Verslag van de NGS studiereis naar het Chianti Classico gebied, aangeboden door het 'Consorzio del Vino Chianti Classico Gallo Nero.' Door Ronald Moonen en Frank Deuning. De deelnemers aan deze reis waren: Peter Bruins, Erik Dijkema, Chang-Ta Tcheng, Frank Deuning, Arie de Weerd, Henri de Vries, Ronald Moonen, Chris van der Sluis, Felice Renna en Vera Wessel. Inleiding Om zo objectief mogelijk te blijven tegenover degenen die deze schitterende reis niet konden meemaken, hebben wij ons verslag zo kort en zakelijk mogelijk gehouden en weinig weergegeven van de gigantische sfeer die wij beleefden. Met deze korte inleiding willen wij hiervan toch even afwijken, want eraan voorbij gaan zou oneervol eerbetoon zijn aan allen die deze excursie tot een succes maakten. De organisatie had niet beter gekund, zo werden wij overal gastvrij ontvangen. Men was zeer vriendelijk en hartelijk en wij voelden ons dan ook overal thuis. De bewoners van deze streek gaan zeer zorgvuldig om met hun culturele erfenis en werkelijk schitterende natuur en zij zijn hiermee nauw verbonden. Men lééft hier en geniet van alles wat de streek te bieden heeft. De regionale keuken bestaat uit eenvoudige maar zorgvuldig gekozen ingrediënten. De pastasoorten zijn talrijk en altijd met olijfolie bereid. Dierlijke vetten zijn taboe; alle vetten zijn dus op plantaardige basis. De gerechten die wij aten waren perfect en op zodanige wijze bereid dat de natuurlijke smaak zo zuiver mogelijk bleef. De wijnen die wij proefden waren zonder enige uitzondering goed gemaakt, met enkele toppers zoals later in dit verslag zal blijken. Wij maakten kennis met de verschillende streken in het Chianti Classico gebied en leerden de onderlinge karakteristieken kennen. Al met al was het een perfecte reis en daarom ook nogmaals hartelijk dank aan het Consorzio en allen die hieraan hebben meegewerkt. Speciaal willen wij een woord van dank richten aan Urs Vetter, die de grote stimulator was bij deze reis. Zijn spontane begeleiding en deskundigheid verdient alle respect. Het was super! Chianti Classico Dit gebied ligt in Toscane en heeft de status van DOCG, deze geldt alleen voor de rode wijnen volgens de wettelijke bepalingen. Het gebied strekt zich uit over 70.000 ha, gelegen in de provincies Firenze en Siena. Chianti Classico is het oorspronkelijke gebied. De wijnen zijn gemaakt van druiven die zijn geoogst en gevinifieerd binnen het afgebakende gebied. De afgebakende gebieden zijn: Radda Castellina Gaiole Greve San Casciano Val di Pesa Tavamelle Val di Pesa Barbarino Castelnuovo Berardenga Poggibonsi
Rondom het centrale Classico gebied liggen nog 6 gebieden met DOCG, die niet tot het Classico gebied behoren: Chianti Montalbano Chianti Rúfina Chianti Colli Fiorentini Chianti Colli Senesi
Chianti Colli Arentini Chianti Colli Pisane
Zondag 23 september 1990 Diner in het Ristorante Alle Murate in Florence met de heer Lanzoni, directeur van het Consorzio del Vino Chianti Classico Gallo Nero. Het Ristorante Alle Murate was gelegen aan het Piazza del Michelangelo met een prachtig uitzicht over Florence. Menu: Antipasti Misti (met o.a. crostini en salumi) *** Vane Paste (pasta met penne ravioli en crèpes) *** Bistecca Fiorentina con Rucola (plakjes ossenhaas met rucola), subliem! *** Gorgonzola en Parmesan De geproefde wijnen stonden in willekeurige volgorde op tafel en werden zodoende ook door elkaar geproefd. (*** = persoonlijke voorkeur van de schrijver) Rocca delle Macié 1988 Fijn bouquet, verder wat hoog zuur. Badia à Coltibuono 1988 Wat vroeg rijpe neus met toch flink veel tannine. Castello di Ama 1988: Mooi rood fruit met wat tannine, mooie wijn. Castello di Ama 1986, Vigneto di San Lorenzo Zeer rijke wijn met fruit in de neus en veel tannine, klasse *** Castello di Cacchiano Riserva 1986 Bouquet met fijn fruit, verder flinke tannines. Viticcio Riserva 1985 Heel fijn fruit in de neus. Fontodi Riserva 1983 Zeer krachtig bouquet met intens diep fruit, soepel en stevig tegelijk. Een van de mooiste wijnen tijdens de reis en zeker de beste DOCG *** San Felice Riserva 1985 Bosvruchten in de neus met veel tannine (mooie wijn). De heer Lanzoni gaf tijdens het diner een toelichting op het doen en laten van het Consorzio del Vino Chianti Classico Gallo Nero en beantwoordde tevens de vele vragen die wij hadden. De avond werd afgesloten met een Italiaans ijsje in het centrum van Florence. Maandag 24 september 1990 Bezoek aan het Consorzio del Vino Chianti Classico Gallo Nero waar wij werden begeleid door dr. Carlo Ferrini, oenoloog van het Consorzio. In het laboratorium worden monsters most of gerede wijn door de leden voor analyse aangeboden.
