag zo’n injectie krijgen. Revalidatie De eerste dagen bent u wat betreft de dagelijkse verzorging afhankelijk van de verpleegkundigen. De fysiotherapeut speelt een belangrijke rol bij de revalidatie. Vanaf de eerste dag wordt er geoefend. U leert het mobiliseren met behulp van een vierpoot en later met behulp van elleboogkrukken. Wanneer u de aanwijzingen goed opvolgt, zal dit het genezingsproces bevorderen en worden complicaties zo veel mogelijk voorkomen. Er zullen wat betreft de revalidatie individuele verschillen zijn in tempo, maar in de meeste gevallen is men na een week zo ver, dat men zelfstandig kan lopen met krukken en zichzelf weer kan verzorgen, zodat ontslag uit het ziekenhuis mogelijk is. Verzekert u zich reeds vóór de opname van voldoende hulp voor als u weer naar huis gaat. Lopen met twee krukken legt beperkingen op. U hebt uw handen niet vrij om iets te vervoeren. Ook mag u niet bukken. Dit is om te voorkomen dat de heup uit de kom schiet. Als u thuis wilt revalideren moet u, indien nodig, op hulp van mensen uit uw omgeving kunnen rekenen.
4
Kunt u onvoldoende hulp krijgen van uw partner, familie, vrienden etc., dan is het mogelijk om tijdens uw verblijf in het ziekenhuis thuiszorg aan te vragen. Houdt u er rekening mee dat deze hulp niet direct aansluit op uw ontslag uit het ziekenhuis. Mocht het zo zijn dat de thuissituatie zodanig is dat u, na ontslag uit het ziekenhuis, niet regelrecht naar huis kunt, dan bestaat de mogelijkheid tot verdere revalidatie gedurende enige weken op een revalidatieafdeling in een verpleegtehuis. Dit wordt op de polikliniek en/of op de dag van opname met u besproken. Nazorg In de meeste gevallen wordt de fysiotherapeutische behandeling thuis nog voortgezet. U krijgt hierover in het ziekenhuis adviezen. Bij ontslag uit het ziekenhuis wordt een afspraak gemaakt voor poliklinische controle door de orthopedisch chirurg. Gedurende zes weken moet u slapen met een kussen tussen de benen. Dit is om te voorkomen dat de heup uit de kom schiet. Wat u nog moet weten - Bij een ontsteking, bijvoorbeeld een blaasontsteking, steenpuist, tandontsteking, keelontsteking en bij het trekken van tanden en kiezen is een behandeling met antibioticum (penicilline) absoluut noodzakelijk! Als u denkt een ontsteking te hebben, neem dan direct contact op met uw huisarts zodat u direct kunt starten met een antibioticakuur. Dit om te voorkomen dat de ontsteking zich uitbreidt naar uw nieuwe heupgewricht. - Gebruik uw nieuwe heup met verstand. Het blijft een kunstproduct, maar met beleid zult u er vele jaren plezier van hebben. Tot besluit Wij hopen u met deze informatie van dienst te zijn geweest. Heeft u na het lezen van de folder nog vragen, dan kunt u op werkdagen contact opnemen met de polikliniek Orthopaedie tussen 08.30-11.00 uur op telefoonnummer (0223) 69 65 23.
130193-PK196-08/11
Deze folder is een uitgave van het Gemini Ziekenhuis
5