Voor het Gallo Nero zegel wordt de wijn gekeurd op: - alcohol; - zwavelzuur; - azijnzuur; - PH-gehalte (zwavel); - kleur (dichtheid, intensiteit, gehalte aan fenolen). Uit de analyse is geen zekerheid te verkrijgen van de percentages gebruikte druiven! Hoewel de verplichte percentages zeer omstreden zijn, kan de wijn alleen als Chianti Classico on-typisch worden afgekeurd bij de later te volgen organoleptische keuring. Wij kregen later van een aantal producenten dan ook te horen dat men zich opzettelijk niet aan de verplichte percentages hield. Na dit bezoek gingen wij naar het proeflokaal waar dr. Carlo Ferrini een korte inleiding gaf en een uitgebreide proeverij begeleidde, die ons al enig inzicht gaf in de verschillende kwaliteiten per gebied. Dr. Ferrini vertelde ons dat Chianti Classico voor de meeste mensen toch nog een herkenningsprobleem geeft, mede doordat tot einde 1970 de kwaliteit slecht was en de kwantiteit zeer hoog. Het algemeen gangbare beeld bleef toch in sterke mate bepaald door zeer eenvoudige, jong te drinken wijnen. Chianti als goedkope massawijn, die ook nog buiten het Chianti-gebied gebotteld werd. De jaren '80 t/m '85 brachten grote veranderingen met zich mee. Tot 1983 mocht per ha. 11.500 kg druiven geproduceerd worden, nu 7.500 kg. Maar al vóór 1983 hadden leden van het Consorzio de opbrengst vrijwillig teruggebracht tot 8.000 kg per ha. DOCG In 1984 kreeg Chianti de DOCG-status. Zwakke punten van de oude DOC waren onder meer de te ruime bemesting van de wijngaardareaal, het te hoge percentage witte druiven, het te hoge rendement per ha en het toestaan van "vreemde" toevoegingen. Dat laatste slaat op het gebruik van maximaal 15% most, afkomstig uit wijngaarden buiten Chianti, om minder geslaagde wijnen mee te verbeteren. Met de komst van de DOCG kwam maar ten dele verandering in deze situatie. De begrenzing bleef onveranderd. Ook de mogelijkheden om tot 15% van het totaalvolume te verbeteren met behulp van most of concentraat bleef gehandhaafd, zij het met een restrictie voor Chianti-Classico, *Rufina, en *Colli Fiorentini. Daar mag alleen most uit de eigen "Denominazione" gebruikt worden. Een grote verandering was wel de samenstelling van de druivenrassen: (Vroeger) DOC: sangiovese 50-80% canaiolo 10-30% trebiano/malvasia 10-20% Andere rassen: Max. 5%
(Nu) DOCG: 75-90% 5-10% 5-10% * max. 10%
* Voor Chianti-Classico geldt de bijzondere bepaling dat daar tussen de 2 en 5% trebbiano/malvasia gebruikt moet worden.
Flink aangescherpt zijn de richtlijnen voor het maximale rendement per ha. Voor gewone Chianti is dat 70 hl per ha. Voor de zes andere zones, zoals Ruffina, Fiorentini, enz. is dat 70 hl per ha. Voor Chianti-Classico is dat 52.5 hl per ha. ln goede jaren mag dit rendement met 20% overschreden worden. Indien deze 20% wordt overschreden volgt er een declassificatie van de hele oogst.
Het minimale alcoholpercentage voor gewone Chianti is 11,5%, Chianti-Classico 12% en Riserva 12,5%. De bodem in de Chianti-Classico-zone is samengesteld uit een mengeling van leisteen, klei, kalk en kiezelzand, de zogenaamde Alberese en Galestro. Wijnen geoogst van vlakke stukken en uit vochtige dalen zijn uitgesloten van de DOCG, zoals ook oogsten van boven de 550 meter.
Enkele zeer goede jaargangen voor Chianti-Classico zijn 1974, 1977, 1978, 1980, 1981, 1982 en 1986. Excellente jaargangen zijn 1975, 1983, 1985, 1988 en 1990. Proeverij Wij proefden de volgende wijnen, onder leiding van dr. Carlo Ferrini: Castello di Cacchiano 1988 Gaiole – Bessengeur. Mooi complex fruit in de smaak, met zwarte bessen en vanille. Zeer veel tannine, trekt, teerachtige smaak; hangt na, weinig zuur, wat uitdrogend. Felsina Berardenga 1988 Castelnuovo Berardenga, Sienna – Geur van hout en mest. Medicinale smaak met stro. Redelijk soepel zuurtje. lsole e Olena 1988 Barberino Val d'Elsa – Geur van rood fruit. In de smaak licht rood fruit, metalig en een beetje vanille. Soepel en zacht. Castello di Volpaia 1986 Riserva Radda – Geur van fruit en teer. Zeer boerse smaak, alcohol, aceton. Tannine met beetje zuur, goede balans. Le Castellina Riserva 1986 Il Sorbe Fruit, vanille Fijn bouquet, rood fruit, vanille Redelijk soepel, wat tannine *** Vecchie Terre di Monteñli 1986 Riserva Anfiteatro Greve – Gronderige geur met mest. Medicinale smaak met mooi rood fruit. Soepel, een beetje tannine, zuurtje in de nasmaak, balans *** Badia a Coltibuono 1985 Riserva Gaiole - Sterke fruitgeur. Geprononceerd e smaak, animaal en gerijpt. Zuurtje, iets tannine *** Lilliano 1985 Riserva Castellina – Animale geur. Medicinale smaak, boers, fijn en elegant. Tannine, zuurtje, hangt flink na *** Fontodi 1985 Riserva Panzano - Medicinale geur. Sterke medicinale smaak met bosvruchten, gronderig. Redelijk tannine, drogend *** Dr. Carlo Ferrini liet ons hiermee de verschillen proeven die in het Chianti Classico district voorkomen. Deze kunnen op een kleine oppervlakte al erg groot zijn door het zeer wisselende landschap (grondsoort en hoogte). Ook bepaalde overeenkomsten waren frappant (door locatie of wijnbereiding). Lunch De lunch werd gebruik in Ristorante Albargaccio di Castellina.
Menu: Crostini en Sott'Olio (een soort Toscaanse toastjes en ingelegde artisjokken met paprika, pepers, enz.) *** Stracotto (gebraiseerd rundvlees met bieten en kool) *** Assortiment van 3 geitenkaasjes en 3 schapenkaasjes De te proeven wijnen kwamen in een willekeurige volgorde op tafel: Lilliano 1988 Krachtig rood fruit; soepel; zuurtje. Le Filigare 1986 Zeer rijk fruit; mooi fijn elegant; heel soepel. Teuzzo 1988 Cecchi - Sterk gerijpt fruit; klein zuurtje Vignamaggio 1985 Riserva Mooi gekruid bouquet; rijp rond en soepel. Colle Bereto 1985 Zeer gekruid bouquet, laurier. Bosvruchten, zeer complex en rijk. Beetje tannine, lengte *** Fattoria Vignale 1985 Riserva Rijp bouquet; aceton, alcohol; soepel, zuurtje Castello Vicchiomaggio 1985 Riserva Fruit en hout. Mild van smaak, ronde wijn. Goed rijp, lange afdronk. Chianti 2000 Na de lunch kregen wij een rondleiding door de proefwijngaarden in het kader van "Chianti 2000". In verschillende wijngaarden wordt geëxperimenteerd met - kloonselectie (12 sangiovese + 12 canaiolo) - bewerking van de grond - wortelstokken (kloon op wortelstokken) - dichtheid van de beplanting - cultuur (snoeimethodes en opbinden) De verschillende resultaten waren vaak duidelijk te zien in de wijngaard.
San Felice ln de namiddag brachten wij een bezoek aan San Felice te Castelnuovo Berardenga (Siena). Wijngaarden Met 190 ha wijngaard geen klein domein (111 ha DOCG). Op het moment van ons bezoek was men bezig met de oogst van de witte druiven. Bij onze aankomst waren de Vaslin-persen nog in werking. Men heeft een enorm scala aan soorten druivenrassen aangeplant, sangiovese 90%, canaiolo 4%, malvasia bianca en trebbiano 3%, verder chardonnay, riesling italico, pinot bianco, colorino en cabernet sauvignon. Vinificatie en opvoeding
Gisting vindt plaats in roestvrij stalen tanks, geëmailleerde cementen tanks en houten fusten. Voor bepaalde wijnen maakt men ook gebruik van de macération carbonique en de skin contact methode (chardonnay, riesling italico). De Chianti Classico en de Riserva rijpen op Slavonisch eiken en de Vina da Tavola (hoogste categorie) op Limousin. Diner We dineerden in het restaurant dat deel uit maakt van een werkelijk prachtig luxueus complex, bestaande uit hotel, restaurant, tennisbanen en zwembad, gelegen in een pittoresk gerestaureerd dorpje, waar men 's avonds alleen het geluid van enkele krekels kan waarnemen. Als aperitief werd geschonken de droge witte wijn Bianco Val d'Arabia 1989, D.O.C. 10% riesling italico, 90% trebbiano - Metalig fris bouquet. Hoog fris zuur. Simpel. Tijdens het diner werden geschonken: Poggio Rosso 1985, Riserva Fijn aroma. Complex bouquet met veel rood fruit, zuur en tannine, hangt na, beklijvend, mooie balans. *** Vigorello 1985 Vino da Tavola 15/20% cabernet sauvignon, de rest sangiovese – Geur van rood fruit. In de smaak krachtig fruit, petroleum en hout. Redelijk soepel en vol, beetje tannine. San Felice 1988, Chianti Classico D.O.C.G. Fijn fruit. Drinkt soepel weg Il Grigio 1986 Riserva Fijn fruit met houttonen. Rood fruit. Zacht en soepel Brunello di Montalcino 1985 D.O.C.G., Campogiovanni Prachtig geprononceerd aroma. Rood fruit, vanille, komt zwoel over. Veel tannine. *** Vin Santo Val d'Arabia 1980 D.O.C. Malvasia, trebbiano en 10% chardonnay - Zeer rijk madeira-achtig bouquet. Mysterieus. Halfzoet. Ook lekker om – oneerbiedig - cantuccini (droge amandelkoekjes) in te dopen. Dinsdag 25 september 1990
Azienda Agricola Melini Dit enorme bedrijf te Poggibonsi (Siena), met ongeveer 4 miljoen flessen de grootste bottelaar van het Consorzio, lag romantisch verscholen tegen een heuvel. Pas in het gebouw kom je oog in oog te staan met de enorme capaciteit. Gigantische opslag in roestvrij stalen tanks en 25 jaar oude vaten van Limousin eiken. Voor de D.O.C.G. wijnen gebruikt Melini 50% druiven van eigen wijngaarden. Verder worden alleen druiven aangekocht. In D.O.C.G. Chianti wordt bij Melini 95% sangiovese en 5% canaiolo gebruikt, dus geen witte druiven. Proeverij Vernaccia di San Gimignano Lydia 1989, D.O.C. Mooi, vol, rijk aroma. Brood, zeer fijn. Droog, zacht, soepel, beetje fris.
Borgli l'Elsa 1989, Chianti D.O.C.G. Mooi fijn fruit. Plezierig. Met wat tannine en zuur. lsassi 1988, Chianti Classico D.O.C.G. Donker fruit. Teer, hout, redelijk complex. Redelijk soepel, beetje tannine. Mooi gemaakt, maar wel commercieel. Vigneti la Selvanella 1986 Riserva Wijngaard botteling. - Krachtig, rijp fruit, rijk. Bramen, bosbessen, typisch Chianti. Opvallend zacht en soepel. Laborel 1986 Riserva Iets gebrand. Krachtig bouquet van donker fruit. Smaakvol, beklijvend, tannine, met zuurtje. *** Machiavelli Vigna di Fontalle 1986 Riserva Teer, fruit. Bosvruchten, indringend, toch wat gesloten. Forse tannines. *** Machiavelli Vigna di Fontalle 1987 Licht fijn fruit. Redelijk complex. Zeer rond en zacht, soepel, weinig tannine. Lunch De lunch werd gebruikt in Ristorante Pestello te Castellina. Wij genoten van: Crostini - Salata di Porcini (boleten) - Carciofi (artisjok) *** Penne (met asperges) - tagliatelle (met boleten) penne alla pentocacca (met groenten) Papardelle al sugo di Chinghiale (wild zwijn) *** Pecorino - Parmeggiano Wijnen: I Borghi 1988 - Licht fijn fruit. Soepel, prettig drinkbaar Vigneti la Selvanella 1985 Riserva - Zwoel, rijk. Fruit, cederhout. Beperkt tannine, soepel. *** I Coltri 1982 Vino da Tavola 70% sangiovese, 30% cabernet sauvignon - Hout, bos. Goût de pétrol, vanille, zeer rijk. Redelijk soepel, beetje tannine (toch typische sangiovese wijn). Deze lunch was zeker een culinair hoogtepunt. Bij binnenkomst stond gezellig de televisie aan en het was er ouderwets Italiaans chaotisch. Maar het was een onverwachte kennismaking met een grote Toscaanse keuken. Tevens dankzij de charmante begeleiding van Lucia Migliorini was het bezoek aan Melini zeer geslaagd te noemen.
Castell'in Villa Vanaf het oude kasteel van Castell'in Villa te Castelnuovo Berardenga was er een prachtig uitzicht over de wijngaarden met in de verte de torens van Siena. De eigenares Coralia Ghertsos Pignatelli della Leonessa liet blijken een zeer uitzonderlijke eigen stijl te bezitten, terug te vinden in de inrichting van haar kasteel (modem) en haar wijnen Chianti Classico van 100% Sangiovese. Proeverij Castell'in Villa 1987
Rood fruit. Vijgen, hout, rood fruit, aardbeien, zeer fijn. Zuurtje, fris. Castell'in Villa 1983 Riserva Donker fruit. Bosvruchten, alcohol, hout, aardbeien. Zuurtje, beetje tannine. Castell'in Villa 1985 Riserva Mooi donker fruit. Zeer complex, gesloten, fruit, hout, aardbeien. Hoog zuur, tannine, hangt, nasmaak, ronde tannines, top *** Alhoewel er ook een Vino da Tavola wordt gemaakt met o.a. cabernet sauvignon, kregen wij deze niet te proeven, omdat deze wijn uitsluitend uit commerciële overwegingen wordt gemaakt.
Castello di Fonterutoli te Castellina Hier werden wij ontvangen door de eigenaar dr. Filippo Mazzei, die tevens president van het Consorzio is. Het kasteel, alsook de oude dorpskern zijn sinds de 14e eeuw in het bezit van deze familie. Wijngaarden Men beschikt over 442 ha grondoppervlakte, 86 ha wijngaarden, waarvan 47 ha de DOCG-status heeft. De wijngaarden bevinden zich in en buiten het dorp en op diverse hoogtes tussen 300 en 530 meter. De bodem bestaat uit zeer rotsig gesteente en is er de oorzaak van dat het rendement erg laag is en wel 40 hl per ha. De wijnen zijn zeer geconcentreerd, mede door de "Galestro". Dit is een soort leisteen die ervoor zorgt dat de wijnen iets minder body hebben maar wel zeer elegant zijn. De gewone Chianti Classico van dit huis wordt niet voor het 2e jaar na de oogst verkocht en voor de Riserva geldt verkoop na het 3e jaar. Vinificatie en opvoeding De vinificatie geschiedt in stalen kuipen en de opvoeding voor de Chianti Classico vindt plaats in grote vaten van slavonisch eiken. Slechts 25% wordt in barrique opgevoed. De wijnen uit Castellina zijn in het algemeen sneller toegankelijk dan die uit de rest van het Chianti Classico gebied. De wijnen worden voor de botteling gefilterd en blijven daarna 24 uur rechtop staan om uitzetten van de kurk nog iets te laten bevorderen. Vervolgens blijven de wijnen nog 7 maanden in de kelders om ze nog te laten rusten. Diner Gnocchi alla Romana *** Pappardelle con Porcini (boleten) *** Stralotto con Verdura (gestoofd) *** Torte con frutta De wijnen aan tafel: Castello di Fonterutoli 1988 Fijn aroma. Zeer fijn kersenbouquet. Soepel, fris, goed gemaakt. Ser Lapo 1986 In feite de riserva, 90% sangiovese, 10% canaiolo. Zeer fijn rood fruit Geprononceerd, complex, kersen, rijp fruit Fris zuurtje, soepel en zacht, zeer geraffineerd
Concerto 1986 Vino da Tavola 80% sangiovese, 20% cabernet sauvignon. De druiven worden apart gevinifieerd en al naar gelang de kwaliteit van het jaar opgevoed in barrique. Rijk, vanille, fruit. Rond, soepel, krachtig. Tannine, zeer rijk, zeer complex, groots, lange afdronk *** Woensdag 26 september
Castellare di Castellina Ons eerste bezoek die morgen was Castellare di Castellina, waar wij ontvangen werden door de eigenaresse Fioretta Panerai en de oenoloog Maurizo Castelli. Wijngaarden Men beschikt over een totale grondoppervlakte van 60 ha, waarvan 21 ha wijngaarden, 14 ha heeft recht op de DOCG-status. De sauvignon blanc druiven worden in verschillende wijngaarden aangeplant, waardoor de onderlinge verschillen in rijpheid, zuurgraad en fruit tot een cuvée kunnen worden samengevoegd. Vinificatie en opvoeding De twee verschillende witte wijnen worden gemaakt van chardonnay en sauvignon blanc. De chardonnay fermenteert in gebruikte eiken vaten en ligt 5 maanden op nieuw eiken. De druiven fermenteren op roestvrij staal volgens de skin contact methode. Men werkt met natuurlijke gist omdat geselecteerde gisten de aroma's in de wijn kunnen veranderen. De Chianti Classico krijgt geen houtlagering en wordt vergist op de schillen van 15 tot 20 dagen. Er worden geen witte druivenrassen in deze wijn gebruikt. Productie Men maakt 3 tafelwijnen: Governo di Castellare, 100% sangiovese I Sodi di San Noccolò, 70% sangiovese en 30% malvasia nera Coniale, 100% cabernet sauvignon, 12 à 18 maanden fust De wijngaarden, met name voor de Sodi San Niccolò, bevinden zich in een microklimaat. Deze Vini da Tavola krijgen hun opvoeding in nieuw Frans eiken. Voor de Chianti Classico Riserva neemt men gebruikte vaten. Vin Santo Zeer interessant was het om te zien hoe de druiven hingen te drogen voor de productie van Vini Santo *). Deze druiven hebben een verschillende mate van rijpheid als ze geoogst worden. Na een periode van indrogen in een speciale ruimte worden ze in december geperst. De gisting duurt 2 jaar en vindt plaats in kleine vaten van kastanjehout. Daarna gaat de wijn nog 1 jaar in gebruikte whisky vaten. Het suikergehalte ligt tussen de 4 en 6 gram, terwijl het zuur tussen de 4 en 5 gram ligt. De toegepaste druivenrassen zijn 70% trebbiano en 30% malvasia. De wijn is van droog tot zoet en heeft een alcoholpercentage dat ligt tussen de 16 en 17%. Als men de wijn gaat bottelen ziet men erop toe dat nog altijd 6 liter in het vat achterblijft, om zo tot een soort van solera-systeem te komen. *) Het begrip "Governo": Een gedeelte van de druiven wordt 1 week voor de oogst binnengehaald. Deze worden opgehangen om te drogen. Na de eerste gisting voegt men de most van deze druiven toe en activeert men opnieuw de malolactische gisting. Het resultaat is een wijn die sneller drinkbaar is, veel fruit en meestal wat koolzuur heeft. De wijnen hebben als nadeel dat ze sneller oxideren.
Proeverij Bianco di Castellare 1989, Vino da Tavola Malvasia en trebbiano – Hout. Zeer fijn fruit, fris. Hoog zuur, ronding. Governo di Castellare 1989, Vino da Tavola 100% sangiovese – Fruit. Krachtig fruit, kersen, bramen. Hoog zuur, fris. Castellare 1988 Fijn fruit. Elegant, fruit, bramen, frambozen. Wat tannine en zuur, zeer zuiver. Castellare 1986 Riserva Rood fruit, vanille. Hout, fruit, bijzonder complex, gronderig. Vol rond, fruitig, klein zuurtje, wat ronde tannines *** I Sodi di San Nicolò 1987, Vino da Tavola Geurig, bosvruchten. Diep en krachtig geurend, hout, hooi, zeer gevarieerd en complex. Soepel, rond, krachtig, klein beetje zuur en tannine. I Sodi di San Nicolò 1986, Vino da Tavola Hout, fruit. Assortiment aan bosvruchten, hout, zeer rijk geschakeerd en complex. Ronde tannines, krachtig, zuur en tannines, balans, top! *** I Sodi di San Nicolò 1985, Vino da Tavola Zwoel fruit. Truffel, grond, donker fruit, rijp en krachtig bouquet. Rijpe tannines, vol en krachtig, sterk arôme de bouche, top! *** Conziale 1988, Vino da Tavola 100% cabernet sauvignon - Cassis. Zeer fruitig, fijn fruit, vanille. Rond, tannines. Lunch Minestra di faro (graansoep) *** Spornate di Cazotto et Spinaci *** Crostini al Fegato *** Schiacciata con uve (druiventaart) Bij het dessert werd geserveerd: Vin Santo San Nicolò 1985 Goudkleurig. Gronderig. Roggebrood, port-achtig, hout, rijk en complex. Half zoet en zeer bijzonder. ***
Castelli del Grevepesa Castelli del Grevepesa is de coöperatie van Greve, te Mercatale Val di Pesa. Hier werden we ontvangen door directeur Luigi d'Angnolo en oenoloog Gianni Giaretta. Wij hadden het geluk midden in de oogsttijd te zitten en konden zien hoe de druiven massaal werden aangevoerd en verwerkt. De latere proeverij zou bewijzen dat hier niet alleen kwantiteit geproduceerd wordt maar ook een redelijke kwaliteit, bedoeld voor een breed publiek. Bij de coöperatie zijn totaal 175 wijnboeren aangesloten met een totale grondoppervlakte van 815 ha, waarvan 650 ha de DOCG-status heeft. Men probeert de druiven uit een
bepaalde streek bij elkaar te brengen om zo tot een cuvée te komen. leder lid moet 100% van de oogst afdragen. Men oogst per jaar 5 miljoen kg druiven. 80% van de totale productie is Chianti Classico en 10% is Vino da Tavola. Bij binnenkomst van de druiven meet men eerst het mostgewicht. Alles wordt exact genoteerd zoals van wie de druiven zijn, waar ze vandaan komen, enz. Het bijhouden van deze gegevens is dan ook zeer belangrijk om later de cuvées te kunnen samenstellen. De leden ontvangen een extra premie wanneer ze boven een bepaald mostgewicht zitten. Vinificatie en opvoeding De rode wijnen macereren en vergisten 12 dagen en rijpen minstens 1 jaar op grote eiken fusten. De druiven voor de witte wijnen worden eerst ontsteeld, dit gaat met behulp van een soort ronddraaiende centrifuge. Hierin draait een molen die de druiven door een geperforeerd rooster heen slaat. De steeltjes blijven achter en worden naar buiten gezogen. Dit proces mag niet in een te hoog tempo verlopen, anders verdwijnen delen van de stelen ook mee en wordt de wijn te groenig. Hierna wordt er geperst en brengt men de vin de presse gedurende 3 dagen op 5 graden; vervolgens wordt er gecentrifugeerd. De temperatuur van de gisting bedraagt 18 graden en men klaart met bentonite. Men gebruikt enkel geselecteerde gisten, want door het selecteren zijn gistcellen ontstaan die zeer aromatisch zijn en een lager alcohol percentage geven, omdat de wijnen van zichzelf al voldoende alcohol bezitten. Na de fermentatie wordt de wijn overgestoken en houdt men de wijn gedurende 2 à 3 maanden op 10 graden. De bottelafdeling verwerkt per dag 35.000 flessen. Deze worden met stikstof gevuld. Dit verdwijnt zodra de wijn in de fles loopt. Proeverij Valgreve 1989, Vino da Tavola 10% malvasia, 90% trebbiano - Zuiver. Fris, zuurtje, licht. Castelgreve 1988 Fijn aroma. Bosvruchten. Redelijk soepel, klein zuurtje, populair gemaakt. Sant' Angiolo Vico l'Abate 1987 Wijngaardselectie, 90% sangiovese, 8% canaiolo, 2% witttedruiven. Fijn vruchtenaroma. Gesloten neus, wel fijn fruit. Redelijk soepel, beetje zuur en tannine. Castelgreve 1986 Riserva Geprononceerd fruit. Veel alcohol, wat fruit. Tannine, zuurtje, verder vrij rond. Lamole 1985 Gebiedsselectie - Vet, olieachtig. Bouquet van boter, wat fruit. Redelijk vol, klein zuurtje, beperkt tanninegehalte. Vigna Elisa 1986 Wijngaardselectie - Hout, boter. Vrij krachtig bouquet, bosvruchten, beetje complex. Zoetje in aandronk, met tannine en zuur. Monte Firidolfi 1986 Gebiedsselectie - Zeer krachtig fruit. Geur van bosvruchten, aceton. Behoorlijk zuur en tannine. Panzano 1986
Gebiedsselectie - Fijn, rood, fruit. Zeer fijn fruit, bosvruchten, alcohol, kort. Rijk van smaak, met veel tannine, wat zuur. Coltifredi 1986, Vina da Tavola 98% sangiovese, 2% canaiolo, 6 maanden barrique - Krachtig fruit, vanille. Complex fruit, hout, zuivel, heel fijn, bosvruchten. Rond, beperkt zuur', wel flink tannine, zeer compleet. *** Samenvattend kan men stellen dat het hier om wijnen gaat die een standaard kwaliteit bezitten en het meest op één lijn zitten.
Castello Vicchiomaggio Castello Vicchiomaggio te Greve in Chianti (Firenze) is een sprookje van een kasteel, waar wij welkom werden geheten in perfect Engels door de heer John F. Marta. Allereerst een simpele Toscaanse kookdemonstratie in zeer hoog tempo van wat die avond op tafel zou staan. Diner Pappa al Pomodoro (van brood en tomaat) *** Risotto al Chianti Classico *** Tréccia al Cinghiale (in deeg met wild zwijn) *** Parmeggiano en Peccorino De wijnen: Castello Vicchiomaggio 1988 San Jacopo Veel fruit. Fijn fruit, kersen, frambozen. Soepel, zuurtje, fijne wijn. *** Riserva Petri 1985 Mooi fruit. Heel complex, scala aan fruit, aardbeien, frambozen. Beetje tannine, vol, zuurtje, zeer prettig drinkbaar. Castello Vicchiomaggio Prima Vigna 1986 Riserva Hout, donker, fruit. Gesloten, alcohol, aardbeien. Veel tannine, veel zuur. Donderdag 27 september
Castello di Querceto Ons laatste bezoek gold Castello di Querceto in Greve, waar de eigenaar Allessandro Francois ons welkom heette. Men beschikt hier over een totale grondoppervlakte van 200 ha, waarvan 45 ha wijngaarden en 10 ha olijven. 41 ha zijn voor de DOCG bestemd. Er worden 3 Vini da Tavola gemaakt: La Corte, 100% sangiovese; Il Querciolaia, 45% cabernet sauvignon, 65% sangiovese; Cignale met 85% cabernet sauvignon, 10% merlot. De Chianti Classico Castello di Querceto wordt gemaakt van 85% sangiovese. Deze rijpt 1 jaar op groot vat en de reserva in barrique. Proeverij
Castello di Querceto 1986 Riserva Volrood, nog iets gesloten, karakteristiek hooi, grassig, krachtig, hout in smaak, goed zuur en vrij stevige tannine, goede balans, lange afdronk. La Corte 1986, Vino da Tavola Dieprood, schitterende geur, mooi fruit, niet te uitbundig, iets strak, geconcentreerde smaak, intens, uitstekende balans, veel extract, groot bewaarpotentieel, lange afdronk. *** De wijnen uit Greve zijn in het algemeen geconcentreerd, vrij strak en elegant. Beter hadden wij niet kunnen afsluiten dan met het proeven van deze wijnen. We namen afscheid van deze familie en begaven ons op weg terug naar Rome. Ronald Moonen en Frank Deuning
